scriptie jelmer de jong

2

Deze scriptie is gewijd aan het proces van documentaire maken in Namibië. Ik ga samen met Jaap Ruurd Feitsma in juli en augustus 2010 daar naartoe om een documentaire te maken. We maken een film ter ere van 15 jaar vriendschap tussen gemeente Smallingerland en gemeente Gobabis, in opdracht van gemeente Smallingerland.

Dit verslag vertelt het verhaal van het maken van die film.

Kijk ook op www.jdjong.com, mijn blog. Ik blog regelmatig over onze avonturen in Namibië.

Tijdens het afstuderen gebruik ik verschillende programma’s. In dit verslag staan bij de documenten die zijn gemaakt een icoontje. Daaraan is te zien in welk programma ik dat document maak. De betekenis van de iconen zijn:

Microsoft Excell

Microsoft Word

Acrobat Reader

Final Draft

Final Cut Pro

DVD Studio Pro

Adobe Photoshop

Adobe Indesign

ConceptDraw MINDMAP

Pages

Excell

Word

PDF

Final Draft

IDInDesign

PSPhoto Shop

mindMAP

DVDSTUDIO

VoorWoord

Pages FINALcut pro

3

Samenvatting.........................................................................................................................................................4 Aanleiding.........................................................................................................................................................5 Hoofd & Deelvragen................................................................................................................................................6Ontwikkelingsfase...................................................................................................................................................8Pre-Productiefase..................................................................................................................................................12Productie fase........................................................................................................................................................16Post-Productiefase................................................................................................................................................18Exhibitie & distributie............................................................................................................................................22Conclusie...............................................................................................................................................................24

inhoudSoPgaVe

4

Voor mijn afstuderen ben ik samen met medestudent Jaap Ruurd Feitsma in juli en augustus 2010 naar Gobabis, Namibië geweest om een documentaire te maken. Deze scriptie vertelt het verhaal van het maken van die documentaire van begin tot eind. Parallel aan het schrijven van deze scriptie heb ik in het Engels een blog bijgehouden op www.jdjong.com. Hier schreef ik over onze avonturen en het maken van Dromen van Verandering. In opdracht van gemeente Smallingerland hebben we de film gemaakt. Het doel ervan was om een discussie over de zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking aan te wakkeren.

Smallingerland heeft een stedenband met de gemeente Gobabis. Het doel van die vriendschapsrelatie is het gezamenlijk bevorderen van de sociale en economische ontwikkeling van met name de inwoners van de sloppenwijk van Gobabis.

Uit ons onderzoek blijkt dat het belangrijk is om de complexiteit en moeilijkheid van ontwikkelingssamenwerking in beeld te brengen, omdat dit factoren zijn die de successen van ontwikkelingssamenwerking beperken. Ondanks deze beperkende factoren is de gemeente Gobabis door die ontwikkelingssamenwerking verder ontwikkeld dan andere gemeenten in de omgeving. De Nederlandse organisaties en deelnemers hebben waardevolle lessen over samenwerking, gastvrijheid en vriendschap geleerd.

Het in beeld brengen van die complexiteit en moeilijkheid was erg lastig. Daarom hebben veel tijd achter de schrijftafel doorgebracht. Doordat het verhaal maar niet concreet werd schoten we uiteindelijk zo’n 25 uren aan videomateriaal. Terug in Nederland moesten we daardoor een wereld aan werk verzetten. Omdat we een strakke deadline hadden en omdat we wisten hoe lang andere afstuderenden in de montagefase zaten, werkten we razendsnel, en dat leverde een positief resultaat op. Drie weken voor de deadline stond het verhaal als een kast. De 25 uren aan film waren teruggebracht naar 45 minuten. Daarmee lukte het ons om in de laatste drie weken de film op tijd af te krijgen.

In de documentaire schetsen we in korte tijd het proces van vallen en opstaan, van mislukkingen en successen. We laten zien wat voor mogelijkheden en noden er in Gobabis liggen om te ontwikkelen, bijvoorbeeld op gebied van toerisme, voorzieningen en samenlevingszaken. Dromen van Verandering laat zien dat verandering hard nodig is, maar dat de goede bedoelingen daartoe niet altijd de juiste resultaten oplevert.

We waren onervaren documentairemakers die binnen vijf maanden in een vreemde omgeving een documentaire moesten maken. Jaap Ruurd en ik zijn twee verschillende mensen en brachten zowat 24 uren per dag met elkaar door. Dat was best heftig en ging gelukkig wel meestal, maar niet altijd goed. Ik kan nu veel beter samenwerken. Ik ben nu in staat professioneel een documentaire te maken. Fysiek en psychisch heb ik mezelf beter leren kennen. Ik weet nu nog beter waar mijn grenzen liggen en wanneer ik daaroverheen ga. Jaap Ruurd en ik, de opdrachtgever en het publiek zijn erg te spreken over het resultaat. We hebben een waardevolle bijdrage geleverd aan de discussie over de zin en onzin over ontwikkelingssamenwerking. De film zal nog in verschillende media en op verschillende locaties vertoond worden. Naast het maken van de documentaire heb ik enkele foto verhalen gemaakt over onze belevenissen in Afrika. Deze zijn te zien op www.photos.trics-media.nl.

SamenVatting

5

aanleiding

Als doorstroomstudent van de ROC Friese Poort begon ik in het tweede jaar het project ‘EduTaal’ met twee Turkse studentes van de Anadolu University in Turkije, Pınar en Fiko. Het tweede semester was ik te gast in hun land. Ik studeerde een half jaar Cinema and Television. Terug in Nederland heb ik in mijn derde studiejaar Trics Media opgezet (www.trics-media.nl) en daarna heb ik een half jaar stage gelopen in Zwitserland bij videoproductiebedrijf Happy Monkey. Toen ik op 12 oktober 2009 terugkwam in Nederland ben ik druk geweest met het behalen van mijn laatste EC’s, ziek zijn, werken voor mijn bedrijf, netwerken, uitvogelen wat ik nou écht wil, een masteropleiding uitzoeken en een knaller van een afstudeerproject verzinnen. Dit nam een half jaar in beslag. Ik ging op zoek naar een briljant onderwerp, en die zoektocht hield op toen Swanhilde mij en Jaap Ruurd benaderde met het idee om in Gobabis, Namibië, een documentaire te maken. Ik kon mij geen beter afstudeerproject indenken dan dit. We zijn op het idee ingegaan en na een briefing met Albert Scheffer van gemeente Smallingerland, de opdrachtgever, is de bal gaan rollen.

Visie

Ik heb in dat half jaar een visie ontwikkeld. Als ik deze visie naast deze opdracht leg, zie ik dat die bij elkaar passen:

Ik vind nieuwsgierig en moedig zijn belangrijk. Dat ik mogelijkheiden zie die buiten mijn persoonlijke grenzen liggen en dat ik die durf aan te grijpen. Zo verleg ik mijn grenzen. Dat doe ik door o.a. films te maken. Die laten me ontdekken, geven me inzicht in de wereld. Bijvoorbeeld, de film die Jaap Ruurd en ik in Namibië gaan maken zal mijn bewustwording vergroten en laat me waarderen wat ik heb. Zelfverwezenlijking. Ik kan mijn vaardigheden in het filmmaken verbeteren vanuit een staat van flow. Ik zal trots zijn op het resultaat en zal uitkijken naar het maken van de volgende film, en dan de lat iets hoger leggen. Zo kan ik expert worden in het maken van films.

