lm qytetari 5 mirela - mediaprint.allibër mësuesi qytetari 5 3 përmbajtja program analitik...

KLIKONI KËTU

www.mediaprint.al

Libër mësuesi

Teksti mësimor është hartuar nga:Dr. Brunilda Çërraga dhe Dr. Silvana Loka

Entela Alushi

Qytetaria 5

© Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Kontaktet:www.mediaprint.alShtëpia Botuese Kutia Postare 7467 - TiranëCel.: 069 40 44 [email protected]

Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut:Cel.: 067 50 05 001Cel.: 069 40 20 [email protected]

Shtypshkronja:Cel.: 069 40 50 380Cel.: 069 20 79 [email protected]

Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: [email protected]

Të gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht të zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje, huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo lloj mjeti apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k.. Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/ose mjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund të cënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.

Titulli: Libër mësuesi Qytetaria 5Autore: Entela Alushi

Drejtuese botimi: Anila Bisha

Redaktore: Aviola Kristo

Design: Mirela NdritaKopertina: Bledar Lame

Shtëpia Botuese MediaprintISBN: 978-9928-08-397-5

Botimi i parë, 2019Shtypi: Shtypshkronja Mediaprint

Libër mësuesi Qytetari 5 3

Përmbajtja

Program analitik Qytetari 5 5

Plani Vjetor 6

Tremujori i parë (Shtator - Dhjetor) 9 Tabela e vlerësimit të detyrave të portofolit 1

Tremujori i dytë (Janar – Mars) 12 Tabela e vlerësimit të detyrave të portofolit 2

Tremujori i tretë (Prill – Qershor) 16 Tabela e vlerësimit të detyrave të portofolit 3

Planifikimi i orëve mësimore 19

Teste për secilin tremujor 61


Hyrje

Ky botim është në ndihmë të mësuesit i cili ka në përdorim librin e nxënësit të tekstit

mësimor “Qytetari 5” të Shtëpisë Botuese Mediaprint.

Në të paraqiten programi lëndor i tekstit “Qytetari 5” dhe planifikimi analitik i tij i ndarë

në tremujorë, sipas tematikave të programit e temave mësimore të librit të nxënësit.

Pas planit analitik është sugjeruar vlerësimi i portofolit të nxënësit sipas tre tremujorëve

të vitit shkollor.

Më pas vijojnë zhvillimet e orëve mësimore të parashikuara të zhvillohen dy tema

mësimore në 90 minuta (dy orë mësimore).

Në fund të planifikimit të orëve mësimore janë sugjeruar të realizohen tre teste për

secilin nga tremujorët.


PROGRAM ANALITIK

LËNDA: QYTETARI

FUSHA: SHOQËRIA DHE MJEDISI

SHTËPIA BOTUESE: “MEDIAPRINT”

KOMPETENCAT DHE SHTRIRJA E TYRE NË PROGRAM

TEMATIKAT NUMRI I ORËVE

Tematika 1: Individët, grupet, shoqëria

Kreu 1 ‐ Komuniteti12 orë

Tematika 2: Pushteti, autoriteti, qeverisja

Kreu 2 ‐ Qeverisja (8 orë)

Kreu 3‐ Rruga (6 orë)

14 orë

Tematika 3: Prodhimi, konsumi, shpërndarja

Kreu 4 – Ja rajoni ynë9 orë

Gjithsej 35 orë

SHPËRNDARJA E PËRMBAJTJES SË LËNDËS

NR

JAVA

TREMUJORI 1

SHTATOR – DHJETOR

(12 JAVË)

gjithsej 12 orë

NR

JAVA

TREMUJORI 2

JANAR – MARS

(12 JAVË)

gjithsej 12 orë

NR

JAVA

TREMUJORI 3

PRILL – QERSHOR 54 ORË

(11 JAVË)

gjithsej 11 orë

1 1

1.1 Fam

ilja, grupi më i

rëndësishëm shoqëror

13

7 2.1 Dem

okracia fillon në familje

25

13

3.5 Unë si këm

bësor dhe si

pasagjer

2 1

1.2 Funksionet e fam

iljes

14

7 2.2 Të drejtat, p

ërgjegjësitë dhe

rregullat në klasë

26

13

3.6 Rreziku dhe inform

acioni në

rrugë

3 2

1.3 Komuniteti

15

8 2.3 Komuniteti dhe qeverisja

27

14

A jam unë sipërmarrës?

4 2

1.4 Diversiteti kulturor dhe

trashëgim

ia

16

8 2.4 Vetëqeverisja vendore

28

14

Burimet rajonale: M

jetet për

sipërmarrësi

5 3

1.5 Dobishmëria e bashkëp

unim

it

në komunitet

17

9 2.5 Fushata zgjedhore dhe votimi

29

15

Loja e kioskës ku shiten hotdog

6 3

1.6 Anëtarët e grupit dhe lideri

18

9 2.6 Zgjedhjet dhe përfaqësim

i 30

15

Loja e kioskës ku shiten hotdog

7 4

1.7 Të jesh pjesë aktive e grupit

dhe komunitetit

19

10

2.7 Pushteti dhe përgjegjësia

31

16

Sipërmarrësit zgjidhin probleme!

8 4

1.8 Vetëp

ërmbajtja dhe

kompromisi tregues të qytetarisë

në komunitet

20

10

2.8 Unë ushtroj d

emokracinë

32

16

Sipërmarrësit zgjidhin probleme!

9 5

1.9 Zgjidhja e konflikteve në

komunitet

21

11

3.1 Aty ku unë ban

oj

33

17

Rajoni im në botë

10

5 1.10 Puna vullnetare në

komunitet

22

11

3.2 Në rrugë për në shkollë

34

17

Rajoni im në botë

11

6 1.11 Komuniteti është i lidhur me

arsimin

23

12

3.3 Mjetet e tran

sportit

35

18

Test përfundim

tar

12

6 1.12 Unë kam një ëndërr: “Dua të

bëj ndryshim

in!”

24

12

3.4 Konfliktet në rrugë



REZULTATET E TË NXËNIT SIPAS KOMPETENCAVE KYҪ

KOMPETENCA E KOMUNIKIMIT DHE E TË SHPREHURIT

Nxënësi:

shpreh mendimin e vet për një temë të caktuar me gojë ose me shkrim,si dhe në forma të

tjera të komunikimit.

dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme,duke

bërë pyetje, komente,sqarime dhe propozime.

shpjegon qartë dhe saktë, me gojë ose me shkrim, kuptimin e termave (fjalëve,

koncepteve) të reja, duke përdorur gjuhën dhe fjalorin e përshtatshëm.

veçon informacionin kryesor nga një libër, gazetë, revistë, internet, radio, TV etj., e komenton

dhe e shfrytëzon atë si referencë gjatë hartimit të një punimi ose detyrë me shkrim

KOMPETENCA E TË MENDUARIT

Nxënësi:

parashtron argumente pro ose kundër për një temë/problem të caktuar gjatë një debati

ose publikimi në medie.

zgjidh një problem(shoqëror, shkencor etj.) dhe arsyeton përzgjedhjen e procedurave

përkatëse.

përzgjedh dhe demonstron strategji të ndryshme për zgjidhjen e një problemi

(shkencor,shoqëror).

shpjegon mënyrën e zhvillimit të një procesi natyror ose shoqëror, duke e ilustruar atë

me shembuj konkretë.

krahason ngjashmëritë dhe dallimet e fazave më të rëndësishme nëpër të cilat është

zhvilluar një proces/dukuri shoqërore, natyrore.

përdor krahasimin dhe kontrastin për të gjetur dallimet dhe ngjashmëritë kryesore midis

dy e më shumë dukurive natyrore dhe shoqërore.

KOMPETENCA E TË NXËNIT

Nxënësi:

përzgjedh të dhëna nga burime të ndryshme (libra, revista, udhëzues, fjalorë, enciklopedi

ose internet), të cilat i shfrytëzon për realizimin e temës/detyrës së dhënë dhe i klasifikon

ato burime sipas rëndësisë që kanë për temën.

shfrytëzon të dhënat për të demonstruar të kuptuarit e koncepteve numerike, grafike,

simboleve, formulave në shkenca shoqërore, duke i sqaruar nëpërmjet formave të

ndryshme të të shprehurit.

zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet e dhëna nga një burim (tekst shkollor, libër,

internet, medie) për të nxënë një temë,veprim, aktivitet ose detyrë që i kërkohet.

ndërlidh temën e re ose një çështje të dhënë me njohuritë dhe përvojat paraprake, duke i

paraqitur në forma të ndryshme të të shprehurit (kolona, tabela, grafike) sipas një

radhitjeje logjike.


parashtron pyetje (pse, çfarë, si, kur?) dhe organizon mendimet e veta në formë të shkruar

për temën/ problemin e dhënë dhe vlerëson përparimin e vet deri në zgjidhjen e duhur.

menaxhon emocionet, ndjenjat, kohën, shfrytëzimin e materialeve dhe mjeteve gjatë

kryerjes së një detyre/aktiviteti (në klasë/shkollë apo në terren).

KOMPETENCA PËRJETËN, SIPËRMARRJEN DHE MJEDISIN

Nxënësi:

zhvillon një projekt individual ose në grup për kryerjen e një aktiviteti mjedisor apo

shoqëror me rëndësi për shkollën ose për komunitetin.

diskuton në grup për rëndësinë që ka mbrojtja e mjedisit, pasojat që sjell dëmtimi i tij për

jetën e njeriut dhe propozon masat që duhen ndërmarrë për evitimin e tyre.

bashkëvepron në mënyrë aktive me moshatarët dhe të tjerët (pavarësisht statusit të tyre

social, etnik etj.) për realizimin e një aktiviteti të përbashkët (projekti/aktiviteti në bazë

klase/shkolle apo jashtë saj).

KOMPETENCA PERSONALE

Nxënësi:

vlerëson shkaqet e një situate të mundshme konflikti midis moshatarëve ose anëtarëve të

grupit dhe propozon alternativa për parandalimin dhe zgjidhjen, duke ndarë përvojat

dhe mendimet në grup.

KOMPETENCA QYTETARE

Nxënësi:

prezanton rolet dhe detyrat e anëtarëve të familjes së vet apo të ndonjë grupi, në të cilin

është pjesëmarrës (grup loje, aktiviteti), tregon detyrat dhe i diskuton me

bashkëmoshatarët.

tregon vetëbesim të lartë në marrjen e vendimeve për veprimet që ndërmerr pa dëmtuar

interesat e të tjerëve, të cilat kontribuojnë në rritjen e cilësisë së aktivitetit të grupit

shoqëror/komunitetit.

merr pjesë në aktivitetet që promovojnë tolerancë dhe diversitet kulturor, etnik, fetar,

gjinor etj., në shkollë apo në komunitet, ku përfshihen moshatarë të të gjitha përkatësive

të përmendura, që jetojnë në bashkësinë e gjerë.

KOMPETENCA DIGJITALE

Nxënësi:

përdor mediet digjitale dhe mjediset informative për të komunikuar dhe bashkëpunuar,

duke përfshirë komunikimet në distancë për zhvillimin e njohurive.

analizon, vlerëson, menaxhon informacionin e marrë elektronikisht (p.sh., hedhin disa

informacione të marra nga interneti, duke i përmbledhur në një tabelë ose grafi


TREMUJORI I PARË

Tematika 1: Individët, grupet, shoqëria

Nxënësit kuptojnë mënyrën si formohen, ruhen dhe ndryshojnë marrëdhëniet shoqërore.

Ata dallojnë dhe shpjegojnë rolin dhe ndikimin e ndryshëm që kanë në shoqëri lloje dhe

forma të caktuara institucionesh sociale.

Nxënësit studiojnë dhe eksplorojnë larminë e marrëdhënieve midis individëve dhe grupeve

në shoqëri, mënyrën si funksionojnë dhe ndryshojnë, marrin vendime mbi bazën e njohurive

të fituara për qëndrime e sjellje të ndryshme, që kanë lidhje me jetën dhe bashkejetesën

paqësore në shoqëri.

REZULTATET E TË NXËNIT

Kreu 1 – Komuniteti (12 orë)

Nxënësi

• njihet dhe emërton grupet shoqërore, duke i dalluar dhe klasifikuar ato.

• përshkruan grupet ku bën pjesë dhe rolet që luan ai duke përshkruar rëndësinë e

procedurës së zgjedhjeve dhe të votimit;

• përcakton dhe analizon cilësitë e anëtarit dhe liderit të grupit, duke u vënë në kushtet si

të anëtarit dhe të liderit

• vlerëson duke demonstruar dhe argumentuar me shembuj konkretë cilësinë e

vetëpërmbajtjes dhe të kompromisit si faktorë të rëndësishëm të jetesës së grupit.

• njihet me konceptin e grupit vullnetar, dhe eksploron rolet e ndryshme që fëmijët mund

të luajnë në komunitetin në të cilin bëjnë pjesë.

• sqaron kuptimin e fjalës komunitet, dallon llojet e komuniteteve dhe përcakton çfarë i

ndryshon ato nga njëri‐tjetri;

• merr pjesë në mënyrë vullnetare në veprimtaritë e klasës dhe të komuniteti


TABELA E VLERËSIMIT TË DETYRAVE TË PORTOFOLIT 1

KRITERET E VLERËSIMIT

Nxënësit duhet ta dinë që ata vlerësohen:

për cilësinë e materialeve dhe të punimeve;

për seriozitetin e përgatitjes së portofolit;

për gjetjet origjinale;

për aftësinë për të shfrytëzuar burime të ndryshme informacioni;

për aftësinë për të rishikuar e për të mbrojtur punën e bërë;

për aftësinë për të bërë vetëvlerësim;

për vlerësimin e punës së shokëve.

REZULTATET E TË NXËNIT SIPAS KOMPETENCAVE TË FUSHËS/ LËNDËS

• njihet dhe emërton grupet shoqërore, duke i dalluar dhe klasifikuar ato.

• përshkruan grupet ku bën pjesë dhe rolet që luan ai duke përshkruar rëndësinë e

procedurës së zgjedhjeve dhe të votimit;

• përcakton dhe analizon cilësitë e anëtarit dhe liderit të grupit, duke u vënë në kushtet e

tyre.

