MARKSENGELS

SEMEYAPITLAR

1

BRNC BASKI

SEME YAPITLARBRNC CLT

KARL MARKSVE

FREDRCH ENGELS

Karl Marx ve Friedrich Engelsin yaptlarndan derlenen Selected Works (Volume One, Progress Publishers, Moscow 1969) adl kitap, Muzaffer Ardos, Sevim Belli, Ahmet Kardam ve Kenan Somer tarafndan (her metin ayr ayr olmak zere) dilimize evrilmi ve Sol Yaynlar tarafndan, Seme Yaptlar, Birinci Cilt, ad ile, Aralk 1976 tarihinde, Ankarada, lkyaz Basmevinde dizdirilip bastrlmtr.

Eri Yaynlar tarafndan yeniden dzenlenmitir. 2016.([] iindeki sayfa saylar zgn metne aittir.)

http://www.kurtuluscephesi.comhttp://www.kurtuluscephesi.orghttp://www.kurtuluscephesi.net

NDEKLER

11 FEUERBACH ZERNE TEZLER Karl Marks

14 FEUERBACH. MATERYALST VE DEALST ANLAYILARIN KARITLII [Al-man deolojisinin Birinci Ksm] Karl Marks ve Friedrich Engels

14 [I]16 [1.] Genel Olarak deoloji ve zel Olarak Alman deolojisi 17 [2. Materyalist Tarih Anlaynn nclleri]19 [3. retim ve Bireylerin likileri. blm ve Mlkiyet Biimleri:

Airetsel, Antik, Feodal] 22 [4. Materyalist Tarih Anlaynn z. Toplumsal Varlk ve Toplumsal

Bilin] 24 [II] 24 [1. nsanlarn Gerek Kurtuluunun Koullar]* 25 [2. Feuerbachn Sezgisel ve Tutarsz Materyalizminin Eletirisi] 28 [3. Balangtaki Tarihsel likiler ya da Toplumsal Faaliyetin Esas

Ynleri: Geim Aralarnn retimi, Yeni Gereksinmelerin retimi, nsanlarn remesi (Aile), Toplumsal letiim, Bilin]

32 [4. Toplumsal blm ve Sonular: zel Mlkiyet, Devlet, Toplum-sal Faaliyetin Yabanclamas]

35 [5. Komnizmin Maddi Bir nkoulu Olarak retici Glerin Gelimesi]

37 [6. Materyalist Tarih Anlaynn Sonular: Tarihsel Srecin Sreklilii, Tarihin Dnya Tarihine Dnmesi, Bir Komnist Devrim Zorunluluu]:

40 [7. Materyalist Tarih Anlaynn zeti] 41 [8. Genel Olarak dealist Tarih Anlaynn ve zel Olarak da Hegel

Sonras Alman Felsefesinin Tutarszl] 44 [9. Feuerbachn dealist Tarih Anlaynn Tamamlayc Eletirisi] 46 [III] 46 [I. Egemen Snf ve Egemen Bilin. Hegelin Tarihte Tinin Egemenlii

Anlaynn Oluumu]. 49 [IV] 49 [1. retm Aletleri Ve Mlkiyet Biimleri] 51 [2. Maddi Emek le Zihinsel Emek Arasnda blm. Kent ile Krn

Ayrlmas. Loncalar]. 53 [3. blmnn Genilemesi. Sanayi ile Ticaretin Ayrlmas. eitli

Kentler Arasnda blm. Manfaktr]. 59 [4. En Karmak blm, Byk Sanayi] 61 [5. Toplumsal Bir Devrimin Temeli Olarak retici Gler ile Karlkl

liki Tarz Arasndaki eliki]

62 [6. Bireylerin Rekabeti ve Snflarn Olumas. Bireyler ile Geim Koullar Arasndaki elikinin Gelimesi. Burjuva Toplum Koullar inde Bireylerin Aldatc Ortak Topluluu ve Komnizmde Bireylerin Gerek Birlii. Toplumun Yaam Koullarnn Birlemi Bireylerin Gcne Bal Klnmas].

