studia stacjonarne i stopnia (in ynierskie · pdf filegewert, z. skoczylas “analiza...

Studia stacjonarne I stopnia (in�ynierskie)

ECTS - ARKUSZE PRZEDMIOTÓW

ECTS - Arkusz przedmiotu

Kod

A.1.1/ IS Nazwa przedmiotu Matematyka

Prowadz�cy przedmiot Dr Bogdan Figura

Osoby prowadz�ce zaj�cia Dr Bogdan Figura, Dr Krystyna Szafraniec

Klasa przedmiotu

Podstawowy

Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Semestr Suma Wykłady �wiczenia Laboratoria Seminaria Projekty ECTS

1 90 60 30 9 Rodzaje zaj�� Liczba godzin

2 60 30 30 6

www

Uwagi Wykład mo�e by� prowadzony w j�zyku angielskim.

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci

Po zako�czeniu przedmiotu student powinien: �

sprawnie posługiwa� si� pełnym zbiorem liczb rzeczywistych; �

wykonywa� działania na liczbach zespolonych (w zakresie 4 podstawowych działa�); �

zna� i umie� wykorzysta� podstawowe schematy rachunku ró�niczkowego i całkowego funkcji jednej zmiennej rzeczywistej;

�

posługiwa� si� rachunkiem macierzowym do matematycznego opisu zjawisk; �

umie� posługiwa� si� formalizmem matematycznym zarówno przy formułowaniu jak i rozwi�zywaniu problemów in�ynierskich, ze szczególnym uwzgl�dnieniem technik matematycznych obj�tych programem wykładu.

Program wykładów

Podstawowe poj�cia logiki i teorii mnogo�ci. Funktory zdaniotwórcze, podstawowe prawa rachunku zda�, kwantyfikatory, działania na zbiorach, zbiory liczbowe. Funkcje jednej zmiennej rzeczywistej. Funkcja i zwi�zane z ni� poj�cia – dziedzina, przeciwdziedzina, wykres funkcji. Elementarne własno�ci funkcji liczbowych – monotoniczno��, parzysto��, nieparzysto��, okresowo��, składanie funkcji – funkcja odwrotna, przekształcenia wykresów funkcji, przegl�d funkcji elementarnych (wielomiany, funkcje wymierne, funkcje niewymierne, funkcje wykładnicze, logarytmiczne i trygonometryczne). Ci�gi liczbowe, granica ci�gu liczbowego. Rachunek ró�niczkowy funkcji jednej zmiennej. Granica i ci�gło�� funkcji, własno�ci funkcji ci�głych, ró�niczkowalno�� funkcji, interpretacja geometryczna pochodnej i ró�niczki funkcji, podstawowe twierdzenia rachunku ró�niczkowego – tw .o warto�ci �redniej, badanie przebiegu funkcji.. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej. Funkcja pierwotna, podstawowe twierdzenia i wzory – całkowanie przez cz��ci, całkowanie przez podstawienie, algorytm całkowania funkcji wymiernych, całkowanie pewnych typów funkcji niewymiernych, trygonometrycznych i wykładniczych. Całka Riemanna funkcji jednej zmiennej. Definicja całki Riemanna, twierdzenia o całkowalno�ci i wzory całkowe - tw o warto�ci �redniej, wzór Newtona-Leibniza. Interpretacja geometryczna całki oznaczonej – zastosowania całki w geometrii. Całki niewła�ciwe. Arytmetyka liczb zespolonych. Ciało liczb zespolonych, posta� trygonometryczna i wykładnicza liczby zespolonej, pot�gowanie i pierwiastkowanie liczb zespolonych. Podstawowe twierdzenie algebry. Elementy rachunku macierzowego. Algebra macierzy, definicja i własno�ci wyznacznika. Zastosowanie rachunku macierzowego do rozwi�zywania układów równa� liniowych – twierdzenia Cramera i Kroneckera-Capellego, metoda eliminacji Gaussa. Elementy algebry liniowej. Przestrze� wektorowa, liniowa zale�no�� i niezale�no�� wektorów, baza i wymiar przestrzeni wektorowej, odwzorowanie liniowe przestrzeni wektorowych – posta� macierzowa.. Elementy geometrii analitycznej w R3 .Wektory w R3 , iloczyn skalarny, wektorowy i mieszany wektorów - podstawowe własno�ci i interpretacja geometryczna. Proste i płaszczyzny w przestrzeni. Szeregi liczbowe i funkcyjne.Zbie�no�� szeregu liczbowego - warunkowa, bezwzgl�dna. Kryteria zbie�no�ci szeregów liczbowych. Ci�gi i szeregi funkcyjne – zbie�no�� punktowa i jednostajna. Szeregi pot�gowe. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Zgodnie z programem wykładów.

Warunki uczestniczenia w przedmiocie Obecno�� na �wiczeniach.

Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie i egzamin.

Zasada wystawiania oceny ko�cowej

przedmiotu

Studenci w ci�gu semestru pisz� 4 (dwugodzinne) kolokwia, oraz 4-5 krótkich prac kontrolnych tzw. kartkówek (10-15 min.), ponadto kilkakrotnie osobi�cie prezentuj� swoje wyniki “przy tablicy”. Warunkiem zaliczenia �wicze� jest zgromadzenie co najmniej 50% dost�pnych punktów. Uzyskanie zaliczenia �wicze� jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu . Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zdanie egzaminu z wynikiem pozytywnym. Ocena ko�cowa wystawiana jest na podstawie oceny z �wicze� i oceny z egzaminu ale nie jest ich �redni�.

Bibliografia Podstawowa

1. M. Gewert, Z. Skoczylas “Analiza matematyczna I – Definicje, twierdzenia, wzory.” 2. M. Gewert, Z. Skoczylas “Analiza matematyczna I – Przykłady i zadania.” 3. T. Jurewicz, Z. Skoczylas “Algebra liniowa I – Definicje, twierdzenia, wzory”. 4. T. Jurewicz, Z. Skoczylas “Algebra liniowa I – Przykłady i zadania.” 5. M. Gewert, Z. Skoczylas “Analiza matematyczna II – Definicje, twierdzenia, wzory.” 6. M. Gewert, Z. Skoczylas “Analiza matematyczna II – Przykłady i zadania.”

Uzupełniaj�ca 1. W. Krysicki, L. Włodarski “Analiza matematyczna w zadaniach”. 2. W. Stankiewicz “Zadania z matematyki dla wy�szych uczelni technicznych”.

3. W. �akowski “Matematyka I i II – Seria Podr�czniki akademickie. 4. J. Bana�, S. W�drychowicz “Zbiór zada� z analizy matematycznej”.


Kod

A.1.2 /IS

Nazwa przedmiotu

Statystyka i rachunek prawdopodobie�stwa

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Wojciech Kapturkiewicz

Osoby prowadz�ce zaj�cia

dr hab. in�. Andriy Burbelko, mgr in�. Daniel Gurgul

Klasa przedmiotu

Podstawowy Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Semestr Suma Wykłady �wiczenia Laboratoria Seminaria Projekty ECTS Rodzaje zaj�� Liczba godzin

3 30 15 15 2

www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie si� z aspektami praktycznymi analizy statystycznej i rachunku prawdopodobie�stwa, z mo�liwo�ciami wykorzystania komputerów dla opracowywania danych i wyników pomiarów. Program wykładów

Bł�dy czyli niepewno�ci. Nieuchronno�� niepewno�ci. Oszacowanie niepewno�ci przy odczycie skali. Szacowanie niepewno�ci pomiarów wielokrotnych. Jak przedstawia� niepewno�ci pomiarowe. Rozbie�no��. Porównanie warto�ci zmierzonych i warto�ci uznanych. Graficzne sprawdzenie proporcjonalno�ci. Niepewno�ci wzgl�dne. Cyfry znacz�ce a niepewno�ci wzgl�dne. Niepewno�� iloczynu. Niepewno�� sumy, ró�nicy i ilorazu warto�ci. Bł�dy przypadkowe i systematyczne. rednia i odchylenie standardowe. Odchylenie standardowe jako niepewno�� pojedynczego pomiaru. Odchylenie standardowe �redniej. Rozkład normalny. Histogramy i rozkłady. Rozkłady graniczne. Odrzucanie danych. Metoda najmniejszych kwadratów. Regresja wielokrotna. Kowariancja i korelacja. Rozkład dwumianowy i rozkład Gaussa. Własno�ci rozkładu dwumianowego. Rozkład Poissona. Porównanie rozkładów Gaussa i Poissona. Test chi kwadrat. Komputerowe programy do obróbki danych pomiarowych.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratorium komputerowe: Parametry rozkładów statystycznych i ich ocena z wykorzystaniem arkusza elektronicznego. Obliczenia warto�ci �redniej, dyspersji, mediany, momentów zwykłych i centralnych. Przykłady obliczeniowe najwa�niejszych rozkładów statystycznych: równomierny, dwumianowy, normalny, logarytmiczno-normalny, Poissona. Analiza obliczeniowa nieznanego prawa rozkładu. Wykorzystanie funkcji statystycznych arkusza elektronicznego. Przygotowanie

histogramów. Rozwi�zywanie numeryczne równa� nieliniowych z wykorzystaniem arkusza

elektronicznego: metoda graficzna, metoda bisekcji, stycznej, siecznej, reguła falsi, iteracja

prosta. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie wg listy dostarczonej z dziekanatu

Forma zaliczenia przedmiotu

zaliczenie na podstawie wykonania zada� indywidualnych


przedmiotu ocena wykonanych zada� i ich prezentacji

Bibliografia 1. J.W.Taylor: Wst�p do analizy bł�du pomiarowego, PWN, 1999 2. J. Mielniczuk: Statystyka dla kierunków technicznych i przyrodniczych. PWN, 2006 3. W. Klonecki: Statystyka dla in�ynierów. PWN, 1999 4. W. Regel: Podstawy statystyki w Excelu. Mikom, 2003 5. M. Sobczyk: Statystyka. PWN, 2003, 379 str. 6. I. Białynicki-Birula, I. Białynicka-Birula: Modelowanie rzeczywisto�ci. WNT, 2007


Kod

A.3.1/IS

Nazwa przedmiotu Chemia ogólna

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. Barbara Stypuła, prof. nadzw. AGH


Klasa przedmiotu


Semestr Suma Wykład

y �wiczeni

a Laboratoria

Seminaria

Projekty

ECTS

1 90 60 30 8 Rodzaje zaj�� Liczba godzin

2 30 30 3

www

www.chemia.odlew.agh.edu.pl

Uwagi Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest nauczenie podstaw chemii w zakresie umo�liwiaj�cym dalsze kształcenie w kierunku metalurgii oraz in�ynierii mechanicznej, in�ynierii materiałowej.

Program wykładów

Prawa i poj�cia chemiczne. Równania reakcji chemicznych, podstawy oblicze� chemicznych. Budowa atomu (model Bohra).Zarys teorii kwantowo-mechanicznej. Struktura elektronowa pierwiastków , a układ okresowy. Budowa cz�steczki, wi�zania chemiczne. Klasyfikacja, nazewnictwo i wła�ciwo�ci zwi�zków nieorganicznych. Typy reakcji chemicznych (reakcje redoks). Stany skupienia materii, (gazy ciecze ciała stałe).Roztwory, sposoby wyra�ania st��e�. Reakcje w roztworach wodnych. Szybko�� reakcji chemicznych, statyka chemiczna. Przesuni�cia równowagi chemicznej, reguła przekory. Elektrolity, równowagi w elektrolitach (dysocjacja, rozpuszczalno��, hydroliza soli). Przegl�d teorii kwasów i zasad, pomiar pH. Reakcje elektrochemiczne, ogniwa, pomiar potencjału elektrody, elektrody wzorcowe, Szereg napi�ciowy metali - korozja elektrochemiczna. Elektroliza, powłoki galwaniczne. Otrzymywanie pierwiastków (metali z rud). Zachowanie si� metali w ró�nych �rodowiskach (w atmosferze, w wodzie w kwasach, zasadach i solach). Wła�ciwo�ci pierwiastków w poszczególnych grupach układu okresowego (systematyka) - blok s (metale alkaliczne, metale ziem alkalicznych),Wła�ciwo�ci pierwiastków - pierwiastki bloku p, Wła�ciwo�ci pierwiastków -blok d (metale grup przej�ciowych).Elementy chemii organicznej - klasyfikacja zwi�zków organicznych. W�glowodory, podział, otrzymywanie, wła�ciwo�ci. Pochodne w�glowodorów wła�ciwo�ci podstawowych grup zwi�zków organicznych (chlorowcopochodne, alkohole, aldehydy, ketony, kwasy, estry). Zwi�zki wielkocz�steczkowe, (w�glowodany, białka).Elementy chemii polimerów. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia: Obliczenia stechiometryczne, obliczanie składu procentowego wagowego zwi�zków, wyprowadzenie wzorów. Układanie równa� reakcji chemicznych (reakcje bez zmiany stopnia

utleniania, reakcje redoks). Obliczenia oparte na równaniach reakcji chemicznych. Podstawowe prawa gazowe, stechiometria w układach gazowych. Ilo�ciowe okre�lenie składu roztworów, ułamek masowy, procent masowy, procent obj�to�ciowy, ułamek molowy, procent molowy , st��enie molowe, st��enie molarne. Przeliczanie wzajemne st��e�. Obliczenia podczas sporz�dzania roztworów, rozcie�czanie, zwi�kszanie st��enia. Mieszanie roztworów o ró�nych st��eniach. Obliczenia stechiometryczne w roztworach. Równowagi w roztworach- obliczenia pH roztworów, rozpuszczalno�ci soli. Laboratorium: Klasyfikacja zwi�zków nieorganicznych. Typy reakcji chemicznych. Twardo�� wody. Równowagi w rozworach elektrolitów. Budowa atomu i zwi�zki kompleksowe. Wła�ciwo�ci chemiczne metali. Szereg napi�ciowy i ogniwa galwaniczne. Korozja elektrochemiczna. Ochrona przed korozj�. Podstawy chemii organicznej. Polimery. Analiza miareczkowa. Warunki uczestniczenia w

przedmiocie Obecno�� na zaj�ciach

Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie sprawozda�, kolokwium, egzamin


przedmiotu �rednia ocena z kolokwium i egzaminu

Bibliografia 1. Bana� J., Solarski W. [pod red.]: Chemia dla in�ynierów. Materiały do kształcenia w

systemie otwartym. Wyd. AGH, O�rodek Edukacji Niestacjonarnej, Kraków, 1999, 2000 2. Moskwa K. [pod red.]: �wiczenia laboratoryjne z chemii z elementami teorii i oblicze� dla

mechaników. Wyd. AGH, Kraków 2000 3. Bailard J. C., Kleinberg J., Castellion M. E: Chemistry, III Edition, Academic Press,

N.York 1989 4. Sienko M. J. Plana R. A. Chemia. Podstawy i zastosowanie, Wyd. naukowo-Techniczne Warszawa 1992.

Skrypt w formie elektronicznej:www.chemia.odlew.agh.edu.pl , chemia fizyczna, studia dzienne


Kod

A.3.2 /IS

Nazwa przedmiotu Chemia fizyczna

Prowadz�cy przedmiot

Dr hab. Barbara Stypuła, prof. nadzw. AGH


Klasa przedmiotu



3 45 45 4

Rodzaje zaj�� Liczba godzin 4 45 15 30 3

www www.chemia.odlew.agh.edu.pl

Uwagi Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest przekazanie podstaw wiedzy z zakresu wła�ciwo�ci i struktury materii, procesów i zjawisk fizykochemicznych oraz technik badawczych. Celem �wicze� jest umiej�tno�� wykorzystania wiedzy do oblicze� wielko�ci fizykochemicznych, okre�lenia kierunku przemian i wydajno�ci procesów. Celem �wicze� laboratoryjnych jest nabycie umiej�tno�ci wykonania pomiarów wielko�ci fizykochemicznych zgodnie z instrukcj�, opracowania wyników i wyci�gania wniosków. Program wykładów

Struktura elektronowa materii,( widma, spektroskopia elektronów, spektroskopia molekularna). Podstawowe techniki bada� struktury materii i powierzchni (spektroskopowe i dyfrakcyjne).Stany materii: gazy, ciecze, ciała stałe, ciekłe kryształy, plazma (struktura, wła�ciwo�ci, prawa) . Termodynamika: poj�cia podstawowe, (układ, parametry stanu (T,p,V,n), wielko�ci fizyczne (ciepło, praca, energia, funkcje stanu). Pierwsza zasada termodynamiki( w układach izolowanych, zamkni�tych, otwartych) gazowych, i w fazach Efekty energetyczne procesów, prawo Hessa, prawo Kirchhoffa .Druga zasada termodynamiki, proces samorzutny, odwracalny, entropia. Teoremat Ernsta. Termodynamiczne kryteria równowag, kierunek przemian. Poł�czenie I i II zasady termodynamiki. Zmiany funkcji termodynamicznych podczas przemian fizycznych, przemian fazowych substancji czystych: parowanie, krzepni�cie, sublimacja (diagramy fazowe). Termodynamiczny opis układów wieloskładnikowych: mieszaniny, roztwory (diagramy równowag fazowych).Zjawiska transportu: dyfuzja, (w gazach , cieczach , ciałach stałych) prawa, współczynnik dyfuzji, zale�no�� temperaturowa, konwekcja, migracja. Zjawiska powierzchniowe: adsorpcja, izotermy. Układy koloidalne: struktura, wła�ciwo�ci. Równowagi chemiczne: Zmiany funkcji i wielko�ci termodynamicznych w stanie równowagi chemicznej. Wpływ zewn�trznych parametrów na stan równowagi i wydajno�� procesu. Kinetyka reakcji chemicznych: formalizm, równanie kinetyczne, wpływ parametrów na szybko�� reakcji Kataliza reakcji homogenicznych i heterogenicznych. Elektrochemia: elementy termodynamiki i kinetyki procesów elektrochemicznych. Przewodnictwo, przepływ pr�du stałego i zmiennego przez elektrolity (procesy, prawa, zastosowanie).Podstawy procesów korozji metali i stopów: gazowej, elektrochemicznej.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia: prawa gazowe, zmiany funkcji termodynamicznych podczas procesów fizycznych i chemicznych, równowagi chemiczne, szybko�� reakcji, elektroliza Laboratoria: Lepko�� roztworu. Wpływ temperatury na lepko��. Wyznaczenie stałej dysocjacji i rozpuszczalno�ci z pomiarów przewodnictwa. Wyznaczanie entalpii swobodnej, entalpii i entropii reakcji zachodz�cej w ogniwie Clarka. Korozja i pasywacja stali. Entalpia rozpuszczania i neutralizacji. Wyznaczanie stałej szybko�ci reakcji z pomiarów przewodnictwa. Układ dwuskładnikowy. Równowaga ciało stałe-ciecz. Prawo podziału Nernsta. Katalityczny rozkład wody utlenionej. Napi�cie powierzchniowe cieczy. Równowagi utleniaj�co-redukuj�ce. Zastosowanie reguły faz do układu trójskładnikowego.

Warunki uczestniczenia w przedmiocie

Zaliczenie chemii ogólnej.


Zaliczenie testów, sprawozda�, kolokwium. Egzamin.


przedmiotu �rednia ocen.

Bibliografia [1 ] Atkins P.W.: Podstawy chemii fizycznej, Warszawa, PWN 1999 [2] Pigo� K., Ruziewicz Z.: Chemia fizyczna, Warszawa, PWN 1986 [3] Holtzer M., Staronka A.: Chemia fizyczna: wprowadzenie, Kraków, AGH Uczelniane Wydaw. Naukowo-Dydaktyczne, 2000. [4] Bieszczad T., Boczar M., Góralczyk D.: �wiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej, Kraków, UJ, 1995 [5] Stypuła B.: Wykłady z chemii fizycznej, (wersja elektroniczna) Skrypt w formie elektronicznej:www.chemia.odlew.agh.edu.pl , chemia fizyczna, studia dzienne


Kod

A. 4.1/IS

Nazwa przedmiotu Krystalografia

Prowadz�cy przedmiot Dr Andrzej Janas


Dr in�. Ewa Olejnik Mgr in�. Andrzej Kolbus Dr in�. Barbara Olszowska Dr in�. Renata Zapała Mgr in�. Edward Tyrała

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

Stacjonarne

Stopie� studiów I Semestr 3

Suma Wykłady �wiczenia Laboratoria Seminaria Projekty ECTS Rodzaje zaj��

Liczba godzin 30 15 15 3

www

Uwagi


Zapoznanie si� z podstawami fizyki ciała stałego. Zapoznanie si� ze struktura i budow� krystalograficzna ciała stałego. Zapoznanie si� z odwzorowaniem brył na płaszczyzn�, rzutami stereograficznymi i gnomonicznymi Zwrócenie szczególnej uwagi na budow� krystalograficzna metali i stopów. Poznanie podstawowych praw krystalografii geometrycznej i fizycznej. Nauka umiej�tno�ci wskanikowania w�złów sieci, kierunków i płaszczyzn krystalograficznych. Zapoznanie si� z metodami i sposobami obliczania ilo�ci atomów w komórkach elementarnych, g�sto�ci wypełnienia i obsadzenia płaszczyzn, ogólnie – obliczenia w krystalografii ilo�ciowej. Pokazanie wpływu tych parametrów na wła�ciwo�ci u�ytkowe metali i ich stopów. Zapoznanie si� z metodami badawczymi fizyki ciała stałego Program wykładów

Wprowadzenie – krystalografia jako podstawa nauki o materiałach, metody badawcze w dziedzinie ciała stałego. Podstawy fizyczne – poj�cie potencjału, poj�cie sieci i poj�cie kryształu. Podstawowe prawa krystalografii geometrycznej i fizycznej, rzut stereograficzny. Typy sieci krystalograficznych, klasyfikacja. Opis sieci A1,A2 i A3.Typy wi�za� w kryształach. Monokryształy i polikryształy. Pojecie granic ziaren. Budowa atomu, poj�cie widma rentgenowskiego. Prawa rentgenografii strukturalnej, opis metody Braaga i Lauego. Kryształy rzeczywiste, wady kryształów punktowe i liniowe, Odkształcenia, napr��enia, wpływ na wielko�� i kształt ziaren. Kolokwium zaliczeniowe z cało�ci materiału.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty)

Projekcja stereograficzna kryształów. Rentgenowska analiza strukturalna – wyznaczanie orientacji monokryształów. Rentgenowska analiza strukturalna - identyfikacja faz w materiałach polikrystalicznych, wyznaczanie dhkl i parametru sieci. �wiczenia rachunkowe z krystalografii, wskanikowanie, obliczanie g�sto�ci wypełnienia, g�sto�ci obsadzenia płaszczyzn, ilo�ciowy opis rzutu stereograficznego. Fizyczne podstawy bada� w metaloznawstwie – badania dylatometryczne. Rozrost ziarna w metalach. Odkształcenia plastyczne metali i stopów.


Zaliczenie II semestru Przygotowanie merytoryczne, sprawdzenie podstawowych poj��, przed zaj�ciami laboratoryjnymi


1.Sprawdzanie wiadomo�ci przed ka�dymi zaj�ciami laboratoryjnymi 2.Sprawozdanie z ka�dego �wiczenia 3.Koncowe kolokwium z cało�ci materiału


przedmiotu

1.rednia ocen z wszystkich sprawozda� i pozytywna ocena z kolokwium ko�cowego

Bibliografia 1. Instrukcje do �wicze�. 2. Notatki z wykładu 3. Bojarski Z. i inni, Materiały do nauki krystalografii, PWN, W-wa,1986 4. Bojarski Z. i inni, Krystalografia, PWN, W-wa, 1996 5. Bojarski Z. Ł�giewka E., Rentgenowska analiza strukturalna, PWN, W-wa,1988 6. Cullity B.D., Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich, PWN, W-wa,1964 7. Jele�kowski J., Wesołowski K., �wiczenia z rentgenowskiej analizy strukturalnej, PWN, W- wa, 1971 8. Kaczy�ski J., Prowans S., Podstawy teoretyczne metaloznawstwa, Wyd. l�sk, Katowice 1972 9. Penkala T., Zarys krystalografii, PWN, W-wa 1986 10. Przybyłowicz K., Metody badania metali i stopów, Wyd. AGH, Kraków 1997 11. Przybyłowicz K., Fizyczne podstawy odkształcania plastycznego metali, Skrypt AGH, Kraków, 1984 12. Przybyłowicz K., Metaloznawstwo teoretyczne, Skrypt AGH, Kraków, 1990 13. Senczyk D., Rentgenowskie metody i techniki badania struktury materiałów, Wyd. Polit. Pozn., Pozna�, 1984


Kod

A.4.2/IS

Nazwa przedmiotu Materiały in�ynierskie

Prowadz�cy przedmiot prof. dr hab. in�. Jan Głownia


dr in�. Sebastian Sobula dr in�. Barbara Kalandyk dr in�. Renata Zapała

Klasa przedmiotu Podstawowy Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów

stacjonarne Stopie� studiów I Semestr 4


Liczba godzin 90 45 15 30 - - 8

www

Uwagi


Zapoznanie z czterema podstawowymi grupami materiałów, ich charakterystyczn� struktur�, sterowaniem własno�ciami, metodami wytwarzania i warunkami, w których mog� by� najlepiej wykorzystane. Silny nacisk poło�ono na wskazanie tych cech, które ułatwiaj� wła�ciwy dobór materiału uzale�niony od niezb�dnych kryteriów (wytrzymało�ci – Re/� ; sztywno�ci E/� , Rm/KTc ; masy b�d ceny).Wskazano na konieczno�� doboru materiału do szczególnych warunków pracy elementu.

Program wykładów

Parametry wytrzymało�ciowe i plastyczne stopów.

• Moduły spr��ysto�ci.

• Umacnianie polikryształów-metody i mechanizmy.

• Kruche p�kanie stopów- mechanizmy p�kania, przykłady w staliwach

• Pełzanie – etapy, szybko�� pełzania na przykładach odlewów dla energetyki. Fazy, składniki i roztwory w stopach.

• Układy fazowe (podwójne, perytektyczne, eutektyczne, zwi�zki mi�dzymetaliczne).

• Szczegółowo układ Fe-C dla stali.

• Podstawowe przemiany w stalach w stanie stałym. Wykresy CTP.

• Budowa , znaczenie (stale stopowe).

• Rodzaje obróbki cieplnej: przebieg, efekty ko�cowe i znaczenie. Układ Fe-cementyt, Fe-grafit.

• Struktura �eliw.

• Czynniki okre�laj�ce kształt grafitu.

• Przykłady mikrostruktur.

• �eliwa szare, modyfikowane, sferoidalne i wermikularne. Stopy metali nie�elaznych: Al, Cu.

• Układy: Al-Si; Al-Cu; Al-Mg; Cu-Sn i Cu-Zn.

• Modyfikacje siluminów.

• Utwardzanie wydzieleniowe stopów Al-Cu i Al-Mg.

• Mechanizm i efekty praktyczne. Tytan.

• Metoda produkcji.

• Stopy tytanu.

• Własno�ci (Re/�) i przykłady odlewów dla medycyny, lotnictwa i przemysłu chemicznego.

• Stopy Ti-Al, Ti-Al-V o strukturze á i á+â.

• Aluminidy. Stopy miedzi.

• Własno�ci czystej miedzi- wpływ domieszek.

• Br�zy –krzemowe, ołowiowe.

• Mosi�dze- struktura i własno�ci podstawowe.

• Korzystne warunki ich zastosowania. Polimery.

• Klasyfikacja polimerów wg struktury i zachowania podczas nagrzewania.

• Parametry E/�, Rm/�, E/ceny w stosunku do innych materiałów.

• Polimery liniowe i sieciowe, termoutwardzalne, elastomery i naturalne.

• Stopie� polimeryzacji.

• Podstawowe termoplasty i polimery termoutwardzalne .

• Temperatura zeszklenia.

• Własno�ci polimerów - wpływ napr��enia i temperatury.

• Stany spr��yste.

• Metody wytwarzania. Ceramika.

• Podział materiałów wg wi�za�.

• Gatunki ceramiki: szkła, cement, kompozyty ceramiczne, ceramika zaawansowana.

• Szkła modyfikowane, stan krystaliczny.

• Sposoby wytwarzania-klasyfikacja.

• Metody produkcji. Kompozyty.

• Podział kompozytów, szczególnie odlewanych.

• Budowa, skład chemiczny i morfologia fazy umacniaj�cej.

• Zastosowanie kompozytów-przykłady.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Program �wicze�:

1. Fazy i składniki strukturalne w stopach. 2. Równowaga fazowa, wyznaczenie wykresów równowagi fazowej, reguła faz, reguła

dwigni. 3. Interpretacja wykresów równowagi fazowej stopów: Al, Mg, Zn, Ti, Ni, Co, Cr, Cu, Sn, Pb. 4. Wykres równowagi fazowej Fe-Fe3C. 5. Wykres równowagi fazowej Fe-grafit.

