Tiroid Bezi:

İki lobdan oluşmuş bir bezdir. İki lobu birleştiren bir bağlayıcı kısım vardır. H harfini andırır. Yetişkinlerde bu bezin ağırlığı 25-30 g’dır. Fonksiyonel birimleri içi kolloid dolu küresel folikül hücreleridir. Tiroid hormonları burada sentezlenir. Bu hücrelerin hemen yanında daha seyrek olarak bulunan ve kalsitonin salgılayan parafoliküler hücreler bulunur. İki tane tiroid hormonu bulunmaktadır:-T3(triiyodotronin):Gravimetrik etki gücü daha fazladır. -T4(tiroksin): Yarı ömrü daha uzundur. Tiroid hormonlarının %99’u plazmada bağlı halde bulunur. Bunun %70’lik kısmı tiroid bağlayıcı globulin’e (TBG) bağlı olarak bulunur. Diğer bağlandıkları proteinler ise tiroksin bağlayan prealbümin ve albümindir. Bu nedenle albümine yüksek oranda bağlanan her ilaç serbest tiroid hormonu miktarını arttırır. Buna örnek olarak aspirin verilebilir.Tiroid hormonu sentezi:İyot uptake yoluyla tiroid bezi içine alınır. Tiroid bezinde iyot aktif iyoda çevrilir. İyodu aktif iyoda çeviren enzim tirozin peroksidaz enzimidir. 2 tirozinin birleşmesiyle oluşan tironin aktif iyot ile bağlanır, bu bağlanmada tirozin peroksidaz enzimi tarafından stimüle edilir. Bu birleşme sonucu DIT ve MIT oluşur. MIT’de bir tane, DIT’de iki tane iyot vardır. MIT + DIT = T3DIT + DIT = T4*İyot folikül hücrelerine sodyumla birlikte aktif olarak alınır. Pompa aktivitesi ekstraselüler sıvının iyot konsantrasyonu ile düzenlenir. Yüksek iyot konsantrasyonunda pompa inaktive olurken, düşük iyot konsantrasyonunda ise aktive olur. Bu inhibisyona Wolf Chaikoff etkisi denir. Bu etki sonucu hem tiroid hormon sentezi durur hem de salgılanması durur. Hipertiroidi krizi olan bir kişide tirozin peroksidaz enzim blokörü kullanıldığında tiroid hormonu sentezlenemez, ancak daha önceden sentezlenmiş ve veziküllerde depolanmış tiroid hormonlarının sekresyonu devam ettiği için akut hipertiroidi tedavisinde kullanılmazlar. *Tiroid bezinin yeterince hormon sentezleyemediği bütün durumlarda(örneğin iyot alımı eksikliğinde) tiroid bezi aktif olan hormonu direkt sentezlemeye çalışır. Yani T3 sentezi artar. T3 sentezi için MIT gereklidir. İyot alım eksikliği gibi bütün hipotiroidi durumlarunda MIT/DIT oranında bir atma meydana gelir. *Sekresyon sırasında temel hormon T4 (%93) olmasına rağmen etkin formu T3’tür. T4’ün T3 ‘e dönüşümünü sağlayan enzim 5’-deiyodinaz’dır. T4’ün önemli bir etkisi yoktur, sadece T3’ün öncül hormonudur. 5’-deiyodinazı bloke eden ilaçlar:-Propiltiourasil-Beta blokörler-Steroidler-AmiodaronTSH’ın etkileri:

-Folikül hücrelerine iyot uptake’ini stimüle eder.-Tirozin peroksidaz enzimini stimüle eder. -Tiroid hormon salınımını stimüle eder. Tiroid Hormon Reseptörleri: Tiroid hormon reseptörleri hücre membranında, nükleusta ve mitokondri iç membranında bulunur. Na-K ATPazı indükler. Tiroid hormonlarının etkileri:Kalorijenik etkileri:-Hücrede Na-K ATPaz’ı indükleyerek hücrenin ATP tüketimini arttırır. -Hücrelerin oksijen tüketimini arttırır. -Yağların lipolizini arttırırlar. Bu nedenle plazma yağ asidi konsatrasyonu artarken hücrelerde yağ asidi oksidayonu hızlanır. Plazma kolesterol, TG, fosfolipid konsantrasyonu azalır. -Karaciğerde LDL reseptörlerinde yaptığı artmaya bağlı olarak plazma kolesterol düzeyinde düşme yapar. Hipotirodide kan kolesterol düzeyi yüksektir. -Fizyolojik tiroid salgısında protein sentezini artar.-Karbonhidrat metabolizmasını pek çok yönde etkileyerek insülinin etkilerini potansiyalize eder: glikolizde artma, artma insülin sekresyonunda artma, hücre içine glikoz alımında artma, glikoz emiliminde artma-Vücut sıcaklığı artar. Bu nedenle vücut sıcaklığını azaltmak için deriye giden kan akımı artar. Sıcaklık artışı sonucu venler genişler diyastolik kan basıncı düşerken sistolik kan basıncı ise artar. -Solunum derinliğinde ve sayısında artma olur. -Sindirim sistemi motilitesinde ve sekresyonunda artma olur. Yani hipotiroidizmli hastada konstipasyon görülür. -Metabolizma hızı ve enzim aktiviteleri arttığı için vitamin ihtiyacı artar. -Glikozaminoglikanların metabolizasyonunu (turnoverini) sağlar. Bu nedenle hipotiroidi de glikozaminoglikanlar yıkılamaz. Bunlar su tutarak miksödeme neden olurlar. Sinir Sistemine Etkileri:-Tiroid hormonu normal beyin gelişimini sağlar.-Hipotiroidizm: Zihinsel etkinlik yavaşlar. BOS’da protein düzeyi azalır. Beyin gelişiminde aksama sonucu zeka geriliği, rijidite(kas sertliği), sağırlık ve dilsizlik görülebilir. -Hipertiroidizm: Zihinsel etkinlikte artış, huzursuzluk, sinirlilik görülür. İskelet kasına giden gama deşarj arttığı için tremor oluşur. Yorgunluğa rağmen uykusuzluk(sempatik aşırımın artmasına bağlı olarak) oluşur.Endokrin Sistemindeki Etkileri:Hormon bezlerinin aktivitelerinde artma görülür.Dokuların hormon ihtiyacında artış meydana getirir. Tiroid hormonu hipotalamustan TRH ve hipofizden TSH salınımını inhibe eder. Eritropoetin ve eritropoez artışına neden olur. Bu nedenle hipotroidizmde anemi görülür. Vücutta insülin, paratiroid hormon, prolaktin FSH ve LH seviyesinin normal sınırlar içerisinde sürdürülmesini sağlar.Kalbe Etkileri:Kalp ve diğer dokularda adrenerjik reseptör sayısı ve afinitesini arttırır.Kalp atım sayısı ve debisi artar. Bu nedenle beta blokörler ağır hipertiroidi nöbetlerinin tedavisinde kullanılırlar. Tiroid hormonlarını bifazik etkileri:Fizyolojik konsantrasyonda Hipertiroidi durumundaProtein sentezini arttırırlar. Protein yıkımını arttırırlar. Osteoblastik aktiviteyi arttırılar. Osteoklastik aktiviteyi arttırırlar.İnsülinin etkisini potansiyalize ederler. Anti- insülin etkili hormonların etkilerini arttırır. TİROİD FONKSİYON BOZUKLUKLARIHİPOTİROİDİZMHipotiroidizmin nedeni primer (sorun tiroid bezinden salgılamada), sekonder (sorun hipofizden TSH salgılanmasında) veya tersiyer(sorun hipotalamustan TRH salgılanmasında) olabilir.

