· web viewmevcut durum turizm, ekonomi ve uluslararası etkileşim bakımından ulusal ve...

1. MEVCUT DURUM

Turizm, ekonomi ve uluslararası etkileşim bakımından ulusal ve evrensel çapta önemli bir sektördür. Turizm sektörü, sağladığı döviz girdisi ve istihdamla ulusal ekonomiler açısından kilit değerdedir. Coğrafi özellikleri ve maddi imkanları bakımından yüksek turizm potansiyeline sahip Türkiye dünya çapında bir turizm markasıdır ve ülkemizde turizm sektörü giderek gelişmektedir. Ulusal ekonomimize önemli katkısı olan turizm sektörünün gelişmesi gelirleri önemli biçimde artırmaktayken yarattığı istihdamla işsizlik sorununa önemli biçimde çare olmaktadır. O halde, ülkemizde turizm sektöründe istihdamın artırılması ve istihdamla ilgili sorunların çözülmesi ülke ekonomisi ve istihdamı açısından son derece önemlidir.

1.1. Dünyada Turizm Sektörü

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) verilerine göre, uluslararası turist sayısının 2013 yılına göre 48 milyon artışla % 4.3 artmasıyla birlikte, uluslararası turizm 2014 yılında canlanmıştır.

2009 yılındaki küresel krizden itibaren tüm olumsuz küresel gelişmelere karşın 1,133 milyar turist sayısı bir rekordur. Bu artış UNWTO’nun turizm tahminlerinin çok ötesindedir. Amerika, Asya-Pasifik ve Ortadoğu insanlarının turistik faaliyetleri bu artışta önemli paya sahiptir. Turist sayısının artmasına paralel olarak turizm geliri de küresel olarak artmıştır. 2014 yılında dünyada turizm gelirinin bir önceki yıla göre % 3,7 artarak 1,245 milyar $’a ulaştığı tahmin edilmektedir. Bu turizm geliri içerisinde Avrupa % 41 oran ile başı çekmektedir. Fransa, ABD, İspanya ve Çin turist sayısı ve turizm geliri bakımından sektörde dünya liderleridir.

Ziyaretçilerin vardığı ülkeler bakımından uluslararası turist sayısı incelendiğinde, Avrupa’nın 584 milyon turist sayısı ile lider olduğu, bunu Asya-Pasifik’in 263 milyon ve Amerika’nın 182 milyon ile takip ettiği görülürken Afrika’nın 56 milyon ve Ortadoğu’nun 50 milyon turist sayısı ile gerilerde kaldığı görülmektedir.

Turizm gelirinin ve turist sayısının önümüzdeki yıllarda hızla artacağı tahmin edilmektedir. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) tarafından 2009-2018 yılları arasında turizm ve seyahat sektörünün yıllık ortalama yüzde 4,4 oranında büyümesi öngörülmekte; küresel milli gelirin yüzde 10,5’ini sektörün oluşturacağı tahmin edilmektedir. UNWTO’nun tahminlerine göre ise 2020 yılında 1 milyar 400 milyon turiste ve 2 trilyon dolar turizm gelirine ulaşılacaktır. Yine, UNWTO 2015 yılı için % 3 ile % 4 arasında bir büyüme tahmin etmektedir. Bu kez Asya-Pasifik ülkeleri ile Amerika ülkelerinde turizmin büyük oranda büyüyeceği tahmin edilmektedir.

Turizm sektörünün uluslararası ticaret olan katkısı 2015 Dünya Ekonomik Durum ve Görünümü Raporu’nda vurgulanmıştır. Buna göre, 2013 yılında uluslararası turizmin toplam ihracat gelirlerine olan katkısı 1.4 trilyon dolara ulaşmıştır. Uluslararası turizm dünya hizmetler sektöründeki ihracatın % 30’unu oluşturmaktadır. Ekonomisi yeni gelişmeye başlamış birçok küçük ülke içinse turizm ekonomik gelişmenin dinamiğidir.

1.2. Türkiye’de Turizm Sektörü

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 belgesine göre, ana hedef 2023 yılında dünyanın en çok turist çeken ve en fazla turizm geliri elde eden ilk 5 ülkesinden biri olmaktır. Türkiye’de iç turizm pazarından 20 milyon kişinin yararlanması hedeflenmektedir. Stratejide belirlenen stratejik çalışmaların tamamlanması durumunda, 2023 yılında 50 milyon turist, 50 milyar dolar dış turizm geliri ve turist başına yaklaşık 1000 dolar harcamaya ulaşılması öngörülmektedir.