Program laboratorium: 1. Wprowadzenie. 2. Nisko i wysokow�glowe stopy �elaza. 3. Wpływ obróbki cieplnej na mikrostruktur� nisko i wysokow�glowych stopów �elaza. 4. Rodzaje i morfologia fez w stopach �elaza. 5. Utwardzenie dyspersyjne w stopach metali nie�elaznych.

6. Kompozyty odlewane umacniane cz�stkami i włóknami. 7. Aluminidy – rodzaje, synteza i wła�ciwo�ci. 8. In�ynieria powierzchni, powłoki stosowane na odlewy. 9. Tworzywa sztuczne- wła�ciwo�ci i zastosowanie. 10. Kruche p�kanie odlewów. 11. Zaliczenie.


Zaliczenie semestru III Przygotowanie do ka�dych zaj�� laboratoryjnych


1. Ustne sprawdzanie wiadomo�ci z ka�dego �wiczenia. 2. Ocena sprawozda� z ka�dego �wiczenia. 3. Po uzyskaniu zaliczenia z �wicze� oraz laboratorium

egzamin w formie pisemnej i ustnej.


przedmiotu

rednia z ocen uzyskanych Pozytywne oceny z dwóch kolokwiów

Bibliografia 1. Ashby M.F., Jones D.R.H.: Materiały in�ynierskie, t-1, WNT Warszawa1995 2. Ashby M.F., Jones D.R.H.: Materiały in�ynierskie, t-2, WNT Warszawa1996 3. Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo, WNT Warszawa 2006 4. Przybyłowicz K., Przybyłowicz J.: Materiałoznawstwo, WNT Warszawa 2004 5. Dobrza�ski L.A.: Materiały in�ynierskie i projekt. materiałowe, WNT W-wa 2006


Kod

B. 2.1 /IS

Nazwa przedmiotu

Podstawy termodynamiki technicznej, technika cieplna, paliwa i spalanie

Prowadz�cy przedmiot dr hab. in�. Witold Krajewski, prof. nadzw. AGH


dr hab. in�. Witold Krajewski, prof. nadzw. AGH dr in�. Adam Gradowski dr in�. Janusz Lelito dr in�. Hanna Tabi�

Klasa przedmiotu

Kierunkowy Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów



Liczba godzin 105 45 15 45 -- 9

www

ptpo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zastosowania zasad termodynamiki do opisu zjawisk fizycznych i modelowania matematycznego procesów cieplnych; stosowania zasad techniki cieplnej; projektowania i eksploatacji urz�dze� energetycznych.

Program wykładów

Wielko�ci i jednostki. Pola temperatury. Warunki jednoznaczno�ci. Równania energii. Bilans energii. Rodzaje wymiany ciepła. Wymienniki ciepła. Zasady termodynamiki. Przemiany gazów i obiegi termodynamiczne. Powietrze wilgotne. Pompy ciepła. Paliwa i spalanie. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia tablicowe: Podstawowe prawa przewodzenia ciepła. Warunki jednoznaczno�ci, przewodzenie ciepła w procesach ustalonych dla układów klasycznych (�cianka płaska i cylindryczna), nieustalone pole temperatury dla ciał klasycznych (półprzestrze�, płyta, walce), promieniowanie i konwekcja. Obliczanie wymienników ciepła. �wiczenia laboratoryjne: Technika pomiarów temperatury. Pomiary współczynnika przewodzenia ciepła. Badanie parametrów przemian gazowych. Pomiary wilgotno�ci. Badania efektów cieplnych spalania paliw. Analiza składu spalin.



Kolokwia oraz egzamin ko�cowy

Zasada wystawiania Wynik egzaminu z uwzgl�dnieniem ocen zalicze� �wicze�

oceny ko�cowej przedmiotu

tablicowych i laboratoryjnych

Bibliografia 1. B. Staniszewski, Termodynamika. PWN, Warszawa 1986. 2. Praca zbiorowa, Pomiary cieplne (Cz. I), WNT, Warszawa 1993. 3. S. Wi�niewski, Termodynamika techniczna, WNT, Warszawa 1987. 4. S. Wi�niewski, T.S. Wi�niewski, Wymiana ciepła. Warszawa, WNT 2000 . 5. Zagórski: Zarys techniki cieplnej. WNT, Warszawa 1967 6. Instrukcje do �wicze� laboratoryjnych, www.ptpo.agh.edu.pl


Kod

B.2.2 /IS Nazwa przedmiotu

Teoria wymiany ciepła, masy i p�du w procesach odlewniczych i metalurgicznych



dr hab. in�. Witold Krajewski, prof. nadzw. AGH dr in�. Adam Gradowski

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 30 15 15 -- 2

www

ptpo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zastosowania teorii wymiany ciepła, masy i p�du do opisu zjawisk fizycznych i modelowania matematycznego procesów odlewniczych i metalurgicznych.

Streszczenie przedmiotu

Przedmiot zapoznaje z podstawami teoretycznymi wymiany, ciepła, masy i p�du w odniesieniu do procesów odlewniczych i metalurgicznych, w tym towarzysz�cych przepływom płynów jednofazowych i dwufazowych. Wykładany materiał uzupełniany jest przykładami obliczeniowymi, ilustruj�cymi zastosowanie teorii w zagadnieniach praktycznych. �wiczenia tablicowe obejmuj� zadania, których rozwi�zywanie ma na celu dalsze zilustrowanie i ugruntowanie wykładanego materiału.

Program wykładów

Wprowadzenie do zagadnienia wymiany ciepła i masy: procesy przewodzenia, unoszenia i promieniowania ciepła oraz procesy dyfuzji masy. Klasyfikacja oraz fizyczne wła�ciwo�ci płynów. Statyka, kinematyka i dynamika dla płynu jednofazowego. Bilanse masy, p�du i energii mieszanin wieloskładnikowych, jednofazowych. Przepływy w kanałach zamkni�tych z wymiana ciepła – laminarne, turbulentne i mieszane. Teoria podobie�stwa i analiza wymiarowa – obliczanie współczynników wymiany ciepła i grubo�ci izolacji. Pomiar ci�nienia i pr�dko�ci przepływu płynu, straty ci�nienia. Zagadnienia ruchu fazy rozproszonej, przepływy dwufazowe. Przykłady zastosowania do procesów wymiany ciepła i masy w procesach odlewniczych i

metalurgicznych. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia tablicowe: Rozwi�zywanie zada� dotycz�cych �ci�liwo�ci, lepko�ci i napi�cia powierzchniowego cieczy. Równowaga cieczy, obliczanie siły naporu na powierzchnie płaskie i zakrzywione. Zastosowanie równania Bernoulliego w obliczeniach pr�dko�ci przepływu, strumienia masy, ci�nienia oraz

wypływu cieczy przez otwory. Obliczenia z zakresu wirowania cieczy. Obliczenia wymiany ciepła oraz strat cisnienia w czasie przepływu płynu przez kanały zamkni�te. Przykłady zastosowa� równania Hagena-Pouisselle’a.





przedmiotu

Wynik egzaminu z uwzgl�dnieniem oceny zaliczenia �wicze� tablicowych.



Kod

B.1.1 /IS Nazwa przedmiotu Metalurgia i odlewnictwo ogólne

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Jerzy Zych prof. nadz. AGH


Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. nadzw. AGH prof. dr hab. in�. J. Da�ko; prof. dr hab. in�. Jan Głownia; prof. dr. hab. in�. .S. Rzadkosz; prof. dr hab. in�. E. Guzik.; prof. dr hab. in�. A. Chojecki

Klasa przedmiotu

Kierunkowy Rodzaj

przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów

Stacjonarne


Suma Wykłady �wiczenia. Laboratoria Seminaria Projekty ECTS Rodzaje zaj��

Liczba godzin 30 30 5

www

[email protected]

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Wprowadzenie studenta w zagadnienia z obszaru propedeutyki metalurgii ogólnej i problematyki podstaw odlewnictwa. Zapoznanie z obszarem zagadnie� i terminologi� zwi�zanych z metodami wytwarzania metali z surowców i rud, wła�ciwo�ciami metali i stopów. Poznanie podstaw wykonywania form odlewniczych, zalewania ich metalem i uzyskiwania zało�onych kształtów i cech u�ytkowych odlewów. Poznanie struktury budowy klasycznych odlewni i wyposa�enie ich w ci�gi technologiczne oraz maszyny i urz�dzenia. Poznanie innych technik wytwarzania wyrobów metalowych. Student nabywa podstawowe wiadomo�ci pozwalaj�ce mu wykona� samodzielnie proste formy odlewnicze, przygotowa� metal do zalania i wykona� odlew, co jest przedmiotem drugiej cz��ci przedmiotu – laboratorium.


Przedmiot zawiera materiał dotycz�cy metalurgii, w tym: wytwarzania metali z rud, opis procesów i metod wytwarzania tych metali. Obejmuje metalurgi� stopów �elaza i metali nie�elaznych. Materiał obejmuje budow� i wła�ciwo�ci metali i stopów w uj�ciu podstawowym. Główne cechy i wła�ciwo�ci technologiczne stopów odlewniczych, w tym �eliwa, stopów AL.-Si. Metody bada� wła�ciwo�ci metali i stopów. W zakresie odlewnictwa materiał obejmuje: tworzywa stosowane do wytwarzania form odlewniczych, techniki i technologi� wykonywania form, elementy modelarstwa odlewniczego. Struktura budowy klasycznych odlewni, ci�gi technologiczne i podstawowe maszyny stosowane w odlewniach. Inne techniki wytwarzania wyrobów metalowych, kucie, walcowanie, tłoczenie, itp. Piece metalurgiczne i odlewnicze – budowa i zastosowanie. Przebiegi procesów wytapiania stopów i ich obróbki w stanie ciekłym – wiadomo�ci podstawowe. Zalewanie form, formy piaskowe, formy trwałe i półtrwałe.

Program wykładów

Wykłady: 1. Metalurgia i odlewnictwo – rys historyczny, współczesne znaczenie - (2h) 2. Metale i stopy odlewnicze w odlewnictwie (wi�zania metaliczne wła�ciwo�ci metali,

struktura krystaliczna, stopy metaliczne, rodzaje stopów, wła�ciwo�ci technologiczne – odlewnicze) (2h)

3. Kształtowanie wyrobów przez przeróbk� plastyczn� (półwyroby przemysłu hutniczego, walcowanie , kucie, ci�gnienie na gor�co. Obróbka na zimno- wycinanie, prasowanie, kucie ci�gnienie). (2h)

4. Metalurgia �elaza (rudy �elaza, przeróbka rud, budowa wielkiego pieca i procesu w nim zachodz�ce, produkty wielkiego pieca. Wytapianie �eliwa . Elementy technologii produkcji i odlewania �eliwa, proces �eliwiakowy). (4h)

5. Wytapianie stopów odlewniczych (podstawowe procesy hutnicze: konwertory, piece łukowe, i indukcyjne. Produkcja stali wg tych procesów w kraju i w �wiecie. Metalurgia pozapiecowa, argonowanie - cel i korzy�ci. Piece odlewnicze. Recykling metali. (4h)

6. Wytwarzania form odlewniczych

•••• Materiały stosowane na formy odlewnicze

•••• Materiały i technologie wytwarzania modeli odlewniczych

•••• Podstawowe techniki formowania (podział modeli)

•••• Formowanie z modeli uproszczonych

•••• Odlewanie w formach trwałych

•••• Budowa formy i układów wlewowych

•••• Podstawowe oznaczenia na rysunkach odlewniczych (technologicznych)

•••• Technologia form specjalnych i form dla odlewów artystycznych – podstawy technologii

•••• Elementy historii technologii form i projekcja w przyszło�� jej rozwoju (8h) 7. Metalurgia metali nie�elaznych. (Surowce i rudy do otrzymywania metali: miedzi,

aluminium, cynku, magnezu i ołowiu. Metody wytapiania tych metali. Wła�ciwo�ci fizyczne i technologiczne metali nie�elaznych. Elementy technologii odlewania stopów metali nie�elaznych.) (4h)

8. Maszyny i urz�dzenia w technologii odlewniczej (podstawowe wyposa�enie tradycyjnej odlewni w zakresie przygotowania materiałów, sporz�dzania mas formierskich i rdzeniowych oraz wykonywania form i rdzeni). (4h)


Zaj�cia laboratoryjne w semestrze III


Uczestnictwo w wykładach


egzamin


przedmiotu

Wynik egzaminu

Bibliografia 1. A. Kosowski: Podstawy odlewnictwa. Wyd. Naukowe „Akapit”, Kraków 2008 r. 2. A. Kosowski: Zarys odlewnictwa. Wyd. AGH, Kraków 1997 3. A. Kosowski: Zarys odlewnictwa i wytapianie stopów, Wyd. AGH, Kraków 2001 4. Z. Fal�cki: Podstawy formowania z modeli odlewniczych. Wyd. AGH. Kraków. 1997 5. A. Tabor, J. R�czka; „Odlewnictwo” ; Wyd. Fobit, Kraków 1996


Kod

B.1.2 /IS

Nazwa przedmiotu Kształtowanie plastyczne metali

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. In�. Kazimierz wi�tkowski


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

Stacjonarne Stopie� studiów I Semestr 4



www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Uzyskanie wiedzy w zakresie podstawowych metod plastycznego kształtowania metali oraz narz�dzi i urz�dze� do ich praktycznej realizacji

Program wykładów

1. Podstawy odkształcenia plastycznego metali...................................... 2 godz. Wskaniki odkształce�. Równanie plastyczno�ci. Przeróbka plastyczna na zimno i na gor�co. Klasyfikacja procesów przeróbki plastycznej.

2. Walcownictwo..................................................................................... 3 godz. Klasyfikacja procesów walcowania metali. Podstawy teoretyczne procesu walcowania wyrobów płaskich Walcowanie wzdłu�ne wyrobów płaskich i profili. Walcowanie sko�ne. Walcowanie poprzeczne.

3. Wyciskanie........................................................................................... 3 godz. Klasyfikacja procesów wyciskania metali. Otrzymywanie profili pełnych i pustych.

Wady procesu wyciskania.

4. Kunictwo..............................................................................................2 godz. Klasyfikacja procesów kucia metali. Urz�dzenia do kucia. Omówienie procesów kucia matrycowego 5. Tłocznictwo ..........................................................................................4 godz. Systematyka i opis procesów i operacji wchodz�cych w zakres tłocznictwa metali. Operacje przygotowawcze. Gi�cie plastyczne. Kształtowanie miejscowego i tłoczenie obj�to�ciowe. Otrzymywanie wyrobów powłokowych 6. Ci�garstwo.............................................................................................1 godz.

Ci�gnienie profili pełnych i pustych. Niekonwencjonalne metody ci�gnienia metali. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty)


Aktywna obecno�� na zaj�ciach


Kolokwium


przedmiotu Wynik kolokwium

Bibliografia 1. Z. Marciniak, Mechanika procesów tłoczenia blach, PWN, Warszawa 1961 2. S. Katarzy�ski, S. Koca�da, M. Zakrzewski, Badania własno�ci mechanicznych metali,

WNT, Warszawa, 1967 3. W. Dobrucki, Zarys obróbki plastycznej metali, Wydawnictwo „l�sk”, Katowice, 1975 4. W.P. Romanowski, Poradnik obróbki plastycznej na zimno, WNT, Warszawa 1976 5. M. Morawiec, L. Sadok, E. Wosiek, Teoretyczne podstawy technologicznych procesów

przeróbki plastycznej, l�sk,, Katowice 1977 6. R. Sypniewski, Technologia obróbki plastycznej na gor�co, Wyd. Politechniki

Warszawskiej, Warszawa 1978 7. S. Erbel, K. Kuczy�ski, Z. Marciniak Obróbka Plastyczna, PWN, Warszawa, 1981 8. J. Łuksza, L. Sadok, Wybrane zagadnienia z ci�garstwa, Wyd. AGH, Kraków, 1986,

skrypt nr 1025. 9. P. Wasiunyk, J. Jarocki, Kunictwo prasownictwo, WSiP, Warszawa 1991 10. Procesy przeróbki plastycznej – �wiczenia laboratoryjne, Podstawy teoretyczne i

wykonawstwo �wicze�, red. J. Si�czak, Wydawnictwo Naukowe AKAPIT, Kraków 2001


Kod

B.1.3 /IS

Nazwa przedmiotu

Krystalizacja metali i stopów

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Edward Fra�


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie si� z podstawami teoretycznymi i praktyk� krystalizacji metali i stopów oraz struktury odlewów.

Program wykładów

Budowa ciekłych metali i stopów. Klastery fluktuacyjne. Charakterystyka procesów zarodkowania homo i heterogenicznego, prawa zarodkowania i teoria wzrostu kryształów. Kryteria i trwało�ci frontu krystalizacji. Krystalizacja dendrytyczna: wzrost dendrytów, kształt kryształów �cianowych i nie�cianowych, zwi�zki stopnia przechłodzenia z pr�dko�ci� wzrostu dendrytów. Krystalizacja eutektyczna: budowa ziaren eutektycznych, modelowanie wzrostu eutektyk, strefy sprz��onego wzrostu faz eutektycznych, czynniki wpływaj�ce na rodzaj eutektyk. Krystalizacja perytetyk i monoeutektyk. Segregacja składników, modelowanie procesu segregacji z uwzgl�dnieniem dyfuzji w stanie ciekłym i stałym. Modelowanie kinetyki krystalizacji odlewów. Krystalizacja materiałów zaawansowanej techniki

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Krystalizacja kierunkowa eutektyk. Technologia otrzymywania monokryształów i kompozytów eutektycznych. Wyznaczanie stref sprz��onego wzrostu faz eutektycznych. Wpływ warunków krystalizacji na morfologi� frontu krystalizacji. Wizualizacja procesu wzrostu dendrytów. Wpływ warunków krystalizacji na kinetyk� krystalizacji ziaren zamro�onych, kolumnowych i równoosiowych.



zaliczenie na podstawie wykonania zada� indywidualnych, egzamin


przedmiotu egzamin

Bibliografia

1. Fra� E: Krystalizacja Metali , WNT, Warszawa, (2003). 2. Fra� E.: Teoretyczne podstawy krystalizacji. Cz. I. Metale i stopy jednofazowe. Skrypt AGH nr

930, Kraków (1984) 3. Fra� E.: Teoretyczne podstawy krystalizacji. Cz. II. Stopy jednofazowe, Skrypt AGH nr 1020, Kraków (1986).


Kod

B.1.4 /IS Nazwa przedmiotu Tworzywa na formy odlewnicze

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. In�. Stanisław M. DOBOSZ


Dr In�. Dariusz Dro�y�ski, Dr In�. Jarosław Jakubski, Dr In�. Katarzyna Major-Gabry�, Dr hab. Barbara Hutera

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

stacjonarne Stopie� studiów I


2 30 30 2 Rodzaje zaj�� Liczba godzin

3 45 3

www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zdobycie podstawowych wiadomo�ci z zakresu mas formierskich i rdzeniowych. Masy formierskie i rdzeniowe stanowi� bowiem podstawowe tworzywo do produkcji form odlewniczych w których produkuje si� odlewy Zostan� omówione aktualnie stosowane tworzywa, parametry którym musz� odpowiada� a tak�e materiały wi��ce, takie jak: lepiszcza, spoiwa a tak�e stosowane inne dodatki. Wyja�nione zostan� podstawy wi�zania i utwardzania tych mas. Zostan� tak�e omówione współczesne trendy w doborze technologii i materiałów do mas formierskich i rdzeniowych, metody zag�szczania, rodzaje powłok ochronnych i systemy ich recyklingu. Celem przedmiotu jest tak�e zapoznanie słuchaczy z metodami doboru mas formierskich i rdzeniowych. Metodami badania jako�ci oraz metodyk� pomiaru poszczególnych parametrów charakteryzuj�cych masy formierskie i rdzeniowe.

Program wykładów

Program wykładów obejmuje ogólne poj�cia z zakresy mas i materiałów formierskich i ogniotrwałych. Definicje ogólne. Podział mas i reprezentatywne technologie wykorzystuj�ce rodzaje, gatunki i odmiany mas. Syntetyczne masy klasyczne z bentonitami, tj. masy generacji I. Mieszanki bentonitowe z dodatkami w�glotwórczymi i uszlachetniaj�cymi. Masy do formowania pod wysokimi naciskami i do formowania impulsowego. Zasady od�wie�ania mas klasycznych. Masy gen. II: Sypkie masy samoutwardzalne ze spoiwami nieorganicznymi i organicznymi. Ciekłe masy samoutwardzalne. Sypkie i ciekłe masy samoutwardzalne z �ywicami syntetycznymi. Sypkie masy szybkowi��ce ze spoiwami organicznymi (procesy hot-box) – proces skorupowy, gor�cej rdzennicy, ciepłej rdzennicy, skokowego utwardzania cieplnego, z przedmuchiwaniem gor�cym powietrzem. Sypkie masy szybkoutwardzalne ze spoiwami nieorganicznymi. Sypkie masy szybkoutwardzalne ze spoiwami organicznymi (procesy cold-box). Obieg mas i materiałów formierskich w odlewni. Masy generacji III i IV – masy wi�zane czynnikami fizycznymi i masy wi�zane spoiwami biopolimerowymi. Powłoki ochronne, aktywne, wzmacniaj�ce i absorbuj�ce. Reakcje metal-forma. Zasady procesu regeneracji.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Oznaczenie zawarto�ci lepiszcza i analiza sitowa. Badanie wpływu wilgotno�ci na wytrzymało��

na �ciskanie - Rc

w, przepuszczalno�� PW i g�sto�� pozorn� ρo, syntetycznych mas formierskich.

Badanie zale�no�ci płynno�ci Dieterta - PD, płynno�ci zrzucania - PZ oraz płynno�ci swobodnej - PS od wilgotno�ci masy. Badanie wpływu wilgotno�ci na �cieralno�� i osypliwo�� syntetycznych mas formierskich. Oznaczanie zasadniczych wła�ciwo�ci mas przeznaczonych dla technologii prasowania przy u�yciu wysokich nacisków prasuj�cych. Oznaczanie wytrzymało�ci mas

formierskich w podwy�szonych temperaturach Rc

t.Oznaczanie wła�ciwo�ci mas rdzeniowych

wykonywanych technologi� zimnej rdzennicy [cold-box]. Oznaczanie wła�ciwo�ci mas rdzeniowych wykonywanych technologi� SMS [no-bake], Oznaczanie wła�ciwo�ci mas rdzeniowych wykonywanych technologi� gor�cej rdzennicy [hot-box]. Oznaczanie stopnia zag�szczenia klasycznych mas formierskich za pomoc� sondy Hofmanna. Oznaczanie powierzchni wła�ciwej piasku kwarcowego. Oznaczanie parametru Hot Distortion dla wybranych mas formierskich.



Zaliczenie – Egzamin pisemny


przedmiotu Egzamin pisemny

Bibliografia Pozycje podstawowe: 1. Dobosz St. M.: Woda w masach formierskich i rdzeniowych. Wydawnictwo Naukowe „Akapit”,

Kraków 2006, 2. Lewandowski J.L.: Tworzywa na formy odlewnicze, Wydawnictwo Naukowe „Akapit”, Kraków

1997, 3. Materiały Formierskie – Laboratorium, Skrypt Uczelniany nr 1500, Wydawnictwo AGH, Kraków 1997.

Pozycja uzupełniaj�ca: 4. Jelinek P.: Pojivove soustavy slevarenskych formovacich smesi, Ostrava 2004


Kod

B.1.5 /IS Nazwa przedmiotu Technologia Form Odlewniczych

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Andrzej Chojecki


Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof., nadzw. AGH; dr in�. Jan Mocek Dr in�. Wiesław Jankowski

Klasa przedmiotu

Kierunkowy Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowe

Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Przygotowanie absolwenta do wykonywania zawodu w zakresie wytwarzania form i rdzeni odlewniczych, poznania zasad projektowania i wykonywania form odlewniczych

Program wykładów

Technologiczno�� konstrukcji odlewów. Porównanie cech konstrukcyjnych cz��ci odlewanych, kutych, spawanych itp. Konstrukcje odlewano-spawane.. Wymagania konstrukcyjne odlewu ze wzgl�du na rodzaj materiału. Konstrukcja odlewów przeznaczonych do wykonania w formach piaskowych ze wzgl�du na łatwo�� i niski koszt wykonania modeli i rdzennic, łatwo�� formowania, mocowania rdzeni itp. Wykonanie modeli i rdzennic. Konstrukcja oprzyrz�dowania odlewniczego. Technologia rdzeni odlewniczych. R�czne i zmechanizowane sposoby wykonywania rdzeni. Formowanie maszynowe. Zalety i wady formowania maszynowego. Formowanie w masach samoutwardzalnych, formowanie pod wysokimi naciskami. Gładko�� powierzchni i tolerancje wymiarowe przy ró�nych metodach formowania maszynowego Zalewanie form odlewniczych. Rodzaje kadzi odlewniczych stosowanych w odlewnictwie stopów �elaza i metali nie�elaznych. Temperatura zalewania i jej wpływ na jako�� odlewu. Układy wlewowe. Elementy układów wlewowych i ich rola w procesie wypełniania ciekłym metalem. Oczyszczanie stopów przy przepływie przez elementy układu wlewowego.. Rodzaje układów wlewowych, sposób doprowadzania metalu do wn�ki formy. Obliczanie przekrojów elementów układu wlewowego. Dobór parametrów układu wlewowego dla �eliwa szarego, ci�gliwego, �eliwa z grafitem kulkowym, staliwa i stopów metali nie�elaznych odlewanych w formach piaskowych. Zasi�g zasilania. Wła�ciwo�ci odlewnicze stopów: lejno��, skurcz, skłonno�� do tworzenia jam skurczowych, odkształce� i p�kni��. Krzepni�cie kierunkowe i równoczesne. Kierowanie procesem krzepni�cia. Nadlewy dla odlewów z ró�nych stopów odlewniczych. Mechanizm działania i konstrukcja nadlewów. Stosowanie ochładzalników. Konstrukcja, sposób działania i zastosowanie �eber skurczowych. Odlewanie w formach metalowych. Charakterystyka procesu. Konstrukcje form metalowych, trwało�� form metalowych. Dobór płaszczyzny podziału,

odpowietrzenie kokil i rdzeni. Sposoby doprowadzenia metalu i zasilania odlewów krzepn�cych w formach metalowych. Odlewanie do form wykonanych metod� wytapianych modeli. Technologia przygotowania modeli i form. Układy wlewowe i zasilaj�ce. Gładko�� powierzchni i tolerancje wymiarowe. Zalety i wady odlewania do form wykonanych metod� wytapianych modeli. Odlewanie metod� Shawa.. Technologia wypalanych modeli (lost foam).

Laboratorium: Układy wlewowe, badania modelowe; Wykonywanie form odlewniczych z mas klasycznych i w technologiach specjalnych (metoda skorupowa, metoda Shawa, wytapiane modele, pełna forma – Lost Foam); kształtowanie chropowato�ci powierzchni.

Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Wpis na semestr V


zaliczenie wszystkich tematów �wicze�, egzamin


przedmiotu Ocena prac indywidualnych w skali ogólnie obowi�zuj�cej

Bibliografia Literatura:

1. M. Skarbi�ski: Uruchomienie produkcji w odlewni. WNT Warszawa 1972 2. A. Tabor, J.S. R�czka :Projektowanie odlewów i technologii form, Fotobit, Kraków 1998 3. Chojecki, I. Telejko : Odlewnictwo Staliwa, Akapit, Kraków 2003 4. Materiały do �wicze� i projektowania opracowane w Katedrze.


Kod

B.1.6 /IS

Nazwa przedmiotu Materiały ogniotrwałe

Prowadz�cy przedmiot dr hab. Barbara HUTERA


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Przyswojenie podstawowych definicji i wła�ciwo�ci materiałów ogniotrwałych oraz ich

prawidłowe u�ytkowanie w przemy�le metalurgicznym i odlewniczym.

