Policijska akademija Danilovgrad

SEMINARSKI RAD Predmet: Granina kontrola i stranci Tema: Krijumarenje narkotika preko dravne granice

Polaznik: Nikola Rabrenovi

1

AKTIVNOSTI NA EDUKACIJI OPERATIVNIH SLUBENIKA Osposobljavanje slubenika za rad na sloenim operativnim poslovima otkrivanja i sprjeavanja zloupotreba droga, realizuje se u kontinuitetu. I pored tih mjera, Uprava policije jo ne raspolae sa potrebnim brojem osposobljenih slubenika, to se, uz njihov neadekvatan materijalni status, negativno odraava na ostvarivanje boljih rezultata. U toku 2010. godine, nastavljena je intezivna obuka u zemlji i inostranstvu, kao i uee na znaajnim meunarodnim konferencijama, koje su organizovane u Crnoj Gori i inostranstvu: Godinja konferencija DEA u Rio de aneiru, zasijedanje Horizontalne radne grupe za droge Savjeta Evrope EU Drugs Troika u Briselu, Konferencija o avganistanskoj proizvodnji heroina u Moskvi, sastanak u organizaciji Evropske komisije u Sofiji na temu Prevencija i borba protiv kriminala, uee na sastaku SECI Centra, na kome je usvojen dokument o procjeni rizika od organizovanog kriminala OCTA 2010, obuka u Evropskom centru za studije bezbjednosti Dord C. Maral na temu Borba protiv krijumarenja droge: izazovi i mogunosti, obuka u organizaciji OEBS-a, NVO Preporod na temu Posebne tehnike voenja informativnog razgovora sa zavisnicima i dr. Slubenici Odsjeka za borbu protiv droge i krijumarenja angaovani su i u organizaciji obuka na Policijskoj akademiji u Danilovgradu na temu Otkrivanje krivinih djela u vezi sa drogama i to za slubenike koji rade na drugim policijskim poslovima. U tim obukama stiu se osnovna znanja o drogama i deliktnim pojavnim oblicima, kako bi se na adekvatan nain obuili policijski slubenici ije je uee neophodno u uspjenoj borbi protiv zloupotreba opojnih droga i irenja narkomanije.

2

KORIENJE OPERATIVNIH VEZA Informatori i saradnici predstavljaju jedan od najvanijih oslonaca u operativnom radu na rasvjetljavanju i suzbijanju neovlaene proizvodnje i stavljanja u promet opojnih droga. Iz takozvanih legalnih izvora saznanja ili neposrednim opserviranjem ovlaenih lica, ne moe se uvijek doi do bitnih injenica i obavjetenja koja su znaajna za operativnu aktivnost i efikasno djelovanje policije na suzbijanju ovog krivinog djela. Sluba javne bezbjednosti se ne moe samo svojim snagama suprostavljati krijumarenju, ve se mora oslanjati i na gradjane, a u nekim sluajevima i policije drugih zemalja i interpol. Ne potcjenjujui pomo dobronamjernih gradjana, kao i mnogobrojne metode koje policija primjenjuje u radu na rasvjetljavanju krivinih djela, miljenja smo da ima takvih sluajeva gdje je bez angaovanja operativne veze, nemogue ostvariti uvid u kriminalnu sredinu i doi do korisnih saznanja za operativno kriminalistiki rad. U odredjivanju pogodnih lica prednost imaju osobe koje su po svojim mogunostima u stanju da se priblie i stupe u kontakt sa organizatorima i nosiocima nedozvoljene aktivnosti. U toj ulozi se najbolje snalaze lica iz porone sredine i to prvenstveno ona lica koja su se bavila ili se bave neovlaenom proizvodnjom i prometom opojnih droga. Medjutim u praktinom postupanju u cilju pronalaenja ovakvih operativnih veza posoje velike tekoe. Iz iskustva u radu sa delikventima zna se da ih je veoma teko pridobiti za iskrenu saradnju. Nerijetko i oni kalkuliu ta time dobijaju a ta gube, i ako se odlue na saradnju onda je iako nepoeljna u operativnom radu, ipa knuna jer se bez njih nekad ne bi mogao postii eljeni cilj. U radu sa njima treba biti posebno obazriv. Neophodna je paljiva provjera i kad je god to mogue zahtijevati da rade iskljuivo po svojoj inicijativi, a krajnji rezultat takvog njihovog ponaanja moe da bude kompromitovanje metoda rada. Pravilno rukovodjenje i usmjeravanje moe uroditi znaajnim rezultatima.

