s.s. edremit İlçesi merkez İskele mahallesi tarımsal...

03.12.2020 1© zeytinist [email protected]

S.S. Edremit İlçesi Merkez İskele

Mahallesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi

0 532 069 35 10

[email protected]

www.iskelekooperatifi.com

mailto:[email protected]

03.12.2020© zeytinist [email protected]

3

BİRDEN ÇOK BESİN MADDESİ

İÇEREN (KOMPOZE) GÜBRELER

Ders Notu: 34

Kompoze gübreler birden fazla bitki besin

maddesini bir arada bulundururlar. Kompoze

gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri azot,

fosfor, potasyumdur. Bunlar sırasına göre %

olarak ifade edilir.

Örneğin 15-15-15 terkibindeki bir kompoze

gübrenin 100 kilogramında 15 kilo saf azot, 15

kilo fosfor, 15 kilo da potasyum var demektir.


4


5İki, üç veya daha çok bitki besini ihtiva etmektedirler. Bu

gübrelerden zeytin yetiştiriciliğinde en çok kullanılanlar aşağıda

verilmiştir.

20-20-0

20-20-0 + % 1 Zn çinkolu

15-15-15

15-15-15 + % 1 Zn çinkolu

15-15-15 + % 6 S Potasyum Sülfatlı (Gold)

10-20-20 + % 6 S x % 1 Zn Potasyum Sülfatlı (Süper gold)

DİĞER KOMPOZE GÜBRELER

Üçlü veya ikili değişik kombinasyonlarda bir çok kompoze gübre üretilmektedir.

Bunlardan 20-20-0 terkibindeki kompoze gübrenin 100 kilosunda, 20 kilo saf azot,

20 kilo saf fosfor var; potasyum ise yok demektir. Gri-kahverengi granüller

halindedir. Uygun şartlarda uzun süre saklanabilir ve her türlü toprakta

kullanılabilir.

15-15-15 şeklindeki kompoze gübrede azot, fosfor ve potasyum gibi temel

bitki besin maddeleri vardır. Bu gübrenin 100 kilogramında 15 kilo saf azot, 15 kilo

fosfor, 15 kilo potasyum vardır.

Ayrıca kompoze gübreler içerisine çeşitli mikro besin elementleri de ilave

edilmektedir.03.12.2020© zeytinist [email protected]

6

Kompoze Gübre


7


8

KALSİYUM (Ca)

Hücre çeperinin önemli bir elementidir,

Kök büyümesinde önemli rolleri vardır,

Meyve kalitesi, rengi ve aroması üzerine etkilidir,

Toprakların çoğunda yeteri

kadar bulunmaktadır.


9

Kalsiyum noksanlığı:Kalsiyum noksanlığında, filizlerde kolay kırılmalar ve

Kurumalar, yapraklarda dökülmeler. koparılan yapraklarda sertleşmeden kuruma ve genç yapraklarda üşümeye karşı duyarlılık görülür.

Noksanlığa, topraktaki kalsiyum yetersizliği, magnezyum fazlalığı neden olabilir.

Çözüm için, toprak ve yaprak analizleri yaptırılmalı, analız sonuçlarına göre topraktan veya yapraktan kalsiyumlu gübre uygulamaları yapılmalıdır.


10


11Kalsiyumlu Gübreler

Ülkemizde üretilen amonyum nitrat gübrelerinin daha önce açıklandığı gibi

patlama özelliğini azaltmak amacı ile bünyesine karıştırılan kireç veya

dolomit kireci doğrudan doğruya bir kalsiyumlu gübre değildir. Bu nedenle

bitkilerde kalsiyum noksanlığını gidermek için kalsiyum nitrat gübresi

üretilmiştir.


12Kalsiyum Nitrat (Ca(NO3)2.2H2O)

Kalsiyum nitrat gübresi ülkemizde üretilmemektedir. Beyaz granül yapıya

sahiptir. Bünyesinde % 15.5 N ve % 19 Ca bulunmaktadır. Azotunun tamamı

nitrat halinde değildir. % 15.5 toplam azotun % 14.4’ü nitrat azotu (NO3-N) ve %

1.1’i ise amonyum azotu (NH4-N) formundadır. Bu durum kalsiyum nitrat

gübresinin tam formulünden 5Ca(NO3)2.NH4.NO3.10H2O görülmektedir.

Ülkemizde kullanılan iki tipi mevcuttur. Doğrudan toprağa uygulanan tipi ve

damla sulama-yapraktan uygulamaya uygun olan tipidir. İkisinin de özellikleri

aynı olup, granül yapıdaki rutubet almayı önleyici madde farkları vardır.


