o #02.2013

#02.2013

toneelgroepoostpool.nl

The Pale Blue Dot2

3The Pale Blue Dot

‘Het lukte ons om deze foto te maken, diep vanuit de ruimte terugkijkend – en als je goed kijkt, dan zie je een stipje. Dat is hier. Dat is thuis. Dat zijn wij. Op dat stipje: iedereen van wie je ooit gehoord hebt, iedereen die ooit geleefd heeft en er zijn leven uitblies. Het geheel van onze vreugden en van ons verdriet, van duizenden religies, ideologieën en economische doctrines die altijd gelijk denken te hebben, van elke jager en raper, van elke held en lafaard, elke schepper en verwoester van beschavingen, van elke koning en boer, elk verliefd stel, elk hoopvol kind, elke moeder en vader, elke uitvinder en onderzoeker, elke leraar van moraal, elke corrupte politicus, elke superster, elke opperste leider, elke heilige en elke zondaar in de geschiedenis van onze soort – ze leefden allemaal daar, op een spikkeltje stof, gevangen in een zonnestraal.De aarde is een heel klein toneel in de immense arena van de kosmos. Denk aan de rivieren van bloed die verspild zijn door alle generaals en keizers om te gloreren en triomferen en voor een ogenblik te heersen over een stukje van de stip. Denk aan de eindeloze wreedheden die de bewoners van één uithoek van de stip begingen jegens de nauwelijks van hen te onderscheiden bewoners van een andere uithoek van de stip. Hoe veelvuldig hun misverstanden zijn, hoe gretig ze elkaar doden, hoe intens hun haat is. Dat gedoe van ons, onze zelfverklaarde belangrijkheid, het waanidee dat we een bevoorrechte positie innemen in het heelal – het wordt allemaal in twijfel getrokken door dit bleke stipje licht. Onze planeet is een eenzame spikkel in het grote kosmische zwart dat ons omringt. Wat zijn we onbetekenend in deze onmetelijkheid, hoe zonder teken dat er van elders hulp zal komen om ons te redden van onszelf. Het is aan ons.Men zegt dat sterrenkunde nederig maakt, ik wil daar aan toevoegen: zij vormt de persoonlijkheid. Naar mijn mening bestaat er geen betere demonstratie van de futiliteit van het menselijk handelen dan dit verre beeld van onze kleine wereld. Voor mij onderstreept het onze verantwoordelijkheid om vriendelijker en met meer compassie met elkaar om te gaan en om die vage bleke stip te behoeden en te koesteren als het enige thuis dat wij ooit hebben gekend.’

Carl Sagan | astronoom en projectleider bij NASA, bij deze Voyagerfoto uit 1996

Maria Kraakman en Dragan Bakema in Tramlijn Begeerte

6advertentie

official sponsor van Toneelgroep

Oostpool

www.dirkzwager.nl

Dirkzwager advocaten & notarissenVelperweg 1 | 6824 BZ Arnhem |

7zestig jaar jong

Toneelgroep Oostpool zestig jaar jong!

In 2013 bestaat Toneelgroep Oostpool – en met haar voorgangers (Toneelgroep) Theater en Theater van het Oosten – zestig jaar. Dat betekent zestig jaar professioneel, radicaal, mooi, ontroerend en grensverleggend theater in Arnhem. Zestig jaar de jonge hond van het Nederlands toneel. Maar wel een hond met ballen. Dan mag je wel even kwispelen.We gaan het vieren. Niet alleen vanwege dat verleden, maar juist omdat we de toekomst ingaan samen met onze thuisstad Arnhem. In 2013 zal er een aantal activiteiten plaatsvinden waarin Arnhem en zijn inwoners centraal staan.Er komen drie Club Oostpools waarin achtereenvolgens de Modebiennale MoBA, onze eigen Nieuwstraat (van Weerdjesstraat tot Rijnkade) en de ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten hun talenten zullen tonen.Theatermakers Sanne den Hartogh, Roeland Hofman, Marcel Osterop en William Bakker beginnen dit voorjaar aan een project op basis van verhalen van Arnhemmers. Onder het motto ‘in ieder mens schuilt een voorstelling’, gaan zij met taart langs de deuren om te praten met de inwoners van Arnhem. Uiteindelijk zal dat dit najaar leiden tot een voorstelling die in vier Arnhemse wijken op locatie gespeeld zal worden. Meer daarover in de volgende O, waarin ook een geschiedenis van zestig jaar beroepstoneel in Arnhem komt te staan. En ander nieuws in het kader van dit diamanten jubileum.Houd verder de website in de gaten, vanaf februari staat daar een speciale ‘zestig jaar jong’-pagina.

8kleine-zaalvoorstelling

Vijf toneelspelers gaan aan de slag met mate-riaal van de gevierde Russische toneelschrijver. Ze spelen niet de ijzeren nummers uit zijn repertoire – de grote klassiekers – maar werken met enkele van de energieke eenakters die de huisarts uit Taganrog ook schreef: o.a. De beer, Het huwelijksaanzoek en Over de schadelijkheid van tabak.Tsjechov beschrijft daarin de omgeving waarin hij woonde en werkte: de wereld van de fail lie te landeigenaren, de wanhopige weduwes, de kansloze meisjes en de mannetjesputters met een kort lontje. En allemaal zouden ze wel willen ontsnappen aan hun onbehouwen leven.

Met deze kleine meesterwerken bewijst Tsjechov zijn liefde voor de mislukte, kansloze mens. Het verlangen knalt in de eenakters vol levensdrift en frustratie uit zijn personages. Niemand schreef tegelijk zo vol mededogen en vol humor over de mens, maar ook zo vlijm-scherp en meedogenloos over zijn zwakheden.

Spassiba, Anton Pavlovitsj, wij dragen u in ons hart en drinken er een op u!

teksten Anton Tsjechov | met Bram Coopmans, Bram van der Heijden, Wendell Jaspers, Kirsten Mulder en Stefan Rokebrand | regie Erik Whien | decor Mieke Wolters | kostuums Rebekka Wörmann | licht Casper Leemhuis | dramaturgie Rob Klinkenberg

Tsjechov speelt van 29.01 t/m 23.03.13Speellijst op p32–33

Tsjechov in Moskou, 1891 >Isaak Levitan, Berkenbosje

olie op canvas, 1889 >>

Tsjechov | Een voorstelling rond de eenakters van A.P. Tsjechov

Ik ben maar één keer gelukkig geweest in mijn leven – onder een paraplu.| Anton Tsjechov

1 | Men kan vissen in de oceaan, de zee, meren, rivieren en in de modderplassen van Moskou.

2 | Men moet vissen op dunbevolkte plaatsen, anders loopt men het risico een jonge vakantie-vierster met haar teen in het water aan de haak te slaan. Dan krijgt men te horen: heb jij vergunning om hier te vissen? Of ben je op zoek naar een pak slaag?| visinstructies

10Topografie van Tsjechov

11Topografie van Tsjechov

Moskou, 6 december 1901

Antonka mijn lief,

Ik heb zojuist naar je portret staan kijken, ging toen zitten schrijven en barstte in janken uit. Ik wil bij je zijn, ik ben kwaad op mezelf dat ik het toneel niet heb opgegeven. Ik begrijp zelf niet wat er met me gebeurt en dat maakt me razend. Ik ben mezelf niet duidelijk. Het doet me pijn te bedenken dat jij daar alleen bent, me mist en naar me verlangt, terwijl ik me hier met efemere zaken bezighoud in plaats van me geheel aan mijn gevoel over te geven. Wat let me?! En o, Antonka, wat wil ik graag een half-Duitsertje hebben!Waarom lees ik zoveel in je zin ‘... een half-Duitser, die je zou afleiden en je leven vervullen?’ Waarom weet ik zo duidelijk wat je daarover allemaal hebt gedacht? Ik weet alles, alles wat je over me denkt. Maar misschien ook wel niet.Er is verwarring en strijd in me gaande. Ik zou er graag als een mens uit te voorschijn komen.Ik geloof dat ik zo onsamenhangend schrijf dat je het niet zult begrijpen. Maar probeer het. Lees niet alleen de woorden. Hoe houd ik het vol deze winter! Antonka, wil je me vaak schrijven dat je van me houdt, dat doet me goed. Ik kan alleen maar leven als er van me gehouden wordt. Tot die overtuiging ben ik gekomen.Wat ben ik een zwak mens! Ach Anton, Anton!Wat geeft het leven veel en wat gaan wij eraan voorbij. Het ergste is het voor mij wanneer ik besef dat ik als mens niets voorstel. Dat is verschrikkelijk. Ik wil me tegen je aandrukken, om me warm en geliefd te voelen. Ik zou eens goed willen uithuilen tegen je borst, met van die echte tranen. Mijn liefste, ik houd van je en ik blijf van je houden. Ik kan niet alles tegen je uitspreken wat ik op mijn hart heb.Slaap rustig, mijn lieverd. Straf me niet omdat we door mijn schuld niet samen zijn.Een dikke zoen. Ik moet een ruimere kijk op het leven krijgen.Ondanks alles voel ik me nu mild gestemd.Een kus, wees omhelsd.

Je hond

brief van Olga Knipper aan Anton Tsjechov (vertaling Anne Stoffels)

13Marcus Azzini

Voeten op de grond, hoofd in de wolken |

Sinds 1 augustus 2012 vormen Ruud van Meijel en ik samen de nieuwe directie en het bestuur van Toneelgroep Oostpool. Hij zakelijk en ik artistiek.In een tijd van bezuinigingen dragen we gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor het voorrecht om ons werk te mogen voortzetten, en de mooie plannen die we voor de volgende vier jaar hebben bedacht te realiseren. In een tijd waarin ondernemingsplannen, meer eigen inkomsten en hoge publiekscijfers hoog op de politieke agenda staan, zoeken we samen de balans tussen ondernemen en kunstenaarschap.Vergaderen is een heel groot aandeel van mijn nieuwe leven als artistiek leider. Directie overleg (DO), Staf overleg (SO), PR overleg (PRO), Artistieke overleg (AO). Allemaal even belangrijk, want vergaderen is het moment waarop we in elkaar investeren, het is voorbereiden op een goede uitvoering. Wij willen een artistiek bedrijf runnen, het gezond houden maar tegelijk onze artistieke visie, de inhoud en de kwaliteit van wat we maken als prioriteit behouden. En, in een tijd waar het ontwik-kelen van nieuw talent helemaal niet op de politieke agenda staat, daar ook aandacht aan geven. Dat is mogelijk maken.

