punim diplome...2 falënderimet realizimi i këtij punimi të diplomës si dhe përmbushja e...

38
UNIVERSIT F TE MENTORI: Prof. Dr.Ilir Kelmendi Gjakovë, 2018 TETI I GJAKOVËS FEHMI AGANIFAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI FILLOR PUNIM DIPLOME EMA: Vlerësimi i brendshëm KANDIDA Albiana Bi ATJA: inakaj-Nuraj

Upload: others

Post on 02-Jan-2020

28 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I EDUKIMIT

PROGRAMI FILLOR

PUNIM DIPLOME

TEMA: Vlerësimi i brendshëm

MENTORI: KANDIDATJA:

Prof. Dr.Ilir Kelmendi Albiana Binakaj-Nuraj

Gjakovë, 2018

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I EDUKIMIT

PROGRAMI FILLOR

PUNIM DIPLOME

TEMA: Vlerësimi i brendshëm

MENTORI: KANDIDATJA:

Prof. Dr.Ilir Kelmendi Albiana Binakaj-Nuraj

Gjakovë, 2018

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I EDUKIMIT

PROGRAMI FILLOR

PUNIM DIPLOME

TEMA: Vlerësimi i brendshëm

MENTORI: KANDIDATJA:

Prof. Dr.Ilir Kelmendi Albiana Binakaj-Nuraj

Gjakovë, 2018

2

Falënderimet

Realizimi i këtij punimi të diplomës si dhe përmbushja e studimeve të mia do të ishte i

pamundur pa përkrahjen dhe mbështetjen e disa personave.

Një falënderim i veçantë shkon për mentorin e temës Prof.Dr. Ilir Kelmendi për ndihmën dhe

mbështetjen e çmuar që më ofroi përgjatë gjithë punës sime dhe për kontributin e tij në

finalizimin e këtij punimi, produkt kyi shumë orëve konsultim, këshillim dhe mbështetje nga ana

e tij. Faleminderit profesor!

Shpreh mirënjohje për familjen time e cila më mbështeti gjatë gjithëkohës së studimeve,

moralisht dhe financiarisht. Falënderim për durimin dhe mirëkuptimin që treguat si gjatë këtyre 4

viteve,poashtu edhe gjatë kohës së hartimit të këtij puimi.

Përgjithmonë mirënjohëse!

3

Përmbajtja

Abstrakt ………...………………………………………………………………………..………4Hyrje ……………………………………………………………………………………..……….5Kapitulli I

1. Vështim i përgjithshëm rreth procesit të vlerësimit ……………..…………..….…….61.1. Parimet themelore të vlerësimit ……………………………………………………...71.2.Vlerësimi në përmirësimin e mësimdhënies dhe nxënies …………………………….91.3. Fazat praktike të procesit të vlerësimit…………………………………………...…..91.4. Funksionet e vlerësimit ……………………………………………….………….....101.5. Llojet e vlerësimit në shkollë …………………………………………….…………111.6.Metodat e vlerësimit ………………………………………………………….…….12

Kapitulli II

2. Vlerësimi i brendshëm …………………………………………..……………..………162.1. Qëllimi i vlerësimit të brendshëm …………………………………………….…….172.2. Planifikimi i vlerësimit të brendshëm ………………………………………………182.3. Si realizohet vlerësimi i brendshëm ………………………………...………………192.4. Përparësitë e vlerësimit të brendshëm ………………………………………...…….202.5. Parimet e vlerësimit të brendshëm ………………………………………...………..20

Kapitulli III

3. Llojet e vlerësimit të brendshëm ……………………………………………………...233.1. Roli i mësuesit si vlerësues ………………………………………………..….…….253.2.Etapat e sistemit të vlerësimit të brendshëm ……………………………….………..253.3. Zhvillimi i punës në klasë …………………………………………………………..263.4. Teknikat dhe instrumentet e matjes. Testet ………………………………………....263.5. Llojet e testeve ……………………………………………………...……………....27

3.5.1. Testi i bazuar në normë (i rangimit)……………………………….…….283.5.2. Testi i bazuar në kriter (i zotërimit)……………………….……………..283.5.3. Testi i bazuar në objektiva (diagnostifikuese)……………….…………..293.5.4. Testi përmbledhës (i arritshmërisë, i kombinuar)…………….………….293.5.5. Testi i pastandartizuar ……………………………………….…………..293.5.6. Testi i standardizuar ………………………………………….………….303.5.7. Testi objektiv ……………………………………………………………303.5.8. Testi subjektiv ……………………………………………...…………...303.5.9. Testi i bazuar në fjalë …………………………………………...………313.5.10. Testi i bazuar në sjellje ………………………………………………….31

3.6. Vlerësimi i nxënësve në tabelë …………………………………….……………….313.7.Vlerësimi i arritjeve sipas rezultateve të pritura …………………..………………...323.8. Vlerësimi me notë ………………………………………………….…………….…34

Përfundimi…………………………………………………………………………...………….36Literatura ……………………………………………………………………………………….37Jetëshkrimi ……………………………………………………………………………………..38

4

Abstrakt

Vlerësimi ka shumë pamje e kuptime dhe shpesh njerëzit nënkuptojnë gjëra të ndryshme

kur përdorin fjalën vlerësim. Disa e përceptojnë si gjykim të cilësisë, të tjerët si një mënyrë

sistematike të shikimit të çështjeve të rëndësishme apo edhe si një veprimtari të përditshme që ne

e kryejmë sa herë marrim vendime. Në arsim ai shpesh lidhet me testim dhe ngushtohet duke u

kufizuar në arritjet e nxënësit.

Qëllimi kryesor i këtij punimi është të paraqesë rëndësinë e vlerësimit në shkollë me

theks të veçantë në vlerësimin e brendshëm, shoqëruar me ndikimet që ka ky proces në

motivimin e nxënësve dhe rezultet e tyre në mësimnxënie.

Vlerësimi i brendshëm është gjykimi, për cilësinë ku përmes tij sigurojmë informacione

për vendimarrje.

Vlerëimi duhet të jetë një proces zinxhiror, i vazhdueshëm, i cili zhvillohet në nivele e

periudha të ndryshme, sepse vetëm në këtë mënyrë ai mund të ofrojë të dhëna konstante, të cilat

nga ana tjetër do të ndihmojnë në drejtimin e procesit të mësimdhënies. Të vlerësuarit e nxënësve

nga ana e mësuesit duhet kryer me rregullsi, paralelisht me mësimdhënie, në çdo orë mësimi,

ndonëse në mënyrëinformale. Mësimdhënësi duhet të planifikojë vlerësimin e brendshëm në

përputhje me rezultatet e pritshme të kurrikulës dhe me planin zhvillimor të shkollës. Ai duhet të

jetë i vëmendshëm ta planifikojë atë si pjesë përbërëse të mësimdhënies. Kujdes gjatë etapës së

planifikimit duhet t’i kushtojë edhe ndërlidhjes në mes të vlerësimit të rezultateve mësimore të

kurrikulës në të gjitha format e planifikimit.

Fjalët kyçe: Vlerësimi, nxënësi, mësuesi, procesi i të nxënit, shkolla.

5

Hyrje

Shkolla është institucioni më i rëndësishëm i një shoqërie nga e cila edukohet rinia e një vendi.

Shkolla si institucion edukimi ka marrë një rol shumë të rëndësishëm dhe në kohën e sotme

konsiderohet edhe një nga institucionet më të rëndësishme, jo vetëm për edukimin e individëve,

por edhe për ndryshimin e shoqërisë, për krijimin e një shoqërie e cila do t’iu përshtatet

ndryshimeve dhe sfidave të kohës.

Punimi im i diplomës ka për objet studimi vlerësimin e brendshëm në shkollë. Në këtë punimi

jam përpjekur që të shfrytëzoj literaturë të autorëve të ndryshëm, në mënyrë që të bëj

përmbledhje sa më të saktë të kësaj çështjeje e cilaështë shumë e rëndësishme në procesin e

mësimdhënies. Punimi synon të japë një vështrim dhe një trajtim praktik të gjerë mbi aplikimin e

vlerësimit dhe testimit nga mësuesit, nxënësit dhe mësuesit e ardhshëm. Punimin e kam ndarë në

tre kapituj, ku secili prej tyre ka edhe nëntemat e veta dhe të njëjtat të janënëlidhshmëri mes vete

dhe me kapitullin paraprak.

Në kapitullin e parë kam paraqitur një vështrim të përgjithshëm rreth procesit të

vlerësimit në përgjithësi, ndikimin që ka vlerësimi në përmirësimin e mësimdhënies dhe

mësimnxënies, funksionet e vlerësimit si dhe llojet dhe metodat që përdoren gjatë procesit të

vlerësimit.

Në kapitullin e dytë theksi është vënë në temën rreth vlerësimit të brendshëm duke elaboruar

qëllimin dhe planifikimin e këtij vlerësimi, përparësitë, parimet dhe se si realizohet vlerësimi i

brendshëm.

Ndërsa në kapitullin e fundit jemi fokusuar në llojet e vlerësimit të brendshëm, etapat e

vlerësimit, tekinkat dhe instrumentet e matjes, vlerësimin e nxënësve në tabelë, vlerësimin me

notë në kuadër të vlerësimit të brendshëm.

Vlerësimi është proces që mat progresin e nxënësit gjatë plotësimit të objektivave specifike të të

nxënit dhe është një proces që kërkon kohë, përpjekje dhe angazhim profesional dhe që duhet t’i

kushtohet një rëndësi e veçantë.