68 [7. retici Gler ile liki Tarz Arasndaki eliki Olarak, Bireyler ile O Bireylerin inde Bulunduklar Varolu Koullar Arasndaki eliki. retici Glerin Geliimi ve liki Tarzlarnn Deimesi]

71 [8. Tarihte Zorun (Fethin) Rol] 72 [9. Byk Sanayi ve Serbest Rekabet Koullarnda retici Glerle

liki Tarz Arasnda Gittike Byyen eliki. Emek ve Sermaye Kartl]

74 [10. zel Mlkiyetin Ortadan Kaldrlmasnn Zorunluluu, Koulu ve Sonular]

76 [11. Devletin Ve Hukukun Mlkiyet likileri] 79 [12. Toplumsal Bilin Biimleri]

81 KOMNZMN LKELER, Friedrich Engels

98 KOMNST PART MANFESTOSU, Karl Marks ve Friedrich Engels98 1872 Almanca Baskya nsz100 1882 Rusa Baskya nsz101 1883 Almanca Baskya nsz102 1890 Almanca Baskya nsz105 1892 Lehe Baskya nsz107 1893 talyanca Baskya nsz 109 K o m n i s t P a r t i M a n i f e s t o s u110 I. Burjuvalar ve Proleterler121 II. Proleterler ve Komnistler129 III. Sosyalist ve Komnist Yazn 129 1. Gerici Sosyalizm 129 A. Feodal Sosyalizm131 B. Kk-Burjuva Sosyalizmi132 C. Alman Sosyalizmi ya da Hakiki Sosyalizm135 2. Tutucu Sosyalizm ya da Burjuva Sosyalizmi 136 3. Eletirel-topik Sosyalizm ve Komnizm139 IV. Komnistlerin Mevcut eitli Muhalefet Partileri Karsndaki

Konumlar

142 BURJUVAZ VE KARI-DEVRM. kinci Makale, Karl Marks

146 CRETL EMEK VE SERMAYE, Karl Marks 146 Friedrich Engelsin Girii154 c r e t l i E m e k v e S e r m a y e 154 I 158 II

178 MERKEZ KOMTESNN KOMNST BRLE ARISI, Karl Marks ve Friedrich Engels

178 Merkez Komitesinden Birlie

189 FRANSADA SINIF SAVAIMLARI 1848-1850, Karl Marks189 Friedrich Engelsin Girii208 F r a n s a d a S n f S a v a m l a r 1848-1850209 I. Haziran 1848 Yenilgisi 230 II. 13 Haziran 1849 259 III. 13 Haziran 1849Un Sonular

288 IV. 1850 Ylnda Genel Oy Sisteminin Yrrlkten Kaldrlmas

302 ALMANYADA DEVRM VE KARI-DEVRM, Friedrich Engels 302 I. Devrim Patlak Verdii Srada Almanya 310 II. Prusya Devleti 318 III. br Alman Devletleri322 IV. Avusturya327 V. Viyanada Mart Ayaklanmas330 VI. Berlin Ayaklanmas333 VII. Frankfurt Ulusal Meclisi337 VIII. Polonyallar, ekler ve Almanlar340 IX. Panslavizm. Schleswig-Holstein Sava344 X. Pariste Haziran Ayaklanmas.347 XI. Viyana Ayaklanmas352 XII. Viyanann Basknla Aln 358 XIII. Prusya Kurucu Meclisi 362 XIV. Dzenin Yeniden Kurulmas366 XV. Prusyann Zaferi 369 XVI. Ulusal Meclis ve Hkmetler 372 XVII. Ayaklanma 376 XVIII. Kk-Burjuvalar 380 XIX. Ayaklanmann Sonu

385 KOLONYADA KOMNSTLERN YARGILANMASI, Friedrich Engels

391 LOUS BONAPARTEIN 18 BRUMARE, Karl Marks391 Yazarn Almanca kinci Baskya nsz 393 Friedrich Engelsin nc Almanca Baskya nsz 395 L o u i s B o n a p a r t e n 1 8 B r u m a i r e i395 I404 II414 III427 IV437 V453 VI471 VII

487 HNDSTANDA NGLZ EGEMENL, Karl Marks

494 HNDSTANDA NGLZ EGEMENLNN GELECEKTEK SONULARI, Karl Marks

501 PEOPLES PAPERIN YILDNMNDE YAPILAN KONUMA, Karl Marks

504 EKONOM POLTN ELETRSNE KATKIYA NSZ, Karl Marks

509 KARL MARKSIN EKONOM POLTN ELETRSNE KATKISI, Friedrich Engels 509 I512 II

519 MEKTUPLAR, Karl Marks 519 Marxtan Paristeki P. V. Annenkova530 Marxtan New Yorktaki J. Weydemeyere530 Marxtan Manchesterdeki Engelse 531 Marxtan Rydeki Engelse

533 Aklayc Notlar

SEME YAPITLARBRNC CLT

11Karl Marks-Friedrich EngelsSeme Yaptlar I

KARL MARKS FEUERBACH ZERNE TEZLER[1]