Maar op dezelfde dag sta ik weer in de zaal, ben ik weer regisseur. Iemand die een groot aandeel in een gezelschap heeft, in een proces de initiator is. In hem wordt een idee geboren. Een regisseur is allereerst kunstenaar. Werkt hand in hand met andere kunstenaars. Iemand, die de kern van zijn creativiteit, zijn kunstenaarschap uitdaagt en verrijkt, bevraagt en doorvoelt. Iemand die mag zeggen: ‘Ik weet het niet.’ Iemand die alles ter discussie mag stellen. Kunstenaar zijn is maken. Aan mij de uitdagende taak de weg te zoeken tussen de leider en de kunstenaar. Tussen de schakel en de motor. Om die balans te vinden probeer ik mezelf blijvend open te stellen om geïnspireerd te raken zodat ik verder mensen kan inspireren.

Het boek Just Kids van Patti Smith heeft dat met mij gedaan. Zo mooi, zo krachtig! Ik kreeg het boek van mijn collega en vriend Erik Whien. En halverwege het boek, wist ik zeker: hier zit mijn volgende project in met Hannah van Wieringen, bewerker van (in) Koud Water.Just Kids gaat over het leven van poplegende Patti Smith en fotograaf en kunstenaar Robert Mapplethorpe. Het is een prachtig en uitzonderlijk document over hun leven, vriendschap, liefde en kunstenaarschap. Een portret van een relatie. Ik las het met tintelende opwinding uit, en de gedachte: dit gaan we doen, dit gaan we maken.

De laatste keer dat Patti Robert ziet, vlak voor hij sterft, beschrijft ze zo:‘Wij namen afscheid en ik verliet zijn kamer. Maar iets trok me terug. Hij was in een lichte slaap gevallen. Ik stond daar naar hem te kijken. Zo vredig, als een oud kind. Hij opende zijn ogen en glimlachte. Alweer terug?’ En viel weer in slaap. Een slapende jongeling gehuld in licht, die zijn ogen opende met een glimlach van herkenning voor iemand die nooit een vreemde was geweest.’

Zo’n beschrijving werpt mij met kracht midden in het verlangen voor altijd toneel te mogen maken, verhalen te mogen vertellen – met intensiteit, met een aanjagende levenslust.Met de voeten op de grond, als artistiek leider, maar met het hoofd in wolken als kunstenaar.

Marcus Azzini |< Robert Mapplethorpe en Patti Smith

15column

Ja, we kunnen wel zeggen dat ik een Oostpoolconnaisseur ben. Klinkt goed en het schept iets meer afstand dan ‘bewonderaar’. Ik heb veel Oostpoolvoorstellingen gezien en als connaisseur neem ik hierbij de gelegenheid te baat om de hoop uit te spreken dat Oostpool de ingeslagen weg na Tramlijn Begeerte blijft volgen. Je weet het natuurlijk nooit, ook niet als connaisseur. Je zit in die zaal en je bent toch bang dat er zometeen een actrice in d’r nakie keihard tegen het decor komt aanrennen of dat er ergens een stagiaire van de toneelschool in de hoek onder een tentzeil stage ligt te lopen. Jawel, deze connaisseur heeft ook Wat het Lichaam niet Vergeet en De Kleine Zeemeermin gezien.Ik geef toe, het is tot nu toe een poging tot recensie en dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn van een clubblad, dus ik laat nu de connaisseurrol los en ga over op de fanmodus. Zijn er grappige vrouwen in Nederland? Niet veel, althans, niet heel veel in mijn vakgebied. Het schijnt iets te maken te hebben met kwetsbaarheid en op een andere manier beoordeeld worden dan je wil. Ikzelf werd onlangs op straat herkend door iemand die zei: Hee, dat is Giel Beelen. Dat is ook een andere kwalificatie dan ik zou willen, maar mij hoor je er niet over.Er zijn wel veel actrices met een komisch talent in Nederland. Gelukkig maar, want er zijn veel grappige teksten geschreven en met Joeri Vos in huis komen daar alleen nog maar meer bij.Er zit een groot verschil tussen komisch doen en komisch zijn. Comedy zit niet in de grap zelf, maar in de context en het uitgangspunt. Boiling Frog was één van de beste comedy’s die ik op toneel heb gezien. Eén van de leukste actrices van Nederland zit gewoon bij de club: Kirsten Mulder.Ben ik fan van. Ze heeft de timing van een comédienne, het fysiek van een comédienne, en ze heeft zelfs de tragiek van een comédienne. Speelde de rol van d’r leven in Tramlijn Begeerte, maar geef die vrouw een well-made comedy en de hoofdrol – het liefst zo snel mogelijk. Joeri Vos en Kirsten Mulder, ik ben al bezig me erop te verheugen. Ik haal graag een scene aan uit mijn favoriete serie Studio 60. Een comédienne en de schrijver zijn met elkaar in dialoog. ‘Ze lachtten niet tijdens de ontbijtsketch, vanmiddag tijdens de repetitie wel, wat ging er fout?’ ‘Je vroeg om de lach.’ ‘Wat deed ik vanmiddag dan?’‘Toen vroeg je om de boter.”Kirsten Mulder vraagt om de boter. Altijd. En ik lach. Als fan én als connaisseur.

Jan Jaap van der Wal |

Jan Jaap van der Wal (1979) is stand-up comedian, cabaretier en televisiemaker. Recent maakte hij rond de verkiezingen het satirische programma Panache.

< Kirsten Mulder

16jongerenvoorstelling

Hard Candy |Trailervoorstelling naar de film Hard Candy

Als je geboeid bent kom je niet meer los

Een meisje gaat in op de suggestieve opmerkin-gen van een onbekende man in een chatroom. Hij wil haar in het echt zien. Ze maken een afspraak. Zij is veertien, hij bijna drie keer zo oud en fotograaf. De flirt wordt voortgezet, hij koopt kleren voor haar, neemt haar mee naar zijn indrukwekkende huis even buiten de stad. Dom van haar om mee te gaan. Er is recent een meisje verdwenen. Hij denkt: zij gaat wel plat voor de glamour en het succes voor de lens, zij gaat überhaupt wel plat. Zij heeft echter een geheel andere agenda. Zij gaat geen slachtoffer zijn. Zij ontpopt zich tot een wraakengel.

Hard Candy stelt ongemakkelijke vragen over de verantwoordelijkheid van volwassenen te-genover jongeren. We leven in een maatschappij waarin een geërotiseerde beeldcultuur de norm is geworden. Via internet maken jongeren anoniem kennis met zogenaamde vrienden, ge-schreeuw en gescheld, en de volwassen wereld van de sex. Inclusief alle beelden in de wereld, mooie en gruwelijke. De wereld ligt als afbeel-ding onder handbereik en dat is een groot ding – zowel positief als negatief. De voorstelling Hard Candy is gebaseerd op de gelijknamige film van David Slade uit 2005.Jongerenregisseur Timothy de Gilde en artistiek directeur Marcus Azzini werken samen in dit project dat in de trailer op scholen gespeeld wordt, en ook meerdere keren langs theaters gaat.

regie | Marcus Azzini | met Stefanie van Leersum en Mike Reus | vertaling Rob Klinkenberg | regie-assistentie Timothy de Gilde | vormgeving Morgana Machado Marques | muziek Bart Rijnink

Deze productie komt tot stand in coproductie met Theater Sonnevanck in Enschede. In de komende jaren zal Toneelgroep Oostpool twee keer per jaar een voorstelling voor jongeren in de leeftijd van 12–18 jaar maken in samenwerking met Sonnevanck.

Hard Candy speelt van 11.03 t/m 31.05.13Speellijst op p32–33

Kiki Lamers | Untitled, 2010oil on canvas, 90 x 80 cm

Courtesy Annet Gelink Gallery Amsterdam >

Een chatsessie op internet tussen LENSMAN319 (38 jr) en TANGAGIRL14 (14 jr)

Eindelijk eens een keer echt afspreken, baby?Ben GEEN baby, al zo vaak gezegd

Eerst zien, dan geloven.Lezen baby’s Zadie Smith?

Geen idee. Baby’s doen alsof ze lezen.Hoe weet jij dat? Bestudeer jij baby’s?

De enige baby die ik bestudeer ben jij.:)~~ wat doe je nu?

Behalve over jou fantaseren?Je zou me moeten filmen met die camera...

... hoef je niet te fantaseren

Die klus is zo klaar...... net als ik :P

Je windt me opWe gaan het doen

... afspreken bedoel ik.

Echt? Waar?Mijn oudere zus kan me afzetten bij Nighthawks.

Geef me een uurtje om te douchen.

Ik zie het voor me.Om elf uur na het ontbijt?

Goed. Douchen. Nu!Word jij bazig als je geil bent?

Plieeeezzzzz...Da’s beter. Zie je zo. xxxxoooo

18interview

Aan het eind van 2012 verlaat Carla van Heeckeren van Brandsenburg na een carrière van ruim vijfendertig jaar Toneelgroep Oostpool. Aanvankelijk werkte ze als oproepkracht bij Toneelgroep Theater, in het midden van de jaren zeventig, in de tijd dat Jochen Neuhaus het gezelschap leidde. In de jaren tachtig kreeg ze een vaste aanstelling bij Theater van het Oosten, ten tijde van Agaath Witteman. Nu wordt ze opgevolgd door Femke van Neerven.Iedereen in de Arnhemse theaterwereld, ook buiten het gezelschap, kent Carla. Het begrip costumière valt daar samen met haar. Drie, vier generaties acteurs en theatermakers hebben van haar vakmanschap kunnen profiteren. Een kort interview met Rob Klinkenberg bij haar afscheid.

Hoe komt een net meisje als jij terecht in het theater? |Per ongeluk. En ook omdat ik niet zo net was. Ik werkte als analiste bij de AKU (tegenwoordig AKZO), we hebben het over het midden van de jaren zestig. Ik kwam op wat ze daar 'verkeerde plekken' noemden, kroegen en de AKU-fontein, waar stickies gerookt werden. Niet door mij hoor. Maar ik ging wel om met mensen als Herman Brood, die hier op de academie zat. Ik was een beetje een groupie in dat circuit. Maar toen ze me bij de AKU betrapten in de bezemkast, met de man die mijn eerste echtgenoot zou worden, kon ik vertrekken.

