işletme bilimine giriş/management

146
İŞLETME BİLİMİNE GİRİŞ I - II

Upload: esen-sandiraz

Post on 15-May-2015

1.281 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: Işletme bilimine giriş/management

İŞLETME BİLİMİNE GİRİŞ I - II

Page 2: Işletme bilimine giriş/management

İşletmeyi tanıyalım

İşletmeler günlük yaşantımızın önemli bir parçasını oluşturmakta, insan gereksinimlerinin büyük bir bölümünü karşılamaktadırlar. Bu işletmeler çeşitli türlerde ve büyüklüktedir. Bir ülke ekonomisini oluşturan ve sayıları yüzbinlere hatta milyonlara varan işletmeler ekonominin hücreleri gibi düşünülebilir.

Page 3: Işletme bilimine giriş/management

İşletmeyi tanıyalım• İşletmeler başkalarının ihtiyaçlarını

karşılamak üzere mal ve hizmet üretirler.• İşletmeler iktisadi mal ve hizmet üretirler.

İktisadi mal ve hizmetlerin özelliği fayda yaratmaları ve kıt olmalarıdır.

• İşletmelerin bu üretimi gerçekleştirebilmeleri üretim faktörleri adı verilen emek, doğa, sermaye ve bilginin bir araya getirilmesine bağlıdır.

• İşletmeler kar amaçlı örgütlerdir.

Page 4: Işletme bilimine giriş/management

İşletmeyi tanımlayalım

İŞLETME TÜKETİCİLER

Mal ve Hizmet Pazarı

Üretim Faktörleri

Pazarı

Mal ve Hizmet

Emek ,Sermaye ,Doğal Kaynaklar, Bilgi

Ücret Faiz Kira (para)

Kar Kar Kar

Page 5: Işletme bilimine giriş/management

İşletmeyi tanımlayalım Kişi veya kurumların ihtiyaçlarını

karşılamak üzere, üretim faktörlerini biraraya getirerek mal veya hizmet üreten, pazarlayan, maddi ve manevi kar elde etmeyi amaçlayan iktisadi, teknik ve hukuki birimlerdir.

Page 6: Işletme bilimine giriş/management

İşletme Fonksiyonları

Bir işletmede çok farklı nitelikte faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bu faaliyetler işletmenin içinde bulunduğu sektöre göre farklılık göstermekte, işletmenin büyüklüğüne göre bağımsız departmanlar halinde gruplandırılmakta veya gruplandırılmamaktadır.

Page 7: Işletme bilimine giriş/management

İşletme Fonksiyonları Genel anlamda bir işletmede

gerçekleştirilebilecek farklı nitelikteki fonksiyonlar şöyle belirtilebilir:

-üretim-pazarlama-finansman -insan kaynakları-muhasebe-ar-ge-halkla ilişkiler-yönetim

Page 8: Işletme bilimine giriş/management

Müteşebbis Yönetici

• Bir mal veya hizmeti üretmek, pazarlamak için üretim faktörlerini bir araya getiren ve faaliyet esnasında oluşan kar veya zarardan etkilenen kişidir.

• Bir mal veya hizmeti üretmek, pazarlamak için üretim faktörlerini bir araya getiren, bu faaliyetleri bir ücret karşılığı yapan, kar elde etme amacında olan ancak kar veya zarardan direkt etkilenmeyen kişidir.

Page 9: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Seviyeleri• Stratejik Yönetim

(Tepe = Üst Yönetim)

• Fonksiyonel Yönetim (Orta Kademe Yönetim)

• Program Yönetimi (Alt Kademe Yönetim)

Page 10: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin amaçları

Genel anlamda işletmelerin iki tür amaca sahip oldukları söylenebilir: ekonomik amaçlar ve sosyal amaçlar. Ekonomik amaçlar faaliyetlerden kar elde etmeye yönelikken, sosyal amaçlar işletmenin faaliyetleri üzerinde etkili olan çıkar ve baskı gruplarının beklentileriyle ilgilidir.

Page 11: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin belli başlı EKONOMİK

amaçları

• Karlılık

• Süreklilik

• Büyüme

Page 12: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin belli başlı SOSYAL amaçları

• Doğanın ve kültürel mirasın korunması• Eğitim ve kültür, sanat faaliyetlerinin

desteklenmesi• Toplumsal değerler ve iş ahlakı• Çalışma hayatının niteliğinin geliştirilmesi• Sosyal faydayı arttıracak yatırımın yapılması• Tüketicinin korunması

Page 13: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin Çevresi

İşletmenin çevresi, işletme dışında kalan ancak onun faaliyetlerini etkileyen her şey olarak karşımıza çıkmaktadır.

Page 14: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin Çevresi

İşletme varlığını sürdürebilmek için ihtiyacı

olan her tür kaynağı çevresinden alarak yine

onun istek ve ihtiyaçlarına cevap vermeye

çalışır.

Page 15: Işletme bilimine giriş/management

İŞLETMEYİ OLUŞTURAN ÇEVRE

FAKTÖRLERİ

• İç ve Dış Çevre

• Yakın Çevre

Page 16: Işletme bilimine giriş/management

İç Çevre ve Dış Çevre

• İç Müşteri

• İşletme Sahibi

• Hissedarlar

• Ekonomik

• Teknolojik

• Sosyo-Kültürel

• Hukuki-Politik

• Doğal Çevre

Page 17: Işletme bilimine giriş/management

Yakın Çevre

• Tüketiciler

• Kredi Kuruluşları

• Rakip Firmalar

Page 18: Işletme bilimine giriş/management

İşletmeyi neden kurarız ?• Bağımsız çalışma isteği• Miras yoluyla işletme sahipliği• Yeni bir buluş veya fikri pazara sunma

arzusu• Başka fırsatların yokluğu• Toplumsal itibar sağlama• Kazanç sağlama ve ülke ekonomisine

katkıda bulunma

Page 19: Işletme bilimine giriş/management

Kesin yatırım kararı almadan önce ilk ne yapmalıyız ?

Cevap : PAZAR ARAŞTIRMASI

Hedeflenen pazar ile ilgili bilgilerin doğru elde edilmesini, tasnifini, analizini ve yorumunu içeren tarafsız çalışmadır. Bu araştırmanın verileri iki türdür : Birincil ve İkincil veriler.

Page 20: Işletme bilimine giriş/management

Pazar Araştırmasının bize verecekleri...

• Tüketicilerin ürün ve hizmet düzeyinden beklentileri

• Tüketici gelir düzeyi, yaş ve cinsiyete bağlı satın alma davranışları

• Yatırım tutarı ve ürün birim maliyeti

• Rakip va aracı kuruluşlar hakkında bilgi

Page 21: Işletme bilimine giriş/management

Proje Yatırım Düşüncesi

Yatırım konusundaki alternatifler gözden geçirilerek bunlardan en ekonomik olanla işletmecilik faaliyetlerine başlanır.

İşletme açısından yatırım, ileride gelir sağlamak amacıyla yapılan her türlü yatırım harcamasıdır.