13

Ülkemiz zeytin yetiştiriciliği alanlarında bazı yörelerde toprakların kireç

bakımından çok fakir ve asit karakterde olması nedeni ile kalsiyum

noksanlığı görülebilir. Bu gibi yörelerdeki zeytin ağaçlarına üst gübre

halinde veya yapraktan uygulamak gerekebilir.


14

KÜKÜRT (S)

Bitki büyümesinde P ve Mg kadar önemli rolleri vardır

ama genellikle önemi göz ardı edilen elementlerdendir.

Genellikle ihtiyaç olursa gübreleme yoluyla toprağa

verilmektedir.


15


16Kükürtlü Gübreler

Daha önce özelliklerini gördüğümüz amonyum sülfat, potasyum sülfat,

çok kullanılmamasına rağmen magnezyum sülfat, normal süperfosfat gibi

gübrelerin bünyelerinde sülfat (SO4) formunda kükürt bulunmaktadır. Ayrıca,

mikroelement gübreleri olan demir sülfat (FeSO4.7H2O), mangan sülfat

(MnSO4.4H2O), çinko sülfat (ZnSO4.7H2O) ve bakır sülfat (CuSO4.5H2O)

gibi gübrelerinde bünyelerinde sülfat formunda kükürt bulunmaktadır.


17

Magnezyum

Mg NOKSANLIĞI

Yaprakta mg içeriği %0,08 olduğunda noksanlıklar var

demektir. Yaprak ucundan veya kenarında başlayan klorozlar orta

damar boyunca ve yaprak dibinde kalan yeşillik yaşlı yaprak

görüntüsü sürgün gelişiminde durgunluk gibi durumlar Mg 'un

yetersizliğidir.


18

Noksanlığı hazırlayıcı nedenler toprakta Mg'un

yetersizliği K ve Ca lehine dengesizliktir. Noksanlığı gidermek

için kireçli ve alkali topraklarda noksanlık durumuna göre ağaç

başına 1-2 kg epsom tuzu (Mg sülfat) ve ek olarak %1 'lik Mg

sülfat verilmelidir.

Toprak koşulları uygun olmadığında yapraktan %1'lik mg

sülfat uygulaması ve yaprak gübreleri kullanılmalıdır.


19

Yapılan gübrelemelerin etkin olabilmesi için gübrelemelerin ve

gübrelerin uygun zamanda ve uygun şekilde verilmesi gerekir.

Kolay erimeyen potasyumlu ve fosforlu gübreler kış aylarında

15-20 cm derinliğe azotlu gübreler ise şubat- mart aylarında taç

izdüşüm alanına uygulanmalıdır.


20

Magnezyum noksanlığı:

Magnezyum noksanlığında yaprak uçundan veya kenarlarından

başlayan sararmalar, orta damar boyunca ve yaprak dibinde ise yeşil

kısımlar görülür. Mevsim ilerledikçe sararma tüm yaprağı kaplar, yaşlı

yaprak görüntüsü oluşur. Genç filizlerde, önemli yaprak dökümü

gözlenir ve filizlerde gelişme duraklar.

Noksanlığa, topraktaki magnezyum yetersizliği aşın potasyum ve

kalsiyum, aşın yağış neden olabilir.

Çözüm için, toprak ve yaprak analizleri yaptırılmalı, analiz

sonuçlarına göre topraktan veya yapraktan magnezyum içeren gübre

uygulamaları yapılmalıdır.


21

Magnezyum Noksanlığı

Turunçgillerde Mg noksanlığı N, P ve K göre daha az görülür.

Yapraklar dökülmeye başlar, Sonbaharda şiddetli yaprak dökümü olur

ve ağaçta meyve görüldüğü halde, çok seyrek yaprak sistemi dikkati

çeker.

Meyve kabuğu kalınlaşır, meyvenin iç ve dış rengi açılır ve ağaçlarda

fazla meyve dökümü olur.


22


23

Magnezyumlu Gübreler

Özellikle kumsal, fazla su tutmayan kil miktarı az ve asidik karakterli

fazla yağışı olan bölgeleri topraklarında magnezyum az olabilir. Bu gibi

topraklarda gerek yeni zeytinlik tesisinde ve gerekse ilk gübrelemede

magnezyumlu gübreler kullanılabilir.


24Magnezyum Sülfat (MgSO4.7H2O)

Beyaz renkli kristal yapıya sahip suda erime oranı yüksek, katkı-dolgu maddesi

ihtiva etmemektedir. Bünyesinde % 10 oranında magnezyum (% 16 MgO)

ihtiva etmektedir. Damla sulamaya, yapraktan gübrelemeye uygundur.

