tu thu tay tang-padmasambhava guru

7/30/2019 Tu Thu Tay Tang-Padmasambhava Guru

1/133

T TH TY TNG

I GII THOT THNG QUA S NGHE

TRONG BARDO

Nguyn bn: ca Guru Rinpoche theo Karma Lingpa

Mt bn dch mi, y t ting Ty Tng

vi bnh ging bi Chogyam Trungpa v FrancescaFremantle

The Tibetan Book of the Dead - The Great LiberationThrough Hearing in The Bardo

Shambhala, 1975 - Vit dch: Kin Khng - Thin Tri Thc,2001

Bn Vit ng: An Phong - Thin Tri Thc xut bn 1998-1999.


2/133

2

MC LC

Li ni u .................................................................................. 02

Bi m u .................................................................................. 05

Bi ging - i gii thot thng qua s nghe trong Bardo ........... 12

i gii thot thng qua s nghe trong Bardo - chnh vn........... 44

Nhng cu nguyn..................................................................... 112

Cu nguynch Pht v ch B tt cu thot............................ 112

Nhng cu k chnh v su Bardo ............................................. 113

Cu nguyn gii thot khi li i nguy him ca 6 Bardo ..... 115

Cu nguyntrong Bardo che ch khi s hi............................. 118

Ph lc: Nhng trch dn ........................................................... 120

Ch thch ................................................................................... 131


3/133

3

Li Ni u

Bardo Thotrol l mt trong mt lot cc b gio hun ch dn su

cch gii thot: gii thot thng qua s nghe; gii thot thng qua eo,mc; gii thot thng qua s thy; gii thot thng qua nh tng; giithot thng qua nm v; gii thot thng qua xc chm. B gio hunny do ngi Padmasambhava ch gio v ngi v (tm linh) ca ngi lYeshe Tsogyal ghi li cng vi sadhana (nghi thc hnh tr) v hai mn la (mandalas) ca bn mi hai v deity bnh yn (peaceful) v nmmi tm v deity xung n (wrathful).

Ngi Padmasambhava chn ct cc b gio hun ny trong vng

i Gampo min trung Ty Tng, ni ny v sau i s Gampopa xymt tu vin. Nhiu b gio hun khc cng vi cc vt thing ling cngc chn ct nh vy nhiu ni khc nhau trn khp lnh th TyTng; ngi ta gi cc b gio hun v cc vt thing ling cchn ct l terma. Ngi Padmasambhava truyn oai lc cho hai milm i t khm ph cc ni chn ct cc terma. Sau ny, ngiKarma Lingpa tm ra ni chn ct b gio hun Bardo ny, ngiKarma Lingpa l ti sanh ca mttrong cc v i t .

Theo tn ch ny, gii thot c ngha rng bt k ai d l ngi nghing hay l ngi c tm rng m, khi tip cn c gio hun ny snhn c mt cht thy thnh lnh gic ng thng qua oai lc traotruyn c cha ng trong cc bo vt (terma) ny.

Ngi Karma Lingpa thuc truyn thng Nyingma nhng tt c hctr ca ngi u thuc truyn thng Kagyu. Ngi thc hin s traotruyn ln u tin su b gio hun gii thot ny cho ngi DodulDorje, v Karmapa i thmi ba, n lt ngi Dodul Dorje traotruyn li cho Gyurme Tenphel, v Trungpa i th tm. S trao truyn

vn tip tc tn ti trong cc tu vin Surmang ca dng Trungpa v tni s trao truyn lan ra tr li trong truyn thng Nyingma.

Ngi tutp b gio hun ny thc hnh sadhana v nghin cu bgio hun sao cho hai mn la hon ton tr nn quen thuc nm lngnh mt phn kinh nghim ring ca mnh.

Ti nhn c s trao truyn ny khi ti ln tm tui, cc v gio thca ti dy ti b gio hun ny, cc thy ti cng hng dn ticch thc x s vi ngi ang cht. Kt qu l, t tr i ti thng

n thm nhng ngi ang cht hay cht, khong bn ln mt tun.i vi ai tu theo truyn thng ny, vic thng xuyn tip cn chng


4/133

4

kin trnh t ca ci cht, c bit ci cht ca ngi thn hay bn bgn gi, s c coi l ht sc quan trng, sao cho nim v thngtr thnh mt kinh nghim sng hn l mt quan im trit l.

Quyn sch ny nhm mt nh xa hn, l cho gio hun nyc cc ngi tu hc Ty phng tu hnh. Ti hy vng trong tng laikhng xa cc sadhana (nghi thc hnh tr) cng c th c dch ra, sao cho truyn thng ny c tu tp mt cch y trn vn.

Chogyam Trungpa, Rinpoche


5/133

5

Bi Gii Thiu

Tht tnh c ti vit bi gii thiu ny ti Tu vin Rumtek

Sikkim, pha bn kia thung lng l vng Gangtok ni m na th ktrc, ngi Kazi Dawa Samdup dch v ng W. Y. Evans Wentz cho xut bn b Bardo Thotrol u tin bng ting Anh. C mt milin kt na l vn bn dch ny c thc hin vi mt phn munca ti l tng cho ng Evans Wentz.

Ngi ta c hi ti sao cn phi c mt vn bn mi khi m bn dchca ngi Samdup v Evans Wentz c ph bin rng ri ri v khincho rt nhiu ngi quan tm n o Pht. Trong bi gii thiu ca

mnh, ng Evans Wentz t tr li mt phn nghi vn khi ng thanhn tnh cht tin phong trong quyn dch xut bn ca mnh. T tr i vc bit sau khi cc v lt ma cao cp nht ri Ty Tng, ccthng tin cng nh s quan tm ca th gii v o Pht Ty Tng gia tng ng k. Gi y, o Pht Ty Tng khng cn l mt tinghin cu v hc thuyt, nhng l mt truyn thng ca cuc snghng ngy v cm r vo Ty phng. Chnh v vy m cn ti mtvn bn dch lm th no cho s p dng tu tp ca b lun c nuln vi mt tm quan trng ln lao ng thi bn dch chuyn ti c

ci ct li tinh ty ca tnh cch trc din v sng ng ca b lun.Vo ma h nm 1971, cui k hi tho ca Cng ng Tiger

Vermont, i s Chogyam Trungpa trnh by bi thuyt ging tiT th Ty Tng, bi thuyt ging c trong sch ny phn lungii. Trong sut gi hi tho, ngi dng b lun bng ting Ty Tngtrong khi khn thnh gi li da theo n bn ca Evans Wentz. Cho nnny sinh cc vn khc bit v dch thut v cch din t, v chnh vcc vn m chng ti i n quyt nh nn chun b dch mt vn

bn mi. dch vn bn ny chng ti da vo n bn ting Ty Tng pht

hnh bi E. Kalsang (Varanasi 1969) cng vi ba bn khc ch in. Mtvi ch sai hay s st nh c sa cha bng cch tham kho cc

bn khc ch in, nhng khng c nhng mu thun quan trng gia bnbn vn ny. Do kh ngc nhin khi thy c khc bit ng k giavn bn ny v vn bn trc y. Khng i su vo chi tit, y munnu ra mt vi im cn c cp.

Ngi Kazi Dawa Samdup nhiu ln thay i t ting Anh khc nhaut mt t Ty Tng nguyn gc v cho l c lm ln. Trong phn ghi ch


6/133

6

nh xut bn c trch dn cc b lun c dng bng ting Ty Tng,mt vn bn chp tay v mt vn bn khc ch in nh xut bn thngghi ch rng ngi dch sa mt s t m by gi thy khng ng.a s cc t ting Anh thay i iu chnh dng nh c dng dung ha nhng mu thun h thng cc tng hp ca cc v thn, cc

mu tng trng, vn vn vi cc kinh sch khc. Sau y l cc th dni bt (trch dn t cc trang ba cui ca t sn xut 1960 ca nhxut bn Oxford University Press) trang 95, phn ghi ch 3 v Kuntu-Zang-mo (Samantabhadri) thn n li i thnh v Kuntu-Zang-po(Samantabhadra) thn nam v v ny nh vy xut hin hai ln. Nhngton b ni dung ca on lun ny nhm vo vic biu tng ha shp nht cc kha cnh nam tnh v n tnh ca tm. Nh ng EvansWentz t cp ti iu ny trong cng phn ghi ch v ghi ch s

3 trang k tip ta thy kh m hiu c lm sao ng ta, hay ngidch, hn coi b lun b nhm ln.

trang 106 v 109, ch vt cht (m chng ti dch l sc thn) vch tm thc-thn thc b o ngc lm sao cho vt cht xuthin ngy th nht v thn thc xut hin ngy th hai, mc d trong

bn khc in, cc ch xut hin theo mt cch khc. Tng t, trang108 v 111 cc v phi ngu Sangyay Chanma (Buddha-Locana) vMamaki i ch cho nhau.

trang 114, ngy th t, nh sng ca pretas (qu i) c m t lmu , v trang 117, ngy th nm, nh sng ca asuras (cc v thnganh t) m t l mu xanh l cy trong khi trong vn bn dch ny, nhsng ca pretas l vng v ca asuras l mu . Cc mu sc ca suci xut hin tr li cc trang 124 v174, ng Evans Wentz ghich ( l) mu theo ngi Ty Tng v ng gii thch rng ngi dch thay i ph hp vi cc mu ca ch Pht. Tuy nhin cch biul hnh tng bng tranh, tng trong Pht gio khng phi nht thit lkhng thay i. Nhng bt thng khng quy cch, thy r nh nhng

g xy ra thng xuyn y, v lun c nhng hu ca n. Trong ttc nhng trng hp ny bn ngun gc b lun ca chng ti ph hpvi bn khc ch in ca Evans Wentz v cng ph hp vi bn vit tayca ng y trong a s trng hp, nh vy rt c th rng s ging yht nh vy chng t l bn vn ng.

Mt s khc bit na gia hai bn dch s c thy trong cch dint cc thut ng c bit ca Pht gio. Cc bn gc chp tay ca oPht c vit bng ting Sanskrit hay Pali (mt chi nhnh ngn ng rt

gn vi Sanskrit) v c dch ra ting Ty Tng t th k th by tri. Vo thi k ting Ty Tng cha b nh hng bi bt k h


7/133

7

thng t tng no pht trin cao, nn ting Ty Tng c th thchnghi m khng qu kh khn. Do , ngi ta to ra mt ngn ngtrit hc mi bng ting Ty Tng vo thi chuyn ti cc gio lo Pht. Gi y khi dch ra mt ngn ng ca ngi Chu u th khai mi, chng ti trong mt tnh hung hon ton khc. Ngi Ty

phng pht trin nhng lung t tng rt khc bit vi ngi ngphng, nn nu mt ch ting Anh c chn ra t nhng t vng tngio hay trit l th chc chn s xy ra vic l ch ting Anh s chatt c cc ngha tng ng v ngha bng m c th hon ton xa lvi nhng ngha mc nhin ca o Pht. Ngc li, khng th notm thy c trong bt k mt ch n ting Anh no tng ng vimt ch Sanskrit vi y ngha. Trong trng hp ny, ngi ta cnmt cm t ting Anh ng ngha gii thch cng nhiu cng tt ngha

nguyn gc trong khi ch Sanskrit c li im l khng c nhng t linkt kh d lm sai lch cho ngi c.

Do , mt s thut ng nht nh c gi nguyn ch Sanskrit,tc l ngn ng gc cho d b lun Bardo Thotrol c vit bngting Ty Tng. Tn cc v Thn c ghi bng ting Sanskrit, bi v ccv Thn c ngi ta bit nhiu hn vi ngn ng ny, v khi ccc b kinh lun khc cng d nhn ra ngay. Cc dch gi Ty Tngcng thng tun theo cch lm ny, mc d trong b lun c bit ny,c khi khng p dng cch .

Dng nh khng c nht tr cho lm i vi hai ch Ty Tngbardo v yidam khi nu ra y. L do n gin l bi v hai ch l nhng ch c s dng d nht, chng rt quen thuc vi nhngngi tu hc Pht gio v l thnh phn c gi ct cn ca tp sch ny.T dch kh thi ca bardo l trng thi trung m th tht bt tin nhtl khi ta lp i lp li nhiu ln, cn t Sanskrit tng ng lantarabhava th cng kh c v li n l t khng quen thuc bi vgio l ny c pht trin nhiu Ty Tng hn l n . T

Yidam dng trong Pht gio Ty Tng, c nhng n d khc hn tSanskrit l istadevata c ngha l v Thn c chn, t ny quenthuc trong o Hindu. T Yidam c dch l v Thn h php(nhm tt hn m t cho t dharmapalas) hay l v Thn bo h,nhng tt c thut ng ny dng nh chuyn ti tng v mt thanhn mt nhn vt bn ngoi hnh ng nh mt k gip mnhhay hng dn v qun xuyn mnh trong khi ngha ch thc ca tyidam l hon ton thuc v tm l, ci bn trong mnh; yidam dint ci bn cht ct li ring ca mi ngi, c qun tng nh mtsc thn thing ling xc lp mi lin h vi sc thn thing ling v din t trn vn kh nng tim tng ca n.


8/133

8

iu ng rng rt nhiu t tng ng tt nht din t giol c Pht u bt ngun t ngn ng tm l ng thi, bi v ttng ca cc trng phi tm l Ty phng hin i thng gn vio Pht hn l cc trng phi trit hc hay tn gio Ty phng.

Chng hn, iu ht sc r rng l quan nim v ti li c kt hpvi ti li v hnh pht ca t tng v quan nim nh vy khng c chtrong a s cc gio l ng phng. Thay v vy, o Pht tm kimnguyn nhn c bn ca ti li v kh au v khm ph ra rng nguynnhn l nim tin rng ci ti l trung tm ca s hin hu. Nim tinny khng phi do ci c bm sinh to nn, nhng chnh do s khngtnh to, hay s v minh v bn tnh chn tht ca hin hu. Bi vchng ta kinh qua ton b cuc i pht xut t quan im c quy ktmt cch sai lm nh vy nn chng ta khng th bit c th gii nh

bn thn n l. y chnh l iu m ch rng th gii khng tht.Phng thuc cha bnh ny l thy sut c s huyn hoc tc ci nhn soi thu tnh Khngs vng mt dt bt ca ci gi.Tnh sng (quang minh) khng tch ri khi tnh Khngs c mt caci tht, nn tng c bn m trong tr chi ca i sng din ra.