Program wykładów

Materiały ogniotrwałe. Definicja, poj�cia ogólne. Teoretyczne podstawy wła�ciwo�ci materiałów ogniotrwałych. Wpływ rodzaju wi�za� chemicznych na wła�ciwo�ci ogniotrwałe – wysok� temperatur� topnienia. Metody bada�. Kryteria podziału materiałów ogniotrwałych ze wzgl�du na wła�ciwo�ci. Charakterystyka surowców stosowanych do produkcji materiałów ogniotrwałych. Wyroby ogniotrwałe kwa�ne – kryterium chemiczne. Wyroby ogniotrwałe krzemionkowe. Wła�ciwo�ci surowca (krzemionki). Polimorfizm – odmiany polimorficzne krzemionki. Produkcja, wła�ciwo�ci i zastosowanie wyrobów krzemionkowych. Wyroby ogniotrwałe szamotowe. Wła�ciwo�ci surowców: skład chemiczny, mineralny i dyspersyjno�� i wpływ na jako�� wyrobów. Wła�ciwo�ci mechaniczne – plastyczno��. Diagram fazowy: SiO2 – Al2O3. Podział mas szamotowych. Produkcja, wła�ciwo�ci i zastosowanie wyrobów szamotowych. Wyroby ogniotrwałe zasadowe – kryterium chemiczne. Wyroby ogniotrwałe magnezytowe. Wła�ciwo�ci surowców. Skład chemiczny klinkieru magnezytowego. Hydratacja. Reakcje hydratacji w wyrobach magnezytowych. Produkcja, wła�ciwo�ci i zastosowanie wyrobów magnezytowych. Wyroby ogniotrwałe dolomitowe. Surowce. Wyroby niestabilizowane, impregnowane, stabilizowane; wła�ciwo�ci, zastosowanie. Wyroby ogniotrwałe oboj�tne – kryterium chemiczne. Wyroby serii chromit-magnezyt. Wła�ciwo�ci, zastosowanie. Wyroby ogniotrwałe w�glowe. Wła�ciwo�ci surowców. Produkcja, wła�ciwo�ci i zastosowanie wyrobów w�glowych. Wyroby ceramiczne, ogniotrwałe, wi�zane chemicznie. Masy do ubijania. Betony ogniotrwałe. Zaprawy ogniotrwałe.




Zaliczenie


przedmiotu Zaliczenie pisemne

Bibliografia 1. Nadachowski F.: Zarys technologii materiałów ogniotrwałych. Wyd. l�sk 1972. 2. Janiec M.: Materiały ogniotrwałe. Wyd. PWSZ 1972. 3. Pawłowski S., Serkowski S.: Materiały ogniotrwałe w metalurgii. Wyd. Pol. l�skiej

1995. 4. Tokarski Z.: Materiały ogniotrwałe. Wyd. l�sk. 5. Pampuch R.: Materiały ceramiczne. PWN W-wa 1988.


Kod

B.1.7 /IS

Nazwa przedmiotu

Maszyny i urz�dzenia w procesach metalurgicznych i odlewniczych

Prowadz�cy przedmiot Dr in�. Rafał Da�ko


Dr in�. Rafał Da�ko Mgr in�. Jadwiga Kami�ska

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

www.kmasz.odlew.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Podstawowe wyposa�enie maszynowe stosowane w procesach metalurgicznych i odlewniczych. Urz�dzenia do technologii form piaskowych oraz do alternatywnych technologii odlewniczych pozwalaj�cych na zmniejszenie uci��liwo�ci odlewnictwa dla �rodowiska. Zdobyte umiej�tno�ci to poszerzenie i ugruntowanie wiedzy z zakresu mechaniki i budowy maszyn odlewniczych oraz systemów produkcyjnych w metalurgii, odlewnictwie klasycznym i w specjalnych metodach odlewania do form trwałych. Program wykładów

Urz�dzenia metalurgiczne stosowane w procesach przygotowania materiałów wsadowych, wytopu surówki i jej przerobu na stal. Typowe sposoby odlewania stali. Obieg materiałów formierskich w odlewni. Procesy i urz�dzenia do przygotowania materiałów i mas formierskich oraz rdzeniowych. Urz�dzenia fluidyzacyjne w procesach suszenia, chłodzenia i transportu materiałów formierskich w odlewnictwie. Maszyny do wykonywania form i rdzeni. Konstrukcja wybranych automatów formierskich. Urz�dzenia do zalewania ciekłego metalu. Maszyny i urz�dzenia do procesu regeneracji masy zu�ytej, dobór urz�dze�, klasyfikatory pneumatyczne. Maszyny do wybijania i oczyszczania odlewów. Urz�dzenia do technologii odlewania w formach trwałych. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria. Badanie procesu mieszania w mieszarkach odlewniczych ró�nego typu. Okre�lanie skuteczno�ci regeneracji osnowy masy zu�ytej w typowych sposobach obróbki regeneracyjnej. Klasyfikacja pneumatyczna materiałów formierskich. Badanie głównych i pomocniczych parametrów procesu dmuchowego (klasyczny, hot-box, cold-box).


W zaj�ciach uczestnicz� studenci I stopnia studiów dziennych Wydziału Odlewnictwa AGH (słuchacze V semestru studiów)


Zaliczenie zaj�� laboratoryjnych (na podstawie obecno�ci, zaliczenia wiedzy teoretycznej dotycz�cej realizowanych laboratoriów oraz wykonania indywidualnego sprawozdania z laboratorium


przedmiotu Egzamin ko�cowy

Bibliografia a) podstawowa 1. Bodzo� L., Da�ko J., �urawski L.: Podstawy teorii maszyn odlewniczych - Maszyny do

przygotowania materiałów i mas formierskich”. Wyd. AGH Nr 919, Kraków 1984, s. 220. 2. Da�ko J, Da�ko R., Łucarz M.: Procesy i urz�dzenia do regeneracji osnowy zu�ytych mas

formierskich, Wydawnictwo naukowe „Akapit”, ISBN 978-83-89541-88-8, Kraków 2007. 3. Da�ko J.: Maszyny i urz�dzenia do odlewania pod ci�nieniem. Uczelniane Wydawnictwa

Naukowo-Dydaktyczne. ISBN 83-88408-50-X. Kraków 2000. 4. Gregoraszczuk M.: Maszynoznawstwo. Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków

2001 b) uzupełniaj�ca 5. Chudzikiewicz R.: Mechanizacja i automatyzacja odlewni. PWT Warszawa, 1985. 6. Kosowski A.: Odlewnictwo Ogólne. Wydawnictwo naukowe „Akapit”, Kraków 2008.


Kod

B.1.8/IS

Nazwa przedmiotu

Mechanizacja i automatyzacja procesów metalurgicznych i odlewniczych

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Aleksander Fedoryszyn, prof. nadzw.


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

stacjonarne




www odlew.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Uczestnik zaj�� nab�dzie umiej�tno�ci niezb�dne do działalno�ci in�ynierskiej w produkcji przemysłowej, organizacji produkcji i �rodków produkcji. Pozyska wiedz� niezb�dn� przy projektowaniu technologii metalurgicznych i ich stosowania oraz projektowaniu, wdra�ania i doskonalenia systemu eksploatacji urz�dze� technologicznych.

Program wykładów

1 Cel, metody i uwarunkowania wprowadzenia mechanizacji. Kryteria oceny rozwi�za�.

2 Systemy mechanizacji procesów technologicznych: charakterystyka struktur, i wyposa�enia

zmechanizowanych stanowisk, gniazd i linii.

3 Mechanizacja transportu wewn�trznego.

4 Podstawy eksploatacji i zagadnienia utrzymania ruchu.

5 Aplikacje automatyki i robotyki w metalurgii


Praktyczne wykorzystanie umiej�tno�ci tworzenia struktur, wyposa�enia i eksploatacji

stanowisk, gniazd i linii wytwarzania odlewów.


zaliczenie przedmiotu Maszynoznawstwo Odlewnicze


Zaliczenie projektu, Egzamin

Zasada wystawiania 50% egzamin i 50% �wiczenia projektowe


Bibliografia 1. Chudzikiewicz R.: Mechanizacja i automatyzacja odlewni. WN-T, Warszawa, 1980.

2. Fedoryszyn A.: Systemy mechanizacji i automatyzacji odlewni. Linie wytwarzania odlewów.

Materiał dost�pny w formie konspektów.

3. Godziecki M., wi�tkiewicz H.: Przeno�niki. WNT Warszawa, 1975

4. Gregoraszczuk M.: Mechanizacja transportu wewn�trznego odlewni. Uczelniane

Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 1999.

5. Łempicki J.: Organizacja stanowisk pracy w odlewni. WNT, Warszawa, 196

6. Pi�tkiewicz A., Sobolski R.: Dwignice. WN-T. Warszawa, 1969

7. Pelczarski S., i in.: Systemy mechanizacji i automatyzacji formierni opartych na technologii

form piaskowych. Skrypt AGH nr. 595. Kraków, 1977.

8. Pola�ski A.: Mechanizacja Wewn�trznego Transportu. WN-T, Warszawa, Pozna�, 1976

9. Pr. zbiorowa.: Poradnik In�yniera. Odlewnictwo. WN-T. Warszawa, 1986.

10. Samsonowicz Z.: Automatyzacja procesów odlewniczych. WN-T. Warszawa, 1985


Kod

B.1.9 /IS

Nazwa przedmiotu Metalurgia i odlewnictwo �eliwa

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Edward Fra�


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

stacjonarne Stopie� studiów I stopie� Semestr 6



www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie si� studentów z procesami wytwarzania, wła�ciwo�ciami i zastosowaniami �eliwa.

Program wykładów

Charakterystyka surowców hutniczych do produkcji �eliwa. Procesy utleniaj�ce i redukcyjne w �eliwiakach oraz piecach indukcyjnych. Bilans cieplny i wydajno�� eliwiaków. Piece do wytapiania �eliwa. Charakterystyka fizyko-chemicznego stanu ciekłego �eliwa. Analiza wieloskładnikowych wykresów równowagi fazowej stopów Fe-C-X.. Kształtowanie struktury pierwotnej �eliwa i jego osnowy. Mechanizm wpływu czynników technologicznych na struktur� �eliwa. Zwi�zki struktury z wła�ciwo�ciami mechanicznymi, fizycznymi i technologicznymi �eliwa. Charakterystyka metod okre�lania wła�ciwo�ci odlewniczych �eliwa. Standaryzacja gatunkowa �eliwa. Zastosowania praktyczne �eliwa.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Obliczanie namiarów wsadowych do �eliwiaków i pieców indukcyjnych, kontrola biegu �eliwiaków i pieców indukcyjnych, analiza termiczna �eliwa, badania wła�ciwo�ci odlewniczych �eliwa ( lejno��, skurcz, skłonno�� do tworzenia jam skurczowych i napr��e� odlewniczych, skłonno�� do zabiele�. Technologia wytapiania zwykłego �eliwa szarego





przedmiotu Ocena zada� indywidualnych w skali ogólnie obowi�zuj�cej

Bibliografia 1. Fra� E.: Krystalizacja �eliwa.I wyd. Skrypt AGH, nr 611, Kraków (1977).

II wyd. Skrypt AGH, nr 811, Kraków (1981). 2. Fra� E., Podrzucki C.: �eliwo modyfikowane. I wyd. Skrypt AGH, nr 675, Kraków (1978) II wyd.

Skrypt AGH, nr 817, Kraków (1981) 3. Podrzucki C., �eliwo, Sl�sk, 1998. 4. Podrzucki C, Wojtysiak A: �eliwo Plastyczne , Skrypt AGH, (1987).


Kod

B.1.10 /IS

Nazwa przedmiotu Metalurgia i odlewnictwo staliwa

Prowadz�cy przedmiot prof. dr hab. in�. Jan Głownia


dr in�. Barbara Kalandyk, dr in�. Renata Zapała, dr in�. Sebastian Sobula

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 60 30 - 30 - - 5

www

Uwagi


1. opanowanie wytapiania stali na odlewy (procesów: �wie�enia, odfosforowania, odsiarczania i odtleniania),

2. opanowanie obliczania nadlewów, układów wlewowych i temperatur zalewania stali,

3. poznanie własno�ci mechanicznych i struktur staliw: w�glowego, odpornego na korozj�, odpornego na �cieranie, staliwa stosowanego do pracy w niskich temperaturach.

Program wykładów

Produkcja stali i staliwa w kraju i na �wiecie. Udział staliwa na tle produkcji innych stopów. Termodynamika roztworów �elaza. Czynniki decyduj�ce o kinetyce utleniania składników ciekłej stali (P, Si, C, Mn).Termodynamika i kinetyka odsiarczania i odtleniania. �u�le stalownicze – ich rola, budowa i skład chemiczny. Technologia wytapiania stali na odlewy w elektrycznym piecu łukowym oraz piecu indukcyjnym. Przykłady kart wytopów. Rozlewanie stali. Krzepni�cie perytektyki. Tworzenie struktury pierwotnej odlewu, powstawanie makro- i mikrosegregacji. Tworzenie si� wtr�ce� niemetalicznych w procesie krzepni�cia. Skurcz obj�to�ciowy i liniowy staliwa. Skurcz odlewniczy. Czynniki wpływaj�ce na warto�� skurczu. Powstawanie jam skurczowych w odlewach, czynniki decyduj�ce o wielko�ci, kształcie i rozmieszczeniu jam skurczowych. Sposoby kierowania procesem krzepni�cia. Obliczanie naddatków technologicznych, ochładzalników, nadlewów. Mechanizm zarodkowania i rozwoju p�kni�� na gor�co. P�kni�cia na zimno. Sposoby zapobiegania p�kni�ciom. Projektowanie układów wlewowych dla odlewów staliwnych. Podział i charakterystyka staliwa w�glowego. Podział staliwa stopowego wg zastosowania (do pracy w niskich temperaturach, �aroodporne, kwasoodporne, odporne na �cieranie) Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty)

Szkolenie BHP. Budowa i przeznaczenie pieców: łukowego i indukcyjnego. Podział wytopu na okresy, procesy zachodz�ce w poszczególnych okresach i ich cele. Utlenianie C, P, Mn, Si i innych pierwiastków. Wykres Ellinghama, karta wytopu nr 1. Odtlenianie, odsiarczanie, uzupełnianie składu chemicznego, karta wytopu nr 2. Rozlewanie stali. Pomiar liniowego skurczu swobodnego, lejno�ci oraz skłonno�ci do p�kni�� na gor�co stopów odlewniczych. Projektowanie układu wlewowego dla odlewów staliwnych. Przykłady projektowania układów wlewowych. Przykłady rozwi�za� kierowania procesem krzepni�cia za pomoc� naddatków i ochładzalników zewn�trznych. Przykłady obliczania nadlewów dla wybranych odlewów. Badanie st��enia gazów w ciekłej stali i w odlewie. Struktura staliwa w�glowego w stanie lanym i po obróbce cieplnej, wła�ciwo�ci mechaniczne, zastosowanie. Badanie kinetyki utleniania staliwa chromowego i chromowo-niklowego. Badanie �cieralno�ci staliwa (dwa gatunki, wpływ obróbki cieplnej


zaliczenie semestru V przygotowanie do ka�dych zaj�� laboratoryjnych


4. ustne sprawdzanie wiadomo�ci z ka�dego �wiczenia, 5. kontrola umiej�tno�ci analizy kart wytopu, 6. ocena sprawozda� z ka�dego �wiczenia 7. po uzyskaniu zaliczenia z zaj�� laboratoryjnych, egzamin w

formie pisemnej i ustnej

Bibliografia 1. Kniaginin G.: Staliwo. Metalurgia i odlewnictwo. Wyd. l�sk, Katowice 1976 2. Staronka A. i in.: Zarys metalurgii i odlewnictwa staliwa. Skrypt nr 1022 i 1023. Wyd.

AGH, Kraków 1986 3. Głownia J. i in.: Charakterystyka odlewów ze stali stopowych. Laboratorium. Skrypt nr

1569. Wyd. AGH, Kraków 1999 4. Głownia J. i in.: Odlewnictwo staliwa. Skrypt – w druku


Kod

B.1.11 /IS

Nazwa przedmiotu

Metalurgia i odlewnictwo metali nie�elaznych

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Stanisław Rzadkosz, prof. AGH


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie studentów ze zjawiskami zachodz�cymi podczas topienia, przygotowania ciekłego metalu i odlewania stopów metali nie�elaznych. Analiza wpływ u zabiegów technologicznych na powstał� mikrostruktur� po odlaniu. Omówienie szczegółowe technologii topienia i odlewania . Charakterystyka uzyskiwanych wła�ciwo�ci stopów metali nie�elaznych.

Program wykładów

Zagadnienia zwi�zane z przenikaniem gazów do metali. Porowato�� w odlewach metali nie�elaznych. Kształtowanie struktur, segregacja dendrytyczna w odlewach. Grubokrystaliczno�� na makro i mikrostruktur� odlewów. Modyfikacja stopów metali nie�elaznych. Aluminium i jego stopy. Wpływ składników stopowych na wła�ciwo�ci stopów. Analiza technologiczna układów równowagi stopów Al. Stopy Al-Cu, Al-Cu-Si, Al-Mg, Al-Si. Topienie, rafinacja, modyfikacja i technologia odlewania stopów Al. Stopy cynku, zanieczyszczenia, składniki stopowe. Stopy Zn Al i Zn Al. Cu.. Wła�ciwo�ci i zastosowanie. Technologia topienia, rafinacja, modyfikacja i odlewanie stopów cynku. Stopy magnezu. Analiza technologiczna układów równowagi stopów magnezu. Stopy Mg-Al, Mg-Al.-Zn, Mg-Al-Zn-Mn, stopy Mg-Zr-Mg-Tn. Wła�ciwo�ci i zastosowanie. Technologia topienia i rafinacji stopów magnezu. Inhibitory reakcji metal forma, układy wlewowe, obróbka cieplna i powłoki ochronne dla odlewów ze stopów magnezu. Mied i jej stopy. Przykłady wytwarzania odlewów z Cu. Analiza technologiczna układów równowagi stopów miedzi. Wpływ składników stopowych i zanieczyszcze� na wła�ciwo�ci stopów miedzi. Br�zy cynowe, cynowo fosforowe, cynowo cynkowo ołowiowe. Br�zy aluminiowe, br�zy i mosi�dze krzemowe. Miedzionikle, mosi�dze zwykłe, specjalne i niskomiedziowe. Technologia topienia, modyfikacja, rafinacja br�zów, mosi�dzów. Technologia odlewania stopów miedzi. Stopy na osnowie cyny i ołowiu. Analiza technologiczna układów równowagi stopów Sn i Pb. Technologia

wykonywania panewek. Stopy ło�yskowe, bimetaliczne, kompozytowe tworzywa ło�yskowe. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria. Zestawianie i obliczanie wsadów metalowych. Dobór stopów na odlewy i technologia ich wytwarzania. Technologia rafinacji i próby technologiczne kontroli stopnia zagazowania.

Technologia rafinacji i modyfikacji stopów aluminium. Wady odlewów z metali nie�elaznych i ich identyfikacja. Wpływ o�u�lowania i rozpuszczania tlenków zawartych w metalu na ilo�� wtr�ce� niemetalicznych. Wpływ charakteru chemicznego �u�la na zdolno�� do usuwania zanieczyszcze�. Wpływ �u�li pokrywaj�co-rafinuj�cych na uzysk i wła�ciwo�ci stopów Al. Modyfikacja przez zarodkowanie i przez przechłodzenie eutektyki, analiza wielko�ci ziaren w stopach Al.-Cu lub Al.-Mg oraz wielko�� wydziele� krzemu w stopach Al.- Si nadeutektycznych. Analiza krzywych krzepni�cia, struktura. Stopy ło�yskowe, wykonanie panewek. Odlewanie stopów magnezu. Technologia odlewania stopów cynku. Wpływ procesów odlewania na struktur� i wła�ciwo�ci stopów miedzi. P�kni�cie mi�dzykrystaliczne w odlewach ze stopów aluminium i miedzi.



Zaliczenie laboratorium, Egzamin


przedmiotu Ocena z egzaminu

Bibliografia 1. Adamski Cz., Piwowarczyk T. - Metalurgia i odlewnictwo metali nie�elaznych cz�� I, AGH 1988 2. Adamski Cz., Rzadkosz St. - Metalurgia i odlewnictwo metali nie�elaznych cz�� II, AGH 1992 3. Adamski Cz., Bonderek Z., Piwowarczyk T. - Mikrostruktury odlewów stopów miedzi oraz cynku. l�sk 1972 4. Górny Z., - Odlewnicze stopy metali nie�elaznych WNT. 1992 5. Adamski Cz., Górski A., Kobyli�ski St. - Systematyka wad odlewów z metali nie�elaznych PWN 1956 6. Poniewierski Z., - Krystalizacja, struktura i wła�ciwo�ci siluminów. WNT 1989 7. Fra� E., - Krystalizacja metali i stopów. PWN 1992 8. Kosowski A. – Metaloznawstwo stopów odlewniczych. AGH 1996 9. Adamski Cz., Bonderek Z. i inni – Instrukcje topienia: stopy miedzi, stopy aluminium, stopy cynku STOP Kraków 1975 10. Romankiewicz F. – Modyfikacja miedzi i jej stopów . KNM.PAN. Pozna� 1999. 11. Górny Z., Sobczak J.: Nowoczesne tworzywa odlewnicze na bazie metali nie�elaznych. Wyd. ZA-PIS,

Kraków 2006.


Kod

B. 1.12 /IS

Nazwa przedmiotu

Fizykochemia procesów metalurgicznych i odlewniczych

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. Mariusz Holzer


Dr Beata Grabowska, dr in�. Artur Bobrowski

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Projektowanie odlewniczych i metalurgicznych procesów technologicznych. Analiza zjawisk zachodz�cych w procesach odlewniczych i metalurgicznych.

Program wykładów

Termodynamika: poj�cia podstawowe (funkcje termodynamiczne, układy termodynamiczne, zwi�zki pomi�dzy funkcjami termodynamicznymi). Termodynamika roztworów. Prawdziwa stała równowagi, równanie izotermy i izobary van’t Hoffa. Wykresy Ellinghama – Richardsona i praktyczne ich wykorzystanie w metalurgii i odlewnictwie. Procesy pró�niowe. Rozpuszczalno�� gazów w k�pieli metalowej. Kinetyka procesów metalurgicznych. Zjawiska powierzchniowe. �u�le metalurgiczne Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Zastosowanie procesów pró�niowych. Rozkład termiczny ciał stałych. Zastosowanie spektroskopii FTIR do badania materiałów. Kinetyka korozji gazowej metali i stopów.


Obecno�� na wykładach i laboratoriach


Zaliczenie


przedmiotu Ocena z laboratorium i zaliczenia

Bibliografia 1 .A. Staronka, M. Holtzer, M. Piekarska: Podstawy fizykochemiczne procesów metalurgicznych i odlewniczych. �wiczenia laboratoryjne i rachunkowe. Skrypt Uczelniany AGH nr 1221. Kraków 1991 2. A. Staronka, M. Holtzer: Podstawy fizykochemiczne procesów metalurgicznych i odlewniczych. Skrypt Uczelniany AGH nr 1251. Kraków 1991 3. A. Staronka, M. Holtzer, M. Piekarska: �wiczenia laboratoryjne i rachunkowe z fizykochemii procesów metalurgicznych i odlewniczych. Skrypt Uczelniany AGH nr 1351. Kraków 1993 4. A. Staronka, M. Holtzer, M. Piekarska: Podstawy fizykochemii procesów metalurgicznych i odlewniczych. Cz.1 i Cz. 2. Wydawnictwo AGH. Kraków 1997 5. M. Holtzer, A. Staronka: Chemia fizyczna. Wprowadzenie. Wydawnictwo Naukowo Dydaktyczne AGH. Kraków 2000


Kod

B.1.13/IS

Nazwa przedmiotu

Ekologia i recykling materiałów w metalurgii i odlewnictwie

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. Mariusz Holtzer



Klasa przedmiotu

Kierunkowy Rodzaj przedmiotu

Obowi�zkowy

Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie studentów z problematyk� ekologii przemysłowej i zagadnieniem ochrony zasobów naturalnych. Poznanie mo�liwo�ci recyklingu odpadów i produktów ubocznych z przemysłu odlewniczego i metalurgicznego lub ich wykorzystania w innych bran�ach przemysłowych.

Program wykładów

Wprowadzenie do ekologii. Ekologia przemysłowa. Ocena cyklu �ycia. Rodzaje odpadów i produktów ubocznych z procesów odlewniczych i metalurgicznych. Recykling i zagospodarowanie odpadów metalowych. Recykling i zagospodarowanie odpadów mineralnych. Zrównowa�ony rozwój. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Badania wymywalno�ci odpadów. Recykling odpadów pyłowych w odlewnictwie. Analiza metali ci��kich. Brykietowanie i granulowanie odpadów.




Zaliczenie


przedmiotu Ocena z laboratorium i zaliczenia

Bibliografia

1. Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach. Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2001.

2. Dokumenty Referencyjne BREF dla przemysłu metalurgicznego. 3. Dokumenty Referencyjne dla przemysłu odlewniczego. 4. Ekologia Przemysłowa – kwartalnik.

5. Publikacje w czasopismach.


Kod

B. 2.1 /IS

Nazwa przedmiotu

Podstawy termodynamiki technicznej, technika cieplna, paliwa i spalanie



dr hab. in�. Witold Krajewski, prof. nadzw. AGH dr in�. Adam Gradowski dr in�. Janusz Lelito dr in�. Hanna Tabi�

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 105 45 15 45 -- 9

www

ptpo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zastosowania zasad termodynamiki do opisu zjawisk fizycznych i modelowania matematycznego procesów cieplnych; stosowania zasad techniki cieplnej; projektowania i eksploatacji urz�dze� energetycznych.

Program wykładów

Wielko�ci i jednostki. Pola temperatury. Warunki jednoznaczno�ci. Równania energii. Bilans energii. Rodzaje wymiany ciepła. Wymienniki ciepła. Zasady termodynamiki. Przemiany gazów i obiegi termodynamiczne. Powietrze wilgotne. Pompy ciepła. Paliwa i spalanie. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia tablicowe: Podstawowe prawa przewodzenia ciepła. Warunki jednoznaczno�ci, przewodzenie ciepła w procesach ustalonych dla układów klasycznych (�cianka płaska i cylindryczna), nieustalone pole temperatury dla ciał klasycznych (półprzestrze�, płyta, walce), promieniowanie i konwekcja. Obliczanie wymienników ciepła. �wiczenia laboratoryjne: Technika pomiarów temperatury. Pomiary współczynnika przewodzenia ciepła. Badanie parametrów przemian gazowych. Pomiary wilgotno�ci. Badania efektów cieplnych spalania paliw. Analiza składu spalin.




Zasada wystawiania Wynik egzaminu z uwzgl�dnieniem ocen zalicze� �wicze� tablicowych i laboratoryjnych


Kod


Teoria wymiany ciepła, masy i p�du w procesach odlewniczych i metalurgicznych



dr hab. in�. Witold Krajewski, prof. nadzw. AGH dr in�. Adam Gradowski

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 30 15 15 -- 2

www

ptpo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zastosowania teorii wymiany ciepła, masy i p�du do opisu zjawisk fizycznych i modelowania matematycznego procesów odlewniczych i metalurgicznych.


Przedmiot zapoznaje z podstawami teoretycznymi wymiany, ciepła, masy i p�du w odniesieniu do procesów odlewniczych i metalurgicznych, w tym towarzysz�cych przepływom płynów jednofazowych i dwufazowych. Wykładany materiał uzupełniany jest przykładami obliczeniowymi, ilustruj�cymi zastosowanie teorii w zagadnieniach praktycznych. �wiczenia tablicowe obejmuj� zadania, których rozwi�zywanie ma na celu dalsze zilustrowanie i ugruntowanie wykładanego materiału.

Program wykładów

Wprowadzenie do zagadnienia wymiany ciepła i masy: procesy przewodzenia, unoszenia i promieniowania ciepła oraz procesy dyfuzji masy. Klasyfikacja oraz fizyczne wła�ciwo�ci płynów. Statyka, kinematyka i dynamika dla płynu jednofazowego. Bilanse masy, p�du i energii mieszanin wieloskładnikowych, jednofazowych. Przepływy w kanałach zamkni�tych z wymiana ciepła – laminarne, turbulentne i mieszane. Teoria podobie�stwa i analiza wymiarowa – obliczanie współczynników wymiany ciepła i grubo�ci izolacji. Pomiar ci�nienia i pr�dko�ci przepływu płynu, straty ci�nienia. Zagadnienia ruchu fazy rozproszonej, przepływy dwufazowe. Przykłady zastosowania do procesów wymiany ciepła i masy w procesach odlewniczych i

metalurgicznych. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia tablicowe: Rozwi�zywanie zada� dotycz�cych �ci�liwo�ci, lepko�ci i napi�cia powierzchniowego cieczy. Równowaga cieczy, obliczanie siły naporu na powierzchnie płaskie i zakrzywione. Zastosowanie równania Bernoulliego w obliczeniach pr�dko�ci przepływu, strumienia masy, ci�nienia oraz

wypływu cieczy przez otwory. Obliczenia z zakresu wirowania cieczy. Obliczenia wymiany ciepła oraz strat cisnienia w czasie przepływu płynu przez kanały zamkni�te. Przykłady zastosowa� równania Hagena-Pouisselle’a.





przedmiotu

Wynik egzaminu z uwzgl�dnieniem oceny zaliczenia �wicze� tablicowych.