6

KAPITULLI I

1. Vështrim i përgjithshëm rreth procesit të vlerësimit

Vlerësimi është një proces sistematik i meritave, vlerave dhe rëndësisë dukepërdorur

kritere të udhëhequra nga një grup standardesh. Vlerësimi i shërben një organizate, programi apo

projekti për të vlerësuar një qëllim, një koncept të realizueshëm apo njëalternative e cila

ndihmon në vendimmarrje, në identifikimin e arritjeve dhe vlerave të lidhura drejtpërdrejt më

qëllim, objektivat dhe rezultatete këtij procesi.

Vlerësimi është proces që mat progresin e nxënësit gjatë plotësimit të objektivave specifike të të

nxënit.

Vlerësimi është gjykimi për cilësinë. Vlerësimi është një mënyrë sistematike e shikimit të

çështjeve të rëndësishme. Vlerësimi është sigurimi i informacionit për vendimmarrje. Në arsim

vlerësimi shpesh lidhet me testimin dhe ngushtohet duke u kufizuar në arritjet e nxënësit.

Vlerësimi është një mjet konstruktiv për përmirësim dhe risi. Vlerësimi është proces i mbledhjes

sistematike, analizimit dhe interpretimit të informative me qëllim të determinizimit se në çfarë

shaklle nxënësi i ka zotëruar objektivat udhëzues.1

Vlerësimi përmban përshkrimin sasior dhe cilësor, gjykon vlerat dhe meritat, bazohet në

matjen objektive, të saktë, të vlefshme, të besueshme. Vlerësimi, siç e shpreh edhe emri, do të

thotë t’i japësh një vlerë diçkaje. Mësuesit bëjnë vlerësim kur gjykojnë për diçka apo pjesë të saj,

në bazë të disa kritereve. Sigurisht që kur komunikojmë me të tjerët, ne të gjithë duhet të biem në

një mendje për kriteret që përdorim, si dhe për mënyrën se si përputhet informacioni me kriteret

apo si përshkruhet ai prej tyre.

Kriteret janë të drejtpërdrejta dhe madje të klasifikueshme nga ana sasiore. Aftësia kyçe

për vlerësim është përdorimi me efikasitet i kritereve. Kriteret janë kategori ose parime

racionale, që përdoren për të gjykuar vlerën apo logjikën e një ideje. Grupi i kritereve që përdor

1 Bardhyl Musai, “Metodologji e mësimdhënjes”, Shtëpia Botuese “Pegi”, Tiranë, 2003, fq.244

7

një mësues për të bërë vlerësime, janë kategori racionale “me emërues të përbashkët” që duhet të

kuptohen dhe me të cilat duhet të pajtohen edhe të tjerët, në një mjedis bashkëpunues.

Vlerësimi bëhet në mënyrë:2

Që të dimë se në çfarë stadi, niveli, pozicioni të njohurive jemi;

Që të dimë seku dëshirojmë të arrijmë;

Që të nxjerrim se cilat janë dobësitë, pengesat, të metat që në të ardhmen t’i

evitojmë në punën tonë;

Për të bërë bilancin e njohurive dhe aftësivë të arritura gjatë gjysëmvjetorit-vitit

shkollor;

Për të ndihmuar nxënësin të përparojë në formimin e tij;

Për të siguruar një përdorim të drejtë të vlerësimit të nxënësve;

Për të kontribuar në ngritjen e cilësisë së mësimit me bazë shkollore.

Të gjitha ato që u thanë deri më tani janë përpjekje sistematike në funksion të definimit formal të

statusit të nxënësit duke respektuar aftësitë e ndryshme mendore dhe shpirtërore të tij.

Në këtë proces fundamental qëllimi kryesor i vlerësimit është:3

Përcaktimi i statusit të nxënësit;

Vlerësimi i mësimdhënësit;

Vlerësimi i kurrikulit;

Vlerësimi i punës së shkollës;

Vlerësimi i sistemit të arsimit.

1.1. Parimet themelore të vlerësimit

Vlerësimi duhet shikuar si një proces të përcaktimit të plotë të natyrës dheshkallës së

mësimnxënies në procesin e zhvillimit të duhur të nxënësit. Ky proces do të jetë më i efektshëm

nëse i përfillim këto parime:4

1. Përcaktimi i qëllimit dhe i prioriteteve në procesin e vlerësimit:

2 Po aty, fq.2453Isuf Zeneli, “Bazat e standardizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor”, Prishtinë, fq.384Po aty, fq. 25

8

Përshkrimi i kujdesshëm i qëllimit të matjes;

Rezultatet e parashikuara të të nxënit;

Zgjedhja e matjeve të mundshme.

2. Zgjedhja e teknikave adekuate të vlerësimit në përputhje me karakteristikat që duhen të

maten:

Objektive;

Të sakta;

Të përshtatshme.

3. Zbatimi i teknikave të ndryshme të vlerësimit:

Testet objektive: për matjen e njohurive, të të kuptuarit dhe zbatimin e rezultateve të të

nxënit;

Testet ese:për matjen e aftësisë për organizimin dhe shprehjen e ideve;

Vrojtimi: që të vlerësojë shkathtësitë e manifestimit dhe sjelljet e ndryshme të nxënësit;

Vetraportimi: vlerësimin e interesimit dhe qëndrimit;

Portfolio: vetëvlerësimi.

4. Dobësitë e teknikave të vlerësimit:

Gabimi gjatëproves, problem i rëndomtë në matjet arsimore dhe psikologjike;

Gabimi i pikëzimit të testit (sipas rastit);

Interpretimi jo i saktë i rezultateve të matjes.

5. Vlerësimi është një rrugë drejt një fundi, por jo fund në vetvete:

Eliminimi i gabimeve të matjes;

Marrja e vendimit për cilësinë e dhënë nuk shënon fundin;

Procesi i vlerësimit zhvillohet në mënyrë të përsëritshme.

9

1.2. Vlerësimi në përmirësimin e mësimdhënies dhe nxënies

Rol të rëndësishëm në përmirësimin e mësimdhënies dhe nxënies luan vlerësimi, andaj faktorët

që ndikojnë në përmirësim janë:

Dhënia e informacioneve kthyese, efektive, të sakta dhe me kohë, nxënësve;

Përshtatja aktive e nxënësave në nxënie;

Përshtatja e mësimdhënies bazuar në rezultatet mësimore dhe e rezultateve të vlerësimit;

Interesi dhe nevoja që nxënësit të jenë në gjendje ta vlerësojnë vetveten dhe të kuptojnë

se mund të përmirësohen;

Planifikimi i punës së mësimdhënësit (rezultatet e nxënies, kompetencat të cilat duhet

zhvilluar, indikatorët e njësive mësimore në të cilat nxënësi duhet treguar: njohje, të

kuptuarit, zbatim, zgjidhjetë problemeve, analizë, sintezë dhe vlerësim, përdorimi i

metodave të ndryshme për mesimdhënie, etj.).5

1.3. Fazat praktike të procesit të vlerësimit

Fjala standard përdoret shumë shpesh në jetën e përdithshme dhe në fusha të ndryshme të jetës.

Ndërsa me standarde në arsim kuptojmë kritere, apo një sërë kërkesash për të vlerësuar cilësinë,

cilësinë e asaj se çka nxënësit dinë, kuptojnë dhe çka janë në gjendje të bëjnë; cilësinë e

programeve arsimore; cilësinë e mësimdhënies; cilësinë e ndihmës që sistemi i arsimit u ofron

mësuesve, cilësinë e programeve mësimore dhe cilësinë e praktikave të vlerësimit. Standardet

sigurojnë kritere për vlerësimin e përparimit të vizionit kombëtar në raport me mësimdhënien

dhe mësimnxënien.6

Standardet përfaqësojnë tërësinë e kërkesave apo të cilësive që përcaktohen si të detyrueshme

për një veprimtari të caktuar në arsim.7

5http://www.masht.rks-gov.net (pdf. Metodat e vlerësimit)6 Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.97 Po aty, fq. 10

10

Ne i zhvillojmë standardet që ta formojmë njësistem të integruar të arsimit, në të cilin elementet

kryesore si: rregullativa ligjore, burimet materiale, kurrikula, udhëzimet, standardet, vlerësimi

dhe përgjegjësia të funksionojnë si një sistem i tërë.

Zhvillimi i standardeve bazohet në disa parime themelore të cilat sigurojnë që standardet

të jenë:8

Akademike

Specifike

Sfiduese

Të balancuara

Zhvillimore

Të sakta

Të arritshme

Të vlerësueshme

Duke u përdorur në një spektër të gjërë në fushën e arsimit, standardet klasifikohen në disa lloje

si:9

Standardi i përmbajtjes

Standardi i arritshmërisë

Standardi i vlerësimit

Standardi i sistemit të arsimit etj.

1.4. Funksionet e vlerësimit

Mësimi dallon varësisht nga nevojat e nxënësve. Vlerësimi i mundëson nxënësittë

përparojë, ndërsa mësuesit të përshtatë më mirë mësimdhënien. Funksioni kryesor i vlerësimit

ëshë të ndihmojë për të kuptuar sa më mirë natyrën dhe cilësinë e çështjes që vlerësohet. Në

veçanti funksionet e vlerësimit janë:

funksioni përmbledhës –shërben për njohje të përgjegjësisë, për bilancin e njohurive dhe

aftësive të arritura gjatë vitit shkollor, për llogaridhënie, për përzgjedhje, për certifikim,

akreditim;

8 Po aty, fq. 109Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.11

11

funksioni proaktiv – i shërben procesittë vendimmarrjes;

funksioni retroaktiv – i shërben procesit të llogaridhënies;

funksioni psikologjik e social – shërben për të motivuar sjellje të dëshiruara, për të

zhvilluar marrëdhënie dhe mbështetje publike;

funksioni administrativ – shërben për të ushtruar autoritetin.

