HHHHeeeellllmmmmuuuutttt PPPPoooosssscccchhhh

CCCCOOOO TTTTOOOO JJJJEEEESSSSTTTT MMMMEEEEDDDDYYYYCCCCYYYYNNNNAAAA

HHHHIIIILLLLDDDDEEEEGGGGAAAARRRRDDDDYYYY????

wydane przez

Powrt do NaturyKatolickie publikacje

80-345 Gdask-Oliwa ul. Pomorska 86/d tel/fax. (058) 556-33-32

Spis treci

Przedmowa s. 6Prawdy zawarte w medycynie w. Hildegardy s. 6W Babilonie odywiania s. 7Nauka o odywianiu zgodnym z Hildegard z Bingen s. 8Jabko s. 9Gruszka s. 9liwka s. 10rodek na porost wosw s. 11Drzewo brzoskwiniowe s. 11Drzewo daktylowe s. 12Drzewo oliwne s. 12Drzewo kasztanowca szlachetnego Maroni" s. 12Pieczone kasztany s. 12Gotowane kasztany Maroni" s. 13Surowe kasztany Maroni" s. 13Szlachetne kasztany Maroni" z miodem s. 13Papka kasztanowa Maroni" s. 14Kasztanowa sauna Maroni" s. 15Laska z kasztanowca Maroni" s. 16Maroni w medycynie zwierzcej s. 16Drzewo migdaowe s. 17Drzewo orzecha laskowego s. 17Niepozorne jest najdrosze s. 17Dere waciwy s. 17Drzewo nieszpuki zwyczajnej s. 18Drzewo pigwy pospolitej s. 19WARZYWA s. 19Naturalna uprawa, to za mao? s. 19Koper woski s. 20Koper woski, warzywo s. 21Rzodkiewka s. 21Fasola zwyka s. 22Groch s. 22Cebula s. 23Czosnek s. 24Szczypiorek s. 24Por ogrodowy s. 24Kapusta s. 25Bylica pospolita s. 25Dynia s. 26Saata s. 26Przyprawy hormony" naszej kuchni s. 27Sl s. 28Ocet s. 28Gatka muszkatoowa s. 29Zupa z gaki muszkatoowej s. 29Szawia lekarska s. 29Szawia lekarska przeciw reumatyzmowi tzw. Gicht" s. 30Szawia lekarska na choroby ukadu moczowego s. 30Macierzanka piaskowa s. 30

2

Macierzanka piaskowa odywk dla mzgu! s. 30Cudowny narkotyk, galgant chiski, alpinia lekarska" s. 31Galgant chiski alpinia lekarska" na serce s. 31Alpinia lekarska przeciw kolce serca s. 31Alpinia lekarska to rodek przeciw chorobom wirusowym ... s. 32Alpinia lekarska przy blach krgosupa s. 32Gulasz z alpinia lekarsk s. 32Hyzop lekarski s. 33Koper ogrodowy s. 33Pokrzywa zwyczajna s. 33PITA ODMIANA ZBOA! s. 33Orkisz najlepszym ze zb s. 34Leukemia biaaczka" wyleczona orkiszem s. 35Oddziay intensywny - orkisz s. 35Ry z ziarna orkiszu s. 36Zupa kremowa z orkiszu s. 36Zupa grysikowa z orkiszu s. 36yciodajna papka Habermus" s. 37Kawa z orkiszu s. 37Chleb z orkiszu s. 37Orkisz sposobem ucieczki przed erozyjnym procesem genetycznym s. 37Orkisz ark Noego rolnika? s. 38JAGODY l GRZYBY s. 38NIEULECZALNE? s. 39Co potrafi wino z trzmielina zwyczajnej s. 40Bomba zegarowa wino z cedru himalajskiego s. 41Rozedma puc s. 42Hildegarda poleca wino z miodunki plamistej s. 42Ble puc s. 43Migrena s. 43Gruszki z miodem s. 44uszczyca s. 44Wrzody na nogach s. 45Choroba Parkinsona s. 46Profilaktyka rakowa s. 46Eliksir z rzsy trjrowkowej s. 47Rak s. 47DROBNE BOLCZKI" CZY TE MIERTELNE CHOROBY? ... s. 48Brak oddechu s. 48Choroby oczu s. 48Biegunka s. 48Kamienie ciowe s. 48Choroby uszu s. 49Grypa s. 49Meisterwurzwein s. 49Ppasiec s. 50Hemoroidy s. 51Przecznik bobrowniczek s. 51Zupa grochowa bez grochu" s. 51O hemoroidach s. 52Rak skry s. 52Kaszel s. 53

3

Zocie s. 53Wino z pestek liwy s. 53Olej z absyntem (piounwk) s. 54Kiedy jakikolwiek czowiek... kaszle" s. 55Katar s. 55Melancholie i depresje s. 55Krwotoki z nosa s. 55Ciastka na nerwy szczliwe ciasteczka" s. 55Dzwonienie" w uszach s. 56Ble uszu s. 56Zmystowo s. 56Zapalenie y s. 56Dolegliwoci okresu przekwitania s. 57Opatrywanie ran s. 57Pierwsza pomoc przy blach zbw s. 57Jczmie jako kosmetyk s. 58LEKARSTWA ZE WIATA ZWIERZCEGO s. 58Owca s. 58Zaburzenia w ukadzie krwiononym s. 59Na odek s. 59Brak powietrza dusznoci" s. 59Owcza skra s. 59Koza s. 60Na polowanie wieczorem? s. 60Sarna s. 61Skra z sarny s. 612 x g i 1 x inaczej! s. 611 x g domowa s. 62Dzika g s. 62Wtroba gsi delikates s. 62Zupa z gsi s. 62A moe co z wieloryba? s. 63Bolce nogi i bolce stopy s. 63Borsuk s. 63Jele s. 64Wszystkie wtroby dla porwnania s. 64SODYCZ ROBI SODKIM s. 64Mid s. 65CIEMICA NARODU REUMATYZM TZW. GICHT s. 65Nauka o sokach" s. 65Nie istniej choroby z powodu wyeksploatowania s. 67Ma na artretyzm s. 67Pszenica dobra przy blach krzya" s. 67Postrza lumbago s. 68O reumatyzmie tzw. Gicht" s. 68Ma z spa ma Mikoaja" s. 69Jako rodek uniwersalny s. 70Papro s. 70Papro jako ochrona przed promieniowaniem? s. 71Na popraw pamici s. 71Przy chorobach oczu s. 71Przy chorobach uszu s. 71

4

Dla niemwicych s. 71Dla sparaliowanych s. 71ALKOHOL WINOWAJC s. 72Cytaty z Biblii s. 72Wino s. 72Piwo s. 73Woda s. 73ELIKSIRY s. 74rodek do higieny ust, lauga do zbw" s. 75Wino ze liwy tarniny s. 75Zote wino s. 75Wino z wrotyczu pospolitego s. 75Jezycznik pospolity s. 76Napj majowy Hildegardy. Kuracja wiosenna" s. 76Objawy zwapnienia y, arterioskleroza s. 76Wino na wtrob z lawendy szerokolistnej s. 77Wino z lauru szlachetnego (wawrzynu) s. 77Eliksir na odek z szawi szkaratnej s. 77Wino na serce s. 78Nie mi pomoe Bg s. 79KAMIENIE SZLACHETNE s. 79Agat s. 80Kryszta grski s. 80Jaspis s. 80Diament s. 81Pomoc przy wylewie krwi do mzgu s. 81Systematyka zawarta w medycynie Hildegardy s. 82Nauka o typach ludzi s. 83Na zakoczenie s. 84Indeks s. 84Skorowidz rolin polsko-aciski s. 84

5

Przedmowa

Wiedza o zdrowiu staa si w naszych czasach pytaniem egzystencjalnym. Tradycyjne struktury socjalneoraz suba zdrowia s zbyt drogie i skomplikowane. Nadchodzi czas, w ktrym zdrowe ycie w wiecie ju-trzejszym bdzie niemoliwe do sfinansowania. Dzisiaj jest ju problemem dla nas wszystkich, aby y zdro-wo. Medycyna urosa niezauwaalnie do potgi, jak przemys czy te polityka, lecz oderwaa si od realnychpotrzeb ludzi chorych. Narastajce naduywanie lekw we wszystkich sytuacjach yciowych doprowadzaw kocu do cakowitej utraty nadziei. Szukamy w tej krytycznej sytuacji rozszerzonych koncepcji, aby stwo-rzy ekologiczny naturalny" program, ktry pozwoliby na ujcie czowieka wraz z otaczajcym go rodowi-skiem i wiatem uczuciowym jako cao. Prastary program medycyny Hipokratesa, ktry uznawa czowiekajako nierozczn cz wiata, w ktrym yje, jest celem i zadaniem na przyszo. Na tym tle bdziemy sistara zwrci uwag na poke stronice ksig medycznych witej Hildegardy z Bingen. Przy pomocytych tekstw stanie si dla nas moliwe dokonanie zmian w otaczajcym wiecie.

Tematyka tej ksiki prowadzi nas bdzie poprzez zdrowe sposoby ycia, pomoe nam w odkryciu dotych-czas nieznanych nowych" zasad i sposobw leczenia, stosujc metody medycyny naturalnej. W taki sposbotworz si dla nas nowe bogate perspektywy. Otrzymamy moliwoci spojrzenia na ekstremalne sposoby ody-wiania a take dotychczasowe dogmatyczne pogldy pochodzce z naszej szkolnej medycyny tradycyjnej.

Uznana oraz zaakceptowana przez Koci, jako najwiksza profetka i mistyczka Niemiec, pozostawianam w obszernej bibliografii dwie ksigi medyczne oraz wiele innych dzie, o ktrych si mwi, e powstayprzy pomocy boskiej inspiracji. Zgodnie z wypowiedziami zawartymi w tekstach, otrzymaa ona od Boga kon-kretne zadanie: Pisz, co widzisz i syszysz, rozgaszaj cuda, ktre dowiadczasz. Pisz o nich i mw... (H. z B.).

Przez okoo 800 lat ta dziedzina wiedzy medycznej pozostawaa nieznana. Prawdopodobnie w tym czasienie znalaz si nikt, kto potrafiby z niej skorzysta. Pierwszym lekarzem na wiecie, ktry podj si badaniaoraz praktykowania tych metod by yjcy w Konstancji dr med. Gotfryd Hertzka. Przeprowadzajc prbyw praktyce, by zaskoczony si, z jak rodki te dziaaj. Dodatkowo objawi mu si dotd nieznany zamkni-ty w sobie system medycyny. Po paru latach praktykowania metod w. Hildegardy stwierdzi, e wyniki lecze-nia s bardzo dobre, a metody te szybko dziaaj. Po paroletnim okresie bada oraz praktykowania, podjdecyzj o rozpowszechnieniu tej wiedzy oraz napisaniu ksiki pt.: Tak leczy Bg. Dziki temu dua grupa lu-dzi zwrcia uwag na te wanie naturalne metody leczenia. Jego ksika, o ktrej wspomniaem, przypadko-wo wpada mi w rce. Oczarowany zawart w niej wspania wiedz postanowiem utworzy klub dla przyja-ci w. Hildegardy. Klub ten postawi sobie za cel propagowanie sposobu ycia i leczenia zgodnie z tekstamiw. Hildegardy. Klub nasz rozpocz wydawanie biuletynu pt.: Kurier w. Hildegardy, w ktrym publikowali-my przepisy oraz spostrzeenia praktyczne. Artykuy w tym biuletynie byy czciowo pisane przez dr. Hertz-k, a pozostae pisaem ja sam, z punktu widzenia dojrzaego pacjenta". Cay wydany nakad biuletynw zo-sta wykupiony przez rosnc grup przyjaci w. Hildegardy z Bingen. Wiele osb zwracao si do mniez prob o ponowne wydanie biuletynw lub o wydanie ich w oparciu o wydane wczeniej artykuy w formieksiki. W pniejszym czasie zrodzi si pomys napisania tej ksiki. Wikszo artykuw zostao na nowozredagowanych i uzupenionych.

W tym wydaniu sowa dr. Heretzki napisane s kursyw, a sowa w. Hildegardy czcionk pogrubion.

Prawdy zawarte w medycynie w. Hildegardy

Prawdziwe rzeczy pozostaj zawsze niezmienne. Do prawdziwych niezmiennych wypowiedzi naley np.w Biblii cytat z Ewangelii w. Mt 24, 35: Niebo i ziemia przemin, ale sowa moje nie przemin". Sowom za-wartym w Biblii mona zaufa. Zgodnie z wypowiedzi w. Hildegardy teksty zawarte w pozostawionych przezni ksigach powstay pod inspiracj Bosk i dlatego posiadaj nieograniczon czasowo wano. Jak wie-my, nie zawsze przyjte przez og prawdy, s prawdziwe. Kady czas skada si z niezalenej mozaiki wpy-ww, wiedzy czy te de. Jak dua przestrze pozostawiona jest dla mioci lub prawdy jest uzalenione odwpywu istniejcej epoki. Byway na ziemi czasy np. w ktrych palono na stosie ywych ludzi, albowiem gosi-li oni prawdy, ktre byy niewygodne w danym czasie. Jak przedstawia si ta sprawa w naszych czasach? Je-stemy gotowi sucha prawdy? Medycyna w. Hildegardy, sta si moe dla nas testem prawdziwoci. Wie-

6

dza, ktr nam pozostawia jest prawdziwa, nawet wtedy, kiedy nie jestemy w stanie jej poj. My uwaamy,e w. Hildegarda pisze o prawach, ktre s niezaprzeczalne, na dodatek brak nam odpowiedniej wiedzy.Proponowany przez nas sposb spostrzegania prowadzi do zrozumienia, e ograniczajce nas horyzonty nies absolutne. Nie wszystkie zjawiska, ktre wydaj si niezrozumiae s faszywe! Zbyt czsto w historii wia-ta zdarzao si, e ludzie posiadajcy wadz rozsdzali o rzeczach, nie majc o nich adnego pojcia. Myotrzymalimy szans przy pomocy kompasu" Hildegardy, aby przyjrze si metodom leczenia, co pozwolinam na nowo ukierunkowa nasze zdanie na temat dzisiejszych metod leczenia, ktre prawdopodobnie nies cakowicie zgodne z natur czowieka. Dla lepszego zrozumienia przyjrzyjmy si rnicom pomidzy za-wsze aktualn medycyn Hildegardy w porwnaniu do nowoczesnej medycyny. Oto jedna z typowych receptHildegardy:

Kiedy kto jest tak saby, e nie moe ju je chleba, niech odway rwne czci owsa, jczmieniai doda troch kopru woskiego, zagotuje wszystko w wodzie, przecedzi przez ptno, powsta papkniech spoywa w miejsce chleba i niech tak robi, a odczuje popraw (H. z B.).