Kod B. 3 /IS Nazwa przedmiotu

METODY BADA� MATERIAŁÓW

Prowadz�cy przedmiot dr in�. Barbara Olszowska-Sobieraj


dr in�. Barbara Olszowska-Sobieraj mgr in�. Edward Tyrała

Klasa przedmiotu Kierunkowy Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów




www

Uwagi Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci

• zdobycie umiej�tno�ci i kompetencji doboru oraz stosowania metod analitycznych w badaniu materiałów, wykrywania nieci�gło�ci materiałowych i wad powierzchniowych,

• posługiwanie si� aparatur� badawcz� do oceny: struktury w skali makro, mikro oraz nano, wła�ciwo�ci fizyko-chemicznych, mechanicznych i u�ytkowych: metali, stopów i kompozytów odlewanych.

Program wykładów Definicje i kryteria klasyfikacji materiałów (metali i stopów jedno i wielofazowych (na osnowie Fe, Ni, Co, Cu, Sn, Zn, Al., Mg, Ti) oraz kompozytów odlewanych (metalowo-ceramicznych i metalowo-polimerowych) pod k�tem wła�ciwo�ci: fizyko-chemicznych, mechanicznych, u�ytkowych. Dobór metod, aparatury i zasady opracowania procedur dla laboratoriów przemysłowych i naukowych. Badania składu chemicznego materiałów metod� spektroskopow�. Poznanie podstawowych metod wyznaczania temperatur przemian fazowych w stopach metali wyznaczanych z krzywych chłodzenia i nagrzewania oraz metod� dylatometryczn�. Mikroskopia optyczna. Metody Bada� powierzchni. Badania jako�ciowe i ilo�ciowe makro i mikrostruktury. Komputerowa analiza obrazu: stereologia i faktografia ilo�ciowa. Transmisyjna mikroskopia elektronowa. Mikroskopia skaningowa i rentgenowska analiza fazowa. Badania wła�ciwo�ci mechanicznych metodami statycznymi i dynamicznymi. Badania twardo�ci metod�: Brinella, ,Vickersa, Rockwella, Schore`a, Poldi’ego. Badania wła�ciwo�ci wytrzymało�ciowych materiałów spr��ystych i kruchych na przykładzie stali, staliwa, �eliwa: szarego, sferoidalnego i ci�gliwego. Statyczna próba rozci�gania, zginania, �ciskania. Badanie udarno�ci. Wpływ temperatury na wła�ciwo�ci mechaniczne. Defektoskopia i metody bada� nieniszcz�cych wykrywaj�cych wady wewn�trzne i powierzchniowe (radiologiczne, ultradwi�kowe, magnetyczne, badanie szczelno�ci, z zastosowanie substancji kapilarnych, elektrostatyczne). Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria Metody i zasady badania twardo�ci: (Brinella, Vickersa, Rockwella, Poldi, Shorea) - dobór parametrów badania, sposoby zapisu i przeliczenia wyników. Zakres przydatno�ci danej metody badania dla: ró�nych stopów, odlewów o ró�nej historii technologicznej (ograniczenia w zastosowaniu). Statyczna próba rozci�gania: charakterystyka próbek dla materiałów plastycznych i kruchych (staliwa, stali i �eliwa), wykresy rozci�gania materiału plastycznego i kruchego, granice napr��e� i wzory na ich wyliczenie. Wskaniki mechaniczne staliwa i �eliwa okre�lone w próbie statycznej rozci�gania, wzory na ich obliczenie i jednostki. Charakterystyka (próbki, sposobu wykonania, okre�lanych warunków, wzory i jednostki) próby: statycznej zginania �eliwa szarego; statycznej �ciskania �eliwa szarego; udarno�ci stali, staliwa i �eliwa. Rodzaje bada� nieniszcz�cych i zadania realizowane tymi metodami. Ogólny zarys sposobu badania

odlewów metodami nieniszcz�cymi. Zalety i wady poznanych metod nieniszcz�cych. Nieniszcz�ce badania makroskopowe: siarka i fosfor w staliwie, stali i �eliwie, sposób ich wyst�powania, wpływ na wła�ciwo�ci oraz metody wykrywania niejednorodno�ci w odlewach i elementach maszyn po przeróbce plastycznej. Makro i mikroskopowe: wtr�cenia niemetaliczne w stopach - rodzaje, pochodzenie, sposób wykrywania. Budowa mikroskopu metalograficznego. Charakterystyka optyczna. Wady odwzorowania optycznego. Wykonanie zgładu metalograficznego- sposoby, kolejne operacje, potrzebne urz�dzenia i materiały. Sposób powstania obrazu mikrostruktury. Budowa mikroskopu elektronowego. Sposób przygotowania preparatyki. Zakres stosowania. Interpretacja uzyskanych wyników. Oceny metalograficzne na przykładzie staliwa i �eliwa.


• uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium obejmuj�cego materiał danych zaj�� laboratoryjnych,

• zaliczenie pisemnego sprawozdania z poprzednich zaj�� laboratoryjnych,


Zaliczenie laboratorium wystawiane na podstawie:

• obecno�ci na wszystkich zaj�ciach laboratoryjnych,

• ocen otrzymywanych za indywidualne pisemne sprawozdania z bada� laboratoryjnych,

• ocen otrzymanych z kolokwiów obejmuj�cych materiał zaj�� laboratoryjnych.


przedmiotu Ocena ko�cowa przedmiotu jest �redni� z otrzymanych ocen.

Bibliografia Literatura do �wicze� laboratoryjnych:

• notatki z wykładów i instrukcje do �wicze�,

• Kosowski A., Metaloznawstwo i obróbka cieplna odlewów, Wyd. Akapit, Kraków, 2003,

• Pacyna J., Metaloznawstwo. Wybrane zagadnienia, UWND AGH, Kraków, 2005,

• Prowans S., Struktura stopów, PWN, Warszawa, 2000,

• Kozubowski J., Metody transmisyjnej mikroskopii elektronowej, Wyd. l�sk, 1983,

• Przybyłowicz K., Jasie�ska S., Nowoczesne metody badawcze w metalurgii i metaloznawstwie, Wydanie drugie uzupełnione, Wyd. AGH, skrypt nr 797, Kraków, 1981,

• Pakulski J., Olszowska-Sobieraj B., Rabczak A., Staszczak L., Stoszko A., Styrkosz J., �wiczenia laboratoryjne z metaloznawstwa stopów odlewniczych, Wyd. AGH, skrypt nr 786, Kraków, 1980,

• ksi��ki i skrypty z zakresu metaloznawstwa, dost�pne w bibliotece wydziałowej i uczelnianej, Literatura uzupełniaj�ca:

• Bła�ewski S., Pomiary twardo�ci.

• Katarzy�ski W. i inni, Badania własno�ci mechanicznych.

• Przybyłowicz K., Metody badawcze w metaloznawstwie, Wyd. AGH skrypt nr1282

• Przybyłowicz K., Metaloznawstwo, WNT Warszawa 1992

• Dobrza�ski L., Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach, WNT 1998

• Blicharski M., Wst�p do in�ynierii materiałowej, WNT 1998

• Hapner H, Stropee H., Magnetyczne i indukcyjne badania metali.

• Ostrowski i inni., Wykrywanie wad powierzchniowych metodami penetracyjnymi.

• Pawłowski Z., Badania nieniszcz�ce.

• Radwan M, Pr�dzy�ski A., Radiologiczna kontrola produkcji.

• Metauschek J., Technika ultradwi�kowa.

• Angres J., Nieniszcz�ce metody kontroli zł�cz spawanych, Wyd. l�sk 1973

• Appel L, Kowalczyk R., Mikroskop. Budowa i u�ytkowanie.

• S�kowski i inni, Atlas struktur znormalizowanych stopów odlewniczych.

• Pluta M., Mikroskopia optyczna, WNT Warszawa 1982

Kod B.4/IS Nazwa przedmiotu

Mechanika i wytrzymało�� materiałów

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Marek Płachno Osoby prowadz�ce

zaj�cia Dr hab. in�. Marek Płachno

Klasa przedmiotu Kierunkowy Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów

stacjonarne Stopie� studiów I stopnia Semestr 2

Suma Wykłady �wiczenia Laboratoria Seminaria Projekty ECTS Rodzaje zaj�� Liczba godzin 60 30 30 4

www http://zwmik.imir.agh.edu.pl/Działalno�� Dydaktyczna/Mechanika techniczna i wytrzymało�� materiałów

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie studentów z podstawami statyki, kinematyki i dynamiki ciał stałych, a tak�e z zasadami obliczania napr��e� i odkształce� w typowych konstrukcjach in�ynierskich. Po uko�czeniu kursu przedmiotu studenci maj� umiej�tno�� wykonywania oblicze� in�ynierskich dotycz�cych prostych problemów z mechaniki i wytrzymało�ci typowych konstrukcji in�ynierskich.

Program wykładów Podstawowe poj�cia z zakresu mechaniki oraz wytrzymało�ci materiałów. Układy sił i zasady ich redukcji. Płaski układ sił, jego odmiany, matematyczna redukcja i formułowanie warunków równowagi układu.(4h). Siły wewn�trzne oraz napr��enia normalne i styczne. Zale�no�ci pomi�dzy składowymi napr��e� a składowymi sił wewn�trznych. Napr��enia i odkształcenia przy rozci�ganiu oraz �cis-kaniu. Spi�trzenie napr��e�, wyboczenie spr��yste oraz spr��ysto-plastyczne. Warunki bez-piecze�stwa i sztywno�ci (4h). Analiza stanu napr��enia i stanu odkształcenia. Płaski stan napr��e�, koło napr��e� Mohra. Składowe stanu odkształcenia. Uogólnione prawo Hooke,a. cinanie w ele-mentach konstrukcyjnych. Warunki bezpiecze�stwa dla poł�cze� sworzniowych i nitowanych oraz poł�cze� spawanych ze spoinami pachwinowymi (4h). Momenty statyczne i momenty bezwładno�ci przekroi konstrukcyjnych. Zginanie proste i zło�one pr�tów. Warunki bezpiecze�stwa i sztywno�ci przy zginaniu z rozci�ganiem i �ciskaniem oraz przy zginaniu uko�nym (4h). Skr�canie pr�tów o przekroju kołowym. Skr�canie ze zginaniem. Hipotezy wyt��eniowe. Warunki bezpiecze�stwa i warunki sztywno�ci wału maszynowego (2h). Relaksacja napr��e�, pełzanie materiału, zm�czenie materiału. Czynniki pełzania i relaksacji. Napr��enia okresowo-zmienne i inne czynniki zm�czenia. Wytrzymało�� zm�czeniowa materiału i konstrukcji (2h). Proste modele obliczeniowe płyt i powłok cienko�ciennych. Cienkie płyty kołowo-symetryczne i prostok�tne, płyty grube. Cienkie powłoki w stanie błonowym (bez zginania) (2h). Ruch prosty punktu i ruch zło�ony punktu bezwzgl�dny, wzgl�dny oraz ruch unoszenia. Pr�dko�� i przyspieszenie punktu w ruchu prostym i zło�onym. Przyspieszenie Coriolisa. Ruch bryły sztywnej post�powy, obrotowy oraz płaski. Pr�dko�� i przyspieszenie bryły w ruchu płaskim. Chwilowy �rodek obrotu. Chwilowy �rodek przyspieszenia (4h). Dynamika bryły sztywnej w ruchu post�powym, obrotowym i płaskim. Równania dynamiczne ruchu i ich analiza (2h). Statyka płynów, prawo Eulera, prawo Pascala, prawo Archimedesa. Praktyczne aplikacje. Kinematyka i dynamika płynów, równania Bernoulliego. Praktyczne aplikacje (2h). Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Obliczenia i analiza płaskiego �rodkowego układ sił metod� geometryczn� i algebraiczn�. (4h). Redukcja zło�onych układów sił oraz analiza stanów równowagi prostych konstrukcji in�ynierskich (4h). Obliczenia i analiza warunków bezpiecze�stwa i sztywno�ci dla rozci�gania oraz �ciskania pr�tów (2h). Obliczenia i analiza parametrów stanu napr��enia i stanu odkształcenia, napr��e� głównych, odkształce� obj�to�-ciowych i postaciowych (2h). Obliczenia momentów statycznych i bezwładno�ci typowych przekroi

konstrukcyjnych.(2h). Obliczenia i analiza warunków bezpiecze�stwa i sztywno�ci dla zginania, zginania z rozci�ganiem i �ciskaniem, zginania uko�nego oraz zginania ze skr�caniem w elementach prostych konstrukcji in�ynierskich (6h). Obliczenia i analiza warunków bezpiecze�stwa i sztywno�ci dla prostych przypadków płyt oraz powłok cienko�ciennych (2h). Obliczenia i analiza pr�dko�ci i przyspiesze� punk-tu materialnego oraz bryły sztywnej w ruchu prostym i zło�onym (4h). Obliczenia i analiza sił wyporu i naporu cieczy w zbiornikach oraz nat��enia wypływu, przepływu i oporów hydraulicznych ruchu cieczy w ruroci�gach (4h).


Uko�czenie kursu matematyki i fizyki na poziomie szkoły �redniej.


Zaliczenie indywidualnych prac domowych oraz sprawdzianów pisemnych na �wiczeniach.


przedmiotu

Ocena zaliczenia przedmiotu -.70%. Ocena za obecno�� i aktywno�� na �wiczeniach – 20%. Ocena za uczestnictwo w wykładach - 10%.

Bibliografia Engel Z., Giergiel J.: Mechanika. 1.Statyka. 2 Kinematyka. 3 Dynamika. Wydawnictwa AGH Kraków 1998 Skorupa A., Skorupa M.: Wytrzymało�� materiałów. Skrypt dla studentów wydziałów niemechanicznych. Wydawn. AGH Kraków 2000 Giergiel J., Głuch L., Łopata A.: Zbiór zada� z mechaniki. Metodyka rozwi�za�. Wydawn. AGH Kraków 2001 Lisowski A., Siemieniec A.: Wytrzymało�� materiałów. Przykłady oblicze� – zadania. PWN Warszawa, 1976 Philpot T.A.: Mechanics of Materials. An integrated Learning System. John Wilej & sons, Inc. 2007 Płachno. M. Materiały do wykładów z przedmiotu „Mechanika i wytrzymało�� materiałów” zamieszczane w ka�dym kolejnym kursie przedmiotu na stronie internetowej http://zwmik.imir.agh.edu.pl/Działalno�� Dydaktyczna/Mechanika techniczna i wytrzymało�� materiałów.


Kod

B.5.1 /IS

Nazwa przedmiotu Zapis konstrukcji i grafika in�ynierska

Prowadz�cy przedmiot Dr in�. Jarosław Piekło


Dr in�. Jarosław Piekło

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 75 15 15 45 4

www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Poznanie procedur, zasad i norm umo�liwiaj�cych jednoznaczne przedstawienie i odczyt zapisu konstrukcji cz��ci i zespołów maszyn. Zapoznanie studentów z mo�liwo�ciami wykorzystania programów komputerowych CAD w zapisie konstrukcji, oraz zastosowaniu rysunku 3D w analizie technologii odlewniczej, analizie wytrzymało�ci odlewu, opracowaniu technologii wykonania cz��ci, oraz w systemach szybkiego prototypowania. Podanie podstawowych informacji na temat obróbki ubytkowej i stosowanych w tym celu maszyn. Program wykładów

Dwuwymiarowy i trójwymiarowy zapis konstrukcji w systemach CAD. Wykorzystanie rysunków 3D do analizy i optymalizacji konstrukcji, symulacji procesów odlewniczych oraz opracowania technologii wykonania elementu w programach CAM oraz systemach szybkiego prototypowania. Formaty arkuszy i znormalizowane elementy rysunku technicznego. Rodzaje rysunków. Metody rzutowania. Sposoby zapisu geometrycznej postaci konstrukcji w rzutach prostok�tnych - widoki i przekroje. Zapis wymiarów. - forma graficzna zapisu wymiarów, - zasady rozmieszczania wymiarów, - sposoby wymiarowania elementów geometrycznych przedmiotu, - ogólne zasady wymiarowania. Podstawy obróbki skrawaniem i stosowany park maszynowy. Zapis tolerancji wymiarów liniowych i pasowa�. Zapis tolerancji kształtu i poło�enia. Zapis struktury powierzchni. Zapis obróbki cieplnej i oznaczanie powłok nało�onych na powierzchni� przedmiotu. Zapis tolerancji kształtu i poło�enia. Zasady rysowania typowych poł�cze� maszynowych

- zasady rysowania poł�cze� gwintowych, - rysowanie i wymiarowanie spoin i poł�cze� spawanych,

- rysowanie i wymiarowanie zgrzein i poł�cze� zgrzewanych - rysowanie poł�cze� nitowych, lutowanych i klejonych

Rysowanie uszczelnie�. Rysunki ło�ysk tocznych. Rysunki wykonawcze typowych cz��ci maszyn. Zasady wykonywania rysunków zło�eniowych.


�wiczenia projektowe Rozwi�zywanie zada� rysunkowych z zakresu rzutowania, wymiarowania, wykonywania przekrojów oraz oznaczania struktury powierzchni. Rysunki wykonawcze typowych cz��ci maszyn. Wykonanie rysunków poł�cze� gwintowych i spawanych Rysunek zło�eniowy. Czytanie i analiza rysunków konstrukcyjnych wybranych cz��ci maszyn. Laboratorium Podstawy wykonania rysunku 3D w systemie CAD (Solid Works) - �rodowisko graficzne programu CAD, - tworzenie szkicu 2D, - ró�ne metody generowania rysunku 3D na podstawie szkicu Zasady wykonania rysunku zło�eniowego Zastosowanie programu CAD do optymalizacji konstrukcji odlewu.



Zaliczenie kolejnych etapów �wicze� rysunkowych, sprawdzian praktyczny z podstawowych zasad wykonywania rysunku technicznego, sprawdzian praktyczno – teoretyczny obejmuj�cy zagadnienia przedstawione na wykładach.


przedmiotu

Ocena ko�cowa uwzgl�dnia poziom wiedzy studenta z zakresu praktyki wykonania rysunku metodami klasycznymi i komputerowymi oraz stopie� przyswojenia zagadnie� omawianych na wykładach.

Bibliografia 1. T. Dobrza�ski : Rysunek Techniczny Maszynowy, WNT Warszawa 2004 2. T. Lewandowski : Zbiór Zada� z Rysunku Technicznego dla Mechaników, WSiP

Warszawa 1998 3. A. Bober, M. Dudziak : Zapis Konstrukcji, PWN Warszawa 1999 4. M. Babiuch: Solid Works 2006 w praktyce, Helion 2007


Kod

B.5.2 /IS

Nazwa przedmiotu Podstawy konstrukcji maszyn

Prowadz�cy przedmiot Dr in�. Mariusz Łucarz


Dr in�. Mariusz Łucarz

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 90 45 15 - - 30 7

www


Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest przedstawienie studentom podstawowych rozwi�za� elementów maszyn oraz zespołów, a tak�e wykształcenie umiej�tno�ci ich doboru z uwzgl�dnieniem metod optymalizacji konstrukcji.

Program wykładów

Wiadomo�ci wprowadzaj�ce. Wymagania stawiane cz��ciom maszyn. Warunek odporno�ci na obci��enia. Współczynnik bezpiecze�stwa i napr��enia dopuszczalne. Wytrzymało�� zm�czeniowa. Dokładno�� wymiarowa i kształtowa cz��ci maszyn. Tworzywa i materiały konstrukcyjne. Zasady konstruowania cz��ci maszyn stosowanych w poł�czeniach nierozł�cznych (nitowych, spawanych, zgrzewanych, lutowanych, klejonych i skurczowych), w poł�czeniach spoczynkowych rozł�cznych (�rubowych, kołkowych, klinowych, wpustowych, sto�kowych, zaciskowych oraz wciskowych), w poł�czeniach ruchowych (�rubowych, sworzniowych, wielowypustowych oraz spr��ystych). Zasady konstruowania i doboru cz��ci maszyn stosowanych w ło�yskowaniach (czopów ło�yskowych, panwi oraz ło�ysk tocznych). Smarowanie ło�ysk i innych w�złów tarcia. Zasady konstruowania i doboru cz��ci maszyn w nap�dach (osi i wałów, przekładni, sprz�gieł i hamulców). Konstruowanie poł�cze� przewodów rurowych, zbiorników i dobór ich osprz�tu. Konstruowanie optymalizuj�ce. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia projektowe Sukcesywne rozwi�zywanie indywidualnych zada� konstrukcyjnych z zakresu stosowania kryterium odporno�ci na obci��enia, z zakresu poł�cze� spawanych i poł�cze� �rubowych, z zakresu �rub nap�dowych, osi, wałów, ło�yskowa� oraz przekładni z�batych. Sprawdzanie post�pów samodzielnych projektów semestralnych. �wiczenia audytoryjne Obliczenia wytrzymało�ciowe podstawowych elementów maszyn oraz poł�cze�. Zadania w zakresie projektowania maszyn w oparciu o normy i zalecenia konstrukcyjne.


W zaj�ciach uczestnicz� studenci studiów stacjonarnych II roku.


�wiczenia audytoryjne - sprawdzenie znajomo�ci algorytmu oblicze� – kolokwia, �wiczenia projektowe: wykonanie i obrona projektu indywidualnego, Zaliczenie przedmiotu: Egzamin – test sprawdzaj�cy znajomo�� zagadnie� w oparciu o tematy egzaminacyjne udost�pnione studentom na pocz�tku zaj��.


przedmiotu

Ocena ko�cowa wystawiana jest jako �rednia z uzyskanych wyników z �wicze� audytoryjnych, projektowych oraz oceny z egzaminu.

Bibliografia a) podstawowe 1. Osi�ski Z., Bajon W., Szucki T.: Podstawy konstrukcji maszyn. Pa�stwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1986. 2. Rutkowski A.: Cz��ci Maszyn. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1986. 3. D�browski Z.: Wały maszynowe. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1999. 4. Por�bska M., Skorupa A.: Poł�czenia spójno�ciowe. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Warszawa 1997. 5. Osi�ski Z.: Sprz�gła i hamulce. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000. b) uzupełniaj�ce 6. Okraszewski K.: �wiczenia konstrukcyjne. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.

Warszawa 1999. 7. Kurmaz L.W., Karmaz O.L.: Projektowanie w�złów i cz��ci maszyn. Wydawnictwo

Politechniki wi�tokrzyskiej. Kielce 2006. 8. Garncarz G., Arkusik S.: Pomoce projektowe w budowie maszyn. Wydawnictwo Politechniki

l�skiej, Gliwice 1998.

9. Polskie Normy.


Kod

B.5.3 /IS Nazwa przedmiotu Maszynoznawstwo odlewnicze

Prowadz�cy przedmiot Prof. zw. dr hab. in�. Roman Wrona


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 75 15 30 - 30 6

www

www.mech.wo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Poznanie zasad teorii mechanizmów i metodyki stosowania analizy funkcjonalnej do

konstruowania urz�dze� technologicznych w odlewniach i procesów eksploatacji.

Program wykładów

Maszynoznawstwo ogólne – maszyny spr��aj�ce (spr��arki, dmuchawy, wentylatory, pompy). Elementy robocze – pneumatyczne i hydrauliczne, wibratory, urz�dzenia transportu wewn�trznego. Maszynoznawstwo odlewnicze – urz�dzenia i mechanizmy do realizacji procesu technologiczno-produkcyjnego z zakresu sporz�dzania mas formierskich, formowania, wybijania,

oczyszczania i wyka�czania odlewów. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria: Obejmuj� cztery tematy z zakresu transportu wewn�trznego w odlewni, badania procesu fluidyzacji i klasyfikacji, wykonania form odlewniczych, przygotowania mas formierskich (pomiary indykatorowe, procesy mieszania mas). Projekty: Tematy do samodzielnego zaprojektowania mechanizmów lub fragmentów maszyn odlewniczych według programu; analiza funkcjonalna mechanizmów lub fragmentu maszyny, obliczenia projektowe, graficzne wykonania rysunku konstrukcyjnego. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Wykłady na ogólnych zasadach według regulaminu, laboratoria obowi�zkowe, projekty: udział i konsultacje


Zaliczenie laboratoriów: kolokwia i sprawozdania, projektów: oddanie rozwi�zania projektowego, całego przedmiotu: egzamin


przedmiotu

Wyniki z poszczególnych rodzajów zaj��, egzaminu i aktywno�� podczas zaj��

Bibliografia Podr�czniki podstawowe:

1. Gregoraszczuk M.: Maszynoznawstwo odlewnicze. AGH, Kraków, 2004 2. Fedoryszyn A., Smyksy K., Ziółkowski E.: Maszynoznawstwo odlewnicze – laboratorium.

AGH, Kraków, 2008 3. Katalogi znacz�cych producentów maszyn i urz�dze� odlewniczych 4. Strony internetowe producentów maszyn i urz�dze� na rzecz odlewnictwa


Kod


Projektowanie i uruchomienie produkcji w odlewni

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. AGH


Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. AGH Dr in�. …………………………

Klasa przedmiotu

Kierunkowy Rodzaj

przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów




www

[email protected]

Uwagi


Uruchomienie produkcji odlewów w ka�dej odlewni wymaga wielu etapów prac, poczynaj�c od koncepcji i studiów, a ko�cz�c na uruchomieniu produkcji seryjnej. W całym cyklu przygotowania produkcji obowi�zuje pewna systematyka post�powania i sekwencyjno�� prac projektowych. Celem przedmiotu jest nabycie umiej�tno�ci opracowywania dokumentacji pozwalaj�cej na uruchomienie produkcji odlewów w ró�nych technologiach odlewania: w formach piaskowych, metalowych, ceramicznych, itp.

Program wykładów

Tematyka wykładów dotycz�cych projektowania i uruchomienia produkcji obejmuje nast�puj�cy cykl:

1. Procedury opracowania procesu produkcyjnego w odlewni 1h 2. Opracowanie procesu wykonywania odlewów w formach piaskowych, zasady

(sposoby wykonania form, analiza technologiczno�ci odlewu, opracowanie projekt odlewniczej)…………………………………………………………………………2h

3. Opracowanie projektów technologii odlewania w formach piaskowych w zale�no�ci o rodzaju stopu odlewniczego (układy wlewowe i zasilaj�ce dla �eliwa , staliwa i stopów metali nie�elaznych, filtracja metalu w układach wlewowych) ………………………………………………………………………. 3h

4. Opracowanie procesów wykonywania odlewów wg metod specjalnych (odlewanie w formach metalowych, odlewanie pod ci�nieniem, inne technologie). …………………………………………………………… …… 2h 5. Projektowanie technologii dla zmechanizowanych i zautomatyzowanych linii

formowanie ( technologie form wilgotnych, form z mas samoutwardzalnych, formy skorupowe, wykonywanie rdzeni, projektowanie oprzyrz�dowania odlewniczego dla poszczególnych

technologii)…………………………………………………………..……………. 3h 6. Przygotowanie ciekłego metalu i zalewania form, zasady procesu……

……………………………………………………………………………………… 2h 7. Opracowanie projektów i procesów wykonania oprzyrz�dowania odlewniczego:

modeli i form metalowych……………………………………………………… 2h 8. Wykonanie i kontrola próbnych odlewów. Procedury i instrukcje kontroli….. 1h 9. Komputerowe programy in�ynierskie wspomagaj�ce projektowanie technologii

form i ich optymalizacj�………………………………………………………… 2h 10. Wpływ koncepcji i rozwi�za� projektowych technologii form na jako�� odlewów

i poziom wyst�puj�cych braków (analiza przykładów rozwi�za� technologicznych) ……………………………………………………………… 1h.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Program zaj�� projektowych:

1. Opracowanie technologii (jej dokumentacji) wytwarzania odlewów w formach piaskowych (rysunek technologiczny, surowego odlewu, konstruowanie rdzeni, zamki rdzeniowe, otwory, �ebra, itp.) (4h)

2. Projektowanie zasilania odlewów (okre�lania wielko�� nadlewów, rozmieszczenie, wyznaczanie strefy zasilania, ochładzalniki, itp.)

• Specyfika układów zasilania odlewów staliwnych

• Specyfika układów zasilania odlewów �eliwnych (sferoidalnych) • Specyfika układów zasilania odlewów ze stopów met. lekkich (2h)

3. Wykonanie indywidualnego projektu dla odlewów z �eliwa sferoidalnego (4h) 4. Projektowanie technologii (i jej dokumentacji) dla form z pionow� płaszczyzn� podziału –

specyfika technologii i układów wlewowo – zasilaj�cych (2h) 5. Projektowanie technologii wykonywania odlewów metod� wytapianych modeli (modele,

układy wlewowe, zasady konstruowania zespołów modelowych) (2h) 6. In�ynierskie programy wspomagaj�ce projektowanie i optymalizacj� technologii form

odlewniczych (1h) Tworzenie dokumentacji technologicznej (rysunek koncepcji odlewania, rysunki form i rdzennic, karty technologiczne, karty prób, itp.) Projektowanie (zakres uzupełniaj�cy - do wyboru):

• wykonania uproszczonej dokumentacji technologii dla odlewów z �eliwa szarego.