Puna dhe aktiviteti i nxënësve vlerësohet duke u mbështetur në planin dhe programin mësimor,

një vlerësim i vetëm mund të përdoret për më tepër se një funksion, sikurse edhe funksione të

ndryshme mund të shfrytëzohen e përdoren me më tepër se sa një mënyrë ose metodë vlerësimi.

1.5. Llojet e vlerësimit në shkollë

Në praktikën shkollore aplikohen lloje të ndryshme të vlerësimit. Llojet e vlerësimit më të

përdorshme që aplikohen në shkollë janë si më poshtë:10

Vlerësimi diagnostifikues – përmes këtij vlerësimi identifikohen vështirësitë e të nxënit ose

problemet qe kanë të bëjnë me të nxënit. Po ashtu, përmes vlerësimit diagnostifikues

identifikohen anët e dobëta dhe të forta të mësimdhënies, përcaktohen shkaqet e ndryshme të

problemeve në mësimnxënie etj., në mënyrë që të merren masat për përmirësimin dhe avancimin

e saj dhe për formulimin e planit për veprim në ndihmë nxënësve.

Vlerësimi formues – përmes këtij vlerësimi synojmë të identifikojmë gabimet, të metat dhe

vështirësitë në punën më nxënës, me qëllim që t’u japim ndihmë. Vlerësimi formues mbikqyrë

ecurinë, procesin, përparimin e nxënësve, mësimdhënësve, siguron informatë kthyese për të

sjellë përmirësime. Kontrollon përparimin e nxënies së nxënësve gjatë procesit mësimor, pra

kontrollon shkallën e zotërimit të objektivave udhëzuese.

Vlerësimi përmbledhës – përcakton arritjet në përfundim të vitit mësimor, në përfundim të

programit mësimor. Shërben për të marrë vendime për nxënësit, mësimdhënësit, programet etj.

Ka për qëllim notimin dhe certifikimin e nxënësve, gjithashtu siguron informata për të gjykuar

përvetësimin e objektivave të lëndës dhe efektshmërisë së programit mësimor.

10 Besim Dyla & Bardhyl Musai, “Didaktika e vlerësimit të përparimit të nxënësve”, Botues Universiteti“A.Xhuvani dhe SH.L.P. “Bajram Curri”, Gjakovë, 1997, fq.106

12

Vlerësimi i kontestit – ka për qëllim të përcaktojë kontekstin e shkollës, të klasës, të përshkruajë

kushtet dhe rrethanat e punës së shkollës, të identifikojë dhe të vlerësojë nevojat dhe mundësitë

në kontekstin e dhënë, ndikimin e tyre në arritjet e nxënësve dhe të shkollës.

Vlerësimi i brendshëm – kryhet brenda shkollës, mund të kryhet nga një apo nga disa

mesimdhënës, nga drejtues të shkollës. Vlerësimi i brendshëm është më i përshtatshëm për

përmbushjen e qëllimeve të vlerësimit formues.

Vlerësimi i jashtëm – quhet vlerësim i jashtëm sepse kryhet nga institucione të veçanta të

ngarkuara për vlerësim në shkollë apo për vlerësimin e jashtëm në fund të shkallës së shkollimit,

siç është testi i arritshmërisë, provimet e maturës. Vlerësimin e jashtëm mund ta kryejë MASHT,

ZRA, DKA, apo vlerësues të pavarur. Vlerësimi i jashtëm zakonisht përdoret për të përmbushur

qëllimet e vlerësimit përmbledhës – sumativ.

Vetëvlerësimi –është proces gjatë të cilit institucioni, shkolla, mësimdhënësi, nxënësi mbledhin

informacion për vetën e tyre dhe bëjnë gjykimin e vlerave të tyre. Këtë vlerësim nxënësi e

realizon duke krahasuar rezultatet e veta me rezultatet e nxënësve të tjerë, apo duke zgjedhur

teknika të ndryshme të vlerësimit.

Nëpërmjet vetëvlerësimit nxënësit kanë mundësi që në lidhje me qëllimet e caktuara të mësimit

të vlerësojnë veten, arritshmërinë e tyre. Vetëvlerësimi i bazuar në kritere të drejta, krijon bazë

për të motivuar, përmirësuar dhe çmuar më tej arritjet në të nxënit e nxënësve.

1.6. Metodat e vlerësimit

Vlerësimi në klasë lejon një shumëllojshmëri të metodave të vlerësimit që për bazë ka

përmbajtjet e kulturës zyrtare duke zgjedhur metoda të përshtatshme me rezultatet mësimore.

Metodat e vlerësimit duhet të sigurojnë tregues të arritshmërisë së nxënësit të qëndrueshëm dhe

të kuptueshëm.

Çka duhet marrë parasysh gjatë zgjedhjes së metodave të vlerësimit:

Tëjenë kompaktibile dhe të përshtatshme me qëllimin dhe në kontekstin e shkathtësive

dhe sjelljeve të cilat duhet mësuar.

Të tilla të cilat nxjerrin konkluzionet për njohuri, shkathtësi, qëndrime dhe vlerave që për

secilin nxënës të jenë të vlefshme në mënyrë që të identifikohet progresi i nxënësve.

Të jenë të lidhura me rezultatet mësimore dhe të jenë kompaktibile me qasjen e

mësimdhënies të cilat zbatohen.

13

Të jenë të përshtatshme me nivelin e përgatitjes së nxënësve.11

Metodat e vlerësimit nuk duhet të ndikohen nga njëanshmëria e shkaktuar nga faktorë që nuk

janë relevantë me qëllimin e vlerësimit. Për lëndë të ndryshme dhe për njësi dhe tema të

ndryshme nevojiten të zgjidhen edhe metoda të cilat promovojnë zhvillimin e rezultateve të

dëshiruara, që përfshijnë kompetencat e dëshiruara.

Në literaturë të ndryshme dhe në praktika shkollore janë të njohura këto metoda të vlerësimit:12

1. Detyrat individuale

Për të thelluar të kuptuarit të (njësisë) temës mësimore, zbatimin e njohurive, zgjedhjes së

problemeve, arsyetimet,përfundimet, ndërlidhja me jetën reale dhe zhvillimi i shkathtësive të

mësimdhënies dhe nxënies realizohet përmes detyrave individuale. Karakteristikë e kësaj metode

është analizimi i kërkesave shtesë në librin e nxënësit, dokumentarë të ndryshëm dhe në krijimin

e hartës së koncepteve.

2. Projektet individuale

Me këtë metodë të vlerësimit përfshihetzgjedhja dhe përdorimi i provave (dëshmive) për të

identifikuar, përshkruar, analizuar dhe për të nxjerrë konkluzione në lidhje me çështjenapo

problemin e veçantë. Duhet të përfshihen shumë shpesh nxënësit në një sërë aktivitetesh për një

kohë të konsiderueshme në mënyrë që të punojnë në mënyrë individuale. Nga mësimdhënësi

kërkohet që të planifikojë strategjinë e mbështetjes me përqëndrim në shkathtësi të mësimit. Për

karakteristikë ka shfrytëzimin e burimeve sekondare, detyrat e planifikuara nga mësimdhënësi

dhe burimet primare, që përfshijnë grumbullimin e të dhënave nga provat, eksperimenti apo edhe

nga terreni.

3. Projektet grupore

Me metodën e projekteve grupore zhvillohet përgjegjësia individuale, ndërvarshmëria sociale

dhe zhvillimi i shkathtësive personale. Karakteristikë ka formën e zhvillimit të aktiviteteve dhe

identifikimin e roleve të anëtatëve të grupit, produkti duhet për tu shkruar.

4. Anketat

Me anë të anketave verifikohet përvetësimi i një njësie apo disa njësive mësimore, bëhet

intervistë, ose dokumentet janë rishkruar. Për të mbledhur informacione përdoren pyetësorë ose

11http://www.masht.rks-gov.net(pdf. Metodat e vlerësimit)12 Po aty

14

tabelat e të dhënave, konkludimet nxirren në bazë të të dhënave, përgatiten edhe raportet. Për

karakteristikë ka se aktivitetet janë të planifikuara.

5. Aktivitetet e vëzhgimit

Me këtë metodë bëhet grumbullimi i shënimeve në mënyrë sistematike dhe duke evidentuar

saktë ngjarjen në kohën e duhur dhe në momentin e duhur, momentet shënohen për secilin

nxënës. Realizohet përmes intervistës me secilin nxënës apo me grup nxënësish, ndërsa lista e

kontrollit bazohet në komentet e mbledhura. Për karakteristikë ka shënimin dhe regjistrimin e

komenteve në një faqe të veçantë për secilin nxënës.

6. Shfaqja dhe ekspozita

Për shpërndarjen e informatava më së miri është që të organizohet dhe të bëhet transmetimi ityre.

Informacioni kthyes apo vërejtjet duhet të dërgojnë nëreflektim. Për këtë përgatiten pyetësorët

për informata kthyese. Për karakteristikë ka produktet për shfaqje.

7. Vizitat në terren

Përmes kësaj metode realizohet vlerësimi si: skicimi i projektit në terren, vrojtohet, bëhet harta

orientuese, përgatitet harta e koncepteve, përdoret dhe studiohet literatura, bëhet diskutimi pas

vizitës dhe përgatitet raporti i vizitës. Si karakteristikë ka planifikimin e mirë të aktiviteteve.

8. Prezantimet me gojë

Është një nga metodat mjaft motivuese për vlerësim e në veçanti ata të cilët nuk preferojnë të

shkruarit. Është tregues i fuqishëm i shkathtësisë së komunikimit, nxënësit prezantojnë raporte

me gojë para audiencës si psh. drama që ka një forum të mirë dhe ka mundësi të mëdha për

debate dhe diskutime. Ka për karakteristikë dikutimin dhe bashkëveprimin e nxënësve brenda

grupit.

