ict master plan volume 2552 2556

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� ๒) ของประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๖

ฉบบเสนอผานความเหนชอบ

ตามมตคณะรฐมนตร เม�อวนท� ๕ สงหาคม ๒๕๕๒

โดย

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร รวมกบ

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

สงหาคม ๒๕๕๒

บทสรปผบรหาร แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� 2)

ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556

เสนอตอ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

โดย ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

สงหาคม 2552

บทสรปผบรหาร แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร (ฉบบท � 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556

(1)

บทสรปผบรหาร แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� 2) ของประเทศไทย

พ.ศ. 2552-2556 --------------------------

I. ความนา

นโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ ระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย (IT 2010) ซ$งไดใหความสาคญตอบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ท$มตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม โดยมงเนนการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร ไดถกนามาเปนกรอบในการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศไทย (ฉบบท$ 1) พ.ศ. 2545-2549 ซ$งคณะรฐมนตรไดใหการเหนชอบเม$อวนท$ 25 กนยายน 2545 เพ$อใหทกกระทรวง ทบวง กรม และรฐวสาหกจ ใชเปนแนวทางในการจดทาหรอปรบแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของหนวยงานใหสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน ซ$งตอมา คณะรฐมนตรไดมมตเม$อวนท$ 11 กนยายน 2550 ใหขยายระยะเวลาในการบงคบใชแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศไทย ฉบบท$ 1 ออกไปจนถงป พ.ศ. 2551 และกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารไดรวมมอกบศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เรงรดการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร (ฉบบท$ 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 ขDน

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ฉบบท$ 2 ไดสานความตอเน$องทางนโยบายจาก IT2010 และ “แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศไทย (ฉบบท$ 1) พ.ศ. 2545-2549” ควบคไปกบการกาหนดนโยบายใหมและการปรบใหมจดเนนในบางเร$องท$เดนชดขDนจากแผนฯ ฉบบแรก เพ$อตอบรบการเปล$ยนแปลงทางเทคโนโลย เศรษฐกจ และสงคมท$เปนท Dงโอกาสและความทาทายของประเทศไทย และในขณะเดยวกน เพ$อมงแกไขสวนท$ยงเปนจดออน และตอยอดสวนท$เปนจดแขงของประเทศ เพ$อใหประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด อนจะชวยนาไปสการบรรลเปาหมา ยของการพฒนาประเทศตามท$กาหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดในท$สด II. บรบทของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

2.1 แนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแผนใตแผนพฒนาฯ ฉบบท� 10

ประเทศไทยไดยดแนวทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท$ 10 พ.ศ. 2550-2554) เปนแผนหลกในการชDทศทางการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศในภาพรวม ปรชญาในการจดทาแผนฉบบนDคอ การนาเอาปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และแนวคดเร$องคนเปนศนยกลางในการพฒนา มาประยกตกบการจดทาแผน โดยมวสยทศนคอ “มงพฒนาสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน (Green and Happiness Society) คนไทยมคณธรรมนาความรอบร รเทาทนโลก ครอบครวอบอน ชมชนเขมแขง สงคมสนตสข เศรษฐกจมคณภาพ เสถยรภาพ และเปนธรรม ส$งแวดลอมมคณภาพและทรพยากรธรรมชาตย $งยน อยภายใตระบบบรหารจดการประเทศท$มธรรมาภบาล ดารงไวซ$งระบอบประชาธปไตยท$มพระมหากษตรยเปนประมข และอยในประชาคมโลกไดอยางมศกดศรX ” โดยมยทธศาสตรในการผลกดนเพ$อใหเกดความสาเรจตามเปาหมายของแผนท Dงหมด 5 ยทธศาสตร ไดแก


(2)

1. การพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร เพ$อพฒนาคนใหมสขภาวะด จตใจ อารมณ กาย สตปญญามความสมดล เขาถงหลกศาสนา มคณธรรม นาความรอบร มสมมาชพ มความม $นคงในชวต

2. การสรางความเขมแขงของชมชนและสงคมเปนฐานท$ม $นคงของประเทศ เพ$อพฒนาชมชนเขมแขง สงบ สนต และแกปญหาความยากจนใหชมชนอยเยนเปนสข

3. การปรบโครงสรางเศรษฐกจใหสมดลและย $งยน เพ$อใหเศรษฐกจมคณภาพ โครงสรางเศรษฐกจมความสมดลมากขDน มเสถยรภาพและความเปนธรรมทางเศรษฐกจ

4. การพฒนาบนฐานความหลากหลายทางชวภาพ และสรางความม $นคงของฐานทรพยากร และคณภาพส$งแวดลอม เพ$อใหเกดการรกษาความอดมสมบรณของฐานทรพยากร รกษาคณภาพส$งแวดลอม และวางรากฐานการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนาบนฐานความหลากหลาย ทางชวภาพ

5. การเสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ โดยมงหวงใหธรรมาภบาลของประเทศในทกภาคสวนดขDน ตลอดจนสรางองคความรประชาธปไตย

ท DงนD ในแผนพฒนาฯ ดงกลาว ไดกลาวถงการพฒนาและสงเสรมการใช ICT ไวในแนวทางการพฒนาหลายดาน อาท การพฒนาโครงสรางพDนฐาน ICT เพ$อสนบสนนการปรบโครงสรางการผลต การใช ICT เพ$อการเขาถงแหลงเรยนรเพ$อการเรยนรตลอดชวต การพฒนาการใหบรการและการดาเนนงานของรฐในรปแบบรฐบาลอเลกทรอนกส เปนตน

นอกจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแลว ยงมนโยบายและแผนระดบชาตอ$นๆ ท$ถกจดทาขDนโดยหลายหนวยงาน เพ$อรวมขบเคล$อนประเทศไทยสสงคมและเศรษฐกจฐานความร รวมถงนโยบายรฐบาล ซ$งแผนและนโยบายดงกลาว แมจะมจดเนนท$ตางกนตามหนาท$และความรบผดชอบขององคกร/หนวยงานท$รบผดชอบและวตถประสงคของการจดทา แตแนวทางสวนใหญกจะสอดคลองไปในทศทางเดยวกน อกท Dงมการพดถงนยตอการพฒนาหรอบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ในการพฒนาไวคอนขางชดเจน โดยแนวนโยบายหลกๆ ท$กลาวถงในเกอบทกแผนมดงนD

• การพฒนาคนหรอทรพยากรมนษย เน$องจากคนเปนรากฐานในการพฒนาประเทศ • การพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรม (เกษตร อตสาหกรรมการผลต และบรการ) • การพฒนาสงคมและชมชน โดยใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาและบรหารทองถ$น

ดวยตนเอง รวมถงฟDนฟและสบสานคณคาความหลากหลายของวฒนธรรมไทย ท Dงท$เปนวถชวตประเพณ คานยมท$ดงาม ภมปญญาทองถ$น

• การสรางความม $นคงของฐานทรพยากรและส$งแวดลอม โดยเนนการแกปญหาดานส$งแวดลอมไวหลายๆ เร$อง รวมถงการเตอนภยจากภยพบตทางธรรมชาต

• การปรบปรงการบรหารจดการ โดยมงเนนท$การบรหารงานอยางโปรงใสท Dงภาครฐและเอกชน รวมถงใหประชาชนเขามามสวนรวมในกระบวนการเก$ยวกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

• การพฒนาโครงสรางพDนฐาน และการจดต Dงองคกร/สถาบนเฉพาะทาง เพ$อขบเคล$อนการพฒนา


(3)

2.2 กรอบนโยบาย IT 2010 และแผนแมบท ICT ฉบบท� 1

ในการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ฉบบท$ 2 ไดคานงถงกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย หรอ IT 2010 ซ$งคณะรฐมนตรไดเหนชอบ เม$อวนท$ 19 มนาคม พ.ศ. 2545 โดยกรอบนโยบาย IT 2010 ไดกาหนดเปาหมายสาคญสามประการ คอ

1) เพ$มขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเปนเคร$องมอพฒนาประเทศ เพ$อยกระดบประเทศไทยใหอยในกลมประเทศท$มศกยภาพเปนผนา (potential leaders) อนดบตนๆ โดยใชดชนผลสมฤทธ Xทางเทคโนโลยของสานกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) เปนเคร$องประเมนวด

2) เพ$มจานวนแรงงานความรของประเทศไทยใหเปนรอยละ 30 ของแรงงานในประเทศท Dงหมด 3) พฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยเพ$มสดสวนของมลคาอตสาหกรรมท$เก$ยวของกบการใชความร

เปนพDนฐานใหมมลคาถงรอยละ 50 ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP)

เพ$อใหบรรลเปาหมายดงกลาว กรอบนโยบาย IT 2010 ไดกาหนดกลยทธในการพฒนาประเทศสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนรไว 5 ดาน ไดแก e-Industry, e-Commerce, e-Government, e-Education และ e-Society โดยสามารถสรปความเช$อมโยงระหวางกลยทธท Dง 5 ดานและปจจยท$เก$ยวของกบทกกลยทธ ไดแก นวตกรรม ความร การวจยและพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลย การพฒนาคน และโครงสรางพDนฐานดานโทรคมนาคม ซ$งหากไดมการพฒนาตามกลยทธ 5 ดาน โดยพฒนาฐานท$เปนปจจยเช$อมโยงไปพรอมกน กจะนาไปสการพฒนาท$ย $งยน

กรอบนโยบาย IT 2010 ไดถกถายทอดไปสแผนกลยทธ คอแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศไทย ฉบบท$ 1 พ.ศ. 2545-2549 ท$มการกาหนดวสยทศน พนธกจ วตถประสงค กลยทธ และแผนงาน/โครงการไวชดเจน โดยมเปาหมายท$สาคญดงนD

1) พฒนา/ยกระดบทางเศรษฐกจของประเทศโดยใช ICT 2) ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT ของประเทศ 3) พฒนาทรพยากรมนษยโดยเพ$มการประยกตใช ICT ในดานการศกษา และฝกอบรม 4) สรางความเขมแขงของชมชนในชนบทเพ$อการพฒนาประเทศท$ย $งยน

เพ$อใหบรรลซ$งเปาหมายของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารอยางเปนรปธรรม แผนแมบท ICT ฉบบท$ 1 ไดกาหนดยทธศาสตรหลกไว 7 ดาน ไดแก 1) พฒนาอตสาหกรรม ICT 2) ยกระดบคณภาพชวตของคนไทยและสงคมไทย 3) ปฏรปและสรางศกยภาพการวจยและพฒนาดาน ICT 4) ยกระดบพDนฐานสงคมไทยเพ$อการแขงขนในอนาคต 5) พฒนาศกยภาพผประกอบการเพ$อมงขยายตลาดตางประเทศ 6) สงเสรมผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมใช ICT และ 7) ใช ICT ในการบรหารและบรการของภาครฐ

แผนแมบท ICT ฉบบท$ 2 จงไดรบการพฒนาขDนโดยพจารณาถงความตอเน$องในเชงนโยบายภายใตกรอบ IT 2010 รวมถงเรงรดแกไขจดออนท$สงผลใหแผนแมบท ICT ฉบบท$ 1 ไมสามารถบรรลเปาหมายไดอยางสมบรณ


(4)

2.3 สถานภาพการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

การพฒนา ICT ของประเทศไทยในเวทโลกโดยภาพรวม เม$อพจารณาจากดชนชDวดระดบสากล อาท Networked Readiness Ranking, e-Readiness Ranking พบวาจดอยในระดบปานกลาง แตเม$อเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอ$นในทวปเอเชย โดยเฉพาะอยางย$งประเทศเพ$อนบานอยางสงคโปรและมาเลเซย พบวาประเทศเพ$อนบานมอนดบการพฒนา ICT ท$สงกวาประเทศไทยในทกๆ ดชน

ปจจยสาคญท�ฉดร Aงอนดบการพฒนา ICT ของประเทศไทยในทกๆ ดชน คอ ความพรอมดานโครงสรางพAนฐานสารสนเทศและการส�อสาร ซ$งยงมไมเพยงพอและยงแพรกระจายไมท $วถงทาใหการพฒนาและการใชประโยชนของ ICT เพ$อตอยอดองคความร การพฒนาธรกจ การใหบรการของภาครฐ ยงไมมประสทธภาพและประสทธผลเทาท$ควร ดงน Dน การพฒนาโครงสรางพDนฐานดาน ICT จงเปนประเดนสาคญประการหน$งท$แผนแมบท ICT ฉบบท$ 2 ตองพจารณาแกไขปญหา

ผลการวเคราะหดงกลาวสอดคลองกบการประเมนจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม (SWOT) ของการพฒนา ICT ภายใตกรอบระยะเวลา 5 ป ของแผนแมบทฯ ในสวนของโครงสรางพDนฐาน ซ$งแมจะพบวาประเทศไทยมการพฒนาโครงขายหลก (Backbone Network) ท$รบ-สงขอมลไดมากขDนและรวดเรวย$งขDน ซ$งจะชวยรองรบความตองการของประชาชนดานขอมลขาวสารไดเพ$มขDนอยางตอเน$อง แตยงคงประสบปญหาความเหล$อมลDาในกา รเขาถงสารสนเทศและความร (Digital Divide) ของกลมคนท$อยในภมภาค/ทองถ$นท$อยหางไกล และผดอยโอกาสในดานอ$นๆ เชน ผพการ จงตองมการขยายโครงขายท DงในเชงพDนท$และคณภาพของโครงขายใหมประสทธภาพดย$งขDน โดยเฉพาะการกระจายโอกาสในการเขาถง ICT ในระดบโครงขายปลายทาง (Last Mile Access) ท$เช$อมตอผใชกบโครงขายหลก

อยางไรกตาม เทคโนโลยไดมการพฒนาอยางตอเน$อง รวมถงการหลอมรวมเทคโนโลย (technological convergence) ระหวางเทคโนโลยคอมพวเตอร เทคโนโลยการส$อสาร และเทคโนโลยการแพรภาพกระจายเสยง เปดโอกาสใหประเทศไทยมทางเลอกและสามารถใชประโยชนจากความกาวหนาทางเทคโนโลยเหลานDเพ$อปรบปรงประสทธภาพของโครงสรางพDนฐานท$มอยแลวและในขณะเดยวกนกสามารถลดความเหล$อมลDาในการเขาถงขอมลขาวสารของประชาชนในเขตภมภาคหรอในชนบทหางไกลได โดยการใชเทคโนโลยท$มประสทธภาพในการรบสงขอมลสงขDนในราคาท$ลดลง

ในสวนของบคลากรดาน ICT พบวามการเตบโตอยางตอเน$องตามการเตบโตของการใช ICT โดยปจจบนประเทศไทยมผมความรความสามารถดานนDมากขDนท Dงในภาครฐและเอกชน และมผจบการศกษาท$เก$ยวของ ท Dงระดบอดมศกษาและอาชวศกษาจานวนไมนอย แตกยงขาดแคลนบคลากรดาน ICT อกมาก ท Dงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยเฉพาะอยางย$งบคลากรท$มทกษะสง หรอทกษะเฉพาะดานตางๆ อยางไรกตาม แมสถานภาพบคลากรดาน ICT ของไทยในภาพรวมจะดเปนจดออนมากกวาเปนจดแขง บคลากร ICT ไทยถอวามศกยภาพมากในดานการผลตซอฟตแวร แอนเมช $น และส$อบนเทงดจทลตางๆ

สาหรบประชาชนท $วไป พบวามการใช ICT ในระดบต$าและกระจายไมท $วถง คนไทยสวนใหญ มโอกาสในการเขาถงขอมลและขาวสารผานเทคโนโลยเดม (โทรทศน และวทย) มากกวาเทคโนโลยคอมพวเตอรและการส$อสาร โดยคนกลมท$มการเขาถง ICT นอยกวากลมอ$นๆ คอประชาชนท$อาศยอยในพDนท$หางไกล คนพการ ผสงอาย เปนตน นอกจากนD ยงพบวาประชาชนท $วไป ยงมการใช ICT อยางไมเหมาะสมอกหลายประเดน อาท 1) การใช ICT เพ$อความบนเทงคอนขางสง (สงกวาการใชเพ$อการศกษาหาความรและการใชทาธรกรรมทางธรกจ หรอธรกรรมกบภาครฐ) โดยเฉพาะในกลมเยาวชน 2) การไหลบา


(5)

ของวฒนธรรมตางชาตและเนDอหาไมพงประสงค 3) การเพ$มขDนของอาชญากรรมทางคอมพวเตอร เปนตน ดงน Dน ในการวางแผนการพฒนา ICT ในชวงตอไป จะตองคานงถงตวแปรเหลานDดวยเชนกน

ในสวนของภาครฐ พบวาหนวยงานราชการสวนใหญยงคงขาดบคลากรท$มความรดาน ICT และ การประยกตใช ICT เพ$อเพ$มประสทธภาพ ในการดาเนนงาน ถงแมทกหนวยงานของรฐจะมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (Chief Information Officer: CIO) แต CIO สวนใหญกยงขาดความร ความเขาใจ และทกษะดานเทคโนโลย นอกจากนDหนวยงานภาครฐยงคงประสบปญหาเร$องการขาดแคลนบคลากรดาน ICT เน$องจากผลตอบแทนต$าและขาดมาตรการจงใจท$เหมาะสม

ในเร$องของการบรหารจดการ แมวาจะมองคกรของรฐและองคกรอสระท$ทาหนาท$กากบดแล และสงเสรมการพฒนา ICT อยหลายหนวยงาน เชน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร (และหนวยงานในกากบ), คณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต แตจากการประเมน SWOT พบประเดนท$เปนขอวตกกงวลหลายประการท$เก$ยวกบการบรหารจดการ ICT ในภาพรวม อาท บทบาทหนาท$ขององคกรเหลานDซ$งยงมความซDาซอนกนอย ทาใหการทางานบางเร$องซDาซอน ขาดการบรณาการ ขาดความเปนเอกภาพ นอกจากนDการบรหารจดการโครงการดาน ICT ในภาพรวมยงดอยประสทธภาพ เน$องจากยงมลกษณะตางคนตางทา ไมทางานไปในทางเดยวกน ขาดกลไกประสานงานท$ชดเจนในการแปลงนโยบายไปสการปฏบต ไมมการบรณาการแผนงานดาน ICT และจดสรรงบประมาณใหสอดคลอง ปญหาและอปสรรคท$สาคญประการหน$งคอ ยงขาดหนวยงานท$รบผดชอบในการกากบการปฏบตงานใหเปนไปตามแผนแมบท ICT รวมถงขาดระบบตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนอยางจรงจง

กลาวโดยสรป จากการประเมน SWOT ของการพฒนา ICT ของประเทศไทย โดยกลมผมสวนไดเสย (stakeholders) พบวา แมประเทศไทยจะมการพฒนาและใช ICT ในระดบท$สงขDนอยางตอเน$องในชวงท$ผานมา โดยมจดแขงหลายดาน อาท มนโยบายสงเสรมท$ชดเจน มบคลากรท$มความรและทกษะดาน ICT เพ$มขDน มโครงขายหลก (backbone) กระจายท $วถง อกท Dงมโอกาสอนเกดจากปจจยภายนอกท$สงเสรม ไมวาจะเปนการขยายตวของตลาดในอนาคต การหลอมรวมของเทคโนโลย ทาใหเกดบรการใหมๆ ท$หลากหลายอนเปนการเพ$มทางเลอกใหแกผบรโภค และโอกาสจากการทาธรกจผานอนเทอรเนตซ$งคาดวานาจะมเพ$มขDน เปนตน อยางไรกตาม ประเดนสาคญท�ควรใหความสนใจ คอ จดออน ซ�งยงมคอนขางมาก แตท�สาคญและควรไดรบการแกไขโดยเรงดวนในชวงของแผนแมบทฯ ฉบบ ท� 2 คอเร�องคน ท�ตองพฒนาท Aงในปรมาณและคณภาพ และเร�อง การบรหารจดการ ICT ระดบชาต (National ICT governance) ท�ตองพฒนาใหมประสทธภาพมากขAน มฉะน Dนแลว จะเปนอปสรรคตอการพฒนาในเร$องอ$นๆ ตอไป เน$องจากท DงสองประเดนถอเปนปจจยพDนฐานท$ สาคญของการพฒนา III. สรปหลกการและประเดนท�สาคญของแผนแมบทฯ ฉบบท� 2

1. มเปาหมายในเชงการพฒนาสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร ท$สอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศตามท$กาหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซ$งถอเปนแผนพฒนาฯ หลกของประเทศ

2. สานความตอเน$องทางนโยบายจาก IT2010 และ “แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศไทย (ฉบบท$ 1) พ.ศ. 2545-2549” โดยยงใหความสาคญกบการพฒนาและประยกตใช ICT ในดานการคา (e-Commerce) และอตสาหกรรม (e-Industry) (ในยทธศาสตรท$ 5 และ 6),


(6)

ดานการศกษาและการพฒนาคนและสงคม (e-Education and e-Society) (ในยทธศาสตรท$ 1 และ 3) และในการดาเนนงานของภาครฐ เพ$อสนบสนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการ (ในยทธศาสตรท$ 4) นอกจากนD ไดใหความสาคญกบการพฒนาตอยอดจากท$ไดดาเนนมาแลวในชวงแผนฯ ฉบบท$ 1 แตยงไมบรรลเปาหมาย เพ$อใหเกดผลท$เปนรปธรรมโดยเรว

3. มงเนนการแกไขส$งท$เปนจดออนท$สาคญของการพฒนา ICT ของประเทศไทย 2 ประการเปนลาดบแรก ไดแก 1) การพฒนาคนใหมความเฉลยวฉลาด (Smart) และรอบรสารสนเทศ (Information Literacy) (ดความหมายในสวนถดไป) และ 2) การบรหารจดการ ICT ระดบชาต ใหยดหลกธรรมาภบาล นอกจากนD ยงใหความสาคญกบการเรงพฒนาโครงขายความเรวสงใหมการกระจายอยางท $วถงและราคาเปนธรรมเน$องจากเปนโครงสรางพDนฐานท$สาคญสาหรบการพฒนาในสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรม ท$อาศย ICT เปนพลงขบเคล$อนหลก และเปนส$งท$ประเทศไทยยงมระดบการพฒนาท$ดอยกวาหลายๆ ประเทศ

4. สอดคลองกบทศทาง/เปาหมายของการพฒนา ICT ระดบนานาชาต ท$ประเทศไทยไดเขารวมแสดงเจตจานงค/จดทาพนธกรณ โดยเฉพาะอยางย$งเปาหมายในการพฒนาโครงสร างพDนฐานสารสนเทศและการสรางโอกาสในการเขาถง ICT ของประชาชนภายใน พ.ศ 2558 (ค.ศ. 2015) เพ$อสรางสงคมสารสนเทศ จากการประชม World Summit on the Information Society และเปาหมายในการเขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสงอยางท $วถงและเทาเทยม (Universal Access to Broadband) ภายในป 2015 ตามปฏญญากรงเทพ ซ$งรฐมนตรท$รบผดชอบดานสารสนเทศและการส$อสารของกลมประเทศ APEC ไดเหนชอบรวมกน

5. ใหความสาคญกบการพฒนาท$มงเนนใหเกดธรรมาภบาล ท Dงในสวนของการบรหารจดการ ICT ระดบชาต ท$ตองบรหารจดการอยางมธรรมาภบาล (ในยทธศาสตรท$ 2) และการใช ICT ในภาครฐ เพ$อชวยสนบสนนใหเกดธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ (ในยทธศาสตรท$ 4) ซ$งเปนวตถประสงคท$กาหนดไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท$ 10

โดยประเดนท$กลาวถงในยทธศาสตรท$ 2 เปนส$งท$ตองเรงดาเนนการ เพ$อแกไขจดออนของการพฒนา ICT ของประเทศท$พบจากการวเคราะห SWOT ท$ชDใหเหนวา ประเทศไทยยงมจดออนและ ตองปรบปรงในเร$องการบรหารจดการ ICT ระดบชาต เพ$อใหมความชดเจนในบทบาทหนาท$ของหลายหนวยงานท$เก$ยวของ มกลไกการทางาน (รวมถงการพจารณาจดสรรงบประมาณ) ท$เอDอใหเกดการบรณาการ และลดการซDาซอนระหวางหนวยงาน

สวนประเดนของยทธศาสตรท$ 4 เปนส$งท$ตองดาเนนการดวยเชนกน เน$องจากภาครฐเปนกลไกท$สาคญในการพฒนาประเทศ และควรมบทบาทเปนผนาในการประยกตใช ICT เพ$อพฒนาประสทธภาพและคณภาพของการบรหารและการบรการท$ใหแกประชาชน ซ$งกตองมงเปาใหเกดธรรมาภบาลดวย ท DงนD หลกการของธรรมาภบาล ตามท$กาหนดโดยองคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรม แหงสหประชาชาต หรอ ยเนสโก มองคประกอบท$สาคญดงนD การมสวนรวม (participation), การปฏบตตามกฎหมาย (rule of law), ความโปรงใส (transparency), การตอบสนองตอขอเรยกรอง (responsiveness), การยดถอความเหนสวนใหญ (consensus oriented), ความเสมอภาค (equity and inclusiveness), ความมประสทธภาพและประสทธผล (effectiveness and efficiency) และความรบผดชอบ (accountability)

6. ใชแนวปฏบตท$สอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มงเนนใหเกดการพฒนาท$สมดลดวยการสรางความเขมแขงจากภายใน โดย


(7)

- เรงพฒนาคนใหมความสามารถท$จะสรางของเพ$อใชเองได และพฒนาอตสาหกรรมภายในประเทศใหมความเขมแขง โดยการสงเสรมการวจยและพฒนา และการสงเสรมผประกอบการ เพ$อใหสามารถพ$งตนเองไดในระยะยาว

- คานงถงความพรอมดานทรพยากร และการใชอยางคมคา

7. ใหความสาคญกบการพฒนาและการใช ICT เพ$อเสรมสรางความเขมแขงและความไดเปรยบในการแขงขนของภาคการผลตและบรการท$ไทยมศกยภาพ โดยเฉพาะในภาคการเกษตร การทองเท$ยว และการบรการดานสขภาพ โดยใชประโยชนจากภมปญญาทองถ$น วฒนธรรมไทย และเอกลกษณของไทย เพ$อนารายไดเขาประเทศ

IV. วสยทศน พนธกจ และเปาหมาย

3.1 วสยทศน

“ประเทศไทยเปนสงคมอดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT”

“สงคมอดมปญญา ” ในท �น?หมายถงสงคมท �มการพฒนาและใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏบตของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประชาชนทกระดบมความเฉลยวฉลาด (Smart) และรอบรสารสนเทศ (Information literacy) สามารถเขาถง และใชสารสนเทศอยางมคณธรรม จรยธรรม มวจารณญาณและรเทาทน กอใหเกดประโยชนแกตนและสงคม มการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารท �มธรรมาภบาล (Smart Governance) เพ �อสนบสนนการพฒนาสเศรษฐกจและสงคมฐานความรและนวตกรรมอยางย �งยนและม �นคง

3.2 พนธกจ

(1) พฒนากาลงคนใหมคณภาพและปรมาณท$เพยงพอ ท Dงบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ( ICT Professionals) และบคลากรในสาขาอาชพอ$นๆ ทกระดบ ท$มความรความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มวจารณญาณและรเทาทน อยางมคณธรรม จรยธรรม เพ$อรวมขบเคล$อนประเทศไทยสสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรมอยางย $งยนและม $นคง

(2) พฒนาโครงขายสารสนเทศและการส$อสารความเรวสงท$มการกระจายอยางท $วถง มบรการท$ม คณภาพ และราคาเ ปนธรรม เพ$ อ ให เ ปนโครงสร างพDนฐานสารสนเทศหลก ท$ทกภาคสวนสามารถใชในการเขาถงความร สรางภมปญญา และภาคธรกจและอตสาหกรรมสามารถใชในการสรางมลคาเพ$มแกภาคเศรษฐกจของประเทศ

(3) พฒนาระบบบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารท$มธรรมาภบาล โดยมกลไก กฎ ระ เบยบ โ ค ร งส ร า ง กา รบ รห า ร แล ะก ารก า กบด แ ล ท$ เ อD อ ต อก า รพฒ นา


(8)

อยางบรณาการ มความเปนเอกภาพ มประสทธภาพ และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม เพ$อสนบสนนใหเกดธรรมาภบาลในระบบบรหารจดการประเทศ สอดคลองกบเปาหมายท$กาหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

3.3 วตถประสงค

(1) เพ$อพฒนากาลงคนดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร (ICT Professional) ใหมปรมาณและคณภาพตรงกบความตองการของตลาด และบคลากรในสาขาอาชพตางๆ ทกระดบ รวมถงประชาชนท $วไป ใหมความรความสามารถในการสรางสรรค พฒนา และใชICT อยางมประสทธภาพ มวจารณญาณและรเทาทน เพ$อเปนรากฐานการพฒนาประเทศไทยสสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรมอยางย $งยนและม $นคง

(2) เพ$อสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร โดยใช แนวปฏบตของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เนนความมเอกภาพ การบรณาการ การใชทรพยากรอยางคมคา และการมสวนรวมของทกภาคสวนท$เก$ยวของ เพ$อใหมการจดสรรผลประโยชนจากการพฒนาสประชาชนในทกภาคสวนอยางเปนธรรม โดยใชกลไกความเปนหนสวนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (Public-Private Partnership) อยางเหมาะสม

(3) เพ$อสนบสนนการปรบโครงสรางการผลตสการเพ$มคณคา (Value Creation) ของสนคาและบรการบนฐานความรและนวตกรรม โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร

(4) เพ$อเสรมสรางความเขมแขงของชมชนและปจเจกบคคล โดยการเขาถงและใชประโยชนจากสารสนเทศ ในกจการของครวเรอนและชมชน รวมถงในการแสวงหาความร สรางภมปญญา การมสวนรวมในระบบการเมองการปกครอง และในการดารงชวตประจาวน เพ$อนาไปสการพ$งตนเองและลดปญหาความยากจน โดยเฉพาะในกลมผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย

(5) เพ$อเสรมสรางศกยภาพของธรกจและอตสาหกรรมท$เก$ยวกบเทคโนโลยสารสนเทศและ การส$อสาร โดยเนนการเพ$มมลคาเพ$ม (Value-Added) ในประเทศ การวจยและพฒนาและการใชประโยชนจากภมปญญาทองถ$น วฒนธรรมไทย และเอกลกษณของคนไทย เพ$อสนบสนนการพฒนาสสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรมอยางย $งยน

3.4 เปาหมาย

(1) ประชาชนไมนอยกวารอยละ 50 ของประชากรท Dงประเทศ มความรอบร สามารถเขาถง สรางสรรคและใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณ รเทาทน มคณธรรมและจรยธรรม (Information Literacy) กอเกดประโยชนตอการเรยนร การทางาน และการดารงชวตประจาวน

(2) ยกระดบความพรอมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศ โดยใหอยในกลมประเทศท$มระดบการพฒนาสงสด 25% (Top Quartile) ของประเทศท$มการจดลาดบท Dงหมดใน Networked Readiness Index


(9)

(3) เพ$มบทบาทและความสาคญของอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารในระบบเศรษฐกจของประเทศ โดยมสดสวนมลคาเพ$มของอตสาหกรรม ICT ตอ GDP ไมนอยกวารอยละ 15

IV. ยทธศาสตรการพฒนา

เพ$อใหบรรลซ$งวตถประสงคและเปาหมายของการพฒนา ICT อยางเปนรปธรรมภายใต เง$อนไขท$เปนจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคามของการพฒนา ICT ของประเทศไทย แผนแมบทฯ ฉบบนDไดกาหนดยทธศาสตรหลกขDน 6 ดาน โดยภาครฐ เอกชน และประชาชน จะมสวนรวมกนดาเนนงานใหเปนไปตามเนDอหาสาระของแผนในชวงพ.ศ. 2552-2556 เพ$อนา ICT มาใชประโยชนในการสรางศกยภาพในการพ$งพาตนเอง และเพ$อสามารถแขงขนในโลกสากลได รวมถงการสรางสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร อนนาไปสคณภาพชวตท$ดข Dนของประชาชนไทยโดยท $วกน โดยยทธศาสตรท Dง 6 ดาน ไดแก

ยทธศาสตรท� 1: การพฒนากาลงคนดาน ICT และบคคลท �วไปใหมความสามารถในการสรางสรรค ผลต และใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณและรเทาทน

มสาระสาคญเพ$อเรงพฒนากาลงคนท$มคณภาพและปรมาณเพยงพอท$จะรองรบการพฒนาประเทศสสงคมฐานความรและนวตกรรม ท Dงบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร (ICT Professional) และบคลากรในสาขาอาชพตางๆ รวมถงเยาวชน ผดอยโอกาส ผพการ และประชาชนทกระดบ ใหมความรความสามารถในการสรางสรรค ผลต และใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มคณธรรม จรยธรรม วจารณญาณ และรเทาทน (Information Literacy) กอใหเกดประโยชนแกตนและสงคมโดยรวม โดยมมาตรการท$สาคญแบงออกเปน 3 กลมหลก

(1) การพฒนาบคลากรเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ICT Professional) ประกอบดวย มาตรการยอย 2 กลมคอ

(1.1) พฒนาผท$กาลงศกษาอยในระดบอดมศกษาและอาชวศกษาใหมทกษะและคณภาพตรงกบความตองการของภาคอตสาหกรรม โดยมมาตรการท$คญคอ สนบสนนการพฒนาอาจารยดาน ICT ในสถาบนการศกษาใหสามารถพฒนาองคความรอยางตอเน$องและสามารถทาวจยและพฒนาในสาขา ICT ข Dนสง มกลไกใหอาจารยทางานใกลชดกบผประกอบการเพ$อเขาใจความตองการของภาคอตสาหกรรมมากขDน ปรบปรงรปแบบ/วธการในการจดการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาระดบปรญญาตรและโทใหเนนการปฏบตงานจรงกบภาคอตสาหกรรม สงเสรมใหมการนา open source software มาใชเปนเคร$องมอในการเรยน การสอน และการวจยตอยอดเพ$อสงเสรมใหเกดนกพฒนารนใหม สาหรบการพฒนาเพ$อเพ$มปรมาณและคณภาพของบคลากร ICT ท$มทกษะสง ซ$งประเทศไทยยงขาดแคลนน Dน ใหจดต Dงมหาวทยาลยหรอสถาบนเฉพาะทางดาน ICT (โดยอาจเปนการจดต Dงใหมหรอยกระดบจากสถาบนการศกษาท$มอย) และสนบสนนใหบคลากรท$จบการศกษาในสาขาอ$นๆ ไดมโอกาสเขาศกษาเพ$อปรบเปล$ยนสายวชาชพเปนบคลากรดาน ICT

(1.2) พฒนาบคลากร ICT ท$ปฏบตงานในภาคอตสาหกรรมอยในปจจบน (ICT Workforce) ใหมความร ทกษะ และศกยภาพสงขDน โดยสรางแรงจงใจในการเขารบการฝกอบรมและสอบมาตรฐานวชาชพท$มการกาหนดไวในระดบสากล และกาหนดกลไกเพ$อใหเกดการถายทอดเทคโนโลยและ


(10)

องคความรจากบรษทขามชาตท$เขารวมโครงการ ICT ของภาครฐสผประกอบการไทย สรางแรงจงใจใหผประกอบการลงทนในการพฒนาบคลากร ICT (2) การพฒนาบคลากรในสาขาวชาชพอ�นๆ และบ คคลท �วไป ประกอบดวย

(2.1) สงเสรมใหมการนา ICT มาใชเปนเคร$องมอในการเรยนการสอนในการศกษาในระบบ ทกระดบมากขDน แตมงเนนท$การศกษาข DนพDนฐานเปนสาคญ โดยพฒนาทกษะดาน ICT ใหแกคร ควบคไปกบการปรบหลกสตรการเรยนการสอนท$เนนการพฒนาความสามารถในการคด วเคราะห แกปญหาโดยใช ICT เปนเคร$องมอ ในขณะเดยวกน ตองใหมการเรยนการสอนเก$ยวกบจรยธรรมในการใช ICT ในหลกสตรภาคบงคบ ในทกระดบช Dนการศกษา และตองสงเสรมการพฒนาส$อการเรยนการสอนอเลกทรอนกส การจดทาแหลงเรยนรในโรงเรยน รวมถงการสงเสรมใหเกดชมชนออนไลนของนกเรยน เพ$อแลกเปล$ยนการเรยนร การแสดงความคดเหน ท DงนDในการดาเนนงานเพ$อสงเสรมกจกรรมการเรยนรตางๆ ควรใชกลไกความเปนหนสวนระหวางภาครฐแลภาคเอกชน (Public-Private Partnership: PPP) และมการประเมนผลการดาเนนงานเปนระยะ

(2.2) พฒนาการเรยนร ICT นอกสถาบนการศกษาเพ$อสนบสนนการเรยนรตลอดชวต โดยจดใหมแหลงเรยนร ICT ของชมชนท$มส$ออเลกทรอนกสท$หลากหลาย มการฝกอบรมใหแกผใชบรการ มบรการเพ$ออานวยความสะดวกในการเขาถงแหลงความร/ขอมลท Dงจากสวนกลาง และขอมลทองถ$นท$จะเปนประโยชนแกอาชพและการดารงชวตประจาวนแกประชาชน พรอมท Dงสงเสรมใหมการพฒนาฐานขอมลและโปรแกรมประยกตท$เปนประโยชนตอการพฒนาอาชพและการดารงชวตประจาวน ท$ใชงานและสบคนงายสาหรบคอมพวเตอรและโทรศพทเคล$อนท$

(2.3) พฒนาทกษะ ICT แกแรงงานในสถานประกอบการ เพ$อใหสามารถใชประโยชนจาก ICT ในการเพ$มประสทธภาพและประสทธผลในการทางาน โดยการสรางแรงจงใจแกสถานประกอบการในการลงทนพฒนาความร/ทกษะ ICT แกพนกงาน รวมถงสงเสรมการพฒนาระบบ e-Learning สาหรบการเรยนร ICT

(2.4) พฒนาการเรยนร ICT แกผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย การจดทาและเผยแพรอปกรณ ICT ท Dงฮารดแวร ซอฟตแวร เทคโนโลยส$งอานวยความสะดวก ส$อการเรยนร เนDอหาสาระดจทลสาหรบผดอยโอกาสกลมตางๆ และใชมาตรการตางๆ เพ$อสรางโอกาสใหผดอยโอกาสเหลาน Dนสามารถเขาถงสารสนเทศไดอยางเทาเทยม รวมถง รวมถงการทาวจยและพฒนาเทคโนโลยสาหรบผพการ และการฝกอบรมความรดาน ICT แกผสงอาย

(2.5) พฒนาความรและทกษะดาน ICT แกบคลากรภาครฐ โดยมการกาหนดมาตรฐานความร ICT สาหรบบคลากรภาครฐทกระดบ และจดใหมกลไกการผลกดนใหเกดการพฒนาบคลากรภาครฐเพ$อใหมความร ความสามารถและทกษะท$สอดคลองกบมาตรฐานตาแหนง รวมถงการจดต Dงสถาบนพฒนาความรความสามารถดาน ICT ใหแกบคลากรภาครฐ ท DงนD ใหมแรงจงใจ คาตอบแทน และโอกาสความหนาในการทางานท$เหมาะสม

(3) มาตรการสนบสนนอ�นๆ เพ�อเสรมสรางการพฒนา “คน” ในวงกวาง เชน การพฒนาระบบฐานขอมลกาลงคนดาน ICT ของประเทศ เพ$อประกอบการวางแผนดานการพฒนากาลงคน สงเสรมสมาคม/ชมรม/เครอขายสงเสรมการใช ICT อยางสรางสรรค สงเสรมการแปลหนงสอท$มประโยชนจากตางประเทศเปนภาษาไทยและเผยแพรหลากหลายชองทาง เปนตน


(11)

ยทธศาสตรท� 2: การบรหารจดการระบบ ICT ระดบชาตอยางมธรรมาภบาล

มวตถประสงคเพ$อปรบปรงการบรหารจดการและการกากบดแล กลไกและกระบวนการ ในการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของประเทศ ใหมธรรมาภบาล โดยเนน ความเปนเอกภาพ การใชทรพยากรอยางคมคา และการมสวนรวมของทกภาคสวนท$ เก$ยวของ โดยมมาตรการ 4 กลม ประกอบดวย

(1) ปรบปรงโครงสรางการบรหารและการจดการ ICT ระดบชาต เพ$อใหมหนวยงานกลางภายในกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ท$รบผดชอบในการผลกดนวาระดาน ICT ของประเทศ โดยเฉพาะอยางย$งการกากบดแลและผลกดนแผนแมบทฯ ไปสการปฏบต และเสรมสรางความเขมแขงของหนวยงานท$ทาหนาท$เปนหนวยธรการของคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เพ$อใหสามารถปฏบตหนาท$ตามพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 และ 2551 ไดอยางมประสทธภาพ สรางกลไกในการทางานเพ$อใหเกดความรวมมอและการบรณาการ ระหวางหนวยงานภาครฐท$เก$ยวของกบการพฒนา ICT ของประเทศ จดต Dงจดต Dงสภา ICT เพ$อเปนองคกรท$เปนตวแทนของภาคเอกชน ท$รวมผลกดนการทางานแบบ PPP ในการขบเคล$อนวาระดาน ICT ของประเทศ และใหมองคกร/หนวยงานท$ร บผดชอบงานดานความม $นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security) ของประเทศ

(2) ปรบปรงกระบวนการจดทา/เสนองบประมาณ และกระบวนการพจารณาจดสรรงบประมาณดาน ICT ของรฐ เพ$อใหเกดการใชจายอยางคมคา มประสทธภาพ ลดความซDาซอน และสอดคลองกบทศทาง/แนวทางท$กาหนดในแผนแมบท ICT

(3) พฒนา และ/หรอปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบท�เก�ยวของ รวมถงกลไกการบงคบใชกฏหมาย/กฏระเบยบ เพ�อใหเอAอตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส รวมถงปรบปรงวธการจดซDอจดจางผลตภณฑ/ระบบงาน ICT ของภาครฐใหมงเนนความสาเรจของงานและคณภาพมากกวาการเปรยบเทยบดานราคาอยางเดยว และใหสามารถจางสถาปนก นกออกแบบ หรอท$ปรกษา เขามาชวยในกระบวนการจดซDอจดจางงาน/โครงการดาน ICT

(4) ปรบปรงระบบฐานขอมลตวชAวดสถานภาพการพฒนา ICT ของประเทศ เพ$อสนบสนนการตดตามประเมนผลการพฒนา ICT ของประเทศ และการดาเนนการตามแผนแมบท ICT

ยทธศาสตรท� 3: การพฒนาโครงสรางพAนฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

มวตถประสงคเพ$อพฒนาและบรหารจดการโครงสรางพDนฐานสารสนเทศและการส$อสาร ใหมการกระจายอยางท $วถงไปสประชาชนท $วประเทศ รวมถงผดอยโอกาส ผสงอาย และผพการ และมระบบสารสนเทศและโครงขายท$มความม $นคงปลอดภย ท DงนD ใหผประกอบการจดใหมโครงสรางพDนฐานท$มศกยภาพทนกบววฒนาการของเทคโนโลย เพ$อรองรบการขยายตวของความตองการของผบรโภค สามารถใหบรการมลตมเดย ธรกรรมทางอเลกทรอนกส และบรการใดๆ ท$เปนประโยชนตอวถชวตสมยใหมในสงคมแหงการเรยนร อกท Dงมงเนนการลดปญหาคว ามเหล$อมลDาในการเขาถงขอมลขาวสาร เพ$อทาใหสงคมม ความสงบสข และประชาชนมคณภาพชวตท$ดข Dนโดยมมาตรการท$สาคญ 4 กลม ประกอบดวย


(12)

(1) สรางกลไกในการประสานและเช�อมโยงการทางานระหวางหนวยงานท�เก�ยวของ เพ�อใหการกาหนดทศทาง /นโยบายของรฐบาลดานโทรคมนาคมของประเทศ

(2) ขยายประเภทบรการ เพมพAนท�ใหบรการ� และปรบปรงประสทธภาพของโครงขาย โทรคมนาคม ภายใตหลกการแขงขนเสรและเปนธรรมอยางแทจรงและใหเกดผลในทางปฏบต โดยสงเสรมการลงทนท Dงจากในประเทศและตางประเทศ สนบสนนผประกอบการไทย โดยเฉพาะใหผประกอบการในทองถ$นสามารถลงทนในเทคโนโลยทางเลอกเพ$อสราง เช$อมตอ และ ใหบรการโครงขายปลายทาง (last mile) ไดอยางมประสทธภาพ

(3) พฒนาโครงสรางพAนฐาน ICT เพ�อยกระดบการศกษา และการเรยนรตลอดชวตของประชาชน โดยการสรางแรงจงใจแกผประกอบการในการพฒนาโครงขาย ICT เพ$อการศกษา การจดสรรงบประมาณดาน ICT ใหแกโรงเรยน ท$ครอบคลมท Dงคาอปกรณ คาบรการ และคาใชจายในการพฒนาบคลากรอยางสมดล สาหรบการศกษานอกระบบและการเรยนรตลอดชวต ใหจดใหมโครงสรางพDนฐาน ICT ท$เหมาะสมสาหรบสถานบรการ เชน หองสมดประจาทองถ$น ศนยสารสนเทศชมชน เพ$อใหสามารถใหบรการอเลกทรอนกสและเสรมสรางการเรยนรใหแกบคคลกลมอ$นๆ ในชมชน ควบคไปกบการสงเสรมการพฒนาเนDอหาท$เปนภาษาไทยและเนDอหาท$เก$ยวกบทองถ$น (local contents) ท$เปนประโยชนตอการศกษา การงานอาชพ สขภาพและสาธารณสข ของชมชน

(4) พฒนาโครงสรางพAนฐานสารสนเทศสาหรบบรการภาคสงคมท�สาคญตอความปลอดภย สาธารณะและคณภาพชวตของประชาชน โดยรฐรวมกบองคกรกากบดแลกจการโทรคมนาคมและการแพรภาพกระจายเสยง ในการจดสรรทรพยากรการส$อสารโทรคมนาคมและโครงขาย ICT เพ$อการบรการภาคสงคมท$สาคญ อาท การสาธารณสขพDนฐาน การเฝาระวง การเตอนภย และการจดการในชวงหลงการเกดภยพบต พรอมท Dงใหมการจดสรรงบประมาณดาน ICT แกหนวยงานท$รบผดชอบบรการดงกลาว อาทสถานพยาบาลและสถานอนามยในชนบทท $วประเทศอยางเหมาะสม

(5) เพมประสทธภาพในการบรหารจดการโครงขายและทรพยากร� โดยมการจดทาฐานขอมลโครงขายในประเทศ เพ$อนามาประกอบในการกาหนดพDนท$สาหรบบรการอยางท $วถง (USO) และใหมการศกษาเพ$อตดตามความกาวหนาและแนวโนมของเทคโนโลย รวมท Dงเพ$อวเคราะหเปรยบเทยบเทคโนโลยทางเลอกตางๆ เปนระยะๆ อยางตอเน$อง และเพ$อรองรบผลกระทบของการเปล$ยนแปลงเทคโนโลย เชน แนวทางการเปล$ยนผานระบบการแพรภาพกระจายเสยงจากระบบอนาลอกไปสระบบดจทล (Digital broadcasting) และการนาคล$นความถ$มาจดสรรสาหรบกจการ/บรการท$เหมาะสมเพ$อลดปญหาความเหล$อมลDาในการเขาถงสารสนเทศและความร (Digital divide) หรอผลกระทบของการหลอมรวมของเทคโนโลย รวมถงกาหนดนโยบายคมครองผบรโภคท$สอดคลองกบมาตรฐานสากล

(6) เรงรดการสราง ความม �นคงของระบบสารสนเทศ (Information security) ของหนวยงานของรฐและหนวยงานท$เก$ยวกบโครงสรางพDนฐานท$สาคญย$งยวด (Critical Infrastructure) ของประเทศ รวมถงการสรางความรความเขาใจถงภยอนตรายและผลกระทบท$อาจเกดขDน เพ$อหาแนวทางในการปองกนและแกไขอยางเหมาะสม


(13)

ยทธศาสตรท� 4 : การใ ช เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ� อสนบสนนการสราง ธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการของภาครฐ

มงเนนใหหนวยงานของรฐใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร เพ$อสนบสนนการสราง ธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการ สามารถตอบสนองตอการใหบรการท$เนนประชาชนเปนศนยกลางไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โปรงใส เปนธรรม และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนท$เก$ยวของ โดยมมาตรการสาคญประกอบดวย

(1) สรางความเขมแขงของหนวยงานกลางท�รบผดชอบการกาหนดกรอบแนวทางปฏบต และมาตรฐานท�จาเปนสาหรบการพฒนาบรการอเลกทรอนกสของรฐแบบบรณ าการ โดยใหมหนวยงานกลางท$ร บผดชอบการออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ ICT ของรฐ (Government ICT Architecture) ทาหนาท$กาหนดกรอบนโยบายท$เก$ยวกบขอมลและการส$อสารขอมล และกาหนดมาตรฐานท$จาเปน และสอดคลองกบมาตรฐานสากล เพ$อใหทกหนวยงานสามารถเช$อมโยงและแลกเปล$ยนขอมลกนไดอยางมเอกภาพและประสทธภาพ และเรงรดการจดต Dงกรมแผนท$พลเรอน ตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ใหแลวเสรจภายในป พ.ศ. 2552 เพ$อเปนหนวยงานรบผดชอบดานโครงสรางพDนฐานขอมลภมสารสนเทศ (National Spatial Data Infrastructure: NSDI) ของประเทศ เพ$อสรางกลไกใหเกดการใชขอมลภมสารสนเทศรวมกนไดโดยเรว

(2) ใหทกกระทรวงดาเนนการเพ�อ พฒนาบรการอเลกทรอนกสของรฐแบบบรณาการ โดยใหทกหนวยงานปรบปรงระบบขอมล และระบบบรหารจดการ ใหสามารถเช$อมโยงกบระบบของภาครฐท$มการดาเนนการอย เชน TH e-GIF, NSDI และ GIN และใหทกหนวยงานใช ICT เปนชองทางหน$งในการสงเสรมและสนบสนนใหภาคประชาสงคมเขามามสวนรวมในการบรหารราชการแผนดน

(3) สรางความเขมแขงดาน ICT แกหนวยงานของรฐในภมภาคในระดบจงหวดและองคกร ปกครองสวนทองถน � และจดใหองคกรปกครองสวนทองถ$นมบคลากรท$รบผดชอบงานดาน ICT เพ$อประสานงานกบหนวยงานกลางในการเรยนรมาตรฐานตางๆ รวมท Dงการบรหารทรพยากร และผลกดนการดาเนนงานดาน ICT ท$สอดคลองกบแนวปฏบตของสวนกลาง และสรางกลไกใหมการทางานรวมกบ CIO จงหวด เพ$อใหเกดการบงคบใชมาตรฐานตางๆ ในการพฒนา ICT ต Dงแตระดบจงหวดลงไปถงองคกรปกครองสวนทองถ$น

ยทธศาสตรท� 5: ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT เพ�อสรางมลคาทางเศรษฐกจและรายไดเขาประเทศ

มวตถประสงคเพ$อพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ICT ไทย โดยมงเนนการสรางงานวจย พฒนา และนวตกรรมภายในประเทศ ท Dงจากหนวยงานภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน ใหมความสามารถในการผลตเทคโนโลยในระดบตนนDาเพ $มขDนสงเสรมมการถายทอดเทคโนโลยท$เกดจากงานวจยสผประกอบการ และสรางสภาพแวดลอม


(14)

ท$เอDอตอการประกอบธรกจ โดยใหความสาคญเปนพเศษกบการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนทใหสามารถสรางมลคาทางเศรษฐกจและรายไดเขาประเทศมากขDน สวนในอตสาหกรรมอ$นท$ไทยมศกยภาพ อาท อตสาหกรรมอเลกทรอนกส (ระบบสมองกลฝงตว หรอการออกแบบข Dนสง) และอตสาหกรรมอปกรณโทรคมนาคม ในชวงแผนนDจะเนนเร$องการวจยพฒนาเพ$อมงสขดความสามารถในระดบตนนDา เพ$อพฒนาเปนอตสาหกรรมท$สรางรายไดเขาประเทศในระยตอไป โดยมาตรการท$สาคญของยทธศาสตรนDประกอบดวย

(1) การสนบสนนดานเงนทน /เงนชวยเหลอเพ�อสงเสรมใหเกดผประกอบการรายใหม โดยเฉพาะอยางย$งเงนชวยเหลอสาหรบการทาวจยและพฒนา เพ$อใหไดโครงการและตนแบบภาคอตสาหกรรม พรอมนD รฐควรสนบสนนการลงทนในการจดหาเคร$องมอ ทรพยสนทางปญญา และสถานท$กลาง ท$มการจดบรการใหคาปรกษาทางธรกจ เพ$อใหผประกอบการสามารถมาเชาใชบรการ เพ$อการพฒนาและสรางสรรคงาน เพ$อเปนการลดความเส$ยงและเพ$มขดความสามารถในการแขงขนแกผประกอบการ

(2) การยกระดบมาตรฐานสนคาและบรการ ICT ไทยสระดบสากล โดยสนบสนนงานวจยพฒนาและนวตกรรมในอตสาหกรรม ICT เพ$อสรางสรรคหรอตอยอดการพฒนาขดความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการไทย ใหสามารถผลตเทคโนโลยตนนDาเพ$มมาขDน สรางกลไกท$อานวยความสะดวกใหกบผคดคนส$งประดษฐ หรอนวตกรรมใหม ในการจดสทธบตรท Dงในและตางประเทศ ควบคไปกบกระบวนการคมครองทรพยสนทางปญญา ท$มประสทธภาพ และสามารถบงคบใชไดจรง เพ$อสรางแรงจงใจใหผประกอบการพฒนาและสรางนวตกรรมอยางตอเน$อง รวมท Dงสรางความแขงแกรงใหกบสถาบนและกลไกในการตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาและบรการ ICT ท$ผลตในประเทศไทย

(3) การสรางโอกาสทางการตลาดและโอกาสในการแขงขนสาหรบผประกอบการไทย ท Dงตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศโดยสนบสนนการจดต Dงสภา ICT เพ$อสงเสรมใหเกดการรวมตวและเสรมสรางความแขงแกรงใหกบกลมผประกอบการภาคเอกชน ท DงนD ในการสรางตลาดภายในประเทศ ใหใชตลาดภาครฐเปนตวนา และไมใหกาหนดเง$อนไขในระเบยบการจดซDอจดจางหรอกาหนดคณลกษณะของผลตภณฑและบรการใน TOR ของโครงการดาน ICT ของภาครฐท$เปนการกดกนผประกอบการในประเทศ สวนการรกตลาดตางประเทศของภาคเอกชน ใหรฐใหการสนบสนนการนาเสนอผลงานของผประกอบการไทยในเวทตางประเทศ และสนบสนนการจดทาขอมลเพ$อใชในการวางแผนสงเสรมการตลาดท Dงภายในและตางประเทศ

(4) การสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรม ICT ท Aงภายในประเทศและจากตางประเทศ โดยพฒนาโครงสรางพDนฐาน ICT ในประเทศใหมการกระจายอยางท $วถง เพ$อดงดดการลงทนในอตสาหกรรม ICT `ในภมภาคตางๆ หรอในจงหวดศนยกลางความเจรญในภมภาค รวมถงสรางกลไก/มาตรการจงใจท$เอDอตอการลงทนในอตสาหกรรม ICT จากตางประเทศ โดยเฉพาะอยางย$งอตสาหกรรมท$เก$ยวของกบเทคโนโลยระดบสง และสรางกลไกท$เอDอใหเกดการถายทอดความรและเทคโนโลยจากบรษทขามชาตมายงผประกอบการหรอบคลากรไทย

(5) สงเสรมใหเกดธรกจและบรการท� เก�ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรสในประเทศไทย โดยสงเสรมและสรางความเขาใจใหกบนกพฒนาและผใชเก$ยวกบสญญาอนญาตใชสทธ X (License agreement) เพ$อใหเกดความเขาใจและเลอกใชงานไดอยางเหมาะสม สรางโอกาสใน


(15)

การประยกตใชซอฟตแวรโอเพนซอรสในภาคการศกษา และภาครฐ และไมใหกาหนดเง$อนไขในระเบยบการจดซDอจดจางหรอกาหนดคณลกษณะของผลตภณฑและบรการในขอกาหนดการวาจาง (TOR) ของโครงการดาน ICT ของภาครฐท$เปนการกดกนระบบท$พฒนาดวยซอฟตแวรโอเพนซอรส รวมถงการสนบสนนดวยมาตรการสนบสนนดานเงนทน/เงนชวยเหลอในรปแบบตางๆ

ยทธศาสตรท� 6: การใช ICT เพ�อสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนอยาง� ย �งยน

มวตถประสงคในการสงเสรมภาคการผลตของประเทศใหเขาถงและสามารถใชประโยชนจาก ICT เพ$อกาวไปสการผลตและการคาสนคาและบรการ ท$ใชฐานความรและนวตกรรมและเปนมตรกบส$งแวดลอม เพ$อพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยการสรางคณคาของสนคาและบรการ (Value Creation) และมลคาเพ$มในประเทศ เพ$อพรอมรองรบการแขงขนในโลกการคาเสรในอนาคต โดยใหความสาคญเปนพเศษกบการพฒนาภาคการผลตและบรการท$ไทยมศกยภาพ เพ$อสรางรายไดเขาประเทศ ไดแก ภาคการเกษตร การบรการสขภาพ และการทองเท$ยว รวมถงการพฒนาผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก และวสาหกจชมชน โดยมมาตรการท$สาคญประกอบดวย

(1) สรางความตระหนกและพฒนาขดความสามารถดาน ICT ของผประกอบการเพ$อใหสามารถนาไปใชประโยชนในการประกอบธรกจ รวมถงนา ICT ไปใชในการพฒนาและบรหารจดการระบบโลจสตกส ใหมประสทธภาพและประสทธผล

(2) เสรมสรางความเช�อม �นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส โดยการเรงรดการออกกฏหมายท$ยงอยในระหวางกระบวนการพจารณาใหมการประกาศใชโดยเรว และสรางกลไกใหการบงคบใชฎหมายท$มในปจจบนและท$จะมในอนาคตมประสทธภาพและประสทธผล รวมถงสรางความรความเขาใจแกประชาชน และผประกอบการเพ$อใหเกดความเช$อม $นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส และสรางความเขมแขงของกระบวนการคมครองผบรโภค

(3) สงเสรมการนา ICT มาใชในภาคการผลตและบรการท�เปนยทธศาสตรของประเทศ และไทยมความไดเปรยบ โดยเฉพาะการเกษตร การบรการดานสขภาพ และการทองเท$ยว โดยมงเนนท$การจดทาฐานขอมลท$องตามมาตรฐานสากล และการเผยแพรขอมลใหกบกลมคนท$ เก$ยวของไดใชในการประกอบอาชพ การตลาด และการประชาสมพนธ ท DงนD โดยใชประโยชนจากภมปญญาทองถ$น วฒนธรรมไทย และเอกลกษณของคนไทยในการพฒนาผลตภณฑและบรการ

(4) ยกระดบศกยภาพในการแขงขนของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และวสาหกจชมชน โดยมงเนนให SMEs เขาถงและนา ICT ไปใชในการทาธรกจ และสรางแรงจงใจในการลงทนดาน ICT พรอมท Dงสงเสรมการทา e-commerce ของสนคาชมชน (OTOP) เพ$อสนบสนนการนาภมปญญาไทยและวฒนธรรมทองถ$นมาใชในการสรางสรรคคณคาของสนคาและบรการท$มโอกาสทางการตลาดสง โดยการตอยอดขยายผล


(16)

ในเชงพาณชย โดยใชประโยชนจากโครงสรางพDนฐาน ICT ท$มในชมชน อาท ศนยบรการสารสนเทศชมชน อบต.

