KAZANIMLAR1. Televizyonun birey ve toplumu yönlendirmede etkili bir kitle iletiflim arac› olmaözelli¤ini analiz eder.2. Ülkemizdeki televizyon yay›nc›l›¤›n› mülkiyet yapısına göre sınıflandırarak bunlarınözelliklerini ve yay›n politikalar›n› belirleyen unsurlar› fark eder.3. Televizyon program türlerini, amaçlar›, ifllevleri ve özellikleri bak›m›ndan ay›rteder.

HAZIRLIK SORULARI1. Günlük program›n›zda televizyon izlemeye ne kadar zaman ay›r›yorsunuz?

2. Televizyonda hangi tür programlar› izliyorsunuz?

3. Televizyonda hangi tür görüntüler sizi rahats›z ediyor?

. UNITE4TELEVIZYON

84

DERS : MEDYA OKURYAZARLI⁄ISINIF : 6, 7, 8YAKLAfiIK SÜRE : 40' (1 ders saati)ÜN‹TE : Televizyon (4. ünite)TEMEL BECER‹LER : ‹letiflim, giriflimcilik, Türkçeyi do¤ru, güzel ve etkili kullanmaKAZANIMLAR : Televizyonun birey ve toplumu yönlendirmedeki etkili bir kitle iletiflim

arac› olma niteli¤ini analiz eder (1. kazan›m).MATERYALLER : Kitle iletiflim araçlar›n›n yayg›n kullan›m›na örnek olabilecek çeflitli

resimler.

TELEVIZYONUN ETKIN NITELIKLERI

TelevizyonBir kaynaktan gelen elektromanyetik

dalgaları ses ya da resme çeviren aygıtlarıngenel adı olarak tanımlanan aynı zamandabir bilginin, bir görüflün ya da davranıflınyayınlanması açısından bir iletiflim aracıdır.

• Olayları anında resimlerle ve sesleverebilmesi (canlı yayın) onu di¤er kitle iletiflimaraçlarını izlemekten daha cazip hâle getirir.

• Haber verir, e¤itir, e¤lendirir.• Eflya ve hizmetlerin tanıtılıp satılmasına

yardım eder.Günümüzde kitle iletiflim araçları içerisinde

bu ifllevleri en iyi flekilde yerine getiren aracıntelevizyon oldu¤unu görüyoruz.

Televizyon insanların birden fazlaihtiyacına cevap verebildi¤i için büyük ra¤betgörür. Ayrıca televizyon izlemek için paraharcamak, okur yazar olmak, seçkin birkültüre sahip olmak da gerekmez.Günümüzde hemen her yafl grubundan insantelevizyon izleyicisi durumundadır. En büyükizleyici kitlesini ise çocuklar oluflturur.Çocuklar yetiflkinlere göre, televizyonunolumlu ya da olumsuz etkilerine daha açıkkonumdadır.

Televizyonun Olumsuz Etki leriTelevizyonu iyi ya da kötü kılan, onu

kullanma biçimidir. Televizyon do¤ruamaçlarla kullanıldı¤ında do¤ru, kötüamaçlarla kullanıldı¤ında kötü bir araç olabilir.Televizyonu zaman çalan, insan iliflkilerinizayıflatan ve insanı edilgenlefltiren bir araçolması yönüyle elefltirenler de vardır. Amaonun en olumsuz etkisi televizyondagördüklerini sorgulamaksızın alıp taklit edençocuklar üzerindedir.

DERSE HAZIRLIK

Ö¤rencilerin karfl›laflt›rma yapmalar›n›sa¤lamak amac›yla kitle iletiflim araçlar›n›nyayg›n kullan›m›na örnek olabilecek resimlergösteriniz. Bir sonraki sayfadaki karikatürüinceletiniz.

DERS‹N ‹fiLEN‹fi‹

100. sayfadaki “A‹LEDEN B‹R‹” bafll›kl›karikatürü ço¤altarak da¤›t›n›z. Çizerinkarikatürüne neden bu bafll›¤› verdi¤ini sorunuz.Daha sonra karikatürle ilgili sorular› cevaplat›n›z.

