meme kanserİ
DESCRIPTION
MEME KANSERİ. Meme Anatomisi. Modifiye ter bezi 2.-6. kosta hizası Pektoral major kası Cooper (asıcı) ligamanlar Simetrik değil Fibroglandüler doku. Meme Anatomisi. Yağ ve lif dokusu Terminal Duktal – Lobüler Ünite. Lenfatik Drenaj. Aksiller Drenaj İnternal Mamariyan Drenaj. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
MEME KANSERİMEME KANSERİ
Meme Anatomisi Modifiye ter bezi 2.-6. kosta hizası Pektoral major kası Cooper (asıcı)
ligamanlar Simetrik değil Fibroglandüler doku
Meme Anatomisi
Yağ ve lif dokusu
Terminal Duktal – Lobüler Ünite
Lenfatik Drenaj
Aksiller Drenaj İnternal Mamariyan
Drenaj
PATOFİZYOLOJİ
Normal duktal anotomi
Hiperplazi, displazi, metaplazi
Duktal Karsinoma İnsitu
İnvaziv duktal karsinoma
Meme Kanseri Kadınlarda en sık görülen malignitedir Büyük çoğunluğunda etyoloji
bilinmemektedir Bir çok risk faktörü vardır Kadınlarda meme kanseri ile toplumsal
düzeyde mücadele etmek için önerilen ve etkinliği kanıtlanmış birincil korunma yöntemi yoktur, yani meme kanserinin ortaya çıkmasını önlemek üzere topluma yönelik programlarda uygulanacak bir modalite bulunmamaktadır.
İKİNCİL KORUNMA YÖNTEMİ Başlamış olan karsinogenezis sürecini,
henüz klinik bulgular ortaya çıkmadan yakalamak üzere önerilen ve geniş uygulama bulan üç modalite vardır Topluma yönelik programlarla kadınların
aralıklı olarak Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM)yapmalarının sağlanması
Hekim ya da hemşire tarafından aralıklı Klinik Meme Muayenesi(KKM)yapılması
Memenin aralıklı olarak Mamografi(MG)ile incelenmesi
Meme Kanserini Erken Yakalamak
Toplumun bilgilendirilmesi Erken evrede tanı Erken evrede prognoz daha
iyi
Memenin Benign Lezyonları
Malign lezyonlardan daha fazla görülür
İki grupta incelenir: Fibrokistik Değişiklikler
Nonproliferatif lezyonlar Atipi göstermeyen
proliferatif lezyonlar Atipi gösteren hiperplazi
Fibroadenom
Nonproliferatif Lezyonlar
Kistler Papiller apokrin değişiklikler Epitelial kalsifikasyonlar Orta dereceli hiperplazi Fibroadenom
Kanser riski taşımazlar
Atipi göstermeyen proliferatif lezyonlar İntraduktal papillom Sklerozan adenozis
Hafif artmış kanser riski (1,5-2 kat) Atipi gösteren proliferatif lezyonlar
Duktal tip (DCİS) Lobüler tip (LCİS)
Artmış kanser riski (8-10 kat)
Fibroadenom Benign kitlelerin en sık görülenidir 20-30 yaşta sıktır İyi sınırlı, mobil, ağrısız kitle Genelde tektir Etyoljide hormonal dengesizlik Gebelik ve laktasyonda büyüyebilir Menapozda involüsyon Karsinom oranı %0,1-0,3’tür Genellikle 3-4 cm kadar büyürler İİAB, Core, Eksizyonel biyopsi
Fibroadenom
Duktal Ektazi
Areola arkasındaki duktus dilatasyonu
Birikmiş sekresyon 40-50 yaşlarda sık Kitle, ağrı, akıntı, meme başında
retraksiyon Biyopsi Nüks oranı fazla
Yağ Nekrozu
Kanseri taklit eder Etyolojide travma hikayesi Ağrısız, sert kitle Biyopsi
Yağ Nekrozu
PAGET HASTALIĞI Meme başı ve areolada kızarıklık Kabuklanma Kaşıntı Ülserasyon Meme başı akıntısı İnsitu ductal karsinom 50-60 yaş Tek taraflı Mamografi Biyopsi Cerrahi
Benign Meme Hastalıklarında Rölatif RiskRR=1 Apokrin değişiklikler
Duktal ektaziHafif Dercede Epitelial
HiperplaziRR=1,5-2 Orta Dereceli Epitelial Hiperplazi
