kierunek: astronomia -...

WYDZIAŁ FIZYKI I ASTRONOMIIINSTYTUT ASTRONOMII

KIERUNEK: ASTRONOMIA

STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA

1

SPIS PROGRAMÓW

1. Laboratorium fizyczne 32. Podstawy fizyki III - ELEKTRYCZNOŚĆ i magnetyzm 53. Język angielski 74. Metody matematyczne fizyki 95. Elementy astronomii sferycznej i astrometrii 116. Wstęp do mechaniki nieba i system słoneczny 127. Laboratorium fizyczne 148. Mechanika klasyczna i relatywistyczna 169. Instrumenty i metody obserwacji astronomicznych 1810. Język angielski 1911. Języki i paradygmaty programowania 1912. Metody obserwacji i analiza danych astronomicznych 2013. Podstawy fizyki IV - Optyka, fizyka Współczesna 2114. Podstawy fizyki KWANTOWEJ 2415. Metodologia Nauk przyrodniczych 2616. Fizyka gwiazd i materii rozproszonej 2817. Język angielski 3018. Wstęp do analizy astrofizycznych ciągów czasowych 3219. Wkład monograficzny: astrofizyka wysokiej rozdzielczości czasowej 3420. Systemy gwiazd, struktura wszechświata i kosmologia 3621. Elektrodynamika 3822. Wstęp do astrofizyki obiektów zwartych 4023. Obliczenia naukowe i metody numeryczne 4124. Praktyka astronomiczna 4225. Seminarium licencjackie 44

2

L A B O R AT O R I U M F I Z Y C Z N EL A B O R AT O R I U M F I Z Y C Z N E

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-LABF

Typ przedmiotu: obowiązkowy

Wymagania wstępne:Wiedza ogólna z zakresu fizyki i matematyki na poziomie szkoły średniej, rachunek wektorowy i podstawy rachunku różniczkowego

Język nauczania: Język polski

Odpowiedzialny za przedmiot: dr Bartosz Brzostowski

Prowadzący: dr Bartosz Brzostowski

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne4

Labora tor ium 45 3 III Zaliczenie na ocenę

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:1. Badanie pętli histerezy ferromagnetyka.2. Pomiar mocy w obwodzie prądu przemiennego.3. Wyznaczanie ładunku i pojemności kondensatora.4. Badanie transformatora.5. Sprawdzanie praw Kirchhoffa.6. Prawo Ohma.7. Wyznaczanie pojemności kondensatora mostkiem Wheatstone’a.8. Drgania relaksacyjne.9. Pomiar indukcyjności metodą techniczną.10. Rezonans szeregowy i równoległy w obwodach prądu przemiennego.11. Stała dielektryczna różnych materiałów.12. Badanie wektora indukcji magnetycznej wzdłuż osi solenoidu metodą magnetronu.13. Badanie rezonansu elektromagnetycznego.14. Cechowanie termopary.15. Ciepło Joule’a – Lenza.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Rozumienie zjawisk i procesów fizycznych w przyrodzie. Pomiar i określenie podstawowych wielkości fizycznych z zakresu elektryczności i magnetyzmu.

WARUNKI ZALICZENIA:wykonanie odpowiedniej liczby ćwiczeń laboratoryjnych i wykonanie analizy otrzymanych wyników

3

LITERATURA PODSTAWOWA:1. Literatura podana w instrukcjach do ćwiczeń

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:1. D. Halliday, R. Resnik, J. Walker, Podstawy Fizyki, PWN, Warszawa 2005/2006.2. D. Halliday, R. Resnik, Fizyka, PWN, Warszawa 19943. I. Sawielew, Wykłady z fizyki, PWN, Warszawa 20024. J. Orear, Fizyka, tom 1-2, WNT, Warszawa 20085. C. Bobrowski, Fizyka - krótki kurs, WNT, Warszawa 20046. P.G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN, Warszawa 20087. H. Szydłowski, Pracownia fizyczna. PWN, Warszawa 19948. T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. PWN, Warszawa 19869.

UWAGI:Zajęcie powinny odbywać się w salach I Pracowni Fizycznej (102d,103 i 104)

4

P O D S TAW Y F I Z Y K I I I I - E L E K T R Y C Z N O Ś Ć I M A G N E T Y Z MP O D S TAW Y F I Z Y K I I I I - E L E K T R Y C Z N O Ś Ć I M A G N E T Y Z M

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-PoF3-EM


Wymagania wstępne:Analiza matematyczna, Metody algebraiczne i geometryczne w fizyce, Podstawy fizyki I i II

Język nauczania: polski

Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ

Prowadzący:wykład – Anatol Nowicki, prof. UZ

ćwiczenia – dr Henryk Tygielski

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

6Wykład 30 2III

egzamin

Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wykład:

Pole elektrostatyczne w próżni: ładunki elektryczne, prawo Coulomba, układy jednostek. Pole elektrosta-tyczne i jego natężenie. Pola elektrostatyczne układu ładunków. Potencjał, energia oddziaływania układu ładunków. Związek między natężeniem pola elektrostatycznego i potencjałem. Opis matematyczny własności pól wektorowych, gradient, dywergencja, rotacja. Strumień natężenia pola i twierdzenie Gaussa. Równanie Laplace'a. Rotacja funkcji wektorowej i twierdzenie Stokesa..Zjawiska elektrostatyczne w dielektrykach: polaryzacja dielektryków, pole w dielektryku, objętościowe i powierzchniowe ładunki związane. Wektor indukcji elektrostatycznej, przykłady obliczenia pola w dielektry-kach. Warunki na granicy dwóch dielektryków. Siły działające na ładunek w dielektryku.Przewodniki w polu elektrycznym: przewodnik w zewnętrznym polu elektrycznym, pojemność elektrycz-na, kondensatory. Energia naładowanego przewodnika, energia kondesatora oraz energia pola elektrycznego.Prąd stały: prąd elektryczny, równanie ciągłości, siła elektromotoryczna. Prawo Ohma, opór przewodnika, wektor gęstości prądu. Prawo Ohma dla niejednorodnego obwodu, prawa Kirchhoffa, moc prądu, prawo Joule'a-Lenza. Półprzewodniki, nadprzewodniki. Obwody RC.Pole magnetyczne w próżni: oddziaływanie prądów, pole magnetyczne, pole poruszającego się ładunku. Prawo Biota-Savarta, siła Lorentza, prawo Ampera. Magnetyzm jako zjawisko relatywistyczne. Obwód z prądem w polu magnetycznym oraz pole magnetyczne obwodu z prądem. Praca przesunięcia prądu w polu magnetycznym. Dywergencja i rotacja pola magnetycznego. Pole selenoidu i toroidu. Cewka z prądem jako dipol magnetyczny.Pole magnetyczne w materii: namagnesowanie magnetyka, natężenie pola magnetycznego, warunki na gra-nicy dwóch magnetyków. Rodzaje magnetyków i zjawiska magnetomechaniczne. Diamagnetyzm, parama-gnetyzm i ferromagnetyzm.Indukcja elektromagnetyczna: zjawisko indukcji elektromagnetycznej, siła elektromotoryczna indukcji, prawo indukcji Faradaya, reguła Lenza, indukowane pola elektryczne, cewki i indukcyjność, samoindukcja, obwody RL. Energia pola magnetycznego i jej gęstość, indukcja wzajemna.Równania Maxwella: indukowane pola magnetyczne, prąd przesunięcia, równania Maxwella.Drgania elektromagnetyczne i prąd zmienny: drgania obwodu LC, drgania tłumione w obwodzie RLC. Prąd zmienny, drgania wymuszone, obwód szeregowy RLC. Moc w obwodach prądu zmiennego. Transformatory.