Zwrmy uwag: jeli ciko chora osoba nie moe spoywa nawet chleba, bliskie jej osoby powinnyugotowa zup owsian zgodnie z recept. Papk naley podawa do momentu znacznej poprawy stanuzdrowia pacjenta! Regu naszych czasw stao si to, e pacjenci ciko chorzy nie przebywaj w domu,lecz na og znajduj si w szpitalu na oddziale intensywnej terapii. Prawd mwic wiemy wszyscy, e niktz nas nie podjby si opieki nad chorym pacjentem w stanie cikim. Nawet gdyby by to jedyny sposb nauratowanie tego czowieka. Nie zrobilibymy tego, bo oddalimy w rce lekarzy odpowiedzialno za naszezdrowie i ycie. Czy nie jestemy osobicie odpowiedzialni za stan naszego zdrowia? Hildegarda odpowiadana to pytanie: TAK! Mwi ona: choroba jest twoim osobistym problemem. Kady z nas ponosi osobicieodpowiedzialno za stan swojego zdrowia! Najczciej mwi ona w swoich receptach:...zrb sobie czy teprzygotuj to czy tamto i bdziesz uleczony... Zwraca si do nas na ty, a do chorych mwi osobicie". W jejwypowiedziach ukrywa si wicej, ni przypuszczamy w naszym negatywnym nastawieniu do nowych niezna-nych nam rzeczy. Kada choroba ma nam co do powiedzenia i prowadzi nas do postawienia wasnej diagno-zy oraz podjcia prby samowyleczenia. Postarajmy si polepszy nasz sytuacj, likwidujc nadmiern ilopiguek, nie zapominajc jednak o przyczynach, ktre zwykle zostaj dla nas nieznane i niezrozumiae. Tutajtrzeba przyzna, sposb ten nie pasuje do dzisiejszych czasw i metod leczenia, ale moe si okaza, e jestsystemem bardziej celowym. Hildegarda pozwala nam samym leczy nie tylko drobne choroby:

Kto ma taczk, t krlewsk chorob, czy te gorczk, niechaj podsmay na patelni rukiewwodn i je j ciep, a bdzie on uleczony (H. z B.).

Tak, w. Hildegarda pisze recepty przeciwko lekkim i cikim chorobom, bez robienia rnic na jednej i tejsamej stronnicy. Ona te proponuje nam abymy stosowali te recepty sami. A moe taczka nie jest cikchorob? Czy taczka jest cik chorob? W zalenoci od wirusa A albo B powiecie pastwo. Przy po-mocy nowoczesnych metodach leczenia taczka trwa kilkanacie tygodni. Przy pomocy metod Hildegardytylko kilka dni niezalenie od rodzaju wirusa. Jeeli kamie ciowy zablokuje przewd ciowy to nawet ru-kiew wodna (ac. Nasturtium officinale) nie bdzie w stanie nam pomc, jedynym moliwym wyjciem bdziewezwanie lekarza. Przy czym taka sytuacja zdarza si raz na sto przypadkw. Nie naley przypuszcza, eu Hildegardy nie ma miejsca dla lekarzy, przeciwnie ona jest w stanie przeszkoli cae rzesze lekarzy specja-listw. My natomiast musimy sami rozstrzygn, czy z kadym delikatnym katarem, bdziemy odwiedza na-szego lekarza. Nad tym pytaniem powinnimy si powanie zastanowi!

W Babilonie odywiania

Opinie fachowcw na caym wiecie s zgodne i brzmi: bd musi znajdo-wa si w sposobie naszego odywiania". W jaki inny sposb moglibymy wy-tumaczy olbrzymi ilo chorb takich jak: za przemiana materii, chorobyserca czy te choroby nowotworowe? Pytanie, ktre samo si nam nasuwa:ktry ze znanych nam systemw odywiania jest prawidowy? Zdania fachow-cw s tutaj podzielone. Niektrzy przysigaj, e najzdrowsze jest spoywa-nie surowych owocw i jarzyn, inni twierdz, e taki sposb odywiania jestprzez duszy czas niemoliwy. Jeden twierdzi: sl jest najwikszym wrogiem

7

czowieka! Nie, to cukier rafinowany, przekrzykuje go nastpny rzeczoznawca. Specjalista odywiania sposo-bem Jin-Jang koczy problematyczn dyskusj; sl musi by morska, bo ona jest Jang. Warzywa i owoceprzeciwnie s Jin i dlatego nie powinno si ich unika. Tutaj protestuj polujcy na witaminy: wiee warzywai owoce zawieraj tak niezbdne witaminy i zwizki potrzebne do przemiany materii, a w marchewce jestprzecie tak dua ilo witaminy A. Natychmiast pojawia si nowy filozof i wysuwa tez, wedug ktrej wszyst-kie warzywa rosnce pod ziemi wywouj stany osabiajce organizm. To niesamowite stwierdzenie wywou-je u smakoszy ziemniakw sprzeciw. Powinnimy gotowa ziemniaki w upinach i wypija wod, poniewa za-wiera ona nieskoczon ilo dobrych dla czowieka substancji. Nastpny rzeczoznawca wysuwa hipotez,e czowiek jest istot wszystkoern i przytacza przykady, w jaki sposb uksztatowany jest zgryz czy tenos. Natychmiast pojawia si nowa opinia: nie naley spoywa masa, bo ono wywouje zakcenia w jeliciegrubym. Na plakatach reklamowych w przeciwiestwie czytamy: maso jest niezastpione!" Co jest prawd?Nie powinnimy wszystkiego pasteryzowa, homogenizowa, aromatyzowa, konserwowa, to mwi innyrzeczoznawca. Wypluwajcie wszystko, co jest sodkie, to nastpna teoria. Na dodatek jakby na zawoanie do-wiadujemy si o wynikach testu klinicznego: na wikszo smakw niemowlta reaguj z odraz lub pluj.Tylko przy sodkim smaku miej si! Bd, jak twierdzi wiele osb, znajduje si gdzie indziej: naley jadaniadania jak ksi... to jest jajko Kolumba! Odwrotnie: rano naley je jak ebrak, a wieczorem jak ksi-, to jest najlepszy sposb twierdzi kto inny. Wystarczy? Czy chcecie pastwo doprowadzi ten spr o su-rwkach, penym ziarnie, occie z jabek lub odmianami zb do koca? Kady dobrze poinformowany czytel-nik wie o tym, jak wiele ekstremalnych sposobw odywiania powstao w ostatnich latach, a to z powodu prze-sytu informacji. W ten sposb znalelimy si w punkcie, w ktrym tak naprawd nikt nie wie, kto ma racj!Zwrmy uwag na pozytywn stron fenomenalnego rozwoju oraz szybkoci, z jak nasze nastawienia orazsposoby odywiania si zmieniaj. Ten stay proces powstawania i rozwijania nowych teorii prowadzi do sytu-acji, ktra zmusza nas do zastanowienia si nad naszym sposobem odywiania.

W przypadku, kiedy proponowane tezy nie osign podanego efektu, pozwol one, co najmniej na roz-budzenie naszego spoeczestwa. Jeszcze do niedawna polowalimy na witaminy, tuszcze nienasycone, mi-neray, elementy ladowe lub enzymy. Wycig ten mona sprowadzi do jednego z niego wynikajcegostwierdzenia: warto naszego poywienia nie zaley tylko i wycznie od iloci w nim zawartego, biaka,tuszczu lub wglowodanw, wane jest ile posiada ono w sobie materii witalnej. To znaczy ile w sobie zawie-ra, mineraw, elementw ladowych lub te innych substancji. Ten moment wydaje si by waciwy, bystwierdzi, e czowiek nie jest zwierzciem przetwarzajcym materi na energi, czy ameb, nie jest te fa-bryk chemiczn. Sami dobrze znamy wiele reakcji chemicznych lub procesw przemiany materii. Znamy tak-e wiele analiz, ktre z dokadnoci co do milionowej czci grama opisuj, wyjaniaj nasze poywienie.Przypuszcza si te, e wiemy, co wspomaga lub te zakca przemian materii. Sensem naszego ycia niejest napenienie zbiornika, jak si to dzieje przy tankowaniu samochodu na stacji benzynowej. Pomimo do-stpnych nam technologii oraz analitycznego sposobu rozpoznawania zoonych procesw badawczych,w kocowym efekcie nikt nie wie, jakie produkty czy te napoje s dla nas odpowiednie i zdrowe. Znamywszyscy takie hasa jak: Jedzmy wiele owocw, jarzyn, chleba razowego, produktw zboowych, pszenicy,owsa, jczmienia, ryu, kukurydzy; nie naley przy tej okazji zapomina o koniecznoci picia napojw takichjak: soki owocowe, woda mineralna, tylko nie alkohol; na dodatek nie naley spoywa zbyt wiele misa". Ta-kie wypowiedzi przypominaj nam opis programu tuczenia trzody chlewnej cznie z jej efektami ubocznymi.Takie spojrzenie na sposb odywiania nie moe by najlepszym dla nas.

O tym, co jest naprawd wane i dobre dla nas, dowiemy si od Hildegardy z Bingen.

Nauka o odywianiu zgodnym z Hildegard z Bingen

Sposoby naszego odywiania zawieraj jeszcze wiele bdw, ktre mona porwna do oceny czowiekajako istoty zoonej. Dzisiaj wpywaj na nasz ocen takie rzeczy jak: tytuy, zarobki, wielko konta banko-wego, marka lub model samochodu, ktry posiadamy. Dobro, trwao, prawdomwno czy inne pozytywnei wane cechy charakteryzujce wielkich, wybitnych ludzi nie graj najmniejszej roli. Kady, kto posiada duo,jest traktowany powanie i wszyscy si z nim licz, natomiast biedny traktowany jest jak gdyby w ogle nie ist-nia. Ocena zgodnie z zasad od stp do gw" jest dzisiaj podstawow. Tak sam metod stosuje si przy

8

ocenie owocw ziemi. Witaminy stay si dzisiaj dla nas czym w rodzaju kapitau i s w podobny sposb ocenia-ne dlatego s bardzo dobre". Co jest jeszcze cenione wiemy wszyscy: biako, tuszcze, wglowodany, ele-menty ladowe itd. Nikt z nas nie pomyli o charakterze czy usposobieniu danego czowieka bd te jego tera-niejszej sytuacji yciowej. Tutaj musimy powiedzie, e w. Hildegarda rozrnia bardzo subtelnie poszczeglneistoty i zwraca uwag na ich charakter. Od w. Hildegardy uczymy si rozpoznawania olbrzymich rnic pomi-dzy jabkiem a brzoskwini, uczy nas ona nowego sposobu spostrzegania. Bdziecie pastwo zadziwieni tym,e niektre owoce mog leczy, natomiast inne mog by szkodliwe i nam zaszkodzi. Tendencja do twierdze-nia: owoc to owoc, orzech to orzech, jest najwikszym bdem naszych czasw! Jeden gatunek misa nie jestrwny innemu, nie kada wieprzowina jest dobra czy te zdrowa. Hodowla i sposb odywiania trzody chlewnejnie ma nic wsplnego ze sposobem odywiania si zwierzt w warunkach naturalnych. W tym miejscu rozpo-czyna si wysza szkoa w. Hildegardy, nowego sposobu mylenia, odywiania, leczenia oraz zdrowego y-cia. Jestem w stanie obieca, e w tej ksice poznacie pastwo i usyszycie, jak wiele owocw, jarzyn uwa-anych do dzisiaj za zdrowe s dla nas naprawd trucizn. Poznacie pastwo w tej ksice dotychczas nie-znane, a pomimo to bardzo zdrowe rodzaje poywienia! Nasza w. Hildegarda jest sama w sobie wielk nie-spodziank. Na pocztku proponowany przez ni sposb oceny wiata wyglda, jak gdyby chciaa wprowa-dzi cakowity chaos. Po bliszym zapoznaniu si z jej metodami, da si z ni cakiem niele y np.: piwo lubwino nale u niej do jednych ze zdrowszych napojw. Nasz sposb ycia uczy, e spoywanie napojw alko-holowych to najgorsze, co moe nam si przydarzy, a na dodatek to grzech. Powodem takiego sposobu my-lenia jest to, e nauczylimy si wszystko wrzuca do jednego garnka to diabelskie koo". Pomidzy wi-nem a rumem istniej cae wszechwiaty. To, e dowiadujemy si o tych rnicach dopiero od w. Hildegardypotwierdza tylko jak bardzo jestemy krtkowzroczni. Pozwlmy wic da si oczarowa naszej witej.

Jabkorodz. ac. Malus

Owoc tego drzewa delikatny i lekkostrawny nie zaszkodzi zdrowemu. Jabkarosn i ywi si nocn ros od pierwszego snu a do porannej jutrzenki. Dlategos dobre do jedzenia dla zdrowego nawet na surowo, bo ugotowaa je porannarosa (H. z B.).

Chorowitemu surowe jabko zaszkodzi w niewielkim stopniu, bo chory jestosabiony. Gotowane czy smaone jest dobre dla mocnych, ale i dla sabych. Kie-dy jabko nie jest ju wiee czy te jest spierzchnite, w okresie zimy (kiedy niejest ju cakiem wiee), je go moe zdrowy czy te chory na surowo (H. z B.).

Codziennie jedno jabko oszczdzi lekarza mwi stare przysowie ludowe. Benedykt, zaoyciel klasztoruBenedyktynw, wprowadzi w swoim klasztorze przepis kady mnich ma otrzyma codziennie jedno jabkodo spoycia. Powinnimy pozostawi wicej miejsca w naszym planie ywieniowym dla jabek. Jak dawno te-mu jedlicie pastwo ostatni raz pieczone jabka? Przed rokiem, bo zapach pieczonych jabek jest nostalgicz-ny i przypomina nam ogniska, biwaki czy wiejskie piece. Jak czsto mamy na stole, na podwieczorek, kompotz jabek, ciasto z jabkami czy te papk z jabek, ktrej ju prawie nikt nie zna? Europejczycy zastosowalirodki wspomagajce trawienie gum do ucia, solonymi orzeszkami, sonymi paluszkami czy CHIPSAMIz papryk, itp. Jedynie od czasu do czasu spotykamy si jeszcze z rafinowanym sokiem jabkowym.