• vlerëson duke demonstruar dhe argumentuar me shembuj konkretë cilësinë e

vetëpërmbajtjes dhe të kompromisit si faktorë të rëndësishëm të jetesës së grupit.

• dallon çfarë është komuniteti, llojet e tij dhe çfarë i ndryshon ato nga njëri‐tjetri;

• eksploron rolet e ndryshme që fëmijët mund të luajnë në komunitetin në të cilin bëjnë

pjesë, apo në grupe të ndryshme vullnetare dhe merr pjesë në mënyrë vullnetare në

veprimtaritë e klasës dhe të komunitetit.

Nr. Detyra e dhënë Produktet Vlerësimi

1 Ndërtimi i hartës së Shqipërisë me

foto të miksuara

Grupi 1 Me kartolina të qyteteve

Grupi 2 Me fotot te kostumeve

popullore të krahinave.

Grupi 3 Me monumentet e kulturës,

Grupi 4 Me gatimet tradicionale.

Harta

Përshkrim i

shkurtër i

punës

Saktësia e shkrimit të

mitit ose legjendës ‐ 5 pikë

Paraqitja e detyrës ‐ 5 pikë

demonstrimi para

klasës ‐ 5 pikë

Gjithsej 15 pikë

NOTA 5 6 7 8 9 10

PIKËT 5 6 ‐ 7 8 ‐ 9 10 ‐ 11 12 ‐ 13 14 ‐ 15

Nr

T

Tema mësimore

Situata e

parashikuar e të

nxënit

Metodologjia dhe

veprimtaritë e

nxënësve

Vlerësimet

Burimet

1 Individët, grupet, shoqëria

1.1 Fam

ilja, grupi më i

rëndësishëm shoqëror

Fam

ilja ime

Lojë krijuese

Lap

sat në mes

bashkëp

unim

i

puna individuale

reagim

i ndaj problemeve

foto

album

2 1.2 Funksionet e fam

iljes

Fam

ilja ime

Vëzhgim ‐ Diskutim

Pesëvargësh

bashkëp

unim

i

foto

album

3 1.3 Komuniteti

Interesat e

përbashkëta

Pyetja e ditës

Përvijim i të

menduarit

puna individuale

foto

skica

4 1.4 Diversiteti kulturor dhe

trashëgim

ia

Çdo e drejtë ka

një përgjegjësi.

Tryeza rrethore

Shkrim i lire

reagim

i ndaj problemeve

film

a mësim

orë

5 1.5 Dobishmëria e

bashkëp

unim

it në komunitet

Punojm

ë

vullnetarisht për

më të m

irën

Diskutim

Lojë m

e role

bashkëp

unim

i

videokaseta

kompjuter

6 1.6 Anëtarët e grupit dhe lideri

Unë dhe të tjerët

Vep

rimtari në grupe

Turi i galerisë

puna individuale

aparat projektimi

CD, D

VD

7 1.7 Të jesh pjesë aktive e grupit

dhe komunitetit


Diskutim për

njohuritë parap

rake

reagim

i ndaj problemeve

fotoalbume

8 1.8 Vetëp

ërmbajtja dhe

kompromisi tregues të

qytetarisë në komunitet

Qytetaria

Stuhi mendim

i

Lojë

bashkëp

unim

i

libra për fëm

ijë

9 1.9 Zgjidhja e konflikteve në

komunitet

Përgjegjësitë

Lojë m

e role

puna individuale

foto

skica

10

1.10 Puna vullnetare në

komunitet

Shkolla im

e Dil rrotull‐ Fol rrotull

reagim

i ndaj problemeve

film

a mësim

orë

11

1.11 Komuniteti është i lidhur

me arsimin

Shkolla im

e Diagram i Venit

bashkëp

unim

i

videokaseta

kompjuter

12

1.12 Unë kam një ëndërr: “Dua

të bëj ndryshim

in!”

Di të jem i

përgjegjshëm

Shkrim i lirë

puna individuale

aparat projektimi

CD, D

VD



TREMUJORI I DYTË

Tematika 2: Pushteti, autoriteti, qeverisja

Nxënësit fitojnë dije dhe ndërtojnë njohuri për rregullat e jetës kolektive e kushtet

demokratike për zbatimin e tyre. Ata ndërtojnë njohuri për institucionet publike

demokratike dhe për rregullat e lirisë dhe të vepruarit dhe ndërgjegjësohen që ndërtimi i

institucioneve demokratike dhe gëzimi i këtyre lirive, janë përgjegjësi e të gjithë qytetarëve.


Kreu 2 – Qeverisja (8 orë)

Nxënësi

njihet dhe përshkruan mënyrën si është organizuar pushteti qëndror dhe ai vendor duke

mësuar se në themel të tyre është mënyra demokratike e qeverisjes.

përshkruan mënyrën se si organet e qeverisjes vendore zgjidhen nga komuniteti dhe, në

të njëjtën kohë, përgjigjen para tij;

merr pjesë në zgjedhje të organizuara nga klasa, mëson parimet mbi të cilat organizohen

këto zgjedhje duke respektuar demokracinë në të gjitha rastet kur merren vendime në

klasë dhe në shkollë.

i mundësohet njohja edhe me çështje, sjellje, procedura që dëmtojnë demokracinë e

procesit.

vlerëson cilësinë e zgjedhjeve të klasës, identifikon çështje procedurale që

mendon se prekin rregullsinë e zgjedhjeve si dhe thekson ato që janë të rëndësishme për

qeverisjen demokratike.

krahason procedurën e zgjedhjeve në klasën e tij me atë që përdoret për zgjedhjen e

qeverisjes lokale;

diskuton për rëndësinë e procedurës së zgjedhjeve dhe për dhënien llogari të njerëzve të

zgjedhur para zgjedhësve.

merr dhe sjell në klasë opinione të të afërmve, të medies, të komunitetit etj., në të cilat

jepet informacion për mënyrën si drejtohet pushteti vendor në Shqipëri dhe shpreh

qëndrimin e tij për të.

zbaton në praktikë njohuritë e fituara përmes ushtrimeve praktike e projekteve


Kreu 3 – Rruga (6 orë)

Nxënësi:

njeh dhe dallon tiparet kryesore të një automjeti dhe pikat e verbra të cilat përbëjnë rrezik

për këmbësorin.

njihet me rreziqet që paraqet kalimi prapa ose ndërmjet makinave, me anë të skicave ose

duke qëndruar pranë një automjeti të parkuar në vend të sigurt, dhe praktikon situata

konkrete.

njeh situatat e ndryshme të rrezikshme, që lidhen me përdoruesit e rrugës si këmbësor, si

çiklist në vende për këmbësorë dhe analizon konfliktet që lindin ndërmjet përdoruesve

të ndryshëm të rrugës.


njihet dhe identifikon rreziqet të një udhëkryqi ose të një rruge të pambrojtur dhe

shpjegon pasojat që i shoqërojnë ato.

regjistron nga media ose nga burime të tjera, raste të aksidenteve që kanë pasur si shkak

sjelljen e gabuar të këmbësorit dhe përgatit një përmbledhje me reflektime dhe këshilla

për shokët, lidhur me përdorimin e sigurt të rrugës dhe të parqeve publike ku ndeshen

njëkohësisht, përdorues të ndryshëm të tyre.

diskuton për ndikimin që ka sjellja e pasagjerëve për vete dhe për të tjerët

jep përfundimet e tij nga informacionet që merr për rrugët dhe ngjarjet që ndodhin në to.

respekton rregullat e qarkullimit rrugor e ndihmon fëmijët më të vegjël në raste të kalimit

të vendeve relativisht të rrezikshme.










për aftësinë për të bërë vetëvlerësim;

për vlerësimin e punës së shokëve.


identifikon mjetet e komunikimit, shenjat e trafikut dhe rregullat e qarkullimit rrugor;

identifikon llojet e rrugëve dhe veçoritë e tyre;

dallon vendet e sigurta për të kaluar rrugën, si dhe bën krahasimin midis tyre;

planifikon vende të sigurta për kalimet e përditshme;

tregon funksionet e tabelave të ndryshme të qarkullimit rrugor.


1 Hulumto gjatë një jave rrugët që ti

ecën. Regjistro shkeljet që ti vëren.

Bëj një grafik me shtylla për shkeljet

që ti shënove. Si mund t’i shmangim

këto shkelje?

Përshkrim i

shkurtër i

punës

Saktësia e punimit ‐ 10 pikë


demonstrimi para

klasës ‐ 5 pikë

Gjithsej 20 pikë

NOTA 5 6 7 8 9 10

PIKËT 5 6 ‐ 7 8 ‐ 10 11 ‐ 13 14 ‐ 16 17 ‐ 20

Nr

T

Tema mësimore

Situata e

parashikuar e të

nxënit

Metodologjia dhe

veprimtaritë e

nxënësve

Vlerësimet

Burimet

1

Pushteti, autoriteti, qeverisja

2.1 Dem

okracia fillon në

familje

Toleranca

Lojë krijuese

Lap

sat në mes

bashkëp

unim

i

puna individuale

reagim

i ndaj problemeve

foto

album

2 2.2 Të drejtat, p

ërgjegjësitë

dhe rregullat në klasë

Përgjegjësitë e m

ia


Pesëvargësh

bashkëp

unim

i

libra për fëm

ijë

3

Qeverisja

2.3 Komuniteti dhe qeverisja

Qeverisja

Pyetja e ditës Përvijim

i të m

enduarit

puna individuale

foto

skica

4 2.4 Vetëqeverisja vendore

Qeverisja

Tryeza rrethore

Shkrim i lire

reagim

i ndaj problemeve

film

a mësim

orë

5 2.5 Fushata zgjedhore dhe

votimi

Zgjedhjet në klasë

Diskutim

Lojë roli

bashkëp

unim

i

videokaseta

kompjuter

6 2.6 Zgjedhjet dhe përfaqësim

i Zgjedhjet në klasë

Vep

rimtari në grupe

Turi i galerisë

puna individuale

aparat projektimi

CD, D

VD

7 2.7 Pushteti dhe përgjegjësia

Politikan i

përgjegjshëm

Diskutim për

njohuritë parap

rake

reagim

i ndaj problemeve

fotoalbume

8 2.8 Unë ushtroj d

emokracinë

Dem

okracia

Stuhi mendim

i

Lojë

bashkëp

unim

i

libra për fëm

ijë

9 3.1 Aty ku unë ban

oj


Lojë m

e role

puna individuale

foto

skica

10

3.2 Në rrugë për në shkollë

Zbatoj rregullat

Dil rrotull‐ Fol rrotull

reagim

i ndaj problemeve

film

a mësim

orë

11

Rruga

3.3 Mjetet e tran

sportit

Lëvizja

Diagram i Venit

bashkëp

unim

i

videokaseta

kompjuter

12

3.4 Konfliktet në rrugë

Lëvizja

Shkrim i lirë

puna individuale

aparat projektimi

CD, D

VD



TREMUJORI I TRETË


dallon vendet e sigurta për të kaluar rrugën, si dhe bën krahasimin midis tyre;

identifikon mjetet e komunikacionit, shenjat e trafikut dhe rregullat e qarkullimit rrugor;

përshkruan llojet e rrugëve dhe veçoritë e tyre;

planifikon vende të sigurta për kalimet e përditshme ;

analizon funksionet e tabelave të ndryshme të qarkullimit rrugor.









për aftësinë për të bërë vetëvlerësim,

për vlerësimin e punës së shokëve


dallon e rendit burimet si: natyrore, njerëzore dhe kapitale,burimet e kërkuara nga

biznesi i tyre për të prodhuar një të mirë dhe një shërbim

përkufizon termin ‘rajon’, ‘burim’, ‘biznes’ dhe ‘sipërmarrës’ ‘pamjaftueshmërinë’ dhe

shpjegon pse ajo i detyron njerëzit të bëjnë zgjedhje, ekonominë dhe specializimin e

përkufizon ‘të ardhurat’, ‘shpenzimet’, ‘fitimet’ dhe ‘humbjet’;

përzgjedh vendndodhjen e një biznesi në një rajon; përzgjedh një vend për biznesin e tij

duke u bazuar në burimet që ekzistojnë atje;

përshkruan si lëndët e para bëhen të vlefshme për konsumatorët përmes vlerës së shtuar;

analizon burimet në rajone të ndryshme;

tregon si lidhet vlera e shtuar e një produkti përmes prodhimit dhe shërbimit me çmimin

e tij, si i regjistron biznesi të ardhurat dhe shpenzimet, tregon rolin e huasë në një biznes,

interes për çështjet ekonomike të vendit dhe përpiqet të japë mendimin e tij për ndonjë

prej tyre;

identifikon avantazhet dhe dizavantazhet e prodhimit të produkteve në vende të

caktuara;

zgjidh probleme të thjeshta biznesi.

shpjegon ndërvarësinë ekonomike në një rajon dhe ndërmjet rajoneve të ndryshme e

rëndësinë e qarkullimit të parave për veprimtaritë ekonomike;

regjistron të ardhurat dhe shpenzimet e një biznesi e llogarit fitimin dhe humbjen;



1 Hulumto në internet rreth një

sipërmarrësi të suksesshëm në

botë.

Trego shkurt historinë e tij.

Listo disa hapa që ka ndjekur ai

për të qenë i suksesshëm.

Përshkrim i

shkurtër i punës

poster

Saktësia e punimit – 10 pikë


demonstrimi para

klasës ‐ 5 pikë

Totali i pikëve 20 pikë

NOTA 5 6 7 8 9 10

PIKËT 5 6 ‐ 7 8 ‐ 10 11 ‐ 13 14 ‐ 16 17 ‐ 20

Detyrë portofoli

Unë jam _______________ Lënda: Qytetari

Hulumto gjatë një jave rrugët që ti ecën. Regjistro shkeljet që ti vëren.

Bëj një grafik me shtylla për shkeljet që ti shënove. Si mund t’i shmangim këto shkelje?

