www.NHBO

info@NHBO

1

Kom je cursus inkijken:

Breda, Marksingel 2a, 4811 NV

info@NHBO.nl

Maak van je opleiding Medisch secretaresse een succes!

Beste toekomstige student,

Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding Medisch secretaresse van NHBO.

Deze opleidingsbrochure is speciaal voor jou ontwikkeld en geeft je alle informatie over je favoriete

opleiding én over de werking van onze onderwijsinstelling. Neem deze info rustig door. Zo weet je zeker

dat je de juiste keuze maakt. Noteer alvast dat alle diploma’s die je via NHBO behaalt, erkend en

uitermate praktijk- en dus werkgericht zijn!

Heb je daarna nog vragen? Mail ons op info@NHBO.nl of bel ons op 076/522 08 08. Onze

opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies over je

studiekeuze.

Blader je graag door het volledige cursusmateriaal? Ook dat kan. Je hoeft hiervoor geen afspraak te

maken, kom gewoon vrijblijvend langs op ons kantoor in Breda. Wij zijn elke werkdag geopend van

8u30 tot 17u00.

Ik wens je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie!

Sam van Seeters

Opleidingsconsulent NHBO

www.NHBO

info@NHBO

2

Medisch secretaresse: écht iets voor jou!

Hou je van een job met afwisseling waar zowel het communicatieve als administratieve aspect aan

bod komt? Ben je ervan overtuigd dat administratieve diensten helemaal jouw ding zijn? En heb je zin

om aan de slag te gaan binnen de boeiende medische wereld? Dan is deze opleiding medisch

secretariaat zeker iets voor jou!

Na afloop van deze cursus heb je de nodige kennis en vaardigheden verworven om volwaardig en

zelfstandig te functioneren in een dokterspraktijk. Je kan ook aan de slag in een ziekenhuis, een

laboratorium of een gezondheidsdienst.

Deze leerrijke en praktijkgerichte cursus gidst je stap voor stap door allerhande aspecten van dit

veelzijdige beroep. De groepsles stoomt je klaar om je administratieve, communicatieve en

organisatorische vaardigheden te verwerven en/of verder te ontplooien. Je verwerft de nodige

medische terminologie en leert hoe je professioneel aan de telefoon of in briefvorm communiceert.

Daarnaast is het belangrijk om je werk op een efficiënte manier te organiseren.

Wanneer je de opleiding hebt gevolgd, heb je alle vaardigheden en kennis om in een medisch

secretariaat aan de slag te gaan! Met dit diploma heb je een waaier aan beroepsmogelijkheden.

Niet alleen in ziekenhuizen is er een grote nood aan goed opgeleide medische secretar(issen)(esses),

je kan bijvoorbeeld ook aan de slag bij gespecialiseerde klinieken, (huis-)artsenpraktijken en

verpleeghuizen.

www.NHBO

info@NHBO

3

De cursus bestaat uit de volgende onderdelen:

Medische terminologie, anatomie en pathologie

In dit eerste studieonderdeel kom je alles te weten over het menselijk lichaam. Zo maak je in eerste

instantie kennis met de belangrijkste medische termen. Daarnaast is het in een medisch secretariaat

ook belangrijk te weten hoe het menselijk lichaam functioneert. Daarom wordt er in dit onderdeel ook

uitgebreid aandacht besteed aan de anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam. Dit omvat

onder meer de belangrijkste spiergroepen en gewrichten, het spijsvertering- en het bloedvatenstelsel,

het lymfesysteem, het ademhalingsstelsel,… Bovendien wordt er ook ingegaan op ziekteleer of

pathologie. Op die manier wordt het voor jou een stuk gemakkelijker om te communiceren met

artsen, medische verslagen op te stellen en patiënten correct verder te kunnen helpen.

Het sociale zekerheidsstelsel

Als medisch secretar(is)(esse) is het een must om het sociale zekerheidsstelsel van ons land te kennen.

Heel wat patiënten zullen je namelijk vragen stellen over de financiële kant van hun consultatie,

behandeling of hospitalisatie. Daarom leer je in dit cursusonderdeel alles over het RIZIV,

ziekenhuisfacturatie, arbeidsongeschiktheid, moederschapsverlof en nog zo veel meer. Op die manier

kan je iedere patiënt persoonlijk verder helpen.

Communicatie

Tijdens je job als medisch secretar(is)(esse) kom je voortdurend in contact met mensen. Daarom is het

belangrijk dat je ook sociaal vaardig bent. Telefoneren, mailen en brieven schrijven doen we praktisch

dagelijks. Maar op professioneel vlak lijkt dit niet altijd even evident. Als medisch secretar(is)(esse) ben

je vaak de tussenpersoon of het aanspreekpunt tussen artsen en patiënten. Een reden temeer om die

communicatieaspecten gedetailleerd toe te lichten en te beheersen.

Organisatie/ efficiëntie

Na voorgaande hoofdstukken ben je op de hoogte van de meeste medische en sociale aspecten

van uw nieuwe beroep. Maar daarnaast moet je ook het secretariaat kunnen runnen. Daarom is het

belangrijk om je administratie efficiënt te kunnen beheren. Door de veelzijdigheid van het beroep, kan

het zijn dat je met verschillende taken bezig bent op eenzelfde moment. De kunst is dan prioriteiten

stellen om je administratie overzichtelijk te beheren en uit te voeren. Ook timemanagement is van

groot belang. Doelstellingen leren bepalen en uitvoeren kunnen doorslaggevend zijn.

www.NHBO

info@NHBO

4

Waarom kiezen voor NHBO?

Deze moderne en praktijkgerichte opleiding kwam tot stand in een unieke samenwerking tussen NHBO

en zelfstandige beroepsdeskundigen met jarenlange ervaring.

Je krijgt les van een ervaren en gepassioneerd Medisch Secretaresse die je zal helpen om prachtige

resultaten te bekomen. Je docente is al jaren als zelfstandig Medisch Secretaresse aan de slag. Zij

deelt al haar praktijkervaring met jou, geeft je feedback waar nodig en begeleidt je in je leerproces.

Naast de kennis die je via je docent opdoet, laat je je ook inspireren door je medestudenten.