Cc quan nim nh s quy nh, nhng kiu suy ngh lon thn,nhng nh hng v thc (khng c thc) trong quyn sch nydng nh thch hp hn l cc thut ng thng l ca tn gio. Trong

bi thuyt ging (ca ngi Chogyam Trungpa) cc t ng nh bnh tmthn (neurosis) v bnh hoang tng (paranoia) c dng khng phi m t cc bnh tm l nhng m t cc kt qu t nhin ca trngthi c bn ca tm. Ch phng tng (projection) xc nh cch thctheo chng ta trng thy cc s vic c t mu bi nhng suyngh ring ca chng ta. Trong b lun, ch phng tng projectiondch ra t ch Ty Tng snang, v c bn ch snang c ngha nhsng (light) hay s xut hin (appearance) hoc bn trong hoc bnngoi m Kazi Dawa Samdup dch l hnh tng ca t tng

(thought-form) hay ci nhn (vision). T phng tng (projection)vt ln trn s khc bit ny gia ch th (nng) v khch th (s).

Ti thy c li khi nu mt phn phc tho s lc gio l o Phtph hp vi quyn sch ny, coi l c bn cho nhng ging gii chitit c trong bi thuyt ging. Din bin ca vic coi ci ti-l trungtm ca chng sanh c phn tch trong h thng nm un (skandhas).Un coi nh ng ngha vi ch nhm, ng nhng cm t ccyu t thuc tm l c th chuyn ti ngha ca ch un tt hn.

Yu t u tin l sc (form, rupa), ci bt u ca tnh cch cnhn v s hin hu phn bit, s phn chia kinh nghim ra thnh ch


9/133

9

th (nng), v khch th (s). By gi c mt nhn thc t ng (self)khi u v mt th gii bn ngoi. Ngay khi iu xy ra, t ng png vi phn ngoi vica n: y l giai on th hai l th (feeling,vedana). Tuy nhin, khng phi l cm th c pht trin trn vn, ch l s a thch, s khng a thch hay s th theo bn nng,

nhng ngay lp tc n pht trin thnh phc tp hn khi thc th quyng t khng nh bng cch p ng khng ch th ng m cn nngng. y l giai on th ba gi l tng (perception, samjna snhn bit thy) trong thc trn vn ca n, khi t ng nhn bit s kchthch v t ng p tr li. Thnh t th t l hnh (concept,samskarakhi nim nhng xung ng tinh thn nh vui, ch , mongmun...) bao gm hnh vi th hin c tnh cm xc v tri gic, n theosau tng. l vic n sp xp mi s li vi nhau v to nghip

v cu thnh ctnh. Cui cng l thc (vijnana), n kt hp tt cnhng nhn bit bng gic quan (sense, perceptions) v tm. Gi y tng tr thnh mt v tr hon chnh ca ring mnh ; thay v trc tipnhn bit (thy) th gii nh n thc s l, th t ng phng tngnhng hnh tng ring ca n ln tt c nhng g quanh n.

iu ct li ca gio l trong sch ny l nhn din c cc phngtng ca mnh v s tan bin ca thc v t ng vo nh sng cathc ti. Ngay khi iu ny c thc hin thnm yu t tm l ny catm thay v lm lc hay m mui s tr nn nhn t cho s gic ng.

Nm yu t tm l ny (un) c t bin thnh ra cc hnh thc thanhtnh hay siu vit ca chng, cc hnh thc ny hin din trong sut nmngy u tin ca Bardo Php tnh (Bardo of Dharmata).

Sut trong nhng kinh nghim v nhng nh hin ra, s hin hu casu ci cng xut hin. Nhng ci ny l su trng thi chnh ca tmlm lc v c m t chi tit trong bi thuyt ging. Mi th gii xuthin i km vi mt trng thi c th thay th c, mt trng thi khthi t b s m nh c bit , chm dt s v vp bm vu vo s

an ton ca ci thc th quy ng v thay vo , t mnh tan vo shin l tng ng ca tr hu.

Cc tr hu ny l mn la ca nm Nh Lai. Theo ngha enTathagata c ngha l i qua nh vy c th ni rng ra l ngi tr thnh mt vi bn cht t n l. T ny ng ngha vi c Phtng gic ng, v jina ng chin thng. Nm Nh Lai l nmcch thc nng lc ch yu ca Pht tnh tc l tm thc hon ton gicng. Cc phm hnh (qualities) m cc ngi th hin l nm tr hu

nhng trong lun hi sanh t (samsara) tc l th gii hay trng thica tm m chng ta ang sng th cc nng lc xut hin di


10/133

10

dng nm c hay nm cm xc m lm. Mi to vt trn th gii ny,tt c chng sanh hu tnh, cc ni chn, cc s vic xy ra, vn vn us hu mt c tnh ni tri c ni kt vi mt trong nm nng lc ; do cc chng hu tnh (cng nh nm nng lc ) c bit nh lng b (five families). V Nh Lai u tin t trung tm ca mn

la l Pht T L Gi Na (Vairocana). Ngi ti hin (represent) ci c ls m lm c bn hay l v minh, mi th khc pht trin theo tnhin ca n. Nhng Ngi cng l Php Gii Tnh Tr (wisdom of theDharmadhata) l h khng v bin cng khp trong mi smi vt hin hu y nh chnh bn thn t n l. l s i nghch livi v minh. Bi v Ngi l v Pht trung ng v l gc nn b ca

Ngi c thun ty nhn bit chnh l b Nh Lai hay B Pht, ccdanh v ny mt ln na ti hin s i nghch li v minh.

V Nh Lai th hai l A Sc B Pht (Aksobhya), pha ng camn la m theo truyn thng n , th c t di y. Trongcc kinh lun khc, ngi A Sc B Pht c th xut hin trung ngcn Ngi T L Gi Na phng ng, cho nn thng c s hon vcc chi thuc ca hai v, l l do ti sao mu trng v mu xanh nc

bin xut hin vo ngy th nht v th hai v ti sao thnh thong c sln ln r rng trong kiu mn la. Pht A Sc B l ch t ca BKim Cang (vajra family) v cht c ca b ny l tnh sn hn, thnghch. iu ny c t bin thnh ra tr hu ging nh gng, n

phn chiu mi to vt mt cch khng ph phn v yn tnh hay cn gil i Vin Cnh Tr.

pha nam ca mn la, c v v pha tay tri l Pht Bo Sanh(Ratnasambhava) v ch t ca b Bo Sanh (Ratna family). Ratna cngha l ngc bo v trong ngha c bit th l ngc bo nh c th

ban pht mi iu c. Cho nn ci c y l s kiu cng, do l vs hu mi th giu sang c trn i. Thuc gii c l Bnh ngTnh Tr.

trn, pha ty l Pht A Di (Amitabha) b ca Ngi l Padma tc hoa sen. Ngi tng trng cho am m thm kht v vply mi th. Tr hu tng ng vi ci c ny l s xt on phn

bit sng sut, n cung cp s ngui lnh v bung b cho ni amm c chuyn ha thnh lng i bi.

Cui cng, bn tay phi pha bc l Pht Bt Khng Thnh Tu(Amoghasiddhi) ca b Nghip (Karma family). Nghip y c nghal cc hnh vi c tng trng bi mt cy kim hay bi mt kim

cng hai u (sword or by a double vajra). Ganh t l cht c i ivinghip, ni ln t tham vng khng bit dng, chnh n s dn dt


11/133

11

cc hnh vi loi ny, trong khi th mt gic ng ca n l Tr huhon tt mi hnh vi (cn gi l Thnh S Tc Tr).

Nm Nh Lai s hu nhiu chi, b s c m t v gii thch trongbi lun ging. Nm Nh Lai cng c thp tng bi cc phng dinn ca cc Ngi v bi cc v B tt lu xut (bodhisattva emanations).

Trong khi ch Pht th hin phm cht gic ng siu vit khi dngi th hnh ca B tt l s cam kt can d mt cch thit thc v lich ca tt c chng hu tnh. Cc B tt c th c xem nh l hotng ca nm Tr hu. Nng lc n tnh cung ng yu t kch thch tngtrng nhm hon thnh ng tr v cho php ng tr c c s hin ltrn vn. Cc ch v ny cng vi tt c ch deity (thn) khc lit ktrong sch ny c m t nh l nhng biu l th gii theo nh sngca s tht. Ch v hin thn cho nhng biu hin nng lc khc nhau

m chng ta kinh qua di dng ton b s hin hu thuc th xc, tinhthn v cm xc. Mc d chng ta thng khng thy bit c cucsng ca mnh di dng cc nng lc nhng cc hu qu ca cc nnglc lun c mt vi chng ta bt c lc no. Trong bi lun ging

Ngi Trungpa Rinpoche ging ngha cc nng lc bng mt th ngnng m chng ta c th nhn din c d dng hn l cm xc(emotions) phm cht (qualities) mi trng (environment) cch sng(ways of life) hnh vi v bin c (actions and events).

Cho nn mc du quyn sch ny r rng l vit cho ngi cht,nhng trn thc t n c vit cho ngi ang sng. Bn thn c Phtkhng cp nhng g xy ra sau khi cht, bi v nhng vn nh vykhng li ch g cho vic tm kim thc ti ti y v by gi. Nhngthuyt ti sanh, su loi hin hu v trng thi trung m bardo gia ccloi hin hu m ch rt nhiu n cuc i ny cho d chng c cp dng sau khi cht hay khng. Ngi ta thng nhn mnh rng mcch vic c Bardo Thotrol cho ngi cht l nhc nh h nhnhng g m h tu tp khi cn sng. Quyn Sch cho Ngi Chtny (T th) li cng ch cho chng ta thy l chng ta phi sng nhth no.

Francesca Fremantle


12/133

12

i Gii Thot

Thng Qua S Nghe Trong Bardo

Bi Ging ca Chogyam Trungpa, Rinpoche

THNG IP CA CUN SCH

Dng nh c mt vn gt mc c bn khi chng ta cp tich T th Ty Tng. Nu a ra so snh v phng din thnthoi v nhng hiu bit v ngi cht gia T th Ty Tng vi T thAi Cp th chng ta s b st mt im c bn l quy lut c bn ca

s cht v s sanh c ti din lin tc trong cuc sng ny. Do ,chng ta c th coi b gio hun ny nh l Sch Ti sanh ca ngiTy Tng. B gio hun ny khng t nn tng trn ci cht theongha en, nc t nn trn mt quan nim hon ton khc bit vci cht. N l mt Quyn sch v Chn Khng. Chn Khng chang c ci cht ln ci sanh; h khng to lp ni chng ta ht th,c x v hnh ng, n l mi trng c bn cung cp ngun cm hngcho b sch ny.

Trc khi Pht gio du nhp vo, nn vn minh ca o Bon TyTng c sn nhng ch dn chnh xc cch ng x vi nng lc tinhthn do ngi cht li sau , hay c th ni l cc du hiu, thnnhit thi th khi mt ngi cht i. Dng nh c hai truyn thng cao Bon v ca ngi Ai Cp ch da trn loi kinh nghim v cchm cc du hiu ca ngi cht biu l, thay v cp ti tm thc (thnthc) ca ngi cht. Nhng ci tng thc cn bn (basic principle) m

ti ang c din t ngay by gi chnh l ci bn cht chao o,nghing ng gia s sng sut v u m hay gia gic ng v m lm,cng vi cc kh nng xy ra i vi loi khm ph cc nh hin ratrn ng dn ti s sng sut hay s u m.

Bardo c ngha l khe h; n khng ch l khong thi gian ginon sau khi chng ta cht, nhng n cng cn l cc kh trong cucsng bnh thng ny; nn c ni ci cht xy ra ngay trong i sng

hng ngy ny na. Kinh nghim v bardo l mt phn ca c s tm lcn bn ca chng ta. C loi kinh nghim bardo ang xy ra cho


13/133

13

chng ta bt c lc no, cc kinh nghim v s hoang tng v s chaoo tht thng trong cuc sng hng ngy nh l cm thy khng anton, nh khng bit mnh mun ci g, nh khng bit ta ang i tiu. Cho nn, tp lun ny khng ch l thng ip cho nhng ai sp sa

cht hay cht ri, nhng cng cn l thng ip cho ngi sanh rav ang sng. Mi ngi chng ta u kinh qua s cht v s sanh mtcch lin tc, ngay trong khonh khc ny.

Kinh nghim v bardo c th c thy dng su ci gii mchng ta tri qua tcl su ci ca trng thi tm l ca chng ta. Ri thkinh nghim y c th c thy dng cc deities (ha thn ca chPht v B tt) khc nhau p n chng ta nh c m t trong tp lun

ny. Trong tun l u c cc thn an tnh (peaceful deities) trong tun lcui n phin cc thn xung n (wrathful deities); c nm Nh Lai vcc Herukas, cc gauris (ch thin) l cc s gi ca nm Nh Lai t bin ha hin din trong loi hnh dng ngoi din trng rt ghs kinh hi. Cc chi tit m t trong b gio hun ny l nhng g xyra rt thc, rt nhiu trong hon cnh cuc sng hng ngy ca chng tach khng phi ch l nhng kinh nghim hon ton o tng hay nhcc nh hin c nhn ra trong trung m. Nhng kinh nghim ny c

th ch th thy c dng cuc sng i thng; l iu m chngti c tm nhn mnh.

Ni cch khc, ton b vn s c t nn tng trn mt cchnhn khc, vo bc tranh tm l ca chnh chng ta trong khun khthin nh tu tp. Khng ai sgii thot cho ta c, mi th ton bnhn qu s li nguyn vn cho mi ngi, y nh l s rng buci vi chnh c nhn ta. Cc minh s, thin tri thc, o hu c th gip

khi ng kh nng gii thot y nhng v c bn, nhng ngi khng c vai tr quyt nh.

Chng ta lm sao bit c nhng iu k ra trong b gio hun nythc sc xy ra cho nhng ngi cht?. c ai t ngi m sng li,tr v k cho ta nghe nhng g h kinh qua?. L ra, i vi nhng ntng v cng mnh mtrong giai on gia cht v ti sanh, mt atr con mi sanh c th cn nh, nhng ri khi ln ln, k c ca mt

a b b thay th bi nhng iu dy bo t cha m v x hi, v n tt mnh vo mt khun mu mi, khc bit n ni cc n tng su


14/133

14

sc v nguyn s, tr nn m nht i ngoi tr thnh thong xut hinlt qua bt ng. Ri th, ngay bn thn ta rt khng tin vo nhng k c, chng ta rt lo s mt i cuc sng vt cht n nh trong ci i nyn ni chng ta xa b ton b hay t nht cng b qua i vi bt k

loi kinh nghim tm linh t k c nh vy. Vic nhn vo qu trnh datrn khung cnh ca nhng g xy ra khi cht dng nh ging vi vicnghin cu mt cu chuyn thn thoi; chng ta phi cn kinh nghim tutp nhtnh no y i vi tin trnh bardo lin tc ny.

