Kebikeç I Sayı 1 . 1995

Kemal Tahir'in AÜT-Feodal Üretim Tarzı Üzerine Okumaları

1 ^ emal Tahir, bir roman yazan olarak psikolojik olandan çok tarihsel olanla

ilgilenmiş edebiyatçılardandır.1 O kadar ki onun romancılığının bu özelliği, roman kişilerinin insan yanlarının silindiğinden bahisle, eleştiri konusu bile edilmiştir." Romanlarının pek çoğu Türk toplumunun tarihselliği üzerine açıklama girişimleri ile doludur. Ona göre roman malzemesi olmak üzere somut gerçekliğin tarihselli-ğinin saptanması son derece önemlidir; bu da çok yönlü bir bilimsel okuma ile gerçekleştirilebilir.3

Nitekim Kemal Tahir, 1967 yılında yayınladığı Yorgun Savaşçı ve özellikle Devlet Ana adlı romanlarıyla, bu yıllarda

Selahattin Hilav, "Kemal Tahir Üzerine", Ede-1

biyat Yazdan, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 1993. &.97

Yalçın Küçük, Bilim ve Edebiyat, İstanbul: Te­kin Yay..t 958, s.226

Hilmi Yavuz, Roman Kavramı ve Türk Romam, İstanbul: Bilgi Yay.. 1977, s.59

Metin Berge

sürmekte olan toplum tipi tartışmalarına katılarak. Yorgun Savaşçı'Ğa "Gavur Doktor"un ağzından Osmanlının nasıl fe­odal olamayacağını; Devlet Ana'Ğa ise henüz kurulan Osmanlı devletinin ne den­li "kerim devlet" olduğunu anlatmıştır.4

Romanları dışında da belirttiği görüşler­le, Osmanlı toplumunu bir ara Asya Üre­tim Tarzı modeli ile açıklayan eğilime ya­kın ve yatkın duran daha sonra, sonradan M.Ali Kılıçbay'ın teorik modelini kurma­yı denediği, Osmanlı Üretim Tarzı deni­lebilecek "orijinal" bir kavramlaştırmaya sahip görünen Kemal Tahir'in, bu yöndeki okumalarını ortaya çıkarmak, romanları­na yönelik edebi eleştirilerden ziyade üretim tarzı tartışmalarıyla ilgili önemli bir ko nuya ışık tutabilir. Daha açık bir deyişle, 1960'lı yıllarda dünyada yeniden canlanan Avrupa dışı toplumların üretim

Kemal Tahir, Yorgun Savaşçı. İstanbul. 1967, s. 141-144; Devlet Ana, İstanbul: Bilgi Yay., 1967

145

Kebikeç I Sayı 1 . 1995 Kemal Tahir

tarzı/toplum tipi kavram laştırmaJarıy la ilgili tartışmalar boyunca, bu kavramın kaynağı olan Marx ile ilgili olarak yapı­lan .başlıca eleştiri, Marx'ın, bu kavramı telaffuz ettiği günlerdeki Avrupa dışı toplumların bilgisinin son derece kıt ve yüzeysel olduğu; hatta bilinen kimi bilgi­lerin sonradan yanlışlanan bir dizi antro­polojik bilgi stoğu ile formüle edildiği yö­nündeydi. Türkiye'de sürdürülen tartış­malar boyunca AUT ile ilgili dile getirilen genel nitelikli bu kavramsal eleştirinin yanısıra özelde Osmanlı toplumunun AÜT ile açıklanmasına elverecek iktisat t

ve toplumsal tarih bilgisine yeterince sa­hip olunmadığı da ima halta ifade edil­miştir.5

Bu noktada Kemal Tahir'in okumala­rını orlaya çıkarmak, başka bir deyişle Osmanlı toplumu ile ilgili görüşlerinin hangi bilgi sloğu ile oluştuğunu ortaya koymak yukarıdaki eleştiriler için sınayı-cı da olabilir.