www.NHBO

info@NHBO

5

Inleiding

Deel 1: Medische Terminologie: De basis

1. Medische Termen

2. Oefeningen

Deel 2: Anatomie en Pathologie

1. Het ademhalingsstelsel

1.1. Anatomie

1.1.1. De neus

1.1.2. De keelholte

1.1.3. Het strottenhoofd

1.1.4. De luchtpijp

1.1.5. De longen

1.2 Ziektes van het ademhalingsstelsel

1.2.1. Longontsteking

1.2.2. Bronchiëctasieën

1.2.3. Primair Bronchuscarcinoom

1.3.4 Longembolie

1.2.5. Pneumothorax

1.2.6. Stoflongen

1.2.8. Mucoviscidose

1.2.9. Tuberculose

1.2.11. Astma

1.2.12. COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)

1.3 Oefeningen

2. Het spijsverteringsstelsel

2.1 Anatomie

2.1.1. Het spijsverteringskanaal

www.NHBO

info@NHBO

6

2.1.3. De alvleesklier

2.1.4. De lever

2.1.5. De galblaas

2.2. Ziektes van het spijsverteringskanaal

2.2.1. Ziektes van de mond

2.2.2. Slokdarmziektes

2.2.3. Ziekten van de maag

2.2.4 Ziekten van de dunne darm

2.2.5 Ziektes van de dikke darm

2.2.6 Rectum en anus

2.3 Pancreasziektes

2.3.1 Acute pancreatitis

2.3.2 Chronisch recidiverende pancreatitis

2.3.3 Pancreascarcinoom

2.4 Leverziektes

2.4.1 Virale hepatitis

2.4.2 Niet virale infectieuze leveraandoeningen

2.5 Ziektes van de galblaas en galwegen

2.5.1 Galstenen

2.6 Breuken van de abdominale wand

2.6.1 Liesbreuk

2.6.2 Dijbreuk

2.6.3 Navelbreuk

2.7 Oefeningen

3 Het bewegingsapparaat

3.1 Anatomie

3.1.1 Het Passieve Bewegingsapparaat

3.1.2 Het Actieve Bewegingsapparaat

3.2 Aandoeningen van het bewegingsapparaat

3.2.1 Ziekten van de botten

3.2.2 Rugproblemen

3.2.3 Gewrichtsaandoeningen

3.3 Oefeningen

4 Het hart en aanverwanten

4.1 Anatomie

4.2 Hartziektes en aanverwanten

www.NHBO

info@NHBO

7

4.2.1 Atherosclerose

4.2.2 Angina pectoris

4.2.3 Acuut myocardinfarct

4.2.4 Hartfalen

4.2.5 Hartritmestoornissen

4.2.6 Stoornis in het prikkelgeleidingssysteem

4.2.7 Ziektes van de hartkleppen

4.2.8 Arteriële hypertensie

4.2.9 Het arteriële systeem

4.2.10 Het veneuze systeem

4.3 Oefeningen

5 Nierziektes

5.1 Acute nierinsufficiëntie

5.2 Chronische nierinsufficiëntie

5.3 Het nefrotisch syndroom

5.4 Hydronefrose

5.5 Oefeningen

6 Endocrinologie

6.1 De bijnieren

6.1.1 Ziekte van Cushing

6.1.2 Adrenogenitaal syndroom

6.1.3 Ziekte van Addison

6.2 De schildklier

6.2.1 Ziekte van Graves

6.2.2 Hypothyreoïdie

6.2.3 De bijschildklieren

6.3 De hypofyse

6.4 De pancreas

6.4.1 Hyperfunctie van de endocriene pancreas

6.4.2 Hypofunctie van de endocriene pancreas

6.5 Oefeningen

7 Het vrouwelijk lichaam

7.1 Anatomie en werking van de geslachtsorganen

7.2 Gynaecologische problemen

7.2.1 Endometriose

www.NHBO

info@NHBO

8

7.2.2 Vaginitis

7.2.3 Vaginisme

7.2.4 Ontsteking van het kleine bekken

7.2.5 Dysmenorroe

7.2.6 Amenorroe

7.2.7 Toxisch shock syndroom

7.2.8 Premenstrueel syndroom

7.2.9 Menopauze

7.2.10 Cervicale dysplasie

7.2.11 Cervixcarcinoom

7.2.12 Goedaardige eierstokcysten

7.2.13 Ovariumkanker

7.2.14 Polycysteuze eierstokken

7.2.15 Myomen in het endometrium

7.2.16 Baarmoederkanker

7.3 De borsten

7.3.1 Borstkanker

7.3.2 Borstvoeding

7.4 Oefeningen

8 Zwangerschap en geboorte

8.1 Prenatale raadpleging

8.2 Zwangerschapsproblemen

8.2.1 Bloedingen

8.2.2 Zwangerschapstoxicose

8.3 De geboorte

8.4 Complicaties bij de bevalling

8.4.1 Schouderdystocie

8.4.2 Uterusruptuur

8.4.3 Cervixruptuur

8.4.4 Perineumruptuur

8.4.5 Vruchtwaterembolie

8.4.6 Uitgezakte navelstreng

8.5 Mogelijkheden

8.5.1 Inleiden

8.5.2 Effleurage

8.5.3 Epidurale anesthesie

8.6 Onderzoek van de pasgeborene

www.NHBO

info@NHBO

9

8.6.1 Apgarscore

8.6.2 Reflexen

8.7 Complicaties bij de pasgeborene

8.7.1 Prematuriteit

8.7.2 Open rug

8.8 Oefeningen

9 Urologie

9.1 Anatomie en werking

9.2 Ziektes van de mannelijke organen

9.2.1 Acute prostatitis

9.2.2 Benigne prostaathypertrofie

9.2.3 Prostaatkanker

9.2.4 Torsio testis

9.2.5 Niet ingedaalde testikels

9.3 Oefeningen

10 Neurologie

10.1 Werking en anatomie van het zenuwstelsel

10.2 Aandoeningen van het zenuwstelsel

10.2.1 Cerebrovasculair accident (CVA)

10.2.2 Epilepsie

10.2.3 Hersenschudding

10.2.4 Hersenkneuzing

10.2.5 Hersenvliesontsteking

10.2.6 Spanningshoofdpijn

10.2.7 Migraine

10.2.8 Alzheimer

10.2.9 Ziekte van Parkinson

10.2.10 Multiple sclerose

10.2.11 Chorea van Huntington

10.2.12 Spastische verlamming

10.2.13 Myastehnia gravis

10.2.14 Beschadiging van het ruggenmerg

10.3 Oefeningen

11 Hematologie

11.1 Anemie

www.NHBO

info@NHBO

10

11.2 Leukemie

12 Dermatologie

12.1 Acne

12.2 Eczeem

12.3 Wratten

12.4 Moedervlek

12.5 Melanoom

12.6 Psoriasis

12.7 Oefeningen

13 De zintuigen

13.1 Het zicht

13.1.1 Ablatio Retinae

13.1.2 Bijziendheid

13.1.3 Verziendheid

13.1.4 Conjunctivitis

13.1.5 Kleurblindheid

13.1.6 Scheelzien

13.1.7 Cataract

13.2 Het gehoor

13.2.1 Otitis media

13.2.2 Otorroe

13.2.3 Ziekte van Menière

13.3 De reuk

13.4 Het voelen

13.5 Het proeven

13.5.1 Aften

13.6 Oefeningen

14 Infectieziektes

14.1 Pathogene organismes

14.1.1 Bacteriën

14.1.2 Virussen

14.1.3 Schimmels

14.1.4 Parasieten

14.2 Verschijnselen

14.2.1 Lokale ontstekingsprocessen

www.NHBO

info@NHBO

11

14.2.2 Koorts

14.3 Rode Hond

14.4 Kinkhoest

14.5 Waterpokken

14.6 Zona

14.7 Bof

14.8 Roodvonk

14.9 Klierkoorts

14.10 Gonorroe

14.11 Chlamydia

14.12 Syfilis

14.13 Genitale herpes

14.14 Genitale wratten

14.15 AIDS

14.16 Oefeningen

15 Medische beeldvorming

15.1 RX

15.2 Echografie

15.3 CT-scan

15.4 MRI-scan

15.5 Oefeningen

16 Ziekenhuishygiëne

16.1 Handen wassen

16.2 Kledij

16.3 Prikaccidenten

16.4 Ziekenhuisinfecties

16.5 Besmettingsbronnen

16.6 Ziekenhuislinnen

16.7 Reiniging en desinfectie

16.8 Oefeningen

www.NHBO

info@NHBO

12

Deel 3: De Sociale Zekerheid

1. Geneeskundige Verzorging en Uitkeringen

1.1 De dienst voor geneeskundige verzorging

1.1.1 Tegemoetkomingen

1.1.2 Honoraria

1.1.3 Het RIZIV-nummer

1.1.4 De nomenclatuur

1.1.5 De SIS-kaart

1.1.6 Code gerechtigde geneeskundige verzorging

1.1.7 Ziekenhuisfacturatie

1.2 De dienst voor de uitkeringen

1.2.1 Arbeidsongeschiktheid

1.2.2 Moederschap

1.2.3 Vaderschap

1.2.4 Adoptie

1.3 De dienst voor geneeskundige evaluatie en controle

1.4 De dienst voor administratieve controle

1.5 Algemene ondersteunende diensten

2 Gezinsbijslag

2.1 De rechthebbende

2.2 De bijslagtrekkende

2.3 Het rechtgevend kind

2.4 Het kraamgeld

2.5 De adoptiepremie

2.6 De kinderbijslag

2.7 Wezenbijslag

2.8 Bijkomende bijslagen

2.8.1 Leeftijdsbijslagen

2.8.2 Jaarlijkse bijslag

2.8.3 Sociale bijslagen

2.8.4 Bijkomende bijslag voor kinderen getroffen door een aandoening en voor

