sosyal guvenlik uygulamalarinda yapılan hatalar

Sosyal Güvenlik Uygulamalarında Sık Yapılan Hatalar

www.pwc.com

14. Çözüm Ortaklığı PlatformuDijital dönüşümü anlamak

Celal ÖzcanPwc Sosyal Güvenlik Hizmetleri Direktörü

14. Çözüm Ortaklığı Platformu

Ajanda

1.İşyeri tescil işlemlerinde yapılan halatar

2.Sigortalık işlemlerinde yapılan hatalar

3.Sigorta prime esas kazancın hesaplamasında (SGK matrahının tespitinde) yapılan hatalar

4.İşyeri kayıt ve belgelerinin düzenlenmesinde yapılan hatalar

5-Sigorta prim teşviklerinde yapılan hatalar

216 Aralık 2014Sosyal Güvenlik Uygulamalarında Sık Yapılan Hatalar


İşyeri tescil işlemlerinde yapılan halatar



1)Farklı lokasyonda çalışanların tek bir SGK işyeri dosyasından bildirilmesi (1/5)

Sosyal güvenlikte işyeri nasıl tanımlanıyor?

Sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikteişlerini yaptıkları yerler işyeridir.

İşyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelikyönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altındaörgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek,uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri,avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da işyerinden sayılmaktadır.(5510/11)




Sosyal güvenlik mevzuatı açısından bir yerin işyerinden sayılabilmesiiçin orada en az bir sigortalının çalışıyor olması yeterlidir.

- Ruhsatlı olup olmadığının,

- İşyeri mülkiyetinin işverene ait olması veya kiralanmış olmasının,

- İşyerinin varoluş amacının (ticari veya gayri ticari)

- Faaliyet konusunun,

İşyeri sıfatının kazanılması bakımından herhangi bir önemibulunmamaktadır.




İşyeri bildirgesi en geç ne zaman verilmeli?

5510/4-a (SSK) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin,işyeri bildirgesini, en geç sigortalı çalıştırmaya başladıklarıtarihte SGK’ya vermeleri gerekmektedir.

Birden fazla işyeri kurulması durumu

Aynı işverenin, birden fazla işyeri kurması halinde her bir işyeriiçin ayrı ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek tescil ettirilmesigerekmektedir.




İşyeri açılışı yaptırılmamasının yaptırımı

İşyerinin Defter Türü İdari Para Cezası

Bilanço esası 3.820 TL

Diğer defterler 2.547 TL

Defter tutmakla yükümlü değil 1.273 TL




İşyeri tescilinde sık yapılan hatalar

Farklı ilçedeki işyerlerinde çalışanların tek bir merkezden bildirilmesi

Farklı ilde bulunan işyerlerinde çalışanların tek bir ilden bildirilmesi

Farklı lokasyonlarda NACE Kodu (tehlike sınıfı) farklı işleri yapanların tek bir işyeri dosyasında bildirilmesi

Alt işverenlerin asıl işveren dosyası altında işlem görmemesi



2)İşyeri NACE kodunun hatalı olması (1/3)

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı 1/9/2013 tarihinden itibaren %2 olarak uygulanmaya başlanmıştır.

Diğer taraftan, 30 Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili pek çok yükümlülük getirilmiş ve yükümlülükler bakımından da işyerleri “az tehlikeli”, “tehlikeli” ve “çok tehlikeli” şeklinde sınıflandırılmıştır.

İşyerlerinin hangi tehlike sınıfına girdiği , SGK iş kolu kodu (4’lü) dikkate alınarak, ÇSGB tarafından çıkarılan İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği’ne görebelirlenmektedir.

SGK tarafından belirlenmiş olan işkolu kodu ve tehlike sınıfının hatalı olması işyerinin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerinin de hatalı olmasına yol açmaktadır.




SGK ve İSG mevzuatına göre, tehlike sınıfının işyerinde yürütülenasıl işin tehlike sınıfına göre belirlenmesi gerekmektedir.

İşyerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesihalinde, bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır.

Uygulamada görülen hatalar

NACE kodunun işyerinde yürütülen asıl işle uyumlu olmaması

Aynı işverenin farklı tehlike sınıfındaki işyerleri için tek NACE kodu kullanılması




NACE kodunu düzelttirmek için ne yapılması gerekiyor?