6

hoofd & deelVragenOnze hoofdvraag luidt als volgt:

Wat is van belang bij het in beeld brengen van het verhaal over ontwikkelingssamenwerking tussen Smallingerland & Gobabis?

Om deze hoofdvraag te beantwoorden hebben we deze onderverdeeld in de volgende deelvragen:

A. WathebbendegemeenteSmallingerlandenandereorganisatiesaan ontwikkelingssamenwerkinggedaan?B. Welke(tastbareenniettastbare)effectenheeftditgehadinGobabis?C. WelkeeffectenenbetekenisheeftditgehadvoordeNederlandseorganisatiesen deelnemers?D. Watisdebijdragevandezedocumentaireaandediscussieoverdezinenonzin vanontwikkelingssamenwerking?

A. Smallingerland, vrijwilligers en organisaties hebben verschillende projecten opgezet met als doel armoedebestrijding, het ontwikkelen van de samenleving en het versterken van het lokale bestuur in Gobabis. Denk bij armoedebestrijding aan het geven van goederen en middelen, zoals brandweerauto’s, computers en speeltoestellen. Naast het geven van de vis, leren ze de inwoners van Gobabis vissen. Denk aan kennisoverdracht, educatie en uitwisselingsprogramma’s. Daarnaast steunt Smallingerland vrijwilligers en organisaties in het opzetten van ontwikkelingssamenwerking projecten. Denk daarbij aan het financiële plaatje, accommodatie en het coördineren van de projecten.

B. Door de ontwikkelingssamenwerking is gemeente Gobabis verder ontwikkeld dan andere gemeenten in de omgeving. In het straatbeeld is dit terug te zien aan bijvoorbeeld Smallingerland Village, een wijk waarin huizen staan die met de steun van Smallingerland gebouwd zijn. Ook zie je voertuigen rondrijden die door gemeente Smallingerland geschonken zijn, zoals een ziekenwagen, vuilniswagens, brandweerwagens en een brandweer patrouillewagen. Naast veranderingen in het straatbeeld zie je effecten van de ontwikkelingssamenwerking bij instituten, zoals scholen. Deze hebben speeltoestellen en studiemateriaal gekregen. De kinderen krijgen op school een maaltijd, waardoor ze zich beter kunnen concentreren en betere prestaties leveren. De effecten van educatie leiden tot betere kansen voor de kinderen. Ze kunnen zich ontwikkelen. Zo worden ze klaargestoomd voor een vervolgstudie of voor de arbeidsmarkt. De positieve effecten zijn resultaat van stapje voor stapje ontwikkelen. Vijf stappen vooruit, drie terug. De voornamelijk blanke Nederlanders gaan gelijkwaardig om met de zwarte bevolking van Gobabis. Dit doorbreekt de nog aanwezige invloeden van het apartheidsregime. Dit wordt door de gehele bevolking van Gobabis zeer gewaardeerd.

7

C. De ontwikkelingssamenwerking heeft effecten gehad op Nederlandse organisaties en deelnemers. Ze hebben waardevolle lessen over samenwerking, gastvrijheid en vriendschap geleerd. Het verlichten van het lijden van veel arme mensen brengt hen voldoening. Voor velen is het bezoek aan Gobabis dan ook niet eenmalig. Men komt graag terug voor meer.

D. De documentaire laat zien wat voor mogelijkheden en noden er in Gobabis liggen om te ontwikkelen, bijvoorbeeld op gebied van toerisme, voorzieningen en samenlevingszaken. Dromen van Verandering laat zien dat verandering hard nodig is. Ontwikkelingssamenwerking kan een middel zijn om die verandering te bewerkstelligen. Maar of het zin heeft daar tijd, geld en energie in te steken is de vraag. Er gaat een hoop goed, maar ook veel ontwikkelingssamenwerkingprojecten falen of kunnen beter. In de documentaire laten we zien wat er goed en fout gaat. Op het symposium waar de film vertoond wordt, kan worden nagedacht of de fouten te voorkomen zijn, en zo ja, hoe. De documentaire laat de situatie in Gobabis zien. Niet iedereen die een bijdrage levert aan de discussie op het symposium is in Gobabis geweest. Door het vertonen van de documentaire krijgen de bezoekers van het symposium een kijkje in de Namibische samenleving, in de cultuur en de geschiedenis van Gobabis en in de ontwikkelingssamenwerking tussen beide gemeenten. Door de hoeveelheid aan het element conflict geeft de documentaire genoeg input voor de discussie over de zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking. De film geeft weinig concrete antwoorden. Zo wordt de kijker aan het denken gezet. De film roept meer vragen op dan dat het antwoorden geeft. En dat is ook de bedoeling, het doel van de film is om een discussie over ontwikkelingssamenwerking los te maken. En dat is ons gelukt. Na de vertoning van onze film is er heel wat gediscussieerd. Maar ik had graag gezien dat die discussie grotendeels had plaatsgevonden tijdens het symposium in de ruimte waar de film vertoond is. Door tijdgebrek was de discussie erg kort. Het verbaasde mij ook dat de gemeente geen pers had uitgenodigd. De volgende keer zal ik daar naar vragen. Desondanks ben ik toch tevreden met de bijdrage die de film heeft geleverd aan de discussie over de zin en onzin over ontwikkelingssamenwerking.

En dan het antwoord op de hoofdvraag: Wat is van belang bij het in beeld brengen van het verhaal over ontwikkelingssamenwerking tussen Smallingerland & Gobabis?

Het is belangrijk de complexiteit en moeilijkheid van ontwikkelingssamenwerking in beeld te brengen, omdat dit factoren zijn die de successen van ontwikkelingssamenwerking beperken. Het is duidelijk dat er verandering nodig is in Gobabis. Maar het heeft geen zin om te proberen dingen te veranderen die niet te veranderen zijn, bijvoorbeeld wanneer pogingen daartoe steeds mislukken. Als dat zo is kan Smallingerland haar energie beter steken in het aanpakken van problemen in haar eigen gemeente. We bevinden echter dat ontwikkelingssamenwerking wel degelijk succesvol kan zijn. Als er maar kennis wordt genomen van - en rekening wordt gehouden met de complexiteit en moeilijkheid van ontwikkelingssamenwerking. De goede bedoelingen kunnen, wanneer deze juist worden uitgezet, op termijn de schrijnende behoeften van de inwoners van Gobabis vervullen. Al deze essentiële informatie brengen we in beeld en daarmee maken we een goede documentaire.

8

ontWiKKelingSfaSe

In deze fase wordt duidelijk wat voor film er geproduceerd gaat worden en welke kosten daaraan verbonden zijn. Ook kijken we of het überhaupt mogelijk is binnen het korte tijdsbestek de film af te maken. Als de financiering rond is krijgt de film groen licht om gemaakt te worden.