gehandicapte kinderen

2.8.5 Bijslag voor éénoudergezinnen

2.9 De forfaitaire bijslag voor kinderen geplaatst bij een particulier

3 Werkloosheid

www.NHBO

info@NHBO

13

4 Pensioenen

4.1 Het Rustpensioen

4.2 Het Overlevingspensioen

5 Arbeidsongevallen

6 Beroepsziektes

7 Jaarlijkse vakantie

7.1 Arbeiders

7.2 Bedienden

8 Oefeningen

Deel 4: Communicatie

1. Het communiceren

1.1 Het communicatieproces

1.2 Omgaan met elkaar

1.2.1 De axen

1.2.2 De inzet

1.2.3 Het communicatiekanaal

1.2.4 Interactietypes

1.3 Feedback geven

1.3.1 Wijzen om feedback te geven

1.3.2 Regels voor het geven van feedback

1.3.3 Regels voor het ontvangen van feedback

1.3.4 Verkeerd gebruik van feedback

1.4 Assertiviteit

1.5 Oefeningen

2 Telefoneren

2.1 Inkomende gesprekken

2.1.1 Verwelkomen

2.2.2 Het gesprek

2.2.3 Doorverbinden

2.2.4 Afsluiten

2.2.5 Enkele tips

www.NHBO

info@NHBO

14

2.2 Uitgaande gesprekken

2.3 Het antwoordapparaat

2.3.1 Je eigen antwoordapparaat inspreken

2.3.2 Een bericht inspreken op iemand anders zijn antwoordapparaat

2.4 Voor- en nadelen van telefonische communicatie

2.5 Oefeningen

3 Onthaal

3.1 Algemeen

3.2 Moeilijke situaties

3.3 Conflictsituaties

3.4 De praktijk

3.5 Oefeningen

4 Briefwisseling

4.1 NBN-normen

4.1.1 Datum

4.1.2 Tijd

4.1.3 Getallen

4.1.4 Telefoonnummers

4.1.5 Bankrekeningnummers

4.1.6 Munteenheid

4.1.7 Adressen

4.1.8 Brieven

4.2 De inhoud

4.2.1 Zie de brief als een goed gesprek

4.2.2 Zorg voor vitamine-R

4.2.3 Neem de klant als vertrekpunt

4.2.4 Gebruik alinea’s

4.3 Medische verslagen

4.4 Postbehandeling

4.4.1 Inkomende post

4.4.2 Uitgaande post

4.5 Oefeningen

www.NHBO

info@NHBO

15

Deel 5: Secretariaat

1. Beheer

1.1 De agenda

1.2 Het economaat

1.3 De wachtruimte

1.4 De werkruimte

1.5 Oefeningen

2 Het medisch archief

2.1 Het medisch dossier

2.2 Archiveren van medische dossiers

2.2.1 Alfabetisch (op naam)

2.2.2 Geboortedatum

2.2.3 Inschrijvingsnummer

2.3 Oefeningen

Deel 6: Starten als zelfstandig Medisch secretaresse

1.1 Inleiding

1.2 Wat is ondernemen en werken als zelfstandige?

1.3 Durven ondernemen!

1.4 Welke commerciële aanpak is de beste?

1.5 Hoe start je als zelfstandige praktisch

1.6 De belasting op de toegevoegde waarde (BTW)

1.7 De boekhouding van een zelfstandige

1.8 Het koopcontract tussen de ondernemer en de cliënt

1.9 Het sociaal statuut van de zelfstandige

1.10 Oefeningen

www.NHBO

info@NHBO

16

Deel 2: Anatomie en Pathologie

Dit deel van de cursus heeft als doel je een basis bij te brengen van de werking van het menselijk

lichaam en van ziektes die zich kunnen voordoen en hoe deze tot stand komen. Het is een zeer

beknopt overzicht, vermits het onmogelijk is om in 1 cursus alles te bespreken en dat tot in het kleinste

detail. Bovendien wil je niet studeren voor arts. Het is dus enkel een kennismaking.

Er zullen ook heel wat medische termen in voor komen. Deze moet je ook begrijpen en kunnen

vertalen. Vergeet ook niet om de tekeningen goed te bestuderen! Ondanks dat het beknopt is, heb ik

het toch zo ruim mogelijk willen maken. Zodat je van alle medische takken toch een basiskennis kan

opdoen.

1. Het ademhalingsstelsel

Anatomie

De mens kan verschillende dagen zonder eten en drinken. Maar niet zonder lucht. Dat kan slechts

enkele minuten. Onze cellen hebben nu eenmaal zuurstof nodig.

De lucht gaat van je neus en mond naar de keelholte. En vervolgens via de luchtpijp naar de 2

bronchi (enkelvoud: bronchus) die de lucht brengen naar de longen, en waar de bronchi uiteindelijk

vertakken in bronchioli die eindigen in longblaasjes (= alveoli). Deze alveoli zorgen voor de eigenlijke

uitwisseling van zuurstof en kooldioxide die terug uitgeademd wordt.

De neus

De neusholte of cavum nasi is in twee gedeeld. In het midden staat het neustussenschot of septum

nasi. Vooraan op dit tussenschot liggen zeer oppervlakkige bloedvaatjes die gemakkelijk springen. Dit

netwerk van bloedvaatjes heet de plexus van Kiesselbach.

Tussen de neusholte en de mondholte is er het verhemelte. Vooraan is dit hard (= palatum durum),

achteraan is dit zacht (= palatum molle)

De binnenbekleding van de neus bestaat uit slijmvlies of mucosa die de lucht verwarmt en vochtig

maakt. Bovendien zorgt ze ervoor dat de lucht gezuiverd wordt van stof.

www.NHBO

info@NHBO

17

De keelholte

Pharynx

De mondholte en de neusholte komen samen uit in de keel. In de keel zitten de luchtpijp en de

slokdarm. Rond de keelholte zitten een aantal lymfatische structuren die een belangrijke rol spelen bij

de afweer tegen infecties, zoals bijvoorbeeld de huig, de poliepen en de amandelen.

Als je slikt wordt de luchtpijp afgesloten door het strotklepje en de neusholte wordt dan afgesloten

door de huig zodat voedsel, drank en speeksel enkel nog weg kan via de slokdarm.

Het strottenhoofd

Larynx

Het strottenhoofd vormt de ingang van de luchtpijp. Hierin liggen ook de stembanden. Deze trillen

door de lucht die uitgeademd wordt.

De luchtpijp

Trachea

De luchtpijp zit in de hals, voor de slokdarm. De binnenkant is bedekt met slijmvlies.

De longen

De luchtpijp splitst zich in een linker en rechter bronchus die naar de longen gaan. Een long is geen hol

orgaan. De longen bestaan uit longblaasjes en vormen een sponsachtig weefsel. Als men niet rookt is

de kleur grijs-roos. De rechter long is groter dan de linker long, vermits links ook het hart gelegen is. De

rechter long bevat 3 longkwabben, de linker long bevat 2 longkwabben.

De bronchus splitst zich in vele bronchioli die zich uiteindelijk verder splitsen in longblaasjes of alveoli.

De alveoli zorgen voor de uiteindelijke uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide. Hiervoor stroomt

het bloed in een netwerk van zeer fijne haarvaatjes of capillairen langs de alveoli.

www.NHBO

info@NHBO

18

1.2 Ziektes van het ademhalingsstelsel

Longontsteking

Pneumonie

Er zijn verschillende soorten longontstekingen.

We kunnen ze indelen volgens locatie, volgens oorzaak en volgens verwekker.

Indeling volgens locatie:

Lobaire Pneumonie

Deze pneumonie komt niet vaak meer voor. De ontsteking bevindt zich slechts op 1 longkwab. Dit is een

acute aandoening met koude rillingen, zweten , hoge koorts, hoesten (eventueel met bloed) en pijn bij

het ademhalen

Bronchopneumonie

Deze pneumonie komt meestal voor bij baby’s en bejaarden. De ontsteking breidt zich uit via de bronchi

en bronchioli. Toch is deze milder en minder acuut dan de lobaire pneumonie. De temperatuur stijgt traag,

men hoest (eventueel met geel-groene slijmen), men is kortademig en heeft pijn in de zij.