Topraktan da uygulanabilir. Doğrudan toprağa uygulanan tipinin (MgSO4.H2O)

suda erime oranı düşük etkili madde oranı (MgO9 5 27) düzeyindedir.


25

Mangan

Mangan noksanlığı zeytin ağaçlarında semptomolojik olarak görülmez.

Ancak yapılan yaprak analizlerinde genelde mangan noksanlığı çok sık

görülmektedir. Mangan birçok bitki enziminin aktivasyonunda doğrudan

etkilidir.


26

Ancak mangan zeytin tanesinin irileşme ve yağlanma dönemindeki

biyokimyasal işlemlerde aktif olan enzimlerde etkili olan bir faktörüdür.

Yaprakta mangan noksanlık seviyelerinde ise, zeytin tanesinin olgunlaşması ve

yağlanması gecikir.


27

Mangan noksanlığında hasat kasım- aralık aylarına kadar sarkabilir.

Geç hasat çok risklidir. Hasadın normal zamanda yapılabilmesi için

yaprakta mangan noksan ise çiçeklenmeden önce mangan

verilmelidir.


28

Uygulama mayıs- haziran ayında tekrarlanmalıdır. Yaprak

analizlerinde mangan seviyesi düşük ise çiçeklenmeden önce

bir kez veya mayıs ayında bir kez ilaçlama yapılmalıdır.


29

-Yaprakta Mn içeriği 25 ppm 'den düşük olduğunda Mn noksanlığı ortaya

çıkmaktadır.

-Yaşlı yapraklarda damar arası klorozlara kendini gösterir.

-Yüksek ph, yüksek organik madde hazırlayıcı nedenler arasında

sayılabilir.


30

-Noksanlığı gidermek için %0,5 'lik sülfat veya bir yaprak

gübresi uygulanabilir.

-Noksanlığı gidermek için %0,5 'lik sülfat veya bir yaprak

gübresi uygulanabilir.


31

Bünyelerinde demir, çinko, bakır ve mangan gibi mikro besin elementleri

bulunan gübrelerdir. Katı veya sıvı formda veya diğer besin elementleri ile

kompoze olarak piyasada bulunmaktadır. Mikroelement gübreleri sülfat veya

nitrat formunda olabildiği gibi şelat formunda da bulunmaktadır. Demir şelat

(Fe EDDHA), çinko şelat (ZnEDTA) aktif maddesi olan ve piyasada çeşitli

ticari isimlerle satılmaktadır. Şelatlı gübrelerin özelliği içinde bulundurduğu

besin elementini bitkinin kullanacağı formda hazır şekilde tutmasıdır. Böylece

tutulan elementlerin kaybı veya yararsız şekle dönüşmesi engellenmektedir.


32

Özellikle toprak koşullarının uygun olmadığı, demir ve çinko eksikliği

yaygın olduğu alanlarda şelatlı gübreler yaygın olarak kullanılmaktadır.

Toprakta kireç ve pH’nın yüksekliği nedeniyle uygulandığında yarayışsız forma

dönüşen bu elementler, şelat olarak uygulandığı zaman toprakta yarayışlı

şekilde kalmaktadır. Humik asitlerle şelatlanan Fe-humat ve Zn-humat

gübreleride kullanılmaktadır.


33


34 Çinko noksanlığı:

Çinko noksanlığında, yapraklarda damar arasında sararma,

rozetleşme, küçülme ve şekil bozuklukları görülür.

Noksanlığa, topraktaki çinko yetersizliği, aşırı fosfor neden olabilir.

PH'şı yüksek ve kolay yıkanan hafif topraklarda sık rastlanır.

Çözüm için, toprak ve yaprak analizleri yaptırılmalı, analiz

sonuçlarına göre topraktan veya yapraktan, çinko içeren gübre

uygulamaları yapılmalıdır.

Bor ve Çinko:

Her ikisinin de ocak aylarından sonra oluşmaya

başlayan çiçek gözleri üzerinde doğrudan etkisi olması

nedeniyle, hasattan sonra yapraktan takviyesi yapılmazsa,

üretim kayıpları telafi edilemeyecek seviyelerde meydana

gelecektir.


35

Eğer yapraktan takviye yapılmazsa, ağaç ürün

vermediği yıllarda her iki mikro elementi depolayacak

ve ürün verdiği yıllarda depoladığı bor ve çinkoyu

kullanacaktır. Ve ertesi yıl ürün vermeyecektir.