Hipotiroidizmin Belirtileri:1)Misködem: Hipotiroidide, en karekteristik patolojik bulgu,intertisiel dokularda, yıkımının azalması sonucu, glukozaminglikanların birikmesidir.Bu madde hidrofilik bir maddedir ve albümine kapiller geçirgenliğin artması sonucu intertisiel dokuda ödem oluşur.Ödem özellikle deri, kalp kası ve çizgili kasta daha belirgindir. Yüzde ödem oluşumuna bağlı olarak yüz şiş görünümdedir. 2) Genel olarak yorgunluk, fazla uyuma, bitkinlik ve halsizlik görülür. 3) Santraldeki etkilerinden dolayı depresyon, unutkanlık, motor faaliyetlerde yavaşlama yada gecikme ve konuşmada yavaşlama görülür.4) KVS etkilerinden dolayı bradikardi ve hipotansiyon görülür. 5) GİS motiletisi azalır ve konstipasyon ortaya çıkar. 6) Metabolizma hızının azalmasına bağlı olarak kilo artışı ve üşüme görülür. 7) Bu hastalarda tiroid bezi büyük, normal veya küçük olabilir. 8) Kaslarda ağrı ve güçsüzlük görülür. 9) Eritropoez azalır, buna bağlı anemi görülür. 10) Kadınlarda menstrüel siklüs bozuklukları görülür. Tipleri:1)Kretinizm: Fötal dönemden itibaren tiroid hormonu yokluğu nedeniyle görülen hipotiroidizm türüdür. Fiziksel ve zihinsel gerilik görülür. 2)Misködem: Erişkinlerde görülen hipotiroidizm tipidir. Tedavi edilmezse misködem koması görülür. 3)Basit (diffüz) Guatr: Diyetle yetersiz iyot alınımına bağlı gelişir. Tiroid hormonları düştüğü için hipofizden TSH salgısı artar. Tiroid bezinin fazla uyarılmasına bağlı olarak atrofiye uğrar. 4)İyatrojenik Guatr: İlaçlar nedeniyle tiroid hormon sentezlenmesinin azalmasıyla ortaya çıkar. Örneğin: lityum, barbitürat, karbamazepin vb. 5)Kronik (Hashimato) Tiroidi: Otoimmün bir hastalıktır. Tiroid hücrelerinde peroksidaz enzimine ve triglobuline karşı oto-antikor oluşmuştur. Buna bağlı olarak tiroid bezinde tiroid hormon sentezi azalır.HİPERTİROİDZM(TİROTOKSİKOZ)(ZEHİRLİ GUATR):Hipertiroidizm tiroid hormonunun aşırı salgılanması sonucu oluşur. Tiroid bezinin hiperaktivitesi söz konusudur. Tirotoksikoz ise tiroid hormonu fazlalığına bağlı gelişen klinik ve metabolik tablodur. Halk arsında hipertiroidizme zehirli guatr da denir. Hipertroidizmli Tirotoksikoz sebepleri:-Toksik diffüz guatr (graves); en sık - Toksik multinodüler guatr (Marine-Henhart)-Toksik adenom (Plummer hastalığı) - Jod-Basedow fenomeni-TSH salgılayan adenom1)Toksik Adenom: Tiroid bezinde sıcak (hiperaktif) tek bir nodülün bulunduğu durumdur. Genellikle hipertiroidizm hafiftir. Önce antitiroid ilaçlarla kontrol altına alınmaya çalışılır. Daha sonra ya cerrahi müdaheleye başvurulur yada radyoaktif iyot tedavisine başvurulur. 2)Toksik multinodüler guatr: Genellikle yaşlılarda görülür. Sintigrafide çok sayıda fonksiyonel (sıcak) nodül vardır. Bu nodüller otonomi kazanmıştır. Yani TSH’dan bağımsız olarak tiroid hormonu üretip salgılar. 3)Graves-Basedow Hastalığı (toksik diffüz guatr)Otoimmun bir hastalıktır. Antikorlar TSH reseptörlerine karşı gelişir. Antikorların TSH reseptörlerini aşırı uyarması sonucu tiroid bezi büyür ve tiroid hormon sentez ve salgısı artar. Bu hastalarda guatr, gözlerde öne doğru çıkma-fırlama (Graves oftalmopatisi) ve Tiroid dermopatisi (pretibial miksödem ) oluşur.Graves oftalmopatisi:

Bu hastalıkta gözün arkasındaki yağ dokusunda artma, göz kaslarında şişme, sertleşme (fibrozis) ve göz etrafındaki yumuşak dokularda şişlik gözlemlenmektedir.Tiroid dermopatisi (pretibial miksödem ): Tibia üzerinde glukozaminglikan birikmesine bağlı olarak oluşan, deride kalınlaşma ve ödemdir.4)Jod-Basedow Fenomeniİyot yetmezliği olan bölgelerdeki profilaktik iyotlama çalışmaları yada kontrast madde kullanımına bağlı iyot kullanılması hipertiroidi gelişmesine yol açabilir. Tiroid krizi (tiroid fırtınası, tirotoksikoz): Tirotoksikozis belirtilerinin akut alevlenmesidir, oldukça ciddi, hayatı tehdit eden bir durumdur.Sıklıkla ciddi tirotoksikozisi olan olguların cerrahisi, radyoaktif iyod tedavisi sonrası, ya da stres oluşturan kontrolsüz diabetes mellitus, travma, akut enfeksiyon veya miyokard enfarktüsü gibi rahatsızlıklar sırasında ortaya çıkabilir. Bazen de iyi kontrol edilmeyen gebe tirotoksikozisli olgularda doğum sonrası görülebilir.Klinik belirtileri:-Metabolizma hızında artmaya bağlı kilo kaybı, -Adrenerjik uyaranlara karşı duyarlılığın artmasına bağlı olarak taşikardi, aritmi, çarpıntı, kan basıncında artma ve terleme görülür. Santral etkilerinden dolayı aşırı huzursuzluk, ajitasyon, uyku bozukluğu, refleks artışı, mental etkinlikte artma görülür.-GİS: GİS motilitesinin artması bağlı olarak diyare ve dışkılama isteğinde artma görülür. -Vücut sıcaklığı (38-41 C) artar. Bunu düşürmek için NSAID’ler kullanılabilir. Ancak aspirin yerine diğer NSAID’ler kullanılır, çünkü salislatlar TBG ve albumine bağlı tiroid hormonunun ayrılmasına neden olur. -Hastada sıcak ve nemli bir deri görülür. -Gözde periorbital ödeme bağlı olarak tiroid oftalmopatisi, tibia üzerinde ödem oluşmasına bağlı olarak tiroid dermopatisi görülür. Tiroid krizinde sempatik aktivitenin artmasına bağlı olarak görülen yan etkiler bir beta-blokör kullanılarak önlenebilir.Özellikle göz ve eklemlerde inflamasyona bağlı ödem gelişimini önlemek için glukokortikoidlerde kullanılabilir. TİROİD TESTLERİ 1)Kan Testleri:Sıklıkla kullanılan kan testleri serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikoru, anti-tiroglobulin antikoru, TSH-reseptör antikoru, tiroglobulin ve kalsitonin hormonlarının kan düzeylerinin ölçülmesidir.T4 ve T3 hormonlarının normal sınırın altında veya üstünde olması tiroit bezinin iyi çalışmadığını gösterir. T4 ve T3 hormonları düşük ise beziniz az çalışıyor, buna karşılık T4 ve T3 hormonları yüksek ise beziniz çok çalışıyor demektir. T3 ve T4 ölçümü yaptırırken serbest T3 ve serbest T4 hormonlarını ölçtürmek en iyisidir. Total T4 ve Total T3 artık pek kullanılmamaktadır. Gebelerde, doğum kontrol hapı kullananlarda ve östrojen ilacı alanlarda mutlaka serbest T3 ve serbest T4 hormon ölçümleri yapılmalıdır.Tiroit bezinin az veya çok çalıştığını gösteren diğer bir tetkik TSH hormon ölçümüdür. TSH ölçümünün normalden düşük olması tiroit bezinin aşırı çalıştığını gösterir. Kan TSH düzeyinin normalden yüksek bulunması ise tiroit bezinin az çalıştığını gösterir.Tiroit bezi hastalıklarını teşhiste ayrıca tiroit antikorları denen anti-TPO (diğer adı anti-mikrozomal antikor) ve anti-tiroglobulinantikorları da ölçülür. Bu antikorların yüksek olması tiroit hastalığının otoimmün hastalık denilen bağışıklık sistemi bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıktığını gösterir. Otoimmün hastalık vücudun kendi dokusunu (burada tiroit bezini) yabancı bir doku olarak algılayıp onu yok etmeye çalışmasıdır. Bu nedenle bağışıklık sistemimiz tiroit bezini yok etmek amacıyla anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikorları üretir. Bu antikorlar tiroit bezine yapışarak hücreleri tahrip eder. Vücudun neden böyle davrandığı henüz bilinmemektedir.Anti-TPO ve anti-Tiroglobulin antikorları en çok Hashimoto hastalığı denen bir hastalıkta yükselir. Hashimoto hastalığı tiroit bezi yetmezliği yapan bir hastalıktır. Toplumda bu antikorlar %10 kişide tiroit hastalığı olmadan yüksek olarak bulunabilir. TSH-reseptör antikoru, Graves hastalığı denen ve gözlerde büyüme yapan tiroit bezinin aşırı çalışması hastalığında kanda yükselebilmektedir.