(5) สงเสรมการ นา ICT มาใชในมาตรการประหยดพลงงานเพ�อลดคาใชจาย และ เพมขดความสามารถในการแขงขนท Aงในระดบองคกรและประเทศอยางย �งยน � โดยสงเสรมงานวจยท$เก$ยวกบการนา ICT มาใชในการประหยดพลงงาน รวมท Dงสงเสรมและ/หรอ นารองโครงการท$สามารถลดการใชพลงงานนDามนอยางเปนรปธรรม เชน โครงการสงเสรมการประชมทางไกลผานระบบอนเทอรเนตความเรวสง การพฒนาระบบขนสงอจฉรยะ เปนตน

ท DงนD ในการแปลงแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารฉบบท$ 2 ไปสการปฏบตเพ$อให

เกดผลสาเรจดงเปาหมายท$ต Dงไวน Dน จาเปนตองพฒนาโครงสรางการบรหารจดการและระบบการตดตามประเมนผลเพ$อใหเปนเคร$องมอในการบรหารแผนฯ และการประเมนผลอยางมประสทธภาพ โดยแนวทางท$สาคญประกอบดวย

• การจดใหมหนวยงานผรบผดชอบภายในกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสาร ในการผลกดนวาระดาน ICT ของประเทศ รวมถงการจดทานโยบาย/แผนแมบท การกากบดแลและผลกดนแผนสการปฏบต รวมถงการจดต Dงคณะทางานรายยทธศาสตรประกอบดวยบคลากรภายในกระทรวงและบคลากรของกระทรวงอ$นๆ ท$เก$ยวของ

• การสรางกลไกในการทางานรปแบบตางๆ เชน กลไกเพ$อใหเกดความรวมมอและการ บรณาการ ระหวางหนวยงานภาครฐท$เก$ยวของกบการพฒนา ICT ของประเทศ กลไกในการจดสรรทรพยากรอยางเหมาะสม โดยเช$อมโยงระหวางแผนงาน แผนเงน และแผนคน และการพฒนากรอบและหลกเกณฑการพจารณาแผนงาน/โครงการของสวนราชการรวมกนระหวางหนวยประสานงานกลางของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารท$จะจดต DงขDน

• การจดใหมคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการส$อสารของกระทรวง และ ของหนวยงานในสงกด รบผดชอบในการบรหารแผนในแตละระดบ โดยใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (CIO) เปนประธานคณะกรรมการฯ และใหคณะกรรมการฯ รายงานผลการดาเนนงานตอคณะกรรมการฯ ในระดบสงขDนไป ทก 6 เดอน

• การเปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการนาเสนอและใหความเหนดานการพฒนา ICT ตอรฐบาล รวมกบรฐในการกาหนดมาตรฐานวชาชพบคลากรดาน ICT ตลอดจนเปนตวแทนภาคเอกชนในการประสานนโยบายและการทางานรวมกบภาครฐ เพ$อผลกดนการทางานแบบเปนหนสวนระหวางภาครฐและเอกชน (Public-Private Partnership: PPP) เพ$มมากขDน

• การสรางตวชDว ด เพ$อเปนเคร$องมอท$บงบอกถงความสาเรจและผลกระทบของการดาเนนการตามแผนแมบทฯ เพ$อใชประโยชนในการตดตามประเมนผล และจดทาฐานขอมลรายการดชนชDวดหลกของการพฒนา ICT ของประเทศ (ICT core indicators) และตวชDวดความสาเรจของการพฒนาในทกระดบ รวมท Dงการสรางเครอขายเช$อมโยงฐานขอมลโดยกาหนดใหหนวยงานท$ร บผดชอบแตละดชนปรบปรงขอมลใหทนสมยตลอดเวลา และเช$อมโยงขอมลไปยงหนวยงานกลางเพ$อเผยแพรใหหนวยงาน/ประชาชน


(17)

รบทราบท $วไป รวมท Dงใหมการศกษาตดตามการพฒนาดชนดงกลาวในระดบนานาชาตอยางตอเน$อง เพ$อปรบปรงรายการรวมท DงการใหคานยามดชนชDวดของประเทศไทยใหเหมาะสมตามกาลเวลา

• ตองมการตดตามประเมนผลอยางเปนระบบและมความตอเน$อง โดยใหมการตดตามความกาวหนา (monitoring) ของการดาเนนการตามแผนงาน /โครงการทกป และมการประเมนผลอยางเปนระบบ (evaluation) ในชวงคร$งแผน

สารบญ

บทสรปผบรหาร

บทท� 1 บทนา 1-1

บทท� 2 การพฒนาประเทศไทยและบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

2.1 บรบทการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย 2-1

2.2 แนวนโยบายการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย 2-2

2.3 กรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศของประเทศไทย 2-6

2.4 การประเมนสถานภาพการพฒนาตามกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ พ.ศ. 2544-2553 2-7

2.5 แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารของประเทศไทย ฉบบท/ 1 (พ.ศ. 2545-2549) 2-7

2.6 การประเมนผลการดาเนนงานตามแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร ฉบบท/ 1 2-8

2.7 การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารภายใตแผนดานอ/นๆ ท/เก/ยวของ 2-10

บทท� 3 สถานภาพการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

3.1 ภาพรวมลาดบของประเทศไทยในดชนตางๆ 3-1

3.2 สถานภาพการพฒนาบคลากร 3-2

3.2.1 สถานภาพบคลากรท/ทางานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร 3-2

3.2.2 สถานภาพการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารของประชาชนท /วไป 3-4

3.3 สถานภาพดานโครงสรางพ=นฐานสารสนเทศ 3-6

3.3.1 ปญหาความเหล/อมล=าดานการเขาถงขอมลขาวส าร 3-6

3.3.2 ววฒนาการของเทคโนโลยการส/อสารโทรคมนาคม และการหลอมรวมเทคโนโลย 3-9

3.4 สถานภาพตลาดและอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร 3-11

3.4.1 ตลาดเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร 3-11

3.4.2 อตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต 3-12

3.4.3 การเปล/ยนแปลงเทคโนโลยและผลกระทบตอตลาดและอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศ และการส/อสารของประเทศไทย

3-14

3.4.4 การวจยและพฒนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร 3-15

3.5 สถานภาพดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในภาคธรกจ 3-16

3.6 สถานภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารในภาครฐ 3-17

3.7 สรปผลการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคามตอการพฒนาเทคโนโลย สารสนเทศและการส/อสารของประเทศไทย

3-19

บทท� 4 ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

4.1 วสยทศน พนธกจ และเปา หมาย 4-2

4.2 ยทธศาสตรการพฒนา 4-5

ยทธศาสตรท/ 1: การพฒนากาลงคนดาน ICT และบคคลท /วไปใหมความสามารถในการสรางสรรค ผลต และใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณและรเทาทน

4-5

ยทธศาสตรท/ 2: การบรหารจดการระบบ ICT ของประเทศอยางมธรรมาภบาล 4-11

ยทธศาสตรท/ 3: การพฒนาโครงสรางพ=นฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร 4-14

ยทธศาสตรท/ 4: การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารเพ/อสนบสนนการสรางธรรมาภบาล ในการบรหารและการบรการของภาครฐ

4-19

ยทธศาสตรท/ 5: ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT เพ/อสรางมลคา ทางเศรษฐกจและรายไดเขาประเทศ

4-22

ยทธศาสตรท/ 6: การใช ICT เพ/อสนบสนนการเพ/มขดความสามารถในการแขงขนอยางย /งยน 4-25

บทท� 5 การดาเนนงานตามยทธศาสตรของแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

มาตรการ โครงการเรงดวน หนวยงานท/เก/ยวของ และกรอบระยะเวลาในการดาเนนการยทธศาสตรท/ 1 5-3






บทท� 6 การบรหารจดการและการตดตามประเมนผล

6.1 การบรหารจดการ 6-1

6.2 การตดตามประเมนผล 6-2

ภาคผนวก

กระบวนการการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสาร (ฉบบท/ 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556

ผ-1

สรปผลการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคามตอการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารของประเทศไทย

ผ-2

นยามศพทท/เก/ยวของ ผ-8

ดชนช=วดการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส/อสารท/สาคญ ผ-26

รายนามคณะทางาน ผ-32

บทท� 1

บทนา

กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ ระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย (IT 2010) ไดใหความสาคญตอบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสาร ท0มตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมโดยมงเนนการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเร ยนร ซ0งแนวความคดดงกลาวไดนามาสการกาหนดนโยบายและยทธศาสตรท0เปนรปธรรมย0งข@นในแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารของประเทศไทย (ฉบบท0 1 ) พ.ศ. 2545-2549 ซ0งคณะรฐมนตรไดใหการเหนชอบ เม0อวนท0 25 กนยายน 2545 ในชวงท0ผานมา ถอวาแผนแมบทฯ ไดวางกรอบในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารของประเทศไทย สาหรบทกกระทรวง ทบวง กรม และรฐวสาหกจ ใชเปนแนวทางในการจดทาหรอปรบแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารของหนวยงานใหสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน

ตอมา คณะรฐมนตรไดมมตเม0อวนท0 11 กนยายน 2550 ใหขยายระยะเวลาในการบงคบใชแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารของประเทศไทย ฉบบท0 1 ออกไปจนถงป พ.ศ. 2551 พรอมท @งมอบหมายใหกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารประสานงานใหบคลากรของกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เขามามสวนรวมในการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสาร (ฉบบท0 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 รวมถงกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 ของประเทศไทย (ICT 2020)

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสาร ในฐานะหนวยงานซ0งมหนาท0รบผดชอบในการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสาร (ฉบบท0 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 รวมท @งการแปลงแผนแมบทไปสการปฏบตท0เปนรปธรรม จงไดรวมกบศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต เรงดาเนนการจดทาแผนแมบท ICT ฉบบท0 2 ใหแลวเสรจภายในป พ.ศ. 2551 เพ0อใหรองรบการเปล0ยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลยท0เกดข@นท @งภายในประเทศและในระดบนานาชาต โดยคานงถงแนวทางการพฒนาประเทศในภาพรวมตามท0กาหนดในแผนระดบชาตตางๆ เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท0 10 (พ.ศ. 2550-2554) แผนแมบทโครงสรางพ@นฐานทางปญญา (พ.ศ.2551-2555) และกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ (IT 2010) เปนสาคญ

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสาร (ฉบบท0 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 ถอเปนแผนประสานงานระดบชาตท0มสาระสาคญหลายประการท0สะทอนใหเหนความตอเน0องทางนโยบายจาก “นโยบายเทคโนโลยสารสนเทศระยะ พ.ศ.2544-2553 ของประเทศไทย” และ “แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและ การส0อสารของประเทศไทย (ฉบบท0 1) พ.ศ. 2545-2549” ควบคไปกบการกาหนดนโยบายใหมและการปรบใหมจดเนนในบางเร0องท0เดนชดข@นจากแผนฯ ฉบบแรก เพ0อตอบรบการเปล0ยนแปลงทางเทคโนโลย เศรษฐกจ และสงคมท0เปนท @งโอกาสและความทาทายของประเทศไทย และในขณะเดยวกน เพ0อมงแกไขสวนท0ยงเปนจดออน และตอยอดสวนท0เปนจดแขงของประเทศ เพ0อใหประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด อนจะชวยนาไปส การบรรลเปาหมายของการพฒนาประเทศตามท0กาหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจแ ละสงคมแหงชาตไดในท0สด

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร (ฉบบท � 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 1-2

แผนแมบทฯ ฉบบน@มเน@อหาสาระท0ประกอบดวย ขอวเคราะห วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปา หมาย ยทธศาสตร แผนงาน หนวยงานท0เก0ยวของ โดยมโครงสรางของแผนแมบทฯ ดงน@

• สาระและใจความสาคญของนโยบายและแผนระดบชาตตางๆ เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท0 10 กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ พ.ศ.2544-2553 ของประเทศไทย

• ผลการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม (SWOT analysis) ของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส0อสารของประเทศไทย ในระยะเวลา 5 ป ท0จะนาไปสการกาหนดวสยทศน พนธกจ วตถประสงค และยทธศาสตรหลกของแผนแมบทฯ

• วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาหมายของแผนแมบทฯ และยทธศาสตร ซ0งเกดจากการวเคราะห SWOT พรอมท @งแผนงานและกจกรรมรองรบยทธศาสตร

• การกาหนดแผนงาน/โครงการท0ตองดาเนนการ รวมท @งหนวยงานผรบผดชอบ • การบรหารจดการและการตดตามประเมนผลการพฒนาตามแผนแมบทฯ

ลาดบของการเสนอ

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556

บทท� 2

บทท� 3

ทศทางการพฒนาประเทศไทยและบทบาทของ ICT

แนวโนมของพฒนาการดานเทคโนโลย

บทท� 4

อตสาหกรรมการพฒนา ICT

บทท� 5

การดาเนนงานตามยทธศาสตรของแผนแมบท ICT

บทท� 6

การบรหารจดการและการตดตามประเมนผล

บทท� 2

การพฒนาประเทศไทยและบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

2.1 บรบท การพฒนาเศรษฐกจ และสงคมของประเทศไทย

โครงสรางของเศรษฐกจและสงคมไทยในระยะ 10 ป (พ.ศ. 2541-2551) ท(ผานมา มการเปล(ยนแปลงในหลายดาน เศรษฐกจของประเทศมการเตบโตอยางตอเน(อง ภาคเศรษฐกจท(ทวความสาคญมากข5นเร(อยๆ ไดแก ภาคบรการ ซ(งเปนภาคท(มมลคาผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP) สงท(สด และกอใหเกดมลคาเพ(มมากท(สดเชนกน รองลงมาเปนภาคอตสาหกรรม และภาคการเกษตร ตามลาดบ อยางไรกตาม แมจะมการคาดการณกนวาภาวะเศรษฐกจในป พ.ศ. 2551 จะมแนวโนมการขยายตวท(ดข 5นตอเน(องจากปท(ผานมา แตการเพ(มข5นของราคาน5ามนท(สงมากเปนประวตการณ สงผลใหตนทนของภาคการผลตเพ(มสงข5นไปดวย นอกจากน5 ยงมภาวะความ ผนผวนของสภาพภมอากาศโลก ทาใหหลายประเทศประสบปญหาภยธรรมชา ต สงผลใหราคาสนคาเกษตร เชน ขาว ปรบตวสงข5นอยางไมเคยเปนมากอน

สาหรบสถานะดานสงคม มการเปล(ยนแปลงหลายดานเกดข5นในสงคมไทยยคปจจบน เชน การกาวเขาสสงคมสงวย (Aging society) สดสวนของประชากรท(อายมากกวา 60 ป มสดสวนเพ(มข5นตามลาดบ และมแนวโนมเพ(มสงข5น จากรอยละ 10.8 ในป พ.ศ. 2550 เปนรอยละ 25.1 ในป พ.ศ. 25731 นอกจากน 5น วถชวตท(เปล(ยนไป ทาใหสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา และสถาบนศาสนามบทบาทในการใหความร ปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมของคนไทยและเยาวชนไทยลดนอยลง คนไทยมคานยมและพฤตกรรมท(เนนวตถนยมและบรโภคนยมเพ(มมากข5น ในขณะท(คณภาพการศกษายงไมเพยงพอตอการปรบตวใหเทาทนการเปล(ยนแปลงสสงคมและเศรษฐกจฐานความร ในประเดนท(เก(ยวของกบเทคโนโลย โดยภาพรวมคนไทยมการใชและพ(งพาเทคโนโลย เพ(อความเปนอยในชวตประจาวนมากข5นตามลาดบ เหนไดจากจานวนผใชอนเทอรเนตและโทรศพทมอถอ ท(เพ(มข5นอยางตอเน(องจนถงปจจบน โดยในป พ.ศ. 2550 มคนไทยถงรอยละ 47.2 หรอ 28.3 ลานคน ใชโทรศพทมอถอ และ 9.3 ลานคน ใชอนเทอรเนต

การใชเทคโนโลย ถอเปนท 5งโอกาสและภยคกคามของสงคมไทย (แผนภาพท( 2.1) การใชเทคโนโลย ท(เพ(มข5นเปนโอกาสอนด ท(จะทาใหประชาชนไดรบขาวสารใหมๆ ไดรบทราบความรไดรวดเรวมากย(งข5น นาเทคโนโลยมาสนบสนนความเปนอยท(ดข 5น แตในทางกลบกน กอาจจะเปนภยคกคามอนเกดจากการใชเทคโนโลยท(ไมเหมาะสมเพ(มข5นดวย เชน เกดปญหาอา ชญากรรมรปแบบใหม การละเมดทรพยสนทางปญญา (มากข5น และ งายข5น) เทคโนโลยอาจทาใหคนมพฤตกรรมเบ(ยงเบนทางสงคม การละเมดขอมลสวนบคคล การนาขอมลสวนบคคลของผอ(นไปหาประโยชน การเขาถงส(อลามกของเดก (มากข5น และปองกนยากข5น ) เปนตน ซ(งจากผลการสารวจของโครงการ Child Watch2 พบวาปจจบน เดกและเยาวชนไทย รอยละ 23.0 มโทรศพทมอถอ รอยละ 16.0 สงขอความผานโทรศพทมอถอ (SMS) ทกวน รอยละ 34.0 เลนเกมคอมพวเตอรหรอเกมออนไลนเปนประจา รอยละ 56.0

1 www.nesdb.go.th, คาดการประชากรประเทศไทย โดยสมมตฐานการเตบโตของประชากรระดบกลาง 2 โครงการ Child Watch สภาวการณเดกและเยาวชนป 2548-2549 จากขอมลตวบงช5ทตยภมและการสารวจจากกลมตวอยางในจงหวดท(มสถาบนอดมศกษา หรอวทยาเขตของสถาบนอดมศกษาจงหวดละ 400 ตวอยาง รวมกลมตวอยางประมาณ 25,000 คน สารวจในชวง กมภาพนธ-มนาคม 2549


เลนอนเทอรเนตทกวนเฉล(ยวนละ 105 นาท ในขณะท(อานหนงสอเฉล(ยนอยกวามากคอ 81 นาทตอวน ซ(งจะเหนไดวามพฤตกรรมหลายประการท(เก(ยวของกบการใชเทคโนโลย และมแนวโนมท(จะเปนการใชแบบไมเหมาะสม

แผนภาพท� 2.1 โอกาส และภาวะคกคามของการใชเทคโนโลยสารสนเทศตอสงคมไทย ท(มา : คณะทางานจดทาแผนแมบทฯ, มนาคม 2551.

2.2 แนวนโยบายการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ของประเทศไทย

จากสภาพสงคมและเศรษฐกจท(เปล(ยนแปลงอยางตอเน(องดงกลาว ไดมการจดทานโยบายและแผนระดบชาตหลายฉบบเพ(อเปนกลไกขบเคล(อนประเทศไทยใหกาวไปสเศรษฐกจและสงคมยคใหมอยางเขมแขง โดยมแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท� 10 (พ.ศ. 2550-2554) 3 ซ(งถอเปนแผนหลก ท(ช5ทศทาง การพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศในภาพรวม ปรชญาในการจดทาแผนฉบบน5คอ การนาเอาปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และแนวคดเร(องคนเปนศนยกลางในการพฒนามาประยกตกบการจดทาแผน โดยมวสยทศน คอ “มงพฒนาสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน (Green and Happiness Society) คนไทยมคณธรรมนาความรอบร รเทาทนโลก ครอบครวอบอน ชมชนเขมแขง สงคมสนตสข เศรษฐกจมคณภาพ เสถยรภาพ และเปนธรรม ส �งแวดลอมมคณภาพและทรพยากรธรรมชาตย �งยน อยภายใตระบบบรหารจดการประเทศท �มธรรมาภบาล ดารงไวซ �งระบอบประชาธปไตยท �มพระมหากษตรยเปนประมข และอยในประชาคมโลกไดอยางมศกดMศร” โดยมยทธศาสตรในการผลกดนเพ(อใหเกดความสาเรจตามเปาหมายของแผนท 5งหมด 5 ยทธศาสตร ไดแก

3 สานกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท( 10, ไดรบความเหนชอบจาก คณะรฐมนตรเม(อวนท( 12 กนยายน 2549 (ดาวนโหลดจาก http://www.nesdb.go.th/Default.aspx?tabid=139)

ความเปลยนแปลงเชงสงคมจากการเขาส e-Society


1. การพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร เพ(อพฒนาคนใหมสขภาวะด จตใจ อารมณ กาย สตปญญามความสมดล เขาถงหลกศาสนา มคณธรรมนาความรอบร มสมมาชพ มความม (นคงในชวต

2. การสรางความเขมแขงของชมชนและสงคมเปนฐานท(ม (นคงของประเทศ เพ(อพฒนาชมชนเขมแขง สงบ สนต และแกปญหาความยากจนใหช มชนอยเยนเปนสข

3. การปรบโครงสรางเศรษฐกจใหสมดลและย (งยน เพ(อใหเศรษฐกจมคณภาพ โครงสรางเศรษฐกจ มความสมดลมากข5น มเสถยรภาพและความเปนธรรมทางเศรษฐกจ

4. การพฒนาบนฐานความหลากหลายทางชวภาพ และสรางความม (นคงของฐานทรพยากรและคณภาพส(งแวดลอม เพ(อใหเกดการรกษาความอดมสมบรณของฐานทรพยากร รกษาคณภาพส(งแวดลอม และวางรากฐานการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนาบนฐานความหลากหลายทางชวภาพ

5. การเสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ โดยมงหวงใหธรรมาภบาลของประเทศใน ทกภาคสวนดข5น ตลอดจนสรางองคความรประชาธปไตย

นอกจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแลว ยงมนโยบายและแผนระดบชาตอ(นๆ ท(ถกจดทาข5นโดยหลายหนวยงาน เพ(อรวมขบเคล(อนประเทศไทยสสงคมและเศรษฐกจฐานความร ท(สาคญไดแก รฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 แผนกลยทธการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย (พ.ศ. 2547-2556) แผนแมบทโครงสรางพ5นฐานทางปญญา (พ.ศ. 2550-2555) นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต (พ.ศ. 2551-2553) กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว ฉบบท( 2 (พ.ศ. 2551-2565) แผนบรหารราชการแผนดน (พ.ศ. 2551-2553) และนโยบายรฐบาล ซ(งแผนและนโยบายดงกลาว แมจะมจดเนนท(ตางกนตามหนาท(และความรบผดชอบขององคกร/หนวยงานท(รบผดชอบและวตถประสงคของการจดทา แตแนวทางสวนใหญกจะสอดคลองไปในทศทางเดยวกน โดยพบวา แนวนโยบายหลกๆ ท(ถกกลาวถงไวในนโยบาย/แผนเหลาน 5นม 7 ดาน และในบางดานกมการพดถง นยตอการพฒนาหรอบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารท(คอนขางชดเจน ไดแก

การพฒนาคนหรอทรพยากรมนษย : ทกแผนและนโยบายขางตน ลวนใหความสาคญกบการพฒนาคน ใหมความเขมแขง โดยเฉพาะกรอบแผนอดมศกษาระยะยาว ไดกลาวถงการพฒนาทรพยากรมนษยเพ(อรองรบการเปล(ยนแปลงของเทคโนโลยสารสนเทศไวหลายๆ ดาน ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ไดกลาวถงการสนบสนนการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยดวยการพฒนาคน แผนแมบทโครงสรางพ5นฐานทางปญญา และแผนกลยทธการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เหนวากาลงคนเปนพ5นฐานท(สาคญของการพฒนาโครงสรางพ5นฐานทางปญญา และ เปนส(งท(สาคญลาดบตนในการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ

การพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรม (รวมการบรการ ) เปาหมาย : ในแตละแผน/นโยบายระดบชาต มการกลาวถงอตสาหกรรม/บรการ ท(มงเนน หรอใหความสาคญ เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท( 10 ไดระบกลมอตสาหกรรมเปาหมาย ซ(งควรสนบสนนการพฒนา ตอเช(อมหวงโซมลคาอย 3 กลมไดแก (1) อตสาหกรรม ICT ท(มศกยภาพสง ไดแก แผงวงจรไฟฟา ฮารดดสกไดรฟ วทย/โทรทศน (2) อตสาหกรรมอ(นท(มศกยภาพสง ไดแก ยานยนต ปโตรเคม ยาง แฟช (น อปกรณเคร(องใชสานกงานและท(อยอาศย (3) อตสาหกรรมใหม ไดแก พลงงานชวภาพ วสดชวภาพ ผลตภณฑเสรมอาหาร และระบภาคธรกจบรการท(ควรมงเนน อาทเชน บรการการทองเท(ยว บรการดานการศกษา บรการสขภาพและสปา การคาสงและปลก บรการทางการเงน บรการดานเทคโนโลยสารสนเทศ ภาพยนตรไทย บรการ logistics เปนตน ในขณะท(แผนกลยทธการพฒนาวทยาศาสตรและ


เทคโนโลยไดใหความสาคญกบการบรณาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยกบภาคเศรษฐกจ เพ(อขบเคล(อนการพฒนาประเทศ ดงแผนภาพท( 2.2

สาหรบในแผนบรหารราชการแผนดน มการกลาวถงการพฒนาเพ(อขบเคล(อนอตสาหกรรมท(ประเทศไทยมศกยภาพสงและมความไดเปรยบ เชน อาหาร เหลก ยานยนต ปโตรเคม พลงงาน และอเลกทรอนกส เปนตน ใหเปนฐานการผลตในระดบภมภาคและระดบโลก ในสวนของกรอบแผนอดมศกษา มการกลาวถงการพฒนา ภาคอดมศกษาใหเช(อมโยงกบภาคอตสาหกรรม ซ(งจะเปนการสนบสนนความเขมแขงของประเทศในระยะยาว

การพฒนาสงคมและชมชน : รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพ.ศ. 2550 ไดกลาวถงการพฒนาสงคมและชมชนโดยใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาและบรหารทองถ(นดวยตนเอง ในแผนบรหารราชการแผนดนและนโยบายรฐบาลปจจบ น มนโยบายท(ชดเจนในดานสงคมและคณภาพชวต ท 5งดานการศกษา การเรยนรตลอดชวต คณภาพชวตแรงงาน พฒนาสขภาพของประชาชน รวมถงฟ5นฟและสบสานคณคา ความหลากหลายของวฒนธรรมไทยท 5งท(เปนวถชวตประเพณ คานยมท(ดงาม ภมปญญาทองถ(น ดแลรกษาแหลงอทยานประวตศาสตร โบราณสถาน พพธภณฑตาง ๆ เพ(อการเรยนรและสรางสรรค

ความม �นคงของฐานทรพยากรและสงแวดลอม � : การทานบารง รกษาทรพยากรธรรมชาตและส(งแวดลอม เปนประเดนท(นโยบายระดบชาตใหความสาคญ ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท( 10 มเปาหมายแกปญหาดานส(ง แวดลอมไวหลายๆ เร(อง อาท การรกษาความอดมสมบรณของฐานทรพยากรและความหลากหลายทางชวภาพ รกษาคณภาพส(งแวดลอมใหอยในระดบท(เหมาะสมตอการดารงคณภาพชวต และ ไมเปนภยคกคามตอระบบนเวศน ในแผนบรหารราชการแผนดนและนโยบายรฐบาล มนโยบายเก(ยวกบการสรางและพฒนาความหลากหลายทางชวภาพ การบรหารจดการทรพยากรน5า การเตอนภยจากภยพบตทางธรรมชาต การวจยพฒนาเทคโนโลยอนรกษพลงงาน

คณภาพชวต/ส งแวดลอม

ขาว กง

ไก

Biotech

Nan

otec

h

New materials

I CT

ยาง เซรามกส อลลอย

โพลเมอร

ซลกอน

แอนเมชน

มลตมเดย

ไมโครชป

ซอฟตแวรมนสาปะหลง

อาหารสขภาพ

วสดการแพทย

missile drugs

ตรวจกรองโรค

วสดเคลอบนาโน

พลงงานสะอาด

สนคา OTOP

สงแวดลอม

กาลงคนโครงสรางพEนฐาน

ความตระหนก

สงคมเรยนร

การแขงขนทยงยน เศรษฐกจชมชน

แผนภาพท� 2.2 ภาพวทยาศาสตรและเทคโนโลยท�บรณาการกบระบบเศรษฐกจ และสงคมไทย ท(มา : แผนกลยทธการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย (พ.ศ. 2547-2556)


การปรบปรงการบรหารจดการ : ในแผนพฒนาฯ ฉบบท( 10 ใหความสาคญกบการเสรมสราง ธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ โดยมงเนนท(การบรหารงานอยางโปรงใสท 5งภาครฐและเอกชน รวมถงใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปฏรปกฎหมาย กฎระเบยบ และข 5นตอน กระบวนการเก(ยวกบ การพฒนาเศรษฐกจและสงคมเพ(อสรางความสมดลในการจดสรรประโยชนจากการพฒนา ในแผนกลยทธการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เหนวาการปรบระบบบรหารจดการท(เก(ยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนพ5นฐานท(สาคญท(จะผลกดนใหนโยบายดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยประสบความสาเรจได ในแผนแมบทโครงสรางพ5นฐานทางปญญา มการกล าวถงการพฒนากลไก เชน กฎระเบยบท(เอ5อตอกระบวนการจดการปญญา สวนแผนบรหารราชการแผนดนไดระบถงนโยบายดานการบรหารจดการท(ด โดยใหความสาคญกบการกระจายอานาจ การบรหารจดการระบบราชการ การพฒนากฎหมายใหทนตอการเปล(ยนแปลง และสงเสรมการเขาถงขอมลขาวสารภาครฐ

การพฒนาโครงสรางพ9นฐาน/พฒนาองคกร/สถาบนเฉพาะทาง : ในหลายๆ แผนไดกลาวถงยทธศาสตรท(เก(ยวกบโครงสรางเชงองคกร/สถาบน และ/หรอการบรณาการการทางานของหนวยงานท(เก(ยวของ เชน แผนกลยทธการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยผลกดนใหมหนวยงานกาหนดนโยบายดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรม แผนบรหารราชการแผนดน มแผนงานการต 5งหนวยงานท(จะมผลตอการผลกดนนโยบายหลายหนวยงาน ไดแก จดต 5งองคกรเพ(อการปฏรปกฎหมาย และ องคกรเพ(อการปฏรปกระบวนการยตธรรม ตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย นอกจากน5 ยงไดกลาวถงการพฒนาโครงสรางพ5นฐานหลายๆ ดาน เชน กระจายโครงสรางพ5นฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารใหครอบคลม ท (วประเทศ การพฒนาทางหลวงเช(อมโยงการขนสงตอเน(องหลายรปแบบ เปนตน

สาหรบแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส( อสาร (ICT)น 5น นบว า เ ปนแผนระดบ “แผนประสานงาน” ของแผนและนโยบายระดบชาต โดยเฉพาะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท( 10 กบแผนปฏบตงานในพ5นท( หรอแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศระดบกระทรวง ทบวง กรม ดงน 5นการวางกรอบแนวทางการพฒนาในภาพรวมจงจาเปนตองคานงถงทศทางและแนวทางการพฒนาภายใตแผนและนโยบายระดบชาตดงกลาว เชน

• การพฒนาคน/ทนมนษย เปนประเดนท(ควรพจารณาใหความสาคญ และมงเนนในแผนแมบท ICT ฉบบน5 เน(องจากเร(องการพฒนาคน เปนส(งท(หลายๆ แผนระดบชาตตางใหความสาคญ และ ในบรบทของการพฒนา ICT การพฒนาคนเปนส(งจาเปนสาหรบรองรบการเปล(ยนแปลงเทคโนโลยใหมๆ ท(เปล(ยนแปลงอยางรวดเรว และยงเปนการวางรากฐานสาหรบโครงสรางพ5นฐานทางปญญาของประเทศในระยะยาวดวย

• การสรางความเขมแขงของประเทศในระยะยาว จะตองพจารณาประเดนเร(องส(งแวดลอม และคณภาพชวตของคนในสงคมเปนหลก ดงน 5น การกาหนดยทธศาสตรดาน ICT ท(เก(ยวของกบ การอนรกษทรพยากรธรรมชาต หรอสงเสรมการใชอยางสรางสรรค จงเปนส(งท(ควรพจารณา


2.3 กรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศของประเทศไทย

นโยบายเทคโนโลยสารสนเทศระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย หรอ IT 2010 ซ(งคณะรฐมนตร ไดเหนชอบเม(อวนท( 19 มนาคม พ.ศ. 2545 ไดกาหนดเปาหมายสาคญสามประการ คอ

1) เพ(มขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเปนเคร(องมอพฒนาประเทศ เพ(อยกระดบประเทศไทยใหอยในกลมประเทศท(มศกยภาพเปนผนา (potential leaders) อนดบตนๆ โดยใชดชนผลสมฤทธ t ทางเทคโนโลยของสานกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) เปนเคร(องประเมนวด

2) เพ(มจานวนแรงงานความรของประเทศไทยใหเปนรอยละ 30 ของแรงงานในประเทศท 5งหมด 3) พฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยเพ(มสดสวนของมลคาอตสาหกรรมท(เก(ยวของกบการใชความร

เปนพ5นฐานใหมมลคาถงรอยละ 50 ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP)

เพ(อใหบรรลเปาหมายดงกลาว กรอบนโยบาย IT 2010 ไดกาหนดกลยทธในการพฒนาประเทศสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนรไว 5 ดาน ไดแก e-Industry, e-Commerce, e-Government, e-Education และ e-Society โดยสามารถสรปความเช(อมโยงระหวางกลยทธท 5ง 5 ดานของนโยบาย IT 2010 และปจจยท(เก(ยวของกบทกกลยทธ ไดแก นวตกรรม ความร การวจยและพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลย การพฒนาคน และโครงสรางพ5นฐานดานโทรคมนาคม ซ(งหากไดมการพฒนาตามกลยทธ 5 ดาน โดยพฒนาฐานท(เปนปจจยเช(อมโยงไปพรอมกน กจะนาไปสการพฒนาท(ย (งยน โดยกลยทธ e-Industry และ e-Commerce จะเนนไปท(การพฒนาภาคเศรษฐกจ ในขณะท(กลยทธ e-Education และ e-Society เนนท(การพฒนาภาคสงคม สวน e-Government กคอระบบบรหารจดการของภาครฐ ซ(งจะตองมการปรบปรงใหสามารถใช ICT เปนเคร(องมอสาคญในการบรหารและบรการประชาชน (แผนภาพท( 2.3) ซ(งยทธศาสตรดงกลาวขางตน จะมสวนชวยใหคนไทยรอบรเทาทนโลก เศรษฐกจมคณภาพ เสถยรภาพ และมระบบบรหารจดการประเทศท(มธรรมาภบาล ตามเปาหมายท(ระบไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแห งชาต ฉบบท( 10 อกดวย

แผนภาพท� 2.3 ความเช�อมโยงระหวางกลยทธ การพฒนากบปจจยท�เช�อมโยง (นวตกรรม ความร

สารสนเทศ การพฒนาคน และโครงสรางพ9นฐานดานโทรคมนาคม) ท(มา : นโยบายเทคโนโลยสารสนเทศระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย, เมษายน 2545.


2.4 การประเมนสถานภาพการพฒนาตามกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ พ .ศ. 2544-2553

จากรายงานการประเมนสถานภาพการพฒนากรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ ระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย (IT 2010)4 สามารถสรปสถานภาพของการดาเนนงานตามเปาหมายของนโยบาย IT 2010 ไดดงน5

1) การเพ(มขดความสามารถในการพฒนาประเทศโดยใชเทคโนโลยเปนเคร(องมอ ผลจากการประเมนพบวาในป พ.ศ. 2548 ประเทศไทย มคาดชนผลสมฤทธทางเทคโนโลยt (Technology Achievement Index: TAI)5 อยท( 0.3445 ซ(งอาจถกจดอยในกลมท(มศกยภาพในการเปนผนา (potential leader) ซ(งมคา TAI อยระหวาง 0.35-0.49 ตามเปาหมายท(กาหนดไว อยางไรกตาม เน(องจากคา TAI ท(ไดยงอยในระดบเร(มตนของกลม จงจาเปนตองมการพฒนาในเร(องน5อยางตอเน(อง

2) การพฒนาแรงงานความรของประเทศไทย ผลจากการประเมนพบวาในป พ.ศ. 2549 แรงงานสวนใหญของประเทศประมาณรอยละ 78.9 ยงคงอยในภาคการเกษตร การประมง พนกงานบรการ อาชพพ5นฐานตางๆ ในการขายและใหบรการ โดยยงมแรงงานความร (Knowledge workers) เพยงรอยละ 21.1 จากอาชพ ผบญญตกฎหมาย ขาราชการระดบอาวโส ผจดการ ผประกอบอาชพดานเทคนค และผปฏบตงานท(มฝมอ ดงน 5นในชวงระยะเวลาท(เหลอของการดาเนนงานตามกรอบ IT 2010 จงมความจาเปนท(จะตองสงเสรมใหเกดแรงงานความรเพ(อใหไดตามเปาหมาย ท(กาหนดคอรอยละ 30

3) การพฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยเพ(มสดสวนของมลคาอตสาหกรรมท(เก(ยวของกบการใชความรเปนพ5นฐาน (Knowledge-based industries) ผลจากการประเมนพบวาในป พ.ศ. 2549 สดสวนของอตสาหกรรมฐานความรตอ GDP มประมาณรอยละ 25.12 ดงน 5นในชวงระยะเวลาท(เหลอจงตองเรงสรางมลคาเพ(มใหอตสาหกรรมฐานความรเตบโตในอตราท(สงข5นอยางตอเน(อง

2.5 แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย ฉบบท� 1 (พ.ศ. 2545-2549)

แผนแมบทการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารของประเทศไทย ฉบบท( 1 ถกจดทาข5นเพ(อถายทอดกรอบนโยบาย IT 2010 ไปสแผนกลยทธ สาหรบชวง 5 ปแรก โดยมการกาหนดวสยทศน พนธกจ วตถประสงคหลก กลยทธ และแผนงาน/โครงการ โดยมเปาหมายท(สาคญ ท(กาหนดไวในแผนแมบทฯ ดงน5

1) พฒนา/ยกระดบทางเศรษฐกจของประเทศโดยใช ICT 2) ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT ของประเทศ 3) พฒนาทรพยากรมนษยโดยเพ(มการประยกตใช ICT ในดานการศกษา และฝกอบรม 4) สรางความเขมแขงของชมชนในชนบทเพ(อการพฒนาประเทศท(ย (งยน

เพ(อใหบรรลซ(งเปาหมายของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารอยางเปนรปธรรม แผนแมบท ICT ฉบบท( 1 ไดกาหนดยทธศาสตรหลกไว 7 ดาน ไดแก 1) พฒนาอตสาหกรรม ICT 2) ยกระดบคณภาพชวตของคนไทยและสงคมไทย 3) ปฏรปและสรางศกยภาพการวจยและพฒนาดาน ICT 4) ยกระดบพ5นฐานสงคมไทยเพ(อการแขงขนในอนาคต 5) พฒนาศกยภาพผประกอบการเพ(อมงขยายตลาดตางประเทศ 4 รายงานสถานภาพการพฒนากรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ ระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย (IT2010) อยระหวางปรบปรงแกไขโดยมหาวทยาลยศลปากร, มถนายน 2551. 5 ดชนผลสมฤทธทางเทคโนโลย t (Technology achievement index : TAI Value) โดยสานกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP)


6) สงเสรมผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมใช ICT และ 7) ใช ICT ในการบรหารและบรการของภาครฐ โดยมการจดลาดบความสาคญของยทธศาสตรตางๆ เพ(อแปลงเปนแผนงานและโครงการท(มความเปนไปไดในภาคปฏบต ในสวนของลาดบข 5นตอนการดาเนนงาน แผนแมบท ICT ฉบบท( 1 ไดเสนอใหเร(มแผนงานตางๆ จากยทธศาสตรท(สรางผลลพธทางเศรษฐกจไดกอน ไดแก การสรางศกยภาพและเพ(มขดความสามารถในการแขงขน (ยทธศาสตรท( 1 และ 3) และการสรางผลลพธทางเศรษฐกจใหม (ยทธศาสตรท( 5 และ 6) และขยายผล ท(ไดเพ(อใหเกดผลลพธในภาคเศรษฐกจอ(นโดยท (วไป ดงแสดงใน รปท( 2.4

แผนภาพท� 2.4 ความสมพนธระหวางยทธศาสตร ผลลพธท�ประสงค และ ลาดบของการดาเนนการตามยทธศาสตร

ท(มา : แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารของประเทศไทย พ.ศ. 2545-2549, กนยายน 2545. 2.6 การประเมนผลการดาเนนงานตามแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ฉบบท� 1 จากการประเมนผลการดาเนนงานตามแผนแมบท ICT ฉบบท( 16 โดยกระทรวง ICT สามารถสรปผลท(ได เปรยบเทยบกบเปาหมายท(กาหนดไว ดงน5

ยทธศาสตรท � 1: การพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสาร เพ(อใหเปนผนาในภมภาค

เนนการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวร โดยผลการประเมนพบวา การดาเนนงานตามยทธศาสตรน5บรรลผลตามเปาหมายท( กาหนดไวเพยงรอยละ 20 ของจานวนเปาหมายท 5งหมด ในการน5 ถงแมวาภาคเอกชน จะมบทบาทมากท(สดในการกระตนการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวร แตการพฒนาอตสาหกรรมกประสบปญหาและอปสรรคอกมาก เชน ภาครฐขาดการสนบสนนดานขอมลและขาดการจดการดานทรพยสนทางปญญาอยางเปนรปธรรม พฤตกรรมผบรโภคไทยนยมซอฟตแวรตางประเทศ ปญหาการขาดแคลนบคลากรท(มคณภาพ ตรงตามความตองการของอตสาหกรรม และปญหา การละเมดลขสทธซอฟตแวรt ท(ทาใหผประกอบการไมอยากลงทนเพราะไมคมกบคาใชจาย เปนตน

6 รายงานผลการประเมนแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารของประเทศไทยฉบบท( 1 พ.ศ. 2545-2549 ซ(งอยระหวางปรบปรงแกไขโดยมหาวทยาลยศลปากร, มถนายน 2551.


ยทธศาสตรท � 2: การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสาร เพ(อยกระดบคณภาพชวตของคนไทยและสงคมไทย เนนการพฒนา ICT โดยใหกระจายเขาถงทกกลมคนในสงคมไทย เพ(อให ICT เปนตวชวยยกระดบคณภาพชวตของคนไทยและสงคมไทย โดยผลการประเมนพบวาการดาเนนงานตามยทธศาสตรน5บรรลผลตามเปาหมายท( กาหนดไวรอยละ 55.56 ของจานวนเปาหมายท 5งหมด ซ(งภาครฐจะมบทบาทมากในดานการใชงบประมาณในดานตางๆ ท(จะใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถง ICT เชน การพฒนาคณภาพของคร การสรางโอกาสใหกบผดอยโอกาส และการต 5งศนยสารสนเทศชมชน เปนตน

ยทธศาสตรท � 3: การปฏรปและสรางศกยภาพการวจยและพฒนา เทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสาร

มเปาหมายหลกในการมงสรางศกยภาพทางการวจยและพฒนาเทคโนโลยสมยใหมของประเทศไทย โดยผลการประเมนพบวา การดาเนนงานตามยทธศาสตรน5บรรลผลตามเปาหมายท( กาหนดไว รอยละ 25 ของจานวนเปาหมายท 5งหมด โดยภาครฐมบทบาทอยางมากในการสงเสรมการพฒนาศกยภาพของบคลากร ดานการวจยไมวาจะเปนการผลตบคลากร สนบสนนงบประมาณ และการดาเนนงานในโครงการตางๆ เปนตน

ยทธศาสตรท � 4: การยกระดบศกยภาพพ5นฐานของสงคมไทยเพ(อการแขงขนในอนาคต เนนการพฒนาบคลากรไทยใหมศกยภาพ เพ(อท(จะสามารถแขงขนไดอนาคต โดยผลการประเมนพบวา การดาเนนงานตามยทธศาสตรน5บรรลเปาหมายตามท( กาหนดไว รอยละ 33 ของจานวนเปาหมายท 5งหมด ซ(งภาครฐจะมบทบาทในดานการสงเสรมใหผท(จะสาเรจการศกษาในทกระดบสามารถใชความรดาน ICTไดอยางด สวนภาคเอกชนจะมบทบาทมากในการพฒนาบคลากรในระดบแรงงาน

ยทธศาสตรท � 5: การพฒนาศกยภาพของผประกอบการ เพ(อมงขยายตลาดตางประเทศ เนนการเรงสงเสรมผประกอบการใหมความรและประสบการณดานการบรหารและเทคโนโลยสมยใหม เพ(อปรบปรงกระบวนการผลตสนคาและการตลาด โดยผลการประเมนพบวา การดาเนนงานตามยทธศาสตรน5บรรลเปาหมายตามท( กาหนดไว ซ(งภาคเอกชนมบทบาทอยางมากในการดาเนนงานดานตางๆ เชน การจางแรงงานท(มความร การใช ICT มาชวยในการผลตและการดาเนนงานของภาคเอกชน เปนตน อาจถอไดวา การขบเคล(อนดงกลาวมผลตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

ยทธศาสตรท � 6: การสงเสรมผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสาร เนนการกระตนใหผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ใช ICT เพ(อพฒนาธรกจและเพ(ม ขดความสามารถในการแขงขน โดยเฉพาะอยางย(งดานการจดการ การบรหารการผลต และการเช(อมโยงกบอตสาหกรรมขนาดใหญ โดยผลการประเมนพบวา การดาเนนงานตามยทธศาสตรน5บรรลเปาหมายตามท( กาหนดไวรอยละ 66.67 ของจานวนเปาหมายท 5งหมด โดยภาคเอกชนจะมบทบาทอยางมาก ซ(งผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมทางดานการกอสรางและดานการผลตท(นา ICT ไปใชในการบรหารจดการภายในกจการ รวมท 5งนาไปใชในภารกจหลกขององคกรมากท(สด

ยทธศาสตรท � 7: การนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารมาใชประโยชนในการบรหารและการใหบรการ ของภาครฐ

เนนใหรฐจดต 5งองคกรกลางระดบชาตรวมรบผดชอบการพฒนาและสงเสรมการใช ICT ในภาครฐ เพ(อใหเกดการบรณาการและเอกภาพในระบบขอมล การวางแผน การประสานงาน การจดสรรงบประมาณ และการจดซ5อจดจางท(โปรงใส ใหตรงความตองการและลดการซ5าซอนในการลงทน เพ(อใหภาครฐสามารถรวบรวม แลกเปล(ยน และใชขอมลรวมกนได ดวยมาตรฐานเปดและมระบบท(มความม (นคงสงสาหรบการบรหารของภาครฐ และ


การใหบรการประชาชนอยางมประสทธภาพ โดยผลการประเมนพบวา การดาเนนการตามยทธศาสตรน5บรรลเปาหมายตามท( กาหนดไวรอยละ 44.44 ของจานวนเปาหมายท 5งหมด ซ(งภาครฐจะมบทบาทอยางมากในการผลกดน แตยงมอปสรรคหลายดาน เชน ระเบยบ กฎหมาย และนโยบายของภาครฐ ท(ยงไมเอ5อตอการพฒนาตามแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารของประเทศ

2.7 การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารภายใตแผนเฉพาะดานอ�นๆ ท�เก�ยวของ

นอกเหนอจากกรอบนโยบาย IT 2010 และแผนแมบท ICT ฉบบท( 1 แลว หนวยงานท(เก(ยวของกบการพฒนา ICT ของประเทศ ไดมการจดทาแผนตางๆ เพ(อขบเคล(อนการพฒนา ICT ของประเทศอยางเปนรปธรรม ใน 2 ลกษณะ คอ การพฒนา ICT โดยตรง และการนา ICT ไปใชในการพฒนาดานตางๆ (ตารางท( 2.1)

ตาราง 2.1 ทศทางการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารท�ปรากฎในกรอบนโยบาย /แผนระดบชาต 7

พฒนาคน/

การศกษา

เพ(มขดความสามารถใน

การแขงขน ของประเทศ

พฒนา อตสาหกรรม

ICT

การปรบปรงการบรหาร

จดการ

รกษาส(งแวดลอม

พฒนาโครงสรางพ5นฐาน

การวจยและพฒนา

กรอบนโยบาย IT 2010 × × × × × ×

แผนแมบท ICT ฉบบท( 1 × × × × × ×

แผนทศทางการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกส

× × ×

แผนแมบทกจการโทรคมนาคม ฉบบท( 2

× × × × ×

แผนแมบทการวจยฯ × × × × ×

แผนแมบทคล(นความถ( × × ×

แผนแมบทความม (นคงฯ × × × ×

กรอบนโยบาย IPv6 × × ×

แผนสงเสรมอตสาหกรรม ICT

× × × × ×

แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวร

× × × ×

จากการวเคราะหทศทางการพฒนา ICT ท(ปรากฏในกรอบนโยบาย/แผนเฉพาะดานอ(นๆ ท(เก(ยวของจานวน 10 แผน พบวา ทกแผนมจดรวมคอตองการเหนประเทศไทยพฒนาและใช ICT เปนกลจกรสาคญท(ชวย 7 นโยบาย/ แผนท(นามาศกษา ไดแก 1) กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศของประเทศไทย ระยะ พ.ศ. 2544-2553 (IT 2010) 2) แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส(อสารของประเทศไทย (ฉบบท( 1) พ.ศ 2545-2549 3) แผนทศทางการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกส (พ.ศ.2548-2550) 4) แผนแมบทกจการโทรคมนาคมฉบบท( 2 (พ.ศ. 2551-2553) 5) แผนแมบทการวจยและพฒนาเทคโนโลยและอตสาหกรรมโทรคมนาคมและเครอขายของประเทศไทย พ.ศ.2548-2552 6) แผนแมบทการบรหารคล(นความถ( 7) แผนแมบทความม (นคงปลอดภยดานไอซท (พ.ศ.2550-2553) 8) กรอบนโยบาย IPv6 (พ.ศ.2550-2553) 9) (ราง) แผนสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรม ICT ของประเทศไทย (พ.ศ.2551-2554) 10) แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวรของประเทศไทย


ขบเคล(อนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไปสสงคมและเศรษฐกจฐานความร โดยยทธศาสตรท(ทกแผนใหความสาคญ คอการพฒนาคน/การศกษา และพฒนาอตสาหกรรม ICT และท(สาคญไมย(งหยอนไปกวาท 5ง 2 ประเดนดงกลาวคอ การพฒนาความสามารถและศกยภาพดานการวจยและพฒนา ท 5งน5 เพ(อใหประเทศไทยสามารถพฒนาไดอยางย (งยน ลดการพ(งพาเทคโนโลยจากตางประเทศในระยะยาวตอไป

บทท� 3

สถานภาพการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

3.1 ภาพรวมลาดบของประเทศไทยในดชนตางๆ

ลาดบของประเทศไทยดานการพฒนาเทคโนโลยส�อสารในเวทโลกโดยภาพรวมน "น จดอยในระดบ ปานกลาง แตเม�อเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอ�นในทวปเอเชย จานวน 6 ประเทศ ซ�งไดแก ญ�ปน เกาหลใต ใตหวน อนเดย สงคโปร และ มาเลเซย พบวา อนเดยเปนเพยงประเทศเดยวในกลมประเทศท�เลอกมาทาการศกษาท�มระดบการพฒนาดาน ICT ท�ดอยกวาประเทศไทย ในขณะท�ประเทศเพ�อนบานอยางสงคโปรและมาเลเซย มอนดบการพฒนา ICT ท�สงกวาประเทศไทยในทกๆ ดชน

ตารางท� 3.1 สรปอนดบการพฒนา ICT ของประเทศไทยเชงเปรยบเทยบ

ดชน/ ประเทศ

World Competitiveness

Scoreboard ป 2550

(55 ประเทศ)

Networked Readiness

Index ป 2550-2551 (127 ประเทศ)

Digital Opportunity

Index ป 2548-2549 (181 ประเทศ)

e-Readiness Ranking ป 2551

(70 ประเทศ)

E Government Readiness

ป 2551 (192 ประเทศ)

IT Industry Benchmarking

ป 2550 (64 ประเทศ)

ไทย 33 40 82 47 64 41 ญ�ปน 24 19 2 18 11 2 เกาหลใต 29 9 1 15 6 3 ไตหวน 18 17 7 19 NA 6 อนเดย 27 50 124 54 113 46 สงคโปร 2 5 5 6 23 11 มาเลเซย 23 26 57 34 34 36

ท�มา : World competitiveness Scoreboard – IMD, Networked Readiness Index – WEF, Digital Opportunity Index – ITU, e-Readiness Ranking – EIU, E Government Readiness- UN, IT Industry Benchmarking - BSA

ปจจยสาคญท�ฉดร "งอนดบการพฒนา ICT ของประเทศไทยในทกๆ ดชน คอ ความพรอมดานโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศและการส�อสาร1 ซ�งยงมไมเพยงพอและยงแพรกระจายไมท �วถง ทาใหการพฒนาและการใชประโยชนของ ICT เพ�อตอยอดองคความร การพฒนาธรกจ การใหบรการของภาครฐ ยงไมมประสทธภาพและประสทธผลเทาท�ควร ดงน "น การพฒนาโครงสรางพ"นฐานดาน ICT จงเปนประเดนสาคญประการหน�งท�แผนแมบท ICT ฉบบท� 2 ตองพจารณาแกไขปญหา

1 ความพรอมดานโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศและการส�อสาร มองคประกอบ เชน การแพรกระจายของคอมพวเตอร คสายโทรศพทพ"นฐาน และโทรศพทเคล�อนท� เครอขายอนเทอรเนตความเรวสง (broadband penetration) ความสามารถในการจายไดของเครอขายอนเทอรเนตความเรวสง (broadband affordability) เปนตน รายละเอยดเพ�มเตมปรากฏในภาคผนวก

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร (ฉบบท � 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556

3-2

ในสวนของสถานภาพการพฒนาดานบคลากร ดชนช"วดโดยสวนใหญไมไดมองเปนองคประกอบใหญ แตเปนตวช"วดตวหน�งท�กระจดกระจายในหวขอตางๆ เชน ใน NRI ขอมลเก�ยวกบบคลากรจะเปนสวนหน�งของดชนยอย ดานสภาพแวดลอมทางดานการตลาด (จานวนนกวทยาศาสตรและวศวกร, จานวนผเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา) ดชนยอยดานความพรอมของปจเจกบคคล และของธรกจ (คณภาพของการศกษาทางดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรคณภาพของระบบการศกษาและโรงเรยนของรฐ ระดบการฝกอบรมของบคลากร คณภาพการศกษาทางดานการบรหารจดการ) ดงน "น การวเคราะหสถานภาพทางดานบคลากรโดยกลไกของดชนช"วดอาจไมเหมาะสมนก

บทบาทของภาครฐ โดยการกาหนดนโยบายและทศทางการพฒนาของภาครฐท�ชด เจน เปนสภาพแวดลอมท�สาคญประการหน�งของดชนช"วดท�ศกษา ท "งในสวนของ Competitiveness Scoreboard, NRI, e-Readiness และ ICT Benchmarking โดยตวอยางขององคประกอบของดชนท�สะทอนประเดนเก�ยวกบบทบาทของภาครฐ ไดแก ฐานะการคลง นโยบายการคลง กรอบการบรหารดานสถาบน กฏหมายธรกจ กรอบการบรหารดานสงคม ซ�งเปนปจจยท�สะทอนถงประสทธภาพของภาครฐ ท�ปรากฏใน World Competitiveness Scoreboard, กฏหมาย/กฏระเบยบขอบงคบท�สงผลตอการทาธรกจ/สภาพแวดลอมของตลาด ระดบและผลกระทบ ของการจดเกบภาษ การใหความสาคญทางดาน ICT ของภาครฐ เงนสนบสนนในการทาวจยและพฒนาจากภาครฐการจดซ"อจดหาเทคโนโลยของภาครฐ และความสาเรจของภาครฐในการสงเสรม ICT ท�ปรากฏใน Networked Readiness อยางไรกตามองคประกอบของดชนช"วดดงกลาว ในสวนท�เก�ยวกบบทบาทของภาครฐ ไมสามารถสะทอนปญหาเชงลกหลายๆ ดาน เชน การบรหารจดการเพ�อใหนโยบาย /ทศทางการพฒนาท�กาหนดน "นถกแปลงไปสการปฏบตอยางแทจรง หรอความซ"าซอนของงบประมาณ/การบรหารจดการ ซ�งเปนปญหาสาคญท�ประเทศไทยเผชญมาเปนเวลานาน

สภาพแวดลอมท�ประเทศไทยไดรบการจดอนดบอยในเกณฑด สวนใหญอยในกลมของสภาพแวดลอม ในการทาธรกจหรอสภาวะทางเศรษฐกจโดยรวม ดงจะเหนไดจาก ในป 2550 อนดบการพฒนาใน Competitiveness Scoreboard โดยรวม และในสวนของโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทยอยทลาดบ 28 และ 48 ตามลาดบ แตสาหรบสมรรถนะทางเศรษฐกจ ประเทศไทยอยในอนดบท� 15 ซ�งสงกวาไตหวน ญ�ปน และเกาหลใต นอ กจากน" ในการจดอนดบของ e-Readiness ประเทศไทยไดรบคะแนนสงสดในสวนของสภาพแวดลอมทางธรกจ (6.99/10) ท "งน" การประเมนวดสภาพแวดลอมทางธรกจมองคประกอบของตวช"วด เชน ความเขมแขงของระบบเศรษฐกจ เสถยรภาพทางการเมอง ระบบการจดเกบภาษ และนโยบายการคา

3.2 สถานภาพการพฒนาบคลากร

3.2.1 สถานภาพบคลากรท�ทางานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

จานวนบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ICT) มการเตบโตอยางตอเน�อง ตามการเตบโตของการใช ICT โดยปจจบนประเทศไทย มผมความรความสามารถดานน"มากข"นท "งในภาครฐและเอกชน และมผจบการศกษาท�เก�ยวของ ท "งระดบอดมศกษาและอาชวศกษาจานวนไมนอย แตประเทศไทยกยงขาดแคลนบคลากรดาน ICT อกมาก ท "งในเชงปรมาณและคณภาพ โดยเฉพาะอยางย�งบคลากรท�มทกษะสง หรอทกษะเฉพาะดานตางๆ


3-3

จากการศกษาสถานภาพบคลากรดาน ICT ของประเทศไทยพบวา บคลากร ICT สวนใหญประมาณ รอยละ 70 อยในกลมทกษะต�า หากเทยบตามกลมตาแหนงแลว ในป 2550 บคลากรดาน ICT ของประเทศไทย ใน 18 อาชพ/ตาแหนง กลมท�มจานวนมากท�สดคอผปฏบตงานดานระบบคอมพวเตอร (System Operator) คดเปนรอยละ 45.83 ของบคลากรกลมน"ท "งหมด รองลงมาเปน ชางเทคนคระบบคอมพวเตอร (รอยละ 8.29) และ โปรแกรมเมอร (รอยละ 6.74) ในขณะท�กลมผเช�ยวชาญเฉพาะดานตางๆ จะเปนกลมท�มจานวนนอยท�สด (รอยละ 0.48-1.59 ข"นกบประเภทความเช�ยวชาญ)

ตารางท� 3.2 จานวนบคลากรดาน ICT ของประเทศไทย ป 2550 กลมอาชพ /ตาแหนง จานวน รอยละ System Operator 95,199 45.83 Others 44,278 21.32 System Technician 17,219 8.29 Programmer 13,993 6.74 Computer Trainer 3,634 1.75 System Manager 3,595 1.73 Data Communication Specialist 3,296 1.59 Database Specialist 3,263 1.57 Application Software Specialist 2,962 1.43 System Analyst & Designer 2,873 1.38 IT Security Specialist 2,871 1.38 CAD & CAM Specialist 2,865 1.38 Software Engineer 2,721 1.31 CIO 2,473 1.19 Project Manager 2,121 1.02 Web Master 1,723 0.83 IT Quality Assurance Specialist 1,622 0.78 Multimedia Software Specialist 993 0.48 จานวนท "งหมด 207,701 100

ท�มา: กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร, 2550.

ในสวนของความตองการบคลากร มงานศกษาออกมาหลายช"นท�ช"ไปในทศทางเดยวกนวา ประเทศไทยยงคงมความตองการบคลากรดาน ICT อกเปนจานวนมาก ตวอยางเชน ในกลมอตสาหกรรมซอฟตแวรในป 2552 คาดวาอตสาหกรรมซอฟตแวรมความตองการบคลากรดานเทคนคซ�งถอเปนกลมทกษะสงอกประมาณ 6,000 คน2 โดยตาแหนงท�ตองการ 3 ลาดบแรก คอ 1) Programmer/Software Developer 2) Software Engineer/Software Analyst & Design และ 3) Database Administrator สาหรบในดานอ�นๆ เชน ฮารดแวร3 กมความตองการอก ไมนอยเชนเดยวกน โดยคาดวาจะมความตองการเฉล�ยกวาปละ 2 หม�นคน 2 ท�มา: “โครงการศกษาศกยภาพตลาดซอฟตแวร” ป 2550, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2551 3 ท�มา: รายงานฉบบสมบรณ “กลไกการยกระดบศกยภาพของบคลากรในคลสเตอรฮารดดสกไดรฟ”. ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2550


3-4

สาหรบประเดนคาตอบแทนน "นอาจกลาวไดเปนสองทางวา ในขณะท�คาแรงของบคลากรในประเทศไทยยงคงต�าอยเม�อเทยบกบคาแรงของประเทศผนาทางดาน ICT ซ�งทาใหสามารถดงดดการลงทนและการรบงาน จากประเทศเหลาน"ได คาแรงของประเทศไทยกสงกวาหลายประเทศในแถบเอเชย เชน จน อนเดย และเวยดนาม ซ�งกาลงพฒนาศกยภาพของบคลากรในประเทศอยางรวดเรวและตอเน�องเชนกน

อกประเดนหน�งท�นาสนใจคอ แมในประเทศไทยกลมวชาชพท�เก�ยวของกบ ICT ถอเปนงานท�กาลงเตบโตและมผสนใจเขารบการศกษาในระบบสามญทางดานน"เพ�มข"นเร�อยๆ โดยในป 2548 ผจบการศกษาดาน IT ท "งหมดในระดบอดมศกษามจานวน 19,735 คน4 แตกยงมปญหาดานคณภาพของการศกษา ในดาน ICT ซ�งจากกระบวนการระดมความคดเหนเพ�อจดทาแผนแมบทฯ ฉบบน" ผประกอบการหลายรายมความเหนวาหลกสตร ดาน ICT ของมหาวทยาลยตางๆ ในปจจบนยง ไมทนตอการเปล�ยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลย ทาใหผประกอบการตองรบภาระตอยอดความรเพ�อใหแรงงานเหลาน"สามารถทางานตามท�ตองการได นอกจากน"ประเทศไทยยงไมไดมการสนบสนนระบบการสอบประกาศนยบตรความรและทกษะเฉพาะทางดาน ICT (certification exam) อยางเดนชด จงประมาณไดวาคณภาพของการศกษานอกระบบสาหรบบคลากร ICT ของไทยกอาจยงไมไดมาตรฐานเชนกน

อยางไรกตาม แมสถานภาพบคลากรดาน ICT ของไทยในภาพรวมจะดเปนจดออนมากกวาเปนจดแขง บคลากร ICT ไทยถอวามศกยภาพมากในดาน การผลตซอฟแวร แอนเมช �น และส�อบนเทงดจทลตางๆ โดยท�มปจจยเชงบวกตางๆ ดงน" 1) บรษทผผลตแอนเมช �นหลายแหงไดรบความเช�อถอในระดบสากลและไดรบการวาจางจากตางประเทศ 2) บคลากรไทยในสาขาน"ไดรบรางวลในเวทการแขงขนระดบโลก 3) มการกาเนดข"นของภาพยนตรแอนเมช �นเร�อง กานกลวย 4) มลคาตลาดเตบโตข"นอยางตอเน�อง และ 5) ประเทศไทยมความไดเปรยบในเร�องความคดสรางสรรค งานประณตศลป และ สนทรยศาสตร5

3.2.2 สถานภาพการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประชาชนท �วไป

ในชวงหลายปท�ผานมา พบวาจานวนประชากรผใช ICT ในประเทศเตบโตอยางตอเน�อง และไมสามารถปฏเสธไดวาเทคโนโลยมผลตอการขบเคล�อนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ รวมถงการนามาใชเพ�อยกระดบคณภาพชวตของคนไทย การขยายตวของการใชของประชาชนท �วไป จงเปนส�งสาคญท�รฐ และผมสวนเก�ยวของควรชวยกนผลกดน ในปจจบนน "น สถานภาพการม การใชของคนไทยยงอยในระดบต�า มประชาชนเพยงรอยละ 15.5 ท�สามารถเขาถงและใชอนเทอรเนต6 รปแบบของการเขาถงและใชเทคโนโลยสารสนเทศของคนไทยสวนใหญยงเปนโทรทศน และวทย และยงมความแตกตางกนมากระหวางการใชในเมองและภมภาค ดงท�จะไดกลาวตอไปในเร�องของ การพฒนาและการแพรกระจายโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศของประเทศไทยในหวขอ 3.3 ท "งน"กลมคนท�มแนวโนมจะมโอกาสในการเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารนอยกวากลมอ�นๆ ไดแก กลมผดอยโอกาส หรอกลมคนชายขอบ เน�องจากชองวางทางการเขาถง ICT ท�ขยายกวางข"น กลมน"ครอบคลมถง

1. ประชาชนท�อาศยอยในพ"นท�หางไกลซ�งมโอกาสในการเขาถงการศกษาสามญท�มคณภาพ และความร/ขอมลนอกระบบการศกษานอยกวาผท�อาศยในเขตเมองมาก

4 ท�มา: “IT Human Resources in Thailand” ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต, 2550 5 ท�มา: Thai Digital Content White Paper, สานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต 2550 6 ท�มา: การสารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ครวเรอน) 2550, สานกงานสถตแหงชาต 2551


3-5

2. กลมคนดอยโอกาสตางๆ เชน ผพการดานตางๆ ซ�งแมจะมการชวยเหลอกลมคนดอยโอกาสดงกลาวผานโครงการตางๆ ท "งของภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรเอกชนไมมงผลกาไรบางแลว เชน โครงการไอทตามพระราชดารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (โครงการไอทเพ�อคนพการ โครงการไอทเพ�อเดกปวยเร"อรง และโครงการไอทเพ�อผตองขง ฯลฯ) โครงการคอมพวเตอรเพ�อนองเลก ของกระทรวง ICT ฯลฯ แตกยงไมเพยงพอตอการสนบสนนการเขาถงและการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารท�เปล�ยนแปลงไปอยางรวดเรว

3. กลมผสงอาย ท�มแนวโนมเพ�มจานวนข"นอยางมากในอนาคต ในขณะท�สดสวนจานวนเยาวชนและคนวยทางานจะลดลงอยางตอเน�อง เปนท�คาดวาเทคโนโลย ICT จะมบทบาทสาคญในการรองรบผลกระทบอนเน�องมาจากการเปล�ยนแปลงโครงสรางประชากรดงกลาว

นอกจากการมการใช ICT ของคนท �วไปท�ยงอยในระดบต�าและกระจายไมท �วถงแลวน "น ยงพบวาประชาชนท �วไป ยงมการใช ICT อนไมเหมาะสมอกหลายประเดน อาท 1) การใช ICT เพ�อความบนเทงคอนขางสง (สงกวา การใชเพ�อการศกษาหาความรและการใชในการทาธรกรรมกบภาครฐ) โดยเฉพาะในกลมเยาวชน 2) การไหลบาของวฒนธรรมตางชาตและเน"อหาไมพงประสงค 3) การเพ�มข"นของอาชญากรรมทางคอมพวเตอร เปนตน

ปจจบนแมประเทศไทยม กฎหมายท�เก�ยวของท�สามารถใชเพ�อปองปรามอาชญากรรมรปแบบตางๆ ไดอยพอสมควร เชน พระราชบญญตลขสทธ � พ.ศ. 2537 พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 และ พระราชบญญตการกระทาความผดเก�ยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 แตยงมกฎหมายหลายฉบบท�ยงอยระหวางการยกราง หรอกระบวนการพจารณา

จากประเดนปญหาท�กลาวถงขางตน ทาใหการวางแผนการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศแล ะการส�อสารของประเทศไทยในอนาคต จะตองคานงถงตวแปรเหลาน"เชนกน เพราะแมวาพฤตกรรมการใช ICT เพ�อการบนเทงของเยาวชนเปนสญญาณท�ดวา เยาวชนไทยมแนวโนมจะเรยนรท�จะใชประโยชนจาก ICT ไดอยางรวดเรว แตอกทางหน�งกเปนสญญาณอนตรายใหแกผปกครองและสงคมเรงหาวธนาพลงของเยาวชนสวนน"ไปใชใหเกดประโยชนหรอในเชงสรางสรรคมากข"น ซ�งในประเดนน" การสอนใหเยาวชนรจกคดและสรางภมคมกนจากเน"อหาหลากหลายประเภทท�มอยในส�ออนเทอรเนต นาจะเปนประโยชนมากกวาการปดก "นการเขาถงเทคโนโลยหรอขอมลตางๆ เพยงประการเดยว นอกจากน" การบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง รวมถงการสรางความตระหนกถงความสาคญของการใชท�ถกตอง กเปนส�งจาเปนอยางย�ง

กลาวโดยสรป การพฒนากาลงคนดาน ICT ในทกๆ มตถอเปนส�งจาเปนอยางย�ง โดยตวอยางของส�งท�ควรเรงทาในอนาคตอนใกล มดงน"

• บคลากรดาน ICT ตองไดรบการพฒนาท "งเชงปรมาณและคณภาพเพ�อเพ�มขดความสามารถ ของอตสาหกรรม ICT ไทยท "งในการใหบรการท�มคณภาพท �วถงมากข"นและในราคาท�เหมาะสมภายในประเทศ รวมท "งการแขงขนกบตางประเทศ

• บคลากรผใช ICT ในภาคการผลตและบรการเปนหวใจหลกในการปรบปรงประสทธภาพการดาเนนงานและการเพ�มมลคาใหกบสนคา/บรการตางๆ ในอตสาหกรรมการผลตและบรการ ท�เปนอตสาหกรรมยทธศาสตรของไทย เชน อตสาหกรรมอาหารและการเกษตร อตสาหกรรมแฟช �น ยานยนต ไฟฟาแ ละอเลกทรอนกส หรอ อตสาหกรรมการบรการ เชน บรการทองเท�ยว บรการสขภาพ ฯลฯ ลวนแตสามารถเตบโตไดอกมากหากบคลากรในภาคการผลตและบรการเหลาน" สามารถนา ICT ไปประยกตใชเพ�อใหผลต/บรการไดเตมศกยภาพ


3-6

• ผใช ICT ท �วไป โดยเฉพาะผดอยโอกาส คนชายขอบ ไมวาจะเปนคนชนบท คนพการ หรอผสงอาย สามารถใชประโยชนจาก ICT เพ�อพฒนาคณภาพชวตท "งในเชงเศรษฐกจครวเรอนและในดานความอยดมสข (well-being) และท�สาคญท�สด เพ�อลดชองวางในการเขาถงขอมลขาวสาร ประเดนน"ยงรวมถง การใหความสาคญตอการพฒนาบคลากรผสอนดาน ICT อยางเรงดวน เพ�อใหครมคณภาพและ มความสามารถในการถายทอดความรดาน ICT ใหแกเยาวชนและประชาชนในสงคมตอไป

3.3 สถานภาพดานโครงสรางพ6นฐานสารสนเทศ และการส�อสาร

3.3.1 ปญหาความเหล�อมล6าดานการเขาถงขอมลขาวสาร

หน�งในความทาทายท�ยากท�สดในการพฒนาสารสนเทศและการส�อสาร โดยเฉพาะในประเทศกาลงพฒนาซ�งรวมถงประเทศไทย กคอการพฒนาโครงสรางพ"นฐานใหมสมรรถภาพดข"น เพ�อรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจและตอบสนองตอความตองการของผบรโภคในการส�อสารและเขาถงขอมลความร แตในขณะเดยวกนกตองลดปญหาความเหล�อมล"าในการเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและความรระหวางกลมคนท�มความสามารถเขา ถงขอมลขาวสารท �วไป และกลมผดอยโอกาส หรอผท�อยในชนบท

จากการศกษาสถานภาพปจจบนของการพฒนาโครงสรางพ"นฐานสาร สนเทศและการส�อสารของประเทศไทยในสวนท�เก�ยวกบการแพรภาพกระจายเสยง พบวาครวเรอนไทยมการเขาถงขาวสารผาน โทรทศนและวทยสาธารณะอยางท �วถง โดยในป 2547 พบวา รอยละ 93 ของจานวนครวเรอนท "งหมดในประเทศไทยมเคร�องรบโทรทศน รอยละ 63.6 มเคร�องรบวทย โดยสดสวนของแตละภาคอยในระดบท�ใกลเคยงกน7

สาหรบโทรศพทพ"นฐานในประเทศไทยน "น จานวนผใชบรการ ณ ไตรมาสแรกของป 2550 อยท� 6.84 ลานเลขหมาย หรอคดเปน 10.89 เลขหมาย ตอประชากร 100 คน โดยมอตราการเจรญเตบโตท�ลดลงอยางตอเน�อง โดยท�ตลาดโทรศพทพ"นฐานในประเทศไทยน "นมลกษณะของตลาดผขายนอยราย (oligopoly market) กลาวคอ ปจจบนมผใหบรการเพยง 2 รายในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล (บมจ. ทรคอรปอเรช �น และ บมจ.ทโอท) และ 2 รายในเขตภมภาค (บมจ.ทโอท และ บมจ.ททแอนดท)

นอกจากน"บรการโทรศพทพ"นฐานในประเทศไทยยงเปนบรการท�กระจกตวอยในเมอง การแพรกระจายไปยงชนบทยงไมท �วถง โดยในป 2548 สดสวนการมโทรศพทพ"นฐานในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลอยท� 41.5 เลขหมายตอประชากร 100 คน ในขณะท�สวนอ�นๆ ของประเทศเฉล�ยแลวมเพยง 5.6 เลขหมายเทาน "น8 ท "งน" รฐไดพยายามท�จะลดปญหาความเหล�อมล"าดงกลาว โดยกาหนดไวในแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศแล ะ การส�อสาร ฉบบท� 1 วาใหมเลขหมายโทรศพทท�สามารถรบสงขอมลไดดถงทกหมบาน อยางนอยชมชนละ 7 เลขหมาย ภายในป 25489 ซ�งบมจ .ทโอท ไดดาเนนการภายใตหลกการ Universal Service Obligations (USO) โดยจดใหมการใหบรการโทรศพททางไกลชนบท ซ�งในระยะแรกมการตดต "งโทรศพทสาธารณะ 3 เลขหมาย

7 Report of The 2000 - 2004 Household Socio - Economic Survey Whole Kingdom, สานกงานสถตแหงชาต 8 สานกงานสถตแหงชาต 2548 9 แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารฉบบท� 1 หนา 29


3-7

ในทกชมชน และระยะท�สองเพ�มเปน 6 เลขหมายในบางชมชน แตโทรศพทสาธารณะเหลาน"ไมสามารถใหบรการอนเทอรเนตได10

สวนการใหบรการโทรศพทเคล�อนท�ในประเทศไทยน "นไมมความเหล�อมล"าระหวางการใหบรการในเมอและชนบททมากนก และมการเตบโตเพ�มข"นเร�อยๆ โดยในป 2550 อตราจานวนผใชโทรศพทเคล�อนท�ท "งประเทศอยท�รอยละ 47.2 ซ�งเขตกรงเทพฯ และปรมณทลมจานวนผใชถงรอยละ 68.4 และเขตภมภาคมอตราการใชอยระหวาง รอยละ 37.8 ถง รอยละ 55

แผนภาพท� 3.1 เปรยบเทยบจานวนและรอยละของจานวนผใชโทรศพทมอถอ คอมพวเตอร และ อนเทอรเนตในประเทศไทย ป 2546-2550

ท�มา: สานกงานสถตแหงชาต, 2550. อยางไรกตาม จากการศกษาขอมลเชงลกพบวา ในขณะท�อตราการมการใชโทรศพทเคล�อนท�อยในระดบ

คอนขางสง การใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในประเทศไทยยงอยในระดบท�ไมดนก โดยในป 2550 จานวนผใชคอมพวเตอรในประเทศอยท�รอยละ 26.8 และจานวนผใชอนเทอรเนตอยท�เพยงรอยละ 15.5 และมชองวางทางการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ระหวางผท�อยในเขตกรงเทพฯ และปรมณทล และผท�อยในเขตภมภาคคอนขางกวาง ดงน "น แมวาการชวยเหลอใหประชาชนทกระดบและในทกภมภาคของประเทศมคอมพวเตอรและอนเทอรเนตใชอยางกวางขวางในเวลาอนส "นจะเปนเร�องยาก รฐบาลไดพยายามแกไขปญหาความเหล�อมล"าใน ดานการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตเหลาน" ดวยการจดต "งโครงการและออกมาตรการสนบสนนใหมคอมพวเตอรและอนเทอรเนตใชในภาคการศกษาและในหนวยงานระดบชมชนและตาบล โดยในป 2549 มอตราจานวนคอมพวเตอรตอโรงเรยนอยท� 4 ตอ 1 จานวนเคร�องคอมพวเตอรตอนกเรยนอยท� 1 ตอ 6111 และมสดสวนครท�ผานการอบรมดาน IT อยท� รอยละ 58.4

10 ขอมล ณ เดอนสงหาคม 2548 – โครงการบรณาการ Master Plan กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร 11 ขอมลอยางไมเปนทางการจากเวบไซตของศนยปฏบตการกระทรวงศกษา ณ วนท� 8 กมภาพนธ 2551 ระบวาปจจบนมสดสวนจานวนคอมพวเตอรตอนกเรยนอยท�ประมาณ 1 ตอ 40 และรายงานของสานกงานคณะกรรมการการศกษาข "นพ"นฐาน (สพฐ.) ระบวายงขาดคอมพวเตอรต "งโตะในโรงเรยนอยมากกวา 100,000 เคร�อง ท�มา: http://www.moc.moe.go.th/modules.php?name=News&file=article&sid=6305 [เกบ ณ วนท� 20 พ.ค .2551]


3-8

ตารางท� 3.3 สถานะปจจบนของโครงสรางพ6นฐานสารสนเทศและการส�อสารในภาคการศกษา

2547 2548 2549

จานวนเคร�องคอมพวเตอร/โรงเรยน 5:1 5:1 4:1

จานวนเคร�องคอมพวเตอร/นกเรยน 1:62 1:59 1:61

สดสวนครท�ผานการอบรมดาน IT(รอยละ) 13.4 21.7 58.4

ท�มา: สพฐ, กระทรวงศกษาธการ.