36

Zeytindeki alternansa neden olan sebeplerden biride

çinko ve bor noksanlığıdır. Noksanlık seviyeleri,

yaprak analizleri ile saptandıktan sonra, noksanlığın

şiddetine göre yapraktan çinko ve bor takviyesi

yapılmalıdır.


37

Çinko noksanlığı

Yaprak analiz değeri 15 ppm toprak analiz değeri 0,5

ppm 'den düşük ise çinko noksanlığı görülür. Çinko

noksanlığı damar aralarında klorozları, rozetleri,

yapraklarda küçülme ve şekil bozuklukları ile kendini

gösterir.

Toprakta çinkonun yetersizliği yüksek ph ve aşırı fosfor

nedeniyle olmaktadır. 03.12.2020© zeytinist [email protected]

38

Çinko noksanlığını gidermek için yapılacak uygulamalar

ise şöyledir;

Ph 7,5 'dan düşükse topraktan ağacın yaşına göre 100-

300 gr /ağaç olmak üzere ZnSO4 sonbaharda verilir.

Ph 7,5'ten yüksekse %0,5'lik çinko sülfat meyve

tutumunda sonra uygulanır03.12.2020© zeytinist [email protected]

39


40

ÇİNKO

Çinko Noksanlığı Belirtileri:

-- Genç yapraklarda damar arası kloroz,

-- Sürgünlerin uçlarında boğumlar kısalır,

-- Yapraklar küçülerek rozet şeklini alır,

-- Yapraklarda küçülme ve şekil bozukluklarıdır,

Nedenleri:

-- Toprakta çinko yetersizliği,

-- Yüksek pH,

-- Kolay yıkanabilir hafif topraklar,

-- Toprakta aşırı fosfor.

Çözüm

Çinkolu gübreler tercih edilmelidir. Uygun dönemde uygun

şekilde toprağa verilerek noksanlığı giderilmelidir.


41

BOR


42

Belirtileri

Bor noksanlığı zeytin ağaçlarının yaprak, sürgün ve meyvelerinde belirti oluşturur.

Noksanlık yaprak uçlarının sararması ile kendini gösterir.

Zamanla yaprağın sap tarafına ilerleyerek yaprağın sararmasına ve dökülmesine

neden olur.

Belirtiler kış sonuna doğru ilkbahar başlarında görülür, sonbaharda ise kaybolur.

Sürgünlerde ise sürgün uçları kurumakta ortadaki tomurcuklardan yan sürgünler

oluşmaktadır.

Gelişmenin yanlara kayması nedeniyle ağaçlarda bodurlaşma ve çalılaşma görülür.

Hastalıklı dalların kabukları çatlar, kabarır ve anormal bir görünüm alır.

Zeytin meyveleri genellikle deforme olur, mantarlaşır ve zamansız dökülür.

Verim azalır, noksanlığın ileri durumlarında ağaçlar kuruyabilir.


43


44

MÜCADELESİ

toprak ve iklim koşullarının uygun olmadığı yerlerde zeytinlik

kurulmamalıdır

dikim, sulama ve gübreleme tekniğine uygun olarak yapılmalı ağaç diplerine

set yapılarak erozyon önlenmelidir

Uygulaması

ilkbaharda sürgün gelişmesinin olduğu dönemde

(Mart - Nisan ayları) bir ilaçlama yapılır


45

Etk. Mad. Adı ve

OranıFormülasyonu Dozu 100 Lt Suya

Boraks, %36.5Ince granül veya toz

250g (genç agaçlara)

Boraks, %11.3 500g (yasli agaçlara)

Dozu


46 Uygulama Tekniği

toprağa uygulanacak toz veya granül olarak ağaçların taç izdüşümlerine

açılan 20 - 25 cm. derinlik ve genişlikteki karıklara verilip çapa ile

toprağa karıştırılmalıdır.

toprakta yeterli nem yoksa uygulamadan sonra her ağaca 40 - 50 lt. su

verilmelidir


47

Borlu Gübreler

Zeytin ağaçlarının bor ihtiyacını için karşılamak için topraktan ve yapraktan

borlu gübre uygulamak gerekir. En çok kullanılan ve topraktan uygulanan borlu

gübreler Boraks (Na2B4O7.10 H2O) gübresi bünyesinde % 11 oranında bor (B)

ihtiva eder. Diğer önemli gübre ise sodyum tetra borat gübresidir. Bunun iki tipi

bulunmaktadır. Birinci tipi bünyesinde % 14 oranında bor (B) ihtiva eder

(Na2B4O7.5 H2O), diğeri ise bünyesinde % 20 bor (B) ihtiva eder (Na2B4O7).