2) Tiroit Ultrasonu :Tiroit ultrasonu ses dalgaları gönderilerek tiroit bezinin yapısının veya resminin bilgisayar ekranında ortaya konduğu bir tetkiktir. Herhangi bir radyoaktif madde kullanılmaz. Bu nedenle gebelerde güvenle yapılabilir. Tiroit ultrasonu tiroit bezinin büyüklüğünü, bezin şeklini ve nodül varsa onun büyüklüğünü anlamamıza yarar. Ultrason ile nodül içinde sıvı olup olmadığı, yani nodülün kistik bir yapısının olup olmadığı anlaşılır. Ayrıca ilaç tedavisiyle bezin veya nodülün ne kadar küçüldüğünü veya küçülmediğini daha iyi anlamamızda bize yol gösterir. Nodül kan akımının Doppler ultrason ile incelenmesi nodüllerin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığı konusunda ek bilgi verir.3) Tiroit sintigrafisi :Damardan teknesyum denilen radyoaktif bir madde verilerek tiroit bezinin filminin çekilmesidir. Damardan teknesyum ilacı verildikten sonra kamera altına yatarsınız ve bu kamera teknesyum maddesinin tiroit bezi tarafından ne kadar tutulduğunu saptayarak tiroit bezinin filmi ortaya çıkar. Radyoaktif madde verildiğinden sintigrafi gebelerde yapılmaz. Sintigrafi ile nodülün sıcak mı, soğuk mu olduğu anlaşılır. Bu tetkik ile alınan radyasyon sadece birkaç röntgen filmi çektirmekle aynı ayarda olup endişeye gerek yoktur.4) Tiroit İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi :Tiroit bezinde saptanan nodüllerde kanser olup olmadığını anlamak için yapılır. Nodülü olan tüm hastalara yapılması gereken bir tetkiktir. Biyopsi sonucuna göre ilaç tedavisi veya ameliyat kararı verileceğinden yapılması çok önemlidir. Oldukça basit, yapılması kolay ve ağrı oluşturmayan bir tetkiktir. Damardan kan almak için kullanılan bildiğimiz plastik enjektörlerle yapılır. Damardan kan alınır gibi tiroit bezindeki nodülden plastik enjektörle parça alınır. Alınan hücreler patoloji bölümünde mikroskop altında incelenerek kanser veya iltihap olup olmadığı araştırılır. Biyopsi koldaki damardan kan alınması gibi kolay bir işlemdir. Korkulmaması gerekir. Ameliyat değildir. Unutmayınız ki, nodülünüzün kanserli olup olmadığını kesin olarak ortaya koyabilecek başka bir yöntem yoktur. Bazen biyopsi ile yeteri kadar parça veya hücre gelmeyebilir. O zaman biyopsiyi tekrarlamak gerekir.TİROİD PREPARATLARIGünümüzde sentetik olarak hazırlanan hem T3 hem de T4 hormonu preparatları tedavide kullanılmaktadır. Tiroid hormonları tedavide 2 genel amaçla kullanılırlar.-Yerine koyma (replasman) tedavisi- Baskılama (süpresyon) tedavisiYerine koyma tedavisi hipotiroidi durumlarında eksik hormonun yerine konması şeklindedir. Baskılama tedavisi ise toksik olmayan guatr ve diferansiye tiroid karsinomunda TSH salgısını baskılamak amacıyla hastaya tiroid hormonu verilir.Her iki tedavide de T4 tercih edilir. Çünkü yarı ömrü daha uzun olduğu için günde tek doz şeklinde uygulanır. Etkisini vücutta