Indeling volgens oorzaak:

Aspiratiepneumonie

Als voedsel, drank, braaksel of bepaalde voorwerpen in de luchtwegen komen, dan kan het longweefsel

ontstoken raken.

Dit is ook een reden waarom patiënten nuchter geopereerd moeten worden. Zo kan de maaginhoud niet

terugvloeien naar de keel.

Post-stenotische pneumonie

Als een bronchus afgesloten wordt (bijvoorbeeld door een voorwerp dat in het ademhalingsstelsel komt of

door een tumor), dan ontstaat in het longdeel achter de stenose (=vernauwing) een ontsteking.

Indeling volgens verwekker:

Bacteriën

Virussen

Schimmels

Om het verhaal af te maken:

Het zuurstofrijke bloed komt in de aders en gaat naar het hart. Van daaruit gaat het bloed via

de aorta (grote lichaamsslagader), naar heel het lichaam. Het bloed voorziet de cellen van

zuurstof en verwijdert het koolzuurgas.

www.NHBO

info@NHBO

19

Bronchiëctasieën

Dit zijn verwijdingen van de wanden van de bronchiën. Ze zijn vaak het gevolg van ziektes als

longontstekingen, mucoviscidose, kinkhoest en tuberculose. Zelden kunnen ze ook aangeboren zijn.

Door de vergroting van de luchtwegen wordt er veel meer slijm gevormd dat zich ophoopt. Door de

verwijding zijn ook de trilhaartjes in de bronchiën beschadigd. Normaal verwijderen zij het stof en de

kiemen uit de zuurstof, maar nu functioneren zij dus niet meer goed.

Hierdoor kan dus ook het slijm niet opgeruimd worden.

De patiënt heeft een chronische hoest met veel slijmen met een slechte geur. Ook een piepende

ademhaling is mogelijk. Er wordt behandeld met antibiotica.

Primair Bronchuscarcinoom

Primair, omdat het over longkanker gaat die in de long zelf ontstaat. Spreekt men over een

secundaire tumor, dan is deze elders ontstaan en uitgezaaid naar de long.

Na prostaatkanker is dit de vaakst voorkomende kanker bij de man in onze Westerse wereld.

Ze vindt haar oorsprong meestal in het inademen van kankerverwekkende stoffen zoals tabaksrook en

asbest.

Wanneer de ziekte meestal pas in een laat stadium ontdekt wordt, is het dikwijls al te laat om te

opereren. Dit heeft als gevolg dat de prognose enorm slecht is. Slechts 10 % van alle mensen met

longkanker zijn 5 jaar later nog in leven.

1.3.4 Longembolie

Een embool is een trombus (= bloedklonter) die zich verplaatst. Een embool is meestal afkomstig uit de

aders van de onderste ledematen. Ze verplaatst zich via de aders naar het hart en daarna via de

longslagader naar de longen. Hier blijft het embool steken in de kleine vertakkingen van de

longslagader waardoor deze plots wordt afgesloten. Dit kan leiden tot een longinfarct.

Een longinfarct is het afsterven van longweefsel t.g.v. een tekort aan bloed achter het embool. Een

embool kan ontstaan door iedere langdurige inactiviteit (bvb: postoperatief het bed moeten

houden), obesitas, spataders,…

De ernstigheid hangt af van de grootte en plaats van het embool. Als de longslagader wordt

afgesloten heeft de patiënt een zeer acute moeilijke en versnelde ademhaling (dyspnoe en

tachypnoe). De patiënt verkeert (terecht) in doodsangst! Bij een klassiek longembool heeft de patiënt

plots pijn in zijn zij en een moeilijke ademhaling waardoor hij ook angstig is.

www.NHBO

info@NHBO

20

Pneumothorax

Dit is een aandoening waarbij er lucht aanwezig is in de pleuraholte (= de ruimte tussen het longvlies

en het borstvlies). Normaal is deze holte luchtledig. Een pneumothorax veroorzaakt acute pijn en

dyspnoe en ontstaat bijvoorbeeld door een scheurtje in een alveool, tijdens een operatie of

traumatisch (bvb. door een messteek in de borstkas).

Stoflongen

Stoflongen die ontstaan door blootstelling aan een anorganische stof pneumoconiose

Er zijn 3 soorten:

De mijnwerkerslong (=antracose) t.g.v. het inademen van koolstof( = antraciet);

De silicose t.g.v. het inademen van silicium.

De asbestose t.g.v. het inademen van asbest.

De gevolgen zijn kortademigheid en hoesten.

Mucoviscidose

Taaislijmziekte

Dit is een erfelijke ziekte waarbij er zeer taai slijm aangemaakt wordt dat de afvoergangen verstopt.

Hierdoor krijgt men een ophoping van slijm in de longen wat een perfecte voedingsbodem voor

bacteriën is. Ze veroorzaken infecties en chronische bronchitis. De longen worden beschadigd door

bronchiëctasieën.

Kinderen met mucoviscidose hebben een onophoudelijke hoest en zijn kortademig. Ze kunnen geen

lichamelijke inspanningen doen. Uiteindelijk zullen de longen niet meer werken.

Vanuit de pancreas kunnen geen spijsverteringsenzymen naar de dunne darm gevoerd worden

waardoor allerlei voedingsstoffen niet meer opgenomen kunnen worden. Dit leidt tot ondervoeding.

Mannen hebben vaak last van infertiliteit doordat de zaadleiders verstopt raken.

De levensverwachting van deze patiënten is slechts 30 à 40 jaar.

Tuberculose

Dit is een pneumonie die verwekt wordt door een bacterie, de tuberkelbacil. Je ademt ze in via

druppeltjes afkomstig van een tuberculosepatiënt die hoest. De bacteriën komen in de longen en

verspreiden zich door de rest van het lichaam. Ze kunnen er jarenlang in sluimerende toestand

verblijven. Veelal zal men er dus nooit enige last van ondervinden.

www.NHBO

info@NHBO

21

Ten gevolge van bvb. ouderdom, ondervoeding, alcoholisme, aids,… kunnen de sluimerende

bacteriën gereactiveerd worden en ontstaat er tuberculose. Er is een hoest met slijmen, men

vermagert en is vermoeid.

Er worden in de longen holtes gevormd van waaruit de tuberkelbacillen uitgehoest worden.

Gelijkaardige holtes ontstaan ook in andere organen, in de wervels, in de gewrichten, in de nieren en

de ovaria.

De ziekte is te genezen met medicamenten die er ook voor zorgen dat de ziekte na verloop van tijd

niet meer besmettelijk is.

Astma

Dit is een chronische longaandoening. Typisch is een hyperreactiviteit van de luchtwegen. De patiënt

heeft een piepende, korte ademhaling en voelt een spanning in de borst. Ongeveer 5% van de

Belgen lijdt aan astma.

De ziekte gebeurt in aanvallen en bij sommigen zijn deze aanvallen frequenter en/of heviger dan bij

anderen. Het gebeurt dat het om een erfelijke aandoening gaat. Maar meestal wordt het door

allergenen veroorzaakt zoals pollen en huisstofmijt.

Astma kan ook ontstaan door luchtverontreiniging, tabaksrook, vochtigheid,… Als men de oorzaak

van de astma kent, is het aan te raden om plaatsen waar de uitlokkende factoren zijn te vermijden.

Astma valt niet te genezen, maar men kan door medicatie de ziekte goed onder controle houden.

Het gebeurt ook dat de ziekte minder ernstig wordt als men volwassen wordt.

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)

CARA (Chronische Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen)

een verzamelterm die wordt gebruikt voor ziektes die worden gekarakteriseerd door een

afname van de mogelijkheid tot inademen en door een langzame en moeizame

uitademing, wat maandenlang kan aanhouden. Het gaat hier over Chronische Bronchitis

en Emfyseem.

www.NHBO

info@NHBO

22

Chronische Bronchitis

Dit is een zeer langzaam evoluerende ziekte. Als ze ontdekt wordt, is ze al jarenlang aanwezig. Het is

een typische rokersziekte waarbij men vooral ’s morgens veel hoest. Men is ook vatbaarder voor

bacteriële infecties. Men heeft geregeld last van kortademigheid met een piepend geluid.