Bu amaçla. Bağlam yayınlarından 1989'dan itibaren yayınlanmaya başlanan ondörl ciltlik Kemal Tahir'e ait notların, özellikle söz konusu tartışmayla doğru­dan ilgili görünen 8.,1().,11..13. ve 14. ciltleri tarandı. Kemal Tahir'in 1931-1973 yılları arasındaki not defterlerinden derle­nen bu kitaplarda, yazann okuduğu ince­lediği ya da okumak üzere aranacak kitap­larının çoğu eksik künyeleri ile yer al­maktadır. Adı geçen kitapların künyeleri olabildiğince tamamlanmaya çalışıldı. Ancak kimi zaman bir kitap adından mı yoksa bir konu başlığından mı söz edildi­ğinin açık olmadığı yerlerle karşılaşıldı. Sonuçta ortaya çıkan Bibliyografının

-1 Halil Berklay, "Tarih Ç a l ı ş m a l a r ı " . C u m h u r i y e t Devri Türkiye Ansiklopedisi, c.9. İleticim Yay., s.2473

aşağıdaki tasnifi Yazar'ına ait olmayıp onun okumalannı daha iyi görebilmek ve gösterebilmek endişesiyle yapılmıştır.

I. ÇAĞDAŞ OSMANLI - BİZANS KAYNAKLARI

[Ahmed Cevdet Paşa], Tarih-i Cevdet, 12 cilt, 2.tab'ı. İstanbul: Matbaa-i Os­maniye, 1309.

Tezâkir, 4 cilt, yay. Cavit Bay-sun. Ankara: TTK yayını, 1953-1967.

Ali Fuad [Tüıkgeldi], Ricâl-i Mühimme-i Siyasiye, İstanbul. 1928.

Ali Süavi, Ali Pasa'ııın Siyaseti, İstan­bul: Matbaa-i Arlin Asaduryaı 1325.

Diisturnâme-i Emerî, haz. M. H. Yinanç, İstanbul. 1928-29.

Eflaki, Ariflerin Menkabeleri, yay. Tah­sin Yazıcı, 2 cilt, Ankara: TTK yayı­nı. 1959.

Hayrcddin. Vesaik-i Tarihiye-i Siyasiye Tetebhuatt, İstanbul: Ahmed İhsan ve Şürekası. 1326.

"İbn-i Batuta Seyahatnamesi", çev. Şerif Paşa. Türkiye Mecmuast, 1/1 (1333).

|Koçi Bcğ], Koçi Beğ Risalesi, haz. Ali Kemali Aksüt. İstanbul, 1939.

Lugal, Necati (haz.). Karahanlılar: İs­tanbul: Türkiye Basımevi, 1950.

[Ahmed Lülfi Efendi], Liitfi Tarihi, 8 cild. İstanbul: Matbaa-i Amire, 1290-1328.

Mahmul Celalcddin Paşa. Mir'at-ı Haki­kat, İstanbul: Malbaa-i Osmaniye, 1326-27.

Mehmcd Esad Efendi. Üss-i Zafer, İstan­bul. 1293.

Mcmduh Paşa, Isvat-ı Sudur, ['?) Herhal­de Bedâyi-i Asar. İstanbul: Matbaa-i Hayriye ve Şürekası. 1330.

"Mikhael Attaleiates". Fransızca çev. H. Grcgoirc,Byzanıion, 28 (1958).

[Mustafa Naima], Naima Tarihi, der. Ali

146-

Kehikeç I Sayı 1 . 1993 •BERC3E

Canip YSntom. tstaııK.: Vakit Mat-haası. 1926.

LMüneccimhaşı Ahmcd bit) Lüllulluhl. Mürteccımbaşt 'l ar ıhı, Anadolu Sel­çukluları: haz. Hasan FebıîH Turgal. İstanbul: Türkiye Basımevi. 1939;

Neşri, Neşri Tarifti (Kttab-ı Cihaıinit-ma), haz. Faik Reşit Unat - Mehmet Altay Köymen, Birinci Baskı. İstan­bul, 1949.

"Nikeplıai'ûs Bryentıios", Fransızca çev. H. Gîcgoirc.Byz.'iııtion, 23 (1953).