9. Të dëgjuarit

Duhet që me kujdes të përgatiten pyetjet (kërkesat), kjo zhvillon një spektër të gjerë shkathtësish

(komunikimi, qëndrimet dhe vlerat dhe shkathtësia e koncentrimit dhe të dëgjuarit)

bashkëpunimi në grup, përmbledhje të shkurtëra. Karakterizohet me kohëzgjatjen e përkushtimit

të vëmendjes, përshtatshmërisë dhe saktësisë së informatës.

10. Libri i hapur

Planifikohet me shumë kujdes dhe përdoret për të gjetur njësinë apo temën, jo për përgjigjen e

pyetjeve në libër. Ka për karakteristikë përdorimin e referencave të ndryshme.

15

11. Punimet praktike

Jepen udhëzime dhe vërejtje të nevojshme në mënyrë që të zhvillohen kompetencat e caktuara.

Niveli i njohjes së paisjeve dhe konkludimet e nxjerrura nga matjet. Për karakteristikë ka

procedurat që duhet përvetësuar.

12. Aktivitetet kreative

Duhet të bëhen një numër i ushtrimeve për matjen e të kuptuarit të koncepeve, shfaqet niveli i

kompetencave, bëhet punë individuale dhe grupore. Për karakteristikë ka simulimin, intervistat,

debatet.

13. Testet dhe eset

Janë shumë motivuese për disa nxënës të cilët në veçanti e kanëdëshirë shkrimin, në mënyrë të

shpejtë dhe të besueshme bëhet vlerësimi i arritjeve të nxënësve, janë të lehta për të organizuar

dhe tëvështira për korrigjime. Mundësi e madhe në përfshirjen e nxënësve në riorganizimin e

argumenteve fakteve dhe ideve për të përmirsuar efektivitetin e nxënies. Përdorimi i referencave

të ndryshme. Karakteristikë e së cilës është se bëhen teste individuale dhe grupore, me kohzgjatje

të kufizuar, poashtu edhe esetë vlerësojnë një numër të shkathtësive të nxënësve, por janë me

kohë të kufizuardhe ese të cilat janë të bazuara në burime.13

13 http://ëëë.masht.rks-gov.net(pdf. Metodat e vlerësimit)

16

KAPITULLI II

2. Vlerësimi i brendshëm

Vlerësimi i brendshëm është një proces profesional nëpërmjet të cilit vetë shkolla ushtron

përgjegjësinë e saj për ruajtjen dhe përmirësimin e cilësisë. Vlerësimi i brendshëm i institucionit

arsimor është proces aktiv, gjithpërfshirës. Vlerësimi i brendshëm kryhet brenda shkollës por

mund të kryhet nga një apo nga disa mësimdhënes ose nga drejtues të shkollës.

Vlerësimi i brendshëm është mëi përshtatshëm për përmbushjen e qëllimeve të vlerësimit

formues. Vendimet e mësuesit si dhe ajo çka do të vlerësojë varen nga qëllimet që ka mësuesi në

mendje për mënyrën e vlerësimit.14

Vlerësimi i brendshëm është vlerësim që e kryen institucioni, programi, projekti për

sektorë të caktuar, për aspekte të caktuara të programit, ose për tërë veprimtarinë duke aktivizuar

si vlerësues punëtorë të institucionit ose pjesëmarrës të programit që nuk kanë përgjegjësi të

drejtpërdrejtë në institucion ose program.

Pjesë e problemeve që hasin mësuesit, në një përdorim sa më të suksesshëm të vlerësimit është

nevoja për të harmonizuar qëllime dhe lloje të ndryshme të vlerësimit.

Si rezultat i diversitetit e larmisë së tipeve të vlerësimit, të përdorura në praktikën shkollore të

vendeve të përparuara edhe përcaktimet tona mund të jenë të shumta. Mësuesi është ai i cili ka

rolin vendimtar për zgjedhjen e njërit prej vlerësimeve.15

Nëse do të ndaleshim tek vlerësimi i brendshëm, atëherë do të themi se veprimtaritë e këtij tipi të

vlerësimit formulohen, zhvillohen dhe vlerësohen nga mësuesi, prandaj ky vlerësim themi se

bënë pjesë në planin mësimor të mësuesve.16

Procesi i vlerësimit të brendshëm të shkollës kërkon përdorimin e një metodologjie shkencore, të

qartë, të besueshme dhe bashkëkohore, e cila siguron të dhëna reale dhe mundësi për të

pasqyruar pikat e forta, pikat e dobëta, mundësitë që shkolla ka për të. Vlerësimi i brendshëm

është mëi përshtatshëm për përmbushjen e qëllimeve të vlerësimit formues duke ofruar një

shërbim arsimor cilësor, dhe në mënyrë të veçantë, nevojat për përmirësimin e saj në të ardhmen.

14 Bardhyl Musa, “Metodologjia e mësimdhënies”, Shtëpia botuese “Pegi”, Tiranë 2003, fq.24515 Po aty, fq.24516 Po aty, fq.245

17

Vlerësimi i brendshëm është një proces i mbledhjes sistematike, analizimit dhe interpretimit të

informative duke përdor procedurat dhe teknikat e ndryshme të vlerësimit në klasë nga

mësimdhënësit dhe nxënësit, të cilët vlerësojnë punën dhe arritjen e rezultateve të tyre

nëzotërimin e objektivave udhëzuese në klasë. Vlerësimi i brendshëm është një proces i cili në

përbërjen e tij ka strukturat e vlerësimit dhe strukturat drejtuese të shkollës.17

Në strukturat e vlerësimit bëjnë pjesë mësimdhënësit, nxënësit, aktivet profesionale dhe aktivet e

klasëve, ndërkaq në strukturat drejtuese të shkollës bëjnë pjesë drejtori dhe grupi i tij profesional.

Këto dy struktura i kanë detyrat dhe përgjegjësitë e veta të cilat në kontinuitet pastaj lidhen me

njëra-tjetrën, duke u përpjekur që të bëjnë një vlerësim të brendshëm samë të organizuar dhe më

të drejtë. Vlerësimi i brendshëm si një proces i cili varion nga një vështim ose ndjekje e punës së

nxënësit kalon nëpër disa faza për realizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij në kohë të

caktuar.

Fazat nëpër të cilat kalon vlerësimi i brendshëm janë:18

a) Përcaktohen qëllimet e vlerësimit;

b) Përzgjedhen llojet dhe modelet e vlerësimit;

c) Bëhet planifikimi dhe realizimi i veprimtarisë vlerësuese;

d) Mbahen shënime dhe analizohen ato;

e) Përgatitet raporti;

f) Prezantohen rezultatet e vlerësimit.

2.1. Qëllimi i vlerësimit të brendshëm

Si çdo vlerësim tjetër që aplikon në procesin e mësimdhënjes, edhe vlerësimi i brendshëm

ka synimet dhe qëllimet e tij. Që vlerësimi i brendshëm të arrijë shkallën e duhur e cila duhet të

jetë në raport me kërkesat dhe parimet e këtij vlerësimi, atëherë duhet tu përmbahemi edhe

qëllimeve që paraprakisht janë dhënë.

Ngritja e cilësisë në mësimdhënie dhe mësimnxënie, shkalla e arritshmërisë së nxënësit, shkalla e

ndërtimit shpirtëror të nxënësit, përcaktimi i shkathtësive të domosdoshme dhe shkalla e

zotërimit të objektivave janë qëllimet prioritare të vlerësimit të brendshëm.19

17http://www.masht-gov.net (Udhëzues për vlerësimin e brendshëm të shkollës)18 Po aty

18

Qëllimi i vlerësimit të brendshëm është: Ngritja e cilësisë në mësimdhënie dhe mësimnxënie.

Mirëpo, egzistojnë edhe disa qëllime të tjera të cilat janë pjesë e punës së vlerësimit të

brendshëm. Ndër to duhet veçuar përcaktimi i përparimit të nxënësve në mësimnxënie,

përmirësimi i mësimnxënies, përcaktimi i shkaqeve të vështirësive, notimin e

nxënësve.Vlerësimii brendshëm kërkon: objektiva të qarta mësimore, njohjen e përvojës dhe të

aftësive të nxënësve, kërkesa të qarta ndaj nxënësve, përdorimin e metodave dhe teknikave

mësimore efikase si dhe motivimin e nxënësve.20

Vlerësimi mbështetet në parime që e bëjnë atë të jetë një aktivitet i planifikuar, i vazhdueshëm

dhe pjesë integrale e praktikave më të mira të procesit të mësimdhënies dhe të nxënies.

Vlerësimi i brendshëm është proces gjatë të cilit përcktohen vlerat mbi bazën e informacionit.

Procesi i vlerësimit ndodh pra, gjatë dhe pas procesit mësimor. Para fillimit të procesit mësimor

mësuesit e kryejnë vlerësimin për dy arsye:

a) të njohin karakteristikat, nevojat dhe aftësitë e nxënësve;

b) të planifikojë mësimin.

2.2. Planifikimi i vlerësimit të brendshëm

Planifikimi i vlerësimit të brendshëm është zbërthimi i çështjes që vlerësohet, caktimi i

detyrave të vlerësuesve, përzgjedhja e instrumenteve matëse dhe për vrojtim, përcaktimi i

kampionit,përzgjedhja e procedurave të analizës së të dhënave, caktimi i një orari veprimesh.