Sklerozan adenozis, PapillomaRR=4-5 Atipik Duktal Hiperplazi
Atipik Lobüler HiperplaziRR=8-10 Lobüler Karsinoma İnsitu
Duktal Karsinoma İnsitu
Meme Kanseri Risk Faktörleri
Yaş, Etnisite, Irk Menarj yaşı Parite İlk doğum yaşı Menopoz yaşı Daha önceki meme
biyopsileri Atipik hiperplazi veya LCIS
Daha önce toraksa RT Bilinen veya şüpheli BRCA1/2, P53 ya da
meme kanseriyle ilişkili gen mutasyonları Meme veya over kanseri için aile hikayesi Şuanda veya daha önce östrojen,
progesteron, HRT, vücut kitle indeksi, alkol alımı, sigara
Sosyo ekonomik seviyenin yüksekliği
Genetik %20-30 kadının en az bir akrabasında
meme kanseri vardır %5-10 kadın gerçek herediter
predispozisyon taşır Tüm meme kanserlerinin %80’i
sporadiktir Meme kanserlerinin %7-10’unda
BRCA1/2 genleri vardır BRCA1 geni taşıyan hastaların yaşam
boyu meme kanseri olma riski %40-70 Karşı memede kanser riski %40-85
BRCA1 Ve Kanserin Patolojik Özellikleri
Yüksek grade Yüksek mitotik indeks “Pushing” tümör sınırları Lenfositik infiltrasyon ER(-) PR(-)
Risk Değerlendirme Yöntemleri
Gail risk modeli Claus risk modeli Fort modeli BRCAPro Bodian Myriad Tyrer-Cuzick Manual model Rosner-Colditz Couch modeli
Gail Risk Modeli Kişinin değerlendirme anındaki yaşı Menarj yaşı Yapılan meme biyopsi sayısı ve atipik
hiperplazi içerip içermediği İlk doğum yaşı Birinci derece akrabalarında Meme Ca sayısıBu değerler girildiğinde bir periyot için (5yıl)
mutlak riski ölçer.Risk %1.67’den büyükse basitçe gelecek “5 yıl
içinde meme Ca riski vardır” diye yorumlanabilir.
Gail Risk Modelinin Limitasyonları Meme Ca olan yakınlarının Meme Ca olma
yaşlarını 2. derece yakınlarda Meme Ca olanları ve baba
tarafı meme kanserlerini 35 yaş altı ve 75 yaş üstü kadınları
değerlendirmez Kişinin kendi atipik hiperplazi ve LCIS öyküsünü
hesaba katmaz Riski düşük tahmin eder 35-61 yaş arası yıllık mamografi çektirmeyen
kadınlarda da genel olarak riski yüksek hesapladığı söylenmiştir
Yaşam boyu riski 90 yaşına kadar hesaplar.
Farklı Risk Analiz Yöntemleri Geliştirilmiş Olsa da;
Halen riski tam olarak saptayabilen bir yöntem,
Her hasta için uygulanabilecek ve riski doğruya yakın belirleyebilecek bir model yoktur.
Meme Kanserinde Koruyucu Faktörler
Emzirme İlk çocuğun 30 yaşın altında
doğması Düzenli egzersiz yapma Tamoksifen kullanımı Profilaktik mastektomi
Meme Kanserinde Belirti Ve Bulgular
Memede kitle veya kalınlaşma Meme cildinde çekilme Meme başının içeri girmesi Meme başından gelen akıntı Cildin renginde veya yapısında değişiklik İki meme arasında simetrinin bozulması Koltuk altında ele gelen bir kitle
Primer Meme Kanseri Sınıflaması
İnvaziv olmayan epiteliyal kanserler Lobüler karsinoma insitu (LCIS) Duktal karsinoma insitu (DCIS)
İnvaziv epiteliyal kanserler İnvaziv lobüler karsinoma İnvaziv duktal karsinoma
Mixed connective ve epiteliyal tümörler Phylloides tümörler Karsinosarkom Anjiyo sarkom
Meme Kanseri Yerleşimi ve Yayılımı
Üst dış kadranda %50 Areola bölgesinde %18 Üst iç kadranda %15 Alt dış kadranda %11 Alt iç kadranda %6
Meme Kanserinde Evreleme
TNM T Primer tümör
büyüklüğü N Aksiller lenf nodları M Metastaz var-yok