Gruszkarodz. ac. Pyrus

Grusza wzgldem jaboni ma wicej chodu ni ciepa i jest tak cikai twarda jak wtroba w porwnaniu z pucami. Podobnie jak i wtroba przy-nosi wicej szkd. Korzenie, licie i sok nie nadaj si na lekarstwo w prze-ciwiestwie do jemioy (ac. Viscum) na niej rosncej. Owoc gruszy jestciki i szorstki (H. z B.).

Owoc ten spoywany w nadmiarze sprowadzi ble gowy i wywoa dusz-

9

noci w pucach, sok z gruszki pobudzi w twej piersi opary, one zatruj wtrob i puca, tak powstanieosad na podobiestwo kamienia winnego, ktry twardnieje. Tak te powstan ze soki w pucach i w-trobie. Podobnie, kiedy czowiek, ktry wcha wino moe sta si sytym, tak te miesza si sokgruszki z oddechem i tak staje on si szorstkim. Dlatego oddychanie stanie si uciliwym po suro-wych gruszkach, std wywodz si take choroby puc. (H. z B.)

W czasie poranka, kiedy siy rosy opadaj dopiero rozbudza gruszki. Wywouj one w czowieku zesoki, bo nie s (ugotowane) przez ros porann, rosy one, bowiem kiedy sia rosy malaa. Tak te, ktochce spoywa gruszki, niech je gotuje w wodzie lub upiecze na ogniu. S one lepsze ugotowane nipieczone, bo woda w nich zawarte ze soki wyciga powoli, a ogie dziaa zbyt szybko i podczas piecze-nia nie wycignie z nich wszystkich zych sokw. Gotowane w niewielkim stopniu obciaj jedzcego,bo odwiedzaj w nim zgnilizn, zmniejszaj, przeamuj j, odprowadzaj j (ze) sob (H. z B.).

Zwrmy uwag na to, e mona gotowa! Co stanie si z witaminami zostan rozpuszczone? Kady takmyli. Nie powinnimy ba si gotowania, smaenia, parowania czy te suszenia. Od najdawniejszych cza-sw pokolenia naszych rodzicw korzystajc z tych metod doyway do powanego wieku, cieszc si dugo-wiecznoci i zdrowiem. Podczas pierwszej lekcji dowiedzielimy si od Hildegardy o tym, e gruszki spoy-wane na surowo wpywaj negatywnie na klatk piersiow i wywouj ble gowy. Gotowane natomiastoczyszczaj nasz flor w jelicie grubym i pomagaj w wydalaniu wszystkich niedobrych dla nas substancji.Kady z nas, kto chciaby zosta przyjacielem Hildegardy musi zmieni swj sposb mylenia. Podczas cz-stego spoywania surowych gruszek substancje szkodliwe przedostaj si do wtroby i puc.

Syszelicie pastwo o czym takim? Z tego powodu powstaje wiele cierpie. Ktry z lekarzy ostrzeg pa-cjenta z chorob wtroby czy te puc przed spoywaniem surowych gruszek? Z du pewnoci nie ma ta-kiego. Podobnie przedstawia si sprawa dla chorego, jabka pieczone czy te pomarszczone s zdrowsze dlaniego ni wieutkie prosto z drzewa! Jabko ronie poprzez si rosy nocnej, gruszka pobiera sw moc nadranem w momencie, w ktrym rosa wysycha w pierwszych promieniach soca i dlatego powoduje w czowie-ku powstawanie zych sokw". Rosa potrafi obudzi" grusz dopiero nad ranem, ale nie jest w stanie jej (za-gotowa), wschodzce soce odbiera swym ciepem si zawart w rosie. Tutaj z pewnoci nie znajdziemyrzeczoznawcy, ktry mgby co mdrego wtrci czy wytumaczy. Kto z nas wie dzisiaj, co, jak i dlaczegoronie? Czy takie spojrzenie nie jest zupenie nowym nieznanym punktem widzenia? Powinnimy si w tymmomencie gbiej zastanowi, jaki wpyw maj chemiczne rodki owadobjcze, jeli taki olbrzymi wpyw naowoce ma poranna rosa?

liwkarodz. ac. Prunus

Owoce tego drzewa tak dla zdrowego, jak i chorego s szkodliwe i niebezpieczne, bo budz onew czowieku nag ciowy, wzmagaj gorzkie soki i pomnaaj je. Wspomagaj te budzce sichoroby, spoycie ich podobne jest do jedzenia chwastw.

Komu smakuj liwki i chce je spoywa, niech to robi z umiarem. Zdrowy upora si z tym owocem,ale saby bdzie cierpia (H. z B.).

Ten wyrok wydany jest na wszystkie owoce z grupy brzoskwi i im podobnych. W dalszym tekcie czytamy:Wszystkie brzoskwinie, liwki, tak due, jak i mae, oraz podobne im, a i dzikie maj niedobr si

w korze, liciach i owocach. Z tak rnic, e im wikszy owoc tym wicej zawartej w nim szkodliwejsiy (H. z B.).

To nastpny owoc, na ktry Hildegarda popsua nam apetyt. Ciko w to uwierzy, co nasza w. Hildegar-da stara si nam przekaza. Przyjmujc tylko zrozumia dla nas cz przekazanej nam przez Hildegardwiedzy, cz, ktra jest dzisiaj rozumiana, zamknlibymy sobie drog do dalszego zrozumienia mechani-zmw rzdzcych przyrod.

Zaakceptujmy to, e w. Hildegarda nie czerpaa swoich wiadomoci ze rde dostpnych normalnym lu-dziom w jej czasach. Wiedza jej pochodzi od Stwrcy. Powinnimy by wdziczni za moliwo poznania orazzrozumienia podstawowych stanw i praw dziaania otaczajcych nas w naturze. Pomimo e uwaamy si zanieskoczenie mdrych, bez nauk i pomocy Hildegardy nie wiedzielibymy nic o tak wanych dla nas rze-czach. Tylko i wycznie przez zachwyt i mio do natury nie bylibymy w stanie zdoby tej tak bardzo wanej

10

wiedzy. Komu mogaby pomc ksika zielarska napisana bez odpowiednio ugruntowanej wiedzy. Komu po-mgby cytat w jednej z wielu ksiek zielarskich: ...liwki s pomocne w dietetyce w wypadku chorb nerek,reumatyzmu, chorej wtroby, dodatkowo s one przyjemn odmian w nudnym jadospisie pacjenta... itd.

Z pewnoci to niezy cytat napisany w dobrej wierze, ale niestety cakowicie faszywy. Prawd jest, eliwki nie s dobre dla chorych ani dla zdrowych ludzi. O tym mwi nam tylko i wycznie Hildegarda. Kto dzi-siaj jest w stanie powiedzie, jakie owoce s dla nas zdrowe czy te nie? Panujce zdanie o owocach i jarzy-nach czy te witaminowa histeria jest z pewnoci tylko czci prawdy.

Dowiadujemy si tutaj o tym, e przekonanie o dobrym wpywie liwek na trawienie i przewd pokarmowynie jest prawd. Wielokrotnie spotykany sposb moczenia liwek w wodzie przez noc mona porwna dozjedzenia niedojrzaych zielonych owocw! Od takich sposobw moemy dosta np. biegunki przy czymw takim wypadku kady z nas powie: To jest bardzo zdrowe!

Postaram si na koniec przekaza pozytywn wiadomo dotyczc liwek. Wylecz one i pomog wtedy,gdy wypadaj wosy i gdy wystpuje upie.

rodek na porost wosw

Spal kor i licie tego drzewa, zrb z nich popi, rozpu go w wodzie pyn ugowy, kiedy gowatwoja gubi upie czy te wysycha czsto, myj j tym pynem, wyzdrowieje ona, a wosy bd adne,zdrowe i rosn bd (H. z B.).

Nie wierzycie pastwo w takie rzeczy ? a moe tak? Ile zapaciyby firmy produkujce szampony za dziaa-jcy rodek na porost wosw? Ja osobicie mog zapewni, e wielu z przyjaci Hildegardy przeyo z tympynem ugowym zaskakujce efekty. Niektrym zaczy wyrasta nowe drobne wosy na oczach" zaskoczo-nych fryzjerw. Paru innych stwierdzio, e nie maj ju upieu! Sposb przygotowania tego rodka jest nie-stety troch niewygodny. Dla otrzymania popiou z lici i kory naley pozbiera, okorowa, wysuszy gaziei licie a nastpnie je spali.

Po spaleniu uzyskany popi naley pomiesza z wod i czsto my sobie tym pynem gow.Pani St. z Nidersdorfu napisaa do mnie:...na temat tego pynu z kory, lici liwy mog powiedzie z uwagi na wasne obserwacje w praktyce. Osi-

gnam wspaniae wyniki podczas jego stosowania. Miaam mocny upie i wid skry gowy i pomimo wyko-rzystania szamponw znanych firm farmaceutycznych upie nie znika. Po parokrotnym zastosowaniu przezpana proponowanego pynu ugowego stan ten zmieni si diametralnie. Tutaj chciaabym doda, e moja sio-stra, ktra od niedawna zacza ten rodek uywa stwierdzia: ...nie potrzebuj ju adnych dodatkowychrodkw (pomocniczych) do pielgnacji wosw. Wosy utrzymuj duej form, s mocniejsze i nie wypadaja chusteczka nie lizga si na gowie tak jak to si dziao dawniej.

Jak pastwo mylicie czy liwki s zdrowe? A jeeli tak, to dlaczego?

Drzewo brzoskwiniowerodz. ac. Myrobalane

Owoc tego drzewa nie jest ani dla zdrowego, ani dla sabego dobry do jedzenia,owoc ten rozkada dobre soki w czowieku i wzbudza w nim zy luz (H. z B.).

Przed chwil stracilimy cz tak wanych penych witamin owocw z naszegoplanu odywiania. Pozytywnym efektem ubocznym jest to, e z pewnoci nie po-winnimy ocenia produktw ywnociowych bez zastanowienia si, jak one nanas wpywaj. W jednym zdaniu w. Hildegarda wypowiada rzeczy, ktre zmuszajnas do mylenia. Od nas samych zaley, czy jestemy gotowi uwierzy w jej wie-dz i zawart w niej moc lub te czy, nie wierzc, bdziemy postpowa dalej, nie zastanawiajc si nad kon-sekwencjami. Do dzisiejszego dnia nie wiemy, jak i dlaczego powstaj choroby. Wiemy tylko dobrze o tym, eco nie jest tak, jak powinno by ale co? Uparci nie bd mieli atwo z Hildegard, jeeli brzoskwinia rozka-da w organizmie dobre soki", wpywa negatywnie na przemian materii, utrudniajc oczyszczanie komreki na dodatek wytwarza luz w odku. Ta wypowied jest dobrym przykadem na mylenie, e witaminy s

11

wane, nie mog one by wystarczajcym powodem do oceny owocw i ich wartoci odywczych dla nasze-go zdrowia. W sowach Hildegardy ukryta jest wiedza, ktrej nie mona rozpozna na pierwszy rzut oka. Hil-degarda pokazuje nam powizania, a take wane fakty, o ktrych nie mamy dzisiaj zbyt wiele pojcia.

Drzewo daktylowerodz. ac. Phoenix

Jest znakiem szczcia, kto gotuje owoc tego drzewa i bdzie go jad, temu doda tyle siy, jak gdy-by jad chleb, w nadmiarze spoyty owoc ten przytumia i obcia (H. z B.).

Nareszcie owoc, ktry nadaje si do jedzenia i jest zdrowy. Nie wolno si nim przejada to wane! Umiarby zwykle dobrym doradc w kadym przypadku. Zwrmy uwag owoce te s tak dobre jak chleb. JeeliHildegarda nam to mwi, wypowied ta ma z pewnoci sens. Tutaj moemy porwna, ktre owoce s dlanas zdrowe, a jakie szkodz. Dla lepszego rozpoznania co przynosi nam korzyci, porwnajmy liwki i dakty-le, zbadajmy je dokadniej. Wszystkie owoce posiadaj witaminy. Musz istnie inne namacalne rnice. Nie-stety nie ma wielu naukowcw, ktrzy staraliby si pozna pozostawion nam wit wiedz.

Drzewo oliwneac. Olea europaea

Jest znakiem wspczucia, drzewo to nie nakarmi nas swoimi owocami (olej z oliwek), a po ich zje-dzeniu wywoa u nas mdoci. Dodany do innego poywienia utrudni jego trawienie. Poyteczne jestdo sporzdzania substancji leczniczych (H. z B.).

Nie bdzie mona uywa tego oleju nawet do gotowania. Olej z oliwek nie jest zdrowy, obnia jako po-traw, w ktrych wystpuje. Jak mona zdrowo gotowa? Przy pomocy masa! Maso jest niezastpione wy-powied ta si zgadza, take olej sonecznikowy jest dobry. Pisz to, abycie pastwo nie stracili cakiem na-dziei. Olej z oliwek naley raczej wykreli z listy zakupw. Jestecie pastwo zrezygnowani, czy te zaczli-cie powoli odkrywa, jak wiele trucizn jest nam jeszcze nieznanych. Osoby ze sabym odkiem w miarszybko rozpoznaj, co szkodzi, a co jest dobre. Nawet po tak lubianych frytkach czuj si niedobrze. Z ksi-ek kucharskich lub zielarskich nie dowiemy si, co nam szkodzi, nawet specjalici od dietetyki mwi i ucznas wielu bezsensownych rzeczy.

Drzewo kasztanowca szlachetnego Maroni"rodz. ac. Castanea

Syszelicie pastwo o tym, e w wielu krajach ludzie jedz pieczone kasztany. Nie wiemy jeszcze o tym,e owoce te posiadaj zdrow energi, ktrej si porwna mona do energii atomowej.

Wszystko, co pochodzi z drzewa kasztanowca Maroni jest zdrowe, a owoc ten jest dobry przeciwkadej saboci, ktra powstaje w czowieku (H. z B.).