Ruhi Taıihi, (Halil İnanç Nüshası). [Tatarcık Abdullah Etendi!. "Tatarcık

Abdullah Efendi Layihası", tarihi Osmanî Encümeni Mecmuası, yıl 7, (1332).

Keykâvus, Kâbusnâmc (Mercimek Ah­mcd çevirisi), haz. O. Saik Gokyay, İstanbul: Maarif Matbaası. 1944.

II. ASYA-SKLÇLKLU-OSMANLI -BİZANS ARAŞTIRMALARI

Afetinan, "Türk-Osmanlı Tııihinin Ka­rakteristik Noktalarına Bir Bakış", 2. TTK Kongresi (lstanbul-1937), istan­bul. 1943.

Ahmet Refik (Altınay], Anadolu'da Türk Aşiretleri, istanbul 1930.

Akçura. Yusuf, Osmanlı Derlerinin Da­ğılma Devri, İstanbul: Devlet Bası mevi. 1940.

Akdağ, Mustafa, Celali fiyatlar t 1550-Iö03. Ankara: A.U.DTCF yay.. 1963.

Aknemi Grigor, Moğol Tarihi, çev. Hrand D. Andreasyon, İstanbul: t.Ü. Ed. Fak. yay., 1954.

Arsal, Sadri Maksudi, Türk Tarihi ve Hu­kuk, istanbul, 1947.

Barkan. Ö.L., "İ»*'lâ Devirlerinin Koloni-zaiür Türk Dervişleri". Vakıflar Der­gisi .11(1942).

, "Osmanlı İmparatorluğunda Kuru­luş Devrinin Toprak Meseleleri". 2. TTK Kongresi (İstanbul-1^37) İstan­bul. 1943.'

. XV \e X\'l'ıııcı Asırlarda Osman­lı İmpaı aiorluğunda Ziraî Ekonomi­nin Hukuki \c Mali Esasları, Birinci cilt - kanunlar, İstanbul: 1945.

Bıbıcou, Antoniadis.fi. "By/ance et Ic modc de produclion asialique". La Pcnsee, no. 129. Octobrc 1966.

, "Asya Tipi Üretim Tarzı ve Bi­zans", Asya Tip; Ürelim (çev:l.Kes-kinoŞlu) içinde. İstanbul: And yay., 1970.

Bosch, Clemcns, "Tarihle Anadolu", 2. TİK Kongresi, (İstanbul: 1937), İs­tanbul, 1943.

Canale.Jcan Suret. Tropikal Asya'da Ge­leneksel Toplumlar ve Asya Tipi Üre­tim Tarzı Kavramı", Asya lipi Üre­tim (çev:İ.Kcskinoğlu) içinde. İstan­bul: And yay.. 197ü!

Cczar, Mustafa. Osmanlı Tarihinde Le­ventler, İstanbul: İstanbul Güzel Sa­nallar Akademisi yay., 1955.

Cheasnaux. Jean, Asya Tipi Üretim Tar­zının Açtığı Yem Araştırma Alanla­rı". Asya Tipi Üretim (çev:l.Kes-kinoülul içinde, istanbul: And vay., 1970."

ClıiUle. Gordon ty^ğu'nun Prehistoryası

v . . . v„.»cei Aziz Kansu, Ankara, 1946.

Dağlıoğlu, H.T.. XVI. Asırda Bursa, Bur­sa: Vilayet Matbaası. 1948.

Deınirtaş. Faruk, "Osmanlı Devletinde Anadolu'da Kayı lar" , Belleten, 47(1948), s.575-615.

Diehl. Chaı les. La grands prohlemes de THisioire Byzantine, Paris: Armand Colin kiıabevi. 1947.

Divitçioğlu. Sencer, Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu, İstanbul: I.Ü.yay.. 1967.

147

Kebikeç /Sayı 1 . 1995 • Kemal Tahir

, Asya Tipi Üretim Tarzı ve Az Ge­lişmiş Ülkeler, istanbul: Elif yay., 1966.

Engelhardt, A.D., Türkiye ve Tanzimat, Devlet-i Osmaniyenin Tarihi-i Isla­hatı 1826-1882, tere. Ali Reşat, is­tanbul: Kanaat Kitabevi, 1328.