Detyrë kryesore e mësuesit është të ndërtojë veprimtari mësimore, të cilat do të përmbushin

arritjen e rezultateve të të nxënit që parashikohen në objektiva.21

Mësimdhënësi duhet të planifikojë vlerësimin e brendshëm në përputhje me rezultatet e

pritshme të kurrikulës dhe me planin zhvillimor të shkollës. Ai duhet të jetë i vëmendshëm ta

planifikojë atë si pjesë përbërëse të mësimdhënies. Kujdes gjatë etapës së planifikimit duhet t’i

kushtojë edhe ndërlidhjes në mes tëvlerësimit të rezultateve mësimore të kurrikulës në të gjitha

format e planifikimit.

Në mënyrë që të sigurohet se të nxënit e nxënësve dhe arritjet e tyre vlerësohen në mënyrë të

drejtë dhe të përshtatshme dhe rezultatet e atij vlerësimi përdoren me qëllim të përmirësimit tëtë

19Grup autorësh, Inspektimi dhe vlerësimi ibrendshëm i shkollës, Diturija, Tiranë 2011, fq.5520Po aty, fq.6521 Bardhyl Musai, Metodoligji e mësimdhënies, Shtëpia botuese “Pegi”, Tiranë 2003, fq.80

19

nxënit, vlerësimi duhet të jetë pjesë përbërëse e procesit të planifikimit në nivel të shkollës,

këshillave profesionale dhe mësimdhënësve individualë.

Një tjetër aspekt shumë i rëndësishëm i planifikimit është nevoja për të qenë fleksibil në lidhje

me zbatimin dhe përmbushjen e objektivave.

2.3. Si realizohet vlerësimi i brendshëm

Vlerësimi përmban përshkrimin sasior dhe cilësor, gjykon vlerat dhe meritat, bazohet

në matjen objektive, të saktë, të vlefshme, të besuashme. Veprimtaria e vlerësimit duhet të

mbështetet në punën e bërë nga nxënësi. Ajo duhet të arrihet me rezultatet e parashikuara në

programin mësimor të lëndës.22

Për të realizuar me përpikëri vlerësimin e brendshëm, krahas objektivave dhe qëllimeve

duhet edhe t’i përmbahemi disa rregulla

ve të cilat janë të rëndësishme në këtë proces. Pra vlerësimi i brendshëm duhet të jetë: i

përditshëm dhe i vazhdueshëm. Mësuesi duhet t’i përshtatet kërkesave që bëhen në klasë, por

gjithsesi edhe duke ju referuar detyrave të shtëpisë. Puna në grupe si dhe testet e kuizet e

ndryshme gjatë procesit të vlerësimit janë një tjetër detyrë që mësimdhënësi duhet t’i përmbahet

që të arrijë një vlerësim sa më korrekt i cili rezulton me pasqyrën e notave.23

2.4. Përparësitë e vlerësimit të brendshëm

Hulumtimet rreth vlerësimit të brendshëm kanë treguar se ky vlerësim është mjaft efektiv

nëse arrihet që në mënyrë të drejtë dhe korrekte të përfaqësohen të gjitha vlerat e këtij vlerësimi.

Sipas të dhënave rreth vlerësimit të brendshëmcitohet se ky vlerësim ka mjaft vlera të cilat e

bëjnë të jetë shumë i domosdoshëm në procesin mësimor.

Vlerë themelore e vlerësimit të brendshëm është që ai të jetë i drejtë, i paanshëm, i besuashëm

dhe mbi të gjitha i barabartë nëse dëshirojmë të kryhet në kohën e duhur.

Gjithnjë duke ju referuar burimeve rreth vlerësimeve mësojmë se të gjitha instrumentet e

vlerësimit duhet të jenë të njëjta që mundësojnë procese të drejta.

Element tjetër për një vlerësim të brendshëm dhe të drejtëështë edhe mos favorizimi i grupeve

apo individëve, por secili duhet të jetë i njëjtë me tjetrin dhe të plotësojë të njëjtin standard.

22Beism Dyla & Bardhyl Musai, Didaktika e vlerësimit të përparimit të nxënësve, Botues “Universiteti A.Xhuvani”dhe SH.L.P. “Bajram Curri”, Gjakovë 1997, fq.1423 Po aty, fq.15

20

2.5. Parimet e vlerësimit të brendshëm

Vlerësimi ka për qëllim të nxënit dhe të arriturat e nxënësit. Vlerësimi shërben përtë

nxitur nxënësit të mësojnë dhe të përmirësojnë të arriturat në mësim dhe jashtë tij. Secili

mësimdhënës duhet të përcaktojë parimet themelore gjatë realizimit të procesit të vlerësimit të

brendshëm. Parimi kryesor është përcaktimi i qëllimeve të vlerësimit dhe përparësitë e tij,

prezantimin me kujdes të procesit të matjes si dhe rezultatet e parashikuara të të nxënit.

Zgjedhja e teknikave dhe zbatimi i tyre gjatë procesit të vlerësimit luajnë një rol shumë të

rëndësishëm të cilat me shumë kujdes dhe mjeshtri duhet t’i zgjedhë vet mësimdhënësi në raport

me objekivat dhe qëllimet e vlerësimit që ato të jenë të sakta dhe të përshtatshme.24

Secili vlerësim ka edhe qëllimet e tij.

Vlerësimi për të cilin po flasim është vlerësimi i brendshëm i cili gjithsesi ka qëllimet e tij që

duhet patjetër të jenë në funksion dhe favor të nxënësit. Prandaj, nëse i referohemi kurrikulës së

re të mësimdhënies dhe mësimnxënies në Kosovë mund të themi se vlerësimi i nxënësve bëhet

më qëllim të diagnostifikimit të pikave të dobëta dhe të forta të nxënësit të cilat pastaj janë mjet

shtyes për të përcaktuar ecurinë e të mësuarit në të ardhmen, motivimin e nxënësve si element

shtesë për të përcaktuar kuotën e nivelit që mund të arrijë si dhe tu mundësojë nxënësve

pasqyrimin e rezultateveqë do tu shërbejnë atyre si bazë për shkollimin e mëtutjeshëm.

Vlerësimi i brendshëm në shkollë krijon një mundësi më shumë edhe për prindërit.

Përmes këtij vlerësimi ata do të kenë mundësi të sigurojnë më shumë informacione se cila është

gjendja aktuale e njohurive të fëmijëve të tyre në raport me fëmijët e tjerë në nivel të klasës dhe

të shkollës gjithsesi. Nëse prindërit arrijnë t’i mbështesin fuqishëm rezultatet e vlerësimit të

brendshëm, ata janë të lirë t’i përfillin fëmijët me tendencë të përmirësimit të tyre në

vazhdimësi.25

Përpos që ndihmon përmirësimin e raporteve prindër, nxënës dhe mësimdhënës, vlerësimi i

brendshëm është i mirë edhe për vet mësimdhënësit. Përmes këtij vlerësimi ata mund të nxjerrin

në pah mangësitë dhe ndonjë problem eventual për të krijuar planifikime tëtjera të cilat do

tëpërmirësojnë cilësinë e mësimdhënies në përgjithësi. Përmes këtij vlerësimi mësimdhënësi

krijon një pasqyrë reale se ku ka arritur me nivelin e tij të mësimdhënies.

24http://www .masht-gov.net/advCms/documents/Vlerësimi _i _brendshem.pdf

25 Grup autorësh, Inspektimi dhe vlerësimi i brendshëm i shkollës, Diturija, Tiranë 2011, fq.34

21

ARRITJE

Gjatë realizimit të vlerësimit të brendshëm duhet pasur kujdes që mos të lejohet humbja e ndonjë

objektive të parashtruar në fillim të procesit të vlerësimit. Instrumentet dhe treguesit e vlerësimit

të cilët i kemi parashtruar duhet të na shërbejnë deri në fund të procesit.

Të kujdesshëm duhet të jemi edhe në marrëdhënien e krijuar në fillim mes nxënësit dhe

mësimdhënësit në mënyrë që ajo të ngelet ashtu deri në përfundim. Ngarkesa e nxënësve nga ana

e mësimdhënësit me riprodhim gojor të materialit, me rregulla dhe formula të panevojshme do të

ndikonin negativisht në realizimin e procesit dhe të njëjtat do të jepnin një pasqyrë jo reale të

vlerësimit.

Secili vlerësim pasqyrohet edhe me arritjet të cilat duhet të jenë të afërta me rezultatet e pritura.

Në vlerësimin e brendshëm nxënësit arrijnë rezultatet e tyre sipas tri niveleve. Secili nivel është

në përputhje me mundësitë e tyre intelektuale, psikike dhe emocionale. Këto nivele pasqyrohen

me:

Gjatë procesit mësimor mësuesit e përdorin vlerësimin për të marrë vendime që lidhen me

zbatimin e programit mësimor, me të nxënët, me drejtimin e klasës dhe për të vlerësuar

përparimin e nxënësve.26

Në realizimin e procesit të vlerësimit të brendshëm janë katër lloje të vlerësimeve të cilat

përdoren më shumë:27

a) Vlerësimi me qëllim klasifikimi, vendosje, i cili ndihmon në kategorizimin e nxënësve

para fillimit të procesit mësimor.

26http://www.masht-gov.net/advCms/documents/Vlerësimi _i _brendshem.pdf27 Po aty

Minimale (40-60%)

Realizohet nga kërkesat në klasë

Mesatare (60-80%)

Synohet të përmirësohet lënda

E lartë(mbi 80%)

Arritja e objektivave me saktësi

22

b) Vlerësimi diagnostifikues, që synon të zbulojë shkaqet e njohëse, fizike, emocionale,

shhoqërore të problemeve që kanë nxënësit në mënyrë që të përcaktohen teknikat

korrigjuese.

c) Vlerësimi formues, i cili mbikëqyr përparimin gjatë procesit të të nxënit, siguron një

feedback për të lehtësuar të nxënët dhe për të korrigjuar gabimet e mësimdhënies.

d) Vlerësimi përmbledhës, që përcakton arritjet në përfundim të kapitullit, të kursit për të

vendosur notat dhe certifikimin.