Bu hedefler turizm sektöründeki mevcut ekonomik büyüklüğün yaklaşık dört katına çıkması anlamına gelmektedir. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi aynı zamanda bu sektördeki istihdam oranını da önemli ölçüde artıracaktır. Yeni turizm ve istihdam alanlarının geliştirilmesi, bölgesel gelir farklılıklarının giderilmesine katkı sağlayacaktır.

UNWTO verilerine göre, son üç yıldır Türkiye ziyaret eden turist sayısı bakımından dünyada altıncı sırada yer almaktadır. Buna karşın turizm geliri bakımından Türkiye dünyada ilk on sırada yer alamamış, 10-15 inci sıralar arasında kendine yer bulmuştur. Bu durum diğer ülkelere göre Türkiye’nin turistlerden yeterince gelir elde edemediğini, başka bir deyişle harcama yapan ya da zengin turistlerin ülkemizi yeterince ziyaret etmediğini gösterir. Türkiye dünya turizm pazarında yüzde 2,7, Avrupa turizm pazarında ise yüzde 5,6 paya sahiptir.

TUİK verilerine göre, NACE iktisadi faaliyet kolları içerisinde turizm sektörüne en yakın sektör olan konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetlerinin GSYİH içindeki oranı incelendiğinde, turizm sektörünün ekonomi içindeki önemi ortaya çıkar. Hizmetler ana sektörü içerisinde yer alan turizm sektörünün ekonomi içindeki payı 2010 yılından itibaren artmaktadır. Son beş yılda sektörün ekonomi içindeki payı ortalama % 2,4’dür. 2014 yılında ise bir önceki yıla göre artarak sektörün ekonomi içindeki payı % 2.6’ya ulaşmıştır. Bu gösteriyor ki, Türkiye’de turizm sektörü giderek gelişmektedir.

Tablo-1: Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin GSYİH İçindeki Oranı, 2010-2014

Yıllar Pay (%)

2010 2.3

2011 2.3

2012 2.4

2013 2.5

2014 2.6Kaynak: TUİK

Turizm sektörünün temel verileri incelendiğinde, ekonomik bakımdan Türkiye’de turizm sektörünün gittikçe daha önemli hale geldiği görülmektedir. Türkiye’de turizm sektöründe

1

turizm geliri ve turist sayısı inişli çıkışlı olsa da yıllara göre genel olarak artmaktayken kişi başı ortalama harcama pek değişmemiştir. Turizm geliri ile turist sayısı arasında doğrudan bir bağ vardır, yani turist sayısı artarken turizm geliri de artmıştır. Buna karşın turizm gelirindeki artış turist sayısındaki artışın çok gerisindedir. 2001 yılından 2014 yılına kadar turist sayısı yaklaşık 3 kat artarken, turizm geliri yaklaşık iki kat artmıştır. Son on yılda ise (2015 yılı hariç) turist sayısı % 83 artarken, turizm geliri % 50 artmıştır. 2014 yılında ise bir önceki yıla göre % 5 artışla turist sayısı 41.4 milyona ve % 6 artışla turizm geliri 34.3 milyar $’a ulaşmıştır.

Turizm geliri Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarından oluşan üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,4 azalarak 12 milyar 294 milyon 189 bin dolar olmuştur. Turizm gelirinin (cep telefonu dolaşım ve marina hizmet harcamaları hariç) %80,9’u yabancı ziyaretçilerden, %19,1’i ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edilmiştir.Ülkemize gelen turist sayısı 2015 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,9 artarak 17 milyon 408 bin 994 kişi olmuştur. Bunların %84,8’ini (14 milyon 761 bin 540 kişi) yabancılar, %15,2’sini (2 milyon 647 bin 454 kişi) ise yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturmuştur. Kişi başı ortalama harcama ise son 14 yılda (2015 yılı hariç) pek değişmezken, son on yılda küçük bir değişiklikle azalmıştır. 2014 yılında kişi başı ortalama harcama 828 dolardır.