Etkinli¤e verilen yan›tlar›n ard›ndan televizyonile ilgili bilgileri gerekli gördü¤ünüz durumlardaö¤rencilerinizle paylaflınız.

Ö¤rencilerinizin televizyonun ifllevinikavrayabilmeleri için 86. sayfadaki “A‹LEDENB‹R‹”, 87. sayfadaki “MEDYA DESTE⁄‹”etkinli¤ini ve bu etkinlikteki ‹nternet haberindenyararlanarak 88. sayfadaki “MEDYAYLA ELELE” etkinli¤ini yapt›r›n›z. 89. sayfadaki“TELEV‹ZYON S‹H‹RL‹ KUTU MU?” etkinli¤iniev ödevi olarak veriniz. Ö¤rencilerinizintelevizyonun olumlu ve olumsuz yönleriyle ilgiligörüfllerini s›n›fta paylaflmalar›n› sa¤lay›n›z.

85

a. Çizer, karikatürde ne anlatmak istemektedir?

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

b. Bu karikatürde anlat›lmak istenen durum ile ailenizin televizyon izleme tutumu arasındaki

iliflkiyi karflılafltırınız.

...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

86

A‹LEDEN B‹R‹

MEDYA DESTE⁄‹

Afla¤ıda medyada yer alan haberlerin toplumu nasıl etkiledi¤ine dair bir örnek görmektesiniz.Bu haberi okuyunuz ve soruları habere göre cevaplayınız.

1. Habere göre tavuk satıfllarının artmasında etkili olan faktörler nelerdir?

.......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

2. Tanıtım filminde ünlü bir gazetecinin tercih edilmesinin sebepleri nelerdir?

.......................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

3. Medyanın toplumu yönlendirmesine örnek olabilecek baflka hangi örnekleri verebilirsiniz?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

87

GAZETEC‹DEN TAVUKÇULARA DESTEK

Kufl gribi nedeniyle zor günler yaflayan tavukçuluk sektörü, arafltırmacıgazetecinin yer aldı¤ı tanıtım filmi ile güven tazeledi... Tanıtım filminin televizyonlardayayınlanmaya bafllamasından itibaren tavuk satıflları %40 oranında arttı.

Yıllardır gıda terörüne karflı savafl açan arafltırmacı gazeteci, bu kez tavukçuluksektöründeki do¤ruları anlatmak için kameraların karflısına geçti...Yaklaflık ikidakika süren bir tanıtım filminde oynayan usta gazeteci,entegre tesislerde üretilentavuk etinin yenmesinde bir sakınca olmadı¤ını anlatıyor. Kufl gribi yüzündentavuk satıflları düflen tavukçuluk sektörü do¤ruları anlatmak için bir arafltırmayapmıfl. Kamuoyu yoklamasında inanılırlık yönünden ünlü gazetecinin bir ‹nternethaberi çıkınca, Sa¤lıklı Tavuk Platformu da gazeteciye tanıtım filmi teklifinigötürmüfl. Bütün televizyon kanallarında gösterilen tanıtım filmi, kufl gribi yüzündenzor günler yaflayan tavukçuluk sektöründe de güven tazeledi... Tanıtım filmindenbu yana satıfllar yüzde 40 oranında arttı. Ailesinin tavuk ve yumurta da yedi¤inisöyleyen usta gazetecinin mesajları, yakında afifllerle marketleri ve bilboardlarısüsleyecek.

Bir ‹nternet haberi, 27.01.2006

86. sayfadaki etkinlikle televizyonun bireyi ve toplumu yönlendirmede etkili bir iletiflim arac›oldu¤u vurgulanmıfltır.

Sizde televizyon arac›l›¤›yla halk› bilinçlendirmede önemli rol oynayabilecek resmî kurum ve

kurulufllar ile onlar›n yapabilecekleri çal›flmalara örnekler veriniz.

MEDYAYLA EL ELE

10488

Asr›n icad› televizyon sorgulanacak duruma gelmifltir. Televizyonu icat eden insan; yay›nlar›n›haz›rlayan› insan; yay›nlar›n muhatab› insan; yay›nlardan flikayetçi olan da insan! Peki sorunlar› çözecekolan kim?