Giese, F., "Osmanlı İmparatorluğunun Teşekkülü Meselesi", Türkiyat Mec­muası, I, s. 151-171.

Grousset, R., Histoire des Croisades el du royaume Franc de Jerusalem,34 c . Paris: 1934.

İnalcık, Halil. "Osmanlı İmparatorluğu-, nun Kuruluş ve İnkişafı Devrinde Türkiycnin İktisadi Vaziyeti Üzerinde Bir Tetkik Münasebetiyle", Belleten, XV/60(1951),s.629-690.

, , Fatih Devri Üzerine Tetkikler ve Vesikalar I, Ankara: TTK yay., 1954

lorga, Osmanlı Tarihi, 5 c., çev. B.Sıtkı Baykal, Ankara: Güney matbaacılık, 1948.

Karamürsel, Ziya, Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, Ankara: TTK yay., 1940.

Kaynar, Reşat, Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat, Ankara: TTK yay.. 1954.

Köprülü, M. F„ "Anadolu'da İslamiyet", Edebiyat Fakültesi Mecmuası, yıl 2, sayı 5.

, Les Origenes de L'empire Otto-man, Paris: 1953.

, "Osmanlıların Etnik Menşei Me­seleleri". Belleten, S.28, s.49.

, "Orta Zaman Türk Hukuk Mües­seseleri", 2.1TK Kongresi, (İstanbul, 1937), İstanbul-1943.

, "Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri Hakkında Bazı Mülahazalar". Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası ,1(1931 ).s. 165.

, Türkiye Tarihi, İstanbul: Kanaat Kütüphanesi, 1923.

, "Orta Zaman TUrk-İslam Feoda­

lizmi", Belleten, V/19(1941). s. 319-334.

Köymcn, M.Altay, Büyük Selçuklu İmpa­ratorluğu Tarihi, l.bas. Ankara: TTK yay.. 1954. _ , "Büyük Selçuklu İmparatorluğun­da Oğuz İsyanı", DTCF Dergisi, c.5(1947),s.l59-173.

Levtchenko, M.V., Byzance des origines â 1453, çev. Pierre Mabillc, Paris: 1949.

Lichteim, Georgc, "Marx'ın Asya Tipi Üretim Tarzı". Asya Tipi Üretim, (çev: İ.Kcskinoğlu) içinde, İstanbul: And yay.. 1970.

Lybyer, A.H.. The Government ofthe Ot-, tornan Empire in ttıc Time of the Su-

leiman the Magnifieent, London: 1913.

Moravscik, Gyula, "Tijrklüğün Tetkiki Bakımından Bizantionolojinin Ehem­miyeti". 2. TTK Kongresi (istanbul 1937). İstanbul, 1943.

Mumcu, Ahmet, Osmanlı Devletinde Si-yaseten Kati, Ankara: 1963.

Necib Asım, Osmanlı Tarihi, 1. c . İstan­bul: Tarih-i Osmani Encümeni neşri­yatı, 1335.

Orhonlu, Cengiz. Osmanlı İmparatorlu­ğunda Aşiretleri İskan Teşebbüsü, İstanbul: I.Ü.Edebiyat Fakültesi yay., 1963.

Ostrogorsky. G., La vie rurale dans TEmpire Byzanline, Paris: 1953.

. Pour T histoire de la fioaliti Byzantine, Bruxelles. 1954.

Ö/.tuna. Yılmaz, Başlangıçtan Zamanı­mıza Kadar Tiirkive Tarihi, 12 cilt. istanbul: Hayal yay., 1963-1967.

Runciman. Stevcn. La civilisation Byzan­tine (30-1453), çev. E.J. Levy, Paris:

' Payot. 1952. Sümer. Faruk. "Türk Aşiretlerine Umumi

Bir Bakış", İktisat Fakültesi Mecmu­ası, U/1 -4.

148-

Kehikeç I Sayı 1 . 1995 BERGE

Tacaıı, Necati, Tanzimat ve Ordu, İstan­bul: Maarif Neşriyatı, 1940.

