ÖĞR.GÖR.NİLGÜN MUTLU AKSOYCERRAHİ HASTALIKLARI ANABİLİM

DALIANTALYA SAĞLIK YÜKSEKOKULU

ÖĞR.GÖR.NİLGÜN MUTLU AKSOYCERRAHİ HASTALIKLARI ANABİLİM

DALIANTALYA SAĞLIK YÜKSEKOKULU

ŞOK NEDİR ?

Tüm vücutta yeterli kan akımı

sağlanamaması ile, hızla düzeltilmediği

zaman giderek ilerleyen ve geri

dönüşümü olmayan, organların hücresel

düzeyde hasarına ve ölümüne neden

olan akut dolaşım bozukluğu durumudur

Üç temel neden;

Kalbin pompalama yetersizliği

Kan volümünde azalma

Damarlarda vazodilatasyon bağlı,

damar yatağının hacminin artmasıdır

HİPOVOLEMİK ŞOK KARDİYOJENİK ŞOK DİSTRİBÜTİV ŞOK

ANAFİLAKTİK ŞOK

NÖROJENİK ŞOK SEPTİK ŞOK PSİKOJENİK ŞOK

HİPOtansiyon Taşikardi ve filiform

nabız Hızlı ve yüzeysel

solunum Beden ısısında düşme Soğuk,soluk ve nemli cilt Periferik siyanoz Apati,uyku hali,

konfüzyon

HİPOtansiyon Taşikardi ve filiform

nabız Hızlı ve yüzeysel

solunum Beden ısısında düşme Soğuk,soluk ve nemli cilt Periferik siyanoz Apati,uyku hali,

konfüzyon

Susuzluk hissi Oligüri ve anüri Metabolik asidoz

belirtileri Hgb ve Htc

düzeyinde değişim Bulantı- kusma Ölüm hissi Huzursuzluk ve

endişe

Susuzluk hissi Oligüri ve anüri Metabolik asidoz

belirtileri Hgb ve Htc

düzeyinde değişim Bulantı- kusma Ölüm hissi Huzursuzluk ve

endişe

İLKYARDIM Olay yeri güvenliği sağlanır ABC değerlendirilir 112 aranır Bilinç durumu, nabız, solunum ,cilt ısısı ve rengi

değerlendirilir Belirgin dış kanama olup olmadığı değerlendirilir Bilinci kapalı ise baş ve omurgalar kırık gibi

düşünülür, hastanın boynu iki yandan desteklenir

Bilinç bulanıklığı varsa Recovery pozisyonu verilir

Hastaya şok pozisyonu verilir

Hastayı sıkıntıya sokan giysiler çıkartılır,

saklanır

Şoka neden olan durum tespit edilmeye

çalışılır

Tüm dış kanamalar kontrol edilir

Kırık kemikler basit atelle sabitlenir

Mümkünse yaşam bulguları sık kontrol edilir

Hasta ve ailesine psikolojik sağlanır

Ağızdan hiçbir şey verilmez, dudakları ıslatılır

Herhangi bir nedenden dolayı, beyne

giden kanın geciçi olarak azalması ya

da durmasıdır

Bayılmadaki bilinç kaybı birkaç sn

veya dakika sürer

NEDENLERİ Etrafda alışık olmadığımız görüntü ya

da koku Kan görmek Açlık Uzun süre ayakta kalmak İlaçlar Uzun süre güneşte kalma Üzüntü

İLKYARDIM Yere düşen kişi hemen ayağa kaldırılmaz, uygun

olmayan yere düşmüşse hemen uygun yere taşınır

Giysileri gevşetilir, takma dişleri varsa çıkartılır Etraftaki kalabalık dağıtılır ve rahat soluk alması

sağlanır Hasta sırt üstü yatırılır ve bacaklar 20-30 cm

kaldırılır Kusuyorsa veya ihtimali varsa yan yatırılır Ağızdan yiyecek-içecek verilmez Soğuk, nemli bir bezle yüzü silinir Kendine geldikten sonra ek yaralanma olup

olmadığını değerlendirilir Bilinçsizlik devam ediyorsa hastaneye götürülür

Yere düşen kişi hemen ayağa kaldırılmaz, uygun olmayan yere düşmüşse hemen uygun yere taşınır