Page 22: Işletme bilimine giriş/management

Kuruluş Aşamaları

• Proje Fikri

• Fizibilite Çalışmaları

1. Ekonomik Etüd

2. Teknik Etüd

3. Finansal Etüd

4. Hukuki Etüd

Page 23: Işletme bilimine giriş/management

Fizibilite = Yapılabilirlik

• Ekonomik Etüd 1. Pazar araştırması ve talep tahmini

2. İşletme büyüklüğünün ve kapasitesinin belirlenmesi

3. İşletmenin kuruluş yerinin seçimi

Page 24: Işletme bilimine giriş/management

Fizibilite = Yapılabilirlik

• Teknik Etüd 1. İşletmenin kurulacağı arazinin seçimi

2. Üretimde kullanılacak teknolojinin seçimi

3. Kullanılacak makinelerin etüdü ve seçimi

4. Hammadde ve yardımcı malzemelerin etüd ve seçimi

5. Kullanılacak enerji türünün seçimi

Page 25: Işletme bilimine giriş/management

Fizibilite = Yapılabilirlik

• Finansal Etüd1. Yatırım tutarının hesaplanması

2. İşletmenin gelir ve gider tahminlerinin yapılması

3. Finansal kaynakların hesaplanması

4. İşletmenin karlılık durumuyla ilgili analizler

Page 26: Işletme bilimine giriş/management

Fizibilite = Yapılabilirlik

• Hukuki Etüd1. İşletmenin hukuki yapısının seçimi

2. Kuruluş ve üretim için gerekli izinlerin alınması için gereken yasal koşulların belirlenmesi

Page 27: Işletme bilimine giriş/management

Kuruluş Aşamaları

• Fizibilite Raporu

• Yatırım Kararı

• Kesin Proje

• Yatırım

• Üretime Geçiş

Page 28: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim nedir?

İşletme amaçlarına etkili ve verimli bir şekilde ulaşmak üzere planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve denetimin yapılması sürecidir.

Page 29: Işletme bilimine giriş/management

İŞLETME NASIL YÖNETİLİR ?

Cevap : Yönetim fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi ile yönetilir.

Page 30: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Fonksiyonları nelerdir?

• Planlama

• Örgütleme

• Koordinasyon

• Yöneltme

• Denetim

Page 31: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Fonksiyonları neleri içerir?1. Planlama : Neyi, ne zaman, nerede, kim

tarafından ve nasıl yapılacağının önceden belirlenmesidir.

Aşamaları :• Sorunların veya fırsatların saptanması• Amaçların belirlenmesi• Planın dayandığı hareket noktalarının

belirlenmesi• Seçeneklerin saptanması ve değerlendirilmesi• En uygun alternetifin seçilmesi• Yardımcı planların düzenlenmesi• Planları, sayısal değerlerle bütçelemek

Page 32: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Fonksiyonları neleri içerir?

2. Örgütleme : Belirli amaçlara ulaşmak için yapılacak işlerin ve bu işleri yapacak kişilerin oluşturulması.

Aşamaları :• Örgütsel yapının kurulması• İlişkilerin saptanması• Görev tanımlarının yapılması• Görevin gerektirdiği niteliklerin tanımlanması

Page 33: Işletme bilimine giriş/management

Örgütleme Kadrolama

• İstihdam edilecek iş gücünün seçimi ve işe yerleştirme

• Eğitim ve geliştirme

• Değerleme

Page 34: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Fonksiyonları neleri içerir ?

3. Koordinasyon : Örgütün yaptığı işin çeşitli bölümlerini birbiri ile ilişkilendirmektir.

Etkin koordinasyon için ;• İyi ve yalın bir organizasyon yapısı

gereklidir.• Plan ve programların uyumlaştırılması• Gönüllü koordinasyonun özendirilmesi• İyi bir haberleşme sistemi

Page 35: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Fonksiyonları neleri içerir ?

4.Yöneltme : İş görenlerin kendilerine verilen görevleri etkin bir biçimde yerine getirilmesini sağlamaktadır.

Kapsamı :• Astların özelliklerine göre hazırlanmış açık ve

yalın talimatlar verilmeli• Sürekli eğitim faaliyetleri• Çalışan motivasyonu• Disiplin, ödül ve ceza dengesi

Page 36: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Fonksiyonları neleri içerir ?

5.Denetim : Örgütte gerçekleşen sonuçlar ile, planlanan hedeflerin karşılaştırılması ve sapma hallerinin nedenlerinin tespitidir.

Aşamaları :• Standartların belirlenmesi• Gerçekleşen durumun tespiti• Durumun karşılaştırılması• Farklılıklar yönünde hareket tarzının belirlenmesi

Page 37: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Kademeleri

Üst Kademe

Orta Kademe

Alt Kademe

Page 38: Işletme bilimine giriş/management

Yönetim Faaliyetleri Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır ?

• Amaçlar başta saptanmalı

• En az iki kişi bir araya gelmeli

• İlişkiler uyumlu – düzenli olmalı

• İş bölümü yapılmalı

• Yöneticilerin yetki sınırları belirlenmeli

• Geleceğe dönük rasyonel kararlar alınmalı ve bunlardan doğan sorumluluk taşınmalı

Page 39: Işletme bilimine giriş/management

Başarılı Yönetici Özellikleri

• İleri görüşlülük• İşini ve yöneteceği kişileri yakından tanımak• Etkin ve yerinde kararlar alabilmek• İş görenlere karşı tarafsız, objektif ve insancıl

olmalı• İş görenlere örnek olmalı• Gerektiğinde ceza verebilmeli• İş gören eğitimlerine önem vermeli

Page 40: Işletme bilimine giriş/management

TEMEL İŞLETME FONKSİYONLARI

• ÜRETİM

• PAZARLAMA

• FİNANS

• İNSAN KAYNAKLARI

• HALKLA İLİŞKİLER

• AR-GE

Page 41: Işletme bilimine giriş/management

ÜRETİM

Girdilerin fayda yaratacak şekilde mamul veya hizmete dönüştürülmesi faaliyetidir.

Page 42: Işletme bilimine giriş/management

Üretim Prosesi

GİRDİ ÜRETİM SÜRECİ ÇIKTIToprak Ürün

Emek Hizmet

Sermaye

Yönetim

DÜZELTME ÖLÇME

Page 43: Işletme bilimine giriş/management

Üretim Faktörleri

• Emek

• Sermaye

• Doğal Kaynaklar

• Bilgi

• Girişim

Page 44: Işletme bilimine giriş/management

Üretim Faaliyeti kaç şekilde gerçekleşir ?