C s i chi ging co gia thn v tm v c kinh nghim tip dinkhng ngng ca ci cht v ci sanh ra. Cng c ci kinh nghim v

bardo php tnh, v linh quang (hay quang minh), v bardo tr thnh (ti

sanh), v cha m trong tng lai c th c, v nhng hon cnh sanhra. Chng ta cng c thy thn bnh yn v thn xung n hin ra lin tcngay st na ny. Nu tm ta ci m v thc t qun st theo

phng cch ny th kinh nghim c tht v ci cht v trng thi bardos khng phi l cu chuyn thn thoi thun ty v cng s khng lmt c sc bt ng, bi v chng ta cng kinh qua kinh nghim riv chng ta tr nn quen thuc vi ton b s vic .

BARDO THI IM I DIN CI CHT

Kinh nghim bardo cn bn u tin l kinh nghim v s phn vnkhng bit chc c phi trn thc t mnh ang cht ni ang mt stip cn vi th gii vt cht ny hay mnh cn c th sng tip tc.Khng phi trong hnh thc ri b thn xc m mnh ni ln s phn vn

ny, m ch thc, ta b phn vn chao o v ang mt ch ta, ci nntng ca mnh ; l kh nng c th ct bc t th gii c thc i vomt th gii khng thc. Chng ta hn c th ni rng th gii thc lth gii trong chng ta kinh nghim c nim vui thch, s au kh,iu hay iu d. C mt hot ng no ca tr nng, mt th khinim nh nguyn cn bn, chnh n cung cp tiu chun cho cc s vicging nh cc s vic l vy. Nhng nu chng ta tip cn mt cchtrn vn vi cc cm th nh nguyn ny th kinh nghim tuyt i

ca tnh nh nguyn t n l kinh nghim bt nh. Nh vy s khng ctr ngi no c v nh nguyn c thy bng mt quan im r rt, ci


15/133

15

m hon ton, khng h c s mu thun, s phi tri; c mt ci thybao trm, v bin ca ci mt. S mu thun phi tri ni ln bi vnh nguyn khng c thy nh n ch thc l vy. N cthy ch n thun theo mt cch thc thin v, k cc, vng v. Tht

vy, chng ta khng nhn thc s vic mt cch ng n, m chng takhi s nhn mi s nh th mnh cng vi nhng phng tng camnh thc s hin hu. Cho nn khi chng ta coi th gii nh nguyn nynh m lm th chnh s m lm khng phi l mt th gii nhnguyn trn vn, m ch l na vi, v iu ny gy ra s bt toinguyn cng cc v s chao o ln lao, n pht trin ln ti mc s

phi tr nn in, ti mc phi ri b th gii nh nguyn i vo mtkiu (tm thc) ca ci khngm m khng minh bch, l th gii

ca ngi cht, ci ngha a xut hin gia m sng m.

B gio hun ny m t kinh nghim ci cht dng cc yu t khcnhau cu thnh c th t th n vi t. V phng din vt cht c th, tacm thy nng n khi th c (t) tan vo th lng (nc) v khi thlng tan vo th nhit ta cm thy s tun hon lu chuyn trong ngita bt u ngng hot ng. Khi th nhit tan vo th kh, ta bt u mtcm gic v nhit hay s pht trin, v khi th kh tan vo khng gian

ta mt lin h vi th gii vt cht. Cui cng, khi khng gian hay tmthc tan bin vo kinh nng lc trung ng (central nadi) th c mt cmnhn v linh quang ni ti, mt nh sng khng r rt bn trong khi ttc c hng ni hon ton.

Nhng kinh nghim nh vy xy ra khng ngng. Trng thi c tnhl gch, hu hnh s tan bin i, v ta hon ton khng bit chc l mnhang c gic ng hay ang nh mt s sng sut. Mt khi xy ra

kinh nghim nh vy, n c th c thytrong bn hay nm giai onkhc nhau. Trc tin tnh cht c th ca s hp l gch rt vt cht vsng ng s tr nn m nht ; ni cch khc bn mt s tip cn vtcht. Ri th bn t ng nng da vo mt th nng hot hn, lth lng (yu t nc); t bn bn tin chc rng tm thc ca mnh vncn hot ng. giai on k tip, tm thc hon ton khng bit chccn hot ng tt hay l khng, v c mt ci g ngng hot ngtrong s tun hon ca n. Cho nn, cch duy nht lin h l thngqua nhng thc tnh, bn c gng ngh ti mt ngi no bn thng


16/133

16

hay ght, mt iu g rt su m, nhng v tnh nc (tnh lng, d hotng) ca s tun hon khng cn c tc dng na cho nn nhit tnhyu v ght mnh-lit-nh-bc-la tr nn quan trng hn. Nhng rila yu v ght cng ln lt tan nhp vo gi (th kh) v c mt

kinh nghim khng r rng v s m trng ra, sao cho bn c xu hngnh mt s bm cht vo s tp trung ngh n yu thng hay c nhli bng dng ngi bn yu. Ton b ging nh th trng rng bntrong, nh b ci khng xm chim.

Kinh nghim k tip l linh quang (hay quang minh). Bn ang munu hng v bn khng th chng i c na, v ngay lc s vtm, chnh mng, khng bm vu, xuthin. Nh th ni au v nim

vui xy ra cng lc ; hay nh l mt cn ma lnh rt ln cng vinc ang si p ln c th bn cng mt lc. l mt kinh nghimsu sc, rt mnh lit, trn tr, l kinh nghim v ci mt trong c hai nim hnh phc v ni au n u ng nht. S xung t nhnguyns xung t c gng c l mt ci g l hon tonm lm, do bi hai lc ca hai thi cc l mong gic ng v s tr nnmt tr. Hai thi cc ny c quy kt cao n ni cho php xut hins th gin, bung th nht nh no ; v khi bn khng cn chin u

c g na th bn thn nh linh quang t hin l mt cch t nhin.

Bc k tip l kinh nghim nh linh quang trong cuc sng hngngy. nh linh quang l mt nn tngmt th hu trng trung lp,mt k h khi s cung nhit cng thng b chng li. Ri th, mt th trnng bt u ni ci k h, ci hu trng trung lp, vi trng thi tmthc thc tnh, dn ti mt s thong thy thnh lnh kinh nghim thinnh hay Pht tnh cng c th gi l php thn (dharmakaya). Nhng

nu chng ta khng c phng tin bt lin lc c vi tr nng cn bnnn nng lc m lm vn khng ch din bin ca tm thc chng ta, rith nng lc pht trin mt cch m qung cui cng c th ni t nng lc v lng ca nh linh quang, n suy sp thnh ra nng lc b

phn tn, lng nhiu mc khc nhau. Xu hng chp th c bn btu manh nha bt r trong trng thi linh quang, v t , ty theocng , m kinh nghim v su ci lun hi s tng trng. Nhngtnh cch m bm gi cht, tnh cng thng ca xu hng chp th khng th no t n vn hnh c m khng c nng lc lm tc nhn;


17/133

17

ni cch khc, nng lc ang c s dng chp th. Gi y, theoquan im cc kiu bn nng chp th khc nhau, chng ta hy xem xtsu ci.

CI A NGC

Chng ta bt u cp ti ci a ngc cnh gii m xu hngchp th mnh lit nht. Trc ht c mt s kin to cc nng lc, ccxc tnh, pht trin ti tt nh, ti mt giai on m chng ta trongcuc ua, m m khng bit c cc nng lc ang iu khin mnhhay mnh iu khin chng. Ri, bt thnh lnh chng ta mt ht du vtca ton b cuc chy ua ny, v tm ta b ri vo mt trng thi trngtri, b ng l khng gian ca linh quang. T trng thi trng tri

b ng ny mt s quyt lit cao mun nh nhau bt u ny n,nhng tm thc hoang tng cng mang n s khip s b e da.Ban u, s hoang tng v khip s xut hin nh th chng li mti tng no , nhng ta hon ton khng bit r ai l ngi mnhang mun nh nhau, v khi ton b s vic pht trin th s khip

s quay chng li n. Khi ta c sc tn cng, thay v chng li phngtng bn ngoi, y ta li tn cng vo bn trong.

Vic ny cng ging nh cu chuyn mt tu s kh hnh thy c mtci i con cu trc mt mnh, mun nht n ln nu. Ngi thy

bo ng ta lm du ch thp vo i con cu trc khi nu n, v sau ,v tu kh hnh khm ph thy du ch thp trn ngc ca ng ta. lloi quan nim th y; bn tng c mt i tng bn ngoi tn

cng, chin thng n. V trong a s trng hp, ni cm ght cngging nh vy. Bn tc gin mt i tng v c sc p b tan tnh cii tng nhng cng lc din tin ca s tc gin quay li tn phmnh, s tc gin quay vo trong mnh, d bn c trnh n nhng qutr ri, bn chnh l ni gin , nn bn khng th no trnh n nc. Ni tc gin tc l bn, nh mt con ma, lc n lc hin mt cchlin tc trong mnh, v ci a ngc pht trin nh vy.

Chng ta thy c nhng m t rt sng ng v ci a ngc trongtc phm Trang Hong Chu Ngc ca s Gii Thot (Jewel Ornament


18/133

18

of Liberation) ca ngi Gampopa v v phng din dng hnh tng tng trng th mi s hnh h cc l mt chn dung ca chnh mnh.Trong ci ngc, chnh xc khng phi bn b hnh pht, nhng bn bngp chm trong mt mi trng khng gian ton l s e da khng b,

c m t l c nhng cnh ng, ni non lm bng st nung vkhng gian ngp trn cc tia la rc nng ng s. Thm ch nu bnquyt nh chy trn th bn phi dm chn ln nhng thanh st angnung , cn nu bn quyt nh khng b trn th thn th ca bn binthnh cc than hng. Bn qu s v b nht kn v sc nung nng n tmi hng, di t th ton b bin thnh st nung nng, tt c dngsng u l st nng chy, v trn u th ton bu tri ngp trn langn.

Mt dng khc ca a ngc hon ton ngc li, l kinh nghimv bng tuyt ci lnh cng cc, mt ci nc trong mi vt u bng bng. y l s cm ght theo mt cch khc, s cm ght n nikhng mun giao tip vi ai c. l mt loi cm hn thng xut

pht t s kiu mn thi qu, v s kiu mn chuyn thnh ra mt mitrng lnh nh v c s t mn tng cng thm, bt u vnhnh h thng. N khng cho php chng ta c khiu v, vui ci,

thng thc m nhc.

CI QU I

Chng ta c ci tm khc na, l ci qu i (ng qu). btu vi ci ny, chng ta vo linh quang bng s pht sanh lng tham

lam v ch khng phi s cm ght nh trong ci a ngc. C mtcm thc v ngho i, nhng ng thi mt cm thc v s giu c, ni chi nhau nhng li pht sanh ny n ng b vi nhau. Trong ciqu i, ta c mt ham mun tt , mun giu c, mun thu tm rtnhiu ca ci; ta tm kim ca ci khng phi ta cn dng n m v tamun s hu n. V ri, iu nykhin cho ta lc no cng thy thmkht hn na, thy cng khng c c , chnh v khng phi s hammun s hu m thi, m cn c s ham mun tm kim thu gom mi

tha mn ta. Nhng gi y, bi v ta c tt c, ta khng th i u


19/133

19

tm v s hu mt ci g c na. Tht tht bi, v ch, mt ki t cn bn khng th tha mn c.

R rng l ta c qu y , qu trn vn n ni ta khng th nthm t no na, nhng v ta thch n, do ta bt u c nhng o

tng v mi v cathc n, khoi cm ngon ming khi n c n, khinm n, ngi n, nhai, nut, tiu ha n. Ton b din bin y nh thtng tng ra c tha mn, v ta cm thy ganh t cng cc vinhng ai thc s thy i v n c.

S vic ny c tng trng bng hnh nh mt con ngi c cibng rt to nhng li c ci ming nh v ci c hng th cc k nh. Cnhiu tng lp khc nhau ca kinh nghim ny ty theo mc thm

kht ca ngi i. Mt vi ngi c th ly c thc n, nhng rithc nt tan bin mt hay h khng th n c. Mt s ngi c thly thc n a vo ming, nhng h khng th nut c thc n, mts ngi c th nut c thc n nhng khi vo ti bao t, thc n btu bt la v chy. C tt c cc kiu v cc cp i kht lin tcca cuc sng mi ngy ca i thng ny.

S a thch s hu (ham mun c c) khng mang li cho chng

ta bt k nim vui sng mt khi chng ta c c. Chng ta khngngng kh nhc tm kim thm nhiu ca ci hn na, v tin trnh tthm kht n chim hu ri tr li thm kht c th din tin lin tc,khng v thy mnh thiu thn nhng v khng nhn ra rng ta sn cmi th m khng th hng th c. Chnh ci nng lc nm tronghnh ng trao qua i li, lm chon c v thch th phn chn hn,nh l gom gp, gi n, cm n ln, hay n n. Loi nng lc l mtkch thch, nhng c tnh chp th ham c, khin cho s vic tr nn

phc tp, k cc. Mi mt khi ta c c trong tay ci ta mun c, th takhng cn thy a thch s hu na, nhng ta khng mun n rikhi tay ta. Thm mt ln na, y trn nhng phng tng ca mnhth hin mi lin h gia a thch v chn ght. Cng ging nh victhy ci vn c nh bn cnh xanh p hn, nhng mt khi ngi vnc thuc v ta th ta nhn ra l khng cn s a thch hay nh gicao ci p ca n nh trc khi n cha thuc v ta, v ri tnh cht

lng mng m mng ca chuyn yu thch bt u phai nht i.


20/133

20

CI SC SANH

Ci sc sanh mang c trng thiu vng c hi hc vui v. Chng tathy rng chng ta khng th an tr mt cch bnh ng trung lp tronglinh quang, nn chng ta bt u ng vai ic v cm, din tr ngumui mt cch thng minh, iu ny c ngha rng ta hon ton che du thc hi hc, mt lnh vc ca s th hin tm l. c trng ca scsanh l khng th ci vui hay ci ch nho, sc sanh cng bit vuimng, bit au n, nhng bng cch no , chng khng bit ma maihay hi hc.