Men kan deze ziekte behandelen met een absoluut rookverbod en medicatie.

Emfyseem

Dit is het eindstadium van chronische bronchitis. De wanden tussen de alveoli gaan verloren zodat de

alveoli één grote ruimte vormen. Hierdoor verkleint het gasuitwisselingsoppervlak en wordt de

ademhaling ernstig verstoord.

Emfyseem kan niet genezen worden en zal meestal enkel maar verergeren zodat men uiteindelijk

vasthangt aan permanente zuurstoftoediening.

www.NHBO

info@NHBO

23

1.3 Oefeningen

Vul aan:

1. Het netwerk van bloedvaatjes in je neus die gemakkelijk springen en die een bloedneus kunnen

veroorzaken heet ___________________________.

2. Geef de 4 lichaamsdelen waar de ingeademde lucht passeert, alvorens de longen te

bereiken: ___________________, ___________________, ________________, _____________________.

3. De medische term voor keelholte is _________________. Verwar dit niet met de medische term

voor strottenhoofd: ______________.

4. Een kwaadaardige tumor die in de long zelf ontstaan is noemen we een _____________

_______________.

5. Een longembool kan leiden tot een ______________________.

6. Er zijn 3 soorten pneumoconiose: ______________________, __________________ en

____________________________.

7. Tuberculose wordt verwekt door een bacterie, nl. de __________________.

8. Geef de 2 ziektes die als verzamelnaam COPD hebben: ________________________ en

_________________________.

9. Emfyseem is een _________________________ in een vergevorderd stadium.

10. Een pneumonie kunnen we volgens locatie indelen in een _________________ en een

_________________.

www.NHBO

info@NHBO

24

Het spijsverteringsstelsel

Het spijsverteringsstelsel bestaat uit 6 functies:

1.Voedsel opnemen Eten

2. Voedsel afbreken Kauwen

3. Voedsel transporteren door het

spijsverteringskanaal

Slikken en peristaltiek

4. Voedsel afbreken tot substraten Vertering

5. De substraten overdragen aan het bloed Resorptie

6. De resten uitscheiden Ontlasting

Er zijn 6 basisbestanddelen in onze voeding:

1. Vitaminen

2. Eiwitten = Proteïnen

3. Lipiden = Vetten

4. Koolhydraten = Suikers = Sachariden

5. Mineralen

6. Water

We hebben alle 6 deze voedselbestanddelen nodig om ons lichaam goed te laten functioneren.

2.1 Anatomie

Het spijsverteringskanaal

Ons spijsverteringskanaal verteert de voedselbestanddelen zodat ze geschikt zijn voor resorptie. Dit

gebeurt via de mondholte, de keelholte, de slokdarm, de maag, de dunne darm en de dikke darm.

Deze onderdelen bestaan uit mucosa (slijmvlies), muscularis (spieren) en een glad vlies (serosa).

Mondholte

Hierin wordt het voedsel gekauwd en gemengd met speeksel waardoor het verkleint. Er wordt

dagelijks meer dan 1 liter speeksel gevormd door de speekselklieren. De afscheiding van speeksel

wordt geregeld door het autonome zenuwstelsel en gebeurt ook als reflex bij het zien, ruiken of

denken aan voedsel.

Het spijsverteringsstelsel stelt stoffen ter beschikking aan het transportsysteem (het bloed)

zodat deze stoffen in de weefsels terecht komen.

www.NHBO

info@NHBO

25

De 32 tanden (bij volwassenen) in de mondholte vormen het gebit. Elke tand heeft een nummer. Deze

nummering ziet er zo uit:

Tanden 18, 28, 38 en 48 zijn de wijsheidstanden. Vaak ontbreken deze. De tanden vooraan zijn

scherpe snijtanden. Achteraan zitten stompe kiezen. Een tand bestaat uit een kroon en een wortel.

De tong bestaat uit dwarsgestreepte spieren. Op de tong bevinden zich de smaakpapillen met de

smaaksensoren: op de tongpunt proeven we zoet, aan de zijkanten proeven we zuur en achteraan

proeven we bitter. Zout proeven we over heel de tong.

Niet zo lang geleden is er nog een vijfde smaak ontdekt: umami. Het is ook de tong die bij het slikken

de spijs langs het verhemelte naar de keelholte duwt. Hierdoor ontstaat een slikreflex.

Keelholte

Pharynx

Slokdarm

Oesofagus

Deze gespierde buis ligt tussen de luchtpijp en de wervelkolom. Deze spieren zorgen voor de

peristaltiek: een golfbeweging waardoor de slokdarm samentrekt en het voedsel naar beneden wordt

geduwd. De spieren zorgen er ook voor dat de maaginhoud niet terug naar boven vloeit.

18 17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27 28

48 47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37 38

www.NHBO

info@NHBO

26

Maag

In de maag zorgen zuren en sappen voor de verdere vertering van het voedsel. Het doodt ook

bacteriën en schimmels die in het voedsel zitten. Twee tot vier uur na een maaltijd is de maag terug

leeg.

Dunne darm

Intestinum tenue

Hier wordt de vertering voltooid. Ze bestaat uit de twaalfvingerige darm (= duodenum), het jejunum

en het ileum en is meer dan 6 meter lang.

Ook hier zorgt peristaltiek voor de voortgang van de stoffen. Het grootste deel van de opname van

de stoffen (= resorptie) gebeurt in de eerste helft van de dunne darm. Door de resorptie komen de

substraten in het bloed en worden zo via de venen afgevoerd naar de lever.

Dikke darm

Colon

De spijsverteringsresten (= resten die niet verteerbaar zijn) komen in de dikke darm en worden als

faeces via de anus verwijderd. Deze resten in de dikke darm zijn een goede voedingsbodem voor

bacteriën. Er zijn hier echter ook goede bacteriën die vitamines produceren. Deze vitamines worden

geresorbeerd. Door deze activiteiten (en ook door rottingsprocessen) ontstaan er gassen met flatus tot

gevolg.

De dikke darm bestaat uit de blinde darm (=caecum), het colon ascendens, het colon transversum,

het colon descendens, het colon sigmoideum en de endeldarm (= rectum) die eindigt in de anus.

Als de endeldarm gevuld wordt met faeces, ontstaat er vanuit de hersenen een defecatiereflex. Door

onze zindelijkheidstraining kunnen we deze onwillekeurige reflex onderdrukken en spannen we onze

spieren aan. Bij ontspannen van deze spieren, volgt er ontlasting of defecatie.

De alvleesklier

Pancreas

Dit is de belangrijkste producent van spijsverteringssappen. De pancreas is een klier dat

pancreassecreet afscheidt in het duodenum.

Buiten dit produceert de pancreas ook nog glucagon en insuline. Glucagon doet de

bloedsuikerspiegel (= glycemie) stijgen. Insuline doet de bloedsuikerspiegel dalen.

www.NHBO

info@NHBO

27

De lever

De lever is een klier en bestaat uit 2 kwabben: de rechter en de linker kwab. De rechter is dubbel zo

groot dan de linker.

Al het bloed uit het spijsverteringskanaal wordt naar de lever gevoerd. De substraten in het bloed

worden in de lever nagekeken en verwerkt. Het ‘gezuiverde’ bloed verlaat vervolgens de lever en

gaat naar het hart. Gifstoffen worden afgevoerd via de gal die ook door de lever geproduceerd

wordt.

Deze gal wordt afgevoerd naar de dunne darm (daar helpt gal om vetten te verteren) of opgeslagen

in de galblaas. De lever zorgt ervoor dat de concentratie van de stoffen in het bloed op peil

gehouden wordt.

De galblaas

De gal, afkomstig van de lever en die niet rechtstreeks naar de dunne darm afgevoerd wordt, gaat

via de galwegen naar de galblaas. Hier blijft de gal opgeslagen tot het nodig is om de dunne darm te

helpen met het verteren van vetten.

Op de studentenpagina vind je een filmpje over de werking van het spijsverteringsstelsel.

