Prof. dr hab. Bogdan Szczepankowski

Warszawa, 9 marca 2015 r.

SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK – WARSZAWA

niedosłyszący – częściowe uszkodzenie słuchu (ubytek słuchu średnio do 90 dB)

głusi – praktycznie nie słyszą, ale mówią (utrata słuchu zazwyczaj po opanowaniu mowy dźwiękowej, średnio powyżej 90 dB)

głuchoniemi – nie słyszą i nie mówią (utrata słuchu zazwyczaj od urodzenia lub powstała we wczesnym dzieciństwie średnio powyżej 90 dB).

ok. 35 tysięcy osób głuchoniemych

ok. 10 tysięcy osób głuchych

ok. 900 tysięcy osób niedosłyszących (z uszkodzonym słuchem w stopniu co najmniej umiarkowanym)

Skala tego zjawiska w Polsce

Ponadto ok. 3 milionów osób ma lekki niedosłuch, który także może stanowić problem w komunikowaniu się,

zatem podejmowane działania dotyczyć będą ok. 4 milionów potencjalnych pasażerów z uszkodzonym słuchem,

czyli ok. 10% populacji

Osoby głuchonieme – posługują się głównie lub wyłącznie językiem migowym, możliwość porozumiewania się pismem bywa bardzo ograniczona

Osoby głuche – posługują się mową dźwiękową, ale odbiór informacji może następować głównie drogą pisemną

Osoby niedosłyszące – porozumiewają się mową dźwiękową i posługują słuchem, ale wymagają komfortu akustycznego i odpowiednich środków technicznych.

Uszkodzenie słuchu jest niepełnosprawnością bardzo

często niedostrzegalną w warunkach podróży koleją.

Jeśli wszystko idzie dobrze, nie pojawia się potrzeba

komunikowania się lub dostępu do informacji – nikt

może nie zauważyć, że taka osoba skorzystała

z usług polskich kolei.

Problemy pojawiają się wtedy, kiedy

coś jest nie tak jak powinno być,

a wtedy są to zazwyczaj problemy

bardzo trudne do pokonania.

osoby głuchonieme mogą swobodnie

porozumiewać się pismem – nieprawda,

jest to dostępne tylko nielicznym

aparaty słuchowe załatwiają problem niedosłuchu czy

głuchoty – nieprawda, aparaty

tylko poprawiają sytuację,

ale nie rozwiązują problemu.

rezerwacja i zakup biletu

komunikowanie się i dostęp do informacji na dworcu

komunikowanie się i dostęp do informacji w pociągu

sytuacje awaryjne

na ogół przebiega to bez problemów, często jednak

starsze osoby często nie potrafią samodzielnie

dokonać zakupu lub nie mają dostępu do internetu

osoby głuchonieme najczęściej przygotowują parametry biletu na kartce i podają kasjerce – problem pojawia się wówczas, kiedy konieczna jest wymiana informacji – wtedy brak rozwiązania

osoby głuche wyrażają życzenie mową, w przypadku konieczności wymiany informacji kasjerka posługuje się pismem

osoby niedosłyszące wymagają komfortu akustycznego – idealnym rozwiązaniem jest okienkowa pętla indukcyjna.

Sygnał wejściowy z dowolnego źródła dźwięku (w tym przypadku z mikrofonu) przekazywany jest poprzez wzmacniacz bezpośrednio do pętli indukcyjnej. Gdy użytkownik aparatów słuchowych znajdzie się w zasięgu działania pola magnetycznego urządzenia (wewnątrz obwodu pętli) i przestawi aparat słuchowy na odbiór indukcyjny oznaczany literą „T” lub „MT”, sygnał ze źródła dźwięku dociera bezpośrednio do aparatów słuchowych, dzięki czemu pozbawiony jest wad (zniekształceń w postaci pogłosu, echa czy odbicia) wynikających z rozchodzenia się fali dźwiękowej w otoczeniu. Odbiorca dźwięków ma wrażenie, jakby mówiono mu bezpośrednio do ucha. Koszt takiej pętli jak na obrazku ok. 500 zł.