Erken Evre Meme Kanseri
Erken evre I IIA
Lokal ileri evre IIB IIIA IIIB IIIC
Meme Kanserinde Tanı ve Tarama Yöntemleri Erken tanıda
20 yaş üstü-KKMM her ay 20-40 yaş-KKMM her ay-KMM iki yılda
bir
40-49 yaş -KKMM her ay -KMM her yıl 50-69 yaş -KKMM her ay -KMM her yıl -MG 2 yılda bir
MEME DERİSİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
MAMOGRAFİ 50 – 69 yaş grubu kadınlar Taramanın aralığı iki yıl Taramaya katılanlara her iki meme için,
birisi mediolateral oblik (= MLO), diğeri ise kranyokaudal (= CC) olmak üzere ikişer poz mamografi filmi çekilmeli
Mamografi filmleri iki radyoloji uzmanı tarafından ve birbirlerinden bağımsız olarak değerlendirilmeli, her iki uzmanın önerileri de dikkate alınmalıdır
Taramaya katılan her kadın hekim tarafından da muayene edilmelidir
MAMOGRAFİ
Tarama mamografisiyle meme kanseri mortalitesinin yüzde otuz düşürülmesi mümkündür
Tanı konulan meme kanserli hastaların evreleri küçülmüştür
Ortalama meme kanseri çapı 1.5 cm, DCİS çapı 0.8 cm.ye gerilemiştir
Mikrokalsifikasyon Dens meme Spikül oluşturan oluşum Düzensiz sınırlı oluşum Asimetrik değişiklik
Lineer Kalsifikasyon
Spiküle Lezyon
Pleomorfik Kalsifikasyon
Ultrason tarama da önerilmez
Üç ayrı çalışmada herediter risk faktörlerine sahip nonpalpabl meme kanserli 83 kişinin sadece ikisinde yıllık USG ile meme kanseri saptanmıştır
Sonuçta mamografi kadınlar için halen en değerli tarama seçeneğidir
Robson M, Offit K. N Engl J Med. 2007;357:154-162.
Basit kist Komplike kist Solid kitle Lenf bezi
BİYOPSİ
İnce iğne aspirasyon biyopsisi(İİAB)
Kalın iğne biyopsisi(Core) Eksizyonel biyopsi Sentinal Lenf Nodu Biyopsisi
MEME KANSERİNDE TEDAVİ
Cerrahi yöntemler Kemoterapi Radyoterapi Hormon tedavisi İmmunoterapi
ERKEN EVRE MEME KANSERİNDE TEDAVİ ALGORİTMİ
İNVAZİV MEME CA (EI veya II)
Total mastektomi+Aksiller disseksiyon
Segmental mastektomi+aksiller disseksiyon
Nod(+) Nod(-)Nod(+)
Nod(-)
HT KT KTHT
GözlemKT-RT
RT-KT
RT-HT
KT-RT
RT, HT, KT,Gözlem
MEME KORUYUCU CERRAHİ
Lumpektomi Tümerektomi Kadrantektomi Parsiyel mastektomi Segmentektomi Geniş lokal eksizyonu
40 Yaş Altı Memede Kitleye Yaklaşım
USG ilk basamak Mamografi İİAB ve gözlem 1-2 menstrüel siklus takibi Kitle kaybolursa rutin takip
30 YAŞ ÜSTÜ MEMEDE KİTLE
MAMOGRAFİ BI-RADS 1, 2, 3 USG
BI-RADS 4, 5BI-RADS 4, 5
BİYOPSİBİYOPSİ Palpabl:Palpabl: İİAB, kor biyopsi Non-palpabl:Non-palpabl: Görüntüleme
eşliğinde İİAB, kor biyopsi, ROLL veya telle işaretli kitle eksizyonu
USG Bulguları; şüpheli veya tanımlanamıyorsa;
BİYOPSİ
SELİM
FM & USG/MG: 6-12 ay; 1-2 yıl takip
Lezyon Stabil Rutin Takip Lezyon BİYOPSİ Tekrarı
MALİGNMALİGN
CERRAHİ EKSİZYON(LCIS, ADH risk azaltıcı girişim;Malign: NCCN temel prensipleri; MKC veya mastektomi&SLNB
30 YAŞ ÜSTÜ MEMEDE KİTLE
30 YAŞ ÜSTÜ MEMEDE KİTLE
USG BULGULARI: KİST
Basit Kist ve Asemptomatik
Semptomatik veya Komplike Kist
TAKİP (2-4 AY): Aspirasyon Kanlı Değil ve Kitle (-)
FM: NRutin Tarama FM: Nüks USG
Cerrahi Eksizyon
USG Eşliğinde Biyopsi
Aspirasyon kanlı, aspirasyon sonrası kitle (+) veya kist duvarı düzensiz veya intrakistik kitle (+)
ERKEK MEME KANSERİ
%1 65 Yaş Kitle Tanı ileri evrede Biyopsi Cerrahi +KT+RT Kötü seyirli