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

Nr

T

Tema mësimore

Situata e

parashikuar e të

nxënit

Metodologjia dhe

veprimtaritë e

nxënësve

Vlerësimet

Burimet

1 Rruga

3.5 Unë si këm

bësor dhe si

pasagjer

I sigurt në rrugë

Lojë krijuese

Lap

sat në mes

bashkëp

unim

i

puna individuale

reagim

i ndaj problemeve

foto

album

2 3.6 Rreziku dhe inform

acioni

në rrugë

I sigurt në rrugë


Pesëvargësh

bashkëp

unim

i

libra për fëm

ijë

3

Prodhimi, konsumi, shpërndarja

4.1 A jam unë sipërmarrës?

Pyetja e ditës

Përvijim i të

menduarit

puna individuale

foto

skica

4 4.2 Burimet rajonale: M

jetet

për sipërmarrësi

Tryeza rrethore

Shkrim i lire

reagim

i ndaj problemeve

film

a mësim

orë

5 4.3 Loja e kioskës ku shiten

hotdog

Diskutim

Lojë roli

bashkëp

unim

i

videokaseta

kompjuter

6 4.4 Loja e kioskës ku shiten

hotdog

Vep

rimtari në grupe

Turi i galerisë

puna individuale

aparat projektimi

CD, D

VD

7 4.5

Sipërmarrësit

zgjidhin

probleme

Diskutim për

njohuritë parap

rake

reagim

i ndaj problemeve

fotoalbume

8 4.6

Sipërmarrësit

zgjidhin

probleme!

Stuhi mendim

i

Lojë

bashkëp

unim

i

libra për fëm

ijë

9 4.7 Rajoni im në botë

Lojë m

e role

puna individuale

foto

skica

10

4.8 Rajoni im në botë

Dil rrotull‐ Fol rrotull

reagim

i ndaj problemeve

film

a mësim

orë

11

4.9 Test përfundim

tar

Diagram i Venit

bashkëp

unim

i

videokaseta

kompjuter



Situata e të nxënit nr. 1

Tematika: Individët, grupet, shoqëria

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla: II Klasa: V

Temat mësimore: 1: 1.1 Familja, grupi më i rëndësishëm shoqëror

2: 1.2 Funksionet e familjes

Situata e të nxënit:

Familja ime

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës mësimore

Njësia mësimore 1. Nxënësi/ja:

tregon ç’kupton me familje dhe emërton disa prej tyre;

përshkruan llojin e familjes ku bën pjesë dhe rolin që luan secili pjesëtar në të;

demonstron aftësi në lojën me grupe, në rolin e anëtarit.


tregon rolin që ka çdo anëtar në familjen e tij/saj;

liston disa të drejta të fëmijëve në familje;

diskuton për rolin e një fëmije i cili njeh të drejtat e tij/saj në familje në përparimin e

shoqërisë.

Burime:

teksti i nxënësit, letër

me format A4, foto të

familjes në vite, lapsa

me ngjyra

Lidhja me fushat e tjera ose

me temat ndërkurikulare:

Gjuhë dhe komunikimi,

Artet, Muzika

Fjalë kyçe 1:

Familje, anëtar, i pavarur, i

përgjegjshëm

Fjalë kyçe 2

Komunitet, rregulla, përgjegjësi,

të drejta

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Pema e mendimit – Lexo ‐ diskuto – përgjigju pyetjeve ‐ Punë në grupe

Njësia mësimore 1

Përshkrimi kontekstual i situatës:

Veprimtari paraprake:

Hapi 1

Nxënësit do të shkruajnë për 5 minuta pa e shkëputur dorën nga fleta se si është familja në

të cilën ata bëjnë pjesë.

Me të dy prindërit?

Me një prind?

Lexohen disa nga shkrimet e nxënësve pa u ndalur te gabimet drejtshkrimore. Mësuesi/ja

shkruan disa prej llojeve të familjeve të nxënësve në tabelë.

Njihen nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë.


Hapi 2

Veprimet në situatë

Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxitet diskutimi me anë të pyetjeve:

‐ Si mendoni si mund ta japim kuptimin e familjes?

‐ Çfarë lloj lidhjesh kanë njerëzit në një familje?

‐ Cilat janë përgjegjësitë e prindërve në familje?

Jepet përkufizimi i familjes pas përgjigjeve të nxënësve:

Familje quhet një grup njerëzish të bashkuar nga lidhjet fisnore apo birësimi, pjesëtarët e së cilës kanë përgjegjësinë e përkujdesjes për fëmijët. Lidhjet fisnore janë lidhje midis individëve që vendosen nëpërmjet martesës apo trashëgimisë (nënat, baballarët, pasardhësit, gjyshërit etj.) Në libër është dhënë një hartë në të cilën janë llojet e familjeve që ekzistojnë. Lexohen në

heshtje nga nxënësit dhe diskutohet nëse ka gjëra të paqarta.

Hapi 3. Lexohet situate e dhënë në libër:

Në familje vendimet merren së bashku. Familja duhet të vendosë në lidhje me

pushimet verore: sa lekë kanë kursyer, ku do të shkojnë për pushime, sa ditë do të rrinë.

Përgjigju pyetjeve duke luajtur në role.

Ndahen nxënësit në 4 grupe: Si do të diskutohej kjo situatë në:

një familje bërthamë; një familje me një prind; një familje adoptive; një familje të

hapur

Secili grup do t’i përgjigjej pyetjeve

Cilët do të përfshihen në diskutim? Kush do ta marrë vendimin? Cili është roli i gruas në këtë vendimmarrje? Cili është roli i fëmijëve? Secili grup luan në role situatën ku çdo anëtar i grupit ka marr një rol

Demonstrim i rezultateve të arritura

Hapi 4. Nxënësit shkruajnë për rolin që ka secili anëtar në familjen e tij në marrjen e

vendimeve.

Njësia mësimore 2:



Hapi 1

Lexohen disa nga shkrimet e nxënësve të bëra në përfundim të orës së parë Nxiten

nxënësit të tregojnë për përgjegjësitë që kanë prindërit e tyre në familje Shkruhen disa

përgjigje në tabelë.



Hapi 2. Lexohet situata në libër, pra ajo që tregojnë personazhet dhe pyeten nxënësit:


Cili nga personazhet ka një familje të ngjashme me tënden?

Cila nga familjet e personazheve në libër të pëlqen më shumë?

Lexohet Neni 13 i “Konventës së fëmijëve” i cili thotë: “Fëmija ka të drejtë të thotë mendimin e tij me fjalë, shkrim, vizatim, vjersha, skeçe të ndryshme etj. Kjo do të thotë që fëmija ka të drejtë të kërkojë, të marrë dhe të japë lajme dhe mendime të ndryshme”. Pas leximit nxënësit iu përgjigjen pyetjeve:

Si zbatohet kjo e drejtë e fëmijëve në familjen tënde?

Kush është anëtari i familjes që të ndihmon më shumë ta gëzosh këtë të drejtë?

A ka anëtarë të familjes tënde që të pengojnë ta gëzosh këtë të drejtë?

Cilat janë detyrat që burojnë nga kjo e drejtë?

Mendon se kjo e drejtë zbatohet ndryshe në familje të ndryshme?

Hapi 3. Lexohet informacioni te rubrika zbulo veten dhe nxiten nxënësit të shprehin mendimin e tyre.

Hapi 4. Secili nxënës i përgjigjet me shkrim pyetjeve.

Cili ka qenë problemi i fundit që ka patur familja jote?

Cilat ishin arsyet që e sollën këtë problem?

A të kërkoi kush të shprehje mendimin tënd për ta zgjidhur problemin?

Si veprove ti?

Nëse ky problem ndodh përsëri, çfarë qëndrimi do të mbaje?

Lexohen disa detyra

Vlerësimi

Nxënësit vlerësohen:

• për pjesëmarrjen në mësim

• formulimin e përgjigjeve

• bashkëpunimin me shokët

• saktësinë e realizimit të detyrës

Detyra shtëpie

Krijo një ese me temë: “Çdo problem që kalon familja ime sot, është një përvojë për mua

nesër”.





Temat mësimore: 1: 1.3 Komuniteti

2: 1.4 Ndryshimi kulturor dhe trashëgimia


Punët e mira bëhen bashkë



sqaron kuptimin e fjalës komunitet;

dallon llojet e komuniteteve;

përcakton çfarë i ndryshon ato nga njëri‐tjetri.


tregon për traditat e vendit të origjinës;

liston disa tradita të ushqimit, veshjes, zakoneve të vendit të origjinës;

përcakton disa ndryshime në traditën e dy krahinave të vendit.

Burime:

teksti i nxënësit, letër me

format A4; foto të gatimeve,

veshjeve krahinore; lapsa

me ngjyra



Gjuhë dhe komunikim, Arte,

Histori

Fjalë kyçe 1:

Komunitet, anëtar,

përgjegjësi, rregulla

Fjalë kyçe 2

Përgjegjësi, të drejta


Kllaster, Lexo‐ diskuto –përgjigju pyetjeve, Ditari dypjesësh

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Nxitet të menduarit e nxënësve rreth temës nëpërmjet pyetjes:

Çfarë dini për komunitetin?

Mbasi nxënësit mendojnë për 1‐2’, i shkruajnë mendimet e tyre në një fletë.

Përgjigjet e nxënësve, mësuesi/ja i shkruan në tabelë pa i komentuar komunitet



Hapi 2 Nxënësit lexojnë në heshtje tekstin në hyrje dhe nënvizojnë çfarë nuk kuptojnë. Mësuesi/ja

ndihmon nxënësit të kuptojnë informacionin e dhënë duke drejtuar pyetjet për diskutim:


‐Cilat janë komunitetet që dalloni në këtë shembull?

‐A mund të sillni shembuj të tjerë komunitetesh, bazuar në jetën tuaj të përditshme?

‐Çfarë do t’u sugjeronit Borës?

Hapi 3

Lexohet shpjegimet e dhëna në libër për komunitetin dhe llojet e komuniteteve.

Nxënësit lexojnë në heshtje dhe pyesin për atë që nuk kuptojnë.

Komuniteti është një grup njerëzish që ndërveprojnë për mirëqenien e përbashkët. Ka disa

lloje komunitetesh:

Komunitete gjeografike, të cilat përcaktohen në nivel lagjeje, fshati, qyteti, rajoni, kombi

apo planeti;

Komunitete kulturore, të cilat përcaktohen si nënkultura, grupe etnike, fetare ose

multikulturore;

Komunitete në nevojë që përbëhen nga persona me aftësi të kufizuara ose persona të

moshës së tretë;

Komunitete organizative, të cilat përcaktohen duke filluar nga familja, organizatat,

strukturat politike, ndërmarrjet ekonomike ose shoqatat profesionale në nivel lokal,

kombëtar apo rajonal.


Hapi 4. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve:

Në cilat komunitete bën pjesë ti?

Po ti së bashku me shokët e tu të klasës në cilat komunitete bëni pjesë?

Cili është komuniteti yt i preferuar?

Hapi 5. Ndarja e detyrave të projektit fq. 11. Ky projekt mund të përdoret si një detyrë dosje




Hapi 1

Në video‐projektor shfaqet një dokumentar për një qytet që ka lidhje me zakonet dhe traditën

e tij

Pasi nxënësit e shohin atë mësuesi/ja nxit diskutimet nëpërmjet pyetjeve

‐ Ku bën pjesë ky qytet në veri apo jugun e Shqipërisë?

‐ Cilat ishin karakteristikat e këtij qyteti?

‐ Cili nga ju i ka rrënjët nga ky qytet?

Njihen nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë


Hapi 3. Lexohet situata në libër pra ajo që tregojnë personazhet dhe pyeten nxënësit:

Cili nga personazhet ka një histori të ngjashme me tënden?

Hapi 4. Diskutojmë së bashku


Folklori ynë është i pasur me fjalë e shprehje të urta popullore

Detyrë: Zbërtheni kuptimin e shprehjeve dhe fjalëve të urta popullore të krahinave të

ndryshme Grupi 1 Si është vendi bëhet kuvendi. (Veri) Grupi 2 Dardha bie nën dardhë. (Vlorë) Secili nga nxënësit lexon komentin e tij dhe diskutohet

Hapi 5. Provo veten

Nxënësit kanë sjellë me vete materiale nga krahina e tyre e origjinës.

Receta, foto veshjesh, fjalë të urta

Bëhen krahasime duke gjetur të përbashkëtat dhe të ndryshmet midis krahinave

Nxënësit mund të përgatisin një poster me përfundimet e nxjerra.

Vlerësimi


për pjesëmarrjen në mësim

formulimin e përgjigjeve

bashkëpunimin me shokët

saktësinë e realizimit të detyrës

Detyra shtëpie

Gjej dhe përshkruaj një personalitet të krahinës tënde të origjinës.




Temat mësimore: 1: 1.5 Dobishmëria e bashkëpunimit në komunitet

2: 1.6 Anëtarët e grupit dhe lideri


E mira e përbashkët



përshkruan se çdo të thotë të jesh qytetar i mirë në familje, në shkollë e në komunitet;

vlerëson punën e qytetarëve për përmirësimin e jetesës në komunitet;

liston organet që mundësojnë sigurinë e një komuniteti.


demonstron aftësi në lojën me grupe, në rolin e anëtarit;

analizon rolin e udhëheqësit të grupit dhe përcakton cilësitë që duhet të ketë ai;

merr pjesë në zgjedhjen e udhëheqësit të grupit ose klasës, duke i kushtuar


rëndësinë procedurës së zgjedhjeve dhe të votimit.

Burime:


format A4, video‐

projektor, lapsa me ngjyra




Histori

Fjalë kyçe 1:

Komunitet, anëtar,


Fjalë kyçe 2

Udhëheqës, të drejta, grup


Lojë, Lexo‐ diskuto –përgjigju pyetjeve, Diskutojmë së bashku/Lojë

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Zhvillohet loja “ Fituesi”. Mësuesi/ja përgatit për secilin grup etiketa me fjalë kyçe dhe

shpjegimet e tyre përkatëse në etiketa të tjera të prera një nga një, p.sh.:

Komunitet Komuniteti është një grup njerëzish që ndërveprojnë për

mirëqenien e përbashkët.

Përgjegjësi Ndjenjë e lartë që ka njeriu, i cili merr përsipër me vullnet të kryejë

sa më mirë një detyrë të ngarkuar.

Siguri I mbrojtur nga rreziku.

Nxënësi/ja që bashkon i pari të gjitha fjalët me shpjegimet e tyre, thërret “Fitova!” dhe

shpallet fitues/e i lojës.