Maag

Appendix

Dunne darm Dikke darm

Galblaas

Lever

Pancreas

Rectum

www.NHBO

info@NHBO

28

Ziektes van de mond

Parodontitis

Letterlijk vertaald, betekent dit: ontsteking rondom de tand. Dus een ontsteking van het weefsel rond

de tand. Het is niet hetzelfde als gingivitis wat ontsteking van het tandvlees betekent.

Bij parodontitis zal uiteindelijk het kaakbot aangetast worden waardoor de tand kan uitvallen.

Gingivitis ontstaat door tandplaque. Parodontitis is het gevolg van een bacteriële infectie.

Glossitis

Dit is een ontsteking van de tong.

Bof

Dikoor

Bof komt tegenwoordig niet vaak meer voor, vermits kinderen al jong gevaccineerd worden tegen

deze ziekte. Bij kinderen is de ziekte meestal heel onschuldig.

Als volwassen mannen deze ziekte krijgen, dan kan dit leiden tot onvruchtbaarheid.

Men heeft koorts, spierpijn en pijn bij het slikken. De speekselklieren achter de oren zijn gezwollen, net

zoals de kaken.

Xerostomie

Droge mond

Dit is ten gevolge van een verminderde speekselafvloed. Dit is meestal geen ziekte op zich, maar een

bijverschijnsel van een ziekte of een medicijn.

Slokdarmziektes

Reflux

Hierbij vloeit zure maaginhoud terug naar de slokdarm doordat het klepje onderaan de slokdarm niet

goed werkt. Dit ziet men vooral bij baby’s omdat dat klepje dan nog niet goed ontwikkeld is. Ook bij

zwangere vrouwen werkt dit klepje minder goed. Het gevolg is een ontsteking van het slijmvlies van de

slokdarm.

Slokdarmdivertikel

Divertikel van Zenker

Een divertikel is een uitstulping en het ontstaat doorheen een zwakke plek in de achterwand. De

gevolgen zijn dysfagie en regurgitatie van voedsel en slijm uit het divertikel. Men krijgt een vieze adem

(= foetor ex ore).

www.NHBO

info@NHBO

29

Slokdarmcarcinoom

Dit heeft ernstige dysfagie tot gevolg, wat leidt tot ernstige vermagering. Zelfs het eigen speeksel kan

uiteindelijk niet meer worden doorgeslikt. De prognose is zeer slecht.

Ziekten van de maag

Ulcus pepticum

Dit is een zweer veroorzaakt door peptisch maagsap. Als deze ulcus voorkomt in de maag, dan

spreekt men van een ulcus ventriculi of van de klassieke maagzweer. Een ulcus pepticum kan ook

voorkomen in de dunne darm. Dan spreekt men van een ulcus duodeni.

Het ontstaat als het evenwicht tussen zuren en sappen verstoord geraakt en dit peptisch maagsap

dan in contact komt met het slijmvlies van de maag of dunne darm en daardoor het slijmvlies

beschadigd raakt.

Een van de complicaties is bloedverlies. Dit kan zowel via braaksel gebeuren, als via de anus.

Gastritis

Hierbij wordt een ontsteking van het maagslijmvlies bedoeld. Dit kan acuut en chronisch voorkomen.

Maagcarcinoom

Deze kanker begint zich meestal al vroeg uit te zaaien. Vooral naar de galwegen en de lever. Als

verschijnselen ziet men vaak maagbloedingen, het braken van bloed, vermagering en

spijsverteringsstoornissen.

2.2.4 Ziekten van de dunne darm

Acute gastroenteritis

Dit kan veroorzaakt worden door virussen, bacteriën, parasieten of toxische stoffen.

Er is gevaar voor uitdroging. Zeer vaak een beetje water drinken is dus de boodschap (als men in 1

keer veel drinkt, kan dit terug uitgebraakt worden)!

Malabsorptie

Dit is een vaak voorkomend bijverschijnsel van ziektes van de dunne darm. Hierbij worden 1 of

meerdere of zelfs alle voedingsstoffen slecht opgenomen. Er treedt ernstige vermagering op en bij

kinderen groeistoornissen. Er kan ook steatorree (= vettige diarree) optreden, gasvorming en krampen.

www.NHBO

info@NHBO

30

Darmafsluiting

Ileus

Dit kan ontstaan doordat de peristaltiek is uitgevallen of doordat er een inklemming van de darm is

waardoor de darminhoud niet meer verder kan. Dit heeft enorme krampen en braken tot gevolg.

Ziekte van Crohn

Dit is een chronische darmontsteking. Vaak gaat deze langdurige ontsteking gepaard met

vernauwingen van de darmen, fistels, abcessen en zweertjes in de mond. Vooral mensen tussen 18 en

40 jaar in geïndustrialiseerde landen krijgen deze ziekte. De patiënten hebben last van krampen,

diarree en misselijkheid.

2.2.5 Ziektes van de dikke darm

Diarree

Dit wordt veroorzaakt door bacteriën, virussen, parasieten of toxische stoffen. Men moet uitkijken voor

dehydratie!

Constipatie

Dit komt vaak voor bij bejaarden. Meestal is het een uiting van onwelzijn, angst, depressie of

vereenzaming. Lichaamsbeweging en vezelrijke voeding zijn belangrijk om constipatie te voorkomen.

Diverticulose en diverticulitis

Diverticulose = de aanwezigheid van uitstulpingen (= divertikels)

Diverticulitis = de ontsteking van deze uitstulping(en)

Oorzaak van deze divertikels is een te hoge druk in het colon t.g.v. het eten van te weinig vezels. De

divertikels kunnen ontsteken doordat er onverteerd voedsel en bacteriën in achterblijven.

Colonpoliepen

Dit is een benigne tumor, die uitpuilt in het darmlumen en die bekleed is met darmepitheel. De patiënt

vertoont zelden klachten.

Er bestaan 2 soorten:

Hyperplastische poliepen: zij zullen nooit kwaadaardig worden

Neoplastische poliepen: zij kunnen kwaadaardig worden en zo dikkedarmkanker veroorzaken.

www.NHBO

info@NHBO

31

Coloncarcinoom

Het coloncarcinoom komt meer en meer voor in geïndustrialiseerde landen. Het symptoom bij uitstek is

een verandering van het stoelgangspatroon. Hoe vroeger het carcinoom ontdekt wordt, hoe beter de

prognose.

Appendicitis

Ontsteking van het aanhangsel van de blinde darm.

De patiënt is misselijk en moet braken. Men heeft voortdurend buikpijn.

Dolichocolon

Dit is een abnormaal lange en kronkelige dikke darm. Meestal zal hieruit een volvulus ontwikkeld

worden. Dit is een steeldraai van de darm rond haar eigen as waardoor de darmpassage afgesloten

wordt.

Buikvliesontsteking

Peritonitis

Peritoneum = buikvlies

Het buikvlies is een dun, transparant vlies dat alle organen in de buikholte en de binnenwanden van

de buikholte bedekt. Peritonitis is meestal het gevolg van een perforatie van een orgaan in de

buikholte. Een operatie is dan ook noodzakelijk.

Colitis Ulcerosa

Bij deze langdurige darmontsteking is het rectum altijd aangedaan. Meer nog, de ontsteking begint

hier. Er is anaal bloedverlies. De ontsteking kan zich uitbreiden naar de dikke darm. Men krijgt een

uitgezet colon wat kan leiden tot colonperforatie. Er is ook een gevaar voor coloncarcinoom.

2.2.6 Rectum en anus

Hemorroïden

= aambeien = spataders van het veneuze netwerk dat rond het anale kanaal ligt.

Anale fissuur

Dit is een klein kloofje rond de anus dat zeer hevige pijn veroorzaakt bij ontlasting.

www.NHBO

info@NHBO

32

2.3 Pancreasziektes

2.3.1 Acute pancreatitis

De spijsverteringssappen die de pancreas produceert, worden pas geactiveerd in het duodenum. Als

de activatie reeds in de pancreas gebeurt, ontstaat er een acute ontsteking.

Wederom is alcoholabusus een belangrijke oorzaak.

Ook galwegstenen kunnen een acute pancreatitis veroorzaken. De patiënt heeft hevige buikpijn.