Trong khun kh mt tn gio, ta c th pht trin iu ny bng

cch t lng tin vo cc gio iu trit hc hay thn hc, hay khngcht nghi ng ch mt mc gi lng tin mt cch kh kh khng thayi, qu thc t. Mt mu ngi nh vy c th rt kin nh trong cngvic, rt gii, rt thnh cng v hon ton bng lng vi mnh. nh lmt nng dn chm cht cng vic ng ng, rt tho vic, lun lun gitnh cch ci m, hiu qu, sng sut; hay mt ngi iu hnh mtcng ty kinh doanh hay mt ngi cha trong gia nh, sng cuc sng

hnh phc, m bo, c tng lai trong tm tay, mi s u thc t,khng c mt ch no c cho s huyn b can d vo. Nu ng tamun mua mn dng mi th c nhng ch dn s dng r rng.

Nu gp vic rc ri ng ta s nh cy vo cnh st, lut s, hay cha cnh th; ngha l tt c nhng ngi lnh ngh trong lnh vc chuynmnv h cng rt an tm thoi mi trong cng vic ca h. Mi su hon ton trong tm tay, hp l v ng thi c tin hnh nhmt ci my u vo sn sng. H khng quen thiu, khng quen

bt ng nn nu c mt tnh hung khng tin liu trc t nhin xyn th h hoang tng l b e da. Nu c ngi khng i lm, trngc v khc, c mt cch sng khc thng, th ch th s hin din cacon ngi nh vy bn thn ang b e da. Bt k s vic g c tnhcch bt ng. Bt k s vic g c tnh cch bt ng u e da cungcch n nh . Cho nn, r rng l thi cng ngt, chng mc,khng c c khi hi l c trng ci sc sanh.


21/133

21

CI NGI

Ci ngi xut hin mt tnh hung khc hn, khng ging vi cisc sanh ch mong c sng v an phn. Ci ngi t c s trn sam m, xu hng a thch khm ph v hng th. y l lnh vc cas nghin cu v pht trin, khng ngng c gng lm phong ph thmna. Ta c th ni, v phng din tm l, ci ngi gn vi tnh cchca ci qu i l lun lun n lc c c mt ci g , nhngng thi cng c yu t sc sanh l mun mi s khng c tnh cch

bt ng. V c mt ngoi l lin kt vi ci ngi, l kiu nghi vnxut hin cng vi s am m, n khin con ngi t ra khn ngoan

hn, a thay i v kh tin cy hn. H c th pht minh kiu dngc v coi trng vic s dng cc dng c phng tin trong cc cchdng trit nhm mc ch nm bt c con ngi kh tin cy kia, vn lt con ngi kh tin cy li trin khai cc dng c i khngli. Do , chng ta xy dng th gii chng ta bng v s nhng thnhtu, nhng s pht trin lm ra cc cng c v cc cng c i khngang leo thang khng ngng, v ny sinh cng nhiu cc ngun cmhng am m cng nh cc mu qu quyt. Cui cng chng takhng c kh nng hon tt c cng vic to tt nh vy. Chng ta lthuc vo sanh v t. Kinh nghim cng c th c ny sinh m cngc th b mt i, v t hn cc khm ph ca chng ta l v thng vtm b.

CI ATULACC CH THIN GANH T

Ci Atula hay ci cc ch thin ganh t l ci c mi thng tin giaothip cao nht, mt trnh rt tri thc. Khi bn bt thnh lnh la khinh linh quang, trong bn xut hin mt th cm gic nh b thch ,kh gii quyt, y nh th ai b bn ri vo gia ni hoang d ; bnc xu hng mun tra xt li, nghi ng ngay c ci bng ca mnhkhng bit c phi l ci bng tht s hay l mt mu k hoch g

ca ai . y thc hoang tng l mt loi ging nh h thng ra -a,mt th h thng ra-a hu hiu nht m ci ng c th c c. N


22/133

22

quan st nghe ngng mi loi i tng d rt nh hay rt m nht,nghi ng tng mi i tng n ni mi kinh nghim u b coi nhmt th e da, ng nghi.

Ci ny c bit l mt th gii y s ganh t ghen tc, nhng

khng phi nh chng ta thng ghen hng ngy. l mt th ganh tht sc su sc da trn mt tm mc sng cn, quyt thng. Hon tonkhng ging nh ci ngi hay ci sc sanh, mc tiu ca ci cc chthin ganh ght ny l hnh x vi nhng mu qu quyt lnhng g h cu mang, d ang trong cng vic hay gii tr. Lm nhth con ngi sanh ra l mt ngi ngoi giao, v khi cht cng lnh ngoi giao. Quan h giao tip cng vi mu m qu quyt l kiu

sng v ng thi l cch kim sng ca h. Tnh mu m nham himu c trong mi giao tip vi bt k ai, vi ngi thn, vi bn b, vithy hay tr, bt c ni no.

CI NHNG V TRI

Ci cui cng l ci ca nhng v tri hay deva-loka. y, khi ttrong linh quang, ngi tnh li, hay ri khi, lc c mt loi lcth khng ng trc v ngi mun duy tr nim khoi lc . Thayv hon ton ha nhp vo ci nn tng trung lp (bn nhin, linh quangv ng), ngi bt thn nhn ra ci ng ring ca mnh, v ci ngny mang li mt thc thc mong mun l duy tr chnh mnh. Vic tduy tr ny l mt trng thi nh (samadhi), thng hng sng trongtrng thi nhp nh v bnh lng ; l ci tri, c bit nh l ci ca

thc kiu mn. Kiu mn trong thc vun p cho ci thn c quy ktvo ring cho mnh, gn gi thanh tnh ring cho mnh ; ni cch khc l s say sa ngt ngy vi s c mt ca ci ng. Bn bt u cm thytha mn l c c mt kiu khng nh rng cui cng bn c lmt ci g thay v l linh quang, khng phi l ni ca ai. V bi v

bn l mt ci g nn bn phi t duy tr v chnh n mang li mttrng thi lc th thoi mi t nhin, mt th nhp nh trn vn votrong chnh mnh.


23/133

23

Su ci th gii ny l ci ngun ca ton b s thng trm ca kipsng trong lun hi sanh t v ng thi l ni t bc vo ciPhp thn. iu ny s gip ta hiu c s quan trng ca nhng nhhin ra (visions), m t trong sch v giai on bardo ca s tr

thnh, chnh n l mt ci gii khc. C s tng phn gia hai ci giiny: kinh nghim ca su ci do t quan im ca ci ng v kinhnghim cng ca su ci t quan im vt ln trn ci ng. Nhngnh hin ra ny c th nn coi nh l nhng biu hin ca nng lc trunglp thay v c th b thy nh cc thin nhn n cu thot bn khi sanht hay cc qu d nng lui ti bn.

BARDO CA PHP TNH

Song song vi su ci ni qua, chng ta nn c mt s hiu bitkhi nim c bn v bardo: bar c ngha l gia, do c ngha lhn o hay mt im nh du; mt loi ct mc ranh gii ng giahai ci g . N c phn ging nh mt hn o gia ci h. Khinim bardo c t cn c trn khong thi gian gia lc sng sut v

lc khng sng sut, hay l khong thi gian gia lc m lm v lc sm lm sp sa chuyn ra thnh tr hu, v d nhin bardo c th cni l kinh nghim c c gia s cht v s sanh ra. Tnh hungtrc va mi xy rav tnh hung sau t n cha hin l nn c mtkhong h gia hai thi . V c bn m ni, y l kinh nghim

bardo.

Bardo php tnh l kinh nghim v linh quang (hay quang minh,

luminosity). Php tnh (Dharmata) c ngha l bn cht s vt nh n l,tc l tnh cht nh th (the is-ness quality). Cho nn, bardo Php tnhl ci nn cn bn, rng rang, trung lp (v phn bit) v s nhn bit ci

bn a ny l php thn (dharma kaya) tc l th chn nh (body oftruth) hay l th ca php.

Khi nginhn bit hay ngi tc ng bt u tan vo trong hkhng cn bn (basic space) th h khng cn bn ny c cha php, c

cha chn nh (truth) nhng chn nh c truyn chuyn di dngsanh t. Nn, ci khong gia sanh t v chn nh, khng gian m nh


24/133

24

php xut hin, cung cp bn a cho cc chng thuc b ca NmNh Lai v cc nh hin ra ca cc thn bnh yn v thn xung n.

Nhng din t ca Php tnh c biu l khng di dng vtcht c th thy c, nhng di dng nng lc, nng lc ny mang

ng tnh cht ca nm i l t, nc, la, kh v h khng. Chng tikhng cp n cc cht liu thng thng mc th ca cc i m chng ti mun ni ti cc thnh phn vi t. Theo quan im cangi nhn bit (nng tri) th vic nhn bit Nm Nh Lai trong cc nhhin ra, khng phi l ci thy, khng phi l s nhn bit, cng honton khng phi l kinh nghim. khng phi l ci thy bi v nu

bn c ci thy th bn phi nhn thy, v s nhn, t n, l mt cch

hng ngoi, tch ri bn vi cnh thy. Bn khng th nhn bit bi vmt khi bn khi s nhn bit tc l bn ang a kinh nghim vo hthng t duy ca bn, iu c ngha l mt kiu quan h nh nguyn.Thm ch bn khng th bit s nhn bit bi v chng no cn cmt quan st vin bo vi bn rng nhng th ny l nhng kinhnghim ca bn th lc bn vn ang tch cc nng lc ri khi

bn. Vic hiu c nguyn tc c bn ny rt quan trng bi v thcs l im mu cht ca ton b vic s dng tranh tng din t

trong ngh thut tantra. Ngi ta thng gii thch rng: cc bc tranhv cc thn linh l cc chn dung mang tnh tm l nhng c iu ngni v n nhiu hn s gii thch ny.

Mt trong nhng hnh thc tu tp cao nht v nguy him nht l nhptht tu theo bardo, bao gm by tun thin nh trong bng ti hon ton.C nhng qun tng rt n gin, a s da trn nguyn l Nm NhLai c nhn thy di dng cc loi nhn khc nhau. Trung tm ca

cc Nh Lai an bnh l trong tim, nn bn thy cc loi nhn trong timbn, v nguyn l ca cc thn xung n c quy tp trong u nn bnthy cc loi nhn khc bit no ang chm chm nhn nhau trongu ca bn. y khng phi nhng qun tng thng thng, n khit s thiu sng sut c th c v t s mt nn tng chung vi nguynl php tnh.

Sau kinh nghim linh quang tuyt i v rnh mch bt u xut

hin, pht trin. N le sng tng chp tng lc, c khi bn kinh nghimc n, c khi bn khng, nhng bn ang trong n; do c mt


25/133

25

hnh trnh gia php thn v linh quang. Thng th vo khong tunth nm s xut hin s hiu bit c bn v Nm Nh Lai v nhng linhnh Nm Nh Lai thc s xy ra, hon ton khng phi l hnh thcngh thut tranh tng. Chnh xc l bn khng nhn bit s hin din

ca Nm Nh Lai, nhng mt phm tnh tru tng bt u ny n,thun ty da trn nng lc. Khi nng lc ny tr nn c lp, hon tonl nng lc m thi, n bt u nhn li chnh n v t bit n, s tnhn bit ny vt ln trn khi nim nhn bit thng thng. N nhth l bn cuc b v bn bit khng cn s tr gip no; mt cchkhng thc, bn ct bc chn i. Chnh l loi nng lc c lp ,khng cn bt k s t thcno, khng phi l s tng tng khngthc no, nhng, thm mt ln na, ng thi, ngi ta khng bao gi

bit.

BN CHT CA CC NH HIN (VISIONS)

Cc nh hin ra trong trng thi bardo, song hnh vi nhng mu scrc r, nhng m thanh, khng phic to nn t bt k loi th cht

no cn s duy tr theo quan im ca ngi nhn bit, nhng qu thtcc nh hin xy ra nh l hin l ca tnh lng v hin l ca tnhkhng (emptiness). nhn bit mt cch ng n, tm nhn bit ccnh hin ny khng th c ci bn ng t quy c bn. Ci ng c bntrong trng hp ny l ci ng khin cho n thin nh hay nhn bitmt ci g .

Gi s c c mt tm nhn bit ch thc r rng, ngi ta c th

thy c s xut hin ca mt v tri, hay mt thc th khch quan, vs nhn bit s m rng mt mc bt nh. S nhn bit nh th str nn rt hoan h, phc lc, bi v khng ch c ngi chng kin mcng cn c mt ci g y tinh t hn, mt thc th tm linh cn bn,mt nim hay mt xung ng vi t, n nhn ra bn ngoi. Chnh v cig y m n bt u nhn bit mt tri kin p v s m rng ra bao la,s phc lc, mang n khi nim v ci mt vi v tr. V vy c thrt d dng, rt thun li thm nhp vo cm gic ny ca s m ra,

s bao la ca v tr. N ging nh th vic quay tr li ni mu thai, l mt loi an ton. Bi v cm ng vi s hp thnh mt nh th m


26/133

26

bn tr nn yu thng, t t mt cch t nhin v ni nng bng li ltt p. Hon ton c kh nng l trong mt trng thi nh vy m c thnhn bit c mt dng nh hin thing ling, hay nhng tia le sngrc r, m nhc ang du dng, hay s hin din no y ang n gn.

Trong trng hp mt con ngi t lin h n chnh mnh, v linh n nhng tng tng phng chiu (phng tng, projections) theocch ca h, th rt c kh nng trong giai on trng thi bardo saukhi cht ngi y c th qu tc gin bc bi khi thy cc linh nh cacc ng Nh Lai hon ton khc bit vi tri kin ca mnh. Cc nhhin ca cc ng Nh Lai hon ton khng i hi s hp li thnhmt, cc linh nh trng rt th nghch, ch thc , c mt

mt cch khiu khch, bi v chng s khng t ti bt k n lc cmthng no c.

nh hin u tin l thy cc thn bnh yn khng phi tnh cchbnh yn hin ha trong ngha v kinh nghim nh sng v yu thngnh chng ta cp trn, nhng l s bnh yn bao trm, bt ng,mt s bnh yn v ch, vt ln trn tt c, mt trng thi bnh ynkhng th c g khiu khch c, trng thi bnh yn khng thi gian,khng kt thc, khng bt u. Biu tng ca s bnh yn c thhin bng hnh nh mt vng trn kn, khng c ch h i qua, nthng hng vnh vin.

