MESLEK YÜKSEKOKULLARINDAKİ ÖĞRETİM ELEMANI YAPISININ

BÖLGELER BAZINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öğr.Gör. Olcay PALTA* Bitlis Eren Üniversitesi

Öğr.Gör.Abdullah BEDİR** Mardin Artuklu Üniversitesi

Öğr.Gör. Erkan DİKİCİ*** Bitlis Eren Üniversitesi

Çalışmamızın Ana Başlıkları

• Türkiye’ deki Üniversiteler ve Coğrafi Bölgelere Dağılımı• Meslek Yüksekokullarında

Öğretim Elemanlarının Bölgelere Dağılımları Öğretim Elemanlarının, Toplam Akademisyen sayılarına

oranı Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci SayısıÖğretim Üyelerinin Öğretim Elemanları İçerisindeki

Oranı

-Cumhuriyet’ in kuruluşundan bu yana üniversitelerin kurulmasına ilişkin önemli hedeflerden birisi, ülkedeki bölgesel eşitsizlikleri gidermeye yönelik olarak üniversitelerin yurt sathına eşit yayılmasının sağlanması çabası olmuştur.

-Buradaki temel yaklaşım bir yandan hemen her bölgeye eğitimin götürülebilmesi, diğer yandan ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan bölgenin hareketlenmesini sağlamak ve böylece ülkedeki bölgesel eşitsizlikleri gidermeye katkı yapmaktır

FAKAT!Bu düşünce tam manasıyla gerçekleştirilememiştir.

-2006-2008 Aralığında arka arkaya kurulan devlet üniversiteleri ile Türkiye’nin her ilinde bir üniversite var edilmesine rağmen bölgeler arasında üniversite sayılarındaki fark çok fazladır.

• 2013 yılı itibari ile 104’ ü devlet 71’i vakıf olmak üzere 175 üniversite

Üniversite

• 2012 yılında 692, 2013 yılında ise toplam 745 MYO MYO

• 2013 yılında Üniversitelerde toplam 127441, MYO’ ların da ise 13041 akademisyen mevcuttur.

Akademisyen

Sayılarla verilerimiz

Öğretim Elemanlarının Bölgelere Dağılımları

COĞRAFİ BÖLGELER 2013 YILI

Öğrenci sayısı

Prof. Doç. Yrd. Doç.

Diğer Toplam Akad. sayısı

Marmara bölgesi 202514 92 70 513 3024 3699 İç Anadolu bölgesi 117801 35 59 273 2081 2448 Ege bölgesi 117904 29 31 237 1203 1500 Karadeniz bölgesi 111699 8 12 186 1779 1985 Akdeniz bölgesi 108144 5 7 108 1324 1444 Doğu Anadolu bölgesi 57347 9 29 171 1121 1330 Güneydoğu Anadolu bölgesi 40380 3 4 78 550 635

MESLEK YÜKSEKOKULLARI 755789 181 212 1566 11082 13041 ÜNİVERSİTELER(MYO.ları hariç) 3890800 17404 10434 25382 61180 114400

2012-2013 yılları arasında meslek yüksekokullarındaki akademik kadronun, gelişmiş ülkelere kıyasla yetersiz olduğu görünmektedir. Öğretim elemanlarının yetersiz oluşu, mevcut öğretim elemanlarına , fazladan iş yükü yükleyecektir.

2012 ve 2013 yıllarında mevcut akademisyen ve öğrenci sayılarının kıyaslanması

2012-2013 yılı Meslek Yüksekokulları Akademisyen sayıları ve öğrenci sayılarının kıyaslanması

Yıll

ar

Öğrenci Akademisyen Başka birimden gelen

akad.

Top. MYO

Yen

i kay

ıt

Oku

yan

Mez

un

Pro

f.

Doç

.

Yrd

.Doç

.

Diğ

er

Top

lam

Pro

f.

Doç

.

Yrd

.Doç

.