NACE kodundaki hataların düzelttirilmesi için SGK’ya itirazda bulunulması gerekiyor.

SGK itirazlarda Vergi Dairesince belirlenen NACE kodunu esasalmaktadır.

1-SGK’daki işyeri adresi ile vergi levhasındaki adresin aynı olması halinde;

e-vergi levhasında yer alan NACE kodu esas alınmaktadır.

2-SGK’daki işyeri adresi ile vergi levhasındaki adresin farklıolması halinde

Bağlı olunan vergi dairesinden alınacak resmi yazıda belirtilen NACE kodu esas alınmaktadır.



Sigortalık işlemlerinde yapılan hatalar



1)Şirket ortaklarının sosyal güvenliğinde yapılan hatalar (1/2)

Şirket ortaklarının sigortalılık statüsü

Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigrotalı sayılır.(5510/4)

4/b bendi (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olarak bildirilemezler. (5510/53)



1)Şirket ortaklarının sosyal güvenliğinde yapılan hatalar (2/2)

Uygulamada sık görülen hata

Ortağı olduğu Limited Şti.nden kendisini SSK’lı olarak bildirme

A.Ş’de ortak+YK üyesi olan kişinin kendisini A.Ş işyerinde SSK’lı olarak bildirme

SSK ve Bağ-Kur sigortalılık çakışmasında SGK tarafından yapılan işlem

SSK sigortalılığının iptal edilerek Bağ-Kur sigortalılığının geçerli kabul edilmesi

SSK statüsünden ödenen işçi payının, alt sınırdan tahakkuk ettirilen Bağ-Kur prim borcuna mahsup edilmesi



2)Yabancıların sosyal güvenliğinde yapılan hatalar (1/2)

Hizmet akdine/iş sözleşmesine istinaden bir veya birden fazla işverene tabi olarak çalışan yabancılar SSK sigortalısı sayılır.

Yabancıların sosyal güvenliğindeki muafiyet

Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerden geçici görevli olarak gelenler, sözleşmelerde belirtilen süre kadar Türk sosyalgüvenlik sisteminden muuaftırlar.

Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerden geçici görevli olarak Türkiye’ye gelenler, yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgelemeleri kaydıyla 3 ay süreyle Türk sosyal güvenlik sistemindenmuaftırlar.



2)Yabancıların sosyal güvenliğinde yapılan hatalar (2/2)

Uygulamada görülen hata

Sosyal güvenlik sözleşmesi ülkelerden geçici görevle gelen ve muafiyeti olan kişiler için mükerrer olarak SGK’ya primödenmesi

Sözleşmesiz ülkelerden geçici görevle gelenlen ve yabancı ülkelerde sosyal sigortaya tabi olan yabancılarda 3 aylık muafiyetten yararlanmama veya 3 ay dolduktan sonra da SGKmuafiyetinden yararlanmaya devam etme



3)Gider pusulası ile sürekli nitelikte ödeme yapılan gerçek kişilerin sigortalı yapılmaması (1/2)

Kayıtdışı istihdamla (sigortasız işçi) mücadele kapsamında SGKdenetim elemanlarınca işyerlerinde yapılan incelemelerde çapraz kontrol kapsamında ücret icmal bordroları, SGK bildirimleri, muhtasar beyanname, gider pusuları, banka ücret ödemeleri kontrol edilmektedir.

Sosyal güvenlik mevzuatına göre hizmet akdine/iş sözleşmesine istinaden bir işverene bağlı olarak çalışanlar 5510/4-a (SSK) kapsamında zorunlu sigortalı sayılmaktadır.

Zorunlu sigortalılıkta, işverene bağımlılık, ücret ve süreklilikunsurları bir kişinin sigortalı sayılıp sayılmayacağında önem taşımakta ve bu unsurlar varsa zorunlu sigortalı olması gerektiğine karar verilmektedir.