Kështu mund të veprohet dhe me fjalë të tjera


Hapi 2

Nxënësit lexojnë në heshtje tekstin në hyrje dhe nënvizojnë çfarë nuk kuptojnë. Mësuesi/ja


‐ Çfarë të bën të ndjehesh i/e sigurt në komunitetin tënd? ‐ Si funksionon komuniteti ku jeton? ‐ A njeh programe në shërbim të komunitetit? ‐ A keni marrë pjesë ti dhe familja jote në ndonjë aktivitet në ndihmë të komunitetit? ‐ Ka ndodhur që ti dhe familja jote të keni patur nevojë për ndihmën e komunitetit? ‐ Nëse po, si je ndjerë nga ndihma që ju është dhënë? Hapi 3. Provo veten

Secila nga shkronjat që përbëjnë fjalën komunitet, mund të jetë shkronja e parë e një fjalie


që përshkruan të gjitha të mirat që burojnë nga komuniteti.

K= Komunikim i vazhdueshëm i anëtarëve të komunitetit me njëri‐tjetrin.

O = Organizim i përbashkët i një grupi njerëzish

M = Marrëdhënie pozitive midis njerëzve

U = Unitet mendimi e veprimi

N= Nevoja të përbashkëta të një grupi njerëzish

I = Interesa të njëjta

T = Të punojnë së bashku për një qëllim

E = Edukohemi të punojmë së bashku

T = Takime në një vend të caktuar

Hapi 4. Vepro

Lexohet situata në libër

Nxënësit japin mendimet se si do të vepronin në një situatë të tillë.




Hapi 1

Nxënësit plotësojnë në mënyrë individuale tabelën:

Çfarë do të thotë përgjegjësi?

Të

Të

Të

Plotësohet një tabelë e përbashkët me mendimet e nxënësve nga mësuesi/ja. Njihen

nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë.


Hapi 3. Lexohet situata në libër pra ajo që tregojnë personazhet dhe pyeten nxënësit:

‐ Si ndjehesh kur punon në grup? ‐ Cili është roli që të pëlqen të marrësh në grup? ‐ Si e zgjidhni drejtuesin e grupit? ‐ Po drejtuesi i grupit si i ndan detyrat për anëtarët? ‐ A mendon se çdo anëtar i grupit vlerësohet në mënyrë të drejtë për kontributin që jep? Hapi 4. Diskutojmë së bashku/Lojë

Luhet loja “Tri të vërteta dhe një gënjeshtër”. Të gjithë nxënësit do të shkruajnë për veten e

tyre tri të vërteta dhe një gënjeshtër (për shembull: nxehem shpejt, jam tolerant, flas me zë

të lartë, ndihem mirë me shokët e mi.) Secili prej tyre i lexon dhe shokët do të zbulojnë cila

është gënjeshtër.

Nxënësit listojnë emrat e shokëve që mendojnë që kanë cilësi për të qenë udhëheqës grupi.


Vlerësimi


• për pjesëmarrjen në mësim

• formulimin e përgjigjeve

• bashkëpunimin me shokët

• saktësinë e realizimit të detyrës

Detyra shtëpie

Vendos veten në një grup ku ti je drejtues. Përshkruaj si do të veproje si lider i këtij grupi.




Temat mësimore: 1: 1.7 Të jesh pjesë aktive e grupit dhe komunitetit

2: 1.8 Vetëpërmbajtja dhe marrëveshja tregues të qytetarisë në komunitet


Respektojmë njëri ‐ tjetrin


Njësia mësimore 1. Nxënësi/ja :

demonstron aftësi në lojën me grupe, në rolin e anëtarit;

tregon se njerëzit kanë interesa të ndryshme, që duhet të mbahen parasysh;

bashkëpunon në punën në grup duke respektuar rregullat e vendosura.


argumenton me shembuj konkretë nga jeta e përditshme në shkollë e në

komunitetin ku banon pasojat pozitive dhe negative të vetëpërmbajtjes;

demonstron vlera të tilla si vetëpërmbajtja e kompromisi në grupet ku bën pjesë.

Burime:


format A4, video‐

projektor, lapsa me ngjyra




Histori

Fjalë kyçe 1:

Punë në grup, anëtar,


Fjalë kyçe 2

Vetëpërmbajtja, marrëveshja


Lojë, Lexo‐ diskuto , punë në grup

Njësia mësimore 1




Hapi 1

Nxiten nxënësit të shkruajnë në një fletë cili është një nga pasionet e tyre më të mëdha dhe

ta ngjitin në një tabak letre, të cilin mësuesi/ja e ka titulluar “Pasionet tona”.

Në përfundim, ekspozohet në një kënd të dukshëm të klasës. Nxiten nxënësit të venë re

ndryshimet dhe ngjashmëritë ndërmjet pasioneve të njëri – tjetrit.

Zhvillohet loja “ Fituesi”. Mësuesi/ja përgatit për secilin grup etiketa me fjalë kyçe dhe

shpjegimet e tyre përkatëse në etiketa të tjera të prera një nga një, p.sh.:

Pasion Diçka që e tërheq shumë dikë.

Interes Vëmendje e kujdes i veçantë që tregojmë për dikë a për diçka.

Konflikt Mosmarrëveshje e thellë ndërmjet dy njerëzve.

Komunikoj Shkëmbej mendime me dikë.

Nxënësi që bashkon i pari të gjitha fjalët me shpjegimet e tyre, thërret “Fitova” dhe

shpallet fitues i lojës.

Kështu mund të veprohet dhe me fjalë të tjera



Hapi 2. Nxënësit lexojnë në heshtje tekstin në hyrje dhe nënvizojnë çfarë nuk kuptojnë.

Mësuesi/ja ndihmon nxënësit të kuptojnë informacionin e dhënë duke drejtuar pyetjet për

diskutim: Çfarë do të thotë për ty “të jesh pjesë aktive e grupit”? A bashkëveproni gjatë punëve në grup, apo secili përpiqet të bëjë sa më mirë punën e tij? Në cilën lëndë zhvilloni më shumë punë në grup? Po në komunitetin ku jeton, a mendon se zhvillohet punë në grup? Si ndjehesh ti gjatë procesit që zhvillohet puna e grupit? Si mendon ti kanë të drejtë Gjergji dhe Bora? Hapi 3. Provo veten

Nxënësit plotësojnë tabelën e dhënë në libër dhe më pas e diskutojnë

Hapi 4. Puno në grup

Ndahuni në tre grupe dhe në secilin prej grupeve diskutoni për këto dy çështje që kanë lidhje me punën në grup: Nëse jam një drejtues grupi, duhet ta vë të mirën e grupit përpara dëshirave të mia. Pse po

dhe pse jo?

Nëse jam një anëtar i grupit, duhet të përpiqem t’i mbështes të tjerët në punën që bëjnë,

apo të përqendrohem vetëm në punën time? Pse po dhe pse jo?


Nxënësit, pas mbarimit të punës, japin mendimet e tyre.

Rezultatet shkruhen në tabelë.




Hapi 1

Nxiten nxënësit të plotësojnë fjalinë “ Të jesh qytetar i mirë do të thotë…” dhe ta

shkruajnë në një fletë për 1‐2 minuta.

Më pas lexojnë fjalinë e shkruar dhe mësuesi/ja i shkruan në tabelë.

Të jesh qytetar i mirë do të thotë:

a) ___________________________________

b) ___________________________________

c) ___________________________________


Hapi 2

Lexohet situata në libër ‐ tregojnë personazhet dhe pyeten nxënësit:

‐ Si mendoni ju kush nga fëmijët ka të drejtë? ‐Keni përjetuar ju një situatë të ngjashme? Hapi 3. Diskutojmë së bashku

Lexohet përralla indiane: “Dy ujqërit” dhe më pas mësuesi/ja nxit diskutimin nëpërmjet

pyetjeve:

‐ Cilat janë cilësitë që ju ndihmojnë të jeni një qytetar i mirë? ‐ A i keni ju të gjitha këto cilësi? ‐ Cilat nga këto cilësi i shikoni edhe tek shokët dhe shoqet tua? ‐ Cilat janë cilësitë që ju pengojnë të jeni një qytetar i mirë? ‐ A keni ndonjë cilësi që do të donit ta ndryshonit në mënyrë për t’u bërë qytetarë më të mirë sesa jeni? Hapi 4. Provo veten

Në libër janë dhënë disa situata për ruajtjen e qetësisë në një moment të vështirë.

Detyrë: Mendo si mund të ruash kontrollin në situatat e mëposhtme!

Dikush të qëllon në krah.

Dikush të ndot me çokollatë bluzën e re.

Motra jote harron të mbyllë derën dhe qeni vrapon jashtë.

Merr një notë të ulët në një testim për të cilin ti ke mësuar shumë.

Prindërit vendosin të mos shkoni në pushimet të cilat ti po i prisje me padurim.

A e ke të lehtë të mos zemërohesh menjëherë?



Hapi 5. Nxënësit shkruajnë mendimin e tyre rreth fjalës së urtë popullore “Uthulla e fortë prish enën e vet”. Lexohen disa nga shkrimet e nxënësve.

Vlerësimi






Detyra shtëpie

Shkruaj një zgjidhje që mund të tregonte kompromisin midis dy fëmijëve në figurë.




Temat mësimore: 1: 1.9 Zgjidhja e konflikteve në komunitet

2: 1.10 Puna vullnetare në komunitet


Respektojmë njëri – tjetrin



Përkufizon me fjalët e tij se si e kupton konfliktin;

Tregon se njerëzit kanë interesa të ndryshme, që duhet të mbahen parasysh;

Bashkëpunon në punën në grup duke respektuar rregullat e vendosura


tregon se ç’kupton me grup vullnetar, duke e ilustruar me shembuj;

përshkruan një grup vullnetar në të cilin bën pjesë vetë ose shokët e tij duke treguar

rëndësinë që ka ai për komunitetin;

përshkruan disa nga punët vullnetare që fëmijët dhe të rriturit mund të bëjnë, për

ta bërë jetën në komunitet më të mirë;

Burime:


me format A4, video‐

projektor, lapsa me

ngjyra




Histori

Fjalë kyçe 1:

Konflikt, komunitet,

bashkëjetesë, bashkëpunim

Fjalë kyçe 2

punë vullnetare, të ardhura,

njerëz në nevojë


Diskutim, Lexo‐ diskuto, Lojë në role, Punë në grup


Njësia mësimore 1



Hapi 1 Shkruhen në tabelë fjalët kyç: konflikt komunitet bashkëjetesë bashkëpunim

Nxiten nxënësit nëpërmjet pyetjeve të tregojnë rreth një rasti kur kanë qenë prezent në

ndonjë konflikt.

Ke qenë i pranishëm në ndonjë konflikt në familje, klasë apo lagje? A mendon se konflikti mund të shmangej? Si u zgjidh konflikti? Cili ishte kontributi yt në zgjidhjen e konfliktit? Çfarë mësimi nxore nga ky konflikt? Njihen nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë

dhe jepet një përkufizim për konfliktin bazuar në përgjigjet e nxënësve.

Konflikti është një mosmarrëveshje e thellë midis dy njerëzve a dy palëve.

Palët e përfshira në konflikt mendojnë se po u kërcënohen interesat dhe të

mirat e tyre. Konflikti mund të jetë edhe marrëdhënie e acaruar ndërmjet dy

shteteve që çon deri në luftë të armatosur.


Hapi 2. Nxënësit lexojnë në heshtje tekstin në hyrje dhe nënvizojnë çfarë nuk kuptojnë.

Mësuesi/ja i ndihmon nxënësit të kuptojnë informacionin e dhënë duke drejtuar pyetjet për

diskutim:

Jeni dakord ju me atë që ka shkruar Bora dhe Bledi? Çfarë mund të shtoni? Hapi 3. Provo veten. Lojë në role

Detyrë: Luaj në role duke zgjidhur një konflikt pa ndihmën e mësuesit/es!

Dy shokë të një klase po grindeshin gjatë orës të “Edukimit fizik”. Të dy dëshironin të luanin në rolin e sulmuesit dhe asnjëri prej tyre nuk dëshironte të ishte portier. Ndahuni në role: negociatori, ndërmjetësi dhe arbitri. Përpiquni që të gjithë nxënësit të kenë mundësi të jenë çdo herë një palë e ndryshme. Kështu ju të gjithë do të mësoni se zgjidhja e konfliktit ka nevojë për rolin e të gjitha palëve. Luhet në role situate nga dy grupe të ndryshme . Pjesa tjetër voton se cili grup e zgjidhi

më mirë konfliktin.

Hapi 4. Puno në grup

Ndahuni në tri grupe dhe në secilin prej grupeve diskutoni për këto dy çështje që kanë lidhje me punën në grup: Nëse jam një drejtues grupi, duhet ta vë të mirën e grupit përpara dëshirave të mia. Pse po

dhe pse jo?

Nëse jam një anëtar i grupit, duhet të përpiqem t’i mbështes të tjerët në punën që bëjnë,

apo të përqendrohem vetëm në punën time? Pse po dhe pse jo?


Nxënësit pas mbarimit të punës japin mendimet e tyre .

Rezultate shkruhen në tabelë

Hapi 5. Provojmë të kërkojmë të falur!

Diskutohet rreth situatës se kur nxënësit kanë ndjerë të kërkojnë të falur në një situatë të

caktuar

Ka disa gjëra që duhen mbajtur mend rreth të kërkuarit falje:

Të kuptosh plotësisht se në ç’mënyrë veprimi yt ka lënduar dikë tjetër.

Asnjëherë të mos fajësosh dikë tjetër për veprimet e tua!

Përpiqu të kuptosh ndjenjat e lënduara të tjetrit edhe duke i thënë: “Edhe unë do të

ndjehesha si ty nëse do të isha në vendin tënd”.

Thuaje qartë se të vjen keq për çfarë ndodhi.

Mos prit që situata të përmirësohet menjëherë pas ndjesës tënde. Kjo do të marrë pak kohë.

Pasi të kërkosh të falur, jepi mundësinë edhe personit tjetër të flasë


Përshkrimi kontekstual i situatës


Hapi 1 : Nxënësve u drejtohet pyetja:

Si e kuptoni fjalën “vullnetarizëm”?

VULLNETARIZËM

Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë:

Njihen nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë

Bëhet një përkufizim sipas përgjigjeve të nxënësve.