5

Ćwiczenia:Zadania i problemy dotyczące następujących zagadnień:― Wektory, grad, div, rot.― Elektrostatyka: ładunek elektryczny, prawo Coulomba, natężenie pola elektrycznego, dipol elektryczny, praca w polu

elektrycznym, energia potencjalna, potencjał, prawo Gaussa (pole elektryczne płaszczyzny, kuli, walca), pojemność przewodników, kondensatory, dielektryki w polu elektrycznym, energia pola elektrycznego.

― Prąd elektryczny: natężenie i gęstość prądu, prawo Ohma, praca i moc prądu, prawa Kirchhoffa, obwód RC.― Pole magnetyczne: indukcja magnetyczna, siła Lorentza, prawo Biota-Savarta (pole magnetyczne przewodnika prostoliniowego,

prądu kołowego, solenoidu), prawo Ampere’a, oddziaływanie przewodników z prądem, ruch ładunku w polu elektrycznym i magnetycznym.

― Indukcja elektromagnetyczna: prawo indukcji elektromagnetycznej, zjawisko samoindukcji, indukcja wzajemna, obliczanie indukcyjności, energia pola magnetycznego.

― Drgania elektromagnetyczne: obwód drgający RLC, drgania wymuszone. Równania Maxwella.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Poznanie i rozumienie zjawisk elektrycznych i magnetycznych. Umiejętność rozwiązywania zadań i problemów w tym zakresie fizyki.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: Warunkiem zaliczenia wykładu jest zdanie egzaminu.Ćwiczenia: Przygotowanie do zajęć oraz aktywność na zajęciach, pozytywne oceny z prac pisemnych

LITERATURA PODSTAWOWA:1. D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, t.3, PWN, Warszawa 2003.2. I.W. Sawieliew, Wykłady z fizyki, t.2, PWN, Warszawa 2002, (wyd.3).3. R. Resnick, D. Halliday, Fizyka, t. 2, PWN, Warszawa 1999.4. B. Jaworski, A. Dietław, L. Miłkowska, Kurs fizyki, t. 2, Elektryczność i magnetyzm, PWN, Warszawa 1971.5. J. Walker, Podstawy fizyki. Zbiór zadań, PWN, Warszawa 2005.

6

J Ę Z Y K A N G I E L S K IJ Ę Z Y K A N G I E L S K I

Kod przedmiotu: 09.0-WFiA-AST-JA


Wymagania wstępne: A2


Odpowiedzialny za przedmiot: Mgr Grażyna Czarkowska

Prowadzący: Mgr Grażyna Czarkowska

Formazajęć L

iczb

a go

dzi

n w

sem

estr

ze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne drugiego s topnia1

Labora tor ium 30 2 III Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Expressing past – Past Simple and Past Continuous;Forming questions in English - question words; subject and object questions;Conjuctions – expressing reason and result (because, so), showing a contrast (but, although);Expressing future – arrangements (Present Progressive), intentions (be going to), predictions (will);Expressing offers, decisions, promises (will);Talking about experience (Present Perfect – ever, never, yet, already, just);Practical English: restaurant problems, asking for information and directions, an informal letter;Reading numbers – whole numbers, common fractions, decimals;Powers, roots; Mathematical calculations – addition, subtraction, division, multiplication;

EFEKTY KSZTAŁCENIA:uzyskanie poziomu A2 + w zakresie czytania, pisania, słuchania i mówienia

WARUNKI ZALICZENIA: 2 kolokwia w trakcie semestru, obecność na zajęciach

LITERATURA PODSTAWOWA:1. C. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Student’s Book., Oxford University Press 20052. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Workbook, Oxford University Press 2005

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:1. R. Murphy “English Grammar in Use”.2. Internet resources.

7

3. Readings - physics and astronomy.

8

M E T O D Y M AT E M AT Y C Z N E F I Z Y K IM E T O D Y M AT E M AT Y C Z N E F I Z Y K I

Kod przedmiotu: 11.1-WFiA-AST-MMF


Wymagania wstępne: Kurs analizy matematycznej i algebry z geometria


Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Stanisław Kasperczuk, prof. UZ

Prowadzący:wykład – dr hab. Stanisław Kasperczuk, prof. UZ

ćwiczenia - dr Bogdan Grabiec

Formazajęć

Liczba godzin w seme

strze

Liczba godzin w tygo

dniu

Semestr Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

Wykład 30 2III

egzamin 2

Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną 4

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wykład:Funkcje analityczne – funkcje analityczne, warunki Cauchy’eqo-Riemanna, tw. Cauchyego, tw. Laurenta, residua, całkowanie zespoloneRównania różniczkowe – równania różniczkowe zwyczajne pierwszego i drugiego rzędu, metody rozwiązywania. Równania różniczkowe cząstkowe fizyki matematycznej, klasyfikacja równań, warunki brzegowe, metody rozwiązywaniaAnaliza wektorowa - pola skalarne i wektorowe, gradient, dywergencja, rotacja, tensoryĆwiczenia:Rozwiązywanie zadań i problemów będących treścią wykładu

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Umiejętność wykonywania podstawowych rachunków matematycznych oraz zapoznanie się z metodami rozwiązywania podstawowych równań fizyki matematycznej oraz interpretacja otrzymanych wyników

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: Pozytywna ocena z egzaminuĆwiczenia: Frekwencja na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zaliczone kolokwia

LITERATURA PODSTAWOWA:7. F. Byron, R. Fuller - Matematyka w fizyce klasycznej i kwantowej, PWN, Warszawa 19758. K. Maurin – Analiza t.3, PWN, Warszawa 1980

9

9. A. Tichonow, A. Samarski – Równania fizyki matematycznej, PWN, Warszawa 196310. A. McQuarrie – Matematyka dla przyrodników i inżynierów, PWN, Warszawa 200811.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:1. E. Kęcki – Równania różniczkowe cząstkowe w zagadnieniach fizyki i techniki, WNT, Warszawa 19922. H. Margenau, G.M. Murphy – Matematyka w fizyce i chemii, PWN, Warszawa 1962

10

E L E M E N T Y A S T R O N O M I I S F E RY C Z N E J I A S T R O M E T R I IE L E M E N T Y A S T R O N O M I I S F E RY C Z N E J I A S T R O M E T R I I

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-EASA


Wymagania wstępne: Trygonometria na płaszczyźnie. Fizyka układu słonecznego. Fizyka gwiazd.


Odpowiedzialny za przedmiot: dr W. Lewandowski

Prowadzący: dr W. Lewandowski

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

2

4

Wykład 30 2III

Egzamin

Ćwiczenia 30 2 Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:1. Astronomiczne metody opisu ruchów sfery niebieskiej, oraz Słońca, planet i asteroidów na sferze niebieskiej. Układy

współrzędnych astronomicznych. 2. Rachuba czasu w astronomii. 3. Ruchy własne. 4. Ruch orbitalny planet i asteroidów na sferze niebieskiej. Wyznaczanie parametrów orbitalnych na podstawie obserwacji

położenia i ruchu obiektów na sferze niebieskiej.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Znajomość sposobów opisywania zjawisk zachodzących na sferze niebieskiej. Znajomość podstaw trygonometrii sferycznej.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład – egzamin pisemnyĆwiczenia – kolokwium zaliczeniowe (uzyskanie minimum 51% możliwych do zdobycia punktów)

LITERATURA PODSTAWOWA:2. W. Opalski, L. Cichowicz, „Astronomia geodezyjna”, Państwowe Przedsiębiorstwo wydawnictw Kartograficznych,

19803. J. Mietelski, „Astronomia w geografii”, PWN, 20094. A. Branicki: „Obserwacje i pomiary astronomiczne dla studentów, uczniów i miłośników astronomii”, Wydawnictwa