3)Gider pusulası ile sürekli nitelikte ödeme yapılan gerçek kişilerin sigortalı yapılmaması (2/2)


Sürekli nitelikte (her gün, her hafta veya her ay) çalıştırılan gerçek kişilere işyerinin bazı işlerinin (bahçe işleri, temizlik, hamaliye vb) yaptırılarak ödemelerinin gider pusulası ile yapılması,

Ortaya çıkan risk

Gider pusulası ile ödeme yapılan gerçek kişilerin SGK tarafından geriye yönelik sigrotalılığının yaptırılması

Sigortasız işçi çalıştırma nedeniyle geriye dönük prim ve gecikme zammı ve idari para cezası

Yararlanılmakta olan sigorta primlerinden 1 yıl yasaklanma

İş kazası halinde yapılan harcamalardan ve rucü tazminatlardan kusur şartı aranmadan sorumlu tutulma



4)Stajer öğrencilerin sigortalılığında yapılan hatalar (1/2)

3308 sayılı Kanun kapsamında işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerin sosyal sigorta ile ilgili yükümlülükleri (sigortalı işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi, primlerin ödenmesi vd) öğrencinin öğrenim gördüğü okul veya yüksek öğrenim kurumları tarafından yerine getirilmektedir.

İşletmelerin stajer öğrencilerle ilgili yukarıda belirtilen sosyal güvenlik yükümlülüklerinden muaf olabilmesi için;

Öğrencinin staj yapmasının okulu tarafından uygun görülmüş olması

Öğrencinin işletmedeki çalışmasının staj başlangıç ve bitiş süresi ile sınırlı olması

gerekmektedir.



4)Stajer öğrencilerin sigortalılığında yapılan hatalar (2/2)


Okul tarafından belirlenmiş olan staj bitim tarihinden de sonra öğrencinin sigortalı yapılmadan çalıştırılmaya devam edilmesi

Gönüllü staj yapan öğrencilerin sigortalı yapılmaması

Ortaya çıkan risk

Sigortasız işçi çalıştırma nedeniyle geriye dönük prim ve gecikme zammı ve idari para cezası

Yararlanılmakta olan sigorta primlerinden 1 yıl yasaklanma

İş kazası halinde yapılan harcamalardan ve rucü tazminatlardan kusursuz sorumlu tutulma



Sigorta prime esas kazancın hesaplamasında (SGK matrahının tespitinde) yapılan hatalar



1)Ücret ve ücret niteliği dışındaki ödemelerin SGK’ya ayrı ayrı bildirilmemesi

SSİY’de yapılan düzenlemeyle 2010/Temmuz ayından geçerli olmak üzere, aylık prim ve hizmet belgesinin “Sigorta Primine EsasKazanç” bölümü

“Hak Edilen Ücret”

“Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki İstihkak”

olmak üzere iki ayrı bölüme ayrılmıştır.




P r i m e E s a s K a z a n ç

H a k E d ilen Ü c r etP r im , İ k r a m iye ve B u N itel ik tek i

İ s tih k a k




Ücret; Çalışmanın karşılığı olarak ödenen normal ücret, yıllık izinücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve tatil günlerinde ödenenücretler, fazla mesai ücreti, kıdem zammı, vardiya zammı, gece zammı,yıpranma zammı, eleman teminindeki güçlük zammı, makamtazminatı, özel hizmet tazminatı, iş riski zammı, ek görev ücreti, meslektazminatı gibi işçinin çalışmasının karşılığı olarak çeşitli adlar altındayapılan ödemeler,

-Prim; sigortalının daha verimli çalışmasını ve işyerindeki üretimin arttırılmasını sağlamak için sigortalının gösterdiği başarıya göre yapılan ödemeler,

-İkramiye; işverenin sigortalılardan duyduğu memnuniyeti belirtmek ya da işyerine olan aidiyet duygusunu artırmak amacıyla sigortalıların başarısına ve verimliliğe bağlı olmaksızın yılbaşı, bayram, işyerinin kuruluş yıl dönümü, işçilerin evlenmesi gibi durumlara göre, yapılan ödemeler,





Ücret ve ücret niteliği dışındaki ödemelerin (prim, ikramiye vd) birleştirilerek tek kalemde «ücret» olarak SGK’ya bildirilmesi

SGK tavanının aşan ücret niteliği dışındaki ödemelerin takip eden 2 aya devretmemesi

Ortaya çıkan risk

SGK’nın çalışanlara fazladan geçici iş göremezlik ödeneği ödemesine yol açılması,

Tavanı aşan ödemelerin takip eden 2 aya devretmemesi nedeniyle SGK’ya eksik prim ödenmesi

Ar-Ge prim teşvikinden yanlış ve yersiz yararlanma



2)Prime esas kazançların tahakkuk zamanlamasında yapılan hatalar

Kural

Sosyal güvenlik mevzuatına göre;

Ücretler hak edildikleri ayın,

Diğer ödemelerin (prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak) ödendiği ayın,

prime esas kazancına dahil edilerek prime tabi tutulması gerekmektedir.