De kostuums in? | Niet meteen. Het was wel zo dat ik vaak kleren maakte, mijn eigen rokjes bijvoorbeeld, dat is altijd zo geweest. Dat is niet zo moeilijk, ik heb het mijzelf geleerd. Ik ben toen een bedrijfje in theater-kostuums en balletkleding begonnen. Dat liep een beetje uit de hand, het werd allemaal teveel. Zelf voelde ik geen aansluiting bij de opdrachtgevers, dat vond ik niet fijn. Ik heb ook nog naailes gegeven met de vrouw van acteur Eric van der Donk. Toen er een kleedster ziek werd bij Theater mocht ik op voorspraak van Eric invallen. Ik heb later wel een cursus patroontekenen gedaan en ik ben op de Rotterdamse Snijdersschool geweest – maar die heb ik nooit afgemaakt. Eigenlijk ben ik een autodidact. En tot op de dag van vandaag ben ik bang dat ik door de mand zal vallen, dat iemand zegt: ‘hè, maar jij kan het helemaal niet.’

Wat is het verschil tussen een kleedster en een costumière? |De kleedster gaat mee op reis en verzorgt de kostuums, helpt bij verkledingen en doet de was. Een costumière is de assistent van de kostuumontwerper, zij maakt de kostuums in overleg, denkt mee en is de baas van het kostuumatelier.

Jouw atelier is mijn favoriete plek in het gebouw. Heel persoonlijk, altijd muziek tijdens het werk en wijn erna |Ja, heel veel mensen komen hier binnenvallen voor een praatje of om uit te huilen. En een heleboel dingen die hier staan zijn van mijzelf, boeken, muziek. Bij elke productie heb ik andere muziek, die erbij hoort. Niet inhoudelijk of zo, toevallig. Bij Wachten op Godot was het jazz, Ella Fitzgerald, bij De Misantroop was het tango. Ik houd ook erg van Maria Callas.

Jij hebt een grote kostuumcollectie in de opslag |Ja, ik ben een beetje nostalgisch, ik vind herinneringen wegdoen moeilijk. Zelfs van kapotte dingen houd ik, dan denk ik ‘maar er zit zo’n mooi kraagje op’. Maar het is vooral heel handig op de repeti-ties. De acteurs kunnen iets aantrekken, de ontwerper kan zich een beeld vormen, het helpt bij het ontwerpen. Op die manier worden onze kostuums heel veel gebruikt. Kostuums zitten op de huid, ze zijn ontzettend belangrijk voor het maken van een personage. En ze zijn flexibel, ze groeien mee, in tegenstelling tot decors, die meestal vroeg af moeten zijn.

Heb je een favoriet kostuum in de collectie? |Ja, ik houd heel erg van de damespakken van herenstoffen die ik voor Jan Versweyveld heb ge-maakt voor Richard II. Dat zijn een soort moderne afgeleiden van historische kostuums, die komen in de buurt van het ‘tijdloze kostuum’ waar velen naar zoeken, maar dat niet bestaat natuurlijk. De herenkostuums die ik gemaakt heb voor Dorien de Jonge voor Kleine Luiden in het Openlucht-museum vond ik ook fijn.

19interview

Ik heb zelf de kostuums voor Wachten op Godot gedaan, die liggen me ook na aan het hart. Stugge werkschoenen, bowler hats die speciaal uit Londen zijn gehaald, mooi dikke linnen overhemden. En dat dan gecombineerd met de gevechtsbroek die Sanne draagt of het jasje van Stefan.

Ik verwachtte een aantal spectaculaire jurken | Ik heb meer met herenkostuums, daar ben ik een uitzondering in. Ik houd van de soberheid en de rechtlijnigheid daarvan. De ruigte van veel mannenkleding vind ik mooier. Maar ik vind het ook leuk om een showcase te maken soms, zoals de feestjurk van Janneke Remmers in Wat het lichaam niet vergeet, of de gele jurk die Maria nu draagt in Tramlijn Begeerte. Zelf draag ik altijd sobere kleren. Een keer had ik bij een première van Leonard Frank een feestjurk aangetrokken om applaus in te gaan halen, maar ik heb hem vlak daarvoor weer uitgetrokken.

Heb je favoriete ontwerpers? |Dat is lastig, omdat je dan mensen tekort doet die je niet noemt. Maar als ik er twee moet noemen, dan zeg ik Bernadette Corstens en Leonie Polak. Bernadette is ongelofelijk eigenzinnig en sterk, die bedenkt dingen die niet voor de hand liggen. En ze geeft me enorm veel vrijheid bij het uitwer-ken en maken van de kostuums. Leonie Polak, die in de jaren negentig hier werkte voor Leonard Frank, kon echt een wereld scheppen, die dacht heel conceptueel na en maakte altijd een geheel. Ik vind dat een kostuum ontwikkeld moet worden tijdens het werkproces van de voorstelling. Het moet over een rol gaan, een idee vertegenwoordigen. Dat onderscheidt het van kleding.

Is er veel veranderd in de 35 jaar die jij hebt meegemaakt? |Ja enorm. Ik viel indertijd op de romantiek die om het theater hing. Eenentwintig acteurs, soms gingen we met drie kleedsters mee op reis, je ging met een matenlijst voor laarzen naar Londen, er kon heel veel. We hadden een eigen kapper en een eigen smid. Het is allemaal veel zakelijker ge-worden, er is steeds meer PR en cultuurpolitiek en steeds minder geld. Ik vind dat erg. Er zijn ook goede dingen, er wordt met minder pathos geacteerd, het melodramatische is weg.

Wat ga je het meeste missen als je ophoudt? |De mensen, jullie allemaal. De voeding vanuit het bedrijf structureert mijn leven. Het lijkt me ook moeilijk om straks zomaar binnen te lopen. Er verandert zoveel, alles gaat door zonder jou. Ik ga wel veel doen, ik vind heel veel dingen leuk. Ik heb een pup gekocht, ik heb mijn imkers-diploma gehaald en ik heb drie bijenvolken, ik ga schilderen. Ik ben een beetje bang om thuis te zitten. Daarom heb ik ook beperkingen opgelegd aan het aantal oppasbeurten dat ik voor mijn kinderen ga doen.

En je komt nog terug voor de reprise van Wachten op Godot |Ja. Daar verheug ik me op.

20advertentie

Breedlipneushoornvrouw

www.burgerszoo.nl

Burgers’ ZooAntoon van Hooffplein 1 | 6816 SH Arnhem

21Meet the BIMBO’s

22

BIMBO | Illusion is no longer possible because the real is no longer possible.Welcome to the desert of the real.| Jean Beaudrillard (1929–2007)

Prikkelende theatershow van makersduo Boogaerdt/VanderSchoot

BIMBO is een beeldende tv-installatie, die het midden houdt tussen een R&B-videoclip en een nachtmerrie. In een speciale publieks opstelling is de bezoeker getuige van een verontrusten-de peepshow vol citaten uit een wereld waarin onze identiteit meer dan ooit bepaald wordt door beeld. Want daar waar vroeger een beeld werd gebruikt om de werkelijkheid te illus treren, wordt vandaag de dag diezelfde werkelijkheid door het beeld gedicteerd. Ooit was porno een stiekem pleziertje in de marge. Tegenwoordig vinden we de publieke overdaad aan halfnaakte kronkelende vrouwen heel normaal. Is de sexy supervrouw het slachtoffer of de grote geëmancipeerde winnaar?

BIMBO is een prikkelende theatershow over de schijnvrijheid van de wereld waarin we leven. De makers laten zich inspireren door R&B-videoclips en op het veelvuldige gebruik van beelden uit de porno-industrie in heden-daagse reclame-uitingen.

BIMBO werd genomineerd voor de VSCD Mimeprijs en was te zien in de selectie voor het Nederlands en het Vlaams Theaterfestival als een van de tien beste voorstellingen van het afgelopen seizoen.

‘Knappe pornoperformance die begint als een tietenclip en geleidelijk een horrorclip wordt... een bloedstollende theaterinstallatie, waar je gebiologeerd naar blijft gluren’ | De Volkskrant‘Het contrast tussen de beeldschermen en de hijgende, zwetende en onmiskenbaar echte vrouwen maakt deze voorstelling anderhalf uur boeiend’‘Boogaerdt en Van der Schoot tonen een wereld waarin het zoeken naar schoonheid uiteindelijk leidt tot horror. Een rake karikatuur en eentje die je niet zomaar uit kunt zetten’ | Het Parool‘Onze aandacht wordt steeds weer naar beeld-schermen gezogen. Alsof wat daar gebeurt belangrijker of echter is dan de wereld achter dat scherm en achter ons zelf ’ | Trouw

door Suzan Boogaerdt, Bianca van der Schoot, Erika Cederqvist, Marie Groothof en Floor van Leeuwen | eindregie Sanne van Rijn | vormgeving Sacha Zwiers | muziekcompositie Wessel Schrik |lichtontwerp Gé Wegman | techniek Jurr van Diggele en Hugo Hendrickx | oorspronkelijke organisatie Theaterzaken Via Rudolphi, Marc Meijer, Andrea Nieuwendijk | productie Siri Klein Robbenhaar

BIMBO speelt in Huis Oostpool van 19 t/m 23.02.13 Speellijst op p32–33

kleine-zaalvoorstelling

25kleine-zaalvoorstelling

Small World | If you can dream it, you can do it!

Vanuit het levensmotto van meester-entertainer Walt Disney: If you can dream it, you can do it!,knutselt Boogaerdt/VanderSchoot in Small World aan een zelfgemaakte pretmachine die de absurditeit van onze spektakelmaatschappij viert. Een simpele voorstelling over een com-plexe wereld. Met smakelijke eenheidsworsten en bange dwergen.

Walt Disney verdiende zijn geld door oude volksverhalen te ontdoen van de duistere kant en ze aan te vullen met humor en liedjes. De personages die hij heeft gecreëerd zijn stereotype en simpel en de meeste zijn uitge-groeid tot wereldberoemde iconen, waarmee The Disney Company een jaaromzet haalt van meer dan 37 miljard dollar.

Small World onderzoekt de behoefte om de complexe grote wereld om te vormen tot een simpele miniwereld. Wordt de wereld een pretpark? Zijn we toeschouwer geworden van ons eigen bestaan? Of dwalen we als figuranten rond in een eindeloze virtuele realityshow? Een fictieve wereld waarin elk cultureel verschil en elke authentieke ervaring verloren is gegaan en waarin geen plek is voor chaos en diversiteit?

< Disneyfication (Mickey Mouslim) << Repetitiefoto uit Small World

Small World is, net als BIMBO, onderdeel van de serie Visual Statements, een reeks beeldende voorstellingen over de spektakelmaatschappij en de rol van de beeldcultuur in het leven van vandaag.