1. Üretim miktarına göre

2. Üretimde izlenen yola göre

3. Üretilen mamulün cinsine göre

Page 45: Işletme bilimine giriş/management

Üretim miktarına göre ...Tek Mal üretimiSeri üretimKitle üretimi

Üretimde izlenen yola göre ...İmal yerinde üretimHareket halinde üretim Atölye sistemi Akıcı sistem Grup sistemi

Üretilen mamulün cinsine göre ...Fiziksel mal üretimiHizmet üretimi

Page 46: Işletme bilimine giriş/management

Tek Mal Üretim

• Tek mamul üretilir

• Üretim işlemi bir daha tekrarlanmaz

• Üretilen her mamul bir önceki üretinden farklı olur

• Sipariş üzerine çalışılır

Page 47: Işletme bilimine giriş/management

Seri Üretim

• Mamul bir seriyi oluşturacak miktarda yapılır

• Seri bittiğinde yeni seriye geçilir

• Seride birbirinin aynı sınılı sayıda üretim yapılır

• Sipariş üzerine ve bilinmeyen müşteriler için üretim gerçekleşir

Page 48: Işletme bilimine giriş/management

Kitle Üretimi

• Üretim devamlıdır

• Aynı mamulden çok miktarda üretilir

• Birbirinin aynı olan mamuller üretilir

• İmalat öncesi hazırlık fazladır ve bu maliyeti arttırmaktadır

Page 49: Işletme bilimine giriş/management

Atölye Sistemi

• Aynı tür makinalar aynı yerde toplanır

• Her mamulün üretiminde izlenen yol farklıdır

• Üretim değişen koşullara göre ayarlanır

Page 50: Işletme bilimine giriş/management

Akıcı Sistem

• Üretimde kullanılacak mallar fabrikaya girişlerinden mamul halde çıkışlarına kadar belirli yol izlerler

• Makineler mal veya parçaların izleyeceği hat üzerine yerleştirilir

• Parçalar belirli bir yönde, sürekli ve düzenli bir akış halinde hareket ederler

Page 51: Işletme bilimine giriş/management

Grup Sistemi

• Atölye ve Akıcı sistemlerin karmasıdır

• Belirli makinalar belirli yerlerde toplanır

• Ancak makinalar belirli mamul veya parçayı bütünüyle üretecek şekilde yerleştirilir

Page 52: Işletme bilimine giriş/management

İmal Yerinde Üretim

• Mamul hareketliliği söz konusu değildir

• Üretim mamulün bulunacağı yerde gerçekleştirilir

Page 53: Işletme bilimine giriş/management

Hareket Halinde Üretim

• Mamul işletme içinde hareket eder

• Üretim süresince mamulün makine ve işçilere doğru hareketliliği sağlanır

Page 54: Işletme bilimine giriş/management

PAZARLAMA

İnsan ihtiyaç ve isteklerini karşılamaya yönelik mübadele işlemidir.

Page 55: Işletme bilimine giriş/management

Pazarlama İşlevi

• Mevcut ve potansiyel alıcılara istek tatmin edici ürün, hizmet ve bilgileri sunmak üzere planlama, fiyatlandırma, dağıtım ve tutundurma faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ile oluşur.

• Üretimden önce başlamakta ve satış sonrası hizmetlerle devam etmektedir

• Hangi malların üretileceği, nerede, kime, ne zaman sunulacağı ile ilgilenir

Page 56: Işletme bilimine giriş/management

Pazarlama faaliyetini gerçekleştirebilmek için ilk ne

yapmalıyız ?

Cevap : Pazar Araştırması

Tüketiciler hakkındaki işe yarar, uygun bilgilerin toplanması, analiz edilmesi ve sunulmasıdır.

Page 57: Işletme bilimine giriş/management

Pazar Araştırması Bu araştırma içine rekabetçi faaliyetler, hükümet

faaliyetleri ve ekonomik değişimler gibi daha genel çevre sorunları da girmektedir. Başlıca araştırma türleri :

• Müşteri araştırması• Tutundurma araştırması• Ürün araştırması• Dağıtım araştırması• Satış araştırması• Pazarlama çevresi araştırması

Page 58: Işletme bilimine giriş/management

Pazar araştırmasında faydalanılan veriler nelerdir ?

• Birincil Veriler : Spesifik sorunlar için yapılan tamamen yeni çalışmalarla elde edilmiş verilerdir. Bu veriler anket, gözlem ve deneyler yardımıyla elde edilebilir.

• İkincil Veriler : İşletme içi veya dışında başka amaçlarla toplanmış verilerdir.

Page 59: Işletme bilimine giriş/management

Pazarlama Fonksiyonları

= Pazarlama Karması

= 4P

• Mamul

• Fiyat

• Tutundurma

• Dağıtım

Page 60: Işletme bilimine giriş/management

Mamul

1. Tüketim Malları• Kolayda Mallar• Beğenmeli Mallar• Özellikli Mallar• Aranmayan Mallar

2. Endüstriyel Mallar• Ham maddeler• Ana ekipman• Hazır parçalar• Endüstriyel

hizmetler

Page 61: Işletme bilimine giriş/management

Fiyat

1. Maliyete yönelik fiyatlandırma

2. Talebe yönelik fiyatlandırma

3. Rekabete yönelik fiyatlandırma

4. Psikolojik Fiyatlandırma

Page 62: Işletme bilimine giriş/management

Tutundurma

1. Reklam

2. Halkla İlişkiler

3. Yüz Yüze Satış

4. Promosyon

Page 63: Işletme bilimine giriş/management

Tutundurma Karması

Mesajlar Araçlar Alıcılar

Ürünlar ve Reklam Tüketiciler

Markalar

hakkında bilgi Promosyon Çalışanlar

Şirketler Kişisel satış Baskı grupları

hakkında bilgi

Halkla ilişkiler Diğer kamuoyu

Page 64: Işletme bilimine giriş/management

Dağıtım

1. Direkt Dağıtım

2. Endirekt Dağıtım

3. Lojistik ( Fiziksel Dağıtım )

Page 65: Işletme bilimine giriş/management

Başlıca Pazarlama Türleri

1. Yeşil Pazarlama (Green Marketing)

2. Doğrudan Pazarlama3. İşletmeden İşletmeye

İnternet Yoluyla Pazarlama (Business 2 Business)

4. İşletmeden Nihai Tüketiciye İnternet Yoluyla Pazarlama (Business 2 Consumer)

5. Kitlesel Pazarlama6. Stratejik Pazarlama

Page 66: Işletme bilimine giriş/management

Başlıca Pazarlama TürleriYeşil Pazarlama

Kullanılan ambalajların doğayı kirletmemesi, çevre ile uyumlu üretim faaliyetleri, ürünlerde kullanılan doğal madde oranının arttırılması.

Doğrudan PazarlamaÖlçülebilir tepkiye neden olmakta, müşterilerin fikirlerini etkilemek amaçlı birden fazla reklam aracını da doğrudan kullanılmaktadır.

B2BNihai kullanıcıdan önceki satış ve transferler, ortak girişimler, üretim sözleşmeleri, ürünlerin dağıtımı-pazarlanması-destek hizmetleri gerçekleştirilir.

B2CE-alışveriş gibi kolaylıklarla ürün ve hizmetlere 24 saat dünyanın her yanından ulaşma ve satın alma olanağı sunmaktadır.

Kitlesel PazarlamaBir tek ürünün tüm alıcılara toplu üretilip, seri dağıtılıp, kitlesel pazarlanıp, kitlesel tutundurulma çalışmasıdır. En düşük maliyetle en geniş pazar imkanı sağlanır.