Uniwersytetu Warszawskiego, 2006

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:10. R.M. Green, „Spherical Astronomy”, Cambridge University Press 199911. W.M. Smart „Textbook on spherical astronomy”, Cambridge University Press 1999

11

W S T Ę P D O M E C H A N I K I N I E B A I S Y S T E M S Ł O N E C Z N YW S T Ę P D O M E C H A N I K I N I E B A I S Y S T E M S Ł O N E C Z N Y

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-WMNS


Wymagania wstępne: zaliczone przedmioty: fizyka ogólna, analiza matematyczna


Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Agnieszka Słowikowska

Prowadzący: Dr Agnieszka Słowikowska

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


5Wykład 30 2III

Egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Prawo grawitacji i sformułowanie zagadnienia dwóch ciał. Całki ruchu, całki środka masy i redukcja do zagadnienia względnego. Całki ruchu zagadnienia względnego dwóch ciał i ich konsekwencje fizyczne. Prawa Keplera. Ruch po orbitach eliptycznych, hiperbolicznych i parabolicznych. Obliczanie efemeryd. Składniki Układu Słonecznego. Astrofizyczne własności planet, księżyców i komet. Magnetosfery. Ewolucja atmosfer. Pochodzenie planet. Poza słoneczne układy planetarne.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Rozumienie ruchu ciał niebieskich; opis ruchu ciał niebieskich; wykonywanie obliczeń wybranych torów ruchu; rozumienie fizyki planet i ich atmosfer; stosowanie metod odkrywania poza słonecznych układów planetarnych.

WARUNKI ZALICZENIA:Ćwiczenia: prace domowe oraz wejściówkiWykład: egzamin ustny

LITERATURA PODSTAWOWA:- S. Wierzbiński „Mechanika nieba”, PWN, Warszawa 1973- P. Artymowicz „Astrofizyka Układów Planetarnych”, PWN, Warszawa 1995- H. Pollard „Mathematical introduction to celestial mechanics”, Englewood Cliffs, New Jersey 1966

12

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:- Astronomical Society of the Pacific Conf. Series, Vol. 398, „Extreme Solar Systems”- Internetowa baza danych: „Encyklopedia Pozasłonecznych Układów Planetarnych” http://www.exoplanet.eu/

13

L A B O R AT O R I U M F I Z Y C Z N EL A B O R AT O R I U M F I Z Y C Z N E

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-LABF

Typ przedmiotu: Obowiązkowy

Wymagania wstępne:Wiedza ogólna z zakresu fizyki i matematyki na poziomie szkoły średniej, rachunek wektorowy i podstawy rachunku różniczkowego

Język nauczania: Język polski

Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Bartosz Brzostowski

Prowadzący: Dr Bartosz Brzostowski

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Labora tor ium 45 3 IV Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:

16. Wyznaczanie pracy wyjścia elektronu z metalu metodą pomiaru prądu nasycenia diody.17. Wyznaczanie stężenia w roztworze wodnym przy pomocy sacharymetru.18. Wyznaczanie współczynnika załamania światła metodą pomiaru grubości pozornej płytki szklanej.19. Wyznaczanie współczynnika załamania metodą kąta najmniejszego odchylenia w pryzmacie.20. Dyfrakcja i interferencja światła laserowego.21. Pomiar stałej siatki dyfrakcyjnej przy pomocy spektrometru.22. Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od temperatury za pomocą refraktometru Abbego.23. Badanie charakterystyki triody.24. Badanie charakterystyki diody półprzewodnikowej.25. Badanie charakterystyki tranzystora.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Nabycie i doskonalenie umiejętności w przeprowadzeniu pomiarów na aparaturze laboratoryjnej oraz w analizie i prezentacji wyników doświadczalnych.

WARUNKI ZALICZENIA:wykonanie odpowiedniej liczby ćwiczeń laboratoryjnych i wykonanie analizy otrzymanych wyników

LITERATURA PODSTAWOWA:5. Literatura podana w instrukcjach do ćwiczeń

14

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:D. Halliday, R. Resnik, J. Walker, Podstawy Fizyki, PWN, Warszawa 2005/2006.D. Halliday, R. Resnik, Fizyka, PWN, Warszawa 1994 I. Sawielew, Wykłady z fizyki, PWN, Warszawa 2002 J. Oread, Fizyka, tom 1-2, WNT, Warszawa 2008

C. Bobrowski, Fizyka - krótki kurs, WNT, Warszawa 2004 P.G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN, Warszawa 2008 H. Szydłowski, Pracownia fizyczna. PWN, Warszawa 1994 T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. PWN, Warszawa 1986

UWAGI:Zajęcie powinny odbywać się w salach I Pracowni Fizycznej (102d,103 i 104)

15

M E C H A N I K A K L A S Y C Z N A I R E L AT Y W I S T Y C Z N A M E C H A N I K A K L A S Y C Z N A I R E L AT Y W I S T Y C Z N A

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-MKiR


Wymagania wstępne:Podstawy algebry liniowej: macierze, przestrzenie liniowe. Podstawy analizy matematycznej: pochodne funkcji wielu zmiennych, pochodne cząstkowe, równania drugiego stopnia.



Prowadzący:wykład – dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ

ćwiczenia – dr Sylwia Kondej

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

6Wykład 30 2IV

egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wykład:CZASOPRZESTRZEŃ: Podstawowe wielkości kinematyczne: wektor położenia, prędkości i przyspieszenia. Opis ruchu po dowolnej trajektorii: przyspieszenie styczne i normalne. Opis ruchu w poruszających się układach odniesienia: wektor prędkości kątowej. Zasady względności i przyczynowości: przestrzeń i czas, zasada względności i przekształcenie Galileusza, zasada przyczynowości. Przestrzeń Minkowskiego: wektorowa przestrzeń Minkowskiego, przekształcenie Poincarégo, obroty Lorentza. Kinematyka relatywistyczna: czas własny, prędkość i przyspieszenie relatywistyczne.MECHANIKA NEWTONA I RELATYWISTYCZNA: Równania ruchu: jednorodność przestrzeni, izotropowość przestrzeni, równanie ruchu Newtona, układ potencjalny - przykłady. Relatywistyczne równanie ruchu, energia-pęd w mechanice relatywistycznej. Układy o jednym stopniu swobody: płaszczyzna fazowa. Układy o dwóch stopniach swobody: układ potencjalny, prawo zachowania energii, przestrzeń fazowa, figury Lissajous. Pola potencjalne: praca pola sił, warunki potencjalności pola, pole centralne. Przykłady: Ruch drgający: oscylator harmoniczny, oscylator w polu sił zewnętrznych, rezonans drgań, drgania tłumione. Moment pędu: iloczyn wektorowy, prawo zachowania momentu pędu, przykład – III prawo Keplera. Badanie ruchu w polu centralnym: sprowadzenie zagadnienia do ruchu jednowymiarowego, potencjał efektywny, całkowanie równań ruchu, wykres energii efektywnej i orbity ruchu, zagadnienie Keplera i prawa ruchu planet. Ruch układu n-punktów: siły wewnętrzne i zewnętrzne, prawo zachowania pędu, środek masy układu, prawo zachowania momentu pędu, prawo zachowania energii, układy potencjalne, zagadnienie dwóch ciał, masa zredukowana. Kinematyka i dynamika bryły sztywnej: kąty Eulera, tensor momentu bezwładności, energia kinetyczna, twierdzenie Steinera, równania Eulera – przykłady.

Ćwiczenia:CZASOPRZESTRZEŃ: Zagadnienia związane z opisem ruchu (wyznaczanie wielkości kinematycznych:położenia, prędkości, przyspiesznia). Przekształcenia Galileusza. Struktura czasoprzestrzeni (czterowektory). Przekształcenia Lorentza (zagadnienia: równoczesność, synchronizacja i wydłużenie czasu, skrócenie Lorenza, prawo składania prędkości, wyznaczanie czasu własnego, itd.).