สาหรบศนยบรการสารสนเทศในชมชนน "น ปจจบนมหลายหนวยงานท�ไดจดต "งข"น โดยมท "งแบบนารองและโครงการตอเน�อง แตโครงการท�คอนขางมผลกระทบในวงกวางในเร�องการกระจายคอมพวเตอรและอนเทอรเนตไปสชมชนอยางท �วถงคอ โครงการอนเทอรเนตตาบล ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ซ�งไดตดต "งเคร�องคอมพวเตอรและอปกรณใหแกองคการบรหารสวนตาบล (อบต.) เปนจานวน 7,734 แหงท �วประเทศ12 ในขณะท�มผวจารณวา โครงการน"อาจไมใชตวช"วดท�ดนกสาหรบการอนมานการเขาถงสารสนเทศของประชาชน ในชมชนเน�องจากคอมพวเตอรและอนเทอรเนตท�มอาจเปนการใชในกจการของ อบต .เทาน "น ไมไดเปดใหสาธารณชนเขาใชประโยชนได

อกประเดนท�นาสนใจคอแนวโนมราคาอปกรณคอมพวเตอรและบรการอนเทอรเนตท�ลดลงและการใชบรการอนเทอรเนตความเรวสงท�เพ�มข"นอยางตอเน�อง โดยท�ราคาเฉล�ยของคอมพวเตอรต "งโตะ (desktop) และ notebook ไดมการลดลงอยางตอเน�องโดยในป 2551 ราคาเฉล�ยของคอมพวเตอร desktop อยท�เคร�องละ 17,500 บาท และ notebook ท� 23,000 บาท13 สวนคาบรการอนเทอรเนตท�ความเรวต�าน "นมราคาต�าสดอยท� 4 บาทตอช �วโมง ในขณะท�คาบรการอนเทอรเนตความเรวสง ในไตรมาสท�สองของป 2550 อยท� 704 บาทตอเดอน14 โดยมจานวนผใชอนเทอรเนตความเรวสง ณ ป 2550 1.3 ลานรายหรอคดเปนรอยละ 2.1 ของจานวนประชากร หรอคดเปนสดสวนรอยละ 14.12 ของประชากรในเขตเมอง และรอยละ 0.9 ในเขตภมภาค15 ซ�งกถอวายงนอยเม�อเทยบกบประเทศในภมภาค เชน สงคโปร มาเลเซย หรอไตหวน

โดยสรป อาจกลาวไดวา การพฒนาโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศของประเทศไทย โดยเฉพาะในสวนของโทรศพทพ"นฐาน อนเทอรเนต หรอแมแตคอมพวเตอร ยงจาเปนตองมการเพ�มประสทธภาพและขยายบรการใหประชาชนสามารถเขาถงไดอยางท �วถงย�งข"น โดยเฉพาะในภมภาค และในชนบทท�หางไกล เพ�อใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารไดอยางเทาเทยมกนมากข"น แตในกรณของโทรศพทเคล�อนท� การแขงขนท�รนแรงทาใหผบรโภคไดประโยชน สามารถใชเทคโนโลยน"ไดอยางแพรหลายในทกระดบรายไดและในทกภมลาเนา ประกอบกบเทคโนโลยใหมๆ ท�กาลงจะมาถงในระยะอนใกล อาท บรการโทรศพทเคล�อนท�ในระบบ 3G หรอ WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access) ซ�งมประสทธภาพสงในการรบสงสญญาณ ดงน "น โทรศพทเคล�อนท� จงนาจะเปนชองทางของการเขาถงบรการสารสนเทศและการส�อสารท�สาคญและมความเปนไปไดสงสดสาหรบประชาชนสวนใหญของประเทศท�ร ฐควรตองพจารณาในการออกแบบบรการทางอเลกทรอนกสตางๆ สาหรบประชาชนในระยะตอไป 12 โครงการบรณาการ Master Plan กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร 13 ท�มา: รายงานการสารวจตลาด ICT ของประเทศไทย NECTEC 2548-2550 14 ขอมลจากบรษท ทรคอรปอเรช �น เกบโดย IDC, Thailand 15 TOT, การสมมนาระดมสมองเพ�อจดทาแผนแมบทฯ ฉบบท� 2 (2551)


3-9

3.3.2 วว ฒนาการของเทคโนโลยการส�อสารโทรคมนาคม และการหลอมรวมเทคโนโลย

แมวาประเทศไทยวนน"ยงมปญหาความเหล�อมล"าดานการเขาถงขอมลขาวสารในระดบท �นากงวล อยางไรกตามเทคโนโลยใหมๆ ท�คาดวาจะมบรการเกดข"นในอนาคตอนใกล นาจะเปนคาตอบสวนหน�งใหกบโจทยเร�องของความเหล�อมล"าดงกลาวได ซ�งครอบคลมถง

• เทคโนโลยโครงขายหลก (Backbone Network) ท�รบ-สงขอมลไดมากข"นและรวดเรวย�งข"น ซ�งจะชวยรองรบความตองการของประชาชนดานขอมลขาวสารไดเพ�มข"นอยางตอเน�อง ปจจบน ผประกอบการโทรคมนาคมของไทยคอนขางมความพรอมในเทคโนโลยโครงขายหลก แตยงตองมการขยายโครงขายท "งในเชงพ"นท�และคณภาพของโครงขายใหมประสทธภาพดย�งข"น

• เทคโนโลยโครงขายปลายทาง (Last Mile Access) ท�เช�อมตอผใชปลายทางกบโครงขายหลก ซ�งไดพฒนาใหสงขอมลไดมากข"นและรวดเรวย�งข"นในราคาท�ลดลง อกท "งยงมความหลากหลาย เชน xDSL เคเบลโมเดม เคเบลใยแกวนาแสง โครงขายส�อสารดาวเทยม อนเทอรเนตความเรวสงบนสายสงกาลง (Broadband over Power Line) WiMAX และ 3G ทาใหผประกอบการและผใชมทางเลอกมากข"น

• เทคโนโลยระบบเครอขายโทรศพทเคล�อนท�แบบเซลลลาร (Cellular Mobile) ท�มววฒนาการ จากระบบ 2G, 3G ไปจนถง 4G ในปจจบน ซ�งในยคท� 3 (3G) มการเปดใหบรการแลวในหลายประเทศท �วโลก จดเดนของเทคโนโลยคอมการขยายแบนดวดท (Bandwidth) ในชองสญญาณไรสาย และเพ�มบรการรปแบบใหมนอกเหนอจากบรการเสยงไปสบรการในกลมบรอดแบนด ท�สามารถเช�อมตอกบอนเทอรเนตและสามารถรบหรอสงภาพเคล�อนไหวไดในขณะท�เคร�องโทรศพทเคล�อนท�ดวยความเรวสง ในขณะเดยวกมแผนการพฒนาเทคโนโลยอยางตอเน�องไปสยคท� 4 ซ�งจะสามารถรบสงขอมลเคล�อนท�ไดปรมาณมากข"นและรวดเรวย�งข"น

• เทคโนโลยส�อสารไรสายความเรวสง (Broadband Wireless Access) ไมวาจะเปนเทคโนโลย ท�เร�มมการใชอยางแพรหลายในประเทศเชน WiFi หรอเทคโนโลยท�กาลงจะเขามาเปดใหบรการ เชน WiMAX และ 3G ซ�งเทคโนโลยเหลาน"มจดเดนอยท�การใชเงนลงทนในเทคโนโลยปลายทางท�ต� ากวาเทคโนโลยประเภทใชสาย ในหลายประเทศจงไดใชเทคโนโลยเหลาน" ในการขยายโครงขายส�อสารโทรคมนาคมไปสพ"นท�หางไกลหรอพ"นท�ท�มความหนาแนนของประชากรนอยและมความคมทนของการลงทนเทคโนโลยใชสายคอนขางต�า

• เทคโนโลยส�อสารไรสายระยะส "น (Short-Range Wireless) ซ�งมคณสมบตทาใหอปกรณอเลกทรอนกสท�อยในบรเวณเดยวกนส�อสารกนได ปจจบนใชกนอยางแพรหลายในพ"นท�จาก ดสวนบคคล แตมแนวโนมท�จะขยายขอบเขตการใชอกมากในอนาคต เน�องจากมการพฒนาใหสามารถรบสงขอมลปรมาณมากข"นและใชพลงงานนอยลง เทคโนโลยกลมน"มแนวโนมท�จะนามาใชประยกตเพ�อสรางผลตภณฑหรอระบบบรการขนาดใหญ ในภาคการเกษตร การแพทย หรอการขนสงซ�งเปนส�งท�อตสาหกรรมในประเทศสามารถพฒนาแขงขนได


3-10

แผนภาพท� 3.2 แนวโนมการพฒนาโครงสรางพ6นฐานของเทคโนโลยสารสนเทศและ การส�อสาร

จะเหนไดวาเทคโนโลยการส�อสารและโทรคมนาคมไดมการพฒนาอยางตอเน�อง และประเทศไทย จะสามารถใชประโยชนจากความกาวหนาทางเทคโนโลยเหลาน"เพ�อปรบปรงประสทธภาพของโครงสรางพ"นฐานท�มอยแลวและในขณะเดยวกนกสามารถลดความเหล�อมล"าในการเขาถงขอมลขาวสารของประชาชนในเขต ภมภาคหรอในชนบทหางไกลได โดยการใชเทคโนโลยท�มประสทธภาพในการรบสงขอมลสงข"นในราคาท�ลดลง

ประเดนท�นาจบตามองอกประเดนหน�งคอ โลกเทคโนโลยไดพฒนามาถงยคของการหลอมรวมเทคโนโลยซ�งกอใหเกดการหลอมรวมของส�อ (Media) และบรการ (Services) ในปจจบน เทคโนโลยระบบส�อสารโทรคมนาคมไดเปล�ยนจากระบบอนาลอกมาสระบบดจทล ทาใหแอพพลเคช �นท�ถกพฒนาข"น เชน VoIP และ การรบสงขอมลมลตมเดย สามารถทาไดผานส�อทกประเภทไมวาจะเปนระบบใชสายหรอไรสาย ซ�งผประกอบการกจะตองแขงขนกนใหบรการทาใหผบรโภคไดประโยชนสงสด

นอกจากน"การหลอมรวมของเทคโนโลยและส�อยงครอบคลมไปถงเทคโนโลยการแพรภาพกระจายเสยงซ�งในอดตไดแยกออกจากเทคโนโลยการส�อสารโทรคมนาคมอยางเปนเอกเทศ แตปจจบน การเปล�ยนแปลงจากระบบอนาลอกเปนระบบดจทล ไดทาใหเกดการหลอมรวมของเทคโนโลยท "งสองประเภทเขาดวยกนและยากท�จะแยกออกจากกนเปนเอกเทศเชนเดมได เหนไดจากปรากฏการณท�เกดข"นแลวในหลายประเทศคอการเปล�ยนระบบการแพรภาพวทยโทรทศน จากระบบอนาลอกไปสระบบดจทล ซ�งมขอด คอ นอกจากคณภาพของภาพและเสยงรายการโทรทศนจะดข"นแลว ยงเปนการเพ�มประสทธภาพในการรบสงสญญาณ ทาใหสามารถเพ�มจานวนชองรายการจากเดมอยางนอย 2-3 เทาโดยใชปรมาณคล�นความถ�เทาเดม ซ�งคล�นความถ�ท�เหลอจากการยกเลกระบบอนาลอกน"จะสามารถนาไปใชประโยชนในการใหบรการการส�อสาร หรอการแพรภาพกระจายเสยงแบบอ�นๆ ไดอยางมประสทธภาพมากข"น และชวยลดปญหาการเหล�อมล"าในการเขาถงสารสนเทศและความรได นอกจากน" การแพรภาพกระจายเสยงจะสามารถทาไดผานส�อทกประเภท ไมวาจะเปน TV (ในรปของ IPTV หรอ Internet-Protocol TV) หรอ การนาอนเทอรเนตโปรโตคอล (Internet Protocol) มาใชสาหรบการรบสงสญญาณของคอมพวเตอร เคร�องรบโทรทศน หรอ Mobile TV ซ�งเปนการสงสญญาน video เขาสอปกรณส�อสารเชน


3-11

โทรศพทมอถอ, laptops, PDAs, และอ�นๆ ทาใหโอกาสในการเขาถงความรและสารสนเทศเปดกาวไกลอกมากซ�งปจจบน ประเทศไทยยงไมไ ดมนโยบายท�ชดเจนเพ�อรองรบการเปล�ยนผานของเทคโนโลยและบรการท�จะเกดข"นในอนาคตอนใกลอยางชดเจน ขณะท�ในระดบภมภาคและระดบโลก ไดมการเจรจาหารอรวมท "งพยายาม ทาขอตกลงและแผนในการเปล�ยนผานดงกลาวแลวในหลายเวท

3.4 สถานภาพตลาดและอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

3.4.1 ตลาดเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

ตลาดเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทยมการเตบโตอยางตอเน�อง ทามกลางการยอมรบเทคโนโลยท�เพ�มข"นตามลาดบของผใชในประเทศ ท "งภาครฐ ธรกจเอกชน และประชาชนท �วไป ความต�นตวตอการใชเทคโนโลยท�เพ�มข"นตามการเปล�ยนแปลงและความกาวหนาของเทคโนโลยโลก รวมถงการใชงานท�งายข"น สะดวกข"น หลากหลายข"น และราคาท�ต�าลงของอปกรณ โดยเฉพาะผใชภาคธรกจเอกชน ท�ใหความสาคญกบการใชไอทเพ�อการบรหารจดการมากข"นตามลาดบ ในป 2550 ตลาด ICT ในประเทศไทยมมลคาประมาณ 537,818 ลานบาท โดยสวนใหญรอยละ 72.7 เปนมลคาตลาดส�อสาร และเม�อเปรยบเทยบการขยายตวของตลาดกบการขยายตวของภาคการผลตมวลรวมท "งประเทศ (GDP) ซ�งในป 2551 คาดวาตลาด ICT16 ไทยจะเตบโตรอยละ 13.1 ในขณะท�มการคาดการณการเตบโตของ GDP17 ท�รอยละ 5.6 โดยตลาดท�มการเตบโตสงท�สดไดแก การบรการดานคอมพวเตอร รองลงมาไดแก ตลาดซอฟตแวร ส�อสาร และฮารดแวร ตามลาดบ ย�งแสดงใหเหนอยางชดเจนวาอตสาหกรรมท�เก�ยวกบเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร โดยเฉพาะซอฟตแวรและการบรการดานคอมพวเตอร ยงเปนอตสาหกรรมท�มศกยภาพสาหรบประเทศไทย

เม�อเปรยบเทยบการใชหรอการบรโภค ICT ในภาครฐ ธรกจเอกชน และครวเรอน พบวาถงแมจะมการใชเพ�มข"นแตภาครฐยงมสดสวนการใชต�ากวาภาคอ�นๆ และมแนวโนมถกกระทบจากการเปล�ยนแปลงของปจจยดานการเมองในระดบหน�ง18 สาหรบภาคเอกชนน "น มแนวโนมการใชท�ดข "นตามลาดบ กลาวคอนอกจากการเหนวาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเปนส�งมประโยชนตอการบรหารจดการขององคกรตามท�ไดกลาวมาแลวน "น อกเหตผลหน�งท�สาคญกคอการท�ผประกอบการเผชญการแขงขนในเวทการคาระหวางประเทศรปแบบตางๆ มากข"น มการออกมาตรฐาน กฎระเบยบท�ตองอาศยการตรวจสอบ เปดเผยขอมลกระบวนการผลตท�เปนสากลมากข"น เทคโนโลยสารสนเทศสามารถเขามาชวยผประกอบการในกระบวนการเหลาน"ไดในระดบหน�ง

16 ท�มา: “โครงการศกษาศกยภาพตลาดซอฟตแวร” ป 2550, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2551 17 สานกงานเศรษฐกจการคลง, มกราคม 2551 18 ท�มา: “โครงการศกษาศกยภาพตลาดซอฟตแวร” ป 2550, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2551


3-12

แผนภาพท� 3.3 สดสวนตลาดเทคโนโลยสารสนเทศแยกตามกลมผบรโภค ครวเรอนรวมธรกจ

ในครวเรอนขนาดเลก (จะเหนวาแนวโนมของการบรโภคภาครฐลดลงเม�อเทยบระหวางป 2549/2550) ท�มา :SIPA/NECTEC/SWP

อยางไรกตาม ถงแมปจจบนภาคธรกจ จะเปนภาคท�มสดสวนการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารมากท�สด แตเม�อเปรยบเทยบจานวนธรกจท�ใชเทคโนโลยสารสนเทศกบธรกจท "งหมด กยงมสดสวนนอยอยมาก ดงน "น จงเปนโอกาสของผประกอบการเทคโนโลยสารสนเทศไทยในการขยายตลาดใหผบรโภคกลมน"นาเทคโนโลยไปเพ�มประสทธภาพการผลต และเพ�มขดความสามารถการแขงขนในเวทโลกไดอกมาก

3.4.2 อตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต

อตสาหกรรมซอฟตแวร และดจทลคอนเทนต นบเปนอตสาหกรรมดานเทคโนโลยสารสนเทศและ การส�อสารท�มศกยภาพสาหรบประเทศไทยในปจจบน ท "งน"ดไดจาก อตราการเตบโตของตลาดท�มอยางตอเน�อง โดยตลาดซอฟตแวรน "นมการเตบโตโดยเฉล�ยนบแตป 2541 สงถงรอยละ 20.7 โดยในป 2551 มมลคา 62,900 ลานบาท19 มผประกอบการอยในอตสาหกรรมน"แลวกวา 1,300 ราย ในขณะท�อตสาหกรรมดจทลคอนเทนตในประเทศไทย กมการเตบโตอยางตอเน�องท "งในการผลตและการบรโภค โดยในชวงป 2547-2549 อตสาหกรรม ดจทลคอนเทนตดานแอนเมช �นและเกมของไทย มการเตบโตสงกวารอยละ 5020 และมการคาดการณ วาอตสาหกรรมแอนเมช �นของไทยจะมมลคาถง 8,700 ลานบาท ในป 2553

อยางไรกตาม ในปจจบนยงไมมการกาหนดขอบเขตของอตสาหกรรมดจทลคอนเทนทของไทยอยางชดเจน ในท�น"จงไดอางองขอบเขตของอตสาหกรรมดจทลคอนเทนทจากรายงานการศกษาของสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต21 ซ�งไดแบงอตสาหกรรมดจทลคอนเทนทออกเปน 5 กลม ไดแก 1) Mobile Application 2) CAI, e-Learning 3) Web Design 4) Animation และ 5) Games นอกจากน" สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนกไดกาหนดประเภทของธรกจในอตสาหกรรมดจทลคอนเทนทท�จะใหการสงเสรมโดยแบงออกเปน 10 ประเภท ไดแก 1) Animation, Cartoon & Characters 2) Computer-generated Imagery 3) Web-based Application 4) Interactive Application 5) Game, Window-based Mobile, Console,

19 ประกอบดวย Enterprise Solution, Mobile Application, Embedded Software, Other 20 ท�มา: รายงานการศกษาอตสาหกรรมแอนเมช �นและเกมในประเทศไทย ป 2549 , สานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต (SIPA), 2550 21 ท�มา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2546, ‘รายงานการศกษาการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของไทย’, URL: http://www.nesdb.go.th/Default.aspx?tabid=117 [สบคนเม�อวนท� 2 พ.ค. 2550].

29.2

44.2

26.6

18.9

50.5

30.5

0

10

20

30

40

50

60

ภาครฐ ธรกจเอกชน ครวเรอน

รอยละ

2549

2550


3-13

Platform, PDA, Online Game, Massive Multi-Player Online Game 6) Wireless Location Based Service Content 7) Visual Effects 8) Multimedia Video Conferencing Application 9) E-Learning Content via Broadband and Multimedia 10) Computer-aided Instruction ท "งน" เม�อศกษาถงนยามของอตสาหกรรมดจทลคอนเทนทในตางประเทศ พบวาอาจจะมขอบเขตท�กวางกวาท�กาหนดไวขางตน เชนในกรณของ OECD ยงไดรวมถงส�อส�งพมพ การพนน โฆษณา การออกแบบแฟช �น เปนตน22

ดงน "น การกาหนดนโยบายท�เก�ยวกบอตสาหกรรมดจทลคอนเทนตในรายละเอยด จะตองคานงถงความกาวหนาของเทคโนโลยดจทลและอนเทอรเนตท�สงผลใหการกาหนดขอบเขตของอตสาหกรรมดจทลคอนเทนตยากท�จะสมบรณและควรมการศกษาเชงลกเพ�อกาหนดขอบเขตท�ชดเจนตอไป ในท�น" เม�อพจารณาถงการมอยของขอมล จงไดกาหนดขอบเขตของดจทลคอนเทนตใหครอบคลม 1) Games 2) Animation 3) e-Learning Content 4) Advertising (Printing, Tv Advertising, Magazine) 5) Film 6) Music 7) Broadcasting ซ�งมมลคารวมกน ณ ป 2551 ประมาณ 82,000 ลานบาท

ลกษณะท�สาคญของอตสาหกรรมซอฟตแวร และดจทลคอนเทนต คอเปนอตสาหกรรมท�ใชปจจยการผลตหลกเปนทนมนษย หรอใชสตปญญา ความคดสรางสรรค ในการสรางสรรคผลงานและทรพยสนทางปญญา ซ�งสามารถสรางมลคาเพ�มไดอยางมหาศาลเม�อเทยบกบอตสาหกรรมแปรรปและเพ�มมลคาใหกบวตถดบประเภทอ�นๆ ไดดวย ถงแมวาอตสาหกรรมดงกลาว จะถกครองตลาดโดยผผลตตางประเทศ ในโลกตะวนตก แตผประกอบการของไทย กไดมการพฒนาคณภาพผลงานของตนเองอยางตอเน�อง หากมการสนบสนนอยางจรงจงจากภาครฐ กนาจะมโอกาสเขาสตลาดโลกซ�งมมลคามหาศาล

music, 7100, 5%

e-learning, n/a, 0%

film (TV+movie),

27386, 18%

game, 10316, 7%

animation, 9257, 6%

advertising

(printing+TV

advertise+magazine),

28345, 19%

Other, n/a, 0%

Digital content,

Value=82404, 55%

SW Ind.,

Value= 62900, 42%

IT Outsourcing,

Value=4080, 3%

แผนภาพท� 3.4 (ซาย) มลคาตลาดแอนเมช �นในประเท ศไทยป 2549-2553 (ขวา) มลคาทางเศรษฐกจของ

อตสาหกรรมซอฟตแวรไทยป 2551 ท�มา : SIPA, 2550 และ 2552.

22 OECD (2006), Working Party on the Information Economy, Digital Broadband Content: digital content strategies and policies

7,400

4,530

5,340

6,300

8,700

4,000

5,000

6,000

7,000

8,000

9,000

2549 2550 2551 2552 2553

ลานบาท


3-14

3.4.3 การเปล�ยนแปลงเทคโนโลยและผลกระทบตอตลาดและ อตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

การเปล�ยนแปลงของเทคโนโลยมนยสาคญอยางย�งตอการพฒนา ICT ของประเทศไทย ท "งน"เน�องจากปจจ บนประเทศไทยเปนประเทศท�รบเทคโนโลยจากตางประเทศมาประยกตใชกบการพฒนา ICT ในประเทศเปนหลก ดงน "นการเปล�ยนแปลงเทคโนโลยจงเปนท "งโอกาส ในแงท�ทาใหประเทศไทยสามารถเลอกใชเทคโนโลยท�เหมาะสม ราคาถก และมความกาวหนาไดโดยท�ไมตองพฒนาดวยตนเองแตตน เพยงแตตอยอดเทคโนโลยน "นใหถกตองเหมาะสมเทาน "น ในทางตรงขาม เทคโนโลยอาจเปนอปสรรคอนใหญหลวงตอการพฒนา ICT (รวมถงการพฒนาดานอ�นๆ) ของไทย หากเราไมรจกเลอกท�จะรบ และเลอกท�จะตอยอดเทคโนโลยท�เหมาะสม ซ�งจะทาใหประเทศมแนวโนมท�จะใชเทคโนโลยท�มราคาแพง และไมเหมาะสมกบวฒนธรรมการดาเนนชวตของคนไทย กเปนได

สาหรบเทคโนโลยในดานฮารดแวร ในระยะเวลาอนใกลน" แนวโนมเทคโนโลยดานฮารดแวรของโลก มลกษณะท�สาคญคอ ราคาของอปกรณมแนวโนมลดต�าลง (เม�อเทยบประสทธภาพกบราคา) แตราคาต "งตนจะปรบสงข"นตามความสามารถและศกยภาพท�ดข"นของอปกรณ ฮารดแวรทกประเภทมแนวโนมจะมขนาดเลกลง สามารถเคล�อนยายได (Mobility) สะดวก ในขณะท�จะมความสามารถหลากหลายข"น รวมถงส�อสารและเช�อมตอกนงายข"น สาหรบลกษณะการทางานจะมลกษณะกระจายศนย ทางานเปนคลสเตอร (From centralized to distributed-pervasive computing) สาหรบประเทศไทย ปจจบนเปนฐานการผลต Hard Disk Drive (HDD) ท�ใหญท�สดในโลก ดงน "นความกาวหนาของเทคโนโลยดาน HDD อยางตอเน�อง ยอมชวยสรางโอกาสในการพฒนาอตสาหกรรม HDD อตสาหกรรมช"นสวน HDD ตลอดจนอตสาหกรรมสนบสนนท�เก�ยวของในประเทศ เชน การข"นรปความเท�ยงตรงสง การผลตอตโนมต ฯลฯ สาหรบอปกรณฮารดแวรอ�นๆ ท�นาจะมบทบาทตอการพฒนาศกยภาพของผผลตของไทยไดแก การท�เทคโนโลยการผลตแบบใหมท�ทาใหราคาตอหนวยของ RFID ลดลงไดมาก ทกธรกจนาจะสามารถนามาใชอยางแพรหลายในปพ.ศ. 2553 ทาใหธรกจท "งขนาดเลกและใหญจะสามารถเช�อมโยงขอมลกนไดทกท�ทกเวลา ซ�งอาจสงผลใหอตสาหกรรมดานซอฟตแวรในประเทศ (ท�เก�ยวของ) สามารถแทรกตวเขาไปมบทบาทในการประยกตใชงานในบรบทแบบไทย

เทคโนโลยดานซอฟตแวร จะมการเปล�ยนแปลงอยางมากในระยะเวลา 5 ป ตอจากน" มแนวโนมท�การบรการดานซอฟตแวรจะสามารถเช�อมตอเขากบระบบตางๆ (Convergence) ไมวาจะเปนคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ อปกรณพกพาขนาดเลกตางๆ มากข"น การบรการมลกษณะเปนเวบมากข"น และคดคาบรการซอฟตแวรในลกษณะ Transaction base แทนท�จะตองเสยคาลขสทธซอฟตแวร นอกจากน "น� จะเกดรปแบบโปรแกรมประยกตใหมๆ ท�มความฉลาด มความเปนอตโนมต สามารถบรณาการขอมลจากหลายแหลงขอมล สามารถตอบสนองความตองการขอมล และการประกอบธรกรรมของของผใชไดดย�งข"น ซ�งอาจอยในรปแบบของโปรแกรมตวแทนท�มความอจฉรยะ สนบสนนการเขาถงขอมลและการทาธรกรรมของผใช สนบสนนการส�อสารกบโปรแกรมตวแทนอ�นๆ สามารถปรบการทางานใหเหมาะสมกบความตองการของผใชแตละคนไดดย�งข"น เทคโนโลยท�มาสนบสนนไดแก Web 2.0 SaaS (Software-as-a-Service) Semantic Web ฯลฯ ในสวนของเทคโนโลยท�เก�ยวกบ Open Sources จะมการประยกตใชงานอยางแพรหลายข"น และมโอกาสเปนทางเลอกสาหรบผใชใหมๆ ท�มเงนทนไมสงนก นอกจากน "น Open Sources ยงเปนโอกาสสาหรบนกพฒนาคนไทย ท�จะแสดงศกยภาพ รวมถงพฒนาตอยอดดานการจยและพฒนาของประเทศ จากเทคโนโลยดานน" เน�องจากมตนทนต�า


3-15

ในดานเทคโนโลยส�อสารโทรคมนาคมและเครอขาย (Communications and Networks) มแนวโนมจะเปล�ยนไปในแนวทางท�ใชงานงายข"น สะดวกข"น รวมถงมทางเลอกมากข"น เชนเดยวกบเทคโนโลยดานฮารดแวร และซอฟตแวร โดยเฉพาะการเช�อมตออนเทอรเนต สามารถทาไดหลากหลาย เปนโอกาสสาคญในการพฒนาโครงขายปลายทาง (Last Mile Access) ของประเทศไทย ซ�งหากเนนการออกแบบใหสามารถรองรบบรการบรอดแบนดและส�อประสม (multimedia) ซ�งมแนวโนมท�จะตองการความเรวในการรบสงท�เพ�มมากข"น ในปจจบน DSL เปนเทคโนโลยท�ถกนามาประยกตใชมากท�สด อยางไรกตาม คาดวาในอนาคตเทคโนโลย broadband wireless เชน WiMAX และ 3G จะถกนามาประยกตใชมากข"น และจะเปนเทคโนโลยหลกในการใหบรการบรอดแบนด เน�องจากใชเงนลงทนท�ต� ากวา มความสะดวกและรวดเรวในการตดต "งอปกรณ ประเดนท �สาคญอกประการหน�งขอเทคโนโลยส�อสารโทรคมนาคมและเครอขาย คอประเทศไทยมความจาเปนตองการทาวจยและพฒนาตอยอดในสวนของเทคโนโลยเพ�อการรกษาความปลอดภยสาหรบระบบการส�อสารยคหนา (Secured Networks) อยางตอเน�องและจรงจง เพ�อสรางใหเกดความม �นคงของระบบ ลดการสญเสยหรอความเส�ยงดานสารสนเทศและการส�อสาร

3.4.4 การวจยและพฒนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

การวจยและพฒนาเปนพ"นฐานสาคญในการสรางความเขมแขงใหประเทศไดในระยะยาว จากขอมลปจจบน พบว าประเทศไทยมการวจยและพฒนาคอนขางต�าเม�อเทยบกบหลายประเทศท �วโลก จากการจดอนดความสามารถในการแขงขนประจาป 2549 ของ 61 ประเทศ โดยสถาบนนานาชาตเพ�อการจดการ (Institute for Management Development: IMD) พบวาคาใชจายดาน R&D ตอ GDP ของประเทศไทยอยอนดบ 58 ในขณะท�คาใชจายดาน R&D ในภาคธรกจ ตอ GDP อยอนดบท� 55 จานวนนกวจยกอยในระดบต�า ขอมลจาก Science Citation Index พบวา ผลงานตพมพดาน ICT และอเลกทรอนกสของไทยตอประชากร 1 ลานคน แมจะมจานวนมากกวาประเทศเวยดนาม ฟลปปนส อนเดย และอนโดนเซย แตกนอยกวาประเทศคแขงสาคญ เชน สงคโปร มาเลเซย ซ�งสะทอนวาคนไทยการรบรขอมลขาวสาร และบทความวชาการดาน ICT อยในระดบต�า ในสวนของสทธบตร ในป 2549 ประเทศไทยมสทธบตรดาน ICT เพยง 10 รายการเทาน "น จากสถตดงกลาวสะทอนใหเหนวาประเทศไทยยงมความสามารถและศกยภาพในการพฒนานวตกรรมดาน ICT ไมสงนก

ในสวนคาใชจายดานการวจยและพฒนาของประเทศไทยกอยในระดบต�าเชนกน โดยในป 2548 คาใชจายดานการวจยและพฒนาตอ GDP ของประเทศไทยมพยงรอยละ 0.24 เทาน "น สะทอนวาการประดษฐคดคนดานนวตกรรมใหมๆ ของคนไทยยงไมสงนก จงไมแปลกท�ประเทศไทยตองสญเสยเงนตราเพ�อนาเขาสนคาเทคโนโลยจากตางประเทศเปนจานวนมาก อยางไรกตาม จากท�กลาวมาขางตน เปนสถตดานวจยและพฒนาโดยรวมทกสาขาการวจย ยงไมมหนวยงานใดจดเกบการวจยดาน ICT โดยเฉพาะ

จากรายงานการจดทาฐานขอมลและตวช"วดเพ�อการบรหารจดการเพ�อเสรมสรางศกยภาพงานวจย ใน 4 สาขาเทคโนโลย ECTI โดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ไดกลาวถงประเดนหน�งท�นาสนใจคอ ความสมพนธของผลงานวจยกบคาใชจายดาน ICT กลาวคอ หากประเทศไทยย�งมจานวนบทความและสทธบตรดาน ECTI มาก กจะสงผลใหมการใชจายทางดาน ICT มากดวย ซ�งกจะสงผลดตอการเตบโตของตลาดในประเทศ ดงน "นประเทศไทยจงควรใหความสาคญเก�ยวกบการการเรงสรางฐานความรใหมๆ ในดานวชาการผานจานวนบทความและเรงการสรางส�งประดษฐใหมๆ ผานสทธบตรเพ�อใหภาคอตสาหกรรมสามารถนาผลงานเหลาน"ไปสรางมลคา (value creation) ใหกบระบบเศรษฐกจและประชากรในประเทศตอไป


3-16

3.5 สถานภาพดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในภาคธรกจ ปจจบน เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารไดทวความสาคญในการพฒนาศกยภาพและเพ�มขดค วาม

ความสามารถในการแขงขนใหกบผประกอบการไทย ไมวาในภาคอตสาหกรรมหรอการบรการ อยางไรกตาม โดยรวมแลวภาคธรกจของประเทศไทยยงมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (คอมพวเตอร อนเทอรเนต และเวบไซต) คอนขางนอย จากการสารวจของสานกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2549 มภาคธรกจในประเทศไทยเพยงรอยละ 20.5 ท�มการนาเอาคอมพวเตอรมาใชในการทางาน รอยละ 11.3 ท�สามารถเช�อมตออนเทอรเนต และมเพยงรอยละ 3.9 ท�มเวบไซตเปนของตนเองเพ�อใชสาหรบเผยแพรขาวสาร หรอดาเนนธรกจอ�นๆ

แผนภาพท� 3.5 สดสวนก ารใช ICT ในภาคการผลต /ธรกจ ป 2549 จาแนกตามภมภาค ท�มา: การสารวจขอมลเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (สถานประกอบการ), สานกงานสถตแหงชาต.

นอกจากน" เม�อเปรยบเทยบการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของธรกจในภมภาคตางๆ พบวาการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของภาคธรกจ ไมวาจะเปน การมคอมพวเตอร การใชอนเทอรเนต และการมเวบไซตยงกระจกตวอยในเฉพาะเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล แสดงวายงมความเหล�อมล�า ในการเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและความร ระหวางธรกจในประเทศไทยคอนขางมาก โดยท�ภาคใตและภาคกลาง มสดสวนการมการใชท�ดกวาภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอพอสมควร

ย�งไปกวาน "น หากพจารณาในมตขนาดของธรกจจะพบวา ธรกจขนาดเลกท�มจานวนพนกงาน 1-15 คนเปนกลมท�มการใช ICT นอยท�สด และขนาดของบรษทมผลโดยตรงตอปรมาณการใช ICT โดยสถานประกอบการขนาดใหญท�มพนกงาน 200 คนข"นไป มการใชคอมพวเตอรเกอบจะทกราย และมการใชอนเทอรเนต ในสดสวนท�สงถง รอยละ 99.5 และ 93.5 ตามลาดบ


3-17

ตารางท� 3.4 สดสวนของธรกจท�มการใชเทคโนโลยสารสนเทศและ การส�อสาร จาแนกตาม ขนาดของธรกจ

จานวนลกจาง คอมพวเตอร อนเทอรเนต เวบไซต

1-15 คน 18.1 9.2 2.8

16-25 คน 78.6 54.7 21.2

26-30 คน 88.0 64.4 28.0

31-50 คน 90.1 69.6 35.0

51-200 คน 96.7 83.5 46.3

มากกวา 200 คน 99.5 93.5 65.6 ท�มา: การสารวจขอมลเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (สถานประกอบการ) พ.ศ.2550, สานกงานสถตแหงชาต.

กลาวโดยสรป ธรกจท�อยในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลมความไดเปรยบธรกจในภมภาคดานการมใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อเพ�มผลตภาพ ซ�งขอมลน"สอดคลองและเปนไปในทางเดยวกบการมโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศและการส�อสาร ซ�งปจจบนยงกระจกตวอยในกรงเทพฯ และปรมณฑล นอกจากน"จากผลการสารวจของสานกงานสถตแหงชาตยงพบวา ธรกจขนาดใหญในประเทศไทยมการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร มาใชคอนขางสง ดงจะเหนไดจากการมการใช คอมพวเตอร อนเทอรเนต และ เวบไซต ท�อยในเกณฑด สวนวสาหกจขนาดกลางและเลก (SMEs) ยงมการใชเทคโนโลยดงกลาวในการทางานนอยมาก ท "งน"อาจเน�องมาจากธรกจขนาดเลก (ซ�งสวนใหญเปนธรกจครอบครว) ยงไมเหนประโยชนของการนาเอาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารมาใชกบธรกจ หรอยงไมเหนประโยชนหรอความคมทนจากการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารท�ชดเจนเทาไรนก ซ�งประเดนน"ควรไดรบการพจารณาแกปญหาอยางเรงดวนเน�องจาก วสาหกจขนาดกลางและเลกน "นเปนประเภทข องธรกจท�มจานวนมากในประเทศ และมการกระจายตวอยในภมภาคสง หากสามารถเพ�มผลตภาพใหแกผประกอบการเหลาน"โดยการนาเทคโนโลยมาใชอยางเหมาะสม จะสงผลตอการเพ�มคณคาของสนคาและบรการในภาคเศรษฐกจของประเทศไดอกมาก

3.6 สถานภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในภาครฐ

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ฉบบท� 1 ไดใหความสาคญกบประชาชนในการเขาถงบรการของภาครฐ โดยกาหนดเปนยทธศาสตรท�เนนการนา ICT มาใชประโยชนในการบรหาร และการใหบรการ ของภาครฐ ซ�งปจจบนแมภาครฐสวนใหญม การใชและลงทนในเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารไปมากพอสมควร แตจากการสารวจความพรอมทางดานรฐบาลอเลกทรอนกสท �วโลก (e-Government Readiness23) ซ�งพจารณาความพรอมใน 3 ดาน คอ 1) เวบไซตภาครฐ 2) ความพรอมดานโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศ และ 3) ความพรอม ดานทรพยากรบคคล พบวาในภาพรวม ประเทศไทยมความพรอมอยอนดบท� 64 จาก 192 ประเทศท �วโลก ในดานเวบไซตสาหรบทาธรกรรมกบภาครฐ ของไทยอยอนดบท� 50 ตามหลงประเทศเพ�อนบานในแถบอาเซยนไดแก ประเทศมาเลเซย สงคโปร และฟลปปนส โดยปญหา และอปสรรคท�สาคญสาหรบการพฒนา e-Government ของประเทศไทย คอความพรอมดานโครงสรางพ"นฐานสารสนเทศ

23 UN E-Government Survey 2008: from e-Government to Connected Governance, สามารถเขาถงไดท� http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UN/UNPAN028607.pdf


3-18

ผลจากการประเมนแผนแมบท ICT ฉบบท� 1 24 พบวาการพฒนา ICT ในภาครฐยงไมบรรลเปาหมายตามท�กาหนดไวในยทธศาสตรท "งในเร�อง การเช�อมโยงฐานขอมล บคลากร และการบรหารจดการ เน�องจากมอปสรรคหลายดาน เชน กฎหมาย กฎระเบยบ และนโยบายของภาครฐ เปนตน

ในดานขอมลและบรการอเลกทรอนกส พบวา มการพฒนาเครอขายส�อสารขอมลเช�อมโยงหนวยงานภาครฐ(Government Information Network: GIN) สามารถท�จะครอบคลมหนวยงานระดบกรมจานวน 274 หนวยงานไดต "งแตป พ .ศ . 2549 สามารถเช�อมโยงขอมลระหวางกรมภายในกระทรวงได แตการเช�อมโยงระหวางกรมยงมไมมากนก การพฒนาฐานขอมล และมาตรฐานการแลกเปล�ยนขอมลอยในระยะเร�มตน ภายใตโครงการพฒนาระบบสนบสนนการแลกเปล�ยนขอมลระหวางระบบสารบรรณอเลกทรอนกสของหนวยงานภาครฐโดยใชมาตรฐานขอมลสารบรรณอเลกทรอนกสท�พฒนาข"นตามแนวทาง TH e-GIF (Thailand e-Government Interoperability Framework) ระยะท� 1 นอกจากน"การจดทาระบบขอมลภมสารสนเทศ (Geographic Information System: GIS) และการพฒนาโครงสราง พ"นฐานขอมลภมสารสนเทศ (National Spatial Data Infrastructure: NSDI) ยงไมมการประสานขอมลหรอรวมกนพฒนาเพ�อความประหยดและเปนมาตรฐานเดยวกนเทาท�ควร ในดานการใหบรการอเลกทรอนกสของภาครฐ พบวา บรการภาครฐสวนใหญเปนบรการในลกษณะใหขอมล สามารถสบคนขอมล และมเวบบอรดเพ�อปฏสมพนธกบประชาชน (เปนบรการระดบ Information และ Interaction) มเพยง 7 หนวยงานเทาน "นท�เปนบรการระดบ Integration ทาใหสามารถใหบรการแบบหนาตางเดยว (single window) ได

ในเร�องการพฒนาบคลากร หนวยงานราชการสวนใหญยงคงขาดบคลากรท�มความรความเขาใจมาบรหารจดการขอมล ถงแมจะมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (Chief Information Officer: CIO) ของหนวยงานราชการตางๆ แต CIO สวนใหญกยงขาดความเขาใจในการนาเครอขายส�อสารเช�อมโยงขอมลหนวยงานภาครฐมาใชในการใหบรการประชาชน นอกจากน"หนวยงานภาครฐยงคงประสบปญหาเร�องการขาดแคลนบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศ เน�องจากผลตอบแทนต�าและขาดมาตรการจงใจท�เหมาะสม

ในเร�องของการบรหารจดการ แมวาจะมองคกรของรฐและองคกรอสระท�ทาหนาท�กากบดแลและสงเสรมการพฒนา ICT อยหลายหนวยงาน เชน กระทรวง ICT, กทช ., SIPA, NECTEC, TRIDI แตบทบาทหนาท�ขององคกรเหลาน" ยงมความซ"าซอนกนอย ทาใหการทางานบางเร�องซ"าซอน ขาดการบรณาการ ขาดความเปนเอกภาพ นอกจากน"การบรหารจดการโครงการดาน ICT ในภาพรวมยงดอยประสทธภาพ เน�องจากยงมลกษณะตางคนตางทา ไมทางานไปในทางเดยวกน ขาดกลไกประสานงานท�ชดเจนในการแปลงนโยบายไปสการปฏบต ไมมการบรณาการแผนงานดาน ICT และจดสรรงบประมาณใหสอดคลอง ปญหาและอปสรรคท�สาคญ ประการหน�งคอ ยงขาดหนวยงาน ท�รบผดชอบในการกากบการปฏบตงานใหเปนไปตามแผนแมบท ICT รวมถงขาดระบบตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนอยางจรงจง25

ในการพฒนาระบบสารสนเทศภาครฐไปสการเปนรฐบาลอเลกทรอนกสน "น ตองอาศยองคประกอบท�สาคญ 3 ประการ คอ 1) โครงสรางพ"นฐานสารสนเทศ ในการสารวจความพรอมทางดานรฐบาลอเลกทรอนกส โครงสรางพ"นฐานสารสนเทศของไทยยงคงต�ากวามาตรฐานท "งในระดบโลกและเอเชย ประเทศไทยจงตองเรงพฒนาใหโครงสรางพ"นฐานดานสารสนเทศในภาครฐและภาคเอกชนมความพรอมโดยเรวท�สด 2) การเช�อมตอโครงขายสารสนเทศของหนวยงานตางๆ เขาดวยกน เพ�อใหเกดความสะดวก รวดเรวในการแลกเปล�ยนขอมลและใหบรการประชาชนใน

24 รายงานผลการประเมนแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทยฉบบท� 1 พ.ศ. 2545-2549 กาลงอยระหวางปรบปรงแกไขโดยมหาวทยาลยศลปากร, มถนายน 2551. 25 ขอคดเหนจาก stakeholders ในการจดประชมเพ�อวเคราะห SWOT


3-19

หลากหลายรปแบบอยางมประสทธภาพ และปลอดภย 3) การพฒนาบรการใหมๆ โดยอาศยเครอขายท�เช�อมโยงระหวางภาครฐและเอกชน เพ�อเขาถงประชาชนในวงกวางมากข"น ดงน "นในเบ"องตนตองพฒนาโครงสรางพ"นฐานใหเขมแขงท "งภายในและนอกองคกรเปนอนดบแรก ท "งน" กระทรวง ICT ไดเร�มโครงการสารวจสถานภาพปจจบนของการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกส (e-Government) ประเทศไทย (เม�อชวงตนเดอนกรกฎาคม 2551) เพ�อใหไดขอมลการใชบรการผานเวบไซตหนวยงานภาครฐ สาหรบจดทาทศทางการพฒนา e-Government แบบกาวกระโดด เพ�อใหการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกสเปนรปธรรมและมประสทธภาพทดเทยมกบนานาประเทศไดจรง

3.7 สรปผลการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และภาวะ คกคามตอก ารพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

การวเคราะหสภาพแวดลอมจดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคาม (SWOT) ของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย เปนการพจารณาสภาวะแวดลอม /ตวแปรภายในประเทศไทย ท "งจดแขง จดออน และสภาวะแวดลอม/ตวแปรท�อยภายนอกประเทศ ท�เปนท "งโอกาส และภยคกคาม ซ�งลวนแตมผลกระทบตอการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย สภาวะแวดลอมภายนอก และภายใน อนมอทธพลสงตอการพฒนา ICT ของไทย จากสถานภาพการพฒนา ICT ของประเทศไทยดงท�ไดนาเสนอใน 3.1-3.6 รวมถงการเขารวมแสดงความคดเหนของผมสวนไดเสย/มบทบาทโดยตรงตอการขบเคล�อน ICT ของประเทศไทย นามาสบทสรป SWOT ของการพฒนา ICT ของประเทศไทย และไดมการจดอนดบความสาคญของสภาวะแวดลอมดงกลาว โดยสามารถสรปประเดนท�เปน SWOT สาคญย�งในการพฒนา ICT ของประเทศไทย จากมมมองของ stakeholders 7 ลาดบแรก และเปนท�นาสงเกตวา การพฒนาบคลากรและการบรหารจดการเปนจดออนท�สาคญของการพฒนา ICT ประเทศไทย ท�ตองเรงดาเนนการแกไข ดงน" (รายละเอยดของผลการวเคราะหสภาวะแวดลอมดงกลาวปรากฎในภาคผนวก)


3-20

โอกาส จดแขง • นโยบายท�จะพฒนาประเทศไปสสงคมฐานความร ทาใหมความตองการ content เพ�อการเรยนรมากข"น • แนวโนมความตองการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกสเพ�มข"น เปนโอกาสตอการพฒนาการใหบรการโครงสรางพ"นฐานดาน ICT • อนเทอรเนตเปนโอกาสใหเกดชองทางธรกจ และความกาวหนาทางเทคโนโลยทาใหบรการสะดวก และรวดเรวข"น เอ"อตอการทาพาณชยอเลกทรอนกส • ประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากการหลอมรวมระหวางเทคโนโลยสารสนเทศ โทรคมนาคม การแพรภาพและกระจายเสยง ในการใหบรการ และการพฒนาโครงสรางพ"นฐานดาน ICT • อตสาหกรรมอาหาร เกษตร ทองเท�ยว ซ�งเปนอตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศยงมการใช ICT นอย สามารถนา ICT มาใชสรางมลคาเพ�มไดอกมาก • การเรยนร ICT ข "นพ"นฐานเพ�มข"นในกลมคนทกระดบ สงผลตอการขยายตวของตลาด ICT • การเปดเสรทางการคา (FTA, WTO) ทาใหตลาดกวางข"น ไมไดจากดแคในประเทศไทย

• มการเช�อมตอกบตางประเทศท�ด มเครอขายสารสนเทศในทกๆ จงหวด และมโครงขายหลก (backbone) ในประเทศท �วถง • รฐมนโยบายและโครงการท�สงเสรมอตสาหกรรม ICT และการมการใช ICT ไปสชนบท ใหครอบคลมท �วประเทศ จงชวยสรางความเช�อม �นแกตางประเทศ • มบคลากรท�มความรและทกษะ ICT เพ�มมากข"น และมผจบการศกษาดาน ICT มากข"นท "งในระบบและนอกระบบ • ผบรหารท "งภาครฐและเอกชนมความตระหนกถงความสาคญของ IT มากข"น สงผลใหเกดการเพ�มปรมาณการใช IT ในประเทศ • การใหบรการโครงสรางพ"นฐานท "งระบบใชสาย/ไรสาย ในพ"นท�ใหบรการท�เปนเมองใหญ เชน กรงเทพ และเชยงใหมมอยางท �วถง เปนการใช ICT เพ�อเพ�มโอกาสทางธรกจในภมภาค • มผประกอบการรายใหม ท�ไดรบใบอนญาตจาก กทช. เชน การไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภม ภาค สามารถใหผประกอบการรายยอย เชา dark fiber หรอลงทนในเทคโนโลย BPL สาหรบการใหบรการ last miles ไดเอง • มศกยภาพในดานการผลต Software, Digital Content (เชน Animation เปนตน) และ ส�อบนเทงตางๆ สามารถรบงานจากตางประเทศได

ภาวะคกคาม จดออน • กฎระเบยบภาครฐเปนอปสรรคตอการใหบรการ e-services ทาให e-government พฒนาไดชากวาประเทศเพ�อนบาน • ประเทศคแขงท�สาคญ (สงคโปร, มาเลเซย, เวยดนาม, อนเดย, ฟลปปนส) มความความกาวหนาดานการพฒนา ICT เรวกวาประเทศไทย ในหลายๆ ดาน ทาใหประเทศผลงทนดาน ICT สนใจลงทนประเทศดงกลาวมากกวาประเทศไทย • ในสถานศกษายงขาดแคลนบคลากรผสอน ท�มมาตรฐาน และประสบการณในการสอน ทาใหการพฒนาทกษะดาน ICT ยงไมพฒนาเทาท�ควร • ยงมความเหล�อมล"าทางสงคมและการกระจายรายไดท�ไมเปธรรม และชองวางระหวางวย จงเปนอปสรรคตอการเขาถง ICT • ความรและทกษะในดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรซ�งเปนรากฐานของการพฒนาตอยอดความรดาน ICT ของเยาวชนไทย ไมเขมแขง • ผประกอบการสวนใหญ (โดยเฉพาะ SME) ขาดทกษะทาใหไมสามารถใช ICT ไดอยางคมคา • คนไทยไมตระหนกดานทรพยสนทางปญหา และไมเหนคาของทรพยสนทางปญญาของคนไทยดวยกนเอง

• งบประมาณสนบสนนดาน ICT เพ�อการศกษาไมเพยงพอ และไมสมดล มผลตอความเหล�อมล"าระหวางสถาบนการศกษาในเมองและตางจงหวด และความไมสมดลระหวางงบประมาณในการซ"อ ICT และการพฒนาอปกรณ • โครงสรางพ"นฐานดาน ICT เพ�อการศกษา และการพฒนาธรกจในชนบทยงไมเพยงพอตอการพฒนาการศกษาอยางมคณภาพ • ขาดแคลนบคลากรท�มความสามารถข "นสง เชน วศวกร นกออกแบบ โปรแกรมเมอร และผชานาญเฉพาะดานตางๆ เน�องจากบคลากรมนอยและผลตยาก • การกระจายโครงสรางพ"นฐานยงไมท �วถงในชนบท ท "งโครงขายโทรศพทพ"นฐาน/อนเทอรเนต • หนวยงานภาครฐขาดการบรณาการ และการแลกเปล�ยนขอมลระหวางหนวยงาน และขาดการจดการใหเขาถงขอมลไดงายในการใหบรการประชาชน • ระบบการศกษาสามญในระบบไมไดปรบตนเองใหทนตอสถานการณท�เปล�ยนแปลงอยางรวดเรว ในขณะท�ประเทศไทยยงไมไดสนบสนนการเรยนรท�เกดนอกระบบการศกษา (เชน การเรยนรดวยตนเองเพ�อไปสอบ certification) เทาท�ควร • ขาดทกษะการใชภาษาองกฤษท "งการตดตอส�อสาร การเรยนร และการใชงาน ทาใหไมสามารถพฒนาตอยอดองคความร และไมสามารถเจรจาตอรองธรกจกบตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ

แผนภาพท� 3.6 จดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคามของการพฒนา ICT ประเทศไทยท�สาคญ

SSWWOOTT SSWWOOTT

SSWWOOTT SSWWOOTT


3-21

จากการพจารณา จดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคามอยางเปนระบบ นาไปสการพฒนา วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาหมาย และยทธศาสตรในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารสาหรบประเทศไทย 6 ยทธศาสตร ดงรายละเอยดในบทตอไป

บทท� 4

ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

เน�อหาในบทน�เปนการนาเสนอวสยทศน พนธกจ วตถประสงค ยทธศาสตร และมาตรการ/แผนงานท'เก'ยวของในแตละยทธศาสตร ซ'งเปนผลจากการวเคราะหสถานการณ และสภาวะแวดลอมดานการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร ท �งภายในและภายนอกประเทศ ตามหลกการของ SWOT Analysis รวมท �งการระดมความคดเหนจากผมสวนไดเสยจากการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร (stakeholders) ท �งภาครฐและภาคเอกชน

ท �งน� ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารของแผนแมบทฯ ฉบบท' 2 มหลกการและประเดนสาคญ สรปไดดงน�

1. มเปาหมายในเชงการพฒนาสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร ท'สอดคลองกบทศทางการพฒนา ประเทศตามท'กาหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซ'งถอเปนแผนพฒนาฯ หลกของประเทศ

2. สานความตอเน'องทางนโยบายจาก IT2010 และ “แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารของประเทศไทย (ฉบบท' 1) พ.ศ. 2545-2549” โดยยงใหความสาคญกบการพฒนาและประยกตใช ICT ในดานการคา (e-Commerce) และอตสาหกรรม (e-Industry) (ในยทธศาสตรท' 5 และ 6), ดานการศกษาและการพฒนาคนและสงคม (e-Education and e-Society) (ในยทธศาสตรท' 1 และ 3) และในการดาเนนงานของภาครฐ เพ'อสนบสนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการ (ในยทธศาสตรท' 4) นอกจากน� ไดใหความสาคญกบการพฒนาตอยอดจากท'ไดดาเนนมาแลวในชวงแผนฯ ฉบบท' 1 แตยงไมบรรลเปาห มาย เพ'อใหเกดผลท'เปนรปธรรมโดยเรว

3. มงเนนการแกไขส'งท'เปนจดออนท'สาคญของการพฒนา ICT ของประเทศไทย 2 ประการเปนลาดบแรก ไดแก 1) การพฒนาคนใหมความเฉลยวฉลาด (Smart) และรอบรสารสนเทศ (Information Literacy) (ดความหมายในสวนถดไป) และ 2) การบรหารจดการ ICT ระดบชาต ใหยดหลกธรรมาภบาล นอกจากน� ยงใหความสาคญกบการเรงพฒนาโครงขายความเรวสงใหมการกระจายอยางท 'วถงและราคาเปนธรรมเน'องจากเปนโครงสรางพ�นฐานท'สาค ญสาหรบการพฒนาในสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรม ท'อาศย ICT เปนพลงขบเคล'อนหลก และเปนส'งท'ประเทศไทยยงมระดบการพฒนาท'ดอยกวาหลายๆ ประเทศ

4. สอดคลองกบทศทาง/เปาหมายของการพฒนา ICT ระดบนานาชาต ท'ประเทศไทยไดเขารวมแสดงเจตจานงค/จดทาพนธกรณ โดยเฉพาะอยางย'งเปาหมายในการพฒนาโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศและการ สรางโอกาสในการเขาถง ICT ของประชาชนภายใน พ.ศ 2558 (ค.ศ. 2015) เพ'อสรางสงคมสารสนเทศ จากการประชม World Summit on the Information Society และเปาหมายใน การเขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสงอยางท 'วถงและเทาเทยม (Universal Access to Broadband) ภายในป 2015 ตามปฏญญากรงเทพ ซ'งรฐมนตรท'รบผดชอบดานสารสนเทศและการส'อสารของกลมประเทศ APEC ไดเหนชอบรวมกน

5. ใหความสาคญกบการพฒนาท'มงเนนใหเกดธรรมาภบาล ท �งในสวนของการบรหารจดการ ICT ระดบชาต ท'ตองบรหารจดการอยางมธรรมาภบาล (ในยทธศาสตรท' 2) และการใช ICT ในภาครฐ เพ'อชวย


สนบสนนใหเกดธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ (ในยทธศาสตรท' 4) ซ'งเปนวตถประสงคท'กาหนด ไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท' 10

โดยประเดนท'กลาวถงในยทธศาสตรท' 2 เปนส'งท'ตองเรงดาเนนการ เพ'อแกไขจดออนของการพฒนา ICT ของประเทศท'พบจากการวเคราะห SWOT ท'ช�ใหเหนวา ประเทศไทยยงมจดออนและตองปรบปรงในเร'องการบรหารจดการ ICT ระดบชาต เพ'อใหมความชดเจนในบทบาทหนาท'ของหลายหนวยงานท'เก'ยวของ มกลไกการทางาน (รวมถงการพจารณาจดสรรงบประมาณ) ท'เอ�อใหเกดการบรณาการ และลดการซ�าซอน ระหวางหนวยงาน

สวนประเดนของยทธศาสตรท' 4 เปนส'งท'ตองดาเนนการดวยเชนกน เน'องจากภาครฐเปนกลไกท'สาคญในการพฒนาประเทศ และควรมบทบาทเปนผนาในการประยกตใช ICT เพ'อพฒนาประสทธภาพและคณภาพของการบรหารและการบรการท'ใหแกประชาชน ซ'งกตองมงเปาใหเกดธรรมาภบาลดวย ท �งน� หลกการของธรรมา- ภบาล ตามท'กาหนดโดยองคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรม แหงสหประชาชาต หรอ ยเนสโก มองคประกอบท'สาคญดงน� การมสวนรวม (participation), การปฏบตตามกฎหมาย (rule of law), ความโปรงใส (transparency), การตอบสนองตอขอเรยกรอง (responsiveness), การยดถอความเหนสวนใหญ (consensus oriented), ความเสมอภาค (equity and inclusiveness), ความมประสทธภาพและประสทธผล (effectiveness and efficiency) และความรบผดชอบ (accountability)

6. ใชแนวปฏบตท'สอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มงเนนใหเกดการพฒนาท'สมดลดวยการสรางความเขมแขงจากภายใน โดย

- เรงพฒนาคนใหมความสามารถท'จะสรางของเพ'อใชเองได และพฒนาอตสาหกรรมภายในประเทศใหมความเขมแขง โดยการสงเสรมการวจยและพฒนา และการสงเสรมผประกอบการ เพ'อใหสามารถพ'งตนเองไดในระยะยาว

- คานงถงความพรอมดานทรพยากร และการใชอยางคมคา

7. ใหความสาคญกบการพฒนาและการใช ICT เพ'อเสรมสรางความเขมแขงและความไดเปรยบ ในการแขงขนของภาคการผลตและบรการท'ไทยมศกยภาพ โดยเฉพาะในภาคการเกษตร การทองเท'ยว และการบรการดานสขภาพ โดยใชประโยชนจากภมปญญาทองถ'น วฒนธรรมไทย และเอกลกษณของไทย เพ'อนารายไดเขาประเทศ

4.1 วสยทศน พนธกจ และเปาหมาย

วสยทศน

“ประเทศไทยเปนสงคมอดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT”

“สงคมอดมปญญา ” ในท �น-หมายถงสงคมท �มการพฒนาและใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏบตของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประชาชนทกระดบมความเฉลยวฉลาด (Smart) และรอบรสารสนเทศ (Information literacy) สามารถเขาถง และใชสารสนเทศอยางมคณธรรม จรยธรรม มวจารณญาณและรเทาทน กอใหเกดประโยชนแกตนและสงคม มการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารท �มธรรมาภบาล (Smart Governance) เพ �อสนบสนนการพฒนาสเศรษฐกจและสงคมฐานความรและนวตกรรมอยางย �งยนและม �นคง


พนธกจ

(1) พฒนากาลงคนใหมคณภาพและปรมาณท'เพยงพอ ท �งบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร (ICT Professionals) และบคลากรในสาขาอาชพอ'นๆ ทกระดบ ท'มความรความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มวจารณญาณและรเทาทน อยางมคณธรรม จรยธรรม เพ'อรวมขบเคล'อนประเทศไทยสสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรมอยางย 'งยนและม 'นคง

(2) พฒนาโครงขายสารสนเทศและการส'อสารความเรวสงท'มการกระจายอยางท 'วถง มบรการท'มคณภาพ และราคาเปนธรรม เพ'อใหเปนโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศหลก ท'ทกภาคสวนสามารถใชในการเขาถงความร สรางภมปญญา และภาคธรกจและอตสาหกรรมสามารถใชในการสรางมลคาเพ'มแกภาคเศรษฐกจของประเทศ

(3) พฒนาระบบบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารท'มธรรมาภบาล โดยมกลไก กฎระเบยบ โครงสรางการบรหารและการกากบดแล ท'เอ�อตอการพฒนาอยางบรณาการ มความเปนเอกภาพ มประสทธภาพ และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม เพ'อสนบสนนใหเกดธรรมาภบาลในระบบบรหารจดการประเทศ สอดคลองกบเปาหมายท'กา หนดในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

วตถประสงค

(1) เพ'อพฒนากาลงคนดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร (ICT Professionals) ใหมปรมาณและคณภาพตรงกบความตองการของตลาด และบคลากรในสาขาอาชพตางๆ ทกระดบ รวมถงประชาชนท 'วไป ใหมความรความสามารถในการสรางสรรค พฒนา และใชICT อยางมประสทธภาพ มวจารณญาณและรเทาทน เพ'อเปนรากฐานการพฒนาประเทศไทยสสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรมอยางย 'งยนและม 'นคง

(2) เพ'อสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร โดยใชแนวปฏบตของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เนนความมเอกภาพ การบรณาการ การใชทรพยากรอยางคมคา และการมสวนรวมของทกภาคสวนท'เก'ยวของ เพ'อใหมการจดสรรผลประโยชนจากการพฒนาสประชาชนในทกภาคสวนอยางเปนธรรม โดยใชกลไกความเปนหนสวนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (Public-Private Partnership) อยางเหมาะสม

(3) เพ'อสนบสนนการปรบโครงสรางการผลตสการเพ'มคณคา (Value Creation) ของสนคาและบรการบนฐานความรและนวตกรรม โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร

(4) เพ'อเสรมสรางความเขมแขงของชมชนและปจเจกบคคล โดยการเขาถงและใชประโยชนจา กสารสนเทศ ในกจการของครวเรอนและชมชน รวมถงในการแสวงหาความร สรางภมปญญา การมสวนรวมในระบบการเมองการปกครอง และในการดารงชวตประจาวน เพ'อนาไปสการพ'งตนเองและลดปญหาความยากจน โดยเฉพาะในกลมผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย

(5) เพ'อเสรมสรางศกยภาพของธรกจและอตสาหกรรมท'เก'ยวกบเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร โดยเนนการเพ'มมลคาเพ'ม (Value-Added) ในประเทศ การวจยและพฒนา และการใชประโยชนจากภม


ปญญาทองถ'น วฒนธรรมไทย และเอกลกษณของคนไทย เพ'อสนบสนนการพฒนาสสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรมอยางย 'งยน

เปาหมาย1

(1) ประชาชนไมนอยกวารอยละ 50 ของประชากรท �งประเทศ มความรอบร สามารถเขาถง สรางสรรค และใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณ รเทาทน มคณธรรมและจรยธรรม (Information Literacy)2 กอเกดประโยชนตอการเรยนร การทางาน และการดารงชวตประจาวน

(2) ยกระดบความพรอมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารของประเทศ โดยใหอยในกลมประเทศท'มระดบการพฒนาสงสด 25% (Top Quartile) ของประเทศท'มการจดลาดบท �งหมดใน Networked Readiness Index (ดรายละเอยดในกรอบขางลาง)

(3) เพ'มบทบาทและความสาคญของอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารในระบบเศรษฐกจของประเทศ โดยมสดสวนมลคาเพ'มของอตสาหกรรม ICT ตอ GDP ไมนอยกวารอยละ 15

