Ongeveer 1 op de 10 Nederlanders heeft hoorklachten. Dat kan allerlei redenen hebben. Soms zijn de problemen aangeboren of het gevolg van ziekte. Maar ook blootstelling aan lawaai of ouder worden zijn veelvoorkomende oorzaken van gehoorpro-blemen. Gelukkig zijn er tegenwoordig goede hulpmiddelen. In deze brochure leest u wat u kunt doen als u hoorklachten heeft. We leggen uit:

• bij wie u terecht kunt • welke hoorhulpmiddelen er zijn• hoe u de juiste audicien kiest • voor welke vergoedingen u in • wat een hoortest precies is aanmerking komt

Waar nodig verwijzen we u naar extra informatie.

wat u kunt doen als

u hoorklachten heeft.

VaN hOOrprObleeM Naar hulpMIDDel

Afhankelijk van uw gehoorbeper- king, adviseert de audicien u over een passend hoortoestel. Een eenvoudige oplossing waar dat kan, een complexe oplossing waar dat nodig is. U betaalt zelf een wettelijk vastgestelde eigen bijdrage van 25 procent van de prijs van het toestel. De overige kosten worden vergoed door uw zorgverzekeraar.

U leest er alles over in hoofdstuk 5: ‘Wat krijg ik vergoed?

Als u hoorklachten heeft, kunt u bij verschillende specialisten terecht: de huisarts, de kno-arts, het au-diologisch centrum of de audicien. Naar welke specialist u gaat, is afhankelijk van uw leeftijd en of u voor het eerst hoorklachten heeft of al hoortoestellen draagt. In het overzicht hieronder ziet u bij wie u terecht kunt.

1hoorklachten - bij wie kan ik terecht?

let op! Bij veel verzekeraars kunt u vanaf 18 jaar rechtstreeks naar uw audicien zonder een voor-schrift van uw huisarts. Sommige verzekeraars wijken af van deze branche-afspraak. Zij willen bijvoorbeeld dat u eerst langs de huisarts of kno-arts gaat of een bezoek brengt aan een audiologisch centrum. Check daarom altijd uw polisvoorwaar-den of neem contact op met uw zorgverzekeraar.

Als u een audicien kiest, let dan op de volgende dingen:• Kies voor een audicien met het Keurmerk ‘Erkend audicien’. Dit keur-

merk garandeert dat de audicien kwaliteit levert. Hij heeft de door StAr erkende vakopleiding afgerond en volgt op regelmatige basis bij- en nascholing. Kijk op www.audicienregister.nl

• Controleer met welke audiciens uw zorgverzekeraar een contract heeft afgesloten. Dan weet u zeker dat uw zorgverzekeraar 75 procent van de kosten voor hoor- toestellen en tinnitusmaskeerders tegen oorsuizen vergoedt. Als u kiest voor een audicien waarmee uw zorgverzekeraar geen contract heeft afgesloten, kunt u een beroep doen op restitutie. U leest hierover meer in hoofdstuk 5: ‘Wat krijg ik ver-goed?’

• Bekijk vooraf welke ervaringen andere mensen met een audicien hebben gehad. Kijk op www.hoorwijzer.nl. Hier kunt u ook zien welke audiciens er bij u in de buurt zijn.

2 Voor welke audicien kies ik?

Naar welke specialist ga ik?

Ga naar de huisarts*

Ga naar de huisarts**

Ga naar de audicien***

Ga naar het audiologisch centrum

Ga naar de audicien

Ga naar de audicien

Ik heb voor het eerst klachten Ik heb al hoortoestellen

Jonger dan 18 jr

18 tot 67 jr

68 jr en ouder

* Eventueel kan de huisarts doorverwijzen naar de kno-arts

en het audiologisch centrum.

** Eventueel kan de huisarts doorverwijzen naar de kno-arts

of het audiologisch centrum. Als vervolgens blijkt dat u hoor-

hulpmiddelen nodig heeft, kunt u naar een audicien.

*** Als blijkt dat een bezoek aan de kno-arts of het audiolo-

gisch centrum nodig is, verwijst de audicien u door.

Toelichting bij schema

ervaren gehoorbeperkingNaast het doen van de hoortests vult u ook een vragenlijst in. Deze vragenlijst is ontwikkeld door het VUmc en wordt gebruikt door alle audiciens in Nederland. U krijgt verschillende luistersituaties voorgelegd. U geeft aan hoe u die ervaart. Kunt u mensen bijvoorbeeld goed verstaan tijdens een vergadering en hoort u voldoende als u deelneemt aan het verkeer? Ook kunt u de specialist laten weten of er nog bijzonderheden zijn. Bijvoorbeeld als u werkt in een omgeving met veel lawaai of een slechte akoestiek. Of als u last heeft van oorsuizen of overgevoeligheid voor bepaalde geluiden.