Vullnetarizmi është kontributi që jep dikush përmes punës ose talentit të tij/ saj për

qëllime bamirësie, edukimi, sociale, politike apo qëllime të tjera, zakonisht në

komunitetin ku jeton, me dëshirën e tij/saj dhe pa shpërblim.


Hapi 2. Lexohet situata në libër pra ajo që tregojnë personazhet dhe nxiten nxënësit të

diskutojnë nëpërmjet pyetjeve:

- A njeh qendra ose organizata në ndihmë të personave në nevojë në vendin tonë?

- Po ti a je bashkuar ndonjë organizate vullnetare për të dhënë kontributin tënd?

- A ke bërë ndonjë punë apo aktivitet që mendoni se mund të quhet punë vullnetare?

- A ke marrë pjesë në panaire në klasë, shkollë apo lagje?

- Çfarë ke përfituar prej tyre?

- Si mund t’i shfrytëzosh këto aktivitete apo panaire ku merr pjesë, për të të ndihmuar

për çështje të caktuara që mund të të shqetësojnë në klasë apo komunitet?

Hapi 3. Provo veten

Lexohet kjo rubrikë dhe diskutohet


Vlerësimi









Temat mësimore: 1: 1.11 Komuniteti është i lidhur me arsimin

2: 1.12 Unë kam një ëndërr: “Dua të bëj ndryshimin!”


Marrja e informacionit në gjithë burimet


Njësia mësimore 1. Nxënësi:

Diskuton për rolin e një qytetari të arsimuar në përparimin e komunitetit dhe të

shoqërisë në përgjithësi.

Liston 5 qëllime të tij/saj që ka për të ardhmen;

Tregon si do të realizojë atë që duan të bëjnë në të ardhmen duke ndihmuar në komunitet


tregon se ç’kupton me “dua të bëj ndryshimin”, duke e ilustruar me shembuj;

përshkruan si është komuniteti ku jeton;

përshkruan si do të donte të ishte komuniteti në të ardhmen.

Burime:



projektor, lapsa me

ngjyra



Gjuhë dhe komunikim, Arte

Fjalë kyçe 1:

Informacion, internet, kurse,

arsimim, talent

Fjalë kyçe 2

Ëndërr, komunitet, ndryshim


Diskutim, Lexo‐ diskuto, Lojë në role, Punë në grup

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Shkruhet pyetja në dërrasë:


Çfarë dëshiron të bëhesh kur të rritesh?

Nxënësit i shkruajnë synimet e tyre për profesionet e të ardhmes dhe tregojnë arsyet e

zgjedhjes.

Mund të paraqitet edhe pyetja:

Cili prej tyre është profesioni më i rëndësishëm për shoqërinë dhe pse? Pranohen të gjitha

argumentet e nxënësve.

Hapi 2: Nëse është e mundur, nxënësit mund të komentojnë edhe foto të sjella nga situata

të mospërputhjes së interesave të fëmijëve në jetën e përditshme në familje, klasë,

komunitet.



Hapi 2.

Nxënësit lexojnë në heshtje tekstin në hyrje dhe nënvizojnë çfarë nuk kuptojnë. Mësuesi/ja


Ti bën pjesë në disa grupe shoqërore.

- Në cilin prej tyre ti mëson aftësi apo zhvillon talentet e tua? - Si i shërbejnë këto njohuri të ardhmes tënde? - Për çfarë e përdor më shumë internetin? - A ke përdorur ndonjë informacion që ke marrë në internet për t’i shërbyer komunitetit? - Po fëmijët që kanë braktisur shkollën, a i shërbejnë komunitetit? - Çfarë mund të bëjë komuniteti për t’iu shërbyer këtyre fëmijëve? Hapi 3. Punë në grup

Detyrë:

1. Ndahu me shokët në grupe dhe hartoni një listë me 5 qëllime që keni për të ardhmen

tuaj.

2. Filloni me qëllimet më të rëndësishme dhe pastaj me qëllimet më të vogla. Një qëllim i

3. rëndësishëm mund të jetë “të ndjekësh një kurs që të pëlqen”.

4. Pasi të keni hartuar qëllimet, diskutoni se çfarë duhet të bëni për t’i arritur këto

qëllime.

5. Si mendoni se realizimi i qëllimeve tuaja do të kontribuojë në zhvillimin e komunitetit?

Nxënësit punojnë të ndarë në grupe dhe më pas paraqesin punën para shokëve. Votohet

për grupin më të mirë

Hapi 4. Lojë më role

Detyrë : Ndahuni në 5 grupe ‐ secili grup ka zgjedhur një profesion

1. Mësues

2. Kuzhinier

3. Doktor

4. Polic


5. Inxhinier ndërtim

Nxënësit përgatiten për disa minuta dhe interpretojnë duke treguar se si do jenë ata të aftë

të ndihmojnë në të ardhmen komunitetin.

Zgjidhet grupi më i mirë


Përshkrimi kontekstual i situatës35:


Hapi 1 : Në lëndën e gjuhës nxënësit i kanë shkruar një letër Kryetarit të Bashkisë.

Nxënësve u kërkohet ta lexojnë atë:

Si e kuptoni fjalën “ndryshim” për qytetin?

Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabela:

Njihen nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë:

Veprimet në situate

Hapi 2. Lexohet 35situata në libër pra ajo që tregojnë personazhet dhe nxiten nxënësit të

diskutojnë nëpërmjet pyetjeve:

- Çfarë ëndërron për komunitetin tënd? - Si do të doje të ishte komuniteti yt në të ardhmen? - Ku e kalon kohën e lirë së bashku me shokët/shoqet e lagjes? - Po të moshuarit e lagjes tënde, a kanë në lagje një vend ku të pushojnë? Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve dhe diskutohet rreth tyre.

Hapi 3. Provo veten

Lexohet kjo rubrikë dhe plotësohet nga nxënësit.

Lexohet nga disa nxënës

Vlerësimi






Detyrë

Krijo një ese me temë: “Për profesionin që do të kem nesër, unë mund të ndihmoj

komunitetin që sot”.



Tematika: Pushteti, autoriteti, qeverisja


Temat mësimore: 1: 2.1 Demokracia fillon në familje

2: 2.2 Të drejtat, përgjegjësitë dhe rregullat në klasë


Çdo e drejtë ka një përgjegjësi


Njësia mësimore 1. Nxënësi :

tregon si funksionojnë në familjen e tij të drejtat midis djemve dhe vajzave;

demonstron bashkëpunim në lojërat e përbashkëta ndërmjet djemve dhe vajzave;

të tregoj se cilat janë gjërat që ka dëshirë të bëj.

Njësia mësimore 2. liston disa përgjegjësi që zbaton në klasë;

tregon se çdo e drejtë ka dhe përgjegjësi;

flet për rëndësinë e punës së përbashkët për plotësimin e nevojave dhe të dëshirave.

Burime:



projektor, lapsa me

ngjyra

Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurikulare:


Muzikë, Edukim me të drejtat e

fëmijëve

Fjalë kyçe 1:

Familje, anëtar, demokraci,

barazi gjinore

Fjalë kyçe 2

Komunitet, rregulla,

përgjegjësi, të drejta


Tryeza rrethore ‐ Punë me tekstin ‐ Lojë roli ‐ Shkrim i lirë.

Njësia mësimore 1



Hapi 1 Në video‐projektor mësuesi/ja paraqet një film të shkurtër me një situatë loje ku

djemtë nuk pranojnë të luajnë me vajzat.

Pasi përfundon filmi, mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të shprehin mendimet e tyre rreth

kësaj situate.


Hapi 2. Veprimet në situatë

Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxitet diskutimi me anë të pyetjeve:

‐ Po ju në familjen tuaj si veproni?

‐ Punët që bëjnë djemtë dhe ato që bëjnë vajzat janë të ndara?

Hapi 3. Lexohet situata e dhënë në libër në rubrikën “Diskutojmë së bashku”.


Pasi lexohen situatat nxënësit ju përgjigjen pyetjeve:

A po trajtohen fëmijët në mënyrë të barabartë?

A mendon se fëmijët po trajtohen në mënyrë të drejtë?

Përse mendoni se duhet gardhi? Kush mund ta ketë ndërtuar? A duhet të jetë gardhi kaq i

lartë? A duhet të ketë patjetër një gardh, apo mund të hiqet fare?

Hapi 4. Zbulo veten

Detyrë : Nga lista e mëposhtme, qarko tri objektiva që janë më të rëndësishme për ty. Ti

mund të listosh edhe të tjera, por mund të zgjedhësh vetëm tre prej tyre.

Nxënësit qarkojnë dhe ju përgjigjen pyetjeve

Cila është objektivi më e rëndësishëm për ty?

Cilin prej tyre mendon se do të zgjidhnin prindërit e tu si më të rëndësishmin?

Cilën mendon se do të zgjidhte shoku/shoqja jote i/e ngushtë si më të rëndësishmin?

Diskutohen përgjigjet




Hapi 1: Mësuesi/ja i vendos nxënësit në formë rrethi dhe iu paraqet atyre vargun me fletë

të fotokopjuara me të drejtat si dhe shprehja. Lexohen dhe diskutohet rreth të drejtave duke ju shkruar pas përgjegjësitë përkatëse. Iu kërkohet që për do njërën prej tyre të shkruajnë një përgjegjësi në dërrasë ose fletë.

“Çdo e drejtë ka në themel një përgjegjësi”


Hapi 2. Lexohet situata në libër pra ajo që tregojnë personazhet dhe pyeten nxënësit

- Si veproni ju në klasën tuaj kur duhet të merrni një vendim?

- A i njeh dhe i zbaton rregullat e klasës?

- A ndjehesh se je i/e lirë për të shprehur mendimin tënd?

Hapi 3. Provo veten

Detyrë: Klasa funksionon si një shtet demokratik. Duke u mbështetur te dialogu midis

personazheve, plotëso rrathët me cilësitë e demokracisë së klasës.

Mund të shtosh edhe rregulla të tjera, për të cilat personazhet nuk kanë folur, po ti i zbaton

në klasën tënde.

Hapi 5. Plotësohen ushtrimet në libër në faqen 33.

Lexohen disa detyra

Vlerësimi







Detyra shtëpie

Nga lista “Gjëja më e rëndësishme për mua”, krijo një ese për atë që ti vlerëson si më të

rëndësishmen në familjen tënde.




Temat mësimore: 1: 2.3 Komuniteti dhe qeverisja

2: 2.4 Vetëqeverisja vendore


Përgjegjësia e votimit



përshkruan organizimin e pushtetit vendor në komunë, bashki e prefekturë;

përshkruan mënyrën se si organet e qeverisjes vendore zgjidhen nga komuniteti

dhe, në të njëjtën kohë, përgjigjen para tij;

të tregojë së se cilat janë disa nga detyrat e pushtetit vendor.

Njësia mësimore 2. diskuton për rëndësinë e procedurës së zgjedhjeve dhe për dhënien

llogari të njerëzve të zgjedhur para zgjedhësve;


merr pjesë në projekte që synojnë të ndryshojnë, të vjelin mendimin e njerëzve për

vendimmarrje demokratike.

Burime:



projektor, lapsa me

ngjyra




Muzikë, Edukim me të drejtat

e fëmijëve

Fjalë kyçe 1:

Komunitet, qeverisje vendore,

administrate

Fjalë kyçe 2

Zgjedhje, vetëqeverisje, qendër

votimi, fushatë elektorale



Njësia mësimore 1



Hapi 1

Në video‐projektor mësuesi/ja paraqet një film të shkurtër ku flitet për detyrat e pushtetit vendor.


Pasi përfundon filmi mësuesi/ja nxit diskutimin e nxënësve nëpërmjet pyetjeve;

- Cili institucion në qytetin tuaj përfaqëson pushtetin vendor?

- E dini emrin e Kryetarit të Bashkisë (Komunës) së qytetit (fshatit) tuaj?

- Dini ju se çfarë shërbimesh i ofron Bashkia (||Komuna) qytetit (fshatit) tuaj?


Hapi 2


Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe plotësohet nga nxënësit rubrika “Provo veten”.

Lexohen nga nxënësit dhe korrigjohen gabimet.

Hapi 3. Lexohet situate e dhënë në libër në rubrikën “Punë në grup”.

Ndahuni në grupe dhe listoni çështje të ndryshme: mjedisi, burimet natyrore, ndotja,

edukimi, argëtimi dhe punësimi lokal.

Shkruani disa pyetje të cilat do të mund t’ia drejtoni Kryetarit të Bashkisë (Komunës) së

qytetit (fshatit) tuaj.

Luani në role duke improvizuar takimin me të.





Hapi 1 : Në video‐projektor mësuesi/ja paraqet hartën e ndarjes territorial të vendit.



Hapi 2. Lexohet situata në libër pra ajo që tregojnë personazhet dhe pyeten nxënësit.

- A ndjehet atmosfera zgjedhore në familjen tënde në periudhë zgjedhjesh?

- A diskutojnë pjesëtarët e familjes tënde për programet e kandidatëve në zgjedhjet vendore?

- Ka ndodhur të jesh i pranishëm në ndonjë debat midis pjesëtarëve të familjes që

mbështetin kandidatë nga forca të ndryshme politike?

- A shprehen nëpërmjet votës prindërit e tu dhe të gjithë pjesëtarët e familjes që kanë të

drejtë vote?

Hapi 3. Punë në grup

Detyrë: Shkolla e ndodhur në njësinë administrative nr. 9 ka vendosur të organizojë një

projekt për mjedisin. Nxënësit e shkollës me ndihmën e prindërve do të informojnë

komunitetin për vendosjen e tre koshave për mbeturina. Bizneset në komunitet kanë

siguruar koshat dhe disa prindër kanë përgatitur fletëpalosjet për këtë projekt. Çdo projekt

që organizohet në mjediset e një komuniteti, duhet të ketë miratimin e njësisë

administrative. Le të supozojmë se ti je anëtar i grupit të nxënësve që është ngarkuar të

hartojë letrën e kërkesës për miratimin e zbatimit të projektit.

Provoni ta shkruani atë.

Lexohen disa detyra.


Vlerësimi:






Detyra shtëpie

Pyet prindërit për mënyrën se si vendosin ata për kë votojnë.