Saliha KATKISIZDüza¤aç ‹lkö¤retim Okulu, Bingöl

Televizyon mükemmel bir iletiflim arac›. Dünyan›n her yerinde olan› biteni ondan ö¤reniyoruz.Televizyon olmasayd› Çin’deki salg›n hastal›¤›, Filistin’deki savafl› günü gününe takip edemezdik.

Kayhan TARIMDenizli ‹lkö¤retim Okulu, Denizli

Kardeflim çizgi film izliyordu. Ben de ders çal›fl›yordum. Birdenbire kafama bir fley indi. Can›m›nac›s›ndan k›vrand›m. Kafama inen kepçeyi ald›m kardeflime baktım. O gülüyordu. Konuflmay› yeni yeniö¤renen çocuk bunu nereden ö¤renmiflti. Tabi ki televizyonda izledi¤i bir filmden. Yine bir gün masan›nüzerine ç›km›fl yere atlayarak ayak bile¤ini incitmiflti. Hem a¤l›yor hem de ustum ustum (uçtum), diyordu.

Eylem B‹N‹C‹Sümer ‹lkö¤retim Okulu, Erzincan

Annem dantel örmeyi b›rakt›. Babam da birinci s›n›fta oldu¤u gibi bana makara tekerli arabalaryapm›yor. Sürekli yorgun ama onun karfl›s›nda. Ablam üniversite s›nav›n› bu y›l yine kazanamad›.Benim de derslerim çok iyi say›lmaz, televizyon sayesinde... Babam›n saçlar›n›n döküldü¤ünü, anneminyedi kilo zay›flad›¤›n›, ablam›n yüzünü sivilce bast›¤›n› televizyonumuz tamire gidince fark edebildim.

Özlem EK‹C‹Ufuk ‹lkö¤retim Okulu, Zonguldak

Reklamlar› izlerken bazen düflünüyorum. Onda gördü¤üm yiyecekleri alabiliyorum. Renkleri, ç›t›rt›lar›insan› çekiyor. Kokular›ysa sanki ekrandan ç›k›p evimize geliyor. Ya onlar› alamayanlar! Onlar ne yap›yorlaracaba?

Asl› SINCISakarya ‹lkö¤retim Okulu, Adapazar›

Büyüklerimiz “Biz çocukken çizgi filmler vard›. Ar› Maya, Heidi (Haydi), fieker K›z ve Masalc›Nineler...” diye anlat›rken özlemle gülümserler. Biz onlar› görmedik. Teknoloji ça¤›n›n çocuklar› olarakbilgisayarlarla, sanal oyunlarla büyüyoruz. Büyüdükçe oyunlar›m›za savafllar, dövüfller giriyor. Filmkahramanlar›na özeniyoruz. Büyüklerimiz durumun fark›nda de¤iller. Çok be¤endi¤imiz filmde “son”yaz›nca hepsinin oyun oldu¤unu anl›yoruz ama hayat gerçek.

Mertcan KARAHAN100. Y›l ‹lkö¤retim Okulu, Trabzon

TELEV‹ZYON S‹H‹RL‹ KUTU MU?

89

Afla¤ıda RTÜK tarafından düzenlenen yazılı anlatım yarıflmasında dereceye giren ilkö¤retim6 ve 7. sınıf ö¤rencilerinin yazılı anlatım çalıflmalarından alıntılar yer almaktadır. Alıntıları okuyunuz.

TELEV‹ZYONUN OLUMLU YÖNLER‹

1. ...............................................................................................................................................................

2. ...............................................................................................................................................................

3. ...............................................................................................................................................................

4. ...............................................................................................................................................................

5. ...............................................................................................................................................................

6. ...............................................................................................................................................................

TELEV‹ZYONUN OLUMSUZ YÖNLER‹

1. ...............................................................................................................................................................

2. ...............................................................................................................................................................

3. ...............................................................................................................................................................

4. ...............................................................................................................................................................

5. ...............................................................................................................................................................

6. ...............................................................................................................................................................

Önceki sayfada yer alan yazılı anlatım çalıflmalarındaki alıntılardan yararlanarak

“TELEV‹ZYONUN OLUMLU YÖNLER‹” ve “TELEV‹ZYONUN OLUMSUZ YÖNLER‹” ile ilgili

düflüncelerinizi maddeler hâlinde yazınız.