Cc kinh nghim tng t xy ra lin tc khng ch c trong kinhnghim bardo sau ci cht m cng c trong sut kip sng ca chng ta.Khi mt ngi an tr trong kiu hp nht vi v tr trong mi su p , bnh yn, ng yu th c kh nng a timt yu tkhc chnh xc y nh nh hin ca cc thn bnh yn. Bn thy nh th

bn mt i ci c bn, ci nn tng ca bn, mt i ci ton th thngnht, mt i s nhn dng chnh mnh, v tan vo trong mt trng hungha hp mt cch trn vn tuyt i v d nhin l kinh nghim vlinh quang. Trng thi bnh yn tuyt i ny dng nh cc k ng sv thng c kh nng l lng tin ca mt ngi c th b chao o lunglay v bt ng chong ngp vi mt tm kch c khc m ngay c khinim v s hp lm mt cng khng cn thch hp c na.

Kinh nghim thy cc thin thn hung n cng xy ra. Cc hung thnny l cch biu l khc ca s bnh an, mt phm cht khng khoan


27/133

27

nhng, rt d di, khng cho php bt k mt s lch lc sai stno c.Nu bn tip cn h, c ti lp tnh hung th h s nm bn tr li chc. l loi s vic do xc tnh trong cuc sng hng ngy kch thchgy xy ra lin tc. Bng cch ny hay cch khc, cm gic v s hp

nht mi s u bnh an ha hp khng gi c s tht ti hubi v bt c khi no th nng lc am m, hay cm hn, gy hn cngkch bt cht bng bng ni ln th ng thi mt ci g nh thc

bn ; chnh l tnh cht d di xung n ca s bnh an. Khi bn mchm trong kiu trng hung thoi mi do ci ng to tc th s ththin c, trn tri ca tm v kha cnh y mu sc ca xc tnh s nhthc bn, rt c th theo mt cch rt th bo chng hn nh mt tai nn

bt ng, mt xo trn bt ng.

D nhin ngita lun c th b qua nhng iu nhc nh v tiptc tin vo tri kin ban u. Cho nn, khi nim ri b ci thn v i volinh quang, ri trong linh quang li tnh dy v nhn bit cc nh hinny trong trng thi bardo th ba, v theo li hnh tng ha, th tt cs vic c th c coi l b a vo trong mt h khng m toang h khng m thm ch khng c ly nt ci thn lin h ti, mt hkhng m trng n ni bn khng th c c mt khi nim v s hp

lm mt bi v khng c cig c kt hp hay c kt hp. Nhngc nhng tia sng ca nng lc ang tri bng bnh, nhng tia nng lcny hoc c th b phn hng hoc nhp dng vi nhau ; l nhngha v tm trong trng hp ny, l nng lc ng nghch, n c th

b phn tn v i lch vo mt trng hung khc v n cng c th quayv trong mt trng hung ng. Kh nng t gii phng mnh i votrong Bo thn ca cc ci ca Nm Pht Nh Lai r rng ty thuc vo

vic c hay khng c s n lc tip tc chi cng tr chi mt cchkin nh.

Cng lc ang khi c nhng kinh nghim y mu sc rc r,cng c s ham chi tr li su ci ca kinh nghim bardo. S nhn bitsu ci v s nhn bit Nm Nh Lai l mt v nhng chng c nhngkiu cch khc nhau.Dng nh tm nhn bit Nm Nh Lai loi tmnyc kh nng v bin gi s lin kt gia ci thn v tm mtcch rt t nhin, t pht. Khng c s chia cch gia tm linh ca thnv tm linh ca tm. C hai l nh nhau khng c s i nghch.


28/133

28

Sch (T th) ni rng ln u tin bn tnh dy t trong s m mnbt tnh trong ci thn, bn c mt ci thy rt chi tit, sc nt, r rng,rc r v kinh hong, gn ging nh o nh c phn chiu t mtcnh ng ma xun v bn cng nghe c mt m thanh ging nh

ngn ting sm cng lc vang rn. T trong trng thi tm linh c mt sbung lng v mt cm gic tch ri, trong khi ng thi trn ngp trsng sut, y nh th mt ngi c ci u khng c thn mnh, mt ciu v cng ln tri ni bng bnh trong h khng. C th ni, ci kinhnghim thy hin thc ca trng thi bardo s chun b cho vic nhn

bit cc linh nh Nm Nh Lai l rt r rng, rc r, linh quang, nhngng thi c tnh cch rt khng xc thc, nh khng bit bn chch xcang u ; v kinh nghim cm xc cng ang xy ra trong th gii

m thanh, m thanh t rt su ang gm g tn di y, rung chuynqu t, nhng ng thi khng c ci g lay ng c. Mc du nhngkinh nghim tng t nh vy cng xy ra trong cuc sng ithng nhng nh vo vic khng c thn th xc nn kinh nghimtrong bardo r rng hn, c tnh o gic phng i hn nhiu. Trong isng khng c tnh cch o tng thi qu nhng c th tnh cch cngun gc l loi, mt th c n cht hin cht mt khi con ngi bt

u nhn bit rng chng c mt c s nn tng no c coi n nh lci ng. S thong thy v ng mt cch bt thnh lnh mang n mtcm gic rung ng bng hong.

NGY TH NHT

Sch t th ny ni rng, sau bn ngy khng c thc trong linhquang, khi tnh dy cht c s hiu bit rng y l trng thi bardov kinh nghim v ci lun hi sanh t ti xut hin ngay tc khc. yl s nhn bit nh sng v nhng hnh nh n l mt tri ca thn haysc tng thay v mt dng sc thn c th s m c th n l mttrng thi tru tng khng xc chm c. Ri th, bn c c nhsng chi la, l chic cu ni giao tip gia thn v tr nng. Mcdu tm nhn bit b thu ht vo trong trng thi linh quang nhng vn

c mt tr nng vn cn hot ng, sc nt, r rng vi mt phm cht


29/133

29

chi rc. Th ri, thn c dng tm vt l v cng vi tr nng, mt thtm nng bit c bin ra thnh h khng.

Trong trng hp ny, mu ca h khng l mu xanh da tri v linhnh xut hin lc ny l Pht T L Gi Na (Vairocana). Pht T L Gi

Na c m t l khng c mt trc v mt sau lng, Ngi l mt linhnh tng qut ton cnh lan ta ra mi pha, khng c nim hngtm. Trong hnh nh thin nh, Pht T L Gi Na hin thn dng c

bn mt cng lc nhn bit tt c cc phng hng. Ngi c mu trngbi v s nhn bit khng cn s pha mu no c, ch th l muchnh gc, mu trng. Ngi ang cm mt bnh xe c tm nan hoa, nth hin s vt ln trn mi nhn thc v phng hng v thi gian.

Ton b s biu tng ha Ngi Pht T L Gi Na th hin khi nimca ci thykhng gian ton cnh cng khp; c hai: trung tm v chu viu c khp ni. l s m toang trn vn ca thc, siu vit khithc un.

Song song vi linh nh ny, c linh nh ca nhng v tri. H khngmu xanh thm thm v cng trng ng s bi v khng c mt tmim bm vu vo, nn khi thong thy c mt nh sng trng ynh thy mt ngn n trong chn ti en v tm nhn bit lin c xuhng lm m ti .

Ci nhng v tri cng ng thi xy ra trong i sng hng ngyca chng ta. Khi no chng ta tp trung cao trong trng thi tmlinh, mt kiu xut thn sung sng ngy ngt m chm trong ci ngv cc phng tng ca ci ng ca chng ta, khi no s hng phn xy n th cng c mt tri ca n l tnh cch khng tm im, tnhcch lan ta cng khp ca Pht T L Gi Na. Tnh cch ang khiu

khch chc tc mt cch qu ng ch khng hp dn mt t no c biv khng c g nung chiu, khng c cn c c bn no trong chng ta c th t hng th ly. Tht l rt sung sng c c ci thyton cnh m rng ra mnh mng nhng theo quan im ca ci ng ththt kinh khng nu khng c ngi nhn bit. S tng phn gia cinhng v tri v Pht T L Gi Na lin tc xy ra trong cuc sng nyv thng do chng ta t la chn ly hoc chng ta bm nu vo nim

hoan h tm linh c hng quy ng hay chng ta nn hy i vo ni mtoang thanh tnh v khng tm im.


30/133

30

Kinh nghim ny n t s th hn bi v s th hn ngn cn chngta v khin cho ta khng trng thy c Pht T L Gi Na. Th hn lthi th hin dt khot, cng nh khi, khi chng ta ang trong cngin cao , hy tng tng mnh l mt con nhm x lng, tung ht

cc lng nhn ra bo v mnh. Khng cn cha ch no c cmt ci nhn ton cnh. Chng ta khng cn c bn mt nhn mihng, thm ch chng ta chng cn con mt no c. Cn gin khin ch

bit c mnh, khng bit chung quanh, nn lm cho chng ta chy trnkhi tnh cch lan ta khp ni ca Pht T L Gi Na.

NGY TH HAI

Vt ln yu t nc, nh sng trng bt u l rng v t phngng, ni Ci Ton Lc Pht Kim Cng Tt a (hay A Sc B Pht)xut hin. A Sc B c ngha l bt ng v Kim Cng c ngha l thn

bng kim cng, c hai u m ch s cng rn s bn chc. Trong thnthoi n , kim cng vajra l mt loi qu nht hay l loi st tric th ph hy mi v kh, mi qu, n c th ct t kim cng. C

mt v Thnh ngi thin nh trn ni Tu Di trong nhiu th k, khi ngta cht, xng bin ra thnh kim cng vajra v v Thin Vng tn lIndra tm thy, dng n lm binh kh l mt vajra c trm minhn. Vajra c ba tnh cht: n khng bao gi b s dng mt cch khinhxut, n lun lun hon thnh nhim v nh tan k th, n lun quayli trn tay bn. N khng th b hy dit, n cng nh kim cng.

Pht Kim Cng Tt a-A Sc B Nh Lai ang cm kim cng

s nm im l mt vt th cng tuyt i, Ngi ang ngi trnngai ca mt con voi,c ci g vng chc hn th?. Pht Mu (ngiphi hp) l Buddha-Locana, tc l Pht Nhn (Buddha Eye). Theotruyn thng Phtgio, c nm loi mt: mt ca thn xc, mt tr hu,mt ci tri, mt Pht, mt Php. Trong trng hp ny, mt Pht chcho s thc tnh. Bn c th c mt tnh hung n nh kin c nhngnu bn khng c li ra th n c th b t hm. Tng n (feminine

principle) t ng m ra, Pht Mu cung cp li ra hay hot tnh cho

ton b, l yu t giao tip thng tin t th c sang trng hung sngng lun lu.


31/133

31

Pht Kim Cng Tt a c thp tng bi a Tng Vng B tt(Ksitigarbha)Tng ca a,Tinh Cht ca t, Ngi i din cho viccung cp cht mu nui dng, vic pht trin v cng l s th hin cav Pht c bit (Kim Cng Tt a). Pht Kim Cng Tt a cn

c thp tng bi Ngi Di Lc (Maitreya), v B tt T i (The LovingOne). Tnh cch kin nh bn chc ng thi li rt phong ph di do,nn cng rt cn chuyn ng hin dng cuc i cho s kin ckhng lay chuyn, l phm cht yu thng bi mn c xc ng chkhng phi lng bi cn thit phi v ng.

Cn c cc n B tt: B tt Lasya l v B tt ca v iu hay n,ngi l din vin hn l v cng, ngi l thin n dng l, ngi th hin

ci p v phm cch trang nghim ca thn th, ngi ch cho chng tathy s oai nghim v s hp dn ca tng n. Mt n B tt na lPuspa, v thin n ca cc loi hoa, v B tt ca s thy, th lc, cnhthy.

Vt ln trn sc un l nhng tia sng c hnh nh ci gng, mutrng, lp lnh, r tng chi tit, chiu ra t tim ca Pht Kim Cng Tta v ngi phi hp ca ngi. Cng lc, c nh sng ca a ngc,mt th nh sng mu xm khng chi. Khi ngi nhn bit cdng nh qu phc tp i vi s ph din ca phm cht kim cngvajra, nn rt c th s n gin ha nh sng trng lp lnh thnh ra nhsng xm phi kt vi a ngc, cng nh tng thm cn c ca shoang tng lun c lin kt vi phm cht kim cng tr hu. cs thu hiu c tnh cht tr hu, bn phi thy ci g l sai thay v ci gl ng ni mi s, l phm cht tr hu ca kim cng vajra thinnhin, tc l thi truy xt li lm ca mt tm c chnh kin lun c

s kin nh chc chn. Nu bn hiu bit s vic da trn chnh kinca mt thi truy xt li lm th tr hu ca bn s c t trn mtnn tng rt kin c v khng nh. N s khng th b lay chuyn.

Nhng mt hng khc ca n s l ci a ngc mt khi thi tra xtli lm khng c da trn s kin nh, s sng sut c cn c m lilm pht sinh mt phn ng dy chuyn ca s hoang tng, c th niging nh mt ng h bo thc.


32/133

32

NGY TH BA

Trong qu trnh cc ngy qua, tnh cht Php gii ca Pht T LGi Na cung cp h khng, tnh cht ca Pht Kim Cng Tt a-ASc B l cung cp s kin c. Gi y n lt m t linh nh ca PhtBo Sanh (Ratnasambhava) Ngi Bo Sanh Pht l hnh tng trung tmca b Bo Sanh (Ratna) gm cha s giu c c ngi khc knhtrng, s giu c c pht trin sang cc lnh vc khc; v c bn, nc tnh cch kin c, sung tc, pht trin rng ra. Kha cnh tiu cc catnh cht Bo Sanh l li dng s giu c ln sang cc lnh vc khc,ln lt khp ni, bt k ch no c h khng, cy th s ho phng

giu c ti mc m s cm thng giao tip b tc nghn.Ngi Bo Sanh Pht c thn mu vng, th hin mu ca t biu

tng s sung tc lm tin nhiu ca. Ngi cm vin ngc nh , iuny cng c ngha vng bng s ngho kh. Ngi phi hp ca Ngi lMamak, th hin yu t nc; c c vng t ph nhiu giu c tht cn c nc.

H Khng Tng B Tt (Akasagarbha) th hin yu tnh ca h

khng. Vi nn tng tr ph nh vy bn cng cn h khng to raton cnh. V cn c Ngi Ph Hin B tt (Samantabhadra the All-Good), ngi l sc mnh c bn, phm cht c huca ton b mn la ca B Bo Sanh (Ratna family). Theo phng php truyn thng tm kim mt ni ct nh, xy dng tu vin hay tm mt cnh ngcanh tc (rt c th do truyn thng o Bon Ty Tng), bn khngth b u lm nh cng c, nhng bn phi ch n mt s yu ttm l. phng ng th cm thy c rng m, phng nam ththy ngt ngo thoi mi vi dng sui dng sng, phng ty thy skin c vi nhng dy ni, phng bc thy c s che ch virng ni. Cng c cch dng dng nc tm ch xy nh, bng cchnhn vo ming t, k mt dng nc thng c mt v tr, nhng ch ng l vng ly m l nn . Nn c bit nh vy, bao bcxung quanh bi nhng v tr hnh dng thch hp, c gi l Ph Hin,t Ph Hin. Ngi ta lin tng ngi Ph Hin nh l s tinh tn v

ngh tch cc, mt lng tin cn v mt phng php tch cc tinhtn.