Texicr, Charles, Küçük Asya, Mütercim: Ali Fuat, istanbul: Matbaa-i Amire. 1339-1340.

Tökin. I. Hüsrcv, Türkiye Koy İktisadiya­tı, Ankara: Kadro Mecmuası Neşri­yatından, 1934.

Turan.Osman. "Türkiye Selçuklularında Toprak Hukuku", Belleten. XCVII, s. 549-74.

., Selçuklu Devri ve Türk-İslam Me­deniyeti, Ankara: Üniversite Basıme­vi, 1965.

_. "Selçuklu Kervansarayları", Bel­leten, XXXXIX,1946, s. 471-967.

Uzunçarşılı, 1. Hakkı, "Ondört ve Onbe-şinci Asırda Anadolu Beyliklerinde Toprak ve Halk İdaresi". 2TKK Kongresi, (İstanbul -1937), İstanbul, 1943.

, "Alaattin Paşa". İslam Ansiklope­disi, c.Ls.282-2&5.

. "Osmanlı Hükümdarı Çelebi Mchmcd Tarafından Verilmiş Bir Temliknamc ve Sasa Bey Ailesi", Belleten, W 11-12, s.389-399.

Halil Hamil Paşa, (Türkiyat Mec muası, c.V'dcn ayrı basım), istanbul: Devlet Basımevi. 1936.

Yakubovskiy. A. Y..Aliınordu ve İnhita­tı, çcv. Hasan Eren. İstanbul: Maarif Vekaleti Rus Alimleri Serisi. 1955.

Yaltkaya. Şerafettin, "Eski Türk Ananele­rinin Bazı Dini Müesseselere Tesirle­ri", 21TK Kongresi. (İstanbul-1937) İstanbul. 1943.

Yinanç, M.Halil. Türkiye Tarihi Selçuklu Devri-Anadolu'nun Fethi. İstanbul: 1944.

. "Ertuğrul Gazi", İslam Ansiklope­disi, c.IV, s.328-337.

, "Danişmendilcr", İslam Ansiklo-

TTK yay.. 1967 VVitlek, Paul. Menteşe Beyliği, çev. O.

Saik Gökyay. Ankara: 1944 . Osmanlı İmparatorluğunun Do­

ğuşu, çev .Fahriye Arık, İstanbul: Şir­keti Mürettibiye Basımevi, 1947

"Ankara Bozgunundan İstanbul'un

pedisi, c.III, s.468-479. , Karakoyunlular, l.bas., Ankara:

Zaptına (1402-1455). (çcv. Halil İnal­cık). Belleten, V1I/ 27 (1943), s. 557-589

III - DİĞER EKONOMİK -TOPLUMSAL TARİH

ÇALIŞMALARI

Abdurrahman Şeref, Tarih Musaheheleri İstanbul: Matbaa-i Amire - Yeni Mat­baa, 1339.

Akçuraoğlu. Yusuf. Siyaset ve İktisat Hakkında Birkaç Hitabe ve Makale, (16 Eylül 1335-23 Nisan 1340) İstan­bul: Yeni Matbaa. 1924.

Akşit, Bahattin. Türkiye'de A: Gelişmiş Kapitalizm ve Köylere Girişi, Anka­ra: ODTÜ Öğrenci Birliği yay.. 1967.

Anour Abdcl-Malik, L'Egypte, Sociâtt Militarie, Paris: 1962.

Arat. R.Rahmeti, "Türklerde Tarih Zaptı", 2.7TA: Kongresi, (Istanbul-1937) İs­tanbul: 1943.

Avcıoğlu, Doğan, Türkiye'nin Düzeni, Ankara: Bilgi yay., 1968.

Babinger. Franz, "Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrcddin", Dergah Dergisi, 11, 1337, s. 5;54;70.

Bayur, Hikmet, Türk İnkilap Tarihi, 3 cilt, İstanbul: Maarif Matbaası. 1940.