90

DERSE HAZIRLIKÖ¤rencilerinize hangi televizyon kanallar›n›

izlediklerini sorunuz. Cevaplar› tahtaya iki gruphâlinde alt alta yaz›n›z. Ö¤rencilerinize televizyonkanallar›n› neden iki gruba ay›rd›¤›n›z› sorunuz.

DERS‹N ‹fiLEN‹fi‹Ülkemizde yayın yapan televizyonların

mülkiyet yap›s›n›n kamu ve özel olarak ikiyeayrıldı¤ını söyleyiniz. Bu nedenle verilen cevaplar›iki grup hâlinde yazd›¤›n›z› belirtiniz. Daha sonrayandaki bilgileri ö¤rencilerinizle paylaflınız.

Kamu ve özel mülkiyetli televizyonların yapısıve yayıncılık anlayıflları ile ilgili arafltırma yapmaları

için ö¤rencilerinizi iki gruba ayrınız. Gruplar›naraflt›rmalar›nda neyi sorgulayacaklar›na iliflkin92 ve 93. sayfalardaki “ARAfiTIRMAYAPIYORUZ” etkinli¤ini fotokopi ile ço¤altarak her iki gruptaki ö¤rencilere da¤›t›n›z. Ayr›ca heriki gruptaki ö¤rencilerin yapacaklar› araflt›rman›nbulgular›n› ve sonucunu “grubun ortak raporu”hâlinde bir sunuya (slayt gösterisi) dönüfltürüparalar›ndan seçecekleri bir grup sözcüsüarac›l›¤›yla s›n›f arkadafllarına aktarmalarınıisteyiniz. Ö¤rencilerin araflt›rma öncesinde buduruma göre planlama yapmalar›n› sa¤layınız.Onlara bir hafta süre veriniz. Daha sonra aynıçalıflmayı bir sonraki sayfa içinde yaptırınız.

DERS : MEDYA OKURYAZARLI⁄ISINIF : 6, 7, 8YAKLAfiIK SÜRE : 40' (1 ders saati)ÜN‹TE : Televizyon (4. ünite)TEMEL BECER‹LER : Gözlem, araflt›rma, elefltirel düflünme, bilgi teknolojilerini kullanma,

giriflimcilik, Türkçeyi do¤ru, güzel ve etkili kullanmaKAZANIMLAR : Ülkemizdeki televizyon yay›nc›l›¤›n› mülkiyet yap›s›na göre s›n›fland›rarak

bunlar›n özelliklerini ve yay›n politikalar›n› belirleyen unsurlar› fark eder (2. kazan›m).

MATERYALLER : Projeksiyon cihaz›/tepegöz

TELEVIZYON YAYINCILIGININ YAPISI

91

TRT, Anayasal özerkli¤e sahip, kamu hizmetiyapan bir yay›n kurulufludur. Kamu hizmeti anlay›fl›ylahareket eden TRT’nin, TRT1, TRT2, TRT3, TRT4,TRTGAP, TRTINT, TRTTÜRK, TRT Avaz, TRT 6 veTRT Çocuk olmak üzere on televizyon kanal›bulunmaktad›r. Aile kanal› olma özelli¤ini tafl›yanTRT1; çeflitli yafl ve meslek gruplar›ndaki, farkl›e¤itim, kültür seviyesindeki izleyicilere haber vermeyi,b i lg i aktarmay› ve onlar › e¤ lendi rmeyihedeflemektedir. 24 saat kesintisiz yay›n yapanTRT2 ise haber-bilgi kanal›d›r. TRT3, yurttan vedünyadan önemli geliflmelerin yer ald›¤› haberözetleri, çeflitli iç ve d›fl spor olaylar›ndan oluflanspor haberleri, gelenek ve görenekleri içerenbelgeseller ile ülkemizin do¤al ve tarihî zenginliklerinitan›tan magazin ve müzik programlar›nı yay›nlar.Aynı zamanda TRT3, TRTGAP’la dönüflümlüolarak yayın yapmakta; TBMM Genel Kurulununçalıflma günlerinde de TBMM TV’ye yayın imkânıvermektedir. TRT4, ulusal e¤itim politikas›n›destekleyen yay›n içeri¤ine sahip bir e¤itim kanal›d›r.TRTINT, yurt d›fl›nda yaflayan vatandafllarla Türkiyearas›nda köprü görevi yapmaktad›r. TRTTÜRK,Türkiye’nin Orta Asya ve Kafkaslardaki sesidir.

