scbi117 no 01 diversity 1 2011bw - sc. · pdf fileอนุกรม วิธาน •
TRANSCRIPT
![Page 1: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/1.jpg)
ความหลากหลายทางชีวภาพ (๑)
วทชว ๑๑๗ รากฐานแห่งชีวิต
อ.ดร.ณัฐพล อ่อนปาน
๘ มถิุนายน ๒๕๕๔
1
หัวข้อบรรยาย
• วทชว ๑๑๗ รากฐานแห่งชีวติ– ความหลากหลายทางชีวภาพ (๑)
• บทนํา
• การจัดหมวดหมู่ทางวทิยาศาสตร์• การจัดหมวดหมู่ทางวทิยาศาสตร์
• ความหลากหลาย (อนุภาคไร้ชีวติ, แบคทีเรีย, โพรตสิ)
– ความหลากหลายทางชีวภาพ (๒)• ความหลากหลายของพืช ฟังไจ และสัตว์
2
http://www.vcharkarn.com/uploads/109/109846.jpg
3กิ�งกือมงักรสีชมพ ู(shocking pink millipede) Desmoxytes purpurosea Top ten 2009
http://species.asu.edu/2010_species04
4
Name: Aiteng ater Common Name: Aiteng (ไอ้เท่ง) Family: Aitengidae
How it made the Top 10: This sea slug eats insects, whereas nearly all sacoglossans eat algae
and a few specialize in gastropod eggs.
Reference: Swennen, C. and S. Buatip. 2009. Aiteng ater, new genus, new species, an
amphibious and insectivorous sea slug that is difficult to classify. The Raffles Bulletin of Zoology 57(2):495-500.
Etymology: "The name is derived from Ai Theng, which is the name of one of the popular
puppets in shadow plays (wayang) in the southern part of Thailand.
![Page 2: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/2.jpg)
บทนํา
• การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพ– มีความสาํคัญอย่างไร
• กาํจัดความไม่รู้ (รู้จักสิ:งมีชีวติที:อยู่ร่วมโลก)
• เพื:อการนําไปใช้ให้เกดิประโยชน์สูงสุด และยั:งยืน• เพื:อการนําไปใช้ให้เกดิประโยชน์สูงสุด และยั:งยืน
• ทาํให้เกดิความสุขทางใจ
5
ความหลากหลายทางชีวภาพ
• Biological diversity (biodiversity)
– ความหลากหลายระดบัพันธุกรรม
– ความหลากหลายระดบัชนิดพันธุ์ (สปีชีส์)BRT (Biodiversity Research and Training • โครงการ BRT (Biodiversity Research and Training
programme)
– 10 ปีโครงการ BRT นักวิจัยไทยพบชนิดใหม่กว่า 548 ชนิด
– ความหลากหลายของแหล่งที:อยู่ (40+ ชีวมณฑลหรือ Biomes)
6
Genetic variation
Phenotypic variation
Genetic diversity
Bio
log
ica
l D
ive
rsit
y
Mutation
Recombination
7
Differential fitness
SpeciationSpecies diversity
Ecological diversityBio
log
ica
l D
ive
rsit
y
Reproductive
Isolation
อนุกรมวธิาน
• อนุกรมวิธาน (taxonomy)
– วชิาที:ว่าด้วยการตั >งชื:อสิ:งมีชีวติ และจัดจาํแนกสิ:งมีชีวติออกเป็นหมวดหมู่
• ระบบวิทยา (systematics)
– วชิาที:ว่าด้วยการจัดจาํแนกสิ:งมีชีวติ ตามความสัมพันธ์ทางววิัฒนาการ
8
![Page 3: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/3.jpg)