Stratejik PazarlamaOdak noktası olan müşteri vaya üründen, firmanın dış çevresine kaymaktadır. Müşteri bilgileri ile rekabet, hükümet politikaları, sosyo-ekonomik makro güçler de takip edilir.

Page 67: Işletme bilimine giriş/management

FİNANS

İşletmelerin faaliyetlerini başarılı bir şekilde yürütebilmeleri, ihtiyaç duydukları fonu sağlamalarına bağlıdır. İşletmelerin amaçlarına ulaşabilmek için gerek duydukları fonun sağlanmasını ve bunun yönetimini FİNANS gerçekleştirir.

Page 68: Işletme bilimine giriş/management

FON = PARA

Fon : Nakit, vadesiz mevduat, nakde

çevrilebilir değerler

Para : Nakit ve bankadaki

vadesiz mevduat

Page 69: Işletme bilimine giriş/management

Finansmanın işlevleri

1. Finansal analiz

2. Gerekli fonların kaynaklarının belirlenmesi

3. Fonları uygun koşullarda ele geçirmek

4. Ele geçirilen fonların etkin kullanımı

5. Finansal planlama ve denetim (Muhasebe kayıtlarının izlenmesi)

6. Finansal raporların düzenlenmesi

7. Kar dağıtımı

8. Gelecek dönem finansal olayların hazırlanması / öngörülmesi

Page 70: Işletme bilimine giriş/management

Finansman Kaynakları

1. Öz Sermaye

İşletme sahip veya sahiplerinin işletmenin kullanımına tahsis ettikleri fonlar

• Temel Kapital• Yedek Kapital

2. Yabancı Sermaye

İşletmenin borçlanma yoluyla sağladığı fonlar

• Kısa süreli borçlar• Uzun süreli borçlar

Page 71: Işletme bilimine giriş/management

Çağdaş Finansman Kaynakları

Leasing : Kiralama şirketinin (kiralayan), kiracı konumundaki işletmenin ihtiyaçlarına uygun menkul veya gayrimenkul değeri satın alıp, bunu belirli bir süre için bu işletmenin kullanımına tahsis etmesidir. Kiralayan ve kiracı arasında düzenlenen, üreticiden kiracı tarafından seçilip, kiralayan tarafından satın alınan mülkiyetini kiralayanda , kullanımını ise kiracıda bırakan bir anlaşmadır.

Page 72: Işletme bilimine giriş/management

Çağdaş Finansman Kaynakları

Factoring : 1-6 ay vadeli kredili satış yapan işletmelerin bu satışlarından doğan alacak haklarını bir başka finansman kuruluşuna devretmeleri şeklinde gelişen bir finansman tekniğidir. Yani fon yaratmak amacıyla ticari alacakların satılmasıdır.

• Alacaklar önceden paraya çevrilir• K.V.Alacağın %80-%90’ı peşin ödenir• %20’lik kısım factoring şirketinin ücreti

düşüldükten sonra ödenir.

Page 73: Işletme bilimine giriş/management

Çağdaş Finansman Kaynakları

Forfaiting : 6 ay ve daha uzun vadeli senetli alacakların ödenmesinde kullanılan bir finansman tekniğidir. Belgelenmiş alacakların (bono,poliçe,garanti mektubu v.b.) finans kuruluşu tarafından satın alınmasıdır. Daha çok yatırım malları ihracatının finansmanında kullanılmaktadır.

Page 74: Işletme bilimine giriş/management

İNSAN KAYNAKLARI

Örgütün insan kaynaklarının stratejik amaç ve hedeflere ulaşmada nasıl daha etkin yönetilebileceği yanında insanların iş yaşamlarında daha mutlu, daha üretken olabilmeleri için ne yapılması konusunda dünün-bugünün-geleceğin üzerinde durur.

Page 75: Işletme bilimine giriş/management

İ.K / Personel Yönetimi

İç müşterinin yani çalışan insanın memnuniyetini amaçlar. Bağlılık, sadakat, motivasyon, örgütsel bütünleşme önem kazanmaktadır.

İşletme çıkarlarını daha çok gözeterek işgücü verimliliğini temel amaç alır. Sadece çalışanın görev, sorumluluk, hak ve yetkilerini içerir.

Page 76: Işletme bilimine giriş/management

İ.K / Toplam Kalite Yönetimi

İşletme bütününde insan faktörü en önemlisidir. Organizasyonda çalışan herkes kaliteden sorumludur.Çalışanları yönlendirici, iç ve dış çevreyi dikkate alan, çalışanların birlikte hareket etmesinin benimseten, yetkilendirici bir anlayıştır.

Page 77: Işletme bilimine giriş/management

İ.K Yönetimi Fonksiyonları

1. İ.K. planlaması

2. İş gören bulma ve seçme

3. Eğitim ve geliştirme

4. Performans değerlendirme

5. Kariyer planlama

6. Ücret yönetimi

7. Çalışma ilişkileri

8. Sağlık ve güvenlik

Page 78: Işletme bilimine giriş/management

HALKLA İLİŞKİLER-PR

Kurumsal H.İ. Pazarlama Yönlü H.İ.

Pro-aktif H.İ. Re-aktif H.İ.

Page 79: Işletme bilimine giriş/management

Halkla İlişkiler-PR

Belirlenmiş hedef kitleleri etkilemek için hazırlanmış planlı, inandırıcı, iletişim çabasıdır.

Page 80: Işletme bilimine giriş/management

Kurumsal H.İ.-Corporate P.R.

Kurum ya da kuruluşun muhatap olduğu ve olacağı bütün hedef hitleler ile ilişkileri düzenleyerek, bu kitlelerin kuruma karşı olan bilgisizliklerini, bilgiye, ilgisizliklerini ilgiye ve de sempatilerini kurumsal kimliğe dönüştürme çabalarıdır.

Page 81: Işletme bilimine giriş/management

Pazarlama Yönlü H.İ.-

Marketing P.R. Satışı ve müşteri memnuniyetini teşvik

eden, şirketleri ve ürünleri tüketicilerin istekleri, ihtiyaçları, çıkarları ve özel ilgi alanları ile özleştiren, inanılır, güvenilir; bilgi ve etkileşim iletişimini kullanan toplam bir planlama, yürütme ve değerlendirme programı sürecidir.

Page 82: Işletme bilimine giriş/management

M.P.R.

Pro-active M.P.R.

Ürürn ve hizmeti tanıtmak, ek bir görüntü, haber değeri, güvenilirlik kazandırmak için diğer pazarlama iletişimi araçları ile birlikte çalışır. Yani şirket imajını ortaya koymaya ve güçlendirmeye çalışır.

Re-active M.P.R.

Kurum ya da kuruluşun karşı karşıya kaldığı negatif durumları başarı ile atşatabilmesi için çalışır. Yani zedelenen itibarı onarmak, pazar kaybını önlemek, düşen satışları tekrar kazandırmaya çalışır.

Page 83: Işletme bilimine giriş/management

Genel olarak H.İ. Amaçları nelerdir?