METODI ILEGALNE TRGOVINE DROGOM Ilegalni trgovci koriste razliite metode za transport droge. Droga se prenosi vazdunim, kopnenim i pomorskim putem. Samo u toku jedne krijumarske operacije esto se koriste razliiti naini prenoenja. Korienje trgovakih tereta esto je ukljuivalo dopunska transportna dokumenta na medjunarodnim punktovima. Ilegalni trgovci pokuavaju dodatno da izigraju inspekcijsku slubu korienjem falsifikovanih carinskih peata. Korumpirani luki slubenici otvaraju kontenjere koje je pogledala i peatirala jedna carina, a zatim dio odobrenog tereta zamjenjuju paketima droge istovjetne teine. Kada isporuka stigne na naznaenu adresu, saradnici otvaraju kontenjere u holding zakupljenim objektima, uzimaju drogu, a zatim ponovo peate kontenjere drugim peatom. Ilegalni trgovci koriste i komercijalni teretni vazduni prevoz. Pored korienja zakonitih vazdunih teretnih letilica, ilegalni trgovci kupovali su kargo avione, ukljuujui i dzetove, preko tzv. maskirnihfront kompanija koje slue samo kao fasada a koje su angaovane u vazdunim pediterskim operacijama. Krijumari su esto izbacivali teret iz vazduha na kopno ili posadi koja je bila na obali i sl. Postoji i ograniena upotreba obinih aviona za transportovanje droge. Koriste se i privatna i komercijalna kopnena vozila, ukljuujui automobile, kamione i vozove.

NAIN KRIJUMARENJA OPOJNIH DROGA 3

Jedan od najeih metoda krijumarenja opojnih droga je lijepljenje uz tijelo ili djelove odjee paketa sa drogom. Na taj nain krijumari uspijevaju da drogu transportuju preko graninih prelaza. Krijumari vide ansu da ostvare svoje namjere posebno u vrijeme turistike sezone ili u velikim saobraajnim guvama u vrnim asovima, kada je kontrola carinika i policije reducirana. vrlo esto krijumari prenose droge smjetene u arapama preko kojih imaju pantalone, trenerku, i td.

4

Koriste se i specijalno napravljeni prsluci omotani oko tijela. Narkotici se upakuju u specijalne platnene kese a zatim se one uivaju u prsluk. Obino ene koje prenose droge u specijalno napravljenim prslucima simuliraju bolest ili putuju sa djecom. Deava se u praksi da ena u poodmakloj trudnoi ispod stomaka lijepi plastine kese sa drogom i prenosi je uz novanu naknadu. Takodje ene sa sobom vode djecu da u takvom okruenju ne izazivaju posebnu panju carinika ili graninih slubi i policije. Ovo ukazuje da se krijumari ne pridravaju ni elementarne etike pri ilegalnom transportu opjnih droga.

Nerijetko i djelovi obue mogu biti idealni za skrivanje manjih koliina opojnih droga. U peti cipele mogu se smjestiti manje koliine droge. esto se prave modeli cipela sa upljom petom upravo radi prenoenja droge. Plastine pregrade na papuama se pune opojnom drogom. Papuama je najprije odlijepljena potpetica, pa su praznine izmedju pregrada potpetice popunjene opojnom drogom. Potpetica je zatim premazana lijepkom i zalijepljena.

Posebno izraen problem za carinsku i policijsku slubu predstavlja kontrola kamiona. Za organizovane krijumarske grupe ilegalni transport opojnih droga je pogodan metod, jer uz vie 5

desetina tona lako kvarljivih proizvoda, nije teko prenijeti i odredjenu koliinu narkotika. Prilikom transporta lubenica deavalo se da u vie sluajeva da se vei broj lubenica prvo zasijee sa jedne strane, pa se kroz napravljen otvor izvadi njena sadrzina. Zatim se u tako napravljene upljine u svaku od lubenica unose kesice droge. Prethodno skinuti poklopci sa otvora u lubenicama paljivo se vraaju na svoje mjesto, tako da se lubenice ne razlikuju od ostalih.