• wykonanie uproszczonej dokumentacji technologicznej, z uwzgl�dnieniem filtracji metalu i zasilania dla odlewów z �eliwa sferoidalnego (specyfika technologiczna)

• wykonania uproszczonej dokumentacji dla technologii z pionow� płaszczyzn� podziału

• wykonania uproszczonej dokumentacji dla odlewów ze staliwa

• przykłady projektów technologii specjalnych (technologii lost foam, wytapianych modeli, skorupowych)

• przykłady projektów technologii kokilowego (formy do zalewania grawitacyjnego, formy ci�nieniowe)


w przedmiocie Uczestnictwo w wykładach z przedmiotu, poprzedzaj�cych zaj�cia projektowe


egzamin

Zasada wystawiania Zaliczenie projektów i egzamin


Bibliografia 1. M. Skarbi�ski: „Uruchomienie produkcji odlewów” Warszawa. WNT –1974 2. M. Skarbi�ski: „Dokładno�� wymiarowa odlewów” W – wa . WNT– 1966 3. M. Perzyk i inni: „Materiały do projektowania procesów odlewniczych” ; PWN Warszawa 1990 4. M. Perzyk i inni: „Materiały do projektowania oprzyrz�dowania odlewniczego” ; PWN ;

Warszawa 1988 5. J. R�czka, A. Tabor: „Projektowanie technologii odlewniczych”; Fotobit , Kraków 1998 6. J. Zych: „Projektowanie technologii dla odlewów z �eliwa sferoidalnego” – materiały

wykładów (niepublikowane); -Pracownia Technologii Form 7. Instrukcje do projektowania technologii; - Pracownia technologii 8. Poradniki: In�yniera Odlewnika (dost�pne wydanie) 9. T. Piwo�ski: Poradnik modelarza, formierza i rdzeniarza. NT W - wa 1972


Kod

B.6 /IS

Nazwa przedmiotu Elektrotechnika i elektronika

Prowadz�cy przedmiot St. Wykładowca Andrzej D�browski


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

Stacjonarne Stopie� studiów I stopnia Semestr 3



www

Strona www w przygotowaniu.

Uwagi

Forma wykładów: tradycyjna wspomagana prezentacjami z wykorzystaniem symulacyjnych programów komputerowych.

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Umiej�tno�� wykorzystania wiedzy o zjawiskach elektrycznych i magnetycznych w technice. Zapoznanie z działaniem podstawowych urz�dze� elektrycznych i elektronicznych oraz ich bezpieczn� obsług�. Poznanie aparatury pomiarowej i metod prowadzenia pomiarów elektrycznych.

Program wykładów

Podstawowe wielko�ci oraz jednostki elektryczne i magnetyczne. Pole elektryczne i pole magnetyczne. Fale elektromagnetyczne. Sygnały analogowe i cyfrowe. Warto�ci �rednie i skuteczne sygnałów elektrycznych. Przyrz�dy do pomiaru wielko�ci elektrycznych. Tryby pracy DC i AC multimetrów cyfrowych. Pomiary pr�du, napi�cia i mocy w obwodach elektrycznych. Własno�ci podstawowych elementów obwodu elektrycznego. Elementy idealne i rzeczywiste. Wybrane elementy półprzewodnikowe, ich wła�ciwo�ci i zastosowanie. Analiza obwodu elektrycznego. Stan ustalony i nieustalony. Obwody pr�du stałego. Obwody liniowe. Zasada superpozycji. Energia i bilans mocy w obwodach elektrycznych. Pr�d sinusoidalny. Metoda liczb zespolonych. Impedancja zespolona. Zjawisko rezonansu w obwodach elektrycznych. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach pr�du sinusoidalnego. Wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej. Obwody jednofazowe i układy trójfazowe. Instalacje elektryczne. Stany dynamiczne w obwodach elektrycznych. Zmienne stanu. Generacja drga� elektrycznych. Pomiary i obserwacje oscyloskopowe. Transformatory. Silniki i pr�dnice. Maszyny pr�du stałego. Maszyny synchroniczne i asynchroniczne. Struktura i projektowanie nap�du elektrycznego. Podstawowe układy elektroniczne. Układy analogowe i cyfrowe. Prostowniki i układy zasilaj�ce, wzmacniacze, wzmacniacz operacyjny. Wybrane układy cyfrowe kombinacyjne i sekwencyjne. Schematy blokowe. Podstawy systemów mikroprocesorowych. Przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe. Komputerowe systemy i karty pomiarowe. Wybrane urz�dzenia elektrotechniczne i elektroniczne w metalurgii – grzejnictwo elektryczne, przetwarzanie wielko�ci nieelektrycznych na elektryczne.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratorium

Ochrona przeciwpora�eniowa i zasady bezpiecznej obsługi urz�dze� elektrycznych.

rodowisko programistyczne do oblicze� matematycznych - Matlab Komputerowy program do symulacyjne układów elektrycznych i elektronicznych – Multisim

Elektroniczne stabilizowane zasilacze napi�cia i pr�du stałego. Zdejmowanie charakterystyk pr�dowo-napi�ciowych. Pomiary w obwodach pr�du stałego – sprawdzenie zasady superpozycji, bilans mocy obwodu elektrycznego.

Obwody pr�du sinusoidalnego – wykorzystanie autotransformatora, pomiar pr�du, napi�cia oraz mocy czynnej, biernej i pozornej w obwodach elektrycznych z obci��eniem rezystancyjnym i reaktancyjnym. Współczynnik cos

Badanie transformatora jednofazowego, przekładnia napi�ciowa i pr�dowa transformatora, straty w transformatorze i sprawno�� energetyczna.

Badanie generatorów funkcyjnych i układów prostownikowych z wykorzystaniem oscyloskopu i komputerowej karty pomiarowej z przetwornikiem A/C. Pomiar w trybach DC i AC. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie


Ocena z �wicze� laboratoryjnych na podstawie przygotowanych konspektów, odrobionych �wicze�, opracowanych sprawozda� i sprawdzianu. Egzamin z przedmiotu.


przedmiotu

rednia wa�ona z oceny zaliczenia laboratorium (1/3) i oceny z egzaminu (2/3)

Bibliografia Literatura podstawowa:

1. Praca zbiorowa, Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków, WNT, Warszawa 2007 2. D�browski A., D�browski W., Krupa S., Miga A., Elektrotechnika-�wiczenia Laboratoryjne,

Skrypt AGH Kraków 2002 Literatura uzupełniajaca: 3. Roadstrum W.,Wolaver D., Electrical Engineering For All Engineers, John Wiley& Sons NY

2005 4. Miedzi�ski Bogdan, Elektrotechnika Podstawy i instalacje elektryczne, PWN, Warszawa 2007


Kod

B.7 /IS

Nazwa przedmiotu Podstawy automatyki i robotyki

Prowadz�cy przedmiot dr in�. Krzysztof Smyksy


dr in�. Krzysztof Smyksy, dr in�. Marcin lazyk, dr hab. in�. Eugeniusz Ziółkowski

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

stacjonarne



Liczba godzin 60 15 15 30 - - 5

www www.mech.wo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Poznanie podstawowych poj�� z zakresu automatyki i robotyki, metod opisu elementów i układów, podstaw analizy i syntezy pracy układów automatyki, rozwi�za� technicznych elementów i układów. Umiej�tno�� stosowania układów automatyki i automatycznej regulacji w praktyce przemysłowej

Program wykładów

Wprowadzenie - cele i zadania automatyzacji. Przykłady automatyzacji procesów technologicznych. Klasyfikacja układów automatyki. Podstawowe poj�cia: sygnały, obiekty, regulatory, elementy wykonawcze. Sterowanie w układzie otwartym i zamkni�tym. Liniowe i nieliniowe układy automatyki - metody opisu, elementy podstawowe, charakterystyki. Regulatory: podstawowe rodzaje, wskaniki jako�ci regulacji, dobór nastaw, realizacja techniczna. Poj�cie stabilno�ci układu automatyki. Logiczne układy sterowania. Podstawy teoretyczne, realizacja techniczna, zastosowanie w układach automatyki. Zło�one układy automatyki. Przykłady automatyzacji procesów metalurgicznych i odlewniczych. Podstawowe poj�cia z zakresu robotyki. Opis i budowa, kinematyka i dynamika manipulatorów i robotów, nap�dy. Podstawy sterowania i programowania robotów. Przykłady robotyzacji procesów metalurgicznych i odlewniczych. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia. Charakterystyka podstawowych elementów automatyki- metody opisu, wła�ciwo�ci statyczne i dynamiczne. Tworzenie schematów blokowych i ich redukcja - obliczanie transmitancji zast�pczej. Elementy analizy i syntezy pracy podstawowych układów automatyki. Kryteria stabilno�ci układów automatyki. Laboratoria. Identyfikacja obiektów automatyki - metody skoku jednostkowego i cz�stotliwo�ciowa. Badanie układów regulacji dwupoło�eniowej. Regulatory cyfrowe. Analiza działania i badanie logicznych układów sterowania. Badanie pneumatycznych i hydraulicznych elementów i układów sterowania.

Warunki uczestniczenia Pozytywna ocena ko�cowa z matematyki i fizyki

w przedmiocie Forma zaliczenia

przedmiotu �wiczenia: dwa kolokwia zaliczeniowe w semestrze; laboratoria: kolokwia zaliczeniowe z realizowanych tematów laboratoryjnych


przedmiotu �rednia ocen z �wicze� i laboratorium

Bibliografia Podr�czniki podstawowe: Kowal J. : Podstawy automatyki T. I i II. Wyd. AGH, 2006, 2007 Sokół M.: Podstawy automatyki. Materiały pomocnicze do �wicze� laboratoryjnych. UWND AGH, Kraków 2005 Podr�czniki uzupełniaj�ce: Urbaniak A.: Podstawy automatyki. Wyd. PP, 2001( Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa- http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=1067&from=publication&), Krajewski S., Musielak R.: �wiczenia laboratoryjne z podstaw automatyki, Wyd. PP, 1996 (Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa- http://www.wbc.poznan.pl/Content/5054/index.html ), Mikulczy�ski T. (red.): Podstawy automatyki. Oficyna Wydawnicza PWr., 1998, (Dolno�l�ska Biblioteka Cyfrowa- http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/docmetadata?id=210&dirds=1&tab=1 ), Praca zbiorowa: Podstawy robotyki. Teoria i elementy manipulatorów i robotów. WNT 1999


Kod

B.8.2 /IS

Nazwa przedmiotu Zintegrowane systemy zarz�dzania

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Aleksander Fedoryszyn, prof. nadzw.


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Student po zaliczeniu tego kursu powinien:

− pozna� zasady normalizacji mi�dzynarodowej i w UE, − pozna� zasady organizacji pracy, zarz�dzania – w tym przez jako�� – a tak�e podstaw

bezpiecze�stwa i higieny pracy w ró�nych formach aktywno�ci, − utrwali� wiedz� z zakresu statystyki matematyczna w zastosowaniach do systemów

zapewnienia jako�ci. Program wykładów

NORMALIZACJA. Cele normalizacji i rola norm. Terminy podstawowe i klasyfikacja norm. Polski Komitet Normalizacyjny. Z historii działalno�ci PKN. Działalno�� normalizacyjna w odlewnictwie. Normalizacja mi�dzynarodowa. Normalizacja europejska. Instytucje Unii Europejskiej. Organizacje normalizacyjne. Relacje pomi�dzy UE a europejskimi organizacjami normalizacyjnymi. Polityka normalizacyjna w Unii Europejskiej. Dyrektywy. Oznaczenia CE, PN i inne. Normy zharmonizowane. ZARZ�DZANIE RODOWISKOWE. Normy ISO serii 14000 i EMAS. Wdra�anie systemu zarz�dzania �rodowiskowego. Audity �rodowiskowe. Ocena efektów działalno�ci �rodowiskowej. Wymagania �rodowiskowe produktów i usług. Ocena cyklu �ycia produktu. Aspekty �rodowiskowe w normach na produkty. Eko-wskaniki. ZARZ�DZANIE JAKOCI�. Jako�� wyrobu. Trwało�� i niezawodno��. Koncepcje, zasady, metody i narz�dzia zarz�dzania jako�ci�. Sterowanie jako�ci� w kolejnych fazach cyklu istnienia wyrobu. Podstawy i zastosowanie statystyki technicznej. Statystyczne sterowanie procesem. Ocena zdolno�ci jako�ciowej procesu (maszyny). Karty kontrolne. Koszty jako�ci. ZARZ�DZANIE BEZPIECZE�STWEM I HIGIEN� PRACY. Podstawy prawne. Normy OHAS i PN-N serii 18000. Struktura organizacyjna. Planowanie zakresu odpowiedzialno�ci. Zasady post�powania. Procedury, procesy oraz zasoby niezb�dne do opracowania, wdra�ania, przegl�du i utrzymywania polityki bezpiecze�stwa i higieny pracy. Analiza zagro�e�. Ocena ryzyka zawodowego.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Praktyczne wykorzystanie umiej�tno�ci zwi�zanych z ocena cyklu �ycia, ze statystycznym

sterowaniem procesami, ocen� zdolno�ci jako�ciowej procesu (maszyny), stosowaniem kart

kontrolnych oraz analiz� zagro�e� i ocen� ryzyka zawodowego.



zaliczenie


przedmiotu ocena wyników �wicze� oraz prac kontrolnych

Bibliografia [1] Dwili�ski L.: Zarz�dzanie jako�ci� i niezawodno�ci� wyrobów. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Warszawskie. Warszaw, 2000

[2] Fedoryszyn A.: Zintegrowane Systemy Zarz�dzania. Skrypt AGH (w przygotowaniu)

[3] Hamrol A., Mantura W.: Zarz�dzanie jako�ci�. Teoria i Praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 2002

[4] Hamrol A.: Zarz�dzanie jako�ci� z przykładami. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 2005

[5] Iwasiewicz A.: Zarz�dzanie jako�ci� w przykładach i zadaniach. l�skie Wydawnictwo Naukowe Wy�szej Szkoły zarz�dzania i Nauk Społecznych w Tychach. Tychy, 2005

[6] Myszewski J.M.: Zarz�dzanie zmienno�ci�. Systemowe spojrzenie na metody statystyczne w zarz�dzaniu jako�ci�. Instytut Organizacji i zarz�dzania w Przemy�le „ORGMASZ”. Warszawa, 1998

[7] S�p J., Pacana A.: Metody i narz�dzia zarz�dzania jako�ci�. Tom 3 zbioru „Projektowanie i wdra�anie systemów zarz�dzani jako�ci�”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. Rzeszów, 2001

[8] Tabor A., R�czka M. i in.: Nowoczesne zarz�dzanie jako�ci�. Tom I, Systemy zarz�dzania, dokumentacja, procesy, audit. Tom II, Metody i narz�dzia jako�ci, normalizacja, akredytacja, certyfikacja. Tom III, Planowanie, wdra�anie, utrzymywanie i doskonalenie systemu zarz�dzania jako�ci�. Tom IV, System zarz�dzania jako�ci� w praktyce. Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jako�ci Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Ko�ciuszki. Kraków, 2004

[9] Tabor A., R�czka M. i in.:. Zarz�dzanie bezpiecze�stwem i higien� Pracy. Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jako�ci Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Ko�ciuszki. Kraków, 2007


Kod

B. 9.1 /IS

Nazwa przedmiotu

Informatyka i technologie informacyjne

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Eugeniusz Ziółkowski


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

Stacjonarne Stopie� studiów I stopnia Semestr 1



www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z metodami przetwarzania informacji za pomoc� komputerów. W ramach przedmiotu nabywa umiej�tno�ci stosowania metod numerycznych oraz przetwarzania informacji tekstowych

Program wykładów

Metody gromadzenia oraz typy danych przechowywanych w urz�dzeniach systemów informatycznych. Metody numeryczne obliczania warto�ci wielomianów jednej i dwóch zmiennych, funkcji specjalnych matematycznych i in�ynierskich. Metody przybli�onego rozwi�zywania równa� nieliniowych jednej zmiennej. Metody rozwi�zywania układów równa� liniowych. Metody numerycznego obliczania warto�ci całki oznaczonej funkcji jednej zmiennej. Metody wewn�trznego i zewn�trznego sortowania zbiorów informacji. Metody generowania liczb pseudolosowych. Zarys metod kryptograficznych i ich zastosowanie w przetwarzaniu informacji i systemach informatycznych. Podstawy tworzenia relacyjnych baz danych. J�zyk SQL i narz�dzia do zarz�dzania bazami danych.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) W ramach �wicze� laboratoryjnych wykonywane s� zadania z poszczególnych zagadnie� omawianych na wykładach. Za pomoc� odpowiedni dobranych programów komputerowych wykonywane s� analizy funkcjonowania i efektywno�ci poszczególnych metod i algorytmów.


Uczestnictwo w zaj�ciach okre�lone Regulaminem studiów.


Wykłady według obowi�zuj�cych przepisów. Zaj�cia laboratoryjne s� zaliczane na podstawie obecno�ci, ocen z kolokwiów i sprawozda� oraz dodatkowych ocen za aktywno�� na zaj�ciach.

Zasada wystawiania Ocena ko�cowa z przedmiotu wynika z oceny, na któr� zaliczone


zostały zaj�cia laboratoryjne

Bibliografia [1] Baron B.: Metody numeryczne w Delphi 4. Wyd. Helion, Gliwice, 1999. [2] Dahlquist G., Bjorck A.: Metody numeryczne. PWN, Warszawa, 1983. [3] Wirth N.: Algorytmy + struktury = programy. WNT, Warszawa, 2004. [4] Karbowski M. Podstawy kryptografii. Wyd. HELION, Gliwice, 2007.


Kod

B.9.2 /IS

Nazwa przedmiotu Komputerowe programy u�ytkowe

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Wojciech Kapturkiewicz


dr in�. Marcin Górny, dr in�. Magdalena Kawalec, mgr in�. Daniel Gurgul

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie si� studentów z mo�liwo�ciami i obsług� u�ytkowych programów komputerowych, niezb�dnych w pracy ka�dego in�yniera.


Studenci zapoznaj� si� mo�liwo�ciami wykorzystania podstawowych programów u�ytkowych w odlewnictwie oraz w obszarach dowolnego miejsca zatrudnienia w zakresie typowego oprogramowania Microsoft Word, Excel, PowerPoint, programu komputerowej Obróbki grafiki Picture Publisher. Studenci maj� mo�liwo�� praktycznej, indywidualnej obsługi programów u�ytkowych.

Program wykładów

Nie przewidziano wykładów

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratorium komputerowe: Edytory tekstów – Microsoft Word: edycja, formatowania, tabele, dodawanie obrazów, funkcje specjalne. Microsoft Excel: wpisywanie danych i formuł, struktura arkusza, formatowanie, wykresy, baza danych, funkcje specjalne. Power Point: tworzenie prezentacji, konspekt, slajdy tekstowe i z wykresami, modyfikacje, pokazy, Internet.


wg listy dostarczonej z dziekanatu




przedmiotu ocena wykonanych zada� i ich prezentacji

Bibliografia 1. R. Tadeusiewicz: Wst�p do informatyki 2. Podr�czniki do: Microsoft Office, Word, Excel, PowerPoint, Internet


Kod

B. 9.3 /IS

Nazwa przedmiotu

Komputerowe wspomaganie prac in�ynierskich w metalurgii i odlewnictwie

Prowadz�cy przedmiot Prof. zw. dr hab. in�. Józef S. Suchy


Prof. zw. dr hab. in�. Józef S. Suchy Mgr in�. Paweł Malinowski

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów


Suma

Wykłady

�wiczenia

Laboratoria

Seminaria

Projekty

ECTS Rodzaje zaj��


www

agh.edu.pl/katmod

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie z mo�liwo�ciami wykorzystania informatyki w pracach in�ynierskich dotycz�cych przygotowania produkcji i zarz�dzania ni�. Laboratorium pozwala na praktyczne zapoznanie si� z niektórymi, cz�sto stosowanymi, systemami symuluj�cymi procesy techniczne i optymalizuj�cymi technologi�. Program wykładów

Przegl�d narz�dzi CAx z przykładami realizacji zada� z zakresu technologii odlewniczej. Szersza prezentacja oprogramowania CAE stosowanego współcze�nie w sektorze przemysłu odlewniczego oraz do prac B+R. Podstawowe informacje o najnowszej generacji inteligentnych systemów kontroli produkcji wdra�anych w odlewnictwie. Tendencje rozwojowe narz�dzi informatycznych w technice.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Podczas laboratorium studenci zapoznaj� si� ze struktur� wybranych programów z grupy CAE, zwłaszcza do symulacji wytwarzania odlewów ró�nymi technikami. Samodzielnie zrealizowane zostanie zadanie symulacji technologii wytwarzania prostego odlewu wraz z doborem układu zasilania. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie


zaliczenie


przedmiotu

Realizacja zadania postawionego podczas zaj�� laboratoryjnych

Bibliografia 1. B. Mochnacki, J.S.Suchy, Modelowanie i symulacja krzepni�cia odlewów,

Warszawa PWN 1993, stron 219; 2. B. Mochnacki, J.S. Suchy, Numerical methods in computations of foundry

processes, Wyd. PFTA, Kraków 1995 (j.ang.);\ 3. Z. Ignaszak, Virtual prototyping w odlewnictwie, Wyd. Politechniki Pozna�skiej,

2002.


Kod

B.10.2/IS

Nazwa przedmiotu

Zasady wytrzymało�ciowego kształtowania odlewów.

Prowadz�cy przedmiot dr in�. Maria Maj


Pracownia Maszyn Odlewniczych i Konstrukcji Odlewów

Klasa przedmiotu

kierunkowy Rodzaj przedmiotu wybieralny

Rodzaj studiów



Liczba godzin 15 15 - - - - 1

www www.kmasz.odlew.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Słuchacz, po zaliczeniu przedmiotu b�dzie znał podstawowe zasady wytrzymało�ciowego kształtowania odlewów w wielu aspektach, m.in.: wytrzymało�ci zm�czeniowo-kształtowej tworzywa (np. rola karbu), nieliniowo�ci i liniowo�ci materiałów wykorzystywanych na odlewy (prawo Hooke’a), zró�nicowania wła�ciwo�ci mechanicznych i struktury w ró�nych cz��ciach odlewu.

Program wykładów

1. Metody do�wiadczalne badania napr��e� (przykładowo: tensometryczna, elastooptyczna, holografia i in.).

2. Obliczeniowe badania napr��e� (MES) z zastosowaniem nowoczesnego oprogramowania. 3. Zjawisko zm�czenia materiału (p�tla histerezy mechanicznej). 4. Porównanie wytrzymało�ci zm�czeniowej ró�nych tworzyw konstrukcyjnych. 5. Wra�liwo�� materiału na działanie karbu. 6. Hipotezy wyt��eniowe. 7. Kształtowanie odlewów ze wzgl�du na niejednorodno�� struktury w ró�nych cz��ciach

odlewu.

8. Ekonomizacja bada� zm�czeniowych – analiza metod� MLCF. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Brak �wicze� i laboratoriów. Przewidziane seminarium zaliczeniowe. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie W zaj�ciach uczestnicz� studenci III roku studiów stacjonarnych I stopnia.


Zaliczenie przedmiotu w postaci przygotowanego referatu, zwi�zanego z tematyk� wykładu.


przedmiotu

Ocena ko�cowa wystawiana na podstawie obecno�ci na wykładzie i zaliczenia referatu tematycznego.

Bibliografia: a) podstawowe [1]. M. E. Niezgodzi�ski, T. Niezgodzi�ski Wytrzymało�� materiałów, Warszawa 2009, PWN. [2]. S. Koca�da, A. Koca�da Niskocyklowa wytrzymało�� zm�czeniowa, Warszawa 1989,

PWN. [3]. M. Skarbi�ski Konstrukcja odlewów, Warszawa 1957, PWT. b) uzupełniaj�ce [4]. M. Maj Kształtowanie wytrzymało�ciowe odlewów �eliwnych w oparciu o wła�ciwo�ci

mechaniczne tworzyw, rozprawa doktorska, Kraków 1984. [5]. M. Maj, J. Piekło L. Skopiak, W. Stachurski, Monitorowanie zmian napr��e� w �eliwnych

tubingach metod� elastooptyczn� „Górnictwo i Geoin�ynieria” AGH, Kraków 2005, R. 29 z. 3/1 s. 363–371.

[6]. J. Piekło, M. Maj Determination of decohesion stress in cast iron matrix basing on the brittle fracture criterion and yield condition, „Archives of Foundry Engineering / Polish Academy of Sciences. Commission of Foundry Engineering 2008” vol. 8, spec. iss. 3, s. 93–96.

[7]. J. Piekło, M. Maj Optymalizacja programu niskocyklowej próby zm�czeniowej MLCF do okre�lania wła�ciwo�ci mechanicznych tworzyw odlewniczych, „Materiały Konferencyjne Sesji Dzie� Odlewnika 2008”, Kraków 2008.


Kod

B.10.3/IS

Nazwa przedmiotu

Gospodarka energetyczna w odlewniach

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Eugeniusz Ziółkowski


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

Studia stacjonarne

Stopie� studiów I stopnia Semestr 5



www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z zagadnieniem bilansowania zu�ycia energii z ró�nych ródeł w odlewniach. Student uzyska wiedz� na temat zasad rozliczania zu�ycia energii elektrycznej, znaczenia jako�ci energii elektrycznej dla poprawnego funkcjonowania urz�dze� elektrycznych oraz metod minimalizacji kosztów zu�ycia energii w odlewniach.

Program wykładów

Charakterystyka ródeł energii na potrzeby funkcjonowania odlewni. Zasady rozliczania zu�ycia energii elektrycznej w odlewniach. Metody planowania zmianowej i sezonowej pracy urz�dze� elektrycznej. Metrologia parametrów jako�ciowych energii elektrycznej i znaczenie jako�ci energii dla poprawno�ci funkcjonowania urz�dze� elektrycznych. Metody minimalizacji zu�ycia energii oraz obni�ania kosztów za energi� elektryczn� w warunkach odlewniczych. Kompensacja mocy biernej w warunkach przemysłowych: metody i urz�dzenia do kompensacji.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Uczestnictwo w zaj�ciach okre�lone Regulaminem studiów.


Wykłady według obowi�zuj�cych przepisów.


przedmiotu

Bibliografia [1] Taryfy energetyczne firm Enion, Enea, Energa [2] Piróg S.: Energoelektronika. AGH, Kraków, 2006.

[3] Kowalski Z.: Jako�� energii elektrycznej. Monografia PŁ, Łód, 2007..


Kod

B.10.4/IS

Nazwa przedmiotu Wiedza o sztuce

Prowadz�cy przedmiot Mgr in�. Aldona Garbacz-Klempka Dr hab. in�. Stanisław Rzadkosz, prof. nadzw.


Mgr in�. Aldona Garbacz-Klempka Dr hab. in�. Stanisław Rzadkosz, prof. nadzw.

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Wiedza o sztuce jako przedmiot nauczania pozwala przekaza� narz�dzia rozumienia współczesnego �wiata kultury, pomaga� w �wiadomym i aktywnym „poruszaniu si�” w przestrzeni współczesnych mediów kultury, wyposa�a� w kategorie rozumienia sztuki i zjawisk artystycznych. Jednocze�nie ma wskazywa� historyczne ródła współczesno�ci, zarówno w obszarze �ycia codziennego, w sferze wytworów i postaw, w przestrzeni komunikacji i mediów

kulturowych, wreszcie w odniesieniu do ró�nych dziedzin sztuki. Program wykładów

1. Wiedza o sztuce – podstawy problematyki 2. Metody badawcze historii sztuki 3. Sztuka staro�ytna (Egipt, Grecja, Rzym) 4. Sztuka w �redniowieczu 5. Sztuka renesansu 6. Sztuka baroku 7. Sztuka nowoczesna Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Zaj�cia w terenie w Muzeum Narodowym w Krakowie w oparciu o zbiory malarstwa i rzeby. Zaj�cia z historii architektury w oparciu o budowle w historycznym centrum Krakowa – gotyckie bazyliki Krakowa. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Uczestnictwo w wykładach


Obecno�� na wykładach, referaty

Zasada wystawiania


Bibliografia 1. Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza ni� złoto: opowie�� o sztuce europejskiej naszej ery.

T. 1, Warszawa 1991 2. Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza ni� złoto: opowie�� o sztuce europejskiej naszej ery.