Tablo-2: Türkiye Turizm İstatistikleri (Temel Göstergeler), 2011-2015

Yıllar Turizm geliri

(Milyar $)

Turist sayısı

(Milyon)

Kişi başı

ortalama harcama($)

2001 10.4 13.4 777

2002 12.4 15.2 816

2003 13.8 16.3 850

2004 17.0 20.2 843

2005 20.3 24.1 842

2006 18.5 23.1 803

2007 20.9 27.2 770

2008 25.4 30.9 820

2009 25.0 32.0 783

2010 24.9 33.0 755

2011 28.1 36.1 778

2012 29.0 36.4 795

2

2013 32.3 39.2 824

2014 34.3 41.4 828

I 4.8 5.0 949

II 8.9 10.9 818

III 12.8 17.0 752

IV 7.6 8.2 924

2015

I 4.8 5.3 911

II 7.7 10.7 719

III 12.2 17.4 706Kaynak: TUİK

1.2.1. Turizm Sektöründe İstihdam

Ülkemizde istihdama önemli katkılar sunarak işsizlik sorununu azaltan sektörlerin başında turizm gelmektedir. Turizm sektörünün emek-yoğun bir özelliği vardır. Bu nedenle turistik tüketim harcamaları, turizm sektörüne doğrudan, bu sektöre girdi veren sektörlere de dolaylı istihdam imkânları sağlamaktadır. Yine, turizm sektörünün istihdam açısından taşıdığı potansiyel yüksektir. İstihdamın sektörel büyüme esnekliği turizm sektöründe 0,70’in üzerinde olması bunu açıklar. Ülkemizde turizm sektörü, özellikle de gençler, kadınlar ve göçmen işçiler için istihdam yaratmaktadır. Turizm sektöründe kadınların, part-time çalışanların, ikinci bir işi olanların ve çok genç ya da çok yaşlı kişilerin çalıştırıldığı yaygın olarak gözlenmektedir. Ev kadınları, öğrenciler ve emekliler gibi işsizlik istatistiklerinde yer almayan kişilerin, mevsimlik olarak yoğun bir biçimde işe alınmaları nedeniyle, turizm sektörünün işsizlik sorununun çözümüne katkısı yeterince açık değildir.

Tablo-4: Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetlerinde İstihdam, 2004-2015

Yıllar İstihdam Sayısı

(Bin kişi)

Toplam İstihdam Toplam İstihdam İçindeki Oranı

(%)

2004 812 19.632 4,1

2005 877 20.067 4,3

3

2006 931 20.423 4,5

2007 988 20.738 4,7

2008 998 21.194 4,6

2009 1.049 21.277 4,9

2010 1.084 22.594 4,7

2011 1.141 24.110 4,7

2012 1.206 24.821 4,8

2013 1.308 25.524 5,1

2014 1.351 25.933 5,2

Ağustos 1.445 26.313 5,4

2015

Ağustos 1.508 27.150 5,5Kaynak: TUİK

TUİK verilerine göre, NACE iktisadi faaliyet kolları içerisinde turizm sektörüne en yakın sektör olan konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetlerinde istihdamın giderek arttığı görülmektedir. Bu sektörde istihdamın toplam istihdam içindeki payı değişiklik göstermesine karşın genel olarak artan bir seyir izlemiştir. Sektördeki istihdamın toplam içindeki payının son on yıldaki ortalaması % 4,6’dır. Yani, Türkiye’de turizm sektörü son on yılda ortalama tüm istihdamın % 4,6’sını karşılamaktadır. 2009 küresel ekonomik kriz sonrasında toplam istihdamın hızlı artış göstermesine karşın sektördeki istihdam bu hızda olmamış, onun az gerisinde kalmıştır. 2011 yılından itibaren toplam istihdam içindeki payını artıran turizm sektörü 2014 yılında tüm istihdamın % 5,2’sini oluşturmaktadır. 2015 yılında ise Ağustos ayı itibariyle bu oran % 5,5 olup bir önceki döneme göre az bir artış göstermiştir. Bu dönem itibariyle sektörde 1,5 milyonu aşkın kişi istihdam edilmektedir.

