Foto: Hans Roggen

KaderDigitaal

KaderDigitaal - maart 2019 - 1

Jaargang 6 - nummer 3 - KaderDigitaal - maart 2019

Geslaagd AVS-congres op 15 maartHonderden schoolleiders en andere belangstellenden bezochten vrijdag 15 maart het jaarlijkse AVS-congres in

Nieuwegein. De dag startte anders dan gebruikelijk, omdat schoolleiders hun stem konden laten horen in het

kader van de nieuwe actie ‘#wijschoolleiders drukken onze stempel‘. Een goed inhoudelijk programma, een

volle informatiemarkt, een enerverende afsluiting en de mogelijkheid om ideeën uit te wisselen en te netwerken,

zorgden voor een geslaagde dag.

Vroege congresgangers konden meedoen aan een live peiling. Op een actiewand lieten schoolleiders weten wat zij wél nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen. De meeste krokodil-lenstickers werden geplakt bij het onderwerp ‘loon naar werken: een eerlijk en passend salaris’. Bij een videopraatpaal konden schoolleiders in dertig seconden hun boodschap aan de politiek doorgeven.

Op het podium, na een film met een overzicht van de diverse #wijschoolleidersacties van het afgelopen half jaar, konden deel-nemers ook aangeven of ze het met stellingen eens zijn die gaan over de aanleiding van de acties. Alle stellingen kregen, onder luid klepperende rode klaphandjes, veel bijval van de aanwezige schoolleiders.

Na dit actiemoment licht AVS-voorzitter Petra van Haren het thema Leiderschap in 4D toe. Die D’s staan voor Duidelijk, Dicht-bij, Delend en Dynamisch. De Leidse universitair docenten Maar-ten Lamers en Peter van der Putten legden vervolgens de relatie tussen robots en mensen uit, en wat het onderwijs daarmee kan doen. Vervolgens gingen de deelnemers uiteen naar een van de plenaire sessies of workshops (van Jeroen Driessen, Arnold Jonk, Antoon Sturkenboom en Zachary Walker/John Amaechi). In de ruime lunchtijd was het mogelijk ‘prikkelende pitches’ te volgen via een koptelefoon en de informatiemarkt te bezoeken.

Ernst-Jan Stigter, directeur van Microsoft Nederland, ging in de centrale afsluiting in op de positie van het onderwijs in het maat-schappelijke en sociale domein. Dit eindigde in een tweegesprek met Roelf Willemstein, onder leiding van Job Christians, direc-teur/eigenaar van Onderwijs Maak Je Samen. Tevens markeerde dit het afscheid van Roelf Willemstein, die na meer dan twintig jaar bestuurder en directeur bij de AVS en het AVS Centrum Educatief Leiderschap geweest te zijn, nu met pensioen gaat. Sym-bolisch werd hij uit deze functie ‘gesmeten’ door ex-topjudoka Ziggy Tabacznik. Bij de ‘Drinks & Bites’, met muzikale omlijsting door een walking dj, namen veel (ex-)collega’s en andere bekenden afscheid van Roelf Willemstein.

Lees ook:

Live peiling op AVS-congres over wat schoolleiders nodig heb-ben voor hun werk’Het is zaak om keihard het enorm oplopende schoolleiderste-kort aan te pakken’Bekijk de fotoreportage op pagina 3

AVS-adviseur Ruud de Sain kan uw vragen beantwoorden met betrekking tot onder andere: coaching, mediation, confl ictbemiddeling, visieontwikkeling en profi lering, organisatieadvies en intervisie. AVS-adviseur Tom Roetert is onder andere gespecialiseerd in: coaching, personeelszorg, teambuil-ding, loopbaanmanagement en professionele cultuurverandering.

Ruud de Sain: 06-10882492 of r.desain@avs.nl / Tom Roetert: 06-12945938 of t.roetert@avs.nl

KaderDigitaal - maart 2019 - 2

Scholen in provincie Utrecht geschrokken door schietincident in Utrecht

Veel scholen in de provincie Utrecht moesten op 18 maart hun deuren dicht houden vanwege het schietincident

in Utrecht in een Utrechtse tram. Kinderen waren aangedaan door het nieuws en werden soms eerder opgehaald

door hun ouders. De AVS is ook diep geschokt door deze verschrikkelijke daad in de stad waar zij gevestigd is.

Basisscholen in de stad Utrecht moesten, op last van de politie, de hele dag hun deuren dichthouden. Kinderen mochten in de pauze niet buitenspelen. De leerlingen mochten alleen naar huis als ze werden opgehaald door hun ouders. In het Jeugdjournaal vertel-den kinderen dat ze bang waren of dat ze moesten huilen.

Ook andere scholen in de provincie Utrecht hielden de kinderen binnen vanwege de afgekondigde alarmfase 5. Veel sportactivitei-ten buiten werden ook afgelast.

Het was een onwerkelijke en onzekere situatie. Schoolleiders en leraren deden hun best de kinderen gerust te stellen. Ook veel ouders waren bezorgd. Het Jeugdjournaal richtte een pagina inmet tips over hoe je met dit soort nieuws kunt omgaan.

Door het hele land hingen vlaggen op overheidsgebouwen half-stok voor de slachtoffers van dit schietincident.

De pensioenmanifestatie die op maandagmiddag 18 maart zou worden gehouden, werd ook geannuleerd, omdat alle politie-mensen werden opgeroepen. Het is nog onbekend of deze op een ander moment gaat plaatsvinden.