Dobrze pastwo zrozumielicie: przeciw kadej saboci! To rodzaj rodka uniwersalnego. Jeeli Hildegar-da wystawia dla tego drzewa tak dobre wiadectwo, powinnimy to sobie dobrze zapamita. Kto posiadawasny ogrd, niech w miejsce brzoskwini lub innego ozdobnego drzewa zasadzi sobie kasztanowca. To drze-wo jest zdrowe, a moe z czasem przyniesie nam korzyci, jeli bdzie bardziej znane. Zwrmy uwag naniezliczone moliwoci wykorzystania tego zdrowego drzewa.

Pieczone kasztanyrodz. ac. Castanea sativa

Kogo boli trzustka, niech upiecze pestki tego drzewa na ogniu, jada je czsto, kiedy jeszcze s cie-pe. a trzustka ogrzeje si i powrci do cakowitego zdrowia (H. z B.). To naturalne lekarstwo na trzustk.W nowoczesnej medycynie nie ma wiele informacji na temat trzustki. Poprosiem znanego nam ju dr. Hertz-

12

ka o przejcie tego tekstu. Pomimo e trzustka jest jednym z gwnych organw, uczeni nie wiedz, co majz ni pocz. Prawdopodobnie, dlatego, e wiemy jeszcze o wiele za mao o reakcjach wystpujcych wekrwi gazw. Zgodnie ze sowami Hildegardy gazy z przewodu pokarmowego doprowadzane s poprzezkrwioobieg do trzustki i prowadz do stanw chorobowych tego organu. Chora trzustka wpywa w znacznymstopniu na serce, wywouje angin pectoris, ble serca oraz wszystkie pozostae dolegliwoci o podobnychcechach. Tak wic ten tzn. szczurzy ogon w nowoczesnej medycynie odpowiedzialny jest za dolegliwocisercowe tak rozpowszechnione i uciliwe. Tutaj powinnimy wzi pod uwag, e zgodnie z Hildegardwszystkie surowe produkty ywnociowe wpywaj negatywnie na trzustk.

Z tego powodu nie mog si przekona do fanatycznego ruchu surowych pokarmw pomimo tego, ewielu apostow zdrowia tego ode mnie oczekuje, dodajc, jakie iloci surowych owocw i warzyw ze wzglduna zdrowie w siebie wciskaj. Dr Hertzka.

Gotowane kasztany Maroni"rodz. ac. Castanea sativa

Czowiek, ktrego mzg poprzez wyschnicie jest osabiony i pusty, niech ugotuje wewntrzncz owocu w wodzie, nic nie dodajc. Po odcedzeniu wody niech je zje na pusty odek, ale i po je-dzeniu, a jego mzg bdzie rs i si napeni, a nerwy jego bd mocne tak te odejd od niego blegowy (H. z B.).

Jak chorob opisuje tutaj nasza wita do trudno zrozumie, pomimo to nie zrobimy z pewnoci b-du, jeeli przyjmiemy za podstaw (hipotoni), czyli niskie cinienie. Ludzie chorzy na hipotoni skar siprzy szybkim wstawaniu z pozycji siedzcej, lecej lub po dugotrwaym bezruchu, na uczucie pustki w go-wie, plamy przed oczami, zawroty gowy, mdoci i ble gowy to s bardzo przykre i mczce dolegliwoci.Najczciej chorzy ci maj blad cer, zimne rce i nogi, problemy z koncentracj. S te osabieni czy nawettrac przytomno. Te objawy pasuj do opisanej wczeniej choroby. Z pewnoci nikt nie poniesie szkody,jeeli zje od czasu do czasu ugotowane kasztany! Mog z pewnoci stwierdzi, e z przepisw Hildegardymona by byo wydoby o wiele wicej wiedzy o rnych chorobach, niestety znajdujemy si w pocztkowejfazie poznawania systemu medycyny naturalnej Hildegardy i dlatego nie jestemy w stanie stwierdzi, cojeszcze pozostaje przed naszymi oczyma ukryte w gbi tej nieograniczonej wiedzy.

Surowe kasztany Maroni"rodz. ac. Castanea sativa

Kogo boli serce i cierpi, a serce jego nie robi postpw i jest smutne, niech je czsto surowe pestkikasztana Maroni i w ten sposb napeni si jego serce, jak wypenia roztopiony metal form, da muto si i zadowolenie (H. z B.).

Przypomnijmy sobie: trzustka dziaa w systemie podobnym do gry w bilard. Posya trucizny dalej i w ten wa-nie sposb atakuje serce, powodujc nieodwracalne szkody. Jako rodek zapobiegawczy proponuje nam Hilde-garda smaone kasztany. W przypadku sabego serca poleca nam surowe kasztany, w tej formie rozwin one le-piej swoje dziaanie. Sowami witej: ...w ten sposb napeni si jego serce, jak wypenia roztopiony metalform, da mu to si i zadowolenie. Czy nie zaskakuj nas takie sowa? Jak genialna musi by wiedza, ktra po-zwala na takie wypowiedzi? Kto z nas o tym wiedzia? Naley zje surowe kasztany a serce zostanie uzdrowionei na dodatek tego bdzie radosne! W tak prosty sposb monaby byo pomc. Gotowe lekarstwo wisi ju zapako-wane na kasztanowcu Maroni". Wydaje si zbyt prostym w sposb w naszym tak skomplikowanym wiecie.

Szlachetne kasztany Maroni" z miodemrodz. ac. Castanea sativa

Kogo boli wtroba, niech rozgniecie drobno te pestki, pomiesza je z miodem, spoywa je czsto,a wtroba bdzie uzdrowiona (H. z B.).

13

Recepta ta znajduje si w ksice pt. Tak leczy Bg, napisanej przez dr. Hertzk. W niej znajdziemy tenastpujcy tekst:

Cakowite wyleczenie od bli wtroby przy pomocy kasztanw z miodem podkrela Hildegarda. Rozrniaw swoich wypowiedziach bardzo dokadnie czy przy pomocy danego rodka rezultatem bdzie: chwilowaulga, poprawa samopoczucia, czasowa poprawa stanu zdrowia czy te jak w przypadku kasztanw w miodziecakowite uzdrowienie. Kiedy mamy ble po prawej stronie tu pod ebrami, naley leczy wtrob. Moeszsta si wasnym lekarzem, ale tylko przy pomocy lekarza, ktremu ufasz, zwracajc uwag na twoje sabestrony oraz choroby. Naley kupi sobie pestki kasztanw Maroni rozgnie lub poprosi aptekarza, eby jerozgnit i poczy je z miodem. Sporzdza naley je zgodnie z podan recept, aby zawsze byy wiee,mikstur kasztany w miodzie przyrzdzaj sobie czsto, a twoja wtroba bdzie uzdrowiona. Bolc wtro-b moemy najlepiej wyleczymy sami. Cytat z ksiki pana dr. Hertzka.

Pozwol sobie w tym miejscu skorzysta z okazji i odpowiedzie na czsto zadawane przez czytelnikwpytanie: bardzo irytujc spraw jest, i w podawanych przez pana receptach nie ma dokadnych opisw ilo-ci czy te sposobw na ich wykonanie". Nigdy nie wiem, ile mam wzi danej substancji i jak dugo gotowaitd. itp.? Dobrze pastwo zaobserwowalicie w receptach podawanych przez w. Hildegard brakuje tychdanych. Nasza wita przyjmuje, e mamy na tyle zdrowego rozsdku, abymy mogli oszacowa ilo po-trzebnego nam leku. Jak mona zrobi kasztany z miodem Maroni?" Kupilibycie pastwo kilogram kaszta-nw i kilogram miodu na prb? Nie! Byoby to za duo, a poza tym mogyby si skwasi lub by za sodkie.Sprbujmy na pocztek przepisu z szeciu kasztanw, po rozdrobnieniu dodajmy du yk miodu, aby na-sze lekarstwo si nie zepsuo. Ze wzgldu na niewielk ilo zdymy je zje i nie bd zbyt sodkie. Popewnym czasie nawet najmniej zrczni z nas dojd do wprawy. Nie ma tu si czego ba, nawet saby kucharzdochodzi kiedy do wprawy.

Aby rozproszy obawy nieufnych i poda dowd na si dziaania rodkw proponowanych przez w. Hil-degard, podam poniej przykad: Pan dypl. V.W. P.T. pisze w swoim licie i dnia 21.05.1982 r.: ...wyniki ba-da mojej wtroby nie byy duszy czas w porzdku".

Wyniki bada wtroby___________________________________________________________________________

transaminazyWartoci normalne: GOT GTP

0-17 0-23__________________________________________________________________________01.08.1979 19 2316.11.1979 kumcja-Mayr 19 2620.02.1980 po zabiegach HOT 16 1816.12.1980 20 2203.04.1981 po kuracji Maroni 13 2122.02.1982 po kuracji Maroni 12 16___________________________________________________________________________

Po zastosowaniu kuracji Mayr, nastpia znaczna poprawa wynikw z dodatkowymi objawami zwiksze-nia si iloci tlenu zawartego we krwi tak zwana HOT- terapia. Pomimo to, dopiero dugotrwa popraw mo-na byo stwierdzi po przeprowadzeniu kuracji Maroni, Hildegardy, ktra trwaa 3-4 miesice, przygotowy-waem sobie przez 4-5 razy tygodniowo 5-6 kasztanw z miodem.

Papka kasztanowa Maroni"rodz.ac. Castanea sativa

Kto ma ble w odku, niech gotuje pestki tego drzewa mocno w wodzie i w tej wodzie ugotowanerozgniecie na papk. Nastpnie niech pomiesza w misce troch mki pszennej z wod, niechaj dodalukrecji gadkiej w proszku oraz troch mniej proszku z korzenia paprotki zwyczajnej. Niechaj pomie-sza wszystko z pestkami kasztana Maroni i ponownie zagotuje tak, aby powstaa papka. Kiedy b-dzie jad j czsto, to oczyci jego odek, rozgrzeje i stanie on si mocnym (H. z B.).

14

Uzdrowienie od wrzodw odka. Z t niezbyt dobrze smakujc papk z kasztanw Maroni" spotkaemsi na pocztku praktykowania medycznymi metodami w. Hildegardy. Wyprbowaem t papk sam nasobie. Przy okazji kolejnej wizyty u lekarza, na zdjciu rtg odka zobaczyem dwa pikne wrzody jeden byw odku, a drugi w dwunastnicy. S one bardzo dokuczliwe prosz mi wierzy. Czy udao mi si pastwarozczarowa? Mylelicie sobie, e autor tej ksiki, aposto natury jest nieuleczalnie" zdrowy. Dokadnierzecz biorc, zawdziczam" to mojej gospodarce rabunkowej, ktr uprawiaem na moim organizmie iwspomnianej chorobie odkrycie Hildegardy. Bdc szefem dziau komputerowego redniej wielkoci firmy,w ktrej pracowaem dzie i noc, odywiaem si codziennie 5 kawami i co najmniej 30 papierosami. Stan tentrwa par lat. Dopiero po wizycie u lekarza zrozumiaem, e zdrowia nie posiada si za darmo, ale trzeba zanie drogo paci. No c, zioami zajmowaem si od duszego czasu, teraz nadesza odpowiednia chwila,aby wyleczy mczce mnie wrzody odka. Wszystkie zastosowane recepty zioowe nic mi nie pomogy.Stae wiosenne i jesienne nawroty dokuczliwego blu przypominay mi o tym, e nie nale ju do grona ludzizdrowych. W midzyczasie moja biblioteka zielarska urosa do pokanych rozmiarw. Byem zdecydowany,eby powiedzie moim zikom" do widzenia. W jednej z gazet zobaczyem notatk o ksice pt. Tak leczyBg, pomylaem sobie t ksik jeszcze kupi. Ale jeli w niej nie znajd nic, co by mi pomogo; wyrzucca moj zielarsk bibliotek na mieci. Tak te powiedziaem do mojej ony, ktra od jakiego czasuzwrcia uwag, e moje prby samoleczenia nie maj adnego sensu. Mj wybr okaza si bardzo trafny,wprawdzie nie znalazem w niej recepty na rozwizania mojego problemu, ale doszedem do wniosku, e natej medycynie mona polega. Podjem prb skontaktowania si z panem dr. Hertzk, by zdoby t receptna papk kasztanow Maroni", ktr wczeniej opisaem. Kasztany kupiem u handlarza, a sproszkowanezioa zamwiem w drogerii. Nastpnie przystpiem do zrobienia papki, 5-6 kasztanw obranych, 1/4 litrawody pod pokrywk mocno zagotowaem, do momentu, w ktrym mona je byo atwo rozgnie.W midzyczasie moja ona przygotowaa kopiast yeczk lukrecji gadkiej (ac. Glycyrrhiza glabra) wproszku oraz pask yeczk proszku z paprotki zwyczajnej (ac. Polypodium vulgare), nastpnie pomieszaaje z 3 yeczkami mki pszennej w maej misce, dodajc troch ciepej wody, ugniota ciasto, ktre dodaemdo poprzednio rozgniecionych kasztanw Maroni". Po dokadnym wymieszaniu krtko zagotowaem i papkabya gotowa. Na samym pocztku smak ten nie przypad mi do gustu. Po trzech dniach ble odka ustpiybez ladu. Dla pewnoci przeduyem kuracj o cay tydzie, bo, jak to si mwi, strzeonego Pan Bgstrzee. Choroba odesza, jak rk odj. Byem znowu zdrowy i mgbym nawet strawi gwodzie!Wszystkim, o ktrych wiedziaem, e s chorzy na wrzody, polecaem t recept, ktra mi tak pomoga.Niektrzy, jak si pniej dowiedziaem, przeprowadzili kasztanow kuracj i wyzdrowieli tak jak i ja. Po tymzdarzeniu uwierzyem znowu w uzdrawiajce siy natury. Oczywicie bardzo zaciekawia mnie Hildegarda i jejmedycyna. Tak rozpocza si moja przygoda z Hildegard. Pisz o tym zdarzeniu, poniewa wiele osbzadaje pytania, jak poznaem te sposoby leczenia, a take po to, by wiele chorych osb szukajcych pomocymogo j znale.

W najciemniejszym kcie mojej duszy podejrzewaem zawsze, e Bg pozostawi w naturze rodkimogce wyleczy kadego czowieka. Kady, kto ich wystarczajco dugo bdzie szuka, ten znajdzie. Ja teszukaem, jak i tysice innych chorych, i miaem szczcie, bo znalazem odpowiedni dla mnie lek. Z tym, ew moje rce wpadnie tak wspaniaa rzecz, nie liczyem si wcale.