16

MECHANIKA NEWTONA I RELATYWISTYCZNA: Rozwiązywanie równań ruchu Newtona dla wybranych modeli. Przykłady układów potencjalnych; zagadnienie Keplera i oscylator harmoniczny. Zagadnienie dwóch ciał. Kinematyka i dynamika bryły sztywnej. Zastosowanie relatywistycznego równania ruchu.

EFEKTY KSZTAŁCENIA: Zrozumienie podstawowych zjawisk fizycznych z zakresu optyki i fizyki atomu. Poznanie związków miedzy opisem teoretycznym zjawisk oraz eksperymentem fizycznym. Zrozumienie konieczności wprowadzenia pojęć kwantowych do opisu zjawisk mikroświata.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: Warunkiem zaliczenia jest zdanie egzaminu.

Ćwiczenia:Przygotowanie oraz aktywność na zajęciach. Pozytywne wyniki prac kontrolnych.

LITERATURA PODSTAWOWA:12. W. Rubinowicz, W. Królikowski ”Mechanika teoretyczna”, PWN Warszawa 1967.13. W. Kopczyński, A. Trautman ”Czasoprzestrzeń i grawitacja” , PWN, Warszawa 1981.14. W. Garczyński ”Mechanika teoretyczna” , Wrocław 1978.15. W. I. Arnold ”Metody matematyczne mechaniki klasycznej” , PWN, Warszawa 1981.16. L. Landau, E. Lifszic ”Mechanika”, PWN Warszawa 2006.L. Landau, E. Lifszic ”Mechanika”, PWN Warszawa 2006.

17

I N S T R U M E N T Y I M E TO D Y O B S E RWA C J II N S T R U M E N T Y I M E TO D Y O B S E RWA C J I A S T R O N O M I C Z N Y C HA S T R O N O M I C Z N Y C H

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-IMOA


Wymagania wstępne: Podstawowe wiadomości z zakresu optyki i fizyki fal elektromagnetycznych.



Prowadzący: dr W. Lewandowski

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

1

3

Wykład 30 2IV

Egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:1. Metody obserwacji astronomicznych – spektroskopia, fotometria, astrometria. 2. Teleskopy optyczne – optyka aktywna, adaptywna, interferometria optyczna.3. Obserwacje w promieniowaniu rentgenowskim i gamma. 4. Satelitarne odbiorniki X i gamma.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Znajomość nowoczesnych metod obserwacji astronomicznych, oraz instrumentów w nich wykorzystywanych.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: Egzamin ustnyĆwiczenia: Kolokwium zaliczeniowe (minimum 51% możliwych do zdobycia punktów)

LITERATURA PODSTAWOWA:6. A. Branicki: „Obserwacje i pomiary astronomiczne dla studentów, uczniów i miłośników astronomii”, Wydawnictwa

Uniwersytetu Warszawskiego, 20067. J. Mietelski, „Astronomia w geografii”, PWN, 20098. H. Hurnik, „Instrumenty obserwacyjne astrometrii. Od gnomonu do CCD i interferometru optycznego”, Wydawnictwo

Naukowe UAM w Poznaniu, 2000

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:14. E. Rybka, „Astronomia Ogólna”, PWN, 1983

18




Wymagania wstępne: A2+




Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Labora tor ium 30 2 IV Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Comparing people, objects, numbers and actions – comparatives and superlatives (as … as, less … than …, the most …);Time expressions – spend time, waste time, etc.;Opposite adjectives – negative prefixes (un-, im-, in-, etc);Uses of the infinitive – adjectives + infinitive, verbs + infinitive, expressing purpose;Uses of the gerund – verbs + -ing, subject of a sentence, -ing after a preposition;Talking about rules, obligations/lack of obligation, prohibitions;Expressing movement – prepositions of movementPossible future situations and their consequences – first conditional;Impossible/improbable or hypothetical future situations and its consequences – second conditional;Practical English: asking and giving directions, describing emotions, shopping – at a department store, writing e-mailsComparing numbers – mathematical symbols: less than, greater than;Basic operations of arithmetic – revision and extensionReadings in astronomy – planets, history of astronomy

EFEKTY KSZTAŁCENIA: Uzyskanie poziomu B1 w zakresie czytania, pisania, słuchania i mówienia

WARUNKI ZALICZENIA:Obecność na zajęciach, dwa kolokwia w semestrze

LITERATURA PODSTAWOWA:1.C. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Student’s Book.2. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Workbook.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:1. R. Murphy, “English Grammar in Use”.2. Internet resources.3. Readings – physics and astronomy4. J. Pasternak-Winiarska, “English in Mathematics”

19

J Ę Z Y K I I PA R A D Y G M AT Y P R O G R A M O WA N I AJ Ę Z Y K I I PA R A D Y G M AT Y P R O G R A M O WA N I A

Kod przedmiotu: 11.3-WFiA-AST-JPP


Wymagania wstępne: Podstawy logiki, podstawy programowania, podstawy algorytmiki


Odpowiedzialny za przedmiot: dr Olaf Maron

Prowadzący: dr Olaf Maron

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

6Wykład 30 2IV

Egzamin

Labora tor ium 30 2 Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Składnia i semantyka języków programowania.Programowanie imperatywne (zmienne, struktura blokowa, organizacja wywołań podprogramów, przydział pamięci na stosie i na stercie, przykłady z języków C, Pascal).Programowanie obiektowe( klasy jako abstrakcyjne typy danych, dziedziczenie, polimorfizm, przykłady z języków C++, Java)Programowanie funkcyjne (funkcje jako model programowania, uzgadnianie typów, rekursja, przykłady z języków C, Pascal, Fortran).

Programowanie w logice (rachunek predykatów)

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Znajomość podstawowych paradygmatów programowania, czyli programowanie imperatywne, obiektowe, funkcyjne i programowanie w logice.

Znajomość cech wspólnych i różnic pomiędzy typowymi dla tych paradygmatów językami oraz metod kompilacji i realizacji programów zapisanych w tych językach

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: egzamin pisemnyLaboratorium: zaliczenie kolokwium

LITERATURA PODSTAWOWA:1. A.V. Aho, J.D. Ullman Wykłady z informatyki z przykładami w języku C, Gliwice 2003, Helion.2. Notatki z wykładu.3. Zasoby internetu

20

M E TO D Y O B S E RWA C J I I A N A L I Z A D A N Y C HM E TO D Y O B S E RWA C J I I A N A L I Z A D A N Y C H A S T R O N O M I C Z N Y C HA S T R O N O M I C Z N Y C H

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-MOAD


Wymagania wstępne: znajomość podstawowych praw rządzących zjawiskami astronomicznymi


Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Jarosław Kijak, prof. UZ

Prowadzący: dr hab. Jarosław Kijak, prof. UZ

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

4Wykład 15 1IV

Zaliczenie z oceną


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Źródła informacji o Wszechświecie, widmo promieniowania elektromagnetycznego, budowa i zasada działania teleskopów oraz przegląd nowoczesnych instrumentów badawczych, metody obserwacyjne i pomiarowe w astronomii, metody badawcze współczesnej astronomii oraz analiza danych

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Wiedza na temat działających obserwatoriów astronomicznych, znajomość metodyki pomiarów astronomicznych, znajomość metod badawczych i analizy danych pomiarowychumiejętność prezentacji oraz interpretacji wyników obserwacji astronomicznych,

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: wygłoszenie referatuĆwiczenia: zaliczenie kolokwium

LITERATURA PODSTAWOWA:[1] Obserwacje i pomiary astronomiczne, A. Branicki, WUW 2006[2] Astronomia popularna, WP 1990[3] Wstęp do analizy błędu pomiarowego, J. R. Taylor, PWN, Warszawa 1999[4] Analiza danych (Metody statystyczne i obliczeniowe), S. Brandt, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002[5] Compendium of Practical Astronomy, Instrumentation and Redaction Techniques, S G.D. Roth, Springer-Verlag, Berlin 1994[6] Notatki z wykładu

21

P O D S TAW Y F I Z Y K I I V - O P T Y K A , F I Z Y K A W S P Ó Ł C Z E S N AP O D S TAW Y F I Z Y K I I V - O P T Y K A , F I Z Y K A W S P Ó Ł C Z E S N A

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-PoF4-O,FW


Wymagania wstępne:

Podstawowe pojęcia kinematyczne, drgania mechaniczne i fale. Fale elektromagnetyczne i równania Maxwella. Podstawy analizy matematycznej: pochodne funkcji wielu zmiennych, pochodne cząstkowe, równania drugiego stopnia.