Links

Kinderen geschrokken van nieuws uit Utrecht (NOS Jeugd-journaal)Wat te doen met vervelend nieuws? (NOS Jeugdjournaal)

Verder in deze KaderDigitaalScholen in provincie Utrecht geschrokken door schietincident in Utrecht 2Fotoreportage AVS-congres ‘Leiderschap in 4D’ 3Schoolleiders en leerkrachten positief over effecten werkdrukakkoord 4Actie #wijschoolleiders drukken onze stempel 5Grote opkomst landelijke staking in Den Haag 6Tweede Kamer pleit voor minder administratieve rompslomp bij Passend onderwijs 6Monitor IBP: ‘Scholen goed bezig met informatiebeveiliging en privacy’ 7Hoogte schoolkosten voor 97 procent ouders niet van invloed op schoolkeuze 8Voortgang functiebeschrijvingen adjunct-directeur en directeur 8Politieke jongerenorganisaties bezorgd over kansenongelijkheid in het voortgezet onderwijs 9Uiterlijk 1 november aanvragen subsidie cultuureducatie 9Digitale vaardigheden meten 10Pilot Technologie en toepassing volgend schooljaar uitgebreid 10Aanmelding voor traject Excellente School 2019 gestart 10Nieuwe handreiking Ouderraadpleging op infowms 11‘Engels in groep 1 heeft weinig zin’ 11

Prikkelende pitches

Petra van Haren

Actie

Actie

Maarten Lammers (R) en Peter van der Putten

Informatiemarkt

Ernst-Jan Stigter (L), Job Christians en Roelf Willemstein

Jeroen Driessen Workshop

John Amaechi Zachary Walker

Arnold Jonk Workshop

Antoon Sturkenboom

Ziggy Tabacznik smijt Roelf Willemstein uit functie Drinks&Bites/Walking DJ

KaderDigitaal - maart 2019 - 3

Fotoreportage AVS-congres ‘Leiderschap in 4D’Een goed inhoudelijk programma, een volle informatiemarkt, een enerverende afsluiting en de mogelijkheid om

ideeën uit te wisselen en te netwerken, zorgden voor een geslaagde dag. Foto’s: Hans Roggen

KaderDigitaal - maart 2019 - 4

Eerdere peiling AVS: driekwart schoolleiders tevreden over werkdrukakkoord

Schoolleiders en leerkrachten positief over effecten werkdrukakkoord

De inzet van het extra budget vanuit het werkdrukakkoord leidt daadwerkelijk tot werkdrukverlichting onder

leerkrachten. Het geld wordt het vaakst besteed aan de inzet van een of meer (extra) onderwijsassisten(ten). Dat

blijkt uit onderzoek onder bijna 600 po-leerkrachten van DUO Onderwijsonderzoek & Advies. Een eerdere peiling

van de AVS gaf bijna driekwart van de respondenten aan tevreden te zijn met het werkdrukakkoord.

In februari 2018 hebben de onderwijsvakbonden, waaronder de AVS, met de PO-Raad en onderwijsminister Arie Slob het werkdrukakkoord afgesloten. Elke basisschool heeft in schooljaar 2018/2019 recht op 155 euro per leerling in het kader van het werkdrukakkoord. Onlangs is bekend geworden dat scholen de toegezegde extra middelen sneller tot hun beschikking krijgen. Het bedrag gaat vanaf schooljaar 2019/2020 al omhoog naar 333 miljoen euro. De school mag zelf bepalen hoe dit bedrag te besteden.

Lagere werkdrukUit het onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek blijkt dat van alle ondervraagde leerkrachten 91 procent weet hoe het extra budget vanuit het werkdrukakkoord op hun school is/wordt besteed. Van deze groep zegt maar liefst 63 procent dat de inzet van dit budget een (positief) effect heeft op hun persoonlijke werkdruk: zij zeggen een enigszins of sterk lagere werkdruk te ervaren door de inzet van dit extra budget. Een derde (33 procent) ervaart persoonlijk (nog) geen lagere werkdruk door de inzet van het extra budget.

OnderwijsassistentenDe meerderheid van de leerkrachten (54 procent) geeft aan dat dit extra budget wordt uitgegeven aan de inzet van (extra) onderwijsassistent(en). Daarnaast geeft een derde van de leer-krachten aan dat het budget wordt uitgegeven aan groepsleer-krachten (32 procent) en vakleerkrachten (eveneens 32 procent), zoals een gymleerkracht of een leerkracht voor creatieve vakken. Bijna één op de vijf leerkrachten (18 procent) geeft aan dat het budget aan teamondersteuners (bijvoorbeeld een conciërge) wordt besteed en één op de tien geeft aan dat het extra budget wordt gebruikt om te investeren in meer en/of betere ICT-middelen.

Kritische houding Van de leerkrachten heeft de helft (49 procent) er geen vertrou-wen in dat onderwijsminister Arie Slob de komende jaren actief zal blijven werken aan het verlagen van de werkdruk, 16 procent heeft daar wel vertrouwen in.Tevens geeft een meerderheid van de leerkrachten (59 procent) aan dat het extra budget dat de school krijgt in het kader van het werkdrukakkoord een ‘druppel op de gloeiende plaat is’.