2)Prime esas kazançların tahakkuk zamanlamasında yapılan hatalar


Hakedildiği ayda prime tabi tutulması gereken ücret niteliğindeki ödemelerin ödendiği ayın SGK matrahına eklenmesi

Örnek:Fazla mesai ücreti

Ortaya çıkan risk

SGK’ nın primleri geç tahsil etmesi,

Çalışanların geçici iş göremezlik ödeneği ve emekli aylıklarının hatalı hesaplanması



3)Devreden/sarkan matrah uygulamasında yapılan hatalar

Ücret ile birlikte ücret dışında ödeme yapılması halinde, SPEK üst sınırı aşılmamak kaydıyla prime tabi tutulacak, her iki kazanç toplamının üst sınırı aşması halinde ise, ücret dışındaki ödemenin üst sınırı aşan kısmı, alt veüst sınırlar dikkate alınarak en fazla takip eden iki ayın SPEK tutarına dahil edilecektir.

Örnek- Aylık brüt ücreti 7.000,00 TL olan (A) sigortalısına, 2015/Ekim ayında brüt 7.000,00 TL ikramiye ödendiği varsayıldığında,

1.277,90 X 3= 3.833,70 TL SPEK’e dahil edilen ikramiye,

7.000,00 – 3.833,70 =3.166,30 TL tutarındaki ikramiye ise SPEK’e dahil edilmemişolacaktır.

Ay Ücret İkramiye SPEK (üst sınır)DevredenMatrah

2015/Ekim 7.000,00 1277,90 8.277,90 5.722,10

2015/Kasım 7.000,00 1277,90 8.277,90 4.444,20

2015/Aralık 7.000,00 1277,90 8.277,90 -



3)Devreden/sarkan matrah uygulamasında yapılan hatalar


Bazı bordro proğramlarının tavanı aşan ödemeleri takip eden 2 aya devredecek şekilde çalışmaması

Ortaya çıkan risk

SGK’ ya eksik prim ödeme

Ek prim aylık prim ve hizmet belgesi, ücret icmal bordrosu ve defter geçersizliğine bağlı olarak idari para cezası

Çalışanların geçici iş göremezlik ödeneklerinin, emekli aylıklarının düşük olması



4)Eş ve çocuklar için yapılan özel sağlık sigortası ödemelerinde yapılan hatalar

Kural

Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca işverenler tarafından sigortalılar için özelsağlık sigortalılarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin %30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı tutarları prime tabi tutulmamakta, bu istisna sınırını aşan bir ödeme varsa, aşan miktarın sigorta primine esas kazanç matrahına eklenmesi gerekmektedir.

İşveren tarafından sigortalının kendisi dışında eş ve çocuklar için de özelsağlık sigortası ve/veya bireysel emeklilik katkı payı ödeniyorsa, istisna tutarı dikkate alınmadan tamamının sigorta primine tabi tutulması gerekmektedir.

Ödemenin NiteliğiPrimden İstisna Olan Tutar

2015/ikinci 6 ayistisna tutarları (TL) Açıklama

ÖSS + BES AAÜ x %30 382,05 (aylık) İstisnayı aşan kısım prime tabi



4)Eş ve çocuklar için yapılan özel sağlık sigortası ödemelerinde yapılan hatalar


Eş ve çocuklar için de yapılan özel sağlık sigortası ödemelerinde de SGK istisnasından yararlanılması

Ortaya çıkan risk

SGK’ya eksik prim ödenmesi

Geriye doğru fark prim ve gecikme zammı borcu




5)Hayat sigortası/ferdi kaza sigortası ödemelerinde yapılan hatalar

Kural

5510 sayılı Kanunda hangi tür ödemelerin prime tabi olmadığı tek teksayılmış olup, belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsayapılsın tüm ödemeler in prime tabi olduğu belirtilmiştir.

Hayat sigortası/ferdi kaza sigortası ödemelerinde herhangi bir SGK istisnası bulunmamaktadır.