• Halkı aydınlatmak, onlara çalışmaları benimsetmek• İşletmeye karşı olumlu davranışlar yaratmak• Kararlarda isabeti arttırmak için halkın bilgisini

almak• Halkın yönetimle ilişkilerini kolaylaştırmak• Halkla iş birliği sağlayarak hizmetleri çabuk ve

kolay görülebilir hale getirmek• Halkın geri bildirimlerinden yararlanarak işletmenin

politika ve stratjilerini geliştirmek.

Page 84: Işletme bilimine giriş/management

Halkla İlişkilerin SORUMLULUK Alanları

• Etkinlik planları için araştırma yapmak

• Araştırmalara uygun H.İ. Programı hazırlamak

• H.İ. Stratejisi oluşturmak

Page 85: Işletme bilimine giriş/management

Yapabileceği araştırmalar nelerdir ?

• Çevreyi izleme amaçlı araştırmalar (sosyal olaylar ve örgüt çevresi)

• İmaj araştırmaları (halkın ve kuruluşların işletme için ne düşündükleri ve işletmeye ilgileri)

• Sosyal sorumluluk araştırmaları (kamu yararına olan etkinliklere halkın tepkisi)

Page 86: Işletme bilimine giriş/management

Programlar ne hakkında olmalı?• Fon, gerekli malzeme ve araç tedariki• Medya ile ilişkiler• Yayın işleri• Değişim için eğitim• Toplum katılımını sağlamak• Özel gün, sergi, toplantı, seminer ve

konferans düzenlemek• Kulis ve lobicilik

Page 87: Işletme bilimine giriş/management

Strateji nasıl oluşturulacaktır?

• Tanıtma

• Medyayı izleme

• Halkla yüzyüze ilişki

Page 88: Işletme bilimine giriş/management

İŞLETME’DE BÜYÜKLÜK

Canlı organizmaya benzeyen işletmelerin gelişmeye girdikleri dönemdir.

Page 89: Işletme bilimine giriş/management

Büyüklük Ölçüleri• Kantitatif ( Niceliksel ) Büyüklük Ölçüleri

– Sermaye miktarı

– Üretim kapasitesi

– Yıllık satışlar

– Yıllık karlar

– Çalışanların sayısı

– Ödenen toplam ücret

– Kullanılan hammadde miktarı

– Harcanan enerji miktarı

– Fiziksel alan

– Makine parkı

Page 90: Işletme bilimine giriş/management

Büyüklük Ölçüleri

• Kalitatif ( Niteliksel ) Büyüklük Ölçüleri– Sermayedarların sayısı– Yönetim biçimi– Faaliyet alanına uygunluk– Sektördeki durumu– Hukuki yapısı

Page 91: Işletme bilimine giriş/management

Büyümenin İşletme Fonksiyonları Açısından Etkileri ;• Üretim Fonksiyonu

– Yatırım mallarının kullanımının artması ve kitle üretimine geçiş

– Uzmanlaşma– Yan ürünlarin geliştirilmesi– Yüksek miktarda hammadde alımıyla tasarruf

sağlanır– Hammadde arzı üzerinde denetim sağlanır

Page 92: Işletme bilimine giriş/management

Büyümenin İşletme Fonksiyonları Açısından Etkileri ;• Pazarlama Fonksiyonu

– Üretimde artış, maliyet ve fiyatta düşüş sağlayacağından hedef pazar genişler

– Satış giderlerinde tasarruf sağlar– Maliyetlerin düşürülmesi, müşterilere daha

etkin ulaşılmasını sağlar

Page 93: Işletme bilimine giriş/management

Büyümenin İşletme Fonksiyonları Açısından Etkileri ;• Yönetim Fonksiyonu

– Planlama faaliyetleri merkezileştirilir– İş türünün fazlalaşması işgören devir hızını

düşürür, böylelikle personel maliyeti de düşer– Yönetimde büyük ölçüde uzmanlaşma sağlanır.

Page 94: Işletme bilimine giriş/management

Büyümenin İşletme Fonksiyonları Açısından Etkileri ;• Finansman Fonksiyonu

– Mevcut kar düzeyi arttıkça daha hızlı büyüme gerçekleşir

– Artan saygınlık ve pazarlık gücü sebebiyle kredi maliyetleri azalır

– Nakit, alacak, tahsilat ve stoklar üzerinde denetim kurulur

– Fonların etkin kullanımında artış olur– Rekabeti azaltıcı etkide bulunarak piyasa fiyatlarının

denetimi gerçekleştirilir

Page 95: Işletme bilimine giriş/management

Neden Küçülme Gereksinimi Duyulur ?• Yönetici kapasitesinin sınırlı olması• İş gören sayısı arttıkça iş görenler arası

sosyal ilişkilerin ve iletişimin zayıflaması• Üretim ve yöneim yükünün artması• Aşırı örgütlenme• Kamu önünde fazla dikkat çeken işletmenin

eleştirilere konu olma tehlikesi ve getireceği sorumluluğun fazlalığı

Page 96: Işletme bilimine giriş/management

Büyük İşletme Üstünlükleri

• Kitle üretimi, birim maliyet düşüşü, makineleşme, standartlaşma ve uzmanlaşma

• Ar-Ge ye daha çok kaynak ayırabilme• Departmanlarda uzman personel ile etkin iş

bölümü • Kaliteli personel için iyi eğitim, yetişme ve

yükselme imkanı• Daha kolay ve düşük maliyetle kredi sağlama

imkanı

Page 97: Işletme bilimine giriş/management

Küçük İşletme Üstünlükleri

• Talep değişimlerine hızlı uyum ve esneklik artışı• Müşteriler – işçi – işveren arası daha yakın

ilişkiler• Müşteriye özel değişiklik yapma imkanı• Emek ağırlıklı sınırlı personelle çalışıldığından

daha etkin kontrol imkanı• Büyük işletmelere cazip gelmeyen küçük

pazarlarda karlı çalışabilme imkanı

Page 98: Işletme bilimine giriş/management

OPTİMUM (EN UYGUN) İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜ

Ortalama maliyet masraflarının en düşük olması halidir. Buna göre mailyet düşürebilen kalemler ;– Makineleşme ve ileri teknolojilerden

faydalanma miktarının artması– Sabit masraflar (Ör: iş yeri kirası)– Büyüklüğün sağladığı tasarruflar v.b.

Page 99: Işletme bilimine giriş/management

KAPASİTE KAVRAMLARI

• Maksimum Kapasite : İşletmenin hiç bir aksama durumu yaşamadan ulaşabildiği üretim miktarıdır.

• Gerçek Kapasite : Makine veya işletmenin yaşayabileceği gecikme ve beklemeler dışında gerçekleştirebildiği üretim miktarıdır. Yani ulaşılabilir üretim miktarıdır.

• Optimum Kapasite : Birim başına sabit ve değişken gider toplamını minimum kılan üretim miktarıdır.

• Kullanılan Kapasite : İşletmenin dışında gelişen durumların gerçek kapasitede yarattığı değişiklikle ortaya çıkan üretim miktarıdır.