Peiling AVSUit de in februari 2019 gehouden peiling van de AVS, waaraan 728 respondenten meededen, blijkt dat 98 procent van de school-leiders samen met het team overlegd heeft over de inzet van de werkdrukmiddelen. Voor komend schooljaar is op 48 procent van de ondervraagde scholen duidelijkheid over de inzet van de werk-drukmiddelen. Deze worden het vaakst ingezet voor onderwijsas-sistenten (30 procent) of extra leerkrachten (23 procent). Bijna driekwart (73 procent) is tevreden met het werkdrukakkoord. Wel wordt in 8 procent van de gevallen aangegeven dat er geen volledige handelingsvrijheid op schoolniveau is verkregen vanuit het bestuur. Dat vindt de AVS zorgelijk. In een brief aan minister Slob schrijft AVS-voorzitter Petra van Haren: “In het kader van autonomie en de afspraken in het werkdrukakkoord blijft dit een aandachtspunt.”

Kader Primair 8 (april) heeft als thema ‘Het werkdrukakkoord, een jaar later’. Daarin komt de uitslag van de peiling van de AVS uitgebreid aan de orde.

Ondertekening van het werkdrukakkoord, februari 2018 (foto: Martijn Beekman)

Lees ook:

Meer geld voor verlagen werkdruk eerder beschikbaarNieuwe tool berekening werkdrukmiddelen

KaderDigitaal - maart 2019 - 5

Hoe meer schoolleiders meedoen aan de acties, hoe krachtiger onze stem!

Actie #wijschoolleiders drukken onze stempelSchoolleiders in het primair onderwijs hebben een hoge werkdruk door de 23 beleidsthema’s waar zij verant-

woordelijk voor zijn. Naast hun reguliere werk zijn ze ook vaak ‘manusje van alles’, mede door de personeels-

tekorten in de sector en een gebrek aan ondersteunende functies in de school. De AVS en CNV Schoolleiders

roepen (adjunct-)directeuren in het primair onderwijs daarom op actie te voeren door van 11 maart tot 11 juni

2019 te laten zien welke oneigenlijke of wellicht overbodige taken zij uitvoeren: wat hebben ze niet nodig om hun

functie goed te vervullen?

Zo wordt de vaak veel te hoge werkdruk van de beroepsgroep zichtbaar en maken de AVS en CNV Schoolleiders duidelijk dat (adjunct-)schooldirecteuren strategischer gepositioneerd moeten worden. Door de veelheid aan oneigenlijke taken komen school-leiders hier nu onvoldoende aan toe. Dit bedreigt op zowel de korte, maar vooral ook op de lange termijn, de kwaliteit van de school en het onderwijs.

Hoe kunnen schoolleiders meedoen?Leden van de AVS (en CNV Schoolleiders) hebben per e-mail een digitale actiestempel (zie download) ontvangen, die zij van 11 maart tot 11 juni 2019 op alle (administratieve) werkzaamheden kunnen ‘plakken’ die ze niet zou moeten doen, of op andere zaken die ze niet kunnen gebruiken om hun werk als schoolleider goed te doen. Actievoerders delen dit indien mogelijk ook via actie@avs.nl en/of gebruiken de actiestempel op Twitter met gebruik van onder andere #wijschoolleiders en @schoolleider.

Waarom deze actie?Met deze actie zet de AVS haar eigen, vanaf september 2018 ingezette actielijn voort voor meer erkenning en waardering van het vak schoolleider. Na de brandalarmactie volgden respectie-velijk een out of office actie, het e-mailbombardement richting onderwijspolitici en een week geen vervanging regelen voor zieke leerkrachten. Tussentijds werd met minister Slob en de onderwijswoordvoerders uit de Tweede Kamer gesproken over de problematiek van schoolleiders, mede naar aanleiding van deze acties.

Naast de acties is de AVS op dit moment volop in gesprek aan de cao-tafel. De positie en beloning van schoolleiders in het primair onderwijs komt nadrukkelijk aan bod, gekoppeld aan onderzoek naar hun taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden op het gebied van strategie, onderwijs, personeel en bedrijfsvoering.

Meer erkenning en waarderingHet vak van schoolleider verdient meer erkenning en waardering, als onderdeel van de brede vraag naar investeren in het primair onderwijs. Met het oog op de oplopende tekorten zijn acties door en voor schoolleiders noodzakelijk. Deze maken de complexe inhoud van het schoolleiderschap zichtbaar en wat er nodig is om het vak goed uit te kunnen oefenen. Het gaat om de belangrijke rol en positie die (adjunct-)directeuren hebben voor de kwaliteit en continuïteit van onderwijs en hun verbindende rol naar sharehol-ders en stakeholders van de school. De AVS wil bereiken dat zowel politiek als maatschappelijk, maar ook bij de sociale partners, draagvlak ontstaat voor het verminderen van werkdruk en het verbeteren van het salaris van schoolleiders. De AVS gaat voor:

• Eerlijk salaris voor schoolleiders• Gebalanceerd functiehuis• Voldoende ondersteunende functies in de school• Ontwikkeltijd en ruimte voor innovatie van het onderwijs Download

Actiestempel krokodil

KaderDigitaal - maart 2019 - 6

Grote opkomst landelijke staking in Den HaagOngeveer 40.000 onderwijsprofessionals uit alle onderwijssectoren hebben vrijdag 15 maart op het Malieveld in

Den Haag gestaakt. De betogers eisten meer geld en minder werkdruk. Op Twitter lieten ze ook van zich horen

via de hashtag #investeerinonderwijs. De AVS hield haar jaarlijkse congres voor schoolleiders op 15 maart.