Afhankelijk van de mildheid van de ontsteking is er een al dan niet gunstige prognose.

2.3.2 Chronisch recidiverende pancreatitis

Door chronische alcoholabusus of het veelvoudig lijden aan galstenen zullen de acute

alvleesklierontstekingen zich steeds vaker opvolgen en kan de patiënt tussendoor niet meer volledig

herstellen. De pijn wordt zeer hevig en verergert bij eten. De patiënt zal hierdoor minder eten en er

treedt een ernstig gewichtsverlies op. Ook geelzucht is een mogelijk symptoom. In een later stadium

krijgt de patiënt diabetes.

2.3.3 Pancreascarcinoom

Men noemt deze kanker ook wel eens de ‘silent killer’. Op het ogenblik dat de klachten ontstaan, is de

tumor meestal al zo ver gevorderd dat behandeling niet meer mogelijk is. De levensverwachting is na

de diagnose nog slechts maximum 1 jaar.

2.4 Leverziektes

2.4.1 Virale hepatitis

Hepatitis A

Dit krijgt men door het consumeren van besmet voedsel en drinkwater. Op de een of andere manier is

het voedsel en drinkwater besmet geraakt met menselijke ontlasting. Je kan het ook oplopen in

toiletten of bij het geven van handen.

Mensen in westerse landen hebben geen antistoffen tegen Hepatitis A en moeten zich laten inenten

bij het reizen naar landen met een hoog risico voor deze ziekte. De ziekte is echter wel te genezen.

De patiënt is moe, misselijk en heeft pijn. De urine is donker, de faeces wit. Er kan ook geelzucht

optreden. Zeer zelden ontstaat er levercelnecrose met ernstige leverinsufficiëntie.

Hepatitis B

Dit wordt veroorzaakt door een virus dat overgedragen wordt via seksuele betrekkingen (sperma en

vaginaal vocht), bloed, beten, besmette naalden (drugs) of speeksel. Het zal ook van moeder op kind

overgedragen worden als de moeder besmet is.

Men kan zich wel laten vaccineren.

www.NHBO

info@NHBO

33

Behalve vermoeidheid, zijn er weinig of geen symptomen. Maar de hepatitis B kan evolueren zodat de

lever niet meer in staat is zijn functies uit te voeren. Enkel een levertransplantatie kan dan nog een

fatale afloop verhinderen.

Hepatitis C

Dit wordt overgedragen via het bloed of via besmette naalden, maar komt zeer weinig voor in West-

Europa. Een van de enige symptomen is vermoeidheid. Er bestaat geen vaccin.

2.4.2 Niet virale infectieuze leveraandoeningen

Leptospirose

De ziekte van Weil

De ziekte wordt veroorzaakt door bacteriën in de urine van besmette ratten. Deze leptospiren (=

bacteriën in de nieren van ratten) kunnen maanden overleven in riolen, grachten, sloten,… De

leptospiren komen in het menselijk lichaam via ogen, neus of huid.

Leverabces

Dit ontstaat na een bacteriële infectie in het abdomen. Het gaat om een hoeveelheid etter in een niet

eerder bestaande holte in het leverweefsel.

Toxische hepatitis

De voornaamste oorzaak: alcohol.

Ook andere dingen, zoals medicatie kunnen dit veroorzaken.

Levercirrose

Dit is een chronische ziekte waarbij de normale structuur van de lever is vervormd door knobbels. Dit

leidt tot levercelnecrose en de vorming van littekenweefsel. Uiteindelijk zal er leverinsufficiëntie zijn en

een blokkade in de bloedsomloop. Het bloed zal zich opstapelen in de venen van het

maagdarmkanaal.

Ook hier is de voornaamste oorzaak alcohol. Maar ook Hepatitis B kan levercirrose veroorzaken. De

enige behandeling is een levertransplantatie.

Levertumoren

Een levertumor kan benigne of maligne zijn.

Een kwaadaardige primaire levertumor is zeer zeldzaam. Meestal gaat het om kwaadaardige

levermetastasen afkomstig van andere organen.

www.NHBO

info@NHBO

34

2.5 Ziektes van de galblaas en galwegen

2.5.1 Galstenen

Cholelithiasis

Meestal geeft cholelithiasis geen symptomen. De patiënt zal er meestal weinig last van ondervinden.

In sommige gevallen kan het gebeuren dat de galsteen de afvoergang van de galblaas naar de

lever afsluit. Men noemt dit dan een galkoliek. Er ontstaat zo een acute cholecystitis (= ontsteking van

de galblaas).

Deze acute cholecystitis heeft op haar beurt weer een aantal gevolgen: De afvoer van de galblaas is

afgesloten waardoor de galblaas uitzet en er een hydrops (= abnormale ophoping van bepaalde

stoffen) ontstaat. Deze hydrops leidt tot een galblaasempyeem (= ophoping van etter in de

galblaas). De wand van de galblaas necrotiseert en perforeert.

Er kan ook een chronische cholecystitis ontstaan. Hierbij verschrompelt de galblaas. Een

cholecystectomie is de oplossing. Als de galsteen de afvoergang tussen galblaas en twaalfvingerige

darm afsluit, ontstaat er een acute cholangitis (= ontsteking van de galwegen) met rilkoorts.

2.6 Breuken van de abdominale wand

Breuk = hernia = verplaatsing van een orgaan buiten zijn normale holte.

Buikorganen worden op hun plaats gehouden door de spieren van de buikwand. Als een deel van

een orgaan zich doorheen een zwakke plek in de buikwand wringt, ontstaat een hernia.

Als een hernia ingeklemd geraakt, kan de bloedtoevoer afgesloten worden. Een spoedoperatie is dan

aangewezen.

2.6.1 Liesbreuk

De zaadleider bij de man loopt door het lieskanaal ter hoogte van de liesplooi. Doorheen een zwakke

plek in dat lieskanaal kan een deel van de zaadleider uitstulpen. Er ontstaat een ronde zwelling in de

liesplooi die soms gepaard gaat met hevige pijn.

2.6.2 Dijbreuk

Hierbij is er een uitstulping vanuit de buikholte in het bovenste deel van de dij. Het komt vaak voor bij

obese of zwangere vrouwen.

2.6.3 Navelbreuk

Ter hoogte van de navel is er een zwakke plek in de buikwand. Er is een duidelijke zwelling zichtbaar.

Verder zijn er nauwelijks klachten.

www.NHBO

info@NHBO

35

2.7 Oefeningen

Vul aan:

1. De 6 functies van het spijsverteringsstelsel zijn: ____________________, _____________________,

____________________, __________________, _____________________, ____________________.

2. Achteraan op de tong proeven we __________________.

3. _____________________ = Een golfbeweging waardoor de darmen samentrekken en het voedsel

verder wordt geduwd.

4. Wat zijn de 3 delen van de dunne darm? _________________, _______________, ____________________.

5. De alvleesklier produceert _________________, ________________ en ________________.

6. De lever bestaat uit 2 kwabben: een linker en een rechter. Dewelke is dubbel zo groot als de

andere? _______________.

7. Wat is de functie van de galblaas? ____________________.

8. Welk van deze 2 aandoeningen ontstaat door een bacteriële infectie? Parodontitis of Gingivitis?

______________.

9. Doordat de speekselafvloed vermindert, krijgt men ________________.

10. Waarom ziet men reflux vaak bij baby’s? ________________________.

11. Een klassieke maagzweer noemen we een ______________________.

12. Een abnormaal lange en kronkelige dikke darm is een ________________.

13. Een kloofje rond de anus dat veel pijn veroorzaakt is een ______________________.

14. Pancreasziektes zijn vaak het gevolg van een slechte levensstijl, nl. ________________________.

15. Tegen welke hepatitis laat je je best vaccineren als je naar Afrika op reis gaat?

______________________.

16. Van welk lichaamsdeel is de ziekte van Weil een aandoening? ___________.

17. De verplaatsing van een orgaan buiten zijn normale holte noemen we een _____________________ of

een ___________________.

www.NHBO

info@NHBO

36

Wanneer kan je beginnen?