A votojnë ata për kandidatin që përfaqëson partinë e tyre të parapëlqyer politike apo për

atë kandidat që e vlerësojnë personalisht më shumë se të tjerët? Çfarë vlerësojnë ata tek

kandidatët?




Temat mësimore: 1: 2.5 Fushata zgjedhore dhe votimi

2: 2.6 Zgjedhjet dhe përfaqësimi


Përgjegjësia e votimit



krahason procedurën e zgjedhjeve në klasën e tij me atë që përdoret për zgjedhjen e

qeverisjes lokale;



të tregojë së se cilat janë disa nga detyrat e pushtetit vendor.


diskuton për rëndësinë e procedurës së zgjedhjeve dhe për dhënien llogari të

njerëzve të zgjedhur para zgjedhësve;


merr pjesë në projekte që synojnë të ndryshojnë duke marrë mendimin e njerëzve

për një vendimmarrje demokratike.

Burime:



projektor, lapsa me

ngjyra



Gjuhë dhe komunikim,

Arte, Muzikë, Edukim me të

drejtat e fëmijëve

Fjalë kyçe 1:

Komunitet, qeverisje vendore,

administrate, senatore

Fjalë kyçe 2

Zgjedhje, vetëqeverisje, qendër

votimi, fushatë elektorale




Njësia mësimore 1



Hapi 1

Kur në klasë ne paraqesim një projekt dhe kemi punuar në grupe si veprojmë për të

zgjedhur grupin që ka punuar më mirë?

Shkruhet në tabelë fjala VOTIM


Hapi 2.


Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxiten nxënësit nëpërmjet pyetjeve të

diskutojnë:

- A ke konkurruar ndonjëherë për t’u bërë senator/e? - Nëse do të konkurroje, çfarë do t’u sillje të tjerëve nga përvoja jote? - Çfarë situatash personale do t’u tregoje të tjerëve që mendon se do të ta shtonin përkrahjen e tyre? - Në fushatën e fundit në shkollën tënde, çfarë të ka bërë më shumë përshtypje? - Çfarë ndihme mund të jepje ti në një fushatë? - Si votohet në klasën tënde për senatorin e klasës: me votim të hapur apo me votim të fshehtë? - Cilat janë ndryshimet midis këtyre dy formave të votimit? Hapi 3. Lexohet situate e dhënë në libër në rubrikën “Diskuto me shokët”

Nxënësit punojnë të pavarur dhe tregojnë në fund se si do të veprojnë.

Zgjidhet me votim nga shokët përgjigja më e mirë.

Njësia mësimore 2



Hapi 1 : Në video‐projektor mësuesi/ja paraqet disa foto.

Dini të më thoni emrat e këtyre personazheve?




- A e njeh përfaqësuesin e pushtetit vendor ku jeton? - Në cilat raste e ke ndjerë praninë e pushtetit vendor në shkollën tënde? - Diskuto në familje për mbarëvajtjen e punëve në komunitet që kërkojnë mbështetjen e pushtetit vendor.

- Çfarë bën familja jote në rastet kur përfaqësuesit e pushtetit vendor, nuk punojnë për interesat e tyre?


Hapi 3. Punë në grup

Detyrë: Shkruaji një letër përfaqësuesit të pushtetit vendor.

Fushat nga të cilat ju mund të pyesni përfaqësuesin e pushtetit vendor janë: Arsimi,

Mjedisi, Ndotja, Njerëzit me aftësi të kufizuar, Shëndetësia, Ndihma ndaj të varfërve.


Hapi 4. Lexohet situata në libër. Më pas nxënësit i përgjigjen pyetjeve

- Çfarë mendon në lidhje me sugjerimin e Kleas? - A duhet të jetë përfaqësuesi i klasës apo pushtetit vendor vetëm përfaqësues i shumicës apo edhe i pakicave?

- Si do të veproje ti në vend të Kleas?

Vlerësimi






Detyra shtëpie

Pyet se si ka shkuar fushata zgjedhore e shkollës tënde dhe çfarë ka premtuar “Qeveria e

nxënësve” për këtë vit shkollor. A i ka mbajtur ajo premtimet?

Situata e të nxënit nr.10



Temat mësimore: 1: 2.7 Pushteti dhe përgjegjësia

2: 2.8 Unë ushtroj demokracinë


Demokracia fillon nga vetja



tregon për organizimin e pushtetit vendor në qytetin e tij;



tregon se cilat janë disa nga detyrat e pushtetit vendor.


diskuton për rëndësinë e gjetjes së rrugës për zgjidhjen e problemeve në klasë;

argumenton mendimet për ndikimet që kanë përgjegjësitë në veprimet e individit;


diskuton për rëndësinë e organizatave të fëmijëve për mbrojtjen e të drejtave të tyre.

Burime:

teksti i nxënësit,

letër me format A4,

video‐projektor,

lapsa me ngjyra


me temat nderkurikulare:


Muzikë, Edukim me të drejtat

e fëmijëve

Fjalë kyçe 1:

Pushtet, qeverisje vendore,

administrate, përgjegjësi, këshill

bashkiak

Fjalë kyçe 2

Demokraci, organizatë, të drejta,

zgjidhje problemesh


Tryeza rrethore ‐ Punë me tekstin ‐ Lojë roli ‐ Shkrim i lirë

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Në video‐projektor mësuesi/ja paraqet skemën e organizimit të bashkisë.

Nxënësit përpiqen të thonë emrat e disa anëtarëve të personazheve që ata njohin.


Hapi 2.


Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxiten nxënësit nëpërmjet pyetjeve të

diskutojnë:

- A e keni vizituar ti dhe shokët e tu bashkinë tuaj? - Çfarë zyrash ka një godinë e organit të pushtetit vendor? - Çfarë mendoni se mund të bëjë zyra e aktiviteteve kulturore në një bashki? - A është familja jote e informuar sa duhet për programet e zhvillimit që harton organi i qeverisjes vendore?

- Po e përfshirë në këto programe zhvillimi? Hapi 3. Lexohet situate e dhënë në libër në rubrikën “Provo veten”.

Detyrë: Trego rrugën se si duhet të kishin vepruar organet e pushtetit vendor në një rast si

ky dhe argumento pse. Po qëndrimi i banorëve të zonës cili duhet të ishte?

Nxënësit shprehin mendimet e tyre

Të kujt janë këto përgjegjësi:

sigurimi i kushteve higjienike në mjediset publike

mirëmbajtja e rrugëve, e lulishteve etj.

mbikëqyrja e punës së bashkisë dhe komunës

ndërtimi dhe rindërtimi i shkollave

koordinimi i veprimtarive të komunës dhe bashkisë


ndihmë familjeve në nevojë

Nxënësit shprehin mendimet e tyre




Hapi 1 :

Mësuesi/ja u drejtohet nxënësve:

Si veproni ju kur mendoni se ju janë shkelur të drejtat?

Diskutime


Veprimet në situate Diskutojmë së bashku


- A i njeh të drejtat e tua për t’u grupuar në grupime ose shoqata të ndryshme? - A je anëtar i ndonjë grupi apo shoqate? - A ke pasur ndonjëherë nevojë të kërkosh ndihmë nga njerëz apo institucione të ndryshme për të zgjidhur probleme që shqetësojnë komunitetin tënd?

- Si ua ke paraqitur shqetësimin tënd? - Ke qenë pjesëmarrës aktiv apo thjesht ke mbështetur iniciativën e dikujt tjetër? Hapi 3. Provo veten

Nxënësit ndjekin udhëzimet e dhëna në libër dhe veprojnë Ai që mbledh më shumë pikë

është fituesi.

Vlerësimi






Detyra shtëpie

Mendo sikur je i rritur! Çfarë do të bëje ti për komunitetin tënd, nëse do të ishe zgjedhur

kryetar bashkie?





Temat mësimore: 1: 3.1 Aty ku unë banoj

2: 3.2 Në rrugë për në shkollë


Rrugët e qytetit tim



liston llojet e rrugëve që njeh;

tregon përse shërbejnë rrugët;

demonstron se njeh rregullat e kalimit në rrugë.

Njësia mësimore 2 Nxënësi/ja:

identifikon përgjegjësitë e tij në rrugë;

tregon funksionet e tabelave të ndryshme të qarkullimit rrugor;

evidenton rreziqet që paraqet moszbatimi i rregullave.

Burime:

teksti mësimor, mjete

shkrimi, ngjyra, lapsa



Gjuhë dhe komunikim

Fjalë kyçe 1:

Rrugë, këmbësor, sinjalistikë,

rrezik, makina

Fjalë kyçe 2

Komunitet, rregulla, përgjegjësi, të

drejta


Lapsat në mes; Lexo – përmblidh në dyshe; Shkrim i lirë

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Në video‐projektor mësuesi/ja paraqet një film të shkurtër me pamje nga qyteti dhe ju

drejton pyetje nxënësve:

- Çfarë shohim në këtë film? - Si janë rrugët e qytetit? - I respektoni ju rregullat e qarkullimit? Njihen nxënësit me temën e mësimit dhe rezultatet e të nxënit që do të arrihen në këtë orë.

Hapi 2.



Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxitet diskutimi duke treguar fëmijët

për vendbanimet e tyre, kushtet në të cilat ndodhen, çfarë do të donin të ishte ndryshe.

Nxitet diskutimi nëpërmjet pyetjeve:

- Po ti, në çfarë rrugësh kalon çdo ditë? - Si quhet rruga në të cilën banon ti? - Sa lloje rrugësh njeh? - Çfarë lloje rrugësh ka në vendbanimin tënd: të ngushta, të gjera, rrugë automobilistike apo rrugë malore?

Hapi 3. Lexohet situate e dhënë në libër në rubrikën “Provo veten”.

Plotësohet ushtrimi në libër nga nxënësit dhe më pas diskutohet.

Hapi 4. Plotëso dhe krahaso

Detyrë : Cilat janë të përbashkëtat dhe ndryshimet ndërmjet rrugëve të dhëna?

Krahaso një rrugë të ngushtë me një rrugë të gjerë.


Detyrë : Shkruaj disa lloje rrugësh që ka në vendbanimin tënd. Shkruaj edhe emrat e tyre.





Nxiten nxënësit të mendojnë për 1‐2 minuta se çfarë do të thotë të jesh i përgjegjshëm.

Në grupe me nga 4, ata mendohen dhe vendosin lapsin në mes të tryezës kur kanë gati

përgjigjet. Nxënësit që nuk kanë informacion vendosin lapsin duke thënë “Pas”.

Nxënësit i japin informacionin që dinë, mësuesi/ja liston disa prej tyre në tabelë.


Hapi 2.


Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxitet diskutimi nëpërmjet pyetjeve

- Cilat janë tabelat e qarkullimit rrugor që shikon dhe zbaton rrugës për në shkollë? - Kush të shoqëron për në shkollë? Shkon në këmbë apo me mjete të ndryshme transporti? - A njeh ti shenja të qarkullimit rrugor? - Tregoju shokëve disa prej tyre. Hapi 3. Lexohet situate e dhënë në libër në rubrikën “Provo veten”.

Tabelat e qarkullimit rrugor ndahen në tre grupe të ndryshme. Ato shpjegohen më poshtë.

‐ Shenjat e informimit janë shenja të cilat kanë formë katrore dhe informojnë për gjëra të

ndryshme në rrugë.

‐ Shenjat e rrezikut janë një grup shenjash të cilat kanë formë trekëndëshi dhe gjithnjë

paralajmërojnë ndonjë rrezik në trafikun rrugor.

‐ Shenjat e lejimit ose ndalimit janë një grup shenjash të cilat kanë formë rrethi dhe urdhërojnë


ndonjë ndalesë ose japin përparësi në kalim. Bëhen sqarimet për shenjat përkatëse.

Hapi 4. Plotëso dhe krahaso

Detyrë : Ani si këmbësor i rregullt njeh disa rregulla që duhet të zbatojë sa herë që ecën në

rrugë. Ai i shkroi ato në formën e këshillave për ty.

Shkruaj edhe ti disa këshilla për Anin dhe shokët e tu.

Nxënësit plotësojnë individualisht librin dhe më pas lexojnë rregullat e shkruara.

Vlerësimi






Detyra shtëpie

Vizato rrugën nga shtëpia për në shkollë. Vizato shenjat e sinjalistikës që sheh gjatë kësaj

rruge. Përcakto se cila mund të jetë një rrugë e dytë e sigurt që mund të të çojë nga shtëpia

në shkollë.




Temat mësimore: 1: 3.3 Mjetet e transportit

2: 3.4 Konfliktet në rrugë





identifikon mjete të ndryshme të transportit;

shpjegon si kanë ndryshuar ato me kalimin e viteve;

tregon rolin e mjeteve të transportit në zhvillimin e shoqërisë.


tregon si e kupton ai/ajo një konflikt në rrugë;

argumenton domosdoshmërinë e përgjegjësive të tij në rrugë;


Burime:


shkrimi, lapsa me

ngjyra


me temat nderkurikulare:


Fjalë kyçe 1:Transport ,makinë, pasagjer Fjalë kyçe 2 Konflikt, këmbësor, semafor, shpejtësi



Di ‐ Dua të di – Mësova

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Organizohet një lojë e thjeshtë ku nxënësit do të luajnë individualisht. Secili nxënës do të

shkruajë për minuta disa nga mjetet e transportit që njeh. Nuk duhet të përsëritet e njëjta

fjalë dy herë. Fiton lojën nxënësi që shkruan më shumë fjalë.

Hapi 2

Nxënësit njihen me teknikën që do të përdoret në këtë orë mësimi dhe plotësojnë kolonën

“Di”, për ato që dinë rreth mjeteve të transportit.

Mësuesi/ja dëgjon përgjigjet për disa minuta.


Plotësohet edhe kolona “Dua të di”.

Di Dua të di Mësova

Hapi 3.



- A njeh shumë lloje automjetesh? - Me cilin të pëlqen më shumë të udhëtosh? - Pse Arbenin e shqetësojnë makinat e shumta? - A je ti në një mendje me të, që përveçse të mirave, makinat kanë dhe të këqijat e tyre? Diskuto me shokët e shoqet për këtë.

Hapi 4. Lexohet situate e dhënë në libër në rubrikën “Bëj zgjedhjen tënde”

Pasi të bësh zgjedhjen tënde gjej se cila është më e mira për shëndetin.