1 การกาหนดเปาหมายในภาพรวมและรายยทธศาสตร หมายถงเปาหมายท'ตองบรรลภายในระยะเวลาส�นสดของแผน (พ.ศ.2556) ยกเวนในกรณท'มการกาหนดเปาหมายท'หมายถงปอ'นๆ หรอการกาหนดเป าหมายรายป จงจะมการเขยนระบใหชดเจน 2 Information Literacy ปจจบน ยงไมมการบญญตศพทภาษาไทยอยางเปนทางการ ท'ผานมาไดมผแปลเปนภาษาไทยไวตางๆ กน เชน การรสารสนเทศ ความรทางสารสนเทศ ทกษะการใชประโยชนจากสารสนเทศ แตสาระสาคญคอการตระหนกถงความสาคญของการเขาถงและสามารถใชประโยชนจากสารสนเทศของปจเจกชนแตละบคคลในการดารงชวตประจาวน และการประกอบอาชพ ในขณะท'เร'มเปนท'ยอมรบกนอยางกวางขวางถงบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร ในการจดเกบ ผลต และแพรกระจายสารสนเทศและความรใหเปนไปอยางรวดเรวและกวางขวางย'งข�น

UNESCO (2008, Towards Information Literacy Indicators: Conceptual Framework Paper) ไดนยาม Information Literacy วาหมายถงความสามารถของปจเจกชนในการ (1) ตระหนกรถงความตองการสารสนเทศของตนเอง (2) รถงวธการในการสบคนเพ'อหาขอมล/สารสนเทศท'ตองการ รวมถงตองสามารถประเมนคณภาพของสารสนเทศท'สามารถหามาได (3) รจกวธการจดเกบและเรยกขอมล/สารสนเทศมาใชเม'อตองการ (4) สามารถใชขอมล/สารสนเทศอยางมประสทธผลและมจรยธรรม (5) สามารถประยกตใชสารสนเทศเพ'อสรางและส'อสารความร

ปจจบน UNESCO อยระหวางดาเนนการจดทาดชนท'สามารถใชประเมน Information Literacy โดยรวบรวมกลมตวช�วด (indicators) ท'ชวยบงช�การม Information Literacy โดยใชฐานของกลมตวช�วดจากแนวคดและเปาหมายท'มการตกลงกนในเวทร ะดบนาชาตท'สาคญอยาง Education for All, Millennium Development Goals, World Summit on the Information Society เปนพ�นฐานของการจดกลมตวช�วดเบ�องตน

Networked Readiness Index (NRI)

ดชนบงช�ระดบความพรอมของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร และโอกาสในการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร ในการพฒนาประเทศ ท'ครอบคลมท �งภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ ซ'งจดทาข�นโดย World Economic Forum และมการรายงานใน Global Information Technology Report เปนประจาทกป ดชน NRI ประกอบดวยดชนยอย (sub-index) 3 กลม กลาวคอ

(1) สภาพแวดลอม/ปจจยพ�นฐานท'สงผลตอการพฒนา ICT ประกอบดวย (i) สภาพแวดลอมทางดานการทาธรกจ เชน การมนกวทยาศาสตรและวศวกรท'เพยงพอ กฏระเบยบของภาครฐ และผลของมาตรการทางภาษตางๆ เปนตน (ii) สภาพแวดลอมทางดานการเมองการปกครอง และกฎเกณฑการกากบดแลตางๆ อาท การมกฏหมายท'เก'ยวของกบ ICT ประสทธภาพของการบงคบใชกฎหมาย การคมครองทรพยสนทางปญญา และ (iii) สภาพแวดลอมทางดานโครงสรางพ�นฐาน เชน ไฟฟา โทรศพท เปนตน

(2) ความพรอมทางดานเครอขายซ'งรวมถงความพรอมของบคลากรท'จะเปนผใชประโยชนจากเครอขาย โดยในการวดยงแบงเปนความพรอมของประชาชนท 'วไป (individual), ภาคธรกจ (business) และภาครฐ (government) โดยตวอยางตวช�วด (indicators) ท'นามาพจารณาคอ (i) การเช'อมตอและการลงทนในเครอขาย เชน การเขาถงอนเทอรเนตของโรงเรยน การเช'อมตอคสายโทรศพทของครวเรอน/สถานประกอบการ การจดซ�อจดหาเทคโนโลยของภาครฐ (ii) ปจจยท'สงผลตอการพฒนาทรพยากรมนษย เชน คณภาพของระบบการศกษาในประเทศ การลงทนดานการฝกอบรมของบคลากรในสถานประกอบการ และการใหความสาคญกบการสรางและพฒนาความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (iii) การใชดชนยอยอ'นๆ มาประเมนวด เชน e-Government Readiness

(3) ความสามารถในการใชประโยชนจาก ICT ของภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ โดยอาจจดกลมช�วดท'สาคญไดดงน� คอ (i) การแพรกระจายโครงสรางพ�นฐานเพ'อใหคน/องคกรกลมตางๆ สามารถใชประโยชน เชน การแพรกระจายของคอมพวเตอร โทรศพท (ประจาท'และเคล'อนท') และอนเทอรเนต ระดบการมการใช ICT ของภาครฐ (ii) ความสามารถในการใชประโยชนจาก ICT เชน ความสามารถในการดดซบเทคโนโลยของภาคธรกจ ประสทธผลของการใช ICT ในภาครฐ (iii) ระดบของการใชประโยชนจาก ICT เชน จานวนบรการภาครฐออนไลน การใชประโยชนจากอนเทอรเนตของภาคธรกจ และจานวนขอมลท'ไหลเวยนบนอนเทอรเนต (Internet Traffic) เปนตน

NRI มความโดดเดนท �งในดานของความสมบรณของตวช�วดท'นามาพจารณา และจานวนของประเทศท'นามาศกษา โดยในปลาสด (2007-2008) มถง 127 ประเทศ [ท'มา: http://www.weforum.org/en/initiatives/gcp/Global%20Information%20Technology%20Report/index.htm]


4.2 ยทธศาสตรการพฒนา

เพ'อใหบรรลซ'งวตถประสงคและเปาหมายของการพฒนา ICT อยางเปนรปธรรมภายใตเง'อนไขท'เปน จดแขง จดออน โอกาส และภยคกคามของการพฒนา ICT ของประเทศไทย แผนแมบทฯ ฉบบน�ไดกาหนดยทธศาสตรหลกข�น 6 ดาน โดยภาครฐ เอกชน และประชาชน จะมสวนรวมดาเนนภารกจตามท'กาหนดในแผนฯ เพ'อนา ICT มาใชประโยชนในการสรางศกยภาพในการพ'งพาตนเอง สามารถแขงขนในโลกสากลได รวมถงการสรางสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร อนนาไปสคณภาพชวตท'ดข �นของประชาชนไทยโดยท 'วกน โดยยทธศาสตรท �ง 6 ดาน ไดแก

• ยทธศาสตรท' 1: การพฒนากาลงคนดาน ICT และบคคลท 'วไปใหมความสามารถ ในการสรางสรรค ผลต และใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณและรเทาทน

• ยทธศาสตรท' 2: การบรหารจดการระบบ ICT ของประเทศอยางมธรรมาภบาล

• ยทธศาสตรท' 3: การพฒนาโครงสรางพ�นฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร

• ยทธศาสตรท' 4: การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารเพ'อสนบสนนการสราง ธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการของภาครฐ

• ยทธศาสตรท' 5: การยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT เพ'อสรางมลคาทางเศรษฐกจและรายไดเขาประเทศ

• ยทธศาสตรท' 6: การใช ICT เพ'อสนบสนนการเพ'มขดความสามารถในการแขงขน อยางย 'งยน

ท �งน� ยทธศาสตรท'มความสาคญและควรเรงดาเนนการในลาดบแรกกอนไดแกยทธศาสตรท'มงเนนการแกไขจดออนท'สาคญ 2 ประการ คอเร'องกาลงคนและการบรหารจดการ ICT ระดบชาต (ยทธศาสตรท' 1 และ 2) นอกจากน� อกยทธศาสตรหน'งท'ตองเรงดาเนนการใหเกดผลเปนรปธรรมโดยเรวไดแก การพฒนาโครงสรางพ�นฐาน ICT (ยทธศาสตรท' 3) เน'องจากเปนปจจยพ�นฐานท'สาคญของการพฒนาในสงคมและเศรษฐกจฐานความรและนวตกรรม และเปนส'งท'ประเทศไทยยงมระดบการพฒนาท'ดอยกวาประเทศอ'นๆ อกหลายประเทศ

สาระสาคญของยทธศาสตรและมาตรการท �งหมด มดงน�


“เรงพฒนากาลงคนท �มคณภาพและปรมาณเพยงพอท �จะรองรบการพฒนาประเทศสสงคมฐานความรและนวตกรรม ท -งบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร (ICT Professionals) และบคลากรในสาขาอาชพตางๆ รวมถงเยาวชน ผดอยโอกาส ผพการ และประชาชนทกระดบ ใหมความรความสามารถในการสรางสรรค ผลต และใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มคณธรรม จรยธรรม มวจารณญาณ และรเทาทน (Information Literacy)”


บคลากร ICT 1. มสดสวนของกาลงคนดาน ICT ท'จบการศกษาในแตละป ในระดบท'สงกวาปรญญาตร (ปรญญาโท หรอ

หลกสตรการศกษา/อบรมเฉพาะดาน ICT ในระดบสงกวาปรญญาตร) ไมนอยกวารอยละ 15 ของผจบการศกษาดาน ICT ท �งหมดในปน �นๆ

2. มบคลากรดาน ICT ท'ไดรบการทดสอบผานมาตรฐานวชาชพท'ไดรบการยอมรบในระดบสากลเปนจานวนไมนอยกวารอยละ 30 ของบคลากร ICT ท �งหมด

บคลากรท �วไปและบคลากรอาชพอ�นๆ

3. ประชาชนท 'วไปไมนอยกวารอยละ 70 สามารถเขาถงและใชประโยชนจาก ICT ในชวตประจาวน 4. แรงงานในสถานประกอบการไมนอยกวารอยละ 40 สามารถเขาถงและนา ICT มาใชประโยชน

ในการทางานและการเรยนร 5. บคลากรภาครฐไมนอยกวารอยละ 50 สามารถเขาถงและนา ICT มาใชประโยชนในการทางานและ

การเรยนร 6. กลมผดอยโอกาส สามารถเขาถง ICT และนา ICT มาใชประโยชนในการเรยนร และประยกตใชกบ

ชวตประจาวนเพ'มข�นไมนอยกวารอยละ 10 7. มแหลงขอมล (เวบไซต) บนอนเทอรเนตสาหรบกลมเปาหมายท'หลากหลายท �งใน และนอกระบบการศกษา

ท'มเน�อหาท'เปนประโยชนตอการเรยนร การงานอาชพ การดแลรกษาสขภาพ การตดตอหรอทาธรกรรมกบภาครฐ เปนตน อยางนอย 1,000 เวบไซต ท'มการเย'ยมชมสม'าเสมอ โดยเฉล'ยไมต'ากวา 1,000 unique IP ตอวน

8. สดสวนการเขาใชเวบไซตเพ'อการเรยนรหรอเปนประโยชนในเชงสรางสรรคเกนกวารอยละ 70 ของการใชเวบไซตในภาพรวม

I. การพฒนาบคลากร ICT

1.1 ปรบปรงรปแบบ/วธการในการจดการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาระดบอาชวะศกษาและอดมศกษา

(1) สงเสรมใหมการเรยนการสอนดาน ICT ระดบปรญญาตรและโท ท'เนนการปฏบตงานจรงกบภาคอตสาหกรรมในรปแบบตางๆ (เชน สหกจศกษา, practice school, finishing school) เพ'อใหผท'จะจบการศกษามคณสมบตตรงกบความตองการของตลาด โดยมมาตรการสนบสนน อาท งบประมาณ การใหแรงจงใจดานภาษ สาหรบผประกอบการท'รวมสนบสนน

(2) สงเสรมการเรยนการสอนซอฟตแวรโอเพนซอรส (open source software) ในหลกสตรของสถาบนการศกษา และสงเสรมการนาซอฟตแวรโอเพนซอรสมาเปนเคร'องมอในการเรยน การสอน และการวจยตอยอดในสถาบนการศกษา เพ'อพฒนาทกษะในการพฒนาซอฟตแวร ทกษะในการวจยและพฒนาซอฟตแวร โอเพนซอรส สงเสรมใหเกดนกพฒนารนใหม และการพฒนาตอยอด จากความรวมมอของนกพฒนาท 'วโลกท'มารวมกนทางาน

เปาหมาย

มาตรการ


1.2 เพมปรมาณและคณภาพของบคลากรท�มทกษะสง � (high skilled professionals)

(1) จดต �งมหาวทยาลยหรอสถาบนเฉพาะทางดาน ICT เพ'อเปนแหลงพฒนาบคลากร ICT ท'มทกษะในสาขาท'มความสาคญสงและ/หรอมแนวโนมความตองการในอนาคตสง เชน บคลากรดานวศวกรรมซอฟตแวร (software engineer) บคลากรดานความม 'นคงปลอดภยของระบบและเครอขายสารสนเทศ (Information/Network security) บคลากรดานวศวกรโทรคมนาคมและเครอขาย บคลากรท'มความสามารถในการผลตเคร'องมอหรออปกรณ ICT ในระดบตนน�า ท �งน� อาจพฒนายกระดบจากสถาบนหรอหนวยงาน ท'มอยใหมความเฉพาะดาน และมความเขมแขงมากย'งข�น

(2) สนบสนนและสงเสรมใหบคลากรท'จบการศกษาในสาขาอ'นๆ ท'มความสนใจไดเขาศกษาในมหาวทยาลยหรอสถาบนเฉพาะทางตามขอ (1) ขางตน หรอสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาอ'นๆ เพ'อปรบเปล'ยนสายวชาชพเปนบคลากรดาน ICT โดยอาจใชกลไกสรางแรงจงใจแกผเรยนหรอผวาจางตามความเหมาะสม

1.3 สนบสนนการพฒนาอาจารยดาน ICT ในสถาบนการศกษาระดบอาชวะศกษาและอดมศกษา

(1) เพ'มศกยภาพอาจารย ดวยการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาองคความรเก'ยวกบเทคโนโลยใหมๆ อยางตอเน'อง (Train the Trainer) เพ'อใหสอดคลองกบความเปล'ยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร

(2) สงเสรมและสนบสนนใหอาจารยทางานอยางใกลชดผประกอบการ เพ'อใหเขาใจความตองการของภาคอตสาหกรรมมากข�น เชน การดงาน การฝกงานในสถานประกอบการ การทาโครงการวจยรวม ท �งน�ใหรฐสนบสนน หรอสรางแรงจงใจใหเกดกจกรรมดงกลาวตามความเหมาะสม

(3) สงเสรมและสนบสนนใหอาจารยทาการวจยและพฒนาในสาขา ICT ข �นสง หรอเทคโนโลยใหมๆ เพ'อสรางองคความรในประเทศใหมากข�น อนจะนาไปสการพฒนาท'ย 'งยนในระยะยาว โดยรฐให การสนบสนน และสรางแรงจงใจตามความเหมาะสม

1.4 สนบสนนการพฒนาบคลากรดาน ICT ท�อยในภาคการผลตและบรการ

(1) ยกระดบคณภาพของบคลากร ICT ในภาคการผลตและบรการใหเปนท'ยอมรบในระดบนานาชาต โดยสรางแรงจงใจในการเขาฝกอบรมและสอบมาตรฐานวชาชพตางๆ ท'มการกาหนดไวในระดบสากล

(2) กาหนดกลไกเพ'อใหเกดการถายทอดเทคโนโลยและองคความรจากบรษทขามชาตท'เขารวมดาเนนการโครงการ ICT ของภาครฐ สผประกอบการไทยท'เขารวมในโครงการดงกลาว

(3) สรางแรงจงใจใหผประกอบการลงทนในการพฒนาศกยภาพของบคลากร ICT ในรปแบบตางๆ รวมถงการฝกอบรมทกษะ ICT ข �นสง โดยรฐอาจใชกลไกทางภาษ หรอจดใหมกองทนรวมรฐ-เอกชน เพ'อสนบสนนการเสรมสรางศกยภาพบคลากร ICT

(4) สนบสนนใหเกดชมชนของผพฒนาในสาขาตางๆ อาท Open Source Software/Embedded Software/Robotics รวมถงการมกลไกสนบสนนใหบคลากรนกพฒนาของไทย สามารถเขารวมโครงการระดบโลก (International Forum) ได เพ'อสรางใหเกดการวจยพฒนาตอยอดเทคโนโลย และทาใหเกดความเขมแขงของบคลากร ICT ไทย


II. การพฒนาบคลากรในสาขาวชาชพอ�นๆ และบคคลท �วไป

1.5 สงเสรมใหการศกษาในระบบทกระดบนา ICT มาใชเปนเคร�องมอในการเรยนการสอนเพมมากขUน�

(1) อบรม/พฒนาทกษะดาน ICT ใหกบครผสอนในโรงเรยน เพ'อใหครสามารถใชประโยชนจาก ICT ในการสอนวชาตางๆ

(2) ปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนทกระดบ โดยใหความสาคญกบการเรยนการสอนท'เนนการพฒนาความสามารถในการคด วเคราะห และการแกปญหา โดยการใช ICT เปนเคร'องมอ

(3) ใหมการเรยนการสอนเก'ยวกบจรยธรรมในการใช ICT ในหลกสตรภาคบงคบ ต �งแตปแรกท'เดกเร'มเรยน ICT ตลอดไปจนทกระดบช �นการศกษา

(4) สงเสรมการพฒนาส'อการเรยนการสอนอเลกทรอนกส ท'เหมาะสมกบการเรยนรในสาระวชาและระดบช �นตางๆ โดยปรบปรงส'อท'มอยแลวใหมคณภาพและไดมาตรฐาน และรฐจดจางพฒนา (ในสวนท'ยงไมม) และเม'อผานการรบรองคณภาพแลวใหเผยแพรแกโรงเรยนไดใชงาน ท �งในรปแบบ on-line และ/หรอ off-line ตามความเหมาะสม

(5) สงเสรมใหจดทาและใชแหลงเรยนรในโรงเรยน ท'ประกอบดวยส'ออเลกทรอนกสหลากหลายรปแบบ หลากหลายสาระวชาและระดบช �น และสรางแรงจงใจใหเกดการแลกเปล'ยนหรอเผยแพรใหโรงเรยนอ'นไดรวมใช ท �งน�ใหสงเสรมการใชเคร'องมอท'เปนโอเพนซอรส (open source) ในการสรางแหลงเรยนรดงกลาวเพ'อใหครและนกเรยนไดเรยนรการใชงานโอเพนซอรส ควบคไปกบการพฒนาตอยอด

(6) สนบสนนและสงเสรมใหเกดชมชนออนไลน (on-line community) ของนกเรยนเพ'อเปนเวทใหเกดการแลกเปล'ยนเรยนร การแสดงความคดเหนเก'ยวกบเน�อหาท'สอดคลองกบสาระการเรยนร โดยสรางแรงจงใจท'เหมาะสม เชน การยกยอง/ใหรางวลชมชนท'มการแลกเปล'ยนเชงสรางสรรค ใหรางวลแกครท'ดแล/ใหคาปรกษาใหเกดชมชนดงกลาว

(7) จดใหมการประเมนผลโครงการท'เก'ยวกบ ICT ท'ไดดาเนนการมาแลว โดยเฉพาะผลท'เกดแกผเรยน เพ'อใชประกอบการพจารณาในการวางแผนการดาเนนงานในระยะตอไป

1.6 พฒนาทกษะ ICT แกแรงงานในสถานประกอบการ

(1) สรางความตระหนกรแกสถานประกอบการถงประโยชนของการใช ICT และสรางแรงจงใจแกสถานประกอบการในการพฒนาความรและทกษะดาน ICT แกพนกงาน ท �งในการฝกอบรมเพ'อพฒนาทกษะ และการฝกอบรมเพ'อปรบเปล'ยนสายงานจากดานอ'นเปนดาน ICT (train, re-train, และ conversion program)

(2) สรางความรวมมอกบภาคเอกชนในรปแบบ PPP เพ'อสงเสรมการพฒนาระบบ e-learning สาหรบการเรยนร ICT หลากหลายระดบท'ไดมาตรฐานคณภาพ ท �งในเชงเน�อหาสาระและวธการนาเสนอ เพ'อใหสถานประกอบการไดใชประโยชน


1.7 พฒนาความรและทกษะดาน ICT แกบคลากรภาครฐ

(1) กาหนดมาตรฐานความร ICT (ICT skills standard) สาหรบบคลากรภาครฐทกระดบ ท �งบคลากรดาน ICT และบคลากรดานอ'นๆ ท'ใช ICT เปนเคร'องมอในการปฏบตงาน และจดใหมกลไกการผลกดนใหเกดการพฒนาบคลากรภาครฐเพ'อใหมความรความสามารถและทกษะท'สอดคลองกบมาตรฐานของตาแหนง รวมถงการนาความรน �นไปใชประโยชนในการบรหารและบรการประชาชน

(2) จดต �งสถาบนพฒนาความรความสามารถดาน ICT ใหกบบคลากรภาครฐ ท �งบคลากรดาน ICT และบคลากรดานอ'นๆ ท'ใช ICT เปนเคร'องมอในการปฏบตงาน โดยใชกลไกความรวมมอกบภาคเอกชนตามความเหมาะสม ท �งน� ใหเนนการพฒนาบคลากรในดานท'ขาดแคลนหรอมความตองการสงกอน อาท ดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security) ดานวศวกรรมเครอขาย (Network engineer)

(3) ใหมแรงจงใจ คาตอบแทน ทนสนบสนนการอบรม/การศกษาตอ และโอกาสความกาวหนาในการทางาน (career path) ท'เหมาะสมแกบคลากร ICT ภาครฐ ท �งน�ใหมการศกษาเพ'อประเมนความสาเรจหรอความลมเหลวของมาตรการท'กาหนดใหมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงของภาครฐ (CIO) ดวย เพ'อดวาผลการดาเนนมาตรการดงกลาวเปนไปตามวตถประสงคท'ตองการแตแรกเร'ม3 หรอไมอยางไร และควรมแนวทางดาเนนการปรบปรงอยางไร เพ'อให CIO สามารถปฏบตหนาท'ในการเปนผนาในการบรหารจดการ ICT ของหนวยงานไดอยางมประสทธภาพตอไป

(4) พฒนาความรและทกษะท'จาเปน ท �งดาน ICT และดานการบรหารจดการ ใหแก CIO ท �งท'อยในสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถ'น (ท'จะต �งข�นตอไป) อยางตอเน'อง เพ'อใหสามารถปฏบตหนาท'ในการเปนผนาและรบผดชอบการบรหารจดการ ICT ในหนวยงาน (ระดบกระทรวงและกรม) ไดอยางมประสทธภาพ

(5) พฒนาความรและทกษะเก'ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรสแกขาราชการและบคลากรของรฐเพ'อใหมการใชซอฟตแวรโอเพนซอรสเพ'มข�น

1.8 พฒนาการเรยนร ICT นอกระบบ เพ�อสนบสนนการเรยนรตลอดชวตของประชาชนท �วไป

(1) จดใหมการประเมนผลการดาเนนงานของศนยบรการสารสนเทศชมชน ท'หลายหนวยงาน ไดมการดาเนนงานในปจจบน และใชเปนขอมลประกอบในการกาหนดแนวทางการดาเนนงานในระยะตอไป

(2) จดใหมแหลงเรยนร ICT ของชมชน โดยพฒนาจากศนย หนวยงาน หรอสถานท' ท'มอย เชน หองสมดสาธารณะ วด ศนยสารสนเทศชมชน โดยมส'ออเลกทรอนกสท'หลากหลาย และมการใหบรการฝกอบรมแกผใชบรการตามความเหมาะสม รวมถงการพฒนาเวบทา (portal) เพ'ออานวยความสะดวกในการเขาถงแหลงความร/ขอมล ท'จะเปนประโยชนแกอาชพและการดารงชวตประจาวนแกประชาชน โดยสวนหน'งจะเปนขอมลกลาง ท'ใชไดกบทกแหง ทกพ�นท' และสวนหน'งเปนขอมลทองถ'น ท �งน� ใหใชกลไกความรวมมอกบภาคเอกชน และ/หรอหนวยงานปกครองทองถ'นระดบตางๆ

3 วตถประสงคแรกเร'มของการกาหนดใหม CIO ในภาครฐคอการใหมผบรหารระดบสงท'รบผดชอบงานดาน ICT ของหนวยงานท'ชดเจนและใหตาแหนงดงกลาวเปน career path ท'สามารถสรางแรงจงใจใหแกบคลากรดาน ICT ของรฐ


(3) สงเสรมการพฒนาเน�อหา (content) ฐานขอมล และโปรแกรมประยกต ท'จะเปนประโยชนตอการพฒนาอาชพและการดารงชวตประจาวนของประชาชนท 'วไป เชน ฐานขอมลดานการเกษตร ดานสขภาพและการรกษาพยาบาล ฯลฯ ท'ใชงานงาย สบคนงาย ใชไดท �งผานคอมพวเตอรและโทรศพทเคล'อนท'

(4) สนบสนนใหเกดศนยซอม-สรางดาน ICT ในชมชน/ทองถ'น เพ'อใหสามารถนาอปกรณ ICT ท'มอยมาใชประโยชนไดสงสดและอยางคมคา ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง อกท �งยงเปนการพฒนาการเรยนรข �นพ�นฐานเก'ยวกบอปกรณ ICT ใหกบชมชน/ทองถ'น โดยใชเครอขายการสนบสนนความรเร'องซอม-สรางอปกรณ ICT จากสถาบนการศกษา และผประกอบการในทองถ'น

(5) คนหาผนาการเปล'ยนแปลง (champion/change agent) ในพ�นท' (อาท ผนาชมชน) ท'มความสนใจ เพ'อใหเปนผนาในการขบเคล'อนใหเกดการเรยนรและใชประโยชนจาก ICT ในชมชน โดยรฐใหการสนบสนนตามความเหมาะสม

1.9 พฒนาการเรยนร ICT แกผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย

(1) สงเสรมการจดทาและเผยแพรส'อการเรยนรตางๆ สาหรบผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย เชน หนงสอเสยงระบบ DAISY (Digital Accessible Information System) ส'อการเรยนรสาหรบผพการทางการไดยน เปนตน

(2) สงเสรมใหผดอยโอกาส ผพการ และผสงอายสามารถเขาถงสารสนเทศอยางเทาเทยม อาท การบงคบใชมาตรฐานส'ออเลกทรอนกสท'เหมาะสม เชน มาตรฐานการเขาถงขอมลท'เผยแพรผานเวบไซต (Web accessibility) สาหรบผพการทางการเหน, การจดทา closed caption สาหรบผพการทางการไดยน เปนตน

(3) สงเสรมการวจยพฒนาเทคโนโลย เคร'องมอ อปกรณเทคโนโลยส'งอานวยความสะดวก และสนบสนนการถายทอดเทคโนโลยสการผลตหรอบรการ เพ'อใหผพการไดใชงาน

(4) สนบสนนใหมอปกรณ ICT ซอฟตแวร และเน�อหาสาระดจทล รวมท �งเทคโนโลยส'งอานวยความสะดวกท'เหมาะสม ในหองสมดของสมาคมผพการ และโรงเรยนเรยนรวม เพ'อเปนแหลงเรยนรสาหรบผพการ

(5) สรางความรวมมอกบสภาผสงอายฯ ซ'งมสาขาอยท 'วประเทศ ในการจดทาหลกสตรและจดอบรมความรดาน ICT แกผสงอายท'สนใจ โดยอาจใชสถานท'ของมหาวทยาลยและ/หรอสถาบนการศกษาท'กระจายอยท 'วประเทศ

III. มาตรการสนบสนนอ�นๆ

1.10 พฒนาระบบฐานขอมลกาลงคนดาน ICT ของประเทศอยางบรณาการ เพ'อใชประกอบการวางแผนดานการพฒนากาลงคนของประเทศ โดยมตวอยางของขอมลท'ควรจดเกบ เชน ความตองการกาลงคนในสาขา ICT ตอป ปรมาณการผลตบคลากรตอป อตราเงนเดอน/คาจาง จาแนกตามประเภท ความสามารถและทกษะตามมาตรฐานวชาชพ เปนตน

1.11 สนบสนนใหเกดสมาคม /ชมรม/องคกรอสระ หรอเครอขายท�สงเสรมการใช ICT อยางสรางสรรค


1.12 สงเสรมใหมการแปลหนงสอท�มประโยชนจากภาษาตางประเทศเปนภาษาไทย และนามาเผยแพรหลากหลายชองทางตามความเหมาะสม รวมถงทางส'ออเลกทรอนกส เพ'อใหคนไทยไดเขาถงแหลงความรท'มประโยชน

1.13 สนบสนนใหคนไทยมความรและทกษะทางภาษา ท �งภาษาไทย ภาษาองกฤษ หรอภาษาตางประเทศอ'นๆ ท'ใชในเวทสากล ในระดบท'สามารถอาน เขยน และส'อสารไดด โดยควรเร'มพฒนาต �งแตเดกและเยาวชน

ยทธศาสตรท� 2: การบรหารจดการระบบ ICT ของประเทศอยางมธรรมาภบาล

“ปรบปรงการบรหารจดการและการกากบดแล กลไกและกระบวนการในการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารของประเทศ ใหมธรรมาภบาล โดยเนนความเปนเอกภาพ การใชทรพยากรอยางคมคา และการมสวนรวมของทกภาคสวนท �เก �ยวของ”

1. มหนวยงานกลางท'ทาหนาท'เปนองคกรขบเคล'อนวาระแหงชาตดาน ICT ในระดบประเทศ ท'สามารถประสานใหเกดการพฒนาแบบบรณาการ และมหนวยงานท'รบผดชอบภารกจท'มความสาคญและมความจาเปนตอการพฒนา ICT ของประเทศท'ชดเจน สามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ รวมท �งมกลไกการทางานรวมกนอยางบรณาการ

2. มสภา ICT เพ'อเปนตวแทนของภาคเอกชนในการประสานนโยบายและทางานรวมกบภาครฐเพ'อผลกดนนโยบายและมาตรการดาน ICT

3. มกฎหมาย / กฎระเบยบ ท'เอ�อตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส

4. มกระบวนการจดสรรงบประมาณท'มประสทธภาพมากข�น ลดความซ�าซอน เกดการพฒนาแบบบรณาการ ใชงบประมาณอยางคมคามากข�น

2.1 ปรบปรงโครงสรางการบรหารและการจดการ ICT ระดบชาต

(1) ใหมหนวยงานกลางภายในกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร ท'รบผดชอบในการผลกดนวาระดาน ICT ของประเทศ รวมถงการจดทานโยบายและแผนแมบท ICT การกากบดแลและผลกดนแผนสการปฏบต และการพฒนากลไกการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนดวยดชนช�วดตามมาตรฐานสากลอยางตอเน'อง โดยมความคลองตวในการดาเนนงาน มกลไกท'สามารถประสานกบทกภาคสวนท'เก'ยวของอยางมประสทธภาพ และเกดการพฒนาแบบบรณาการ




(2) สรางความเขมแขงของหนวยงานท'ทาหนาท'เ ปนหนวยธรการของคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส โดยการจดสรรกาลงคนและงบประมาณใหเหมาะสม สามารถปฏบตหนาท'ตามพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 และ 2551 และกากบดแลการบงคบใชกฎหมายไดอยางมประสทธภาพ

(3) สนบสนนการจดต �งสภา ICT โดยใหมสถานะเปนองคกรเอกชนท'เปนตวแทนของกลมผประกอบการดาน ICT มหนาท'นาเสนอและใหความเหนดานการพฒนา ICT ตอรฐบาล รวมกบรฐในการกาหนดมาตรฐานวชาชพ ตลอดจนเปนตวแทนภาคเอกชนในการประสานนโยบายและการทางานรวมกบภาครฐ เพ'อผลกดนการทางานแบบเปนหนสวนระหวางภาครฐและเอกชน (Public-Private Partnership: PPP)

(4) สรางกลไกในการทางานเพ'อใหเกดความรวมมอและการบรณาการ ระหวางหนวยงานภาครฐท'เก'ยวของกบการพฒนา ICT ของประเทศ และใหกาหนดตวช�วดท'สะทอนการดาเนนงานดงกลาวในคารบรองการปฏบตราชการของสวนราชการเพ'อการประเมนผลการดาเนนงานประจาป

(5) มอบหมายใหองคกร/หนวยงานท'เหมาะสมทาหนาท'รบผดชอบการกาจดขยะ (waste) หรอการนากลบมาใชใหม (reuse) ของผลตภณฑและอปกรณ ICT เพ'อปองกนผลกระทบเชงลบตอส'งแวดลอมจากการใชเทคโนโลย (เชน ขยะพษ การส�นเปลองทรพยากร ฯลฯ) โดยองคกร/หนวยงานท'ไดรบมอบหมายควรมบคลากรท'มคณสมบตเหมาะสมและสามารถปฏบตหนาท'ดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ

(6) มองคกร/หนวยงานท'ร บผดชอบงานดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security) ของประเทศ โดยใหทาหนาท'เปนหนวยศกษาวจยเพ'อกาหนดนโยบายและแนวทางดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศในระดบประเทศรวมถงกาหนดมาตรฐานท'เก'ยวของ พฒนาบคลากรหรอถายทอดความรในเร'องดงกลาวใหแกหนวยงานท �งภาครฐและภาคเอกชน และประสานการดาเนนงานกบหนวยงานตางๆ เพ'อใหเกดการปฏบตตามนโยบาย แนวทาง และมาตรฐานท'กาหนด ท �งน� องคกร/หนวยงานดงกลาว ควรมบคลากรท'มคณสมบตเหมาะสม และสามารถปฏบตหนาท'ไดอยางมประสทธภาพ

2.2 ปรบปรงกระบวนการจดทา/เสนองบประมาณ และกระบวนการพจารณาจดสรรงบประมาณดาน ICT เพ�อใหเกดการใชจายอยางคมคา

(1) สรางกลไกการทางานรวมกนระหวางสานกงบประมาณ กระทรวง ICT และ CIO ภาครฐ ในการจดทาและพจารณางบประมาณดาน ICT เพ'อใหการจดสรรงบประมาณมประสทธภาพ กลาวคอ มการบรณาการ ลดการซ�าซอน และเกดการใชจายอยางคมคา ท �งน� ในกรณของซอฟตแวร ใหพจารณาทางเลอกท'เปนซอฟตแวรโอเพนซอรสดวยเพ'อความเหมาะสมของการใชงบประมาณ

(2) กาหนดใหมการศกษาความเปนไปไดของโครงการ (Feasibility study) สาหรบโครงการใดๆ ของรฐ ท'มมลคาสวน ICT (ICT content) ในโครงการน �นรวมกนเกน 300 ลานบาท โดยในกระบวนการศกษา ใหมการขอความคดเหนจากสภา ICT และนาขอมลท'ไดรบไปประกอบในการศกษาดวย ท �งน� เม'อมการดาเนนโครงการ ใหจดทาประกาศบงบอกช'อโครงการ คาอธบายลกษณะโดยยอ ขนาดวงเงนงบประมาณ ระยะเวลาและผดาเนนการ (ผร บเหมา) ใหสาธารณชนรบทราบผานเวบกลางของภาครฐและเวบสาธารณะท'มผเขาชมจานวนมาก


(3) จดสรรงบประมาณดาน ICT ใหสอดคลองกบทศทางและแนวทางท'กาหนดในแผนแมบท ICT

(4) ใหมกลไกการตรวจสอบและการประเมนผลความสาเรจของโครงการและการใชงบประมาณทกป ท �งในระหวางการดาเนนงานและเม'อส�นสดการดาเนนงาน

2.3 พฒนาและปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบใหเอUอตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส

(1) พฒนาและ/หรอปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบท'เก'ยวของ เพ'อใหเอ�อตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส รวมถงผลกดนกฎหมายท'ยงอยระหวางการดาเนนการ เชน กฎหมายการพฒนาโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศ กฎหมายการคมครองขอมลสวนบคคล ฯลฯ ใหออกมามผลบงคบใชโดยเรว

(2) จดใหมกลไกการบงคบใชกฎหมายท'ออกมามผลบงคบใชแลว และมการตดตามผลการบงคบใชกฎหมายท'มประสทธภาพ เพ'อสรางความเช'อม 'นแกประชาชนและผประกอบการ

(3) สรางกลไกใหเกดความยดหยนในวธการจดซ�อจดจางผลตภณฑหรอระบบงาน ICT ของภาครฐโดยใหมงเนนความสาเรจของงานและคณภาพมากกวาการเปรยบเทยบดานราคาอยางเดยว และใหเพ'มกลไกและงบประมาณใหสามารถจางสถาปนก นกออกแบบ หรอท'ปรกษา ท'มคณวฒทางวชาชพ เพ'อชวยออกแบบระบบ ดาเนนงาน บรหารโครงการ หรอตรวจรบ รวมท �งจดใหมกลไกในการจดการความเส'ยงตามความเหมาะสม อาท ในโครงการพฒนาระบบงานท'เสนอราคาต'ากวาท'นาจะสามารถสงมอบงานท'มคณภาพ

2.4 ปรบปรงระบบฐานขอมลตวชUวดสถานภาพการพฒนา ICT ของประเทศ เพ�อสนบสนนการตดตามประเมนผลการพฒนา ICT ของประเทศ และการดาเนนการตามแผนแมบท ICT

(1) จดทาฐานขอมลรายการดชนช�วดหลกของการพฒนา ICT ของประเทศ (ICT core indicators) โดยกาหนดใหหนวยงานท'รบผดชอบแตละดชนปรบปรงขอมลใหทนสมยตลอดเวลา และเช'อมโยงขอมลไปยงหนวยงานกลางเพ'อเผยแพรใหหนวยงาน/ประชาชนรบทราบท 'วไป รวมท �งใหมการศกษาตดตามการพฒนาดชนดงกลาวในระดบนานาชาตอยางตอเน'อง เพ'อปรบปรงดชนช�วดของประเทศไทยใหเหมาะสมตามกาลเวลา

(2) จดทาระบบรายงานผลความกาวหนาของการดาเนนงานตามแผนแมบทฯ ผานส'อออนไลน โดยเนนตวช�วดท'กาหนดในแผน เพ'อใหหนวยงาน/ประชาชนรบทราบความกาวหนา


ยทธศาสตรท� 3: การพฒนาโครงสรางพUนฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

“พฒนาและบรหารจดการโครงสรางพ-นฐานสารสนเทศและการส �อสาร ใหมการกระจายอยางท �วถงไปสประชาชนท �วประเทศ รวมถงผดอยโอกาส ผสงอาย และผพการ และมระบบสารสนเทศและโครงขายท �มความม �นคงปลอดภย ท -งน- ใหผประกอบการจดใหมโครงสรางพ-นฐานท �มศกยภาพทนกบววฒนาการของเทคโนโลย เพ �อรองรบการขยายตวของความตองการของผบรโภค สามารถใหบรการมลตมเดย ธรกรรมทางอเลกทรอนกส และบรการใดๆ ท �เปนประโยชนตอวถชวตสมยใหมในสงคมแหงการเรยนร อกท -งมงเนนการลดปญหาความเห ล �อมล-าในการเขาถงขอมลขาวสาร เพ �อทาใหสงคมความสงบสข และประชาชนมคณภาพชวตท �ดข -น”

1. มโครงขายและ/หรอบรการบรอดแบนด เพ'อใหเกดบรการส'อประสม (multimedia) สาหรบประชาชน โดยใชเทคโนโลยท'เหมาะสมกบพ�นท' ภมประเทศ ความตองการของชมชน และราคาการลงทนท'เหมาะสม

2. ใหมบรการเครอขายความเรวสงท'ความเรวอยางนอย 4 Mbps ในราคาท'เปนธรรมเม'อเทยบกบคณภาพ ท'ใหบรการ

• ทกครวเรอนและสถานประกอบการในจงหวดศนยกลางความเจรญในภมภาค และ ทกอาเภอเมองของจงหวดท'เหลอ สามารถเขาถงบรการเครอขายความเรวสง

• สดสวนของครวเรอนและสถานประกอบการท'สามารถเขาถงบรการเครอขายความเรวสง ในพ�นท' ท'เหลอไมนอยกวารอยละ 50

3. ใหมโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศและการส'อสารเพ'อยกระดบการศกษาของเยาวชนและสงเสรม การเรยนรตลอดชวตของประชาชน

• สถาบนการศกษาระดบมธยมข�นไปทกแหง มการเช'อมตออนเทอรเนตความเรวสงท'ความเรวอยางนอย 10 Mbps และมอตราสวนคอมพวเตอรตอนกเรยนอยางนอย 1:30 ในป 2554 และ 1:20 ในป 2556

• หองสมดประชาชนและศนยการเรยนร/ศนยบรการสารสนเทศชมชนในระดบจงหวด อาเภอ และตาบล มการเช'อมตออนเทอรเนตความเรวสงท'ความเรวอยางนอย 4 Mbps

4. ใหมโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศและการส'อสารเพ'อการบรการภาคสงคมท'สาคญตอความปลอดภยในชวตและคณภาพชวตของประชาชน

• ศนยบรการสารสนเทศชมชนในระดบตาบลข�นไปทกแหง มขอมล/สารสนเทศเพ'อการเรยนรและการอาชพในรปแบบตางๆ รวมถงบรการอนเทอรเนต ท'ประชาชนท 'วไป รวมท �งผดอยโอกาส ผพการ และผสงอายสามารถเขาใชบรการได



• สถานพยาบาลและสถานอนามยในชนบทท 'วประเทศทกแหงสามารถเช'อมตออนเทอรเนตไดท'ความเรวอยางนอย 4 Mbps และมระบบการแพทยทางไกลท'มประสทธภาพ ใชงานไดจรง

• มระบบการแจงเตอนและการจดการภยพบตท'ทนสมย สามารถใหบรการไดในระดบท'สอดคลองกบมาตรฐานสากล ภายในป 2554

• มการจดสรรทรพยากรอนประกอบดวยทรพยากรส'อสารโทรคมนาคมและโครงขาย ICT ท'ทนสมย งบประมาณ และบคลากรท'ไดรบการฝกอบรมอยางถกตองในการปฏบตกจการท'เก'ยวของกบความปลอดภยสาธารณะอยางเหมาะสม และมการบรณาการระหวางหนวยงานท'เก'ยวของ พรอมปฏบตการในป 2552

5. มแผนแมบทดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต (National Information Security Master Plan) ภายในป 2552

3.1 สรางกลไกในการประสานและเช�อมโยงการทางานระหวางหนวยงานท�เก�ยวของ เพ�อใหการ กาหนดทศทาง /นโยบายของรฐบาลดานโทรคมนาคมของประเทศ และนโยบายการกากบกจการ โทรคมนาคมขององคกรกากบดแล เปนไปในทศทางเดยวกน เพ�อใหการใหบรการโทรคมนาคม ของประเทศมการพฒนาอยางมเอกภาพ

3.2 ขยายประเภทบรการ เพมพUนท�ใหบรการ และปรบปรงประสทธภาพของโครงขายโทรคมนาคม �

(1) กาหนดนโยบายเพ'อใหการประกอบกจการโทรคมนาคมดาเนนการบนหลกการแขงขนเสรและเปนธรรมอยางแทจรงและเกดผลในทางปฏบต โดยพจารณาแนวทางทาใหสญญารวมการงานตางๆ ท'มอยส�นผลภายในป 2553 และในการน� ใหผประกอบการภาครฐเตรยมแผนการรองรบการส�นสภาพของสญญารวมการงาน เพ'อใหสามารถดาเนนการเก'ยวกบทรพยสนท'ไดรบมาใหเปนประโยชนอยางเหมาะสมตอไป

(2) สงเสรมการลงทนท �งจากในประเทศและตางประเทศเพ'อใหเกดการสราง และเช'อมตอระหวางโครงขายส'อสารโทรคมนาคมไทยกบตางประเทศท'มปรมาณ และประสทธภาพมากข�น โดยใหมทางเลอกของเทคโนโลยและเสนทางตางๆ (routing) ท'เหมาะสม เพ'อแกปญหาความไมเพยงพอของโครงขาย การส'อสารสาหรบบรการส'อประสม (multimedia) ระหวางประเทศและในประเทศท'ขาดแคลน

(3) ผลกดนกฎหมายเก'ยวกบธรกจบรการส'อสารดาวเทยม และเคเบลใยแกวนาแสงใตน�า เพ'อเปดโอกาส ใหผประกอบการตางชาตสามารถเขามาลงทนเช'อมตอโครงขายและใหบรการ ภายใตอานาจอธปไตยของประเทศไทย เพ'อสงเสรมใหธรกจโครงขายส'อสารโทรคมนาคมไทยมโอกาสเช'อมตอกบโครงขายหลกของโลกอยางมประสทธภาพทดเทยมสากล และสามารถขยายตวออกเปนศนยกลางการรบสงขอมลในภมภาค



(4) สงเสรมการลงทนในโครงขายหลก (backbone) โดยใหมปรมาณพอเหมาะพอควรกบหลกการใหบรการแขงขนเสรท'เปนธรรม รวมท �งใหมการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ ดกวาท'มอย และสนบสนนผประกอบการไทย โดยเฉพาะผประกอบการในทองถ'น ใหสามารถลงทนในเทคโนโลยทางเลอกท'มการลงทนไมสงมาก เพ'อสราง เช'อมตอ และใหบรการโครงขายปลายทาง (last mile) ไดอยางมประสทธภาพ รวมท �ง สนบสนนองคกรกากบดแลตามกฎหมายในการออกกฎเกณฑและกตกาใหผประกอบการเหลาน�สามารถดาเนนการไดบนหลกการของการแขงขนเสรและเปนธรรม

(5) จดทาแผนเรงรดการพฒนาโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศและการส'อสารในจงหวดศนยกลางความเจรญในภมภาคและอาเภอเมองท 'วประเทศ และแผนการดาเนนงานสาหรบการพฒนาโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศและการส'อสารในพ�นท'ท'เหลอและดาเนนการตามความเหมาะสมของเวลาบนหลกเศรษฐกจพอเพยง

(6) ศกษาและเร'มวางแผน รวมถงสรางโครงการนารองโครงขายการส'อสารยคใหม (NGN: Next Generation Network) และองคประกอบสาหรบขยายขอบขายของบรการอนเทอรเนตยคใหม (IPv6) ใหเปนผลสาเรจ เพ'อรองรบการลงทนหรอดาเนนการสรางโครงขายและบรการดงกลาว เพ'อนามาใชประโยชนกบสงคมไทยอยางกวางขวางตอไป ในกรอบเวลาท'จะไมลาหลงประเทศในกลม ASEAN

3.3 พฒนาโครงสรางพUนฐานสารสนเทศและการส�อสารเพ�อยกระดบการศกษา และการเรยนรตลอดชวต ของประชาชน

(1) สรางแรงจงใจท'เหมาะสม เชน มาตรการทางภาษ การใหเงนกยมพเศษ เปนตน เพ'อสงเสรมใหผปกครองของเยาวชนซ�ออปกรณคอมพวเตอรสาหรบใชในครวเรอน และใหผประกอบการภาคเอกชนสนบสนน การจดหาคอมพวเตอรสาหรบโรงเรยนในชนบท

(2) สรางแรงจงใจแกผประกอบการในการพฒนาโครงขาย ICT เพ'อการศกษา เชน การคดคาธรรมเนยม ในการประกอบกจการส'อสารโทรคมนาคมในอตราพเศษ การใหการสนบสนนดานการลงทน เปนตน

(3) ใหมการจดสรรทรพยากรดาน ICT แกสถานศกษาท 'วประเทศ รวมถงโรงเรยนประถม มธยม ภาคอาชวะศกษา และภาคอดมศกษา อยางเพยงพอและเหมาะสม โดยคานงถงความพรอมท �งดานบคลากรและโครงสรางพ�นฐานเปนสาคญ และใหมความสมดลระหวาง งบประมาณจดซ�ออปกรณ คาบรการอนเทอรเนต คาซอฟตแวรและส'อการเรยนการสอน คาบารงรกษา และการอบรมบคลากร

(4) สงเสรมการพฒนาเน�อหาท'เปนภาษาไทยและเน�อหาท'เก'ยวกบทองถ'น (local contents) ท'เปนประโยชนตอการศกษา การงานอาชพ สขภาพและสาธารณสข ท �งโดยการสนบสนนงบประมาณและสรางแรงจงใจแกภาคเอกชน

(5) พฒนาหองสมดประจาจงหวด อาเภอ และตาบลใหเปนหองสมดก'งอเลกทรอนกส เพ'อเปนแหลงบรการความรโดยไมคดคาใชจาย หรอ คดในอตราท'ต'า โดยมขอบเขตของการใหบรการตามความเหมาะสม กบสภาพแวดลอม ความพรอม และจานวนผใชงาน

(6) ขยายขอบเขตของศนยสารสนเทศตาบล หรอท'ทาการไปรษณย รวมท �งศนยสารสนเทศชมชนรปแบบตางๆ ท'มอย เปนศนยบรการสารสนเทศสาธารณะ ท'ประชาชนสามารถเขามาใชบรการได โดยรฐสนบสนนงบประมาณคาดาเนนการบางสวน และบางสวนเกบจากผใชบรการ มรปแบบวธการในการดาเนนงานใหเกดความย 'งยน


3.4 พฒนาโครงสรางพUนฐานสารสนเทศสาหรบบรการภาคสงคมท�สาคญตอความปลอดภยสาธารณะและ คณภาพชวตของประชาชน

(1) ใหรฐรวมกบคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กทช.) หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท'จะจดต �งข�นในอนาคต พจารณาแนวทางในการจดสรรทรพยากรการส'อสารโทรคมนาคมและการกระจายเสยง รวมถงโครงขาย ICT เพ'อใหบรการภาคสงคมท'สาคญตอความปลอดภยสาธารณะและคณภาพชวตของประชาชน อาท การสาธารณสขพ�นฐาน การเฝาระวง การเตอนภย การจดการในชวงหลงการเกดภยพบต และการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน เปนตน ท �งน� อาจทาในรปของการกาหนดเง'อนไขในการใหใบอนญาตประกอบกจการ หรอการใหแรงจงใจดวยวธอ'นๆ

(2) เรงรดการผลกดน (ราง) พระราชบญญตโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศ พ.ศ. .... เขาสข �นตอนของกระบวนการนตบญญต เพ'อใหเจตนารมณของ มาตรา 78 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ท'กาหนดให “รฐตองดาเนนการกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถ'นพ'งตนเองและตดสนใจในกจการของทองถ'นไดเอง สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถ'นมสวนรวมในการดาเนนการตามแนวนโยบายพ�นฐานแหงรฐ พฒนาเศรษฐกจของทองถ'นและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดท �งโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศในทองถ'นใหท 'วถงและเทาเทยมกนท 'วประเทศ” มผลเปนรปธรรมโดยเรวท'สด

(3) ใหจดสรรทรพยากรดาน ICT แกสถานพยาบาลและสถานอนามยในชนบทท 'วประเทศอยางเหมาะสม โดยใหมความสมดลระหวาง งบประมาณจดซ�ออปกรณ คาบรการอนเทอรเนต คาซอฟตแวรและระบบงาน คาบารงรกษา และการอบรมบคลากร

(4) สงเสรมและสนบสนนใหมการใชระบบการแพทยทางไกล (TeleHealth) อยางมประสทธภาพและประสทธผล เพ'อใหประชาชนไดรบบรการดานการแพทยและสาธารณสขอยางท 'วถงและมคณภาพ ลดคาใชจายในการเดนทางท'ไมจาเปน

(5) ใหจดสรรทรพยากรดาน ICT ใหกบหนวยงานท'มหนาท'เก'ยวกบการเตอนภยและการบรหารจดการภยพบตอยางเหมาะสม เพ'อจดซ�ออปกรณท'ทนสมยและมประสทธภาพสามารถเฝาระวงภยท'เกดจากธรรมชาต เชน ดนถลม แผนดนไหว น�าทวม เปนตน และสามารถเตอนภยไดทนทวงท สอดคลอง กบแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล อนจะชวยลดความสญเสยตอชวตและทรพยสนของประชาชน


3.5 เพมประสทธภาพในการบรหารจดการโครงขายและทรพยากร�

(1) เรงรดการดาเนนการใหมพระราชบญญตองคกรจดสรรคล'นความถ'และกากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ใหรองรบมาตรา 47 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 เพ'อใหมผลบงคบใชใกลเคยงกบท'กาหนดไวในรฐธรรมนญโดยเรวท'สด

(2) กาหนดนโยบายและหลกการการกากบดแลกจการกระจายเสยงและโทรคมนาคม ท'สอดคลองกบววฒนาการของเทคโนโลยท'หลอมรวม โดยประสานกบคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท'จะจดต �งข�นในอนาคต เพ'อใหเกดเปนธรกจบรการแขงขนเสรท'เปนธรรม โดยขจดการผกขาดท �งในธรกจบรการกระจายเสยงและกจการโทรคมนาคม หรอการผกขาดในธรกจรวมท �งสองอยางน�

(3) เตรยมตวรองรบผลกระทบจากการเปล'ยนผานระบบการแพรภาพกระจายเสยงจากระบบอนาลอกไปสระบบ ดจทล และการหลอมรวมของเทคโนโลย โดยใหมนโยบายและกรอบระยะเวลาท'ชดเจนเก'ยวกบแนวทางการพฒนาระบบการแพรภาพกระจายเสยงของประเทศไทย และใหมการบรณาการนโยบายการจดสรรทรพยากรดานการแพรภาพกระจายเสยงวทยโทรทศน และกจการส'อสารโทรคมนาคมใหมความเปนอนหน'งอนเดยวกนภายใตองคกรกากบดแลตามกฎหมาย ใหมการใชโครงขายอยางมประสทธภาพ และไมมการลงทนซ�าซอนท �งน� ใหผกากบดแลทางเทคนคแยกออกจากผกากบดแลสาระเน�อหาท'ผประกอบการใหบรการแกผบรโภคผานโครงขายโทรคมนาคม และโครงขายกระจายเสยงวทยและโทรทศน

(4) ใหมการศกษาเก'ยวกบแนวทางการเปล'ยนผานระบบการแพรภาพกระจายเสยงจากระบบอนาลอกไปสระบบดจทล (Digital broadcasting) และการนาคล'นความถ'มาจดสรรสาหรบกจการ/บรการท'เหมาะสมเพ'อลดปญหาความเหล'อมล�าในการเขาถงสารสนเทศและความร (Digital divide)

(5) จดทาฐานขอมลความตองการการใชบรการ ICT ของประเทศ และสารวจพ�นท'ใหบรการของโครงขายท'มในปจจบน เพ'อนาขอมลมาประกอบการตดตามการพฒนาโครงขาย ICT ของประเทศ เพ'อกาหนดนโยบายใหเกดผลในทางปฏบต โดยกาหนดพ�นท'หรอกจกรรมท'มความสาคญเรงดวนเปนลาดบและกาหนดเวลาท'เหมาะสม รวมท �งพจารณาขอบขายการลงทนท'พอเหมาะพอควร

(6) ใหมการศกษาเพ'อตดตามความกาวหนาและแนวโนมของเทคโนโลย รวมท �งเพ'อวเคราะหเปรยบเทยบเทคโนโลยทางเลอกตางๆ เปนระยะๆ อยางตอเน'อง เพ'อเปนขอมลประกอบในการตดสนใจเชงนโยบาย อาท การขยายโครงขาย แนวทางในการจดสรรทรพยากร รปแบบของธรกจการคาบรการท'เหมาะสม เปนตน ท �งน� ควรประสานกบองคกรกากบดแลกจการส'อสารโทรคมนาคมโดยใกลชด

(7) ใหมนโยบายคมครองผบรโภคท'ชดเจน โดยกาหนดใหผประกอบการธรกจการส'อสารโทรคมนาคมในประเทศตองใหบรการตามมาตรฐานสากลในราคาท'เปนธรรมเม'อเทยบกบคณภาพ และปองปรามพฤตกรรมการแขงขนอยางไมเปนธรรมในรปแบบตางๆ อนสบเน'องมาจากการใหบรการธรกจส'อสารโทรคมนาคมหลากหลายประเภท หรอการควบรวมกจการตางๆ ในหวงโซอปทาน


3.6 สรางความม �นคงปลอดภยใหกบโครงขายสารสนเทศของประเทศ

(1) ใหมการกาหนดประเภทของระดบความม 'นคงปลอดภยของโครงขายท �งของภาครฐและเอกชน

(2) จดทาแผนแมบทดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต (National Information Security Master Plan) เพ'อกาหนดมาตรการท �งดานฮารดแวร และซอฟตแวร เพ'อปกปองมใหระบบสารสนเทศขององคกรตางๆ ในประเทศถกทาลายโดยวธการตางๆ รวมถงอาชญากรรมและการกอการรายในรปแบบตางๆ

(3) ใหนาแผนแมบทดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต (National Information Security Master Plan) ซ'งไดรบความเหนชอบแลว มาใชกบหนวยงานของรฐ และเอกชน ใหมผลอยางกวางขวางและท 'วถง โดยเร'มจากหนวยงานภาครฐ และหนวยงานท'เก'ยวกบโครงสรางพ�นฐานท'สาคญย'งยวด (Critical infrastructure) เชน การเงน สาธารณปโภค การขนสง ฯลฯ ท �งหมดเปนลาดบแรก

(4) สงเสรมและสนบสนนใหเกดความรความเขาใจถงภยอนตรายซ'งอาจเกดข�นกบระบบสารสนเทศ อนจะสงผลความเสยหายในวงกวางของกจกรรมตางๆ ซ'งใชระบบสารสนเทศของทกภาคสวนในสงคมไทย ท �งน�เพ'อจะไดกาหนดแนวทางในการปองกนอยางเหมาะสมตอไป

ยทธศาสตรท� 4: การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อสนบสนนการสราง ธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการของภาครฐ

“ใหหนวยงานของรฐใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร เพ �อสนบสนนการสรางธรรมาภบาล ในการบรหารและการบรการของภาครฐ สามารถตอบสนองตอการใหบรการท �เนนประชาชนเปนศนยกลางไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โปรงใส เปนธรรม และสงเสรมการมสวนรวม ของทกภาคสวนท �เก �ยวของ”

1. บรการของรฐตองจดทาโดยเนนประชาชนเปนศนยกลาง เอ�อตอการทาธรกจของภาคเอกชน ม e-Government Interoperability Framework (e-GIF) บนพ�นฐานของมาตรฐานเปด (open standards) ท'ทกหนวยงานของรฐใชเปนมาตรฐานรวมกน ทาใหสามารถเช'อมโยงและแลกเปล'ยนขอมลระหวางหนวยงานได และเกดบรการของรฐแบบ Single Window ท'สามารถขยายบรการแบบออนไลนไปยงส'อหลากหลายประเภทสาหรบบรการพ�นฐานของรฐภายในป พ.ศ. 2553

2. ทกหนวยงานของรฐท �งสวนกลางและสวนภมภาคมชองทางสาหรบการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจเก'ยวกบนโยบายสาธารณะผานบรการออนไลน และประชาสมพนธในวงกวาง เพ'อใหประชาชนรบทราบ

3. ยกระดบ e-government performance ในการจดลาดบ e-government rankings ข�น 15 อนดบ

4. โครงการ ICT ของภาครฐท'เร'มดาเนนการระหวางป 2552-2556 มการใชซอฟตแวรโอเพนซอรสคดเปนมลคาอยางนอย 30% ของมลคาซอฟตแวรท �งหมด



4.1 สรางความเขมแขงของหนวยงานกลางท�รบผดชอบ การผลกดนการใช ICT ในการบรหาร และ

บรการของภาครฐ รวมถงการพฒนาบรการ อเลกทรอนกสของรฐแบบบรณาการ โดย (1) ใหหนวยงานดงกลาวรบผดชอบการออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ ICT ของรฐ (Government ICT Architecture) ซ'งรวมถงหนาท'ดงตอไปน�

• กาหนดกรอบนโยบายท' เก'ยวกบขอมลและการส'อสารขอมล ท'สอดคลองกบมาตรฐาน สากล เพ'อใหทกหนวยงานสามารถเช'อมโยงและแลกเปล'ยนขอมลกนไดอยางมเอกภาพและประสทธภาพ รวมถงกาหนดกรอบนโยบายและแผนการดาเนนงานเพ'อใหโครงขายภาครฐสามารถรองรบการใชงานและใหบรการอนเทอรเนตโปรโตคอลรน 6 ภายในป 2555

• กาหนดมาตรฐานท'จาเปน ดงน� มาตรฐานขอมล (Data standard), มาตรฐานการเช'อมโยงขอมล (Interoperability standard), มาตรฐานดานกฎหมาย (Legal standard), มาตรฐานดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security standard), มาตรฐานการเขาถงขอมล (Web accessibility standard) และมาตรฐานดานอ'นๆ ท'จาเปนตอการใช ICT ภาครฐในอนาคต

• บงคบใชมาตรฐานท'กาหนดข�นกบหนวยงานของรฐท �งหมด โดยมกลไกท'เหมาะสม เพ'อใหระบบท �งหมดทางานรวมกนได ภายใตความหลากหลายของระบบท'มใชอยในแตละหนวยงาน

• สรางความรความเขาใจเก'ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรสและมาตรฐานเปด (open standards) แกหนวยงานของรฐ

ท �งน� ใหหนวยงานดงกลาว ดาเนนการเพ'อสนบสนนใหเกดการบรณาการขอมล และการเช'อมโยง/แลกเปล'ยนขอมลระหวางหนวยงาน และใหหนวยงานท'มขอมลท'จาเปนตอการปฏบตงานของหนวยงานอ'นๆ ใหความรวมมอในการเช'อมโยง/แลกเปล'ยนขอมลกบหนวยงานอ'นได ภายใตเครอขายส'อสารขอมลภาครฐ และขยายการเช'อมโยงเครอขายไปสหนวยงานในภมภาค และสวนทองถ'นในลาดบถดไป ตวอยางของขอมลท'จาเปนและควรใหความสาคญในลาดบตนๆ ม อาท ขอมลทรพยากรน�า ขอมลภมสารสนเทศ เปนตน

(2) ใหประกาศใชมาตรฐานเปด (open standard) ในการพฒนาหรอจดทาระบบ ICT ของภาครฐ เพ'อรองรบการทางานรวมกนระหวางระบบ และใหมความยดหยนในการขยายระบบในอนาคต โดยไมตองยดตดกบเทคโนโลยใดเทคโนโลยหน'ง

(3) เรงดาเนนการจดต �งกรมสารวจและจดทาแผนท'พลเรอน ตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ใหแลวเสรจภายในป 2552 เพ'อเปนหนวยงานกลางของประเทศในการบรหารจดการ กากบดแลและรบผดชอบดานโครงสรางพ�นฐานขอมลภมสารสนเทศ (National Spatial Data Infrastructure: NSDI) เพ'อเรงรดการดาเนนงานดานโครงสรางพ�นฐานขอมลภมสารสนเทศใหสามารถใหบรการไดโดยเรว เสรมสรางการพฒนาชดขอมลภมสารสนเทศ (Fundamental Geographic Data Set: FGDS) พฒนาซอฟตแวรสารสนเทศภมศาสตรท'ใชมาตรฐานเปด (Open GIS Software) รวมท �งสรางกลไกใหเกดการใชขอมล ภมสารสนเทศรวมกน โดยใหสามารถเร'มดาเนนงานไดในป 2552



(4) จดใหมการประเมนผลการลงทนในโครงการ/กจกรรมดาน ICT ของภาครฐท'ไดมการดาเนนการไปแลว โดยเนนผลท'เกดแกประชาชนผรบบรการ และ/หรอหนวยงาน/ภาคธรกจท'ตองตดตอกบภาครฐ รวมท �งผลตอหนวยงาน อาท การลดคาใชจาย การลดข �นตอน / เพ'มประสทธภาพ เปนตน เพ'อใชเปนขอมลประกอบในการกาหนดแผนการดาเนนงานในระยะตอไป

4.2 ใหทกกระทรวงดาเนนการเพ�อพฒนาบรการอเล กทรอนกสของรฐแบบบรณาการ

(1) ใหทกหนวยงานปรบปรงระบบขอมล และระบบบรหารจดการ ใหสามารถเช'อมโยงกบ NSDI และ GIN (Government Information Network) ท �งภายในและระหวางหนวยงาน ภายใตกรอบมาตรฐาน TH e-GIF (Government Interoperability Framework)

(2) ใหทกหนวยงานใช ICT เปนชองทางหน'งในการสงเสรมและสนบสนนใหภาคประชาสงคมเขามาม สวนรวมในการบรหารราชการแผนดน โดยเฉพาะการพฒนานโยบายหรอบรการสาธารณะ และการออกกฎหมาย การตดตามตรวจสอบ และใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) กาหนดเปนตวช�วดหน'งในมาตรการการพฒนาระบบราชการ ในสวนท'เก'ยวกบการบรหารราชการแบบมสวนรวม

4.3 สรางความเขมแขงดาน ICT แกหนวยงานของรฐท Uงในสวนกลางและสวนภมภาค

(1) สรางความเขมแขงใหแก CIO ระดบกระทรวง กรม และ CIO ของจงหวด รวมท �งบคลากรท'รบผดชอบงานดาน ICT ขององคกรปกครองสวนทองถ'นในทกระดบ โดยการอบรมความรและทกษะตามความเหมาะสมและสอดคลองกบภารกจและหนาท'ความรบผดชอบ รวมท �งสงเสรมใหมการฝกปฏบตงานจรงผานการทาโครงการรวม เพ'อใหการพฒนางาน ICT ในภาพรวมมเอกภาพและสอดคลองกบนโยบายและแผนแมบท ICT

(2) ใหองคกรปกครองสวนทองถ'น จดใหมบคลากรท'รบผดชอบงานดาน ICT เพ'อประสานงานกบหนวยงานกลางในการเรยนรมาตรฐานตางๆ รวมท �งการบรหารทรพยากร และผลกดนการดาเนนงานดาน ICT ท'สอดคลองกบแนวปฏบตของสวนกลาง และสรางกลไกใหมการทางานรวมกบ CIO จงหวด เพ'อใหเกดการบงคบใชมาตรฐานตางๆ ในการพฒนา ICT ต �งแตระดบจงหวดลงไปถงองคกรปกครองสวนทองถ'นในระดบรองลงไปอยางท 'วถง ท �งน� ในการดาเนนงาน ใหเร'มจากระดบจงหวดกอน ในชวง 3 ปแรก แลวคอยขยายลงสระดบเทศบาล / องคการบรหารสวนตาบล ในปตอๆ ไป โดยข�นอยกบความพรอม


ยทธศาสตรท� 5: ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT เพ�อสรางมลคาทางเศรษฐกจและรายไดเขาประเทศ

“พฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ICT ไทย โดยสรางสภาพแวดลอมท �เอ-ออานวยตอการสรางงานวจย พฒนา และนวตกรรมภายในประเทศจากหนวยงานภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน สงเสรมการถายทอดเทคโนโลยท �เกดจากงานวจยสผประกอบการ และสรางสภาพแวดลอมท �เอ-อตอการประกอบธรกจ (โดยใหความสาคญเปนพเศษกบอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต)”

1. มลคาของอตสาหกรรมซอฟตแวรภายในประเทศเตบโตเปนไมต'ากวา 100,000 ลานบาท

2. สดสวนของซอฟตแวรท'ผลตในประเทศไมนอยกวารอยละ 50 ของมลคาตลาดซอฟตแวรในประเทศโดยรวม

3. ผประกอบการ ICT ไทยไดทาโครงการขนาดใหญของภาครฐเพ'มข�น อยางนอยรอยละ 20

4. มลคาของตลาดดจทลคอนเทนต ในประเทศเตบโตเปนไมนอยกวา 165,000 ลานบาท โดยมสดสวนท'ผลตในประเทศไมนอยกวารอยละ 50

5. มลคาการสงออกซอฟตแวรของไทยเพ'มข�นจากป 2551 อยางนอยรอยละ 30

6. มโครงการท'ดาเนนการโดยผประกอบการไทยไดรบรางวลระดบนานาชาต ไมต'ากวา 50 โครงการตอป

7. มเมองท'เปนศนยกลางการพฒนา ICT ในระดบโลกในประเทศไทย

8. เพ'มคาใชจายในการวจยและพฒนาดาน ICT ของภาครฐและเอกชนอยางนอยรอยละ 15 ในชวงป 2551-2556

9. จานวนบรษทท'ใหบรการซอฟตแวรโอเพนซอรสเพ'มข�น โดยมสดสวนอยางนอย 10% ของผประกอบการซอฟตแวรท �งหมด