IDInDesign ZIE BIJLAGE 01 Samenvatting van The Business - Understanding Filmmaking

Voordat Swanhilde ons dit project aanbied bestudeer ik de stappen in het maken van een film. Ik maak een samenvatting van The Business - Understanding Filmmaking, een soort graphic novel waarin die stappen uitgebreid worden beschreven. Later kan ik deze samenvatting als basis voor de planning gebruiken.

9

De belangrijkste bronnen op het gebied van documentairemaken die ik bij dit project gebruik zijn:• Do You Have Tips + Tactics For Novice Doc Filmmakers 1. - Craig Forrest schrijft een boek getiteld Commando

Tactics for Digital Filmmakers en vraagt LinkedIn groepsleden om tips voor beginnende documentairemakers. Er worden honderden tips gegeven door de vele ervaren documentairemakers en hier trek ik een hoop lering uit.

• The Five Elements of Documentary 2. beschrijft de elementen waaruit een documentaire is opgebouwd.• Basic Styles Of Docu Production 3. beschrijft hoe die elementen gecombineerd kunnen worden tot één stijl.• Ik heb regelmatig contact met David Thayer, mijn voormalig leidinggevende bij Happy Monkey.• Zeljko Mirkovic, een Servische documentairemaker die ik heb leren kennen toen ik een stageplaats in het

buitenland zocht. We wisselen veel uit en spreken met elkaar af in Amsterdam.

IDInDesign ZIE BIJLAGE 02 Debriefing

Na de briefing met Albert Scheffer stellen we een debriefing op en sturen deze naar hem toe. Hij gaat akkoord. We hebben de opdracht duidelijk begrepen.

mindMAP

ZIE BIJLAGE 03 Planning

Mindmap-view

Planning : Gantt Chart : Afstuderen

Page 1 of 1

# Name Duration Start Finish Cost

1

2

3 hoofd-deelvragen en 9,0 d 4-5-2010 12-5-2010 $ 0,004 richtlijnen bekijken 2,0 d 4-5-2010 5-5-2010 $ 0,005 welke competenties 7,0 d 7-5-2010 13-5-2010 $ 0,006 Meld je bij Hendrik Tillema 2,0 d 19-5-2010 20-5-2010 $ 0,007 Zorg dat je alle competenties 2,0 d 16-5-2010 17-5-2010 $ 0,008

9 Takenverdeling 3,0 d 4-5-2010 6-5-2010 $ 0,0010 Planning 3,0 d 7-5-2010 9-5-2010 $ 0,0011 Risk analysis 3,0 d 13-5-2010 15-5-2010 $ 0,0012

13 doelgroep 2,0 d 18-6-2010 19-6-2010 $ 0,0014 mensen in de film 2,0 d 18-6-2010 19-6-2010 $ 0,0015 doel 2,0 d 18-6-2010 19-6-2010 $ 0,0016 budget 2,0 d 18-6-2010 19-6-2010 $ 0,0017 sysnosis 2,0 d 18-6-2010 19-6-2010 $ 0,0018

19 Step outline 1,0 d 22-6-2010 22-6-2010 $ 0,0020 Revisions 1,0 d 23-6-2010 23-6-2010 $ 0,0021 Drafts 3,0 d 23-6-2010 25-6-2010 $ 0,0022 final draft 3,0 d 26-6-2010 28-6-2010 $ 0,0023

24 Analyse 19,0 d 19-5-2010 6-6-2010 $ 0,0025 Onderzoeksresultaten 8,0 d 9-6-2010 16-6-2010 $ 0,0026 Plan van Aanpak 7,0 d 9-6-2010 15-6-2010 $ 0,0027

28 recoupment schedule (hoe) 2,0 d 13-5-2010 14-5-2010 $ 0,0029 finance plan (budget 2,0 d 13-5-2010 14-5-2010 $ 0,0030 production schedule (wat 2,0 d 13-5-2010 14-5-2010 $ 0,0031

32 verzekeringen 1,0 d 13-5-2010 13-5-2010 $ 0,0033 juridisch (contracten, 1,0 d 13-5-2010 13-5-2010 $ 0,0034 budget itself 1,0 d 13-5-2010 13-5-2010 $ 0,0035 credits (wat heeft de sponsor 2,0 d 13-5-2010 14-5-2010 $ 0,0036 info about the cast and crew 2,0 d 13-5-2010 14-5-2010 $ 0,0037

38 Gemeente 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0039 Harrie Zengerink 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0040 Fondsen 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0041 College van Bestuur 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0042 Particulieren 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0043 Kunstenaars en Co 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0044 Nederlands filmfonds 3,0 d 17-5-2010 19-5-2010 $ 0,0045

46

47 boeken 1,0 d 15-6-2010 15-6-2010 $ 0,0048 inlichten extra bagage 1,0 d 15-6-2010 15-6-2010 $ 0,0049 afstemmen met gids, 1,0 d 12-6-2010 12-6-2010 $ 0,0050 ziekte verzekeringen 1,0 d 15-6-2010 15-6-2010 $ 0,0051 tapes, tapecleaner kopen 1,0 d 15-6-2010 15-6-2010 $ 0,0052 internationaal rijbewijs 1,0 d 16-6-2010 16-6-2010 $ 0,0053 vrijwilligershuis reserveren 1,0 d 14-6-2010 14-6-2010 $ 0,0054 inenten 1,0 d 16-6-2010 16-6-2010 $ 0,0055 speciale stekkerdozen mee 1,0 d 16-6-2010 16-6-2010 $ 0,0056

57 interviews in nederland 1,0 d 29-6-2010 29-6-2010 $ 0,0058 b-roll 1,0 d 30-6-2010 30-6-2010 $ 0,0059 oefenen met de camera 1,0 d 28-6-2010 28-6-2010 $ 0,0060 preparing interview questions 1,0 d 25-6-2010 25-6-2010 $ 0,0061 post-production (zie onder) 1,0 d 1-7-2010 1-7-2010 $ 0,0062 direction and line production 4,0 d 25-6-2010 28-6-2010 $ 0,0063

64 location scouting (making 6,0 d 6-7-2010 11-7-2010 $ 0,0065

66 subjects (who and when) - 6,0 d 6-7-2010 11-7-2010 $ 0,0067 deciding sound design - vorm 6,0 d 6-7-2010 11-7-2010 $ 0,0068 deciding direction of 6,0 d 6-7-2010 11-7-2010 $ 0,0069

70 shooting script 2,0 d 6-7-2010 7-7-2010 $ 0,0071

72 equipment 3,0 d 2-7-2010 4-7-2010 $ 0,0073 crew (if we want to hire 1,0 d 2-7-2010 2-7-2010 $ 0,0074 shooting 53,0 d 14-7-2010 4-9-2010 $ 0,0075

76 off-line montage 6,0 d 7-9-2010 12-9-2010 $ 0,0077 screening Swanhilde en 1,0 d 14-9-2010 14-9-2010 $ 0,0078 on-line montage 7,0 d 13-9-2010 19-9-2010 $ 0,0079