De staking, die onder andere door de AOb was georganiseerd, beoogde dat de hele onderwijssector zou meedoen. Veruit de meeste betogers waren echter afkomstig uit het basisonderwijs. De AOb meldt op haar site dat er minimaal 2600 scholen hun deuren sloten.

De AVS, CNV Onderwijs en de sectororganisaties PO-Raad en VO-raad ondersteunden de staking niet. De AVS, die op die dag haar jaarlijkse congres hield waar bij aanvang acties specifiek voor schoolleiders plaatsvonden, vond een staking niet het juiste mid-del nu de cao-onderhandelingen nog bezig zijn. AVS-voorzitter Petra van Haren: “De AVS steunde de lerarenstaking niet, omdat

de specifieke inzet en het perspectief van schoolleiders hier bui-ten beeld bleven. Wij voeren actie voor een brede agenda. Staken is een ultiem middel als je geen andere ingang meer hebt.”

Tweede Kamer pleit voor minder administratieve rompslomp bij Passend onderwijs

De Tweede Kamer vindt dat het minder ingewikkeld moet worden om onderwijs en zorg te regelen voor kinde-

ren van wie duidelijk is dat zij ernstige beperkingen hebben op fysiek en mentaal gebied. Voor deze leerlingen

moeten nu op verschillende plekken budgetten worden aangevraagd. Een belangrijk pijnpunt is de looptijd van

de toelaatbaarheidsverklaring (tlv). Samenwerkingsverbanden geven een tlv af voor één, twee of drie jaar, terwijl

duidelijk is dat er voor de hele schoolperiode een tlv nodig is. De motie hierover, ingediend door Eppo Bruins van

de CU, wordt kamerbreed gesteund

De schoolperiode van leerlingen in het speciaal onderwijs loopt tot en met het jaar waarin ze 20 worden. Maar de Kamerleden Lisa Westerveld (SP) en Kirsten van den Hul (PvdA) stellen vast dat leerlingen niet altijd de tijd krijgen zich optimaal te ontwikke-len. Daarom willen zij dat de regering met samenwerkingsverban-den afspreekt om het ontwikkelingsperspectief leidend te laten zijn en de eindleeftijd waarop leerlingen van school gaan, indivi-dueel aan te passen. Ook deze motie is kamerbreed gesteund.

Downloads en links

Motie over toelaatbaarheidsverklaringen afgeven voor de gehele schoolperiodeMotie over de eindleeftijd waarop leerlingen de school verlaten Alle moties over Passend onderwijs

Lees ook:

’Het is zaak om keihard het enorm oplopende schoolleiderste-kort aan te pakken’Live peiling op AVS-congres over wat schoolleiders nodig heb-ben voor hun werk

Vragen?

Raadpleeg de AVS Helpdesk voor al uw vragen over de actualiteit of andere vakgerelateerde kwesties, tel. 030-2361010 of helpdesk@avs.nl

KaderDigitaal - maart 2019 - 7

Veel leraren weten echter niet hoe ver hun school is met IBP

Monitor IBP: ‘Scholen goed bezig met informatiebeveiliging en privacy’

Een groot deel van de schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs geeft aan maatregelen te nemen

om de informatiebeveiliging en privacy (IBP) goed te organiseren. Dat blijkt uit de Monitor IBP van Kennisnet, de

PO-Raad en de VO-raad. De begeleidende enquête werd door 1636 beleidsbepalers en onderwijswijsprofessio-

nals ingevuld.

Scholen zijn al enige tijd bezig om aan de nieuwe privacywetge-ving (AVG) te voldoen die in mei 2018 is ingegaan. Om een repre-sentatief beeld te krijgen van de stand van zaken in het onderwijs, voerden Kennisnet, de PO-Raad en de VO-raad in 2018 onder-zoek uit. Daaruit blijkt dat driekwart van de po-schoolbesturen en 85 procent van de vo-schoolbesturen afspraken maakt over IBP, het beleid op orde heeft en beveiligingsmaatregelen heeft genomen. Slechts 1 procent in het po en 0 procent in het vo zegt nog niet gestart te zijn.

Privacy-administratieLeraren en ondersteunend personeel hebben instructies gekregen over hoe ze veilig en verantwoord omgaan met de gegevens van leerlingen. Zo vragen 98 procent van de scholen in het po ouders toestemming voor het gebruik van foto’s en video’s van leerlingen. In het vo doen 89 procent van de schoolbesturen dit, 10 procent is hier nog mee bezig. Schoolmedewerkers blijven wel behoefte hebben aan praktische informatie en voorlichting over privacy en beveiliging.

Onvoldoende inzichtMet name leerkrachten in het po hebben onvoldoende inzicht in hun verantwoordelijkheden rond IBP, terwijl de benodigde documenten hiervoor wel beschikbaar zijn gesteld. Zowel bij le-raren in po als vo is weinig bekend hoe ver hun school is met IBP.

Zij zeggen geen inzicht te hebben in de voortgang of denken dat bepaalde onderdelen nog niet zijn gestart.

Functionaris gegevensbeschermingVeel schoolbesturen voldoen ook aan de eis van de privacywet om een interne privacytoezichthouder aan te wijzen: de functionaris gegevensbescherming (FG). Twee op de drie schoolbesturen in het basisonderwijs heeft dit geregeld. In het voortgezet onderwijs hebben 90 procent van de schoolbesturen zo’n functionaris. Bijna vier op de vijf schoolbesturen in het basis- en voortgezet onder-wijs maakt ook afspraken over IBP met leveranciers van software-systemen.