Belin, M.. Türkiye iktisadî Tarihi Hak­kında Bir Tedkik, çev. M.Ziya. Maa-

. rif Vekaleti neşriyatı, 1931. Berkcs, Niyazi, Batıcılık, Ulusçuluk ve

Toplumsal Devrimler, istanbul: Yön yay.. 1965.

. 200 Yıldır Neden Bocalıyoruz, 2.basım, İstanbul: İstanbul Matbaa-

149

Kehikec I Sayı 1 . 1995 Kemal Tahir

sı. 1965. Beydeba, Kelile ve Dinme, çev. Ömer

Rıza Doğrul. İstanbul: Milli Eğilim Yay., 1945.

Canning, Lord Stralford, Lord Stralford Canning'in Türkiye Hal ıraları, çev. Can Yücel. Ankara: T.İş Bankası yay.. 1959.

Childe, Gordon. La Naissance de la civi-lisation. [Belki de L'Aııbe de la Civı-lisaıioıı eııropeanne, 4.Basım. Paris: Payot. 1949).

Dcstriİhcs. M., Confidence sur la Turc/u-ie, Paris: 1855.

Driaull. Eduard, Şark Meselesi, müterci­mi Nazif. İstanbul: Muhtar Halit Kü­tüphanesi, 1328.

. Napolyon'un $&.* Siyaseti, Se-lim-i salis ve Napolyon. çev.Köprülü Fuat. İstanbul: Kanaat Kütüphanesi. 1329.

Eckhart. F.. Macaristan Tarihi, çev. 1. Kafcsoğlu. Ankara: TTK yay., 1949

Meydan Lamusse, "Feoalitc", l ? 1 Her­halde "Derebeylik". 3.c. s.569-57.. G.Luforqu<: Tayyib Gökbih'in. Halil İbrahim Bulut. Ergü) Yıldız.

Grousscl, Rene. L'Empire de Levanı, Pa­ris: Payot. 1949.

Guilland. Rodoiphc. "İslamdan Reforma". Ilistnire Üniverselle, 2. cilt içinde, Ed.Rcne Grousset-Emile G.Leonard. Paris: Gallimard Kitabevi. 1957.

Guizot, M., Histoire de la civilisation en europe, Paris: Didier. 1857.

Hartmann, Richard "Umumi Türk Tarihi Çerçevesi İçinde Yeni Türkiye". 2. TTK Kongresi, (istanbul-1937). İs­tanbul 1943.

ibrahim Amir. Mısırda Tarım Meselesi, 1958 C? J.

İncicyan. P. G.. XVIII, Asırda htanbııl, çev. ve notlar: Hrand D. Andreasyaıı. İstanbul: İstanbul Matbuası. !°^6.

Karal. E. Ziya. Tarih Netfart, İstanbul:

Ülkü Basımevi, 1941 Kelile ve Dinine. Beydeba. çev. Ömer

Rıza Doğrul, İstanbul: Milli Eğitim yay., 1945.

Kıvılcımlı. Hikmet. Osmanlılık, [ ? 1 Herhalde Osmanlı Tarihinin Madde­si. İstanbul: Yelken Matbaası. 1974.

Lacostc. Yvcs, Az Gelişmiş Ülkeler, çev. Yaşar Gürbüz. İstanbul: Remzi Kita­be vi, 1965.

Lambert. E., La fonetion dit Droit civil compare, Paris: 1903.

Machiavelli. N.. Le Prince, çev. L. Dcrö-me. Paris: 1928.

Mili, J. Sluart. Principles of Polilical Econonıy. 18481 ? ].

Nizam ul-Mülk. Siyaselname. (Ebu Ali Hasan), Mütercimi Mchmcd Şerif Çavdaıoölu, İstanbul: Scrmet Matbaa­sı. 1954.̂

Özkaya. C. tnayctullafı, Osmanlılık İci>ı-•.'e ve Dünya Milletleri Arasında Türk Milleti. İstanbul: Türkiye yay., 1952.

Ronart. Stephan. La Turauie d'au-jord'hui. Paris: 1937: Bugünkü Tür­kiye, çev. B.T.Şaman. İstanbul: Dev­let Basımevi, 1937.