80

81

82 dvd hoes 6,0 d 7-9-2010 12-9-2010 $ 0,0083 dvd label 6,0 d 7-9-2010 12-9-2010 $ 0,0084 dvd menu 6,0 d 7-9-2010 12-9-2010 $ 0,0085 V.O. opnemen 1,0 d 19-9-2010 19-9-2010 $ 0,0086 post production sound 2,0 d 15-9-2010 16-9-2010 $ 0,0087 music compositing 12,0 d 7-9-2010 18-9-2010 $ 0,0088 titles and credits 5,0 d 17-9-2010 21-9-2010 $ 0,0089 grade and colour 3,0 d 20-9-2010 22-9-2010 $ 0,0090 final mix 1,0 d 22-9-2010 22-9-2010 $ 0,0091

92

93 post on blog 1,0 d 22-9-2010 22-9-2010 $ 0,0094 Subtitles 3,0 d 17-9-2010 19-9-2010 $ 0,0095 Scriptie 38,0 d 16-8-2010 22-9-2010 $ 0,0096

97 Scriptie inleveren 1,0 d 23-9-2010 23-9-2010 $ 0,0098 Eindproduct inleveren 1,0 d 23-9-2010 23-9-2010 $ 0,0099 Aanpassingen verrichten 1,0 d 30-9-2010 30-9-2010 $ 0,00100 Evt. afstudeerpresentatie 1,0 d 1-10-2010 1-10-2010 $ 0,00101 Diploma uitreiking 1,0 d 18-10-2010 18-10-2010 $ 0,00102

103 pre-premiére @ Anke 1,0 d 1-10-2010 1-10-2010 $ 0,00104 take the film to festivals 3,0 d 3-10-2010 5-10-2010 $ 0,00105 aanmelding voor NHL 1,0 d 5-10-2010 5-10-2010 $ 0,00106 landelijke print en a/v media 1,0 d 5-10-2010 5-10-2010 $ 0,00107 symposium 1,0 d 13-10-2010 13-10-2010 $ 0,00108

109 find sales agent 3,0 d 5-10-2010 7-10-2010 $ 0,00110 close deals 3,0 d 9-10-2010 11-10-2010 $ 0,00111 recoupment 4,0 d 10-10-2010 13-10-2010 $ 0,00

03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18

03 May 2010 10 May 2010 17 May 2010 24 May 2010 31 May 2010 07 Jun 2010 14 Jun 2010 21 Jun 2010 28 Jun 2010 05 Jul 2010 12 Jul 2010 19 Jul 2010 26 Jul 2010 02 Aug 2010 09 Aug 2010 16 Aug 2010 23 Aug 2010 30 Aug 2010 06 Sep 2010 13 Sep 2010 20 Sep 2010 27 Sep 2010 04 Oct 2010 11 Oct 2010 18 Oct

Phase

Task

Deadline

Milestone

Link

Ghant-view

Aan de hand van de debriefing stellen we een uitgebreide planning op met het programma ConceptDraw MindMap. De planning is in mindmap-vorm en met één druk op de knop schakel je naar ghant view.

1. Forrest, G. (2010). Do You Have Tips + Tactics For Novice Doc Filmmakers. Geraadpleegd in mei t/m augustust 2010, http://www.linkedin.com/group=&contentType=MEBC&connId=153416&groupID=433&

2. Ranen, A. (2010). The SEVEN Basic styles of documentary production. Geraadpleegd in mei t/m augustust 2010, http://www.dvworkshops.com/newsletters/seven.html

3. DVworkshops (z.d.). DVworkshops Newsletter, The Five elements of Documentary. Geraadpleegd in mei t/m augustust 2010, http://www.dvworkshops.com/newsletters/fiveelements.html

10

Excell ZIE BIJLAGE 04 Begroting

Voor deze opdracht moeten we diep in de buidel tasten. Een vliegticket kost minimaal � 900,-. Daar komen de kosten voor accommodatie en camera apparatuur nog bij. Kunnen we dit allemaal wel betalen? We stellen een begroting op.

We gaan op zoek naar sponsoring. Ik zoek wat oude documenten op die ik bij Happy Monkey gebruikte om sponsors te werven. We beginnen bij de gemeente Smallingerland zelf. Die zegt ons uiteindelijk een aanzienlijk bedrag toe. Minus de verwachte inkomsten beramen we de totale kosten nu op � 351,22 per persoon. Dat valt mee. De opdracht loopt nu deels via mijn bedrijf Trics Media. Nu nog goedkeuring van ons afstudeerplan regelen.

Na terugkomst herzien we de begroting en blijkt dat ik minus inkomsten � 2051,93 heb uitgeven. Dat is zo’n � 1700 meer dan oorspronkelijk berekend. Dat grote verschil komt doordat we met grote regelmaat uit eten gingen en omdat we een uitje naar Botswana hebben gemaakt. Ook zijn we naar Sandune Lodge en Harnas geweest. En we studeren een maand later af dan gepland.

Word ZIE BIJLAGE 05 Risicoanalyse

Jaap Ruurd weet niet zeker of hij dit project wil aannemen. Ik loop dus het risico dat ik alleen moet gaan. En wat als ik dan in Namibië ben, en de camera gaat kapot? Wat voor risico’s zijn er nog meer? Ik schrijf alle risico’s op. Zo zijn we voorbereid op wat er kan gebeuren. Een goede voorbereiding voor zo’n avontuur is natuurlijk essentieel.

IDInDesign ZIE BIJLAGE 06 Afstudeerplan

Ons afstudeerplan is goedgekeurd. We kunnen de vliegticket boeken. Maar voor we vertrekken moet er nog heel wat gebeuren.

Pages ZIE BIJLAGE 07 Plan van aanpak

Jaap Ruurd schrijft het plan van aanpak. Hierin vertelt hij hoe we ons afstudeerproject gaan aanpakken. Het document vormt een goede voorbereiding voor onze reis, maar Swanhilde heeft er wat op aan te merken. Onze aanpak blijkt niet concreet en eenduidig te zijn. We gebruiken subjectieve begrippen, bijvoorbeeld ‘meeslepende beelden (terugblikken) van de hoogte en dieptepunten’. Wat zie je? Welke hoogte- en dieptepunten? Swanhilde’s kritiek is duidelijk en rechtvaardig. We draaien om de kern heen. Na het gesprek beginnen we met verwerken van onderzoeksresultaten in een scenario. Dat document zal beschrijven wat er te zien is en wat er gezegd wordt.

blabla blabla Onderzoek

Het is nog niet 100%, maar wel zo goed als zeker dat het project doorgaat. Daar ga ik van uit. Ik ga ervoor! Ik zoek flink wat informatie op. Ik verdiep me in: • Ontwikkelingssamenwerking in de breedste zin van het woord. • Ontwikkelingssamenwerking in Namibië.• Ontwikkelingssamenwerking in Gobabis.• De cultuur en geschiedenis van Namibië, en specifiek Gobabis.• De banden tussen Nederland en Namibië.• De stedenband tussen gemeente Smallingerland en Gemeente Gobabis. Denk daarbij aan projecten, relaties

en geschiedenis.• Documentairemaken. Ik lees twee boeken:• Hendrix, H. (1999). Namibia and The Netherlands. Windhoek: Embassy of the Kingdom of the Netherlands.• Easterly, W. (2006). The White Man’s Burden: Why the West’s Efforts to Aid the Rest Have Done So Much Ill

and So Little Good. New York: Penguin Press HC.