9
http://www.biosurvey.ou.edu/bebb/imgs/Pentspec.jpg
คาร์ล ลินเนียส
ชื�อแบบทวนิาม
• Binomial nomenclature
– คาร์ล ลินเนียส เป็นผู้นําชื:อแบบทวินามมาใช้จนแพร่หลาย• ชื:อวทิยาศาสตร์ ประกอบด้วย
– ชื:อสกุล (Genus)– ชื:อสกุล (Genus)
– ชื:อสปีชีส์ (species)
» โมกราชินี (Wrightia sirikitiae)
» กันภัยมหิดล (Afgekia mahidoliae)
»มนุษย์ (Homo sapiens)
10
การจําแนกสิ�งมีชีวติ
• การจาํแนกสิ:งมีชีวิต (classification)
– ลักษณะปรากฏภายนอก (phenetic)
– ความสัมพันธุ์ทางววิัฒนาการ (phylogenetic relationship)
11
ลักษณะต่อไปนี้ ใช้ในการจัดจําแนกสิ่งมีชีวิตในลักษณะใด?โครงสร้างภายในของร่างกาย, ลักษณะภายนอก, ลักษณะของซากดึกดําบรรพ์, โครงสร้างของเซลล์, ลักษณะทางสรีรวิทยา, ลักษณะทางพันธุกรรม, ลักษณะของลําดับเบสของสารพันธุกรรม
การจัดจําแนกสิ�งมีชีวติ
• ระบบการจัดจาํแนกสิ:งมีชีวิต– ระบบจักรวรรด ิ(Empire)
• 2 Empire system: Prokaryotes and Eukaryotes
– ระบบอาณาจักร (Kingdom)
• 5 or 6 Kingdoms system: (Monera) Eubacteria, Archaeabacteria,
Protista, Plantae, Fungi, and Animalia
• Whittaker (1969)
– ระบบโดเมน (Domain)
• 3 Domains system: Bacteria, Archaea, and Eukarya
• Carl R. Woese (1990); based on genome analysis
12
![Page 4: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/4.jpg)
ระบบโดเมน
• การแบ่งสิ:งมีชีวิตเป็น 3 โดเมน– โดเมนแบคทีเรีย (Bacteria Domain)
– โดเมนอาร์เคีย (Archaea Domain)
– โดเมนยูคาเรีย (Eukarya Domain)– โดเมนยูคาเรีย (Eukarya Domain)
13 14
ไวรัส ไวรอยด์ พรีออน
• ไวรัส (Virus) ไวรอยด์ (Viroid) พรีออน (Prion)
– ไม่มีลักษณะของเซลล์ (acytota) ไม่มีลักษณะของสิ:งมีชีวติ เช่นเมตาโบลซิมึ แต่สามารถสืบพันธุ์เพิ:มจาํนวนได้เมื:ออยู่ในโฮสต์
15
ไวรัสบางชนิดใช้ยุงเป็นพาหะนําโรคไปสู่โฮสต์ที:แท้จริง
ไวรัส
• ไวรัส (Virus)
– อนุภาคไร้ชีวติ
– มีสารพันธุกรรมแบบ DNA หรือ RNA ซึ:งอาจเป็นสายเดี:ยวหรือสายRNA ซึ:งอาจเป็นสายเดี:ยวหรือสายคู่
– โครงสร้างภายนอกเป็นโปรตนี
– ทาํให้เกดิโรคได้หลากหลาย เช่น AIDS, Bird flu
16
![Page 5: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/5.jpg)
ไวรอยด์
• ไวรอยด์ (Viroid)
– ชิ >นส่วนของ RNA ขนาดเลก็ ประมาณ 200-300 เบส
– ไม่มีรหัสไปสร้างเป็นโปรตีนได้– ไม่มีรหัสไปสร้างเป็นโปรตีนได้
– ทาํให้เกดิโรคในพืช (โฮสต์) โดยการใช้ทรัพยากรในเซลล์โฮสต์ หรือกลไก RNA silencing
– ทาํให้เกดิโรคในข้าวและมันฝรั: งได้เป็นต้น
17http://emu.arsusda.gov/typesof/pages/viroid.html
พรีออน
• พรีออน (Prion)
– โปรตีนที:สามารถเพิ:มจาํนวน และทาํให้เกดิโรคได้
– ชื:อมาจาก Proteinaceous, – ชื:อมาจาก Proteinaceous,
infectious, virion
– ศกึษาโดย Stanley B.