Op basis van de tests en de aanvullende informatie wordt u ingedeeld in een van de vijf categorieën. Categorie 1 betekent dat u een eenvoudig gehoorverlies heeft; categorie 5 wijst op een complexe gehoorbeperking.  De audicien kan op basis van de indeling bepalen welke toestellen binnen de categorie voor u het beste resultaat bieden. Hoortoestellen zijn op basis van functionaliteiten eveneens ingedeeld in één van deze vijf categorieën. Indien nodig kunnen aanvullende hulpmiddelen worden ingezet.

Bij een hoortest wordt gekeken of u tonen goed kunt horen, hoe goed u woor-den kunt verstaan en wordt gekeken naar uw luistersituaties. Voor deze tests kunt u terecht bij een audicien, kno-arts of audiologisch centrum. Sommige andere speciale tests kunnen alleen door een kno-arts of een audioloog worden uitgevoerd. Gebruik het schema in hoofdstuk 1 om te bepalen bij welke specia-list u in eerste instantie terecht kunt.

3

ToonaudiogramBij het maken van een toonaudiogram gaat het erom welke tonen u kunt horen. In een geluiddempende of ge-luiddichte kamer krijgt u via een kopte-lefoon piepjes te horen. De piepjes zijn afwisselend hard en zacht en verschil- len van toonhoogte. Als u een piepje hoort, drukt u op een knopje of geeft u een teken met uw hand. De resultaten van de test worden weergegeven in een grafiek: het toonaudiogram.

SpraakaudiogramBij het maken van een spraakaudio- gram wordt getest welke klanken u kunt onderscheiden. Het gaat bij deze test om het verschil tussen horen en verstaan. Hoort u bijvoorbeeld het verschil tussen de woorden ‘bak’ en ‘wak’? De test wordt afgenomen via een koptelefoon. U hoort eenvoudige woordjes die u moet nazeggen. De resultaten van de test worden weerge-geven in een grafiek: het spraakaudio-gram.

hoe werkt een hoortest?

Frits heeft een hoortest laten doen bij een audicien. Het audiogram laat zien hoeveel gehoorverlies Frits heeft (in dB: decibel) op zijn rechteroor bij verschillende toonhoog-ten (in kHz, d.w.z. kiloherz).

De bovenste zwarte lijn in het audiogram staat symbool voor een goed of gezond gehoor: van lage (links) naar hoge (rechts) tonen is er geen enkel (0 dB) gehoorver-lies. De rode lijn laat zien hoe het gehoor van Frits is. Hoe verder de rode lijn van de zwarte nullijn is verwijderd, hoe groter het gehoorverlies.

Het audiogram laat zien dat Frits moeite heeft om geluiden waar te nemen als de tonen hoger (meer kiloherz) zijn – denk aan pieptonen. In de praktijk betekent dit dat hij het lastig vindt om medeklinkers te verstaan. Frits hoort bijvoorbeeld niet goed het verschil tussen de woorden ‘tuin’ en

‘duin’. Als er gehoorverlies is in de lage to- nen is het juist moeilijk om klinkers goed te verstaan. Bijvoorbeeld het verschil tussen ‘klank’ en ‘klonk’.

Als u op uw slechtste oor een gemiddeld gehoorverlies heeft van ten minste 35 dB krijgt u van uw zorgverzekeraar een vergoe-ding voor hoortoestellen. U leest er meer over in hoofdstuk 5: ‘Wat krijg ik vergoed?’

kHz,125

0

20

40

60

80

100

,25 ,5 1 2 4 8

tOONAUDIOGrAm

Als uw gehoorverlies is vastgesteld, bepaalt u samen met de audicien wat voor u de bes-te hooroplossing is. U kiest daarbij uit de hoortoestellen die passen bij de categorie waarin u bent ingedeeld (1 t/m 5). De mees- te mensen hebben voor beide oren een hoortoestel nodig. Soms is één hoortoestel voldoende.

proefperiodeAls u uw hoortoestellen heeft uitgezocht, is het belangrijk dat u die eerst uitprobeert. U kunt uw hoortoestellen vrijblijvend uitpro-beren. Bent u tevreden over het toestel, dan tekent u een tevredenheidsverklaring. Als de toestellen niet bevallen, maakt u samen met de audicien een nieuwe keuze en geldt op-nieuw een proefperiode. Bent u daarna nog niet tevreden, dan heeft u drie moge- lijkheden:• u overlegt met uw audicien of aanvullende

hulpmiddelen een oplossing bieden.• u overlegt met uw audicien of er sprake is

van een bijzondere situatie. Als dat zo is, legt u die voor aan uw verzekeraar.

• u laat zich doorverwijzen naar een audio-logisch centrum of gaat naar een andere audicien voor een second opinion.

let op!Onderteken een tevredenheidsverklaring pas als de geboden oplossing aan de verwach-tingen voldoet die u vooraf met uw audicien hebt besproken en er voldoende verbetering is opgetreden.