11

De meeste bronnen zijn internetbronnen. Met Diigo toolbar markeer ik tekst en maak ik notities direct in webpagina’s. In een map verzamel ik snelkoppelingen die verwijzen naar die bronnen.

Aantekeningen maken in web-pagina’s met Diigo toolbar

Nu ik zoveel tijd heb besteed aan het onderzoeken van ontwikkelingssamenwerking wil ik mijn kennis op dat gebied testen op een ontwikkelingsdebat. Ik ben aanwezig en sta op het podium om te debatteren. Ik ben niet de enige, er zijn een hoop studenten die mee debatteren. Zoveel dat ik niet één keer de kans krijg mijn mond open te trekken. Wél krijg ik na het debat de kans om met de directeur van Edukans, Kees de Jong, en schrijfster Linda Polman van De Crisiskaravaan te spreken. Ik krijg bruikbare tips.

We willen het ware verhaal van de stedenband in beeld brengen. Daartoe is informatievoorziening vanuit de media en opdrachtgever onvoldoende. We zoeken naar insiders. In Nederland zoek ik studenten en vrijwilligers op die eerder in Gobabis zijn geweest. Ik voer regelmatig interessante en waardevolle gesprekken met hen. Ik verwerk waardevolle informatie in gespreksverslagen. Op een familiefeest ontmoet ik na tien jaar de broer van mijn oma. Hij is tien maanden in Gobabis geweest en geeft me waardevolle informatie over de huidige situatie daar. Hij geeft mij zeven contacten in Gobabis, die we daar later op één na allemaal ontmoeten.

IDInDesign ZIE BIJLAGE 08 Treatment

Het verloop van het onderzoek loopt parallel aan de ontwikkeling van het treatment. Hierin staat:

• Het doel van de film• Het doel van die discussie• Doelgroep• Mogelijke onderwerpen om te belichten• Mogelijke lokaties• Mensen in de film• Methodologie• Rechtvaardiging• Productie• Publiciteit

Nu hebben we genoeg informatie. Het is lastig om te bepalen wanneer de ontwikkelingsfase overgaat in de pre-productiefase, maar nu sluiten we de ontwikkelingsfase af. Want hoe het zich ook wendt of keert, wij gaan naar Gobabis om die film te schieten.

12

Pre-ProductiefaSe

De pre-productiefase is het proces van de voorbereiding van alle elementen die betrokken zijn bij de film.

(Il)legalisatie

We zoeken uit wat we moeten regelen om ons werk legaal te kunnen doen. De Namibische overheid verplicht ons een werkvergunning en de Namibia Film Commission een filmvergunning. Beide verplichtingen komen we bewust niet na.

13

Swanhilde heeft in Namibië geprobeerd een filmvergunning aan te vragen. Ik weet niet meer wat hierbij gebeurde, maar het komt erop neer dat het beter is geen filmvergunning aan te vragen en gewoon te gaan filmen. Filmen zonder vergunning heet ook wel guerilla filming en komt vaak voor. Dat komt omdat filmvergunningen vaak erg duur zijn en een filmproject de nek om kunnen draaien. Ik heb een Guerilla Filming Guide 4. gevonden op het internet. Ik lees deze zodat ik beter voorbereid ben.

Onze opdrachtgever vertelt ons dat we als toeristen naar Namibië gaan, zodat we geen werkvergunning hoeven aan te vragen. Namibië wil buitenlanders het liefst buiten het land houden, omdat zij hun banen in zouden pikken. Daardoor is de aanvraagprocedure lang en complex. Dat kost energie, en vooral tijd die we niet hebben. De deadline voor het project is immers 13 oktober. Dan vindt het symposium van gemeente Smallingerland plaats, waarop de film zal worden vertoond.

Ik ben graag oprecht en eerlijk. Maar als wij een filmvergunning of een werkvergunning aanvragen dan gaat het project niet door. Ons project is maatschappelijk verantwoord en heeft een goed doel. Daarom maak een uitzondering en ga ik samen met Jaap Ruurd zonder vergunningen naar Namibië om de documentaire te maken.

Final Draft ZIE BIJLAGE 09 Pre-productie scenario

Ik leer met de hulp David Thayer scenario schrijven volgens de industrie standaard en ik leer met een nieuw programma te werken genaamd Final Draft.

Ik schrijf het pre-productie scenario, Jaap Ruurd bestudeert het en geeft input. We laten deze aan Swanhilde zien. Het is meer een analyse dan een scenario. Hiermee gaan we straks naar Namibië.

Word ZIE BIJLAGE 10 Filmstijl analyse

Het lijkt me verstandig een film of TV-programma te analyseren, zodat ik weet welke elementen de filmstijl bepalen en zodat wij die elementen ook voor onze film kunnen definiëren. Ik heb gekozen voor het analyseren van Tegenlicht, omdat de sfeer en manier van vertellen ons aanspreekt en bij onze documentaire past.

Word ZIE BIJLAGE 11 Filmopbouw

Hierin beschrijven we de sequenties van onze film verantwoorden we onze keuzes voor de inhoud ervan. Dit sturen we naar de opdrachtgever en onze afstudeerdocenten.

Apparatuur

De camera

The only limit is your own imagination

We willen een goede camera mee en doelen op de Panasonic HV100, waar het audiovisueel centrum enkele van bezit. Het zou geweldig zijn als we TV-kwaliteit beelden kunnen schieten. Ze willen ons de camera best uitlenen, mits we toestemming krijgen van Remko de Ligt. “Voor twee maanden? Dat kan niet” - krijgen we duidelijk over de telefoon te horen.

We maken een afspraak met Remko om over de inhoud van de documentaire te praten en stiekem ook om vriendjes te maken om de camera toch mee te krijgen. We krijgen de camera mee.

Later horen we dat het AVC net nieuwe camera’s heeft gekregen, de JVC GY-HM100. Als we deze meekrijgen zijn we in de zevende hemel. “Absoluut niet” - krijgen we over de telefoon te horen.

Een afspraak en wat tijd later krijgen we de toestemming waar we niet eens op hadden durven hopen.

4. Burley, S. (27 Okt. 2008). Guerilla Documentary. Geraadpleegd in Juni 2010, http://www.brighthub.com/multimedia/video/articles/12823.aspx

14

Nu we de GY-HM100 geregeld hebben, is het belangrijk dat we precies weten wat we nodig hebben bij de camera en we precies weten hoe de camera werkt, zodat we niet voor verassingen komen te staan eenmaal we onze voeten in het rode zand van Namibië zetten. Daartoe hebben we een gesprek met Remko de Ligt en lenen we de camera vóór vertrek.

De filters

Via de webpagina op http://www.vimeo.com/5408115 komen we bij een discussie terecht over het optimaliseren van de camera. Het blijkt dat de ingebouwde No Density (ND)-filter bij felle omstandigheden niet genoeg licht dimt. Daardoor kan er overbelichting optreden.

We hebben een filter nodig die we voor de lens plaatsen. Deze filter beschermt de lens tegen zand, stof en krasjes. Vervanging van de lens duur, maar vervanging van een filter is goedkoop en kunnen we zelf doen.

Daarom kopen we een goede ND-filter, die bij felle lichtomstandigheden zorgt dat geschoten beelden niet overbelicht zijn en zodat de lens beschermd wordt.