• Atıl Kapasite = Gerçek Kapasite – Kullanılan Kapasite

Page 100: Işletme bilimine giriş/management

KURULUŞ ÇALIŞMALARI

Page 101: Işletme bilimine giriş/management

KURULUŞ YERİ SEÇİMİ

Kuruluş Yeri : Bir arazi parçasından ziyade, işletmenin yaşamını sürdürdüğü bölgedir. Belirlenmesinde, bölge veya hammadde kaynaklarına yakınlık v.b. önem taşımaktadır.

Konumluk Yer : Özellikle hizmet veya ticaret sektöründeki işletmeler için ifade edilmektedir. Bir alışveriş merkezinin katı, trafiğe göre iş yerinin durumu gibi ölçüler ön plana çıkmaktadır.

Page 102: Işletme bilimine giriş/management

Kuruluş Yeri Seçim Basamakları

1. Tesisin kurulacağı bölge seçimi

2. Bölgenin belirli bir yerinin seçimi

3. Belirlenen yer içerisinde tesisin kurulacağı arazi parçasının seçimi

Page 103: Işletme bilimine giriş/management

Kuruluş Yeri Faktörleri

• Hammadde• Pazar• Enerji ve yeraltı

kaynakları• İklim koşulları ve

ulaşım• İş gücü• Teşvikler ve alt yapı

Page 104: Işletme bilimine giriş/management

Optimum Kuruluş Yeri

İşletmelerin maliyetleri ile gelirleri arasındaki farkın maximum gerçekleştiği yerdir. En uygun kuruluş yerine ;

• Kar maximizasyonu yöntemi• Yatırımın geri dönüş oranı

teknikleri ile hesaplanılarak karar verilmektedir.

Page 105: Işletme bilimine giriş/management

Organize S.B. / Küçük S.B.

Farkları :1. O.S.B ler KOBİ’lere ; K.S.B ler daha küçük

sanayi işletmelerine hitap ederler.

2. O.S.B de işletmeler edindikleri arazide kendi tesislerini kendileri inşa ederler ; K.S.B de ise işletme sahiplerine alt yapı kolaylıkları sağlanan standart iş yerleri temin edilir.

Page 106: Işletme bilimine giriş/management

Organize S.B. Yararları

• Alt yapısı hazır, ucuz arsa• Arsa bedelini taksitle ödeme kolaylığı• Diğer sanayi kuruluşlarıyla kolay iletişim• Beş yıl emlak vergisi muafiyeti• Yıllık teşvik kararnameleriyle getirilen ek

ayrıcalıklar

Page 107: Işletme bilimine giriş/management

İŞLETME TÜRLERİ

• Ekonomik Yapı Sınıflandırmaları• Faaliyet Konularına Göre Sınıflandırma• Sermaye Mülkiyetleri Açısından

Sınıflandırma• Hukuki Şekilleri Bakımından

Sınıflandırma• Uluslararası Kimlik Bakımından

Sınıflandırma• İşletmelerarası Anlaşmalar Bakımından

Sınıflandırma

Page 108: Işletme bilimine giriş/management

Ekonomik Yapı Sınıflandırmaları

1) Mal üreten işletmeler• Tarım, inşaat, sanayi sektörlerinde faaliyet

gösterirler.• Fiziksel mal üretirler.

2) Satıcı İşletmeler• Genellikle ticaret sektöründe faaliyet

gösterirler.• Üretici işletmelerin ürettikleri malları fayda

yaratmak amacıyla tüketicilere sunarlar.

Page 109: Işletme bilimine giriş/management

Ekonomik Yapı Sınıflandırmaları3) Hizmet İşletmeleri• Günümüzde özellikle gelişmiş ekonomilerde

geleneksel olarak fiziksel mal esasına dayanılarak geliştirilmiş olan pazarlamanın yetersiz kalması,

ve• Hizmetlerin pazarlanmasında ortaya çıkan bazı

problemler “ hizmet pazarlaması” olarak adlandırılan pazarlamanın özel şeklinin gelişmesine yol açmıştır.

Page 110: Işletme bilimine giriş/management

Hizmet sektörünün özellikle gelişmiş ülkelerde 2.Dünya Savaşı’ndan sonra hızla büyümesinin

çeşitli nedenleri vardır :

• Bilgisayar ve telekominikasyondaki hızlı gelişmelerin yol açtığı bilgi çağına geçiş;

• Tarım ekonomisinden sanayi ekonomisine geçiş,• Nüfusun yaşlanması ve ortalama ömrün uzaması,• İnsanların iş dışındaki zamanlarının artması,• Kişi başına düşen gelirin artması,• Kadınların iş hayatına katılımının artması,• Sosyo kültürel değerlerin değişmesi ve mal üretim

teknolojisindeki gelişmeler.

Page 111: Işletme bilimine giriş/management

Hizmetlerin Özellikleri: • Hizmetler soyut (elle tutulmayan, gözle

görülmeyen) mallardır. • Eğer tamamen soyut iseler, üreticiden

kullanıcıya direkt olarak mübadele edilirler.• Taşınamazlar, depo edilemezler, ve hemen

hemen derhal bozulabilir niteliktedirler. • Tüketicilerin mülkiyetle ilişkisi olmaksızın

satın aldıkları faydalardır.• Pek çok hizmet mallarla birlikte pazarlanır.

Page 112: Işletme bilimine giriş/management

Hizmetlerin Karekteristik Özellikleri

1.SoyutlulukHizmetler görülemez

dokunulamaz,tadılamazlar

2.AyrılmazlıkHizmetler Hizmeti verenden ayrılamaz

3.DeğişkenlikHizmetin Kalitesionu kimin nerede,ne zaman,nasıl verdiğine bağlı olarak değişir

4.DayanıksızlıkHizmetler depo edilemezler

Kaynak: Armstrong and Kotler 2000,

Page 113: Işletme bilimine giriş/management

Faaliyet Konularına Göre Sınıflandırma1. Tarım sektöründe faaliyet gösteren2. Sanayi sektöründe faaliyet gösteren3. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren4. Ticaret sektöründe faaliyet gösteren5. Madencilik sektöründe faaliyet gösteren6. İnşaat sektöründe faaliyet gösteren7. Eğitim ve sağlık sektöründe faaliyet gösteren8. Finans sektöründe faaliyet gösteren9. Ulaştırma ve haberleşme sektöründe faaliyet gösteren

Page 114: Işletme bilimine giriş/management

Faaliyet Konularına Göre Sınıflandırma

• Ülkemizde DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü), GSMH (Gayrı Safi Milli Hasıla) yani Milli Gelir hesaplarında bu sınıflandırmayı kullanmaktadır.

Page 115: Işletme bilimine giriş/management

Ticaret Sektörü Ticari İşletme: Ticarethane veya fabrika yahut

ticari şekilde işletilen diğer müesseseler,ticari işletme sayılır.

Tacir: Tacir sıfatını kazanabilmek için bir ticari işletmenin var olması,bu işletmenin işletilmesi,yine bu işletmenin kısmen de olsa kendi adına işletmesi gerekmektedir.