Prusiner
– ทาํให้เกดิโรควัวบ้า (BSE)
โรค nvCJD ในคน โรค scrapie ในแกะ
18
Spongy brain tissue:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Histology_
bse.jpg
โพรคารีโอต
• โพรคารีโอต (Prokaryotes)
– สิ:งมีชีวติที:มีเซลล์แบบโพรคารีโอตกิ (prokaryotic)
– ไม่มีเยื:อหุ้มสารพนัธุกรรม หมายถงึการไม่มีนิวเคลียส (no nucleus)มีนิวเคลียส (no nucleus)
– ส่วนใหญ่อยู่กนัเป็นเซลล์เดี:ยวๆ มีขนาดเลก็ มีรูปร่างต่างๆกนั
– ตวัอย่าง• Bacteria
• Cyanobacteria
• Archaea
19
แบคทเีรีย
• แบคทเีรีย (Bacteria)
– สิ:งมีชีวติที:มีเซลล์แบบโพรคารีโอต (ไม่มีนิวเคลียส)– มีโครงสร้างเรียบง่ายประกอบด้วย
• ผนังเซลล์ (cell wall) ทาํหน้าที:หุ้มเซลล์ ปกป้อง และทาํให้เซลล์คงรูปอยู่ได้ผนังเซลล์ ทาํหน้าที:หุ้มเซลล์ ปกป้อง และทาํให้เซลล์คงรูปอยู่ได้
– แบคทีเรียแกรมบวก (Gram Positive) มีผนังเซลล์ที:เป็นสาร peptidoglycans หนา
– แบคทีเรียแกรมลบ (Gram Negative) มีผนังเซลล์ที:เป็นสาร peptidoglycans บาง แต่มีสาร lipopolysaccharides หนา
– โรค• วัณโรค บาดทะยัก ปอดบวม ไทฟอยด์
20
![Page 6: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/6.jpg)
21 22
ความหลากหลายของแบคทเีรีย
• โดเมนแบคทเีรีย Domain Bacteria
– โพรตีโอแบคทเีรีย Proteobacteria
• แอลฟา Alpha, เบต้า Beta, แกมม่า Gamma, เดลต้า Delta, เอปซิลอน Epsilonลอน
– คลาไมดแิอส Chlamydias
– สไปโรคีต Spirochetes
– ไซแอโนแบคทีเรีย Cyanobacteria (สาหร่ายสีเขียวแกมนํ >าเงนิ)
– แกรมโพตทิีพแบคทีเรีย Gram-positive bacteria
23
Proteobacteria
• Proteobacteria– กลุ่มของแบคทเีรียขนาดใหญ่ เป็นแกรมลบ (มีผนังเซลล์ที:เป็นเปปติ
โดไกลแคนส์ peptidoglycans บาง) มี 5 กลุ่มย่อยจากการศกึษาดีเอน็เอ
– Alpha proteobacteria• กลุ่มแบคทเีรียที:วิวัฒนาการร่วมกับโฮสต์ เช่น Rhizobium ในปมรากถั:ว
Acrobacterium ที:ทาํให้เกดิก้อนเนื >อเยื:อในพชื
– Beta proteobacteria• กลุ่มแบคทเีรียที:มีการหาอาหารที:หลากหลาย เช่น Nitromonas ที:
สามารถออกซไิดซ์แอมโมเนียม (NH4+) เป็นไนไตรต์ (NO2
-) ได้
24
![Page 7: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/7.jpg)
Proteobacteria
• Proteobacteria (cont.)
– Gamma proteobacteria
• มีแบคทเีรียที:น่ารู้จักหลายชนิด เช่น Chromatium ที:สามารถสร้างพลังงานโดยใช้ H2S ได้, Legionella ที:ทาํให้เกดิโรค Legionnaires disease, Salmonella ที:ทาํให้อาหารเป็นพษิ Vibrio cholerae ที:disease, Salmonella ที:ทาํให้อาหารเป็นพษิ Vibrio cholerae ที:ทาํให้เป็นโรคอหวิาต์ รวมทั >ง Escherichia coli ที:อยู่ในลาํไส้ของคนเรา
– Delta proteobacteria• ได้แก่แบคทเีรียที:สร้างเมือกได้ และแบคทเีรียที:กนิแบคทเีรียด้วยกันเอง
– Epsilon proteobacteria
• มีแบคทเีรียที:ทาํให้เกดิโรคในคนและในสัตว์เช่น Campylobacter และ Helicobacter pylori
25
แบคทเีรียกลุ่มอื�น
• Bacteria
– Chlamydias
• ต้องอยู่ในเซลล์โฮสต์เท่านั >นจงึจะรอด เช่น Chlamydia trachomatis
– Spirochetes