NazorgNa de aanschaf van een hoortoestel heeft u recht op nazorg. Dat houdt in dat u tot 6 maanden na aankoop zonder extra kosten bij uw audicien terecht kunt voor vragen, onderhoud en het bijstellen van uw hoor- toestel. Op welke extra nazorg u nog meer recht heeft, hangt af van afspraken tussen uw audicien en uw zorgverzekeraar.

let op! Veel audiciens bieden de mogelijkheid uw hoortoestel te verzekeren. Vraag altijd eerst aan uw schadeverzekeraar wat deze vergoedt bij verlies of diefstal en welke voorwaarden er zijn.

› Lees meer over het verzekeren van uw hoortoestel.

4 Wat krijg ik vergoed?5

een rekenvoorbeeld

marja (68 jaar) koopt twee hoortoestel-len. De totale kosten hiervoor zijn 1600 euro. marja haalt de toestellen bij een audicien die een contract heeft met haar zorgverzekeraar. De zorgverzekeraar vergoedt 75 procent van de kosten (in-clusief nazorg en reparaties): 1200 euro. marja betaalt zelf de resterende 400 euro aan de audicien. Omdat ze bij haar zorgverzekeraar nog een eigen risico voor zorgkosten heeft van 200 euro, betaalt ze dit bedrag aan de zorgverzekeraar. In totaal betaalt marja 600 euro voor haar hoortoestellen.

Uw zorgverzekeraar betaalt 75 procent van de kosten van een hoortoestel of tinnitusmas-keerder. Voorwaarde is wel dat u een toestel aanschaft bij een door uw zorgverzekeraar gecontracteerde audicien, en u een hoor- toestel kiest uit de categorie waarin u bent ingedeeld. U betaalt zelf 25 procent van de kosten (wettelijke eigen bijdrage). Het is mo-gelijk dat (een deel van) dit bedrag nog wordt vergoed vanuit aanvullende verzekeringen die u bij uw zorgverzekeraar hebt afgesloten.

Om in aanmerking te komen voor een ver- goeding moet het gehoorverlies aan het slechtste oor ten minste 35 dB zijn.

Vergoeding overige hoorhulpmiddelenDe vergoedingen voor extra hoorhulpmid-delen, zoals een weksysteem of apparatuur waarmee u het geluid van de tv direct in uw oor ontvangt, verschillen per zorgverzeke- raar. Neem voor meer informatie hierover contact op met uw zorgverzekeraar.

Tinnitusmaskeerders, cros- en bicrostoestellenVoor de vergoeding van bijzondere hoorhulp-middelen, zoals tinnitusmaskeerders (om oor- suizen draaglijker te maken) en cros- en bi-crostoestellen (als u aan één oor doof bent), gelden dezelfde regels als gewone hoortoe-stellen. Kijk hier voor meer informatie over tinnitus.

Wat is voor mij de beste hooroplossing?

let op! Bent u 18 jaar of ouder en heeft u uw eigen risico nog niet (helemaal) aangespro-ken? Dan betaalt u naast de 25 procent ook uw eigen risico.

Wat als ik kies voor een niet-gecontracteerde audicien?Als u een hoortoestel koopt bij een audicien die geen contract heeft afgesloten met uw zorgverzekeraar heeft u wel recht op een vergoeding. Er is wel een verschil in ver- goeding tussen een restitutiepolis en een naturapolis:

A. Als u een restitutiepolis heeft en u kiest voor een niet-gecontracteerde audicien, dan krijgt u een vergoeding van 75 procent van het marktconforme tarief (vastgesteld door uw zorgverzekeraar). Dat is vergelijkbaar met de vergoeding die u krijgt bij een ge- contracteerde audicien.B. Als u een naturapolis heeft en u kiest voor een niet-gecontracteerde audicien dan is de vergoeding meestal lager. Hoeveel pro-cent uw zorgverzekeraar vergoedt, leest u in uw polisvoorwaarden of kunt u opvragen bij uw zorgverzekeraar.

let op!Het voordeel van kiezen voor niet-gecontrac-teerde zorg is dat u terecht kunt bij alle audi-ciens, ongeacht of uw zorgverzekeraar er een contract mee heeft. Het nadeel is dat u een lagere vergoeding kunt krijgen en dat u zelf alle kosten voor nazorg en reparaties moet betalen. Kosten die vaak wel afgedekt zijn in de contracten tussen verzekeraar en audicien. Ook bij een niet-gecontracteerde audicien ko-men alleen toestellen die zijn geclassificeerd in aanmerking voor vergoeding.

Wat als ik een hoortoestel uit een hogere of lagere klasse wil?Uw zorgverzekeraar vergoedt in principe al-leen kosten als u kiest voor een hoortoestel uit de categorie waarin u bent ingedeeld. Alleen als blijkt dat een hooroplossing in uw geïndiceerde categorie geen uitkomst biedt, kan hier een uitzondering op worden ge-maakt. De audicien kan in dat geval een aan-vraag indienen bij uw zorgverzekeraar voor een hooroplossing uit een andere categorie.

Deze brochure is mogelijk gemaakt

doorZorgverzekeraars

Nederland & NVVS.

FOtO

’S IS

tOC

KPH

OtO