5.1 สนบสนนดานเงนทน /เงนชวยเหลอในรปแบบตางๆ เพ�อสงเสรมใหเกดผประกอบการรายใหม

(1) จดใหมกลไกท'ภาครฐสามารถเขารวมลงทนกบผประกอบการ และพนธมตรท'จะทาใหอตสาหกรรม ICT โดยเฉพาะอยางย'งในกลมซอฟตแวร และดจทลคอนเทนตมความเขมแขง และสามารถขยายกจการได




(2) จดใหมกลไกท'สามารถลดภาระในการจดหาเงนลงทนสาหรบผประกอบการในอตสาหกรรมซอฟตแวร และอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต สาหรบการวจยและพฒนา การจดซ�อหาอปกรณ ตวอยางเชน การจดใหมเงนกดอกเบ�ยต'า การจดใหม R&D matching fund เพ'อขยายผลงานวจยและพฒนาของคนไทย เพ'อใหไดโครงการ และตนแบบภาคอตสาหกรรมท'หนวยงานรฐตองการ การสนบสนนการชาระคาธรรมเนยมการใชสทธ � (Royalty Fees) แกบรษทผเปนเจาของ platform หรอซอฟตแวรท'ใชเปนเคร'องมอในการผลต สรางสรรคผลงาน

(3) รฐสนบสนนการลงทนในการจดหาเคร'องมอ (ท �งฮารดแวร และซอฟตแวร) ทรพยสนทางปญญา และสถานท'กลาง ท'มการจดบรการใหคาปรกษาทางธรกจ เพ'อใหผประกอบการสามารถมาเชาใชบรการ เพ'อการพฒนาและสรางสรรคงานเพ'อเปนการลดความเส'ยงและเพ'มขดความสามารถในการแขงขน

5.2 สงเสรมการวจยและพฒนาเพ�อยกระดบมาตรฐานสนคาและบรการ ICT ไทยสระดบสากล

(1) สนบสนนงานวจยพฒนาและนวตกรรมในอตสาหกรรม ICT เพ'อสรางสรรคและ/หรอตอยอดการพฒนาขดความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการไทย ใหสามารถผลตเทคโนโลยตนน�าเพ'มมากข�น โดยเฉพาะในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส (ระบบสมองกลฝงตว การออกแบบข �นสง ) อตสาหกรรมอปกรณโทรคมนาคม อตสาหกรรมดจทลคอนเทนต อตสาหกรรมซอฟตแวร

(2) สงเสรมใหกระบวนการคมครองทรพยสนทางปญญามประสทธภาพ และสามารถบงคบใชไดจรง เพ'อสรางแรงจงใจใหผประกอบการพฒนาและสรางนวตกรรมอยาง

(3) สรางกลไกท'อานวยความสะดวกใหกบผคดคนส'งประดษฐ หรอนวตกรรมใหม ในการจดสทธบตรท �งในและตางประเทศ

(4) สรางความแขงแกรงใหกบสถาบนและกลไกในการตรวจสอบ/รบรองคณภาพสนคาและบรการ ICT ท'ผลตในประเทศไทยเพ'อใหสามารถพฒนา/ผลตสนคาและบรการท'มคณภาพตามมาตรฐานสากล ท �งน� อาจพจารณาจดต �งหนวยงานท'ดแลดานมาตรฐานท'เก'ยวกบ ICT โดยตรง หรอมคณะกรรมการระดบชาตท'ดแลมาตรฐานดาน ICT ซ'งทางานอยางใกลชดกบหนวยงานกลางท'ดแลระบบมาตรฐานของไทย

(5) สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยท'เปนพ�นฐานสาคญของโครงขายและบรการในอนาคต อาท เทคโนโลยการส'อสารยคหนา, การส'อสารความเรวสงระบบไรสาย, และเทคโนโลยโทรคมนาคมทางเลอกตางๆ รวมท �งจดใหมกลไกการถายทอดเทคโนโลยท'เหมาะสม เพ'อเปนแรงจงใจแกผประกอบการ โดยเนนการสงเสรมการมสวนรวมของภาคเอกชนในการวจยและพฒนา

5.3 สรางโอกาสทางการตลาดและโอกาสในการแขงขนสาหรบผประกอบการไท ย ท Uงตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ

(1) สนบสนนการจดต �งสภา ICT เพ'อใหเกดการรวมตวของผประกอบการเพ'อผลกดนวาระหรอนโยบายสาคญท'จะชวยสรางความเขมแขงแกผประกอบการตอรฐบาล อนจะชวยเสรมสรางความแขงแกรงของผประกอบการไทย ใหมศกยภาพสามารถแขงขนกบตางประเทศได


(2) ใหสภา ICT จดทาขอเสนอแนะและมาตรการเชงรกในการกระตนการขยายตลาด ICT ของประเทศไทย รวมถงการสรางโอกาสทางการตลาดท �งตลาดภายในและตางประเทศ ใหกบผประกอบการไทย เพ'อเสนอตอรฐบาล

(3) สนบสนนการสรางโอกาสทางการตลาดแกผประกอบการ ICT ไทย ในการแขงขนกบผประกอบการ จากตางประเทศ สาหรบตลาดภายในประเทศ สนบสนนโดยใชตลาดภาครฐเปนตวนา และไมใหกาหนดเง'อนไขในระเบยบการจดซ�อจดจางหรอกาหนดคณลกษณะของผลตภณฑและบรการในขอกาหนดการจางงาน (TOR: Term of Reference) ของโครงการดาน ICT ของภาครฐท'เปนการกดกนผประกอบการในประเทศ สาหรบตลาดตางประเทศ ใหสนบสนนการรกตลาดตางประเทศของภาคเอกชนในรปแบบตางๆ รวมถงการนาเสนอผลงานของผประกอบการไทยในเวทตางประเทศ เชนการจดหรอเขารวม Road Show/ Events ระดบนานาชาต การเขารวมประกวดผลงานหรอโครงการในเวทนานาชาต เปนตน

(4) สงเสรมการพฒนาซอฟตแวรหรอระบบสารสนเทศเพ'อเสรมสรางความเขมแขงและความไดเปรยบในการแขงขนของภาคการผลตและบรการท'ไทยมศกยภาพ เชน การทองเท'ยว การเกษตร และบรการสขภาพ และจดใหมกลไกในการทางานรวมกนระหวางผประกอบการซอฟตแวร และผประกอบการในสาขาดงกลาว

(5) ใหมหนวยศกษาและคาดการณตลาดและอตสาหกรรม ICT (ICT industry intelligence) โดยสนบสนนใหมการพฒนาฐานขอมลเก'ยวกบตลาดและอตสาหกรรม ICT ของประเทศไทยและตางประเทศ เพ'อใชในการวางแผนสงเสรมการตลาดท �งภายในและตางประเทศ

(6) สนบสนนการสราง brand ของสนคาและบรการ ICT ของประเทศไทย ใหเปนท'รจกและยอมรบท �งตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศ พรอมท �งสงเสรมกจกรรมรณรงคการซ�อและการใชสนคาและบรการ ICT ของไทย (Buy Thai First)

(7) กาหนดใหมหนวยงานรบผดชอบการพฒนาอตสาหกรรมดจทลคอนเทนตและแผนยทธศาสตรดจทลคอนเทนตระดบชาต เพ'อพฒนากลไกท'จาเปนในการสรางโอกาสทางการตลาดและการเสรมสรางศกยภาพใหกบผประกอบการดจทลคอนเทนตของประเทศไทย

5.4 สงเสรมการลงทนท Uงภายในประเทศและจากตางประเทศ

(1) สงเสรมใหเกดการพฒนาและแพรกระจายโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศในประเทศอยางท 'วถง เพ'อดงดดการลงทนในอตสาหกรรม ICT ในภมภาคตางๆ หรอในจงหวดศนยกลางความเจรญในภมภาค และจดใหมเมองศนยกลางดาน ICT เพ'อขยายการเตบโตของอตสาหกรรมและรองรบความตองการการใชงาน ICT ในภมภาค รวมถงการสรางเครอขายของหนวยงานท'เก'ยวของกบการพฒนาอตสาหกรรม ICT เชน SIPA, Software Park ไปยงภมภาคมากย'งข�น เพ'อบมเพาะและเสรมสรางความเขมแขงใหกบกลมผประกอบการ ICT ในพ�นท'

(2) สรางกลไกและมาตรการจงใจท'เอ�อตอการลงทนในอตสาหกรรม ICT จากตางประเทศ โดยเฉพาะอยางย'งอตสาหกรรมท'เก'ยวของกบเทคโนโลยระดบสง และสรางกลไกท'เอ�อใหเกดการถายทอดความรและเทคโนโลยจากบรษทขามชาตมายงผประกอบการและบคลากรไทย อาท กาหนดเง'อนไขใหต �งหนวยวจยและพฒนาท'วาจางนกวจยไทยเปนสวนใหญ หรอใหมความรวมมอกบสถาบนการศกษาหรอสถาบนวจยของไทย เปนตน


(3) ทบทวนเง'อนไข และ/หรอข �นตอนท'เก'ยวกบการใหสทธประโยชนตางๆ ของ BOI เพ'อใหผประกอบการ ICT (โดยเฉพาะอยางย'งอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต) ในทกระดบสามารถไดรบประโยชนจากสทธประโยชนดงกลาวไดอยางเตมท'

5.5 สงเสรมใหเกดธรกจและบรการท�เก�ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรสในประเทศไทย

(1) ดาเนนการสงเสรมและสรางความเขาใจใหกบนกพฒนาและผใชซอฟตแวรโอเพนซอรส และส'ออเลกทรอนกส เก'ยวกบสญญาอนญาตใชสทธ � (License agreement) เพ'อใหเกดความเขาใจและเลอกใชงานไดอยางเหมาะสม

(2) สรางโอกาสในการประยกตใชซอฟตแวรโอเพนซอรสในภาคการศกษา และภาครฐ และไมใหกาหนดเง'อนไขในระเบยบการจดซ�อจดจางหรอกาหนดคณลกษณะของผลตภณฑและบรการในขอกาหนดการวาจาง (TOR) ของโครงการดาน ICT ของภาครฐท'เปนการกดกนระบบท'พฒนาดวยซอฟตแวรโอเพนซอรส

(3) ใหหนวยงานท'สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวรของประเทศ สงเสรมใหเกดผประกอบการท'มความเช'ยวชาญดานซอฟตแวรโอเพนซอรสมากข�น โดยใชมาตรการสนบสนนดานเงนทน/เงนชวยเหลอในรปแบบตางๆ ตามขอ 5.1

ยทธศาสตรท� 6: การใช ICT เพ�อสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขน� อยางย �งยน

“สงเสรมภาคการผลตของประเทศใหเขาถงและสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร เพ �อกาวไปสการผลตและการคาสนคาและบรการ ท �ใชฐานความรและนวตกรรมและเปนมตรกบส �งแวดลอม เพ �อพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยการสรางคณคาของสนคาและบรการ (Value Creation) และมลคาเพ �มในประเทศ เพ �อพรอมรองรบการแขงขนในโลกการคาเสรในอนาคต”

1. สดสวนสถานประกอบการท'ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารในการดาเนนธรกจเพ'มข�น โดยมสถานประกอบการท'เช'อมตออนเทอรเนตเปนรอยละ 50 ของสถานประกอบการ

2. สดสวนของสถานประกอบการขนาดเลก (ลกจาง 1-15 คน) ท'เช'อมตออนเทอรเนต เพ'มข�นเปนรอยละ 25

3. สดสวนของสถานประกอบการท'มการขายสนคาและบรการผานทางอนเทอรเนตเพ'มข�นเปนรอยละ 5

4. มลคาพาณชยอเลกทรอนกสท'เปน B2B และ B2C ของประเทศ เตบโตไมนอยกวารอยละ 50 ตอป



5. ลดคาดาเนนการดานลอจสตกสของประเทศลงใหเหลอรอยละ 16 ตอ GDP ในป พ.ศ. 2554 (ตามท'ระบในยทธศาสตรการพฒนาระบบลอจสตกสของประเทศไทย พ.ศ. 2550-2554)

6. อตราการจางแรงงานท'ปฏบตงานดาน ICT ในภาคธรกจโดยรวมเพ'มข�นเปน 200,000 คน

7. มเครอขายสหกรณท'เก'ยวกบการเกษตรท'มการใช ICT ในกจการในระดบกาวหนาไมนอยกวา 10 เครอขาย

8. มระบบสารสนเทศสขภาพแหงชาตท'มการบรณาการระหวางหนวยงานและใชงานไดจรง

9. ระดบความพรอมของการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสารในภาคธรกจเพ'มข�นอยางนอย 10 อนดบ ใน e-Readiness Rankings

6.1 สรางความตระหนกและพฒนาขดความสามารถดาน ICT ของผประกอบการเพ�อใหสามารถนา ICT ไปใชประโยชนในการประกอบธรกจ โดยการสรางแรงจงใจท�เหมาะสมหรอใชกลไกความรวมมอระหวาง ภาครฐและภาคเอกชน โดยมการทาโครงการนารองในภาคการผลตท�มความพรอมสงและนาไปขยายผล สทกภาคสวน

6.2 พฒนาและบรหารจดการระบบลอจสตกสใหมประสทธภาพและประสทธผล

(1) สงเสรมใหผประกอบการมการประยกตใช ICT เพ'อการบรหารจดการโลจสตกสและการขนสงสนคาท'ทนสมย ตรงตอเวลา และมประสทธภาพย'งข�น เพ'อเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของกลมอตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศ อาท อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมอเลกทรอนกส และอตสาหกรรมอาหาร โดยใชเทคโนโลยสมยใหมท'อางองมาตรฐานเปด (open standards) เพ'อใหเกดการเช'อมโยงขอมลและระบบงานท'มประสทธภาพ มแผนท'ใชปฏบตงานไดจรง และมกลไกรองรบและแกไขปญหาท'อาจเกดข�น

(2) นาบทเรยนจากการประเมนผลการดาเนนงานของโครงการบรการอเลกทรอนกสภาครฐแบบหนาตางเดยว (single window) ท'มอยเดม มาพจารณาการปรบปรงระบบลอจสตกสของประเทศใหครอบคลมและมประสทธภาพสงข�น

6.3 เสรมสรางความเช�อม �นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส

(1) เรงรดการออกกฎหมายท'ยงอยในระหวางกระบวนการพจารณาใหมการประกาศใชโดยเรว อาท กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล กฎหมายลาดบรองของพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส รวมท �งจดทาหรอปรบปรงกฎหมายอ'นท'จาเปน เพ'อสรางความเช'อม 'นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส และสรางกลไกใหการบงคบใชฎหมายท'มในปจจบนและท'จะมในอนาคตมประสทธภาพและประสทธผล



(2) สรางความรความเขาใจแกประชาชน และผประกอบการเพ'อใหเกดความเช'อม 'นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส โดยมการเผยแพร และประชาสมพนธใหประชาชนเขาใจถงเน�อหาสาระของกฎหมายและการบงคบใชอยางตอเน'อง

(3) เรงรดสรางความเขมแขงของกระบวนการคมครองผบรโภค และมกระบวนการท'อานวยความสะดวก ในการตดสนขอพพาทในการซ�อ-ขายแบบออนไลน

6.4 สงเสรมการนา ICT มาใชในภาคการผลตและบรการท�เปนยทธศาสตรของประเทศ และไทยมความ

ไดเปรยบ โดยเฉพาะการเกษตร การบรการดานสขภาพ และการทองเท�ยว

การเกษตร

(1) นา ICT มาพฒนาดานการเกษตร โดยการพฒนาและเช'อมโยงขอมลท'สาคญตอการทาการเกษตร โดยเฉพาะขอมลท'เก'ยวกบการจดการทรพยากรน�าในระดบชมชน ขอมลราคาพชผล ขอมลการ ใชพ�นท'เกษตรกรรม และสรางความเขมแขงของกลมสหกรณการเกษตร และเกษตรกรรายยอย ใหสามารถใชประโยชนจากขอมลและความรเพ'อเพ'มผลผลต และผลตภาพ รวมท �งเพ'อการคาผลผลตทางการเกษตรอยางครบวงจร (รวมระบบการบรหารจดการลอจสตกส ต �งแตกระบวนการผลต การแปรรป ไปจนถงการคาสง คาปลกในประเทศ และการสงออก) โดยเบ�องตนใหมการศกษาความตองการใชขอมลของกลมเกษตรกร และศกษาหวงโซอปทานในรายละเอยด เพ'อใหเกดความเขาใจพฤตกรรมและความตองการขอมลท'นาไปใชประโยชนไดจรงในทางปฏบต

(2) พฒนาความรและทกษะท'เก'ยวของกบการใชประโยชนจาก ICT และสารสนเทศ (รวมถงขอมลทรพยากรน�าในชมชน) ใหแกเกษตรกร โดยสรางเครอขายการเรยนรดาน ICT ใหกบเกษตรกร ผานหนวยงานท'มอยแลวในทองถ'น เชน ศนยบรการชมชน โรงเรยน วด ไปรษณย สหกรณ และ องคกรทองถ'นอ'นๆ และ สราง “ผสอน” ในทองถ'นเพ'อใหคาปรกษาเก'ยวกบการใช ICT แกเกษตรกร

(3) จดใหมโครงสรางพ�นฐาน และการพฒนาขอมล (ภาษาไทย) โดยหนวยงานท'เก'ยวของ และใหภาคเอกชนชวยดแลเร'องการจดรปแบบและวธการเผยแพรขอมลโดยมรปแบบทางธรกจท'เหมาะสมเพ'อใหเกดความย 'งยนในระยะยาว และมโครงการนารองในชมชนตวอยาง

(4) สงเสรมและสนบสนนการจดทาโครงการนารองระบบเกษตรความแมนยาสง (precision agriculture) เพ'อพฒนาการผลตใหสามารถควบคมการผลตใหบรรลตามเปาหมายท'กาหนด เปนการเพ'มผลผลตและผลตภาพของการทาการเกษตร กบชมชนเกษตรกรท'มความพรอม

การทองเท�ยว

(1) สงเสรมการมการใช และการพฒนาขดความสามารถดาน ICT (เชน อนเทอรเนต, e-commerce, ระบบการชาระเงน ระบบการสารองการใชบรการ ระบบการตลาดออนไลน ฯลฯ) ของผประกอบการในธรกจทองเท'ยวและธรกจเก'ยวเน'อง อาท การขนสง เพ'อใหมการนาเทคโนโลยมาประยกตในการใหบรการแกนกทองเท'ยว อยางเปนระบบ ในทกๆ กจกรรมของหวงโซมลคาของธรกจทองเท'ยว

(2) สงเสรมการจดทาขอมลออนไลนเพ'อแนะนาสถานท'ทองเท'ยวในประเทศ และสถานบรการท'เปนท'นยม โดยเฉพาะสถานท'ทองเท'ยวเชงอนรกษ หรอสถานท'ในชมชน/ทองถ'น ท'มเอกลกษณทางวฒนธรรมของ


ไทย และเน�อหาทางภมปญญา ในหลายรปแบบ อาท video clip, web-based information เปนตน เพ'อสนบสนน web portal ดานทองเท'ยวท'มอย และเร'มพฒนาใหระบบสามารถใหบรการขอมลการจองบรการตางๆโดยตรงมายงประเทศไทยได

(3) จดใหมการตดตามประเมนผลแผนหรอโครงการตางๆ ท'ภาครฐไดดาเนนการไปแลว อาท แผนแมบทการตลาดออนไลนสาหรบอตสาหกรรมทองเท'ยว การจดทาเวบไซตตางๆ อยางตอเน'อง โดยใหความสาคญกบผลท'เกดข�นตอผประกอบการ และผใชบรการ เพ'อนามาพจารณาปรบปรงในปตอๆ ไป

การบรการดานสขภาพ

(1) พฒนาระบบสารสนเทศสขภาพแหงชาต (National Health Information System) ใหใชงานไดจรง โดยการบรณาการโครงการจดเกบขอมลทางการแพทยและสาธารณสข ตางๆ ของรฐท'มอย พรอมท �งขยายผลเช'อมตอกบสถานพยาบาลของเอกชน ท �งโรงพยาบาล และคลนคท'มความพรอม โดยเนนในดานการกาหนดมาตรฐานขอมล การบรณาการขอมลและการพฒนากลไกการคมครองขอมลสวนบคคล รวมท �งการสนบสนนการใชมาตรฐานท'จดทาข�น

(2) พฒนาระบบตดตาม เฝาระวง และแจงเตอนเก'ยวกบโรคอบตใหมและอบตซ�า ใหมมาตรฐาน สอดคลอง กบแนวปฏบตของสากล และเช'อมโยงกบเครอขายขอมลของตางประเทศ โดยใชเทคโนโลยท'เหมาะสม

(3) ประชาสมพนธและเผยแพรความกาวหนาของระบบบรการสขภาพของไทยแกชาวตางประเทศ ในชองทางตางๆ ท'หลากหลาย รวมถงเครอขายดานการทองเท'ยว เพ'อดงดดนกทองเท'ยว และสรางความเช'อม 'นในการใชบรการระบบสขภาพของไทย

6.5 ยกระดบศกยภาพในการแขงขนของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และวสาหกจชมชน (OTOP)

(1) จดใหมการประเมนผลโครงการ/กจกรรมท'ไดดาเนนการมาแลว โดยเนนผลท'เกดข�นแกผประกอบการและผบรโภค เพ'อนามาเปนพ�นฐานในการกาหนด/ปรบปรง/พฒนาแผนงาน/โครงการในระยะตอไป

(2) สนบสนนให SMEs เขาถงและนา ICT ไปใชในการทาธรกจ โดยสรางแรงจงใจในการลงทนดาน ICT เชน มาตรการทางภาษ ท'ใหผประกอบการสามารถหกคาใชจายดาน ICT ไดสงกวาคาใชจายจรง รวมท �งสนบสนนใหมการใชซอฟตแวรไทยมากข�น เชน สงเสรมใหเกด software cluster ของแตละธรกจ/อตสาหกรรม หรอสงเสรมใหผประกอบการมความม 'นใจในการใชซอฟตแวรไทยมากข�นโดยการออกใบรบรองคณภาพใหกบบรษทพฒนาซอฟตแวรไทยท'ไดมาตรฐาน

(3) ขยายผลการพฒนาขดความสามารถดาน ICT แกผประกอบการ SMEs และวสาหกจชมชน (โดยการสรางแรงจงใจท'เหมาะสมหรอใชกลไกความรวมมอกบภาคเอกชน) ท �งโดยวธการฝกอบรมในรปแบบปกต (conventional training) และการใชส'ออเลกทรอนกสในรปแบบ e-learning

(4) สงเสรมการทา e-commerce ของสนคาชมชน (OTOP) เพ'อสนบสนนการนาภมปญญาไทยและวฒนธรรมทองถ'นมาใชในการสรางสรรคคณคาของสนคาและบรการท'มโอกาสทางการตลาดสง โดยการตอยอดขยายผลในเชงพาณชย ดวยการใชประโยชนจากโครงสรางพ�นฐานท'มในชมชน อาท ศนยบรการสารสนเทศชมชน อบต. ฯลฯ


(5) นา ICT มาสรางกลไกในการแลกเปล'ยนแนวปฏบตท'ด (share best practice) หรอถายทอดเร'องราวและประสบการณของผท'ทาสาเรจ (success stories) อาท การใหรางวล การเผยแพรผลงาน การสนบสนนการขยายผล ฯลฯ ผานเครอขายเวบไซตชมชน (social web)

(6) ใหหนวยงานของรฐใชประโยชนจาก ICT ท'แพรกระจายคอนขางท 'วถงในชมชน (โทรศพทเคล'อนท' วทย โทรทศน) เพ'อเผยแพรความรท'เก'ยวของกบอาชพ และขาวสารทางเศรษฐกจ ท'จะเปนประโยชนตอการพฒนาสนคาและบรการ เพ'อยกระดบขดความสามารถของวสาหกจชมชน

6.6 นา ICT มาใชในมาตรการประหยดพลงงานและรกษาสงแวดลอม � เพ�อลดคาใชจาย และเพมขด �ความสามารถในการแขงขนท Uงในระดบองคกรและประเทศอยางย �งยน

(1) สงเสรมงานวจยท'เก'ยวกบการนา ICT มาใชในการประหยดพลงงานและ/หรอรกษาส'งแวดลอมเพ'อใหเกดอปกรณ/เคร'องมอ/ระบบ ท'นาไปสการลดการใชพลงงานและ/หรอรกษาส'งแวดลอมในระยะยาวท �งในระดบองคกรและประเทศ

(2) สงเสรมและนารองโครงการท'สามารถลดการใชพลงงานน�ามนอยางเปนรปธรรม เชน โครงการสนบสนการทางานท'บาน (work at home), โครงการสงเสรมการประชมทางไกลผานระบบอนเทอรเนตความเรวสง, โครงการสนบสนนการจดการระบบจราจรโดยใชระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System: ITS) เปนตน

บทท� 5

การดาเนนงานตามยทธศาสตร ของแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

การดาเนนงานเพ อใหแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร (ฉบบท 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 สมฤทธผลตามกรอบระยะเวลา 0 5 ปของแผน ตองมการแจงแจงรายละเอยดในแตละมาตรการของยทธศาสตรท 4ง 6 ดาน วาควรมโครงการเรงดวนท เปนภารกจสาคญในการขบเคล อนใหเกดผลอยางตอเน อง ซ งเปนปจจยชกนาใหเกดการดาเนนงานอ นๆ ท จะเปนประโยชนตอการนาแผนแมบทในทางปฏบต นอกจากน4การกาหนดหนวยงานผรบผดชอบหลก และหนวยงานท เก ยวของกเปนอกปจจยท จะทาใหแผนแมบทประสบความสาเรจตามเปาหมายท วางไวได โดยมคาอธบายของแตละหวขอหลกในตารางการดาเนนงาน สรปไดดงน4 มาตรการ

มาตรการท ปรากฏในบทน4เปนแนวทางการดาเนนงานของยทธศาสตรตางๆ เพ อใหบงเกดผลสมฤทธ 0ในทางปฏบต หนวยงานท�เก�ยวของ

หนวยงานท เก ยวของ หมายถง หนวยงานท ควรมบทบาทในการรวมรบผดชอบการขบเคล อนและการดาเนนงาน และกจกรรมตางๆ ของแผนแมบทใหบรรลตามเปาหมายท วางไว โดยแบงเปน 1) หนวยงานหลก หรอหนวยงานท มบทบาทหลกในการดาเนนการตามมาตรการน 4นๆ รวมกบ 2) หนวยงานรองอ นๆ ท เก ยวของกบมาตรการตาง ท มสวนรวมในการขบเคล อนใหการดาเนนกจกรรมบรรลผลตามเปาหมายท กาหนดไวในแผนแมบท

ระยะเวลาดาเนนการและแกนเวลา

ระยะเวลาในการดาเนนการของแผนแมบทฯ ฉบบน4แบงเปน 5 ชวง หรอ 5 ป นบแตป พ.ศ. 2552 จนถงป พ.ศ. 2556 สวนในป พ.ศ. 2557 ซ งเปนปท 6 น 4นไดแสดงไวใหเหนระยะเวลาของแผนงานและกจกรรมท ตองดาเนนงานตอเน องจากแผนแมบทฯ ฉบบน4 ไปสแผนแมบทฯ ฉบบตอไป

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารฉบบท � 2 – Draft Final Report 5-2

ท 4งน4สญลกษณท ใชเพ อแสดงระยะเวลาในตารางมความหมายดงน4

แสดงระยะเวลาสาหรบมาตรการ ท มการดาเนนงานอยางตอเน องจากแผนแมบทฯ ฉบบน4 ตอแผนแมบทฉบบตอไป

แสดงระยะเวลาสาหรบมาตรการ ท มจดเร มตนของการดาเนนการและมระยะเวลาส4นสดแผนงานกจกรรม

โครงการเรงดวน

โครงการเรงดวนท ปรากฏอยในบางมาตรการในตารางของยทธศาสตรตางๆ น 4น ถอเปนภารกจท จาเปนและเรงดวนท จะตองดาเนนการ เพ อใชเปนพลงขบเคล อนใหเกดผลตอเน อง ทาใหเกดการดาเนนงานอ นๆ ท เปนประโยชนตอการใชแผนแมบทฉบบน4ในทางปฏบตตอไป


5-3

มาตรการ โครงการเรงดวน หนวยงานท�เก�ยวของ และกรอบระยะเวลาในการดาเนนการ


“เรงพฒนากาลงคนท �มคณภาพและปรมาณเพยงพอท �จะรองรบการพฒนาประเทศสสงคมฐานความรและนวตกรรม ท Aงบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร (ICT

Professionals) และบคลากรในสาขาอาชพตางๆ รวมถงเยาวชน ผดอยโอกาส ผพการ และประชาชนทกระดบ ใหมความรความสามารถในการสรางสรรค ผลต และใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มคณธรรม จรยธรรม มวจารณญาณ และรเทาทน (Information Literacy)”

ระยะเวลาดาเนนการ (ป พ.ศ.) มาตรการ หนวยงานท�เก�ยวของ

2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

I. การพฒนาบคลากร ICT

1.1 ปรบปรงรปแบบ/วธการในการจดการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาระดบอาชวะศกษาและอดมศกษา

(1) สงเสรมใหมการเรยนการสอนดาน ICT ระดบปรญญาตรและโท ท'เนนการปฏบตงานจรงกบภาคอตสาหกรรมในรปแบบตางๆ (เชน สหกจศกษา, practice school, finishing school) เพ'อใหผท 'จะจบการศกษามคณสมบตตรงกบความตองการของตลาด โดยมมาตรการสนบสนน อาท งบประมาณ การใหแรงจงใจดานภาษ สาหรบผประกอบการท'รวมสนบสนน

• กระทรวงศกษาธการ

• สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา

• กระทรวงการคลง • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท'เก'ยวของ

• โครงการนารองการจดการเรยนการสอนแบบสหกจศกษา และ Finishing School เพ'อพฒนาบคลากรท'มความรและทกษะดาน ICT ท'สอดคลองกบความตองการของอตสาหกรรม

• โครงการสงเสรมการผลตบคลากรระดบปรญญาโทสายวศวกรรมซอฟตแวร และวทยาการซอฟตแวร


5-4


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สงเสรมการเรยนการสอนซอฟตแวรโอเพนซอรส (open source software) ในหลกสตรของสถาบนการศกษา และสงเสรมการนาซอฟตแวรโอเพนซอรสมาเปนเคร'องมอในการเรยน การสอน และการวจยตอยอดในสถาบนการศกษา เพ'อพฒนาทกษะในการพฒนาซอฟตแวร ทกษะในการวจยและพฒนาซอฟตแวรโอเพนซอรส สงเสรมใหเกดนกพฒนารนใหม และการพฒนาตอยอด จากความรวมมอของนกพฒนาท 'วโลกท'มารวมกนทางาน

• กระทรวง ICT

• กระทรวงศกษาธการ • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • สถาบนการศกษา

ระดบอดมศกษา • สมาคมสมาพนธโอเพนซอรส

1.2 เพมปรมาณและคณภาพของ� บคลากรท�มทกษะสง (high skilled professionals)

(1) จดต Uงมหาวทยาลยหรอสถาบนเฉพาะทางดาน ICT เพ'อเปนแหลงพฒนาบคลากร ICT ท'มทกษะ ในสาขาท'มความสาคญสงและ/หรอมแนวโนมความตองการในอนาคตสง เชน บคลากรดานวศวกรรมซอฟตแวร (software engineer) บคลากรดานความม 'นคงปลอดภยของระบบและเครอขายสารสนเทศ (Information/Network security) บคลากรดานวศวกรโทรคมนาคมและเครอขาย บคลากรท'มความสามารถในการผลตเคร'องมอหรออปกรณ ICT ในระดบตนนUาท UงนU อาจพฒนายกระดบจากสถาบนหรอหนวยงาน ท'มอยใหมความเฉพาะดาน และมความเขมแขงมากย'งขUน

• กระทรวงศกษาธการ กระทรวง ICT

• กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

• คณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาตหรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต


• โครงการจดต Uงสถาบนเฉพาะทางดาน ICT เพ'อผลตบคลากรท'มทกษะสง

• โครงการเรงรดการผลตบคลากรดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security) ท'มคณภาพตามมาตรฐานสากล


5-5


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สนบสนนและสงเสรมใหบคลากรท'จบการศกษาในสาขาอ'นๆ ท'มความสนใจไดเขาศกษาในมหาวทยาลยหรอสถาบนเฉพาะทางตามขอ (1) ขางตน หรอสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาอ'นๆ เพ'อปรบเปล'ยนสายวชาชพเปนบคลากรดาน ICT โดยอาจใชกลไกสรางแรงจงใจแกผเรยนหรอผวาจางตามความเหมาะสม


• กระทรวงแรงงาน • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา

1.3 สนบสนนการพฒนาอาจารยดาน ICT ในสถาบนการศกษาระดบอาชวะศกษาและอดมศกษา

(1) เพ'มศกยภาพอาจารย ดวยการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาองคความรเก'ยวกบเทคโนโลยใหมๆ อยางตอเน'อง (Train the Trainer) เพ'อใหสอดคลองกบความเปล'ยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลยสารสนเทศและการส'อสาร


• กระทรวง ICT • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(2) สงเสรมและสนบสนนใหอาจารยทางานอยางใกลชดผประกอบการ เพ'อใหเขาใจความตองการของภาคอตสาหกรรมมากขUน เชน การดงาน การฝกงานในสถานประกอบการ การทาโครงการวจยรวม ท UงนUใหรฐสนบสนน หรอสรางแรงจงใจใหเกดกจกรรมดงกลาวตามความเหมาะสม


• กระทรวง ICT • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม



5-6


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) สงเสรมและสนบสนนใหอาจารยทาการวจยและพฒนาในสาขา ICT ข Uนสง หรอเทคโนโลยใหมๆ เพ'อสรางองคความรในประเทศใหมากขUน อนจะนาไปสการพฒนาท'ย 'งยนในระยะยาว โดยรฐใหการสนบสนน และสรางแรงจงใจตามความเหมาะสม


• สานกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต


เทคโนโลย • คณะกรรมการกจการ

โทรคมนาคมแหงชาต (กทช.) หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต


1.4 สนบสนนการพฒนาบคลากรดาน ICT ท�อยในภาคการผลตและบรการ

(1) ยกระดบคณภาพของบคลากร ICT ในภาคการผลตและบรการใหเปนท'ยอมรบในระดบนานาชาต โดยสรางแรงจงใจในการเขาฝกอบรมและสอบมาตรฐานวชาชพตางๆ ท'มการกาหนดไวในระดบสากล





• โครงการเรงรดการเพ'มจานวนบคลากรดาน ICT ท'มคณภาพไดมาตรฐานสากล


5-7


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) กาหนดกลไกเพ'อใหเกดการถายทอดเทคโนโลยและองคความรจากบรษทขามชาตท'เขารวมดาเนนการโครงการ ICT ของภาครฐ สผประกอบการไทยท'เขารวมในโครงการดงกลาว




(3) สรางแรงจงใจใหผประกอบการลงทนในการพฒนาศกยภาพของบคลากร ICT ในรปแบบตางๆ รวมถงการฝกอบรมทกษะ ICT ข Uนสง โดยรฐอาจใชกลไกทางภาษ หรอจดใหมกองทนรวมรฐ-เอกชน เพ'อสนบสนนการเสรมสรางศกยภาพบคลากร ICT


• กระทรวงการคลง • กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(4) สนบสนนใหเกดชมชนของผพฒนาในสาขาตางๆ อาท Open Source Software/Embedded Software/Robotics รวมถงการมกลไกสนบสนนใหบคลากรนกพฒนาของไทย สามารถเขารวมโครงการระดบโลก (International Forum) ได เพ'อสรางใหเกดการวจยพฒนาตอยอดเทคโนโลย และทาใหเกดความเขมแขงของบคลากร ICT ไทย



• กระทรวงศกษาธการ • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา

สมาคมผประกอบการ/ สมาคมวชาชพท'เก'ยวของ

• โครงการสนบสนนใหบคลากรนกพฒนาของไทยเขารวมโครงการระดบโลก (International Forum)


5-8


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

II. การพฒนาบคลากรในสาขาวชาชพอ�นๆ และบคคลท �วไป

1.5 สงเสรมใหการศกษาในระบบทกระดบนา ICT มาใชเปนเคร�องมอในการเรยนการสอนเพมมากขPน�

(1) อบรม/พฒนาทกษะดาน ICT ใหกบครผสอนในโรงเรยน เพ'อใหครสามารถใชประโยชนจาก ICT ในการสอนวชาตางๆ

• กระทรวงศกษาธกา ร

• องคกรปกครองสวนทองถ'น • กระทรวง ICT

(2) ปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนทกระดบ โดยใหความสาคญกบการเรยนการสอนท'เนนการพฒนาความสามารถในการคด วเคราะห และการแกปญหา โดยการใช ICT เปนเคร'องมอ


• องคกรปกครองสวนทองถ'น • สานกงานรบรองมาตรฐานและ

ประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

• สมาคมผประกอบการ/ สมาคมวชาชพท'เก'ยวของ

(3) ใหมการเรยนการสอนเก'ยวกบจรยธรรมในการใช ICT ในหลกสตรภาคบงคบ ต Uงแตปแรกท'เดกเร'มเรยน ICT ตลอดไปจนทกระดบช Uนการศกษา


• กระทรวง ICT • สานกงานรบรองมาตรฐานและ


• โครงการจดทาหลกสตรการเรยนการสอนเก'ยวกบจรยธรรมในการใช ICT เพ'อใชเปนหลกสตรภาคบงคบสาหรบการศกษาระดบตางๆ


5-9


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สงเสรมการพฒนาส'อการเรยนการสอนอเลกทรอนกส ท'เหมาะสมกบการเรยนรในสาระวชาและระดบช Uนตางๆ โดยปรบปรงส'อท'มอยแลวใหมคณภาพและไดมาตรฐาน และรฐจดจางพฒนา (ในสวนท'ยงไมม) และเม'อผานการรบรองคณภาพแลวใหเผยแพรแกโรงเรยนไดใชงาน ท Uงในรปแบบ on-line และ/หรอ off-line ตามความเหมาะสม


• กระทรวง ICT • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(5) สงเสรมใหจดทาและใชแหลงเรยนรในโรงเรยน ท'ประกอบดวยส'ออเลกทรอนกสหลากหลายรปแบบ หลากหลายสาระวชาและระดบช Uน และสรางแรงจงใจใหเกดการแลกเปล'ยนหรอเผยแพรใหโรงเรยนอ'นไดรวมใช ท UงนUใหสงเสรมการใชเคร'องมอท'เปนโอเพนซอรส (open source) ในการสรางแหลงเรยนรดงกลาวเพ'อใหครและนกเรยนไดเรยนรการใชงานโอเพนซอรส ควบคไปกบการพฒนาตอยอด






5-10


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(6) สนบสนนและสงเสรมใหเกดชมชนออนไลน (on-line community) ของนกเรยนเพ'อเปนเวทใหเกดการแลกเปล'ยนเรยนร การแสดงความคดเหนเก'ยวกบเนUอหาท'สอดคลองกบสาระการเรยนร โดยสรางแรงจงใจท'เหมาะสม เชน การยกยอง/ใหรางวลชมชนท'มการแลกเปล'ยนเชงสรางสรรค ใหรางวลแกครท'ดแล/ใหคาปรกษาใหเกดชมชนดงกลาว


• กระทรวง ICT • สถาบนสงเสรมการจดการ

ความรเพ'อสงคม • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(7) จดใหมการประเมนผลโครงการท'เก'ยวกบ ICT ท'ไดดาเนนการมาแลว โดยเฉพาะผลท'เกดแกผเรยน เพ'อใชประกอบการพจารณาในการวางแผนการดาเนนงานในระยะตอไป




• สานกงบประมาณ

1.6 พฒนาทกษะ ICT แกแรงงานในสถานประกอบการ

(1) สรางความตระหนกรแกสถานประกอบการถงประโยชนของการใช ICT และสรางแรงจงใจแกสถานประกอบการในการพฒนาความรและทกษะดาน ICT แกพนกงาน ท Uงในการฝกอบรมเพ'อพฒนาทกษะ และการฝกอบรมเพ'อปรบเปล'ยนสายงานจากดานอ'นเปนดาน ICT (train, re-train, และ conversion program)


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงแรงงาน • กระทรวงการคลง • กระทรวงศกษาธการ • สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการจดต Uงสถาบนเฉพาะทาง

(ด 1.2)


5-11


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สรางความรวมมอกบภาคเอกชนในรปแบบ PPP เพ'อสงเสรมการพฒนาระบบ e-learning สาหรบการเรยนร ICT หลากหลายระดบท'ไดมาตรฐานคณภาพ ท UงในเชงเนUอหาสาระและวธการนาเสนอ เพ'อใหสถานประกอบการไดใชประโยชน


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงแรงงาน • กระทรวงศกษาธการ • สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย• สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


1.7 พฒนาความรและทกษะดาน ICT แกบ คลากรภาครฐ

(1) กาหนดมาตรฐานความร ICT (ICT skills standard) สาหรบบคลากรภาครฐทกระดบ ท Uงบคลากรดาน ICT และบคลากรดานอ'นๆ ท'ใช ICT เปนเคร'องมอในการปฏบตงาน และจดใหมกลไกการผลกดนใหเกดการพฒนาบคลากรภาครฐเพ'อใหมความรความสามารถและทกษะท'สอดคลองกบมาตรฐานของตาแหนง รวมถงการนาความรน Uนไปใชประโยชนในการบรหารและบรการประชาชน

• สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน

• กระทรวง ICT • องคกรปกครองสวนทองถ'น • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการจดทามาตรฐานความรดาน ICT สาหรบขาราชการและบคลากรของรฐ

• โครงการศกษาแนวทางและกลไกในการประเมนและทดสอบความรดาน ICT ของขาราชการและบคลากรของรฐ

• โครงการพฒนาความรและทกษะดานซอฟตแวรโอเพนซอรสใหแกบคลากรของรฐ


5-12


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) จดต Uงสถาบนพฒนาความรความสามารถดาน ICT ใหกบบคลากรภาครฐ ท Uงบคลากรดาน ICT และบคลากรดานอ'นๆ ท'ใช ICT เปนเคร'องมอในการปฏบตงาน โดยใชกลไกความรวมมอกบภาคเอกชนตามความเหมาะสม ท UงนU ใหเนนการพฒนาบคลากรในดานท'ขาดแคลนหรอมความตองการสงกอน อาท ดานความม 'นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security) ดานวศวกรรมเครอขาย (Network engineer)


• สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ



• โครงการจดต Uงสถาบน e-Government เพ'อพฒนาความรความสามารถดาน ICT ใหแกบคลากรภาครฐ

(3) ใหมแรงจงใจ คาตอบแทน ทนสนบสนนการอบรม/การศกษาตอ และโอกาสความกาวหนาในการทางาน (career path) ท'เหมาะสมแกบคลากร ICT ภาครฐ ท UงนUใหมการศกษาเพ'อประเมนความสาเรจหรอความลมเหลวของมาตรการท'กาหนดใหมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงของภาครฐ (CIO) ดวย เพ'อดวาผลการดาเนนมาตรการดงกลาวเปนไปตามวตถประสงคท'ตองการแตแรกเร'ม หรอไมอยางไร และควรมแนวทางดาเนนการปรบปรงอยางไร เพ'อให CIO สามารถปฏบตหนาท'ในการเปนผนาในการบรหารจดการ ICT ของหนวยงานไดอยางมประสทธภาพตอไป


• กระทรวง ICT • องคกรปกครองสวนทองถ'น

• โครงการศกษาเพ'อประเมนผลการดาเนนมาตรการท'กาหนดใหทกหนวยงานของรฐมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง รวมท Uงจดทาขอเสนอแนะ


5-13


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) พฒนาความรและทกษะท'จาเปน ท Uงดาน ICT และดานการบรหารจดการ ใหแก CIO ท Uงท'อยในสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถ'น (ท'จะต UงขUนตอไป) อยางตอเน'อง เพ'อใหสามารถปฏบตหนาท'ในการเปนผนาและรบผดชอบการบรหารจดการ ICT ในหนวยงาน (ระดบกระทรวงและกรม) ไดอยางมประสทธภาพ


• กระทรวง ICT • องคกรปกครองสวนทองถ'น • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย

(5) พฒนาความรและทกษะเก'ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรสแกขาราชการและบคลากรของรฐเพ'อใหมการใชซอฟตแวรโอเพนซอรสเพ'มขUน


เทคโนโลย • สถาบนการศกษา

ระดบอดมศกษา

1.8 พฒนาการเรยนร ICT นอกระบบ เพ�อสนบสนนการเรยนรตลอดชวต ของประชาชนท �วไป

(1) จดใหมการประเมนผลการดาเนนงานของศนยบรการสารสนเทศชมชน ท'หลายหนวยงานไดมการดาเนนงานในปจจบน และ

ใชเปนขอมลประกอบในการกาหนดแนวทางการดาเนนงานในระยะตอไป


• กระทรวงศกษาธการ • องคกรปกครองสวนทองถ'น


5-14


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) จดใหมแหลงเรยนร ICT ของชมชน โดยพฒนาจากศนย หนวยงาน หรอสถานท' ท'มอย เชน หองสมดสาธารณะ วด ศนยสารสนเทศชมชน โดยมส'ออเลกทรอนกสท'หลากหลาย และมการใหบรการฝกอบรมแกผใชบรการตามความเหมาะสม รวมถงการพฒนาเวบทา (portal) เพ'ออานวยความสะดวกในการเขาถงแหลงความร/ขอมล ท'จะเปนประโยชนแกอาชพและการดารงชวตประจาวนแกประชาชน โดยสวนหน'งจะเปนขอมลกลาง ท'ใชไดกบทกแหง ทกพUนท' และสวนหน'งเปนขอมลทองถ'น ท UงนU ใหใชกลไกความรวมมอกบภาคเอกชน และ/หรอหนวยงานปกครองทองถ'นระดบตางๆ


• กระทรวงเกษตรและสหกรณ • สานกงานบรหารและพฒนาองค

ความร • กรมการปกครองสวนทองถ'น • กรมการพฒนาชมชน • องคกรปกครองสวนทองถ'น • องคกรพฒนาเอกชน

• โครงการพฒนาทกษะและการเรยนรการใชงาน ICT ของชมชนผานศนยสารสนเทศชมชน

(3) สงเสรมการพฒนาเนUอหา (content) ฐานขอมล และโปรแกรมประยกต ท'จะเปนประโยชนตอการพฒนาอาชพและการดารงชวตประจาวนของประชาชนท 'วไป เชน ฐานขอมลดานการเกษตร ดานสขภาพและการรกษาพยาบาล ฯลฯ ท'ใชงานงาย สบคนงาย ใชไดท Uงผานคอมพวเตอรและโทรศพทเคล'อนท'





• องคกรพฒนาเอกชน


5-15


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สนบสนนใหเกดศนยซอม-สรางดาน ICT ในชมชน/ทองถ'น เพ'อใหสามารถนาอปกรณ ICT ท'มอยมาใชประโยชนไดสงสดและอยางคมคา ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง อกท Uงยงเปนการพฒนาการเรยนรข UนพUนฐานเก'ยวกบอปกรณ ICT ใหกบชมชน/ทองถ'น โดยใชเครอขายการสนบสนนความรเร'องซอม-สรางอปกรณ ICT จากสถาบน การศกษา และผประกอบการในทองถ'น




• องคกรพฒนาเอกชน

(5) คนหาผนาการเปล'ยนแปลง (champion/change agent) ในพUนท' (อาท ผนาชมชน) ท'มความสนใจ เพ'อใหเปนผนาในการขบเคล'อนใหเกดการเรยนรและใชประโยชนจาก ICT ในชมชน โดยรฐใหการสนบสนนตามความเหมาะสม


• กระทรวงมหาดไทย • กระทรวงศกษาธการ • องคกรปกครองสวนทองถ'น • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท'เก'ยวของ • องคกรพฒนาเอกชน


5-16


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

1.9 พฒนาการเรยนร ICT แกผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย

(1) สงเสรมการจดทาและเผยแพรส'อการเรยนรตางๆ สาหรบผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย เชน หนงสอเสยงระบบ DAISY (Digital Accessible Information System) ส'อการเรยนรสาหรบผพการทางการไดยน เปนตน

• กระทรวงการพฒนาสงคมและความม �นคงของมนษย


เทคโนโลย • สภาคนพการทกประเภทแหง

ประเทศไทย • สมาคมผพการ • สภาผสงอายแหงประเทศไทย • สมาคมผสงอายแหงประเทศ

ไทย • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม



5-17


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สงเสรมใหผดอยโอกาส ผพการ และผสงอายสามารถเขาถงสารสนเทศอยางเทาเทยม อาท การบงคบใชมาตรฐานส'ออเลกทรอนกสท'เหมาะสม เชน มาตรฐานการเขาถงขอมลท'เผยแพรผานเวบไซต (Web accessibility) สาหรบผพการทางการเหน, การจดทา closed caption สาหรบผพการทางการไดยน เปนตน



เทคโนโลย • คณะกรรมการกจการ

โทรคมนาคมแหงชาต หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต

• สภาคนพการทกประเภทแหงประเทศไทย

• สมาคมผพการ • สภาผสงอายแหงประเทศไทย • สมาคมผสงอายแหงประเทศ



• โครงการปรบปรงการจดทาเวบไซตภาครฐ ใหไดตามมาตรฐาน Web accessibility

• โครงการศกษาแนวทางการ

ประยกตใช closed caption ในการใหบรการส'อโทรทศนสาหรบประเทศไทย


5-18


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) สงเสรมการวจยพฒนาเทคโนโลย เคร'องมอ อปกรณเทคโนโลยส'งอานวยความสะดวก และสนบสนนการถายทอดเทคโนโลยสการผลตหรอบรการ เพ'อใหผพการไดใชงาน


• กระทรวง ICT • กระทรวงการพฒนาสงคมและ

ความม 'นคงของมนษย • กระทรวงศกษาธการ • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สานกงานคณะกรรรมการการ

วจยแหงชาต • สภาคนพการทกประเภทแหง

ประเทศไทย • สมาคมผพการ • สภาผสงอายแหงประเทศไทย • สมาคมผสงอายแหงประเทศ



• โครงการสงเสรมนวตกรรมการวจยดาน ICT สาหรบผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย


5-19


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สนบสนนใหมอปกรณ ICT ซอฟตแวร และเนUอหาสาระดจทล รวมท Uงเทคโนโลยส'งอานวยความสะดวกท'เหมาะสม ในหองสมดของสมาคมผพการ และโรงเรยนเรยนรวม เพ'อเปนแหลงเรยนรสาหรบผพการ


• กระทรวงศกษาธการ • กระทรวง ICT • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สานกงานบรหารและพฒนาองค

ความร • สภาคนพการทกประเภทแหง

ประเทศไทย • สมาคมผพการ

(5) สรางความรวมมอกบสภาผสงอายฯ ซ'งมสาขาอยท 'วประเทศ ในการจดทาหลกสตรและจดอบรมความรดาน ICT แกผสงอายท'สนใจ โดยอาจใชสถานท'ของมหาวทยาลยและ/หรอสถาบนการศกษาท'กระจายอยท 'วประเทศ



เทคโนโลย • กระทรวงศกษาธการ • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สภาผสงอายแหงประเทศไทย


5-20


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

III. มาตรการสนบสนนอ�นๆ

1.10 พฒนาระบบฐานขอมลกาลงคนดาน ICT ของประเทศอยางบรณาการ เพ'อใชประกอบการวางแผนดานการพฒนากาลงคนของประเทศ โดยมตวอยางของขอมลท'ควรจดเกบ เชน ความตองการกาลงคนในสาขา ICT ตอป ปรมาณการผลตบคลากรตอป อตราเงนเดอน/คาจาง จาแนกตามประเภท ความสามารถและทกษะตามมาตรฐานวชาชพ เปนตน


• กระทรวงศกษาธการ • กระทรวงแรงงาน • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการจดทาแผนพฒนาบคลากร ICT ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2553-2557)

1.11 สนบสนนใหเกดสมาคม /ชมรม/องคกรอสระ หรอเครอขายท�สงเสรมการใช ICT อยางสร างสรรค


• กระทรวงศกษาธการ • กระทรวงวฒนธรรม • องคกรปกครองสวนทองถ'น • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


1.12 สงเสรมใหมการแปลหนงสอท�มประโยชนจาก ภาษาตางประเทศเปนภาษาไทย และนามาเผยแพรหลากหลายชองทางตามความเหมาะสม รวมถงทางส'ออเลกทรอนกส เพ'อใหคนไทยไดเขาถงแหลงความรท'ม ประโยชน


• กระทรวง ICT • สานกงานบรหารและพฒนาองค

ความร • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


1.13 สนบสนนใหคนไทยมความรและทกษะทางภาษา ท Uงภาษาไทย ภาษาองกฤษ หรอภาษาตางประเทศอ'นๆ ท'ใชในเวทสากล ในระดบท'สามารถอาน เขยน และส'อสารไดด โดยควรเร'มพฒนาต Uงแตเดกและเยาวชน


• สถาบนการศกษาทกระดบ


5-21

มาตรการ โครงการเรงดวน หนวยงานท�เก�ยวของ และกรอบระยะเวล าในการดาเนนการ ยทธศาสตรท� 2: การบรหารจดการระบบ ICT ของประเทศอยางมธรรมาภบาล

“ปรบปรงการบรหารจดการและการกากบดแล กลไกและกระบวนการในการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารของประเทศ ใหมธรรมาภบาล โดยเนนความเปนเอกภาพ การใชทรพยากรอยางคมคา และการมสวนรวมของทกภาคสวนท �เก �ยวของ”


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

2.1 ปรบปรงโครงสรางการบรหารและการจดการ ICT ระดบชาต

(1) ใหมหนวยงานกลางภายในกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร ท รบผดชอบในการผลกดนวาระดาน ICT ของประเทศ รวมถงการจดทานโยบายและแผนแมบท ICT การกากบดแลและผลกดนแผนสการปฏบต และการพฒนากลไกการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนดวยดชนช4วดตามมาตรฐานสากลอยางตอเน อง โดยมความคลองตวในการดาเนนงาน มกลไกท สามารถประสานกบทกภาคสวนท เก ยวของอยางมประสทธภาพ และเกดการพฒนาแบบบรณาการ

• คณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารแหงชาต

• กระทรวง ICT • สานกงานคณะกรรมการพฒนา

ระบบขาราชการ • สานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน

• โครงการเรงรดการจดต 4งหนวยงานท รบผดชอบการผลกดนวาระดาน ICT ของประเทศและประสานงานเพ อใหเกดการพฒนาแบบบรณาการ (ตามท ระบใน บทเฉพาะกาล มาตรา 57 ของพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 )


5-22


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สรางความเขมแขงของหนวยงานท ทาหนาท เปนหนวยธรการของคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส โดยการจดสรรกาลงคนและงบประมาณใหเหมาะสม สามารถปฏบตหนาท ตามพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 และ 2551 และกากบดแลการบงคบใชกฎหมายไดอยางมประสทธภาพ

• สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการ

• กระทรวง ICT • กระทรวงการคลง • สานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน • คณะกรรมการธรกรรมทาง

อเลกทรอนกส

• โครงการจดต Uงสานกงาน

คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส

(3) สนบสนนการจดต 4งสภา ICT โดยใหมสถานะเปนองคกรเอกชนท เปนตวแทนของกลมผประกอบการดาน ICT มหนาท นาเสนอและใหความเหนดานการพฒนา ICT ตอรฐบาล รวมกบรฐในการกาหนดมาตรฐานวชาชพ ตลอดจนเปนตวแทนภาคเอกชนในการประสานนโยบายและการทางานรวมกบภาครฐ เพ อผลกดนการทางานแบบเปนหนสวนระหวางภาครฐและเอกชน (Public-Private Partnership: PPP)


• กระทรวง ICT • สมาคมผประกอบการ/สมาคม

วชาชพท เก ยวของ

• โครงการจดต 4งสภา ICT


5-23


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สรางกลไกในการทางานเพ อใหเกดความรวมมอและการบรณาการ ระหวางหนวยงานภาครฐท เก ยวของกบการพฒนา ICT ของประเทศ และใหกาหนดตวช4วดท สะทอนการดาเนนงานดงกลาวในคารบรองการปฏบตราชการของสวนราชการเพ อการประเมนผลการดาเนนงานประจาป



เทคโนโลย • คณะกรรมการธรกรรมทาง

อเลกทรอนกสสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการ

• คณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต

• โครงการศกษาความเปนไปไดในการจดต Uงสภา CIO ภาครฐ

(5) มอบหมายใหองคกร/หนวยงานท เหมาะสมทาหนาท รบผดชอบการกาจดขยะ (waste) หรอการนากลบมาใชใหม (reuse) ของผลตภณฑและอปกรณ ICT เพ อปองกนผลกระทบเชง

ลบตอส งแวดลอมจากการใชเทคโนโลย (เชน ขยะพษ การส4นเปลองทรพยากร ฯลฯ) โดยองคกร/หนวยงานท ไดรบมอบหมายควรมบคลากรท มคณสมบตเหมาะสมและสามารถปฏบตหนาท ดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ

• กระทรวงอตสาหกรรม


เทคโนโลย • กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และส งแวดลอม


5-24


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(6) มองคกร/หนวยงานท รบผดชอบงานดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security) ของประเทศ โดยใหทาหนาท เปนหนวยศกษาวจยเพ อกาหนดนโยบายและแนวทางดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศในระดบประเทศ รวมถงกาหนดมาตรฐานท เก ยวของ พฒนาบคลากรหรอถายทอดความรในเร องดงกลาวใหแกหนวยงานท 4งภาครฐและภาคเอกชน และประสานการดาเนนงานกบหนวยงานตางๆ เพ อใหเกดการปฏบตตามนโยบาย แนวทาง และมาตรฐานท กาหนด ท 4งน4 องคกร/หนวยงานดงกลาว ควรมบคลากรท มคณสมบตเหมาะสม และสามารถปฏบตหนาท ไดอยางมประสทธภาพ




5-25


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

2.2 ปรบปรงกระบวนการจดทา/เสนองบประมาณ และกระบวนการพจารณาจดสรรงบประมาณดาน ICT เพ�อใหเกดการใชจายอยางคมคา

(1) สรางกลไกการทางานรวมกนระหวางสานกงบประมาณ กระทรวง ICT และ CIO ภาครฐ ในการจดทาและพจารณางบประมาณดาน ICT เพ อใหการจดสรรงบประมาณมประสทธภาพ กลาวคอ มการบรณาการ ลดการซ4าซอน และเกดการใชจายอยางคมคา ท 4งน4 ในกรณของซอฟตแวร ใหพจารณาทางเลอกท เปนซอฟตแวรโอเพนซอรสดวยเพ อความเหมาะสมของการใชงบประมาณ


• สานกงบประมาณ • CIO ภาครฐ • สภา ICT

(2) กาหนดใหมการศกษาความเปนไปไดของโครงการ (Feasibility study) สาหรบโครงการใดๆ ของรฐ ท มมลคาสวน ICT (ICT content) ในโครงการน 4นรวมกนเกน 300 ลานบาท โดยในกระบวนการศกษา ใหมการขอความคดเหนจากสภา ICT และนาขอมลท ไดรบไปประกอบในการศกษาดวย ท 4งน4 เม อมการดาเนนโครงการ ใหจดทาประกาศบงบอกช อโครงการ คาอธบายลกษณะโดยยอ ขนาดวงเงนงบประมาณ ระยะเวลาและผดาเนนการ (ผรบเหมา) ใหสาธารณชนรบทราบผานเวบกลางของภาครฐและเวบสาธารณะท มผเขาชมจานวนมาก


• กระทรวงการคลง • สานกงบประมาณ • ทกกระทรวง/ กรม/ หนวยงาน

ของรฐ • สภา ICT


5-26


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) จดสรรงบประมาณดาน ICT ใหสอดคลองกบทศทางและแนวทางท กาหนดในแผนแมบท ICT


• สานกงบประมาณ

(4) ใหมกลไกการตรวจสอบและการประเมนผลความสาเรจของโครงการและการใชงบประมาณทกป ท 4งในระหวางการดาเนนงานและเม อส4นสดการดาเนนงาน


• กระทรวงการคลง • สานกงบประมาณ • สานกงานคณะกรรมการพฒนา

ระบบขาราชการ • สภา ICT • องคกรภาคประชาชนท เก ยวของ

2.3 พฒนาและปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบใหเอ5อตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส

(1) พฒนาและ/หรอปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบท เก ยวของ เพ อใหเอ4อตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส รวมถงผลกดนกฎหมายท ยงอยระหวางการดาเนนการ เชน กฎหมายการพฒนาโครงสรางพ4นฐานสารสนเทศ กฎหมายการคมครองขอมลสวนบคคล ฯลฯ ใหออกมามผลบงคบใชโดยเรว


• กระทรวง ICT • สานกงานปลดสานก

นายกรฐมนตร • คณะกรรมการธรกรรมทาง



5-27


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) จดใหมกลไกการบงคบใชกฎหมายท ออกมามผลบงคบใชแลว และมการตดตามผลการบงคบใชกฎหมายท มประสทธภาพ เพ อสรางความเช อม นแกประชาชนและผประกอบการ


• กระทรวงยตธรรม • คณะกรรมการธรกรรมทาง

อเลกทรอนกส • สานกงานอยการสงสด • สานกงานตารวจแหงชาต • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท เก ยวของ • องคกรภาคประชาชนท

เก ยวของ

• โครงการสรางความตระหนกและ

สงเสรมความรความเขาใจเก ยวกบกฎหมาย ICT และกลไกการบงคบใชแกผประกอบการ และประชาชนท วไป

• โครงการพฒนาบคลากรในกระบวนการยตธรรมใหมความรความเขาใจในกฎหมาย ICT

• โครงการศกษาเพ อประเมนผลในการบงคบใชกฎหมายท ออกมาแลวท 4งหมด

(3) สรางกลไกใหเกดความยดหยนในวธการจดซ4อจดจางผลตภณฑหรอระบบงาน ICT ของภาครฐโดยใหมงเนนความสาเรจของงานและคณภาพมากกวาการเปรยบเทยบดานราคาอยางเดยว และใหเพ มกลไกและงบประมาณใหสามารถจางสถาปนก นกออกแบบ หรอท ปรกษา ท มคณวฒทางวชาชพ เพ อชวยออกแบบระบบ ดาเนนงาน บรหารโครงการ หรอตรวจรบ รวมท 4งจดใหมกลไกในการจดการความเส ยงตามความเหมาะสม อาท ในโครงการพฒนาระบบงานท เสนอราคาต ากวาท นาจะสามารถสงมอบงาท มคณภาพ

• กระทรวงการคลง

• กระทรวง ICT • สานกนายกรฐมนตร • สานกงบประมาณ


5-28


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

2.4 ปรบปรงระบบฐานขอมลตวช5วดสถานภาพการพฒนา ICT ของประเทศ เพ�อสนบสนนการตดตามประเมนผลการพฒนา ICT ของประเทศ และการดาเนนการตามแผนแมบท ICT

(1) จดทาฐานขอมลรายการดชนช4วดหลกของการพฒนา ICT ของประเทศ (ICT core indicators) โดยกาหนดใหหนวยงานท รบผดชอบแตละดชนปรบปรงขอมลใหทนสมยตลอดเวลา และเช อมโยงขอมลไปยงหนวยงานกลางเพ อเผยแพรใหหนวยงาน/ประชาชนรบทราบท วไป รวมท 4งใหมการศกษาตดตามการพฒนาดชนดงกลาวในระดบนานาชาตอยางตอเน อง เพ อปรบปรงดชนช4วดของประเทศไทยใหเหมาะสมตามกาลเวลา


• ทกกระทรวง/กรม/หนวยงานท มการจดเกบขอมลท เก ยวของ

(2) จดทาระบบรายงานผลความกาวหนาของการดาเนนงานตามแผนแมบทฯ ผานส อออนไลน โดยเนนตวช4วดท กาหนดในแผน เพ อใหหนวยงาน/ประชาชนรบทราบความกาวหนา



5-29

มาตรการ โครงการเรงดวน หนวยงานท�เก�ยวของ และกรอบระยะเวลาในการดาเนนการ ยทธศาสตรท� 3: การพฒนาโครงสรางพ5นฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

“พฒนาและบรหารจดการโครงสรางพAนฐานสารสนเทศและการส �อสาร ใหมการกระจายอยางท �วถงไปสประชาชนท �วประเทศ รวมถงผดอยโอกาส ผสงอาย และผพการ และมระบบสารสนเทศและโครงขายท �มความม �นคงปลอดภย ท AงนA ใหผประกอบการจดใหมโครงสรางพAนฐานท �มศกยภาพทนกบววฒนาการของเทคโนโลย เพ �อรองรบการขยายตวของความตองการของผบรโภค สามารถใหบรการมลตมเดย ธรกรรมทางอเลกทรอนกส และบรการใดๆ ท �เปนประโยชนตอวถชวตสมยใหมในสงคมแหงการเรยนร อกท Aงมงเนนการลดปญหาความเหล �อมลAาในการเขาถงขอมลขาวสาร เพ �อทาใหสงคมมความสงบสข แล

ประชาชนมคณภาพชวตท �ดข Aน”


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

3.1 สรางกลไกในการประสานและเช�อมโยงการทางานระหวางหนวยงานท�เก�ยวของ เพ�อใหการ กาหนดทศทาง /นโยบายของรฐบาลดานโทรคมนาคมของประเทศ และนโยบายการกากบกจการโทรคมนาคมขององคกรกากบดแล เปนไปในทศทางเดยวกน เพ�อใหการใหบรการโทรคมนาคม ของประเทศมการพฒนาอยางมเอกภาพ



3.2 ขยายประเภทบรการ เพมพ5นท�ใหบรการ และ � ปรบปรงประสทธภาพของโครงขายโทรคมนาคม


5-30


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(1) กาหนดนโยบายเพ อใหการประกอบกจการโทรคมนาคมดาเนนการบนหลกการแขงขนเสรและเปนธรรมอยางแทจรงและเกดผลในทางปฏบต โดยพจารณาแนวทางทาใหสญญารวมการงานตางๆ ท มอยส4นผลภายในป 2553 และในการน4 ใหผประกอบการภาครฐเตรยมแผนการรองรบการส4นสภาพของสญญารวมการงาน เพ อใหสามารถดาเนนการเก ยวกบทรพยสนท ไดรบมาใหเปนประโยชนอยางเหมาะสมตอไป


• กระทรวงการคลง • คณะกรรมการกจการ


• ผประกอบการท เก ยวของกบสญญารวมการงาน

• โครงการแปรสญญารวมการงานของธรกจส อสารโทรคมนาคมเพ อสงเสรมการแขงขนเสร

(2) สงเสรมการลงทนท 4งจากในประเทศและตางประเทศเพ อใหเกดการสราง และเช อมตอระหวางโครงขายส อสารโทรคมนาคมไทยกบตางประเทศท มปรมาณ และประสทธภาพมากข4น โดยใหมทางเลอกของเทคโนโลยและเสนทางตางๆ (routing) ท เหมาะสม เพ อแกปญหาความไมเพยงพอของโครงขายการ

ส อสารสาหรบบรการส อประสม (multimedia) ระหวางประเทศและในประเทศท ขาดแคลน


• กระทรวงการคลง • กระทรวงอตสาหกรรม • คณะกรรมการกจการ


• สมาคมผประกอบการ/ สมาคมวชาชพท เก ยวของ


5-31


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) ผลกดนกฎหมายเก ยวกบธรกจบรการส อสารดาวเทยม และเคเบลใยแกวนาแสงใตน4า เพ เปดโอกาสใหผประกอบการตางชาตสามารถเขามาลงทนเช อมตอโครงขายและใหบรการ ภายใตอานาจอธปไตยของประเทศไทย เพ อสงเสรมใหธรกจโครงขายส อสารโทรคมนาคมไทยมโอกาสเช อมตอกบโครงขายหลกของโลกอยางมประสทธภาพทดเทยมสากล และสามารถขยายตวออกเปนศนยกลางการรบสงขอมลในภมภาค