‘Geen ironie, geen cynisme. Boogaerdt en van der Schoot veroordelen niet, ze stellen iets aan de orde. Ze verbazen ons, ze vragen ons mee te denken. Ze confronteren. Ze maken theater. Ze zijn eigen. Eigenzinnig. Ze zijn goed, steengoed’ | Volkskrant‘Sterke scenes waarin fluwelen pret en destructie-ve hang naar spektakel gevoelig botsen’ | Trouw‘Intussen verrijst uit de puinhoop een felgekleurde pretfabriek vol slingers en lichtjes. Dit toevluchts-oord van plastic biedt een overzichtelijke schijn-werkelijkheid’ | Telegraaf‘Fijn om naar te kijken, zo precies zijn hun bewegingen, zo geestig de timing’ | Parool‘Met die berg zooi maken de vijf performers een reeks fascinerende, geestige of licht afstotende tableau vivants. Het creëren van fraaie beelden is aan de makers wel besteed’ | NRC

door Suzan Boogaerdt, Bianca van der Schoot, Erika Cederqvist, Marie Groothof en Floor van Leeuwen | regie Sanne van Rijn | vormgeving Wikke van Houwelingen | muziekcompositie Wessel Schrik | lichtontwerp Gé Wegman | techniek Jurr van Diggele en Hugo Hendrickx | oorspronkelijke organisatieTheaterzaken Via Rudolphi, Marc Meijer, Andrea Nieuwendijk | productie Siri Klein Robbenhaar

Small World speelt in Huis Oostpool van 12 t/m 16.02.13Speellijst op p32–33

26Moeizaam gesprek met Walt Disney

Hij was er weer.Ik lag in bed.Hij stond in mijn slaapkamer.Naakt.Ik vond dat niet erg.Dit keer was hij oud, zijn lichaam was oud.Zijn buik was dik.Hij had een kleine piemel en dikke witte benen met vlekjes.Ook dat vond ik niet erg.Omdat ik het belangrijk vond om dat niet erg te vinden.Ik was aan het compenseren.Hij glimlachte onder zijn snor.Ik glimlachte ook.Ik zei dat ik over hem gelezen had.Dat ik onder de indruk ben van hem.Van zijn invloed op de Amerikaanse cultuur, op de wereld.Hij zei: Door dierfiguren te gebruiken in mijn cartoons heb ik het publiek gevoelig gemaakt voor environmental issues. Ik zei dat ik dat indrukwekkend vond om te horen…Hij zei: Door Bambi is er bijvoorbeeld een national debat over hunting op gang gekomen.Ik zei dat ik Bambi geweldig vind en dat ik hem ook geweldig vind en dat ik denk dat er nog nooit iemand heeft bestaan die met zo’n kinderlijke, naïeve inbreng zo’n grote invloed op dewereld heeft gehad…Maar toen ik dat zei, dacht ik dat dat misschien niet helemaal klopt omdat alle invloedrijke mannen uit de geschiedenis heel kinderachtig waren. Het verschil tussen Walt Disney en zijn invloedrijke soortgenoten is alleen dat hij zijn kinderlijke verlangens niet verborg achter een zogenaamd volwassen beleid.Walt Disney was zijn hele leven verliefd op een modeltrein!Dat zei ik niet. U geeft de mensen hoop, zei ik. Hij knikte trots en een beetje zelfingenomen. Zijn piemel wiebelde zachtjes heen en weer.

Ik zei: Ik ga iets onaardigs zeggen. Zijn piemel stopte met wiebelen.Ik zei: Wij hebben daar niets aan, aan die hoop van u. Door ons hoop te geven, sust u ons in slaap. U verleidt ons een kleine overzichtelijke wereld binnen te stappen, u verandert het verleden in een boyhood adventure, u creëert een synthetische wereld en wij moeten de echte wereld daarvoor inleveren. U misleidt mij. En ik wil dat ook, dat weet ik, ik snak ernaar verleid te worden. Of misleid. Want ik vind het leven moeilijk. Ik ben de hele tijd bang dat het me niet lukt, leven. Ik ben verslaafd aan de hoop die u mij geeft. De hoop dat de twijfel en de pijn zullen verdwijnen. Ik wil vaste grond onder mijn voeten.

En toen kwam hij op de rand van mijn bed zitten en zei hij zacht: Ja dat weet ik, dat wil jij Bianca, want jij bent bang om te vallen. Maar je mag mijn hand vasthouden en ik zeg je dat het goed komt, dat je dromen werkelijkheid worden, if you can dream it, you can do it. Ik geef je de hoop op een betere wereld, wat is daar erg aan?

27Moeizaam gesprek met Walt Disney

Ik zei: U maakt me bang. Hoop en angst zijn van hetzelfde spul gemaakt. Ze komen beiden voort uit het gevoel dat ik iets mis. Een gevoel van armoede. Maar ik mis niets! Dat denk ik maar. Dat maken wij elkaar wijs. Omdat we willen geloven in een wereld zonder pijn. Omdat we denken dat als we niet ‘lekker kunnen genieten’ dat het dan niet klopt.

U zegt If you can dream it you can do it. En wij dromen ja. We dromen dat we een stabiel afzonderlijk iemand zijn, iets dat we IK kunnen noemen. Een IK die we steeds beter en groter en mooier kunnen maken. Maar hoe meer we dromen, hoe hoger de lat waar we in de werkelijkheid aan moeten voldoen. En hoe hoger die lat, hoe meer kans op mislukking. We denken: Ik lijd, dus ik ben een sukkel want Uncle Walt zegt dat als ik maar hard genoeg droom…. Maar lijden betekend niet dat er iets mis is. We lijden niet omdat we iets verkeerd hebben gedaan. We lijden omdat we lijden. ER IS STRONT! Ik weet dat u hem het liefst van het randje van de wereld veegt maar ik zeg u: De wereld heeft geen randje, de wereld heeft geen hek, geen muur met paarse heuvels. De wereld is rond én er is stront. En u verplaatst die stront. Maar in plaats van hem elke nacht weg te laten vegen door uw onderbetaalde medewerkers, zou u de stront beter kunnen laten liggen. Don’t throw anything away because there is no away.

Als u echt het beste met de wereld en met ons voorheeft dan zou u ons kunnen helpen kijken naar die stront. U zou ons die stront kunnen laten ruiken. U zou ons eraan kunnen laten voelen. We zouden kunnen zien wat voor kleur hij heeft. Uit welke substantie hij bestaat. We zouden er in een total experience met een treintje omheen kunnen rijden. Of er dwars doorheen. Dan zou-den we onder de stront zitten en dan zouden we ons schamen en we zouden afkeer voelen en gêne. En we zouden het wezen van schaamte en het wezen van afkeer en van gêne leren kennen en we zouden zien: DAT DAAR NIETS MIS MEE IS!En dan meneer, dan zouden we die hoop die u ons zo dolgraag wil geven, die zouden we dan niet nodig hebben. We zouden de hoop dat er een betere IK bestaat los kunnen laten en we zouden eindelijk de moed kunnen opbrengen om ons met de houvastloosheid op ons gemak te voelen.

U geeft ons hoop maar we hebben er niets aan omdat we onszelf zoals we nu bestaan niet zomaar kunnen negeren. U doet alsof ik niet besta, door mij hoop door mijn strot te douwen. Maar ik besta meneer! U niet. U bestaat niet. U bent dood, al sinds 1966.En ik droom u, in de hoop dat dat helpt. Want dat heeft u mij geleerd.Maar ik zeg u: Het helpt niet.En ga nou maar weer weg.

Maar hij was al weg, natuurlijk.Dat had iedereen al lang gezien. Behalve ik. Want ik was zo vol van mezelf dat ik met mijn rug naar Walt Disney toe, door mijn kamer liep te ijsberen, in mijn nachtpon, in het maanlicht, en ik had niet gemerkt dat er een zielig muziekje ondergezet was. En toen ik me dit alles realiseerde, viel ik dramatisch huilend op mijn bed en hebben de muizen en de babyvogeltjes me in slaap gezongen.

Bianca van der Schoot |

Vrienden zoeken is een vak apart, je vindt ze maar niet zo. Ze zijn heel schaars en goed verstopt, je krijgt ze niet cadeau.Wanneer je geld op zak hebt dan zwermen ze om je heen.Maar dat zijn niet de vrienden die je zoekt.Een echte vriend die vind je pas wanneer je zelf niet lacht.Die sleept jou door het donker van de nacht, tot je weer lacht.| André van Duin

Toneelgroep Oostpool heeft u nodig als vriend. We bieden troost, schoonheid en een warm onthaal. Het enige wat u hoeft te doen is de bijgevoegde kaart in te vullen. Dat kost u niets, behalve een beetje betrokkenheid.

Stuur de kaart op, ga naar toneelgroepoostpool.nl of scan de QR-code onderaan de pagina.Dan krijgt u het vriendenpakket, het O-magazine, toegang tot inleidingen en openbare repetities en nog veel meer.

Meer hoeft niet. Maar mag wel.Als u kunst belangrijk vindt, als u vindt dat je niet zozeer moet zeggen wat je denkt maar moet denken wat je zegt, als u de uitzondering interessanter vindt dan de regel en u houdt van theater, dan kunt u een donatie doen aan Toneelgroep Oostpool. Het gezelschap heeft de ANBI-status, waardoor uw gift aftrekbaar is. Ons rekeningnummer is 43 80 73 959. Of bel met het directiesecretariaat | t (026) 443 76 55

Een huis |Huis Oostpool is het eigen theater van Toneelgroep Oostpool. Het is gelegen aan de Nieuwstraat in het centrum van Arnhem, vlakbij de Rijn. Dit sfeervolle theater is de plaats waar het gezelschap repeteert, speelt, haar kostuums maakt en kantoor houdt. Bezoekers zijn voor en na de voorstelling welkom in de foyer voor een drankje en een hapje. Tot de zomer spelen de voorstellingen Tsjechov, Small world, BIMBO, Giselle en Stormvogels in Huis Oostpool.

Een huis te huur |Huis Oostpool heeft een eigentijdse en prettige uitstraling en is te huur voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten tot 350 personen. De zaal is voorzien van alle hedendaagse audiovisuele en theater-technische faciliteiten. Er is een deels uitschuifbare tribune met 220 zitplaatsen. De theaterzaal, de foyer en de studio kunnen afzonderlijk van elkaar voor uiteenlopende bij-een-komsten worden gehuurd; product- en bedrijfspresentaties, diners en buffetten of borrels en recepties. Toneelgroep Oostpool werkt samen met Café-Brasserie Dudok en Ma Guise catering.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het directiesecretariaat | t (026) 443 76 55

28vriend worden

29Huis Oostpool

Dimitri Antonissen, Grootgebracht uit Schrap me, Literair Productiehuis Wintertuin, 2010.