Vlerësimi i brendshëm bazohet në një evidencë i cili ka si burim: pikët e testeve (test

për mësimin e ditës, test kapitulli, test semestri, test vjetor) projektet, detyrat e shtëpisë, punën në

klasë, punën në laborator, punën praktike, provimin. Ndërkaq, arritjet e nxënësve shihen në dy

këndvështrime:

a) sa nxënës e kalojnë klasën dhe

b) sa mirë i kanë përvetësuar nxënësit objektivat e të nxënit përkundrejt programit mësimor.

Në përgjithësi mund të themi së vlerësimi në klasëështë procesi që kryejnë mësuesit kur

mbledhin, sinjalizojnë dhe interpretojnë informacionin që u shërben atyre për të marrë vendime.

23

KAPITULLI III

3. Llojet e vlerësimit të brendshëm

Egzistojnë dy arsye themelore të vlerësimit të brendshëm të cilat e bëjnë shumë të dobishëm

këtë vlerësim. Fjala është se duke zbatuar këtë vlerësim ne kemi ndihmuar nxënësit si dhe

përmes tij kuptojmë nëse ka ndodhur të nxënit dhe me çfarë efekti është realizuar të nxënit.28

Ky vlerësim krijon mbledhjen e të dhënave, gjykimin në lidhje me të dhënat si dhe

shfrytëzimin e informatave për qëllime të caktuara. Në vlerësimin e brendshëm, apo vlerësimin e

nxënësve në bazë klase dallojmë dy forma më të përdorshme të vlerësimit në klasë:29

- Vlerësimi për nxënie – vlerësimi formativ i cili mbikëqyr përparimin gjatë procesit

të të nxënit, siguron informata kthyese për ta lehtësuar të nxënit dhe për ta përmirësuar

mësimdhënien.

- Vlerësimi i të nxënit – vlerësimi sumativ përcakton arritjet në përfundim të njëdetyre të

caktuar, kapitullit, gjysëmvjetori apo viti shkollor, për t’i vendosur notat dhe certifikimin e

nxënësit për mësimin tërë jetësor. Përdoret edhe për të gjykuar efektivitetin e mësimdhënies

apo kurrikulës. Në vlerësimin për nxënie apo vlerësim formativ, mësimdhënësit bashkë me

nxënësit vlersojnë punën e bërë dhe i diskutojnë rezultatet me qëllim të përmirësimit të

punës. Ky vlerësim mund të bëhët në secilën fazë të orës mësimore, duke mos përjashtuar

fillimingjatë orës apo edhe më fund tëorës.

Vlerësimi për nxënie

Vendosja e qëllimeve të të

nxënit. (Çka duhet të arrijë?)

Ndihmon nxënësit që tëPërcaktimet ku janë

arrijë qëllimet e të nxënësit në raport me

nxënit qëllimet

28 Basic Education Program, Standardet e Vlerësimit (udhëzues), fq. 2229 Basic Education Program, Vlerësimi Formativ, fq. 16

24

Ndërkaq në vlerësimin formativ apo të njohur si vlerësimi i të nxënit, mësimdhënësit u referohen

vlerësimeve të grumbullara, që ndodhin zakonisht në fund të një njësie apo teme të caktuar, të

cilat kanë për qëllim të masin se çfarëkanë mësuar nxënësit si dhe deri në çfarë cilësie kanë

mësuar.30

Vlerësimi i të nxënit

Mësimdhënësit

në mënyrë periodike

evidentojnë arritjet

Ky vlerësim mund të vijë nga Gjykon performancën duke u

grumbullimi i fakteve bazuar në standard

FORMATIV -vPn- (proces) PËRMBLEDHËS -sumativ

ViN (produkt)

Ka për qëllim të merr Ka për qëllim të arrijë deri të

komente, informata kthyese formimi i notës, informim se

për të përmirësuar të sa është mësuar. Vlerësimi

nxënit dhe për të shkuar përfundimtar me notë nxirret

përpara. nga mesatarja e performancës

Vlerësimi bëhet përmes së nxënësit gjatë gjithë vitit

shkallës së vlerësimit shkollor dhe evidentohet me

Numri që përfshin notat nota përshkruese nga mesatarja

1 – 5. (Nota – A, B, C, D).

30 Po aty, fq.18

25

3.1. Roli i mësuesit si vlerësues

Me qëllim që takryejë sa më mirë punën si vlerësues, në një lëndë apo fushë të caktuar, është e

rëndësishme të merren parasysh një sërë çështjesh:31

a) Marrëdhëniet me kolegun duhet të bazohen në respektin dhe besimin reciprok,

b) Duhet të jetë shumë i kujdesshëm në komunikimin e informacionit,

c) Duhet të ndjehet bashkëpunëtor gjatë gjithë kohës.

Mësuesit gjithashtu duhet të jenë të vëmendshëm që gjatë vlerësimit të regjistrojnë të gjitha

veprimtaritë e bëra në klasë dhe të gjitha burimet qëu raportohen nxënësve të jenë të sakta dhe të

qarta.32

Gjatë kohës së vlerësimit mësuesit mund të ndjehen edhe të nervozuar, depresivë apo të

emocionuar. Kjo situatë e tillë quhet “stresi i mësuesit”. Mirëpo, trajtimi me sukses i stresit

përmes veprimit të drejtpërdrejtë dhe strategjive qetësuese do të ndikonte pozitivisht në

tejkalimin e kësaj situate jo të favorshme gjatë fazës së vlerësimit.33

3.2. Etapat e sistemit të vlerësimit të brendshëm

Nëse dëshirojmë që vlerësimi i brendshëm të jetë i suksesshëm, atëherë ai duhet

të kalojë nëpër disa etapa të cilat janë pjesë e këtij sistemi.

Ky sistem duhet të mbështetet në një sasi të konsiderueshme të dhënash si: vlerësimi me notë,

vlerësimi i aktivizimit në vend, vlerësimi i aktivizimit të punës në grupe, vlerësimi me teste

afatshkurtëra si dhe vlerësimi në fund të kategorisë programore.

I rëndësishëm në këtë proces është edhe vlerësimi në gjysmëvjetor dhe vlerësimi në fund të vitit

mësimor.

3.3. Zhvillimi i punës në klasë

Në shkolla përdoren veprimtari vlerësimi gjatë gjithë kohës duke filluar që nga pyetjet

31 Beism Dyla & Bardhyl Musai, Didaktika e vlerësimit të përparimit të nxënësve, Botues “Universiteti A.Xhuvani”dhe SH.L.P. “Bajram Curri”, Gjakovë 1997, fq.13032 Po aty, fq.13133 Po aty, fq.132

26

drejtuar nxënësve në orët e mësimit, deri në kryerjen e testimeve zyrtare. Detyrë themelore e

mësuesit në procesin e vlerësimit të brendshëm është që me përpikëri të planifikojë dhe të vë në

zbatim praktikat më të parshtatshme për vlerësim.34

Korrigjimi i punës së nxënësve bëhet gjatë dhe pas mësimit. Aspekti formues i vlerësimit ka

rëndësi themelore ndaj mësimdhënies dhe të nxënit të sukseshëm. Kontrollimi tek nxënësit nxit

motivimin dhe vetëbesimin. Një udhëzim konstruktiv dhe i dobishëm është i nevojshëm pasi

stimulon përparimin e mëtejshëm.35

Për të mos pasur ndikim tek nxënësit, është e domosdoshme që mësuesi të mbajë shënime të

hollësishme në një fletore të veçantë. Pra, mësuesi duhet të jetë i dobishëm dhe inkurajues, që

nxënësi të arrijë rezultate sa më të larta dhe se informacionet për arritjet e nxënësve herë pas here

duhet tu jepen edhe prindërve.36

Pra, vlerësimi në klasëështë gjykimi i vlerës ose dobisë së materialeve a metodave për qëllime të

caktuara. Si i tillë, vlerësimi kërkon marrjen e vendimeve për tema të debatueshme, duke i

mbështetur këto vendime me arsye të forta dhe gjykime të bazuara. Gjatë fazës së vlerësimit

nxënësit gjithmonë duhet ta kërkojnë atë më racionale.37

3.4. Teknikat dhe instrumentet e matjes. Testet

Në procesin e matjes dhe të vlerësimit ekzistojnë shumë teknika, instrumentedhe procedura.

Nëse nxënësit me anë të një testi i bëjnë kërkesa serike në shkencë, nga përgjigjet e tij të sakta i

fitojmë pikët e caktuara që me llogaritjen e tyre vlerësojmë se nxënësi është duke bërë përparime

të mira në procesin e nxënies apo është duke ngecë d.m.th., në në këtë proces jemi ballafaquar

me tri koncepte: matja, testi dhe vlerësimi, që janë të ndërlidhura ndërmjet veti dhe sigurojnë një

proces si tërësi.38

34 Bardhyl Musai, Metodologji e mësimdhënies, Shtëpia botuese “Pegi”, Tiranë 2003, fq.24935 Beism Dyla & Bardhyl Musai, Didaktika e vlerësimit të përparimit të nxënësve, Botues “Universiteti A.Xhuvani”dhe SH.L.P. “Bajram Curri”, Gjakovë 1997, fq.11636 Po aty, fq.11637 Shemsi Morina, Metodologji e përgjithshme e mësimdhënies, fq.3838Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.42

27

Fjala test rrjedh nga fjala latine testare që do të thotë dëshmoj, argumentoj, kurse fjala

latine testumdo të thotë enë në të cilën kryhet dëshmia, prova apo testi. Në gjuhën angleze fjala

test merr kuptimin e përgjithshëm të fjalës provë, gjurmim në kushte të caktuara.39

Për fjalën test autorët e ndryshëm japin definicione të ndryshme si:40

Në kuptimin e përgjithshëm testi është një instrument për matjen e shkallës së

arritshmërisë së njohurive dhe aftësive të individit ose grupit.

