soliter pulmoner nodül (spn)

48
Soliter Pulmoner Nodül (SPN) Tuncay Göksel Ege Ü.T.F. Göğüs Hast. A.D.

Upload: nola

Post on 14-Jan-2016

252 views

Category:

Documents


49 download

DESCRIPTION

Soliter Pulmoner Nodül (SPN). Tuncay Göksel Ege Ü.T.F. Göğüs Hast . A.D. Bu sunumla ilgili herhangi bir çıkar çatışmam bulunmamaktadır. Sunum akışı. SPN Tanım, epidemiyoloji Radyolojik özellikler Malignite riski Yaklaşım. SPN. Tanım - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Soliter Pulmoner Nodül(SPN)

Tuncay GökselEge Ü.T.F. Göğüs Hast. A.D.

Page 2: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Bu sunumla ilgili herhangi bir çıkar çatışmam bulunmamaktadır

Page 3: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Sunum akışı

• SPN–Tanım, epidemiyoloji –Radyolojik özellikler–Malignite riski–Yaklaşım

Page 4: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

SPN• Tanım

– ≤ 3 cm tek, sınırları belirli, yuvarlak lezyon – Tamamen akciğer dokusu ile çevrili– Eşlik eden lezyon yok (atelektazi, adenopati, plevral sıvı, LAP vb.)

• İnsidens – ABD de X-Ray’lerin %0.09 to 0.2– (yaklaşık 1/500; yıllık 150,0 00 SPN) Swensen , Arch Intern Med 1997. Gould, Chest 2007;132; 108S–130S

Lezyon > 3 cm Kitle

Page 5: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

SPN Etiyoloji

Benign SPN (>%50)

– Granülom (% 75)

– Hamartom (% 10)

– İntrapulmoner lenf bezleri– Diğer: Yuvarlak pnömoni,

abse, AVM, sekestrasyon, hematom, infark, romotoid nodul, Wegener nodul, sarkodioz, plevral plak, kompakt kemik adacığı, kist, amiloidoz, mukoid tıkaç

Malign SPN (<%50)

– % 80-90 bronş Ca.– % 8-10 metastatik– % 2 diğer primer

tümörler

Page 6: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Malign SPN nedenleri

• Adenokarsinom: %47

• Skuamöz hücreli CA: %22

• Soliter metastaz: %8

• KHDAK (alt tipi ?): %7

• KHAK: %4

• BAC: %4

• Diğer: %8 (büyük hüc., adenoskuamöz, karsinoid, lenfoma,

teratom, adenokistik CA)

Chest 2007;132;108-130

Page 7: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Tarama çalışmalarında XR’in duyarlılığı

• “Mayo Lung Project” çalışmasının retrospektif tekrar değerlendirilmesi– Saptanan periferik tümörlerin %90’ı önceki 4 aylık XR’lerde

mevcut Muhm et al. Radiology 1983; 148: 609-15

• Atlandığında ort. çap: 16 mmAustin et al Radiology 1992; 182: 115-22.

Quekel et al Chest 1999; 115: 720-4

• Saptandığında ortalama çap: 4 cm Quekel et al Chest 1999; 115: 720-4

Page 8: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Akciğer grafisinde kör noktalar

Page 9: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Tarama çalışmalarında BT’nin duyarlılığı

"Mayo Clinic” Spiral BT tarama çalışması (Swensen et al. Radiology 2005; 235: 259-65)

• Bazal tarama: ortalama çap: 13.9 mm

• Takip taramalar: ortalama çap: 14.4 mm

New York ELCAP (NY ELCAP) (Radiology 2007; 243: 239)

• Bazal tarama: ortalama çap: 14 mm• Takip taramalar: ortalama çap: 8 mm

Page 10: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

Tarama çalışmalarında malignite prevalansı Tüm nodullerin: %1.1- 12

Tüm olguların : % 0.44- 2.8

Page 11: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

• Taramalarda pozitif sonuç– CT: %24.2 X-ray: %6.9

• Yanlış pozitiflik (pozitif sonuç bulunduğu düşünülenlerde)– CT: %94.4 X-ray: %94.5

• Akciğer kanseri insidensi: – CT: 645/ 100,000 person-years – X ray: 572 / 100,000 person-years