10 Temmuz 1993’te Anayasa’n›n 133. madde-sinde yap›lan de¤ifliklik ve yap›lan yasal düzenlemeile ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde birçok özeltelevizyon ve radyo istasyonu, yay›n izni için yasaylakurulan ve yetkilendirilen Radyo Televizyon ÜstKuruluna baflvurmufltur. ‹zin alan pek çok kuruluflyayın hayatına girmifltir. Özel televizyon yayıncılı¤ınınbüyük sermayeler gerektirmesi bu alanda çalıflankuruluflların zamanla yayın politikalarında sınırlılıklargetirmesine neden olmufltur. Birçok televizyonkuruluflu yayın politikalarını belirlerken bir ya dabirkaç alana yönelmifltir. Sadece spor kanalı, e¤lencekanalı, haber kanalı gibi. Özel televizyon kurulufllarıvarlıklarını devam ettirebilmek ve kâr elde edebilmekiçin reklam alıp yayınlamak zorundadırlar.

Ö¤retmene Not: Ö¤rencilere özel yay›nc›l›k ve kamu yay›nc›l›¤› aras›ndaki farklar› anlat›rkenözel televizyon kanallar›n›n ticari kayg›lar› olsa da temelde kamu hizmeti yapt›¤› ve bununsorumlulu¤unu tafl›ması gerekti¤ini vurgulay›n›z. Özel yay›nc›l›¤›n kamu hizmeti yay›nc›l›¤› anlay›fl›n›koruyarak hareket etmesi gerekti¤i üzerinde durunuz. Devlet kamu yay›nc›l›¤›na örnek olarak‹ngiltere'den BBC’yi, Türkiye'den TRT’yi veriniz. ‹lk özel kanallarla ilgili bilgi vererek Türkiye'dekiticari yay›nc›l›¤›n bafllamas› ve özel TV yay›nc›l›¤ının da yerleflmesi sürecini ö¤rencilerden analizetmelerini isteyiniz.

S›n›f›n bir bölümünden TRT'nin akflam kufla¤›nda yay›nlanan programlar› takip etmelerini veiçeriklerini not etmelerini, di¤er k›sm›n›n da herhangi bir özel TV kanal›n›n akflam programlar›n›takip ederek içerikleriyle ilgili not almalar›n› sa¤lay›n›z. Özellikle haberlere daha fazla dikkatetmelerini isteyiniz. Farkl›l›klar ve benzerliklerin tart›fl›lmas›n›, iki yay›nc›l›k aras›ndaki anlay›fl fark›n›ngörülmesini sa¤lay›n›z. (Gruptaki ö¤renciler etkinlikte yer alan maddelerle ilgili görev da¤›l›m› yap›pdaha küçük gruplara bölünüp araflt›rmay› sürdürebilirler.)1. Gruplar›n bir hafta boyunca yapt›klar› araflt›rman›n bulgu ve sonuçlar›n› grup sözcüleri arac›l›¤›ile s›n›fa sunmalar›n› sa¤lay›n›z.2. Çal›flma tamamland›ktan sonra önemli gördü¤ünüz ve ö¤rencilerin üzerinde hemfikir olduklarınoktaları maddeler hâlinde tahtaya yaz›n›z. Kamu yay›nc›l›¤› yapan televizyon kanallar›n›n parasalkayna¤›n›n devlet taraf›ndan sa¤land›¤›n›, bu nedenle daha çok izlenme (reyting) çabas›ndandolay›s›yla da ekonomik kayg›dan uzak olduklar›n› belirtiniz. Özel televizyonlar›n ticari birer kuruluflolmalar› nedeniyle bu yay›n ilkelerini uygulamada zaman zaman daha esnek davranabildiklerineiflaret ediniz.