5)Hayat sigortası/ferdi kaza sigortası ödemelerinde yapılan hatalar


İşverenler tarafından çalışanlara yapılan hayat sigortası/ferdi kaza sigortası ödemelerinin tamamının SGK’dan istisna tutulması

Ortaya çıkan risk






6)Çocuk yardımlarında yapılan hatalar

Kural

SGK Çocuk Yardımı İstisna Tutarı=Aylık Asgari Ücret X % 2 XÇocuk Sayısı (İki Çocuğa Kadar)

Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Çocuk Zammı=Ödenen ÇocukZammı – İstisna Tutar

şeklinde hesaplanmaktadır.

SGK çocuk yardımı istisnası en fazla 2 çocuğa kadardır.

Çocuk sayısının 2’den fazla olması halinde 2. çocuktan sonrakiçocuklar için yapılan yardımın tamamının SGK matrahına eklenmesigerekir.

SGK istisnasından yararlanma 18 yaşından sonra tahsil görmeşartına bağlıdır.

SGK istisna tutarı GV uygulamasının aksine çocuğun 0-6 yaşarasında olup olmamasına göre değişmemektedir.




Çocuk Yardımı İstisnası

SGK İstisnası (TL) GV İstisnası (TL)

0-6 yaş çocuklar 25,47 41,54

Diğer çocuklar 25,47 (En fazla 2 çocuk)

20.77 (çocuk sınırı yok)

SGK ve GV yönünden çocuk yardımı istisna karşılaştırması





2. çocuktan sonraki çocuklar için de SGK çocuk yardımı istisnasından yararlanılması

0-6 yaş arasındaki çocuklar için yapılan ve SGK istisnasını aşan çocuk yardımından sigorta primi kesilmemesi

18 yaşını doldurmuş olup, tahsil görmeyen çocuklara yapılan yardımlarda da SGK istisnasından yararlanılması

Ortaya çıkan risk






7)Yemek yardımında yapılan hatalar

Kural

SGK Yemek Yardımı İstisna Tutarı= Günlük Asgari Ücret X % 6 X Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı

Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası=Ödenen Yemek Parası – İstisna Tutarı

Nakit olarak yemek parası şeklindeki ödemelerde SGK prim istisnasını aşan bir ödeme söz konusu ise, aşan miktarın SGK prim matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.




Yemek Yardımı SGK İstisnası (TL) GV Yemek Yardımı İstisnası (TL)

2,55 13 (+KDV)

SGK ve GV yönünden yemek yardımı istisna karşılaştırması





SGK istisnası ile GV istisnası arasındaki tutardan SGK primi kesilmemesi

İşgünü dışındaki günler (hafta tatili, genel tatili) için yapılan yemek yardımlarında da SGK istisnasından yararlanılması

Yemek çeki, yemek kartı (Sodexho, Multinet) şeklinde sağlanan ve GV istisnasını aşan yemek bedelinden SGK kesintisi yapılması

Ortaya çıkan risk






8)Ayni yardım uygulamalarında yapılan hatalar

Kural

İşverenlerce sigortalılara mal/madde olarak yapılan yardımlar, tutarları üzerinde durulmaksızın, prime esas kazançlara dahil edilmemesi, ancak, ayni yardımların sigortalılara nakden ödenmesi halinde (örneğin yağ parası, un parası, ayakkabı parası gibi) prime tabi tutulması gerekmektedir.

SGK’nın konuyla ilgili olarak verdiği bir görüş yazısında da “…..şirketinizde çalışmakta olan sigortalılara ayni yardım olarak verilmesi düşünülen alış veriş çekleri ile …… Market ve …..Marketlerinden fatura karşılığı ücret ödemeksizin alışveriş yapacakları belirtildiğinden, söz konusu çeklerin ayni yardım kabul edilmesi, dolayısıyla bahsekonu çek bedellerinden sigorta primi kesilmemesi gerekmektedir.” şeklinde görüş verilmiştir.



8)Ayni yardım uygulamalarında yapılan hatalar


Çalışanlara ayni (mal/madde) olarak sağlanan yardımların ücret gibi değerlendirilerek brütleştirip bordroya konularak SGK+GV+DV kesintisine tabi tutulması

Ortaya çıkan risk

SGK’ya fazla prim ödenmesi

Geriye doğru İptal prim aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi,

Ücret icmal bordrosu ve defter geçersizliğine bağlı olarak idari para cezası



İşyeri kayıt ve belgelerinin düzenlenmesinde yapılan hatalar



1)Ücret tediye (çarşaf) bordrosu düzenlenmemesi veya SGK mevzuatına uygun olmaması

Kural

Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca ücret tediye (çarşaf) bordro düzenlenmesi zorunlu olup, düzenlenmemiş ya da Kanunda belirtildiği şekilde düzenlenmemiş ücret tediye bordroları için geçersiz kabul edilmemektedir.