Pored prenoenja zajedno sa teretom opojne droge se prenose i urezervoarima za benzin. U rezervoaru se mogu smjestiti velike koliine narkotika, a zavisno od potreba on se moe i pregraditi. Droga se obino pakuje u metalne konzerve, iji se poklopac zavari. Za prenos opojnih droga koriste se i putniki automobili. Krijumarima opojnih droga odgovara veliki broj automobila na putevima. Putniki automobili pogodni su za krijumarenje droga zbog toga to svojim konstrukcionim rjeenjima omoguuju da se u fabrikim upljinama, komorama i pregradama sakriju opojne droge. Konstrukciona reenja automobila olakavaju ugradnju bunkera i skrovitih mjesta za ilegalan prenos. Kod znaajnog broja automobila ugradjuju se specijalno pregradjeni rezervoari iza zadnjeg sjedita automobila. Spoljna strana rezervoara prema grlu kroz koje se tankira gorivo ostaje namijenjena gorivu, a drugi, pregradjeni dio, okrenut pream zadnjem sjeditu, se zavari i hermetiki zatvori, nakon to se prethodno napuni drogom.

6

Droga se krijumari u upljinama transverzale automobila. Teko je uoiti fine rezove kojima se obradjuje taj dio automobila. U pripremljene upljine se ubacuju kese sa drogom, a zatim se poklopci koji su prethodno skinuti zavare i ofarbaju. Bunkeri se tako dobro obrade da je povrnim, vizuelnim pregledom teko otkriti neto sumnjivo.

Bunkeri se ugradjuju i iznad tokova izmedju blatobrana i motora. Bunker se prekriva farbom i plastinom masom. esto je potrebno razmotriti itav automobil da bi se pronala opojna droga, to uz tehniku opremljenost iziskuje i dovoljno vremena. Potrebno je kroz vie faza demontirati automobil da bi se otkrila droga smjetena u karoseriji. Nekad je potrebno i presjei vozilo da bi se u profilu presjeene karoserije pronala skrivena droga. Stoga je neophodno angaovanje vie automehaniara, limara i sl.

7

Konstrukciona rjeenja kamiona pruaju velike mogunosti za ilegalno prenoenje opojnih droga. Opojna droga se nerijetko skriva i u rezervnim tokovima kamiona. Autobusi sa svojim konstrukcionim rjeenjima pruaju izuzetne mogunosti za skrivanje i prenoenje droge. Oni su posebno aktuelni u vrijeme turistike sezone, kada je zbog mnogostruko uveanog saobraaja mogunost detaljne kontrole u velikoj mjeri smanjena.

Kao sredstvo za ilegalno prenoenje droge krijumari esto koriste svoj prtljag. Pod prtljagom se podrazumijevaju putniki koferi, torbe, runi friideri , termosi, hrana, razliiti pribori i td. Bunkeri se prave u duplom dnu kofera, tako da se uobiajenim pregledom unutranjosti kofera ne mogu zapaziti bilo kakvi tragovi odljepljivanja ili ponovnog lijepljenja plastike sa unutranje strane kofera.

Do sada je registrovano vie sluajeva krijumarenja opojnih droga putem potanskih poiljki, u kartonskim kutijama parfema, i td. 8

Krijumari esto prenose manje koliine droge u prirodnim upljinama svog tijela (analnim i vaginalnim otvorima). Krijumari se na taj nain izlau smrtnoj opasnosti zbog postojanja mogunosti prskanja folije u kojoj se nalazi droga.

Tvorci drogom su zbog njene velike vrijednosti spremni da koriste i vatreno oruje kako bi zadrali robu koju prenose ili da bi je sauvali od drugih krijumara koji su im konkurentni na ilegalnom tritu. esto se deava da prilikom hapenja krijumari upotrebe vatreno oruje da bi se omoguili bjekstvo ili da bi dobili u vremenu i unitili opojnu drogu. U organizovanju i funkcionisanju krijumarskih kanala posebno znaajnu ulogu imaju pratioci droge koji su uvijek naoruani i spremni da upotrijebe oruje.