Testi është një sistem kërkesash, çështjesh, detyrash në ndërlidhje logjike që kanë të

bëjnë më një fushë të caktuar dhe që duhen zgjedhur.

Testi është një instrument ose një procedurë sistematike për matjen e arritshmërisë në

fusha të caktuara të zhvillimit të aftësive.

3.5. Llojet e testeve

Ne i përdorim testet për të fituar informacione për qëllime të cilat na interesojnë. Në këtë

pikëpamje ne do të bëjmë dallimin e një numri të ndryshëm të qëllimeve me të cilat

preokupohemi.

Dhe pikërisht në bazë të kësaj bëhet edhe sistematizimi i testeve në lloje të ndryshme. Kjo është

e kuptueshme ngase qëllimi i ndryshëm i matjes e determinon përdorimin e instrumenteve

(testeve) me veti të ndryshme matëse. Nga kjo rrjedh se ekzistojnë lloje të ndryshme të

instrumenteve të matjes apo teste, si:41

1. Testi i bazuar në normë (i rangimit);

2. Testi i bazuar në kriter (i zotërimit);

3. Testi i bazuar në objektiva (diagnostifikuese);

4. Testi përmbledhës (i arritshmërisë, i kombinuar);

5. Testi i pastandartizuar;

6. Testi i standardizuar;

7. Testi objektiv;

8. Testi subjektiv;

39 Po aty, fq.4340 Po aty, fq.4341 Po aty, fq.44

28

9. Testi i bazuar në fjalë;

10. Testi i bazuar në sjellje.

3.5.1. Testi i bazuar në normë

Masim aftësitë e nxënësit në kuptimin kur pikët e fituara i krahasojmë me mesatarene pikëve të

fituara nga të testuarit tjerë në grupin e caktuar. Norma është mesatarja e rezultatit të një grupi

ose rezultati më i mirë në një grup i cili shërben për të krahasuar rezultatin e një individi (p.sh.

Drini ka arritur numrin më të madh të pikëve në klasë ose 90% nga numri maksimal i pikëve).

Në bazë të kësaj ne mund të vlerësojmë se ai renditet mbi apo nën mesataren e grupit.

Testet e bazuara në normë përdoren kur duam të vlerësojmë njohuri të përgjithshme në një fushë

të caktuar p.sh. kur masim aftësitë në mesin e shumë kandidatëve me rastin e regjistimit etj.42

3.5.2. Testi i bazuar në kriter (testi i zotërimit)

Masim aftësitë e nxënësit në kuptimin kur pikët e fituara i krahasojmë me një standard ose vlerë

të caktuar që shërben si kriter për arritshmëri. Me këtë lloj testi masim zotërimin e objektivave

specifike në një fushë të caktuar. Testi i bazuar në kritere fokusohet në përqindjen e përgjigjeve

të sakta të kërkesave (përqindja e pikëzimit të saktë).

Përdoret zakonisht për të kontrolluar përparimin e nxënësit në zotërimine objektivave udhëzuese

gjatë procesit mësimor.43

3.5.3. Testi i bazuar në objektiva

Masim manifestimin e nxënësit në kuptimin e interpretimit të objektivave specifike

udhëzuese. Ky lloj i testit nuk bazohet fare në fushën e vlerësimit por drejtëpërdrejt, bën

matjen e objektivave të përzgjedhura. Kështu, në lëndën e fizikës zgjidhen 7 objekiva, që për

secilën objektivë i përpilojmë nga 3 kërkesa ose 7 x 3 = 21 kërkesa.

42Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.4443 Po aty, fq. 45

29

Përdoret për egzaminimin e dobësive dhe sforcimeve të nxënësit në zotërimin e objektivave

specifike gjatë procesit mësimor. Shih vlerësimin diagnostifikues.44

3.5.4. Testi përmbledhës (i kombinuar)

Trendet e reja janë duke shkuar në kombinimin e tri llojeve të testeve: testi i bazuar në normë,

testi i bazuar në kriter, testi i bazuar në objektiv ashtu që me llojin e parë të bëjmë krahasimin e

arritjeve në nivel të përgjithshëm, ndërsa me llojin e dytë dhe të tretë të konstatojmë se cilat

objektiva janë zotëruar dhe në cilat objektiva ka vështirësi të caktuara në procesin e zotërimit.

Përdoret për të vlerësuar shkallën e arritshmërisë së nxënësve në fund të procesit mësimor për

regjistrim, notim, certifikim, shqyrtim të programit mësimor etj.45

3.5.5. Testi i pastandardizuar

Është i përpiluar pa ndonjë procedurë standard nga mësimdhënësi i klasës dhe përdoret për

egzaminime të ndryshme në klasë.

Ky lloj testi zakonisht përdoret për:46

a) Matjen dhe vlerësimin e përparimit të nxënësve në zotërimin e objektivave specifike;

b) Motivimin e nxënësve në nxënien e çështjeve të përgjithshme dhe të veçanta;

c) Konstatimin e anëve të forta dhe të dobëta të individit dhe të grupit sipas kapitujve të

veçantë;

d) Sigurimin e informatave të nevojshme për interpretimin e shkallës së arritshmërisë;

e) Sigurimin e një evidence të dobishme mbi bazën e të cilës do të mund të bëhen

përmirësime në programin dhe procedurën mësimore.

3.5.6. Testi i standardizuar

Zhvillohet sipas procedurave të parapara në kushte plotësisht të standardizuara duke përfshirë

planifikimin e testit, përpilimin e kërkesave, format ekuivalente, administrimin, pikëzimin dhe

44Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.4645 Po aty, fq. 4646 Po aty, fq. 47

30

interpretimin e rezultateve. Përmbajtja e tij përzgjidhet mbi bazën e karakteristikave të njëjta të

detyrueshme për të gjithë me çka krijohen kushte për vlerësim të shkallës së lartë të

objektivitetit.

Testi i standardizuar siguron informata sipas modelit të sjelljes nën procedura të njëjta d.m.th.

paketë e njëjtë kërkesash, administrim sipas udhëzimeve të njëjta dhe procedura të njëjta të

vlerësimit.

Janë të bazuara në normë, rezultati më i mirë i një nxënësi nga grupi shërben si bazë për

krahasimin e rezultateve të individit.

Testojnë aftësi të përgjithshme, zakonisht të kombinuara, cilësia dhe besueshmëria e të cilave

janëtë standardizuara.47

3.5.7. Testi objektiv

Test në të cilin pikët e fituara të nxënësit do të jenë të barabarta (të njëjta) me pikëzimin paraprak

të një testi (testi me përgjigje alternative të shumta). Apo, kur vlerësues të ndryshëm që i masin

të njëjtat objektiva në mënyrë të pavarur arrijnë rezultate të njëjta të shkallës së arritshmërisë.48

3.5.8. Testi subjektiv

Atëherë kur pikëzimi është i imponuar nga mendimi ose gjykimi i personit i cili e bën pikëzimin

(testet ese). Kur vlerësohet në bazë të kritereve dhe gjykimit të vlerësuesit.49

3.5.9. Testi i bazuar në fjalë (verbal)

Kur nxënësi përgjigjet vetëm me fjalë. Përdoret për matjen e aftësive të nxënësit në të lexuar,

shkruar dhe në të folur. Janë teste objektive që përgjithësisht janë të lidhura për terminologjinë

apo fjalorin që duhet zotëruar në një lëndë të caktuar.50

47Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.4848 Po aty, fq.4849 Po aty, fq.4950Isuf Zeneli, “Bazat e sdandartizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri shkollor” Prishtinë, fq.49

31

3.5.10. Testi i bazuar në sjellje (joverbal)

Kërkon nga i testuari disa lloje të përgjigjeve të bazuara në sjellje (lëvizje) ose të bazuara në

punë (p.sh. të shtypurit e një materiali, zgjidhja e një problemi a labirinthi etj.). Këtu nuk priten

përgjigje me gojë ose me shkrim, nuk maten aftësitë e leximit, shkrimit dhe të folurit, por

zgjedhja e shembujve numerikë dhe vizatimorë.

Këto teste zakinisht përdoren për matjen e aftësive të përgjithshme mendore, njerëzve me të meta

në të folur, njerëz që kanë origjinë të ndryshme etnike, për analfabetët, për fëmijët e moshës

parashkollore dhe të ngjashme.

Testet e bazuara në sjellje dallohen prej testeve të bazuara në fjalë me atë se:

Udhëzimet – ipen me gojë ose me lëvizjen e duarve dhe mimikës.

Kërkesat – kërkohet që të testuarit të ndërtojnë diçka me duart e tyre, ose të vizatojnë.

Përgjigjet – ipen me lëvizjen e lapsit apo dorës etj.51

3.6. Vlerësimi i nxënësve në tabelë

Duhet pasur parasysh disa kërkesa, si:52

1. Çështja që do të pyetet duhet të jetë e ndryshme nga ajo që nxënësit janë duke punuar në

klasë;

2. Kërkohet që të mos hargjohet shumë (8-10minuta);

3. Të paraqesë interes në klasë, dëgjimi i përgjegies;

4. Të ketë kontrolla të ndryshme, elemente të materialit të ri, në trajtë të punës krijuese;

5. Vlerësimi bëhet duke u përgjigjur gojarisht, nga tabela, duke shkruar në tabelë, apo

vazhduar punën edhe në vend;

6. Vlerësimi bëhet në të gjykuarit e vet mësimdhënësit mbështetur në rezultatet e

pritura(objektivat e përgjithshme dhe specifike).