Zgodnie z oglnie znanym przysowiem: Komu bdzie wiele dane, od tego bd wiele wymaga",poczuem si zobowizany napisa o tym pomimo tego, e nie jestem czowiekiem do tego celu stworzonym.Nie jestem ani lekarzem, ani aptekarzem, ani pisarzem jedynie czowiekiem oczarowanym, zwolennikiemHildegardy.

Kasztanowa sauna Maroni"rodz. ac. Castanea sativa

Kto zniewolony jest przez tzw. Gicht (grupa chorb reumatycznych), budzi si w nim zo, boGicht i zo to para. Gotuj upiny, kor, owoce i licie kasztana szlachetnego w wodzie i zrb sobiekpiel parow, ale rb to czsto, a Gicht od ciebie odejdzie i staniesz si spokojny (H. z B.).

Wypowiedzi Hildegardy brzmi poetycznie np. zniewolony, powizany" to znaczy ograniczony w swobo-dzie ruchowej. Obojtnie, w ktrym miejscu jestemy zniewoleni" czy to w rkach, w szyi, na plecach po-

15

wrozy" te moemy usun kasztanow saun. Aby sobie przygotowa tak saun, potrzebne nam bd kasz-tany Maroni" cae z kolczast skorupk.

Uzyskanie owocw w caoci nie jest spraw atw. Sadcie pastwo czciej drzewka Maroni" w zamianza ozdobne krzewy czy drzewa! Drzewo to jest prawdziw naturaln aptek. Jak ju wczeniej powiedziaem licie, upiny i owoce wygotowa w wodzie, a tak powstay wywar uywa do polewania gorcych kamieniw saunie (tutaj w praktyce wykazay si jako najlepsze pokruszone wypalone cegy). W taki sposb saunastanie si lekarstwem dla chorych na reumatyzm tzw. Gicht". Odwanie stwierdza Hidegarda to, e reuma-tyzm jest bliniaczym bratem zoci.

Mona z niego wywnioskowa, e wikszo odmian reumatyzmu Gicht" powstaje poprzez zo lubwcieko. Odwrotnie ludzie agodnie usposobieni winni by wolni od tej choroby. Tutaj monabywysun tez, e wikszo chorb wynika z rozstrojenia systemu nerwowego, gwn rol musimyprzypisa jednak ludzkiej duszy, bo to wanie ona gra gwn rol.

Laska z kasztanowca Maroni"rodz.ac. Castanea sativa

Kto by zrobi lask z tego drzewa Maroni i nosi tak, aby rka jego si od niej ogrzaa, ttnice jegosi rozgrzej, a sia jego ciaa bdzie wzmocniona. Wdychaj czsto zapach tego drewna, a on przynie-sie zdrowie dla twego mzgu (H. z B.).

Interesujce, e przy opisie figowca dowiadujemy si rzeczy wprost przeciwnych:Ktokolwiek nosi lask zrobion z drzewa figowca w rce, siy jego odejd od niego i zemdleje... (H. z B.).Nawet dym z tego drzewa jest szkodliwy! Wikszo z pastwa powie tutaj czary-mary", a moe s to

nam do dzisiaj nieznane przepisy natury? Syszelicie ju pastwo o tym, e nasza reprezentacja narciarskama kijki do jazdy na nartach z kasztanowca? Pewne jest, e nie! Maj oni sprzt z plastiku i metalu.

Najwyraniej nie jest to cakiem obojtne, jakie materiay znajduj si w naszym otoczeniu. Co wiemy naten temat? Niektrzy prekursorzy naturalnych materiaw budowlanych zrozumieli najwyraniej te zalenocikryjce si w materiaach. Czy nie chcielibycie pastwo mie w swoim samochodzie kierownicy z kaszta-nowca wiedzc o tym, e wzmacnia yy i dodaje si?

Maroni" w medycynie zwierzcejrodz. ac. Castanea sativa

Kiedy zwierz si nadwery, czy to ko, krowa, osio, a take kade inne zwierz, to znaczy po-przez zbyt szybkie arcie lub picie spowoduje ble, daj temu zwierzciu, jeeli to moliwe, do arcia li-cie kasztanowca, a kiedy by nie chciao, sproszkuj te licie i dodaj do wody, ktr pije, a bdzieuzdrowione (H. z B.).

To byoby tyle o kasztanie szlachetnym Maroni". Drzewo to tak bogate w pozytywne cechy zasuguje, abymy je czciej sadzili. Wystarczy dobrze naso-

necznione miejsce osonite od zimnych wiatrw, a drzewo to bdzie roso prawie wszdzie.

Drzewo migdaoweac. Amygdalus communis

Kora, licie i jego sok nie nadaj si do leczenia, caa sia tego drzewa znajduje si w owocach! Ktoma sabe puca lub uszkodzon wtrob, niech te owoce spoywa surowe czy te gotowane, przynio-s one i dodadz pucom siy, bo nie powoduj w czowieku w ogle adnych oparw czy osabie,przeciwnie zrobi go mocnym (H. z B.).

To pocieszajce. Moemy je sodkie migday bez szkody dla zdrowia. Owoce tego drzewa wzmacniajpuca i cay organizm czowieka. Hildegarda pozwala" nam by silnymi, pomimo naszych sabostek. Dajenam do zrozumienia, e w zalenoci od natury ludzie s rni, jedni s mocni, inni s sabi i chorobliwi. Sod-

16

kie migday wspomagaj nas abymy nie popadali w saboci, mwic jzykiem Hildegardy. Dla ludzi z chorwtrob lub pucami to dieta obowizkowa".

Drzewo orzecha laskowegoac. Corylus avellana

...nie nadaje si do uzdrawiania i jest znakiem rozpusty. Owoce ich, orzechy laskowe nie zaszko-dz, co i nie pomog zdrowemu, dla sabego s szkodliwe, bo w chorej piersi utworz opary (H. z B.).

Tutaj spotykamy si z odwrotnoci migdaw. Migda nie wytwarza ani troch pary, a w czowieku orzechlaskowy z pewnoci. Co mona zrozumie pod nazw opary" w sowach Hildegardy? Tutaj mona powie-dzie jak i w gorcej saunie po duszym czasie (wzrasta zmczenie, tracimy siy) podobnie si to dzieje,kiedy woda paruje podczas gotowania! W organizmie czowieka wystpuj podobne reakcje zwaszcza w pu-cach. Pozostawmy orzechy wiewirkom, bo nam szkodzi, zgodz si na to chyba wszyscy.

Mwic o drzewach, dr Hertzka uywa czsto zwrotu: Bg kocha wszystko, co proste" i nieskomplikowa-ne. Przyjaciele w. Hildegardy dobrze wiedz o tym, e Bg nie potrzebuje reklamy. Jezus take zabraniaswoim uczniom, aby mwili, o tym, e jest Mesjaszem (Mk 1, 34; k 4, 41; Mt 16, 20). Urodziny Chrystusaw stajni Betlejemskiej nie byy z pewnoci reklam dla krla ydowskiego. Z tego mona wysnu wniosek, eBg nie musi si reklamowa. Boskim prawem jest to, e prawda zawsze zwycia, ac. Boni rumares dobranowina, to jedyna rzecz, na ktr si zgodzi, Ewangelia w, Mt 11, 4: A Jezus im odpowiedzia ldcie i oznaj-mijcie Janowi to, co syszycie i na co patrzycie: niewidomi wzrok odzyskuj, chromi chodz, trdowaci zostajoczyszczeni, gusi sysz, umarli zmartwychwstaj, a ubogim gosi si Ewangeli.

Dlatego boskiej sprawie" jest trudno dotrze do nas, bo nie jest reklamowana. Nie martwcie si: po nasprzyjd inni! To jest tak pewne jak prawa Hildegardy.

Niepozorne jest najdrosze

Nie bd pisa o orkiszu. Natomiast opisz tutaj trzy niepozorne drzewa, ktre pomidzy innymi drzewamizasuguj na pochwa, nie robiy one dla siebie reklamy: dere waciwy (ac. Cornus mas), nieszpuka zwy-czajna (ac. Mespilus germanica), pigwa pospolita (ac. Cydonia oblonga). Ze wzgldu na to, e czas bybyodpowiedni, aby sadzi te drzewa, kady z przyjaci Hildegardy powinien znale miejsce w swoim ogrodzie.Dlaczego? Dere waciwy owoce tych drzew dojrzewaj bardzo pno podobnie jak pigwa pospolita czynieszpuka zwyczajna. Jeeli Hildegarda ma racj to botaniczna klasyfikacja drzew i rolin nie gra adnej roli.Powinnimy o tym wiedzie. Ale skd moglibymy wiedzie o tym, e:

Dere waciwyac. comus mas

Pomaga i suy ludzkiemu zdrowiu, bo owoc ten nie zaszkodzi, ale pomaga choremu, jak i zdrowe-mu odkowi (jelitu grubemu), on oczyci je i doda im siy (H. z B.).

Zapamitajmy t uwag, e ten owoc nie ma adnych dziaa ubocznych. Wszystkie osoby, ktrym doku-czaj dolegliwoci pochodzce od ukadu pokarmowego, mogyby zaczerpn z tej skarbnicy" nieograniczo-nych korzyci. Przypuszczam, e do grupy tej nale take diabetycy, ktrzy byliby gotowi podporzdkowasi normom odywiania proponowanego przez Hildegard. Ale skd moglibymy o tym wiedzie, jeeli bynam tego nie powiedziaa Hildegarda? Nie znalazem w literaturze fachowej adnych informacji na temat tegodrzewa. Dodatkowo wspomn o tym, e z kory, gazi i lici mona uzyska idealny rodek do kpieli dla cier-picych na reumatyzm. Kor, gazie i licie tego drzewa gotuj: kto chory jest na reumatyzm czy dziecko,modzieniec, czy starzec, niech kpie si w tym wywarze czsto i niech robi z tego wywaru okady.Niech robi to w lecie, kiedy drzewo jest jeszcze zielone. Dla dzieci czy modziey jest najlepszym rod-kiem ku zdrowiu. Ale te starszemu czowiekowi, nieco mniej ni dzieciom czy modziey, ale z pewno-ci wszystkim si polepszy (H. z B.).

17

Kiedy zna si grup chorb reumatycznych, kpiel ta byaby du pomoc w wypadku np. dzieci z zapale-niem migdaw jest pierwszym krokiem w kierunku leczenia chorb reumatycznych. Tak jak due migday,nale take do tej grupy i dokuczaj czsto limfatykom. C mogoby im pomc lepiej ni dere waciwy,z pewnoci bd si czu lepiej. Wiadomoci na temat derenia waciwego znajdziemy w tekstach w. Hilde-gardy pod star niemieck nazw ERLITZENBAUM".

Drzewo nieszpuki zwyczajnejac. Mespilus germanica

Nie naley go pomyli z jemio zwyczajn. Nie znajdziemy tego drzewa w adnejksice zielarskiej czy te poradniku naturalnych sposobw leczenia. Dua ilozdrowych si tych drzew jest charakterystyczn cech Hildegardy i dobrym przyka-dem przeciw duchowi bada naukowych. Dla medycyny ludowej ani te dla uczo-nych nie byo powodu, eby si tym tematem intensywniej zaj. Ale Bg nie zapo-mnia o nich, nawet o tak skromnie odzianej w sutann" nieszpuce, inaczej nie dasi opisa wygldu tego drzewa. Prawdopodobnie drzewo to zostao przywiezioneprzez Rzymian do Niemiec, w jzyku woskim nazywa si Nespola", Wosi kochajto drzewo. Kiedy pokazaem jednemu z woskich turystw, ktry nas odwiedzi todrzewo, a on wykrzykn Nespli!, Nespli!". Owoce te s tak w sam raz dla dziecicych dusz. Dzieci rozpozna-j z atwoci bez zastanowienia, co jest dla nich dobre, nie daj si olepi zewntrznym wygldem. Waniedzieciom i modziey pomaga ona najbardziej: ...pomoe ich ciau rosn i oczyci krew (H. z B.).

Jak wielkiej iloci szczupych, osabionych dzieci, mgby ten owoc pomc, ktre sabiej si rozwijaj?Zgodnie z ludowymi przekonaniami zanieczyszczenia skry wywodz si z brudnej krwi". Hildegarda nie pi-sze tylko o dzieciach, wyraa si oglnie, e nieszpuka z wczeniej podanych powodw jest dobra do jedze-nia dla wszystkich ludzi, zdrowych czy te chorych. Przyjaciele Hildegardy zapamituj dobrze takie stupro-centowe" porady i znajd szybko miejsce w swoich ogrodach, aby zasadzi to drzewo. Drzewo to nie wymagazbyt wiele opieki, na dodatek, co roku ma zawsze tak sam ilo owocw. Jest bardzo adne, kiedy kwitnie.Zwykle wyglda, jakby byo sparaliowane", moe wygld tych drzew zaley od sprawnoci ogrodnikw, kt-rzy przycinaj je tak, aby rosy raczej w poziomie, a nie wzwy. Moe ze wzgldu na dzieci, by mogy one le-piej dosta si do owocw. Od wacicieli sadw dowiaduje si, e najczciej sadzili oni te drzewa ze wzgl-du na ich nostalgiczne wspomnienia z lat dziecicych. Drzewo to swoim kwieciem umila mao urozmaicony je-sienny wygld ogrodw. W czasie, kiedy pod koniec roku zaczynaj si przymrozki, to jest godzina nieszpuki.Tak jak i gg, owoce te podobne do maych gruszek, musz najpierw zmarzn, eby byy smaczniejsze. Poudanych zbiorach naley je przechowywa w chodnym miejscu, poniewa szybko si psuj. Sztuka jedzeniatych owocw polega na tym, aby paznokciami oderwa czupryn", a nastpnie wyssa zawarty w owocumisz. Pestki utrudniaj nam to zadanie, one stanowi du cz tego owocu, ale po wypluciu ich pozosta-y misz smakuje wspaniale. Z pewnoci wiedz o tym take ptaki i dlatego naley na nie uwaa, aby niepozostawiy po sobie zbyt wielu ladw. Jakie siy znajduj si jeszcze w nieszpuce?