Hapi 5.

Detyrë : Shkruaj dhe emrin e makinës që të pëlqen të përdorësh kur të jesh i/e rritur dhe

argumento pse.





Mësuesi/ja iu drejton pyetjen nxënësve:

- A të ka ndodhur të jesh i pranishëm në një konflikt në rrugë? - Në qoftë se po, cili ka qenë shkaku për këtë konflikt?


Nxënësit diskutojnë


Hapi 2.



- Si mendon ti, a janë vetëm automjetet shkak për konflikte në rrugë apo dhe këmbësorët Qarko se cili është për ty rasti më i mprehtë për t’u krijuar një konflikt në rrugë

parkimi në vendin e gabuar;

ecja në vijat e bardha;

biçikleta që ecin në trotuar;

motor që ecën në rrugën e makinës;

zbatimi i rregullave të qarkullimit;

mosrespektim i semaforit

Hapi 3. Lexohet rregullat që na shërbejnë për të shmangur konfliktin në rrugë

Hapi 4. Provo veten

Detyrë : Fëmijët po luajnë në një rrugë që po rregullohet. Në atë pjesë të rrugës ka rrezik, sepse në të gjenden grumbuj gurësh. Polici i lagjes kaloi dhe ua ndërpreu lojën duke u theksuar rrezikun që përbën për fëmijët kjo rrugë. Fëmijët kthyen kokën përreth dhe panë që nuk kishin shkelur asnjë rregull. Çfarë mungonte në atë rrugë? Mungonte tabela që aty nuk kalohet se ka punime.

Mendo dhe plotëso kuptimin e fjalëve më poshtë:

kryqëzim ‐ vendi ku kryqëzohen dy rrugë

vija të bardha‐ vendi ku kalojnë këmbësorët

Plotëso domethënien e ngjyrave të semaforit:

portokalli – paralajmërim kujdes

jeshile – kalo

e kuqe ‐ ndalo

Nxënësit plotësojnë individualisht librin dhe më pas lexojnë shpjegimet.

Vlerësimi:






Detyra shtëpie

Vëzhgo gjatë një jave rrugën që bën nga shtëpia për në shkollë. Mbaj shënim ato raste kur

ti mendon se janë shkak për konflikte në rrugë. Diskutoji ato në klasë me shokët.





TEMAT MËSIMORE: 1: 3.5 Unë si këmbësor dhe si pasagjer

2: 3.6 Rreziku dhe informacioni në rrugë

SITUATA E TË NXËNIT:




Identifikon përgjegjësitë e tij si pasagjer dhe si këmbësor;

shpjegon si kanë ndryshuar ato me kalimin e viteve;

argumenton domosdoshmërinë e përgjegjësive të tij në rrugë;



shpjegon rrezikun që ekziston nga mosrespektimi i rregullave në rrugë nga

këmbësorët dhe nga shoferët;

argumenton domosdoshmërinë e informimit të njerëzve me rastet e aksidenteve për

t’i ndërgjegjësuar ata;

demonstron si i zbaton rregullat e qarkullimit kur udhëton me automjete .

Burime:

teksti mësimor,

mjete shkrimi, lapsa

me ngjyra




Fjalë kyçe 1:

Trotuar, vija të bardha, këmbësor,

pasagjer

Fjalë kyçe 2

Automjet, pasagjer, rregulla,

aksident, rrugë


Diskutim, Lexo – përmblidh në dyshe, Shkrim i lirë

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Ora fillon me detyrën që është dhënë në shtëpi. Nxënësit kanë vëzhguar gjatë një jave

rrugën që bëjnë nga shtëpia për në shkollë. Kanë mbajtur shënim ato raste kur mendojnë

se janë shkak për konflikte në rrugë.

Diskutohen dhe shënohen disa raste në tabelë.



Hapi 2


Lexohet situata e dhëna në libër nga nxënësit dhe nxitet diskutimi nëpërmjet pyetjeve:

- Me çfarë mjeti shkon në shkollë? - A je ti një pasagjer i mirë apo një këmbësor i mirë? - Listo një sërë cilësish që duhet të ketë një pasagjer i mirë dhe një këmbësor i mirë. - Pse nuk duhet t’i tërheqim vëmendjen gjatë udhëtimit atij që është duke i dhënë automjetit? Hapi 3 Lexohen rregullat: Punë në grupe

Që të jesh një këmbësor i mirë duhet:

Të zbatosh rregullat e qarkullimit rrugor, semaforin dhe vijat e bardha.

Të jesh i vëmendshëm kur kalon pranë makinave të parkuara.

Të sigurohesh që ajo nuk po lëviz e më pas ec ti.

Hapi 4

Që të jesh një pasagjer i mirë duhet:

Të vendosësh rripin e sigurimit në autoveturë.

Të paguash biletën gjithmonë.

Të respektosh të moshuarit!

Të mos hedhësh mbeturina nga dritarja!

Të mos flasësh me zë të lartë!

Nxënësit bëjnë poster duke shkruar rregullat dhe duke i shoqëruar me vizatime. Ngjiten

në këndin e punimeve të klasës.

Hapi 5. Provo veten

Detyrë : plotësohet ushtrimi në libër dhe më pas diskutohet.

Lexohet situata e dhënë në libër dhe nxënësit japin mendimet e tyre rreth saj




Hapi 1 Mësuesi/ja shkruan në tabelë.

Aksident me makinë

Cili prej jush më thotë cilat janë shkaqet e aksidenteve? Përgjigjet shkruhen në tabelë;

Hapi 2 Veprimet në situatë


- Çfarë ndjen kur dëgjon për aksidente të ndryshme në lajme? - Të ka ndodhur që të shohësh ndonjë aksident automobilistik? - Çfarë masash merr familja jote kur i duhet të bëjë udhëtime të gjata? - Kur del nga shtëpia dhe do të të duhet të udhëtosh vetëm, çfarë këshillash të japin zakonisht


prindërit?. Hapi 3 Punë në grupe

Lexohet situate në libër dhe nxënësit iu përgjigjen pyetjeve

Hapi 4 Provo veten

Detyrë : plotësohet ushtrimi në libër dhe më pas diskutohet.

Hapi 5 Mëso duke krijuar!

Me anë të fjalëve kyçe të mëposhtme, krijo një ngjarje që përbën një lajm: aksident,

kryqëzim, pasagjer, biçikletë, kronikë e zezë, ambulancë, shpejtësi.


Vlerësimi

nxënësit vlerësohen :





Detyra shtëpie

Me ndihmën e prindërve mbaj shënim se sa aksidente automobilistike do të shfaqen gjatë

lajmeve për një javë dhe paraqite në tabelë.


Tematika: Prodhimi, konsumi, shpërndarja


Temat mësimore: 1: 4.1 A jam unë sipërmarrës?

2: 4.2 Burimet rajonale: Mjetet për sipërmarrësit


Të jesh sipërmarrës



përshkruan ndikimin e sipërmarrësve në një komunitet ose rajon;

informohet për sipërmarrës të fushave të ndryshme;

dallon tek vetja tiparet e përbashkëta të sipërmarrësve të suksesshëm në fushën e

aftësive dhe shprehive.


përshkruajnë burimet natyrore, njerëzore dhe kapitale;

analizojnë produktet dhe shërbimet që mund të ofrohen duke përdorur këto

burime.


Burime:


shkrimi, lapsa me ngjyra




Fjalë kyçe :

Sipërmarrës, biznes, ide,

tipare, burime, mjete,

produktet, shërbimet


Lapsat në mes; Lexo – përmblidh në dyshe; Shkrim i lirë; Di ‐ Dua të di – Mësova

Njësia mësimore 1



Hapi 1

Mësuesi/ja drejton pyetjen: Si e kuptoni fjalën “sipërmarrës”? Nxënësit thonë gjithçka dinë

duke drejtuar lapsin dhe më pas i lënë radhën shokut.


Hapi 2.


Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit plotësojnë ushtrimin e dhënë:

Sipërmarrës është personi që ka një ndikim të madh në jetën e njerëzve.

Sipërmarrësit e suksesshëm ecin përpara duke mësuar nga gabimet e së shkuarës.

Tiparet janë cilësi ose karakteristikë të veçanta .

Hapi 3. Mësuesi/ja nxit nxënësit nëpërmjet pyetjeve për diskutim

A zhvillohen të gjitha bizneset e vogla në biznese të mëdha? Përse?

Cilat janë, sipas mendimit tuaj, disa nga tiparet e përbashkëta të sipërmarrësve?

Përse themi që bizneset kanë ndryshuar dhe vazhdojnë të ndryshojnë jetën tonë? Jepni

shembuj.

Hapi 4. Nxënësit njihen në libër me emrat e disa prej sipërmarrësve më të mëdhenj në

botë, që me veprat e tyre kanë çuar përpara njerëzimin në fusha të caktuara. Mësuesi /ja

shfaq në video‐projektor disa nga veprat e këtyre sipërmarrësve

Hapi 5: Kërkohet nga nxënësit të thonë emrat e disa sipërmarrësve lokalë dhe bizneset ose

produktet e tyre. Ky është një informacion që nxënësit mund ta marrin edhe nëpërmjet

ndihmës së prindërve; pra mund të jetë një detyrë shtëpie.

Hapi 6. Përgjigjuni pyetjeve

Çfarë e bën një njeri sipërmarrës? Sa sipërmarrës mbani mend nga ata që u përmendën në orën e sotme mësimore? Cili produkt ju pëlqeu më shumë? A mund të përmendni një sipërmarrës të suksesshëm nga komuniteti juaj, i cili është shumë i njohur?

Cilat janë disa nga gabimet që një sipërmarrës i ri mund të bëjë kur krijon një biznes të ri si për shembull një kioskë për shitjen e limonadave? Çfarë këshillash do tʹu jepnit?





Hapi 1

Mësuesi/ja drejton pyetjen: Si e kuptoni fjalën “burim”? Nxënësit thonë gjithçka dinë duke

drejtuar lapsin dhe më pas i lënë radhën shokut.


Hapi 2.


Lexohet situatat e dhëna në libër nga nxënësit plotësojnë ushtrimin e dhënë:

Përkufizoni konceptet e mëposhtme:

Mallra quhen gjëra ose produkte që mund të blihen ose të shiten, si makina, telefoni

celular, hamburger, limonadë, veshje.

Shërbim është punë që bëhet për të tjerët, si pastrimi, shpërndarja e pakove, prerja e

flokëve, trajnimi i qenve.

Burimet janë diçka që përdoret për të prodhuar një mall ose një shërbim. Ato janë 3 llojesh.

Burime natyrore janë gjërat që gjenden në natyrë të cilat i nevojiten një biznesi për të

prodhuar dhe shitur mallra dhe shërbime quhen burime natyrore .

Burime kapitale janë ndërtesat, mjetet dhe makineritë që përdorin bizneset për të

prodhuar dhe shitur mallra dhe shërbime. Ato krijohen nga njerëzit.

Burime njerëzore janë ata persona të cilët prodhojnë dhe shesin mallrat dhe shërbimet e

ofruara nga një biznes. Për shembull: punonjësit e dyqaneve, punëtorët e fabrikave dhe

punonjësit e zyrave.

Rajon quhet një zonë gjeografike me karakteristika të njëjta.

Hapi 3. Mësuesi/ja nxit nxënësit nëpërmjet pyetjeve për diskutim

A mundet që një sipërmarrës të ndërtojë një biznes pa njohur dhe pa përdorur burimet

e rajonit?

Çfarë ndodh nëse burimet në një zonë janë të kufizuara? Si i plotëson biznesi nevojat

për burime?

Përse është e rëndësishme për një sipërmarrës të njohë tiparet e rajonit?

Përse është e rëndësishme që një biznesmen të njohë edhe veçoritë e vendeve të

ndryshme të rajonit, pra çfarë burimesh ka secili prej tyre në mënyrë të veçantë?

Hapi 5: Kërkohet nga nxënësit (ndahen në grupe)

Jepni shembuj që tregojnë sesi shtetet janë të ndryshëm nga njëri‐tjetri.

Zgjidhni disa shtete.

Diskutoni në lidhje me llojet e vendeve të punës që mund të gjenden në një shtet dhe

jo në një tjetër. (Për shembull, nuk mund të ketë marinarë në mal)

Si ndryshojnë shtëpitë në shtete të ndryshme? A mendoni se dyqanet në mal mbajnë të

njëjta lloje veshjesh me ato që ndodhen në bregdet?


Vlerësimi

Nxënësit vlerësohen për:

pjesëmarrjen në mësim




Detyra shtëpie

Nëse do tʹju duhej të intervistonit një sipërmarrës/e të suksesshëm/e, çfarë pyetjesh do tʹi

drejtonit? Bëj një listë me pyetje.




Temat mësimore: 1: 4.3 Loja e kioskës ku shiten hotdog

2: 4.4 Loja e kioskës ku shiten hotdog



Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës mësimore. Nxënësi/ja:

shpjegon rëndësinë e mbajtjes së llogarisë së saktë të një informacioni financiar të

biznesit.

ndjek të ardhurat dhe shpenzimet e një biznesi.

përshkruan detyrat themelore të nevojshme për të drejtuar një biznes.

Burime:






Fjalë kyçe:

Sipërmarrës, biznes, ide, tipare,

burime, mjete, produktet, llogari





Hapi 1

Mësuesi/ja drejton pyetjen: Si mendoni, si funksionon një biznes? Nxënësit thonë gjithçka

dinë duke drejtuar lapsin dhe më pas i lënë radhën shokut.


Hapi 2.


Njihen nxënësit me detyrat bazë të një sipërmarrësi të suksesshëm


Në mënyrë që sipërmarrësit të kenë mundësitë më të mira për sukses, ata duhet të kryejnë

gjashtë detyra bazë:

Të paguajnë për burimet që iu nevojiten për biznesin e tyre. Këto janë shpenzimet e

biznesit

Të përhapin lajmin për produktin tyre nëpërmjet reklamimit

Të grumbullojë të ardhurat

Të trajtojnë mirë klientët e tyre

Të marrin vendime të vështira biznesi në kohën e duhur

Të ndjekin me kujdes shpenzimet dhe të ardhurat në mënyrë që të dinë nëse po dalin

me fitim apo me humbje.