T3’e dönüşmek suretiyle gösterir. bu nedenle etkisi geç başlar. T3 preparatları ise pek tercih edilmez. Çünkü kardiyotoksik ve istenmeyen etkileri T4’e göre çok daha fazladır. Ayrıca etkisi çabuk başlar ve yarılanma ömrü daha kısadır bu nedenle günde birden fazla doz halinde uygulanması gerekir.T3 ve T4 içeren kombine preparatlar ise doğal tiroid hormon salgısını taklit etmek amacıyla hazırlanmıştır. T3 içerdiği için etkisi T4 preparatlarına göre çabuk başlar ve onun gibi uzun sürer. T3 preparatı içerdiği için onun istenmeyen yan etkilerine sahiptir. 1)Levotiroksin Sodyum (Euthyrox, Levotiron)

Tiroksinin levo izomerinin hormonal etkinliği dekstro izomerininkinden 10-20 kat fazladır. İlaç olarak bu izomeri kullanılır ve adi levotiroksindir. Etkisi geç başlar ve uzun sürer. Yarı ömrü uzundur bu nedenle günde tek doz kullanılırlar. Tedavide doz artırımı 2 haftalık aralıklarla yapılmalıdır. Bir kez yüksek doz alındığında akut toksik etkileri olan taşikardi, tremor, sıcak basması, bulantı, diyare ve sinirlilik hali hemen değil 1-5 gün sonra ortaya çıkar. Kullanılışı:Günde tek doz halinde sabah kahvaltısından yarım saat önce bir bardak su ile birlikte alınmalıdır. 2)Liyotironin Sodyum (Tiromel)

T3 preparatıdır. Etkisi levotiroksine göre çabuk başlar, ancak yarı ömrü daha kısadır. İstenmeyen etkileri levotiroksine göre daha fazla olduğu için rutin tedavide pek tercih edilmez. Misködem gibi acil durumların tedavisinde tercih edilirler. 3)Liyotriks (Bitiron)

Levotiroksin ile liyotiroksinin 4:1 oranındaki karışımıdır. Tiroid bezinin doğal salgısını taklit etmek amacıyla hazırlanmıştır.

ANTİTİROİD İLAÇLAR1)Tiyoüre Türevleri 1)Propiltiourasil (PROPYCİL) 2)Metimazol (THYROMAZOL) 3)Karbimazol

Tiyoüre türevi ilaçlar peroksidaz enzimini inhibe ederek iyodun aktifleşip tironine bağlanmasını engelleyerek tiroid hormon sentezini inhibe ederler. Etkileri latent bir süreden sonra başlar bunun nedeni daha önceden sentezlenerek depolanmış olan hormonun salgısının bir süre daha devam etmesidir. Propiltiourasil diğer ikisinden farklı olarak periferde 5’-deiyodinaz enzimini inhibe ederek T4’ün T3’e dönüşümünü azaltırlar. Tiroksin ve triiyodotironin sentezini inhibe ederek plazmada bu hormonların düzeyini düşürdüklerinden, onların hipofiz ön lobundan TSH salgılanması üzerindeki frenleyici etkisinin azalmasına neden olurlar. Bunun sonucu TSH salgılanması artar ve tiroidi aşırı derecede stimule eder. Bezin aktivitesinin artmasına rağmen, tiroid hormonu sentezi azalmış olarak kalır. Bu nedenle bu ilaçlara guatrojen ilaçlar adı da verilir.Etkisi en çabuk başlayan, en kısa süren, süte ve plasentaya en az geçen propiltiourasildir. Bu nedenle gebelikte en tercik edilen propiltiourasildir. Yan tesirleri: En ciddi yan tesiri agranülositozdur. Kanda akyuvarların azalması ile beliren tehlikeli bir durumdur.