Diğ

er

Top

lam

2013 745 279924 755789 165166 181 212 1566 11082 13041 181 109 219 153 662

2012 692 252794 662994 161245 154 164 1431 9791 11540 180 106 171 197 654

Fark 53 27130 92795 3921 27 48 135 1291 1501 1 3 48 -44 8

Son bir yılın bir önceki yıl ile kıyasında oluşan öğrenci farkı, oluşan akademisyen farkına oranında (T.Ö/T.A 92795/1501=61,82) Öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısı 61,82’ dir. Fakat toplam öğrenci sayısı ve toplam akademisyen sayısını oranladığımız takdirde ise bu oran 2013 yılı itibariyle 57,95 çıkmıştır.

Öğretim Elemanlarının, Toplam Akademisyen Sayılarına Oranı

MYO’ larında, profesör ve doçent seviyesindeki akademisyen oranının % 2,75 olması, MYO’ larda ki akademik başarıyı düşündürmektedir.

2012 Yılı, Meslek Yüksekokullarında bulunan

Öğretim elemanlarının toplam akademisyen sayılarına oranları %

Coğrafi Bölgeler Prof. Doç.

Yrd. Doç.

Diğer (öğr.gör.okt.uzm.)

Marmara bölgesi 2,43 1,82 14,73 81,02

İç Anadolu bölgesi 1,34 2,03 11,59 85,04

Ege bölgesi 1,82 1,75 15,01 81,42

Karadeniz bölgesi 0,59 0,65 10,06 88,70

Akdeniz bölgesi 0,37 0,51 7,13 91,99 Doğu Anadolu bölgesi 0,60 1,46 13,84 84,09

Güneydoğu Anadolu bölgesi 0,48 0,48 13,55 85,48

Meslek Yüksekokulları 1,33 1,42 12,40 84,84

Üniversiteler (M.Y.O. ları hariç)

15,73 8,46 22,04 53,76

Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci Sayısı

2012 Yılı, öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısı

Sıralama Coğrafi Bölgeler Ortalama

1 Ege bölgesi 72,07

2 Akdeniz bölgesi 70,11

3 Marmara bölgesi 59,69

4 Güneydoğu Anadolu bölgesi 58,93

5 Karadeniz bölgesi 56,56

6 İç Anadolu bölgesi 45,87

7 Doğu Anadolu bölgesi 42,55

Genel Ortalama 57,45

2013 Yılı, Öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısı

Sıralama Coğrafi Bölgeler Ortalama

1 Ege bölgesi 78,60

2 Akdeniz bölgesi 74,89

3 Güneydoğu Anadolu bölgesi 63,59

4 Karadeniz bölgesi 56,27

5 Marmara bölgesi 54,75

6 İç Anadolu bölgesi 48,12

7 Doğu Anadolu bölgesi 43,12

Genel Ortalama 57,95

Öğretim Üyelerinin Öğretim Elemanları İçerisindeki Oranı

Sıralama MYO’ da 2012 Yılı, Öğretim üyelerinin tüm akademisyenlere oranı %

1 Marmara bölgesi 18,982 Ege bölgesi 18,583 Doğu Anadolu bölgesi 15,914 İç Anadolu bölgesi 14,965 Güneydoğu Anadolu bölgesi 14,526 Karadeniz bölgesi 11,307 Akdeniz bölgesi 8,01 MYO Genel Ortalama 14,61 Üniversitelerde Genel Ortalama 46,23

Sıralama MYO’ da 2013 Yılı, Öğretim üyelerinin tüm akademisyenlere oranı %

1 Ege bölgesi 19,802 Marmara bölgesi 18,253 Doğu Anadolu bölgesi 15,714 İç Anadolu bölgesi 14,995 Güneydoğu Anadolu bölgesi 13,396 Karadeniz bölgesi 10,387 Akdeniz bölgesi 8,31 MYO Genel Ortalama 14,40 Üniversitelerde Genel Ortalama 46,52

Sonuçlar

• Gün geçtikçe ülkemizde yükseköğretim öğrencisi artmaktadır, bunun aksine öğretim elemanı sayısındaki oran azalmaktadır.

• Meslek yüksekokullarında öğretim üyesi oranları çok düşüktür, öğrenciler öğretim üyelerinin tecrübelerinden ve akademik başarılarından faydalanamadan mezun olmaktadır.