Prowadzący:

wykład – dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ

ćwiczenia – dr Sylwia Kondej

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

6Wykład 30 2IV

egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wykład:Optyka geometryczna: odbicie i załamanie światła (zasada Fermata), zwierciadła, soczewki, pryzmaty i dyspersja, aberacje, przyrządy optyczne. Optyka falowa: periodyczny ruch falowy, interferencja, dyfrakcja i siatki dyfrakcyjne, dyspersja, pochłanianie i rozpraszanie światła, polaryzacja światła. Kwantowa natura światła: zjawisko fotoelektryczne, zjawisko Comptona, dualizm korpuskularno-falowy. Kwantowa natura materii: widma emisyjne atomów, fale de Broglie'a, dyfrakcja elektronów, mikroskop elektronowy. Kwantowe własności materii: modele atomu, kwantowanie energii i równanie Schroedingera, spin elektronu i zakaz Pauliego, atomy wieloelektronowe, układ okresowy pierwiastków, jądra atomowe i cząstki elementarne.

Ćwiczenia: Optyka geometryczna i falowa: Przykłady zastosowań prawa załamania i odbicia w pryzmatach, soczewkach i zwierciadłach. Opis wybranych układów optycznych z zastosowaniem zjawiska interferencji i dyfrakcji (na przykład: doświadczenie Younga, siatka dyfrakcyjna, itd.). Zagadnienia związane z polaryzacją światła. Dualizm korpuskularno-falowy: Zagadnienia związane z falową i korpuskularną naturą światła i materii (na przykład obliczanie długości fali fotonu, długości fali de Broglie'a, itd.). Kwantowa natura materii: Przykłady rozwiązań równania Schroedingera i ich interpretacja (dla potencjału typu 'studnia', kulombowskiego). Przykłady procesów jądrowych.

22

EFEKTY KSZTAŁCENIA: Zrozumienie podstawowych zjawisk fizycznych z zakresu optyki i fizyki atomu. Poznanie związków miedzy opisem teoretycznym zjawisk oraz eksperymentem fizycznym. Zrozumienie konieczności wprowadzenia pojęć kwantowych do opisu zjawisk mikroświata.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: Warunkiem zaliczenia jest zdanie egzaminu.

Ćwiczenia:Przygotowanie do zajęć, aktywny udział w ćwiczeniach, pozytywne oceny z prac pisemnych.

LITERATURA PODSTAWOWA:1. B. Jaworski, A. Dietlaf, Kurs fizyki, Tom 3, “Procesy falowe. Optyka. Fizyka atomowa i

jądrowa”, PWN Warszawa, 1984. 2. J. R. Meyer-Arendt, “Wstęp do optyki”, PWN Warszawa, 1979. 3. V. Acosta, C.L. Cowan, B.J. Graham, “Podstawy fizyki współczesnej”, PWN Warszawa, 1 981.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:1. S. Szczeniowski, Fizyka doswiadczalna Cz. IV, “Optyka”, PWN Warszawa, 1983.2. D.C. Giancoli, “General Physics” Vol.2, Prentice-Hall. Inc. 1984. (tłum. j. rosyjski).

23

P O D S TAW Y F I Z Y K I K WA N T O W E J P O D S TAW Y F I Z Y K I K WA N T O W E J

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-PoFK


Wymagania wstępne: Podstawy fizyki, analiza matematyczne, metody matematyczne fizyki.


Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Krzysztof Urbanowski, prof. UZ

Prowadzący:wykład – dr hab. Krzysztof Urbanowski, prof. UZ

ćwiczenia – dr Bogdan Grabiec

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

6Wykład 30 2V

egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wykład: Doświadczalne podstawy fizyki kwantowej. Korpuskularne własności promieniowania. Falowe własności cząstek. Budowa atomów. Metody matematyczne w mechanice kwantowej –przestrzenie wektorowe, przestrzenie Hilberta, notacja Diraca, operatory – reprezentacja w bazie ciągłej i dyskretnej. Postulaty mechaniki kwantowej i ich konsekwencje – stan układu kwantowego, przyporządkowanie wielkościom mierzalnym operatorów, pomiar i wartości własne operatorów, probabilistyczna interpretacja wyników pomiarów, ewolucja czasowa układu kwantowego. Zasada nieoznaczoności. Mechanika kwantowa punktu materialnego w jednym wymiarze: swobodny punkt materialny, oscylator harmoniczny. Mechanika kwantowa punktu materialnego w przestrzeni trójwymiarowej: moment pędu. Symetrie w mechanice kwantowej – symetrie względem przesunięć w przestrzeni i w czasie. Atom wodoru.

Ćwiczenia: Rozwiązywanie zadań i problemów będących treścią wykładu, a w szczególności: elementy teorii operatorów liniowych w przestrzeni Hilberta, zasada nieoznaczoności, bariera potencjału, studnia potencjału, symetrie, symetrie względem obrotów – związek z zasadami zachowania.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Rozumienie istoty zjawisk kwantowych; wykorzystywania formalizmu mechaniki kwantowej do opisu zjawisk kwantowych w przyrodzie.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład – zdanie egzaminu.Ćwiczenia – aktywność na zajęciach, pozytywna ocena z końcowego sprawdzianu.

LITERATURA PODSTAWOWA:10. R. L. Liboff, Wstęp do mechaniki kwantowej, PWN, Warszawa 1987.

24

11. M. Grabowski, R. S. Ingarden, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1989.12. L. I. Schiff, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1977.13. I. Białynicki-Birula, M. Cieplak, J. Kaminski, Teoria kwantów, PWN, Warszawa 2001.14. A. S. Dawydow, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1969.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:17. J. Brojan, J. Mostowski, K. Wódkiewicz, Zbiór zadań z mechaniki kwantowej. PWN, Warszawa 1978.18. S. Kryszewski, Mechanika kwantowa, Skrypt kursu podstawowego, http://iftia9.univ.gda.pl/~sjk/QM.

25

M E T O D O L O G I A N A U K P R Z Y R O D N I C Z Y C HM E T O D O L O G I A N A U K P R Z Y R O D N I C Z Y C H

Kod przedmiotu: 08.1-WFiA-AST-MNP


Wymagania wstępne:Znajomość podstaw fizyki i astronomii. Elementy wykształcenia filozoficznego: historii filozofii, logiki i etyki.