T. 2, Warszawa 1991 3. Antropologia kultury: zagadnienia i wybór tekstów / oprac. Grzegorz Godlewski

Warszawa, 2005 4. Meyer Peter, Historia sztuki europejskiej. T. 1, Od staro�ytno�ci do schyłku

�redniowiecza, Warszawa 1973. 5. Meyer Peter, Historia sztuki europejskiej. T. 2, Od renesansu po czasy współczesne,

Warszawa 1973. 6. Janson Horst Woldemar, Historia sztuki od czasów najdawniejszych po dzie� dzisiejszy,

Warszawa 1993

7. Historia sztuki: od staro�ytno�ci do postmodernizmu, pod red. Claude'a Frontisiego; Warszawa, 2006.

8.


Kod

B.10.5/IS

Nazwa przedmiotu

Wentylacja, klimatyzacja i odpylanie w odlewniach



Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www www.mech.wo.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Poznanie zagadnie� z zakresu podstawowych zagadnie� dotycz�cych urz�dze� wentylacji, klimatyzacji i odpylania z uwzgl�dnieniem specyfiki przemysłu odlewniczego. Umiej�tno�� stosowania systemów wentylacji, klimatyzacji i odpylania w praktyce przemysłowej.

Program wykładów

Podstawowe zagadnienia ochrony powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych. Mikroklimat pomieszcze� w odlewni, zalecany stan parametrów powietrza. Wentylacja w odlewni: naturalna, mechaniczna, odci�gi miejscowe. Ogólne zasady projektowania sieci wentylacyjnych z uwzgl�dnieniem specyfiki przemysłu odlewniczego. Ogólna charakterystyka programów wspomagaj�cych projektowanie instalacji wentylacji i odpylania. Analiza wybranych programów doboru wentylatorów. Podstawowe metody fizyczne stosowane w odpylaniu. Urz�dzenia odpylaj�ce: klasyfikacja (podział, typy, zakres separacji), podstawowe parametry, rozwi�zania konstrukcyjne, zastosowania. Zasady doboru i eksploatacji urz�dze� odpylaj�cych. Urz�dzenia do neutralizacji zanieczyszcze� gazowych. Instalacje odpylania wybranych oddziałów odlewni- analiza rozwi�za�. Urz�dzenia klimatyzacyjne. Podstawy teoretyczne działania. Klasyfikacja, charakterystyka. Przykłady zastosowa� w odlewniach.


w przedmiocie


Wykłady – kolokwium

Zasada wystawiania ocena z kolokwium


Bibliografia Podr�czniki podstawowe: 1. Sztefko F.: Wentylacja, Klimatyzacja i Odpylanie w Odlewni, Wyd. AGH skrypt nr 1202,

Kraków 1990. Podr�czniki uzupełniaj�ce: 1. Fortuna S.: Wentylatory. Podstawy teoretyczne, zagadnienia konstrukcyjno-eksploatacyjne i

zastosowanie”. TECHWENT, Kraków 1999 2. Pr. zbiorowa (red. Fodemski T.): Wentylacja, Klimatyzacja, Ogrzewanie - poradnik dla

projektantów. Verlag Dash fer, Warszawa 2005 3. Jones W.R.: Klimatyzacja. Arkady, Warszawa 2001 4. Gli�ski Maciej – Optymalizacja parametrów powietrza w pomieszczeniach pracy. Miejscowa

wentylacja wywiewna. Poradnik. DW Medium, Warszawa 2007 5. Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja.Podstawy. Oficyna Wydawnicza Politechniki

Wroclawskiej, Wrocław 2009 6. Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. WNT, 1994. 7. Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT 1992. 8. Malicki M.: Wentylacja i klimatyzacja. PWN Warszawa 1980. 9. Przydró�ny S., Ferencowicz J.: Klimatyzacja. Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1986.


Kod

B.10.6/IS

Nazwa przedmiotu

Dekoracyjna i antykorozyjna obróbka powierzchniowa metali

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. Jacek Bana�


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www www.chemia.odlew.agh.edu.pl

Uwagi

Przedmiot prowadzony jest równie� w j�zyku angielskim

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Nauczenie podstawowych metod obróbki powierzchniowej metali i stopów metalicznych w aspekcie ochrony przed korozj� i nadania powierzchni stopu warto�ci estetycznych.

Program wykładów

Teoretyczne podstawy elektrochemicznego trawienia powierzchni metalicznych. Trawienie strukturalne. Polerowanie. Pasywacja. Utlenianie wysokotemperaturowe (oksydacja). Powłoki konwersyjne. Tworzenie dekoracyjnych produktów powierzchniowych. Powłoki galwaniczne. Podstawy teoretyczne katodowego osadzania metali. Własno�ci antykorozyjne i dekoracyjne powłok galwanicznych. Przykłady dekoracyjnych i antykorozyjnych powłok galwanicznych. Chemiczne (bezpr�dowe metody otrzymywania powłok metalicznych). Przykłady zastosowania powłok chemicznych (nikiel chemiczny).Praktyczne zastosowanie procesu pasywacji i oksydacji metali – stopy �elaza, aluminium i jego stopy, stopy miedzi, metale zaporowe (Ta, Ti). Przykłady powłok konwersyjnych: powłoki chromianowe, fosforanowe, krzemianowe. Przykłady otrzymywania powłok dekoracyjnych. Elektrochemiczne i chemiczne „starzenie” powierzchni metalicznych (sztuczna patyna). Nowoczesne technologie nanoszenia powłok ochronnych (metody zol-�el, metody pró�niowe -PVD i CVD. Metody nanoszenia materiałów półprzewodnikowych na powierzchnie metaliczne (metody elektrochemiczne, metody pró�niowe). Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Zaliczenie przedmiotów chemia I i II


Egzamin (warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenie z seminarium)


przedmiotu Ocena ko�cowa jest ocen� wynikaj�c� z egzaminu

Bibliografia 1. Chemia dla in�ynierów, wyd. AGH pod redakcj� J. Banasia i W. Solarskiego, rozdziały

VI(Elektrochemia) i VII (Korozja metali), Kraków 2000, 2. M. Pourbaix: Wykłady z elektrochemicznej korozji metali, PWN, W-wa 1978, 3. G. Wranglen: Podstawy korozji i ochrony metali, WNT W-wa 1969, 1985, 4. Pierre R. Roberge: Handbook of Corrosion Engineering, ed. by Mc Graw-Hill, N.York 2000, 5. R. Winston Revie: Uhlig’s Corrosion Handbook, Electrochemical Society Series, ed. by John

Wiley & Sons Inc. N.York 2000.


Kod

B.10.7/IS

Nazwa przedmiotu Regeneracja zu�ytych mas

Prowadz�cy przedmiot dr in�. Rafał Da�ko


Dr in�. Rafał Da�ko

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów

stacjonarner Stopie� studiów I Semestr 6



www www.kmasz.odlew.agh.edu.pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Słuchacz, po zaliczeniu przedmiotu b�dzie znał podstawowe procesy obróbki regeneracyjnej zu�ytych mas formierskich i rdzeniowych pozwalaj�ce na recykling osnowy piaskowej i niektórych komponentów, maj�cych zastosowanie w procesach przygotowania mas formierskich oraz rdzeniowych.

Program wykładów

Klasyfikacja zu�ytych mas formierskich i rdzeniowych. Systematyka elementarnych operacji zachodz�cych w znanych metodach obróbki regeneracyjnej zu�ytych mas formierskich i rdzeniowych. Podstawy teoretyczne procesu uwalniania ziaren osnowy z otoczek zu�ytego materiału wi��cego stosowane w ró�nych systemach regeneracji. Analiza funkcjonalna typowych rozwi�za� technicznych regeneracji mokrej, suchej mechanicznej i pneumatycznej. Regeneracja termiczna w urz�dzeniach ze zło�em fluidalnym. Klasyfikacja pneumatyczna produktów regeneracji. Metody oceny jako�ci regeneratu z mas kwarcowych. Analiza porównawcza efektów okre�lonych rozwi�za� regeneracj w aspekcie technologicznym, ekonomicznym i ochrony �rodowiska. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Brak �wicze� i laboratoriów. Przewidziane seminarium zaliczeniowe Warunki uczestniczenia

w przedmiocie W zaj�ciach uczestnicz� studenci studiów stacjonarnych, którzy wysłuchali przedmiotu Maszyny i urz�dzenia w procesach metalurgicznych i odlewniczych.


Zaliczenie przedmiotu w postaci przygotowanego referatu, zwi�zanego z tematyk� wykładu.

Zasada wystawiania Ocena ko�cowa wystawiana na podstawie obecno�ci na wykładzie i


zaliczenia referatu tematycznego

Bibliografia: a) podstawowe [8]. Da�ko J., Da�ko R, Łucarz M.: Procesy i urz�dzenia do regeneracji osnowy zu�ytych mas

odlewniczych. Wydawnictwo Naukowe AKAPIT, Kraków 2007. [9]. Lewandowski L.: Masy formierskie i rdzeniowe. Warszawa 1991, Wydawnictwo Naukowe

PWN. [10]. Razumow I. M.: Fluidyzacja i transport pneumatyczny materiałów sypkich. In�ynieria

chemiczna. WNT. Warszawa 1975.Da�ko J., Holtzer M.;, Da�ko R.: Dobór efektywnych procesów regeneracji oraz gospodarka masami formierskimi w aspekcie Najlepszych Dost�pnych Technik (NDT-BAT). Archiwum Odlewnictwa Rok 2006, Rocznik 6, Nr 20, s. 31-38.

[11]. Orzechowski. Z, Prywer. J, Zarzycki. R - Mechanika płynów w in�ynierii �rodowiska. Warszawa, WNT 2001.

b) uzupełniaj�ce [12]. Da�ko R.: Podstawy teoretyczne i technologiczne doboru optymalnych sposobów

regeneracji suchej zu�ytych mas odlewniczych. Rozprawa doktorska. Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków 2006.

[13]. Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne. Kraków 2001.

[14]. Łucarz M.: Opracowanie podstaw konstrukcji od�rodkowych regeneratorów mas formierskich. Praca doktorska, WO AGH, Kraków 1996


Kod

B.10.8/IS

Nazwa przedmiotu

In�ynieria warstwy fluidalnej i przepływów dwufazowych

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Aleksander Fedoryszyn, prof.,nadzw. AGH


Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 15 15 - - 1

ww


Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Uczestnik nab�dzie umiej�tno�ci niezb�dne do działalno�ci in�ynierskiej w produkcji i uszlachetnianiu odlewów. Pozyska wiedz� niezb�dna przy projektowaniu technologii wytwarzania odlewów, ich obróbki i zabezpieczania ich powierzchni. Pozyska znajomo�� projektowania i eksploatacji urz�dze� transportowych z czynnikiem po�rednicz�cym.

Program wykładów

Podstawy teoretyczne przepływów dwufazowych. Wyznaczanie zakresów i parametrów przepływu. Aplikacje zastosowa� w technologii odlewniczej: rozdzielanie materiałów i separacja zanieczyszcze�, obróbka cieplna i cieplno-chemiczna, nanoszenie warstw ochronnych i dekoracyjnych, technologia formy pełnej, technologia modeli wytapianych.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratorium. Praktyczna realizacja omawianych procesów. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie


Wynik kolokwium


przedmiotu Wynik kolokwium

Bibliografia 1. Gegoraszczuk M.: Mechanizacja transportu wewn�trznego odlewni. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 1999. 2.Fedoryszyn A., Smyksy K., Ziółkowski E.: Maszynoznawstwo Odlewnicze. Laboratorium. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 2008


Kod

B.10.9/IS

Nazwa przedmiotu

Kształtowanie jako�ci odlewów

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. nadzw. AGH


Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. nadzw. AGH

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

[email protected]

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zdobycie wiedzy i umiej�tno�ci syntetycznego spojrzenia na oddziaływanie czynników technologicznych całego procesu odlewniczego na ko�cow� jako�� odlewów, w tym: jego dokładno�� wymiarow�, stan powierzchni, wygl�d i stan struktury wewn�trznej, obecno�� wad odlewniczych, itp.. Student nabywa umiej�tno�� ustalania przyczyn powstawania „nie osi�gania” wła�ciwej jako�ci odlewów oraz umiej�tno�� podejmowania działa� in�ynierskich (technologicznych) dla podwy�szenia jako�ci produkowanych odlewów.

Program wykładów

1. Analiza procesów odlewniczych oddziaływuj�cych na jako�� odlewów: 2h

• Opracowania technologii produkcji i jego rola w kształtowaniu jako�ci

• Jako�� omodelowania, jego zu�ywanie si� i regeneracja

• Jako�� metalu, zmiany jego wła�ciwo�ci w czasie procesu

• Przygotowanie form, oddziaływanie na jako�� • Obróbka wyka�czaj�ca, oczyszczanie malowanie, obróbka mechaniczna

• Przygotowanie do wysyłki. 2. Oddziaływanie technologii odlewniczej na kształt i wymiary ko�cowe odlewów,

powstawanie wad kształtu; (uszkodze� mechanicznych, niedolewów, zalewek, przestawie�, wepchni�� i wypacze�) ………………4h

3. Oddziaływanie technologii odlewniczych na stan powierzchni surowej odlewów, kształtowanie jako�ci powierzchni surowej………………………4h

• kształtowanie chropowato�ci odlewów w ró�nych technologiach odlewania

• wady (zła jako�ci powierzchni wywołana reakcjami chemicznymi i recesami fizycznymi na granicy metal forma)

• uszkodzenia powierzchni odlewów wywołane zanieczyszczeniami materiałami

formierskimi (np. zaprószenia) lub metalowymi (za�u�lenia)

• uszkodzenia powierzchni powodowane obróbk� ciepln� lub mechaniczna odlewów 4. Oddziaływanie technologii odlewniczych na struktur� wewn�trzn� odlewów,

kształtowanie odlewów w zakresie ich cech wytrzymało�ciowych………4h

• Wpływ technologii na struktur� metalograficzn�, wra�liwo�� stopów odlewniczych na szybko�� stygni�cia

• Rola kierowania procesami stygni�cia i zasilania w kształtowaniu zwi�zło�ci materiału w obr�bie odlewu

• Powstawanie wad wewn�trznych powodowane niewła�ciwym zasilaniem (rzadzizny, jamy skurczowe, porowato�ci skurczowo gazowe, itp.)

• Powstawanie wad odlewów powodowane gazami wprowadzonymi do ciekłego metalu podczas jego topienia lub w trakcie i po zalaniu formy

• Kształtowanie jako�ci odlewów w drodze obróbki cieplnej i cieplo - chemicznej odlewów

• Nieniszcz�ce badania stanu i jako�ci struktury wewn�trznej odlewów

5. Naprawa odlewów, obróbka ko�cowa (np. malowania, technologie malowania) nadaj�ca im ko�cowe wygl�d i estetyk� ……………………..1h

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Nie obejmuje program



Zaliczenie na podstawie uczestnictwa i aktywno�ci w wykładach


przedmiotu Uzyskanie zaliczenia

Bibliografia 1. M. Skarbi�ski: „Uruchomienie produkcji odlewów” Warszawa. WNT –1974 2. M. Skarbi�ski: „Dokładno�� wymiarowa odlewów” W – wa . WNT– 1966 3. J. Zych: „Projektowanie technologii dla odlewów z �eliwa sferoidalnego” – materiały

wykładów (niepublikowane); -Pracownia Technologii Form 4. Z. Fal�cki: „Analiza wad odlewów” Wydawnictwa AGH, Kraków 1997 5. J. Zych: „Analiza wad odlewów – wybrane zagadnienia” AGH Wydawnictwa naukowo-dydaktyczne. SU 1623, Kraków 2001 6. J.Baler, M. Koppen. „Podr�cznik Wad Odlewniczych” – IKO – Erbloh , 1994 7. H. W�sowicz: „Naprawa odlewów” – WNT 1973 8. Poradniki: In�yniera Odlewnika (dost�pne wydania) 9.T. Piwo�ski: Poradnik modelarza, formierza i rdzeniarza. NT W - wa 1972


Kod

B.10.10/IS

Nazwa przedmiotu Metalurgia proszków



Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie studentów ze zjawiskami z metodami otrzymywania proszków. Procesy przygotowania i formowania wyrobów z materiałów proszkowych. Poznanie zjawisk zachodz�cych podczas spiekania. Charakterystyka fizykochemiczna i eksploatacyjna wyrobów wykonanych w technologii metalurgii proszków.

Program wykładów

Metalurgia proszków, metody otrzymywania proszków metalicznych. Wytwarzanie wyrobów z proszków metalicznych. Otrzymanie wła�ciwo�ci specjalnych z wyrobów proszkowych jako, samosmarne ło�yska, filtry, tarcze �cierne, lakiernictwo, wyroby ceramiczne itd. Zastosowanie. Wytwarzanie proszków metodami mechanicznego rozdrobnienia fazy stałej. Młyny kulowe, młyny wibracyjne,. Wytwarzanie proszku ze stanu ciekłego. Rozpylanie aluminium, miedzi i stopów miedzi, stopów niskotopliwych, superstopów. Metody metalotermiczne. Metody redukcji tlenków. Wydzielanie proszków z roztworów wodnych. Przygotowanie i formowanie wyrobów z proszków, spiekanie, obróbka wyka�czaj�ca. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria. Otrzymywanie proszków metali mechaniczne i ze stanu ciekłego. Proces przygotowania, formowania i spiekania wyrobów z proszków. Analiza procesów redukcji tlenków. Badanie wła�ciwo�ci mechanicznych materiałów. Badania wła�ciwo�ci fizykochemicznych materiałów proszkowych. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie


Zaliczenie kolokwium


przedmiotu Ocena z kolokwium

Bibliografia 1. Bonderek Z., Kulig Z., „Metale i stopy o specjalnych wła�ciwo�ciach“, AGH, Kraków 1980. 2. Radwa�ski T., Ciszewski A., „Lutowanie”, WNT, Warszawa 1979. 3. Praca zbiorowa PAN, „Podstawowe problemy współczesnej techniki”, PWN, Warszawa 1975. 4. Rutkowski W. i inni, „Nowe metale techniczne”, WNT, Warszawa 1962. 5. Le�a�ski J., Pieczonka P., „Wytwarzanie proszków metali” cz. I, AGH 1978, cz. II AGH 1984 6. Hyla I., „Wybrane zagadnienia z in�ynierii materiałów kompozytowych”, PWN, Warszawa 1978, PWN 1989.


Kod

B.10.11/IS

Nazwa przedmiotu Procesy uszlachetniania stopów

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Edward Guzik


Prof. dr hab. in�. Edward Guzik

Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

-

Uwagi

-

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Doskonalenie wiedzy z zakresu uszlachetniania stopów odlewniczych zmierzaj�cych do zapewnienia w odlewach, tzw. „czysto�ci struktury”, czyli usuwanie ró�nego rodzaju wtr�ce� przy wykorzystaniu nowoczesnych technik intensyfikuj�cych proces przygotowania metalu, a tak�e zastosowanie zabiegów hartowania izotermicznego, pozwalaj�cych otrzymywa� nowoczesne rodzaje konstrukcyjne stopów o specyficznych wła�ciwo�ciach u�ytkowych.

Program wykładów

1. Poznanie ródeł rodzaju wtr�ce� gazowych i niemetalicznych w stopach, ze szczególnym uwzgl�dnieniem stopów Fe-C.

2. Podstawy teoretyczne usuwania wtr�ce� gazowych i niemetalicznych z ciekłego metalu.

3. Rafinacja ciekłego metalu przez jego mieszanie, przy wykorzystaniu ró�nych technik, w tym nowoczesna metoda HTM (High Turbulence Mixing).

4. Rafinacja pró�niowa ciekłego metalu, poddawaniu go działaniu drga� oraz zastosowanie zabiegu filtrowania (filtry piankowe, komórkowe, tkaninowe, sitka ceramiczne, układy wielofiltrowe).

5. Zasady podwy�szania wła�ciwo�ci u�ytkowych stopów, poprzez wprowadzenie do niego pierwiastków stopowych, ze szczególnym uwzgl�dnieniem stopów Fe-C.

6. Podstawy teoretyczne zabiegu hartowania odlewów z przemian� izotermiczn� oraz techniki ich przeprowadzania w praktyce odlewniczej.

7. Przykłady zastosowania odlewów wykonanych ze stopów odlewniczych, poddanych zabiegom uszlachetniania.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty

1. Ocena wydziele� ró�nych wtr�ce� gazowych i niemetalicznych oraz mo�liwo�ci kształtowania „czysto�ci” danej osnowy metalowej w strukturze stopów.

2. Analiza technik zabiegów uszlachetniaj�cych w oparciu o materiały ilustracyjne i filmowe (video i nagrania „DVD-CD”).

3. Rodzaje zabiegów hartowania odlewów z przemian� izotermiczn� kształtuj�cych specyficzne rodzaje osnowy metalowej; ausferryt, ausferryt+martenzyt, ausferryt + ferryt, ausferryt+eutektyka w�glikowa oraz osnowa martenzytyczna i austenityczna.


Udział w wykładach oraz przygotowanie referatu na seminarium


zaliczenie


przedmiotu

Ocena z prezentacji referatu oraz egzamin zaliczenie ko�cowe z materiału prezentowanego na wykładach

Bibliografia 1. Guzik E.: Procesy uszlachetniania �eliwa – wybrane zagadnienia. Archiwum Odlewnictwa

PAN, Monografia No1, 2001 (128stron) 2. Podr�cznik: Sorelmetal: �eliwie sferoidalnym. Tłum. Warszawa 2006. 3. Fra� E.: Krystalizacja metali. Wyd. Naukowo -Techniczne, Warszawa, 2003. 4. Metals Handbook, Ninth Edition. Volume 15, CASTING, ASTM Intern. 1988. 5. Publikacje dotycz�ce metalurgii i odlewnictwa stopów. Fe-C z ostatniego okresu (kopie do

wgl�du studentom).


Kod

C.1.1/IS

Nazwa przedmiotu

Projektowanie technologii form odlewniczych

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. nadzw. AGH

Osoby prowadz�ce

zaj�cia Dr hab. in�. Jerzy Zych, prof. nadzw. AGH

Klasa przedmiotu

Specjalno�ciowy Rodzaj przedmiotu Wybieralny

Rodzaj studió

w




www jzych@ agh. edu. Pl

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Nabycie wiedzy i umiej�tno�ci w zakresie projektowania technologii odlewniczych dla typowych stopów odlewniczych (�eliwa, staliwa, stopów metali nie�elaznych). Uruchomienie produkcji ka�dego odlewu wymaga opracowania dokumentacji technologicznej pozwalaj�cej wykona�: modele odlewnicze, rdzennice, formy, itp. In�ynier specjalizuj�cy si� w odlewnictwie powinien umie� przygotowa� odpowiedni� dokumentacj�, opracowan� z wykorzystaniem nowoczesnych narz�dzi, czyli ze wspomaganiem komputerowym, Ponadto, powinien dobra� parametry procesu wykonywania odlewów, w tym: materiał na model, form� i rdzenia, wyznaczy� optymalne parametry procesu (czas i temp. zalewania, czas przetrzymywania odlewy w formie, parametry obróbki cieplnej, rodzaj obróbki mechanicznej, itp.). Opanowanie wiedzy tego zakresu i nabycie praktycznej umiej�tno�ci projektowania technologii odlewniczych z stanowi cel realizacji programu. Program wykładów

1. Elementy modelarstwa tradycyjnego i nowoczesnego (materiały modelarskie, ich zastosowanie, nowoczesne techniki wykonywania modeli – technologie rapid prototeiping, tworzywa stosowane w poszczególnych technologiach, wykres modelarski) (2h) 2. Konstrukcja modelu, zasady wyboru sposobu formowania i wyboru powierzchni podziału, cechy modeli odlewniczych (naddatki na skurcz, pochylenia, naddatki na obróbk�, itp. – zasady wyboru, normy UE w tym zakresie) (2h) 3. Analiza technologiczno�ci konstrukcji odlewów, zasady konstruowanie technologicznych odlewów (2h) 4. Budowa układów wlewowych, zasady ich konstruowania, wybór sposobu doprowadzenie metalu, obliczenia układów wlewowych dla odlewów wykonywanych w formach piaskowych i formach metalowych oraz wykonywanych w technologiach specjalnych (np. wytapiane modele) (2h) 5. Obliczania układów wlewowych z filtrami i bez nich, prawa i reguły opisuj�ce przepływ metalu w układach zamkni�tych, wykorzystanie techniki komputerowej (programów in�ynierskich w obliczeniach układów wlewowych (2h) 6. Opracowanie procesu wytwarzania odlewów w formach piaskowych (rysunek technologiczny - zasady, elementy surowego odlewu, konstruowanie rdzeni, zamki rdzeniowe, otwory, �ebra, itp.) (2h) 7. Projektowanie zasilania odlewów (wielko�� nadlewów, rozmieszczenie, strefy zasilania, ochładzalniki, itp.)

• Specyfika układów zasilania odlewów staliwnych

• Specyfika układów zasilania odlewów �eliwnych (sferoidalnych) • Specyfika układów zasilania odlewów ze stopów met. Lekkich (4h) 8. Projektowanie technologii dla form z pionow� płaszczyzn� podziału – specyfika technologii i układów wlewowo – zasilaj�cych (2h) 9. Projektowanie technologii wykonywania odlewów metod� wytapianych modeli (modele, układy wlewowe, zasady konstruowania zespołów modelowych) (2h) 10. In�ynierskie programy wspomagaj�ce projektowanie i optymalizacj� technologii form odlewniczych (2h) 11. Tworzenie dokumentacji technologicznej (rysunek koncepcji odlewania, rysunki form i rdzennic, karty technologiczne, karty prób, itp.) ( 2h)

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia (zakres do wyboru):

• �wiczenia w poszukiwaniu rozwi�za� technologii dla wybranych przykładów • �wiczenia rachunkowe w zakresie projektowania układów wlewowych, nadlewów,

obci��ania formy, projektowania układów filtracji • �wiczenia rachunkowe i projektowe w obszarze technologii specjalnych • autorskie, in�ynierskie programy do projektowania technologii (programy: „Wlew”,

„Zasilacz”, „Moduł”, „Filtry” ) – �wiczenia rachunkowe Projektowanie (zakres do wybory):

• wykonania uproszczonej dokumentacji technologii dla odlewów z �eliwa szarego.