Wanneer we bij schemer of binnen filmen kan de gekochte ND-filter in het nadeel werken: er komt niet genoeg licht binnen. Dan halen we de ND-filter van de lens af. Maar dan is de lens onbeschermd, daarom kopen we ook een UV-filter, die naast bescherming ook hinderlijke blauwzweem corrigeert.

Het reflectiescherm

Op advies van Swanhilde de Jong zoeken we op internet een doe-het-zelf handleiding om een reflectiescherm te maken.

Computer apparatuur

De film zal gemonteerd worden op Jaap Ruurd zijn MacBook Pro. Hij gebruikt het programma Final Cut Pro. Jaap Ruurd heeft een externe harde schijf aangeschaft waar de ruwe filmbestanden op komen. Ook ik heb een externe harde schijf. Deze formatteer ik naar DOS-formaat zodat deze harde schijf beide op mijn Windows-laptop en Jaap Ruurd zijn MacBook Pro werkt. We gebruiken mijn externe harde schijf als back-up schijf.

De reis

Nadat we zijn volgespoten met de laatste vaccinaties vertrekken we vanuit Drachten richting het vliegveld van Frankfurt. Daar worden we door onze opdrachtgever er nogmaals op gewezen dat we als toeristen naar Namibië gaan. Eenmaal bij de douane moet ik meekomen. Er wordt een explosieventest uitgevoerd op mijn externe harde schijf en ik mag weer gaan. Dat valt mee. We stappen het vliegtuig in en landen na elf uren vliegen in Windhoek. Misschien wekt onze hoeveelheid professionele camera apparatuur argwaan bij de douane. Dat merk ik aan de manier waarop de Namibische douane ons bevraagt. Jaap Ruurd beantwoordt adequaat en beleefd alle vragen. We mogen door.

Het reflectiescherm

In Namibië maken en testen we het reflectiescherm. Hij maakt lawaai en het licht valt ongelijk verdeeld op het onderwerp. Het ligt aan de kwaliteit van ons reflectiescherm. We kunnen dit anders doen, maar dat doen we niet. Er is ook niemand die het scherm kan vasthouden. We besluiten deze niet te gebruiken. We zijn maar een twee-koppige filmcrew.

Illegaal filmen

Aan de hoeveelheid politie op straat merken we dat de criminaliteitscijfers in Gobabis hoog zijn. We hebben geen filmvergunning. Gaat de politie ons ernaar vragen? En wat zeggen we dan? Niet alleen letten we op de politie, maar ook op burgers. Het is al om half zes donker. ‘s Avonds kunnen we niet zomaar alleen over straat, al helemaal niet met de dure apparatuur die we bij ons hebben. Jaap Ruurd is eenmaal overvallen en eenmaal getuige

15

geweest van een brute overval. Één van de dingen waar ik nu al naar uitkijk is weer veilig in Nederland te zijn en veilig alleen ‘s avonds over straat te kunnen.

blabla blabla Onderzoek

Ook in Namibië doen we onderzoek, voornamelijk veel fieldresearch. Het is geweldig dat we met de andere Nederlanders van de gemeente Smallingerland meekunnen naar de verschillende lokaties. We ontmoeten allerlei mensen en voeren vele gesprekken. Daar vloeit weer nieuw deskresearch uit voort, bijvoorbeeld na het vergaren van documenten over de toekomstige ontwikkelingen van Gobabis. Er wordt weer gewerkt aan het pre-productie scenario nu we nieuwe input hebben. We krijgen al een idee van wie we willen gaan interviewen en wat we in onze film willen stoppen.

Excell ZIE BIJLAGE 12 Interviewvragen

Aan een interview gaat altijd een afspraak vooraf waarin we onze bedoelingen voorleggen en waarin we kennis met het personage maken. Daar krijgen we input die we thuis vastleggen in gespreksverslagen. Op basis daarvan formuleren we de interviewvragen. Soms blijkt dat het personage te weinig kennis heeft van het onderwerp waarover wij hem/haar willen interviewen, of blijkt dat we beter een ander persoon kunnen bevragen. Dan interviewen we die persoon niet.

De vragen verwerken we systematisch en overzichtelijk in Excel en bij het interview houden we die vragen er electronisch bij; op mijn multimedia-speler of Jaap Ruurd zijn iPhone. Dat gebeurt in de productiefase. Wat we precies hebben gedaan in die fase is te lezen vanaf de volgende pagina.

Om zeker te zijn dat met alle basics rekening wordt gehouden wanneer we filmen is het handig een kleine checklist in de camera tas te stoppen. Zeker wanneer we gestresst, gehaast of moe zijn, of alles tegelijk.• Is de lens schoon? Kap naar links afdraaien.• Isdecamerauit?Plaatsdandebatterij• GAIN• ND-filter(bijgenoegtijdmanueleNDfilter gebruiken,anderson-cameraND-filter• Iris,Shutter• Focus• Switchopmicinschakelen• Audiolevels• WB• OIS• Lenscoversluiten• Batterijverwijderen• Vollebatterijeninhetkleinevakje• Opteladenbatterijeninhetandere.

16

ProductiefaSe

Gedurende de productiefase worden de opnames van de film gepland en gemaakt.

De andere Nederlanders zijn vertrokken. Het einde van de maand juli komt in zicht. De tijd gaat snel voorbij. We ronden de pre-productiefase af en gaan nu hard werken om het materiaal te schieten dat we willen schieten.

Final Draft ZIE BIJLAGE 13 Productie scenario

Het pre-productie scenario transformeert naar het productie scenario. We pakken het pre-productie scenario erbij en schrappen alles wat niet essentieel is. Bepaalde stukken herschrijven we regelmatig. Aan sommige stukken raken we gehecht. Het is moeilijk dit soort stukken te schrappen. In filmtermen heet dit dan ook kill your darlings. Sommige kill your darlings kunnen nog terugkomen en verwijderen we dan ook niet helemaal. We stoppen het in een apart document.

17

Naast schrappen voegen we juist het e.e.a. toe. Met de constant nieuwe ontmoetingen die plaatsvinden krijgen we nieuwe informatie. Hieruit selecteren we stukken die we terug willen laten komen in onze film en dit nemen we op in het productie scenario.

Parallel aan de transformatie van pre-productie scenario naar productie scenario maken we de eerste opnamen.

Excell ZIE BIJLAGE 14 Filmschema

Wanneer gaan we het interview met Austin Luckhoff doen? Jaap Ruurd maakt de planning voor de opnamen van de sequenties. Echter zijn niet alle shots te plannen. Het schieten van het voorbij rijden van een veewagen kun je bijvoorbeeld niet plannen. Je moet het tegenkomen. Wel schrijven we in een document op welke shots we willen. Het gaat hier voornamelijk om b-roll. Dat zijn beelden die worden gebruikt om saaie talking heads te vervangen. We schieten heel wat uren aan videomateriaal.

De kans dat dit shot in onze film komt is één op de honderdvijftig.

Excell ZIE BIJLAGE 15 Character Selection Sheet

We hebben een grote hoeveelheid aan onderwerpen. Hoeveel tijd is er eigenlijk per onderwerp en per interview beschikbaar in de documentaire? De film wordt zo’n 25 minuten lang. Met dit document kijken we hoeveel tijd we elk onderwerp en elk interview in de documentaire gaan geven.