Tablo-5: Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetlerinde Kayıtdışı İstihdam, 2011-2015

Yıllar Kayıtlı değil

(Bin kişi)

Toplam

(Bin kişi)

Oran (%)

2011 460 1.141 40,3

2012 421 1.206 34,9

4

2013 409 1.308 31,2

2014 278 1.120 24,8

2015 Ağustos 438 1.508 29,0Kaynak: TUİK

Turizm sektörünün önemli özelliklerinden birisi de kayıtdışılığın yüksek olmasıdır. Sektörde yaşanan kayıtdışı istihdam çalışanların kötü şartlarda yaşamasına neden olurken gelir açısından büyük sorun oluşturmaktadır. Sektörün esnek niteliğe sahip olması, sezon yoğun çalışma, yabancı kaçak işçilik gibi etkenler kaytıdışı istihdamı artırmaktadır. Buna karşın, son yıllarda turizm sektöründe kayıtlı istihdamın arttığı görülmektedir. Bu durum ülke ve sektör çapında işsizlik ve diğer istihdam sorunları açısından son derece olumlu bir durumdur. TÜİK verilerine göre, 2005 Ağustos itibariyle Türkiye’de kayıtdışı istihdam oranı % 35 iken, NACE iktisadi faaliyet kolları içerisinde turizm sektörüne en yakın sektör olan konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetlerinde kayıtdışı istihdam oranı % 29’dur. Yıllara göre baktığımızda, sektörde kayıtdışılık oranının sürekli düştüğü ve 2013 yılında % 24,8 olan oranın 2014 yılında düşüşle % 24,8’e ulaştığı görülmektedir.

5

2. EYLEM PLANLARI GÜNCEL DURUMLARI

Politika No ve Adı:

1. Sektörde mevcut istihdam imkanları geliştirilecek ve çalışanların istihdam şartları iyileştirilecektir.

Tedbir No ve Adı:

1.1 Haftalık çalışma süresi fazla mesai ve denkleştirme yapılması hallerinde 55 saatle sınırlandırılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB - Çalışma Genel Müdürlüğü

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sosyal Taraflar

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Tedbir maddesinin yerine getirilebilmesi için mevzuat değişikliği gerekmektedir. Mevzuat değişikliklerinin sosyal taraflarla uzlaşma içerisinde tamamlanması için değişik tarihli toplantılarda sosyal taraflarların ve sektör temsilcilerinin görüşleri alınmıştır.

5 Haziran ve 13 Kasım 2015 tarihlerinde işveren ve işçi örgütleri, sektör temsilcileri ile Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcilerinin katılımı ile toplantılar düzenlenmiş; resmi yazı ile tedbir maddesi hakkında görüşleri alınmıştır.

İşçi ve işveren örgütleri farklı sebeplerle söz konusu tedbirin kaldırılması yönünde görüş bildirmişler; diğer taraftan Çalışma Genel Müdürlüğü tedbir maddesinin İş Mevzuatı hükümlerine uygun olup olmadığı hususunda bir çalışma başlatmıştır.

Çalışma Genel Müdürlüğü bünyesinde gelecek dönemde sosyal taraflarla uzlaşma içerisinde mevzuat çalışmaları başlatılması planlanmaktadır. Bu kapsamda sosyal taraflarla tedbir maddesi üzerinde revizyon kararı alındığı takdirde bir sonraki İzleme ve Değerlendirme Kuruluna sunulacaktır.

e) Değerlendirme: Herhangi bir değişiklik önerisi bulunmamaktadır.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

6

Tedbir No ve Adı:

1.2 Çalışanların işyerine giriş ve çıkış saatlerini belirlemek üzere turizm işletme belgesine sahip işyerlerine kart sistemi zorunluluğu getirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Kültür ve Turizm Bakanlığı - Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İçişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Kart sistemi zorunluluğunun sadece turizm işletme belgesine sahip işyerleri için değil tüm turizm tesisleri için geçerli olması gerektiği düşüncesiyle 2014 yılı I. İzleme ve Değerlendirme Kurulu toplantısında tedbir maddesinin değiştirilmesi teklif edilmiş, ancak Kurul kararı olarak uygun bulunmamıştır.

Tedbir maddesinin ülkemiz turizm politikasını kökten değiştirecek özelliğe sahip olması ve gerçekleştirilmesi için yasal değişiklikler gerektirmesi nedeniyle, konu hakkında gerekli mevzuat çalışmalarına gelecek dönemde başlanacaktır.


f) Tamamlanma durumu: Devam ediyor.