• wykonanie uproszczonej dokumentacji technologicznej, z uwzgl�dnieniem filtracji metalu i zasilania dla odlewów z �eliwa sferoidalnego (specyfika technologiczna)

• wykonania uproszczonej dokumentacji dla technologii z pionow� płaszczyzn� podziału

• wykonania uproszczonej dokumentacji dla odlewów ze staliwa

• przykłady projektów technologii specjalnych (technologii lost foam, wytapianych modeli, skorupowych)

• przykłady projektów technologii kokilowego (formy do zalewania grawitacyjnego, formy ci�nieniowe)


Zaj�cia �wiczeniowe – obowi�zkowe, Zaj�cia projektowe - obowi�zkowe


Ocena z zaj�� wiczeniowych i projektowych


przedmiotu Ocena z zaj�� wiczeniowych i projektowych

Bibliografia 1. M. Skarbi�ski: „Uruchomienie produkcji odlewów” Warszawa. WNT –1974 2. M. Skarbi�ski: „Dokładno�� wymiarowa odlewów” W – wa . WNT– 1966 3. M. Perzyk i inni: „Materiały do projektowania procesów odlewniczych” ; PWN

a. Warszawa 1990 4. M. Perzyk i inni: „Materiały do projektowania oprzyrz�dowania odlewniczego” ; PWN ;

Warszawa 1988 5. J. R�czka, A. Tabor: „Projektowanie technologii odlewniczych”; Fotobit , Kraków 1998 6. J. Zych: „Projektowanie technologii dla odlewów z �eliwa sferoidalnego” – materiały

wykładów (niepublikowane); -Pracownia Technologii Form 7. Instrukcje do projektowania technologii; - Pracownia technologii 8. Poradniki: In�yniera Odlewnika 9. T. Piwo�ski: Poradnik modelarza, formierza i rdzeniarza. NT W - wa 1972


Kod

C.1.2/IS

Nazwa przedmiotu Technologia odlewów precyzyjnych

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Dobosz Stanisław Dr hab. in�. Stanisław Rzadkosz, prof. AGH Dr hab. in�. Zych Jerzy, prof. AGH


Klasa przedmiotu

Specjalno�ciowy Rodzaj przedmiotu

Obieralny,

Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zdobycie zaawansowanych wiadomo�ci z zakresu materiałów ceramicznych do produkcji odlewów precyzyjnych w formach ceramicznych. Zostan� omówione aktualnie stosowane tworzywa, parametry, którym musz� odpowiada� a tak�e materiały wi��ce takie jak: lepiszcza, spoiwa i inne dodatki. Wyja�nione zostan� podstawy wi�zania i utwardzania tych mas. Omówione zostan� współczesne trendy w doborze materiałów w technologiach produkcji form ceramicznych. Ponadto celem przedmiotu jest zapoznanie z nowoczesnymi metodami wytwarzania form odlewniczych dla odlewnictwa precyzyjnego oraz technologiami precyzyjnego odlewnictwa grawitacyjnego w formach metalowych, oraz odlewnictwa niskoci�nieniowego i wysokoci�nieniowego. Program wykładów

Program przedmiotu obejmuje ogólne poj�cia z zakresu odlewnictwa precyzyjnego a tak�e artystycznego. Omawia wymagania stawiane odlewom precyzyjnym i artystycznym oraz teoretyczne podstawy uzyskiwania wysokiej dokładno�ci wymiarowej, gładko�ci powierzchni i wierno�ci odtworzenia kształtów. Omawia program szczegółowo tworzywa formierskie, to jest osnow� , spoiwa oraz dodatki. Obejmuje analiz� procedur sporz�dzania mas stosowanych w metodach odlewnictwa precyzyjnego i. artystycznego.. Poj�cia ogólne, definicje i zakres zastosowania w odlewnictwie precyzyjnym. Przepisy normatywne (PN,SC) dotycz�ce gładko�ci powierzchni i dokładno�ci wymiarowej odlewów precyzyjnych. Teoretyczne podstawy i warunki uzyskiwania wysokiej dokładno�ci wymiarowej i gładko�ci odlewów w technologii odlewnictwa precyzyjnego. Metody. Procedury sporz�dzania, wła�ciwo�ci krzemian u etylu, mechanizm wi�zania. Nowe tendencje w dziedzinie metody wytapianych modeli. Spoiwa oparte o krzemionk� koloidalna. Mechanizm wi�zania. Spoiwa typu Sizol, SIKOP, SILWIN, EKOSIL. Spoiwa zagraniczne PRIMCOTE, FASCOTE, LEVASIL AC 4063, BINZIL. Proces Repliczast, CS, CADIC, SUP, Jurap, <Metoda Shawa. . Procesy Composite, - Shaw, Unicast, MC proces, Silprec. Inne technologie oparte na krzemianie etylu. Masy Gipsowe. Dobó® składu, procedury, mechanizm wi�zania. Modele do form gipsowych. Odmiany procesu Antioch. Metoda gipsu pianowego. Inne technologie precyzyjnego odlewnictwa. metoda formowania skorupowego, metoda Shaw’a, metoda wytapianych modeli, form gipsowych, wytwarzanie powłok ceramicznych. Zjawiska fizykochemiczne zachodz�ce w formie odlewniczej w czasie pełnego cyklu wykonania odlewu. Analiza metod wytwarzania odlewów precyzyjnych z uwzgl�dnieniem odlewania metalami tradycyjnymi jak i nowoczesnymi. Warunki doboru płaszczyzny podziału formy. Podstawy doboru stopów na odlewy precyzyjne z metali nie�elaznych. Metody wytwarzania odlewów precyzyjnych w formach metalowych Zasady konstruowania oprzyrz�dowania dla odlewnictwa precyzyjnego, technologia wytwarzania form i oprzyrz�dowania modelowego. tworzywo na modele i formy Technologia odlewania do form metalowych. Odlewnictwo ci�nieniowe i niskoci�nieniowe. Procesy odlewania stopów aluminium, cynku, magnezu i miedzi. Prasowanie w stanie stało ciekłym. Inne technologie dla odlewnictwa precyzyjnego. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Wykonanie form odlewniczych metodami tradycyjnymi i nowoczesnymi: metoda Shaw’a, metoda wytapianych modeli, wykonanie matryc modelowych z tworzyw sztucznych – gumo-podobnych. Wykonywanie powłok ceramicznych. Odlewanie stopów niskotopliwych: ołowiu, cyny i bizmutu w formach gipsowych. Samodzielne wykonanie modelu, technologii wykonania formy. Dobór stopu do wykonania odlewu zaprojektowanego detalu.



�rednia zalicze�


przedmiotu �rednia ocena z zalicze�

Bibliografia 1. Praca zbiorowa: Przygotowanie produkcji odlewu. WNT, W-wa 1963. 2. Skarbi�ski M.: Konstrukcja odlewów. PWN, W-wa 1957. 3. Lewandowski L.: Przygotowanie form odlewniczych – masy formierskie i rdzeniowe. Skrypt

AGH nr 1062, Kraków 1987. 4. Allendorf H.: Odlewanie precyzyjne za pomoc� modeli wytapianych. PWN, W-wa 1960. 5. Gołowin S. J.: Specjalne metody odlewania. WNT, W-wa 1963.


Kod

C.1.3/IS

Nazwa przedmiotu Procesy uszlachetniania stopów

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. in�. Edward Guzik


Prof. dr hab. in�. Edward Guzik

Klasa przedmiotu

specjalno�ciowy Rodzaj przedmiotu

wybieralny

Rodzaj studiów

stacjonarne Stopie� studiów I Semestr 5/6



www

-

Uwagi

-

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Doskonalenie wiedzy z zakresu uszlachetniania stopów odlewniczych zmierzaj�cych do zapewnienia w odlewach, tzw. „czysto�ci struktury”, czyli usuwanie ró�nego rodzaju wtr�ce� przy wykorzystaniu nowoczesnych technik intensyfikuj�cych proces przygotowania metalu, a tak�e zastosowanie zabiegów hartowania izotermicznego, pozwalaj�cych otrzymywa� nowoczesne rodzaje konstrukcyjne stopów o specyficznych wła�ciwo�ciach u�ytkowych.

Program wykładów

1. Poznanie ródeł rodzaju wtr�ce� gazowych i niemetalicznych w stopach, ze szczególnym uwzgl�dnieniem stopów Fe-C.

2. Podstawy teoretyczne usuwania wtr�ce� gazowych i niemetalicznych z ciekłego metalu.

3. Rafinacja ciekłego metalu przez jego mieszanie, przy wykorzystaniu ró�nych technik, w tym nowoczesna metoda HTM (High Turbulence Mixing).

4. Rafinacja pró�niowa ciekłego metalu, poddawaniu go działaniu drga� oraz zastosowanie zabiegu filtrowania (filtry piankowe, komórkowe, tkaninowe, sitka ceramiczne, układy wielofiltrowe).

5. Zasady podwy�szania wła�ciwo�ci u�ytkowych stopów, poprzez wprowadzenie do niego pierwiastków stopowych, ze szczególnym uwzgl�dnieniem stopów Fe-C.

6. Podstawy teoretyczne zabiegu hartowania odlewów z przemian� izotermiczn� oraz techniki ich przeprowadzania w praktyce odlewniczej.

7. Przykłady zastosowania odlewów wykonanych ze stopów odlewniczych, poddanych zabiegom uszlachetniania.


1. Ocena wydziele� ró�nych wtr�ce� gazowych i niemetalicznych oraz mo�liwo�ci kształtowania „czysto�ci” danej osnowy metalowej w strukturze stopów.

2. Analiza technik zabiegów uszlachetniaj�cych w oparciu o materiały ilustracyjne i filmowe (video i nagrania „DVD-CD”).

3. Rodzaje zabiegów hartowania odlewów z przemian� izotermiczn� kształtuj�cych

specyficzne rodzaje osnowy metalowej; ausferryt, ausferryt+martenzyt, ausferryt + ferryt, ausferryt+eutektyka w�glikowa oraz osnowa martenzytyczna i austenityczna.


w przedmiocie Udział w wykładach oraz przygotowanie referatu na seminarium


zaliczenie


przedmiotu


Bibliografia 1. Guzik E.: Procesy uszlachetniania �eliwa – wybrane zagadnienia. Archiwum Odlewnictwa

PAN, Monografia No1, 2001 (128stron) 2. Podr�cznik: Sorelmetal: o �eliwie sferoidalnym. Tłum. Warszawa 2006. 3. Fra� E.: Krystalizacja metali. Wyd. Naukowo-Techiczne, Warszawa, 2003. 4. Metals Handbook, Ninth Edition. Volume 15, CASTING, ASTM Intern. 1988. 5. Publikacje dotycz�ce metalurgii i odlewnictwa stopów. Fe-C z ostatniego okresu (kopie do

wgl�du studentom).


Kod

C.1.4/IS

Nazwa przedmiotu

Odlewnicze stopy dla energetyki i lotnictwa

Prowadz�cy prze miot Prof. dr hab. in�. Edward Guzik


Prof. dr hab. in�. Edward Guzik oraz zespół z Katedry In�ynierii Stopów i Kompozytów Odlewnych

Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj

studiów stacjonarne Stopie� studiów I Semestr 7



www

-

Uwagi

-

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Specjalizacja z zakresu wytwarzania odlewów ze stopów �elaza z w�glem (wysokojako�ciowe �eliwo i staliwo) przeznaczonych dla energetyki, pracuj�cych w zmiennych warunkach u�ytkowania; w zakresie dodatnich i ujemnych warto�ci temperatury i du�ej wytrzymało�ci zm�czeniowej. Drugi rodzaj odlewów wysokojako�ciowych wytwarzany jest z superstopów �aroodpornych i �arowytrzymałych na bazie niklu, kobaltu, tytanu czy ostatnio stosowanych stopów z fazami intermetalicznymi.

Program wykładów

1. Poznanie zasad u�ytkowania odlewów wykonanych z wysokojako�ciowego staliwa oraz �eliwa w elektrowniach klasycznych i wiatrowych.

2. Poznanie zasad u�ytkowania odlewów wykonanych z superstopów do ekstremalnych warunków ich u�ytkowania w silnikach turbin gazowych.

3. Procesy wytapiania stopów nisko- i wysokow�glowych Fe-C w aspekcie ich wykorzystania na elementy turbiny elektrowni oraz analiza metod topienia, w tym nowoczesne wytapianie w pró�ni.

4. Procesy wytapiania superstopów i uchwycenie oddziaływania rodzaju tygla, filtracji, warunków pró�ni i parametrów temperaturowych na tzw. „czysto��” struktury odlewów.

5. Dobór składu chemicznego ró�nych rodzajów staliwa, �eliwa i superstopów, w tym po krystalizacji kierunkowej, w aspekcie osi�gania wysokich wła�ciwo�ci mechanicznych i u�ytkowych odlewów.

6. Procesy uszlachetniania wymienionych rodzajów wysokojako�ciowych stopów, uwzgl�dniaj�c zabiegi: modyfikowania (sferoidyzowania - przypadek �eliwa), filtracji

metalu, oddziaływania pró�ni oraz ustalenie warunków temperaturowych; przegrzewania, wytrzymywania, odlewania do form.

7. Podstawy teoretyczne obróbki cieplnej odlewów wykonanych ze stopów Fe-C i superstopów oraz techniki ich przeprowadzania w praktyce odlewniczej.

8. Przykłady zastosowania odlewów wykonanych z wysokojako�ciowego staliwa

i �eliwa oraz superstopów, poddanych zabiegom uszlachetniania. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty)

1. Ocena wydziele� ró�nego rodzaju wtr�ce� oraz mo�liwo�ci kształtowania optymalnej struktury stopów i superstopów.

2. Analiza technik wytapiania stopów i procesów uszlachetniaj�cych z wykorzystaniem materiałów ilustracyjnych i filmowych (video i nagrania „DVD”).

3. Rodzaje obróbki cieplnej stopów oraz przeprowadzenie bada� oceny mikrostruktury. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Udział w wykładach oraz przygotowanie referatu na seminarium


zaliczenie


przedmiotu


Bibliografia 1. Głownia J.: Odlewy ze stali stopowej-zastosowanie, Kraków 2002. 2. Guzik E.: Procesy uszlachetniania �eliwa – wybrane zagadnienia. Archiwum Odlewnictwa

PAN, Monografia No1, 2001. 3. Podr�cznik: Sorelmetal o �eliwie sferoidalnym. Tłum. Warszawa 2006. 4. Fra� E.: Krystalizacja metali. Wyd. Naukowo-Techiczne, Warszawa, 2003. 5. Metals Handbook, Ninth Edition. Volume 15, CASTING, ASTM Intern. 1988. 6. Sieniawski J.: Kryteria i sposoby oceny materiałów na elementy lotniczych silników

turbinowych. Wyd. PRz. Rzeszów 1995. 7. Hernas A.: �arowytrzymało�� stali i stopów. Wyd. Pol. l�skiej, Gliwice 2000. 8. Mikułowski B.: Stopy �aroodporne i �arowytrzymałe. Wyd. AGH - Kraków, 1997.

9. Publikacje dotycz�ce metalurgii i odlewnictwa stopów Fe-C oraz superstopów z ostatniego okresu (kopie do wgl�du studentom).


Kod

C.1.5/IS Nazwa przedmiotu

Metrologia odlewniczych procesów technologicznych



Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj

studiów stacjonarne Stopie� studiów I Semestr 7


Liczba godzin 45 15 15 15 - - 4

www


Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zapoznanie studentów z podstawami metrologii i techniki pomiarowej oraz metodami oceny bł�du pomiaru w zastosowaniach in�ynierskich i badawczych, ze szczególnym uwzgl�dnieniem pomiarów realizowanych w kontroli procesów odlewniczych i sterowaniu tymi procesami. Umiej�tno�� stosowania jednostek miar, systemów miar oraz wzorców podstawowych wielko�ci mierzalnych, opracowywania wyników pomiarów, szacowania bł�dów pomiaru, posługiwania si� aparatur� pomiarow�, metrologi� warsztatow�, doboru aparatury do pomiarów podstawowych wielko�ci w procesach odlewniczych.

Program wykładów

Metrologia techniczna- poj�cia podstawowe, przedmiot i zadania. Podstawy teorii pomiarów. Teoria bł�dów pomiarowych. Niepewno�� pomiaru. Podstawy obliczania niepewno�ci standardowej i zło�onej według przewodnika ISO (metoda typu A oraz B). Dokładno�� narz�dzia pomiarowego, dokładno�� pomiaru. Metodyka obliczania systematycznych bł�dów pomiarów. Przetwarzanie w przyrz�dach pomiarowych. Oddziaływania: obiekt – pomiar – przyrz�d - obserwator. Wzorce miar. Przetworniki pomiarowe. Charakterystyki statyczne i dynamiczne przetworników pomiarowych i pozostałych elementów toru pomiarowego. Przetwarzanie i rejestracja sygnałów analogowych i cyfrowych. Analiza bł�dów statycznych i dynamicznych. Klasyfikacja i opis metod pomiaru podstawowych wielko�ci: elektrycznych (napi�cia, nat��enia, rezystancji), mechanicznych (pr�dko�ci liniowej, przy�pieszenia, siły), płynowych (ci�nienia, pr�dko�ci przepływu). Przyrz�dy pomiarowe do pomiarów wielko�ci geometrycznych. Odchyłki wymiaru, kształtu i poło�enia oraz ich oznaczanie i pomiar. Metody optyczne pomiarów odchyłek wymiaru. Mikrogeometria warstwy wierzchniej i jej pomiar: chropowato�ci, falisto�ci i topografii powierzchni. Podstawy współrz�dno�ciowej techniki pomiarowej. Pomiary elementów maszyn o zło�onej postaci.Zagadnienia pomiarów w kontroli i sterowaniu procesami odlewniczymi. Klasyfikacja procesów, charakterystyka wielko�ci mierzonych. Podstawowe techniki pomiarowe. Badanie i nadzorowanie narz�dzi pomiarowych.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia. Analiza charakterystyk przetworników pomiarowych. Analiza bł�dów statycznych i dynamicznych. Metody oceny niepewno�ci pomiaru. Racjonalny dobór narz�dzi pomiarowych do zada� metrologicznych. Analiza działania systemów pomiarowych wybranych wielko�ci w procesach odlewniczych. Laboratoria. Poznanie budowy, zasad działania i charakterystyk wybranych przetworników i przyrz�dów pomiarowych wielko�ci elektrycznych i nieelektrycznych (analogowych i cyfrowych). Przyrz�dy do rejestracji sygnałów. Pomiary wybranych wielko�ci elektrycznych i wybranych wielko�ci nieelektrycznych metodami elektrycznymi. Wykorzystanie mikroprocesorowych systemów pomiarowych w pomiarach wybranych wielko�ci w przykładowych procesach odlewniczych (m.in.: proces homogenizacji i chłodzenia masy formierskiej, proces sporz�dzania masy formierskiej, formowanie strumieniowe)


Pozytywna ocena ko�cowa z matematyki i fizyki


�wiczenia: dwa kolokwia zaliczeniowe w semestrze; laboratoria: kolokwia zaliczeniowe z realizowanych tematów laboratoryjnych, sprawozdania


przedmiotu �rednia ocen z �wicze� i laboratorium

Bibliografia Podr�czniki podstawowe: 1. Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielko�ci geometrycznych. WNT, Warszawa 2004 2. Pr. zbiorowa (red. Fodemski T.R.): Pomiary cieplne. Cz.1- podstawowe pomiary cieplne,

cz.2- badania cieplne maszyn i urz�dze�. WNT, Warszawa 2000, 2001 3. Sobieraj R. : Pomiary maszyn odlewniczych. Skrypt AGH, Kraków 1979 4. Samsonowicz Z.: Automatyzacja procesów odlewniczych. WNT, Warszawa 1985 Podr�czniki uzupełniaj�ce: 5. Sidor T. : Elektroniczne przetworniki pomiarowe. UWND AGH. Kraków 2006 6. Tomasik J. i inni : Sprawdzanie przyrz�dów do pomiaru długo�ci i k�ta. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003 7. S.: Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielko�ci geometrycznych dla

mechaników. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006 8. Pr. zbiorowa: Współczesna metrologia. Zagadnienia wybrane. WNT, Warszawa 2007 9. Piotrowski J., Kostyrko K.: Wzorcowanie aparatury pomiarowej WNT Warszawa 2000 10. Malinowski J., Jakubiec W., Starczak M., Płowucha W., Sprawdzanie dokładno�ci w budowie

maszyn. Zbiór zada�. WSiP, Warszawa 1997

ECTS - Arkusz przedmiotu Kod

C.1.6/IS Nazwa przedmiotu

Maszyny do odlewania ci�nieniowego i kokilowego

Prowadz�cy przedmiot Prof. zw. dr hab. in�. Józef Da�ko


Pracownia Maszyn Odlewniczych i Konstrukcji Odlewów

Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj studiów


Suma Wykład �wiczenia Laboratoria Seminaria Projekty ECTS Rodzaje zaj�� Liczba godzin 45 15 - 15 - 15 4

www


Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Poznanie technologii wytwarzania odlewów w formach trwałych, metod� ci�nieniow� klasyczn� oraz jej odmianami: prasowania metalu w stanie ciekło-krystalicznym, niskoci�nieniow� i do odlewania z przeciwci�nieniem oraz w kokilach. Badania modelowe procesu odlewania ci�nieniowego i niskoci�nieniowego. Samodzielne rozwi�zywanie zagadnie� projektowych z zakresu mechaniki i budowy maszyn ci�nieniowych lub kokilarek.

Program wykładów

Charakterystyka maszyn do odlewania pod ci�nieniem. Parametry maszyn ci�nieniowych - obliczanie i dobór. Konstrukcja zespołów mechanicznych maszyn ci�nieniowych. Podstawowe zespoły nap�du hydraulicznego maszyn ci�nieniowych. Eksploatacja maszyn ci�nieniowych. Automatyzacja procesu odlewania pod ci�nieniem. Wybrane zagadnienia projektowania i organizacji produkcji w odlewni ci�nieniowej. Technologia prasowania metalu w stanie ciekło-krystalicznym. Charakterystyka maszyn do odlewania kokilowego i pod niskim ci�nieniem Rozwi�zania konstrukcyjne kokilarek i maszyn do odlewnia pod niskim ci�nieniem. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria: Badania modelowe odlewania ci�nieniowego (Laboratorium Hydrauliki IMiR). Analiza konstrukcji zespołów zwierania maszyn ci�nieniowych (Instytut Odlewnictwa, Krakowskie Zakłady Armatur -KZA). Analiza wykresów systemu wtryskowego maszyn zimnokomorowych i gor�cokomorowych (Instytut Odlewnictwa, KZA). Obserwacje i sporz�dzanie cyklogramu systemów dozowania metalu i odbierania odlewów w typowych maszynach ci�nieniowych. Projekty: Realizacja semestralnego zadania pt. ”Projekt zespołów mechanicznych maszyny ci�nieniowej o danej sile zwierania wraz koncepcj� struktury przestrzennej maszyny”, dla danych wej�ciowych indywidualnych dla ka�dego studenta, lub realizacja alternatywnego zadania pt.” Projekt zespołów mechanicznych kokilarki hydraulicznej o podanej charakterystyce wraz koncepcj� struktury przestrzennej maszyny”.


W zaj�ciach uczestnicz� studenci studiów stacjonarnych, specjalno�ci odlewnictwo, którzy wysłuchali przedmiotu Maszyny

i urz�dzenia w procesach metalurgicznych i odlewniczych.


Zaliczenie laboratoriów na podstawie sprawozda� oraz oceny wykonania indywidualnego projektu.


przedmiotu

Ocena ko�cowa wystawiana w oparciu o znajomo�� zagadnie� egzaminacyjnych udost�pnionych studentom na pocz�tku zaj�� (egzamin - rozmowa indywidualna)

Bibliografia: a) podstawowe

1. Białobrzeski A.: Odlewnictwo ci�nieniowe. Warszawa, WNT 1992. 2. Da�ko J.: Maszyny i urz�dzenia do odlewania pod ci�nieniem. Podstawy teorii.

Konstrukcja. Pomiary i eksploatacja. AGH Uczelniane Wydawnictwa naukowo-dydaktyczne. Kraków 2000.

3. Waszkiewicz S., Fic M., Perzyk M., Szczepanik J.: Kokile i formy ci�nieniowe. Warszawa, WNT 1983.

b) uzupełniaj�ce:

Ragan E. i inni: Liatie kovov pod tlakom. Vydatelstvo Michala Vaska v Presove ([email protected]),

ISBN 978-80-8073-979-9, Fakulta vyrobnych technologii, Presov 2007 (Słowacja).


Kod

C.1.7/IS

Nazwa przedmiotu

Technologia odlewnictwa artystycznego



Mgr in�. Janusz Kozana Mgr in�. Marcin Pi�ko� Mgr in�. Aldona Garbacz- Klemoka

Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zdobycie podstawowych wiadomo�ci z zakresu odlewnictwa artystycznego. materiałów ceramicznych do produkcji odlewów precyzyjnych w formach ceramicznych. Zostan� omówione technologie formowania i odlewania w formach piaskowych ( tzw. formowanie w sztuczkach) oraz inne metody wytwarzania form dla odlewnictwa artystycznego ( m.in. metod� wytapianych modeli, metod� odlewania w masach gipsowych i innych).

Program wykładów

Analiza metod wytwarzania modeli dla odlewów artystycznych. Prezentacja i analiza metod wytwarzania modeli dla odlewów artystycznych z uwzgl�dnieniem metod tradycyjnych i nowoczesnych. Technologia wytwarzania form dla odlewów artystycznych metodami tradycyjnymi odlewania w mułku i w formach piaskowych metoda sztuczek, jak i metodami wytwarzania form ceramicznych i form gipsowych. z uwzgl�dnieniem odlewania metalami tradycyjnymi jak i nowoczesnymi. Podstawy doboru stopów na odlewy artystyczne z metali nie�elaznych. Zasady wykonania form dla odlewnictwa artystycznego, metoda wytwarzania form ceramicznych i form gipsowych dla metody wytapianych wosków, Zjawiska fizykochemiczne zachodz�ce w formie odlewniczej w czasie pełnego cyklu wykonania odlewu w formach z

udziałem powłok ceramicznych. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Przygotowanie projektu dla wykonania artystycznych form odlewniczych metodami tradycyjnymi

formowania ze sztuczkami. Wykonanie autorskich form wybran� metoda odlewania wg metody wytapianych modeli, wykonanie modeli, formy w sztuczkach b�d wykonywanie powłok ceramicznych lub formowanie w formach gipsowych. Odlewanie stopów do form artystycznych.. Samodzielne wykonanie odlewu. Przeprowadzenie obróbki , polerowanie i patynowanie odlewu. Dobór stopu do wykonania odlewu zaprojektowanego detalu.



Zaliczenie, Egzamin


przedmiotu

Ocena z egzaminu Ocena samodzielnie wykonanego odlewu artystycznego

Bibliografia Praca zbiorowa: Przygotowanie produkcji odlewu. WNT, W-wa 1963. 1. Gawro�ski Józef, Wojarski Tadeusz –Odlewnictwo artystyczne 2. Skarbi�ski M.: Konstrukcja odlewów. PWN, W-wa 1957. 3. Lewandowski L.: Przygotowanie form odlewniczych – masy formierskie i rdzeniowe. Skrypt

AGH nr 1062, Kraków 1987. 4. Allendorf H.: Odlewanie precyzyjne za pomoc� modeli wytapianych. PWN, W-wa 1960.


Kod

C.1.8/IS

Nazwa przedmiotu

Technologia wytapiania i uszlachetniania metali nie�elaznych



Mgr in�. Janusz Kozana Mgr in�. Marcin Pi�ko� Mgr in�. Aldona Garbacz- Klempka

Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj

studiów stacjonarny Stopie� studiów I Semestr 7



www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zapoznanie z technologiami topienia, uszlachetniania i odlewania stopów metali nie�elaznych.

Program wykładów

Zjawiska absorpcji gazów do metali i stopów. Porowato�� w odlewach metali nie�elaznych. Kształtowanie struktur, segregacja dendrytyczna w odlewach. Grubokrystaliczno�� na makro i mikrostruktur� odlewów. Modyfikacja stopów metali nie�elaznych. Procesy topienia aluminium i jego stopów. Analiza technologiczna układów równowagi stopów Al. Stopy Al-Cu, Al-Cu-Si, Al-Mg, Al-Si. Topienie, rafinacja, modyfikacja i technologia odlewania stopów Al. Stopy cynku, zanieczyszczenia, składniki stopowe. Stopy Zn-Al i Zn-Al.-Cu.. Technologia topienia – procesy rafinacji i modyfikacji stopów. odlewania stopów cynku. Stopy magnezu. Analiza technologiczna układów równowagi stopów magnezu. Stopy Technologia topienia i rafinacji stopów magnezu. Inhibitory reakcji metal forma, obróbka cieplna i powłoki ochronne dla odlewów ze stopów magnezu. Mied i jej stopy. Technologia wytwarzania odlewów z Cu. Analiza technologiczna układów równowagi stopów miedzi. Technologia topienia, modyfikacja, rafinacja br�zów, mosi�dzów. - br�zy cynowe, cynowo fosforowe, cynowo cynkowo ołowiowe. Br�zy aluminiowe, br�zy i mosi�dze krzemowe. Miedzionikle, mosi�dze zwykłe, specjalne i niskomiedziowe. Skłonno�� do p�kni�� na gor�co. Stopy na osnowie cyny i ołowiu. Technologia stopów przeznaczonych na odlewy panewek. Stopy ło�yskowe, bimetaliczne, kompozytowe tworzywa ło�yskowe. Analiza technologiczna układów równowagi stopów Al.-Sn i Al.-Pb. Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Technologia rafinacji i próby technologiczne kontroli stopnia zagazowania. Technologia rafinacji i modyfikacji stopów aluminium. Wady odlewów z metali nie�elaznych i ich identyfikacja. Wpływ o�u�lowania i rozpuszczania tlenków zawartych w metalu na ilo�� wtr�ce� niemetalicznych. Wpływ �u�li pokrywaj�co rafinuj�cych na uzysk i wła�ciwo�ci stopów Al. Modyfikacja przez zarodkowanie. Modyfikacja przez przechłodzenie eutektyki. Analiza krzywych krzepni�cia, struktura. Odlewanie stopów magnezu. Technologia odlewania stopów cynku. Wpływ procesów

składu i parametrów odlewania na struktur� i wła�ciwo�ci stopów miedzi - P�kni�cia mi�dzykrystaliczne w odlewach ze stopów aluminium i miedzi.



Zaliczenie, Egzamin


przedmiotu

Ocena z egzaminu Ocena samodzielnie wykonanego projektu bada� jako�ci stopu i odlewu

Bibliografia 1. Adamski C., Piwowarczyk T. - Metalurgia i odlewnictwo metali nie�elaznych cz�� I, AGH 1988 2. Adamski C., Rzadkosz St. - Metalurgia i odlewnictwo metali nie�elaznych cz�� II, AGH 1992 3. Górny Z., - Odlewnicze stopy metali nie�elaznych WNT. 1992 4. Poniewierski Z., - Krystalizacja, struktura i wła�ciwo�ci siluminów. WNT 1989 5. Adamski Cz., Bonderek Z. i inni – Instrukcje topienia: STOP, Kraków 1975 6. Adamski C., Bonderek Z. Piwowarczyk T.- Mikrostruktury odlewów stopów miedzi oraz cynku. l�sk 1972 7. Romankiewicz F. – Modyfikacja miedzi i jej stopów . KNM-PAN. Pozna� 1999.