Prowadzący: wykład – dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Wykład 30 2 V Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wprowadzenie: wiedza i nauka, klasyfikacja nauk.Powstanie cywilizacji oraz rozwój wiedzy naukowej: Starożytny Egipt, Mezopotamia, rachuba czasu w starożytności- kalendarz; początki matematyki.Nauka w starożytnej Grecji: początki nauki greckiej, jońska szkoła filozofów przyrody, Pitagoras i jego dzieła, idealizm Platona, atomizm grecki – Demokryt, fizyka arystotelesa, rozwój matematyki i mechaniki w okresie aleksandryjskim, optyka i akustyka, Rzym i zmierzch nauki klasycznej.Nauki przyrodnicze w okresie Średniowiecza: nauka w okresie średniowiecza, wkład filozofów i uczonych arabskich, powstanie uniwersytetów, Uniwersytet Jagielloński, szkoła paryska, szkoła oksfordzka, rozwój optyki w średniowieczu.Nauki przyrodnicze w okresie Odrodzenia: początek ery nowożytnej – Leonardo da Vinci, rozwój astronomii – Kopernik, Kepler, optyka, magnetyzm i hydrostatyka w okresie odrodzenia.Fizyka przed Niewtonem: Galileusz, Kartezjusz, odrodzenie atomizmu.Wkład Newtona do nauki: optyka Newtona, stworzenie podstaw mechaniki – rachunek różniczkowy, podstawowe dzieło „Matematyczne zasady filozofii przyrody”, inne prace Newtona.Metodologia nauk przyrodniczych na przykładzie fizyki: zjawiska fizyczne i modele, teorie fizyczne: mechanika klasyczna, teoria kinetyczno-cząsteczkowa budowy materii. Integracja i specjalizacja w naukach przyrodniczych.Podstawowy model nauki: metoda idealizacji, teoria paradygmatów, przykłady: szczególna teoria względności, teoria kwantów, cząstki elementarne i kwarki, teoria wszystkiego.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Zdolność rozumienia i umiejętność opisu wybranych grup zjawisk fizycznych w przyrodzie, formułowania problemu oraz wykorzystywania metodologii badań fizycznych (eksperymentalnych i teoretycznych) do jego rozwiązywania.

WARUNKI ZALICZENIA:Warunkiem zaliczenia wykładu są obecności na wykładzie oraz przedstawienie pisemnego opracowania na temat historii rozwoju wybranego pojęcia lub zjawiska fizycznego.

LITERATURA PODSTAWOWA:1. L.N. Cooper, Istota i struktura fizyki, PWN, Warszawa 1975.

26

2. Z. Galasiewicz, Poznanie świata. Z dziejów filozofii i fizyki., Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2005.

3. L. Nowak, Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki, PWN, Warszawa 1977. 4. A.K. Wróblewski, Historia fizyki, PWN, Warszawa 2007.5. A. Magryta, Historia fizyki – od prapoczątków nauki do Newtona, Wydawnictwo IKN, Warszawa 1986.

27

F I Z Y K A G W I A Z D I M AT E R I I R O Z P R O S Z O N E JF I Z Y K A G W I A Z D I M AT E R I I R O Z P R O S Z O N E J

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-FGMR


Wymagania wstępne:

Znajomość podstaw fizyki klasycznej (mechanika, fizyka fali elektromagnetycznej, elektrodynamika klasyczna)



Prowadzący:Wykład - dr W. Lewandowski

Ćwiczenia – dr K. Maciesiak

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

3

5

Wykład 30 2 V Egzamin ustny


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:1. Podstawowe prawa fizyczne i ich zastosowanie w astrofizyce: grawitacja, elektrodynamika, własności fal

elektromagnetycznych. Podstawy mechaniki kwantowej.2. Budowa wewnętrzna gwiazd. Źródła promieniowania gwiazd. Transfer promieniowania.3. Ewolucja gwiazd. Własności fizyczne gwiazd w różnych stadiach ewolucji. 4. Końcowe stadia ewolucji gwiazd (białe karły, gwiazdy neutronowe, czarne dziury). Fizyka materii w stanach

ekstremalnych.5. Własności ośrodka międzygwiazdowego. Absorpcja i poczerwienienie światła gwiazd. Zapadanie się obłoków

międzygwiazdowych a powstawanie gwiazd.6. Struktura galaktyki Drogi Mlecznej.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Znajomość podstawowych praw fizycznych rządzących budową i ewolucją gwiazd, oraz budową galaktyki Drogi Mlecznej.

WARUNKI ZALICZENIA:Obecność na zajęciach, zaliczenie kolokwium.Egzamin ustny.

LITERATURA PODSTAWOWA:15. F. Shu, „Galaktyki, gwiazdy, życie”, Prószyński i S_ka, 2003

28

16. M. Kubiak, „Gwiazdy i materia międzygwiazdowa”, PWN, 199417. J.M. Kreiner, „Astronomia z Astrofizyką”, PWN, 1988

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:19. E. Rybka, „Astronomia ogólna”, PWN, 1983

29




Wymagania wstępne: B2




Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Labora tor ium 30 2 V Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:ENGLISH TENSES – EXPRESSING PRESENT, PAST AND FUTURE, EXPRESSING CONDITIONS, MODAL VERBS – EXPRESSING OBLIGATION, DEDUCTION, POSSIBILITY AND ABILITY, PASSIVE VOICE – ITS USE IN SCIENTIFIC PAPERS, SAYING NUMBERS – WHOLE NUMBERS, COMMON FRACTIONS, DECIMALS, READING CALCULATIONS, MATHEMATICAL SYMBOLS AND EQUATIONS; BASIC TERMINOLOGY IN ASTRONOMY AND PHYSICS: MECHANICS, OPTICS, THERMODYNAMICS, ELECTRICITY AND MAGNETICS

EFEKTY KSZTAŁCENIA:

UZYSKANIE POZIOMU B2+ W ZAKRESIE PISANIA, CZYTANIA, MÓWIENIA, SŁUCHANIA

WARUNKI ZALICZENIA:

2 KOLOKWIA W TRAKCIE SEMESTRU, OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH

LITERATURA PODSTAWOWA:18. New English File Intermediate Student’s Book by C. Oxenden, V. Latham-Koenig, P. Seligson19. New English File Intermediate Workbook by C. Oxenden, V. Latham-Koenig, P. Seligson

30

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:20. FCE Use of English by V. Evans

2. Internet articles

31

W S T Ę P D O A N A L I Z Y A S T R O F I Z Y C Z N Y C H C I Ą G Ó W C Z A S O W Y C HW S T Ę P D O A N A L I Z Y A S T R O F I Z Y C Z N Y C H C I Ą G Ó W C Z A S O W Y C H

Kod przedmiotu: 11.0-WFiA-AST-WACC


Wymagania wstępne: Podstawy programowania, podstawy metod numerycznych, analiza matematyczna


Odpowiedzialny za przedmiot: dr Olaf Maron

Prowadzący: dr Olaf Maron

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

5Wykład 15 1V

Egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:5. Ogólna charakterystyka sygnałów6. Analiza widmowa sygnałów okresowych

g. Szereg Fourierah. Określenie widma amplitudowego i widma mocy przebiegu okresowegoi. Zastosowanie szeregu Fouriera do wyznaczania widma amplitudowego i widma

mocy wybranych przebiegów okresowych10. Metody numeryczne analizy widmowej sygnałów

k. zasady przetwarzania analogowo-cyfrowego sygnałul. filtracja cyfrowam. dyskretna postać szeregu Fourieran. dyskretna postać przekształcenia Fouriera – DFTo. szybkie przekształcenie Fouriera – FFTp. metody numeryczne wyznaczania gęstości widmowej

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Umiejętność zastosowania podstawowych metod numerycznych analizy widmowej sygnałów, wyznaczanie widm sygnałów, filtrowanie sygnałów cyfrowych

WARUNKI ZALICZENIA:Zaliczenie na podstawie obecności na wykładach. Zaliczenie 2 sprawdzianów