• กระทรวงการตางประเทศ • คณะกรรมการกจการ


• โครงการยกรางกฎหมายเก ยวกบธรกจบรการส อสารดาวเทยม และเคเบลใยแกวนาแสงใตน4า

(4) สงเสรมการลงทนในโครงขายหลก (backbone) โดยใหมปรมาณพอเหมาะพอควรกบหลกการใหบรการแขงขนเสรท เปนธรรม รวมท 4งใหมการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ ดกวาท มอย และสนบสนนผประกอบการไทย โดยเฉพาะผประกอบการในทองถ น ใหสามารถลงทนในเทคโนโลยทางเลอกท มการลงทนไมสงมาก เพ อสราง เช อมตอ และใหบรการโครงขายปลายทาง (last mile) ไดอยางมประสทธภาพ รวมท 4ง สนบสนนองคกรกากบดแลตามกฎหมายในการออกกฎเกณฑและกตกาใหผประกอบการเหลาน4สามารถดาเนนการไดบนหลกการของการแขงขนเสรและเปนธรรม


• กระทรวงอตสาหกรรม • คณะกรรมการกจการ


• โครงการแผนปฏบตการเพ อการลงทนโครงสรางพ4นฐานดานบรอดแบนดเพ อการพฒนาเศรษฐกจไทย

• โครงการศกษาแนวทางการพฒนาโครงขายหลก (National backbone) ระดบชาต


5-32


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(5) จดทาแผนเรงรดการพฒนาโครงสรางพ4นฐานสารสนเทศและการส อสารในจงหวดศนยกลางความเจรญในภมภาคและอาเภอเมองท วประเทศ และแผนการดาเนนงานสาหรบการพฒนาโครงสรางพ4นฐานสารสนเทศและการส อสารในพ4นท ท เหลอและดาเนนการตามความเหมาะสมของเวลาบนหลกเศรษฐกจพอเพยง


• กระทรวงมหาดไทย • คณะกรรมการกจการ


• สมาคมโทรคมนาคมแหงประเทศไทย

• โครงการนารองพฒนาจงหวด

บรอดแบนด

(6) ศกษาและเร มวางแผน รวมถงสรางโครงการนารองโครงขายการส อสารยคใหม (NGN: Next Generation Network) และองคประกอบสาหรบขยายขอบขายของบรการอนเทอรเนตยคใหม (IPv6) ใหเปนผลสาเรจ เพ อรองรบการลงทนหรอดาเนนการสรางโครงขายและบรการดงกลาว เพ อนามาใชประโยชนกบสงคมไทยอยางกวางขวางตอไป ในกรอบเวลาท จะไมลาหลงประเทศในกลม ASEAN

• กระทรวง ICT • คณะกรรมการกจการ




• โครงการนารองเพ อทดสอบการใชงานโครงขายการส อสารยคใหม (NGN)

3.3 พฒนาโครงสรางพ5นฐานสารสนเทศและการส�อสารเพ�อยกระดบการศกษา และการเรยนรตลอดชวตของประชาชน


5-33


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(1) สรางแรงจงใจท เหมาะสม เชน มาตรการทางภาษ การใหเงนกยมพเศษ เปนตน เพ อสงเสรมใหผปกครองของเยาวชนซ4ออปกรณคอมพวเตอรสาหรบใชในครวเรอน และใหผประกอบการภาคเอกชนสนบสนนการจดหาคอมพวเตอรสาหรบโรงเรยนในชนบท



วชาชพท เก ยวของ • ประชาชนท วไป

(2) สรางแรงจงใจแกผประกอบการในการพฒนาโครงขาย ICT เพ อการศกษา เชน การคดคาธรรมเนยมในการประกอบกจการส อสารโทรคมนาคมในอตราพเศษ การใหการสนบสนนดานการลงทน เปนตน


• กระทรวงศกษาธการ • คณะกรรมการกจการ


(3) ใหมการจดสรรทรพยากรดาน ICT แกสถานศกษาท วประเทศ รวมถงโรงเรยนประถม มธยม ภาคอาชวะศกษา และภาคอดมศกษา อยางเพยงพอและเหมาะสม โดยคานงถงความพรอมท 4งดานบคลากรและโครงสรางพ4นฐานเปนสาคญ และใหมความสมดลระหวาง งบประมาณจดซ4ออปกรณ คาบรการอนเทอรเนต คาซอฟตแวรและส อการเรยนการสอน คาบารงรกษา และการอบรมบคลากร


• กระทรวงการคลง • องคกรปกครองสวนทองถ น /

กรงเทพมหานคร


5-34


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สงเสรมการพฒนาเน4อหาท เปนภาษาไทยและเน4อหาท เก ยวกบทองถ น (local contents) ท เปนประโยชนตอการศกษา การงานอาชพ สขภาพและสาธารณสข ท 4งโดยการสนบสนนงบประมาณและสรางแรงจงใจแกภาคเอกชน


• กระทรวง ICT • กระทรวงแรงงาน • กระทรวงสาธารณสข • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท เก ยวของ • องคกรปกครองสวนทองถ น • ทกหนวยงานท มเน4อหาท

เก ยวของ

(5) พฒนาหองสมดประจาจงหวด อาเภอ และตาบลใหเปนหองสมดก งอเลกทรอนกส เพ อเปนแหลงบรการความรโดยไมคดคาใชจาย หรอ คดในอตราท ต า โดยมขอบเขตของกาใหบรการตามความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ความพรอม และจานวนผใชงาน

• องคกรปกครองสวนทองถน �

• กระทรวงมหาดไทย • กระทรวง ICT

(6) ขยายขอบเขตของศนยสารสนเทศตาบล หรอท ทาการไปรษณย รวมท 4งศนยสารสนเทศชมชนรปแบบตางๆ ท มอย เปนศนยบรการสารสนเทศสาธารณะ ท ประชาชนสามารถเขามาใชบรการได โดยรฐสนบสนนงบประมาณคาดาเนนการบางสวน และบางสวนเกบจากผใชบรการ มรปแบบวธการในการดาเนนงานใหเกดความย งยน


• กระทรวงมหาดไทย • องคกรปกครองสวนทองถ น


5-35


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

3.4 พฒนาโครงสรางพ5นฐานสารสนเทศสาหรบบรการภาคสงคมท�สาคญตอความปลอดภย สาธารณะและคณภาพชวตของประชาชน

(1) ใหรฐรวมกบคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กทช.) หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต พจารณาแนวทางในการจดสรรทรพยากรการส อสารโทรคมนาคมและการกระจายเสยง รวมถงโครงขาย ICT เพ อใหบรการภาคสงคมท สาคญตอความปลอดภยสาธารณะและคณภาพชวตของประชาชน อาท การสาธารณสขพ4นฐาน การเฝาระวง การเตอน

ภย การจดการในชวงหลงการเกดภยพบต และการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน เปนตน ท 4งน4 อาจทาในรปของการกาหนดเง อนไขในการใหใบอนญาตประกอบกจการ หรอการใหแรงจงใจดวยวธอ นๆ


• กระทรวงกลาโหม • กระทรวงมหาดไทย • กระทรวงสาธารณสข • สานกงบประมาณ • สานกงานตารวจแหงชาต • คณะกรรมการกจการ


• โครงการพฒนาระบบการเตอนภยพบตท มประสทธภาพและไดมาตรฐานสากล


5-36


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) เรงรดการผลกดน (ราง) พระราชบญญตโครงสรางพ4นฐานสารสนเทศ พ.ศ. .... เขาสข 4นตอนของกระบวนการนตบญญต เพ อใหเจตนารมณของ มาตรา 78 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ท กาหนดให “รฐตองดาเนนการกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถ นพ งตนเองและตดสนใจในกจการของทองถ นไดเอง สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถ นมสวนรวมในการดาเนนการตามแนวนโยบายพ4นฐานแหงรฐ พฒนาเศรษฐกจของทองถ นและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดท 4งโครงสรางพ4นฐานสารสนเทศในทองถ นใหท วถงและเทาเทยมกนท วประเทศ” มผลเปนรปธรรมโดยเรวท สด


(3) ใหจดสรรทรพยากรดาน ICT แกสถานพยาบาลและสถานอนามยในชนบทท วประเทศอยางเหมาะสม โดยใหมความสมดลระหวาง งบประมาณจดซ4ออปกรณ คาบรการอนเทอรเนต คาซอฟตแวรและระบบงาน คาบารงรกษา และการอบรมบคลากร


• สานกงบประมาณ • สานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน • กระทรวงสาธารณสข • องคกรปกครองสวนทองถ น


5-37


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สงเสรมและสนบสนนใหมการใชระบบการแพทยทางไกล (TeleHealth) อยางมประสทธภาพและประสทธผล เพ อใหประชาชนไดรบบรการดานการแพทยและสาธารณสขอยางท วถงและมคณภาพ ลดคาใชจายในการเดนทางท ไมจาเปน

• กระทรวงสาธารณสข


เทคโนโลย • โรงเรยนแพทย • องคกรวชาชพทางการแพทย

(5) ใหจดสรรทรพยากรดาน ICT ใหกบหนวยงานท มหนาท เก ยวกบการเตอนภยและการบรหารจดการภยพบตอยางเหมาะสม เพ อจดซ4ออปกรณท ทนสมยและมประสทธภาพสามารถเฝาระวงภยท เกดจากธรรม ชาต เชน ดนถลม แผนดนไหว น4าทวม เปนตน แลสามารถเตอนภยไดทนทวงท สอดคลองกบแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล อนจะชวยลดความสญเสยตอชวตและทรพยสนของประชาชน


• กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม

• กระทรวงมหาดไทย กรงเทพมหานคร

• สานกงบประมาณ • องคกรปกครองสวนทองถ น

3.5 เพมประสทธภาพในการบรหารจดการโครงขาย� และทรพยากร

(1) เรงรดการดาเนนการใหมพระราชบญญตองคกรจดสรรคล นความถ และกากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ใหรองรบมาตรา 47 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 เพ อใหมผลบงคบใชใกลเคยงกบท กาหนดไวในรฐธรรมนญโดยเรวท สด


• รฐสภา

• คณะรฐมนตร


5-38


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) กาหนดนโยบายและหลกการการกากบดแลกจการกระจายเสยงและโทรคมนาคม ท สอดคลองกบววฒนาการของเทคโนโลยท หลอมรวม โดยประสานกบคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอองคกรกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต เพ อใหเกดเปนธรกจบรการแขงขนเสรท เปนธรรม โดยขจดการผกขาดท 4งในธรกจบรการกระจายเสยงและกจการโทรคมนาคม หรอการผกขาดในธรกจรวมท 4งสองอยางน4



• กรมประชาสมพนธ


5-39


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) เตรยมตวรองรบผลกระทบจากการเปล ยนผานระบบการแพรภาพกระจายเสยงจากระบบอนาลอกไปสระบบดจทล และการหลอมรวมของเทคโนโลย โดยใหมนโยบายและกรอบระยะเวลาท ชดเจนเก ยวกบแนวทางการพฒนาระบบการแพรภาพกระจายเสยงของประเทศไทย และใหมการบรณาการนโยบายการจดสรรทรพยากรดานการแพรภาพกระจายเสยงวทยโทรทศน และกจการส อสารโทรคมนาคมใหมความเปนอนหน งอนเดยวกนภายใตองคกรกากบดแลตามกฎหมาย ใหมการใชโครงขายอยางมประสทธภาพ และไมมการลงทนซ4าซอน ท 4งน4ใหผกากบดแลทางเทคนคแยกออกจากผกากบดแลสาระเน4อหาท ผประกอบการใหบรการแกผบรโภคผานโครงขายโทรคมนาคม และโครงขายกระจายเสยงวทยและโทรทศน



(4) ใหมการศกษาเก ยวกบแนวทางการเปล ยนผานระบบการแพรภาพกระจายเสยงจากระบบอนาลอกไปสระบบดจทล (Digital broadcasting) และการนาคล นความถ มาจดสรรสาหรบกจการ/บรการท เหมาะสมเพ อลดปญหาความเหล อมล4าในการเขาถ

สารสนเทศและความร (Digital divide)


เทคโนโลย • องคกรกากบดแลการประกอบ

กจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมท จะจดต 4งข4นในอนาคต

• สานกนายกรฐมนตร • องคการส อสารมวลชนแหง

ประเทศไทย

• โครงการศกษาแนวทางการเปล ยนผานระบบการแพรภาพกระจายเสยงจากระบบอนาลอกไปสระบบดจทล


5-40


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(5) จดทาฐานขอมลความตองการการใชบรการ ICT ของประเทศ และสารวจพ4นท ใหบรการของโครงขายท มในปจจบน เพ อนาขอมลมาประกอบการตดตามการพฒนาโครงขาย ICT ของประเทศ เพ อกาหนดนโยบายใหเกดผลในทางปฏบต โดยกาหนดพ4นท หรอกจกรรมท มความสาคญเรงดวนเปนลาดบและกาหนดเวลาท เหมาะสม รวมท 4งพจารณาขอบขายการลงทนท พอเหมาะพอควร




• โครงการจดทาฐานขอมลความ

ตองการใชบรการ ICT และฐานขอมลพ4นท ใหบรการของโครงขายท มในปจจบน

(6) ใหมการศกษาเพ อตดตามความกาวหนาและแนวโนมของเทคโนโลย รวมท 4งเพ อวเคราะหเปรยบเทยบเทคโนโลยทางเลอกตางๆ เปนระยะๆ อยางตอเน อง เพ อเปนขอมลประกอบในการตดสนใจเชงนโยบาย อาท การขยายโครงขาย แนวทางในการจดสรรทรพยากร รปแบบของธรกจการคาบรการท เหมาะสม เปนตน ท 4งน4 ควรประสานกบองคกรกากบดแลกจการส อสารโทรคมนาคมโดยใกลชด




5-41


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(7) ใหมนโยบายคมครองผบรโภคท ชดเจน โดยกาหนดใหผประกอบการธรกจการส อสารโทรคมนาคมในประเทศตองใหบรการตามมาตรฐานสากลในราคาท เปนธรรมเม อเทยบกบคณภาพ และปองปรามพฤตกรรมการ

แขงขนอยางไมเปนธรรมในรปแบบตางๆ อนสบเน องมาจากการใหบรการธรกจส อสารโทรคมนาคมหลากหลายประเภท หรอการควบรวมกจการตางๆ ในหวงโซอปทาน


• กระทรวงพาณชย • คณะกรรมการกจการ


3.6 สรางความม �นคงปลอดภยใหกบโครงขายสารสนเทศของประเทศ

(1) ใหมการกาหนดประเภทของระดบความม นคงปลอดภยของโครงขายท 4งของภาครฐและเอกชน


• กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย

• กระทรวงยตธรรม • กระทรวงกลาโหม • สานกงานตารวจแหงชาต • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท เก ยวของ • ทกหนวยงานท เก ยวของ ท 4ง

ภาครฐและเอกชนโดยเฉพาะในกลมโครงสรางพ4นฐานสาคญย งยวด (Critical infrastructure)


5-42


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) จดทาแผนแมบทดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต (National Information Security Master Plan) เพ อกาหนดมาตรการท 4งดานฮารดแวร และซอฟตแวร เพ อปกปองมใหระบบสารสนเทศ

ขององคกรตางๆ ในประเทศถกทาลายโดยวธการตางๆ รวมถงอาชญากรรมและการกอการรายในรปแบบตางๆ


• กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย

• กระทรวงยตธรรม กระทรวงกลาโหม

• สานกงานตารวจแหงชาต • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม



• โครงการจดทาแผนแมบทดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต

(3) ใหนาแผนแมบทดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต (National Information Security Master Plan) ซ งไดรบความเหนชอบแลว มาใชกบหนวยงานของรฐ และเอกชน ใหมผลอยางกวางขวางและท วถง โดยเร มจากหนวยงานภาครฐ และหนวยงานท เก ยวกบโครงสรางพ4นฐานท สาคญย งยวด (Critical infrastructure) เชน การเงน สาธารณปโภค การขนสง ฯลฯ ท 4งหมดเปนลาดบแรก






• โครงการศนยปฏบตการเฝาระวงภยคกคามดานเทคโนโลยสารสนเทศ


5-43


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สงเสรมและสนบสนนใหเกดความรความเขาใจถงภยอนตรายซ งอาจเกดข4นกบระบบสารสนเทศ อนจะสงผลความเสยหายในวงกวางของกจกรรมตางๆ ซ งใชระบบสารสนเทศของทกภาคสวนในสงคมไทย ท 4งน4เพ อจะไดกาหนดแนวทางในการปองกนอยางเหมาะสมตอไป






• โครงการสรางความรและความต นตวตอภยอนอาจเกดข4นกบโครงขายสารสนเทศและแนวทางในการปองกนภยท เหมาะสม


5-44

มาตรการ โครงการเรงดวน หนว ยงานท�เก�ยวของ และกรอบระยะเวลาในการดาเนนการ

ยทธศาสตรท� 4: การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อสนบสนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการของภาครฐ

“ใหหนวยงานของรฐใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร เพ �อสนบสนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารและการบรการของภาครฐ สามารถตอบสนองตอการใหบรการท �เนนประชาชนเปนศนยกลางไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โปรงใส เปนธรรม และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนท �เก �ยวของ”


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

4.1 สรางความเขมแขงของหนวยงานกลางท�รบผดชอบการผลกดนการใช ICT ในการบรหาร และบรการของภาครฐ รวมถงการ พฒนาบรการอเลกทรอนกสของรฐแบบบรณา การ

(1) ใหหนวยงานดงกลาวรบผดชอบการออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ ICT ของรฐ (Government ICT Architecture) ซ งรวมถงหนาท ดงตอไปน4

กาหนดกรอบนโยบายท เก ยวกบขอมลและการส อสารขอมล ท สอดคลองกบมาตรฐานสากล เพ อใหทกหนวยงานสามารถเช อมโยงและแลกเปล ยนขอมลกนไดอยางมเอกภาพและประสทธภาพ รวมถง



• โครงการจดทาแผนการ

ดาเนนงานเพ'อใหโครงขายภาครฐสามารถรองรบการใชงานและใหบรการอนเทอรเนตโปรโตคอลรน 6

• โครงการจดทามาตรฐานท'จาเปนสาหรบงานดาน ICT ของภาครฐ ภายใตกรอบ TH-eGIF


5-45


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

• กาหนดกรอบนโยบายท เก ยวกบขอมลและการส อสารขอมล ท สอดคลองกบมาตรฐาน สากล เพ อใหทกหนวยงานสามารถเช อมโยงและแลกเปล ยนขอมลกนไดอยางมเอกภาพและประสทธภาพ รวมถงกาหนดกรอบนโยบายและแผนการดาเนนงานเพ อใหโครงขายภาครฐสามารถรองรบการใชงานและใหบรการอนเทอรเนตโปรโตคอลรน 6 ภายในป 2555

• กาหนดมาตรฐานท จาเปน ดงน4 มาตรฐานขอมล (Data standard), มาตรฐานการเช อมโยงขอมล (Interoperability standard), มาตรฐานดานกฎหมาย (Legal standard), มาตรฐานดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information security standard), มาตรฐานการเขาถงขอมล (Web accessibility standard) และมาตรฐานดานอ นๆ ท จาเปนตอการใช ICT ภาครฐในอนาคต

• กระทรวงอตสาหกรรม • สภา ICT • สภาอตสาหกรรมแหงประเทศ

ไทย • สภาหอการคาแหงประเทศไทย

• โครงการจดทามาตรฐานขอมล และสถาปตยกรรมการเช'อมโยงขอมลเพ'อขยายผลการบรณาการขอมลและเพ'มประสทธภาพในการจดการทรพยากรนUา


5-46


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

• บงคบใชมาตรฐานท กาหนดข4นกบหนวยงานของรฐท 4งหมด โดยมกลไกท เหมาะสม เพ อใหระบบท 4งหมดทางานรวมกนได ภายใตความหลากหลายของระบบท มใชอยในแตละหนวยงาน

• สรางความรความเขาใจเก ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรสและมาตรฐานเปด (open standards) แกหนวยงานของรฐ

ท 4งน4 ใหหนวยงานดงกลาว ดาเนนการเพ อสนบสนนใหเกดการบรณาการขอมล และการเช อมโยง/แลกเปล ยนขอมลระหวางหนวยงาน และใหหนวยงานท มขอมลท จาเปนตอการปฏบตงานของหนวยงานอ น ๆใหความรวมมอในการเช อมโยง/แลกเปล ยนขอมลกบหนวยงานอ นได ภายใตเครอขายส อสารขอมลภาครฐ และขยายการเช อมโยงเครอขายไปสหนวยงานในภมภาค และสวนทองถ นในลาดบถดไป ตวอยางของขอมลท จาเปนและควรใหความสาคญในลาดบตน ๆม อาท ขอมลทรพยากรน4า ขอมลภมสารสนเทศ เปนตน

(2) ใหประกาศใชมาตรฐานเปด (open standard) ในการพฒนาหรอจดทาระบบ ICT ของภาครฐ เพ อรองรบการทางานรวมกนระหวางระบบ และใหมความยดหยนในการขยายระบบในอนาคต โดยไมตองยดตดกบเทคโนโลยใดเทคโนโลยหน ง


• หนวยงานของรฐท 4งหมด


5-47


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) เรงดาเนนการจดต 4งกรมสารวจและจดทาแผนท พลเรอน ตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ใหแลวเสรจภายในป 2552 เพ อเปนหนวยงานกลางของประเทศในการบรหารจดการ กากบดแลและรบผดชอบดานโครงสรางพ4นฐานขอมลภมสารสนเทศ (National Spatial Data Infrastructure: NSDI) เพ อเรงรดการดาเนนงานดานโครงสรางพ4นฐานขอมลภมสารสนเทศใหสามารถใหบรการไดโดยเรว เสรมสรางการพฒนาชดขอมลภมสารสนเทศ (Fundamental Geographic Data Set: FGDS) พฒนาซอฟตแวรสารสนเทศภมศาสตรท ใชมาตรฐานเปด (Open GIS Software) รวมท 4งสรางกลไกใหเกดการใชขอมลภมสารสนเทศรวมกน โดยใหสามารถเร มดาเนนงานไดในป 2552


• คณะกรรมการ GIS แหงชาต • กระทรวงกลาโหม • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • สานกงานคณะกรรมการ

พฒนาระบบราชการ • สานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน

• โครงการจดต 4งกรมสารวจและจดทาแผนท พลเรอน

• โครงการจดทาแผนแมบทโครงสรางพ4นฐานขอมลภมสารสนเทศ (National Spatial Data Infrastructure: NSDI)

(4) จดใหมการประเมนผลการลงทนในโครงการ/กจกรรมดาน ICT ของภาครฐท ไดมการดาเนนการไปแลว โดยเนนผลท เกดแกประชาชนผรบบรการ และ/หรอหนวยงาน/ภาคธรกจท ตองตดตอกบภาครฐ รวมท 4งผลตอหนวยงาน อาท การลดคาใชจาย การลดข 4นตอน / เพ มประสทธภาพ เปนตน เพ อใชเปนขอมลประกอบในการกาหนดแผนการดาเนนงานในระยะตอไป



• หนวยงานภาครฐทกหนวยงาน

• โครงการศกษาเพ อประเมนผลการใหบรการทางอเลกทรอนกสของภาครฐ


5-48


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

4.2 ใหทกกระทรวงดาเนนการเพ�อพฒนาบรการ อเ ลกทรอนกสของรฐแบบบรณาการ

(1) ใหทกหนวยงานปรบปรงระบบขอมล และระบบบรหารจดการ ใหสามารถเช อมโยงกบระบบ NSDI และ GIN (Government Information Network) ท 4งภายในและระหวางหนวยงาน ภายใตกรอบมาตรฐาน TH e-GIF (Government Interoperability Framework)



(2) ใหทกหนวยงานใช ICT เปนชองทางหน งในการสงเสรมและสนบสนนใหภาคประชาสงคมเขามามสวนรวมในการบรหารราชการแผนดน โดยเฉพาะการพฒนานโยบายหรอบรการสาธารณะ และการออกกฎหมาย การตดตามตรวจสอบ และใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) กาหนดเปนตวช4วดหน งในมาตรการการพฒนาระบบราชการ ในสวนท เก ยวกบการบรหารราชการแบบมสวนรวม




5-49


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

4.3 สรางความเขมแขงดาน ICT แกหนวยงานของ รฐท 5งในสวนกลางและสวน ภมภาค

(1) สรางความเขมแขงใหแก CIO ระดบกระทรวง กรม และ CIO ของจงหวด รวมท 4งบคลากรท รบผดชอบงานดาน ICT ขององคกรปกครองสวนทองถ นในทกระดบ โดยการอบรมความรและทกษะตามความเหมาะสมและสอดคลองกบภารกจและหนาท ความรบผดชอบ รวมท 4งสงเสรมใหมการฝกปฏบตงานจรงผานการทาโครงการรวม เพ อใหการพฒนางาน ICT ในภาพรวมมเอกภาพและสอดคลองกบนโยบายและแผนแมบท ICT


• กระทรวงมหาดไทย


(2) ใหองคกรปกครองสวนทองถ น จดใหมบคลากรท รบผดชอบงานดาน ICT เพ อประสานงานกบหนวยงานกลางในการเรยนรมาตรฐานตางๆ รวมท 4งการบรหารทรพยากร และผลกดนการดาเนนงานดาน ICT ท สอดคลองกบแนวปฏบตของสวนกลาง และสรางกลไกใหมการทางานรวมกบ CIO จงหวด เพ อใหเกดการบงคบใชมาตรฐานตางๆ ในการพฒนา ICT ต 4งแตระดบจงหวดลงไปถงองคกรปกครองสวนทองถ นในระดบรองลงไปอยางท วถง ท 4งน4 ในการดาเนนงาน ใหเร มจากระดบจงหวดกอน ในชวง 3 ปแรก แลวคอยขยายลงสระดบเทศบาล / องคการบรหารสวนตาบล ในปตอๆ ไป โดยข4นอยกบความพรอม

• กระทรวงมหาดไทย

• กระทรวง ICT • องคกรปกครองสวนทองถ น


5-50


ยทธศาสตรท� 5 : ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ICT เพ�อสรางมลคาทางเศ รษฐกจและรายไดเขาประเทศ

“พฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ICT ไทย โดยสรางสภาพแวดลอมท �เอAออานวยตอการสรางงานวจย พฒนา และนวตกรรมภายในประเทศจากหนวยงานภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน สงเสรมการถายทอดเทคโนโลยท �เกดจากงานวจยสผประกอบการ และสรางสภาพแวดลอมท �เอAอตอการประกอบธรกจ (โดยใหความสาคญเปนพเศษกบอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต)”


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

5.1 สนบสนนดานเงนทน /เงนชวยเหลอในรปแบบ ตางๆ เพ�อสงเสรมใหเกดผประกอบการรายใหม

(1) จดใหมกลไกท ภาครฐสามารถเขารวมลงทนกบผประกอบการ และพนธมตรท จะทาใหอตสาหกรรม ICT โดยเฉพาะอยางย งในกลมซอฟตแวร และดจทลคอนเทนตมความเขมแขง และสามารถขยายกจการได


• กระทรวงการคลง

(2) จดใหมกลไกท สามารถลดภาระในการจดหาเงนลงทนสาหรบผประกอบการในอตสาหกรรมซอฟตแวร และอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต สาหรบการวจยและพฒนา การจดซ4อหาอปกรณ ตวอยางเชน การจดใหมเงนกดอกเบ4ยต า การจดใหม R&D matching fund เพ อขยายผลงานวจยและพฒนาของคนไทย เพ อใหไดโครงการ และตนแบบภาคอตสาหกรรมท หนวยงานรฐตองการ การสนบสนนการชาระคาธรรมเนยมการใชสทธ 0(Royalty Fees) แกบรษทผเปนเจาของ platform หรอซอฟตแวรท ใชเปนเคร องมอในการผลต สรางสรรคผลงาน



• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงการคลง

• โครงการศกษาแนวทางและรปแบบการจดต 4งกองทนพฒนาอตสาหกรรม ICT


5-51


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) รฐสนบสนนการลงทนในการจดหาเคร องมอ (ท 4งฮารดแวร และซอฟตแวร) ทรพยสนทางปญญา และสถานท กลาง ท มการจดบรการให

คาปรกษาทางธรกจ เพ อใหผประกอบการสามารถมาเชาใชบรการ เพ อการพฒนาและสรางสรรคงานเพ อเปนการลดความเส ยงและเพ มขดความสามารถในการแขงขน



• กระทรวงอตสาหกรรม • สมาคมผประกอบการ/

สมาคมวชาชพท เก ยวของ • สภา ICT

5.2 สงเสรมการวจยและพฒนาเพ�อยกระดบ มาตรฐานสนคาและบรการ ICT ไทยสระดบสากล

(1) สนบสนนงานวจยพฒนาและนวตกรรมในอตสาหกรรม ICT เพ อสรางสรรคและ/หรอตอยอดการพฒนาขดความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการไทย ใหสามารถผลตเทคโนโลยตนน4าเพ มมากข4น โดยเฉพาะในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส (ระบบสมองกล ฝงตว การออกแบบข 4นสง ) อตสาหกรรมอปกรณโทรคมนาคม อตสาหกรรมดจทล คอนเทนต อตสาหกรรมซอฟตแวร






5-52


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สงเสรมใหกระบวนการคมครองทรพยสนทางปญญามประสทธภาพ และสามารถบงคบใชได

จรง เพ อสรางแรงจงใจใหผประกอบการพฒนาและสรางนวตกรรมอยางตอเน อง


• กระทรวงพาณชย • กระทรวงยตธรรม • กระทรวงวทยาศาสตรและ


(3) สรางกลไกท อานวยความสะดวกใหกบผคดคนส งประดษฐ หรอนวตกรรมใหม ในการจดสทธบตรท 4งในและตางประเทศ


• กระทรวงพาณชย • กระทรวงวทยาศาสตรและ


(4) สรางความแขงแกรงใหกบสถาบนและกลไกในการตรวจสอบ/รบรองคณภาพสนคาและบรการ ICT ท ผลตในประเทศไทยเพ อใหสามารถพฒนา/ผลตสนคาและบรการท มคณภาพตามมาตรฐานสากล ท 4งน4 อาจพจารณาจดต 4งหนวยงานท ดแลดานมาตรฐานท เก ยวกบ ICT โดยตรง หรอมคณะกรรมการระดบชาตท ดแลมาตรฐานดาน ICT ซ งทางานอยางใกลชดกบหนวยงานกลางท ดแลระบบมาตรฐานของไทย


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • กระทรวงพาณชย • สภาอตสาหกรรมแหงประเทศ

ไทย • สมาคมผประกอบการ/

สมาคมวชาชพท เก ยวของ

• โครงการศกษาแนวทางและรปแบบของหนวยงานท รบผดชอบมาตรฐานผลตภณฑ/เทคโนโลย ดาน ICT


5-53


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(5) สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยท เปนพ4นฐานสาคญของโครงขายและบรการในอนาคต อาท เทคโนโลยการส อสารยคหนา, การส อสารความเรวสงระบบไรสาย, และเทคโนโลยโทรคมนาคมทางเลอกตางๆ รวมท 4งจดใหมกลไกการถายทอดเทคโนโลยท เหมาะสม เพ อเปนแรงจงใจแกผประกอบการ โดยเนนการสงเสรมการมสวนรวมของภาคเอกชนในการวจยและพฒนา


• กระทรวงศกษาธการ • คณะกรรมการกจการ


• สานกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต


5.3 สรางโอกาสทางการตลาดและโอกาสในการแขงขนสาหรบผประกอบการไทย ท 5งตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ

(1) สนบสนนการจดต 4งสภา ICT เพ อใหเกดการรวมตวของผประกอบการเพ อผลกดนวาระหรอนโยบายสาคญท จะชวยสรางความเขมแขงแกผประกอบการตอรฐบาล อนจะชวยเสรมสรางความแขงแกรงของผประกอบการไทย ใหมศกยภาพสามารถแขงขนกบตางประเทศได




5-54


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) ใหสภา ICT จดทาขอเสนอแนะและมาตรการเชงรกในการกระตนการขยายตลาด ICT ของประเทศไทย รวมถงการสรางโอกาสทางการตลาดท 4งตลาดภายในและตางประเทศ ใหกบผประกอบการไทย เพ อเสนอตอรฐบาล

• สภา ICT • โครงการศกษาแนวทางและมาตรการเพ อกระตนการขยายตลาด ICT ของประเทศไทย

(3) สนบสนนการสรางโอกาสทางการตลาดแกผประกอบการ ICT ไทย ในการแขงขนกบผประกอบการจากตางประเทศ สาหรบตลาดภายในประเทศ สนบสนนโดยใชตลาดภาครฐเปนตวนา และไมใหกาหนดเง อนไขในระเบยบการจดซ4อจดจางหรอกาหนดคณลกษณะของผลตภณฑและบรการในขอกาหนดการจางงาน (TOR: Term of Reference) ของโครงการดาน ICT ของภาครฐท เปนการกดกนผประกอบการในประเทศ สาหรบตลาดตางประเทศ ใหสนบสนนการรกตลาดตางประเทศของภาคเอกชนในรปแบบตางๆ รวมถงการนาเสนอผลงานของผประกอบการไทยในเวทตางประเทศ เชนการจดหรอเขารวม Road show/Events ระดบนานาชาต การเขารวมประกวดผลงานหรอโครงการในเวทนานาชาต เปนตน


• กระทรวงการคลง • สานกนายกรฐมนตร • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • กระทรวงพาณชย

• โครงการสงเสรมผประกอบการไทยเพ อเพ มโอกาสในการเขารวมดาเนนงานในโครงการ ICT ของภาครฐ


5-55


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สงเสรมการพฒนาซอฟตแวรหรอระบบสารสนเทศเพ อเสรมสรางความเขมแขงและความไดเปรยบในการแขงขนของภาคการผลตและบรการท ไทยมศกยภาพ เชน การทองเท ยว การเกษตร และบรการสขภาพ และจดใหมกลไกในการทางานรวมกนระหวางผประกอบการซอฟตแวร และผประกอบการในสาขาดงกลาว



• กระทรวงการทองเท ยวและกฬา

• กระทรวงเกษตรและสหกรณ • กระทรวงสาธารณสข • สมาคมผประกอบการ/


(5) ใหมหนวยศกษาและคาดการณตลาดและอตสาหกรรม ICT (ICT industry intelligence) โดยสนบสนนใหมการพฒนาฐานขอมลเก ยวกบตลาดและอตสาหกรรม ICT ของประเทศไทยและตางประเทศ เพ อใชในการวางแผนสงเสรมการตลาดท 4งภายในและตางประเทศ



• กระทรวงพาณชย • กระทรวงอตสาหกรรม • คณะกรรมการกจการ


• โครงการจดทาฐานขอมล

ผประกอบการ และตลาด ICT ของประเทศไทย และตลาดตางประเทศท มศกยภาพเปนคคาและคแขงท สาคญ


5-56


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(6) สนบสนนการสราง brand ของสนคาและบรการ ICT ของประเทศไทย ใหเปนท รจกและยอมรบท 4งตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศ พรอมท 4งสงเสรมกจกรรมรณรงคการซ4อและการใชสนคาและบรการ ICT ของไทย (Buy Thai First)




• สมาคมอ นๆ ท เก ยวของ

(7) กาหนดใหมหนวยงานรบผดชอบการพฒนาอตสาหกรรมดจทลคอนเทนตและแผนยทธศาสตรดจทลคอนเทนตระดบชาต เพ อพฒนากลไกท จาเปนในการสรางโอกาสทางการตลาดและการเสรมสรางศกยภาพใหกบผประกอบการดจทลคอนเทนตของประเทศไทย



• กระทรวงพาณชย • กระทรวงวฒนธรรม • กระทรวงการทองเท ยว

และกฬา • สานกงานคณะกรรมการ

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต


• โครงการศกษาแนวทางและยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต ของประเทศไทย


5-57


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

5.4 สงเสรมการลงทนท 5งภายในประเทศและจาก ตางประเทศ

(1) สงเสรมใหเกดการพฒนาและแพรกระจายโครงสรางพ4นฐานสารสนเทศในประเทศอยางท วถง เพ อดงดดการลงทนในอตสาหกรรม ICT ในภมภาคตางๆ หรอในจงหวดศนยกลางความเจรญในภมภาค และจดใหมเมองศนยกลางดาน ICT เพ อขยายการเตบโตของอตสาหกรรมและรองรบความตองการการใชงาน ICT ในภมภาค รวมถงการสรางเครอขายของหนวยงานท เก ยวของกบการพฒนาอตสาหกรรม ICT เชน SIPA, Software Park ไปยงภมภาคมากย งข4น เพ อบมเพาะและเสรมสรางความเขมแขงใหกบกลมผประกอบการ ICT ในพ4นท


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงมหาดไทย • สานกงานคณะกรรมการพฒนาก

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต

• โครงการพฒนาเมองท เปนศนยกลาง ICT ในภมภาคเพ อขยายการเตบโตของอตสาหกรรม ICT ในภมภาค

(2) สรางกลไกและมาตรการจงใจท เอ4อตอการลงทนในอตสาหกรรม ICT จากตางประเทศ โดยเฉพาะอยางย งอตสาหกรรมท เก ยวของกบเทคโนโลยระดบสง และสรางกลไกท เอ4อใหเกดการถายทอดความรและเทคโนโลยจากบรษทขามชาตมายงผประกอบการและบคลากรไทย อาท กาหนดเง อนไขใหต 4งหนวยวจยและพฒนาท วาจางนกวจยไทยเปนสวนใหญ หรอใหมความรวมมอกบสถาบนการศกษาหรอสถาบนวจยของไทย เปนตน


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงมหาดไทย


5-58


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) ทบทวนเง อนไข และ/หรอข 4นตอนท เก ยวกบการใหสทธประโยชนตางๆ ของ BOI เพ อใหผประกอบการ ICT (โดยเฉพาะอยางย งอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต) ในทกระดบสามารถไดรบประโยชนจากสทธประโยชนดงกลาวไดอยางเตมท


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงแรงงาน • กระทรวงมหาดไทย

5.5 สงเสรมใหเกดธรกจและบรการท�เก�ยวกบ ซอฟตแวรโอเพนซอรสในประเทศไทย

(1) ดาเนนการสงเสรมและสรางความเขาใจใหกบนกพฒนาและผใชซอฟตแวรโอเพนซอรส และส ออเลกทรอนกส เก ยวกบสญญาอนญาตใชสทธ 0 (License agreement) เพ อใหเกดความเขาใจและเลอกใชงานไดอยางเหมาะสม




(2) สรางโอกาสในการประยกตใชซอฟตแวรโอเพนซอรสในภาคการศกษา และภาครฐ และไมใหกาหนดเง อนไขในระเบยบการจดซ4อจดจางหรอกาหนดคณลกษณะของผลตภณฑและบรการในขอกาหนดการวาจาง (TOR) ของโครงการดาน ICT ของภาครฐท เปนการกดกนระบบท พฒนาดวยซอฟตแวรโอเพนซอรส



• กระทรวงการคลง • สานกนายกรฐมนตร • กระทรวงศกษาธการ • สมาคมผประกอบการ/


• โครงการสงเสรมการใชและพฒนาโอเพนซอรสซอฟตแวร


5-59


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) ใหหนวยงานท สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวรของประเทศ สงเสรมใหเกดผประกอบการท มความเช ยวชาญดานซอฟตแวรโอเพนซอรสมากข4น โดยใชมาตรการสนบสนนดานเงนทน/เงนชวยเหลอในรปแบบตางๆ ตามขอ 5.1





5-60


ยทธศาสตรท� 6: การใช ICT เพ�อสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนอยางย �งยน�

“สงเสรมภาคการผลตของประเทศใหเขาถงและสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร เพ �อกาวไปสการผลตและการคาสนคาและบรการ ท �ใชฐานความรและนวตกรรมและเปนมตรกบส �งแวดลอม เพ �อพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยการสรางคณคาของสนคาและบรการ (Value Creation) และมลคาเพ �มในประเทศ เพ �อพรอมรองรบการแขงขนในโลกการคาเสรในอนาคต”


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

6.1 สรางความตระหนกและพฒนาขดความสามารถดาน ICT ของผประกอบการเพ�อใหสามารถนา ICT ไปใชประโยชนในการประกอบธรกจ โดยการสรางแรงจงใจท�เหมาะสมหรอใชกลไกความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยมการทาโครงการนารองในภาคการผลตท�มความพรอมสง และนาไปขยายผลสทกภาคสวน


• กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงพาณชย • กระทรวงแรงงาน • กระทรวงการคลง • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการในภาคการผลตท มความพรอมสงและนาไปขยายผลสทกภาคสวน


5-61


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

6.2 พฒนาและบรหารจดการระบบ ลอจสตกส ใหมประสทธภาพและประสทธผล

(1) สงเสรมใหผประกอบการมการประยกตใช ICT เพ อการบรหารจดการลอจสตกสและการขนสงสนคาท ทนสมย ตรงตอเวลา และมประสทธภาพย งข4น เพ อเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของกลมอตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศ อาท อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมอเลกทรอนกส และอตสาหกรรมอาหาร โดยใชเทคโนโลยสมยใหมท อางองมาตรฐานเปด (open standards) เพ อใหเกดการเช อมโยงขอมลและระบบงานท มประสทธภาพ มแผนท ใชปฏบตงานไดจรง และมกลไกรองรบและแกไขปญหาท อาจเกดข4น

• คณะกรรมการลอจสตกส แหงชาต

• กระทรวง ICT • กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงคมนาคม • กระทรวงพาณชย • กระทรวงการคลง • สานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต


• โครงการนารองระบบ e-Logistics ในการจดการหวงโซอปทานของอตสาหกรรม ยทธศาสตรของประเทศ

(2) นาบทเรยนจากการประเมนผลการดาเนนงานของโครงการบรการอเลกทรอนกสภาครฐแบบหนาตางเดยว (single window) ท มอยเดม มาพจารณาการปรบปรงระบบลอจสตกสของประเทศใหครอบคลมและมประสทธภาพสงข4น


• กระทรวงพาณชย • กระทรวงการตางประเทศ • กระทรวงการคลง • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม



5-62


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

6.3 เสรมสรางความเช�อม �นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส

(1) เรงรดการออกกฎหมายท ยงอยในระหวางกระบวนการพจารณาใหมการประกาศใชโดยเรว อาท กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล กฎหมายลาดบรองของพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส รวมท 4งจดทาหรอปรบปรงกฎหมายอ นท จาเปน เพ อสรางความเช อม นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส และสรางกลไกใหการบงคบใชกฎหมายท มในปจจบนและท จะมใน

อนาคตมประสทธภาพและประสทธผล


• สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร

• กระทรวงยตธรรม • กระทรวงพาณชย • สานกงานตารวจแหงชาต • สานกงานอยการสงสด

• โครงการพฒนาความเขมแขงของกลไกการบงคบใชกฎหมายเพ อสรางความเช อม นในการทา ธรกรรมทางอเลกทรอนกส

(2) สรางความรความเขาใจแกประชาชน และผประกอบการเพ อใหเกดความเช อม นในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส โดยมการเผยแพร และประชาสมพนธใหประชาชนเขาใจถงเน4อหาสาระของกฎหมายและการบงคบใชอยางตอเน อง

(3) เรงรดสรางความเขมแขงของกระบวนการ

คมครองผบรโภค และมกระบวนการท อานวยความสะดวกในการตดสนขอพพาทในการซ4อ-ขายแบบออนไลน

• คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส

• กระทรวง ICT • กระทรวงพาณชย • สมาคมพาณชยอเลกทรอนกสไทย• สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท เก ยวของ • คณะกรรมการธรกรรมทาง


• กระทรวง ICT • กระทรวงพาณชย


5-63


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

• สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค

• กระทรวงยตธรรม • สมาคมพาณชยอเลกทรอนกสไทย

• โครงการศกษาแนวทางและรปแบบท เหมาะสมในการคมครองผบรโภคในการซ4อ-ขายแบบออนไลน

6.4 สงเสรมการนา ICT มาใชในภาคการผลตและบรการท�เปนยทธศาสตรของประเทศ และไทยมความไดเปรยบ โดยเฉพาะการเกษตร การบรการดานสขภาพ และการทองเท�ยว

การเกษตร (1) นา ICT มาพฒนาดานการเกษตร โดยการพฒนา

และเช อมโยงขอมลท สาคญตอการทาการเกษตร โดยเฉพาะขอมลท เก ยวกบการจดการทรพยากรน4ในระดบชมชน ขอมลราคาพชผล ขอมลการใชพ4นท เกษตรกรรม และสรางความเขมแขงของกลมสหกรณการเกษตร และเกษตรกรรายยอย ใหสามารถใชประโยชนจากขอมลและความรเพ อเพ มผลผลต และผลตภาพ รวมท 4งเพ อการคาผลผลตทางการเกษตรอยางครบวงจร (รวมระบบการบรหารจดการโลจสตกส ต 4งแตกระบวนการผลต การแปรรป ไปจนถงการคาสง คาปลกในประเทศ และการสงออก) โดยเบ4องตนใหมการศกษาความตองการใชขอมลของกลมเกษตรกร และศกษาหวงโซอปทานในรายละเอยด เพ อใหเกดความเขาใจพฤตกรรมและความตองการขอมลท นาไปใชประโยชนไดจรงในทางปฏบต

• กระทรวงเกษตรและสหกรณ

• กระทรวงศกษาธการ • กระทรวงมหาดไทย • กระทรวง ICT • องคกรปกครองสวนทองถ น • องคกรพฒนาเอกชนและ

เครอขายประชาสงคม • กลมสมาชกของสหกรณ



5-64


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) พฒนาความรและทกษะท เก ยวของกบการใช ประโยชนจาก ICT และสารสนเทศ (รวมถงขอมลทรพยากรน4าในชมชน) ใหแกเกษตรกร โดยสรางเครอขายการเรยนรดาน ICT ใหกบเกษตรกร ผานหนวยงานท มอยแลวในทองถ น เชน ศนยบรการชมชน โรงเรยน วด ไปรษณย สหกรณ และ องคกรทองถ นอ นๆ และ สราง “ผสอน” ในทองถ นเพ อใหคาปรกษาเก ยวกบการใช ICT แกเกษตรกร

• กระทรวงเกษตรและสหกรณ

• กระทรวงมหาดไทย • กระทรวง ICT • องคกรปกครองสวนทองถ น • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท เก ยวของ • กลมสมาชกของสหกรณ


• โครงการศกษาความตองการการใชขอมลของกลมเกษตรกรและหวงโซอปทานของการผลตทางการเกษตร

(3) จดใหมโครงสรางพ4นฐาน และการพฒนาขอมล (ภาษาไทย) โดยหนวยงานท เก ยวของ และใหภาคเอกชนชวยดแลเร องการจดรปแบบและวธการเผยแพรขอมลโดยมรปแบบทางธรกจท เหมาะสมเพ อใหเกดความย งยนในระยะยาว และมโครงการนารองในชมชนตวอยาง


• กระทรวงเกษตรและสหกรณ • องคกรปกครองสวนทองถ น • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม

วชาชพท เก ยวของ • กลมสมาชกของสหกรณ


• โครงการนารองการใช ICT ในการวางแผนและการจดการในระบบการผลตสนคาเกษตรอยางครบวงจรในชมชนตวอยาง

(4) สงเสรมและสนบสนนการจดทาโครงการนารองระบบเกษตรความแมนยาสง (precision agriculture) เพ อพฒนาการผลตใหสามารถควบคมการผลตใหบรรลตามเปาหม ายท กาหนด เปนการเพ มผลผลตและผลตภาพของการทาการเกษตร กบชมชนเกษตรกรท มความพรอม

• กระทรวงเกษตรและสหกรณ • กระทรวง ICT • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • องคกรปกครองสวนทองถ น


5-65


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

การทองเท�ยว

(1) สงเสรมการมการใช และการพฒนาขดความสามารถดาน ICT (เชน อนเทอรเนต, e-commerce, ระบบการชาระเงน ระบบการสารองการใชบรการ ระบบการตลาดออนไลน ฯลฯ) ของผประกอบการในธรกจทองเท ยวและธรกจเก ยวเน อง อาท การขนสง เพ อใหมการนาเทคโนโลยมาประยกตในการใหบรการแกนกทองเท ยว อยางเปนระบบ ในทกๆ กจกรรมของหวงโซมลคาของธรกจทองเท ยว

• กระทรวงการทองเท�ยว และกฬา

• กระทรวง ICT • กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • กระทรวงแรงงาน • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(2) สงเสรมการจดทาขอมลออนไลนเพ อแนะนาสถานท ทองเท ยวในประเทศ และสถานบรการท เปนท นยม โดยเฉพาะสถานท ทองเท ยวเชงอนรกษ หรอสถานท ในชมชน/ทองถ น ท มเอกลกษณทางวฒนธรรมของไทย และเน4อหาทางภมปญญา ในหลาย

รปแบบ อาท video clip, web-based information เปนตน เพ อสนบสนน web portal ดานทองเท ยวท มอย และเร มพฒนาใหระบบสามารถใหบรการขอมลการจองบรการตางๆโดยตรงมายงประเทศไทยได


• กระทรวง ICT • กระทรวงอตสาหกรรม • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • กระทรวงแรงงาน • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการจดทาขอมลดจทลในรปแบบตางๆ เพ อประชาสมพนธประเทศไทย และแนะนาขอมลสาคญของประเทศ เชน สถานท ทองเท ยว วฒนธรรม ภมปญญา

ทองถ น


5-66


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(3) จดใหมการตดตามประเมนผลแผนหรอโครงการตางๆ ท ภาครฐไดดาเนนการไปแลว อาท แผนแมบทการตลาดออนไลนสาหรบอตสาหกรรมทองเท ยว การจดทาเวบไซตตางๆ อยางตอเน อง โดยใหความสาคญกบผลท เกดข4นตอผประกอบการ และผใชบรการ เพ อนามาพจารณาปรบปรงในปตอๆ ไป


• กระทรวง ICT • สานกงานคณะกรรมการพฒนา

ระบบราชการ • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา

การบรการดานสขภาพ

(1) พฒนาระบบสารสนเทศสขภาพแหงชาต (National Health Information System) ใหใชงานไดจรง โดยการบรณาการโครงการจดเกบขอมลทางการแพทยและสาธารณสข ตางๆ ของรฐท มอย พรอมท 4งขยายผลเช อมตอกบสถานพยาบาลของเอกชน ท 4งโรงพยาบาล และคลนคท มความพรอม โดยเนนในดานการกาหนดมาตรฐานขอมล การบรณาการขอมลและการพฒนากลไกการคมครองขอมลสวนบคคล รวมท 4งการสนบสนนการใชมาตรฐานท จดทาข4น



เทคโนโลย • กระทรวงสาธารณสข • กระทรวงมหาดไทย • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการพฒนามาตรฐานขอมลท เก ยวกบการแพทยและสาธารณสขสาหรบระบบสารสนเทศสขภาพแหงชาตท มการบรณาการระหวางหนวยงาน


5-67


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) พฒนาระบบตดตาม เฝาระวง และแจงเตอนเก ยวกบโรคอบตใหมและอบตซ4า ใหมมมาตรฐาน สอดคลองกบแนวปฏบตของสากล และเช อมโยงกบเครอขายขอมลของตางประเทศ โดยใชเทคโนโลยท เหมาะสม



เทคโนโลย • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(3) ประชาสมพนธและเผยแพรความกาวหนาของระบบบรการสขภาพของไทยแกชาวตางประเทศ ในชองทางตางๆ ท หลากหลาย รวมถงเครอขายดานการทองเท ยว เพ อดงดดนกทองเท ยว และสรางความเช อม นในการใชบรการระบบสขภาพของไทย


• กระทรวง ICT • การทองเท ยวแหงประเทศไทย • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


6.5 ยกระดบศกยภาพในการแขงขนของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และวสาหกจชมชน (OTOP)

(1) จดใหมการประเมนผลโครงการ/กจกรรมท ไดดาเนนการมาแลว โดยเนนผลท เกดข4นแกผประกอบการและผบรโภค เพ อนามาเปนพ4นฐานในการกาหนด/ปรบปรง/พฒนาแผนงาน/โครงการในระยะตอไป


• กระทรวง ICT • กระทรวงมหาดไทย • สานกงานคณะกรรมการพฒนา

ระบบราชการ


5-68


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สนบสนนให SMEs เขาถงและนา ICT ไปใชในการทาธรกจ โดยสรางแรงจงใจในการลงทนดาน ICT เชน มาตรการทางภาษ ท ใหผประกอบการสามารถหกคาใชจายดาน ICT ไดสงกวาคาใชจายจรง รวมท 4งสนบสนนใหมการใชซอฟตแวรไทยมากข4น เชน สงเสรมใหเกด software cluster ของแตละธรกจ/อตสาหกรรม หรอสงเสรมใหผประกอบการมความม นใจในการใชซอฟตแวรไทยมากข4นโดยการออกใบรบรองคณภาพใหกบบรษทพฒนาซอฟตแวรไทยท ไดมาตรฐาน


• กระทรวง ICT • กระทรวงการคลง • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


• โครงการศกษารปแบบของแรงจงใจท เหมาะสมเพ อสงเสรม SMEs ใหลงทนใน ICT

(3) ขยายผลการพฒนาขดความสามารถดาน ICT แกผประกอบการ SMEs และวสาหกจชมชน (โดยการสรางแรงจงใจท เหมาะสมหรอใชกลไกความรวมมอกบภาคเอกชน) ท 4งโดยวธการฝกอบรมในรปแบบปกต (conventional training) และการใชส ออเลกทรอนกสในรปแบบ e-learning


• กระทรวง ICT • กระทรวงการคลง • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา


5-69


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(4) สงเสรมการทา e-commerce ของสนคาชมชน (OTOP) เพ อสนบสนนการนาภมปญญาไทยแล ะวฒนธรรมทองถ นมาใชในการสรางสรรคคณคาของสนคาและบรการท มโอกาสทางการตลาดสง โดยการตอยอดขยายผลในเชงพาณชย ดวยการใชประโยชนจากโครงสรางพ4นฐานท มในชมชน อาท ศนยบรการสารสนเทศชมชน อบต. ฯลฯ


• กระทรวง ICT • กระทรวงการคลง • กระทรวงมหาดไทย • กระทรวงพาณชย • องคกรปกครองสวนทองถ น • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม


(5) นา ICT มาสรางกลไกในการแลกเปล ยนแนวปฏบตท ด (share best practice) หรอถายทอดเร องราวและประสบการณของผท ทาสาเรจ (success stories) อาท การใหรางวล การเผยแพรผลงาน การสนบสนนการขยายผล ฯลฯ ผานเครอขายเวบไซตชมชน (social web)



• กระทรวงการคลง • กระทรวงมหาดไทย • องคกรปกครองสวนทองถ น


5-70


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(6) ใหหนวยงานของรฐใชประโยชนจาก ICT ท แพรกระจายคอนขางท วถงในชมชน (โทรศพทเคล อนท วทย โทรทศน) เพ อเผยแพรความรท เก ยวของกบอาชพ และขาวสารทางเศรษฐกจ ท จะเปนประโยชนตอการพฒนาสนคาและบรการ เพ อยกระดบขดความสามารถของวสาหกจชมชน


• กระทรวงมหาดไทย • กระทรวงเกษตรและสหกรณ • กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย • องคกรปกครองสวนทองถ น • ทกๆ หนวยงานท มการ

ดาเนนงานในระดบภมภาค

• โครงการศกษาความตองการการใชขอมลของกลมอาชพตางๆ ในชมชน

6.6 นา ICT มาใชในมาตรการประหยดพลงงานและรกษาสงแวดลอม เพ�อลดคาใชจาย แ� ละเพมขด�ความสามารถในการแขงขนท 5งในระดบองคกรและประเทศอยางย �งยน

(1) สงเสรมงานวจยท เก ยวกบการนา ICT มาใชในการประหยดพลงงานและ/หรอรกษาส งแวดลอมเพ อใหเกดอปกรณ/เคร องมอ/ระบบ ท นาไปสการลดการใชพลงงานและ/หรอรกษาส งแวดลอมในระยะยาวท 4งในระดบองคกรและประเทศ



• กระทรวงพลงงาน • กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และส งแวดลอม • สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา • สมาคมผประกอบการ/ สมาคม



5-71


2552 2553 2554 2555 2556 2557 โครงการเรงดวน

(2) สงเสรมและนารองโครงการท สามารถลดการใชพลงงานน4ามนอยางเปนรปธรรม เชนโครงการสนบสนนการทางานท บาน (work at home), โครงการสงเสรมการประชมทางไกลผานระบบอนเทอรเนตความเรวสง, โครงการสนบสนนการจดการระบบจราจรโดยใชระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System: ITS) เปนตน



• กระทรวงพลงงาน • กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และส งแวดลอม • กระทรวงคมนาคม

บทท� 6

การบรหารจดการและการตดตามประเมนผล

ในการแปลงแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 ไปสการปฏบตเพ�อใหเกดผลสาเรจดงเปาหมายท�ต 1งไว น 1น จาเปนตองพฒนาโครงสรางการบรหารจดการและระบบการตดตามประเมนผลเพ�อใหเปนเคร�องมอในการบรหารแผนฯ และการประเมนผลอยางมประสทธภาพ

6.1 การบรหารจดการ

เพ�อใหการบรหารจดการในการแปลงแผนแมบทฯ ไปสการปฏบตไดจรง กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ควรจดต 1งหนวยประสานงานกลางภายในกระทรวงฯ เพ�อรบผดชอบในการผลกดนวาระดาน ICT ของประเทศ รวมถงการจดทานโยบาย/แผนแมบท การกากบดแลและผลกดนแผนสการปฏบต และการพฒนากลไกการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนดวยดชนช1วดตามมาตรฐานสากลอยางตอเน�อง ดงท�ระบ ในยทธศาสตรท� 2

นอกจากน1 จาเปนตองมการจดต 1งคณะทางานรายยทธศาสตร ซ�งควรประกอบดวยบคลากรภายในกระทรวงและบคลากรของกระทรวงอ�นๆ ท�เก�ยวของ โดยเฉพาะอยางย�งหนวยงานท�ถกกาหนดใหเปนหนวยงานหลกในหลายๆ มาตรการของยทธศาสตรน 1นๆ และจดใหมการประชมเพ�อกาหนดแนวทางการทางานรายยทธศาสตร เพ�อวางแผนและจดลาดบความสาคญของในการผลกดนมาตรการและโครงการนารอง ใหสอดคลองกบกรอบระยะเวลาท�กาหนดในแผนแมบทฯ (บทท� 5) รวมท 1งนามาตรการในแตละเร�องมาจดทา milestones ของการผลกดนรายมาตรการ หรอรายละเอยดของโครงการ (ในกรณโครงการเรงดวน)

การบรหารจดการแผนแมบทฯ จะเนนการสรางกลไกในการทางานเพ�อใหเกดความรวมมอและการ บรณาการ ระหวางหนวยงานภาครฐท�เก�ยวของกบการพฒนา ICT ของประเทศ อาท สานกงานคณะกรรมการกจการโทรคมนาคม (กทช.), คณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารแหงชาต, คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส, กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน และกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ตองสรางความเขาใจ การยอมรบ และความรวมมอในการนาแผนแมบทฯ ไปเปนแนวทางในการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงาน/องคกรท�เก�ยวของในระดบตางๆ โดยเฉพาะอยางย�งหนวยงานท�ถกระบช�อเปนหนวยงานท�เก�ยวของในแตละมาตรการ/ยทธศาสตร โดยใหหนวยงานตางๆ น 1น จดทาหรอปรบแผนแมบทฯ 5 ปของหนวยงาน ท�มชวงระยะเวลาสอดคลองกบแผนแมบทฯ ฉบบน1 โดยในการสรางความเขาใจและการยอมรบตอแผนแมบทฯ กระทรวงตองจดสรรรงบประมาณสวนหน�งสาหรบการรณรงคประชาสมพนธ ใหทกภาคสวนท 1งในสวนกลางและภมภาคไดตระหนกและเขาใจถงความสาคญของแผนแมบท ICTฯ

นอกจากน1 จะตองสรางกลไกเพ�อใหเกดการจดสรรทรพยากรอยางเหมาะสม โดยเช�อมโยงระหวางแผนงาน แผนเงน และแผนคน โดยจะตองมการพฒนากรอบและหลกเกณฑการพจารณาแผนงาน/โครงการของสวนราชการรวมกนระหวางหนวยประสานงานกลางของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารท�จะจดต 1งข1น สานกงบประมาณ ตวแทน CIO ภาครฐ สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) และสานกงาน


6-2

คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เพ�อใหการดาเนนงานของสวนราชการตางๆ มความสอดคลองกบแผนแมบทฯ รวมถงจะตองมการสรางระบบตดตามประเมนผลและสรางตวช1วดประสทธผลและประสทธภาพในระดบโครงการดวย ท 1งน1 ใหหนวยประสานงานกลางของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เปนหนวยงานหลกในการบรหารจดการกลไกดงกลาว

สาหรบการดาเนนการในระดบกระทรวงของกระทรวงอ�นๆ และหนวยงานในสงกด ใหมคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของกระทรวง และของหนวยงานในสงกด รบผดชอบในการบรหารแผนในแตละระดบ โดยใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (CIO) เปนประธานคณะกรรมการฯ และใหคณะกรรมการฯ รายงานผลการดาเนนงานตอคณะกรรมการฯ ในระดบสงข1นไปทก 6 เดอน ท 1งน1 ใหคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารแหงชาต รบผดชอบในการบรหารแผนแมบทฯ ในภาพรวม โดยมหนวยประสานงานกลางของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ทาหนาท�สนบสนนการดาเนนงานของคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารแหงชาต

เพ�อใหการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารประสบความสาเรจ ภาครฐจะเปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการนาเสนอและใหความเหนดานการพฒนา ICT ตอรฐบาล รวมกบรฐในการกาหนดมาตรฐานวชาชพบคลากรดาน ICT ตลอดจนเปนตวแทนภาคเอกชนในการประสานนโยบายและ การทางานรวมกบภาครฐ เพ�อผลกดนการทางานแบบเปนหนสวนระหวางภาครฐและเอกชน (Public-Private Partnership: PPP) เพ�มมากข1น โดยผลกดนใหมการจดต 1งสภา ICT เพ�อเปนตวแทนภาคเอกชนในการดาเนนการดงกลาว (ตามยทธศาสตรท� 2)

6.2 การตดตามประเมนผล

ใหมการประเมนการแปลงแผนสการปฏบต เพ�อใหการดาเนนงานของหนวยปฏบต (กระทรวง กรม และหนวยงานในสงกดกระทรวงฯ รวมถงองคกรในกากบ) สอดคลองและครอบคลมเปาหมายและยทธศาสตรหลกของการพฒนาท�กาหนดในแผนแมบทฯ ฉบบน1 โดยหนวยงานและองคกรท�เก�ยวของตองมสวนในการพฒนาระบบการตดตามประเมนผล ภายใตกรอบความสมพนธเช�อมโยงของเปาหมาย ยทธศาสตร และหนวยงานท�กาหนดไวอยางมประสทธภาพ โดยมแนวทางในการพฒนาระบบการตดตามและประเมนผลดงน1

(1) การสรางตวช1วด เพ�อเปนเคร�องมอท�บงบอกถงความสาเรจและผลกระทบของการดาเนนการตามแผนแมบทฯ เพ�อใชประโยชนในการตดตามประเมนผล โดยอยางนอยควรมตวช1วดใน 3 ระดบ ไดแก การวดผลกระทบสดทายของการพฒนา (outcome) การวดประสทธผลของยทธศาสตรการพฒนา (output) และการวดประสทธภาพขององคกร/หนวยงานท�เก�ยวของในการนาแผนแมบทฯ ไปปฏบต

(2) จดทาฐานขอมลรายการดชนช1วดหลกของการพฒนา ICT ของประเทศ (ICT core indicators) และตวช1วดความสาเรจของการพฒนาในทกระดบ รวมท 1งการสรางเครอขายเช�อมโยงฐานขอมลโดยกาหนดใหหนวยงานท�รบผดชอบแตละดชนปรบปรงขอมลใหทนสมยตลอดเวลา และเช�อมโยงขอมลไปยงหนวยงานกลางเพ�อเผยแพรใหหนวยงาน/ประชาชนรบทราบท �วไป รวมท 1งใหมการศกษาตดตามการพฒนาดชนดงกลาวในระดบนานาชาตอยางตอเน�อง เพ�อปรบปรงรายการรวมท 1งการใหคานยามดชนช1วดของประเทศไทยใหเหมาะสมตามกาลเวลา


6-3

ท 1งน1 ใหหนวยประสานงานกลางของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เปนหนวยงานหลกในการสรางตวช1วด และการจดวางระบบฐานขอมลดงกลาว รวมกบสานกงานสถตแหงชาต โดยประสานกบหนวยงานกลางอ�นท�สาคญ ไดแก สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกงบประมาณ สานกงานก.พ. สานกงานการตรวจเงนแผนดน สานกงาน ก.พ.ร. เพ�อใหไดฐานขอมลท�มมาตรฐานเดยวกน

หนวยประสานงานกลางของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร จะเปนหนวยงานรบผดชอบในการตดตามประเมนผล โดยจะมการตดตามความกาวหนา (monitoring) ของการดาเนนการตามแผนงาน /โครงการทกป และมการประเมนผลอยางเปนระบบ (evaluation) ในชวงคร�งแผน ซ�งผลท�ไดจากการตดตามและประเมนผลน1 จะไดนาไปใชในการพจารณาปรบปรงระบบการบรหารจดการ หรอปรบแผนแมบท/แผนปฏบตการของหนวยงานใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบสภาวการณตอไป และใหสานกงาน กพร. พจารณาบรรจดชนช1วดผลการดาเนนงานตามแผนแมบทฯ ในการประเมนผลการปฏบตราชการของหนวยงานของรฐ (รวมถงองคการมหาชน และองคกรในกากบของรฐ) ดวย

สาหรบตวช1วดท�จะใชวดผลสาเรจของแผนแมบทฯฉบบน1 ในช 1นตนไดกาหนดไวดงน1

1. ตวช1วดของแผนในภาพรวม • ดชนรวมเพ�อวดระดบของความรอบรสารสนเทศ (Information Literacy) ของคนไทย • ลาดบของประเทศไทยในดชน NRI (Networked Readiness Rankings) ของ World

Economic Forum (WEF) • สดสวนมลคาเพ�มของอตสาหกรรม ICT ตอ GDP

2. ตวช1วดของยทธศาสตรท� 1 • สดสวนของกาลงคนดาน ICT ท�จบการศกษาในระดบท�สงกวาปรญญาตรในแตละป • จานวนบคลากรดาน ICT ท�ไดรบการทดสอบผานมาตรฐานวชาชพท�ไดรบการยอมรบ

ในระดบสากล • จานวนบคลากรท�มความรความชานาญเฉพาะทางโดยเฉพาะอยางย�งในสาขา

Network/Information Security, Software Engineer, Telecommunications and Network Engineer

• อตราการเขาถงและใชประโยชนจาก ICT ในชวตประจาวนของประชาชนท �วไป • อตราการเขาถงและนา ICT มาใชประโยชนในการทางานและการเรยนรของแรงงานใน

สถานประกอบการ • อตราการเขาถงและนา ICT มาใชประโยชนในการทางานและการเรยนรของบคลากร

ภาครฐ • อตราการเขาถงและนา ICT มาใชประโยชนในการเรยนร และประยกตใชกบชวตประจาวน

ของกลมผดอยโอกาส


6-4

• อตราการเขาเย�ยมชมเวบไซตท�มเน1อหาท�เปนประโยชน เชน เวบไซตในหมวดการศกษา ธรกจ สขภาพ และการตดตอหรอทาธรกรรมกบภาครฐ เปนตน (โดยใชสถตจากเวบไซตจดอนดบ traits)

• สดสวนการเขาใชเวบไซตเพ�อการเรยนรหรอเปนประโยชนในเชงสรางสรรค • จานวนขาราชการ/บคลากรของรฐท�มความรและทกษะเก�ยวกบซอฟตแวรโอเพนซอรส