Birçok gübre bayiinde borlu gübre olarak pazarlanan solubor gübresi ise

sodyum tetra boraks ile sodyum penta boraks’ın karışımı (Na2B4O7.5 H2O +

Na2B10O16.10 H2O) % 20 oranında Bor (B) ihtiva etmektedir. Daha çok

yapraktan uygulamaya ve damla sulamaya uygun olan ise Borik Asit (H3BO3)

gübresi olup, toz şekeri kristal yapısında ve bünyesinde % 17 oranında bor (B)

ihtiva etmektedir. Bor noksanlığı için toprak ve yaprak analizi yaptırmadan

borlu gübre kullanmak doğru değildir. Gereksiz borlu gübre kullanımı bor

toksitesi meydana getirebilir ve giderilmesi zordur.

1. ZEYTİNDE BOR NOKSANLIĞI

TANIMI

Bor noksanlığı fizyolojik bir hastalıktır. Bitki bünyesine

alınan borat anyonlarının çeşitli polioksi bileşikleri

oluşturması ve bu bileşiklerin hücrede strüktür birimleri

bileşiklerinin analoğu olarak hareketsiz ve diğer hücre ve

dokularda ilişiksiz kalmasından dolayı borun tekrar

kullanılması mümkün olamaz.


48

Bitkinin normal gelişebilmesi için sürekli olarak borun

alınması gerekir. Bitkinin gelişme dönemlerinde bor'un

alınmayışı bitkide bor açlığına neden olur. Daha önce alınan

bor, büyüyen genç dokulara zor taşınır. Bitki kökleri

tarafından alınan bor yapraklara anorganik formda ulaşır. Yapraklara ulaşınca da az hareket eden kompleks bor

molekülleri oluşur.

Fazla mineral gübre kullanımı ve yüksek miktarda ürün

alınması bor gereksinimini artırır.

Zeytin yapraklarındaki bor miktarı (ppm.) aşağıdaki

gibidir.

Noksan Az Normal Yüksek

<15 ppm 15-20 ppm 20-30 ppm >30 ppm

Bor yeni dokuların oluşması için gerekli bir iz elementtir.


49

Belirtileri

Bor noksanlığı zeytin ağaçlarının yaprak, sürgün ve

meyvelerinde belirti oluşturur.

Noksanlık yaprak uçlarının sararması ile kendini gösterir

ve zamanla yaprağın sap tarafına ilerleyerek yaprağın

sararmasına ve dökülmesine neden olur.

Belirtiler kış sonuna doğru ve ilkbahar başlarında görülür,

sonbaharda ise kaybolur.


50

Sürgünlerde ise, sürgün uçları kurumakta ve ortadaki tomurcuklardan yan

sürgünler oluşmaktadır. Gelişmenin yanlara kayması nedeniyle ağaçlarda

bodurlaşma ve çalılaşma görülür. Hastalıklı dalların kabukları çatlar, kabarır ve

anormal bir görünüm alır.

Zeytin meyveleri genellikle deforme olur, mantarlaşır ve zamansız dökülür.

Verim azalır, noksanlığın ileri durumlarında ağaçlar kuruyabilir.


51

İlaçlama Zamanları

İlkbaharda sürgün gelişmesinin olduğu dönemde (Mart - Nisan ayları) bir ilaçlama yapılır.

Kullanım Dozları

Etkili Madde Adı ve Oranı Formülasyonu Dozu 100 Lt Suya

Boraks, %36.5 İnce granül veya toz 250g

(genç ağaçlara) Boraks, %11.3 500g (Yaşlı ağaçlara)

Uygulama Tekniği

Toprağa uygulanacak toz veya granül ilaçlar, ağaçların taç izdüşümlerine açılan 20 - 25 cm. derinlik ve genişlikteki karıklara verilip çapa ile toprağa karıştırılmalıdır. Toprakta yeterli nem yoksa ilaçlamadan sonra her ağaca 40 - 50 L su verilmelidir.


52


53

Bor

Ocak aylarından sonra oluşmaya başlayan çiçek gözleri

üzerinde doğrudan etkisi olması nedeniyle, hasattan sonra yapraktan

takviyesi yapılmazsa, üretim kayıpları telafi edilemeyecek

seviyelerde meydana gelecektir.


54

Eğer yapraktan takviye yapılmazsa, ağaç ürün vermediği yıllarda

mikro elementi depolayacak ve ürün verdiği yıllarda depoladığı

bor kullanacaktır. Ve ertesi yıl ürün vermeyecektir.


