NASTAVNI PROGRAM IZ OPŠTE KNJIŽEVNOSTI

Filozofski fakultet u NišuDepartman za srpski jezik i književnost

Opšta I

ISTOČNA KNJIŽEVNOST

Pojava i glavne osobine sumerske, vavilonske i asirske književnosti (Ep o Gilgamešu).

Jevrejska književnost Starog zaveta (Knjiga o Jovu, Knjiga propovednikova, Pesma nad pesmama).

Novi zavet (Otkrovenje Jovanovo).

Glavne odlike arapske književnosti (Hiljadu i jedna noć, Okvirna priča o Šeherezadi, Priča o grbavcu, priča o Sinbadu moreplovcu).

EVROPSKA KNJIŽEVNOST

ANTIČKA KNJIŽEVNOST

Značaj helenske književnosti za evropsku kulturu. Mit kao izvor književnosti. Helenski ep. Homer (Ilijada, Odiseja).

Poreklo tragedije, faze razvoja, društveni značaj, umetnička vrednost. Uloga helenske tragedije u svetskoj književnosti. Eshil (Okovani Prometej, Orestija). Sofokle (Antigona, Edip). Euripid (Medeja, Hipolit). Poreklo i nastanak komedije, društveni značaj i umetnička vrednost. Aristofan (Žabe ili Ptice).

Mesto i uloga rimske književnosti. Originalnost, nove vrste. Epska poezija. Vergilije (Enejida).

HUMANIZAM I RENESANSA

Humanizam kao bitno razdoblje evropske književnosti od XIV do XVI veka. Novo shvatanje čoveka.

Predrenesansno razdoblje u Italiji. Dante (Pakao). Italijanski humanizam i renesansa. Petrarka (Kanconijer, soneti: br. 1, 35, 61, 90, 267, 302, 310; kancone: 126 i 128). Bokačo (Dekameron: Okvirna priča, Prva priča prvog dana, Peta priča drugog dana ili Druga priča četvrtog dana).

Preporod u Francuskoj. Vijon (Veliko zaveštanje – izbor, Balada o gospama pređašnjih vremena, Balada o Vijonu i o drusnoj Margo, Epitaf (Balada obešenih)). Rable (Gargantua i Pantagruel, prva knjiga).

Preporod u Španiji. Servantes (Don Kihot).

Preporod u Engleskoj. Šekspir (Hamlet, Otelo, Kralj Lir, Makbet, San letnje noći).

OPŠTA II

EVROPSKA I AMERIČKA KNJIŽEVNOST OD BAROKA DO ROMANTIZMA

Ukrštanje pravaca i stilova u književnosti od početka XVII do polovine XIX veka: baroka i klasicizma (XVII vek), klasicizma, prosvećenosti i preromantizma (XVIII vek), klasicizma i romantizma (početak XIX veka).

Evropski značaj francuskog klasicizma i prosvećenosti. Molijer (Tartif, Don Žuan).

Nemačka književnost preromantizma i romantizma. Gete (Faust). Hofman (Peskar, Gospođica Skideri). Šiler (Razbojnici).

Ruska književnost u doba romantizma. Puškin (Evgenije Onjegin, jedna priča po izboru; tri pesme: Prorok, Voleo sam vas, Exegi monumentum). Ljermontov (Junak našeg doba, tri pesme: Jedro, Misao, I mučno i tužno).

Engleska književnost romantizma, poezija jednog od navedenih pesnika. Vordsvort (Narcisi, Unutrašnja vizija, Tinternska opatija, Napisano u rano proleće, Oda besmrtnosti). Kolridž (Pesma o starom mornaru, Kublaj kan). Šeli (Oda zapadnom vetru, Oblak, Ševi). Kits (Oda grčkoj urni, Oda slavuju, Oda jeseni). Bajron (Čajld Harold ili Don Žuan).

Francuski književnost. Igo (Jadnici ili Zvonar Bogorodične crkve u Paruza). Ruso (Ispovesti).

Američki romantizam. E. A. Po (pesme: Gavran, Anabel Li, pripovetka Pad kuće Ašera; Filozofija kompozicije; Avanture Gordona Pima).

REALIZAM U EVROPSKOJ KNJIŽEVNOSTI

Nova shvatanja u prirodnim i društvenim naukama, uticaj pozitivizma na stvaranje realističke doktorine. Različite težnje u evropskom realizmu. Glavna obeležja realističkog romana i pripovetke.

Francuska književnost. Stendal (Crveno i crno). Balzak (Čiča Gorio, Evgenija Grande, Predgovor ljudskoj komediji). Flober (Gospođa Bovari).

Ruski realizam. Gogolj (Šinjel, Nos, Vij; Mrtve duše). Dostojevski (Zločin i kazna ili Braća Karamazovi, Zapisi iz podzemlja). Tolstoj (Rat i mir ili Ana Karenjina). Čehov (Ujka Vanja i Galeb; dve priče: Paviljon br. 6, Dama s psetancetom).

MODERNA EVROPSKA I AMERIČKA KNJIŽEVNOST OD SIMBOLIZMA DO DANAS

Nova shvatanja u nauci i filozofiji. Avangardni pravci u umetnosti: ekspresionizam, futurizam, imažizam, nadrealizam...

Francuska književnost. Bodler (Cveće zla, tri pesme po izboru). Malarme (Priviđenje, Morski povetarac, Faunovo popodne). Rembo (Pijani brod, Samoglasnici). Valeri (Groblje kraj mora). Prust (U traganju za izgubljenim vremenom, prva knjiga). Beket (Čekajući Godoa). Kami (Stranac).

Engleska i američka književnost. Vitman (Vlati trave, tri pesme po izboru). Jejts (Jedrenje u Vizantiju, Vizantija, Leda i labud, Ostrvo na jezeru Insifri). Eliot (Pusta zemlja ili Četiri kvarteta). Džojs (Portret umetnika u mladosti ili Uliks poglavlja br. 1, 6, 13, 15 i 18). V.Vulf (Gđa. Dalovej). Fokner (Buka i bes). Paund (Cantos, izbor). V.K.Vilijams (Izabrane pesme). R.Karver (Katedrala).

Nemačka književnost. T.Man (Čarobni breg ili Smrt u Veneciji). Kafka (Proces; dve priče: Preobražaj, Jazbina). Rilke (tri pesme po izboru).

Španska književnost. Lorka (tri pesme po izboru).

Ruska književnost. Blok (Stihovi o divnoj dami, Dvanaestorica). Majakovski (Oblak u pantalonama). Bulgakov (Majstor i Margarita).

Nordijska književnost. Strindberg (Gospođica Julija). Ibzen (Lutkina kuća).

Latino-američka književnost. Borhes (Alef, Vrt račvastih staza, Pjer Menar). Markes (Sto godina samoće).