7

Tedbir No ve Adı:

1.3 Denkleştirme süresi dört ay olarak düzenlenecek, bu süre toplu iş sözleşmeleriyle altı aya kadar artırılabilecektir.


b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sosyal Taraflar

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Tedbir maddesinin yerine getirilebilmesi için mevzuat değişikliği gerekmektedir. Mevzuat değişikliklerinin sosyal taraflarla uzlaşma içerisinde tamamlanması için değişik tarihli toplantılarda sosyal taraflarların ve sektör temsilcilerinin görüşleri alınmıştır.

5 Haziran ve 13 Kasım 2015 tarihlerinde işveren ve işçi örgütleri, sektör temsilcileri ile Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcilerinin katılımı ile toplantılar düzenlenmiş; resmi yazı ile tedbir maddesi hakkında görüşleri alınmıştır. Diğer taraftan Çalışma Genel Müdürlüğü bünyesinde tedbir maddesinin İş Mevzuatı hükümlerine uygunluğu ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir.

İşçi ve işveren örgütleri ise tedbirin kaldırılması yönünde görüş bildirmişler; diğer taraftan Çalışma Genel Müdürlüğü tedbir maddesinin İş Mevzuatı hükümlerine uygun olup olmadığı hususunda bir çalışma başlatmıştır.

Çalışma Genel Müdürlüğü bünyesinde gelecek dönemde sosyal taraflarla uzlaşma içerisinde mevzuat çalışmaları başlatılması planlanmaktadır. Bu çalışmalarda söz konusu tedbir maddesinin uygulanması ya da revize edilmesi yönünde sosyal taraflarla uzlaşı sağlanacaktır.


f) Tamamlanma durumu: : Devam ediyor.

8

Tedbir No ve Adı:

1.4 Turizmin yoğun olduğu illerde çocuk bakım hizmetleri geliştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı - Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: ASPB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tedbir maddesine ilişkin çalışmalarına yönelik herhangi bir bildirimde bulunmamıştır.



9


2. Sektördeki işgücü niteliği geliştirilecektir.

Tedbir No ve Adı:

2.1 Tüm konaklama tesislerinin "Tek Belge Sistemi" altında birleştirilmesi sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Kültür ve Turizm Bakanlığı - Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İçişleri Bakanlığı

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Tedbir maddesinin ülkemiz turizm politikasını kökten değiştirecek özelliğe sahip olması ve gerçekleştirilmesi için yasal değişiklikler gerektirmesi nedeniyle, konu hakkında gerekli mevzuat çalışmalarına 2016 yılı içerisinde başlanacaktır.



10

Tedbir No ve Adı:

2.2 Turizm sektöründe meslek standardı belirlenecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Mesleki Yeterlilik Kurumu

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kültür ve Turizm Bakanlığı

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Turizm sektöründe 33 meslek standardının çalışması 2014 yılı sonu itibariyle tamamlanmıştır. 2015 yılı sonu itibarıyla protokoller kapsamında kalan bir meslek standardı üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir. Bu dönemde sektöre yönelik yeni bir meslek standardı hazırlama başvurusu yapılmamıştır.

Ayrıca, 2009 ve 2010 yıllarında yürürlüğe giren ulusal meslek standartlarından 12 adeti 2015 yılında revize edilmiştir.



11

Tedbir No ve Adı:

2.3 Mesleki yeterlilik, ölçme ve değerlendirme süreci hızla tamamlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Mesleki Yeterlilik Kurumu

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, YÖK

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Turizm sektöründe 16 meslekte sınav ve belgelendirme yapılmaktadır. MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen ölçme ve değerlendirmeler neticesinde 01.06.2015 - 20.11.2015 tarihleri arasında raporlama döneminde başarılı olan 19 kişiye; belge düzenlenmeye başlandığı ilk günden itibaren ise 150 kişiye MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanmıştır.

“Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin Geliştirilmesi ve Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanması (UYEP II)” Projesinin Belgelendirme için Doğrudan Hibe bileşeni kapsamında yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarına yaptıkları sınav başvurusu sonrasında girdikleri sınavlarda başarılı olmaları halinde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi edinmek isteyen adayların sınav ücretleri MYK tarafından proje bütçesinden karşılacaktır.