Voor onderwijsprofessionals is er veel informatie beschikbaar waarmee zij inzicht krijgen hoe zij op school veilig en verant-woord kunnen omgaan met privacy, zoals de aanpak IBP van Kennisnet (ism PO-Raad en VO-raad) en een pakket met nieuws-brieven en voorlichtingsvideo’s.

Downloads en links

Monitor IBP 2018Aanpak IBP voor po en voNieuwe privacywet (AVG)Negen animaties en bijbehorende nieuwsbrieven

KaderDigitaal - maart 2019 - 8

Hoogte schoolkosten voor 97 procent ouders niet van invloed op schoolkeuze

Voor 3 procent van de ouders is de hoogte van de schoolkeuze van invloed op hun schoolkeuze. Dit is het geval

bij zowel het primair als voortgezet onderwijs. Dit blijkt uit de Schoolkostenmonitor 2018-2019.

In het primair onderwijs vindt 30 procent van de ouders dat de schoolkosten (zeer) laag zijn. Maar 15 procent van de ouders vindt deze kosten (zeer) hoog. De overige 55 procent vindt de kosten laag noch hoog. Ondanks dit meningsverschil is de hoogte van de kosten voor bijna alle ouders (97 procent) niet van invloed geweest op de schoolkeuze van hun kind.

Vrijwillige ouderbijdrageOngeveer twee derde van de ouders voelt zich verplicht om de vrijwillige ouderbijdrage te betalen, ondanks het vrijwillige karakter. De monitor geeft aan dat het aandeel scholen met een lage vrijwillige ouderbijdrage (maximaal 11 euro) behoorlijk is toegenomen (naar één op de vijf scholen). Desondanks is het gemiddelde bedrag tussen 2014 en 2018 nauwelijks afgenomen: dat ligt rond de 40 euro. Naast de ouderbijdrage vragen scholen soms aanvullende bijdragen voor excursies, leermiddelen en/of ondersteuning. Kortingen of vrijstellingen op de vrijwillige ouderbijdrage komen in de praktijk weinig voor. Driekwart van de po-scholen geeft nooit een korting of vrijstelling. Ongeveer een derde van de scholen (30 procent) geeft aan dat zij voorzieningen hebben voor extra financiële tegemoetkomingen ter vermindering van de aanvullende bijdragen. Er zijn vrijwel geen scholen (3 procent) die alternatieven in reisjes en excursies bieden van verschillende prijsklassen. Ruim twee derde van de scholen (70 procent) geeft ok aan geen kosteloos alternatief te bieden als leerlingen niet kun-nen/willen deelnemen aan excursies en reisjes.

Voortgezet onderwijsIn het vmbo zijn de totale schoolkosten sinds het schooljaar 2006-2007 gedaald. Bij havo en vwo is een lichte stijging te zien. De kosten voor de vrijwillige ouderbijdrage zijn de afgelopen jaren gestegen.De helft van de ouders in het vo vindt de schoolkosten noch hoog, noch laag. Ruim 40 procent vindt de schoolkosten (zeer) hoog en 10 procent vindt deze (zeer) laag. Twee derde van de ouders geeft aan (zeer) tevreden te zijn over de informatieverstrekking door de school rondom de hoogte en de besteding van de schoolkosten.

Kortingen of vrijstellingen op de vrijwillige ouderbijdrage komen binnen het vo weinig voor. 85 procent van de scholen geeft nooit een korting of vrijstelling. Bijna de helft van de scholen (46 procent) geeft aan dat zij een voorziening hebben voor extra financiële tegemoetkoming naar ouders ter vermindering van de schoolkosten. Bijna een derde van de vo-scholen (29 procent) geeft aan dat ze alternatieve leermiddelen van verschillende prijsklassen aanbieden. Ruim 40 procent van de scholen biedt een kosteloos alternatief als ouders (aanvullende) leermiddelen, mate-rialen of gereedschappen niet kunnen of willen betalen. Ruim de helft geeft aan ICT-middelen van verschillende prijsklassen aan te bieden.

Uit het onderzoek bleek dat bijna alle scholen vermelden dat de ouderbijdrage vrijwillig is, zoals wettelijk is voorgeschreven. Verder stelt de inspectie vast dat er grote verschillen zijn in de hoogte van de gevraagde bedragen.

Voortgang functiebeschrijvingen adjunct-directeur en directeur

De conceptbeschrijvingen van de functies van adjunct-directeur en directeur zijn onlangs aan de cao-tafel

besproken.

Voor de conceptbeschrijvingen hebben er zes bijeenkomsten plaatsgevonden, waaraan bestuurders, adjunct-directeuren en directeuren in diverse gradaties hebben deelgenomen. Dat bete-kent dat functiebeschrijvingen beschikbaar komen van (adjunct-)directeur éénpitter tot directeur samenwerkingsverband en IKC.

AVS-adviseur Paul van Lent is als cao-onderhandelaar én functie-waardeerder zeer nauw bij het proces betrokken geweest.

De beschrijvingen worden in de periode van 2 april tot en met 15 april 2019 via een internetconsultatie voorgelegd.

Downloads en links

Schoolkostenmonitor 2018-2019Slob: uitsluiting onderwijsprogramma’s onacceptabel

KaderDigitaal - maart 2019 - 9

Voor scholen in vmbo, vso en pro

Uiterlijk 1 november aanvragen subsidie cultuureducatieScholen in het vmbo, voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs kunnen tot en met 1 november subsidie

aanvragen voor projecten die helpen de cultuureducatie te versterken en verankeren. Per project is tussen de

10.000 en 50.000 euro beschikbaar. De school draagt minimaal hetzelfde bedrag bij.