33/133

33

Ngi Bo Sanh Pht c thp tng bi B tt n Mala, v thin ndng l vt gm tt c cc loi trang sc, dy chuyn, vng eo tay,vng cm bng hoa v.v... biu l nhng nt ni bt nht ca phm chtt ca b Bo Sanh. V B tt n khc na l Dhupa, v thin n mang

hng nhang. Ngi biu tng cho mi, hng, hon cnh mi trngm t to ra nh khng kh trong lnh, ti mt, mt khng gian chocy tri pht trin v cho dng sng chy xui.

nh sng kt hp vi b Bo Sanh l nh sng vng n ha th thi,mt th nh sng v phn bit. Nhng dng nh tt c nhng ni dung,s phong ph giu c ca mn la b Bo Sanh qu siu thot, qu huy hong k diu nn c kh nng tm nhn bit thch chy trn vo

mt gc nh, mt ni rt n gin, mt chn t mn v ci gc nh chnh l s kiu hnh, mt th nh sng m nht ca ci ngi.

NGY TH T

Vo ngy th t c ha a c tnh ha, th hin bi A Di Pht(Amitabha), b Hoa Sen (padma family). A Di c ngha l V Lng

Quang v phm tnh cn bn ca hoa sen l c sc thu ht quyn r,nhit tnh li cun, m toang, trng rng v i bi. Ni l V LngQuang bi v n ch th sng chiu mt cch t nhin, khng i hi skhen thng. N c bn cht ca la ch khng phi theo ngha ci nngsn hn, n tiu dng bt c cht liu no m khng h t chi hay chpnhn. NgiA Di cm trn taymt a sen, iu ny c ngha: hoasen n khi mt tri mt trng chiu sng ln a hoa, n n v hng c

nh sng v chp nhn bt k tnh hung no n t bn ngoi. Hoa senc phm cht tinh khit hon ho; vi lng i bi nh vy, n mc ln ttrong bn t d bn nhng a hoa th trong sch v ton thin mtcch trn vn. Ngi ng trn lng con cng vic ny ln na th hin sm trng v s hoan h chp thun: trong thn thoi, chim cng ccoi nh nui dng bng cht c, nhng mu sc p lng ly ca nc to nn t vic n cht c. S m trng rng ra ti mc n c thgii quyt c mi tnh hung bt thin v thc ra chnh v cc tnh

hung bt thin m lng i bi c hoan h v sinh ng.


34/133

34

Ngi phi hp ca Ngi l Pandaravasini, v Pht Mu mc ochong trng lin tng n s hnh tng ha cu chuyn thn thoin v loi qun o c dt bng si lm bng , ch c ty sch

bng la. Pht Mu th hin bn cht ca la l tiu hy mi th v cng

l kt qu ca qu trnh tiu hy, s tnh ha, lng i bi vn ton.K n l B tt Qun Th m (Avalokitesvara), Ngi qun thy

khp thp phng, Ngi th hin tinh ty ca i bi, l tr i bi vthng. Bt c khi no cu khn th tr i bi xut hin mt cch tnhin, n c phm cht l chnh xc, t ng. khng phi l loi i

bi m qung, m mui, m l i bi c tr hu, lun lun t c shon tt trit . y cn c ngi Vn Th B tt (Manjusri) th hin

kha cnh c ng ca i bi, mang tnh cht tr hu ch khng phinhng rung cm t xut. Ngi cn l ngi sng to m thanh lphng tin thng tri ca i bi Ngi th hin m thanh ca tnhKhng, l ngun gc ca mi li ni.

Cn c n B tt Gita, ngi ht nhng bi nhc ca Ngi Vn Th,cng vi Ngi Aloka ang cm ngn n hay ngn uc. Tin trnh trnvn ca tr i bi c nh sng v nhp iu, n c tr hu su sc v shiu qu sc nt, v n c bn cht tnh ha ca v Pht Mu mang ochong trng cng nh bn cht soi sng n v tn ca Pht A Di .

l ton th ca b Hoa Sen, vt ln trn tng un v soi sngbng nh sng ca tr hu nhn bit v phn bit. Lng i bi rt scnt, chnh xc cho nn rt cn c tr hu nhn bit v phn bit, y v

phn bit khng c ngha di dng chp nhn v chi b, m ngin l thy s vt nh chnh n l.

Trong sch T th, ci ny thng c i km vi ci qu i; cs tranh chp y, bi v am m thng lin kt vi ci ngi. S scnt v chnh xc, s su sc v s huy hong, tt c nhng phm chtny ca b hoa sen trn ngp, p o, v bng cch ny hay cch khc,tm nhn bit s mun chi tr chi cm ic, n mun ln trnh khi

bc tranh trn vn , i vo ng lch a ti nhng am m thng l.


35/133

35

NGY TH NM

Vo ngy th nm, c b Nghip, tc l tnh cht tinh khit cakhng kh hay gi. N c mu xanh l cy, mu ca ganh t. T ci CcHnh Vi Tch Tu (Realm of Accumulated Actions), Pht xut hin. B

Nghip c kt hp vi hnh vi, s thnh tu v tnh hiu qu. N cquyn lc mnh lit v khng c g chu ng ni trong cung cch can cho nn n c coi nh c tnh cht trit ph. Pht Bt KhngThnh Tu mang ngha thnh tu mi hnh vi, mi quyn lc.

Ngi cm mt kim cng s ch thp trong tay. Kim cng vajra lbiu tng thnh tu mi hnh vi, kin cng, bt hoi nh chng ta

thy trong b kim cng vajra. Kim cng s ch thp th hin lnh vcca tt c cc hnh vi c nhn bit trn vntrong tt c phng hng

s thnh tu ton khp; n thng c m t nh l kim cng smun mu.

Ngi ng trn ta ngi ca mt con shang-shang, mt loi thn iugaruda (kim x iu), con chim ny nh l mt nhc cng, cm hai cichm chc (mt loi nhc c) trn hai chn, va chi nhc c ny v va

ch Pht Bt Khng Thnh Tu trn lng. Mt ln na, con thn iubiu tng mt hnh nh mnh m, mt s thnh tu n l thn iusiu vit, n bay khp mi ni, m trn vn h khng.

Ngi phi hp l Samaya-Tara; c ngha l v Cu ca LiThing Ling (Saviour of Sacred Word) hay Samaya. C nhiu cch giithch khc nhau v samaya trong gio l kim cng tha, trong trnghp ny l s vin thnh hin thc ca tnh hung sng ng nga y

khonh khc .Cn c Kim Cng Th B tt (Vajrapani), c ngha l ngi ang

cm kim cang vajra. Li na, iu tng trng nng lc phi thng,Ngi l v B tt ca nng lc. V cn c Tr Ci Chng B tt(Sarvanivaraviskambhim) B tt tnh ha tt c cc chng ngi. Nu cchng ngi no xy ra trong qu trnh hot ng ca nghip, chngngi xut pht t s m lm hay mt kh nng tip cn vi tnh hung

sinh hot thc t, cho nn v B tt ny s ty sch nhng chng ngi


36/133

36

ny. Ni cch khc, b nghip ny cha ng c hai; s ty sch ccchng ngi v nng lc thnh tu.

K n c cc n B tt l Gandha v Naivedya. Gandha l v B ttca hng thm, Ngi mang theo mi thm tinh cht ly t tt c cc

loi c, n th hin nhng cm gic hay nhng nhn bit bng gic quan c c hnh vi thin xo hiu qu bn cn s nhn bit bng gicquan mc pht trin cao. N B tt Naivedya cung cp thc n y l loi thc n bng thin nh, n nui dng hnh vi thin xo.

B Nghip siu vt ln trn hnh m (skandha of concept) v cni kt vi ci Atula (ci cc thin gii ganh t) s m lm v s kinhnghim tr hu, c hai u c cng mt tnh cht. Trong trng hp ny,

c hai u c tnh cht chim ly lm s hu, nhng tr hu bao qut trnvn ci nn tng ca mi kh tnh, thy bit mi phng thc kh thi gii quyt cc tnh hung c cc dng ch th v khch th, nng lc,c cu, tnh kh, v tc , v phm vi khng gian, v vn vn, trong khim s m lm c mt phng thc gii quyt cc tnh hung mt cchrt hn hp, bi v t bn thn n khng bao gi m rng ra c mtt no c. S m lm l tr hu khng c pht trin, mt th tr hu cns khai, trong khi tr hu th dng c pht trin trn vn.

NGY TH SU

K tip c s hi t thi im nh cao ca bn mi hai thin thnbnh yn. Nm Nh Lai, bn v h php gn gi cc cng, bn thin nv su ci th gian xut hin cng mt lc. Chng ta b chong vng

trong tnh hung linh nhNm Nh Lai ngp y h khng khp miphng, trong tn cng ng ngch cm xc, khng ch no c c mtk h, khng c ch n np, cng khng c mt s st no bi v c bnloi herukas canh gi bn hng.

V gi cng pha ng c tn l Bc Chin Thng, ngi lo vic giyn mi s, nhng ngi hin ra vi b mt hung d khin pht sinh bukhng kh n s cng , khin cho bn khng ngh n chuyn b ra

i. Ngi th hin mt phm cht bnh yn mang tnh cch v ch, bthoi.


37/133

37

V th hai cng pha nam, c tn l k th ca Thn Cht (Yama).Ngi c ni kt vi cc hot ng nghip qu gia tng s thnh vng.S thnh vng di dng khng gian v thi gian th rt hn ch, ctnh ton hn thua, y ngi siu vt ln trn cc hn ch , ngi l

Vuangi ng trn Dim Vng. cng pha ty l v Hayagriva u Nga (the Horse-headed

Hayagriva) Ngi c chc nng tng ng vi h thng bo ng nhting h ca con nga c th nh thc bn trong nhng tnh hung btng. N lin quann s phng ri ra ln rng bao qut, mt kiu quantm sng sut sao cho bn khng mc kt vo s am m, v bn lc nocng c nh thc.

cng pha bc l Amrtakundali c ngha l ci vng ca Amrta hayloi thuc chng cht. Nu bt ng b thc dc t t v mt ht hy vngth thuc chng cht ny gii cu bn; t t hon ton khng phi l ligii quyt vn . Bn c c s hin din bnh yn v ch, mt hindin gia tng khng ngng vt khi nim thi gian, khng gian, mtnguyn l hp dn pht ra s bo ng v mt nguyn l t t cho bnth thuc chng cht. Nh vy, t gc r, bn hon ton c kha cht trong, khng cho php bt k sai lch no. Thm na, cn c nhngnguyn l n tnh ca cc v nguyn l n dng ci mc cu, cu bnnh cu c mt khi bn c b chy. Hoc bn c thot i trong hnh thcci tm kiu ngo lp y mi khong trng khng cc kh nng khc cth xy ra th v thin n vi si thng lng ct cht bn t u n chn bn khng mt c may m rng tm kiu ngo ln ra. Mt khnng khc c th xy ra l vi s am m bn b chy; s am m da c s trn tc . Mt thin n vi xu chui ct bn li sao cho bn

khng th di chuyn i chn b chy. V nu bn c ht ln lm cho ai kinh hi v lm cho bn lch hng th v thin n vi ci chung

pht ra ting chung rt ln ln t ting ht e da v ting gm t ycn gin ca bn.

Ri th bn b a xung i mt vi su ci sanh t: V Pht ca citri, v Pht ci Atula, v Pht cingi, v Pht ci sc sanh, v Pht cing qu, v v Pht ci a ngc. Tt c cc hnh nh ny hin ra t trong

trung tm ca tim bn c lin kt vi xc tnh, am m, vui sng.


38/133

38

NGY TH BY

K tip cc v Tr Minh Pht (Vidyadharas: ngi nm gi s hiubit su sc, nng lc khm ph v thng tin) bt u chiu sng t trungtm c hng, l bn cht ca nguyn l giao tip. Cc thn bnh ync gn vi khi c. Li ni l chic cu giao tip thng tin gia haini, l cc v Tr Minh Pht. Tr Minh c ngha l ngi nm gi shiu thu o khng phi c tnh bnh yn hay hung n, nhng l trunggian, v k. Cc ngi rt c n tng, c quyn lc vt tri v rt trangnghim, th hin sc thn thing ling ca cc v guru kim cng tha ,s hu oai lc vt ln trn cc kha cnh huyn b diu k ca v tr.

ng thi, nh sng xanh l cy ca ci sc sanh xut hin, tngtrng cho v minh cn s ging dy ca v guru soi t n.

CC THN XUNG N

Gi y, nhng nguyn l ca Nm NhLai c chuyn ha thnh

ra cc thn herukas cng vi cc v phi hp. Tnh cht c bn ca NgB Pht vn tip tc, nhng gi y c din t theo cch thc rtkch tnh ; l nng lc ca kim cng vajra, hoa sen vn vn thay v dng nguyn tnh c bn. Cc v herukas c ba u su tay. nghatng trng ng sau hnh dng nhiu tay nhiu u ny l oai lc cas bin ha c din t trong chuyn thn thoi v kh nng chinh

phc ca thn Rudra.

Rudra l mt hnh tng, tng trng s hon thnh ng tnh mtcch trn vn. Ngy xa c hai ngi bn cng hc mt thy, v thyging rng tinh ty ca gio php ca ng l tr hu bn nhin(spontaneous wisdom), thm ch ngay c khi ta t bung th can dvo nhng hnh vi qu ng, th cc hnh vi nh m my trong butri s c tan mt bi tnh bn nhin rt cn c (fundamentalspontaneity). Hai ngi hc tr hiu gio l theo cch hon tonkhc nhau. Mt ngi ra i, bt u hnh tr theo cch bn nhin i vic tnh ring ca ng ta, thin cng nh bt thin, v t c n chc kh nng gii phng cc c tnh ring mt cch bn nhin khng


39/133

39

h c mt t s cng bc khng khuyn khch ym tr cng khngn p chng. Ngi kia b ra i lp nh th t chc mt m du nghnh ng bung th, cp bc cc lng mc, chm git n ng, bccc n b.

t lu sau hai ngi gp li nhau v u qu bt ng v s khc bitca kiu sng theo tnh bn nhin t pht ca ngi bn mnh, h bnquyt nh tm li ngi thy hi. Hai ngi hc tr u trnh bykinh nghim ca mnh cho thy nghe, ngi thy ni rng ngi u tin lm ng, ngi th hai sai. Nhng ngi hc tr th hai nykhng th chu ng c khi thy rng mi n lc c gng ca mnh

b chtrch kt ti, nn ng rt gm v git cht v thy ngay tc khc.