Kora i licie niewiele pomog, bo caa sia znajduje si w owocach (H. z B.).Tutaj moemy z du pewnoci stwierdzi w fakt, Hildegarda nie moga o tym wiedzie z praktyki czy ja-

kichkolwiek bada. Wiedza o tym, e: caa sia tego drzewa znajduje si w owocach" dotara do nas za pomo-c jasnowidzenia z woli Boskiej. Dobrze jest te wiedzie na dodatek o sproszkowanym korzeniu nieszpuki:...przed jedzeniem i po, a take przed noc oraz kiedy masz gorczk pij czsto (sproszkowany ko-rze) z ciepym winem, wyleczy on dreszcze i gorczk (H. z B.). Napady tej nieznanej ju dzisiaj gorcz-ki musiay by czsto spotykane. Do grupy tych chorb nale wszystkie, ktre nawiedzaj nasze dzieci,a zwaszcza w zimie i na pocztku wiosny skurcze dziecice". Wspominam tutaj o tej chorobie, poniewakompletne wyjanienie Xll-wiecznego sownictwa uywanego przez Hildegard nie jest jeszcze cakowicie za-koczone. Hildegarda nie opisuje objaww chorb, podaje jedynie ich nazwy i niezawodne sposoby leczeniaprzyjmujc, e kady wie, o jakiej chorobie jest mowa. Jak dalece nastawienie to zmienio si w praktyce, te-go nie moemy powiedzie. Tutaj dodam, e Hildegarda pozostawia swoje receptyraczej dla lekarzy ludo-wych, ale oni nie chcieli o nich nic wiedzie.

18

Drzewo pigwy pospolitejac. Cydonia oblonga

Owoce tego drzewa nie nale do najpikniejszych, a samo drzewo nie za-chca nas, abymy go polubili. Pomimo wszystko przypominam zawsze kade-mu z pacjentw cierpicych na reumatyzm i polecam kuracj z pigwy pospolitej,o ktrej skutecznoci jestem przekonany. Niestety wikszo ludzi kupuje brzo-skwinie czy liwki, ktre s prawdziw trucizn dla organizmu. Pigwa pospolitaczeka bez nadziei na gospodynie domowe, ktre by si nad ni zlitoway. Po coj kupowa? Sprbujmy tych owocw jako odmiany naszego nudnego planu od-ywiania, mona z niech te zrobi marmolad czy nawet ser, a najlepszym po-wodem byoby nasze zdrowie!

U Hildegardy czytamy:...surowo spoyty dojrzay owoc pigwy pospolitej nie zaszkodzi adnemu czowiekowi, ugotowany

czy pieczony jest dobry do jedzenia dla zdrowego i chorego. Reumatyk, ktry spoywa ten owoc goto-wany czy pieczony, wyczyci z Gicht tak, e ani jego zmysy ani stawy nie ponios adnej szkody.Dla czowieka cierpicego na linotok gotowany lub pieczony owoc wysuszy go wewntrznie, a lino-tok si zmniejszy. Dla wszystkich ludzi majcych wrzody albo nie gojce si rany, ugotowany czy pie-czony owoc ten pomieszaj z innymi gojcymi substancjami i rb okady, a bdziesz uleczony (H. z B.).

W prostych sowach dochodzimy do wniosku, e pigwa pospolita jest bardzo dobrym rodkiem naarterioskleroz" zwapnienie y. Dolegliwo ta moe doprowadzi do chorb oczu, suchu, a take innychorganw. Do podobnych chorb tej grupy nale take zmiany zwyrodnieniowe staww. A to dopiero nowoci!Musimy tylko wiedzie o tym, e nie naley dugo czeka z pocztkiem leczenia. Nie zapominajmy, e kadajesie to najlepszy czas na rozpoczcie kuracji z pigwy pospolitej. Notatka dotyczca linotoku wydawa bysi moga mieszna, jednak ten, kto jest chory, myli cakiem inaczej. Na dodatek linotok jest jednym zobjaww ubocznych przy chorobie Parkinsona, ktra jest pokrewn arteriosklerozy. Nasza w. Hildegardazapewnia nas o tym, e pigwa pospolita jest najlepszym rodkiem na zwapnienie y przed czosnkiem!Dopiero, kiedy uznamy Hildegard za wystarczajce i pewne rdo informacji dotyczcych naszego zdrowia,bdziemy w stanie w peni skorzysta z jej przepisw. Co si tyczy wrzodw, najczciej jest mowa o tychspowodowanych zym ukrwieniem np. ng. Krtko i zwile powiedziawszy, dbajcie pastwo o to drogocennedrzewo i prosz wykorzystujcie dla siebie jego si i leczcie si. Kto moe dzisiaj z ca pewnoci stwierdzi,e Hildegarda, mwic Gicht", nie mylaa o tej dzisiaj rozpowszechnionej chorobie, ktrej podstawowymobjawem jest zatrucie krwi kwasem moczowym. Prosz przy tej okazji wszystkich farmakologweksperymentalnych o prb wyjanienia kwestii kwasu moczowego i jego roli we krwi. Nie moe by to zbytcikie zadanie, aby w drodze bada, sprawdzi czy podczas diety z pigwy pospolitej zawarto kwasumoczonego we krwi si obnia czy te nie. Jeli si zastanowimy, jak wielkie sumy pienidzy przeznaczanes na znalezienie nowoczesnego rodka na t dolegliwo, powinnimy take skorzysta z nadarzajcej siokazji i wzi pod uwag medycyn Hildegardy. Czy jestecie pastwo takiego samego zdania?

Tym sprawozdaniem dr. Heretzki chciabym zakoczy cz tej ksiki dotyczcej drzew, z nadziej, eudao mi si w niewielkim stopniu przekona niektrych z pastwa. W nastpnym rozdziale przyjrzyjmy sinaszym ogrdkom pod ktem widzenia Hildegardy.

WarzywaNaturalna uprawa to za mao?

W dzisiejszej ocenie owocw i jarzyn dominuje wiara w witaminy. Dla Hildegardy moda ta nie ma adnejwartoci. Witaminy s konieczne dla organizmu, to sprawa bezsporna. Niestety same witaminy nie s najwa-niejsze, jest to nam wmawiane. To tak czsto uywane sowo biologicznie czyste" nie jest te gwarancj nazdrowie. Przygldniemy si tak jak poprzednio naszym owocom w ogrdku warzywnym, zgodnie ze skalproponowan nam przez Hildegard, wemiemy pod lup" nasze warzywa. Jestem pewien, e spotkacie sipastwo z nieznanymi do dzisiaj, ukrytymi w naturze tajemnicami. Poznacie take cakiem nowe i nieznane

19

wam do dzi sposoby gotowania. Kady, kto jest gotw posucha Hildegardy, bdzie mia w przyszoci mo-liwoci przeksztacenia swojego ogrdka. Dla wyjanienia chciabym tutaj powiedzie: jestem przekonanyi myl, e w. Hildegarda poparaby moje zdanie powinnimy uwolni ogrody i pola od stale narastajcej la-winy i potokw chemicznych rodkw, nawozw itp. trucizn! Po wprowadzeniu sztucznych rodkw chemicz-nych doszo do gwatownego wzrostu wielu chorb.

Na polach, w ogrodach, w stajniach, a w kocu u kadego z nas, naraeni jestemy na kontakt z tymi tru-ciznami. Wiemy o katastrofalnych skutkach tego postpowania z natur, a sw prawdziw wielko ujawnidopiero w nastpnych generacjach. Stopie wyniszczenia pl, lasw i rzek pokazuje si na caym wieciew formie katastrof ekologicznych. W ten sposb kady z nas moe rozpozna, jak daleko posunlimy si,wyniszczajc natur i tym samym samych siebie. Nadejdzie dla nas pikny czas, w ktrym bd istnie tylkosztuczne roliny, sztuczne zwierzta we wspaniaej sztucznej atmosferze. Bdziemy take mieli nowe niezna-ne jeszcze choroby, o ktrych dzisiaj jeszcze nikt nawet nie ni, ale zostan one zniszczone przez nowesztuczne wspaniae super trucizny, jak si to ju dzieje z rakiem, ktrego zwalczamy energi atomow. W tensposb powstao diabelskie koo", w ktrym rodki chemiczne staj si nieodzowne i konieczne do utrzymania te-go sztucznego stanu. Sytuacja w ktrej si znajdujemy, wydaje si wyklucza kady inny sposb postpowania.Wikszo ludzi jest przekonana o tym, e kady inny sposb postpowania doprowadziby do cakowitego zaa-mania si tej i tak ponad stan nadweronej sytuacji. Jednym z pozytywnych przykadw moliwego powstrzyma-nia tego diabelskiego koa" mgby by mody rolnik, ktry kupi cakowicie zatrute chemi gospodarstwo. W na-bytym przez niego sadzie, na jaboniach byy niesamowite iloci szkodnikw, przerne choroby, grzybice drzeworaz prawie adnych owocw. Co moe zrobi w takiej sytuacji mody rolnik, ktry chciaby si nazywaekologicznym? Postanowi wybra gboko dokoa drzew, zatrut chemi ziemi, a na jej miejsce da czarnoziemz kompostem. Skutki jego dziaania byy niespodziewane, po krtkim czasie choroby drzew oraz szkodniki znikybez ladu, a to wszystko stao si bez udziau jednego grama chemii. Ten mody rolnik jest dobrym przykadem nato, e istnieje wiele rozwiza, jeeli si tego bardzo chce. Po tej kuracji drzewa zregeneroway si, wiadectwemtego bya dua ilo nowych pdw i zdrowych owocw. Na tym przykadzie chciabym zakoczy, abymy mogliprzyjrze si bliej naszemu ogrdkowi warzywnemu.

Koper woskiac. Foeniculum vulgare

Koper woski nie szkodzi adnemu czowiekowi jedzony na surowo. W kadej po-staci spoyty uszczliwi czowieka, nada on skrze adnego koloru i przyjemnego za-pachu, wspomaga te trawienie (H. z B.).

W tym tekcie jest mowa o koprze woskim caej rolinie, nie tylko o ziarnie. W jednymzdaniu opisuje nam Hildegarda zdrowego jak rzepa czowieka zadowolonego, szczliwegoo przyjemnym zapachu i piknym kolorze skry, jak modelka z katalogu turystycznego. Do-bry wygld i rajskie zdrowie to marzenie wikszoci z nas. W naszym codziennym szarymyciu, widzimy najczciej ludzi o szarych, smutnych twarzach, zafrasowanych i zmczo-nych. Wikszo z nich kpie si w perfumach, uywa rodkw przeciwpotnych, abyzneutralizowa nieprzyjemne zapachy, ktre wydobywaj si z gbi ich zatrutego organi-zmu. Wielu nie znajduje ju pomocy w mitowych wodach do pukania ust i gumach doucia, aby stumi przykry zapach. Nasz czarodziejski rodek na zadowolenie i adny wy-gld, czysty, wiey oddech, adny zapach, dobre trawienie nazywa si koper woski. Po-winnimy ceni go jak zoto, bo jest doprawdy tego wart.

Kto spoywa koper woski lub jego owoc codziennie na czczo, on zmniejszy zy luz oraz zgnili-zn, w oddechu zniszczy zy zapach, a i oczy byszczay si bd, ma on bowiem w sobie dobre ciepoi szlachetne siy (H. z B.).

Powinnimy bezspornie wprowadzi do naszego sposobu ycia, zaraz rano po umyciu zbw zimn wod,spoywanie paru ziarenek kopru woskiego, ile da si wzi w trzy palce. Kto tak bdzie robi przez jaki czas,nie bdzie w stanie wrci do starych zasad. Kiedy wybijemy par nowych okien w cianach, bdziemy mielijaniej, przyjemniej i milej. Zadowolenie i adna cera nie bd przywilejem tylko w niedziel. Koper woski jestnajlepszym ze rodkw piorcych", pozwala on oczyci w organizmie wszystkie brudne plamy". Kiedy w.

20

Hildegarda mwi, naley uwanie si wsucha: ...codziennie na czczo, zmniejszy on zy luz orazzgnilizn... (H. z B.).

Monaby tu przytoczy porwnanie do brudnej sadzawki penej robakw, glonw i muu. Z naszym organi-zmem ma si podobnie, wszystkie zogi i trucizny pozostaj w nas i s bardzo cikie do usunicia. Substan-cje takie nie atakuj naszego organizmu, ale rozprzestrzeniaj si i gromadz wewntrz nas, co doprowadzaw niektrych przypadkach do cikich chorb wirusowych. Jedn z takich chorb jest rak, ale take wszelkie-go rodzaju zapalenia jak np. chroniczne zapalenie zatok oraz podobne wywodz si z tego mietnika. Samamoliwo pozbycia si tego mietnika jest olbrzymi wygran dla nas.

Tutaj z praktyki odwaybym si stwierdzi, e osoby spoywajce codziennie koper woski nieatwo choru-j, a jeeli w ogle, to na pewno nie na choroby nowotworowe. Konieczne wyjanienia znajdziecie pastwow rozdziale o tzw. prekacerozie". Wielu przyjaci Hildegardy spoywa koper woski. Pisz oni do mnie listyo swoich obserwacjach, ktre posiadaj z codziennego ycia.

Moja crka rozpocza tak jak ja spoywa ziarenka kopru woskiego przed niadaniem. Musz i do pra-cy wczenie, na godzin 5 rano, tzn. musz wsta ju o godzinie 4. Pierwsz rzecz, ktr robi jest pukanieust i mycie zbw zimn wod. Nigdy nie jadam tak wczenie rano. Ale moje ziarenka s staym punktem pro-gramu. Okoo godziny 9 w pracy mam przerw niadaniow. Od czasu do czasu bior par ziarenek do ust.Niekiedy czuj dokadnie jak rozjaniajco wpywa na mnie koper, nie potrafi tego dobrze wyrazi, ale czujsi wolna i zadowolona. Niekiedy modl si i myl, jakie to wspaniae, e Bg da nam moliwo poznaniamedycyny Hildegardy i dzikuj mu w gbi mojej duszy, z caego serca za ten dar. O takiej cichej rozmowiez Bogiem nikt nie wie i nawet podczas pracy mona z nim porozmawia...

Jednemu z moich znajomych z naszej miejscowoci, ktry pracuje jako kierowca ciarwki, powiedzia-am, eby sprbowa kopru woskiego. Kiedy ostatnio si z nim spotkaam, opowiedzia mi, e od czasu na-szego poprzedniego spotkania jego cika praca zacza mu sprawia przyjemno.