Deze cursus bestaat uit 9 lessen. Je volgt één keer per week les op een vaste weekdag. Elke les duurt 4

uren. De leslocaties en startdata kan je terugvinden via deze link:

http://www.nhbo.nl/klassikaal/medisch-secretaresse/#Startdata

De opleiding Medisch secretaresse is voor iedereen toegankelijk, je hebt geen vooropleiding nodig.

Tijdens de lessen leggen we veel nadruk op de praktijk. De theorie en praktijk die je hebt geleerd in de

klas oefen je elke week goed in waardoor je de volgende les onmiddellijk iets nieuws kan leren.

De opleiding Medisch secretaresse wordt gegeven in kleine groepjes zodat de persoonlijke

begeleiding gegarandeerd is en de docent echt met jou kan bezig zijn.

Op www.nhbo.nl/startdata vind je de verschillende actuele startdata van de opleiding per locatie.

De kostprijs van deze opleiding bedraagt slechts € 560. We houden de financiële drempel zo laag

mogelijk voor jou.

www.NHBO

info@NHBO

37

Vijf ijzersterke redenen om te studeren bij NHBO

1. Je behaalt een erkend diploma

NHBO bezit het ISO 9001-2008 certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel dat elk jaar

opnieuw, na een grondige audit, moet worden toegekend. Zowel ons cursusmateriaal als

de docenten en de administratie kregen een positieve beoordeling. Dit is de beste garantie

voor degelijke opleiding van hoge kwaliteit.

NHBO is ingeschreven in het CRKBO-register en vrijgesteld van BTW.

Tijdens een sollicitatie biedt het diploma een groot voordeel en geeft het werkzekerheid.

Bovendien zijn onze diploma’s internationaal erkend door de International Association of

Professional Education (IAPE), die alle beroepsopleidingen wereldwijd registreert en

accrediteert. De IAPE controleert en beoordeelt de kwaliteit van professioneel onderwijs

van instellingen zoals universiteiten, hogescholen, publieke en private opleidingsverstrekkers,

docenten en onderwijsinstellingen voor volwassenenonderwijs.

2. Je kiest voor een praktijkgerichte opleiding

Al onze opleidingen en cursussen zijn ontwikkeld en geschreven door een team van

zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring. In de lessen ga je direct met de

theorie aan de slag. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we precies welke

onderwerpen, extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel

jouw doel.

Momenteel is er in het bedrijfsleven veel vraag naar goed opgeleide werknemers. Het

diploma dat je behaalt, is een internationaal erkend diploma. Deze cursus biedt daarom

zeer goede perspectieven op de arbeidsmarkt en een groot voordeel tijdens je sollicitatie.

Wil jij liever als zelfstandig ondernemer aan de slag? Dat kan ook, met dit diploma kun je je

namelijk inschrijven als ZZP’er bij de Kamer van Koophandel.

www.NHBO

info@NHBO

38

3. Voor iedereen op niveau

Al onze opleidingen zijn voor iedereen toegankelijk. De cursussen zijn zeer helder

geschreven op een laagdrempelig niveau, zonder afbreuk te doen aan het inhoudelijke

niveau van de cursus. De opleidingen zijn bovendien zeer praktijkgericht, zodat je zeker de

kennis opdoet die nodig is om het beroep of activiteit uit te oefenen als werknemer,

zelfstandige of als hobby. Wanneer je toch een zekere voorkennis zou moeten hebben,

staat dit uitdrukkelijk bij de betreffende opleiding vermeld.

4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past

Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan langs op één van onze locaties voor een

adviesgesprek met één van onze professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met

veel plezier bij het ontwikkelen van een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen

voldoet. Je kan er ook jouw volledige cursus inkijken!

5. … Dit allemaal voor een uiterst scherpe prijs!

Wist je dat de NHBO elk jaar vele duizenden studenten begeleidt? Door ons unieke

businessmodel - en de overtuiging dat je nooit teveel voor een cursus hoeft te betalen -

kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs aanbieden. Daarbij blijft een

hoge kwaliteitsnorm altijd onze standaard!

Bij het inschrijvingsgeld zit het examen inbegrepen (inclusief herkansingen!). Geen

verborgen kosten bij NHBO!

Je kan mogelijk bij inschrijving genieten van extra financiële voordelen zoals:

1. Aftrek studiekosten en andere scholingsuitgaven via de Belastingdienst.

2. Geen BTW betalen, want de beroepsopleidingen van NHBO zijn geregistreerd door de

Belastingdienst. NHBO is bovendien ingeschreven in het Centraal Register Kort

Beroepsonderwijs (CRKBO).

3. Extra kortingen zoals het gezinsstuderen en studietrajecten bestaand uit meerdere

cursussen.

Bel tijdens jouw inschrijving onze opleidingsconsulenten om te weten voor welke korting jij in

aanmerking komt.

www.NHBO

info@NHBO

39

Overtuigd? Start vandaag nog! Schrijf je snel en eenvoudig in:

Werkgevers hechten veel belang aan permanente bijscholing en praktijkgerichte kennis. Wil jij starten

als werknemer? Dan is dit diploma een enorme meerwaarde op je cv. Werkgevers erkennen immers

sinds geruime tijd de waarde van afstands- en avondonderwijs. Start je liever als zelfstandig

ondernemer (ZZP’er)? Dat kan perfect! Je schrijft je makkelijk in bij de Kamer van Koophandel na het

behalen van je diploma.

Alle opleidingen die je via de NHBO succesvol afrondt, bieden een erkend diploma op mbo of op hbo

werk- en denkniveau. Het diploma verhoogt jouw kansen op de arbeidsmarkt.

Jouw keuze gemaakt? Dan hoef jij je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties:

1. Je vult het inschrijvingsformulier in op: http://www.NHBO.nl

2. OF je mailt naar: info@NHBO.nl

3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina (als je je

rechtstreeks op één van onze locaties komt inschrijven).

Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld hebben ontvangen. Het inschrijvingsgeld

voor de cursus Medisch secretaresse bedraagt € 560 en bevat de kostprijs van de begeleiding van

jouw docent, de locatie, de handboeken en het (her)examen bij ons op school.

Het overschrijven van het inschrijvingsgeld kan op twee manieren:

1. Betaal eenvoudig online via http://www.NHBO.nl

2. Stort dit bedrag op het rekeningnummer IBAN NL57 RABO 0304 0742 41, met als

mededeling “je naam + NGMEDSE + startdatum + locatie”. Wanneer je vanuit het

buitenland inschrijvingsgeld overmaakt, vermeld dan de BIC-code RABONL2U.

Het aantal plaatsen voor deze vakopleiding is beperkt. Je bent dan ook pas echt ingeschreven als wij

je inschrijvingsgeld ontvangen hebben. Op dat ogenblik bezorgen wij je een bevestigingsbrief en ben

je van je plaatsje verzekerd.

Heb je nog vragen of opmerkingen? Dan kan je steeds contact met ons opnemen. Tijdens de

kantooruren zijn we altijd telefonisch bereikbaar op het nummer 076/522 08 08. Je bent natuurlijk ook

steeds welkom voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

www.NHBO

info@NHBO

40

INSCHRIJVINGSFORMULIER OPLEIDING MEDISCH SECRETARESSE

Firmanaam en BTW-nummer

Naam:

Voornaam:

Straat + Huisnummer:

Postcode:

Land:

Telefoon:

GSM:

E-mailadres:

Geboortedatum:

Heb je bij ons al een cursus

gevolgd? JA - NEE

Wens je een factuur na betaling? JA - NEE

O Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden

zoals vermeld op de website: www.NHBO.nl

(handtekening)

Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je inschrijfgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de

cursus Medisch secretaresse bedraagt € 560 en bevat de kostprijs van de begeleiding van jouw

docent, de locatie, de handboeken en het (her)examen bij ons op school.

Stort dit bedrag op het rekeningnummer IBAN NL57 RABO 0304 0742 41, met als mededeling “je naam

+ NGMEDSE + startdatum + locatie. Wanneer je vanuit het buitenland inschrijvingsgeld overmaakt,

vermeld dan de BIC-code RABONL2U.

Veel succes met je opleiding en je verdere carrière!