2)İyodürDoymuş Potasyum iyodür Lugol SolüsyonuAşırı miktarda iyot alınması durumunda tiroid hormonlarının sentezi ve salıverilmesini azaltır. (Wolff-Chaikoff etkisi) Etkisi hemen ortaya çıktığı için hipertiroidizm olgularında ve tirotoksikoz krizinin tedavisinde antitiroid ilaç olarak kullanılır. Tiroidin vaskülaritesini ve boyutunu azattığı için operasyona (subtotal tiroidoktomiye) hazırlık döneminde kullanılır. Yan etkileri:-İyodürlerin uzun süre verilmesi iyodizm denilen kronik zehirlenme haline neden olur. Bunun başlıca belirtileri ciltte döküntüler, konjonktivit, rinit, tükrük bezlerinde şişme ve salgı artması, damarlarda periarterite benzeyen lezyonlar, purpura ve lökomoid eozinofilik granülositozdur. -İyodürler gebelerde kontrendikedirler. 3)Radyoaktif İyotTiroid bezini kısmen tahrip ederek aşırı hormon salgılanmasını azaltmak amacıyla radyoaktif iyot kullanılır ve potasyum iyodür şeklinde genellikle ağızdan verilir; bunun yarılanma süresi 8 gündür. Radyoaktif iyot hipertiroidizmin ucuz, kolay ve etkin bir şekilde tedavisine olanak verir. Yayınladığı beta ışınları, çevresindeki tiroid folikül hücrelerini tahrip eder.Radyoaktif iyod sıklıkla kalıcı hipotiroidizm oluşturur. Bu en önemli yan etkisidir. Üretken çağdaki hastalarda veya emziren annelerde kullanılmaması tavsiye edilir.Hamile ve emzirende kullanılması tavsiye edilmez. 4)İyot Girişini İnhibe Eden İlaçlarTiroid hücresi membranında iyodür uptake'ini yapan aktif transport sistemine karşı bu iyonla yarışan tiyosiyanat, perklorat, perteknetat ve nitrat gibi anyonlar uptake'i inhibe ederek tiroidde hormon sentezini bloke ederler, hipofonksiyon oluştururlar ve guvatr yapabilirler. En güçlüsü perklorat iyonudur; sodyum veya potasyum perklorat şeklinde kullanılır.5)Sempatolitik İlaçlarHipertiroidizm halinde sempatik etkinlik bazı organlarda potansiyalize edilmiş olduğu için hastalığın bazı belirtilerine karşı propranolol ve diğer b-reseptör blokörleri kullanılabilir. Bu ilaçlar özellikle taşikardi, sinirlilik, terleme, hiperyansiyon ve ekzoftalmusa karşı iyi gelirler. Ayrıca b-blokörler T4’ün T3’e dönüşümünü de inhibe ederek antitiroid etkiye katkıda bulunur. Tiroid fonksiyonları üzerine etkili diğer hormonlar:TİROTROPİN (TSH):Tirotropin ön hipofizdeki tirotrof hücreler tarafından salgılanan ve tiroid bezinden tiroksin ve triiyodotironin salgısını düzenleyen hormondur. Asıl etkisi tiroid bezine iyot girişini ve hormon sentezini arttırmasıdır. Hipotiroidizmde etkilidir ancak etkisine tolerans gelişmesi(antikor oluşumu nedeniyle) ve pahalı olması nedeniyle tercih edilmez. Tirotropin yerine daha ucuz ve daha kolay olduğu için tiroid preparatları tercih edilir. Tiroidi stimüle ederek guatrojenik etki gösterir. Hipertiroidizmdeki kullanılışı, radyoaktif iyot tedavisinde verilen radyoaktif iyodun tiroide daha fazla alınmasını arttırarak radyoaktif iyodun etkinliğini yükseltir ve yan etkilerini azaltır.Ayrıca hipotiroidizmin nedenini saptamak amacıyla diagnostik olarak TSH stimülan testinde kullanılır.TİROLİBERİN (TRH, tirotropin saliverici hormon ):Hipotalamustan salgılanan ve hipofiz ön lobundaki tirotropin salgılayan hücreleri stimüle eden hormondur. Aynı yerdeki hücrelerden prolaktin salgısını da arttırır. TRH, tiroid hastalıklarında bir teşhis testi olan TRH stimülan testi ile ön hipofiz fonksiyonunun incelenmesi için kullanılır.