Afla¤›daki Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile ilgili bilgileri ö¤rencilerinizle paylafl›n›z.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)1994 y›l›nda radyo ve televizyon faaliyetlerini düzenlemek amac›yla özerk ve tarafs›z bir

kamu tüzel kiflili¤i olarak Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kurulmufltur. RTÜK parlementotaraf›ndan seçilen dokuz üyeden oluflur. RTÜK üyelerinin görev süresi alt› y›ld›r. Üyelerinüçte biri iki y›lda bir yenilenir. Radyo ve televizyon kurulufllar›na lisans vermek, kanal vefrekans bantlar› tahsis etmek, verici kurma ve iflletme izni vermek ve denetlemek, radyo vetelevizyon yay›nlar›n›n ulusal ve uluslararas› mevzuata uygunlu¤unu denetlemek, 3984 sayılıYasa’da belirlenen ilkelere ayk›r› yay›n yapan kurulufllara müeyyide uygulamak, radyo vetelevizyon yay›nlar›yla ilgili kamuoyunun tepkilerini belirlemek için gerekli kamuoyuaraflt›rmalar›n› yapmak RTÜK görev ve yetkilerini oluflturmaktad›r.

Türkiye’nin AB üyeli¤ine adayl›¤› sürecinde yürütülen mevzuat›n uyumlaflt›r›lmas› çal›flmalar›çerçevesinde 2002 y›l›nda yap›lan yasa de¤iflikli¤iyle yay›n ihlalinde bulunan kurulufllarauygulanan yay›n durdurma müeyyidesi kald›r›lm›fl ve yerine uyar›/özür dileme, programdurdurma ve para cezas› müeyyideleri getirilmifltir. Ayn› kapsamda 2003 y›l›nda yap›lan yasade¤iflikli¤i ile kamu ve özel radyo ve televizyon kurulufllar›nca Türk vatandafllar›n›n günlükyaflamlar›nda geleneksel olarak kulland›klar› farkl› dil ve lehçelerde yay›n yapmalar›na imkânsa¤lanm›flt›r.

3984 say›l› Yasa gere¤ince özel radyo ve televizyon kurulufllar› yay›nlar›nda e¤itim vekültür içerikli programlara belli oranlarda yer vermek durumundad›rlar. Ayn› zamandayay›nlarda kiflilik haklar›na sayg› gösterilmesi, çocuklar›n ve gençlerin geliflimini olumsuzetkileyebilecek yay›nlar konusunda hassas davran›lmas›, Türkçenin korunmas› ve toplumiçinde düzgün bir biçimde kullan›m›n› desteklemek amac›yla programlarda Türkçeye özengösterilmesi gerekmektedir.

92

ARAfiTIRMA YAPIYORUZ

Kamu Yayıncılı¤ı ile ‹lgili Arafltırmanın Konuları

1- Ülkemizde ilk kamu yay›nc›l›¤› ne zaman bafllam›flt›r ve zaman içinde geliflim süreci nas›lolmufltur?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

2- Kamu televizyonları hangi kuruma ba¤lıdır?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

3- Kamu televizyonlarının ekonomik kaynakları nereden sa¤lanmaktadır?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

4- Kamu televizyonlarının yay›n ilkeleri nelerdir?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

5- Kamu televizyonlarının kurulufl amac› nedir?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

93

Özel Yayıncılık ile ‹lgili Arafltırmanın Konuları

1- Ülkemizde ilk özel televizyon kanal› yay›na ne zaman bafllam›flt›r ve özel yayıncılı¤ın günümüzekadar gösterdi¤i geliflmeler nelerdir?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

2- Özel televizyonların ekonomik kaynakları hakkında neler söyleyebilirsiniz?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

3- Özel televizyonların sahiplerinin TV yayıncılı¤ı dıflında faaliyet gösterdikleri alanlar var mıdır?Varsa örnek veriniz.

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

4- Özel televizyonların yay›n ilkeleri nelerdir ve hangi tür programlar yayımlarlar?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

5- Özel televizyonların kurulufl amac› nedir?