Rossi, Ettore, "İtalya Kütüphane ve Ar­şivlerinde Türk Tarihine Dair İtalyan­ca ,e Türkçe Mehazlar" 2. TTK Kongresi, (İstanbul-1937) İstanbul, 1943.

Sezer. Baykan, Yunanlılık, (Lisans Tezi), İ.Ü.Edcbiyat Fakültesi Sosyoloji Bö­lümü.. 1968.

Sorcl Albert. Mesele-i Şarkiyye, çev. Yu­suf Ziva. istanbul: Matbaa-i Hayriyye. 1911.'

Sungu. İhsan-Ragıp Ziya Mağda. Türki­ye Ziraat Tarihine Bi> Bakış, Ziraat Vekalati Neşriyatı. 1938.

Şanda Hüseyin Avni. Bir Yarı Müstemle­ke Oluş Tarihi, \ ? J Belki de Reaya ve KövlıT İstanbul: Habora Kitabevi, 1970."

150-

Kehikeç I Sayı 1 . 1995 BERGE

Şapolyo. Enver Behnan, Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat D-v' Tarihi, is­tanbul: Güven yay. (Tarihsiz).

Taeschner. Franz. İslam Ortaçağında Fütüvvet Teşkilatı [Das Fıuuwwa -Rittertum des Islamischen Mittelal-lers, Lcipzig. (ayrı basım) olabilir],

Tepedclinoğlu. Nizamettin Nazif. İlân-t Hürriyet ve II.Abdülhamid Han, is­tanbul: Yeni matbaa. 1960.

Thicrry. Augustin, Histoire de ta conque-te de L'Angleterre par les Normands, Paris: Garnier Freres, 1867.

Tongur. Hikmet. Türkiye'de Genel-Kul­luk, Teşkil ve Görevlerinin Gelişimi, Ankara: Kanaat Busımevi. 1946.

Toynbce, Arnold, "Dünya Tarihinde Os­manlılığının Durumu". İstanbul'un 500.Fetih Yılı Konferansı: Amerikan Felsefe Derneği. 1953.

_. "Tarih Üzerine İki Konferans". 20-21 Kasım 1962'de l.Ü.Edebiyat Fakültesi Konferans Salonunda veril­miş.

_, Le Monde et L'occident, Paris: Editions Gouthier. 1964.

Truhelko, Ciro, "Bosna'da Arazi Mesele­sinin Tarihi Esasları". Türk Hukuk İk­tisat ve Tarih Mecmuası, I (1943). s. 43.

Tugay. Asaf. Saray Dedikoduları ve Bazı Maruzat, İstanbul: Ersa Matbaacılık, 1963.

Ülgener. Sabri, İktisadî İnhitat Tarihinin Ahlak ve Zihniyet Meseleleri, İstan­bul: İsmail Akgün Matbaası, 1951.

Ünvcr. Süheyl. "Ortaçağda Türkçe", 2. TTK Kongresi, (İstanbul-1937) istan­bul. 1943.

Weber. Georges. Histoire du Moyen Age 2 cilt, çev.J.Guillaumc, Paris: 1874.

Yusuf Has Hacib, Kuıadgıı Bilig, 3 cilt, İstanbul: Alaattin Kral Basımevi.

Zeydan. Corci. Medeniyet-i tslamiye Ta­rihi, 3 cilt. çev.Zeki Megamız. İstan­

bul: İkdam Matbaası, 1328-1329.

IV- MARXİST OKUMALAR

Astcr. Ernst von. Felsefe Tarihinde Türk-ler, İstanbul: 1938.

Astravitianov, K.. Esauisse de L'econo-mique-Formations precapitalistes, Varşova: 1951.

Banu, lon, "İlkçağ Doğu Felsefesi Açısın­dan 'Asya Tipi' Sosyal Oluşum, Asya Tipi Üretim, çev.İ.Keskinoğlu. İstan­bul: And yay., 1970s içinde [Bu yazı daha önce La Pensâe'mn No: 132, Avril 1967 sayısında yayınlandı].

Bcdclvar, D. K., "Marxizm ve Eski Hin­distan", India Todav, [?], Bombay, vol.l,No:3, 1961.