Kod

C.1.9/IS

Nazwa przedmiotu

Wpływ przemysłu odlewniczego na �rodowisko



Prof. dr hab. Mariusz Holtzer, dr Beata Grabowska, dr in�. Artur Bobrowski

Klasa przedmiotu

Specjalno�ciowy Rodzaj

przedmiotu

Wybieralny

Rodzaj studiów



Liczba godzin 45 15 15 15 - 4

www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem wykładu jest zapoznanie studentów z wpływem przemysłu odlewniczego na �rodowisko jako cało�� (zanieczyszczenie atmosfery, wód i gleby). Wa�nym zagadnieniem jest oszcz�dno�� surowców naturalnych poprzez wprowadzenie na szerok� skal� procesów recyklingu.

Program wykładów

Przepisy prawne UE i krajowe dotycz�ce zanieczyszczenia �rodowiska. Rodzaje zanieczyszcze� emitowanych w wyniku działalno�ci odlewni. Metody monitoringu stanu �rodowiska. Generowanie odpadów w przemy�le odlewniczym i sposoby ich redukcji. Porównanie technologii odlewniczych w aspekcie ich wpływu na �rodowisko. Metody oceny wpływu odlewni na �rodowisko. Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze�. Ocena oddziaływania na �rodowisko inwestycji odlewniczej. Zarz�dzanie �rodowiskowe wg normy ISO 14001.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Laboratoria: Analiza gazów emitowanych w procesach odlewniczych. Ocena zu�ytych mas odlewniczych w aspekcie wymywalno�ci substancji niebezpiecznych. Badanie szkodliwo�ci mas formierskich i rdzeniowych w aspekcie emisji gazów. Analiza metali ci��kich w pyłach z procesów odpylania pieców topialnych. �wiczenia: Analiza rozprzestrzeniania si� zanieczyszcze� w atmosferze. Mo�liwo�ci tworzenia si� dioksyn w procesach odlewniczych. Zagospodarowanie odpadów odlewniczych. Ocena oddziaływania odlewni na �rodowisko. Inwestycje proekologiczne w odlewnictwie. Warunki uczestniczenia

w przedmiocie Obecno�� na wykładach, laboratoriach oraz �wiczeniach


egzamin


zaliczenie z zaj��, ocena pozytywna z egzaminu

przedmiotu Bibliografia

1. Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach, UWN-D Kraków (2001).

2. Ustawa Prawo Ochrony rodowiska. 3. Zintegrowane zapobieganie i ograniczenie zanieczyszcze�. Dokument Referencyjny

BREF Najlepsze Dost�pne techniki w kunictwie i przemy�le odlewniczym www.gov.mos.pl

4. Przewodnik w zakresie Najlepszych Dost�pnych Technik(NDT). Wytyczne dla bran�y odlewniczej. Pod. red. M. Holtzera. www.gov.mos.pl

5. Da�ko J., Holtzer M., Da�ko R., Grabowska B.: Analiza rodzaju i ilo�ci odpadów wytwarzanych w krajowych odlewniach. Przegl�d Odlewnictwa 4/2009, 196-200. (Nr R07 012 02)

6. Holtzer M.: Jaka b�dzie polityka ekologiczna Polski w latach 2009-2016. Przegl�d Odlewnictwa 4/2009, 210-212.

7. Bobrowski A., Holtzer M.: Assessment of environmental influence of bentonite and lustrous carbon carrier in an aspect of gases emission. Archives of Foundry Engineering Vol. 9, Iss. 1/2009, 21-24.

8. Holtzer M., Asłanowicz M., Jurczyk A.: Sposoby zagospodarowania pyłów powstaj�cych w procesie regeneracji mechanicznej mas formierskich z �ywic� furanow�. Przegl�d Odlewnictwa nr 9, 2006, 472 – 477.

9. M. Holtzer: Mo�liwo�ci tworzenia si� dioksyn i furanów w procesach odlewniczych i sposoby ich redukcji. Przegl�d Odlewnictwa Nr 7-8, 2005, 474-482.

10. Grabowska B., Holtzer M.: System REACH i jego konsekwencje dla przemysłu odlewniczego. Archives of Foundry Engineering v. 8, Special issue 2/2008, 75 – 78.


Kod

C.1.10/IS

Nazwa przedmiotu Gospodarka odpadami

Prowadz�cy przedmiot Dr Beata Grabowska


Dr Beata Grabowska

Klasa przedmiotu

Specjalno�ciowy Rodzaj

przedmiotu

Wybieralny

Rodzaj studiów



Liczba godzin 45 15 - 15 - 15 4

www

http://home.agh.edu.pl/~graboska/

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem wykładu jest zapoznanie z podstawowymi poj�ciami, aktami prawnymi oraz zagadnieniami teoretycznymi i praktycznymi zwi�zanymi z gospodark� odpadami (działalno�� składowiska odpadów i spalarni odpadów, metody utylizacji i neutralizacji odpadów). Streszczenie przedmiotu

Przedmiot obejmuje zagadnienia i problemy zwi�zane z gospodark� odpadami. Omawia rodzaje i charakterystyk� ró�nych odpadów z uwzgl�dnieniem ich negatywnego oddziaływania na �rodowisko. Szczególn� uwag� zwrócono na sposoby neutralizacji i utylizacji przy maksymalnym gospodarczym ich wykorzystaniu. Zagadnienia s� omawiane w kontek�cie przepisów prawnych i legislacyjnych obowi�zuj�cych w Polsce i w krajach Unii Europejskiej.

Program wykładów

Na wykładach zostan� omówione nast�puj�ce zagadnienia:

1. Podstawowe poj�cia i definicje zwi�zane z odpadami zawarte w przepisach prawnych. 2. Zagadnienia prawne obowi�zuj�ce w Polsce w gospodarce odpadami. Gospodarka

odpadowa Polski a polityka Unii Europejskiej. 3. Klasyfikacja i wła�ciwo�ci odpadów. Odpady komunalne i ich utylizacja. Odpady

przemysłowe i ich utylizacja. Odpady organiczne i ich utylizacja. Odpady energetyczne i ich utylizacja. Odpady radioaktywne i ich utylizacja.

4. Odpady odlewnicze. 5. Obowi�zki wytwarzaj�cego odpady i odbiorcy odpadów. 6. Ograniczenie powstawania odpadów. Składowanie odpadów. Wykorzystanie odpadów.

Utylizacja i neutralizacja odpadów. Zestalanie odpadów.

7. Transport odpadów. 8. Gospodarcze wykorzystanie odpadów przemysłowych. Wymagania stawiane

opakowaniom, materiałom i odpadom opakowaniowym. 9. Wpływ emisji odpadów ze składowisk na zanieczyszczenie powietrza, wód i gleby. Formy

wyst�powania i analiza metali ci��kich w odpadach komunalnych i przemysłowych. Metody bada� odpadów.

10. Zapewnienie bezpiecze�stwa przy post�powaniu z odpadami. Zarz�dzanie logistyczne gospodark� odpadami. Mi�dzynarodowy obrót odpadami. Zagadnienia społeczne i ekonomiczne w gospodarce odpadami.


1. Zapoznanie si� z funkcjonowaniem składowiska, kompostowni, sortowni odpadów i spalarni oraz z technologiami utylizacji i neutralizacji odpadów.

2. Laboratoryjne metody bada� odpadów: badanie wymywalno�ci metali ci��kich (Zn, Cu, Cd, Pb, Cr, Fe, Ni) z odpadów przemysłowych.

3. Logistyczne planowanie w gospodarowaniu odpadami w działalno�ci zakładów ró�nych gał�zi przemysłu – projekt organizacyjny, technologiczny i ekonomiczny.


w przedmiocie Obecno�� na wykładach, laboratoriach oraz wykonanie projektu


egzamin


przedmiotu zaliczenie z zaj��, ocena pozytywna z egzaminu

Bibliografia [1] Czesława Rosik-Dulewska: Podstawy gospodarki odpadami, PWN Warszawa (2008). [2] J�drczak A.: Biologiczne przetwarzanie odpadów, PWN Warszawa (2007). [3] Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach, UWN-D Kraków (2001). [4] Systemy gospodarki odpadami, IV Mi�dzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami, Piła-Pozna� (2001). [5] Poradnik gospodarowania odpadami, pod redakcj� Krzysztofa Skalmowskiego – aktualizowany na bie��co. [6] Bilitewski B., Hardtle G., Marek K.: Podr�cznik Gospodarki Odpadami , Wydawnictwo Seidel Przywecki, Warszawa (2003). [7] Ustawy i przepisy prawne zwi�zane z tematem przedmiotu.


Kod

C.1.11/IS

Nazwa przedmiotu

Modelowanie i symulacje procesów odlewniczych

Prowadz�cy przedmiot Prof. zw. dr hab. in�. Józef S. Suchy


Prof. Józef S. Suchy, dr in�. Janusz Lelito, mgr in�. Michał Szucki, mgr in�. Paweł Malinowski

Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj

studiów Stacjonarne Stopie� studiów I Semestr 7



www

.agh.edu.pl/katod

Uwagi

Specjalno��: Wirtualizacja technologii odlewniczych

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Zrozumienie specyfiki modelowania i symulacji termokinetycznych procesów odlewniczych; budowa modeli matematycznych dla zada� prostych i odwrotnych; zasady rozwi�zywania tej grupy modeli przy u�yciu metod numerycznych; praktyczne zastosowanie algorytmów symulacyjnych w odlewnictwie.

Program wykładów

Opis matematyczny procesu krzepni�cia (równanie energii, warunki jednoznaczno�ci). Analiza wra�liwo�ci w zastosowaniu do modeli krzepni�cia. Modele sprz�gaj�ce opis kilku zjawisk termokinetycznych. Zagadnienia nieliniowe. Modele makro/mikro. Zadania odwrotne. Metody i algorytmy numeryczne stosowane do realizacji modeli procesów odlewniczych. Tendencje rozwojowe zastosowa� metod numerycznych.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Budowa algorytmów realizuj�cych zadania opisuj�ce procesy odlewnicze. Praktyczne korzystanie z wybranych algorytmów symulacyjnych. Realizacja zada� opisuj�cych wymian� ciepła i masy w prostych odlewach. Korzystanie z baz danych niezb�dnych do realizacji oblicze�.



Zaliczenie


przedmiotu Realizacja programu laboratorium i zadania projektowego

Bibliografia

1. B. Mochnacki, J.S.Suchy, Modelowanie i symulacja krzepni�cia odlewów, PWN Warszawa 1993 2. E. Fra�, Krystalizacja metali, WNT Warszawa 2003 3. J. Szargut, Obliczenia cieplne pieców przemysłowych, l�sk, Katowice 1987


Kod

C.1.12/IS

Nazwa przedmiotu

Wybrane zagadnienia z korozji tworzyw metalicznych

Prowadz�cy przedmiot Dr hab. Barbara Stypuła , prof. nadzw. AGH


Klasa przedmiotu


Wybieralny

Rodzaj studiów




www

www.chemia.odlew.agh.edu.pl

Uwagi

Przedmiot prowadzony jest równie� w j�zyku angielskim

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest nauczenie podstaw korozji i ochrony przed korozj� metali i stopów metalicznych.

Program wykładów

1. Termodynamika procesów elektrochemicznych, diagramy Pourbaix, pasywacja metali – 4h

2. Korozja i pasywacja stopów �elaza -4h 3. Korozja i pasywacja stopów aluminium i stopów magnezu -3h 4. Korozja i pasywacja stopów miedzi -2h

5. ��

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) �wiczenia laboratoryjne obejmuj�:

• Pomiary potencjału reodoksowego raz pH w wybranych �rodowiskach korozyjnych. Sporz�dzanie diagramów Pourbaix.

• Woltamperometria cykliczna

• Pasywacja stali stopowych i korozja w�erowa

• Badania korozji mi�dzykrystalicznej stali chromowo-niklowych

• Monitorowanie szybko�ci korozji przy pomocy metod polaryzacyjnych Projekty obejmuj� zagadnienia mechanizmu korozji oraz selekcji materiałów dla nast�puj�cych obszarów nauki o korozji:

• Korozja w betonie

• Korozja mikrobiologiczna

• Korozja w systemach energetycznych

• Korozja mi�dzykrystaliczna

• Korozja w�erowa


w przedmiocie Zaliczenie przedmiotów chemia I i II


Egzamin (warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenie z seminarium)


przedmiotu Ocena ko�cowa jest ocen� wynikaj�c� z egzaminu

Bibliografia

1. Chemia dla in�ynierów, wyd.AGH pod redakcj� J.Banasia i W. Solarskiego, rozdziały VI(Elektrochemia) i VII (Korozja metali), Kraków 2000,

2. M. Pourbaix: Wykłady z elektrochemicznej korozji metali, PWN, W-wa 1978, 3. G. Wranglen: Podstawy korozji i ochrony metali, WNT W-wa 1969, 1985, 4. Pierre R. Roberge: Handbook of Corrosion Engineering, ed. by Mc Graw-Hill, N.York

2000, 5. R. Winston Revie: Uhlig’s Corrosion Handbook, Electrochemical Society Series, ed. by

John Wiley & Sons Inc. N.York 2000.


Kod

O.1/IS

Nazwa przedmiotu Ekonomia

Prowadz�cy przedmiot Prof. dr hab. Marianna Ksi��yk, dr M. Dro�d�


Prof. dr hab. Marianna Ksi��yk

Klasa przedmiotu

Ogólny Rodzaj przedmiotu Obowi�zkowy

Rodzaj studiów




www

Uwagi


Podstawowym celem realizowanym w ramach przedmiotu „Ekonomia” jest zapoznanie si� z:

- podstawowymi mechanizmami funkcjonowania gospodarki rynkowej, - zasadami podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze stanowi�ce

elementy gospodarki kraju oraz w skali makroekonomicznej (gospodarki kraju i integracji europejskiej) przy uwzgl�dnieniu uwarunkowa� zewn�trznych głównie procesu globalizacji.

Program wykładów

Mikroekonomia 1. Makroekonomiczne zało�enia polityki gospodarczej i sposoby jej realizacji w podstawowych modelach współczesnej gospodarki rynkowej. 2. Internacjonalizacja procesów gospodarowania 3. Podstawowe podmioty funkcjonuj�ce we współczesnej gospodarce rynkowej 4. Analiza rynku. 5. Podstawowe zało�enia teorii wyboru producenta 6. Skrajne przypadki rynku 7. Konkurencja niedoskonała 8. Rynki czynników produkcji: pracy, kapitału rzeczowego i finansowego

Makroekonomia

1.Podstawowe mierniki wzrostu i rozwoju gospodarczego 2. Pieni�dz 3. Inflacja i bezrobocie 4. Bilans płatniczy i wymiana mi�dzynarodowa 5. Sektor publiczny w gospodarce rynkowej w krajach UE, Krajach Azjatyckich i USA 6. Bud�et i polityka finansowa pa�stwa 7.Równowagaogólna.Zagregowanypopyt i zagregowana poda� 8. Wahania koniunkturalne w gospodarce rynkowej


w przedmiocie



przedmiotu

Bibliografia Literatura podstawowa: 1. M. Ksi��yk, Ekonomia, Wyd. AGH, Kraków 2007 2. J. H. Bowden, E. Bowden, Ekonomia nauka zdrowego rozs�dku, Innowacja,

Warszawa 2002 3. J. Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego, Warszawa 2005 Literatura dodatkowa: 1. W. Szyma�ski, Globalizacja, Wyzwania i zagro�enia, Difin, Warszawa 2001, 2. M. Levinson, Nie tylko wolny rynek. Odrodzenie aktywnej polityki gospodarczej, PWE,

Warszawa 1993, 3. J. Stiglitz, Globalizacja, Warszawa 2005 4. J.A. Scholie, Globalizacja, oficyna „Humanites” Sosnowiac 2006 5. J. E. Stiglitz, Szalone lata dziewi��dziesi�te . Nowa historia naj�wietniejszej dekady w

dziejach �wiata, PWN, Warszawa 2006 6. D. Cohen, Bogactwo �wiata, ubóstwo narodów, Fund. Im. Batorego, Znak, Kraków

2000

7. J. E. Stiglitz, A. Carlton, Fair frade. Szansa dla wszystkich, PWN, Warszawa 2007


Kod

O.2./IS

Nazwa przedmiotu Ochrona �rodowiska




Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Znajomo�� podstawowych procesów i problemów istotnych dla ochrony �rodowiska. Umiej�tno�� analizowania procesów przebiegaj�cych w przyrodzie oraz wpływu działalno�ci człowieka na �rodowisko. Wdra�anie do działa� zgodnych z zasadami zrównowa�onego rozwoju

Program wykładów

Ochrona atmosfery. Ochrona hydrosfery. Ochrona kopalin i litosfery. Metody i technologie do redukcji zanieczyszcze� powietrza. Gospodarka wodna i ochrona wód. Gospodarka odpadami. Odpady komunalne. Odpady przemysłowe.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Analiza rozprzestrzeniania si� zanieczyszcze� w atmosferze. Analiza gazowych zanieczyszcze� powietrza. Ocena jako�ci wód. Analiza zawarto�ci metali ci��kich.




Egzamin


przedmiotu Ocena z zaliczenia i egzaminu

Bibliografia 1. Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach. Uczelniane

Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2001.

Kod

O. 3 /IS

Nazwa przedmiotu Ochrona własno�ci intelektualnej

Prowadz�cy przedmiot Dr in�. Alicja Nowi�ska


Klasa przedmiotu


Wydział

Odlewnictwo

Kierunek Metalurgia

Rodzaj studiów

Stacjonarne Stopie� studiów I Semestr II



www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z problemami prawnej ochrony własno�ci intelektualnej. Robi poszukiwania w literaturze patentowej na potrzeby konkretnych wybranych tematów oraz poznaje rodzaje bada� patentowych ich mo�liwo�ci praktycznego wykorzystania

Program wykładów

1.Zasady ochrony prawnej Poj�cie polityki patentowej i cel ochrony prawnej w Polsce i zagranic� Mi�dzynarodowe konwencje Formy własno�ci przemysłowej Umowy licencyjne i umowy i umowy know-how 2.Ekonomika wynalazczo�ci Zasady wynagradzania twórców 3.Informacja patentowa Rodzaje bada� patentowych Mi�dzynarodowa klasyfikacja patentowa Analiza opisów patentowych Poszukiwania patentowe do wybranych tematów 4.Prawo autorskie Autorskie prawo osobiste i maj�tkowe Rodzaje narusze� prawa autorskiego Prawo autorskie programów komputerowych Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Warunki uczestniczenia

w przedmiocie


Kolokwium z cało�ci materiału


przedmiotu Ocena z kolokwium

Bibliografia


Kod

O.6 /IS

Nazwa przedmiotu Historia odlewnictwa




Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historycznymi uwarunkowaniami rozwoju odlewnictwa stopów �elaza i metali nie�elaznych oraz ogólne zapoznanie z rozwojem technologii odlewniczych oraz najwa�niejszymi osi�gni�ciami technicznymi i artystycznymi w zakresie odlewnictwa na przestrzeni dziejów a tak�e nowymi technologiami i prognozami rozwoju odlewnictwa.

Program wykładów

Rozwój sztuki odlewniczej w kolejnych epokach cywilizacji ludzkiej. Epoka kamienna, epoka br�zu, epoka �elaza. Metalurgia i odlewnictwo �elaza i metali nie�elaznych w uj�ciu historycznym i geograficznym. Pocz�tki technologii topienia, rozwój pieców do topienia, stopy odlewnicze, techniki wykonania odlewów. Odlewnictwo artystyczne na przestrzeni wieków i kierunków w sztuce. Odlewnictwo na ziemiach polskich- okresy rozwoju i o�rodki odlewnicze. Odlewnictwo �eliwa i stopów �aroodpornych. Odlewnictwo artystyczne cyny, ołowiu i stopów specjalnych. Współczesne odlewnictwo w �wiecie i kraju – stan, ewolucja produkcji, zmiany strukturalne przemysłu odlewniczego, rozwój bada� na potrzeby odlewnictwa. Nowe technologie i prognozy rozwojowe.

Tematy szczegółowe:

1. Odlewnictwo w staro�ytno�ci 2. Odlewnictwo w �redniowieczu 3. Odlewnictwo w czasach renesansu 4. Odlewnictwo w czasach baroku 5. Odlewnictwo w XIX wieku 6. Odlewnictwo współczesne 7. Krakowskie tradycje odlewnicze

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Zaj�cia w terenie zwi�zane z zapoznaniem si� z najwybitniejszymi zabytkami twórczo�ci odlewniczej: Odlewy w katedrze na Wawelu (dzwony, kraty odlewane, płyty nagrobne, nagrobki królewskie) Odlewy w ko�ciołach krakowskich (dzwony, chrzcielnice, płyty odlewane) Odlewy w przestrzeni miejskiej (latarnie, elementy architektury, pomniki) Warunki uczestniczenia w

przedmiocie Uczestnictwo w wykładach

Forma zaliczenia przedmiotu Obecno�� na wykładach, test zaliczeniowy, referaty


przedmiotu

Bibliografia 1. Gierdziejewski Kazimierz, Zarys dziejów odlewnictwa polskiego, Katowice 1954 2. Piaskowski J.- Technologia dawnych odlewów artystycznych. Inst. Odlewnictwa. Kraków 1981 3. S�kowski K. Pocz�tki odlewnictwa �eliwa w Polsce. Inst. Odlewnictwa. Kraków 1983 4. Krokosz J. Bo�ek E. – Odlewy artystyczne. Inst. Odlewnictwa. Kraków 1983 5. S�kowski Kazimierz, Odlewnictwo krakowskie w pierwszej połowie XVI wieku Kraków : Wydaw.

Instytutu Odlewnictwa, 1980. 6. Odlewnictwo w Polsce : materiały z VII Sesji Naukowej z cyklu Rzemiosło artystyczne i

wzornictwo w Polsce / [red. nauk. Katarzyna Kluczwajd].Toru� Toru�ski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2007.

7. Ludwisarstwo w Polsce : materiały z III Sesji Naukowej z cyklu "Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce", / [red. nauk. Katarzyna Kluczwajd]. Toru� : Muzeum Okr�gowe : Toru�ski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2003.


Kod

O.7/IS

Nazwa przedmiotu Kierowanie zasobami ludzkimi




Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów



Liczba godzin 15 15 I

www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Poznanie problematyki obejmuj�cej szereg zagadnie� zwi�zanych z zarz�dzaniem zasobami ludzkimi. Zapoznanie si� z najwa�niejszymi zagadnieniami dotycz�cymi strategii rozwijania kapitału ludzkiego.

Program wykładów

1. Organizacja zarz�dzania zasobami ludzkimi – podstawy problematyki 2. Komunikacja, współpraca w zespole, zarz�dzanie stresem 3. Dobór i szkolenie pracowników 4. Motywowanie i ocenianie pracowników 5. Stosunki mi�dzyludzkie 6. Pomiar efektów zarz�dzania zasobami ludzkimi 7. Standardy europejskie w zarz�dzaniu zasobami ludzkimi


w przedmiocie Uczestnictwo w wykładach


Obecno�� na wykładach, test zaliczeniowy, referaty


przedmiotu

Bibliografia 1. Zarz�dzanie zasobami ludzkimi. Wybrane problemy i metody. Praca zbiorowa pod red. T.

Stalewskiego, E. Chlebowskiej, Wrocław 1997 2. Zarz�dzanie kapitałem ludzkim a konkurencyjno�� małych �rednich przedsi�biorstw, pod

red. H. Króla, Warszawa 2007 3. Standardy europejskie w zarz�dzaniu zasobami ludzkimi, pod red. M. Juchnowicz,

Warszawa 2004 4. Karta wyników zarz�dzania zasobami ludzkimi. B. E. Baker, M.A. Huselid, D. Ulrich,

Kraków 2002


Kod

O.2./IS

Nazwa przedmiotu Ochrona �rodowiska




Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Znajomo�� podstawowych procesów i problemów istotnych dla ochrony �rodowiska. Umiej�tno�� analizowania procesów przebiegaj�cych w przyrodzie oraz wpływu działalno�ci człowieka na �rodowisko. Wdra�anie do działa� zgodnych z zasadami zrównowa�onego rozwoju

Program wykładów

Ochrona atmosfery. Ochrona hydrosfery. Ochrona kopalin i litosfery. Metody i technologie do redukcji zanieczyszcze� powietrza. Gospodarka wodna i ochrona wód. Gospodarka odpadami. Odpady komunalne. Odpady przemysłowe.

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Analiza rozprzestrzeniania si� zanieczyszcze� w atmosferze. Analiza gazowych zanieczyszcze� powietrza. Ocena jako�ci wód. Analiza zawarto�ci metali ci��kich.




Egzamin


przedmiotu Ocena z zaliczenia i egzaminu

Bibliografia 2. Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach. Uczelniane

Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2001.


Kod

C.6 /IS

Nazwa przedmiotu Historia odlewnictwa




Klasa przedmiotu


Rodzaj studiów




www

Uwagi

Cel przedmiotu – zdobyte umiej�tno�ci Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historycznymi uwarunkowaniami rozwoju odlewnictwa stopów �elaza i metali nie�elaznych oraz ogólne zapoznanie z rozwojem technologii odlewniczych oraz najwa�niejszymi osi�gni�ciami technicznymi i artystycznymi w zakresie odlewnictwa na przestrzeni dziejów a tak�e nowymi technologiami i prognozami rozwoju odlewnictwa.

Program wykładów

Rozwój sztuki odlewniczej w kolejnych epokach cywilizacji ludzkiej. Epoka kamienna, epoka br�zu, epoka �elaza. Metalurgia i odlewnictwo �elaza i metali nie�elaznych w uj�ciu historycznym i geograficznym. Pocz�tki technologii topienia, rozwój pieców do topienia, stopy odlewnicze, techniki wykonania odlewów. Odlewnictwo artystyczne na przestrzeni wieków i kierunków w sztuce. Odlewnictwo na ziemiach polskich- okresy rozwoju i o�rodki odlewnicze. Odlewnictwo �eliwa i stopów �aroodpornych. Odlewnictwo artystyczne cyny, ołowiu i stopów specjalnych. Współczesne odlewnictwo w �wiecie i kraju – stan, ewolucja produkcji, zmiany strukturalne przemysłu odlewniczego, rozwój bada� na potrzeby odlewnictwa. Nowe technologie i prognozy rozwojowe.

Tematy szczegółowe:

1. Odlewnictwo w staro�ytno�ci 2. Odlewnictwo w �redniowieczu 3. Odlewnictwo w czasach renesansu 4. Odlewnictwo w czasach baroku 5. Odlewnictwo w XIX wieku 6. Odlewnictwo współczesne 7. Krakowskie tradycje odlewnicze

Program pozostałych zaj�� (�wiczenia, laboratoria, seminaria, projekty) Zaj�cia w terenie zwi�zane z zapoznaniem si� z najwybitniejszymi zabytkami twórczo�ci odlewniczej: Odlewy w katedrze na Wawelu (dzwony, kraty odlewane, płyty nagrobne, nagrobki królewskie) Odlewy w ko�ciołach krakowskich (dzwony, chrzcielnice, płyty odlewane) Odlewy w przestrzeni miejskiej (latarnie, elementy architektury, pomniki)

Warunki uczestniczenia w przedmiocie Uczestnictwo w wykładach

Forma zaliczenia przedmiotu Obecno�� na wykładach, test zaliczeniowy, referaty


przedmiotu

Bibliografia 1. Gierdziejewski Kazimierz, Zarys dziejów odlewnictwa polskiego, Katowice 1954 2. Piaskowski J.- Technologia dawnych odlewów artystycznych. Inst. Odlewnictwa. Kraków 1981 8. S�kowski K. Pocz�tki odlewnictwa �eliwa w Polsce. Inst. Odlewnictwa. Kraków 1983 9. Krokosz J. Bo�ek E. – Odlewy artystyczne. Inst. Odlewnictwa. Kraków 1983 10. S�kowski Kazimierz, Odlewnictwo krakowskie w pierwszej połowie XVI wieku Kraków : Wydaw.

Instytutu Odlewnictwa, 1980. 11. Odlewnictwo w Polsce : materiały z VII Sesji Naukowej z cyklu Rzemiosło artystyczne i

wzornictwo w Polsce / [red. nauk. Katarzyna Kluczwajd].Toru� Toru�ski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2007.

12. Ludwisarstwo w Polsce : materiały z III Sesji Naukowej z cyklu "Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce", / [red. nauk. Katarzyna Kluczwajd]. Toru� : Muzeum Okr�gowe : Toru�ski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2003.

studia stacjonarne i stopnia (in ynierskie · pdf filegewert, z. skoczylas “analiza...

Documents