makroekonomia - hmeihg.uni.lodz.pl · zaliczenie: egzamin pisemny w formie testu. ekonomia mikro...
TRANSCRIPT
MAKROEKONOMIA
dr Andrzej Pieczewski
Instytut Ekonomii
Katedra Historii Myśli Ekonomicznej i Historii Gosp.
DYŻUR: wtorki godz. 18.00-19.30 pok. A410
Literatura i egzamin
R. Milewski, E. Kwiatkowski, Podstawy ekonomii, Wydawnictwo PWN, Warszawa ……. r.
ZALICZENIE: egzamin pisemny w formie testu.
EKONOMIA
MIKRO MAKRO
EKONOMIA
POZYTYWNA NORMATYWNA
Przedmiot Makroekonomii
1. Poziom i wzrost produkcji
2. Cykliczność rozwoju gospodarki
3. Zatrudnienie i bezrobocie
4. Ogólny poziom cen i zjawiska inflacyjne
5. Polityka fiskalna
6. Polityka pieniężna
7. Powiązania gospodarki z zagranicą
8. Rola polityki państwa w procesach gosp.
Podstawowe doktryny ekonomiczne nt. roli państwa w gospodarce
PEŁNA WOLNOŚĆ PEŁNA KONTROLA
Liberalizm Interwencjonizm SocjalizmLibertarianizm (keynesizm) Komunizm
Anarchokapitalizm kapitalizm społeczny
państwo dobrobytu
państwo opiekuńcze
Etatyzm
LIBERALIZM
Postulat wolności gospodarczej
Pojęcie „niewidzialnej ręki rynku”
Koncepcja państwa jako „stróża nocnego”:
Funkcje państwa powinny zostać ograniczone do: • stanowienia i egzekwowania prawa
• zapewnienia bezpieczeństwa wew. i zew.
• ewentualnie – realizowania przedsięwzięć, które dają społeczeństwu istotne korzyści, ale ich finansowanie przekracza możliwości jednostek
Formy pośrednieNie negują wolnego rynku, ale
postulują interwencję
• Niemiecka ekonomia polityczna (F. List)
• Interwencjonizm / KEYNESIZM (John Maynard Keynes)
• Współcześnie: „kapitalizm społeczny”, „kapitalizm koordynacyjny”, „państwo opiekuńcze”, „państwo dobrobytu”
• Etatyzm
Socjalizm …. KomunizmOd negacji rynku po pełną kontrolę
• Karol Marks (1818-1883) Das Kapital
• Negacja rynku jako regulatora gospodarki
• Uwłaszczenie proletariatu (społeczna własnośćśrodków produkcji)
• Pełna kontrola gospodarki przez państwo(ceny, płace, alokacja zasobów)
• Centralne planowanie
• Realizacja postulatów równości społecznej
PRODUKT i DOCHÓD NRODOWY
PKB (Produkt Krajowy Brutto)
ang. GDP (Gross National Product)
Wartość wszystkich produktów i usług wytworzonych w danym kraju w określonym
czasie (1 rok)
Sposoby liczenia PKBna przykładzie
MODELU RUCHU OKRĘŻNEGO W GOSPODARCE
Ruch okrężny strumieniami pieniężnymi w gospodarce (dopływy i odpływy)
Metody obliczania PKB
1. Metoda sumowania produktów
PKB = suma wartości dóbr i usług
2. Metoda sumowania dochodów
PKB = suma wartości dodanych = suma dochodów czynników produkcji
3. Metoda sumowania wydatków
PKB = C + I + G + En
Jak liczymy PKB?
PKB – wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych przez społeczeństwo przy pomocy czynników prod. (ziemi, pracy i kapitału), czyli: dobra konsumpcyjne, inwestycyjne, zakupy rządowe, eksport netto.
PKB nie zawiera:
1. Wartości dóbr pośrednich (półproduktów, podzespoły, itp.)
2. Wartości usług publicznych (brane są pod uwagę ich koszty)
3. Wartości usług produkowanych przez gosp. domowe
4. Wartości transakcji finansowych (transferów rządowych i prywatnych)
5. Wartość sprzedaży dóbr używanych
Kilka ważnych pojęć …
Produkty finalne (dobra i usługi nabywane przez ostatecznego użytkownika)
Produkty pośrednie (produkty całkowicie zużywanie przez przedsiębiorstwa przy wytwarzaniu innych produktów)
Wartość dodana (przyrost wartości produktów będący rezultatem procesu produkcji; wartość – koszty )
Ceny rynkowe i ceny stałe
Produkt narodowy brutto i dochód narodowy
PNB – koryguje PKB o przepływy dochodów z zagranicą
PNB = PKB + (Dochód netto z zagr.)
PNN (inaczej DN) – uwzględnia „amortyzacje”, czyli ekonomiczne odzwierciedlenie procesu zużywania się kapitału trwałego
PNN (DN) = PNB – amortyzacja
Inne kategorie ekonomiczne gospodarki narodowej
Co mówi nam PKB?
1. PKB
2. DYNAMIKA PKB
3. PKB per capita
4. DYNAMIKA PKB per capita
5. STRUKTURA TWORZENIA PKB i jej dynamika
6. PORÓWNYWANIE PKB różnych krajów (Metoda kursowa i metoda PPP)
Wady PKB jako miernika bogactwa
1. Pomijanie produkcji finalnej gospodarstw domowych.
2. Nie uwzględnia „szarej strefy”.
3. Czas wolny.
4. Szkody w środowisku
Inne miary dobrobytu i… jakości życia
• Human Development Index, HDI - „wskaźnik rozwoju ludzkiego”)–syntetyczny miernik opisujący efekty w zakresie społeczno-ekonomicznego rozwoju poszczególnych krajów (stąd czasem nazywany wskaźnikiem rozwoju społeczno-ekonomicznego)
• Wskaźnik HDI ocenia kraje na trzech płaszczyznach: „długie i zdrowe życie” (long and healthy life), „wiedza” (knowledge) i „dostatni standard życia” (decent standard of living). Do ich pomiaru służą następujące wskaźniki:1. Oczekiwana długość życia2. Średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wieku 25 lat i starszych3. Oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia4. DN per capita w USD, liczony według (PPP).