Ücret tediye (çarşaf) bordrosunda bulunması zorunlu bilgiler

SGK İşyeri sicil numarası,

Bordronun ilişkin olduğu ay,

Sigortalının adı, soyadı,

Sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası (T.C No)

Ücret ödenen gün sayısı,

Sigortalının brüt ücreti,

Ödenen ücret tutarı

Ücretin alındığına dair sigortalının imzası



1)Ücret icmal (çarşaf) bordrosu düzenlenmemesi veya SGK mevzuatına uygun olmaması


Ücret tediye (çarşaf) bordrosunun hiç düzenlenmemesi veya Kanunda belirtilen bilgiler yönünden eksik olması

Ortaya çıkan risk

Ücret tediye bordrolarının geçersizliğine bağlı olarak her bir ayiçin asgari ücretin ½’si tutarında idari para cezası



2)İşyeri kayıtlarının denetim elemanlarına ibrazında ve ek süre talebinde yapılan hatalar

Kural

Sosyal güvenlik mevzuatına göre; İşverenler/işyeri sahipleri/alt işverenler işyeri ile ilgili tüm defter vebelgeleri ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak10 yıl Kamu idareleri 30 yıl Tasfiye ve iflas idaresi memurları ise görevleri süresince,Saklamak zorundadırlar

Yine, SGK’nın denetim elemanlarınca istenilmesi halinde işyeri kayıt vebelgelerinin 15 gün içinde ibraz edilme zorunluluğu bulunmaktadır.

Ancak, işveren haklı bir sebep ileri sürülerek 15 gün içinde ek süretalep edilebilir.




İdari para cezası yaptırımları

İdari Para Cezasının Nedeni Ceza Tutarı 2015/ İkinci 6 ay (TL)

İşyeri kayıt ve belgelerinin 15günlük süre içinde mücbir sebepolmaksızın ibraz edilmemesiA) Bilanço esasına göre defter

tutanlar ve kamu idareleriB) Diğer defterleri tutanlarC) Defter tutmakla yükümlü

olmayanlar

AAÜ 12 katıAAÜ 6 katıAAÜ 3 katı

15.282,007.641,003.820,50





İşyeri kayıt ve belgelerinin kanunda öngörülen sürelerde saklanmaması

SGK denetim elemanların 15 gün geçirildikten sonra işyeri kayıtlarının ibraz edilmesi

Ek süre taleplerinin 15 günlük süre içinde talep edilmemesi

Ortaya çıkan risk

İşyerinin tuttuğu defter türüne göre asgari ücretin 3 ila 12 katı arasında idari para cezası ile karşılaşma



Sigorta prim teşviklerinde yapılan hatalar



1)Sigorta primi teşviklerinde doğru tercihyapılmaması

Sigorta Primi Destek Tutarlarının Karşılaştırılması

Teşvik/Destek Kanun No Asgari Destek (TL)

Azami Destek(TL)

Öncelikle uygulanacak destek

5 puanlık prim indirimi 05510 63,68 413,90

Sonra uygulanacak destekler

Yeni Yatırım Prim Teşviki (2012) 16322, 26322 197,39 197,39

Ar-Ge faaliyetleri prim teşviki 05746 98,70 641,54

Engelli istihdamı prim teşviki 14857 197,39 197,39

Torba Kanun ilave istihdam prim teşviki 06111 197,39 1283,07

Kültür yatırım/girişimleri prim teşviki 55225, 25225 98,70/49,35 641,54/320,77

İlave 6 puanlık prim indirimi 46486,56486,66486

76,41 76,41

SPEK Alt Sınır: 1.273,50 SPEK Üst Sınır: 8.277,90



2)İhale konusu işlerde prim teşviklerindenyararlanılması

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu istinaden üstlenilen işler

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa istinaden üstlenilen işler

Uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri

4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerinden dolayı

özel sektör işverenlerinin sigorta primi teşvik ve desteklerinden (5510, 6111, 6486) yararlanmamaları gerekmektedir.