Khi ngi hc tr c c n lc phi cht, ng ta ti sanh lintc, nm trm kip lm con b cp, nm trm kip lm ch si, v cnnhiu na, v cui cng ng ta ti sanh vo ci tri lm Rudra.

Khi sanh ra, ng ta c ba u v su tay vi nhng mng vut vrng mu nu, y . M ng ta cht ngay khi ng ta mi sanh, v ccv tri qu kinh hi nn a thi th ngi m cng vi ng ta n nhm, v b vo mt ci m. a b (tc ng ta) c sng st nh ht

mu v n tht sng ca m, nn ng ta tr nn trng rt kinh hi, rtkhe v rt mnh. ng ta i quanh qun vng ngha a, t hp iukhin cc con ma, cc thn trong vng, ng ta to lp vng qucring cho mnh nh lm trc y, c th bnh trng cho n khing ta cai qun c ton b ba ci.

n lc ny, v thy v ngi bn ng mn t gic ng trcri, gi y h ngh rng h phi iu phc ng ta. Do Kim CngTh (Vajrapani), t biu l ra thnh thn Hayagriva c gng mt trng d tn vi ci u nga, h vang ba ting cng b s c mt camnh trong vng quc Rudra. Ri, ngi xm nhp vo bn trong thnth ca Rudra theo ng hu mn ; by gi Rudra b khut phc, ng dng hin thn th mnh lm mt phng tin, mt cng c. Tt cnhng l vt tng trng vng quyn v trang phc nh vua ca Rudranh vng ming bng s ngi, tch ung nc bng s ngi, ccmn trang sc bng xng, o bng da cp, khn chong bng da ngi

v da voi, o gip, i cnh, ci m hnh trng li lim trn u, vnvn u tc thi bin thnh ra trang phc ca thn heruka.


40/133

40

Trc ht, c v Heruka V i, ngi khng c lin kt vi bt k vPht no trong Nm B Nh Lai, ngi l khong khng gia nm B Pht. V Heruka V i sng to ra nng lc cn bn cho cc v Herukaxung n, ngi cng to nng lc cho cho cc v Heruka Pht, Heruka

Kim Cng, Heruka Bo Sanh, Heruka Hoa Sen, Heruka Nghip cngvi cc v phi hp tng ng. Cc v th hin phm cht tn bo, sungsc, v ch ca nng lc. Ng B, v c bn, l mt th c tnh cch

bnh yn, m toang, th ng, bi v hon ton n nh, khng c g cth khuy ng c; y, sc mnh v bin ca th tnh bnh yn ang th hin dng xung n.N thng c m t nh l s gin dv qu thng yu ch khng phi cm ght.

Ri c nhng gauris nhng thin n trang phc mu trng mtkiu nng lc d di khc na. Nm v herukas vi nng lc th no thhin ra nh th, cn y cc gauris ny l loi nng lc kch hot. Vgauri o trng nhy ma quanh mt t thi, b mun dp tt tin trnh ccnim, cho nn b ta cm mt tch trng lm bng thi th mt a b.Thng thng, mt thi th tng trng trng thi v k cn bn cachng sanh ; mt thi th khng cn sng l mt th khng cn nhngnim c khi ln na, chng c nim thin, nim c l trng thi

bt nh ca tm. n lt thin n gauri o vng cm mt ci cung vmt cy tn bn, b t c s phi hp gia kin thc v phngtin thin xo, cng vic ca b l hp nht hai th li. Ri c gaurio , cm mt ngn c chin thng lm bng da ca con qui vt di bin. Qui vt bin tng trng cho s tht chung ca ci sanh tkhng th thot ra c; b cmn dng mt ngn c iu, ng rngkhng chi b m chp nhn ci sanh t nh n nh vy. n lt

phng bc l Vetali, mu en, cm mt kim cng s v mt ci tchbng s ngi, b tng trng phm cht bt bin ca php tnh kimcng s l bthoi v ci tch bng s ngi l mt biu tng khcna ca phng tin thin xo. Chng ta khng cn i su vo chi titnhng iu ny, ch nu ra c bn v cc gauris ny cng vi nhngthng tri kt hp vi mn la xung n, mi hnh nh c bit u cmt chc nng trong vic hon thnh nng lc c bit .

Cc thn xung n i din cho s hy vng, v cc thn bnh yn idin cho s kinh s. S kinh s ny trong ngha kinh tm v kh chu


41/133

41

bi v l g th trong mt chng mc no ci ng cng khng th iung c cc thn; cc v hon ton khng khut phc, cc v khng

bao gi khng c. Tnh cht hy vng ca nng lc xung n l hy vngtrong ngha ca mt tnh hung sng to lin tc khng ngng, c

thy nh n thc s nh vy,nh mt nng lc v k c bn c lintc khng ngng, chng phi thin, cng chng phi c. Tnh hung dng nh trn ngp tt c v vt ra ngoi s iu khin ca bn. Xuhng l hong s, l ngh rng mnh c th iu khin c; n gingnh vic bt thnh lnh nhn thy mnh ang chy xe rt nhanh nn pthng li v v thng gp nn gy ra tai nn. Chc nng ca cc v gaurisl xen vo gia thn v tm. Trong trng hp ny tm l tr sng sutv thn l tnh cch ca mt hnh ng bt ng khng kp suy ngh. Cc

v gauris chn ngang gia tr v hnh ng, h ct t s lin tc t chech do ci ng lm ra; l tnh cht d di ca cc v gauris. H l thayi hon ton nng lc hy dit thnh ra nng lc sng to. Cho nn nilc ca tnh cch bt ng khng kp suy ngh ca mt hnh ng haymt s hong s c chuyn i hon ton, ging y nh thn ca quvng Rudra thay i hon ton thnh ra heruka.

NGI ANG SP CHT

Theo vn ha Ty Tng, ngi ta dng nh khng coi ci cht nhmt ci g ng s, c bit kh khn; nhng y cc nc phngTy nyngi ta thy qu kh khn ni n ci cht. Khng ai nicho h bit v s tht sau cng ny. Chnh s chi b kinh khng ny, st chi tnh thng rt c bn ny khin cho khng c ai mun gip tm thc ca ngi sp cht.

Tr phi ngi sp cht ang trong trng thi m man bt tnh haykhng th nghe ni c, cn khng th trong nhng trng hp thngthng ngi cn c bo cho bit l ng ta sp cht. Tht ra, c thkh ni nh vy, nhng nu bn l ngi bn, l chng hay v th lcny l c hi ln nht by t s tin cy thc s. S c mt tnh hunghi lng n cho ng ta v rng cui cng cn c ngi chm lo

cho, rng ngi khng ang ni iu o c gi, ni lo valng, nh tng la di nh vy trong lc ng ta cn sng. Nim tin


42/133

42

cy tn y lng s l rt tuyt vi, chnh n s gt li thnh ra schn tht ti hu. Chng ta nn c gng pht sanh nguyn l ny.

iu quan trng l gi mi lin h vi ngi sp cht, bo vi ng tarng vo thi khc , ci cht khng phi l s khng th c s tng

tng, nhng l s vic thc t ang xy ra. Bn hy ni: Ci cht angxy ra thc, chng ti l bn ca bn, chng ti ang canh chng cicht ca bn. Chng ti bit bn ang sp cht v bn cng bit bnang sp cht, chng ta thc s cng nhau hiu c iu ny. l sth hin tnh bn v s cm thng tt nht, du dng nht, n biu l scm kch v cng su sc i vi ngi sp cht. Bn c th nn quanst n th trng ca ng ta, ti s suy sp d rt vi t trong thnh

gic, kh nng giao tip nghe ni, trong cc gic quan ca c th, s dint biu l trn gng mt, vn vn. Nhng c nhng ngi c scmnh tm linh rt mnh lit, h c th lun n n ci trong giy phtcui cng, c chng li s suy sp ca cc gic quan, chng li ci locho nn ngi ta nn nhn ra tnh hung ny na. Vic c sung vn

bn gio l Gii Thot Thng Qua S Nghe ny th khng , ngisp cht cn bit rng bn ang c hnh mt nghi l no cn cho ngta. Bn nn c s hiu bit v ton b vn , khng phi ch c sung,

m lm sao nh th ang ni chuyn vi nhau: Bn sp cht, bn sp xari bn b, gia nh bn, nhng g a thch, mi trng chung quanh skhng cn na, bn sp xa ri chng ti. Nhng ng thi, mt iug vn tip tc, l mi quan h tch cc thin hnh gia bn vi

bn b v vi o php, nn hy gi gn s lin tc t cn bn , nhon ton v ng. Khi bn cht, s tri qua tt c cc th kinh nghim

b tn thng rt kh chu: phi b thn xc li, bn cng s c nhng k

nim c tr li vi bn nh nhng cnh trong gic mng. D bt cnhng nh hin nhng th cnh trong mng hin ra ra sao i na, th bnhy thun ch lin h vi iu ang xy ra hn l b chy i. Hy li, thun ch lin h vi n.

Trong khi bn ang ni chuyn vi ngi sp cht nhng li nh th,tr sng sut v s nhn thc (in telligence and consciousness) ca ng taang suy sp, nhng ng thi ng ta cng pht trin mt th nhn thccao hn i vi tnh cm nhng ngi xung quanh, nn nu bn cc nhit tnh t y lng v s tin tng su sc rng iu bn ang


43/133

43

ni cho ng ta nghe l s tht ch khng phi nhng iu ngi ta bobn ni, th iu tht s rt quan trng.

Cng c th nn gii thch mt cch n gin v tin trnh ca s suysp tan r t t sang nc, nc sang nhit v vn vn, tin trnh suy

sp tng bc ny ca thn xc cui cng kt thc trong tng linh quang(luminosity principle). em ngi vo trng thi linh quang, bncn mt ci nn mt im ta c bn da vo , v ci nn tc bn ny chnh l s kin c ca ngi . Cc bn b bit rng bnsp sa cht, nhng khng ai s hay k, h u thc s c mt y, hang ni vi bn rng bn sp cht, khng c g ng ng sau lng bn.Vic c mt y mi ngi xung quanh ngi sp cht l iu rt

quan trng. Da vo ci hin tin m thi s c tc ng mnh lit cngcc bi v thi im c s khng tin cy i vi thn cng nh tm.u c v thn xc ang suy sp, nn bn ch da vo tnh hung (cihin tin) m cung cp nn tng vng chc.

Bao lu m cc nh hin ca cc thn bnh yn v cc thn xung ncn xut hin, ngi cht phi t mnh thit lp mi quan h vi cc nhhin . Sch T th ni rng bn nn c gi linh hn ngi cht xuthin v bo cho ngi y bit v cc nh hin nu vn cn c s lin tc( thc) th bn c th lm iu nhng vi ngi cht l mt ngi

bnh thng th vic s l vic on m, khng c chng c thc sl bn khng mt s tip xc c vi ngi . Ton b vn y l, khi bn c nhng hng dn (ca T th) cho ngi ang cht,thc s bn ang ni chuyn vi chnh bn. Trng thi n nh ca bns l mt phn gip cho ngi cht, cho nn nu bn n nh th t ng,ngi cht ang trong trng thi bardo s c li cun vo . Ni cch

khc, hy th hin mt tnh hung rt sng sut v kin nh i vingi sp cht. Hy xc lp s ni kt vi ng ta, ng thi hy m rngtm lng i vi nhau v pht trin s gp g ca hai tm.


44/133

44

i Gii Thot

Thng Qua S Nghe Trong Bardo

CHNH VN

Knh l Ch Thy tn knh, l Ba Thn:

c A Di Pht, V Lng Quang, l Php Thn,

Ch Thn Bnh Yn v Xung N trong B Hoa Sen, l Bo Thn,

c Lin Hoa Sanh, Ngi Che Ch cho Chng sanh, l Ha

Thn.

i Gii Thot Thng Qua S Nghe ny phng tin gii thottrong giai on Bardo cho cc hnh gi trung cn gm c ba phn:

phn dn nhp, phn ch chnh, v phn kt lun.

Trc ht l phn dn nhp, phng tin gii thot cho loi ngi.Trc tin, ngi [01] cn nghin cu nhng li gio hun,chng chc

chn s gii thot cho ai c thng cn; nhng nu nhng gio hun khng tc dng, ngi phi thc hin php chuyn di tm thc (theejection of consciousness) n s gip gii thot mt cch t nhin lcva ngh n n khi trong giai onbardo ngay lc i din ci cht.Cch ny s chc chn gii thot cho cc hnh gi (yogins) trung cn;nhng nu cch ny khng tc dng, ngi phi c gng tn lc trong

php i Gii Thot Thng Qua S Nghe (Great Liberation throughHearing) khi trong giai on bardo Php Tnh (bardo of dharmata,Cheunyi bardo).

Do , trc ht hnh gi cn nn theo di din bin cc du hiuca ci cht chiu theo ch dn ca S Gii Thot T Nhin ca ccDu Hiu ca ci Cht, v khi cc du hiu chc chn hon tt,hnh gi cn thc hin php chuyn di tm thc, n gip gii thot mtcch t nhin ngay khi n c ngh ti. Nu s chuyn di c hiu quth khng cn c b gio hun i Gii Thot Thng Qua S Nghe,

nhng nu khng c, th b schGii Thot ny nn c c mtcch r rng, chnh xc, st bn cnh t thi.


45/133

45

Nu t thi khng c ti ch, ngi phi ngi trn ging hay gh mngi cht tng nm hay ngi, v trong khi cng b quyn nng cachn lngi nn cu vong linh ngi cht v c trong khi tngtng ngi cht ngi i din v ang nghe c. Vo lc ny khng

nn c nhng ting than khc nn cc h hng phi lm thinh, nn khc.Nu t thi c ti ch, trong sut thi gian t lc tt th n khi mch (ng mch) ngng p, v thy (guru) hay mt o huynh, ngi mngi cht rt thng yu tin tng, nn c b gio hun i GiiThot Thng Qua S Nghe ny, c gn st l tai ngi cht.