TUYUP (Turizm Sektöründe İşverenlerin ve Çalışanların Uyum Yeteneklerinin Arttırılması Projesi) ile Turizm sektöründe eğitimin kalitesini ve çevre duyarlılığını güçlendirmek hedeflenmektedir. Turizm İşletme Belgeli tesislerin ön büro, servis, kat hizmetleri ve mutfak çalışanlarının mesleki, teknik ve yabancı dil becerilerinin ihtiyaçlar ve AB standartları çerçevesinde geliştirilmesini amaçlayan TUYUP, Proje dâhilindeki eğitimlere katılan ve MYK Mesleki Yeterlilik Sınavı'na başvuran yaklaşık 1.000 çalışanın sınav ücretlerini karşılamayı kapsamaktadır. TUYUP Kuruluşlarla sözleşme imzalanması aşamasındadır.



12

Tedbir No ve Adı:

2.4 Sektörde işçi ve işveren talepleri ile işgücü envanterinden elde edilen veriler dikkate alınarak eğitim programları hazırlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Milli Eğitim Bakanlığı - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kültür ve Turizm Bakanlığı, İŞKUR, Sosyal Taraflar

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Öğretim programlarını hazırlama çalışmaları kapsamında yapılan sektör araştırması sonucunda sektörde faaliyet gösteren meslekler saptanmış ve saptanan bu meslekler seviye gruplarına ayrılmıştır.

Mesleklere ilişkin olarak saptanan bu yeterlikler, öğretim programları ve modüllerin temel dayanağını ve içeriğini oluşturmuştur. Öğretim programlarının ve modüllerin hazırlanmasında, iş yaşamının iş gücüne dönük gereksinimlerinin tüm yönleriyle dikkate alınması amacıyla sektörel kuruluşlarla karşılıklı görüş alışverişi ve işbirliği gerçekleştirilmiş olup öğretim programları geliştirme çalışmaları devam etmektedir.

Mesleki ve teknik ortaöğretim okullarında uygulanmak üzere 2014-2015 öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulanmak üzere 10 alan 26 dal öğretim programı ulusal meslek standartları ve diğer referans ulusal ve uluslararası belgeler doğrultusunda güncellenmiştir.

Ayrıca, Sivil Havacılık alanı Yer Hizmetleri dalı öğretim programı ilk defa geliştirilerek Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile 2015-2016 eğitim öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulamaya konulmuştur.

Turizm sektörüne yönelik olarak öğretim yapılan alanlarda; diğer alanlarda yer almayan alan ortak dersleri arasında mesleki yabancı dil 1, dal dersleri arasında ise mesleki yabancı dil 2 ve 2. Yabancı dil derslerinin öğretimi yapılmaktadır.

MEB 2014/8 sayılı Genelge ile mesleki ve teknik ortaöğretim okulları mesleki ve teknik Anadolu Lisesi, Çok Programlı Anadolu Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi yeniden yapılandırılmış olup bu düzenleme turizm alanlarının da yabancı dil haftalık ders saatleri (9 uncu sınıfta 6, 10,11 ve 12 inci sınıflarda ise 4 er saat) artırılmıştır.

Milli Eğitim Bakanlığının British Council ile yaptığı işbirliği protokolü doğrultusunda mesleki yabancı dil derslerinde modüllerin yanı sıra okutulmak üzere materyaller hazırlanmaktadır. Bu kapsamda yiyecek içecek hizmetleri, konaklama ve seyahat hizmetleri ile eğlence hizmetleri

13

alanlarında hazırlanan mesleki İngilizce eğitim materyalleri Talim ve Terbiye Kurulu inceleme ve onayından sonra uygulanmaya başlanmıştır.



14

Tedbir No ve Adı:

2.5 Meslek liseleri bünyesinde, sektörün orta ve uzun vadeli yatırım projeksiyonlarının yaratacağı işgücü taleplerine paralel yeni bölümler açılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Milli Eğitim Bakanlığı - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü


c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri:

Eğlence Hizmetleri alanı 8 mesleki ve teknik ortaöğretim okulunda 70 öğrenci, Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri alanı 98 mesleki ve teknik ortaöğretim

okulunda 7.490 öğrenci, Konaklama ve Seyahat Hizmetleri alanı 173 mesleki ve teknik ortaöğretim okulunda

7.291 öğrenci, Yiyecek İçecek Hizmetleri alanı 550 mesleki ve teknik ortaöğretim okulunda 45.454

öğrenci, eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir.

İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurul Kararları doğrultusunda Valiliklerce okul bünyesinde Eğlence Hizmetleri, Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri, Konaklama ve Seyahat Hizmetleri ile Yiyecek İçecek Hizmetleri alanları ve dallarının açılması/kapatılması teklifleri Genel Müdürlüğümüzce değerlendirilerek 09/11/2015 tarihine kadar Makam Onayı verileri aşağıdaki şekildedir:

1- Eğlence Hizmetleri alanı;

a) 2 farklı okulda Anadolu meslek programında 2 yeni alan açılmıştır.

b) 7 okulda alan Anadolu meslek programında 7 alan kapatılmıştır.

2-Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri alanı;



c) 3 farklı okulda Anadolu meslek programında mevcut alanda 4 dal açılmıştır.

15

d) 3 farklı okulda Anadolu meslek programında mevcut alanda 5 dal kapatılmıştır.

3-Konaklama ve Seyahat Hizmetleri alanı;



c) 11 farklı okulda Anadolu meslek programında mevcut alanda 15 dal açılmıştır.

d) 3 farklı okulda Anadolu meslek programında mevcut alanda 3 dal kapatılmıştır.

4-Yiyecek İçecek Hizmetleri alanı;

a) 21 farklı okulda Anadolu meslek ve Anadolu teknik programlarında 22 yeni alan açılmıştır.

b) 14 okulda alan Anadolu meslek ve Anadolu teknik programlarında 14 alan kapatılmıştır.

c) 35 farklı okulda Anadolu meslek ve Anadolu teknik programlarında mevcut alanda 51 dal açılmıştır.

d) 8 farklı okulda Anadolu meslek ve Anadolu teknik programlarında mevcut alanda 10 dal kapatılmıştır.



16

Tedbir No ve Adı:

2.6 Sektöre yönelik işgücü yetiştirme kursları açılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR


c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: 2015 yılı Ekim ayı sonu itibarıyla 1.654 kişi mesleki eğitim kurslarına; 6.542 kişi ise işbaşı eğitim programlarına olmak üzere toplam 8196 kişi işgücü yetiştirme kurslarına katılmıştır.



17

Tedbir No ve Adı:

2.7. Sezonluk işçilerin sezon sonunda İşsizlik Sigortası Fonu aracılığıyla sektöre yönelik eğitim programları uygulanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR


c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Sektörün yapısı gereği bu kurslar genellikle sezon öncesi açılıp sezon döneminde ise istihdamları gerçekleştirilecek şekilde uygulanmaktadır.

İŞKUR bünyesinde tüm eğitim programları İşsizlik Sigortası Fonu aracılığıyla yapıldığından tedbir maddesinde geçen “İşsizlik Sigortası Fonu aracılığıyla” ifadesinin çıkarılması önerilmektedir.

e) Değerlendirme: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili kurum/ kuruluşlara eklenmeli; tedbir maddesinde geçen “İşsizlik Sigortası Fonu aracılığıyla” ifadesi çıkarılmalıdır.


18

Tedbir No ve Adı:

2.8. Meslek yüksekokulları ve fakülteler bünyesinde, sektörün orta ve uzun vadeli yatırım projeksiyonlarının yaratacağı işgücü taleplerine paralel yeni bölümler açılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: YÖK, üniversitelerde özel sektörün ihtiyaçlarına cevap verebilecek programların açılması politikası doğrultusunda turizm sektörüne yönelik yeni bölümlerin açılmasına çalışmaktadır.

Bu kapsamda üniversiteler düzeyinde araştırmalar yapmakta ve işbirliği yapılacak kurumlar ile sektör temsilcilerinin de katılımıyla toplantılar düzenlemektedir.

Meslek Yüksekokullarında ve fakültelerde önlisans ve lisans programlarının açılışında YÖK ülke ve bölge genelinde aynı adlı programların doluluk oranına bakarak program açma ve kontenjan belirlemeye karar vermektedir. Böylelikle dolaylı olarak talebe duyarlı olarak önlisans ve lisans programlarının açıldığı ve kontenjan verildiği görülmektedir.

Aşağıda 2015 yılında yeni açılan bölümlerle birlikte önlisans ve lisans düzeyindeki üniversitelerde eğitim-öğretim yapılan turizm ile ilgili bölümler yer almaktadır.