LITERATURA PODSTAWOWA:20. E. Ozimek, Podstawy teoretyczne analizy widmowej sygnałów21. Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne

32

22. J. Izydorczyk, G. Płonka, G. Tyma, Teoria sygnałów23. notatki z wykładów

33

W Y K Ł A D M O N O G R A F I C Z N YW Y K Ł A D M O N O G R A F I C Z N Y

A S T R O F I Z Y K A W Y S O K I E J R O Z D Z I E L C Z O Ś C I C Z A S O W E JA S T R O F I Z Y K A W Y S O K I E J R O Z D Z I E L C Z O Ś C I C Z A S O W E J

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-WMON

Typ przedmiotu: polski

Wymagania wstępne: Wstępne wiadomości z astronomii, fizyki ogólnej, teorii grawitacji


Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Agnieszka Słowikowska

Prowadzący: Dr Agnieszka Słowikowska

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Wykład 30 2 V Egzamin

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Astrofizyka wysokich rozdzielczości czasowych. Budowa i działanie instrumentów astronomicznych pracujących w modzie wysokiej rozdzielczości czasowej.Fizyka szybkozmiennych obiektów astrofizycznych. Prezentacja bazy danych astronomicznych z zakresu optycznego, rentgenowskiego oraz gamma widma elektromagnetycznego. Omówienie podstawowych własności oprogramowania HEASoft służącego do analizy danych astrofizycznych, głównie rentgenowskich.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:znajomość szybkozmiennych obiektów astrofizycznych, detektorów astrofizycznych działających w reżimie wysokiej rozdzielczości czasowej, posługiwanie się archiwalna bazą danych oraz podstawowa umiejętność ich analizy.

WARUNKI ZALICZENIA:przygotowanie co najmniej dwóch prezentacji dotyczących poruszanych na wykładzie zagadnień.

LITERATURA PODSTAWOWA:- High Time Resolution Astrophysics, Astrophysics and Space Science Library , Vol. 351 Phelan, Don; Ryan, Oliver; Shearer, Andrew (Eds.) , Springer, 2008- AIP Conf. Ser. Vol. 984, „High Time Resolution Astrophysics: The Universe at Sub-Second Timescales, New York 2008

34

http://www.springer.com/series/5664

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:6. dokumentacja dotycząca satelitów astrofizycznych, głównie rentgenowskich i gamma7. http://heasarc.nasa.gov/docs/software/lheasoft/

35

S Y S T E M Y G W I A Z D , S T R U K T U R A W S Z E C H Ś W I ATA IS Y S T E M Y G W I A Z D , S T R U K T U R A W S Z E C H Ś W I ATA I K O S M O L O G I AK O S M O L O G I A

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-SGKO


Wymagania wstępne: Elementarne podstawy Ogólnej Teorii Względności


Odpowiedzialny za przedmiot: Prof. dr hab. Roman Juszkiewicz

Prowadzący: Prof. dr hab. Roman Juszkiewicz

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

1

4

Wykład 30 2VI

Egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:

Wszechświat jednorodny Jednorodność i izotropia. Prawo Hubble’a.

1.1. Przesunięcie ku czerwieni.1.2. Kosmologia Newtonowska. Parametry kosmologiczne.1.3. Kosmologia relatywistyczna. Krzywizna przestrzeni.1.4. Kosmiczne równanie stanu i tempo ekspansji.1.5. Termiczna historia Wszechświata.1.5.1. Wczesny Wszechświat . Era inflacyjna.1.5.2. Bariony. Ciemna materia i ciemna energia.1.5.3. Neutrina i fotony. Promieniowanie tła. 1.5.4. Pierwsze trzy minuty. Nukleosynteza.1.5.5. Era rekombinacji wodoru.1.6. Klasyczne testy kosmologiczne.

Wszechświat niejednorodny1.7. Niestabilność grawitacyjna.

iv. Fluktuacje gęstości.v. Pole prędkości swoistych.

vi. Fluktuacje temperatury tła.2. Pola losowe. Statystyczne miary niejednorodności.3. Wielkoskalowa struktura Wszechświata.4. Symulacje numeryczne.5. Teoria i obserwacje kosmologiczne: stan obecny.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Wiedza o obecnym stanie badań naukowych nad strukturą i ewolucją Wszechświata

36

WARUNKI ZALICZENIA:Zaliczenie ćwiczeń i zdanie egzaminu.

LITERATURA PODSTAWOWA:1. Liddle, Andrew, Wprowadzenie do kosmologii współczesnej , Prószyński i Ska, 2000.2. Jaroszyński, Michał, Galaktyki i budowa Wszechświata , PWN, 1993.3. Hartle, J.B., Gravity: An Introduction to Einstein’s General Relativity , Addison Wesley, 2003. 4. Schutz, Bernard, Wstęp do ogólnej teorii względności , PWN, 2002.5. Landau, L.D., Lifszyc, E.M., Fizyka teoretyczna – Teoria pola , PWN, 1980.6. Peebles, P.J.E., The Large-Scale Structure of the Universe , Princeton University Press, 1980.7. Peebles, P.J.E., Principles of Physical Cosmology , Princeton University Press, 1993.8. Dodelson, Scott, Modern Cosmology , Academic Press, 2003.9. Weinberg, Steven, Gravitation and Cosmology , Wiley & Sons, 1972.10. Weinberg, Steven, Cosmology , Oxford University Press, 2008.11. Mukhanov, Viatcheslav, Physical Foundations of Cosmology , Cambridge University Press, 2005.12. Rowan-Robinson, Michael, Cosmology , Clarendon Press, 1998.13. Binney, James, & Merrifield, Michael, Galactic Astronomy , Princeton University Press, 1998.14. Binney, James, & Tremaine, Scott, Galactic Dynamics , Princeton University Press, 2008.15. Heller, Michał, Granice kosmosu i kosmologii , Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2005.

37

E L E K T R O D Y N A M I K A E L E K T R O D Y N A M I K A

Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-EDYN


Wymagania wstępne: Analiza wektorowa i funkcjonalna, podstawy fizyki


Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Krystyna Lukierska-Walasek prof. UZ

Prowadzący:wykład – dr hab. Krystyna Lukierska-Walasek prof. UZ

ćwiczenia – dr Bogdan Grabiec

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

5Wykład 30 2VI

egzamin


ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Wykład: Analiza wektorowa, podstawowe twierdzenia dla gradientów, dywergencji i rotacji,Współrzędne kuliste.Elektrostatyka, prawo Coulomba,prawo Gaussa, równanie Poissona i Laplace'a.Specjalne metody elektrostatyki: metoda obrazów, metoda rozdzielenia zmiennych, rozwinięcia multipolowe.Pole elektryczne w materii, dielektryki, polaryzacja.Magnetostatyka, siła Lorentza, prawo Biotta-Savarta, prawo Ampera, magnetyczny potencjał wektorowy.Pola magnetyczne w materii, diamagnetyki, paramagnetyki, ferromagnetyki.Siła elektromagnetyczna, prawo Faradaya.Równania Maxwella.Fale elektromagnetyczne w próżni i w ośrodku materialnym.Potencjał skalarny i wektorowy, cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza.Promieniowanie dipolowe.Szczególna teoria względności, mechanika relatywistyczna.Elektrodynamika relatywistyczna, tensor pola elektromagnetycznego, potencjały elektromagnetyczne.

