İKTİSAT ve MALİYE BİLİMİNE DAMGASINI VURAN

ÖNEMLİ KİŞİLER

FERHAT EBECİ 2010466117 MUHAMMET ORUÇ 2010466068

EDA CANAN 2010466022

SAMUELSON Genel denge analizi geliştiren iktisatçıdır. Genel denge analizi: Hem kamusal hem de özel faaliyetleri

kapsar. Genel denge analizi,kaynak tahsisi ile gelir dağılımı arasındaki ilişkiyi kurar. Kamu malının üretimi bir birim arttırıldığına ne kadar özel maldan vazgeçilmesi gerekir ? Sorusunu çözümler.

“Mali iktisat “kavramını ilk defa kullanan kişidir. Maliyeyi iktisattan ayıran kişidir Kamusal mallar tanımını kullanan ilk kişidir. Tam kamusalmal ve yarı kamusal mal ayrımı yapmıştır. “Bölünebilir mal ” ve “bölünemez mal“ ayrımını yapan

kişidir. Onagöre,devlet bölünemeyen mal ve hizmetleri,piyasa ise

bölünebilen mal ve hizmetleri üretmelidir.

MUSGRAVE Devlet piyasa ekonomisinin yetersizliğinden

kaynaklanan sorunları çözmelidir.

Tam istihdam bütçe açığına alternatif bir ölçü olan ” Mali Kaldıraç “ kavramını önermiştir.

Erdemli – erdemsiz mal ayrımını yapan iktisatçıdır.

Savaş ve savaşla ilgili harcamaların dikkate alınmadığı durumlarda kamu harcamalarının milli gelire oranı oldukça istikrarlıdır.

DOWNSPolitik rekabet teorisini savunur.Siyasi partiler ortanca seçmen tercihlerini

bilir ve ona göre davranır.Siyasi partiler çıkarlarını maksimize etmeye

çalışır.Hükümetin uyguladığı maliye politikası,

kendine olan siyasi desteği maksimize etmek içindir.

MARSHALMarjinal analiz yöntemini geliştiren

iktisatçıdır.

BOWENKısmi denge analizini yapan kişidir.Kamusal malların üretim koşullarını özel

mallarda olduğu gibi arz ve talep dengesi belirler.

NİSKANNEN Bürokratik üretim modelini geliştirmiştir.Toplumun arzu ettiği harcama düzeyi

bürokratların sorumsuzluğu sebebiyle aşılmakta kamu kesimi aşırı ölçüde genişlemektedir.

Bürokratlar çıkarlarını maksimize etmeye çalışır.

O’CONNERKapitalist ekonomik sistemin varlığını

sürdürebilmesi için devletin rolü özel sermaye birikiminin koşullarını yaratmak sermaye birikimi sırasında oluşan sorunları hafifleterek sistemi yasallaştırmaktır.

Kapitalist devlet sürekli açıklara maruz kalır, bunların sağlanmasında kamu açıkları artar.

Kamu harcamaları kalkınma ilk aşamalarında azalmış sonrasında artmıştır.

SAUNDERSİkili devlet kuramını geliştirmiştir. Devlet üretim sürecinde ne kadar destekleyici

rol alırsa karar birimleri tekelci yapıda sağlanırsa merkezi yönetime gereksinim o kadar artacaktır.

Devlet sermaye sınıfının çıkarlarına uygun işleyecek , buna karşılık tüketici guruplarının baskısı ve halkın katılımını sağlayan çoğulcu karar alma yöntemleriyle tüketim politikasını destekler ve emeğin yeniden üretimini sağlar.

ROSTOW Kalkınma iktisatçısıdır.Kalkınma aşamaları kuramını ;1) geleneksel toplum2) kalkışa geçiş aşaması3) kalkış aşaması4) olgunlaşma5) kitle tüketimi olarak geliştirmiştir. Kamu harcamalarının artışını ülkelerin kalkınma

süreçlerine bağlı olarak incelemiştir.

LERNERDevlet borçlanması kavramını ilk inceleyen

kişidir.Makro dengesizlikleri gidermede devlet

borçlarına özel bir görev yükler.Ona göre borçlanma devletin normal bir gelir

kaynağıdır.

LORENZ Gelir dağılımını konu alan ve nüfusla milli gelir arasındaki ilişkiyi

mutlak eşitlikten sapma olarak inceleyen kişidir. GİNİ Gini katsayısı lorenz eğrisinden türetilen bir katsayıdır. Bu katsayı sıfıra yaklaştığında adaleti, bire yaklaştığında adaletsizliği

gösterir. PYLE Kamu harcamaları artışının belli bir süre için milli gelir artış hızından

daha fazla olduğunu savunan iktisatçıdır. DALTON Kamu harcamalarının sınıflandırılmasında reel harcama ve transfer

harcamasının ayrımına öncelik eden kişidir. KEYNES Maliye politikasının kuramsal çatısını kuran iktisatçıdır.

BEVERİDGE Telafi edici bütçe teorisini geliştirmiştir. HANSEN Fonksiyonel maliye teorisini geliştiren iktisatçıdır Devri bütçe teorisini geliştirmiştir FİSHER Reel faiz oranının nominal faiz oranıyla beklenen enflasyon oranı

arasındaki farka eşit olduğunu savunur. KALDOR Gelir vergisine alternatif subjektif ve dolaysız bir vergi olan “

Genel satış vergisini” önerir. Türkiye’ye potansiyel verim vergisi önerisinde bulunmuştur. SCHUMPETER Vergi devleti kavramını savunur.