55

Zeytindeki alternansa neden olan sebeplerden biri de bor

noksanlığıdır. Noksanlık seviyeleri, yaprak analizleri ile

saptandıktan sonra, noksanlığın şiddetine göre yapraktan bor

takviyesi yapılmalıdır.


56

Çözüm

Çinkolu gübreler tercih edilmelidir. Uygun dönemde

uygun şekilde toprağa verilerek noksanlığı giderilmelidir.


57

BOR NOKSANLIĞI

Yaprak analizi ile tespit edilen değer 18 ppm 'den düşük ise

bor noksanlığı var demektir.

Toprakta yetersiz bor olması düşük ph, aşırı kireç uygulamaları

ve aşırı kuraklık sayılabilir.


58

Hastalık Belirtisi

Bor noksanlığı, zeytin ağaçlarının yaprak, sürgün ve meyvelerinde değişik belirti

oluşturur. Yapraklardaki belirtiler, yaprak ucundan başlayarak sapa doğru yaprağın

üçte ikisini kaplayacak şekilde soluk yeşil renk alarak ilerlemekte, daha sonra

yaprağın sararıp dökülmesi şeklinde görülmektedir. Yapraklarda küçülme,

kıvrılma, kalınlaşma, büzülme ve boğum araları kısalarak rozetleşme meydana

gelir.

Sürgünlerdeki belirtiler sürgün ucunda kurumalar şeklinde görülür. Buna bağlı

olarak, yan tomurcuklar faaliyete geçerek sürgün oluşumu artar. Ağaçlarda

bodurlaşma ve çalılaşma görülür.

Dallarda ve gövdede hatta yaprak saplarında çatlak ve yarıklar oluşabilir.

Tomurcuk, çiçek ve meyve oluşumu engellenebilir. Meyvelerdeki belirtiler şekil

bozuklukları olarak görülür. Meyve çekirdeğinde büyüme devam ederken, meyve

kabuğunda büyümenin durmasıyla oluşan “maymun yüzlü” meyve oluşumu çok

tipiktir.

Ayrıca çiçek ve genç meyve dönemlerinde dökümler tipik belirti şeklidir.

Meyvelerde bor noksanlığı ürün miktarı ve kalitesini önemli ölçüde etkiler.03.12.2020© zeytinist [email protected]

59

BOR

Azotla birlikte bor, ağaçta en az hareketli bir element olup çabuk cevap veren

bir besin maddesidir.

Bor Noksanlığı Belirtileri:

Genç yapraklarda yaprak ucundan başlayan şeklinde kloroz ve nekrozlar,

Yapraklarda küçülme, dökülme, rozetleşme,

Sürgün ucunda kurumalar ve lateral büyüme,

Gövde ve sürgünlerde bodurlaşma, çalılaşma,

Meyvede şekil bozukluğu (maymun yüzlü meyve),

İleri aşamada tomurcuk, çiçek, meyve oluşumu azalır, veya tamamen durur.


60

Nedenleri:

Toprakta Bor yetersizliği,

Düşük pH,

Kolay yıkanabilir hafif topraklar,

Asitli kireç uygulamaları.

Çözüm:

Kireç kapsamı 10' dan düşükse, 300- 700 gr Boraks topraktan,

(Yaşa göre ve miktar değişir) Kireç kapsamı O'dan yüksekse, noksanlık

şiddetine göre %O.3-0.6'lık boraks solüsyonu;

--Çiçeklenme öncesi,

--Meyve tutumundan sonra,

olmak üzere 2 kez püskürtülür.


61

Mücadele yöntemleri:

Kültürel önlemler

Tesis kurulmadan önce toprak analizi yapılarak topraktaki miktarı belirlenmelidir.

Dikim, sulama gübreleme tekniğine uygun olarak yapılmalıdır.

Kimyasal mücadele:

Kullanılacak ilaçlar ve dozları hakkında en yakın il veya ilçe müdürlüklerine

başvurulmalıdır.


62

Bor noksanlığı fizyolojik bir hastalıktır. Bitki bünyesine alınan borat anyonlarının çeşitli polioksi bileşikleri oluşturması ve bu bileşiklerin hücrede strüktür birimleri bileşiklerinin analoğu olarak hareketsiz ve diğer hücre ve dokularda ilişiksiz kalmasından dolayı borun tekrar kullanılması mümkün olamaz.

