uzaktan algilama 1

8/3/2019 UZAKTAN ALGILAMA 1

1/44

ATMOSFERN ETKLER:

(a) DAILMA:

Atmosferde mevcut olan partikller ve gazmaleklleri enerji yaymn etkileyerekonun orijinal istikemetini deitirir.Meydana gelen dalma; yaymn dalga

boyuna, partikl ve gazlarn okluuna venn atmosferde kat ettii mesafeye balolarak deimektedir


2/44


3/44

Rayleigh Dalm:

Yaylan enerji, atmosferin st ksmlarnda,dalga boyundan daha kk partikllerlekarlatnda, meydana gelen bir

dalma tipidir. Bu partikller; tozzerrelerini, nitrojen ve oksijen moleklleriniiermektedir. Bu blgede ksa dalgaenerjisi uzun dalga enerjisine gre dahafazla dalmaktadr.


4/44

Gne n atmosferden geerkengrnen k blgesinin en ksa dalgaboyuna sahip olan mavi renk, aynblgedeki daha uzun dalga boylarnieren yeil ve krmz renklerden dahafazla dalma meydana getirmektedir. Buzellik, gkyznn mavi renkte

grlmesini salamaktadr.


5/44

Gne doumu ve batm zamannda k,le zaman na gre dnyann kreselliinedeniyle daha fazla yol kat etmekte veksa dalgann hemen hemen tamamdalmaktadr. Bylece uzun dalgakapsamndaki krmz renin ok byk birksm atmosfere nfuz ederek gkyznn

kzl renkte grnmesini salamaktadr


6/44

Mie Dalm:

Yaylan enerjinin dalga boyu, hemenhemen ayn ebatlardaki partikllerlekarlatnda, meydana gelen birdalma tipidir. Toz, polen, duman ve subuhar bu dalmaya neden olanunsurlardr. Uzun dalga boyunu etkileyenbu dalm, atmosferin alt ksmlarnda,

bulutlu hava artlarnda ve pek okpartikln bulunduu yerlerdeolumaktadr.


7/44

Nonselective Dalm: Yaylan enerji, dalga boyundan daha

byk partikllerle karlatndameydana gelen bir dalma tipidir. Sudamlalar ve byk toz paralar bu tipdalmaya neden olmaktadr.


8/44

Dalga boylar takriben eit olarakdaldklarndan sis ve bulutlara sebepolurlar. Mavi, yeil ve krmz n eitmiktarda dalmas ve bunlarn birleimi

sonucunda beyaz renk olutuundan,bulutlar ve sis beyaz renktegzkmektedir.


9/44


10/44

(b) Emme:

Dalmann ztt olan bu doa olay

etkisiyle, muhtelif dalga boylarndakienerji, atmosferdeki molekller tarafndanemilir ve sonuta enerji belirli miktardakaybolur.


11/44


12/44

Ozon, karbon dioksit ve su buharatmosferin emme yapan 3 ana esidir.Bu ana elerin yansra karbon monoksit,diazotmonoksit ve metan da belirlioranlarda emme yapmaktadr


13/44

Ozon, gnein yaymlad zararlultraviolet nlar emmekte ve dnyazerinde koruyucu bir katman meydanagetirmektedir. Bu katmann olmamas

halinde, gne nlarnn direk etkisialtnda kalan insan derisi yanmaktadr


14/44

Bitkilerden kaynaklanan karbon dioksit,elektromanyetik tayfn termal s ile ilgiliolan uzun infrared blgesinde gl birtarzda emilmektedir.


15/44

Atmosferdeki su buhar, uzun dalgaInfrared ve ksa dalga microwaveblgelerinde (22m-1m) olduka fazlaemilmektedir. Alak seviyelerdeki mevcut

su buhar miktar, senenin farklzamanlarna ve farkl corafik blgelerinegre deimektedir.


16/44

IR grntlerini en fazla etkileyen subuharnn muhtelif iklim blgelerine veirtifalara bal olarak yaplan incelemelerisonucunda; 3.5 g/m3 lk su buharn

ieren atmosfer kuru ve hemen hementam geirgen, tropik blgelerdeki 19g/m3lk su buharna sahip atmosfer ise,

nemli ve geirmeyen olarakdeerlendirilmitir.