TANZİ Yüksek enflasyon vergi hasılatının aşınmasına sebep olur. Buna Olivera

Tanzi etkisi denir.

FRIEDMAN – PHEELPS Enflasyon ve işsizlik arasındaki trade off ‘un kısa dönemde geçerli

olduğunu uzun dönemde geçerli olmadığını savunmuşlardır. UDPE’ nin eğimi sıfırdır. Doğal işsizlik oranı(friksiyonel+yapısal işsizlik). PİGOU Reel harcama transfer harcaması ayrımını yapmıştır. OBLE Politik aşamalar tezini geliştirmiştir buna göre kamu harcamaları;1) geleneksel dönem 2) geçiş dönemi3) bağımsızlık sonrası dönemde gelişir.

NİTTİ Kamu harcamaları savaş gibi olağan üstü dönemlerde aniden artar ve

sonrasında normal seyrine geri döner. PEACOCK –WİSEMAN Kamu harcamaları savaş gibi olağan üstü dönemlerde sıçrayarak

artar ama sonrasında normal seyrine geri dönmez ve kaldığı yerden devam eder.

WAGNER Kamu harcamalarının artışı kanunudur. Kamu harcamalarına olan talep esnekliğinin birden büyük olması

kamu harcamalarının zaman içinde milli gelirden daha hızlı arttırır. BUCHANAN Anayasal iktisadın kurucusudur Vatandaşların kamusal mallara olan taleplerini açıklamamalarını

bedavacılık sorununu oluşturduğunu savunur

RAMSEY KURALI Talep esnekliği düşük mallar üzerine yüksek oranda , talep esnekliği yüksek

olan mallara düşük oranda vergi uygulanmalıdır.

TOBİN Spekülatif sermaye hareketlerinin engellenmesine yönelik kendi adıyla anılan

bir vergi önerisinde bulunmuştur.

COASE Piyasanın başlangıç koşulları belirlenip dışsallıklardan kaynaklanan sorunun

çözümü piyasaya bırakılmalıdır. Zarar görenle zarar veren bir noktada pazarlık yaparak anlaşır Mülkiyet hakları, dışsallıklar konusundaki çözüm önerisidir.

X-ETKİNSİZLİK Bürokraside israf fazla eleman verimsiz çalışma gibi nedenlerle teknik bir

ekinsizlik vardır.

RAWLS Rawls ‘cı sosyal fayda , bir toplumda en kötü

durumdaki bireyin refahı arttırılabiliyorsa kabul edilebilir bir politika vardır.

BENTHAMFaydacı sosyal refah fonksiyonudur.Faydacı felsefenin kurucusudur.BUCHANAN – TULLOCKMaliyetlerin minimizasyonudur. Her kamusal falaiyet

bireylere iki tür maliyet yükler;1) Dışsal maliyet2) Karar alma maliyeti

TİNBERGEN Devletin amaç ve araçları eşit olmalıdır. Her ekonomide milli savunma ve benzeri kamusal malları

üreten bir kamu kesimi mevcuttur.bu durum ekonominin esas yapısının kapitalist olmasına engel değildir.

BLACK, Çoğunluk kuralı, gruptaki ortanca seçmenin tercihine

karşılık gelir. Tercihlerin tek gruplu olması durumunda basit çoğunluk

yöntemi kolaylık sağlar. LİNDALH Bireyler toplumsal mallardan sağladıkları faydalara göre

toplumsal maliyetlere katılmalıdır.

SELİNGMANDevlet hiçbir kesime adil olmayan avantaj

vermemeli ve bunun yanı sıra var olan adaletsizlikleri yok etmeye çalışmamalıdır.

MCKEENHükümetin görünmez el teorisi.FRIEDMAN-MOYNHANNegatif gelir teorisi.

AROWİmkansızlık teorisini geliştirmiştir.Ferdi tercihlerle toplumsal tercihler arasında

tutarlılık yoktuEDGEWORDMaliyeyi ,vergi yükü ve vergilemeyi inceleyen

sosyal bir bilim dalı olarak ele almıştır.

BARONEVergi siyasal bir süreçtir.WİCKSELLDışsallık kavramını ilk kullanan iktisatçıdır.ROSENOrganik devlet anlayışını önermiştir.Organik devlet anlayışının geçerli olduğu

toplumlarda üretim faktörünün kullanılmasındaki temel amaç toplumsal faydadır.

HİCKS-KALDORDışsallıkların çözümlenmesinde zarar verenin

zarar görene denkleştirici miktarı olarak tazminat ödenmesini savunur.

BAUMALKamu ve özel sektör ayrımını verimlilik

kriterlerine göre incelemiştir.Dengesiz verimlilik tezi başlığı altında kamu

harcamalarının artma nedenini kamu çalışanlarının düşük verimliliği ile açıklamıştır.

FABRİKANT1900’lü yıllarda Amerikan istatistiklerine

dayalı araştırmasıyla kamu harcamalarında bir artış olduğunu tespit etmiş ama bunun sosyal bir kanun olabilmesi için daha geniş bir araştırmanın olası gerekliliğini oraya koymuştur.

PHİLLPS Orjinal Phillps Eğrisi; nominal ücretle

işsizlik arasındaki ilişkiyi incelemiştir.

SOLOW-SAMUELSONDönüştürülmüş Phillps Eğrisi; enflasyonla

işsizlik arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Kısa dönemli Phillps eğrisi olarak bilinir.

Kısa Dönem Phillps eğrisinin eğimi negatiftir.ADAM SMİTHPiyasanın görünmez eli.RİCARDO-HENRY GEORGEVerginin sadece tarımdan alınması gerektiğini

savunmuşlardır.