• มีเซลล์ที:บดิเป็นเกลียว บางชนิดเช่น Treponema pallidum ทาํเกิดโรคซฟิิลิส• มีเซลล์ที:บดิเป็นเกลียว บางชนิดเช่น Treponema pallidum ทาํเกิดโรคซฟิิลิส
– Gram-positive bacteria
• มีความหลากหลายสูง หลายชนิดทาํให้เกิดโรคเช่น Bacillus anthracis, Clostridium botulinum, Staphylococcus แต่หลายชนิดก็มีประโยชน์
– Cyanobacteria• แบคทเีรียที:สามารถสังเคราะห์แสงได้เหมือนพืช และเป็นต้นกาํเนิดของคลอโรพ
ลาสต์ในพชื บ้างก็สามารถตรึงไนโตรเจนจากอากาศได้ เช่น Oscillatoria
26
27
การทํางานร่วมกันของเซลล์แบบต่างๆที่อยู่กันเป็นกลุ่ม
Pseudomonas aeruginosa
• Pseudomonas aeruginosa
– Classification: Gamma
Proteobacteria
– แบคทีเรียที:พบได้ทั:วไป ทาํให้เกดิโรคในสิ:งมีชีวติ รวมทั >งในคนโรคในสิ:งมีชีวติ รวมทั >งในคน
– ทาํให้เกดิการอักเสบ และรุนแรงทั:วตัว (sepsis) และในกระแสเลือด septicemia
28
Mariana Bridi da Costawww.huffingtonpost.com
![Page 8: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/8.jpg)
อาร์เคยี
• อาร์เคีย (Archaea)
– สิ:งมีชีวติที:มีเซลล์แบบโพรคารีโอต
– มีจีโนมที:แตกต่างจากแบคทีเรีย– มีจีโนมที:แตกต่างจากแบคทีเรีย
– ไม่มีสาร peptidoglycans
ในผนังเซลล์
– สารพันธุกรรม DNA เกาะตดิกับโปรตีนฮสิโตน (histones)
29
http://web.mit.edu/12.000/www/m2005/a2/fi
nalwebsite/environ/bio/archea.gif
ความหลากหลายของอาร์เคยี
• ความหลากหลายของอาร์เคีย– เครนอาร์คีโอตา Crenarchaeota
• Cren แปลว่านํ >าพุ เช่นนํ >าพุร้อน แต่ปัจจุบนัพบได้ทั:วไป
– ยูเรียอาร์คีโอตา Euryarchaeotaยูเรียอาร์คีโอตา• ในภาษากรีก eurys แปลว่ากว้าง หมายถงึการพบได้ทั:วไป
– คอราคีโอตา Korarchaeota
• ภาษากรีก koron แปลว่าหนุ่มน้อย หมายถงึอาร์เคียที:โบราณที:สุด
– นาโนอาร์คีโอตา Nanoarchaeota
• ภาษากรีก nanos แปลว่าแคระ มีขนาด 0.4 µm จีโนมขนาด 500k bpพบว่าอยู่ร่วมกับ Crenarchaeota
30
ยูคาเรีย
• ยูคาเรีย (Eukarya)
– หมายถงึกลุ่มของสิ:งมีชีวติที:มีเซลล์แบบยูคารีโอต ได้แก่ โพรตสิ พืช เหด็รา และสัตว์
• รายละเอียดเรื:องโครงสร้างของเซลล์ขอให้ไปทบทวนเอง• รายละเอียดเรื:องโครงสร้างของเซลล์ขอให้ไปทบทวนเอง
– ววิัฒนาการ• สิ:งมีชีวิตพวกยูคารีโอตน่าจะอุบตัขิึ >นบนโลกเมื:อ 1.6-2.1 พนัล้านปีก่อน
พวกแรกที:พบฟอสซลิคือสาหร่ายสีแดง
31
โพรตสิ
• โพรตสิ (Protists)
– โพรตสิเป็นชื:อกลุ่มของสิ:งมีชีวติที:เดมิเคยเป็น Kingdom Protista
• แต่ปัจจุบันนี >เลิกใช้แล้ว เนื:องจากพวกมันมีความหลากหลายเกินกว่าจะจัดอยู่ในอาณาจักรเดียวกันได้
– กลุ่มของโพรตสิ (supergroups)
• โครมาลวีโอลาตา Chromalveolata
• เอ็กคาวาตา Excavata
• ไรซาเรีย Rhizaria
• อาร์คีพลาสตดิา Archaeplastida (some species)
• ยูนิคอนตา Unikonta (some species)
32
![Page 9: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/9.jpg)
33
Chromalveolata
• Chromalveolata
– มี secondary endosymbiosis จากสาหร่ายสีแดงอันเป็นต้นกาํเนิดของ chlorophyll-c plastid
– มีเซลลูโลสในผนังเซลล์– มีเซลลูโลสในผนังเซลล์• ตัวอย่างควรรู้จัก
– Superphylum Alveolata