35grote-zaalvoorstelling

Wachten op Godot |Samuel Beckett

Nothing to be done

Wat kan ik doen, vraag ik me af, om hun tijd te doden. Ik heb ze beentjes gegeven, ik heb ze over het een en ander gesproken, ik heb hun de schemering verklaard, dat is allemaal wel waar. Maar is het genoeg, dat kwelt me, is het genoeg?’ | Pozzo in Wachten op Godot

Eind 2009 speelde Toneelgroep Oostpool met opvallend succes in de regie van Erik Whien ‘het beste toneelstuk aller tijden’: Wachten op Godot van Samuel Beckett. De lichte toon, de heldere interpretatie en het spel van de gehele cast werden geroemd. Nu keert dezelfde voor-stelling terug in een hernieuwde versie voor de grote zaal.Wachten op Godot is beroemd en berucht als het meest gespeelde moderne toneelstuk ter wereld. Het gegeven is simpel: twee mannen staan bij een kale boom te wachten op iemand die waarschijnlijk zal komen. De mannen lijken zwervers, clowns, filosofen, die op de rand van de wereld staan, en daar groots en potsierlijk op blijven balanceren. Iedere uitgesproken gedach-te, elke kleine handeling is een daad, een grap, een provocatie, een poging waarmee de tijd verstrijkt. In onwetendheid blijven deze mannen toch wachten – samen.

< Sanne den Hartogh in Wachten op Godot

De schrijver en dichter Samuel Beckett (1906-1989) wordt wereldwijd erkend als één van de belangrijkste toneelschrijvers van de twintigste eeuw. Tevens was hij een grondlegger van het moderne toneel. Met het beeld van de twee wachtende personages uit Wachten op Godot heeft Beckett een raadsel opgegeven dat blijft intrigeren.

‘Precies vakwerk... haalt de poëzie van Beckett naar boven’ | NRC‘Puur en helder… een ‘sterke’ Godot’ | Trouw‘Een frisse en toegankelijke vertolking... prima acteurs, feilloos gevoel voor timing’ | De Volkskrant‘Sanne den Hartogh en Stefan Rokebrand zijn goed op elkaar ingespeeld’ | De Telegraaf

tekst Samuel Beckett | vertaling Jacoba van Velde | regie Erik Whien | met Joep van der Geest, Sanne den Hartogh, Phi Nguyen, Marcel Osterop en Stefan Rokebrand | decor Mieke Wolters | kostuums Carla van Heeckeren van Brandsenburg | licht Han Verweijen | dramaturgie Rob Klinkenberg

Wachten op Godot speelt van 30.03 t/m 11.05.13Speellijst op p32–33

Hoe verder hij gaat, hoe beter ik me voel. Ik wil geen filosofietjes, tractaten, dogma’s, uitwegen, waarheden, antwoorden. Ik wil niks uit de koopjeskelder. Hij is de moedigste, meest ge-nadeloze schrijver die er is, en hoe meer hij me met mijn neus in de stront drukt, des te dank-baarder ik hem ben. Hij besodemietert me niet, hij maakt me niets wijs, hij doet niet aan zoete broodjes, hij probeert me geen wondermiddel of rechte pad of openbaring of een handvol kruimels aan te smeren, hij verkoopt me niets wat ik niet wil hebben – het kan hem geen reet schelen of ik het koop of niet – hij haalt zijn hand niet over zijn hart. Ik koop zijn waar, alles, de hele santenkraam, want hij kijkt onder elke steen, laat zelfs de maden niet met rust. Hij schept een wonderschoon oeuvre. Hij is een wonderschone schrijver.

Harold Pinter over Samuel Beckett |

36

37repetitiefoto’s Wachten op Godot

Jessie Wilms in Jandergrouwnd, de Warme Winkel in co-produktie met Toneelgroep Oostpool

40ArtEZ voorstelling

de hand gelopen quarter-life crisis, over een linkse en een rechtse politicus die niet zijn opgewassen tegen het opkomend populisme en dichtte over de stormvogel, de koene geveder-de kameraad die het symbool werd van de revolutie. Zoveel richtingloosheid bij elkaar – daar herken ik onze tijd in terug.

Staan we op de drempel van een nieuwe tijd, of is dit het requiem voor een tijdperk dat zijn laatste adem uitblaast? Waar gaan we naartoe met ons land, met ons leventje? Wie is eigenlijk onze vijand, wie of wat is ons grootste probleem?We leven in woelige tijden en we zijn niet de enigen. De Russen hadden er ook al last van. Aan het einde van de negentiende eeuw en op de drempel van de twintigste, stond er een hoop te gebeuren, maar wist niemand nog precies wat. Net als bij ons wordt de grootste worsteling achter de politieke strubbelingen gevoerd met jezelf. Want wat moet je met jezelf als niet dui-delijk is in welk licht je je leven moet plaatsen? Als je niet weet waar je deel van uitmaakt? Hoe kun je weten waar je deel van uitmaakt?Moeten we onszelf niet uit ons getob katapul-teren? Moeten wij geen stormvogels zijn?

Mijn gevoel zegt me dat je de mens hartstochte-lijk moet liefhebben en uit die liefde moet je de kracht kunnen putten om de zin van het leven te begrijpen.

tekst Maxim Gorki en anderen | regie Casper Vandeputte | regie-assistentie Ursel Braaksma | dramaturgie Rob Klinkenberg | met Eva Heijnen, Tom Jaspers, Anna Keuning, Anna Nijenhuis, Niels Quist, Laurien Riha en Ali Zijlstra

Stormvogels speelt van 28.05 t/m 02.06.13Volledige speellijst op p32–33

Maxim Gorki met zijn portret naast de schilder Grigorjev, 1926 >

Vladimir Poetin opent de kraanvogeltrek door zelf voorop te vliegen, september 2012 >>

Stormvogels |Die nieuwe politiek is een doodgevaarlijk verschijnsel. En in een land dat er geen enkele eigen filosofie op nahoudt, in een land waar iedereen de dingen toevallig oppikt bij zijn buurman, moet het wel een vruchtbare bodem vinden… Wij gaan altijd met alles over de schreef, dat is een ziekte van ons.| uit Vijanden van Maxim Gorki

Na Angels in America in 2011 is er ook dit voor-jaar weer een samenwerkingsproject tussen de ArtEZ Toneelschool en Toneelgroep Oostpool waarin het gehele derde jaar van de opleiding meespeelt.In overleg met de studenten heeft regisseur Casper Vandeputte (bij Oostpool werkte hij mee aan Zomergasten en Till the fat lady sings) gekozen voor een montage van teksten die gaan over ‘De Revolutie’, waarbij teksten van de befaamde Russische toneelschrijver en staatsli-terator Maxim Gorki centraal staan.Hieronder enkele notities van de regisseur bij de start van het project.

Toen ik ruim een jaar geleden Vijanden van Gorki las, moest ik lachen om alle politieke pa-rallellen met het Nederlandse systeem. Het gaat over een opkomende populistische beweging die korte metten maakt met de oude politiek. Er is een vergoelijkende linkse politicus en een ferme rechtse – en die wordt doodgeschoten. Alleen dit verhaal brengen vind ik te simplis-tisch, en misschien is het stuk ook niet sterk genoeg, maar de elementen zijn ijzersterk. De discussies over de samenleving bijvoorbeeld, waar ook bovenstaande citaat uit komt.Valt er niet wat te puzzelen? Alle verwarde Russen op één hoop? Failliete elite, existentiële twijfelaars, verwende rijkelui?Gorki schreef stukken over zwervers, over een verwende intellectuele jonge elite met een uit

(Casper Vandeputte gaf voor de repetities deze revolutionaire vragenlijst aan de acteurs)

VRAAG 1! wat maakt jou ziek?VRAAG 2! Wie wil jouw hoofd op een stok? Waarom dan?

VRAAGje!Hoe gaat het nou met je, goed en met jou, ja best hoor wel erg hè, wat je leest enzo, ja heel erg, maar hé ik moet weer vandoor, oke doei.

VRAAG duizend!Maak hier een lelijke tekening over de onmogelijkheid.

VRAAG 5!Waar wil je van af?

Nou en.

‘Wie zegt dit’

‘Dat lukt je nooit’ Wie zegt dit?

Helpt het om te doden?

Giselle | Liefde is sterker dan de dood. Zeggen ze.

Jongerenvoorstelling over de romantiek, naar het beroemde ballet van Perrot. In samenwer-king met Introdans.

Giselle is een eenvoudig meisje dat van dansen houdt. Ze danst niet alleen met haar vriend uit het dorp, maar ook met Albrecht, een onbeken-de knappe jongeman, die onbereikbaar voor haar zou moeten zijn. Haar moeder waarschuwt haar ernstig voor hem. Als Giselles vriendje de identiteit onthult van de man met wie ze danst tot ze erbij neervalt, – en dat hij al verloofd is– sterft ze van verdriet. In het dodenrijk sluit zij zich aan bij het leger van vrouwen die zich wre-ken op de romantische liefde door mannen de nek om te draaien. Maar als haar Albrecht daar arriveert, probeert Giselle hem toch te redden.

Timothy de Gilde (Toneelgroep Oostpool) en Adriaan Luteijn (Introdans) vroegen Marcel Osterop om op basis van deze balletklassieker nieuw materiaal te schrijven voor veertig jonge-ren en twee gerenommeerde performers: actrice Juul Vrijdag en danseres Karin Lambrechtse. Spelend en dansend gaan de jongeren op zoek naar de ware, het perfecte, die ene alles over-heersende passie – kortom, dat wat het be-langrijkste is als je rond de 15 bent. Het moet absoluut zijn, het moet in een witte tutu, het moet moedig en sterk en voor eeuwig zijn – voor minder doen we het niet. De dood of de gladiolen, en als het kan graag allebei.