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

94

DERS : MEDYA OKURYAZARLI⁄ISINIF : 6, 7, 8YAKLAfiIK SÜRE : 40'+40' (2 ders saati)ÜN‹TE : Televizyon (4. ünite)TEMEL BECER‹LER : Gözlem, araflt›rma, yarat›c› düflünme, elefltirel düflünme, iletiflim, bilgi

teknolojilerini kullanma, Türkçeyi do¤ru, güzel ve etkili kullanma.KAZANIMLAR : Televizyon program türlerini amaçlar›, ifllevleri ve özellikleri bak›m›ndan

ay›rt eder (3. kazan›m).MATERYALLER : RTÜK taraf›ndan haz›rlanan “Yay›nlarda Program Türleri Kod, Tan›m ve

S›n›flamalar›” adl› kitapç›k.

DERSE HAZIRLIKDersin bafl›nda birkaç ö¤renciye izlemekten

hoflland›klar› program türlerini sorunuz. Nedenbu program türlerini izlediklerini ve bu prog-ramlar›n genellikle günün hangi saatinde yay›n-land›¤›n› nedenleri ile birlikte aç›klamalar›n›isteyiniz.

DERS‹N ‹fiLEN‹fi‹96. sayfadaki “TELEV‹ZYON YAYINLARINI

TANIYALIM” etkinli¤ini yeterince ço¤altarakö¤rencilerinize da¤›t›n›z. Onlardan etkinliktekiprogramlar› afla¤›daki program türlerine göres›n›fland›rmalar›n› isteyiniz.

1. Haber program› 2. Spor program› 3. Kültür program› 4. Din ve Ahlak program› 5. E¤itim program› 6. Gerçek insan yaflam›ndan yola ç›k›larak

oluflturulan program 7. Dramatik programlar.

8. Müzik program› 9. E¤lence program›10. Program tan›t›m›

Ö¤rencilerinizin program türlerinin amaçlar›n›,ifllevlerini ve özelliklerini afla¤›daki soruyu sorarakkeflfetmelerini sa¤lay›n›z.

TV kanallar›nda 10:00 - 18:00 saatleriaras›nda magazin, yemek programlar›, pembediziler yay›mlan›yor. Neden?

Bu soruyu cevaplamadan önce ünitede yeralan “TELEV‹ZYONUN ETK‹N N‹TEL‹KLER‹” ve“TELEV‹ZYON YAYINCILI⁄ININ YAPISI” adl›konulardaki bilgilerden de yararlanabileceklerinisöyleyiniz.

Yukarıdaki program türlerine ekleyebi-lece¤iniz baflka program türleri varsa onları dakendi aralarında amaç, ifllev ve özellik açısındansınıflandırınız.

95

PROGRAM TURLERI‹

TELEV‹ZYON YAYINLARINI TANIYALIM

1. Yukarıda TRT’nin 1. kanalının 25 Ekim 2006 Çarflamba gününe ait yay›n ak›fl›nı görmektesiniz.Programların adlarından edindi¤iniz ipuçlarına göre bu programları türlerine göre sınıflandırınız.

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Programların adları onların içerikleri hakkında bilgi veriyor mu? Örnek vererek açıklayınız........................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

Çarflamba 25 Ekim 2006

06:08 ‹stiklâl Marfl› ve Günün Program Ak›fl›06:10 Bizim Mahalle06:35 Türk Sinemas› “Beklenen fiark›”08:15 Çizgi Sinema “Herkül”10:00 ‹yi sabahlar11:50 Bizim Evin Halleri13:00 Haber13:20 Fragman Spot13:30 Ademler ve Havvalar14:40 Çizgi Sinema “Herkül”16:20 Çizgi Film “Disney’in Teneffüs Zili”16:50 Çizgi Film “Micky ve Donald’›n Maceralar›”17:20 Asya’n›n Kandilleri18:00 Türk Sinemas› “Merakl› Köfteci”19:25 Reklam19:30 Ana Haber Bülteni20:06 Reklam20:15 Spor20:20 Hava Durumu20:25 Reklam20:30 Gölgeler22:00 Reklam

Afla¤›da verilen TRT’nin 1. kanalına ait bir günlük yay›n ak›fl›nı inceleyerek sorular› cevaplay›n›z.

96

97

Afla¤ıdaki cümlelerden do¤ru olanların baflına “D”, yanlıfl olanların baflına “Y” harfiyazınız. Yanlıfl olan cümlelerin do¤rularını verilen bofllu¤a yazınız.