Przy nastpnym spotkaniu powiedzia mi, e od czasu, kiedy pierwszy raz sprbowa ziarenek kopru, robito do dzisiaj. Zamiast gumy do ucia uywa ziaren kopru woskiego. Mnie osobicie rzucio si wtedy w oczy,jak dobrze wyglda, i zapytaem czy by na urlopie. Odpowiedzi jego byo: ju dawno nie byem na urlopie,to moe te ziarenka, czy ja wiem?"

Koper woski, warzywoac. Foeniculum capillaceum

Nie szkodzi jedzony na surowo. To byoby co dla ludzi zachwycajcych si jedzeniem surwek! Nawet ci,ktrzy odywiaj si przede wszystkim wyrobami misnymi, mogliby od czasu do czasu, doda to warzywo doswojego planu odywiania.

Kto z nas posiada wasny ogrdek, moe ugotowa sobie zup czosnkowo-koperkow? Dla odmianyw miejsce zupy z porw. Dobrej kucharce nie sprawia wikszego kopotu sporzdzenie zamiast sosu chrzano-wego, sosu z koperku woskiego, a dla ludzi zachwycajcych si jedzeniem surwek koper wiey, czyli nasurowo. Czy to zupa jarzynowa, czy te kotlety, w odpowiedniej iloci mona go doda do wszystkich potraw.

Rzodkiewkaac. Raphanus sativus

Po wykopaniu po j w wilgotnym miejscu na dwa dni, aby utracia nieco ze swojej ostrej wieocii staa si agodna. Spoywana czyci mzg i usuwa szkodliwe soki z wntrznoci. Kady mocny, zdrowyi tusty czowiek, ktry j je, uzdrowi i oczyci si wewntrznie. Ale sabego i suchego czowieka zrani.To, e po jedzeniu w nas mocno pracuje, odczuje kady, pochodzi od tego, e wyniszcza ze soki i zow czowieku. Kto j je, niechaj wemie Kardamon (alpinia lekarska ac. Aplinia galanga), a on pomniejszyze gazy. l tak te nie zrani czowieka(H. z B.). Rzodkiewka jest dla ludzi otyych odpowiedni diet. Lecz dlatych, ktrzy nie rzucaj cienia" szczupych, jest zbyt mocna. Osabiony lub szczupy powinien:

...wysuszy j na gorcym kamieniu, sproszkowa, a tak przyrzdzon z dodatkiem szczypty soli i ko-pru woskiego z chlebem spoywa, to oczyci take chudzielca wewntrznie i go wzmocni (H. z B.).

21

Jeden do zera dla korpulentnych, mog sobie zaoszczdzi suszenia itd. Chory i zdrowy powinien j spoy-wa zgodnie z podanym przepisem, aby nie ponieli szkody. Jak wida w zaczonym przykadzie, Hildegardawie bardzo dokadnie, o czym pisze. Do czasu Hildegardy nikt nie rozgranicza potraw w ten sposb, dla szczu-pych czy te korpulentnych. Zapamitajmy, co jednemu pomaga, to drugiemu zaszkodzi!

Fasola zwykaac. Phaesollus vulgaris

...jest ciepa, zdrowa dla mocnych, dobra do jedzenia i lepsza ni zielony groszek.Niewiele zaszkodzi choremu, kiedy j je, bo przywiedzie ze sob mniej oju ni zielonygroszek. Sproszkowana (groch) jest dobra dla zdrowych, jak i chorych, bo jest lekkai atwo strawna (H. z B.).

Uwaga: nie jak w przypadku rzodkiewki, jest tutaj mowa o osobach mocnych i zdrowych.Dla takich ludzi groch jest zdrowy, nie zaszkodzi zdrowemu ani silnemu". Zgodnie z wypowie-dzi mog go je wszyscy. Najlepszy jest dla zdrowych i mocnych bez upinek groszekw proszku.

Wiemy o tym wszyscy, jak wiele istnieje rnych odmian owocw i warzyw. Podobnie jest w grupie warzywstrczkowych z rodziny bobowatych (motylkowatych).

Najlepsz w tej grupie jest fasola japoska soja. Wiele zostao ju na jej temat powiedziane i napisane.W wielu sklepach z poywieniem ekologicznym soja jest polecana. Nie tylko dla ludzi jest ona dobra, nadajesi te jako karma dla zwierzt hodowlanych. Zgodnie z Hildegard jest grochem jak wszystkie inne fasole.Wspominam tutaj o soi, aby zwrci uwag rolnikw; mogliby czciej zamiast drogiej soi, sadzi fasol, po-dobno jest ona wydajna i mona zebra z hektara okoo 20 ton. Takie iloci mog wykarmi cakiem powanilo zwierzt.

A gdyby zostao jej troch, to mona j przecie sprzeda w sklepach czy na straganach, bo fasola jest tedobra dla czowieka.

Grochac. Pisum sativum

Jest zimny i w niewielkim stopniu botnisty, powoduje w pucach par. Czowiek z natury cie-pej moe je ten groszek, ale spowoduje u niego nerwowo. Ludziom o zimnym, sabym usposo-bieniu, nie suy, bo wywouje w nich luz. Groch ma w sobie duo siy, by wyprze sabo z czo-wieka (H. z B.).

Nasz zielony groszek (ac. Cicer arietinum) musimy obroni.On jest ciepy, lekki i przyjemny do jedzenia, nie powoduje jakichkolwiek zych sokw (H. z B.).Tutaj zadacie pastwo z pewnoci pytanie, kiedy lub ktry czowiek jest ciepy", a ktry zimny"? Odpo-

wied na to pytanie jest zaskakujco prosta. W momentach wciekoci, na jaki kolor zabarwia si pastwatwarz, na czerwony czy te biay. Ludzie z czerwon przekrwion twarz s ciepli", a z biaym (bladym) od-cieniem twarzy zimni".

To s rnice, o ktrych nie zdawalimy sobie sprawy do dnia dzisiejszego. Hildegarda rozrnia pomi-dzy: gruby i chudy, ciepy i zimny, zdrowy lub chory, dodatkowo mocny lub saby itp. Wyliczyem tutaj dotych-czas uyte cechy, abymy mogli sobie lepiej zdawa spraw, bo mogoby to uj naszej uwadze. U Hildegar-dy stanowi tylko zarysowanie drobnych rnic. Przy okazji zwrc jeszcze uwag, e Hildegarda nie mwiw ogle przy owocach i warzywach o witaminach.

Rozrnia ona z du dokadnoci przydatno czy te szkodliwo, kadego produktu. Tutaj dowiaduje-my si o tym, e oglnikowe spogldanie na rzeczy nie pomaga (np. witaminy), nie pomaga i nie prowadzinas do poznania prawdy. Tutaj dobrze widzimy jak wyglda sprawa z naszymi pprawdami. Bez pomocy Hil-degardy nie dowiedzielibymy si w ogle o tych rzeczach.

22

Cebulaac. Allium cepa

Jedzona na surowo szkodzi i zatruwa na rwni sokom z nieprzydatnych zi,gotowana leczy, bo szkodliwy jej ogie jest ugaszony. W czowieku o sabymi delikatnym odku powoduje ble, bo jest wilgotna (H. z B.).

To obraza dla wszystkich surwkowych artystw i balsam dla chorego odka? Su-rowa cebula doprowadzia wiele kucharek do ez. Czy te ostre i gryzce soki s dobrei zdrowe? Kady czowiek ze sabym odkiem mgby na temat cebuli z pewnocinam wiele opowiedzie. Nie wierzycie pastwo w to, co mwi Hildegarda? Prawdopo-dobnie jestem ignorantem i nie wiem, jak dobra jest cebula i jak wiele posiada takichwitamin jak: A, B1, B2, E, H, K oraz P, a ile z nich pozostanie po gotowaniu?

Jedzcie pastwo dalej cebul jak jabka.Kady postpuje zgodnie ze swoimi pogldami. Nie zapominajmy, e cebula zostaa ju dokadnie zbada-

na i znaleziono w niej szkodliwe substancje jak: glikozydy, kwas karboksylowy, a na dodatek ca grup dery-watw" eterycznych o bardzo rcych waciwociach. Nie spierajmy si dalej. Zapamitajmy tylko to, e ce-bula gotowana jest dobra dla ludzi ze zdrowym odkiem, bo przez gotowanie staje si delikatniejsza i atwiejprzyswajalna. Tylko dla ludzi ze sabym odkiem jest szkodliwa w obu postaciach.

Zanim poznaem Hildegard poykaem wszystkie nowoci naszej nauki, zagbiaem si w nowe jak i sta-re ksiki zielarskie, a do momentu, w ktrym chodzio o praktyczne sprawdzenie. Straciem bardzo szybkowiar, moje gbokie przekonanie o ich pozytywnym funkcjonowaniu, a przy okazji zwrciem uwag jak cz-sto opisy w rnych ksikach powtarzaj si i to sowo w sowo. Cae rozdziay przejmowane s do nastp-nych wyda. Herbaty zioowe pomagaj nie z jednego, ale 36, 66 czy te 99 zi, z ktrych musi by zrobiona,wtedy dopiero dziaa. To jest bardzo dobry sposb na utrat wiarygodnoci. Takie wanie przesadzone opi-nie wzmagaj jeszcze ten efekt. Tak te cebula w stanie surowym wzmacnia serce, jest dobra na histeri,wzdcia, nadkwasot, robaki, zapalenie macicy, ale te na kaszel i chrypk. W innej ksice dodaje do tegoinny autor: jeeli powiemy, e sok z cebuli wpywa pozytywnie, oczyszcza krew, wzmaga apetyt, wzmagawydalanie moczu, dziaa rozkurczowo, to nie s jeszcze wszystkie jej zalety, ktre monaby wylicza wnieskoczono.

Jako pocztkujcemu podoba mi si ten rodzaj interpretacji i imponowa, nie wiedziaem jeszcze wtedy, cow tej grze nie gra i co jest faszywe. Surowa cebula lub te jej sok pomaga na wszystko, jeeli kto tak pisze tonie powinien si dziwi, e po pewnym czasie zostanie wymiany i wyjdzie na bazna!

Nie dajmy si zwariowa, nie kade zielsko w naturze jest lekarstwem. Gwnym punktem, na ktry kadnacisk uzdrowiciele" naturalnymi metodami to profesjonalno, ktrej tutaj najwyraniej brakuje. Takie post-powanie rzuca zy cie na leczenie metodami naturalnymi przy tym jest nieodpowiedzialne.

Najczciej to wanie lekarze leczcy sposobami naturalnymi przykadaj wag, aby metody stosowaneprzez nich byy prawdziw sztuk. Takie nastawienie jest dobre, niestety wymaga dogbnych porzdkw.

Musimy pozby si zawartoci tej szuflady, przepenionej balastem naturalnych rodkw". Naley pozo-stawi w niej tylko naprawd dobre recepty.

W czasach, w ktrych nawet Koci ma odwag na wprowadzanie porzdkw i zmian w swoich zastarza-ych strukturach, nie powinno to by problemem abymy wprowadzili porzdek w naszych wasnych spra-wach. Takie postpowanie pozwoli na lejszy wgld do naszych recept, a na dodatek bdzie blisze prawdy.

Cytat pani Sonnhilde B., ktra pisze do mnie na ten temat:Musz powiedzie, e sprawdziam o czym pan pisze jest to prawda. W ksikach zielarskich szukaam

dobrego rodka na kamienie ciowe oraz ble serca i znalazam ich bardzo duo. Od 8 lat wyprbowuj jekolejno: soki, wywary, herbaty. Na samym pocztku byam do nich przekonana, ale po pewnym czasie, zwr-ciam uwag na fakt, e nie jest to moliwe, aby te rne choroby mona byo wyleczy jednym i tym samymzioem. Powoli doszam do wniosku, e nie jest to moliwe i wiele z tych przepisw si nie zgadza!

Jak zwize i krtkie s informacje, ktre podaje Hildegarda. Mwi ona w jednym zdaniu wicej ni nauko-we wypowiedzi i prace naukowe. Lepiej jest wiedzie niewiele, ale prawdziwych rzeczy ni zna wszystkiepprawdy.

23

Czosnekac. Allium sativum

...jest lepszy do jedzenia dla zdrowych i sabych ni por. Spoywaj go suro-wym, bo gotowany jest jak zepsute zwietrzae wino, korzystaj z niego z umia-rem, rozgrzewa zbytnio krew czowieka. Stary czosnek straci siy, a leczce do-bre dziaanie utraci, dodany do potraw przychodzi znowu do si (H. z B.).

Jak naley spoywa czosnek surowy czy gotowany? Kiedy jest wiey, surowy,bo gotowany jest jak zepsute zwietrzae wino, a kiedy jest starszy, otrzyma sw siz powrotem, jeli si go gotuje. Jak to naley rozumie? Kiedy przynosimy goz ogrdka, gdy jest jeszcze wiey, naley go je na surowo. Dwa lub trzy miesi-ce nie zmieniaj sytuacji. Z czasem stanie si stary i gdy straci siy zaczyna si kur-czy. Przebudzi go mona, gotujc, bo tak wraca do si, tak to naley rozumie.Naleaoby czosnek pyta ile ma lat? Jest starszy ni 3 miesice, to bdzie gotowany. Jest to teraz jasne dlawszystkich?

Jeeli nie bdziemy go naduywa, mona go podawa tak chorym, jak i zdrowym. Czsto si zastana-wiam, jak wielu rzeczy zabraniaj lekarze spoywa pacjentom. Z punktu widzenia Hildegardy postpowanietakie jest zbyt czste i z pewnoci jest faszyw metod.

Szczypiorekac. Allium schoenoprasum

Wszystkie odmiany, ktre s puste w rodku, s delikatniejsze, mniej szko-dliwe i nie wywoaj takich burz. Surowy zdrowemu nie szkodzi, dla choregogotuj go, aby jego wilgo nie poczya si z wilgoci chorego, bo chory mai tak za duo rnych zych sokw w sobie (H. z B.).

Zupy naley posypywa szczypiorkiem wieym. Dla chorych dodawa do zupyi z ni gotowa. Niezdrow odmian jest por, znajdziemy go w kadej jarzynie" nazdrow" zup. Wiele osb jada por, a nastpnie narzeka na otrzyman odpowied,ktr daje odek. Tutaj wiele osb powie z pewnoci: ja jadam czsto por i pomi-mo to jestem zdrowy! To znaczy, e Hildegarda si pomylia?! Odpowiedzi na to py-tanie moe tu by wypowied Hildegardy, ktra mwi: ...jeeli wicej ni poowapotrawy jest dobra w daniu, to organizm upora si z pozosta czci bezszkd" (H. z B.).