Al drie seizoenen lang maakt Toneel-groep Oostpool met jongeren een ‘co-ming-of-age’-voorstelling, met begeleiding van stagiaires van de ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten. Na Verona aan de Rijn, Voorjaarsont-waken en Eli Eli dan nu de donkerstralende, bitterzoete, allesverslindende wereld van de Romantiek. En als je moeder je niet tegenhoudt, dan doet de werkelijkheid het wel.

tekst Marcel Osterop | regie Timothy de Gilde | choreografie Adriaan Luteijn (i.s.m. Intro-dans Interactie) | actrice Juul Vrijdag | danseres Karin Lambrechtse | met Laura Algra, Simon Boer, Inge Breur, Joris Christ, Bela Dijkman, Loes van Driel, Abel Enklaar, Ellie de Lange, Annika Leeuwenkuijl, Hanna Meijer, Jonas Rensen, Stella Toonen, Immi Verwer, Rebecca van de Vliert en Jazzy van Wersch (spel) | Shijoya Bergland, Debbie Hilderink, Lody Pluimers, Kristian Riemersma, Kyra Rozalina, Jetske Straatsma, Merel Sweers, Birgit Tichelman, Kees Top, Sterre Twaalfhoven, Maaike van Veggel, Clarissa de Vries en Coco Weidijk (dans) | Burcu Aslan, Kevin Bouanane, Sanne Couweleers, Salomé van Grunsven, Jip Hoestra, Laura Overbeeke, Su Zhang Schrijner en Els van der Voort (muziek) | Marsha Bruinen, Manna Duk en Fabiënne ’t Mannetje (vormgeving) | choreografie-assistent Chantal de Vries | regieassistent Lisette van Maanen (ArtEZ) | repetitor dans Katharina Scheidtmann (ArtEZ) | muziek Paul Rittel (ArtEZ) o.l.v Lennart Siebers | vormgeving Len Peterkamp (ArtEZ) o.l.v. Frank Blommestijn

Giselle speelt van 03 t/m 12.05.2013Speellijst op p32–33

43coming of age voorstelling

Wat een kind is een mens! Om zo te hunkeren naar een blik! Wat een kind is een mens! – We waren naar Wahlheim gegaan, de dames per koets, en tijdens onze wandeling daar dacht ik dat ik in Lottes zwarte ogen – ik ben een dwaas, vergeef me! – je zou ze moeten zien, die ogen! –Maar laat me kort zijn (want mijn ogen vallen dicht): de dames stapten weer in, rond de koets stonden de jonge W…, Selstadt en Audran en ik. Door het portier werd er met de heertjes ge-babbeld, die dan ook behoorlijk vlot en vrolijk deden. – Ik zocht Lottes ogen; ach, ze gingen van de een naar de ander, maar naar mij, naar mij! – die daar enkel en alleen op haar bedacht bij stond! – naar mij gingen ze niet! Mijn hart zei haar duizendmaal gedag, en ze zag me niet! De koets reed weg, en er stonden tranen in mijn ogen. Ik keek hem na en zag Lottes kap door het portier naar buien komen, ik zag dat ze omkeek – naar mij? – Lieve vriend, in die onzekerheid zweef en beef ik, en daar troost ik me mee: misschien heeft ze wel omgekeken naar mij! Misschien – Goedenacht! O, wat een kind ben ik!

uit | Het lijden van de jonge Werther, Johann Wolfgang Goethe

44coming of age voorstelling

46Club

Club Oostpool | Kleine briljantjes en vage acts met theater, muziek, dans, poëzie en beeldende kunst Sinds 2009 verbouwt Toneelgroep Oostpool haar Huis Oostpool drie maal per jaar om tot Club Oostpool. En daar gaan we mee door. In ons eigen huis, maar ook op locatie in de stad. Met jonge kunstenaars die hun werk op alle manieren tussen de toeschouwer plaatsen. En dat kan goed gaan of fout gaan, maar dat het moet gebeuren is duidelijk. You can’t swim if you don’t paddle. Club is Club. Jonge makers uit de regio die gezien moeten worden krijgen zo een platform en het publiek krijgt in een informele setting de nieuwste acts gepresenteerd. clubvormgeefster |Morgana Machado Marques

clubredactie |Marcus Azzini, Robin van der Beek, Frank Blommestijn en Timothy de Gilde

Club Oostpool |juni 2013 i.sm. MoBAaug 2013 i.s.m. de Nieuwstraatdec 2013 i.s.m. ArtEZ

48zomerproduktie op locatie

Spectaculaire Voorstelling | De verveling is de betoverde vogel die het ei van de ervaring uitbroedt Walter Benjamin, filosoof 1892–1940

We leven in het tijdperk van Spectaculaire Ervaringen, waarin alles draait om de mogelijk-heden en de potentie. Onze menselijke zoek-tocht naar betekenis heeft zich vertaald in een voortdurende beweging van het ene gebied naar het andere. We hebben deze beweging nodig om het gevoel te hebben dat we ervaringen opdoen. Zo komt het dat iets ervaren voortaan inhoudt dat je ergens precies zolang doorheen gaat totdat je een duw krijgt om weer ergens anders te komen. We worden bewogen.We hebben niet meer het instinct om een han-deling te isoleren en die met al onze aandacht uit te voeren. We leven steeds meer vanuit de overtuiging dat het wezen van de dingen niet in de diepte verborgen ligt maar over de opper-vlakte is verspreid. We maken de handelingen waarmee we ons bezig houden juist lichter en sneller zodat we weer verder kunnen. De beweging is de hoogste waarde. En we vervelen ons nooit.

Is verveling belangrijk? Hebben we er met dit nieuwe bewegelijke instinct iets waardevols bij gekregen of hebben we juist iets verloren? En als het voortdurend om de beweging gaat, hoe kan je dan weten waar je heen wilt of zijn waar je bent?

In de zomer van 2013 maken Suzan Boogaerdt en Bianca van der Schoot in samenwerking met Laura van Dolron, een Bekende Nederlander en 10 mannelijke performers een boeddhistisch spektakel in de buitenlucht. Te zien op Oerol en andere grasvelden.

met o.a. Suzan Boogaerdt, Laura van Dolron, Bianca van der Schoot, Dwayne Toemere,Erik Whien | vormgevingsadviezen Marc Warning

Spectaculaire Voorstelling speelt van14.06 t/m 11.08.13Speellijst op p32–33

De grootste steiger ter wereld, Greenwich 1998 >>

51een absurd gesprek

Pozzo voor amateurs verklaard |Een absurd gesprek tussen Ali Ben Horsting en Joep van der Geest over Pozzo in Wachten op Godot

Vanaf zaterdag 30 maart wordt Wachten op Godot hernomen. De nieuwe voorstelling is dezelfde die in het najaar van 2009 gespeeld werd in de regie van Erik Whien, maar is nu ook te zien in grotere zalen. De rollen van Pozzo en Lucky worden overgenomen door Joep van der Geest en Marcel Osterop. De scheidende Pozzo, Ali Ben Horsting, en de nieuwe voerden een eerste gesprek. Rob Klinkenberg tekende het op.

Ali | (met de deur in huis) Voor Pozzo kan het eigenlijk niet wat we nu doen. Voor hem geldt: ‘ik zit nu rustig achter het schotje, op die vloer met die korrels, met Lucky, en met het zweepje in mijn hand, te wachten tot ik op mag. En daar kan ik fantaseren over een gesprek’. Joep | (begrijpt het niet goed, heel voorzichtig) Wie bén jij nu?Ali (als Pozzo) | Ik ben Pozzo. Oké, ik heet natuurlijk niet echt Pozzo, maar hoe ik heet doet er niet toe. Ik ben acteur. Ik heb heel veel in het amateurcircuit gespeeld, en altijd hoofdrollen, ik heb veel succes gehad. En het is te gek dat ik nu bij het echte gesubsidieerde toneel ben.Joep | Ja maar, wij zitten hier bij elkaar... want ik moet straks jou gaan worden.Ali | Dat kan niet.Joep | Dat moet toch wel kunnen – anders...Ali | Hummm... in mijn fantasie kan het natuurlijk wel.Joep | Wat ik moet ik daarvoor doen, om jou te kunnen worden. Heb je tips?Ali | Hmmm... eh, dat is lastig...Joep | Moet ik juist dingen laten?Ali | Je kunt me misschien nadoen...Joep | Precies, dat bedoel ik.Ali | Kun je proberen... Moet je wel heel goed naar me kijken. Goed opletten wat ik doe en hoe ik dat allemaal doe. Het is heel modern toneel hè, het is een hele moderne opvatting. Joep | Ja...?Ali | Dus jij gaat Pozzo nadoen?Joep | Ja.Ali | (grinnikt) – Jij gaat míj nadoen?Joep | Ja.Ali | Nou veel plezier daarmee. Maar waarom doe ik niet mee?Joep | Omdat jij dat niet wilde.Ali | Hè!? Nee, dat klopt niet. Ik wil altijd meedoen. Zodra dat stuk begint, ben ik er. En ik sta de hele tijd met drie debielen op de vloer die zeggen dat ze een rol spelen. Vladimir en Estragon en Lucky: die doen de hele tijd alsof. Die zijn de hele tijd in de weer met ‘de vierde wand’ en zo – maar dat doen ze héél ongeloofwaardig... en ondanks het feit dat ik uit het amateurtoneel kom, heb ik dat feilloos in de gaten.Wat heel onhandig is, is dat ze nauwelijks handelen. Ze zijn de hele tijd aan het praten en aan het wachten en zo – ‘actief wachten’ noemen ze dat dan zelf, haha – maar ja... Dus als ik opkom, ja dán gebeurt er pas wat.(Acteurs en het personage lachen hard)