Ćwiczenia: Rozwiązywanie zadań i problemów będących treścią wykładu, a w szczególności:

38

-zastosowanie prawa Gaussa, metoda obrazów i metoda rozdzielenia zmiennych w elektrostatyce, -prawo Ersteda, Ampera, przykłady z klasycznej teorii magnetyzmu.-prądy stałe i zmienne, wybrane przykłady.-fale elektromagnetyczne w próżni i ośrodkach. Dyspersja, tłumienie fal elektromagnetycznych w ośrodku, współczynnik załamania światła.-podstawowych własności przyrządów optycznych.-skrócenie Lorentza, relatywistyczne przekształcenie prędkości. Doświadczenie Michelsona i Morleya.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Poznanie klasycznej elektrodynamiki i umiejętność rozwiązywania zadań.

WARUNKI ZALICZENIA:Wykład: ocena z egzaminu

Ćwiczenia: aktywność na zajęciach, pozytywna ocena z końcowego sprawdzianu.

LITERATURA PODSTAWOWA:8. D. J. Gryffiths,”Podstawy elektrodynamiki”, PWN, Warszawa 2001.2. M. Sufczyński, ”Elektrodynamika”, PWN, Warszawa 1965.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:21. D. Halliday, R. Restnik, ”Fizyka” T2, PWN, Warszawa 2001.

39

W S T Ę P D O A S T R O F I Z Y K I O B I E K T Ó W Z WA R T Y C HW S T Ę P D O A S T R O F I Z Y K I O B I E K T Ó W Z WA R T Y C H

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-WAOZ


Wymagania wstępne: Znajomość rachunku różniczkowego i podstaw fizyki ogólnej


Odpowiedzialny za przedmiot: Krzysztof Krzeszowski

Prowadzący: Krzysztof Krzeszowski

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Wykład 30 2 VI egzamin

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Rodzaje zwartych obiektów: białe karły, gwiazdy neutronowe, czarne dziury.Podstawy ogólnej teorii względnościRozwiązanie Schwarzschilda i własności sferycznie symetrycznych czarnych dziur.Powolna rotacja: precesja geodezyjnych i precesja Lense’a-Thirringa.Czarne dziury Kerra.Budowa białych karłów.Budowa gwiazd neutronowych.Stabilność zwartych obiektów.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Poznanie fizyki zwartych obiektów i rozwiązywania elementarnych zagadnień z zakresu ogólnej teorii względności.

WARUNKI ZALICZENIA:Udział w zajęciach i zdanie egzaminu

LITERATURA PODSTAWOWA:1. Gravity, James B. Hartle, Addison Wesley 20032. Black Holes, White Dwarfs and Neutron Stars, S. Shapiro, S. Teukolsky, Wiley-VCH 20043. Wstęp do ogólnej teorii względności, B. Schulz, PWN Warszawa 20024. Astrofizyka relatywistyczna, M. Demiański, PWN Warszawa 1991

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:1. Zasoby internetowe

40

O B L I C Z E N I A N A U K O W E I M E T O D Y N U M E R Y C Z N EO B L I C Z E N I A N A U K O W E I M E T O D Y N U M E R Y C Z N E

Kod przedmiotu: 11.0-WFiA-AST-Mnum


Wymagania wstępne: Programowanie w dowolnym języku programowania, analiza matematyczna i algebra


Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Krzysztof Maciesiak

Prowadzący: Dr Krzysztof Maciesiak

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Ćwiczenia 75 5 VI Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:1. Interpolacja2. Aproksymacja3. Przybliżone rozwiązywanie równań nieliniowych i ich układów4. Całkowanie numeryczne5. Rozwiązywanie układów algebraicznych równań liniowych6. Obliczanie wartości własnych i wektorów własnych macierzy7. Metody rozwiązywania zagadnień początkowych dla równań różniczkowych zwyczajnych8. Metody rozwiązywania zagadnień brzegowych dla równań różniczkowych cząstkowych

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Umiejętność zastosowania podstawowych metod numerycznych w rozwiązywaniu problemów z astronomii i astrofizyki

WARUNKI ZALICZENIA:Obecność na zajęciach, zaliczenie co najmniej 60% wejściówek, zaliczenie kolokwium, aktywność

LITERATURA PODSTAWOWA:24. Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 199325. R. L. Burden, J. D. Faires, Numerical Analysis, PWS-KENT Publishing Company Boston 1985

41

P R A K T Y K A A S T R O N O M I C Z N AP R A K T Y K A A S T R O N O M I C Z N A

Kod przedmiotu: [ Kliknij i wpisz kod przedmiotu ]


Wymagania wstępne:- Podstawowa znajomość systemu linux- Podstawowa wiedza astronomiczna- Znajomość języka angielskiego


Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Krzysztof Maciesiak

Prowadzący: Dr Krzysztof Maciesiak

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS


Prakt yka 160 V i VI Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:CZĘŚĆ TEORETYCZNA:- Podstawowe astronomiczne układy współrzędnych- Typy teleskopów ich wady i parametry optyczne- Klasyfikacja widmowa gwiazd. Diagram H-R- Gwiazdy zmienne (pojedyncze, podwójne)- Teoria astronomicznych zdjęć cyfrowych- Teoria przeprowadzania obserwacji astronomicznych. Efekty atmosferyczne- Fotometria- Obliczanie jasności wizualnej- Pisanie projektów obserwacyjnych

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA:- Obsługa podstawowych pakietów programu analizy zdjęć IRAF- Nauka obsługi teleskopu optycznego- Przeprowadzenie obserwacji astronomicznych- Redukcja i analiza zdjęć z przeprowadzonych obserwacji- Sporządzenie sprawozdania z obserwacji

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia obserwacji oraz dokonanie analizy wykonanych zdjęć

WARUNKI ZALICZENIA:- zaliczenie egzaminu teoretycznego- napisanie projektu obserwacyjnego- przeprowadzenie obserwacji- napisanie sprawozdania z obserwacji

42

LITERATURA PODSTAWOWA:- Instrukcja techniczna pakietu IRAF (wersja elektroniczna załączona do pakietu)- An introduction to Astronomical Photometry Using CCDs, W.Romanishin, University of Oklahoma 2001 (wersja elektroniczna)- Handbook of CCD Astronomy, Steve B.Howell, Cambridge 2006- Introduction to Astronomical Photometry, E.Budding & O. Demircan, Cambridge 2007- Observing Variable Stars, Novae and Supernovae, Gerald North, Cambridge 2004- Observational Astronomy, D.S.Birney, G.Gonzales, D.Oesper, Cambridge 2006 (2nd edition)- How to Use a Computerized Telescope, M.A.Convington, Cambridge 2005- Celestial objects for modern telescopes, M.A. Convington, Cambridge 2002

43

S E M I N A R I U M L I C E N C J A C K I ES E M I N A R I U M L I C E N C J A C K I E

Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-SEML

Typ przedmiotu: Obowiązkowy

Wymagania wstępne:Zaliczenie podstawowych przedmiotów z poprzednich lat studiów

Język nauczania: PolskiOdpowiedzialny za przedmiot: Prof. Giorgi Melikidze

Prowadzący: Prof. Giorgi Melikidze

Formazajęć

Lic

zba

god

zin

w s

emes

trze

Lic

zba

god

zin

w t

ygod

niu

Sem

estr

Formazal iczenia

PunktyECTS

Studia s tacjonarne

12Seminar ium 45 3 VI Zaliczenie z oceną

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:Dyskusja, pomoc i wyjaśnianie wszelkich wątpliwości związanych z gromadzeniem literatury potrzebnej do egzaminu licencjackiego. Zreferowanie i przedyskutowanie zagadnień z zakresu tematyki egzaminu dyplomowego. Zasady przygotowania i wygłoszenia referatu.

EFEKTY KSZTAŁCENIA:Przygotowanie do egzaminu licencjackiego

WARUNKI ZALICZENIA:Wygłoszenie referatów

LITERATURA PODSTAWOWA:Literatura jest podawana przez prowadzącego, stosownie do tematu i zakresu referatów.

44

kierunek: astronomia -...

Documents