Esnaf: İster gezici olsunlar,ister bir dükkanda veya bir sokağın muayyen yerlerinde sabit bulunsunlar,iktisadi faaliyeti nakdi sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleri tacir değildirler, esnaf sayılmaktadırlar.

Page 116: Işletme bilimine giriş/management

İnşaat Sektörü

İş dünyasının en zorlu sektörlerinden biri olan inşaat sektöründe tek bir başarı reçetesi vardır: Kazanmak için iyi yönet… Ve başarının kriteri de projeleri zamanında ve belirlenen bütçeler içerisinde tamamlayabilmektir.

Page 117: Işletme bilimine giriş/management

İnşaat Sektöründeki Gereklilikler• Yapılan araştırmalar gösteriyor ki bu sektörde

yürütülen projelerin zamanında ve bütçeler içerisinde bitirilmesi oluşturulan güven temelini sağlam kılmak için bir zorunluluk.

• Yine yapılan araştırmalara göre bu sektörde hayata geçirilen projelerin genelinde belirlenen bütçeler yüzde 150 oranında aşılıyor. Zaman açısından bakıldığında proje teslim süreleri yaklaşık yüzde 175 uzuyor. Bunun nedeni son derece basit: İnşaat sektöründeki çok çeşitli ve karmaşık yapıdaki operasyonların yeterince iyi yönetilememesi…

Page 118: Işletme bilimine giriş/management

İnşaat Sektörü

Yoğun biçimde fiyat rekabeti yapan

oyuncular, çok daha fazla risk alıyor ve bu risklerin yönetilmesi için de etkin bir yapı kurmak zorunluluğu ile karşı karşıya kalıyor. Rekabet avantajı elde etmenin yolu ise esnek ve pazardan gelen taleplere göre değişken bir yapıya sahip olmaktan geçiyor.

Page 119: Işletme bilimine giriş/management

İnşaat Sektöründeki Gereklilikler• İnşaat sektöründe bir diğer önemli nokta

çifte odaklılığın şart olması. Yani inşaat şirketleri bir taraftan proje odaklı olup, beklenen zaman ve bütçe içerisinde projeleri sonuçlandırırken bir taraftan da müşteri odaklı olmak ve büyük zorluklarla kurulan ilişkileri çok etkili biçimde yönetmek hatta geliştirmek zorunda.

• Etkin Bir proje yönetimi• Akışkan süreçler• Bilgi paylaşımı

Page 120: Işletme bilimine giriş/management

Finans Sektörü

Türkiye’de finansal sektör henüz büyüme aşamasındadır. Gelişmiş ülkeler ile karşılaştırıldığında finansal sektör küçük ve sığdır. Buna karşılık gelişmekte olan ülkelere göre Türkiye’de finansal sektör ortalamanın üzerinde bir büyüklüğe sahiptir. Finansal sektörün büyümesini sınırlandıran başlıca nedenler düşük gelire bağlı olarak düşük tasarruf düzeyi, enflasyonun uzun yıllar yüksek bir düzeyde seyretmesi, finansal araçların ve hizmetlerin yüksek oranda vergilendirilmesi nedeniyle finansal aktiflere olan talebin düşük düzeyde kalması olmuştur.

Page 121: Işletme bilimine giriş/management

Türk Finans Sektöründe Faaliyet Gösteren Kurumlar

BankalarBanka dışı finansal kurumlar - Özel Finans Kurumları - Sigorta Şirketleri - Leasing Şirketleri- Faktoring Şirketleri- Tüketici Finansman Şirketleri - Sermaye Piyasasında İşlem Yapan Aracı

Kurumlar

Page 122: Işletme bilimine giriş/management

Sermaye Mülkiyeti Bakımından Sınıflandırılma

1. Özel İşletmeler

2. Kamu İşletmeleri

3. Karma İşletmeler

4. Yabancı Sermayeli İşletmeler

Page 123: Işletme bilimine giriş/management

Özel İşletmeler

• Üretim araçlarının mülkiyeti, özel teşebbüse ait olan işletmelerdir.

• İşletmenin mülkiyeti gerçek veya tüzel kişilere ait olabilir.

• Bu işletmeler, her iktisadi alanda istedikleri yatırımı yapabilirler.

• Tek kişi işletmesi, şirket veya kooperatif şeklindeki kuruluşlardır.

Page 124: Işletme bilimine giriş/management

Kamu İşletmeleri

• Sermayesinin tamamı ya yarıdan fazlası devlete veya devlete bağlı kamu tüzel kişilerine ait işletmelerdir.

• Kamu işletmeleri bu ayrımın yanı sıra değişik gruplandırmalar altında da incelenmektedir. Bunlar ;

Sosyal güvenlik kuruluşlarıDöner sermayeli işletmeler (Başbakanlık basımevi,

devlet üretme çiftlikleri)Özel bütçeli devlet işletmeleri (Spor Loto, MTA)Yerel yönetim işletmeleri (Ekmek fabrikaları, Su ve

Havagazı işletmeleri)

Page 125: Işletme bilimine giriş/management

Karma İşletmeler

• Gerçek veya tüzel olsun, özel kişiler ile kamu tüzel kişilerinin birlikte kurdukları işletmelerdir.

• Kamunun pay çokluğu vardır.

Page 126: Işletme bilimine giriş/management

Yabancı Sermayeli İşletmeler

• Mülkiyetin yabancı girişimcilerde olduğu işletmelerdir.

• Yabancı sermaye sahiplerinin ülkedeki özel veya kamu kuruluşlarıyla işbirliği yapmaları ile kurulabildiği gibi, yabancı girişimciler tek başlarına da bu tür işletmeleri kurabilirler.

Page 127: Işletme bilimine giriş/management

Hukuki Şekilleri Bakımından Sınıflandırma

A. Tek Şahıs İşletmeleri

İşletmenin faaliyetlerini yürüten ve sahibi olan tek kişi Tacir dir. İşletme sahibi ile işletme hukuki yönden ayrı tutulamaz ( Kar, Zarar vb. her türlü risk )

Page 128: Işletme bilimine giriş/management

Tek Şahıs İşletmeleri Avantajları

• Kurulması kolaydır

• Yetkiler işletme sahibi olan kişide toplanmıştır

• Faaliyetlerde gizlilik vardır

• Kar bir tek elde toplanır

• İşletme örgütü esnek bir yapıya sahiptir

Page 129: Işletme bilimine giriş/management

Tek Şahıs İşletmeleri Dezavantajları

• Büyümeleri sınırlıdır

• Gelişmiş bir örgüt ve yardımcıların yoksunluğu

• İşletmenin devamı belirsizdir

• İşletmenin tüm borçlarına karşı sorumluluk söz konusudur

Page 130: Işletme bilimine giriş/management

B. Şirketler

Tanım : İki veya daha çok kişinin bir araya gelerek, emek veya mallarını, ortak bir amaca erişmek üzere bir sözleşme ile birleştirmeleri ile oluşan yapıya denir.