Joep | Oké, waarom kom je dan niet eerder op?Ali | Ho ho, dat staat niet in het stuk. En de regisseur, Erik Whien, heeft gezegd: we doen het volgens de principes van Beckett.Joep | Wat ik interessant vind, Pozzo, is dat je hoe je collega’s acteren ouderwets vindt...Ali | Ja, ik speel namelijk met een knipoog.Joep | Wat is dat?Ali | Die Vladimir en Estragon lijken zich niet bewust van het feit dat ze op een toneel staan, ha ha ha. Die spelen niet, die zijn het. Terwijl: ik speel het. Ik ben Pozzo én ik speel Pozzo.Joep | Maar wat is dan de knipoog?Ali | Die is: ik weet wel dat dit toneel is. En ik weet wel dat ik jullie belazer. En ik weet ook dat jullie belazerd willen worden. Joep | Dus met een knipoog spelen is nieuwerwets?Ali | Nee, je bewust zijn dat je een rol speelt is nieuwerwets.Joep | Dat vind ik weer ouderwets.Ali | O. Het kan zijn dat ik het bij het verkeerde eind heb. Ik kom natuurlijk maar uit hetamateurtoneel. Maar voor mij was het een hele openbaring dat ik voortdurend opdrachten kreeg om hele ingeleefde zaken te spelen en dat ik vervolgens aan het publiek mocht laten zien dat het maar toneel was.Joep | Aah, voor jou was het letterlijk nieuw, dat je mocht spelen met die knipoog.Ali | Ja. Maar wel allemaal naar het script hè, want wij doen precies wat er staat. Dat heb ik ook met Erik besproken.(Joep kijkt verbijsterd maar geamuseerd naar Pozzo)Ali | (buigt zich naar voren) Even off the record, ik geef het maar prijs nu. (als Ali Ben) Pozzobestaat alleen in het stuk. Maar dat weet hij zelf niet. Hij denkt dat hij een acteur is die het op een hele goede manier doet. Maar hij is Pozzo. Dus hij weet niet – en dàt is ook de essentie van het stuk – dat hij elke avond weer hetzelfde rondje loopt. Het een is een soort Sisyphusverhaal. Hij weet niet dat er iets anders bestaat. Hij denkt gewoon dat hij een mens is, maar hij is een personage.Joep | Die anderen proberen in ieder geval nog om elkaar te begrijpen.Ali | Ja. Als je opkomt met Lucky dan zeggen ze ook ‘wat een rare kerel’ en ‘wie is dat?’ De jeu van de attitude van Pozzo – en daar had ik veel plezier om bij het spelen – is dat hij denkt ‘dit is een heel saai kuttoneelstuk en die twee mannen doen niks en uiteindelijk wordt het stuk leuk omdat ik er ben’. Dat klopt ook, het sluit naadloos aan op hoe Beckett het geschreven heeft, je kunt er alles in kwijt. Joep | Het lijkt me leuk om dat te imiteren. Dan kan ik weer spelen dat Pozzo eigenlijk Ali Ben is...Ali | Pozzo overdrijft in alles. Hij moet wel een amateur zijn, want het is allemaal te groot en te zelfingenomen.Joep | Maar hij heeft wel een goede tekstbehandeling...Ali | Eh ja...Joep | Hij legt geen klemtoon verkeerd...Ali | Oooh, daar heb je me. Ik ben te ijdel geweest eigenlijk! Dat heb ik laten liggen. Goed idee.En in het tweede deel zijn de rollen omgedraaid. Dat staat ook in het stuk. Dat speelt hij dus ook.Joep | Wat?Ali | Dat hij blind is. Joep | Maar hoe is dan zijn verhouding tot het stuk?Ali | Hij let helemaal niet op de rest. Hij heeft een act. Twee eigenlijk. Joep | Hij entertaint?Ali | Ja, toneelspelen, dat is voor hem het mooiste wat er is. Je komt op en je doet je act. Joep | Het mooiste wat er is... Voor hem of voor het publiek?Ali | Voor hem. En hij denkt dat het publiek ermee weg loopt. En dat doet het ook.Joep | Dus hij wil eigenlijk gewoon genieten?Ali | Ja en dat doet hij ook. Maar niet in het tweede deel natuurlijk, want dan is hij een tragedie aan het spelen. Dan is hij blind en dat is heel erg...Joep | Dus Pozzo vindt het ook een heel modern stuk? Iets wat in het begin een komedie is dan een tragedie. Dat is eigenlijk heel postmodern.


Ali | Ja dat is het ook. Het is een kermis. Het is geen Aristotelisch stuk, het staat stil.Joep | En dat doet Pozzo niet graag. Pozzo speelt graag Aristotelische drama’s. Ali | Weet je, die Vladimir en Estragon proberen te erkennen wat de leegheid van het bestaan is, zoiets. En Pozzo vertegenwoordigt iemand die zijn leven vorm geeft en daar alle consequenties van moet dragen, maar zich niet bewust is van het feit dat hij sterfelijk is. Je kunt geen psychologische uitleg op hem leggen. Dat doet Beckett ook niet. Pozzo heeft alleen maar een leven in dat stuk. Hij denkt zelf dat hij een leven daarbuiten heeft, maar dat is natuurlijk niet zo. Daarom is Pozzo eigenlijk onmogelijk te vervangen. Maar hij wordt wel altijd overal ter wereld altijd gespeeld en zegt overal dezelfde dingen. Hij heeft honderden dubbelgangers zonder het te weten. Dat klopt ook wel bij het stuk, dat een eindeloze vlakte is. Joep | Ja, maar dat vindt Pozzo niet. Hij heeft een veel positievere kijk erop.Ik denk dat het leuk is voor de mensen om eens te lezen hoe een acteur een rol interpreteert. Want een rol bestaat helemaal niet, het zijn slechts letters op papier. Jij blaast dat leven in.Maar ik heb nog iets. Wat is het verschil tussen een amateurtoneelspeler en een professional, in hoe ze dat spelen?Ali | Pffff... moeilijk. Ik vind het altijd opvallend dat amateurspelers zo met het publiek bezig zijn en daar zo van genieten. Dat denkt Pozzo ook: iedereen komt die avond voor hem. Hij vindt zichzelf natuurlijk geen amateur, hij denkt: ‘ik ben de beste acteur van Nederland. Waarom mag ik nou niet op?’Joep | Dus liefhebberij is wat de amateur van de prof onderscheidt?Ali | Eerder het jezelf niet als kunstenaar zien.Joep | Hmm, dan ben ik ook amateur.Ali | Je mag het ook wel leuk vinden natuurlijk. Maar jij bent als prof toch vooral bezig met wat een stuk wil en de regisseur wil zeggen – Jij hebt altijd heel veel waaromvragen, Joep. Joep | Misschien hebben veel amateurs niet het instrumentarium om iets vorm te geven. Ali | Dat is ook zo leuk aan ze. Ze nemen iets mee op het toneel zonder dat ze zich daarvan be-wust zijn. Professionals moeten dat dan weer vormgeven. Joep | Maar ik kan me herinneren dat Pozzo best trots is op zijn stem. Dat schallen.Ali | Ja, hij houdt wel van Ko van Dijk, schmieren, ja. Ik ging soms dwars door Sanne heen praten, dat bleek niet goed te zijn voor het stuk, maar het was wel goed om de grens te verkennen. Pozzo geniet intens, hij gaat ook meteen zitten als hij opkomt hè? Niemand zit in dat hele stuk, maar hij komt op, slaat Lucky, en gaat eens even lekker zitten. Joep | Wisten je collega’s van jouw spelingang?Ali | Ik heb het alleen aan Lard verteld.Joep | Ik vind dit wel bijzonder. Dat je het aan mij vertelt, als opvolger, dat snap ik, maar dat je laat publiceren... Ali | Hoezo? Dat maakt toch niet uit?Joep | Nou het is toch een beetje de goochelaar die zijn truc laat zien. Ali | Ik speel natuurlijk al een tijd niet meer. Misschien dat ik het daarom niet ervaar als iets waardevols dat ik weggeef. Joep | Ik ben superblij dat je het me vertelde, ik dacht meteen: ‘yes, dat is het. Dat vind ik tof om over te nemen’. (denkt na) Een goede reden om dit allemaal wel te delen, is dat je het publiek kunt laten zien dat toneelspelen een vorm van werken in je fantasie is. Ali | Ja! Je wilt iets bewerkstelligen bij het publiek. Dat iedereen in de zaal denkt 'waarom is het lastig voor hem, wat is er aan de hand?! Als acteur heb je daar de woorden niet voor.Joep | En dat is maar goed ook. Want als we dit allemaal gingen uitleggen voor het doek openging, dan werd het enorm saai.Ali | Ehhhhh...

55column

Tovenarij |

Soms – en dit is een magie die ik aan kunstenaars wil toeschrijven, komt er dwars door tijd en ruimte een geheim tot leven.

De premiere van Tramlijn Begeerte in de Arnhemse Schouwburg. Het weergaloze verhaal, dat vanaf de eerste woorden als een losgebroken en tegelijk angstig beheerst dier op je af komt stormen, komt tot zijn schrijnende climax. ‘Help-haar!’ Wil ik roepen vanaf rij 9 ergens middenin, – ‘Waarom-helpt-niemand-haar!’ Maar het laatste woord is gesproken. Donkerslag. De geladen stilte vlak na de voorstelling en vlak voor het applaus. De meest volle leegte. Zaallicht aan. Dan applaus. Het dankwoord dat je als publiek tot je beschikking hebt. Uit de gezamenlijke ervaring klappen we onszelf terug in ons eigen lichaam.

Die avond, na het applaus stromen we de zaal uit, de trappen op naar de bovenzaal, stil, aangedaan na de teloorgang. De glitterende dansvloer lijkt vooralsnog een onmogelijkheid. De schalen met hapjes nog even veel te gezellig. We zwijgen nog altijd, glimlachen flauwtjes naar elkaar. Hannesen toch maar met hapjes in plastic bakjes en aangereikte glaasjes prosecco. Mijn gezelschap ziet een bekende en ik sta alleen bij de deur. Met de woorden ‘wat heb ik met mijn zus gedaan’ nog galmend in de oren kijk ik op. Enter heer in tweedkamerjas. Moedig modemoment, denk ik nog. De ogen boven de kamerjas kijken geamuseerd mijn kant op en dan is het al te laat. ‘Dag,’ groet ik. Ik ben een beetje een lul met gedag zeggen. Lees: ik heb er niet echt controle over. Hij knikt. Hij lijkt verbaasd zoveel mensen in zijn woonkamer te zien en tuurt om zich heen. Naar zijn leunstoel? A la Olivier B Bommel? Gaat het wel goed met hem, denk ik ongerust. Misschien is: gaat het wel goed met mij, gepaster. Is er hier niet vlakbij een crisisopvang?

‘Wat brengt u hier vanavond?’ vraag ik zo neutraal mogelijk, – ik wil niemand beledigen met ver-onderstellingen. Voor het gemak negeer ik dat hij op zijn sjieke pantoffels in verdacht romantisch sepia naast me staat (denk instagram). Hij spreekt zacht en een beetje geaffecteerd. ‘Ach. Als er werkelijk zoveel mensen eenzaam zijn, waar het wel naar uitziet, zou je wel een onvergefe-lijke egoist zijn, in je eentje eenzaam te zijn.’ Ik knik verbijsterd. Dit lijkt me bij uitstek een goede reden voor theaterbezoek. Dus ik houd mijn waffel om het moment niet te verbreken. We staan zwijgend zij aan zij, de voorbij schuifelende menigte in te staren. Mijn gezelschap stapt door het glittergordijn onze kant op. De heer draait zich om. ‘Gaat u alweer?’ vraag ik. Moet ik iets doen? Meelopen? Hij draait zich half naar me toe. ‘Soms is het tijd om te gaan.’ Ik knik een beetje onhandig, alsof ik dat begrijp. ‘Ook al heb je geen bestemming.’ Ik besluit dat dit moedig is, hoe dan ook. En vertrouw hem. Hij beweegt zich langzaam door de mensen richting uitgang bij de bar.