Bourgin. Georges-Pierre Rimbert, Sosya­lizm, çev.Ahmel Argın, İstanbul: Tan Matbaası, 1966.

Cilas. Milovan, "Qucstions actuelles du Socialisme". (?). No:17. Avril-Mais' 1953.

Engcls, Friedrich, Lııdwig Feurbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu, çev. Nizamettin Burhan. İstanbul: Sosyal yay., 1962.

, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devle­tin Kökeni, Ankara: Sol Yay., 1967.

.Anti-Dühring, Paris: 1950. Godclier, Maurice. La notion de mod de

Producüon asiatique, 1963. , "Asya Tipi Üretim tarzı ve Marxist

Şemalara Göre Toplumların Evrimi". Asya Tipi Üretim, (çev. l.Kcskinoğlu) içinde. İstanbul: And yay.. 1970

Goldmann. Lucicn. Diyalektik Araştır­malar, Paris: Gallimard, 1959.

Hilav, Sclahattin, "Asya Tipi Üretim Tar­zı ve Türkiye Sosyalist Hareketi, As­ya Tipi Üretim, (çev: İ.Keskinoğlu), İstanbul: Ant yay., 1970.

. 100 Soruda Felsefe El Kitabı, İs­tanbul: Gerçek yay., 1970.

151

Kebikeç/Say* 1 . 1995 Kemal Tahir

Kıvılcımlı, Hikmel, Tarih Devrim ve Sosyalizm, İstanbul: Son Telgraf Matbaası, 1965. , Türkiye'de Kapitalizm, İstanbul: Mele Matbaası. 1965.

Koçtürk.Osman Nuri, Yeni Sömürgecilik Açısından Gıda Emperyalizmi, An­kara: Toplum yay., 1966.

Lefebvre, Henri. Sosyalist Dünya Görü­şü, çev.Erol Aydınlık, İstanbul: Hür yay., 1965.

, Marx'm Sosyolojisi, çev. S. Hilav, İstanbul: Öncü Kitabevi, 1968.

Lenin.V, İ„ Le Developpement du Capi-, talism enRussie, 1898 (?).

Lüxemburg. Rosa, Osmanlı Devleti ve Alman Emperyalizmi, çev. Aziz Ziya Sertel. İstanbul: Sertel Matbaası. 1941.

Marcus, tL,Sovyet Mar.xizmi, çev.Seçkin Çağan, İstanbul: May yay.. 1968.

Martinet, Giles, Çağımızda Mandan, (?) Marx, Kari, Capital, 3.Kitap, c.VIII, Pa­

ris: Edilions Socialcs, 1950. , Kapital, çev, M. Selik, c. 1,Kitap

1, Ankara: Sol yay.. 1967. , "An Essay on Richard the Distribu-

tion thc Wcalth". 1831. . Friedrich Engels. Alman ideolojisi

çev. Hüseyin Boz, İstanbul: Taban yay.. 1976.

. Seçme Eserler, c. 1 [?].

. Le 18 Brumaire de Louis Bonapar-le.çev: Marcel Olivier, Paris: 1928.

. Lui Bonapart'm Darbesi, İstanbul: İzlcm yay., 1967.

, Kapitalizm Öncesi Ekonomi Şekil­leri, çev. M.Belli, Ankara: Sol vay., 1967.

Mclckcchvili, G. A., "Eski Doğu Toplum­larında Kölelik, Feodalizm ve Asya Tipi Üretim Tarzı", Asya Tipi Üre­tim, (çev: Î.Keskinoğlu) içinde , is­tanbul: And yay., 1970.

Parain. Charles, "Akdeniz Bölgesinde

Ön-Tarih Devirleri ve Asya Tipi Üre­tim tarzı", Asya Tipi Üretim, (çev: î. Keskinoğlu)içinde, İstanbul: And yay.. 1970.

Wiltfogel, Kari, Oriental Despotism: Compurative Study of Total Power, Ncw Haven: Yale Univ.Press ve Ox-ford Univ.Pres 1957.

152-