IDInDesign ZIE BIJLAGE 16 Ontwikkeling documentaire & How to Write a Documentary Script

Het is eind augustus. We hebben bijna al het materiaal geschoten wat we wilden schieten. Ik denk na hoe we onze film beter kunnen maken. Dit document kan Jaap Ruurd dan bij de montage gebruiken. Hierin analyseer ik het productie scenario aan de hand van het document How to Write a Documentary Script.

De sequenties uit het scenario op post-it notes

18

De post-productiefase staat grotendeels in het teken van de montage van de film. Hierin worden de gefilmde shots uitgezocht, op lengte geknipt en in de juiste volgorde geplakt.

Tot in de laatste dagen van ons verblijf in Gobabis werken we hard om al het materiaal te schieten en om de post-productiefase voor te bereiden. Op 4 september vliegen we terug gaan naar Nederland. Ik ben erg blij om terug te zijn en verbaas me over de welvaart en rijkdom die we hebben. Helaas is er weinig tijd om te acclimatiseren, we hebben een film af te maken! Gelukkig werk ik er met plezier aan.

Pages ZIE BIJLAGE 17 Post-shoot script

Nu we terug in Nederland zijn schrijft Jaap Ruurd het post-shoot script (ook we post-productie scenario genoemd). Hierin staat de film in korte, duidelijke lijnen uitgelegd. Ook is hierin de voice-over geschreven zoals we die gaan opnemen.

PoSt-ProductiefaSe

19

FINALcut pro De montage

Jaap Ruurd heeft zelf een computer waar hij op kan monteren, maar ik niet. Ik reserveer een video editing suite. Dit is een klein kamertje op de NHL waarin in een montagesysteem staat. De eerste video editing suite werkt niet, dus ga ik naar de tweede. Daar blijkt de software van het montagesysteem verouderd. Ik besteed een hele dag aan het upgraden van de software. Uiteindelijk lukt het me om onze Final Cut Pro bestanden te openen met de opgewaardeerde software en kan ik aan de slag gaan met de montage. De hele dag in een warm klein hokje zitten en naar een beeldscherm te staren kost veel energie. Ik kom ‘s avonds erg moe thuis. Ik besluit dat de computer thuis niet meer aangaat. Aan mijn scriptie werk ik dan in het weekend.

Ik probeer zo efficiënt mogelijk te werken. Dat betekent ook dat ik fit moet blijven. Ik vind een oplossing. Ik merk dat wanneer ik elke 50 minuten tien minuten pauze neem, ik dan de hele dag door kan werken zonder prikkende ogen te krijgen of moet te worden. Ik ga elke dag met plezier naar school en heb zin om te monteren. Ik vind het leuk en weet waar ik het voor doe. Het is het allemaal waard.

Omdat we een strakke deadline hebben en omdat we weten hoe lang andere afstuderenden in de montagefase zaten, werken we razendsnel. We hebben 25 uren aan materiaal die we doorspitten. Ik maak aantekeningen van het materiaal dat ik bekijk.

Ik schrijf een mini-gids om te bepalen of en hoe ik shots invoeg.

De mini-gids

• How many seconds of this scene can I include in the film?

• Is this information or source of information directly related to the subject of my film?

• Is it necessary for the audience to know this information?

• Will this information add to the overall quality of the film?

• Even if it is relevant and will add value, is it more relevant than all the other information I have gathered so far?

• Will I be able to incorporate this information into the script even if it is relevant to the subject?

Ik noteer een tijd en wat op dat moment gebeurt. Aan het eind van de sequentie heb ik een tekstdocument waarin in een aantal regels staat wat er in die sequentie gebeurt. Ik maak een kopie van het document en scrap vervolgens aan de hand van de mini-gids alle regels die niet essentieel zijn om in de film te stoppen.

20

Daarna zoek ik de shots bij de overgebleven regels en zet ze in het montageprogramma achter elkaar. Daarbinnen probeer ik dan een logisch gestructureerd verhaal neer te zetten, dat een ruw hoofdstuk zal vormen in onze film.

We laten delen van de ruwe montage zien aan de opdrachtgever en aan Swanhilde. We krijgen feedback, die we later verwerken. Jaap Ruurd doet de uiteindelijke montage van de film. Uiteindelijk blijft er in de eindmontage vrijwel niks over van mijn werk.

DVDSTUDIO

DVD Authoring

Ik heb hier al ervaring mee, maar moet even mijn geheugen weer opfrissen. Hoe moet het ook alweer? DVD Authoring is het programmeren van een DVD. Daar hoort een DVD Menu bij, de film zelf en ondertiteling. Ik doe de DVD Authoring volgens de industrie standaard. Dat is een grote uitdaging.

Ondertiteling analyse

Ondertiteling schrijven is niet letterlijk opschrijven wat een personage zegt. Ik leer de regels van ondertiteling schrijven door te kijken naar ondertiteling van verschillende films en TV programma’s en daarbij aantekeningen te maken. Ik kijk met een vriendin van mij naar het woordgebruik en de zinsopbouw. Zij studeert Nederlands.

Het programmeren van de ondertiteling heb ik niet eerder gedaan, maar na wat onderzoek lukt ook dat. Het voordeel van het technische aspect van de multimedia branche is dat alle antwoorden op het internet staan.

PSPhoto Shop Grafische vormgeving

De omslag van de DVD hoes.

Ik ontwerp een DVD hoes en een DVD label.

21

De DVD-menu

Ik maak een ontwerp voor een DVD-menu en programmeer deze. Daarnaast ontwerp ik de aftiteling. Jaap Ruurd heeft hier ook een aandeel in.

Titels

Tot slot ontwerp en animeer ik de titels. Al deze onderdelen combineren we in de week voorafgaand aan het symposium. Het komt allemaal samen tot één geheel. De film is klaar! We zijn tevreden en trots op het resultaat. Het is een zeer goede film geworden. Maar we zijn er nog niet. Wat denken anderen over de film?

De aftiteling

22

e x h i b i t i e & d i S t r i b u t i e

De film is klaar en wordt op het symposium over ontwikkelingssamenwerking vertoond. Wat gebeurt er nog daarna?

VertoningWe vertonen de film op het symposium over ontwikkelingssamenwerking. Ik kijk goed naar de reacties van de kijkers. Ze houden hun aandacht er goed bij. De unique selling point van onze documentaire is denk ik dat we de kijker een emotioneel- en logisch overtuigend en behapbaar beeld kunnen geven van een complexe situatie. Ook zit er een goede spanningsopbouw in de film. Wel krijgen we van twee personen kritiek. De rest is positief over de film. Dat voelt goed. Ik had het ook niet anders verwacht. Ons afstuderen kunnen we nu afronden. Wat gebeurt er verder met de film, nu het symposium voorbij is?

23

Onze film op het symposium De filmmakers doen hun zegje...

De film zal mogelijk binnen de gemeenteraad van Gobabis vertoond worden en in andere gemeenten van Namibië, zoals Otjiwarongo die ook een stedenband heeft met een Nederlandse gemeente.