Önlisans Program Sayısı

Seyahat, Turizm Ve Eğlence Hizmetleri 85Turizm Ve Otel İşletmeciliği 1Turizm Ve Seyahat Hizmetleri 1Toplam 87

Lisans Program Sayısı

Seyahat İşletmeciliği Ve Turizm Rehberliği 8Seyahat-Turizm Ve Eğlence Hizmetleri 1Turizm Animasyonu 2Turizm İşletmeciliği 53Turizm İşletmeciliği Eğitimi 1Turizm İşletmeciliği Ve Otelcilik 14Turizm Rehberliği 27Turizm Ve Otel İşletmeciliği 12

19

Turizm Ve Otel Yöneticiliği 1Turizm Ve Otelcilik 5Turizm Ve Rehberlik 1Toplam 125



20


3. Kayıtdışı istihdam ve yabancı kaçak işçilik engellenecektir.

Tedbir No ve Adı:

3.1. İşyerinde çalışan işçi sayısına bakılmaksızın işçi ücretlerinin banka kanalıyla ödenmesi sağlanacaktır.


b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, SGK

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: 10.Kalkınma Planı kapsamında hazırlanan Kayıtdışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı'nın üçüncü bileşeninin 47 nolu eyleminde yer alan "Ücret, Prim, İkramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakın bankalar aracılığıyla ödenmesine dair yönetmelik kapsamının, kayıt dışılığın önlenmesinde pilot olarak seçilecek sektörlerde genişletilmesi sağlanacaktır." eyleminin sorumluluğu SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü’ne verilmiş olup; bu kapsamda hazırlanan taslak yönetmelik Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliğine görüşe gönderilmiştir. Yönetmelik hakkında teknik çalışmalar Çalışma Genel Müdürlüğü ve SGK tarafından sürdürülmektedir.



21

Tedbir No ve Adı:

3.2. Emsal işçi ücretlerine yönelik çalışmalar yapılarak, kayıt dışı ücret ödenmesi engellenecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Sosyal Güvenlik Kurumu - Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı

c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Turist Rehberleri Birliği (TUREB) ile işbirliği içerisinde kayıt dışı istihdamın ve eksik bildirimin önlenmesi için İzmir, İstanbul, Ankara, Nevşehir ve Antalya illerinde bilgilendirme toplantıları yapılmıştır.

Ayrıca konuyla ilgili olarak “Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki (KİTUP 2) Projesi” kapsamında Antalya ve Muğla illerinde bölgesel analizler yapılmakta olup, analiz sonuçları raporlanacaktır.

Bununla birlikte, 27 Ekim 2015 tarihinde düzenlenen Kayıt Dışı İstihdam Çalıştayında yer alan gruplardan biri de turizm sektörü olup, bu grupta sektördeki işçi/işveren ve kamu kurum temsilcileri yer almıştır. Analiz raporları tamamlandığı zaman kamuoyu ile paylaşılacaktır.


f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

22

Tedbir No ve Adı:

3.3. Denetimlerin etkinliği yabacı kaçak işçi çalıştırılması önlenecek biçimde artırılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı - İş Teftiş Kurulu Başkanlığı


c) Süre: 2016

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Bu tedbir kapsamında; Belediye Ruhsatlı ve Yıldızsız Oteller Programlı Teftişinde öncelikli risk gruplarından biri de izinsiz yabancı uyruklu çalışanlar olarak belirlenmiştir.

Anılan programlı teftiş 2015 Aralık sonunda tamamlanacaktır. 01.06.2015-04.11.2015 tarihleri arasında yürütülen teftişlerde 59 işyerinde yabancı uyruklu işçi çalıştırıldığı, çalıştırılan işçilerin 221 inin kadın, 499 unun erkek olduğu, toplam 26 işyeri için 305.994 TL, 35 izinsiz çalıştırılan yabancı uyruklu için ise 27.990 TL idari para cezası uygulanması istenilmiştir.

SGK Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının sorumlu veya ilgili kuruluşlar arasında yer alması önerilmektedir.

e) Değerlendirme: İşbirliği yapılan kurum/ kuruluşlara Sosyal Güvenlik Kurumu eklenmelidir.


23

· web viewmevcut durum turizm, ekonomi ve uluslararası etkileşim bakımından ulusal ve...

Documents