( ) 1. En çok izlenen kitle iletiflim arac› televizyondur.............................................................................................................................................

( ) 2. Televizyon yay›nlar› tüketimi teflvik etmektedir.............................................................................................................................................

( ) 3. TRT televizyonlar›n›n mülkiyeti özeldir.............................................................................................................................................

( ) 4. Yay›n ihlalinde bulunan TV ve radyolara RTÜK tarafından yapt›r›m uygulanır.............................................................................................................................................

Afla¤›daki sorunun cevab›n› bofllu¤a yaz›n›z.1. Bir televizyon kanal›n›z oldu¤unu hayal edin. Televizyonunuz için bir günlük yay›nak›fl› haz›rlaman›z gerekse hangi içerikte programlar haz›rlard›n›z? Aç›klay›n›z.

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Afla¤›daki sorular›n cevaplar›n› iflaretleyiniz.1. Televizyonla ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤ru de¤ildir?

A. Bir kaynaktan gelen elektromanyetik dalgalar› ses ve resme çevirir.B. Haber verir, e¤itir ve e¤lendirir.C. Olaylar› an›nda görüntülü ve sesli olarak verir.D. En ucuz kitle iletiflim arac›d›r.

2. Afla¤ıdaki adland›rmalardan hangileri televizyon için kullan›lmaktad›r? A. Oyalanma kutusuB. Müzik kutusuC. Bilgi kutusuD. E¤lendirici

3. “Annem dantel örmeyi bıraktı. Babam da birinci sınıfta oldu¤u gibi bana makara tekerliarabalar yapmıyor. Sürekli yorgun ama onun karflısında. Ablam üniversite sınavını bu yıl yinekazanamadı. Benim de derslerim çok iyi sayılmaz, televizyon sayesinde... Babamın saçlarınındöküldü¤ünü, annemin yedi kilo zayıfladı¤ını, ablamın yüzünü sivilce bastı¤ını televizyonumuztamire gidince fark edebildim.”Yukarıdaki metne göre afla¤ıdaki seçeneklerden hangisine ulaflılamaz.A. Aile bireyleri televizyon karflısında uzun zaman geçirmektedir.B. Televizyon nedeniyle aile içi iletiflim güçlenmifltir.C. Yazar ve ablası derslerine yeterince zaman ayıramamaktadır.D. Yazar televizyonun aile bireyleri üzerindeki olumsuz etkilerinden yakınmaktadır.

4. Türk edebiyat›na önemli eserler vermifl yazarlar› tan›tmak için haz›rlanan dizi filmhangi program türü kapsam›ndad›r?

A. E¤itim Program› B. Kültür Program›C. Dramatik Program D. Bilgilendiren / E¤lendiren Program

ÜN‹TE DE⁄ERLEND‹RMES‹

98

1. Televizyonun ifllevlerini söyleyebilirim.

2. Televizyonun bireyi ve toplumu yönlendirdi¤ine örnekler verebilirim.

3. Televizyon programlar›n› türlerine göre s›n›fland›rabilirim.

4. Televizyonun olumlu ve olumsuz yönlerine örnekler verebilirim.

5. Ülkemizdeki televizyon kanallar›n›n yay›n politikalar› konusunda görüflbelirtebilirim.

6. Bu konuda ö¤rendiklerimi günlük hayat›mda kullanabilirim.

ÖLÇÜTLER

“TELEV‹ZYON” ünitesinde neleri ne kadar ö¤rendi¤inizi anlamak için kendinizi de¤erlendirebilirsiniz.

Afla¤›daki ifadeleri okuyarak size uygun olan seçene¤i “x” ile iflaretleyiniz.

“Bunu çok iyi yapabiliyorum.” için“Bunu k›smen yapabiliyorum.” için

“Bunu yapam›yorum.” için kutucu¤unu iflaretleyiniz.

De¤erlendirme sonunda iki kez ya da bir kez iflaretlediyseniz bu üniteyi yenidengözden geçirmeniz yararl› olacakt›r.

Ö⁄RETMEN‹N YORUMU: ...........................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

ÖZ DE⁄ERLEND‹RME