Mijn gezelschap slaat een arm om me heen. ‘Ik wil ook tovenarij,’ stiet ik uit. Mijn gezelschap volgt mijn blik. ‘Wie was die man?’ ‘Een kunstenaar.’

< Zeker weten, Tennessee Williams. Zeker weten.

Hannah van Wieringen |

Hannah van Wieringen (1982) is schrijver. Voor Toneelgroep Oostpool schreef zij o.a. Er moet licht zijn en bewerkte (in) Koud Water. Onlangs verscheen haar verhalenbundel De kermis van Gravezuid.

BAS | Een liedjesprogramma en een theatrale performance

‘So I started this damn country band,’ cause punkrock is too hard to sing’ | Ryan Adams

Bas van Rijnsoever speelt BAS. BAS is alleen. BAS is een jongen – zeg maar man, hij is al bijna dertig – met een droom. Hij wil rockster worden. Maar hij schrijft alleen maar liedjes die verdrietig zijn. Zelfs een vrolijk liedje klinkt door zijn stem nog steeds verdrietig. Dan doet de liefde pijn. Waardoor BAS nog verdrietiger wordt. En dat is zwaar klote. Daar moet hij uit, die spiraal naar beneden. Hij moet iemand anders worden. Er ligt inmiddels een hele stapel liedjes op zijn zolderkamer die verdriet en een-zaamheid bezingen. You know it ain’t easy, sometimes it’s hard to be a man, wooohooah! BAS kan niet zo goed praten over zijn gevoelens en communiceert via zijn muziek. Maar om-dat een man moet doen wat een man moet doen gaat hij nu zijn verhaal bezingen. Hij gaat dapper of juist schijtebang in de spotlight staan. Want als het licht op je schijnt word je vanzelf warm. Kun je rocken als het heel stilletjes moet? BAS gaat over de balans tussen wie je bent en wie je zou willen zijn.

met, van en door Bas van Rijnsoever | regie Marcus Azzini | liedteksten Bas van Rijnsoever en Hannah van Wieringen

BAS speelt van 12.06 t/m 25.08.13Volledige speellijst op p32–33

56parade voorstelling

I look awaythere’s a part of me that wants to staybut the part of me that wants to go is stronger

my eyes wander offfar enoughto feel free

Hannah van Wieringen |

Meet the BIMBO’s van 12.02 t/m 23.02 in Huis Oostpool Arnhem

60cijfers

61advertentie

10 jaar appeltaart

www.dudok.nl

Dudok | Café-brasserieKoningstraat 40 | 6811 DH Arnhem

een kennismaking62

Joeri Vos + Arnhem | Een mooie koude herfstdag in oktober. Warme jas aan, handen in de zakken en een nadenkende blik in de ogen. Joeri Vos (31), theatermaker, regisseur, acteur en vooral de nieuwste aanwinst van Toneelgroep Oostpool, gaat Arnhem in op zoek naar een geschikte locatie voor de voorstelling Post Mortem (zie kader), die gespeeld gaat worden rond de herdenking van de Slag om Arnhem. Arnhem de stad waar Vos onlosmakelijk aan verbonden lijkt. Na het afronden van de Arnhemse Toneelschool in 2006, werkt hij onder andere voor Generale Oost, Keesen & Co en Toneelgroep Oostpool. Ook richt hij samen met zus Isil Vos en Noël S. Keulen het gezelschap TG 42 metArnhem als thuisbasis op.Eerste halte op zoek naar een geschikte locatie is de Koningsweg. ‘Graag zou ik de voorstelling spelen op een plek met betekenis’, vertelt Vos. ‘Een plek die een belangrijke rol in de oorlog heeft gespeeld. Een grasveld waarvan je weet dat er ooit een veldslag heeft plaatsgevonden.’ Het oude mi-litaire terrein aan de rand van Nationaal Park de Hoge Veluwe wordt tegenwoordig bewoond door kunstenaars. Na een wandeling door de bossen, doemt uit het niets een oude vliegtuighangar op. Vos loopt rond, klimt met een ladder op een muurtje en bekijkt de hangar op een vrij praktische wijze. ‘Pluspunten zijn de historie, de prachtige route ernaartoe die bezoekers ook zouden moeten volgen en de enthousiaste behulpzame mensen die hier wonen. Minder vind ik de zichtlijnen van binnen naar buiten, het feit dat de buitenkant er vrij nieuw uitziet en de golfplaten op het dak. Dat gaat echt veel lawaai maken als het regent.’In 2008 maakte Joeri Vos al eerder een locatievoorstelling genaamd Mensen. In de tuinen van het Airborne Museum in Oosterbeek werd toen een loods gebouwd waarin gespeeld werd. ‘Ik zou graag een soortgelijke plek vinden voor Post Mortem.’ Verderop op het terrein staat nog een oude hangar, vermomd als boerderij. Ook hier stonden tijdens de oorlog bommenwerpers, de hangar is nu in gebruik als aardappelschuur. De route naar de oude start- en landingsbaan is aangegeven met witte klinkers. De sfeervolle plek lijkt toch weer af te vallen op praktische bezwaren. Vos klimt op de stapels aardappelen en laat de ruimte op zich inwerken. ‘Tribunes aan twee kanten en een speelvlak in het midden. Het zou kunnen al is het decortechnisch lastig. We moeten sowieso een muur uitbreken aan de linkerkant’, denkt hij hardop. ‘Ik zeg niet meteen nee, het is een plek met een verhaal en heeft sfeer.’Vanaf februari 2013 komt Vos fulltime in dienst van Toneelgroep Oostpool. Artistiek directeur Marcus Azzini vroeg de jonge theatermaker om toe treden tot de artistiek kern van het gezelschap waarvoor hij in het verleden onder andere de goed ontvangen toneelbewerkingen van Orlando en Hamlet schreef. Concrete plannen heeft Vos genoeg. ‘Ik wil in ieder geval aan de slag met een drieluik van satires geschreven vanuit drie verschillende milieus. Eén stuk over de linksgeoriën-teerde bestuurlijke elite, zeg maar de gemeenteraad van bijvoorbeeld een stad als Arnhem. De tweede over mensen die de maatschappij meer kosten dan ze opleveren. De onrendabelen, mensen die niet meer mee kunnen komen, de rafelranden van de samenleving. En ten slotte één over de snelle jongens, het grote geld, de bankdirecteuren en Dubai-gangers. De overeenkomsten tussen de dagelijkse beslommeringen van mensen in de verschillende milieus zijn de bindende factor.’Een korte rondrit door Arnhem, brengt Vos via Militair tehuis Bronbeek, bij de John Frostbrug. De brug is natuurlijk hét symbool van de Slag om Arnhem. In de uiterwaarden van de Rijn, onder de brug loopt Vos van links naar rechts. Hij overlegt met zijn decorbouwer Mats Boswijk, neemt de omgeving in zich op en lijkt onder de indruk. ‘Dit zou kunnen werken. Je bent midden in de stad en toch weer niet’, zegt Vos terwijl hij de afstand tot aan het water met grote passen uitrekent. ‘En wat de historische betekenis betreft zit het ook wel aardig’, glimlacht hij met gevoel voor understa-tement. Na een dag vol met mogelijke locaties voor zijn voorstelling bekijkt Vos vanaf de legenda-rische John Frostbrug de Arnhemse binnenstad en de Eusebiuskerk. De goedkeurende glimlach verklapt een tevreden mens. Arnhem en theatermaker Joeri Vos zullen in ieder geval de komende tijd nog nauw aan elkaar verbonden zijn.

Op dit moment wordt nog gezocht naar een geschikte locatie, aangezien de brug is afgevallen door plannen van Rijkswaterstaat.

Robin van der Beek ging mee op locatiebezoek en schreef dit verslag. Hij is Arnhemmer en werkzaam op de PR afdeling van Toneelgroep Oostpool.

Post Mortem is een toneelstuk van Noel Coward. Het is een woedende aanval op de wereld waarin hij leefde. De wereld waarin het leed van de eerste wereldoorlog alweer vergeten is en waar de volgende generatie wordt klaargestoomd voor het slagveld. Joeri Vos bewerkt het verhaal als vervolg op zijn voorstelling Mensen (2008). Post Mortem zal in september 2013 te zien zijn.

toneelgroepoostpool.nl

Colofon |

O2 Toneelgroep Oostpool

Redactie |Marcus Azzini, Robin van der Beek, Rob Klinkenberg (hoofdred.), Esther Noyons

Beeldconcept en grafisch ontwerp |Esther Noyons (met dank aan Serena Kloet)

Fotografie |Ben van Duin | tussen p24–25 (achterzijde), p58–59Sofie Knijff | p44, tussen p48–49, p49Annaleen Louwes | p9, 14, 19, 40, 43, 50, 56–57Sanne Peper | p4–5, 34, 50 (onder)Mieke Wolters | p36–37

Incidentele fotografie |Robin van der Beek | p63Eva Broekema | p29Alexei Druzhinin (AP) | p39Burt Glinn (Magnum) | p47El Lissitzky (courtesy of Fondation Arp) | p1 (omslag) en achteromstekerNASA | p2Damir Niksič | tussen p48–49 (achterzijde)Mark Power (Magnum) | tussen p48–49 (achterzijde)Norman Seeff | p12W. Eugene Smith (Magnum) | p54Cornelie Tollens | p23, p24Anton Unai | ‘Real Eyes’ op de buitenomsteker van het omslag en achterkant omslag, foto en installatiePatrick Zachmann (Magnum) | p46Foto’s Tsjechov en Levitum | AKG images

Illustraties |Rob Klinkenberg | p10–11Ruud van Meijel | p60

Druk |robstolk®

Toneelgroep Oostpool wordt gesubsideerd door |het ministerie van OCW, de provincies Gelderland en Overijssel en de gemeente Arnhem.

Sponsor | Dirkzwager advocaten & notarissen

Begunstigers | VSB Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Het Burger- en Nieuwe Weeshuis Arnhem, Arnhem Ambassadeurs, Vrienden van Theater, Stimuleringsfonds van Rabobank Arnhem en Omstreken.

Advertentiebeleid | Hoe meer u betaalt, des te meer inkt O gebruikt. Adverteerders bepalen dus zelf de kracht van hun boodschap, de vormgeving bepaalt O. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Ruud van Meijel, zakelijk directeur.

o #02.2013

Documents