Jaap Ruurd en ik zullen de film opsturen naar verschillende filmfestivals in Europa en we zullen kijken of we een nationale TV zender kunnen strikken voor uitzending. Lukt dat niet dan laten we de film misschien op Omrop Fryslân vertonen. Jaap Ruurd zal ook kijken of de film vertoond kan worden in de bioscoop. Deze wordt dan gedraaid voordat een speelfilm begint.

We wachten nog af hoeveel DVD exemplaren de gemeente wil. Die zullen ze dan zelf verspreiden. En natuurlijk zullen we de film zelf vertonen aan vrienden, familie en geïnteresseerden. We houden voor hen in de theaterzaal van onze school een premiére.

PubliciteitOp mijn blog www.jdjong.com heb ik over onze avonturen in Gobabis verteld. Ook Jaap Ruurd heeft een blog bijgehouden op www.jaapruurd.com. Verder heb ik enkele fotoverhalen gemaakt op www.photos.trics-media.nl. Hiermee ga ik o.a. National Geographic benaderen. Ook zal ik het magazine Punktum benaderen voor een publicatie. En natuurlijk melden we ons aan voor de NHL Academy Award!

IDInDesign ZIE BIJLAGE 18 Reflectie

Het afstudeertraject wordt afgerond. Gedurende het proces heb ik veel ervaring opgedaan, nieuwe dingen geleerd en fouten gemaakt. Om te voorkomen dat ik bepaalde fouten opnieuw maak, heb ik regelmatig gereflecteerd op het proces. Wat ik de volgende keer anders ga doen, staat in bijlage 18, de reflectie. Dit document ga ik gebruiken bij een volgend project. Ik ga erop letten dat ik mijn kwaliteiten cultiveer en let op mijn gebreken. In de conclusie op de volgende pagina is ook het één en ander te lezen dat betrekking heeft op reflectie.

24

concluSie

Maximale uitdagingDit project bood voor mij maximale uitdaging en lag buiten mijn persoonlijke grenzen. De lat kon niet hoger worden gelegd. Dat maakte dit het perfecte afstudeerproject. Ik kon mij geen betere uitdaging wensen.

• Jaap Ruurd en ik zijn twee verschillende mensen, wat maakt dat we weleens botsen. Zeker als je twee maanden op elkaars lippen zit. We verbleven beiden op dezelfde kamer. In de samenwerking en in de omgang met elkaar ging dat niet altijd goed. We zijn elkaar en onszelf tegen gekomen, waardoor we onszelf en elkaar beter hebben leren kennen. Het is niet altijd makkelijk geweest, maar uiteindelijk is het ten goede gekomen van onze persoonlijke ontwikkeling. We hebben ontzettend veel geleerd, individueel en met elkaar. Ik kan nu veel beter samenwerken.

25

• Fysiek en psychisch leerde ik mezelf beter kennen. Wanneer de vermoeidheid toeslaat, is het mentale kracht die je lichaam voortsleept. Ik raak in een soort werkroes, ik ben helemaal gefocust op het maken van een goede documentaire. Als ik die focus even laat gaan, door bijvoorbeeld na een dutje niet meteen op te staan en weer aan het werk te gaan, maar te gaan dommelen, daar stond ik mijn lichaam toe een waarschuwingssignaal af te geven dat ik rust nodig had. Dat signaal kwam in vorm van blindheid. Ik verloor een zodanig deel van mijn zicht dat ik niks meer kon doen. Een paar uren later trad er hoofdpijn op. Ik heb toen 11 uren in bed gelegen en heb daarna rustig het werk weer opgepakt. Ik wist toen dat dommelen me de das omdeed. Focus houden is essentieel in hectische perioden. Ik weet nu nog beter waar mijn grenzen liggen en wanneer ik daaroverheen ga.

• We waren onervaren documentairemakers die binnen vijf maanden een documentaire moesten maken. Normaalgesproken trek je een jaar uit voor het maken van een documentaire en wij hadden ook nog eens een lastige vraagstelling. Ik vind het erg knap wat we ervan gemaakt hebben. Ik vind dat ik nu in staat ben professioneel documentaire te maken.

• We maakten de film in een compleet vreemde omgeving, nota bene in één van de armste delen van Afrika.

Voordat ik aan dit project begon, wist ik niet precies wat ik wilde. In die periode was ik veel aan het piekeren. Ik moest plannen maken. Beslissingen nemen. Wat ga ik doen? Ik voelde me geforceerd keuzes te maken. Dat leverde stress op. In november merkte ik dat aan mijn gezondheid. Ik had regelmatig last van migraine. Maar ik heb inmiddels geleerd mezelf te vertrouwen. Ik hoef niet alles te plannen. Ik kan kansen grijpen die op mijn pad komen. Ik maak de juiste keuzes op momenten dat zich kansen voordoen. Als ik terugkijk op de keuzes die ik gemaakt heb in mijn leven, kan ik tevreden en trots op mezelf zijn. Op basis daarvan kan ik erop vertrouwen dat de keuzes die ik in de toekomst maak ook de juiste zullen zijn.

Door deze ervaring heb ik mijn persoonlijke grenzen verlegd. Ik heb geleerd samen te werken, hoe ik me moet opstellen tegenover vreemde culturen, kennis en vaardigheden aangeboord op gebied van documentairemaken, communiceren en beslissingen nemen. Ik heb geleerd dat je flow niet kunt maken, het overkomt je. Wel kun je de omstandigheden waarin flow gecreëerd wordt beïnvloeden. Flow is voor mij geluk vinden in mijn werk, er helemaal in opgaan en productief zijn. Ik heb verlichting gevonden in de zin van harmonie en vrede. Ik kan rustig blijven onder stressvolle omstandigheden. Want ik ben in Nederland geboren en opgegroeid. Ik heb in Afrika een andere wereld gezien, een wereld waar leven een heel andere betekenis heeft. Ik kijk wéér op een andere manier naar het leven en op een andere manier naar deze wereld. Ik voel me veilig en sterk. Niets of niemand kan me kapot krijgen. Ik weet dat dit ook een voorwaarde is om dit project tot een succes te brengen. Als ik niet positief blijf, gaat het mis. Dan ervaar ik stress en een lagere productiviteit, wat nog meer stress kan opleveren en zo kan ik in een neerwaartse spiraal terecht komen. Omgekeerd kan ik in een opwaartse spiraal komen, sterker nog, ik heb het gevoel dat ik daar al jaren in zit. Super!

Albert Scheffer, zonder jou hebben wij dit nooit kunnen doen. Geweldige opdracht én opdrachtgever. Mara en Swanhilde, dank voor jullie begeleiding bij mijn afstuderen. En niet alleen als afstudeerdocenten, maar ook als mensen. Jaap Ruurd, we hebben heel wat doorstaan en meegemaakt maar het is ons gelukt. Hoewel het niet altijd makkelijk was heb ik met plezier met jou aan deze film gewerkt. Bedankt voor alles en natuurlijk tot ziens!

En de rest die voelt dat die een bedankje verdient, je staat in de aftiteling van de film!

Volgens mij ben ik nu zo goed als afgestudeerd, tijd om een uitkering aan te vragen en achter de geraniums te gaan zitten. Het allerbeste maar weer!

Groeten Jelmer

scriptie jelmer de jong

Documents