Hapi 3. Ndahuni në 5 grupe me 5 veta. Çdo grup është një grup biznesi që merret me

prodhimin e hotdogëve. Lexoni në libër detyrat që ju duhet të kryeni si biznes. Çdo

detyrë, pra çdo veprimtari biznesi kërkon të kryhen shpenzime. Një pjesë të këtyre ju e

keni parashikuar si shpenzim biznesi. Por, ka raste kur bëni shpenzime të paparashikuara,

të cilat, nëse janë të shumta, e rrezikojnë biznesin. Ndani detyrat në grup dhe plotësoni

tabelën përkatëse mbështetur në të dhënat që keni në tabelat e detyrave.

Secili grup plotëson tabelën.

Detyrat Shpenzim Të ardhura

Detyra 1: Blini furnizimet tuaja

Detyra 2: Blini reklamën tuaj

Detyra 3: Vendosni çmimin tuaj dhe shitini

hotdogët.

Detyra 4: Trajtojini mirë klientët.

Detyra 5: Merruni me shpenzimet dhe fitimin e

biznesit tuaj.

Totali

Hapi 4. Nxënësit paraqesin punën para shokëve duke treguar nëse kanë dal me fitim apo

me humbje

Hapi 5: Kërkohet nga nxënësit të thonë emrat e disa sipërmarrësve lokalë dhe bizneset ose

produktet e tyre. Ky është një informacion që nxënësit mund ta marrin edhe nëpërmjet

ndihmës së prindërve; pra mund të jetë një detyrë shtëpie

Hapi 6. Nxënësit plotësojnë fjalitë dhe i lexojnë

Të bësh reklamën për një mall do të thotë ...........................

Klient quhet ......................................................................................

Shpenzim quhet .................................................................................

Humbje quhet ...................................................................................

Fitim quhet .........................................................................................

Të ardhura quhen ....................................................................................


Hapi 6. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve

Cilat janë burimet natyrore të nevojshme për të hapur një kioskë për të shitur hotdogë? Cilat janë burimet kapitale të nevojshme për të hapur një kioskë për të shitur hotdogë? Cilat janë burimet njerëzore të nevojshme për të hapur një kioskë për të shitur hotdogë?

Vlerësimi:






Detyra shtëpie

Përgjigju pyetjeve

1. Sa e rëndësishme është që një biznes të fitojë pará?

2. Çfarë bën një biznes me paratë që fiton?

3. Aftësitë e mira njerëzore i ndihmojnë sipërmarrësit që të tërheqin dhe të mbajnë klientët.

Çfarë tiparesh të tjera u duhen sipërmarrësve të suksesshëm për të drejtuar një biznes?

4. A mendoni se ju i keni cilësitë e nevojshme për të drejtuar një biznes? Pse po ose pse jo?

5. Cilat janë dy mënyrat me anë të cilave ju mund të rrisni fitimet në biznesin tuaj?

6. Çfarë rreziqesh të padiskutuara deri tani mund tʹi shkaktojnë humbje një biznesi? Si do

të mund ta rregullonit biznesin ose të menaxhonit rreziqet?



Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda : Qytetari Shkalla: II Klasa: V

Temat mësimore: 1: 4.5 Sipërmarrësit zgjidhin probleme!

2: 4.6 Sipërmarrësit zgjidhin probleme!




zbaton procesin e zgjidhjes së problemeve të biznesit.

analizon informacionin për një problem.

Identifikon dhe përshkruan disa nga rreziqet dhe përfitimet e mundshme të vendimeve të

biznesit.

merr një vendim të mirinformuar.

Burime:






Fjalë kyçe:

Sipërmarrës, biznes, ide,

tipare, burime, mjete,

produktet, llogari



Lapsat në mes; Lexo – përmblidh në dyshe; Shkrim i lirë Di ‐ Dua të di – Mësova



Hapi 1

Mësuesi/ja drejton pyetjen: Si e kuptoni ju rrezikun në një biznes? Nxënësit thonë gjithçka

dinë duke drejtuar lapsin dhe më pas i lënë radhën shokut.


Hapi 2.


Rreziku është mundësia e humbjes ose e dështimit kur merret një vendim për biznesin.

Përfitimi është ajo çka fitohet pas marrjes së një vendimi për biznesin. Asnjeri nuk mund

të parashikojë çdo rrezik dhe përfitim. Megjithatë, është e rëndësishme që të parashikohen

pasojat e mundshme para marrjes së vendimeve të rëndësishme për biznesin. Problemet

kërkojnë zgjidhje, pra kërkojnë edhe marrjen e vendimeve për këtë qëllim. Marrja e

vendimit nuk është e lehtë. Ai kërkon të ndiqen disa hapa. Në këtë mënyrë, ne mund të

marrim vendimin më të mirë për interesat tona.

Hapa për Zgjidhjen e problemit

Përshkruani problemin qartë. Përgatisni një listë me ide për zgjidhje të mundshme të problemit tuaj. Bëni një listë të rreziqeve dhe të përfitimeve për secilën zgjidhje. Peshoni çdo vendim për të parë se cili ka më shumë shpërblime dhe më pak rreziqe. Merrni një vendim që sjell më shumë përfitime dhe më pak rreziqe. Hapi 3. Ndahuni në 5 grupe me 5 veta si në orën e kaluar. Çdo grup është një grup biznesi

që merret me prodhimin e hotdogëve. Lexoni në libër hapat për zgjidhjen e një problemi

në biznesin tuaj dhe përpiquni ta zgjidhni atë.

Hapi 4. Nxënësit paraqesin punën para shokëve duke treguar nëse kanë dal me fitim apo

me humbje.

Hapi 5: Plotësoni:

Rrezik quhet ..........................................................................

Përfitimi është .......................................................................

Reklama ka qëllim ..................................................................

Oferta nënkupton që sasia e ...................................................

Pasi plotësohen lexohen nga nxënësit dhe korrigjohen.

Vlerësimi







Detyra shtëpie

Mendoni për një problem që duhet të ndreqë një biznes ose ndoshta edhe shkolla juaj.

Cilat prej problemeve janë rezultat i rrethanave mbi të cilat biznesi ka më pak kontroll?

(Përgjigje të mundshme: moti, ekonomia e dobët, dhe problemet me furnizuesit.)




Temat mësimore: 1: 4.7 Rajoni im në botë

2: 4.8 Rajoni im në botë




shpjegon ndërvarësinë e ofruesve të burimeve, bizneseve dhe konsumatorëve;

zbaton zinxhirin e furnizimit në një shembull prodhimi.

Burime:






Fjalë kyçe:

Biznes, ofrues, prodhim





Hapi 1

Mësuesi/ja drejton pyetjen: Si e kuptoni ju rrezikun e ndërvarësisë në një biznes? Nxënësit

thonë gjithçka dinë duke drejtuar lapsin dhe më pas i lënë radhën shokut.


Hapi 2.


Prodhimi i një kompjuteri është shembulli më i mirë i ndërvarësisë dhe zinxhirit të

furnizimit. Tabela e mëposhtme tregon për këtë ndërvarësi.

Pjesa e kompjuterit Nga ka ardhur/Etiketa

Monitori Kanada

Tastiera Shtetet e Bashkuara


Ekrani Koreja e Jugut

Altoparlantët Gjermania

Hard drive Meksika

Kordoni i korrentit Irlanda

Diskutohet me nxënësit kjo ndërvarësi. Të gjitha bizneset dhe vendet që janë pjesë e një

zinxhiri të furnizimit preken nëse ky zinxhir këputet. Një përmbytje e papritur, shembja e

një autostrade ose mbyllja e një fabrike si rezultat i sëmundjes së punëtorëve, mund të

shkaktojë probleme të transportimit të mallrave.

Hapi 4: Plotësoni

Ndërvarësia nënkupton që ..............................................................

Furnizues quhet personi që .................................................................

Zinxhir furnizimi quhet .........................................................................

Pasi plotësohen lexohen nga nxënësit dhe korrigjohen

Plotësohen ushtrimet në libër dhe diskohen.

Vlerësimi

Nxënësit vlerësohen për:

pjesëmarrjen në mësim




Detyra shtëpie

Nëse një furnizues ose një vend nuk do të bënte tregti në mënyrë të drejtë, si do ta

ndryshonte kjo mënyrën se si ju do të bënit tregti me ta në atë ardhmen? A duhet që

vendet dhe furnizuesit të ndjekin një kod sjelljeje? Jep mendimin tënd.


Lënda : QYTETARI Data __________

Emër mbiemër __________________

KONTROLL NJOHURISH 1

1. Unë mund të shpjegoj me fjalët e mia kuptimin e familjes: (2 pikë)

Familja____________________________________________________________

__________________________________________________________________

2. Në familjen tënde çdo pjesëtar ka: (4 pikë)

të drejta __________________________________________________________

__________________________________________________________________

përgjegjësi_________________________________________________________

__________________________________________________________________

3. Të jesh anëtar i një komuniteti do të thotë: (2pikë)

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

4. Listo të paktën 3 komunitete në të cilët ti bën pjesë: (3 pikë)

a. __________________________

b. __________________________

c. __________________________

5. Jepni zgjidhjen tuaj për situatën e mëposhtme: (3 pikë)

Ti ndan dhomën me vëllanë tënd. Një ditë vëllai yt po dëgjonte muzikë me zë të

lartë, ndërsa ti duhet të mësoje për një test. Vëllai nuk pranon të dal nga dhoma, por

as të ul zërin e muzikës. Si do të veproje në këtë rast?

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________


6. Ku do të doje të kontribuoje si vullnetar? (1 pikë)

Në ndihmë të:

a. personave të moshës së tretë

b. fëmijëve jetimë

c. fëmijëve me atësi të kufizuara

d. gjelbërimit të ambientit ku jeton

7. Nga profesionet e mëposhtme: (3 pikë)

Mësues Kuzhinier Doktor Polic Inxhinier ndërtimi

Cilin do të zgjidhje kur të rritesh?

Si mund ta ndihmoje komunitetin me profesionin që do keni zgjidhje?

8. Përshkruaj me të paktën 10 fjali çfarë do të doje të ndryshoje në komunitetin

ku ti jeton. (5 pikë)

VLERËSIMI I TESTIT

Nota 4 5 6 7 8 9 10

Pikët 0 ‐ 6 7 ‐ 10 11 ‐ 13 14 – 16 17 – 19 20 ‐ 21 22 ‐ 23



Emër mbiemër __________________


1. Në familjen tënde çdo pjesëtar: (4 pikë)

ka të drejta

a. __________________________________

b. __________________________________

ka përgjegjësi

a. _________________________________

b. ________________________________

2. E vërtetë apo e gabuar. (4 pikë)

V G Kryetari i Bashkisë/Komunës zgjidhet nga Parlamenti.

V G Vota është e fshehtë.

V G Të gjithë qytetarët gëzojnë të drejtën për të votuar.

V G Të votosh është detyrim ligjor.

3. Listo të paktën 3 shërbime që Bashkia/Komuna duhet të ofrojë për qytetarët e saj: (3 pikë)

a. __________________________

b. __________________________

c. __________________________

4. Mendo sikur je i rritur! Çfarë do të bëje ti për komunitetin tënd, nëse

do të ishe zgjedhur kryetar bashkie? (3 pikë)

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________


5. Emërto shenjat e qarkullimit rrugor: (4 pikë)

________ _________ _________ _________

6. Plotëso (3 pikë)

Mjete të transportit tokësor ______________________________________________

Mjete të transportit ajror _________________________________________________

Mjete të transportit detar__________________________________________________

7. Përshkruaj me të paktën 10 fjali çfarë do të doje të ishte ndryshe në rrugët e

qytetit (fshatit) ku ti jeton. (5 pikë)

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

VLERËSIMI I TESTIT

Nota 4 5 6 7 8 9 10

Pikët 0 ‐ 6 7 ‐ 10 11 ‐ 13 14 – 16 17 – 20 21 ‐ 23 24 ‐ 26



Emër mbiemër __________________


1. Plotëso (9 pikë)

Sipërmarrës është personi që .....................................................................................

Mallra quhen ...............................................................................................................

Burime njerëzore janë ................................................................................................

Të bësh reklamën për një mall do të thotë ................................................................

Klient quhet ...............................................................................................................

Të ardhura quhen .......................................................................................................

Ndërvartësia nënkupton që ..............................................................

Furnizues quhet personi që .................................................................

Zinxhir furnizimi quhet .........................................................................

2. Cilat janë hapat që duhen ndjekur për zgjidhjen e një problemi në një biznes. (6 pikë)

a. ___________________________________________________________

b. ___________________________________________________________

c. ____________________________________________________________

d. ____________________________________________________________

e. ____________________________________________________________

3. E vërtetë apo e gabuar. (4 pikë)

V G Prodhimi i një kompjuteri është shembulli i ndërvartësisë dhe

zinxhirit të furnizimit.

V G Të bësh tregti me biznese në vende të tjera mbart rreziqe dhe

përfitime të mundshme.

V G Ngjarjet globale ndikojnë në ecurinë e bizneseve rajonale.

V G Të gjitha bizneset dhe vendet që janë pjesë e një zinxhiri të

furnizimit preken nëse ky zinxhir këputet.


4. A e shihni veten në të ardhmen si pronar i një biznesi të madh?

Argumentoni përgjigjen tuaj. (3 pikë)

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

5. Nëse do tʹju duhej të intervistonit një sipërmarrës/e të suksesshëm/e,

çfarë pyetjesh do tʹi drejtonit? (4 pikë)

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

VLERËSIMI I TESTIT

Nota 4 5 6 7 8 9 10

Pikët 0 ‐ 6 7 ‐ 10 11 ‐ 13 14 – 16 17 – 20 21 – 23 24 ‐ 26

CIP Katalogimi në botim BK Tiranë

Alushi, EntelaQytetaria 5: libër mësuesi / Entela Alushi ; red. Aviola Kristo. – Tiranë : Mediaprint, 2019 66 f. ; 20.7 x 28.4 cm.ISBN 978-9928-08-397-5

1.Qytetaria 2.Tekste për mësuesit3.Tekste për shkollat 9-vjeçare

37 .017.4(072) (075.2)

lm qytetari 5 mirela - mediaprint.allibër mësuesi qytetari 5 3 përmbajtja program analitik...

Documents