Borçlar kanunu ve Ticaret Kanunu hükümlerine göre

1) Adi Şirket

2) Ticari Şirket

Page 131: Işletme bilimine giriş/management

Adi Şirket• Ortaklığın tüzel kişiliği yoktur.• Ticaret ünvanına sahip değillerdir.• Ticaret şirketlerinin tabi olduğu kurallara tabi

değillerdir.• Şirket sermayesinde ortakların müşterek hakları

(kar-zarar) vardır.• Şirketin kim tarafında yönetileceği önceden

belirlenmek koşuluyla her ortağın şirketi yönetme hakı vardır.

• Borçlar Kanununa tabidir.• Şirket sözleşmesi şekle bağlı değildir, sözlü veya

yazılı olabilir.

Page 132: Işletme bilimine giriş/management

Ticaret Şirketi

• Ticaret Kanununa bağlıdırlar.

• Şirket sözleşmesi yazılı olmak zorundadır.

• Şirketin ayrı bir tüzel kişiliği vardır

Şahıs Şirketleri Sermaye Şirketleri Şirketleri

Page 133: Işletme bilimine giriş/management

Şahıs Şirketleri

1. Kollektif Şirket : İki ya da daha çok birbirine güveni olan gerçek kişiler tarafından kurulur. Alacaklara ve borçlara karşı ortaklar sınırsız sorumludur. İşletme, tüzel kişiliğe sahiptir. Asgari bir sermaye koyma zorunluluğu yoktur.

Page 134: Işletme bilimine giriş/management

Şahıs Şirketleri

2. Komandit Şirket : İki veya daha çok gerçek veya tüzel kişiler tarafından aralarında sözleşme ile kurulur. Alacaklara ve borçlara karşı en az bir ortağın sorumluluğu sınırlandırılmamış (komandite), yine en az bir ortağın da sınırlandırılmış (komanditer) olmalıdır. Şirket tüzel kişiliğe sahip olmalı ve “komandit” ünvanı belirtilmelidir.

Page 135: Işletme bilimine giriş/management

Sermaye Şirketleri

1. Anonim Şirketler : – En az 50.000- YTL sermaye ile

– En az 5 gerçek veya tüzel kişi ile

– Bir ünvan altında kurulurlar.

– Borçlarından dolayı ortakların sorumluluğu sermaye payları ile sınırlıdır.

– Hisse senedi çıkarabilirler (her biri 1 Ykr.lik)

– Pay sahiplerinden oluşan genel kurulun seçtiği en az 3 kişiden oluşan yönetim kurulu tarafından yönetilir.

Page 136: Işletme bilimine giriş/management

Sermaye Şirketleri

2. Limited Şirketler : • En az 5.000-YTL sermaey ile• En az 2 en fazla 50 gerçek veya tüzel kişi ile• Bir ünvan altında kurulurlar.• Borçlarından dolayı ortakların sorumluluğu

sermaye payları ile sınırlıdır.• Hisse senedi çıkaramazlar

Page 137: Işletme bilimine giriş/management

Sermaye Şirketleri

3. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler : Ortak sayısı biri komandite olmak şartıyla en az 5 kişidir. Sermayesi paylara bölünmüştür.

Komandit şirkette sermaye paylara bölünmemiş, sadece birden çok komanditer ortağın sermayeye katılma oranlarını göstermek için kısımlara ayrılmıştır.

Page 138: Işletme bilimine giriş/management

C. Kooperatifler

• En az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözeşme ile kurulur

• Kooperatiflere gerçek kişilerin dışında tüzel kişilerde ortak olabilir. * Özel idareler, belediyeler, köyler gibi kamu tüzel kişileri ile cemiyetler ve dernekler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve kooperatifler, amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflerin kuruluşlarına yardımcı olur, önderlik eder ve ortak olabilirler.

• Kooperatif Organları;Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetçiler

Page 139: Işletme bilimine giriş/management

Kooperatifler• Kooperatif yönetim kurulu en az üç üyeden kurulur.

Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır.

• Kooperatif yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır. 1- Türk vatandaşı olmak 2- Aynı türde başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi

olmamak. 3- Türk ceza kanununun zimmet, rüşvet, görevi suistimal,

sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümlerine veya bu kanuna göre mahkum olmamak.

Page 140: Işletme bilimine giriş/management

Kooperatifler• Yönetim Kurulu üyeleri en çok 4 yıl için seçilebilirler. Ana

sözleşmede aksine hüküm yoksa tekrar seçilmeleri uygundur.• Kooperatif Denetçileri, genel kurul, denetleme organı olarak

en az bir yıl için bir veya daha çok denetçi seçer. Genel kurul yedek denetçiler de seçebilir. Denetçilerin ve yedeklerinin kooperatif ortaklarından olması şart değildir.

• Kooperatif Deneticilerinde aşağıdaki şartlar aranır.1. Türk vatandaşı olmak2. Türk ceza kanununun zimmet, rüşvet, görevi suistimal, sahtekarlık,

hırsızlık, dolandırıcılık, emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümlerine veya bu kanuna göre mahkum olmamak.

Page 141: Işletme bilimine giriş/management

D. Dernek ve Vakıfların İktisadi İşletmeleri Bir vakıf, gayesini gerçekleştirmek için

ticari işletme işletebilir veya sınai, ticari bir kuruluş Vakfın kuruluşuna tahsis edilebilir.

Vakıflara ait iktisadi işletmelerin Kurumlar Vergisine (5.madde) tabi tutulabilmesi için bu tür işletmelerin Vakfa “ait” ve “tabi” olması gerekir.

Page 142: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin Vakfa ait olması

İşletmeye ait sermaye mallarının, aktif değerlere ait mülkiyetinin Vakfın mal varlığından ayrılarak, sonuçta Vakfın ayrılan bu mal varlığından hak talep edebilmesidir.

Page 143: Işletme bilimine giriş/management

Ait olma... / Bağlı olma...

İşletme faaliyetinin Dernek veya Vakıf tarafından organize edilmesi ile doğrudan doğruya işletilmesini ifade eder.

Hukuki Dernek veya Vakfa ait olan işletmenin idare ve faaliyetinin tespitinde tam yetkili olmayı ifade eder.

Page 144: Işletme bilimine giriş/management

İşletmenin Vakfa tabi olması

Yönetim ve idari kararların Vakıf yönetimi tarafından alınmasıdır. Yani, işletmenin idaresinde Dernek veya Vakfın yetkili olması demektir.

Page 145: Işletme bilimine giriş/management

Özellikleri

• İktisadi işletme faaliyeti devamlı olmalıdır.• Vakfa ait gayri menkullerin devamlı olarak kiraya

verilmesinden elde edilen gelirin ticari bir işletme geliri olarak K.V. ne tabi tutulması gerkir.

• Vakfa ait işletmelerin bir kısmı veya tamamı Vakıflar tarafından sağlanan sermaye şirketi şeklinde kurulabilir.

• K.V. ye tabi olabilmesi için ticari, sınai ve zirai işletme niteliğinde olması gerekir.

Page 146: Işletme bilimine giriş/management