17/44

Bunun sonucu olarak; ak ve nemlihavalar iin 3-5 m bandnda, puslu vekuru havalar iin 8-14 m bandndaalan sensrler ideal olarak kabul

edilmitir. Bu verilerin altnda, Infraredgrnt alglanacak blgelere aitengelleyici hususlar ile, mevsimsel iklim

incelenmeli ve alnacak sonulara gresensr seilmelidir


18/44

zet olarak Uzaktan alglamada,elektromanyetik tayfn en etkin dalgauzunluklarn kullanmak byk nemtamaktadr. Tayfn, insan gznn dealglayabildii grnen k blgesi, ierdiiatmosferik pencere ve gne enerjisini tepe

noktada kaydetmesi ynnden nemtamaktadr. Dnya tarafndan yaylan en iyi senerjisi termal Infrared blgedeki, takriben 10m dalga uzunluundadr. Microwave

blgesinde ise, 1 mm dalga uzunluununtesindeki byk bir pencere, uzaktanalglamaya en iyi imkan vermektedir


19/44

DNYA YZEYNN ETKLER:

Atmosfer tarafndan datlmayan veyaemilmeyen enerji, dnya yzeyineulatnda nemli derecedeki birengelleme ile karlar


20/44

Enerji dnya yzeyine arptnda vegeldiinde (I); emme (Absorption: A),geme veya aktarma (Transmission: T) veyansma (Reflection: R) olarak adlandrlan

3 tip etkiye maruz kalmaktadr. Gelenenerji yer yzeyinde 3 tip etkiden biri veyadaha fazlas ile karlamaktadr


21/44

Gelen enerji yer yzeyinde 3 tip etkiden biri veyadaha fazlas ile karlamaktadr. Bunlardan herbirinin etkileme oran; enerjinin dalgauzunluuna, yzeydeki materyale ve artlarabal olarak deimektedir. Yansyan veya

emilen enerji, alglayclar tarafndan yaplanlmlerle ve kaydedilen saysal numaralar (DN)vastasyla direk olarak kontrol edilebilmektedir.Farkl materyaller, farkl miktarlardaki enerjiyi

yanstr, emer ve aktarr. Bu farkllklar,grntdeki farkl zelliklerin belirlenmesineolanak salamaktadr.


22/44


23/44


24/44

(a) EMME: Gne nlar hedefe arptnda,

materyalin kimyasal bileimi veyamoleklleri kapsamndaki atomlarn ekimi

nedeniyle emilir. Elektromanyetik tayfnemilen bu ksm alglaycya dnmez.Emilen tayf (absorption spectra) olarak

adlandlan bu tip dalga uzunluklar,grntlenen saha hakknda birok bilgiyiiermektedir.


25/44

(b) GEME / AKTARMA:

Yansmayan veya emilmeyen enerji,materyalin bir uundan girip dier uunadoru gitmektedir. Elektromanyetik tayfn

bu ksm alglaycya dnmemektedir.


26/44

(c) YANSIMA: Enerjinin tm veya bir ksm yzeye

arptnda yn deitirerek tekrar

atmosfere dner.Y

ansma olarakisimlendirilen bu husus sensrlertarafndan alglanarak kaydedilir.


27/44

Hedefe arpan enerji; dzgn yansma(specular reflection) ve dank yansma(diffuse reflection) eklinde olmaktadr.Yzeyin ayna gibi dz olmas durumunda,

gelen enerji yzeye vurduunda, normalile yapt aya eit bir a ile yansr.Gelen enerji dz olmayan yani przl biryzeye arptnda ise, gayri muntazamve muhtelif ynlerde yansyarak atmosferegeri dner


28/44

Dnya yzeyindeki pek ok zellik ya dzgnveyahutta dank yansma yapmaktadr. Buyansmalar gelen nn dalga boyuna veyzeyin yapsna bal olarak deimektedir.ayet dalga boyu yzeyi oluturanvaryasyonlardan veya zerrelerin ebadndandaha kk ise dank bir yansma meydanagelir. rnein ince taneli kumlar uzun dalgaboyundaki microwave blgede olduka

dzgn, grnen k blgesinde ise tamamenkaba tarzda grnmektedir.


29/44

Dzgn yansma


30/44

Dank yansma


31/44

Yapraklarn kimyasal yapsndaki klorofil,

krmz ve mavi dalga boylarnda enerjiyi,gl bir tarzda emerken, yeil rengiyanstmaktadr. Yaz aylarnda yapraklarnazami klorofili iermesi nedeniyle bunlar

bize, yeilimsi renkte grnrler.Sonbaharda yapraklardaki klorofil dahaazdr ve daha az emme ve krmz dalgaboyunda daha fazla yansma yaparlar.Bunun sonucu olarak krmz veya sarrenkte grnt verirler.


32/44

Salkl yapraklar dahili yaps nedeniyle,yakn nfrared dalga boyunda mkemmelbir dank yanstc ilevini yapmaktadr.nsan gz yakn infrared blgeye hassasise, bu tip yapraklara sahip aalar, bizeolduka parlak bir grnt sunarlar. Buzellii gz nne alan fen adamlar, yakn

nfrared blgedeki bu yansmay lerekve analiz ederek bitkilerin salkl veyasalksz oluunu belirlemilerdir.