Piktogram

osoby głuchonieme – kontakt

za pomocą systemu

wideotłumaczenia

osoby głuche – kontakt na

piśmie (papier, smartfon, tablet)

osoby niedosłyszące – kontakt

przez okienkową pętlę

indukcyjną

konieczny jest monitor z kamerą, która widzi osobę głuchoniemą (urządzenie może być za szybą)

po połączeniu się przez internet z tłumaczem osoba głucha nawiązuje z nim kontakt migowy – tłumacz przekłada wypowiedzi osoby słyszącej na język migowy oraz wypowiedzi migowe osoby głuchej na język foniczny – rozmowa przebiega w zasadzie bez problemów.

usługa jest dostępna w Polsce i korzysta z niej coraz więcej instytucji publicznych.

osoby głuchonieme – wielkoformatowy monitor plazmowy z możliwością wyświetlania ważnych informacji także w języku migowym

osoby głuche – wielkoformatowy monitor plazmowy z możliwością wyświetlania ważnych informacji w formie napisów

osoby niedosłyszące – wielkoformatowy monitor plazmowy z możliwością wyświetlania ważnych informacji w formie napisów oraz stacjonarna pętla indukcyjna w pomieszczeniu poczekalni (otaczająca całe pomieszczenie lub jego część)

osoby głuchonieme – dociera tylko informacja wizualna,

w sytuacjach awaryjnych brak rozwiązania

osoby głuche – informacja wizualna i/lub

kontakt na piśmie (papier, smartfon, tablet)

osoby niedosłyszące – obniżone

głośniki, strefa odbioru

indukcyjnego na peronie

osoby głuchonieme – praktycznie brak kontaktu, w sytuacji awaryjnej kierownik pociągu powinien mieć dostęp do tłumacza on-line; należy też rozważyć możliwość szkolenia konduktorów w zakresie podstaw języka migowego

osoby głuche – kontakt na piśmie (papier, smartfon, tablet)

osoby niedosłyszące – kontakt akustyczny, także z wykorzystaniem aparatów słuchowych

z osobą głuchą lub głuchoniemą można próbować

nawiązać kontakt za pomocą smartfona wyposażonego

w opcję przekształcania głosu w pismo (aktualnie

większość taką opcję posiada)

należy posługiwać się prostymi i krótkimi zdaniami.

osoby głuchonieme – widoczna informacja

wizualna, wyświetlanie na wielkoformatowych

monitorach plazmowych informacji w języku

migowym, korzystanie z tłumacza on-line

osoby głuche – widoczna informacja

wizualna, kontakt na piśmie (papier,

smartfon, tablet)

osoby niedosłyszące – widoczna

informacja wizualna, kontakt akustyczny

bezpośredni lub przez pętlę indukcyjną.

uszkodzonym słuchem słyszy się nie tylko ciszej, ale również

inaczej, bowiem dźwięki mowy składają się z wielu częstotliwości,

natomiast uszkodzenie słuchu zazwyczaj jest różne dla różnych

częstotliwości; ewentualny odbiór mowy słuchem jest zniekształcony

aparaty słuchowe działają na bliską odległość – do ok. 2 m, dalej

zakłócenia uniemożliwiają rozumienie mowy

każda osoba z uszkodzonym słuchem chociaż trochę odczytuje

mowę z układu ust; wspomaga to rozumienie mowy, ale nie jest

w stanie zastąpić słuchu; w każdym przypadku osoba głucha musi

widzieć wyraźnie twarz osoby mówiącej, a jej rozmówca musi mówić

wyraźnie (nie przesadnie), zawsze będąc zwrócony twarzą do osoby

z uszkodzonym słuchem

osoba z uszkodzonym słuchem powinna mieć w miarę możliwości

zapewniony komfort akustyczny (cisza wokół).