• Akciğer kanserinden ölümde – CT taramasıyla sağlanan azalma: %20

The National Lung Cancer ScreeningN Engl J Med. 2011 Aug 4;365(5):395-409

Page 12: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

MorfolojiBoyutKenar özellikleri

İç yapı özellikleriDansite - HomojeniteKalsifikasyonKavitasyon

Büyüme hızıKontrast sonrası davranışı

SPN Özellikleri

Page 13: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

MorfolojiBoyuta göre malignite prevalansı

<5 mm : %0-1

5-10 mm: %6-2810-20 mm: %33-6420-30 mm : %64-82> 30 mm : %93-97

Page 14: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

MorfolojiKenar özellikleri

• Düzgün kenarlı, lobülasyon ve spikülasyon yok– Granülom, Akciğer içi lenf düğümü– Malign nodüllerin %20’si, iyi sınırlı,

düzenli kenarlı

• Lobülasyon gösteren nodül: Hamartom, malignite

• Spiküler uzantı içerir: % 90 malignCardinale, Radiol med (2009) 114:871

Page 15: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

Şekle göre malignite prevalansıDüzgün sınırlı : %17– 30

Lobüle : %50-69

Düzensiz, spiküle kenar: %78-94

Page 16: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

İç yapı özellikleriDansite

Homojen & Heterojen

• Bengin lezyonların %55 homojen• Malign lezyonların %20’si homojen

• Sıklıkla lezyon içinde farklı dansiteler – buzlu cam– yumuşak doku– yağ veya kalsifikasyon – kavitasyon veya hava bronkogramı

Page 17: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Arteriovenöz malformasyon

Brandman, J Thorac Imaging 2011;26:90Beigelman-Aubry, Eur Radiol (2007) 17: 449–466

Page 18: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Intraparankimal lenf nodu

Brandman, J Thorac Imaging 2011;26:90–105

Karsinoid TM

Brandman, J Thorac Imaging 2011;26:90–105

Page 19: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Fokal buzlu cam

MalignAdenokanser

BenignAAHFokal interstisyel fibrozisFokal enflamatuar lezyonBOOPEozinofilik akciğer hastAspergillozisEndometriozisFokal hemoraji

Page 20: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Park CM et al. Radiograpics 27: 391-408; 2007

Adeno CA Atipik adenomatoid hiperplazi

Page 21: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Mikst (buzlu cam + solid), adeno CABeigelman-Aubry, Eur Radiol (2007) 17: 449–466

Solid nodul, adeno CABeigelman-Aubry, Eur Radiol (2007) 17: 449–466

Pür buzlu cam, adeno Ca Brandman, J Cardinale, Radiol med (2009) 114:871

Page 22: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Fokal interstisyel fibrozis

Park CM et al. Radiographics 27:391-408, 2007

Fokal enflamatuar lezyon

Kim HY et al Radiology 245:267-275,2007

Page 23: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

Morfolojiye göre malignite prevalansı

Solid nodül : %7 - 9Pür buzlu cam: %18 - 59Mikst (buzlu cam + solid) : %49 - 73

Buzlu cam lezyonların %70 ile 100’ü BAC!!

Page 24: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Benign

diffüz santral katmanlı patlamış mısır

Kalsifikasyon

O’Keefe AJR 1957

eksantrik noktasal

Malign

Bütünüyle kalsifiye nodül GranülomYuvarlak, santral, hedef, konsantrik lamine kalsifikasyon Tüberkülom Patlamış mısır kalsifikasyon HamartomEksantrik, dağınık kalsifikasyon Bronş CA

Page 25: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Kalsifikasyon

• 1957 den beri pek sorgulanmamış

• Solid bir nodulde, benign kalsifik patterni güvenilir olabilir• Onun dışında tüm kalsifikasyon paternleri nonspesifik

• BT ile homojen, solid nodulde benign kalsifikasyon patterni dışında – tüm kalsifikasyon paternlerinin malign nodüllerde mevcut

olduğu gösterilmiştir

Detterbeck FC, Clin Pulm Med 2009

Page 26: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

diffüzsantral

Bengin kalsifikasyonlar

H. Alper arşiviBeigelman-Aubry, Eur Radiol (2007) 17: 449–466Soubani, Postgrad Med J 2008;84:459–466

Page 27: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Hamartom• 1/3 yağ içerir • Kalsifikasyon % 5-50