I

Feuerbachnki de dahil olmak zere imdiye kadar varolan tm materyalizmin balca eksii, eyin [Gegenstand], gerekliin, duyusalln duyusal insan faaliyeti, pratii olarak deil, znel olarak deil, yalnzca nesne [Objekt] ya da sezgi [Anschauung] olarak kav-ranmasdr. Bylece etkin yn, materyalizme kart bir biimde, ide-alizm tarafndan gelitirilmi oldu ama yalnzca soyut olarak, n-k idealizm, bu biimdeki gerek, duyusal eylemi elbette bilmez. Feuerbach, dnce nesnelerinden gerekten farkl duyusal nesne-ler istiyor, ama insan faaliyetinin kendisini nesnel [gegenstndliche] faaliyet olarak kavramyor. Bylece Hristiyanln znde teorik tu-tumu, biricik gerek insan tutumu olarak gryor, oysa pratik yalnz-ca iren, Yahudice grnm biimi iersinde kavranyor ve sabit-letiriliyor. [sayfa11] Bylece devrimci faaliyetin, pratik-eletirel faa-liyetin nemini anlamyor.

12 Karl Marks-Friedrich EngelsSeme Yaptlar I

II

Nesnel [gegenstndliche] hakikatin insan dncesine atfe-dilip atfedilmeyecei sorunu bir teori sorunu deil, pratik bir so-rundur. nsan, hakikati, yani dncesinin gerekliini ve gcn, bu dnyaya aitliini [Disseitigkeit] pratikte kantlamaldr. Pratikten yaltlm dncenin gereklii ya da gereksizlii konusundaki tar-tma, tamamyla skolastik bir sorundur.

III

Ortamn deitirilmesine ve eitime ilikin materyalist re-ti, ortamn insanlar tarafndan deitirilmediini ve eiticinin ken-disinin de eitilmesi gerektiini unutur. Bu yzden de, toplumu, bi-ri toplumdan stn olan iki ksma ayrmak zorunda kalr. (rnein Robert Owenda.)

Ortamn deitirilmesi ile insan faaliyetinin ya da kendi ken-dini deitirmenin akmas, yalnz devrimci pratik olarak kavrana-bilir ve ussal biimde anlalabilir.

IV

Feuerbach, dinsel kendine-yabanclama olgusundan, dn-yann biri dinsel, biri yersel dnya olarak ikilemesi olgusundan ha-reket ediyor. Yapt i, dinsel dnyay layik temeline oturtmaktan ibarettir. Oysa bu layik temelin kendi kendisinden kopmas ve ken-disini bamsz bir diyar olarak hayal alemine yerletirmesi olgusu, ancak bu layik temelin kendi kendisini blmesi ve kendi kendisiyle elimesi ile aklanabilir. Dolaysyla bu sorunun kendisi, ilkin, ken-di elikisi iersinde anlalmal ve, ardndan da, bu elikinin orta-dan kaldrlmasyla pratik iersinde devrimciletirilmelidir. u hal-de, rnein, dnyasal ailenin, kutsal ailenin [sayfa12] gizemi olduu bir kez kefedildikten sonra, dnyasal ailenin kendisi de teorik ve pra-tik olarak yok edilmelidir.

V

Soyut dnme ile yetinemeyen Feuerbach, sezgiye bavu-ruyor; ama duyusall pratik-duyusal faaliyet olarak kavramyor.

VI

Feuerbach, dinsel z insansal ze indirgiyor. Ama insansal z, tek tek her bireyin doasnda bulunan bir soyutlama deildir. Gereklii iersinde, bu, toplumsal ilikilerin btndr.

Bu gerek zn eletirisine girmeyen Feuerbach bunun so-nucu olarak:

1. Tarihsel sreten uzaklamak ve dinsel duyguyu [Gemt]

13Karl Marks-Friedrich EngelsSeme Yaptlar I

kendi bana bir ey olarak saptamak ve soyut yaltlm bir insan bireyini varsaymak zorunda kalmtr.

2. Dolaysyla insansal z, onda ancak bir tr olarak, bir-ok bireyi salt doal olarak birletiren isel, dilsiz bir genellik ola-rak anlalabilir.

VII

Bunun sonucu olarak Feuerbach, dinsel duygunun kendi-sinin bir toplumsal rn olduunu, ve tahlil ettii soyut bireyin de gerekte belirli bir toplum biimine ait olduunu grmyor.

VIII

Tm toplumsal yaam, znde pratiktir. Teoriyi gizemcilie saptran btn gizemler, ussal zmlerini insan pratiinde ve bu pratiin anlalmasnda bulurlar.

IX

Sezgisel materyalizmin, yani duyusall pratik faaliyet olarak anlamayan materyalizmin ulat en yksek nokta tek tek bireyle-rin ve burjuva toplumun sezgisidir. [sayfa13]

X

Eski materyalizmin bak as burjuva topl