3. ตวช1วดของยทธศาสตรท� 2 • การมหนวยงานกลางท�ทาหนาท�เปนองคกรขบเคล�อนวาระแหงชาตดาน ICT ใน

ระดบประเทศ • การมสภา ICT เพ�อเปนตวแทนของภาคเอกชนในการประสานนโยบายและทางานรวมกบ

ภาครฐเพ�อผลกดนนโยบายและมาตรการดาน ICT • การมกฎหมาย / กฎระเบยบ ท�เอ1อตอการใช ICT และการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส • งบประมาณท�ประหยดไดจากการบรณาการโครงการของภาครฐท�มลกษณะงานซ1าซอนกน

4. ตวช1วดของยทธศาสตรท� 3 • จานวนครวเรอนและสถานประกอบการท �วประเทศ (ท 1งในจงหวดเศรษฐกจเปาหมาย

อาเภอเมองท �วประเทศ และ พ1นท�อ�นๆ) ท�สามารถเขาถงโครงขายการส�อสารความเรวสง • จานวนสถานศกษาระดบมธยมท �วประเทศท�มการเช�อมตออนเทอรเนตความเรวสง • สดสวนจานวนคอมพวเตอรตอนกเรยนในสถานศกษาทกระดบท �วประเทศ • จานวนหองสมดประชาชนและศนยการเรยนร/ศนยบรการสารสนเทศชมชนในระดบจงหวด

อาเภอ และตาบล ท �วประเทศ ท�มการเช�อมตออนเทอรเนตความเรวสง • จานวนหองสมดประชาชนและศนยการเรยนร/ศนยบรการสารสนเทศชมชนในระดบจงหวด

อาเภอ และตาบล ท �วประเทศ ท�มการใหบรการพเศษแก ผดอยโอกาส ผพการ และผสงอาย

• จานวนสถานพยาบาลและสถานอนามยท �วประเทศท�สามารถเช�อมตออนเทอรเนตความเรวสง และมระบบการแพทยทางไกลท�มประสทธภาพ ใชงานไดจรง

• ทรพยากรโทรคมนาคมและโครงขาย ICT ท�จดสรรสาหรบโครงการดานความปลอดภยสาธารณะ

• จานวนบคลากรท�ไดรบการฝกอบรมอยางถกตองในการปฏบตกจการท�เก�ยวของกบความปลอดภยสาธารณะ

• มหนวยงานกลางท�เปนเจาภาพรบผดชอบการประสานงานระหวางทกๆหนวยงานท�เก�ยวของกบการงานดานความปลอดภยสาธารณะ

• มการจดทาแผนแมบทดานความม �นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศแหงชาต


6-5

5. ตวช1วดของยทธศาสตรท� 4 • จานวนหนวยงานของรฐท�ใชมาตรฐาน e-GIF และมการเช�อมโยงและแลกเปล�ยนขอมล

ระหวางหนวยงานไดจรง • บรการ Single Window ของภาครฐท�มการใหบรการและมผใชบรการจรง • ความพงพอใจของประชาชนตอบรการอเลกทรอนกสของภาครฐ • จานวนหนวยงานของรฐท 1งสวนกลางและสวนภมภาคท�มชองทางสาหรบการมสวนรวมของ

ประชาชนในการตดสนใจเก�ยวกบนโยบายสาธารณะผานบรการออนไลน • ลาดบของประเทศไทยในการจดลาดบ e-Government rankings ขององคการ

สหประชาชาต • สดสวนมลคาการใชซอฟตแวรโอเพนซอรสในโครงการ ICT ของภาครฐท�เร�มดาเนนการ

ในชวงป 2552-2556

6. ตวช1วดของยทธศาสตรท� 5 • มลคาของตลาดซอฟตแวรภายในประเทศ และสดสวนของซอฟตแวรท�ผลตในประเทศ • จานวนโครงการขนาดใหญดาน ICT ของภาครฐท�ทาโดยผประกอบการไทย • มลคาของตลาดดจทลคอนเทนต ในประเทศ และ สดสวนของดจทลคอนเทนตท�ผลตใน

ประเทศ • มลคาการสงออกซอฟตแวรของประเทศ • จานวนโครงการท�ดาเนนการโดยผประกอบการไทยท�ไดรบรางวลระดบนานาชาต • การมเมองท�เปนศนยกลางการพฒนา ICT ในระดบโลกในประเทศไทย • คาใชจายในการวจยและพฒนาดาน ICT ของภาครฐและเอกชน • จานวนบรษทซอฟตแวรท�พฒนาและ/หรอใหบรการซอฟตแวรโอเพนซอรส

7. ตวช1วดของยทธศาสตรท� 6 • สดสวนสถานประกอบการท�ใช ICT ในการดาเนนธรกจ • สดสวนของสถานประกอบการท�มการขายสนคาและบรการผานทางอนเทอรเนต • มลคาพาณชยอเลกทรอนกสในรปแบบ B2B และ B2C ของประเทศ • คาดาเนนการดาน Logistics ของประเทศ • จานวนแรงงานท�ปฏบตงานดาน ICT ในภาคธรกจโดยรวม • จานวนเครอขายสหกรณท�เก�ยวกบการเกษตรท�มการใช ICT ในระดบกาวหนา และไดผลท�

เปนรปธรรมชดเจน • การมระบบสารสนเทศสาธารณสขแหงชาตท�มการบรณาการระหวางหนวยงานและใชงาน

ไดจรง • ลาดบของประเทศไทยในดชน e-Readiness Rankings ของ EIU (Economist

Intelligence Unit)


6-6

อยางไรกตาม สวนงานท�รบผดชอบดานนโยบายและแผน ของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและ การส�อสาร อาจพจารณาปรบหรอเพ�มตวช1วดท�ใชในการประเมนความสาเรจของแผนแมบทฯ และตวช1ว ดประสทธผลของยทธศาสตรการพฒนา ไดตามความเหมาะสม นอกจากน1 ควรใหทกกระทรวง/ หนวยงาน กาหนดตวช1ว ดในการประเมนผลระดบมาตรการใหสอดคลองกนดวย โดยใหประสานงานอยางใกลชดกบกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร


ผ-1

ภาคผนวก 1 : กระบวนการการจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556

ปจจยนาเขา (Input) กระบวนการ (Process) ผลท�ไดรบ (Output)

กรอบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ. 2550-2554

กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ ระยะ พ.ศ. 2544-2553 ของประเทศไทย (IT 2010)

กรอบแผนนโยบายอ นๆ ท เก ยวของ

จดต 7งคณะทางานจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสารฉบบท 2

ศกษาทบทวนนโยบาย/แผนระดบชาต ในดานตางๆ ของประเทศไทย

ประเมนสถานการณปจจบน ท เก ยวกบการพฒนา การผลต และการประยกตใช ICT ของประเทศไทย รวมถง

การเปล ยนแปลงโครงสราง/สถาบนท เก ยวของ

จดทาการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาสและภยคกคาม ในการพฒนา ICT ของประเทศ (SWOT)

เบ7องตน

ขอมล/งานวจย ตางๆ ท เก ยวของ

ประชมระดมความคดเหนเพ อกาหนดมาตรการขบเคล อนการพฒนา ICT ของประเทศไทย

(17-24 ม.ย. 2551 รวม 7 กลม)

ประชมรบฟงความคดเหนสาธารณะ 5 ภมภาค (4-13 ส.ค. 2551)

กรอบแนวทางของการจดทาแผน และผลการวเคราะห SWOT ของการพฒนา ICT

ของประเทศไทยในเบ7องตน

ประชมคณะทางานและผทรงคณวฒจดทา (ราง) การจดทาวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร

(8-11 พ.ค. และ 8 ม.ย. 2551)

นาเสนอแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร ฉบบท 2 พ.ศ 2552-2556 ตอ

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร และคณะกรรมการระดบชาตท เก ยวของ

ประชมระดมความคดเหนเพ อตรวจสอบและจดลาดบความสาคญของ SWOT ของการ

พฒนา ICT ของประเทศไทย (9 เม.ย. 2551)

ผง SWOT ท มการจดลาดบความสาคญ และขอมลอ นๆ ท เก ยวของเพ อสนบสนน

การทายทธศาสตร การประชมเสรมสรางความรวมมอรฐ-เอกชน

ในการกาหนด“ทศทางและแนวทางการขบเคล อนการพฒนา ICT ของประเทศไทย”

(17-18 -เม.ย. 2551) (ราง) วสยทศน พนธกจ วตถประสงค และยทธศาสตร ในภาพรวม และขอเสนอโครงการ

ขบเคล อนตางๆ จากภาคเอกชน/สมาคม

การตรวจสอบวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร มาตรการขบเคล อนตางๆ จากผมสวนไดเสยท รวมในกระบวนการ

จดทาแผนฯ ต 7งแตตน

ประชมระดมความคดเหน ตอ (ราง) ยทธศาสตรและมาตรการในการพฒนา ICT

(15 ก.ค. 2551)

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร (ฉบบท 2) ของประเทศ

ไทย พ.ศ. 2552-2556

การศกษาแนวโนมเทคโนโลย (Technology Trends) ดาน Hardware, Software และ

Communications & Networks (ม.ค.-เม.ย. 2551)

มตครม. ใหกระทรวง ICT รวมกบ กระทรวงวทยาศาสตรฯ จดทาแผนแมบท

เทคโนโลยสารสนเทศและการส อสารฉบบท 2

จดประชมผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) เพ อวเคราะห SWOT ของการพฒนา ICT ของประเทศ

(20 ก.พ. – 7 ม.ค. 2551 รวม 7 กลม)


ผ-2

ภาคผนวก 2 : สรปผลการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคามตอการพฒนา เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของประเทศไทย

จดแขง (Strengths)

• มการเช อมตอกบตางประเทศท ด มเครอขายสารสนเทศในทกๆ จงหวด และมโครงขายหลก (backbone) ในประเทศท วถง

• รฐมนโยบายและโครงการท สงเสรมอตสาหกรรม ICT และการมการใช ICT ไปสชนบท ใหครอบคลมท วประเทศ จงชวยในการสรางความเช อม นแกตางประเทศ

• มบคลากรท มความรและทกษะ ICT เพ มมากข7น และมผจบการศกษาดาน ICT มากข7นท 7งในระบบและนอกระบบ • ผบรหารท 7งภาครฐและเอกชนมความตระหนกถงความสาคญของ IT มากข7น สงผลใหเกดการเพ มปรมาณการ

ใช IT ในประเทศ • การใหบรการโครงสรางพ7นฐานท 7งระบบใชสาย/ไรสาย ในพ7นท ใหบรการท เปนเมองใหญ เชน กรงเทพ และ

เชยงใหมมอยางท วถง เปนการใช ICT เพ อเพ มโอกาสทางธรกจในภมภาค • มผประกอบการรายใหม ท ไดรบใบอนญาตจาก กทช. เชน การไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภมภาค

สามารถใหผประกอบการรายยอย เชา dark fiber หรอลงทนในเทคโนโลย BPL สาหรบการใหบรการ last miles ไดเอง

• มศกยภาพในดานการผลต Digital Content (เชน Animation เปนตน) และ ส อบนเทงตางๆ สามารถรบงานจากตางประเทศได

• มการออกกฎหมาย/กฎระเบยบท เก ยวของกบ ICT (ไดแก กฎหมายธรกรรมทางอเลกทรอนกส และกฎหมายเก ยวกบการกระทาความผดทางคอมพวเตอร) ท สอดคลองกบมาตรฐานสากล สรางความม นใจใหกบนกลงทนและผใช ICT ท 7งในและตางประเทศ

• มองคกรของรฐและองคกรอสระท ทาหนาท กากบดแลและสงเสรมการพฒนา ICT อยหลายหนวยงาน เชน MICT, กทช, SIPA, NECTEC, TRIDI ฯลฯ

• ราคาของอปกรณ ICT ลดลงเร อยๆ อยางตอเน องทาใหคนสามารถซ7อหามาใชไดมากข7น • ราคาของบรการการส อสารลดลงเร อยๆ เพราะตลาดมการแขงขนมาก โดยเฉพาะคาบรการโทรศพทเคล อนท • ไทยมเครอขายความรวมมอระหวางประเทศดานการวจยและพฒนา เพ อตอยอดในการพฒนาเทคโนโลย • คาแรงของบคลากรระดบปฏบตการในอตสาหกรรม ICT คอนขางต าเม อเทยบกบประเทศผนาดาน ICT หลาย

ประเทศ เปนแรงดงดดการลงทนและไดรบงาน outsourcing จากตางประเทศ • มสถาบนการศกษาเปดสอนหลกสตร IT มากข7น ทาใหคนไทมโอกาสเรยนร และพฒนาทกษะดาน ICT • มดาวเทยมส อสารซ งเปนโครงสรางพ7นฐานสารสนเทศทางเลอกหน ง • บางอตสาหกรรม เชน Hard Disk Drive มความสามารถในการแขงขนสงในระดบโลก กระตนใหเกดการ

พฒนาบคลากรเฉพาะทางเพ อรองรบการขยายการลงทนในอนาคต


ผ-3

จดออน (Weaknesses)

• งบประมาณสนบสนนดาน ICT เพ อการศกษาไมเพยงพอ และไมสมดล มผลตอความเหล อมล7าระหวาสถาบนการศกษาในเมองและตางจงหวด และความไมสมดลระหวางงบประมาณในการซ7อ ICT และการพฒนาอปกรณ

• โครงสรางพ7นฐานดาน ICT เพ อการศกษา และการพฒนาธรกจในชนบทยงไมเพยงพอตอการพฒนาอยางมคณภาพ

• ขาดแคลนบคลากรท มความสามารถข 7นสง เชน วศวกร นกออกแบบ โปรแกรมเมอร และผชานาญเฉพาะดานตางๆ เน องจากบคลากรมนอยและผลตยาก

• การกระจายโครงสรางพ7นฐานยงไมท วถงในชนบท ท 7งโครงขายโทรศพทพ7นฐาน และ โครงขายอนเทอรเนต • หนวยงานภาครฐขาดการบรณาการ และการแลกเปล ยนขอมลระหวางหนวยงาน และขาดการจดการใหเขาถง

ขอมลไดงายในการใหบรการประชาชน • ระบบการศกษาสามญในระบบไมไดปรบตนเองใหทนตอสถานการณท เปล ยนแปลงอยางรวดเรว ในขณะท

ประเทศไทยยงไมไดสนบสนนการเรยนรท เกดนอกระบบการศกษา (เชน การเรยนรดวยตนเองเพ อไปสอบ certification) เทาท ควร

• ขาดทกษะการใชภาษาองกฤษท 7งการตดตอส อสาร การเรยนร และการใชงาน ทาใหไมสามารถพฒนาตอยอดองคความร และไมสามารถเจรจาตอรองธรกจกบตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ

• ประเทศไทยขาดบคลากรความรความชานาญท ทางานไดตามมาตรฐานวชาชพไอท ไมสามารถพฒนาคนใหทนตอการเปล ยนแปลงไดทน

• งบประมาณดาน ICT ไมไดถอเปนรายการท มความสาคญลาดบตนๆ ในการพจารณาจดสรรงบประมาณของรฐ • ยงขาด content ท ด และมประโยชน รวมถงการบรหารจดการ content อยางมประสทธภาพ • การจดสรรงบประมาณดาน ICT ระหวางหนวยงานบางหนวยงานยงมความซ7าซอน ขาดการบรณาการเพ

ความเปนเอกภาพในการดาเนนโครงการ/กจกรรม • บคลากร ICT ขาดความรความเขาใจดานการบรหารจดการธรกจ ซ งสงผลตอผลสาเรจของการบรหารจดการ

โครงการ หรอ การตอบความตองการของลกคาธรกจ • ในบางพ7นท โครงขายหลกยงไมสามารถรองรบธรกรรมไดอยางเพยงพอ เน องจากยงไมมบรการ broadband

หรอมขอจากดในการเลอกผใหบรการ • การบรหารจดการโครงการดาน ICT ในภาพรวมยงดอยประสทธภาพ เน องจากยงมลกษณะตางคนตางทา ไม

ทางานไปในทางเดยวกน ขาดกลไกประสานงานท ชดเจนในการแปลงนโยบายไปสการปฏบต ไมมการบรณาการแผนดาน ICT และจดสรรงบประมาณใหสอดคลอง

• รฐและเอกชนใหความสาคญในดานการลงทนทาวจยดาน ICT นอย เปนผลใหไมมการพฒนาเทคโนโลยของตนเอง และตองนาเขาจากตางประเทศสง

• งานวจยพฒนาของรฐสวนใหญยงไมถกนาไปใชประโยชนในเชงพาณชย การถายทอดเทคโนโลยจากสถาบนการศกษาหรอหนวยงานวจยของรฐสภาคเอกชนยงมนอย


ผ-4

• การบรหารโครงการ IT ขนาดใหญของภาครฐ ขาดกระบวนการวางแผน จดหา และทดสอบท ถกตอง และผดพลาดซ7าซาก

• สวนใหญยงพ งเทคโนโลยจากตางประเทศ มการทาวจยพฒนาและตอยอดความรนอย • ตนทนของผใหบรการอนเทอรเนตสง เน องจากราคาวงจรเชาออกตางประเทศยงมราคาแพง เม อเทยบ

กบหลายประเทศ • ขาดกระบวนการบรหารจดการและมาตรการตดตามประเมนผลท ด เพ อใหการแปลงแผนไปสการปฏบต

ประสบผลสาเรจ • บทบาทหนาท ขององคกรกากบดแลหรอสงเสรมการพฒนา ICT ยงมความซ7าซอน กนอย สงผลใหงาน

บางเร องมการทาซ7าซอนกน ขาดการบรณาการ ขาดความเปนเอกภาพ • ผบรหารขาดทกษะความเขาใจในการบรหารโครงการ IT • ขาดแคลนผสอนวชา ICT ในทกระดบการศกษา ท 7งปรมาณและคณภาพ • ผประกอบการดาน ICT ไทยยงขาดขอมล และทกษะดานการตลาด/การเจรจาตอรองในระดบนานาชาต • อตสาหกรรม ICT ขาดการสนบสนนในดานเงนทนจากภาครฐ และเปนอตสาหกรรมท ยงไมแพรหลาย

ในระดบ SMEs • สนคาและบรการ ICT ไทย ยงไมไดมาตรฐานในระดบสากล • ระบบ IT ตางๆของไทย ยงออนแอในเร องความม นคง สรางความเช อม นไดชา เม อเทยบกบความ

สลบซบซอนของวธการโจมตท พฒนาไปอยางรวดเรว • คนไทยขาดวฒนธรรมในการทางานเปนทม ทาใหเปนปญหาตอการบรหารโครงการขนาดใหญ • R&D ในปจจบนไมตรงกบความตองการของตลาดและเทคโนโลย • ผประกอบการไทยสราง brand ไดยาก เพราะมปญหาดานการลงทนทา brand การวจยและพฒนา

และมาตรฐานสนคา • อตสาหกรรมไอทของไทยขาดการวจยและพฒนา และบคลากร ทาใหปรบตวไมทนกบเทคโนโลยท

เปล ยนแปลงเรวมากซ งมผลใหวงจรของผลตภณฑ (Product life cycle) ส 7นลง • คาแรงรายบคคลระดบสงยงไมจงใจเม อเทยบกบประเทศอ น เพราะบคลากร ICT ท มทกษะสามารถเลอกงานได • ขาดงบประมาณเพ อปฏบตตามกฏหมายเชน พรบ. การกระทาความผดทางคอมพวเตอร • ขาดชองทางการประชาสมพนธ ผลงานวจยสภายนอก • ผประกอบการขาดการรวมตวในการสรางอานาจการตอรอง • องคกรไมครบถวนตามท ระบไวในรฐธรรมนญ

โอกาส (Opportunities)

• นโยบายท จะพฒนาประเทศไปสสงคมฐานความร ทาใหมความตองการ content เพ อการเรยนรมากข7น • แนวโนมความตองการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกสเพ มข7น เปนโอกาสตอการพฒนาการใหบรการโครงสราง

พ7นฐานดาน ICT • อนเทอรเนตเปนโอกาสใหเกดชองทางธรกจ และความกาวหนาทางเทคโนโลยทาใหบรการสะดวก และ

รวดเรวข7น เอ7อตอการทาพาณชยอเลกทรอนกส


ผ-5

• ประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากการหลอมรวมระหวางเทคโนโลยสารสนเทศ โทรคมนาคม การแพรภาพและกระจายเสยง ในการใหบรการ และการพฒนาโครงสรางพ7นฐานดาน ICT

• อตสาหกรรมอาหาร เกษตร ทองเท ยว ซ งเปนอตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศยงมการใช ICT นอย สามารถนา ICT มาใชสรางมลคาเพ มไดอกมาก

• การเรยนร ICT ข 7นพ7นฐานเพ มข7นในกลมคนทกระดบ สงผลตอการขยายตวของตลาด ICT • การเปดเสรทางการคา (FTA, WTO) ทาใหตลาดกวางข7น ไมไดจากดแคในประเทศไทย • มเทคโนโลยทางเลอกท หลากหลายข7น สามารถนามาแกปญหา digital divide ได • กระแสความตองการดาน outsourcing ในโลก เปดโอกาสใหกบผประกอบการ ICT ไทยเขารวม • คนไทยเร มใชประโยชนจาก social web มากข7น ทาใหเกด virtual community ซ งจะมผลตอการสรางสงคม

และเศรษฐกจรปแบบใหม หรอ attention economy • เทคโนโลยมววฒนาการเรว ราคาลดลงเรว เอ7อตอการพฒนา ICT ทาใหงายตอการลงทนเพ อพฒนาประเทศ

ท 7งในภาครฐและภาคเอกชน รวมถง SME • ประเทศไทยองมาตรฐาน ICT ท เปนมาตรฐานสากล หรอมาตรฐานเปด ทาใหผประกอบการไทยสามารถ

ขยายตลาดไปยงตางประเทศได • การกระจายอานาจสภมภาคมมากข7นทาใหการพฒนา ICT ดข7นและเปนไปอยางท วถง • การเปดเสรทางการคาทาใหประเทศผนาดาน ICT ยายฐานการลงทนไปประเทศท มความเหมาะสมท สด • คนไทยมวถชวตท ตองการความสะดวกมากข7น ICT จงเปนปจจยท หาในการดารงชวต และเปนโอกาสในการ

สงเสรมและพฒนา ICT ในประเทศ • ความจาเปนในการใชเทคโนโลยเพ ออานวยความสะดวกของผสงอายในประเทศเพ มข7น • ประเทศไทยมโอกาสท จะเปน second หรอ third tier ของ outsourcing เพราะไมมปญหาเร องภยธรรมชาต

และมทาเลท ต 7งเหมาะสมท จะเปนศนยกลางในการลงทน ICT ของภมภาค • ระบบสาธารณปโภคของประเทศมความพรอมมากกวาประเทศเพ อนบานตอการดาเนนอตสาหกรรม

เปนปจจยท เอ7อตอการดงดดการลงทนและการพฒนาอ ตสาหกรรม ICT ในประเทศ • ราคาน7ามนท ปรบตวสงข7นทาใหคนเร มหนมาใช ICT มากข7น เพ อลดตนทนในการส อสารและตนทนคาขนสง • พรบ.วาดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร สงผลใหมการพฒนาและการลงทนดาน ICT ของหนวยงาน

เพ อใหปฏบตไดตามขอกาหนดของกฎหมาย • สงคมไทยเปดรบวฒนธรรมจากตางชาตโดยงาย เอ7อตอการขยายตวของตลาด ICT • ICT ทาใหเกดโอกาสจากนโยบายใหมๆ ของนกการเมองท อาจสะทอนความตองการหรอปญหาของสงคม


ผ-6

ภาวะคกคาม (Threats)

• กฎระเบยบภาครฐเปนอปสรรคตอการใหบรการ e-services ทาให e-government พฒนาไดชากวาประเทศเพ อนบาน

• ประเทศคแขงท สาคญ (สงคโปร, มาเลเซย, เวยดนาม, อนเดย, ฟลปปนส) มความความกาวหนาดานการพฒนา ICT เรวกวาประเทศไทย ในหลายๆ ดาน ทาใหประเทศผลงทนดาน ICT สนใจลงทนประเทศดงกลาวมากกวาประเทศไทย

• ในสถานศกษายงขาดแคลนบคลากรผสอน ท มมาตรฐาน และประสบการณในการสอน ทาใหการพฒนาทกษะดาน ICT ยงไมพฒนาเทาท ควร

• ยงมความเหล อมล7าทางสงคมและการกระจายรายไดท ไมเปนธรรม และชองวางระหวางวย จงเปนอปสรรคตการเขาถง ICT

• ความรและทกษะในดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรซ งเปนรากฐานของการพฒนาตอยอดความรดาน ICT ของเยาวชนไทย ไมเขมแขง

• ผประกอบการสวนใหญ (โดยเฉพาะ SME) ขาดทกษะทาใหไมสามารถใช ICT ไดอยางคมคา • คนไทยไมตระหนกดานทรพยสนทางปญหา และไมเหนคาของทรพยสนทางปญญาของคนไทยดวยกนเอง • องคกรกากบดแลการใหบรการเชน กสทช ยงขาดความชดเจนในการจดต 7ง และแนวทางการปฏบตทาใหไม

สามารถพฒนาและนาเทคโนโลยใหมๆมาใชได เชน 3G หรอ WiMAX • การเปดเสรทางการคา ทาใหการกดกนทางการคารปแบบตางๆ ท มใชภาษทวความรนแรงข7นเร อยๆ สงผลให

ผประกอบการท ไมมความพรอม ไมสามารถแขงขนในตลาดโลกได • รปแบบการทาธรกจเปล ยนแปลงไป โดยองกบโครงสรางพ7นฐานดาน ICT เพ มข7น ทาใหผประกอบการไทย/

ธรกจไทย ไมสามารถปรบตวเขากบการแขงขนได • คนไทยยงไมตระหนกถงอนตรายในการใช ICT ยคใหมผานเครอขายโทรศพทเคล อนท และอนเทอรเนต ซ ง

อาจสงผลกระทบตอสงคม และความเช อม นดานการใช และการลงทนดาน ICT ของประเทศ • เยาวชนไทยยงใชอนเทอรเนตเพ อความบนเทง มากกวาเพ อการเรยนร • กระบวนการออกกฎหมายใชเวลานาน ไมทนกบการเปล ยนแปลงของ ICT ท พฒนาไปอยางรวดเรว • ขาดบคลากรนกกฏหมายท มความร / เช ยวชาญทางดานกฏหมาย IT และผบงคบใชกฏหมายอยางจรงจง • หนวยงานขาดความตระหนกดาน IT Governance • เยาวชนบางกลมขาดวจารณญาณในการใช ICT อยางเหมาะสม ทาใหพฤตกรรมของเยาวชนเปล ยนแปลงไป

กอใหเกดปญหาทางสงคมต ามมา • การบงคบใชกฎหมาย ICT ท ออกมามผลใชบงคบแลว ยงขาดกลไกในการบงคบใชท ชดเจน ไมมประสทธภาพ

เทาท ควร • มการเปล ยนแปลงทางการเมองบอยคร 7ง ทาใหไมมความตอเน องในการออกนโยบายและขาดความเช อม นจากนก

ลงทน • การเปล ยนแปลงเทคโนโลยบอยทาใหการลงทนภาครฐและเอกชนไมคมคา และการดาเนนงานปรบตวไมทน

(ใชเทคโนโลยไมคมคาเม อเทยบกบการลงทน)


ผ-7

• การเปดเสรทาใหบคลากรท เช ยวชาญไปทางานตางประเทศทาใหประเทศไทยตองนาเขาบคลากรเช ยวชาญจากตางประเทศ

• การกออาชญากรรมผานส ออเลกทรอนกส ทาใหรฐตองสญเสยงบประมาณในการแกไข และปองกนปญหา ตลอดจนนกลงทนขาดความเช อม นท จะมาลงทนในประเทศไทย

• ปรมาณขยะอเลกทรอนกสในประเทศเพ มข7นอยางรวดเรวจากการใช ICT ท เพ มข7น • เทคโนโลยเปล ยนแปลงเรว ทาใหผประกอบการ และภาครฐปรบตวไมทน ผประกอบการตองลงทนเปล ยน

โครงสรางพ7นฐานของบรษทบอย) • ประเทศไทยขาดการเตรยมพรอมท จะรบผลกระทบจากการเปดเสรดานบรการ และขาดการจดลาดบความสาคญ

การใหบรการท จะเปดเสร ทาใหไมอาจใชประโยชนจากการไหลเวยนของบคลากร และสนคา/บรการ • มความเส ยงท จะเกดการคาท ไมถกกฎหมาย (Black market) ทางออนไลนเพ มข7น • ขาดกฎหมายท ครอบคลม • กฎหมายไทยยงไมเอ7ออานวยตอการนาผเช ยวชาญ ICT เขามาในประเทศ • ความผนผวนของอตราแลกเปล ยนและราคาน7ามนมผลตอการลงทนและสงออกนาเขาโดยเฉพาะสนคา ICT ท

ไทยไมใชผผลต


ผ-8

ภาคผนวก 3: นยามศพทท�เก�ยวของ คาศพท ความหมาย

กลมโครงสรางพ�นฐานท�สาคญย�งยวด (Critical infrastructure)

หมายถงหนวยงานท�มความสาคญและมความจาเปนตอโครงสรางพ�นฐานของประเทศ โดยมภารกจเก�ยวกบระบบเศรษฐกจ ความม �นคง ชวต และทรพยสน หากเกดความเสยหายกบหนวยงานเหลาน� อาจกอใหเกดความเสยหายและกระทบความม �นคงของประเทศ ท �งน�หนวยงานดงกลาวสามารถแบงออกเปนหลายกลม เชน (1) กลมไฟฟาและพลงงาน (2) กลมการเงนการธนาคารและการประกนภย (3) กลมส�อสารโทรคมนาคมและขนสง (4) กลมความสงบสขของสงคม [ท �มา: เอกสารประกอบการสมมนาการกระทาความผดเก �ยวกบคอมพวเตอร และการเตรยมความพรอมในการบงคบใชกฏหมายใหม 8 สงหาคม 2550]

ดจทลคอนเทนต การนาเทคโนโลยมาประยกตใชในการสรางสรรคผลงานศลปะ เน�อหาตางๆ องคประกอบของดจทลคอนเทนตท�ระบในแตละการศกษาจะมรายละเอยดท�แตกตางกนไป แตในการจดทาแผนแมบทน�ฯ ไดนานยามท�ไดมการจดทาข�นโดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2545) เปนพ�นฐานในการประมาณเปาหมายของตลาดดจทลคอนเทนต ซ�งประกอบดวย แอนเมช �น, เกม, ส�ออเลกทรอนกสเพ�อการเรยนร (e-learning), คอมพวเตอรชวยสอน(CAI), เน�อหาตางๆ บนโทรศพทมอถอ (Mobile Content) และการออกแบบเวบ (Web design)

นอกจากน� ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนไดเคยกาหนดใหดจทลคอนเทนตประกอบดวย (i) Animation, Cartoon, Characters; (ii) Computer-generated Imagery; (iii) Web-based Application; (iv) Interactive application; (v) Game; (vi) Wireless Location-based Services Content; (vii) Visual Effect; (viii) Multimedia video conferencing applications; (ix) e-Learning content via Broadband and multimedia; (x) Computer-aided Instruction*

ในแผนแมบทฯ น� อตสาหกรรมดจทลคอนเทนตครอบคลมถง 1) Games 2) Animation 3) e-Learning Content 4) Advertising (Printing, TV Advertising, Magazine) 5) Film 6) Music 7) Broadcasting

[*ท �มา: รายงานการศกษา การพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของไทย โดย Professor Michael E. Porter และ สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ป 2545 และประกาศสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ท � ป5/2547]


ผ-9

คาศพท ความหมาย ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คณลกษณะของความพอเพยงประกอบดวย

1. ความพอประมาณ หมายถง ความพอดท�ไมนอยเกดไปและไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอ�น เชน การผลตและการบรโภคท�อยในระดบพอประมาณ 2. ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเก�ยวกบระดบของความพอเพยงน �นจะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยท�เก�ยวของตลอดจนคานงถงผลท�คาดวาจะเกดข�นจากการกระทาน �น ๆ อยางรอบคอบ 3. การมภมคมกนท�ดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบ และการเปล�ยนแปลงดานตาง ๆ ท�จะเกดข�นโดยคานงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ ท�คาดวาจะเกดข�นในอนาคตท �งใกลและไกล [ท �มา www.inspect9.moe.go.th/economic_king80.htm]

ผดอยโอกาส ผท�ประสบปญหาความเดอดรอน ท �งในดานเศรษฐกจ การศกษา การ

สาธารณสข การเสยเปรยบไมไดรบความเปนธรรมทางกฎหมาย และไดรบผลกระทบจากครอบครว เชน คนจน เกษตรกรรายยอย เดกถกทารณทางรางกาย จตใจ เพศ เดกเรรอน ขอทาน แรงงานเดก เดกประพฤตตนไมเหมาะสม เดกกาพราเพราะเอดส ผท�อยในกระบวนการคามนษย หรอถกกดกนไมใหเขามามสวนรวมทางสงคมหรอทางการเมอง ขาดสทธประโยชนและโอกาสท�จะยกระดบสถานภาพทางสงคมของตนเองใหสงข�น

[ท �มา: กระทรวงพฒนาสงคมและความม �นคงของมนษย]

ระบบลอจสตกส (Logistics & e-Logistics)

“ระบบลอจสตกส หรอการบรหารจดการลอจสตกส เปนกระบวนการทางาน ตางๆท�เก�ยวของกบการวางแผน การดาเนนการ และการควบคมการทางานขององคกร รวมท �งการบรหารจดการขอมลและธรกรรมทางการเงนท�เก�ยว ของ ใหเกดการเคล�อนยาย การจดเกบ การรวบรวม การกระจายสนคา วตถดบ ช�นสวนประกอบ และการบรการ ใหมประสทธภาพ และประสทธผลสงสด โดยคานงถงความตองการและความพงพอใจของลกคาเปนสาคญ” และระบบลอจสตกสกเปนกระบวนการหน�งของการจดการสนคาและบรการตลอดหวงโซอปทาน

ดงน �น e-Logistics มกจะหมายความรวมๆ วาหมายถงการนาเอา ICT เขามาชวยในกระบวนการดงกลาว เชน ICT เขามาชวยในกระบวนการแลกเปล�ยนขอมลขาวสารระหวางหนวยงาน [ท �มา: สรปจากแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย พ.ศ. 2550-2554]


ผ-10

คาศพท ความหมาย วสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม

วสาหกจขนาดยอม ไดแก กจการท�มลกษณะ ดงตอไปน� (1) กจการผลตสนคา ท�มจานวนการจางงานไมเกนหาสบคนหรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกนหาสบลานบาท (2) กจการใหบรการ ทมจานวนการจางไมเกนหาสบคนหรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกนหาสบลานบาท (3) กจการคาสง ท�มจานวนการจางงานไมเกนย�สบหาคนหรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกนหาสบลานบท (4) กจการคาปลก ท�มจานวนการจางงานไมเกนสบหาคนหรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกนสามสบลานบาท

วสาหกจขนาดกลาง ไดแก กจการท�มลกษณะดงตอไปน� (1) กจการผลตสนคา ท�มจานวนการจางงานเกนกวาหาสบคนแตไมเกนสองรอยคน หรอมมลคาสนทรพยถาวรเกนกวาหาสบลานบาทแตไมเกนสองรอยลานบาท (2) กจการใหบรการ ท�มจานวนการจางงานเกนกวาหาสบคนแตไมเกนสองรอยคน หรอมมลคาสนทรพยถาวรเกนกวาหาสบลานบาทแตไมเกนสองรอยลานบาท (3) กจการคาสง ท�มจานวนการจางงานเกนกวาย�สบหาคนแตไมเกนหาสบคนหรอมมลคา สนทรพยถาวรเกนกวาหาสบลานบาทแตไมเกนหน�งรอยลานบาท (4) กจการคาปลก ท�มจานวนการจางงานเกนกวาสบหาคนแตไมเกนสามสบคนหรอมมลคา สนทรพยถาวรเกนกวาสามสบลานบาทแตไมเกนหกสบลานบาท

ในกรณท�จานวนการจางงานของกจการใดเขาลกษณะของวสาหกจขนาดยอมแต มลคาสนทรพยถาวรเขาลกษณะของวสาหกจขนาดกลาง หรอจานวนการจางงานเขาลกษณะของวสาหกจขนาดกลางแตมมลคาสนทรพยถาวร เขาลกษณะของวสาหกจขนาดยอม ใหถอจานวนการจางงานหรอมลคาสนทรพยถาวรท�นอยกวาเปนเกณฑ ในการพจารณา

[ท �มา: กรมสงเสรมอตสาหกรรม, http://cms.sme.go.th/cms/c/journal_articles /view_article_content?article_id=VC03-02-C14&article_version=1.0]

วสาหกจชมชน การประกอบการขนาดยอมและขนาดจlวของชมชนเพ�อการจดการ "ทน" ของชมชนอยางสรางสรรคเพ�อการพ�งตนเอง (SMCE -Small and Micro Community Enterprise) วสาหกจชมชนขนาดยอม ตองมสมาชกมากกวา 15 คน วสาหกจชมชนขนาดจlว ตองมสมาชกต �งแต 5 คน ถง 15 คน [ท �มา: http://yalor.yru.ac.th/~research/document/publication/smce.html]


ผ-11

คาศพท ความหมาย สหกจศกษา (Cooperative Education)

การศกษาท�ทารวมกนระหวางมหาวทยาลยกบองคกรผใชบณฑตเพ�อใหเกดการศกษาท�ด เปนการศกษาท�บรณาการการเรยนรในสถานศกษากบการใหนกศกษาไปปฏบตงานจรงเตมเวลา นกศกษาไดทางานตรงตามสาขาวชาชพและมประโยชนตอองคกรผใชบณฑต มกกาหนดงานเปนโครงงานพเศษท�สามารถทาใหสาเรจไดภายใน 4 เดอน โดยองคกรผใชบณฑตจะจดหาพ�เล�ยง (Mentor หรอ Job Supervisor) ทาหนาท�กากบและดแลการทางานของนกศกษา สหกจศกษาเปนกลไกท�ชวยใหบณฑตสามารถเรยนรและพฒนาทกษะท�ตรงกบความตองการขององคกรผใชบณฑต [ท �มา : สรปจาก “แผนการดาเนนงานสงเสรมสหกจศกษาในสถาบนอดมศกษาระหวางป พ.ศ. 2551 - 2555, คณะอนกรรมการสงเสรมการพฒนาสหกจศกษาในสถาบนอดมศกษา สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2551]

สดสวนมลคาเพ�มของอตสาหกรรม ICT ตอ GDP (ICT industry contribution)

มลคาเพ�มของอตสาหกรรม ICT คอผลตางระหวางมลคาผลผลตสนคาและบรการดาน ICT กบคาใชจาย (หรอตนทน) ข �นกลางท�เกดข�นในกระบวนการผลตสนคาและบรการ ICT น �น โดยปกต การประเมนวดมลคาเพ�มของแตละอตสาหกรรมเปรยบเทยบกบระบบเศรษฐกจโดยรวมหรอตวเลข GDP น� เปนรปแบบหน�งท�ใชวเคราะห/ประเมนบทบาทและความสาคญของอตสาหกรรมใดอตสาหกรรมหน�งตอระบบเศรษฐกจของประเทศน �นๆ ควบคไปกบการประเมนวดดานอ�นๆ เชน สดสวนการจางงานในอตสาหกรรมตอการจางงานรวมในระบบเศรษฐกจ เปนตน

ณ ปจจบน ประเทศไทยยงมไดมการกาหนดนยามและขอบเขตของอตสาหกรรม ICT อยางชดเจน แตในการศกษากอนหนาน� ไดอางองแนวทางท�กลมประเทศ OECD ใชในการกาหนดนยามและขอบเขตของอตสาหกรรม ICT บนพ�นฐานของการจดประเภทอตสาหกรรมตามกจกรรมทางเศรษฐกจตามมาตรฐานสากล (ISIC) และสรปใหใชนยามของ ICT ในความหมายแคบ น �นคอ ICT ประกอบดวยกลมอตสาหกรรม 4 กลม อนไดแก กลมอตสาหกรรมการผลต (ICT Manufacturing) กลมอตสาหกรรมการคา ICT (ICT Trade) กลมอตสาหกรรมโทรคมนาคม (Telecommunication) และกลมอตสาหกรรมบรการ (Computer Services) โดยไมรวมกลมอตสาหกรรม Information Content (อตสาหกรรมส�งพมพ (Publishing) และแพรกระจายเสยง (Broadcasting)) แตเน�องจากความกาวหนาทางดานเทคโนโลย ประเทศไทย ควรทบทวนและกาหนดนยามอยางเปนทางการใหหนวยงานตางๆ ท�เก�ยวของกบการพฒนาอตสาหกรรม ICT เขาใจตรงกน ในอนาคตอนใกล

[ท �มา : สรปจาก “รายงานการศกษากรอบแนวคดในการวดบทบาทของอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสารตอระบบเศรษฐกจไทย, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2548]


ผ-12

คาศพท ความหมาย องคการปกครองสวนทองถ�น องคการปกครองสวนทองถ�น ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด

(อบจ.) เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล (อบต.) และการปกครองสวนทองถ�นรปแบบพเศษไดแก กรงเทพมหานคร และเมองพทยา ท �งน� อานาจหนาท�ขององคกรปกครองสวนทองถ�น เปนไปตาม พรบ. กาหนดแผนและข �นตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถ�น พ.ศ. 2542 [ท �มา: http://www.thailocaladmin.go.th/work/DLA_DOC/local.jsp]

Backbone โครงขายการส�อสารท�เปนเสนทางหลกสาหรบการรบสงขอมลจานวนมากดวยความเรวสง มหนาท�เช�อมตอโครงขายตางพ�นท� หรอโครงขายขนาดเลกเขาดวยกน [ท �มา: สรปจากการศกษาแนวโนมการพฒนาเทคโนโลย ในเอกสารประกอบการจดทาแผนแมบทฯ ]

Broadband Network โครงขายการส�อสารความเรวสง ท�สามารถรบสงขอมลจานวนมากผานส�อใชสาย เชน เคเบลใยแกวน�าแสง สายเคเบลทว สายโทรศพท (DSL) หรอส�อไรสายเชน 3G และ WiMAX [ท �มา: สรปจากการศกษาแนวโนมการพฒนาเทคโนโลย ในเอกสารประกอบการจดทาแผนแมบทฯ ]

CIO / CEO ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (Chief Information Officer: CIO) เปนตาแหนงท�มอานาจหนาท�ดแลรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในองคกร ซ�งหมายรวมถงการดแลเก�ยวกบมาตรฐาน กฎเกณฑ โครงสราง งบประมาณ กระบวนการใหความร บคลากรของหนวยงานสารสนเทศ โดย CIO เปนผใหคาแนะนาแกผบรหารสงสดขององคกร (Chief Executive Officer : CEO) เก�ยวกบการพฒนาและนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารมาใชใหการบรหารองคกรประสบความสาเรจตามวสยทศน (Vision) และเปาหมายรวมของหนวยงานท�กาหนดไว

Convergence การหลอมรวมของส�อดจทล ซ�งคอความสามารถในการสงขอมลแบบเดยวกนออกไปในหลายๆ ชองทาง ไมวาจะเปนการแพรภาพกระจายเสยง โทรคมนาคม หรอ อนเทอรเนต [ท �มา: http://www.tdri.or.th/reports/unpublished/telecom.pdf]


ผ-13

คาศพท ความหมาย

Data standard การจดทาขอมลใหอยในลกษณะรปแบบกลาง (Neutral Format) เน�อหาของมาตรฐานขอมลหลกๆ ไดแก ระบบอางอง (Preference Systems) โครงสรางขอมล (Data Models) ซ�งเก�ยวของกบเน�อหาและคณลกษณะของขอมล รวมท �งวธการผลต การจดเกบขอมล และการใชขอมล เปนตน จะตองมการกาหนดคาศพท (Data Dictionaries) และขอมลจะตองมคณภาพขอมล (Data Quality) และในดานคาอธบายขอมล (Metadata) ซ�งเปนรายละเอยดบอกถงเน�อหาคณลกษณะของขอมล

Digital broadcasting การแพรภาพกระจายเสยงระบบดจทล ซ�งครอบคลมถงการพฒนาปรบเปล�ยนระบบโทรทศนอนาลอกด �งเดมไปสระบบดจทล เชน ระบบโทรทศนภาคพ�นดน โทรทศนดาวเทยม เคเบลทว และการพฒนาเทคโนโลยโทรทศนแบบใหม เชนโทรทศน อนเทอรเนต และโทรทศนเคล�อนท� [ท �มา: สรปจากการศกษาแนวโนมการพฒนาเทคโนโลย ในเอกสารประกอบการจดทาแผนแมบทฯ ]

Digital divide ชองวางของสงคม หรอความเหล�อมล�าในสงคมท�เกดจากโอกาสในการเขาถสารสนเทศท�ไมเทาเทยมกน [ท �มา: จากแผนแมบทฯ ฉบบท � 1]

Digital Opportunity Index (DOI) DOI เกดข�นจากความคดรเร�มของ International Telecommunication Union (ITU) เพ�อนามาใชวดการแพรกระจายของ ICT และโอกาสในการท�ประเทศจะสามารถใชประโยชนจาก ICT เพ�อพฒนาไปสสงคมสารสนเทศ (Information System) หรออกนยหน�ง ดชนน�ถกนามาใชเปนเคร�องมอในการตดตามความกาวหนาของการลดชองวางทางเทคโนโลยสารสนเทศ (bridging the digital divide) และเพ�อใชตดตามผล (outcome) อนเน�องมาจากการประชมสดยอดเร�องสงคมสารสนเทศ (World Summit on Information Society: WSIS) เน�องจาก DOI เนนเร�องการแพรกระจายโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศ ตวช�วดท� DOI นามาใชจงมจานวนไมมากนกเพยง 11 ตวช�วด และสามารถจดรวมกลมได 3 กลม คอ (1) การแพรกระจายโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศและการส�อสาร (2) โอกาสในการใชประโยชนโครงสรางพ�นฐานดงกลาว โดยตวช�ว ดกลมน�เนนไปราคาคาบรการเปรยบเทยบกบรายไดของประชากร (affordability) และ (3) ความเขมขนของการใชงานโครงสรางพ�นฐานฯ

[ท �มา: World Information Society Report 2006]


ผ-14

คาศพท ความหมาย Disaster/ Emergency Early Warning System

ระบบเตอนภยสาธารณะเพ�อปองกน อบตภย และความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน เชน ระบบเตอนภย สนาม แผนดนไหว น�าทวม โคลนถลม ฯลฯ

e-Agriculture การพฒนาสงคมเกษตรกรรมอเลกทรอนกส ซ�งในประเทศไทยไดเร�มจากภาครฐท�ใหบรการขอมลความร สาระประโยชนและการบรการเบ�องตนดานการเกษตรกรรมแกผมอาชพเกษตรกรผานรฐบาลอเลกทรอนกส [http://www.un-gaid.org/en/node/169 http://www.telecomjournal.net/index.php?option=com_content&task=view&id=531&Itemed=42 ]

E-Government Readiness การประเมนวดความพรอมของรฐบาลอเลกทรอนกส โดยการสารวจขององคการสหประชาชาต (United Nations: UN) ไดรเร�มการสารวจทางดานความพรอมของรฐบาลอเลกทรอนกส ข�นนบแตป 2545 โดยวตถประสงคของการสารวจ เพ�อ (i) ประเมนเปรยบเทยบความสามารถของประเทศสมาชกองคการสหประชาชาตในการเปล�ยนแปลงภาครฐโดยการนา ICT มาใชเพ�อใหบรการผานส�อออนไลนแกประชาชน (ii) เพ�อเปนเคร�องมอในการ benchmark ความกาวหนาในการใหบรการ e-Services ของภาครฐอยเปนระยะๆ e-Government Readiness ประกอบดวยดชนยอย 3 ดาน คอ

(1) Web measure index ซ�งต �งอยบนพ�นฐานของ e-Government Model ท�แบงข �นตอนของววฒนาการของการใหบรการทางออนไลนของ e-Government เปน 5 ข �นตอน

(2) Telecommunication infrastructure index ประกอบดวย การแพรกระจายโครงสรางพ�นฐานสารสนเทศภายในประเทศ ประกอบดวย คอมพวเตอร โทรศพท (ประจาท�และโทรศพทเคล�อนท�) การแพรกระจายของอนเทอรเนต และอนเทอรเนตความเรวสง (Broadband)

(3) Human capital index ซ�งเนนท�ความสามารถของทรพยากรมนษยภายในประเทศ เชน ความสามารถในการอานออกเขยนได (literacy) และจานวนประชากรท�เขาศกษาตอท �งในระดบประถม มธยม และอดมศกษา


ผ-15

คาศพท ความหมาย นอกจากน� ในการสารวจระยะหลง องคการสหประชาชาตเร�มปรบแนวคดจาก e-Government เปน e-Governance โดยไดขยายมตใหครอบคลมถงการมสวนรวมของประชาชนในการปกครอง/บรหารบานเมองของประชาชน หรอ e-Participation ดวย [ท �มา: UN E-Government Survey 2008: from e-Government to Connected Governance]

e-Governance การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อสนบสนนใหเกดธรรมาภบาลในการบรหารและบรการของภาครฐ อนประกอบดวยการมสวนรวม (participatory) การปฏบตตามกฎหมาย (rule of law) ความโปรงใส (transparency) การสนองตอบตอขอเรยกรอง (responsiveness) การยดถอเสยงสวนใหญ (consensus oriented) ความเสมอภาค (equity and inclusiveness) การมประสทธภาพและประสทธผล (effectiveness and efficiency) และความรบผดชอบ (accountability)

Embedded system software ซอฟตแวรท�ใชกบ Embedded Systems หรอระบบสมองกลฝงตว เพ�อควบคมการทางานของอปกรณ ใหทาหนาท�ใดหนาท�หน�งท�มความจาเพาะ โดยมไมโครโพรเซสเซอรหรอไมโครคอนโทรลเลอรเปนหวใจหลกในการประมวลผลการทางาน มกพบอยในรปของสวนควบคมการทางานของอปกรณตางๆ ท �วไป เชน อปกรณเคร�องใชไฟฟาประจาบาน เคร�องจกรกลตางๆ เคร�องมอวดทางการแพทย โทรศพทมอถอ เปนตน Embedded system software เปนสวนหน�งของ ระบบสมองกลฝงตว ซ�งหมายถงซอฟตแวรซ�งนาไปฝงตวไวในอปกรณอเลกทรอนกส เพ�อใชสาหรบควบคมการทางานของอปกรณอเลกทรอนกสใหเปนไปตามตองการ

[โครงการศกษาศกยภาพตลาดซอฟตแวร โดย ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต เขตอตสาหกรรมซอฟตแวรประเทศไทย สานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต, 2551 ]

e-Readiness Ranking e-Readiness ranking เปนรายงานการจดอนดบขดความสามารถในการใชประโยชนของ ICT เพ�อการดาเนนธรกจ (e-Business) ของประเทศตางๆ ท �วโลก รายงานน�จดทาข�นเปนประจาทกป โดย Economist Intelligence Unit การจดอนดบข�นอยกบคะแนนเฉล�ยโดยรวมท�คานวณจากตวช�วดเชงคณภาพและปรมาณเกอบ 100 ตว ภายใตหลกเกณฑการพจารณาซ�งแบงไดเปน 6 กลม แตละกลมจะมการใหน�าหนกคะแนนตางกนตามความสาคญ ดงน� (1) การเช�อมตอเครอขายและโครงสรางพ�นฐานทางเทคโนโลย (2) สภาพแวดลอมทางธรกจ (3) สภาพแวดลอมดานสงคมและวฒนธรรม (4)


ผ-16

คาศพท ความหมาย ภาพแวดลอมทางกฎหมาย (5) นโยบายและวสยทศนของรฐบาล (6) การยอมรบและนาเทคโนโลยมาใชของธรกจและผบรโภค [ท �มา: Economist Intelligence Unit ]

Finishing school เปนการจดการเรยนการสอน (ในรปแบบการอบรม) ท�เสรมหรอเพ�มเตมจากการเรยนการสอนในระดบอาชวะศกษา/อดมศกษา เพ�อเสรมศกยภาพ/ทกษะของผจบการศกษาใหมความรในเชงลก (เฉพาะทาง) มากข�น

[ท �มา : http://en.wikipedia.org/wiki/Finishing_school_(India)]

Government Information Network (GIN)

เครอขายสารสนเทศภาครฐ เปนเครอขายท�เช�อมตอเครอขายสารสนเทศหลากหลายรปแบบ (multi-media) ของหนวยงานภาครฐต �งแตระดบกระทรวง ทบวง จนถงระดบกรม เพ�อรองรบปรมาณขอมลขาวสารของภาครฐในระบบงานของราชการและ/หรอการใหบรการประชาชนครอบคลมพ�นท�ท �วประเทศ โดยเปนเครอขายท�ทนสมย มประสทธภาพ มความปลอดภย ม �นคง และเช�อถอได [ท �มา : กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการส �อสาร ปรากฏใน http://203.113.25.35/gin/rationale.htm]

ICT architecture สถาปตยกรรมฐานโครงสรางเทคโนโลยสารสนเทศ

ICT professional บคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร หมายถงบคลากรท�มหนาท�หลก (Job Description) เก�ยวกบงานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ซ�งประกอบดวยบคลากรหลายกลม เชน บคลากรดานฮารดแวรซอฟตแวร เนตเวรค ความม �นคงปลอดภย (security) เปนตน

Information Literacy Information Literacy ยงไมมการบญญตศพทภาษาไทยอยางเปนทางการ และในอดตไดมผแปลเปนภาษาไทยไวตางๆ กน เชน การรสารสนเทศ ความรทางสารสนเทศ ทกษะการใชประโยชนจากสารสนเทศ แตสาระสาคญคอการตระหนกถงความสาคญของการเขาถงและสามารถใชประโยชนจากสารสนเทศของปจเจกชนแตละบค คลในการดารงชวตประจาวน และการประกอบอาชพ ในขณะท�เร�มเปนท�ยอมรบกนอยางกวางขวางถงบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในการจดเกบ ผลต และแพรกระจายสารสนเทศและความรใหเปนไปอยางรวดเรวและกวางขวางย�งข�น UNESCO ไดนยาม Information Literacy วาหมายถงความสามารถของ


ผ-17

คาศพท ความหมาย ปจเจกชนในการ (1) ตะหนกถงความตองการสารสนเทศของตนเอง (2) รถงวธการในการสบคนและแหลงขอมลสารสนเทศท�ตองการ รวมถงตองสามารถประเมนคณคาของสารสนเทศท�สามารถหามาได (3) รจกวธการจดเกบและเรยกขอมลสารสนเทศมาใชเม�อตองการ (4) สามารถใชสารสนเทศดงกลาวไดอยางมประสทธผลและมจรยธรรม (5) ประยกตใชสารสนเทศเพ�อสรางและแพรกระจายความร นอกเหนอจากนยามดงกลาว UNESCO อยระหวางดาเนนการจดทาดชนท�สามารถใชประเมน Information Literacy โดยรวบรวมกลมตวช�ว ด (indicators) ท�ชวยบงช�การม Information Literacy โดยใชฐานของกลมตวช�วดจากแนวคดและเปาหมายท�มการตกลงกนในระดบนาชาตท�สาคญอยาง Education for All, Millennium Development Goals, World Summit on the Information Society เปนพ�นฐานของการจดกลมตวช�วดเบ�องตน โดยสามารถสรปไดโดยสงเขปดงน�

(1) อปทานของสารสนเทศท�มผานส�อตางๆ ท �งส�อส�งพมพ เทคโนโลยแพ รภาพกระจายเสย ง และ เทคโนโลยคอมพว เตอรและโทรคมนาคม เชน สดสวนของหนงสอพมพ ชองโทรทศน หรอหนงสอพมพออนไลน ตอจานวนประชากร (สวนใหญวดท�ตอ 1 ลานคน) หรอสดสวนของสารสนเทศท�อยในรปของขาวสาร ความร โดยเฉพาะอยางย�งความรทางดานวทยาศาสตรเม�อเทยบกบสารสนเทศท �งหมด

(2) การแพรกระจายของส�อในการเขาถงสารสนเทศ เชน สดสวนของครวเรอนท�สามารถเขาถงวทย โทรทศน คอมพวเตอร และอนเทอรเนต สดสวนของโรงเรยนท�เช�อมตอเครอขายอนเทอรเนต เปนตน

(3) การรบ/ใชประโยชนจากสารสนเทศ เชน จานวนประชากร/ครวเรอนท�อานหนงสอพมพ ท �งทางส�อส�งพมพและส�อรปแบบอ�นๆ อยางอานหนงสอพมพบนอนเทอรเนต

(4) ทกษะพ�นฐานท�สาคญและจาเปนตอการใชสารสนเทศ เชนความสามารถในการอานออกเขยนได (literacy rate) ทกษะในการใช ICT ครและการใชประโยชนจาก ICT ในการเรยนการสอน

(5) กลมตวช�วดสาหรบทกษะของ Information Literacy ตามนยามท �ง 5 ประการ ซ�งยงอยระหวางการพฒนา

[ท �มา: UNESCO, Towards Information Literacy Indicators: Conceptual Framework Paper]


ผ-18

คาศพท ความหมาย Information security การรกษาความปลอดภยของขอมล และระบบสารสนเทศ เพ�อไมใหขอมลถก

ขโมย นาไปใช เปดเผย หรอ ทาลาย โดยไมไมไดรบอนญาต [ท �มา: สรปจาก wiki http://en.wikipedia.org/wiki/Information_security]

Information security standard มาตรฐานความปลอดภยของระบบสารสนเทศ ซ�งประกอบดวยเร�องหลกๆ เชน การจดการเร�องความปลอดภย (Security Administration) การควบคมเร�องรหสประจาตว-สทธการใชงาน (User ID and Authorization) การควบคมเร�องความปลอดภยของศนยคอมพวเตอร อปกรณตางๆ การควบคมเร�องระบบงาน การควบคมเร�องเครอขาย ไวรส เปนตน

Intelligent Transport System (ITS)

ระบบขนสงและจราจรอจฉรยะ คอระบบดานจราจรและขนสงซ�งเกดจากการนาเอาเทคโนโลยทางดานสารสนเทศและการส�อสารโทรคมนาคม มาชวยปรบปรงหรอเพ�มประสทธภาพในดานตางๆ ใหดข�น เชน ลดระยะเวลาท�สญเสยไปในการเดนทาง ลดอบตเหต หรอ เพ�มความสะดวกสบายในการเดนทาง เปนตน [ท �มา: http://wiki.nectec.or.th/its/Cluster/ITSBook]

Interoperability standard แนวทางท�จะทาใหขอมลในระบบ หรอคอมโพเนนทตาง ๆ ของแตละหนวยงานสามารถพดคยกนไดโดยระบบไมจาเปนตองมาจากท�เดยวกนหรอหนวยงานเดยวกน แตตองสามารถคยกนได ตดตอส�อสารกนได แลกเปล�ยนขอมลกนได

IT Industry Benchmarking ดชนท�ศกษาเปรยบเทยบสภาพแวดลอมท�สงผลตอขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมไอทใน 64 ประเทศ ซ�งเร�มทาข�นในป 2550 โดยThe Economist Intelligence Unit (EIU) โดยแบงสภาพแวดลอมท�สงผลตอความสามารถในการแขงขน ออกเปน 6 กลม แตละกลมจะมการใหน� า หนกคะแนนตางกนตามความสาคญ คอ (1) สภาพแวดลอมทางธรกจ (business environment) (2) โครงสรางพ�นฐานสารสนเทศ (IT infrastructure) (3) ทนทางดานทรพยากรมนษย (human capital (4) สภาพแวดลอมทางกฎหมาย (legal environment) (5) สภาพแวดลอมทางดานงานวจยและพฒนา (R&D environment) (6) สภาพแวดลอมท�สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรม IT [ท �มา: EIU (2007), The means to compete: Benchmarking IT Industry Competitiveness]


ผ-19


Last mile วงจรส�อสารสาหรบการเขาถงโครงขายระยะสดทายท�สามารถใชเทคโนโลยส�อสารหลายประเภทเพ�อเช�อมตอโครงขายหลกกบผใชปลายทาง ซ�งถอเปนสวนท�ยากในการลงทนท�สดของโครงขายเน�องจากตองกระจายออกจากโครงขายหลกไปสผใชจานวนมาก กลาวคอ เปนชวง “หน�งไมลสดทาย” และ “หน�งไมลแรกของการส�อสาร” [ท �มา: สรปจากการศกษาแนวโนมการพฒนาเทคโนโลย ในเอกสารประกอบการจดทาแผนแมบทฯ ]

National Spatial Data Infrastructure (NSDI)

NSDI หรอโครงสรางพ�นฐานดานขอมลภมสารสนเทศระดบประเทศ หมายถงระบบเครอขาย Internet/Intranet ใชในการเผยแพรขอมลและขาวสารดานภมสารสนเทศ (Web Map Service) เพ�อวตถประสงคการใชขอมลรวมกนอยางมประสทธภาพ ระบบฯ ดงกลาวประกอบดวย ระบบเครอขายใหบรการขอมล (Clearinghouse) ฐานขอมลภมสารสนเทศพ�นฐาน (Fundamental Geographic Data Set) ฐานขอมลคาอธบายขอมล (Metadata) มาตรฐาน (Standard) และความรวมมอ (Partnership) ระหวางหนวยงานตางๆ การพฒนาระบบฯ ไมใชการสรางฐานขอมลสวนกลาง แตเพ�อการสรางระบบเครอขายเพ�อเช�อมโยงฐานขอมลของผใหขอมลตางๆ ใหสามารถบรการขอมลท�ถกตอง ทนสมย และตรงกบความตองการของผใช โดยระบบฯ ไดมการพฒนา ปรบปรง และบารงดแลรกษาโดยหนวยงานหลกของรฐบาลและผใหบรการขอมล เพ�อใหสามารถใชงานของระบบไดตลอดเวลา และมประสทธภาพ [ท �มา: http://thaisdi.gistda.or.th/techFAQ.asp]

Networked Readiness Index (NRI)

ดชนบงช�ระดบความพรอมของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร และโอกาสในการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการพฒนาประเทศ ท�ครอบคลมท �งภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ ซ�งจดทาข�นโดย World Economic Forum และมการรายงานใน Global Information Technology Report เปนประจาทกป ดชน NRI ประกอบดวยดชนยอย (sub-index) 3 กลม กลาวคอ

(1) สภาพแวดลอม /ปจจยพ�นฐานท� ส งผล ตอการพฒนา ICT ประกอบดวย (i) สภาพแวดลอมทางดานการทาธรกจ/ตลาดของ เชน การมนกวทยาศาสตรและวศวกรท�เพยงพอ กฏระเบยบของภาครฐ และผลของมาตรการทางภาษ ต างๆ เ ปนตน (ii) สภาพแวดลอมทางดานการเมองการปกครอง และกฎเกณฑการ


ผ-20

คาศพท ความหมาย กากบดแลตางๆ อาท การมกฏหมายท� เก�ยวของกบ ICT ประสทธภาพของการบงคบใชกฎหมาย การคมครองทรพยสนทางปญญา และ (iii) สภาพแวดลอมทางดานโครงสรางพ�นฐาน เชน ไฟฟา โทรศพท เปนตน

(2) ความพรอมทางดานเครอขายซ�งรวมถงความพรอมของบคลากรท�จะเปนผใชประโยชนจากเครอขาย โดยในการวดยงแบงเปนความพรอมของประชาชนท �วไป (individual), ภาคธรกจ (business) และ ภาครฐ (government) โดยตวอยางตวช�วด (indicators) ท�นามาพจารณาคอ (i) การเช�อมตอและการลงทนในเครอขาย เชน การเขาถงอนเทอรเนตของโรงเรยน การเช�อมตอคสายโทรศพทของครวเรอน/สถานประกอบการ การจดซ�อจดหาเทคโนโลยของภาครฐ (ii) ปจจยท�สงผลตอการพฒนาทรพยากรมนษย เชน คณภาพของระบบการศกษาในประเทศ การลงทนดานการฝกอบรมของบคลากรในสถานประกอบการ และการใหความสาคญกบการสรางและพฒนาความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (iii) การใชดชนยอยอ�นๆ มาประเมนวด เชน e-Government Readiness

(3) ความสามารถในการใชประโยชนจาก ICT ของภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ โดยอาจจดกลมช�ว ดท�สาคญไดดงน� คอ (i) การแพรกระจายโครงสรางพ�นฐานเพ�อใหคน/องคกรกลมตางๆ สามารถใชประโยชน เชน การแพรกระจายของคอมพวเตอร โทรศพท (ประจาท�และเคล�อนท�) และอนเทอรเนต ระดบการมการใช ICT ของภาครฐ (ii) ความสามารถในการใชประโยชนจาก ICT เชน ความสามารถในการดดซบเทคโนโลยของภาคธรกจ ประสทธผลของการใช ICT ในภาครฐ (iii) ระดบของการใชประโยชนจาก ICT เชน จานวนบรการภาครฐออนไลน การใชประโยชนจากอนเทอรเนตของภาคธรกจ และจานวนขอมลท�ไหลเวยนบนอนเทอรเนต (Internet Traffic) เปนตน

NRI มความโดดเดนท �งในดานของความสมบรณของตวช�วดท�นามาพจารณา และจานวนของประเทศท�นามาศกษา โดยในปลาสด (2007-2008) มถง 127 ประเทศ

[ท �มา: World Economic Forum, Global IT Report, Iรายละเอยดเพ �มเตมท � http://www.weforum.org/en/initiatives/gcp/Global%20Information%20Technology%20Report/index.htm]

Open Source Software หรอ หมายถง ซอฟตแวรซ�งผพฒนาเปดเผยตนฉบบของความคดท�เขยนเปน


ผ-21

คาศพท ความหมาย ซอฟตแวรโอเพนซอรส โปรแกรม (source code) ใหแกสาธารณชนท �วไป เพ�อานวยความสะดวกให

ผใชสามารถนาไปใชงาน หรอศกษาพฒนาตอยอดซอฟตแวรน �นตอไปได ภายใตสญญาอนญาตท�ผพฒนากาหนดไว สงผลใหเกดการตอยอดการพฒนาซอฟตแวรอยางสรางสรรคสรร ภายใตงบประมาณท�จากด

[ท �มา สรปความจาก http://www.stks.or.th]

Open standards มาตรฐานเปด คอ มาตรฐานท�มกระบวนการสรางเปดเผย โปรงใส ไมอยภายใตการควบคมหรอผกขาดโดยผหน�งผใด หานามาอานไดท �วไป และเปนมาตรฐานท�ผมสวนรวมสวนใหญใหการรบรอง ท �งน�ไมจาเปนตองเปนมาตรฐานท�รฐบาลรบรอง นอกจากน �น มาตรฐานดงกลาวตองสามารถทางานไดอสระบนระบบปฏบตการหลายระบบ และนามาพฒนาใชงานโดยไมตองเสยคาใบอนญาต หรอมคาใชจายนอยมากหรอสมเหตผล ตวอยางของเอกสารในรปแบบ open standard เชน HTML, PDF และ Open Document [ท �มา: http://wiki.nectec.or.th/setec/PublicMeeting/FAQ_SETEC]

Practice school หลกสตรการศกษา (ในระดบท�สงกวาปรญญาตร) ท�มงเนนการเรยนรบนพ�นฐานของการแกไขปญหาและการปฏบตงานจรงในภาคอตสาหกรรม (intensive problem-based learning) มตนแบบมาจาก Practice School ของ Massachusetts Institute of Technology: MIT ท�สงนกศกษาระดบปรญญาโทเขาไปปฏบตงานในโรงงานอตสาหกรรมเปนระยะเวลาอยางนอย 1 ภาคการศกษา โดยนกศกษาจะใชโจทยวจยของสถานประกอบการ เปนหวขอในการทาวจย เพ�อแกปญหาในกระบวนการผลต และพฒนาเทคโนโลยการผลตใหแกสถานประกอบการ โดยนกศกษาจะทาวจยเตมเวลาท�สถานประกอบการ และมอาจารยท�ปรกษาประจาท�โรงงาน และมวศวกรวจยของโรงงานเปนผดแลกรอบการทางานและนเทศงานใหกบนกศกษา