51 Po aty, fq.5052 Bardhyl Musai, Metodologji e mësimdhënies, Shtëpia botuese “Pegi”, Tiranë 2003, fq.265

32

3.7. Vlerësimi i arritjeve sipas rezultateve të pritura

Nxënësit demonstrojnë arritjet e tyre në të mësuarit e lëndës, në përputhje me njësërë

faktorësh – pra në përputhje me mundësitë psikike dhe emocionale të tyre. Rezultatet e pritura

zakonisht paraqiten për tre nivele:53

I. Arritja minimale – kufiri i poshtëm i lejueshëm, realizohet me anë të kërkesave

standarde në klasë (deri 40%);

II. Arritje mesatare – karakterizohen rezultatet drejt të cilave synohet që të përvetësohet

baza e lëndës së zhvilluar (deri 80%);

III. Arritja e lartë – karakterizohet me kreativitet siguri dhe saktësinë e zotërimit të

objektivave udhëzuese (mbi 80%);

Shembull: Tre nivelet e arritjeve për arsyetim matematik, zgjidhje problemore dhe komunikim.

Niveli I.

Zgjidh probleme:

- me ndihmën e mësimdhënësit;

- me një kufizim metodhash;

- me gabime apo me mangësi;

Përdor arsyetim matematik:

- me ndihmën e mësimdhënësit;

- me metoda që janë më të thjeshta;

- me gabime apo me mangësi;

Komunikon njohuritë

- me ndihmën e mësimdhënësit;

- paqartë dhe pasaktë;

- duke përdorur rrallë terminologji të përshtatshme;

Niveli II

53Po aty, fq.266

33

Zgjidh probleme:

- me ndihmën e kufizuar nga mësimdhënësi;

- me një numër jo të madh strategjish bazë;

- me gabime apo me mangësi të pjesshme;

Përdor arsyetim matematik:

- me ndihmën e kufizuar nga mësimdhënësi;

- me metoda të përshtatshme për zgjidhje;

- me gabime apo me mangësi të vogla;

Komunikon njohuritë

- pa ndihmën e mësimdhënësit;

- me njëfarë qetësie të saktë;

- përdor herë pas here terminologji të përshtatshme;

Niveli III

Zgjidh probleme:

- në mënyrë të pavarur;

- me një numër jo të madh strategjish dhe duke krijuar të reja;

- zakonisht me saktësi;

Përdor arsyetim matematik:

- në mënyrë të pavarur;

- të përshtatshme për zgjidhje, krijon zgjidhje edhe vet;

- pa gabime apo me mangësi;

Komunikon njohuritë

- në mënyrë të pavarur;

- qartë dhe saktë;

34

- duke përdorur rrallë terminologji dhe simbolikëtë përshtatshme;

3.8. Vlerësimi me notë

Vlerësimi me notë kërkon mbledhjen e të dhënave për arritjet e tij, ashtu edhe krahasimin

e këtyre me nivelin që kërkojnë objektivat e programit. Problem kryesor ka qenë dhe në një të

ardhme të afërt do të jetë vendosja e notes, sepse është një gjykim mbi statusin dhe përparimin e

nxënësit në intervale të ndryshme kohore. Formimi i notës për nivelin e të arriturave të nxënësit

në një lëndë të caktuar dhe për një periudhë të caktuar duhet të nxirret përmes procedurave që

mundësojnë që nota të jetë shprehje reale e të arriturave dhe në pajtim me qëllimet programore të

periudhës së vlerësimit.54

Formimi i notës nënkupton rezymenë e rezultateve nga një ose më shumë vlerësime, si

dhe formim dhe shprehje të gjykimit vlerësues për nivelin e të arriturave. Nota duhet të formohet

në bazë të të dhënave të mbledhura nga ekzemplarë të mjaftueshëm të përmbajtjeve dhe

aktiviteteve të realizuara në periudhën për të cilën bëhet vlerësimi, ndërsa formimi dhe kuptimi i

saj duhet të jenë të qarta.

Sipas parimeve të metodologjisë së arsimit, nota e nxënësit konsiderohet të jetë një

paraqitje e rezultateve të arritjeve dhe përparimeve studimore të nxënësit. Si e tillë nota ka për

qëllim të pasqyrojë dëshiminë e arritjeve të nxënësit, informimin e prindërve mbi të arriturat e

fëmijës së tyre. Mësimdhënësit në këtë vlerësim duhet të jenë shumë të kujdesëshëm që notën ta

vendosin si rezultat i të arriturave e jo rezultat i sjelljeve disiplinore.

Procesi aktual mësimor i mundëson mësimdhënësit që krahas notave për veprimtaritë e bëra në

klasë të nxjerrë edhe një notë përfundimtare për lëndën e caktuar e cila duhet të jetë e bazuar në

bazë të vlerësimeve me gojë, me teste, vlerësimi i punës më klasë si dhe vlerësimi i detyrave të

shtëpisë.55

Mësimdhënësi duhet të jetë i drejtë me të gjithë nxënësit gjatë procesit të vlerësimit dhe duhet t’i

inkurajojë ata dhe jo t’i favorizojë, injorojë apo fyej dikë në baza nacionale, gjinore, fetare,

sociale, etj.

54 Bardhyl Musai, Metodologji e mësimdhënies, Shtëpia botuese “Pegi”, Tiranë 2003, fq.27555 Po aty, fq 276

35

Mësimdhënësi duhet t’i zbatojë të njëjtat kritere gjatë procesit të vlerësimit të arritjeve, të njëjtat

nga njëri nxënës tek tjetri dhe nga një situatë tek tjetra. Nota duhet të bazohet vetëm në

performancën aktuale të nxënësve dhe nuk duhet të merren parasysh njohuri apo përvoja të

mëparshme të nxënësit.

36

Përfundimi

Vlerësimi i nxënësve nga ana e mësimdhënësve është njëfaktor shumëi rëndësishëm në

formcimin cilësor të njohurive, diturive, shprehive dhe shkathtësive të nxënësit. Përmes

kontrollit e vlerësimit, mësimdhënësi vëren te nxënësi përvetësimin e diturive, njohurive e

shprehive të punës. Njëkohësisht, përmes vlerësimit e kontrollit, mësimdhënësi vëren edhe të

metat, zbrazësitë e vështirësitë me të cilat ka hasur nxënësi gjatë procesit mësimor. Mbi këtë

bazë, mësimdhënësi nxjerrë në pah anën metodologjike se si t’i ndohmojë nxënësit në tejkalimin

e këtyre rrethanave, në mënyrë që ai më lehtë të zotërojë lëndën.

Roli mëi rëndësishëm i vlerësimit është përdorimi i tij në vetë procesin mësimor. Ai i jep

mësuesit informacionin për të cilin ka nevojë, në mënyrë që të gjykojë se ç’kanë mësuar nxënësit

dhe se ç’duhet të bërë më tej. Ai është një mjet i rëndësishëm i motivimit të nxënësve sepse u jep

nxënësve informacionin e nevojshëm me qëllim që ata të orientohen dhe përfitojnë nga sukseset

dhe dështimet. Vlerësimi është një element thelbësor kur bëhet diagnostifikimi sepse ndihmon

mësuesit që të kuptojnë nxënësit, zotësitë dhe nevojat e tyre.

Përfundimisht mund të konkludojmë se kontrolli dhe vlerësimi duhet të shkojnë

paralelisht, sepse kontrolli ka të bëjë me konstatimin e një gjendje të caktuar, ndërsa vlerësimi ka

të bëjë me konkludimin rreth asaj gjendje dhe se qëllimi i vlerësimit të brendshëm është: ngritja e

cilësisë në mësimdhënie dhe mësimnxënie.

37

Literatura

1. Besim Dyla & Bardhyl Musai, Didaktika e vlerësimit të përparimit të nxënësve”, Botues

Universiteti “A.Xhuvani dhe SH.L.P. “Bajram Curri”, Gjakovë

2. Isuf Zeneli, “Bazat e standardizimit dhe vlerësimit në arsim”, Shtëpia botuese “Libri

shkollor”, Prishtinë

3. Bardhyl Musai, “Metodologjia e mësimdhënies”, Shtëpia botuese “Pegi”, Tiranë 2003

4. Grup autorësh, Inspektimi dhe vlerësimi i brendshëm i shkollës, Diturija, Tiranë 2011

5. Basic Education Program, Standardet e Vlerësimit (udhëzues)

6. Basic Education Program, Vlerësimi Formativ

7. Shemsi Morina, Metodologji e përgjithshme e mësimdhënies,

8. Bardhyl Musai, Mjeshtëritë themelore të mësimdhënies, Tiranë 1997

Linqet:

http://www.masht.rks-gov.net

http://www.masht-gov.net/advCms/documents/Vlerësimi _i _brendshem.pdf

38

Jetëshkrim

Jam Albiana Nuraj e lindur me 23.05.1987 në Deçan. Shkollën fillore e përfundova në shkollën

“Sylë Alaj” në Drenoc, kurse të mesmen në shkollën e mesme teknike “Tafil Kasumaj” në

Deçan.

Pastaj vazhdova studimet në Universitetin e Prishtinës “Fakulteti i Biznesit” nëPejë, në Drejtimin

Administim Biznesi, të cilat i përfundova me sukses në vitin 2012.

Në vitin 2013 konkurrova dhe u pranova në Universitetin e Prishtinës, Fakulteti i Edukimit -

Dega në Gjakovë, Programi Fillor, të cilin e kam në përfundim e sipër.