Gio l Gii Thot Thng Qua S Nghe. Nn trn thit mt nghi lcng dng Tam Bo [02] mt cch chu o nu c l vt, nhng nu

khng c l vt, ngi nn dng cng nhng l vt c sn, ri hy quntng nhng l vt cn li v lng v bin. Ngi nn c t ba nby ln bi k: Cu Nguyn ch Pht ch B Tt Cu Thot(Inspiration Prayer Calling on the Buddhas and Bodisattvas forRescue) sau c ln ting bi Cu Nguyn Gii Thot Khi Lii Nguy Him ca Bardo (Inspiration Prayer for Deliverance fromthe Dangerous Pathway Verses of the Bardo) v bi Nhng Cu KChnh v Su Bardo (Main Verses of the Bardo). Sau , c b gio

hun i Gii Thot Thng Qua S Nghe t ba n by ln.B gio hun c ba phn: phn ch cho thy linh quang (luminosity)

trong Bardo vo lc i din ci cht, li nhc nh ln v s ch bytrong giai on Bardo Php tnh, v nhng hng dn ng li livo mu thai trong bardo tr thnh.

Trc ht l phn ch cho thy linh quang trong Bardo vo lc idin ci cht. Bng cch nghe c b sch ny, tt c cc hng ngi

bnh thng, nhng ngi hc c gio php nhng cha nhn ra dh sng sut, hay nhng ngi nhn ra c, nhng tu tp t, tt c h snhn ra c linh quang cn bn v b qua kinh nghim bardo trctip t n Php thn v sanh.

Phng php khai th (instruction): tt nht l v bn s chnh, ngim ngi cht hc php, nu khng l mt s huynh m ngi cht cng pht nguyn gii thing ling (samaya vow) hay mt huynh

cng dng tu. Nu khng c nhng ngi ny, th nn chn mt ngic th c ln, r, chnh xc v c b ny nhiu ln. c nh vy,


46/133

46

ngi cht s c nhc nh li nhng g m v thy ch cho ngta thy, v chc chn khng nghi ng no c, ng ta s lp tc nhn ralinh quang cn bnv ng ta s c gii thot.

Thi gian khai th: Khi s th ngng, kh (prana)[03]* c rt

vo kinh tr hu trung ng (wisdom-dhuti) [04]** v linh quang thotkhi nhng phc tp phin nhiu s chiu sng r trong thc(consciousness). Nu kh b i sai ng v thot vo trong hai kinhnhnh (nadis) bn tri v bn phi th trng thi bardo xut hin tc th,th nn b gio hun cn c c trc khi kh thot vo kinh nhnh

bn phi v bn tri. T sau khi ngng th, thi gian m nhp p bntrong vn cn hot ng bng thi gian mt ba n.

Phng php khai th: Khi hi th sp sa ngng, tt nht l thchin php chuyn di tm thc (pho-ba) cho c hiu qu, nhng nu vic khng kt qu, ngi phi nn c nhng li ny:

Ny thin nam (tn n) (tn), by gi ti lc con (hay ngi,v.v... ty cch xng h) phi tm con ng. Ngay khi hi th cacon ngng li, trc mt con xut hin linh quang cn bn cabardo u tin, ci m v thy tng ch cho con. l php tnh

(dharmata) m sut v trng rng nh h khng, tnh rng rangquang minh, tm trn tri thanh tnh khng c tm im cngkhng c ngoi vi. Con hy nhn ra v an tr trong trng thi vng thi Thy s ch cho con thy.

Chc chn iu ny s c in su vo tm nu c ni vo l taicu trn cho ti khi ng ta ngng th. Ri khi bit ngng th, ngihy t ng ta nm nghing bn phi nh th nm s t v n mnh vohai ng mch ang p n a ti gic ng cho n khi hai ngmch ngng p. Ri th, kh (prana) vo trong kinh trung ng(dhuti) s khng th quay tr li, v chc chn s i ln thng qua lthp trn nh u (brahmarandhra). [05]*

Gi y cn c ln li ch dn. Vo lc ny, bardo u tin ngita gi l linh quang php tnh (luminosity of dharmata), tc l tm vnnguyn vn khng mo m (undis-torted mind) ca php thn, s hin ltrong tm ca mi chng sanh. Ngi thng th gi trng thi ny l

khng c thc bi v kh chm trong kinh trung ng (avadhuti haydhuti) trong sut qung thi gian t lc ngng th n khi nhp ng


47/133

47

mch ngng p. Qung thi gian ny di ngn khng nht nh, tythuc vo iu kin tm linh v giai on tu hnh Du gi (yogictraining). N s ko di i vi nhng ai tu tp nhiu, n nhtrong php tu thin an nh (samatha) v nhy bn. Khi ch by cho

ngi tu c nh vy, ngi nn lp i lp li li ch dn cho nkhi cht lng mu lt (pus) chy r ra ch cc khiu ca thn ngicht. i vi nhng ngi c c, lnh lng th khong thi gian khng lu hn mt ci khy mng tay, nhng trong mt s ngi thqung thi gian ko di bng mt ba n. Nh a s kinh (sutra) vtantra dy rng thi gian khng c thc ko di bn ngy ri, nnni chung, ngi phi nn rng ht sc ch by cho thy c linh quangtrong qung thi gian .

Phng php khai th: Nu ngi cht c kh nng, ngi y s tthc hin theo nh nhng li ch dy hc c trc kia. Nhng nung ta khng th t lm c, th v thy hay t ca thy hay mt shuynh v rt thn, s ngi st bn cnh ng ta v c ln r rng din

bin th lp cc du hiu ci cht nh sau: Gi ang hin din du hiut chuyn thnh ra nc, nc chuyn thnh nhit, nhit chuyn thnhkhng kh, khng kh chuyn thnh thc.... Khi tin trnh ny sp hon

tt, ng ta nn c thc y nui dng mt thi nh sau: Nythin nam tn n nu ngi cht l mt v thy th: Tha i s(guru)ri c tip: ch cc nim ca mnh i lang thang. Hyc nh iu ny vo l tai ng ta. Nu ngi cht l huynh ngmn hay mt ngi khc, ngi phi c tn ng ta cng nhng li sau:

Ny thin nam (tn n), s vic gi l cht gi y xy n,cho nn con nn nui gi thi nh th ny: Ti ti thi im

ci cht, cho nn gi y thng qua ci cht ny ti s ch nuidng thi c c trng thi tm gic ng (B tm), c ci t i bi, t ti s gic ng ton trit v li ch ca chng sanhhu tnh v bin nh h khng.Vi thi ny, vo thi im cbit ny v li ch ca chng sanh hu tnh, ti s nhn ra linh quangca ci cht (luminosity of death) chnh l Php thn (dharmakaya)v khi t ti s chng ng ti thng ca i n[06]* trong trngthi , ti s hnh ng v s tt lnh ca tt c chng sanh. Nuti khng t c i n , ti s nhn ra trng thi bardo nh


48/133

48

chnh n l v khi t ti i n khng th phn chia trong bardo,ti s hnh ng v iu tt lnh ca tt c chng sanh v bin nhh khng, bng cc cch thc no c th c nh hng n h.Nht tm vi thi ny con nn nh v thc hnh bt c gio l

thin nh no m con c ging trong qu kh.Nhng li ni trn phi c c r rng tng ch vi i mi k st

l tai ng ta, sao cho c th nhc ng ta nh li s thc hnh mkhng ng ta lc mt s ch tm d ch mt giy. Ri khi hi thhon ton ngng, ngi phi nn n mnh ng mch dn ti gic ng,v nhc cho nh li nhng li ny nh sau (nu ngi cht l v thy hayhuynh cao hn):

Tha i S (hay s huynh) gi y linh quang c bn angchiu sng trc Thy, Thy hy nhn ra n v an tr trong s thchnh.

Nu ngi cht l nhng ngi khc, ngi nnkhai th nh sau:

Ny thin nam (tn n) (tn), hy nghe y. By gi, linh quangthanh tnh ca php tnh ang chiu sng trc con, con hy nhnra n. Ny thin nam (tn n), ngay thi im ny trng thi tm

ca con vn l tnh Khng thanh tnh, khng c bn cht no c,khng vt cht cng khng tnh cht chng hn nh mu sc, mthun ch tnh Khng thanh tnh, y l php tnh, tc Pht MuSamantabhadri. Nhng trng thi tm ny khng phi l khngtr; n v chng ngi, sng ngi, thanh tnh v sinh ng; tmny l Pht nguyn thy Samantabhadra. [07]* Bn cht ca tmcon l tnh Khng, khng c bt k cht liu no, ng thi sinhng v quang minh, c hai iu khng th tch ri nhau; y lPhp thn Pht. Trong nhng tm ca con th tm ny l tnhKhng v linh quang hpnht khng th tch ri trong hnh thcmt khi nh sng v i, khng sanh khng dit, bi th l Phtca nh sng Bt t (Buddha of Immortal Light). Tt c s cnthit l nhn ra iu ny. Khi con thu r rng bn tnh thanh tnhny ca tm con chnh l Pht th nhn vo trong t tm c ngha lang an tr trong tm Pht (buddha-mind).

Nn lp i lp li on khai th ny ba n by ln, c r rng chnhxc tng li. Th nht n s nhc cho ng ta nh li nhng g m trc


49/133

49

y v Thy ch by cho ng ta; th hai, ng ta s nhn bit tm trntri ca ring mnh chnh l linh quang; th ba, khi nhn bit nh vy,ng ta s tr nn hp nht mt cch khng th tch ri vi Php thn vchc chn ng ta t gii thot.

Nu ng ta nhn ra linh quang u tin, ng ta s c gii thot.Nhng nu s rng ng ta khng nhn ra linh quang u tin , thci gi l linh quang th hai s chiu sng, v n xut hin sau hi th ngng mt thi gian hn mt ba n mt cht.

Ty theo nghip thin hay nghip c, kh (prana) thot i vo trongkinh nng lc (nadi) bn tri hay bn phi v ri i ra ngoi thng quacc khiu ca thn, v thc bng tr nn minh bch. Ni rng thi gian

linh quang th hai chiu sng ko di nh mt ba n l ty thuc vovic ng ta c bn nhy, nh va hay nng va (khng bn nhy), v cngty thuc ng ta tu tp hay khng. Ri sau , thc ca ng ta xut ra,ng ta phn vn khng bit mnh b cht hay khng, ng ta s thy hhng t hp trc mt mnh v nghe ting khc ca h.

Sut thi gian ny, trong khi cha xut hin nhng phng tng mlm v d di ca nghip, trong khi cha xy ra nhng ni kinh hi do

Thn Cht em ti, th rt cn s hng dn khai th lc ny y. Ngayy c s c bit khc nhau gia s thc hnh hon tt v thc hnhqun tng (complete practice and visualisation pratice). [08]* Nungi cht tu tp php thc hnh hon tt, ngi phi nn gi tn ngta ba ln v c i c li nhng li khai th ch by linh quang nh trn.

Nu ngi cht ang thc hnh qun tng, ngi phi c ln bi nghithc thc hnh v s m t v Yidam[09]** ca ng ta v nhc ng tanh li bng nhng li nh sau:

Ny thin nam (tn n), con hy thin nh v yidam ca con, vng b phn tm. Hy tp trung cao vo yidam ca con. Hyqun tng yidam ging nh mt hnh tng m khng c th cht,ging nh con thy mt trng trn mt nc; ng qun tngYidam di mt hnh tng c th cng chc.

Nu ngi cht l ngi bnh thng, ngi nn ch cho ng ta thybng cch ni nh sau:

Con hy thin nh v c iBi Vng Qun Th m B tt.


50/133

50

Khng c g nghi ng rng, nhng ai khng nhn ra bardo, th snm c n khi nghe nhng ch dn ny. Nhng nu h khng thunthc trong thin nh, d cho h c thy ch by cho khi cn sng, thh s khng c kh nng t mnh nhn r trng thi bardo, do v thy

hay s huynh phi khai th cho r ra. V rt cn khai th hng dn chonhng ai khng th nh c trong giai on bardo thi im idin ci cht bi v bnh tnh nghim trng lm cho h m lm, cho dtrc khi cn khemnh h thun thc trong thin nh. Li cncc k cn thit khai th cho nhng ngi, mc d trc rt thunthc trong thin nh theo con ng ny, nhng h li ph b gii lut,hay s hnh tr samaya thoi ha nn gi y sau khi cht h c tha xung nhng ci gii thp.

iu tt nht l ng ta thu hiu c sut trong bardo th nht,nhng nu ng ta khng c nh vy, th gi y bng s nhc nh khic li khai th trong bardo th hai, s qun chiu thu sut (insight)ca ng ta s c thc tnh v ng ta s c gii thot. Sut trong

bardo th hai, thc ca ng ta m trc khng bit rng ng ta bcht hay khng gi y bt thnh lnh tr nn minh bch ; thc nyc gi l thn huyn thanh tnh. Ngay lc ny, nu ng ta hiu c

li dy ny th php tnh m v php tnh con gp nhau v ng ta skhng cn b nghip khng ch. ch th y nh nh sng mt tri xua tan

bng ti, y nghip lc s b linh quang ca con ng (bardo) xuatan i, v s gii thots c t ti. iu ny c gi l bardo thhai, sng ngi trc mt thn tinh thn v thc s c kh nng nghec tr li y nh trc y. Lc ny y nu ng ta hiu c li khaith, th mc ch ca li khai th c hon tt, v v cc phng tng

m lm ca nghip cha xut hin, cho nn ng ta c kh nng t mnhnh hng ti bt k ni no.

Vi cch ny ngi cht s c gii thot bng cch nhn ra linhquang xut hin sut trong bardo th hai, cho d khng nhn ra linhquang c bn. Nhng nu ng ta vn khng c gii thot bi bardoth hai, by gi ci gi l bardo th ba, tc bardo php tnh (bardo ofdharmata) hin ra. Cc phng tng m lm ca nghip s xut hintrong bardo th ba cho nn iu quan trng nht l vo lc ny phi c


51/133

51

li ch by v i ca bardo php tnh bi v n rt c ch li v rt mnhlit.

Lc ny thn nhn ang than khc, khng c phn ca ngi chttrong ba n ca gia nh, qun o ca ng ta b mang i, ging b tho

ri ra, vn vn. ng ta cth trng thy h nhng h khng thy ng ta,ng ta c th nghe h gi tn ng ta nhng h khng th nghe ng ta gih, nn ng ta b i trong tuyt vng. C ba hin tng s xut hin lcny: nhng m thanh, nh sng mu, v cc chm tia sng; v vi ni s,ni kinh hong, s lung cung, ng ta s cng lc cng yu v kit qucho nn vo lc ny cn c li ch by v i v bardo php

tu thu tay tang-padmasambhava guru

Documents