33/44

Su; uzun dalga boyu grnen k ve yaknnfrared blgelerinde, ksa dalga boyu grnen

k blgesine gre daha fazla emmeyapmaktadr. Bylece su, ksa dalga boylarndayapt gl bir yansma nedeniyle mavi veyamavi-yeil renkte, krmz veya yakn nfrared

dalga boylarnda ise daha koyu renktegrnmektedir. Su gvdesinin yukartabakalarnda kat partikller veya tortusalmaddeler (S) varsa, daha iyi yansma yapmaktave daha parlak bir grnt vermektedir. Suiinde asl gibi duran bu maddeler, birbirinebenzer iki doa olaynn etkisi ile, s fakat temizsularn kartrlmasna sebep olmaktadr.


34/44

Su yosun ieriyorsa, yosundaki klorofil,mavi dalga boyunu daha fazla emer veyeil dalga boyunu yanstr. Bu zellik

suyun daha yeil grnmesine neden olur.Su yzeyi dzgn veya dalgal veyahuttayzer maddeleri ieririyorsa, suyun rengive parlaklnn deerlendirilmesi olduka

zordur.


35/44

Yukarda belirtilen yaprak ve suyun farkl

dalga boylarnda yaptklar emme,yansma ve geirme zellii, dnyazerindeki mevcut tm metaryaller iinkendilerine zg tarzda farkllklar

gstermektedir. Bu nemli zellik,materyallerin elektromanyetik tayfa olantepkisi (spectral response) ve meydanagetirdii tayf sinyalleri (spectral signature)

vastasyla birbirlerinden ayrlmalarnaolanak salamaktadr.


36/44

GRNTLERN ZELLKLERVE ETKLEYEN UNSURLAR

Elektromanyetik enerji, fotorafik veya elektronikolarak tesbit edilmektedir. Uzaktan alglamadafotoraf ve grnt terimlerini birbirinden ayrt

etmek nem tamaktadr. Fotoraflar, 0.3-0.9 m dalga uzunluklarnda,

grnen ve yakn nfrared blgelerindekielektromanyetik enerjinin bir film zerine

kaydedilmesi, takiben yaplan kimyasal ilemlersonuunda bir hassas ortama baslmas ile eldeedilmektedir


37/44

Grntler ise, alglayc techizat veya

dalga uzunluu ne olursa olsun,elektromanyetik enerjinin analog olarakkaydedilmesi, saysal hale dntrlmesisonucunda meydana gelmekte vebilgisayar ortamnda gsterilmektedir.Uzaktan alglama asndan grnt,corafik bir sahay temsil eden, stun ve

sralarn grid tarz dzenlenmesindenoluan bir veridir.


38/44

Sensrler, hedeften dalan veya yaylan

devaml enerji verisini, analog sinyallerolarak kaydetmektedir. Bu devamlnmerik tarzdaki veri, takiben birbirindenayr resimsel yapdaki nmerik deerlerednr. Nmerik deerler saysalnumaralar (DN) olup, pixel olarak olarakdepolanr


39/44

Fotoraf ve grntlerin zellikleri vebunlar etkileyen unsurlar; pixel, taramagenilii, band, zmleme, parlaklk veton, kontraslk oran, mekansalzmleme ve detay ayrt etme g anabalklar altnda aklanacaktr


40/44

(1) PIXEL: Resim eleman olarak ta ifade edilen pixel,

saysal formatta sunulan ve ekranagetirilen grntnn eit ebat ve ekildekien kk ksmdr. Dier bir deyilegrnt pixel gridlerinden olumutur.Pixeller, her bir sahann parlakln

nmerik deer veya saysal numara(DN)olarak belirtmektedir.


41/44

Her bir pixel iin sensr tarafndan llen bir

saysal numara deeri bulunmaktadr. Veri,sensr seviyesinde veya masa tipi bir tehizattarafndan taranarak pixellere blnr ve her birinisbi parlakln temsil eden saysal bir

numaraya atanr. Bilgisayar farkl farkl parlaklkseviyesindeki her bir saysal deeri resim olarakgrntler. Saysal deerlerin resimsel halednmesinde phesiz ki baz detaylar

kaybolmaktadr. Kk ebatlardaki pixeller,detaylarn daha kolay grnmesine olanaksalamaktadr.


42/44


43/44

TARAMA GENL (SWATH):

Dnya zerindeki yrngelerinde uanuydu sensrlerinin yer yzeyinde grdve alglad sahann tam geniliini ifadeeden bir terimdir. Dier bir deyilesensrlerin kaydettii sinyalleri temsil eden

pixellerden oluan bir bir matriksdir.Uydularn yrnge irtifalar farkl olduuiin yer yznde kaplad genilikle


44/44

uzaktan algilama 1

Documents