Bitkinin normal gelişebilmesi için sürekli olarak borun alınması gerekir. Bitkinin gelişme dönemlerinde bor'un alınmayışı bitkide bor açlığına neden olur. Daha önce alınan bor, büyüyen genç dokulara zor taşınır. Bitki kökleri tarafından alınan bor yapraklara anorganik formda ulaşır. Yapraklara ulaşınca da az hareket eden kompleks bor molekülleri oluşur.

Fazla mineral gübre kullanımı ve yüksek miktarda ürün alınması bor gereksinimini artırır.

Zeytin yapraklarındaki bor miktarı (ppm.) aşağıdaki gibidir.


<15 ppm 15-20 ppm 20-30 ppm >30 ppm

Bor yeni dokuların oluşması için gerekli bir iz elementtir.


63

ZEYTINDE BOR NOKSANLIGIBelirtileri

bor noksanlığı fizyolojik bir hastalıktır

bitkinin normal gelişebilmesi için

sürekli olarak borun alınması gerekir

bitkinin gelişme dönemlerinde

bor'un alınmayışı bitkide bor açlığına neden olur

daha önce alınan bor, büyüyen genç dokulara zor taşınır

bitki kökleri tarafından alınan

bor yapraklara anorganik formda ulaşır

yapraklara ulaşınca

az hareket eden kompleks bor molekülleri oluşur

fazla mineral gübre kullanımı

yüksek miktarda ürün alınması bor gereksinimini artırır

zeytin yapraklarındaki bor miktarı (ppm.) aşağıdaki gibidir


< 15 ppm 15-20 ppm 20-30 ppm >30 ppm 03.12.2020© zeytinist [email protected]

64

Hastalık Belirtisi•Bor noksanlığı, zeytin ağaçlarının yaprak,sürgün ve meyvelerinde değişik belirti oluşturur.•Yapraklardaki belirtiler, yaprak ucundanbaşlayarak sapa doğru yaprağın üçte ikisinikaplayacak şekilde soluk yeşil renk alarakilerlemekte, daha sonra yaprağın sararıpdökülmesi şeklinde görülmektedir. Yapraklardaküçülme, kıvrılma, kalınlaşma, büzülmeve boğum araları kısalarak rozetleşmemeydana gelir.


65

şeklinde görülür. Buna bağlı olarak,

yan tomurcuklar faaliyete geçerek

sürgün

oluşumu artar. Ağaçlarda bodurlaşma

ve

çalılaşma görülür.

•Dallarda ve gövdede hatta yaprak

saplarında

çatlak ve yarıklar oluşabilir. Tomurcuk,

çiçek ve meyve oluşumu engellenebilir.

•Meyvelerdeki belirtiler şekil bozuklukları

olarak görülür. Meyve çekirdeğinde büyüme

devam ederken, meyve kabuğunda

büyümenin durmasıyla oluşan “maymun

yüzlü” meyve oluşumu çok tipiktir.

Ayrıca

çiçek ve genç meyve dönemlerinde

dökümler

tipik belirti şeklidir. Meyvelerde bor

noksanlığı ürün miktarı ve kalitesini

önemli

ölçüde etkiler.


66

BOR NOKSANLIĞI

Yaprak analizi ile tespit edilen değer 18 ppm

'den düşük ise bor noksanlığı var demektir.

Toprakta yetersiz bor olması düşük ph, aşırı kireç

uygulamaları ve aşırı kuraklık sayılabilir.


67

BOR

Azotla birlikte bor , ağaçta en az hareketli bir element olup

çabuk cevap veren bir besin maddesidir.

Bor Noksanlığı Belirtileri:

Genç yapraklarda yaprak ucundan başlayan şeklinde

kloroz ve nekrozlar,

Yapraklarda küçülme,dökülme,rozetleşme,

Sürgün ucunda kurumalar ve lateral büyüme,

Gövde ve sürgünlerde bodurlaşma ,çalılaşma,

Meyvede şekil bozukluğu (maymun yüzlü meyve),

İleri aşamada tomurcuk, çiçek, meyve oluşumu azalır, veya

tamamen durur.


68

Nedenleri:

Toprakta Bor yetersizliği,

Düşük pH,

Kolay yıkanabilir hafif topraklar,

Asitli kireç uygulamaları.

Çözüm:

Kireç kapsamı 10' dan düşükse, 300- 700 gr Boraks topraktan,

(Yaşa göre ve miktar değişir) Kireç kapsamı O'dan yüksekse, noksanlık

şiddetine göre %O.3-0.6'lık boraks solüsyonu;

--Çiçeklenme öncesi,

--Meyve tutumundan sonra,

olmak üzere 2 kez püskürtülür.