Ortaya çıkan risk

Yanlış ve yersiz yararlanılmış olan prim teşviklerinin SGK tarafından iptal edilerek, gecikme zamlı olarak tahsil edilmesi



3)6111 sigorta primi teşvikindenyararlanılmaması/hatalı yararlanılması

Teşvik koşulları

Sigortalı yönünden;

- 1/3/2011-31/12/2015 tarihleri arasında işe alınması,

- 18 yaşından büyük olması,

- İşe alınmadan önceki 6 aylık APHB’de kayıtlı olmaması,

- Fiilen çalışması,

İşyeri yönünden;

- Sigortalının işe alınmadan önceki 6 aylık ortalama sigortalı sayısınailave olarak işe alınması,

- Muaccel borcunun olmaması,

- APHB’nin yasal süresi içinde verilmesi

- Tahakkuk eden cari ay priminin yasal süresinde ödenmesi,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.



3)6111 sigorta primi teşvikindenyararlanılmaması/hatalı yararlanılması


En avantalı prim teşviki olmasına rağmen 6111 prim teşvikinden hiç yararlanılmaması

6 aylık ortalamanın altında olan aylarda da 6111 prim teşvikinden yararlanılması

Ortaya çıkan risk

İşgücü maliyetini düşürecek olan en avantajlı teşvikten yararlanmamış olma

Yanlış ve yersiz yararlanılmış olan 6111 prim teşvikinin SGK tarafından iptal edilerek, gecikme zamlı olarak tahsil edilmesi



4)Ar-Ge prim teşvikine esas SGK matrahına ücretniteliğinde olmayan kazançların eklenmesi

5746 sayılı Ar-Ge Kanunu uyarınca Ar-Ge ve destek personellerinin Ar-Geve yenilik faaliyetleri kapsamındaki çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin %50’si, Maliye Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanmaktadır.


Ücret niteliğinde olmayan (prim, ikramiye) ödemelerden de Ar-Ge prim teşvikinden yararlanılması

Ar-Ge çalışmalarından kaynaklanan Fazla Mesai ve Gece Mesaisi ücretlerinin Ar-Ge faaliyetine esas SGK matrahına dahil edilmemesi

Ortaya çıkan risk

Yanlış ve yersiz yararlanılmış olan 5746 prim teşvikinin SGK tarafından iptal edilerek, gecikme zamlı olarak tahsil edilmesi veya Ar-Ge prim teşvikinden eksik yararlanma



5)Prim belgelerinin verilme ve primlerinödenmesindeki gecikmelerden dolayı teşvikinkaybedilmesiSigorta primi teşviklerinden yararlanılabilmesi için diğer şartların yanısıra aşağıdaki şartlar da aranmaktadır.

Muaccel borcunun olmaması,

APHB’nin yasal süresi içinde verilmesi

Tahakkuk eden cari ay priminin yasal süresinde ödenmesi,


Aylık prim ve hizmet belgesinin süresinde verilmemesi

Tahakkuk eden cari ay priminin süresinde ödenmemesi

KDV iade alacağından masup suretiyle ödemelerde KDV iade alacağının süresinde SGK’ya aktarılmaması

Ortaya çıkan risk

Tahakkuk eden prim teşviki indiriminin iptal edilerek, gecikme zamlı olarak tahsil edilmesi



6)Taşeronların sigortasız işçi çalıştırmasındandolayı prim teşviklerinden 1 yıl yasaklanma

Kural

Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca asıl işverenler, alt işverenlerin (taşeronların) sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan bütün yükümlülüklerinden müşterek ve müteselsil sorumludur.


Taşeronlarn sosyal güvenlik yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğine dair herhangi bir kontrol sisteminin olmaması

Ortaya çıkan risk

Alt işverenin ödemediği sigorta primi borçları asıl işverenden talepedilebilmektedir.

Ayrıca, alt isverenlerin sigortasız isçi çalıştırdıgının tespit edilmesihalinde, hem alt işveren hem de asıl işveren prim teşviklerinden 1 yılyasaklı hale gelmektedir.



Sorularınız?

Celal Özcan

PwC TürkiyeDirektörSosyal Güvenlik Hizmetleri+90 (212) 326 [email protected]


sosyal guvenlik uygulamalarinda yapılan hatalar

Documents