Nie kady z nas bdzie natychmiast chory po zjedzeniu czego, co szkodzi. Zaszkodzi moe dugotrwaegrzeszenie przeciw swojemu zdrowiu i jedzenie potraw, ktre doprowadz z pewnoci po pewnym czasie dochoroby. Ryzyko takiego postpowania zwiksza si w przypadku, kiedy nie wiemy, ktre produkty s dobrei zdrowe, a ktre najwyraniej nam szkodz. Nasze zdrowie zaley w kocowym efekcie od tego, czy udanam si znale odpowiedni dla nas diet, wybran w taki sposb, aby zawieraa wszystkie naprawd po-trzebne nam do ycia substancje, ktre s dla nas dobre.

O szkodliwej jarzynie opowie nam dr Hertzka:

Por ogrodowyac. Allium porrum

Przyjaciele Hildegardy wiedz z ksiki pt. Tak leczy Bg o tym, e por powinien by wyda-lony z kuchni. Ta wypowied wywoaa bardzo ostr reakcj u pewnego niemieckiego reforma-tora kuchni, do tego stopnia, e napisa on seri artykuw w swojej gazetce, bronic swojegopupilka", przytaczajc wiele prawdopodobnych, ale i nieprawdopodobnych przykadw. Wieluprzyjaci Hildegardy zwrcio si do mnie po tym dezorientujcym artykule z pytaniem: W kt-rej metodzie ley prawda? Biedny aposto pora nie spotka si z Hildegard i dlatego nie mo-

24

emy mu tego wzi za ze. Przytocz ze wzgldu na zaistnia sytuacj cay tekst napisany przez Hildegarddotyczcy pora. Przypuszczam, e po przeczytaniu tych tekstw dojdziecie pastwo sami do wnioskw, z kt-rych nie zdawalicie sobie wczeniej sprawy. Myl, e sposb postrzegania warzyw znacznie poszerzy sii w wielu wypadkach ulegnie diametralnej zmianie. Tutaj dowiemy si o rzeczach, o ktrych nie mielimy zie-lonego pojcia.

Por ma w sobie szybkie i nieprzydatne ciepo podobne do modych pdw drzew rosncych szyb-ko, ale i szybko usychajcych. U kadego czowieka sprowadzi on niepohamowany niepokj. Surowybudzi wstrt, jest zy do spoycia na podobiestwo nieuytecznych trujcych rolin. Przewraca on so-ki w czowieku w przeciwne, tzn. wytwarza wiry tak, e w czowieku krew nie przyrasta i nie oczyszczasi. Kto por chce je, niech go zabajcuje posolonym winem albo octem, naley go tak pozostawi,aby jego soki utraciy moc. Tak naley zrobi od poranka do poudnia lub od teraz a do nocy. Tak za-bajcowany moe go je zdrowy z niewielk korzyci, ale nawet tak przygotowany jest lepszy surowydo jedzenia ni gotowany (H. z B.) Poprzez gotowanie traci przypuszczalnie swoje szkodliwe substancje,cytat: Niedobry jest dla chorego surowy ani gotowany, bo krew ich nie ma dobrego ciepa, a ich ze so-ki (ac. tabes, prawdopodobnie jedna z form leukocytw) tak poruszone zapieni. Tak robi por w chorym,gdy si go zje. Kiedy chory go da, niech go je w stanie surowym zgodnie z recept, ale z umiarem.Na lekarstwo por nie jest przydatny, bo czerpie sw si i wzrost ze zmiennej pogody, gdy ciepo po-wietrza z wilgoci i wilgo z ciepem si mieszaj (H. z B.).

Jak widzimy z tego tekstu, nie moemy osdza Hildegardy, zanim nie poznamy jej zoonego systemumedycyny. W opracowaniach wydanych do dnia dzisiejszego na ten temat nie poznamy cakowicie tego pro-blemu. Aby mona byo co na jej temat powiedzie, nieodzowna jest gbsza wiedza oraz praktyka. W po-wyszym tekcie sprawa pora jest w miar skomplikowana. W naszym szalonym wiecie nikt nie ma czasu nazastanawianie si nad tym, co pobudza niepokj w czowieku? Waciwie powinno si poleca takie dziaaniewszystkim ludziom w naszych czasach. Z punktu widzenia Hildegardy jej twierdzenia powinny spowodowanieograniczon fal bada, dotyczcych wpywu substancji zawartych w warzywach na rwnowag psychicz-n czowieka. Hildegarda, twierdzi take, e por ma pokany wpyw na ukad krwionony oraz system wytwa-rzania krwi. Do takich bada konieczne s skomplikowane metody i technologie oraz pokane nakady finan-sowe. Tutaj musz stwierdzi, i spory dotyczce pogldw Hildegardy nie maj sensu, albowiem na tematsposobw odywiania, musimy zdoby jeszcze wiele wiadomoci, aby mc podj jakkolwiek dyskusj.

Kapusta (wszystkie jej odmiany)rodz. ac. Brassicaceae

Sok z niej jest nieprzydatny, wywoa on w czowieku saboci i zrani jego wntrznoci. Zdrowy ma-jcy mocne yy oraz duo tuszczu, upora si z silnymi sokami w niej zawartymi. Tustemu zaszkodzi,bo wzburzy ich ciao, dlatego jedzenie kapusty szkodzi tak chorym, jak i zdrowym. Kapusta jako wa-rzywo dodawane do misa, szkodzi i rozmnaa ze soki bardziej ni usuwa (H. z B.).

W tym momencie powinnimy zapaka! Jedno z najwaniejszych warzyw z naszego ogrdka nie jestzdrowe? Musz przyzna, e duo czasu upyno, zanim zaczem cakowicie wierzy w przepisy Hildegar-dy. Kapusta nie jest moim ulubionym warzywem, bardziej zmartwio mnie, e bez czarny (ac. Sambucus ni-gra) te nie jest tak zdrowy, jakby si wydawao. Wrmy do kapusty atletyczny typ czowieka o odpowied-niej wadze i z mocnymi yami nie bdzie mia z ni problemw. Sabym ludziom rani ona wntrznoci. Innymisowy tacy ludzie powinni si trzyma z daleka od kapusty. Prawdopodobnie mog za swj stan zdrowia po-dzikowa temu gatunkowi warzyw. Kto moe wiedzie, z jakiego powodu powstaj hemoroidy? Pozostali lu-dzie bd od niej ty. Chcecie pastwo tego?

Bylica pospolitaac. Artemisia vulgahs

..jej due ciepo oraz sok s z niej uyteczne. Warzywo to wyleczy, gdy bdzie gotowane, wntrzno-ci, i ogrzeje kady zimny odek. Kto je lub pije, a od tego boli go odek, niech doda do misa, wa-

25

rzyw lub innej potrawy bylic pospolit. Mona j spoywa bez dodatkw, a wszystka zgnilizna, ktrczowiek mia w sobie z powodu jedzenia lub picia, odejdzie i wygnana bdzie z niego (H. z B.).

To troch za wiele. Ten uprzykrzony chwast ma by o wiele lepszy ni nasza adna kapusta? To chyba jestanegdota. Porwnajmy wypowiedzi dotd przytoczone.

Kapusta: sok ma niewielk si. Bylica pospolita: sok ma wielk si.Kapusta: z misem gotowana szkodzi.Bylica pospolita: z misem gotowana wygna zgnilizn.Kapusta: rani sabe wntrznoci.Bylica pospolita: leczy sabe wntrznoci.Dlatego naley hodowa w miejsce niepoytecznej cho o rnych odmianach kapusty, bylic pospolit,

ktra naley do grupy przypraw. Nie! Bylica pospolita jest dobrym zioem, znon przypraw, a dodatkowojest bardzo dobrym naturalnym rodkiem leczniczym. Rolina ta spokrewniona jest z absyntem, piounwk(ac. Artemisia absinthium) pomimo to pi jeszcze (jak krlewna nieka) i nie zaja dla niej odpowiedniegomiejsca w ksikach zielarskich. Zioo to jest jednym z lepszych na dolegliwoci odka. Jeeli w. Hildegar-da wystawia tak dobre wiadectwo bylicy, to z pewnoci moemy na niej polega. Pan dr Hertzka radzi pa-cjentom z wrzodami odka dodawanie odrobiny bylicy pospolitej do potraw przez rok. Odrobina tego zielskaczyni kad potraw lekkostrawn, jeeli bdzie ona w niej gotowana. Tak wygldaj chwyty dla kadej dobrejgospodyni. Wanie o tak wiedz powinny zabiega panie, a wikszo rodzin yaby zdrowiej. Czy nie my-licie pastwo tak samo? Bylica pospolita jest bardzo odporn rolin i ronie dobrze nawet w zych warun-kach. W zalenoci od naszych potrzeb moemy zrywa jej licie od wiosny do koca lata, pokrojone monadodawa do wikszoci potraw. Na zim licie mona podsuszy i w maych porcjach przechowywa w za-mraarce. Jeeli pastwo nie wiecie gdzie zdoby krzew bylicy pospolitej, na kocu ksiki podam adresy,pod ktrymi otrzyma mona wiadomoci, gdzie s do nabycia: nasiona lub krzewy. Polecam take ten kon-takt w wypadku innych zi lub przypraw.

Klub Hildegardy skada si z ludzi, ktrzy od lat znaj te metody, zioa. Wikszo zi podanych w tejksice jest ju w miar atwo dostpna.

Dyniarodz. ac. Cucurbita

Tekst Hildegardy na jej temat jest krtki i brzmi:..dynia jest sucha i zimna, ronie z powietrza, dobra dla chorego, ale i zdrowego do

jedzenia" (H. z B.).Wybierzmy sobie jeden z 25 gatunkw. Najwiksze z gatunku dy (ac. Cucurbita maxi-

ma) wa 60 do 100 kg. Tutaj nasuwa si pytanie, skd bierze ta rolina tyle si, aby wydatak wielkie owoce? Hildegarda odpowiada jakby znaa wczeniej nasze pytania. Dynia od-ywia si powietrzem i ronie z wilgoci zawartej w powietrzu (H. z B.). Znam osobi-cie wiele recept na jej przyrzdzanie: moglibymy dyni czciej spoywa w miejsceniezdrowych ogrkw, a moe smaon? Dynia jest smaczna i zdrowa. Czego monajeszcze wymaga.

Saatarodz. ac. Lactuca

..sprawi bez przyprawy swym niedobrym sokiem mzg czowieka pustym, a odek wypeni sabo-ci. Kiedy j chcesz je, przypraw j, zamocz z koprem ogrodowym (ac. Anethum graveolens)i octem lub w innej bejcy, aby tak namoka. Tak namoczona i spoyta, wzmacnia mzg i wspomaga tra-wienie (H. z B.).

Przykad ten uwidacznia jak blisko siebie znajduj si choroba i zdrowie, oraz jak du rol odgrywa spo-sb przyrzdzania potraw. Saata surowa bez odpowiedniego przygotowania, napenia odek saboci

26

i szkodzi mzgowi. Dobrze przyrzdzona, wspomaga mzg i uatwia trawienie. Tak wyglda sztuka przypra-wiania a la Hildegarda. Naley si jeszcze wiele nauczy! W nastpnym rozdziale zajmiemy si dokadniejtym tematem.

Przyprawy hormony" naszej kuchni

Dugi czas przyprawianie potraw byo traktowane jak kopciuszek do tegostopnia, e sztuka ta zostaa doprowadzona do przysowiowej szczypty soli".Dzisiaj nasze panie widz sens przypraw jedynie wtedy, kiedy potrawy nie majju adnego smaku, jak doda si czego ostrego, to jako si da zje. W jakisposb powinnimy zestawia czy te sporzdza potrawy, tego wikszoz nas ju nie wie. Czy s dla nas zdrowe, to mao interesujce, byleby zapchaodek. Kady wie, e ilo chorb serca oraz ukadu krenia stale ronie, aleco si dzieje w naszej wasnej kuchni, to nas mao interesuje. Kobiety nie doce-niaj wielkiej odpowiedzialnoci, jaka spoczywa na kuchni. Zajmuje ona corazmniej miejsca w naszym yciu, zostaa sprowadzona do minimum. Kuchnia jestmiejscem gdzie odgrzewa si kiebaski lub gotowe potrawy przemysowe.

Ta zabawa w kur domow i mam" nie jest modna, du rol odgrywa tutajz pewnoci to, e panie nie widz w kuchni adnego systemu czy te sensu. Otwarcie puszek i ich podgrze-wanie lub posolenie czego, nie jest powanym zadaniem, na ktre naley powica czas. Powinnimy sistara o powrt do starych wyprbowanych tradycyjnych metod i przy okazji odwiey wiadomoci o przy-prawach i ich wartoci. Sztuka przyprawiania potraw musi sta si dla nas na nowo wan rzecz.

Wystarczy sobie przypomnie, jak wiele krwi przelano na szlakach, po ktrych transportowano przyprawy.Hildegarda przypomina o tym w swoich tekstach. Przy dogbnym badaniu tego tematu dojdziemy do wnio-sku, e nasza apteka wywodzi si z kuchni. W ten wanie sposb kuchnia jest ju od dawna nasz aptek!

O tym mwi Hipokrates, autor Corpus Hippocraticum, ktry y 400 lat przed narodzinami Chrystusa. Mypozostaniemy przy wypowiedziach Hildegardy, bo w jej systemie znajdziemy wszystkie sztuki: gotowania,przyprawiania i uzdrawiania. Wszystkie te wspaniae umiejtnoci znajduj si w doniach mdrych, odpowie-dzialnych kobiet i matek. Przemys spoywczy pokazuje nam na przykadzie gotowych produktw palet me-tod, w jak skomplikowany sposb przy pomocy chemii, energii atomowej, zamraania, konserwacji z dodat-kiem substancji smakowych, farbowania mona z rzeczy nie nadajcych si do spoycia, zrobi adnie za-pakowane produkty Fast food" na szybko. Ta sytuacja pozwala uwiadomi sobie mdro bejcowania lubprzyprawiania w celu usunicia szkodliwego wpywu potraw. W przeciwiestwie do przemysu widzimy m-dro bejcowania i przyprawiania. Takie