69

Belirtileri , Ekonomik Önemi

Bor noksanlığı zeytin ağaçlarının yaprak, sürgün ve meyvelerinde belirti oluşturur.

Noksanlık yaprak uçlarının sararması ile kendini gösterir ve zamanla yaprağın sap tarafına ilerleyerek yaprağın sararmasına ve dökülmesine neden olur. Belirtiler kış sonuna doğru ve ilkbahar başlarında görülür, sonbaharda ise kaybolur.

Sürgünlerde ise, sürgün uçları kurumakta ve ortadaki tomurcuklardan yan sürgünler oluşmaktadır. Gelişmenin yanlara kayması nedeniyle ağaçlarda bodurlaşma ve çalılaşma görülür. Hastalıklı dalların kabukları çatlar, kabarır ve anormal bir görünüm alır.

Zeytin meyveleri genellikle deforme olur, mantarlaşır ve zamansız dökülür. Verim azalır, noksanlığın ileri durumlarında ağaçlar kuruyabilir.


70

Alınması Gereken Önlemler:

Toprak ve iklim koşullarının uygun olmadığı yerlerde zeytinlik kurulmamalıdır. Dikim, sulama ve gübreleme tekniğine uygun olarak yapılmalı, ağaç diplerine set yapılarak erozyon önlenmelidir.

a. İlaçlama Zamanları:

İlkbaharda sürgün gelişmesinin olduğu dönemde (Mart - Nisan ayları) bir ilaçlama yapılır.

b. Kullanım Dozları:

Etkili Madde Adı ve Oranı Formülasyonu Dozu 100 Lt Suya

Boraks, %36.5İnce granül veya toz250g (genç ağaçlara) Boraks, %11.3 500g (Yaşlı ağaçlara)

Uygılama Tekniği:

Toprağa uygulanacak toz veya granül ilaçlar, ağaçların taç izdüşümlerine açılan 20 - 25 cm. derinlik ve genişlikteki karıklara verilip çapa ile toprağa karıştırılmalıdır. Toprakta yeterli nem yoksa ilaçlamadan sonra her ağaca 40 - 50 L su verilmelidir.


71

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

Zeytin ağaçlarında görülür.

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler

Tesis kurulmadan önce toprak analizi yapılarak topraktaki miktarı

belirlenmelidir.

Dikim, sulama gübreleme tekniğine uygun olarak yapılmalıdır.


72

Kimyasal Mücadele:

Yeşil aksam uygulaması;

Birinci uygulama: Çiçeklenme öncesi,

İkinci uygulama: Meyve tutum döneminde,

Üçüncü ve diğer uygulamalar: 15 gün ara ile 2–3 kez yapılmalıdır.

Toprak uygulaması;

İlkbaharda sürgün gelişmesinin olduğu dönemde (mart-nisan) bir uygulama yapılır.

Boraks 36,5 % ince granül veya toz 250 g (Genç ağaçlara)

Boraks 11,3 % ince granül veya toz 500 g (Yaşlı ağaçlara)


73

Yapraklardaki belirtisi


75

Meyvelerdeki belirtisi


76

Demir eksikliği


77


78


79


Sorularınız varsa cevaplayayım.

Daha sonra aklınıza soru gelirse lütfen yüzyüze, e posta veya telefon yoluyla ulaşınız.

03.12.2020© zeytinist [email protected] 82

Bu ders notları zeytincilik programı öğrencileri,

Kursiyerler, sektör temsilcileri, diğer

üniversitelerde okuyan önlisans, lisans, yüksek

lisans ve doktora öğrencileri ile araştırıcılara

yönelik hazırlanmıştır. Daha detay bilgiye ulaşmak

isterseniz lütfen iletişime geçiniz.

DERS NOTLARI SÜREKLİ YENİLENMEKTEDİR.

LÜTFEN DAHA ÖNCE İNDİRDİĞİNİZ DERS

NOTU VAR İSE

ONUN İLE SAYFADAKİ

DERS NOTUNUN TARİHLERİNİ

KARŞILAŞTIRINIZ VE

YENİ TARİHLİ OLAN DERS NOTUNU TERCİH

EDİNİZ.

NOTLARDA HATALI ve

EKSİK BİR YER GÖRDÜĞÜNÜZDE LÜTFEN

BİLDİRİNİZ.


03.12.2020 84

S.S. Edremit İlçesi Merkez İskele Mahallesi Tarımsal Kalkınma

Kooperatifi

0 532 069 35 [email protected]

© zeytinist [email protected]

mailto:[email protected]

s.s. edremit İlçesi merkez İskele mahallesi tarımsal...

Documents