» Phylum Ciliophora ซิลิโอฟอรา
» Phylum Apicomplexa เอพคิอมเพล็กซา
» Phylum Dinoflagellata ไดโนแฟลกเจลลา
34
Superphylum Alveolata
• Superphylum Alveolata
– การมี Alveoli อัลวีโอไล• มีลักษณะเป็นถุงอยู่ที:บริเวณใต้เยื:อหุ้ม
เซลล์ บ้างทาํหน้าที:ในการคํ >าจุนโครงสร้างเซลล์ บ้างทาํหน้าที:ในการคํ >าจุนโครงสร้างของเซลล์ หรือสร้างเกราะหุ้มเซลล์ บ้างยังไม่ทราบหน้าที:ที:แน่ชัด
– การมีแฟลกเจลลัม• หากมี, จะมีโครงสร้างแตกต่างจากพวกโพ
รตสิอื:นๆ
35
Phylum Ciliophora
• Phylum Ciliophora
– ได้แก่พวกซิลเิอต (ciliates)
– มีซีเลีย (cilia) รอบตัว ซึ:งมีโครงสร้างเหมือนแฟลกเจลลา แต่สั >นกว่า
– มีการโบกพดัซีเลียเพื:อการเคลื:อนที:แตกต่างจากพวกที:มีแฟลกเจล– มีการโบกพดัซีเลียเพื:อการเคลื:อนที:แตกต่างจากพวกที:มีแฟลกเจลลา
– ในระบบนิเวศ พบได้ทั:วไปในแหล่งนํ >าต่างๆ– เป็นผู้บริโภคลาํดบัต้นๆในระบบนิเวศ– ตัวอย่างเช่น
• พารามีเซียม
36
![Page 10: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/10.jpg)
37
ตัวอย่างของ ciliates, Paramecium
Phylum Apicomplexa
• Phylum Apicomplexa
– เรียกว่าพวก apicomplexans เอพคิอมเพลก็แซนส์– มีอวัยวะพเิศษเรียก apical complex หรือ apicoplast
– เป็นสิ:งมีชีวติเซลล์เดียว สร้างสปอร์ได้ เซลล์สืบพันธุ์อาจมีแฟลกเจล– เป็นสิ:งมีชีวติเซลล์เดียว สร้างสปอร์ได้ เซลล์สืบพันธุ์อาจมีแฟลกเจลลา
– ดาํรงชีวติเป็นปรสติ– ตัวอย่างสาํคัญ
• Plasmodium spp. ทาํให้เกดิโรคมาลาเรีย• Toxoplasma gondii ทาํให้เกดิโรค toxoplasmosis
38
39
Toxoplasma gondii tachyzoites
มักไม่แสดงอาการของการตดิเชื >อในคน
40
มักไม่แสดงอาการของการตดิเชื >อในคนธรรมดา ยกเว้นการมีไข้เล็กน้อย แต่ในคนที:อ่อนแอ อาจแสดงอาการรุนแรงกว่า และอาจถงึแก่ชีวิตได้
การฝังตัวของซีสต์สามารถทาํลายเนื >อเยื:อสาํคัญเช่นระบบประสาท หวัใจ และดวงตาได้
![Page 11: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/11.jpg)
Phylum Dinoflagellata
• Phylum Dinoflagellata
– ได้แก่พวก dinoflagellates ไดโนแฟลกเจลเลตส์
– ส่วนมากอยู่ในนํ >าเคม็ แต่กพ็บในนํ >าจืดได้
– ส่วนมากสังเคราะห์แสงได้ และถือเป็นผู้ผลิตกลุ่มใหญ่รองจากได– ส่วนมากสังเคราะห์แสงได้ และถือเป็นผู้ผลิตกลุ่มใหญ่รองจากไดอะตอม
– นอกจากนี >ยังดาํรงชีวติร่วมกับสิ:งมีชีวติอื:น (symbiosis) เช่นกับปะการัง
41 42Pfiesteria shumwayae
Supergroup Excavata
• Supergroup Excavata
– เรียกว่าพวก excavates
– เป็นพวกมีไมโตคอนเดรียแตกต่างจากยูคารีโอตอื:นๆ เรียกว่าเป็นพวก amitochondriateamitochondriate
– มีแฟลกเจลลาออกจากเซลล์หลายเส้น
– บางชนิดถูกจัดมาเป็น excavates จากการวเิคราะห์สารพันธุกรรม
– ตัวอย่างเช่น• Phylum Euglenozoa ได้แก่ Euglena และ Trypanosoma
• Phylum Metamonada ได้แก่ Giardia, Trichomonas
43 44
![Page 12: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/12.jpg)
45Trypanosoma, the kinetoplastid that causes sleeping sickness. 46
Giardia intestinalis, a diplomonad with 2
equal nuclei and multiple flagella.