PUTEVI I NAINI KRIJUMARENJA DROGA U SRBIJI I CRNOJ GORI 9

Znaaj Srbije i Crne Gore za meunarodo suzbijanje nedozvoljenog prometa opojnih droga je veliki. Po svom geografskom poloaju Srbija i Crna Gora su najkrai put koji vodi od istoka prema zapadu i obratno i nalaze se na putu droga poznatom kao "balkanska ruta". Radi se o putu krijumarenja opojnih droga sa istoka, preko Turske, Bugarske, Makedonije, Srbije i Crne Gore prema zapadnoj i srednjoj Evropi. Balkanskom rutom prokrijumari se oko 90% opojne droge koja se zaplijeni u Evropi. Srbija i Crna Gora se pojavljuju u prvom redu kao tranzitna podruja i teritorijalno se nalaze u balkanskom koridoru koji sainjavaju prostori Grke, Albanije, Makedonije, Bugarske, Rumunije, Maarske, Hrvatske i Austrije. Balkanskom rutom krijumari se preteno heroin i ostali derivati opijuma, kao i hai. Nesmijemo zaboraviti da znatan dio krijumarene droge ostaje i u naoj zemlji. Krijumarena droga iz Albanije u Crnu Goru vri se kopnenim i vodenim putevima. Kopnenim putem droga se krijumari preko graninih prelaza kao i van graninih prelaza na otvorenom prostoru, korienjem specifine konfiguracije terena. Znatan dio granice izmeu Crne Gore i Albanije ine teko prohodni tereni, veinom planinski prevoji koje koriste krijumari. Pri tom se za prevoz droge koriste razliita sredstva. Na osnovu registrovanih sluajeva krijumarenje droge vri se na podruju Tuzi, Ostrosa i Vladimira. Pogranino podruje Tuzi, gdje je prisutan masovni priliv robe iroke potronje iz Albanije, predstavlja pogodan ambijent za krijumarenje to je u praksi i potvreno. Najvei dio droge krijumari se vodenim putem preko Skadarskog jezera i rijeke Bojane, pod okriljem noi ribarskim barkama i motornim amcima do obale, gdje se prihvata i nastavlja transport drugim prevoznim sredstvima.

10

11

12

U krivinom zakoniku Crne Gore postoje sledea krivina djela: Neovlaena proizvodnja, dranje i stavljanje u promet opojnih droga lan 300 (1) Ko neovlaeno proizvodi, prerauje, prodaje ili nudi na prodaju ili ko radi prodaje kupuje, dri ili prenosi ili ko posreduje u prodaji ili kupovini ili na drugi nain neovlaeno stavlja u promet supstance ili preparate koji su proglaeni za opojne droge, kaznie se zatvorom od dvije do deset godina. (2) Ko neovlaeno unese u Crnu Goru supstance ili preparate koji su proglaeni za opojne droge, kaznie se zatvorom od dvije do dvanaest godina. (3) Ako je djelo iz st.1 i 2 ovog lana izvreno od strane vie lica, ili je uinilac ovog djela organizovao mreu preprodavaca ili posrednika, uinilac e se kazniti zatvorom od tri do petnaest godina. (4) Uinilac djela iz stava 1 do 3 ovog lana koji otkrije od koga nabavlja drogu moe se osloboditi od kazne. (5) Ko neovlaeno pravi, nabavlja, posjeduje ili daje na upotrebu opremu, materijal ili supstance za koje zna da su namijenjene za proizvodnju opojnih droga, kaznie se zatvorom od est mjeseci do pet godina. (6) Opojne droge i sredstva za njihovo pravljenje oduzee se. Omoguavanje uivanja opojnih droga lan 301 (1) Ko navodi drugog na uivanje opojne droge ili mu daje opojnu drogu da je uiva on ili drugo lice ili stavi na raspolaganje prostorije radi uivanja opojne droge ili na drugi nain omoguuje drugom da uiva opojnu drogu, kaznie se zatvorom od est mjeseci do pet godina. (2) Ako je djelo iz stava 1 ovog lana uinjeno prema maloljetnom licu ili prema vie lica ili je izazvalo naroito teke posljedice, uinilac e se kazniti zatvorom od dvije do deset godina. (3) Opojne droge oduzee se.13

14