Giysileri gevşetilir, takma dişleri varsa çıkartılır Etraftaki kalabalık dağıtılır ve rahat soluk alması

sağlanır Hasta sırt üstü yatırılır ve bacaklar 20-30 cm

kaldırılır Kusuyorsa veya ihtimali varsa yan yatırılır Ağızdan yiyecek-içecek verilmez Soğuk, nemli bir bezle yüzü silinir Kendine geldikten sonra ek yaralanma olup

olmadığını değerlendirilir Bilinçsizlik devam ediyorsa hastaneye götürülür

HİSTERİK REAKSİYON Bilinç altından gelen bir durumdur

Psikolojik stresi ile oluşur

Körlük, sağırlık, konuşamama gibi

fiziksel yakınma ile ortaya çıkar

Bağırma, yerde yuvarlanma gibi dikkat

çekici davranışlar genelde seyirci

varlığında artar

Aşırı nefes alma, ellerde spazm, titreme

Şuur kaybı olmaz, gözler sıkıca kapatılmış

durumdadır

Üst göz kapağını açmak isterseniz direnç

gösterir

Kasılma olabilir, ses kaybolabilir

Kol ve bacaklarda uyuşukluk, hissizlik görülebilir

Histeride göz kapaklarını sıkarak kapatır

Daha önce böyle nöbetleri olduğu biliniyorsa, ikna

edici sözlerle yatıştırılmalıdır

Hastanın sakin kalmasına ve kendi kontrolünü

kazanmasına yardımcı olun

Hastayı seyredenlerden uzakta sakin bir ortama

götürün

Sabırlı ve pozitif olunmalı, fazla sempati

gösterilmemelidir

Hasta düzelene kadar onunla kalınmalı

Hastayı sorgulanmamalı ve ona karşı gelinmemelidir

Sinir sisteminin konvulsiyonlarla veya

konvulsiyon olmaksızın bilinç kaybı

atakları ile karekterize bir hastalığıdır

SSS ileri derecede yaygın anormal nöron

deşarjı sonucu ortaya çıkan klinik tablodur

Kafa travması

Tümör, kist, abse

Uyuşturucu

kullanımı

Kafa travması

Tümör, kist, abse

Uyuşturucu

kullanımı

Zehirlenmeler

Serebral anoksi

SVO

Hepatik koma

Zehirlenmeler

Serebral anoksi

SVO

Hepatik koma

BELİRTİLERİ Ani bilinç kaybı ile yere düşer Çene kasları kasılır, Barsak ve mesane kontrolü kaybolur Tonik kasılmalar 30-40 sn sürer Klonik kasılmalar 25-40 sn sürer Siyanoz

Sakin olun, panik yaratmayın

Hastanın kendisine zarar vermesi engellenir

Rahat edeceği uygun bir yere yatırılır, yere düşmesi engellenir

Hastayı yan yatırınız, başını yana çeviriniz,

Dilini ısırmaması için yandan mendil sıkıştırılabilir ! ! ! ! ! !

Başını vurmaması için desteklenir

Giysileri gevşetilir

Kasılmalar engellenmez

Başını öne doğru bükülmesini engelleyiniz, başın altına yastık, palto vs koyunuz

Hasta yalnız bırakılmaz Nöbet sonrası, hasta hareket ettirilmez Ağızdan bir şey verilmez Hasta zorla uyandırılmaya çalışılmaz Nöbet sonrası dinlendiriniz Nöbetler uzun sürerse acil servise

götürülür

Bilinç kaybının en ileri olduğu durumdur.

Komadaki kişi hiç bir uyarana (ağrılı ve

sözlü uyarılara) cevap veremez

Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve

dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin

azalması yada yok olması ile ortaya çıkan

uzun süreli bilinç kaybıdır.

Koma Nedenleri Ağır kafa darbeleri (kafada darbe izleri, nedensiz püskürür tarzda kusma, pupil eşitsizliği) Beyin kanamaları ve inme (cebinden tansiyon ilacı çıkabilir, yüz ve vücut simetrisi bozuktur) Beyin tümörleri (düzensiz, şiddetli baş ağrıları ve çeşitli belirtiler) Beyin zarının iltihabi hastalıkları (yüksek ateş, ciltte döküntüler) 

İlaç zehirlenmesi (etrafta boş ilaç şişesi ya da enjektör,

kusmukta ilaç) Aşırı alkol alımı (nefesinde alkol kokusu) Karaciğer yetmezliği (ince, bitkin bir vücut, bazen şişmiş bir karın) Üre birikimi(cilt renginde değişiklik, zihinsel sorunlar,

halsizlik) Şeker hastalığı (nefesi meyva kokar, kalp hızlı, cilt kuru ve

sıcaktır, karın ağrısı kusma)

Havayolu tıkalı ve solunum bozulmuş olabilir

Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması

Bilinç kaybıSesli ve ağrılı dürtülere

tepki olmamasıİdrar ve gaita kaçırma Pupillalarda refleks kaybı

ABC kontolü

Bilinç dizeyini kontrol etmek

Solunum ve dolaşım normal ise

koma pozisyonunda yani yan

yatış pozisyonunda tutulur

Sıkan giysiler gevşetilir

Olayın ne olduğu araştırılır

Tıbbi yardım (112) gelinceye kadar

bu pozisyonda tutulur

İLKYARDIM