47
Trichomonas vaginalis, a parabasalid
that moves by its undulating plasma
membrane.
Supergroup Rhizaria
• Supergroup Rhizaria
– ได้แก่สิ:งมีชีวติที:เป็นมีลักษณะคล้าย Amoeba
– มีตนีเทยีม (pseudopods) ในลักษณะที:แตกต่างกัน เช่นเป็นก้อน หรือเป็นเส้น แบ่งออกเป็นไฟลัมต่างๆดงันี >เป็นก้อน หรือเป็นเส้น แบ่งออกเป็นไฟลัมต่างๆดงันี >
• Phylum Cercozoa
• Phylum Foraminifera
• Phylum Radiolaria
48
![Page 13: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/13.jpg)
Phylum Cercozoa
• Phylum Cercozoa
– เรียกว่าพวก cercozoans
– หมายถงึพวกที:มีตีนเทียมแบบก้อน เรียก lobopodia
– ตัวอย่างเช่น– ตัวอย่างเช่น• Gymnamoebas
• Entamoebas
– หมายเหตุ• นอกจากนี >จะกล่าวถงึบางกลุ่มเช่น Class Chlorarachnea ได้แก่พวก
chlorarachniophytes ด้วย
49
Gymnamoebas
• Gymnamoebas
– กลุ่มสิ:งมีชีวติแบบอะมีบา
– มีเซลล์เดียว อาศัยอยู่ในดนิ และนํ >า
– กนิแบคทีเรีย และโพรตสิอื:นเป็นอาหาร– กนิแบคทีเรีย และโพรตสิอื:นเป็นอาหารหรือซากสารอนิทรีย์
– ใช้ตีนเทียม lobopodia ในการกนิแบบ phagocytosis
– ตัวอย่างเช่น Amoeba proteus
50
51
Entamoebas
• Entamoebas
– เป็นสิ:งมีชีวติแบบอะมีบา ที:มีเซลล์ขนาดเลก็– มีตีนเทียมอันเดียวทางด้านหน้าของเซลล์– ดาํรงชีวติโดยไม่ต้องใช้ออกซิเจน (anaerobic)– ดาํรงชีวติโดยไม่ต้องใช้ออกซิเจน (anaerobic)
– เป็นปรสติของสัตว์เลี >ยงลูกด้วยนม รวมทั >งมนุษย์– ทาํให้เกดิโรค amoebic dysentery (บดิมีตัว) – ตัวอย่างเช่น Entamoeba histolytica ชื:อสปีชีส์หมายถงึการ
ทาํลายเนื >อเยื:อ• สามารถเจาะผ่านลาํไส้ เข้าไปในกระแสเลือด และไปยังอวัยวะเช่นตับ หรือ
ปอดได้
52
![Page 14: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/14.jpg)
53
Entamoeba histolytica cyst
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Entamoeba_histolytica_01.jpg
Chlorarachniophytes
• Chlorarachniophytes
– สิ:งมีชีวติในไฟลัม Cercozoa คลาส Chlorarachnea
– ลักษณะที:น่าสนใจ• เป็นอะมีบาที:มีคลอโรพลาสต์ เชื:อว่าได้มาจากการกนิสาหร่ายสี เป็นอะมีบาที:มีคลอโรพลาสต์ เชื:อว่าได้มาจากการกนิสาหร่ายสี
เขียวเข้าไป• ออร์กาเนลนี >มีเยื:อหุ้ม 4 ชั >น
– ชั >นนอกสุดเป็น food vacuole
– ชั >นที:สามเป็น plasma membrane ของสาหร่ายสีเขียว– สองชั >นสุดท้ายเป็นเยื:อหุ้มชั >นในและนอกของ cyanobacterium ที:
เข้ามาเป็น symbiosis ในตอนแรก
54
55
http://en.wikipedia.org/wiki/Chlorarachniophyte
Chlorarachnion reptans
Phylum Foraminifera
• Phylum Foraminifera
– เรียกพวก forams หรือ foraminiferans
– ชื:อมาจาก Latin foramen แปลว่ารูเลก็ๆ และ ferre แปลว่ามี