Hüdaver Alper arşivi

Page 28: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Hüdaver Alper arşivi

Malign kalsifikasyon (Skuamöz H Ca)

Page 29: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Kavitasyon / duvar kalınlığı

≤ 4 mm benign

4 -16 mm muhtemelen malign

≥ 16 mm malign

Page 30: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Toraks BT ile nodul etiyolojisine dinamik katkı

Kontrast tutulum özelliği Swensen SJ et al, Radiology 2000; 214:73-80

Büyüme hızı değerlendirilmesiYankelevitz DF et al, Radiology 2000; 217:251-256

Page 31: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Kontrast tutulum özelliği

• Pre-kontrast ve 1,2,3,4 dakika çekim

• 3 mm kesit kalınlığı, • Vücut ağırlığı göre kontrast• 2 ml/saniye enjeksiyon hızı

Değerlendirme• En yüksek nodül boyanması• Zaman kontrast eğrisi

Page 32: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Sınır 15 HU artışSensitivite % 98Spesifite % 58 Doğruluk % 77

Swensen SJ et al, Radiology 2000; 214:73-80

Kontrast tutulum özelliği

Page 33: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

Dinamik BT Sensitivite: %98 – 100

Spesifisite: %54 – 93

Page 34: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Büyüme hızı değerlendirilmesi

1 cm’lik tümör 1 mm büyürse

Çap artışı 1 mm (%10)Alan artışı 16 mm2 (%20) Hacim artışı 174 mm3 (%30)

Hacim hesaplayan yazılım programları

Page 35: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Akciğer kanserinin büyüme seyriBach et al CHEST 2007; 132: 69s–77s

>0.1 cm >0.6 cm 3.2 cm 16 cm

2.2 yıl - 22 yıl

Page 36: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

BÜYÜME HIZI

• Ortalama hacmin ikiye katlanma zamanı: 4.2 ile 7.3 ay

• Hacim olarak ikiye katlanma – 30 günden kısa veya– 450 günden uzun ise tümör olasılığı düşüktür

• Genel olarak 2 yıl ve üzerinde boyut artışı göstermeyen nodüller genellikle benign kabul edilmekle birlikte – Karsinoid, eski BAC istisna olabileceği unutulmamalıdır

Page 37: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

PET BT

Page 38: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

PET Sensitivite: %80 – 100

Spesifisite: %40 – 100

Page 39: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

• Nodul < 2cm %20 • Nodul ~ 3 cm %40-60

• BT de nodul-bronş ile ilişkisi gösterilmişse başarı artar

• Rehberlik • Skopi• Endobronşiyal USG• Elektromagnetic navigasyon

Başarı %63 kadar artar (2 cm nodullerde)

Bronkoskopi

Page 40: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Wahidi et al, Chest 2007;132;94-107

BT eşliğinde İİA Sensitivite: %82 – 100

Spesifisite: %100

Non-diagnostik sonuç: %20

Page 41: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Fleischner Society Statement on CT of Small Pulmonary NodulesRadiology 2005

Page 42: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

ACCP guidelines, Chest 2007;132;108-130

8 mm nodule yaklaşım

• İleri yaş ( > 50 yaş)• Sigara öyküsü• Maruziyet • Başka bir kanser öyküsü

Page 43: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

8-30 mm nodule yaklaşım

ACCP guidelines, Chest 2007;132;108-130

Page 44: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Risk Hesaplama • older age (odds ratio [OR], 1.04 for each year)• current or past smoking (OR, 2.2)• history of extrathoracic cancer 5 years before nodule detection (OR, 3.8)• nodule diameter (OR, 1.14 for each millimeter)• spiculation (OR, 2.8• upper-lobe location (OR, 2.2

Page 45: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)
Page 46: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)
Page 47: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)
Page 48: Soliter Pulmoner  Nodül (SPN)

Sonuç• Dikkatli değerlendirme

• SPN’de benign malign tahmin önemli

• Risk hesaplama önemli

• Risk yüksek olgularda gecikmeden cerrahi tedavi