Het Fonds voor Cultuurparticipatie, die het geld beschikbaar stelt, wil hiermee de cultuureducatie op deze scholen stimuleren. Het is de bedoeling dat scholen, samen met culturele instellingen, culturele activiteiten ontwikkelen en uitvoeren, zodat de (culture-le) ontwikkeling van leerlingen stijgt. Scholen die bijvoorbeeld het idee hebben dat er geen doorgaande leerlijn in de huidige lessen is of dat er een discipline gemist wordt door de leerlingen, kunnen een beroep doen op deze subsidie. Zij stellen een projectplan en een begroting op. In de aanvraag geven scholen een schets van de huidige situatie op het gebied van cultuureducatie en wat ze doen om het project op te nemen in het lesprogramma, inclusief het zorgen voor draagvlak binnen de organisatie.

De subsidie is voor projecten van maximaal drie schooljaren, waarbij in minstens twee schooljaren activiteiten met leerlingen plaatsvinden.

Op de website van cultuurparticipatie.nl is meer informatie te vinden over de subsidieregeling, inclusief een stappenplan en tips.In 2020 is er opnieuw een (laatste) subsidieronde.

Politieke jongerenorganisaties bezorgd over kansenongelijkheid in het voortgezet onderwijs

De politiek moet maatregelen nemen om kansenongelijkheid in het voortgezet onderwijs weg te nemen. Dat

stellen acht politieke jongerenorganisaties en het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) in een gezamenlijk

manifest dat ze op 11 maart presenteerden aan de Tweede Kamer. Het acht punten tellende manifest roept onder

andere op om bijles en ander schaduwonderwijs voor iedereen toegankelijk te maken en objectieve maatstaven

te hanteren bij dorstroom naar andere onderwijsniveaus.

De kansenongelijkheid in het onderwijs neemt al jaren toe. Dat blijkt uit de Staat van het Onderwijs 2018. Het rapport van de Inspectie van het Onderwijs wijst onder andere op de grote verschillen in de adviezen tussen leerlingen van ouders die wel hebben gestudeerd en leerlingen van wie de ouders niet hebben gestudeerd. Een opvallend breed spectrum aan politieke jonge-renorganisaties, van links tot rechts, maakt zich zorgen over deze trend. De PJO’s die hun moederpartijen oproepen actie te onder-nemen voor gelijke kansen zijn: JOVD, PerspectieF, CDJA, Jonge Democraten, DWARS, Jonge Socialisten, ROOD en PINK!.

Financiële positie bepalend voor kansenVeel van de kansenongelijkheid komt voort uit verschillen in de financiële positie van gezinnen. Daarom pleit het manifest voor het verbieden van uitsluiting als iemand de ouderbijdrage niet kan betalen en om te zorgen dat bijles, examentrainingen en andere extra ondersteuning voor iedereen toegankelijk is. Het manifest stelt tevens dat ‘de achtergrond van ouders geen rol mag spelen bij het middelbare schooladvies’ en dat alleen objectieve maatstaven mogen gelden bij de doorstroom naar andere niveaus

Ouderbetrokkenheid, werkdruk en waardering vmbo en praktijkonderwijsDe jongeren pleiten ook voor meer ruimte en tijd voor docenten en het stimuleren van ouderbetrokkenheid. De organisaties vin-den het belangrijk dat de werkdruk van docenten verlicht wordt, zodat ze de tijd hebben om elke leerling de aandacht te geven die hij of zij nodig heeft. Verder vraagt het manifest aandacht voor de kleine school. De jongeren vinden het belangrijk dat kleinschalige scholen en scholen in dunbevolkte regio’s blijven bestaan, zodat ook daar genoeg verschillende mogelijkheden voor leerlingen zijn. Tot slot roepen ze op tot een grotere waardering voor het vmbo en praktijkonderwijs.

Link

Cultuurparticipatie.nl/aandeslag

Link

Manifest Jongeren voor gelijke kansen in het onderwijsHoofdlijnen – De Staat van het Onderwijs

KaderDigitaal - maart 2019 - 10

Digitale vaardigheden metenLeraren baseren hun ict-toepassing in de les vaak op hun persoonlijke ervaring en niet op kennis van de manier

waarop bepaalde technologie effectief is voor een bepaald leerdoel. Om te weten welke kennis een leraar nodig

heeft over ict-toepassingen, moet je kunnen nagaan wat iemand al weet, en dat blijkt moeilijk te meten. Dat

staat in het promotieonderzoek dat Maaike Heitink van de Universiteit Twente uitvoerde naar het onderwerp.

De ict-bekwaamheid van leraren en leerlingen laat te wensen over, blijkt uit allerlei onderzoeken. Om dit te verbeteren, is het nodig om te meten welke vaardigheden iemand wel of niet beheerst en over welke kennis hij of zij beschikt. Dat wordt nu vaak onderzocht door mensen lijstjes met competenties te laten invullen, maar dat geeft geen goed beeld van de daadwerkelijke prestatie.