– เปลือก (test) ทาํด้วยสารอินทรีย์สมานด้วยหนิปูน CaCO3– เปลือก (test) ทาํด้วยสารอินทรีย์สมานด้วยหนิปูน CaCO3
– ตีนเทียมออกมาจากรูพรุนบนเปลือกแบบ reticulose
pseudopod
– กว่า 90% ของ forams สูญพันธุ์ไปแล้ว หลงเหลือเพียงฟอสซลิ
56
![Page 15: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/15.jpg)
57
Phylum Radiolaria
• Phylum Raidolaria
– หรือพวก radiolarians
– ส่วนมากอยู่ในนํ >าทะเล
– มีเปลือก (test) ทาํจากซลิกิา ซึ:งหลอมรวมกันเป็นชิ >นเดยีว– มีเปลือก (test) ทาํจากซลิกิา ซึ:งหลอมรวมกันเป็นชิ >นเดยีว• เมื:อมันตาย เปลือกจะทบัถมกันบนพื >นทะเลเรียก ooze
– มีตีนเทียมเรียก axopodia
• แผ่ออกมาจากศูนย์กลางตัว โดยมีไมโครทบูลูคํ >าจุน ไซโตพลาสซมึหุ้มโดยรอบ กนิอาหารพวกจุลชีพโดย phagocytosis
58
59
ราเมือก
• Slime mold (ราเมือก)– เป็นกลุ่มสิ:งมีชีวติที:เดมิเคยถูกจัดอยู่กับเหด็ราใน Kingdom Fungi
– ปัจจุบันเป็นสิ:งมีชีวติที:ถูกจัดจาํแนกไปอยู่กับกลุ่มของโพรตสิอื:นๆ
– ตัวอย่างสาํคัญ– ตัวอย่างสาํคัญ• Mycetozoa (อยู่ใน supergroup Amoebozoa)
– Myxogastria เช่น plasmodial slime mold
– Dictyosteliida เช่น cellular slime mold
60
![Page 16: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/16.jpg)
Plasmodial Slime Mold
• Plasmodial slime mold
– ในช่วงหนึ:งของชีวติ จะอยู่ในรูปของ plasmodium
• มีลักษณะเป็นเซลล์ขนาดใหญ่ ภายในมีหลาย nuclei (2n) เป็นลักษณะของ supercell เกดิจากการแบ่งเซลล์แบบไมโทซสิแต่ไม่มีไซโตคเินซสิของ เกดิจากการแบ่งเซลล์แบบไมโทซสิแต่ไม่มีไซโตคเินซสิ
– ส่วนมามีเมด็สีสดใส พบอยู่ตามขอนไม้ผุพังในป่าเขตร้อน
– วงชีวติจะมีการสร้าง fruiting body และ spore
– ตัวอย่างเช่น Physarum polycephalum
61 62
Physarum polycephalum, a plasmodial slime mold
63
The life cycle of a plasmodial slime mold
Cellular Slime Mold
• Cellular slime mold
– ในภาวะทั:วไป จะอยู่เป็นเซลล์เดี:ยวๆเหมือนอะมีบา (haploid)
– เมื:ออาหารขาดแคลนจะเรียกมารวมตัวกันคล้ายทาก เคลื:อนที:ได้ และสร้าง fruiting body และ sporeสร้าง fruiting body และ spore
– เป็นตัวอย่างในการศกึษาการเป็น multicellular organism
– ตัวอย่างเช่น Dictyostelium discoideum
64
![Page 17: SCBI117 NO 01 Diversity 1 2011bw - sc. · PDF fileอนุกรม วิธาน •](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012318/5a7a4f057f8b9a6c3c8ddbe9/html5/thumbnails/17.jpg)
65
The life cycle of Dictyostelium,
a cellular slime mold.
References
• Textbooks
– Campbell, N. A. (2008). Biology. San Francisco,
Pearson Benjamin Cummings.
– Department of Biology (2005), Biology 2. – Department of Biology (2005), Biology 2.
Sukdisopa Publishing. Bangkok.
66