• Gelişmiş ülkelerin meslek yüksekokullarında, öğretim elemanı başına 10-15 öğrenci düşerken, ülkemizde bu sayı 57’dir.

• Meslek yüksekokullarında, öğrenci sayısı oranının fazlalığından dolayı, öğrencilere yeterli yönlendirme ve mesleğin gereklerini anlatma faaliyetleri yapılamamaktadır.

• Bölgeler arasında, hem üniversite sayısı hem de öğretim elemanı oranlarında farklılık vardır.

• Meslek yüksekokullarımızda öğretim elemanı oranı gelişmiş ülkelerden azdır, bunun yanında bölgelere yayılan öğrenci sayısındaki fark, öğretim elemanlarına düşen öğrenci sayısında farka neden olmuştur. Özellikle batı bölgelerde öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısı daha fazladır.

• Öğretim üyesi oranının en az olduğu bölgenin Akdeniz bölgesi olması dikkat çekmiştir.

Öneriler• Üniversitelerin yurt sathına eşit yayılması, öğrencilerin yurt

geneline eşit şekilde dağılmasına bağlıdır. Bunu sağlamak için ise özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgelerini hem sanayi hem de sosyal etkinliklerle cazibe merkezi haline getirilmelidir.

• Öğretim elemanlarının kendilerini geliştirecekleri uygulama merkezleri, dil merkezleri gibi çalışmalar yapılmalıdır.

• Üniversiteler arasında öğretim elemanı, özellikle öğretim üyesi değişimleri yapılarak gerek öğrencilere gerekse akademisyenlere fayda sağlanmalıdır.

• Meslek yüksekokullarında bulunan öğretim elemanlarının çalışma şartları iyileştirilmelidir.

• Meslek yüksekokullarında öğretim üyesi oranın az olmasından dolayı, idari görevlere diğer akademisyenler görevlendirilmektedir fakat bölüm başkanlığı gibi idari görevlere vekâleten bakıldığından maaş karşılığı ders yükü ağırlığında hiçbir değişim yoktur. Bu gibi sebeplerden dolayı öğretim elemanlarının akademik çalışmalarında aksamalar olmaktadır. Böylesi idari görevlerin desteklenmesi lazımdır.

• Üniversite yöneticileri, meslek yüksekokulları ve sanayi arasında protokoller yaparak, öğrencilere uygulama alanları oluşturmalıdır.

• Bölgelerde bulunan meslek yüksekokullarındaki öğrencilerin ortak projeler yapmaları sağlanmalı ve desteklenmelidir.

Kaynaklar• Arap, S. K., Üniversitesi, A. M., & Yüksekokulu, A. M. (2010). Türkiye yeni üniversitelerine

kavuşurken: Türkiye’de yeni üniversiteler ve kuruluş gerekçeleri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, 65(1), 1-29.

• Akyurt, N. (2009). Meslek Yüksekokulları ve Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Genel Profili. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(11), 175-189.

• Binici, H., & Arı, N. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 383-396.

• Günay, D. (2011). Türk Yükseköğretiminin Yeniden Yapılandırılması Bağlamında Sorunlar, Eğilimler, İlkeler ve Öneriler-I. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121.

• Günay, D. & Günay, A. (2011). 1933’den Günümüze Türk Yükseköğretiminde Niceliksel Gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 1-22.

• Şenses, F. (2007). Uluslararası Gelişmeler Işığında Türkiye Yükseköğretim Sistemi: Temel Eğilimler, Sorunlar Çelişkiler ve Öneriler. Economic Research Center Working Papers in Economics 07, 5.

• YÖK (2013). “Üniversitelerimiz”, URL: http://www.yok.gov.tr/web/guest/universitelerimiz 10.09.2013

• ÖSYM (2013). “Süreli yayınlar”, URL: http://www.osym.gov.tr/belge/1-128/sureli-yayinlar.html 10.09.2013

SORULAR?

UMYOS KATILIMCILARINA

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİNE

TEŞEKKÜRLERİMİZİ SUNARIZ