De reden dat leraren ict gebruiken, is vaak dat het onderwijs er aantrekkelijker van wordt, om klassenmanagement te verbeteren of om instructie te geven. Voor differentiatie worden program-ma’s minder vaak ingezet, terwijl dat een belangrijke toepassing kan zijn met goede opbrengsten op de lange termijn. Heitink adviseert leraren om bij collega’s te gaan kijken, maar ook om ex-pliciet te leren hoe ict de didactiek kan ondersteunen. Het toetsen

van digitale vaardigheden van leraren kan het beste plaatsvin-den in praktische en authentieke situatie en zou vooral nadruk moeten leggen op het leerproces. Een belangrijke factor is ook dat digitale ontwikkelingen snel gaan. Mensen in het onderwijs moeten weten hoe ze met die veranderingen kunnen omgaan om optimaal ict te kunnen benutten.

Pilot Technologie en toepassing volgend schooljaar uitgebreid

Scholen die vanaf schooljaar 2019-2020 meedoen met het ontwikkelen van het nieuwe schoolexamenvak Tech-

nologie & toepassing kunnen zich aanmelden voor de pilot.

De pilot wordt vanaf volgend schooljaar uitgebreid met maximaal 12 nieuwe scholen die het concept schoolexamenprogramma T&T willen aanbieden in de gemengde of theoretische leerweg van het vmbo.

Technologie & toepassing (T&T) is een mogelijke invulling van de praktijkcomponent in de nieuwe leerweg. Bij dit vak werken leerlingen aan levensechte opdrachten van het bedrijfsleven of maatschappelijke instellingen. Leerlingen ontdekken daarbij verschillende werelden die niet zonder technologie kunnen, ze ontwikkelen 21-eeuwse vaardigheden en bereiden zich voor op vervolgstudie en mogelijke beroepen.

Aanmelding voor traject Excellente School 2019 gestartVanaf 13 maart tot en met 22 mei 2019 kunnen scholen zich aanmelden voor het predicaat Excellente School

2020-2022.

Om mee te mogen doen, moet een school de waardering Goed van de inspectie hebben gekregen. De Inspectie van het Onder-wijs heeft alle scholen die voor deelname in aanmerking komen aangeschreven.

Alle bekostigde scholen in Nederland kunnen meedoen, waaron-der po (inclusief sbo), v(s)o en praktijkonderwijs.

Downloads en links

‘Digitale vaardigheden verbeteren, dan moet je ze eerst kunnen meten’Handreiking Ict-bekwaamheidProefschrift ‘Eliciting teachers’ and students’ technological competences - assessing technological skills in practice’ van Maaike Heitink

Link

Nieuwe leerweg

Link

Meer informatie en aanmelden

KaderDigitaal - maart 2019 - 11

Nieuwe handreiking Ouderraadpleging op infowmsVersterking medezeggenschap heeft een nieuwe handreiking Ouderraadpleging gepubliceerd op

www.infowms.nl. In de handreiking staan tips voor de organisatie van een ouderraadpleging met een helder

stappenplan en (praktijk)voorbeelden.

Scholen zijn in een aantal gevallen wettelijk verplicht de ouders te raadplegen, onder andere bij fusie of sluiting van de school, de verandering van de grondslag, de regeling van de voor- en naschoolse opvang en de wijziging van de onderwijstijd in het primair onderwijs. De Wet medezeggenschap op scholen (Wms) schrijft niet voor hoe de raadpleging moet plaatsvinden en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering. De nieuwe handreiking biedt medezeggenschapsraden en bestuurders/directeuren een aantal praktische handvatten.

Over Versterking medezeggenschapVersterking medezeggenschap is een initiatief van alle bij medezeggenschap betrokken onderwijsorganisaties (besturen, personeelsvakorganisaties, ouderorganisaties en de leerlingenor-ganisatie) en richt zich op medezeggenschapsraden en bestuur-ders in het primair en voortgezet onderwijs. Scholen kunnen via het project (gratis) begeleiding aanvragen.

‘Engels in groep 1 heeft weinig zin’De effecten van vroeg vreemdetalenonderwijs zijn minimaal. Kinderen die vanaf groep 1 een uurtje in de week

les krijgen in het Engels leren de taal niet beter dan kinderen die pas in groep 7 met Engels beginnen. Dat blijkt

uit het proefschrift ‘Vroeg vreemdetalenonderwijs is geen wondermiddel’ waarop onderwijskundige Claire Goriot

vorige maand promoveerde.

Steeds meer basisscholen starten met vroeg vreemdetalenonder-wijs (vvto), waarmee jonge kinderen op een natuurlijke manier Engels leren. Ongeveer twintig procent van de scholen geeft een vorm van onderwijs in Engels vanaf groep 1. Het effect hiervan op de Nederlandse taalontwikkeling is niet negatief, maar ook nauwelijks positief voor de Engelse taal, zo blijkt uit het on-derzoek van Claire Goriot, docent en onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Goriot vergeleek voor haar onderzoek drie groepen: kinderen die alleen Nederlands spreken, kinderen die vroeg vreemdetalenonderwijs krijgen, en tweetalig opgevoede kinderen.

Even flexibelDe Engelse woordenschat van vvto-leerlingen is niet altijd groter dan die van kinderen die in groep 7 starten met Engelse les. Ook herkennen de vroege starters de Engelse klanken (zoals in pen en pan) niet beter dan late starters. Bovendien zijn beide groepen leerlingen even flexibel wanneer zij hun gedrag moeten aanpas-sen aan veranderende taakopdrachten. Ook is hun geheugen even goed ontwikkeld. Nederlandse kinderen die tweetalig opgevoed worden – omdat minstens één ouder Engels met ze spreekt – heb-ben wél een grotere Engelse woordenschat en zijn ook beter in het verstaan van Engelse klanken.

TaalbewustzijnIn 2012 publiceerde het Expertisecentrum Moderne Vreemde Talen van de Universiteit Leiden een overzicht van resultaten van onderzoeken naar Engelse les aan jonge kinderen. Dat wees uit dat jonge kinderen langzamer leren dan oudere. Dat betekent dat vvto-kinderen al in de eerste klas van het voortgezet onderwijs hun voorsprong verspelen op kinderen die korter Engels hebben gehad. Toch is het belangrijk om vroeg te starten met Engels, vindt bijvoorbeeld Rick de Graaff, hoogleraar didactiek van de vreemde talen aan de Universiteit Utrecht. In de Volkskrant van 22 februari 2019 legt hij uit dat de winst vooral zit in taalbewust-zijn. Ook het zonder schaamte durven spreken in een vreemde taal heeft een vormende waarde.

Links

Handreiking OuderraadplegingProject versterking medezeggenschapAanvraagformulier ondersteuning

Links

Starten met Engels in de laagste klassen van de basisschool heeft weinig effectVroeg vreemdetalenonderwijs is geen wondermiddel (Promotie)Wat is de beste leeftijd om vreemde talen te leren? (Volkskrant.nl)

KaderDigitaal - maart 2019 - 12

Leergang MiddenkaderStart 22 mei 2019

Wilt u weten of leidinggeven iets voor u is of wilt u goed toegerust zijn voor uw taak als leidinggevende? Wilt u voor de directie als sparringpartner fungeren? En wilt u voor uw collega’s een rolmodel en een direct- leidinggevende zijn die dicht bij de dagelijkse onderwijspraktijk staat? In deze leergang vult u uw kennis aan op alle domeinen van uw school (organisatie, onderwijs, personeel, facilitaire zaken, cultuur).

Meer informatie: ww.avs.nl/cel/middenkader

Leergang Veranderen met Transactionele AnalyseStart 4 april 2019

Als leidinggevende wilt u mede-eigenaar zijn van de veranderingen die u in uw school wilt doorvoeren. U onderzoekt wat bij u past, maar ook bij het team en de school. Gaandeweg leert u wat werkt, wat niet, en waarom. Met succes leren veranderen: omdat u weet wie u bent en wat u doet. In de leergang hanteren we werkmethoden vanuit de Transactionele Analyse (TA) in verbinding met het gedachtegoed van Fullan en Hattie en elementen uit neurolinguïstisch programmeren (NLP).

Meer informatie: www.avs.nl/cel/veranderprocessen

KaderDigitaal - maart 2019 - 13

Leergang Stimulerend BeoordelenStart 31 oktober 2019

Het stimuleren en beoordelen van het functioneren van medewerkers is één van de belangrijkste taken van een leidinggevende. Voor een schoolleider is dit niet anders. Samen in gesprek zijn over de ontwikkelingen in het vak en de professionele groei die dat vraagt, is geen eenvoudige zaak. Het vraagt van de leidinggevende kennis van het vak, inlevingsvermogen, gespreksvaardigheden en oprechte aandacht voor de begeleiding van collega’s. Deze leergang behandelt gespreksvoering in een breed perspectief.

Meer informatie: www.avs.nl/cel/stimulerendbeoordelen

Leergang Op weg naar Excellent SchoolleiderschapStart 30 oktober 2019

Als schoolleider heeft u mede een bepalende rol voor de kwaliteit van het onderwijs, de leerkracht individueel én het team. U beïnvloedt dagelijks de kracht van de leraar. Samen met ouders geeft u vorm aan de ontwikke-ling van kinderen. Deze verantwoordelijkheid vraagt om regelmatig onderhoud ter verdieping en aanscher-ping van uw professionele alertheid. In uw veelzijdige en veeleisende rol als gedreven schoolleider heeft u behoefte aan verbreding, verdieping en verrijking van uw dagelijkse functioneren.

Meer informatie: www.avs.nl/cel/es

Publicaties CAO PO van de AVS

CAO PO 2018-2019€ 16.95

Het ABC van de CAO PO€ 12.50

CAO PO 2018-2019 salaristabellen€ 9.95

Deze publicaties en meer zijn te bestellen via de website van de AVS.

KaderDigitaal - maart 2019 - 14

AVS agenda

ColofonRedactie: Susan de Boer, Winnie Lafeber, Vanja de Groot en Vera Ruitenberg

Opmaak: Erwin Timmermans

postadres Postbus 1003, 3500 BA Utrecht telefoon 030 2361010e-mail info@avs.nl internet www.avs.nl

(onder voorbehoud)

Meer informatie en inschrijven: www.avs.nl/agenda en www.avs.nl/professionalisering

29 maart 2019Training De CAO-PO nieuw en anders

4 april 2019Leergang Veranderen met Transactionele Analyse

10 april 2019De Staat van het Onderwijs 2019

16 mei 2019Onderwijsverlatersdag

22 mei 2019Leergang Middenkader

3 juni 2019Training Pensioen in zicht voor een van uw teamleden

14 juni 2019Training Meerscholendirecteur? Dat is echt wat anders!

17 juni 2019Masterclass Schoolleiders en MR

20 september 2019Leergang Action Learning

27 september 2019Training De schoolleider als goede werkgever, de highlights

30 september 2019Leergang Teamflow voor schoolleiders