[ท �มา : สรปจาก “ขอเสนอกลไกและมาตรการการขบเคล �อนการจดการศกษา รปแบบสหกจศกษาและทกษะวศวกรรม, คณะอนกรรมการพฒนากาลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย, กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2549]

Precision agriculture ระบบเกษตรความแมนยาสง ซ�งจะสามารถชวยเกษตรกรใหควบคมการผลตใหบรรลตามเปาหมายท�กาหนด ไมวาจะเปนการใชทรพยากรใหเหมาะกบสภาพของพ�นท�เกษตรกรรม หรอการดาเนนการทางการเกษตรอยางถกตองและแมนยา เชน การหวานเมลดพช การใหปย การปราบศตรพช การรดน�า การคดเลอกผลผลต การเกบเก�ยวผลผลต ฯลฯ [สรปจาก http://nanotech.sc.mahidol.ac.th/i-sense/precision_farming.html ]


ผ-22


Public-Private Partnership (PPP)

แนวคดท�สงเสรมบทบาทของภาคเอกชนในการขบเคล�อนการพฒนาประเทศ โดยสงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐ-เอกชน ในรปแบบตางๆ เชน การระดมทนในการพฒนาโครงสรางพ�นฐานทางเศรษฐกจและสงคมของภาครฐ โดยใหเอกชนรวมดาเนนการบรหารจดการโครงการและจดหาแหลงเงนลงทนเองท �งหมด ปจจบนหลายๆ ประเทศได ใหความสาคญกบการนาหลกการดงกลาวมาใชในการพฒนาประเทศ ในสวนของประเทศไทยกไดมการจดต �ง คณะกรรมการนโยบายความรวมมอในการลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (PPP : Public Private Partnership Committee) เพ�อทาหนาท�สาคญในการ (1) พจารณาคดกรองโครงการสาคญภาครฐท�มศกยภาพและมความเหมาะสมท�จะดาเนนโครงการในลกษณะความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน (2) พจารณาความพรอมในการระดมทนของโครงการลงทนสาคญในภาครฐโดยใหมความสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลอยางตอเน�อง (3) ขบเคล�อนการจดทาความรวมมอในการลงทนในโครงการสาคญระหวางภาครฐและภาคเอกชน (PPP) (4) กากบและตดตามความกาวหนาในการดาเนนโครงการลงทนท�สาคญในภาครฐ ท �งน� รวมท �งยงมการจดต �ง สานกงานวาดวยความรวมมอในการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน ภายใตสานกงบประมาณ [ท �มา: http://media.thaigov.go.th/pageconfig/viewcontent/ viewcontent1.asp?pageid=471&parent=468&directory=1779&pagename= content2&contents=22496]

Single window/One-stop service

หรอ “บรการอเลกทรอนกสภาครฐแบบเบดเสรจจากชองทางเดยว” คอ การนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการใหบรการภาครฐกบประชาชนแบบเบดเสรจท�เดยว สาหรบใหประชาชนสามารถเขาถงบรการภาครฐจากหลายหนวยงานไดจากเวบทาเวบเดยว โดยแนวทางการจดทาเวบไซตต �งอยบนพ�นฐานของความตองการในการทาธรกรรมกบภาครฐของประชาชน (citizen centric) มากกวาจดทาเวบไซตตามโครงสรางองคกรของภาครฐ

Telehealth การใชเทคโนโลยสารสนเทศทางดานการแพทย เปนการใหคาปรกษาดานการแพทยระยะไกล โดยผานระบบประชมทางไกล หรอผานระบบโทรคมนาคมอ�นๆ และ/หรอ มการสงขอมลอ�นๆ เชน เวชระเบยน ภาพเอกซเรย หรอเสยงการเตนของหวใจผานระบบจากผขอรบการปรกษา ไปยงผใหการปรกษาได [ท �มา: http://wiki.nectec.or.th/nectecpedia/index.php/ ECTI_Glossary#Tele-medicine ]


ผ-23

คาศพท ความหมาย Thailand e-Government Interoperability Framework (TH e-GIF)

การปฏบตงานรวมทางอเลกทรอนกส” (Interoperability) คอ ความสามารถในการแลกเปล�ยนขอมลอเลกทรอนกส และ การปฏบตงานรวมกนระหวางระบบไอซทท�แตกตางกนไดอยางอตโนมต “แนวทางบรณาการขอมลภาครฐ ดวยการสรางขดความสามารถในการปฏบตงานรวมระหวางระบบ” (TH e-GIF) คอ ชดของขอเสนอแนะ, แนวทางการพฒนาระบบ, มาตรฐานกลางการกาหนดดานช�อรายการขอมล, ขอกาหนดเอกสารอเลกทรอนกส และ มาตรฐานทางเทคนค ท�กาหนดเปนมาตรฐานกลางในการเช�อมโยงระหวางระบบสารสนเทศท�มความแตกตางกน [ท �มา ราง แนวทางบรณาการขอมลภาครฐ ดวยการสรางขดความสามารถในการปฏบตงานรวมระหวางระบบ, กระทรวง ICT และสถาบนนวตกรรมไอท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร]

Ubiquitous Society สงคมท�ผคนสามารถเขาถงเครอขาย ICT ไดตลอดเวลา ไมวาจะอยท�ใด และใชอปกรณเช�อมตอประเภทใดกตาม [ท �มา: สรปจากขอความในแผน และแนวคดในแผน u-Japan]

USO การบรการโทรคมนาคมพ�นฐานโดยท �วถงและบรการเพ�อสงคม (Universal Service Obligation: USO) ซ�งดาเนนการโดยคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กทช. เพ�อใหทองถ�นท�อยหางไกล ไดมโอกาสใชบรการโทรคมนาคมอยางเทาเทยมและท �วถง สรางโอกาสทางการศกษา การเขาถงบรการทางการแพทย การสงเสรมวฒนธรรม การสงเสรมอาชพ และการบรรเทาภยพบตตาง ฯลฯ สาหรบกลมคนดอยโอกาส หรอผท�อยหางไกลเมองใหญ [ท �มา: เวบไซตสานกงานคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต]

Value Creation การใชความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบของประเทศหรอการนาจดแขงของประเทศท�มอยตามธรรมชาต มาสรางสรรค ผลตสนคาและบรการเพ�อตอบสนองความตองการของผบรโภคไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดสนคาและบรการท�มคณคา ยากตอการลอกเลยนแบบ สามารถสรางราคาใหสงไดตามความตองการ เพราะไมมใครสามารถมาแขงขนได [ท �มา: สภาท �ปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ปรากฏในhttp://www2.nesac.go.th/office/onesac_papers/papers_files/paper_16.php]

Value-Added มลคาของผลตภณฑท�เพ�มข�นในแตละข �นตอนการผลตจนถงการจดจาหนาย โดยกระบวนการของ Value Added มกเปนการนาเทคโนโลยของคนอ�นมาใช ทาใหผลตสนคาท�เหมอนๆ กนกบของคนอ�น ในท�สดกจะเกดการขายตดราคากน ทาใหไดผลกาไรลดลง [ท �มา: สภาท �ปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ปรากฏในhttp://www2.nesac.go.th/office/onesac_papers/papers_files/paper_16.php]


ผ-24

คาศพท ความหมาย Web accessibility เวบไซตท�ทกคนเขาถงได เปนเวบไซตท�สามารถใหบรการขอมลขาวสารกบ

ทกคนอยางเทาเทยมกน โดยการออกแบบเวบไซต และซอฟตแวร จะยดหยน สามารถตอบสนองความตองการจาเปน ความชอบ และสถานการณของผใชท�แตกตางกน คานงถงอปสรรคในการรบรขาวสารท�ตางกน เชน ความพการทางดานการเหน การไดยน การเคล�อนไหวสวนใดสวนหน�งของรางกายท�ไมสามารถทาได เปนตน

[ท �มา: สรปความจาก http://astec.nectec.or.th/thwcag/]

Web accessibility standard แนวทางในการสรางเวบไซต ใหสามารถเขาถงและใชประโยชนไดโดยผใชใดๆ โดยอปกรณใดๆ ไมเวนแมแตเวบเบราวเซอร และไมมขอจากดดานความพการทางรางกาย เชนความพการในดานการมองเหนหรอดานการไดยน เวบไซตท�ทกคนเขาถงขอมลขาวสารได จะสงเกตไดจากสญลกษณกากบท�สวนทายของหนาเวบน �นๆ ซ�งเปนการแสดงใหทราบวาไดผานการตรวจสอบความสามารถในการเขาถงขอมลได ตามแนวทางมาตรฐานในการพฒนาเวบใหสามารถเขาถงขอมลได ท�เรยกวา Web Content Accessibility Guideline 1.0 หรอ WCAG 1.0 ซ�งเปนมาตรฐานขององคกร World Wide Web Consortium (W3C) [ท �มา : http://th.wikipedia.org/wiki/Web_accessibility และ http://www.rd.go.th/accessibility/32523.0.html]

Work at home หมายถงการทางานท�ผทางานมความยดหยนในการเลอกสถานท�ปฏบตงาน และชวงเวลาในการทางานได โดยในระหวางการทางานน �น ผปฏบตงานสามารถเช�อมตอ/ตดตอกบหนวยงานตนสงกดไดการใชเครอขายเทคโนโลยตางๆ สาหรบคาน� มศพทใกลเคยงคาอ�นๆ อก ไดแก Telecommuting, e-commuting, e-work, Telework, Working at home (WAH), or Working from home (WFH)

[ท �มา: สรปความจาก http://en.wikipedia.org/wiki/Work_at_home]

World Competitiveness Scoreboard

ดชนบงช�ขดความสามารถในการแขงขนของประเทศท�เปนท�ยอมรบกนท �วไป ซ�งจดทาข�นโดย International Institute for Management Development และมการเผยแพรเ ปนประจาทกป ดช น น� เ นนวดและเปรยบเทยบความสามารถของประเทศตางๆ ในการการสรางสภาพแวดลอมตางๆ ท�อานวยตอการดาเนนธรกจของภาคเอกชนและสงผลตอศกยภาพในการแขงขนทางดานเศรษฐกจของประเทศ โดยพจารณาจากปจจยหลกอนประกอบดวย ปจจยทางดานสมรรถนะทาง เศรษฐกจ (Economic


ผ-25

คาศพท ความหมาย Performance) ดานประสทธภาพภาครฐ (Government Proficiency) ดานประสทธภาพของภาคธรกจ (Business Proficiency) ดานโครงสรางพ�นฐาน (Infrastructure) ท �งน�การพฒนาทางดาน ICT เปนปจจยยอยของการพฒนาทางดานโครงสรางพ�นฐาน [ท �มา: http://www.imd.ch/research/publications/wcy/index.cfm]


ผ-26

ภาคผนวก 4 : ดชนชLวดการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารท�สาคญ

เปาหมายของแผนแมบท ICT โดยรวม และเปาหมายรายยทธศาสตรไดระบถงการยกระดบความพรอมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร โดยอางองถงการจดอนดบระหวางประเทศของดชนช7วดการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร 3 รายการ คอ Networked Readiness Rankings (เปาหมายรวม ) e-Government Ranking (เปาหมายของยทธศาสตรท 4) และ e-Readiness Ranking (เปาหมายของยทธศาสตรท 6) ซ งดชนช7วดแตละรายการมวตถประสงคและรายละเอยดของตวช7วดท นามาพจารณา ดงน7 1. Networked Readiness Rankings / Network-Readiness Index

World Economic Forum (WEF) ไดรายงานความความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร (Information and Communication Technology: ICT) รวมท 7งการประยกตใชเทคโนโลยดงกลาวในการพฒนาประเทศ โดยสรางดชน Network-Readiness Index (NRI) เปนตวช7วด และมการรายงาน ใน Global Information Technology Report ทกๆ ป

NRI ประกอบดวยองคประกอบ 3 ดาน คอ ดชนสภาวะแวดลอมของประเทศ ดชนความพรอมทางดานเครอขาย และดชนการประยกตใชเทคโนโลยดงกลาว ซ งแตละดชนยงประกอบดวยดชนยอย ซ งมองคประกอบของตวช7วดดงรายละเอยดในแผนภาพท 1 และ ตารางท 1

แผนภาพท� 1 กรอบแนวคดของ Networked Readiness Index ท มา: World Competitiveness Yearbook

ตารางท� 1 องคประกอบและตวชLวดใน Networked Readiness Index

Component/Sub-Index Indicators I. Environment 1.1 Market Environment Availability of Scientists and engineers Venture capital availability Financial market sophistication Technological readiness State of cluster development


ผ-27

Component/Sub-Index Indicators Quality of scientific research institutions US utility patents Tertiary enrollment Burden of government regulation extent and effect of taxation time required to start a business No. of procedures required to start a business Intensity of local competition 1.2 Political and Regulatory Environment Effectiveness of law making bodies Laws relating to ICT Judicial independence Intellectual property protection Efficiency of legal framework Property Rights Quality of competition in the ISP sector 1.3 Infrastructure Environment Telephone lines Secured Internet servers Internet hosts Electricity production II. Readiness 2.1 Individual readiness Quality of math and science education Quality of the educational system Quality of public schools Internet access in schools Buyer sophistication Buyer dynamism Residential telephone connection Residential monthly telephone subscription 2.2 Business readiness Extent of staff training Local availability of specialized research and training services Quality of management schools Company spending on R&D Business monthly telephone subscription Local supplier quality University/industry research collaboration Scientific and technical journal articles


ผ-28

Component/Sub-Index Indicators 2.3 Government readiness Government prioritization of ICT Government procurement of advanced technology products Importance of ICT to government vision of future Government R&D subsidies E-Participation index E-government readiness Index III. Usage 3.1 Individual usage Cellular telephone Telephone subscribers Personal computers telephone lines television sets DSL Internet subscribers Cable modem Internet subscribers Internet users PC households Online Internet bandwidth 3.2 Business usage Prevalence of foreign technology licensing Firm-level technology absorption Capacity for innovation Availability of new telephone lines Availability of cellular phones Extent of business Internet use 3.3 Government usage Government success in ICT promotion Availability of online services ICT productivity ICT pervasiveness

ท มา: World Competitiveness Yearbook.


ผ-29

2. e-Government Readiness1

องคการสหประชาชาต (United Nations: UN) ไดรเร มการสารวจทางดานความพรอมของรฐบาลอเลกทรอนกส ข7นนบแตป 2545 โดยวตถประสงคของการสารวจ เพ อ (i) ประเมนเปรยบเทยบความสามารถของประเทศสมาชกองคการสหประชาชาตในการเปล ยนแปลงภาครฐโดยการนา ICT มาใชเพ อใหบรการผานส อออนไลนแกประชาชน (ii) เพ อเปนเคร องมอในการ benchmark ความกาวหนาในการใหบรการ e-Services ของภาครฐอยเปนระยะๆ หรอกลาวโดยสรป คอ การสารวจน7 เนนระบบบรการของภาครฐท มการเช อมตอกนระหวางหนวยงานตางๆ กนเปนเครอขาย เพ อทาใหสะดวกในการใชบรการ ประชาชนไมตองเดนทางไปหลายแหลง หรอหลายเวบไซต

ในการสารวจเพ อเปรยบเทยบความพรอมดาน e-Government ของ UN น 7น ประกอบดวยดชนยอย 3 ดาน คอ

• Web measure index ซ งต 7งอยบนพ7นฐานของ e-Government Model ท แบงข 7นตอนของววฒนาการของ e-Government ออกเปน 5 ข 7นตอน ดงแผนภาพท 2

แผนภาพท� 2 ววฒนาการของการใหบรการทางส�อออนไลนของ e-Government

ท มา: UN E-Government Survey 2008: from e-Government to Connected Governance • Telecommunication infrastructure index ประกอบดวย การแพรกระจายโครงสรางพ7นฐาน

สารสนเทศภายในประเทศ ประกอบดวย คอมพวเตอร โทรศพท (ประจาท และโทรศพทเคล อนท ) การแพรกระจายของอนเทอรเนต และอนเทอรเนตความเรวสง (Broadband)

• Human capital index ซ งเนนท ความสามารถของทรพยากรมนษยภายในประเทศ เชน

ความสามารถในการอานออกเขยนได (literacy) และจานวนประชากรท เขาศกษาตอท 7งในระดบประถม มธยม และอดมศกษา

1 UN E-Government Survey 2008: from e-Government to Connected Governance, สามารถเขาถงไดท http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UN/UNPAN028607.pdf


ผ-30

3. e-Readiness Ranking2

e-Readiness ranking เปนรายงานการจดอนดบขดความสามารถในการใชประโยชนของ ICT เพ อการดาเนนธรกจ (e-Business) ของประเทศตางๆ ท วโลก รายงานน7จดทาข7นเปนประจาทกป โดย Economist Intelligence Unit การจดอนดบข7นอยกบคะแนนเฉล ยโดยรวมท คานวณจากตวช7วดเชงคณภาพและปรมาณเกอบ 100 ตว ภายใตหลกเกณฑการพจารณาซ งแบงไดเปน 6 กลม แตละกลมจะมการใหน7าหนกคะแนนตางกนตาความสาคญ ดงมรายละเอยดตอไปน7

1. การเช อมตอเครอขายและโครงสรางพ7นฐานทางเทคโนโลย (connectivity and technology infrastructure) เปนการวดระดบประสทธภาพการเช อมตอเครอขายไรสายและอนเทอรเนตของภาคธรกจและประชาชนท วไป โดยพจารณาจากตวช7วด เชน การแพรกระจายของเคร อขายอนเทอรเนตความเรวสง (broadband penetration) ความสามารถในการจายไดของเครอขายอนเทอรเนตความเรวสง(broadband affordability) และการแพรกระจายของโทรศพทเคล อนท (mobile-phone penetration) เปนตน (สดสวนคะแนนรอยละ 20)

2. สภาพแวดลอมทางธรกจ (business environment) เปนการประเมนความนาดงดดทางการคาและการเปนแหลงท นาลงทนทางดานธรกจของแตละประเทศผานทางตวช7วดจานวนมาก ซ งครอบคลมปจจยตางๆ อาท ความเขมแขงของระบบเศรษฐกจ เสถยรภาพทางการเมอง ระบบการจดเกบภาษ และนโยบายการคา เปนตน (สดสวนคะแนนรอยละ 20)

3. สภาพแวดลอมดานสงคมและวฒนธรรม (social and cultural environment) เปนการวดท 7งการศกษาข 7นพ7นฐานและอตราการรหนงสอของประชาชนท วไปในประเทศ รวมถงทกษะดานเทคโนโลยของแรงงาน ในประเทศ (สดสวนคะแนนรอยละ 15)

4. สภาพแวดลอมทางกฎหมาย (legal environment) เปนเกณฑท สะทอนโครงสรางพ7นฐานทางดานกฎหมายตางๆ ท เก ยวของกบการใชเทคโนโลยดจทลในการทาธรกรรม ตวช7วดท เก ยวของในกลมน7 ไดแก ประสทธภาพของโครงสรางกฏหมายพ7นฐาน (effectiveness of traditional legal framework) และกฏหมายท ครอบคลมอนเทอรเนต (laws covering the Internet) เปนตน (สดสวนคะแนนรอยละ 10)

5. นโยบายและวสยทศนของรฐบาล (government policy and vision) เปนกลมท จดทาข7นใหมในป 2007 เพ อประเมนรฐบาลในการกาหนดแนวทางดานในใชเทคโนโลย เกณฑการพจารณาในกลมน7 ไดแก สดสวนการใชจายดานเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสารของรฐบาลเม อเทยบกบ GDP (government spend on ICT as a proportion of GDP (ยทธศาสตรการพฒนาดานดจทล (digital development strategy) และ กลยทธดานรฐบาลอเลกทรอนกส (e-government strategy) เปนตน (สดสวนคะแนน รอยละ 15)

6. การยอมรบการใชเทคโนโลยของธรกจและผบรโภค (consumer and business adoption) เปนการประเมนระดบการใชจายของธรกจและผบรโภคในการเขาถงบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศและระดบการใชพาณชยอเลกทรอนกส เกณฑการพจารณาในกลมน7 ไดแก การใชจายดานเทคโนโลยสารสนเทศของผบรโภคตอประชากร 100 คน (consumer spending on ICT per capita) ระดบการพฒนาของ

2 http://www.eiu.com/site_info.asp?info_name=eiu_2007_e_readiness_rankings&rf=0


ผ-31

e-Business (e-Business development) และระดบของการคาออนไลน (level of online-commerce) เปนกลมท ผจดทาใหความสาคญมากท สดเน องจากเหนวาเปนตวสะทอนความสาเรจของกลมตางๆ ท กลาวมาแลวท 7งหมดขางตน (สดสวนคะแนนรอยละ 25)

EIU ไดร เร มจดอนดบ e-Readiness ranking มาต 7งแต พ.ศ. 2544 (2001) และไดมการปรบปรงตวช7วด

หลกเกณฑท พจารณา และน7าหนกท ใหแตละกลมจะมการอยตลอดเวลาเพ อใหสอดคลองกบการเปล ยนแปลงขอเทคโนโลยสารสนเทศและสภาพแวดลอม รวมถงการเพ มจานวนประเทศท นามาจดอนดบทละนอย


ผ-32

ภาคผนวก 5: รายนามคณะทางาน คณะทางานจดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (ฉบบท� 2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552 – 2556 และ แนวคดสาหรบการจดทากรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ระยะ พ.ศ. 2554 - 2563 ของประเทศไทย (ICT 2020 Conceptual Framework)

1. ศาสตราจารยไพรช ธชยพงษ ท ปรกษา

2. นายกฤษณพงศ กรตกร ท ปรกษา

3. นายทวศกด � กออนนตกล ท ปรกษา

4. นายพนธศกด � ศรรชตพงษ ท ปรกษา

5. นายอาคม เตมพทยาไพสฐ ท ปรกษา

6. นายพเชฐ ดรงคเวโรจน ท ปรกษา

7. นางชฎามาศ ธวะเศรษฐกล หวหนาโครงการ

8. นายมน อรดดลเชษฐ คณะทางาน

9. นายดเรก เจรญผล คณะทางาน

10. นายจารส สวางสมทร คณะทางาน

11. นายสธ ผเจรญชนะชย คณะทางาน

12. นายวทยา ป นทอง คณะทางาน

13. นางสาวมารยาท สมทรสาคร คณะทางาน

14. นายเสกสรรค ผดผาด คณะทางาน

15. นางสาวกษตธร ภภราดย คณะทางาน

16. นางสรนทร ไชยศกดา คณะทางาน

17. นางสาวกษมา กองสมคร คณะทางาน

18. นางสาวรชน สนทรรตน คณะทางาน

19. นางสาวปรญญา ชฏลาลย ผประสานงาน

20. นางสาววภาภรณ บตรเมฆ ผประสานงาน


ผ-33

คณะทางานจดทาบทวเคราะหแนวโนมการเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลย (Technology Trend) ทางดาน Hardware

1. นายพนธศกด � ศรรชตพงษ ท ปรกษา

2. นางชฎามาศ ธวะเศรษฐกล ท ปรกษา

3. นายสธ ผเจรญชนะชย ประธานคณะทางาน

4. นายอดสร เตอนตรานนท รองประธานคณะทางาน

5. นายชานาญ ปญญาใส ผทางาน

6. นายกมล เอ7อชนกล ผทางาน

7. นายสญญา คลองในวย ผทางาน

8. นางสาวกลยา อดมวทต ผทางาน

9. นางสาวกษตธร ภภราดย ผทางาน

10. นางสาวรชน สนทรรตน เลขานการ


ผ-34

คณะทางานจดทาบทวเคราะหแนวโนมการเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลย (Technology Trend) ทางดาน Software and Application Services

1. นายมน อรดดลเชษฐ ท ปรกษา


3. นายวรช ศรเลศล7าวาณช ประธานคณะทางาน

4. นางจฬารตน ตนประเสรฐ รองประธาน

5. นายชย วฒววฒนชย ผทางาน

6. นายมารต บรณรช ผทางาน

7. นายปยวฒ ศรชยกล ผทางาน

8. นายธระ ภทราพรนนท ผทางาน

9. นางสาวเพยงเพญ บตรกตญ� ผทางาน

10. นางสาวกษตธร ภภราดย ผทางาน

11. นายชมพล ครฑแกว ผทางาน

12. นายวศษฎ วงศวไล ผทางาน

13. นางสาวฐตพนธ กจเจรญทรพย ผทางาน


ผ-35

รายนามคณะทางานจดทาบทวเคราะหแนวโนมก ารเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลย (Technology Trend) ทางดาน Communications & Networks

1. นายทวศกด กออนนกล� ท ปรกษา


3. นายภาสกร ประถมบตร ประธานคณะทางาน

4. นายเฉลมพล ชาญศรภญโญ รองประธานคณะทางาน

5. นายเกยรตศกด ศรพมานวฒน� คณะทางาน

6. นายกตต วงศถาวราวฒน คณะทางาน

7. นายกมล เขมะรงษ คณะทางาน

8. นายราชพร เขยนประสทธ � คณะทางาน

9. นางสาวกาญจนา วานชกร คณะทางาน

10. นางสาวกษตธร ภภราดย คณะทางาน

11. นางสาวกษมา กองสมคร เลขานการคณะทางาน

Executive Summary

Second Thailand information and Communication Technology (ICT) Master Plan (2009-2012)

(Revision)

November 2008

2

Executive Summary Second Thailand Information and Communication Technology (ICT) Master Plan (2009-2012)

I. Background Thailand’s Information and Communication Technology (ICT) policy for 2001-2010 (IT 2010) places a priority on the role of ICT in social and economic development by emphasizing the improvement of the quality of life and society through developing a knowledge-based society. The policy provided the framework for developing the First ICT Master Plan (2002-2006) which was approved by the Cabinet on 25 September 2002 for adoption by all ministries, departments and state enterprises as the guideline for developing or adapting their ICT master plans in order to ensure consistency. On 11 September 2007, the Cabinet called for an extension of the First ICT Master Plan until 2008. The ICT Ministry, in collaboration with the National Electronics and Computer Technology Center (NECTEC), accelerated the development of the Second ICT Master Plan for 2009-2012. The Second ICT Master Plan carries forward policies from the IT 2010 policy framework and the First ICT Master Plan. At the same time, it puts in place new policies and sharpens the focus on certain key areas, in response to technological, economic and social changes that have presented both opportunities and challenges to Thailand. It addresses existing weaknesses and builds up on existing strengths, so that Thailand can maximize benefits from ICT in social and economic development in the most efficient and effective manner, in order to achieve the development goals laid out in the National Economic and Social Development Plan. II. Thailand’s ICT development context 2.1 Economic and social development direction in the Tenth Five-Year Plan The Tenth National Economic and Social Development Plan (2007-2011) is the primary plan directing social and economic development in Thailand. The underlying philosophies which have been applied to the Plan are the Sufficiency Economy principle and the human-centric approach to development. The vision of the Plan is to create a “Green and Happiness Society, where Thai people have both morality and knowledge and are abreast of global developments; families are close-knit; communities are strong; society is peaceful; the economy is of high-quality, stable and just; and the environment is sustainable. This society should be managed under the system of good governance, as a democracy with the king as the head of state and as a dignified member of the world community.” There are five strategies for the achievement of the Plan’s goals, as follows:

3

1. Improving the quality of life of Thai people and society through the development of a knowledge-based society, so that people will be in good shape both spiritually and physically, have good balance, are able to grasp religious principles, have both morality and knowledge, have right livelihood and enjoy stability in life.

2. Strengthening communities and society as a stable base for the country, so that communities are peaceful and free from poverty.

3. Adjusting the structure of the economy to be more balanced and sustainable, so that the economy will be robust, by building an economy that has more balance, stability and economic justice.

4. Ensuring biodiversity, a stable natural resource base and environmental quality, in order to safeguard the natural resources, conserve environmental quality and lay the foundation for the adjustment of the economic structure to develop biodiversity.

5. Reinforcing governance of the country by improving governance in all sectors, including democratic knowledge.

The Plan refers to reinforcing and promoting ICT in various aspects, for instance, developing ICT infrastructure in order to support economic sector restructuring, the use of ICT to access education resources for life-long learning, and ICT for the development of government services and administration in the form of e-Government. In addition to the National Economic and Social Development Plan, there are also other national policies and plans that have been developed by other agencies to move Thailand towards a knowledge-based society and economy. These policies and plans, although differing in emphases in accordance with the different responsibilities and purposes of each agency, nonetheless share the same direction. They also refer quite clearly to the role of ICT in development, with common policies as follows:

• Human resource development, as people are the foundation for national development. • Economic and industrial development, emphasizing strategic industries (agriculture,

manufacturing and services). • Social and community development that allows for participatory approaches to local

development and management, including the revival and transmission of Thai cultural diversity, such as way of life, customs, values and local wisdom.

• Building of a stable natural resource base, by focusing on addressing environmental problems, including natural disaster warning.

• Improvement of governance, by emphasizing transparency in the public and private sector and allowing the people to participate in the social and economic development process.

• Infrastructure development and the establishment of specialized agencies and institutions to mobilize development.

4

2.2 The policy framework of IT 2010 and the First ICT Master Plan The Second ICT Master Plan was developed under the framework set by ICT policy for 2001-2010 (IT 2010) which was approved by the Cabinet on 19 March 2002. The policy framework of IT 2010 set the following targets:

1. Build capacity in using technology as a tool for national development in order to leverage Thailand’s status as a “potential leader” country, as measured against the United Nations Development Programme “Technology Achievement Index”.

2. Increase the percentage of knowledge workers to account for 30 percent of the labor force. 3. Develop the Thai economy by increasing the value of knowledge-based industries to

account for 50 percent of GDP. In order to achieve these targets, the IT 2010 policy framework has established five strategies for the concurrent development of the country and a knowledge-based society, namely: e-Industry, e-Commerce, e-Government, e-Education and e-Society. The underlying connections and common factors of the five strategies are innovation, knowledge, research and development, science and technology, and the development of human resources and basic telecommunication infrastructure. If these five strategies are followed and the underlying factors are also strengthened, then the resulting development will be sustainable. The IT 2010 policy framework has been transformed into a strategic plan, namely the First ICT Master Plan (2002-2006), which has clearly set forth a vision, missions, objectives, strategies, workplans and activities, with the key goals as follows:

1. Development and upgrade of the economy by using ICT; 2. Enhancement of the competitiveness of the ICT industry; 3. Development of human resources by increasing the application of ICT in education and

training; 4. Strengthening of rural communities for sustainable development.

In order to achieve these ICT development goals, the First ICT Master Plan has devised seven key strategies, namely: 1) development of the ICT industry into a regional leader; 2) utilization of ICT to enhance the quality of life and society; 3) reform and enhancement of capacity for ICT research and development; 4) reinforcement of social capacity for future competition; 5) development of entrepreneurial capacity for future competition; 6) utilization of ICT in small and medium enterprises; and 7) utilization of ICT in government administration and services.

5

The Second ICT Master Plan has been developed with consideration for ensuring policy continuity within the framework of IT 2010, while rapidly addressing weaknesses that have hampered the comprehensive achievement of the goals of the First ICT Master Plan. 2.3 The status of ICT development in Thailand In the global context, the development of ICT in Thailand can be considered average, when measured against worldwide indices such as the “Networked Readiness Ranking” and “e-Readiness Ranking” indices. However, when Thailand is compared to other countries in Asia, especially with neighboring countries such as Singapore and Malaysia, it turns out that they are more developed than Thailand in all the indices. The main factor holding back the development of ICT in Thailand in all indices is the readiness of the information and communication infrastructure, which is still insufficient and has limited coverage. This constrains the development and use of ICT, which is still inefficient and ineffective, in building up knowledge, developing enterprises and serving the government. Thus, the development of ICT infrastructure is an important issue that the Second ICT Master Plan must resolve. This analysis is consistent with the SWOT analysis carried out concerning the development of ICT within the five-year timeframe of the Master Plan. In terms of infrastructure, Thailand has developed the backbone network that has a higher transmission capacity and rate, which can meet the increasing user demand for information. However, the problem of digital divide still affects people in the provinces and remote areas, and those who are disadvantaged such as the people with disabilities. Thus, the network needs to be expanded in both geographic coverage and quality in order to be more effective, particularly in order to ensure last mile access. Constant technological development, including technological convergence among computer technology, communication technology and broadcasting technology provides Thailand with more choices. Thailand can take advantage of these advances in order to improve the effectiveness of the existing infrastructure and, at the same time, reduce the digital divide in the provinces or remote areas, by using technology with higher transmission effectiveness that is available at lower prices. In terms of ICT human resources, there has been a continuous expansion alongside the expansion of ICT usage. Presently, Thailand has a growing skilled labor force both in the public and private sector. Graduates in related fields at the tertiary and vocational level are also increasing. Nonetheless, there is still a major shortage of ICT human resources, both in terms of quantity as well as quality, particularly highly-skilled personnel and specialized personnel in various sub-sectors. Although the ICT HRD situation is still regarded as a weakness, nevertheless, Thai ICT human

6

resources are considered to have high potential in software production, animation and various forms of digital entertainment media. For the general public, the usage of ICT is still low and limited in coverage. The majority of the Thai public access information through traditional media (such as television and radio), more so than through computer technology. The group of ICT users is smaller than other groups, such as those in remote areas, the disabled persons and the elderly. In addition, the general public uses ICT in inappropriate ways, such as 1) prevalent use of ICT for entertainment (more than for educational purposes, commercial transactions or government transactions), 2) the inflow of foreign cultures and inappropriate content, and 3) the rise in computer crime. Thus, in planning the development of ICT in the future, this variable should also be considered. In terms of the public sector, most government units still lack personnel who are knowledgeable about ICT and the applications of ICT in order to improve the effectiveness in undertaking work. Even though all government units have a Chief Information Officer (CIO), however, most CIOs still lack knowledge, understanding and skills in technology. Furthermore, government units also face a lack of ICT personnel, due to the lower benefits and incentives. In terms of management, there are many government agencies and state enterprises which are responsible for directing, handling and promoting ICT development, such as the Ministry of Information and Communications Technology (and agencies under its umbrella), the National Telecommunication Commission (NTC) and the National Electronics and Computer Technology Center (NECTEC). Nonetheless, the SWOT analysis shows that there are many areas of concern regarding ICT management in general. The role and responsibilities of these agencies still overlap, resulting in overlapping activities that are not well integrated. Furthermore, the agencies are not well-coordinated. In addition, the management of ICT programs still lacks effectiveness, since activities are undertaken in an uncoordinated manner, often in different directions. A clear coordinating mechanism is still lacking in the implementation of policies. ICT workplans are also not integrated and budget allocations are not coordinated. An important problem and obstacle is the lack of an agency responsible for ensuring that activities are undertaken in accordance with the ICT Master Plan. An effective monitoring and evaluation system for this is still lacking. In summary, the SWOT analysis by stakeholders of ICT development in Thailand shows that Thailand’s ICT development and usage has continuously increased. Its strengths include a clear promotion policy, increased number of ICT personnel, and expansion of the backbone network. There are also positive opportunities arising from external factors, such as the future expansion of the market and technological convergence that have led to new services, which in turn has diversified consumer choices and increased opportunities for e-commerce. The areas which require further attention are the many weaknesses that still remain. The most urgent issues that should

7

be addressed in the timeframe of the Second Master Plan are the development of human resources, both in terms of quantity as well as quality, along with the improvement of national ICT governance whose effectiveness must be enhanced. Otherwise, these will become obstacles for the development of other activities, since these two issues are fundamental factors for development. III. Summary of the key principles of the Second ICT Master Plan

1. The Master Plan aims for the development of a knowledge-based society, which is consistent with the development objectives set forth in the National Economic and Social Development Plan, which is the key national development framework.

2. The Master Plan seeks to ensure continuity within the policy framework of IT 2010 and the First ICT Master Plan by continuing to emphasize the development and application of ICT for e-Commerce and e-Industry (fifth and sixth strategies), e-Education and e-Society (first and third strategies), and e-Government for the promotion of good governance in government administration and services (fourth strategy). In addition, it also places a priority on carrying forward activities in the First Master Plan that have not achieved their targets, in order to demonstrate rapid progress.

3. The Master Plan emphasizes addressing two current weaknesses as a first priority,

namely: 1) developing people who are smart and information literate (see the following section for definitions) and 2) managing ICT at the national level in accordance with the principles of good governance. In addition, it also places a priority on accelerating the development of the high-speech network with universal access and reasonable prices. This is considered key infrastructure for the development of the knowledge economy and society that is dependent on ICT as a driver, and is an area in which Thailand still lags behind many other countries.

4. The Master Plan provides practical guidelines consistent with the sufficiency economy

philosophy that aims for development which is balanced with internal strengthening, through:

i. Developing people so they will have the capacity to develop the products that they consume. Strengthening domestic industries by promoting research and development and supporting businesses so they can be self-sufficient in the long term.

ii. Taking into consideration the existing resources and their judicious use.

8

5. The Master Plan prioritizes development and use of ICT in order to strengthen the competitive advantage of the economic sector in which Thailand has potential, while building on its’ uniqueness of local wisdom, Thai culture and Thai identity. In particular, these sectors include agriculture, tourism and health services.

IV. Vision, Mission, Objectives and Goals 4.1 Vision “Driving toward Smart Thailand through ICT” “Smart Thailand” refers to a society that develops and uses ICT in a smart manner and adheres to the principles of the sufficiency economy philosophy. People at all levels of society should be smart and information literate. This leads to benefits for themselves and society as a whole. ICT should be managed with smart governance in order to support the development of a knowledge- and innovation-based society and economy that are sustainable and stable. 4.2 Mission

1. Develop a labor force of adequate quality and quantity, including ICT professionals and personnel in other fields, at all levels, that are knowledgeable, skilled in the efficient use of technology and information literate, in order to develop Thailand into a knowledge- and innovation-based society and economy that are sustainable and stable.

2. Develop a high-speed ICT network with universal access, quality service and reasonable

prices, in order to provide the main information infrastructure which all sectors can use in accessing information and building capacity, and which the business and industrial sectors can use in adding value to the nation’s economy.

3. Develop good ICT governance, with proper mechanisms, regulations, management

structure and monitoring system in place. This will allow for integrated development that is unified, efficient and participatory in order to support smart governance that is consistent with the goals of the National Economic and Social Development Plan.

9

4.3 Objectives

1. To develop ICT professionals of adequate quantity and quality to meet market demand and personnel in other fields, at all levels, that are knowledgeable, skilled in the efficient use of technology, and information literate, in order to develop Thailand into a knowledge- and innovation-based society and economy that are sustainable and stable.

2. To develop good ICT governance using the sufficiency economy philosophy. It should

emphasize independence, integration, judicious use of resources and participation by all stakeholders, in order to ensure that benefits from development will reach all stakeholders equitably, through using public-private partnerships as appropriate.

3. To support economic sector restructuring for value creation of goods and services on the

basis of knowledge and innovation by using ICT.

4. To strengthen communities and individuals to access and use information in household and community activities, including seeking knowledge, building wisdom, participating in politics, governance and everyday life, in order to lead to self-sufficiency and poverty alleviation, especially among the disadvantaged, the disabled persons and the elderly.

5. To build the capacity of ICT businesses and industries by emphasizing on increased

domestic value-added, research and development and the use of local wisdom, Thai culture and Thai identity, in order to develop Thailand into a knowledge- and innovation-based society and economy that are sustainable and stable.

4.4 Goals

1. Ensure that at least 50 percent of the population will have the knowledge and capacity to access, create and use information in an information-literate way in order to benefit education, work and everyday life.

2. Raise the ICT readiness ranking of the country by 15 places in the Networked Readiness Rankings by 2013.

3. Enhance the role and importance of the ICT industry in the national economy, by increasing its share of GDP to at least 20 percent by 2013.

V. ICT development strategy In order to achieve the objectives and goals in developing ICT under the conditions which are the strengths, weaknesses, opportunities and threats (SWOT)of ICT development in Thailand, this Master Plan has issued six main strategies. The public and private sectors should collaborate in

10

implementing the strategies in 2009-2012. The aim is to use ICT in building the nation’s capacity to become self-sufficient and globally competitive, and for developing a knowledge-based society and economy that will lead to better quality of life of the population as a whole. The six strategies are as follows: Strategy 1: Develop ICT professionals and general human resources who are information literate

The aim of this strategy is to accelerate the development of the labor force of adequate quantity and quality to support the development of Thailand into a knowledge- and innovation-based society. Both ICT professionals as well as personnel in other fields, along with youth, the disadvantaged, the disabled persons and citizens at all levels should have the knowledge and skills to be information literate. This will lead to benefits at the individual level and for society as a whole. There are three key measures under this strategy as follows: 1. The development of ICT professionals 1.1 Produce tertiary and vocational graduates who have the necessary skills and qualities to meet the demand of the industrial sector. This requires ICT academics to develop their knowledge continuously and undertake research and development in advanced ICT. There should be a mechanism for academics to work closely with business and industry counterparts in order to better understand the needs of the industrial sector. Teaching/learning methodologies at the bachelor’s and master’s levels should be improved in order to focus on practical applications in the industrial sector. Open source software should be promoted as a tool in teaching and learning. Research should be built up to promote a new generation of developers. Thailand is still lacking ICT personnel with advanced skills. In order to increase both quantity and quality in this area, universities or institutions specialized in ICT should be established, either through setting up new universities or upgrading existing ones. Graduates from other fields should be given the opportunity to study further in order to become trained ICT professionals.

1.2 ICT professionals working in the industrial sector should be further developed to have improved knowledge, skills and potential. Incentives need to be created for getting training and internationally-recognized professional certification. A mechanism should be established for technology and knowledge transfer to Thai businesses from multinational companies that take part in government ICT projects. This will provide an incentive for businesses to invest in the development of ICT professionals.

11

2. Development of personnel in other fields and the general public

2.1 ICT should be used as a tool for teaching and learning in education at all levels, with a priority emphasis on basic education. The upgrade in ICT skills of teachers should be undertaken in conjunction with curriculum reform to improve skills in thinking, analyzing and problem-solving by using ICT as a tool. At the same time, the ethics of using ICT should also be taught as part of the required curriculum at all levels. Electronic teaching materials should be developed, knowledge resource repositories in schools should be established, and online communities of students should be promoted as a platform for knowledge exchange and self-expression. In the promotion of various education activities, public-private partnerships should be encouraged and monitoring should be carried out at regular intervals.

2.2 ICT education outside the formal education system should be developed in order to promote life-long learning. Community ICT centers should be set up that provide a range of electronic media, training for users, access to sources of central and local knowledge as well as information that will benefit livelihoods and everyday life. Databases and applications that are user-friendly and searchable, either through a computer or mobile phone, should be developed to assist in improving livelihoods and everyday life. 2.3 ICT skills should be developed among labor forces in the workplace, in order to apply ICT for improving efficiency and effectiveness. Incentives should be given to workplaces to invest in ICT knowledge and skills development, either through conventional training or an e-Learning. 2.4 ICT education should be developed for the disadvantaged, the persons with disabilities and the elderly. ICT hardware, software, assistive technologies, educational materials and digital content should be produced and disseminated for different disadvantaged groups. Different measures should be put in place to provide opportunities for the disadvantaged to access information in an equitable manner. This includes research and development of necessary assistive technologies for persons with disabilities and ICT training for the elderly. 2.5 ICT knowledge and skills should be developed for public sector employees. ICT knowledge and skill standards should be established for public sector employees at all levels. Public sector employees should be trained to have the knowledge, capacity and skills that are in line with the standards at their level. A specialized ICT training center for public sector employees should be established. Incentives, compensation and opportunities for advancement of ICT personnel in the public sector should also be developed.

12

3. Other support measures for overall human development This includes the development of a database of the national ICT workforce to be used in human resource planning; promotion of associations, clubs and networks that promote the use of ICT in a creative and beneficial way; and translation of foreign language books into Thai for dissemination through various channels. Strategy 2: Improvement of National ICT governance This strategy aims to improve mechanisms and processes of ICT management and monitoring to achieve good governance by giving priority to ensuring operational independence, efficient use of resources and participation from all sectors. There are four key measures under this strategy as follows: 1. Improve the national ICT management structure

A few agencies responsible for various aspects of ICT development should be put in place or strengthen. These include: a central agency in the ICT Ministry that is responsible to drive the national ICT agenda, including promoting and monitoring the implementation of the Master Plan, the agency to drive the implementation and enforcement of the e-Transaction Act BE 2001 and 2008, and support the e-Transaction Commission, the agency/unit responsible for cyber security.. A mechanism should be developed for working in a collaborative and integrated manner among government agencies that are involved with national ICT development. An ICT Council should be established to serve as the representative of the private sector to assist in mobilizing public-private partnerships to advance the national ICT agenda. 2. Improve the process of proposing and allocating budgets related to ICT by the public sector. This will ensure budget usage that is worthwhile and efficient, non-duplicating and consistent with the directives in the ICT Masterplan. 3. Develop or improve related laws and regulations and their enforcement mechanisms in order facilitate the use of ICT and the conduct of e-Commerce/e-transaction. This includes improving the rules and regulations concerning ICT procurement in the public sector to be more effective and result-oriented, by putting more emphasis on the desired results and quality rather than considering only price. Furthermore, government agencies should be allowed to hire ICT architects, software designers, or other specialized consultants to help in the various phases of ICT procurement process.

13

4. Improve the national ICT development indicator database system. This will support the monitoring and evaluation of national ICT development and the implementation of the ICT Master Plan. Strategy 3: Develop ICT infrastructure This strategy aims to develop and manage ICT infrastructure in order to provide universal access to businesses and citizens around the country, including the disadvantaged and people with disabilities. It will encourage businesses to put in place infrastructure that can keep up with technological evolution, in order to meet increasing consumer demand. The infrastructure should support multimedia services, e-Commerce and other services that are useful for modern lifestyles in a knowledge-based society. At the same time, this strategy also focuses on reducing the digital divide which will then lead to a peaceful and happy society where people enjoy a better quality of life. There are four key measures under this strategy as follows: 1. Expand the types of services, expand service coverage areas and improve the efficiency of the

communication network This should be undertaken under the principle of fair and open competition and should yield practical results. Both domestic and foreign investment should be encouraged. Thai businesses should be supported, especially for local businesses to provide last mile access. In accordance with the sufficiency economy theory, expanding ICT infrastructure should follow the principle of focusing first on provincial centers and Muang districts around the country, before expanding to the other areas in due time. 2. Accelerate the achievement of information security Information security should be ensured for government agencies and agencies involved with the nation’s critical infrastructure. Knowledge and awareness about the dangers and impacts that may occur should be developed in order to devise protection measures and appropriate solutions. 3. Develop ICT infrastructure to upgrade education and life-long learning Incentives should be developed for businesses to develop ICT infrastructure for education. ICT budgets should be allocated to schools, covering equipment cost, service fees and funds for training staff. In terms of non-formal education and life-long learning, ICT infrastructure should be provided

14

that is suitable for each facility, such as local libraries and community information centers, in order to provide electronic services and promote education for other groups in the community. At the same time, local content should be developed that will be useful for community education, work, well-being and public health. 4. Develop ICT infrastructure for key social sectors responsible for public safety and quality of life

of the citizen The government, in cooperation with the Telecommunications and Broadcasting Regulatory Agency, are to provide telecommunication resources and ICT networks to serve the key social service sectors, including public health, monitoring, disaster warning and post-disaster management. Appropriate ICT budget will be allocated to agencies responsible for these activities, such as hospitals and clinics in rural areas around the country, national disaster management center. 5. Increase the efficiency of telecommunication and ICT network resource management A database of national telecommunication networks should be developed in order to identify areas that are underserved. Technological progress and trends should be studied and analyzed regularly and in a continuous manner in order to compare various technology alternatives in order to be able to respond to the impacts that may have been caused by technological developments. Examples are the study on appropriate transition mechanism in response to the switch from analog to digital broadcasting and frequency reallocation to proper ICT services to reduce the digital divide, the impact of technological convergence, or the development of consumer protection policy related to telecommunication and ICT services in line with global standards. Strategy 4: e-Governance Government agencies should use ICT to improve governance in administration and services. A citizen-centric approach should be adopted to provide services in an efficient, effective, transparent and fair manner. Participation from all relevant sectors should be encouraged. 1. Strengthen central agencies responsible for setting the framework and standards needed for

developing electronic government services in an integrated manner A central agency should be in charge of designing the Government ICT Architecture, devising a policy framework for information and information-sharing, and setting needed ICT standards in line with global standards. This will allow all government agencies to link and exchange information in a united and efficient manner. The establishment of a Civilian Map Department, as per the Act Amending Ministry, Sub-Ministry and Department, B.E. 2545, should be accelerated and completed

15

by 2552, in order to take charge in the development and management of the National Spatial Data Infrastructure (NSDI), so that spatial data can be integrated and shared among agencies as quickly as possible. 2. Develop electronic services by all government agencies All government agencies should adjust their information and management systems in order to link with the main infrastructure, such as TH e-GIF, NSDI and GIN. All government agencies should use ICT as a way to promote and support participation by civil society in national administration. 3. Strengthen ICT capacity for provincial government agencies and local government units Local government units should designate personnel to be responsible for ICT who will liaise with central government agencies in order to learn about various standards and resource management, and help promote ICT activities that are in line with central guidelines. Mechanisms should be developed to encourage collaboration between the provincial CIO and CIO of the local governments in order to cascade the implementation of various ICT standards from the provincial level down to the local government unit level. Strategy 5: Enhance competitiveness of the ICT industry to add economic values and increase earnings This strategy seeks to enhance competitiveness of Thai ICT businesses by promoting research, development and innovation by the public sector, academic sector and private sector to upgrade technological capability of the Thai ICT businesses to more upstream technology. Technology transfer of research outputs to businesses should be encouraged. The businesses environment should also be improved. The priority sectors are software industry and digital content production industry, with the aim to increase the sector’s contribution to national economy and earnings. For other industries that have potential, such as the electronics industry (embedded systems or advanced electronic design) and the telecommunications equipment industry, the focus will be on research and development to build upstream capacity. This will allow them to be developed into income-generating industries in the future. There are four key measures under this strategy as follows: 1. Provide funding support or subsidies to incubate new businesses In particular, financial assistance will be provided to support R&D projects to develop industrial prototypes. At the same time, the government should support investment in procuring equipment, intellectual property and central facilities to provide business consultancy for private companies to

16

rent and operate their business. This will help reduce the risk and build competitiveness for start-up companies. 2. Upgrade Thai ICT product and service standards to meet global standards Funding will be provided for research and development and innovation in ICT. This will help to create or build up the capacity of Thai businesses in producing more upstream technology. A mechanism should be developed to help inventors and innovators register patents both domestically and abroad. At the same time, intellectual property protection regimes that are effective and enforceable should be developed, which will give impetus to businesses to continuously develop and innovate. Furthermore, the institutions and mechanisms involved in testing and certifying the quality of locally produced ICT goods and services should be strengthened. 3. Create opportunities in marketing and competition for Thai businesses An ICT Council should be set up to serve as an interest group for private sector in ICT industry to push the industry development agenda for consideration by the government. Having this kind of mechanism will strengthen the capacity of Thai private companies and help create opportunities in marketing and competition for Thai businesses in both the domestic and foreign markets. In expanding the domestic market, government should be the lead consumer. Domestic businesses should not be discriminated against by the conditions set in TORs for procuring ICT goods and services for government ICT projects. For expansion to foreign market, the government should support Thai businesses by providing necessary information to help develop their marketing plans and providing assistance for them to join the trade exhibition in foreign countries. 4. Promote domestic and foreign investment in ICT industries The government will make ICT infrastructure universally available and accessible in order to attract ICT investment in up-countries, especially in regional provincial centers. Incentive mechanisms and measures should be provided for foreign investment in ICT industries, especially high-tech ones. At the same time, mechanisms should be developed to encourage knowledge and technology transfer from multinational corporations to Thai companies. Strategy 6: Use ICT to build sustainable competitiveness for Thai industries This strategy aims to promote access and use of ICT in the production of goods and services in all sectors to enhance competitiveness by increasing domestic value-added and at the same time being environmentally friendly. This will help prepare businesses to compete under global free trade regimes in the future. Special emphasis will be given to sectors in which Thailand has comparative

17

advantage and potential to compete, such as agriculture, health services and tourism. Small and medium enterprises (SMEs) as well as community enterprises will also be targeted for development. There are five measures under this strategy as follows: 1. Build awareness and develop capacity in ICT for businesses This will promote the use of ICT in business operations, including the management of logistic systems to achieve greater efficiency and effectiveness. 2. Build confidence in electronic transactions The government should build confidence among businesses and consumers in using electronic transaction by expediting the necessary laws and regulations that are in the development pipeline. Furthermore, the enforcement mechanism of existing laws and the upcoming ones should be strengthened for greater efficiency and effectiveness. On-line consumer protection mechanisms should also be strengthened. 3. Promote the use of ICT in strategic manufacturing and service sector This measure gives special emphasis to agriculture, health services and tourism sector. Development priorities are to build and link necessary databases relevant to each sector that are conformed to global standards, as well as to develop and disseminate information to stakeholders in the value chain for use in marketing and promotion of goods and services. The development of goods and services in these sectors should take advantage of local wisdom, Thai culture and Thai identity. 4. Enhance competitive capacity of small and medium enterprises (SMEs) and community

enterprises SMEs should be able to access and use ICT in undertaking business transactions. Necessary incentives should be given to encourage ICT investment. E-commerce for local products, such as OTOP, should be promoted, taking the advantage of Thai wisdom and local cultures in creating value for goods and services, especially those with high market potential. In this regard, existing facilities and locally available ICT infrastructure, such as sub-district information centers, should be used to to the greatest extent. 5. Promote the use of ICT in energy-saving measures to reduce business expenditures and

enhance sustainable competitiveness

18

Research projects concerning the use of ICT for energy-saving measures should be promoted in order to reduce operating expenditures and promote competitive capacity at all levels. Furthermore, energy savings projects that have high potential for success should be promoted or supported on a pilot basis, such as virtual online conferences on high-speed networks and intelligent transport system, etc.

On an ending note, the successful implementation of the 2nd ICT master plan requires the setting up of governance mechanisms that manage, monitor, and evaluate the plan performance in order to ensure efficiency and effectiveness. The principles of implementation can be summarized as follows:

• Assigning clear ownership of responsibility within the MICT for spearheading national ICT initiatives – Designated tasks include the formulation of ICT policy/ master plans, implementation, and setting up of committees -- made up of in-house staff as well as outside agencies -- to work on corresponding strategies.

• Putting in place appropriate collaboration mechanisms – Examples include a mechanism to facilitate cooperation and integration across development-related government agencies; a resource allocation model that pulls together the ICT Master Plan, the budget plan, and the human resource plan; and a framework or basic guide for outside agencies to conducting a joint review of ICT initiatives with the policy coordinating unit of the MICT (to be established).

• Appointing an ICT committee in each Ministry/Department to oversee the implementation and operationalization of their ICT plans – The committee is to be chaired by their Ministry’s CIO and must submit a progress report on their ICT projects every six months.

• Providing a forum for the private sector to raise issues relating to ICT development – The roles of the private sector here involve working in conjunction with the government to promote skill standards for ICT professionals as well as representing the interests of business/entrepreneurs during a dialogue with the government that will promote public-private-partnership (PPP) for ICT initiatives.

• Creating a list of indicators to monitor and evaluate the level of success and impact of the 2nd Master Plan – Databases on ICT core indicators as well as development indicators at all levels will be created and maintained by networked agencies responsible for the tasks. Resulting data will be integrated, analyzed and reported to the public. Also, these indicators must be regularly benchmarked with their counterparts worldwide so as to keep their definitions up-to-date and relevant.

• Closely monitoring and evaluating the implementation of the plan – The monitoring of work plan will be done on an annual basis while the evaluation will be carried out at the middle of the ICT implementation plan (2011/ 2012).

แนวคดสาหรบการจดทากรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 ของประเทศไทย

(ICT 2020 Conceptual Framework) (ฉบบปรบปรง)

พฤศจกายน 2551

1

แนวคดสาหรบการจดทากรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระยะ พ.ศ. 2554-2563 ของประเทศไทย

(ICT-2020 Conceptual Framework) I. บทนา

บทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในโลกยคปจจบนไดพฒนามาถงขนทมความซบซอนและหลากหลาย จนกระทงเปนเครองมอทสาคญของโลก ของประเทศ ไปจนถงการใชชวตประจาวนของประชาชน เปนเทคโนโลยทใชในกจกรรมทมนษยเองทาลาบากหรอทาไมได เปนองคประกอบสาคญททาใหความเปนโลกาภวตนและสงคมเศรษฐกจฐานความรในมตตาง ๆ เกดขนได แมในระยะแรกจะเรมจากความเปนเครองมอสารสนเทศ เปนโครงสรางพนฐานการสอสารของมนษย เปนเครองมอทเออตอผลตภาพ (Productivity Tool) แตตอมาไดเกดนวตกรรมตาง ๆ ตามมาอยางรวดเรวทววฒนาการมาเปนมลคาเพมอน ๆ ทงตอเศรษฐกจและสงคมของโลก และของประเทศ และยงคงเดนหนาพฒนาตอไปอยางไมหยดยง โดยเฉพาะอยางยงเมอมแนวโนมทเปดกวางใหคนทวโลกสามารถมสวนรวมในความเปลยนแปลงนโดยเสร ผานแนวคดและระบบใหมๆ เชน Open Source และ Wikipedia เปนตน

องคประกอบหลกของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร คอ ระบบสอสารโทรคมนาคม (Telecommunications) ฮารดแวรและชนสวน (Hardware and Components) ซอฟตแวรและบรการ (Software and Services) อปกรณอเลกทรอนกสเพอผบรโภค (Consumer Electronics) และเนอหาสาระและสอ (Content and Media) อยางไรกตาม ในรอบ 10 ปทผานมา ความเชอมโยงขององคประกอบเหลานปรากฏออกมาในรปของระบบอนเทอรเนต ซงอาจนบไดวาไดเปลยนโลกไปอยางสนเชงภายในระยะเวลาสนๆ

ในวงจรเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของประเทศมทงการผลตและการใช อาจกลาวไดวาประเทศไทยอยในฐานะผใชเทคโนโลยมากกวาในฐานะผผลต การเปนผใชทดยอมสงผลตอประสทธภาพและการเพมมลคาใหกบกจกรรม อยางไรกดนโยบายแหงรฐเพอสงเสรมใหสงคมเปนผผลตกชวยคาจนเศรษฐกจของประเทศไดมาก ดงตวอยางทเกดขนกบสหรฐอเมรกา อนเดย และเกาหล เปนตน แมประเทศไทยมการสงออกอปกรณอเลกทรอนกสหลายแสนลานบาทตอป แตกยงเปนความทาทายทจะทาใหมลคาเพมของภาคการผลตซงสวนใหญเปนฐานการผลตของบรษทขามชาต (Multinational Corporations) กอใหเกดความร การถายทอดเทคโนโลย และการตอยอดเทคโนโลยสาหรบคนไทยและอตสาหกรรมไทยขนมาได สวนอตสาหกรรมการผลตทางดานอน ๆ เชน ซอฟตแวรและสอตาง ๆ กยงมขนาดเลก การพฒนาขดความสามารถทางดานนจงขนอยกบนโยบายของรฐทจะสงเสรมทงเพอการสงออก การลดการนาเขา และการบรโภคภายในประเทศ ซงขนอยกบการอดหนนการวจยและพฒนาและการสรางและพฒนากาลงคนเปนสาคญ ดงตวอยางของประเทศใหญเลกทเปนผนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของโลกในปจจบน

ในฐานะผใชเทคโนโลยมการแพรกระจายอยางกวางขวางในสงคมไทย ทงการใชในระดบสวนบคคลไปจนถงการประยกตใชเพอประโยชนทางดานเศรษฐกจและทางดานสงคม นบตงแตการจดงานปแหงเทคโนโลยสารสนเทศไทย พ.ศ. 2538 (Thailand IT Year 1995) เปนตนมา ประเทศไทยมพฒนาการในการนาเอาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไปใชประโยชนอยางกวางขวางและหลากหลาย ทงในการบรหารจดการและการใหบรการของภาครฐ การใชลดตนทนและเพมประสทธภาพในภาคธรกจอตสาหกรรม การใชในกระบวนการ

2

เรยนรเพอประโยชนทางดานการศกษา ตลอดจนการใชในภาคประชาสงคมเพอคณภาพชวตทดขน ดงระบไวในรายละเอยดทงในแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระดบชาต แผนพฒนาในระดบหนวยงานทงของภาครฐและภาคเอกชน ตลอดจนการใชงานในระดบองคกร ชมชน และครอบครว อยางไรกตาม การกาหนด แนวทางการพฒนาทงการผลตและการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในระยะยาวจะชวยทาใหกระบวนการ พฒนามเอกภาพและมการใชทรพยากรอนจากดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

กรอบแนวคดการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระยะยาวนครอบคลมชวงเวลาระหวางปจจบนไปจนถงป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020) เพอนาไปสนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารชวง 10 ประยะทสามนบตงแตมนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศฉบบท 1 (IT-2000) และฉบบท 2 (IT-2010) เปนตนมา โดยพจารณาจากความเปนไปและความเปลยนแปลงทเกดขนและอาจเกดขนกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ รวมทงนยยะทมตอเทคโนโลยน ในขณะเดยวกนยงพจารณาจากพฒนาการในกรอบเวลาดงกลาวของตวเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเองทจะมผลตอการพฒนาสงคมไทย โดยคาดหวงวาจากการมองจากทงสองมมจะทาใหแนวคดมความสมบรณและมความลงตวในการกาหนดนโยบายและแผนเชงยทธศาสตรของการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการพฒนาในประเดนและมตตาง ๆ ดงกลาว II. ภาพอนาคตทางดานเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย และนยสาคญตอทศทางการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

1) ความเปลยนแปลงดานประชากรของประเทศกาลงมผลกระทบในเชงโครงสรางของสงคมไทย โดยรายละเอยดการเปลยนแปลงดงกลาวประกอบดวย

• ประชากรทวราชอาณาจกรจะเพมขนจาก 62 ลานคนในป พ.ศ. 2543 เปน 74 ลานคนโดยประมาณในป พ.ศ. 2568 โดยมอตราเพมทลดลง คอจากเพมขนรอยละ 0.82 เปนรอยละ 0.61 ในหาปแรกและหาปหลงของชวงเวลาดงกลาวตามลาดบ

• เมอพจารณาจากประชากรเปน 3 กลม คอ ประชากรวยเดก ประชากรวยแรงงาน และประชากรวยสงอาย พบวา ความไดเปรยบเชงโครงสรางประชากรไทยกาลงจะหมดไป หรออกนยหนงการปนผลทางประชากร (Demographic Dividend) ใกลสนสดลง ซงหลงจากนนจะมผลทาใหตองเรงเพมผลตภาพ (Productivity) ของประชากรวยแรงงานอยางจรงจงจากประสบการณของหลายประเทศในโลก

แผนภาพท 1 โครงสรางประชากรไทย เปรยบเทยบระหวางป พ.ศ. 2543 และ พ.ศ. 2563

ทมา: ศ.ดร.เกอ วงศบญสนและคณะ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พ.ศ.2543 พ.ศ.2563

3

• ประชากรวยเดกไดลดลงอยางตอเนองจากรอยละ 24.65 ในพ.ศ. 2543 เปนรอยละ 19 ใน พ.ศ. 2563 ดวยหลายเหตผล รวมถงผลจากการคมกาเนด สถานภาพการสมรสทเปลยนไป ทงทเปนโสดมากขน คสมรสมแนวโนมทมอายแรกสมรสเพมขน การมบตรจานวนนอยลงและบตรคนแรกเกดเมอคสมรสมอายสงขน นอกจากนยงเปนผลจากการหยารางทเพมขนอกดวย

• สดสวนประชากรวยสงอายเพมขนอยางตอเนองจากรอยละ 9.43 ใน พ.ศ. 2543 เปนรอยละ 16.78 ใน พ.ศ. 2563 เมอประเทศยางเขาสสงคมสงอาย การสาธารณสขทกาวหนาเออใหประชากรมอายทยนยาวขน

• วยแรงงานแมจะมจานวนเพมมากขนจาก 41 ลานคนใน พ.ศ. 2543 เปน 45 ลานคนโดยประมาณใน พ.ศ. 2563 หากแตโดยสดสวนประชากรแลว วยแรงงานจะมสดสวนลดลง จากรอยละ 65.91 เปนรอยละ 64.21 ใน พ.ศ. 2543 และ พ.ศ. 2563 ตามลาดบ

0

10

20

30

40

50

60

70

80

255 0 2563

สดสว

น (%

)

ป พ .ศ.

อาย >=60 ป

อาย 0-14 ป

อาย 15-59 ป

แผนภาพท 2 สดสวนของประชากร 3 กลม (ป พ.ศ. 2550-2563) ทมา: ศ.ดร.เกอ วงศบญสนและคณะ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ความเปลยนแปลงจากการคาดการณดงกลาวชใหเหนถงความจาเปนในการเตรยมการเชงนโยบายเพอปรบตวในระดบโครงสรางเชงยทธศาสตรอยางเรงดวน ไมวาจะเปนการปฏรปการศกษาอยางเปนรปธรรมและมประสทธผลเพอทาใหประชากรในวยเรยนมความสามารถทดเทยมอารยะประเทศ และการสรางกรอบการพฒนาระบบการเรยนรตลอดชวต (Life Long Learning) เพอรองรบความตองการของวยสงอาย ประเดนการออมและการสรางโอกาสใหผสงอายไดทางานจะเดนชดมากขนเรอย ๆ เปนตน

ในสงคมสงอายนน ประชากรวยแรงงานจะตองแบกรบผสงอาย โดยคาดวาอตราสวนการเปนภาระจะเปลยนไปจากปจจบนวยแรงงาน 6 คนตอผสงอาย 1 คน เปนวยแรงงาน 4 คนตอผสงอาย 1 คนในป พ.ศ. 2560 และวยแรงงาน 3 คนตอผสงอาย 1 คน ในป พ.ศ. 2570 การลงทนเพอยกระดบผลตภาพ (Productivity) ของวยแรงงานจงเปนเรองสาคญยง

4

แผนภาพท 3 อตราสวนพงพงและสงคมสงอาย ทมา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2551.

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนองคประกอบหนงในการบรหารจดการโครงสรางใหมอนเนองมาจากความเปลยนแปลงของประชากรไทย อาท เชน การยกระดบผลตภาพของแรงงานและธรกจอตสาหกรรมโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอ ลดชองวางและเพมคณภาพการศกษาของเดกและเยาวชนในวยเรยน หรอการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารเพอสรางผประกอบการใหมทมาจากประชากรกลมสงอาย การใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารสนบสนนวทยาการทางการแพทยเพอชวตทยนยาว (Longevity Medicine) เปนตน

2) วกฤตทางดานพลงงานและสงแวดลอมมความรนแรงและมผลกระทบกวางขวางไปทวโลก ประเทศไทยบรโภคและใชพลงงานในการขบเคลอนเศรษฐกจในปรมาณทสงถง 1.227 ลานลานบาทหรอรอยละ 20 ของ มลคาผลตภณฑมวลรวมประชาชาต โดยนาเขาพลงงานถงรอยละ 12 ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต การนาเขาพลงงาน มการใชพลงงานเฉลย 1.52 toe ตอคน และใชพลงงานไฟฟา 1,865 kWh ตอคน ตองพงพงกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงในการผลตกระแสไฟฟาสงถงรอยละ 65 ซงมความเสยงในดานความมนคง (Energy Security) เนองจากขาดความหลากหลายในการใชเชอเพลงทจะชวยกระจายความเสยงในการผลตไฟฟา ทางดานสงแวดลอมนนมปญหาในหลายดานหลายระดบ นบตงแตการตดไมทาลายปา ปญหาแหลงนาและการบรหารจดการนา ปญหามลภาวะอนเนองมาจากการผลตพลงงาน ตลอดจนปญหาขยะและของเสยตางๆ ทงน ปญหาสงแวดลอมกอใหเกดผลเสยตอสงคมในระยะยาว โดยเฉพาะอยางยงกอใหเกดภาวะโลกรอน (Global Warming) อนเนองมาจากการปลอยกาซเรอนกระจก นาโดยกาซคารบอนไดออกไซดจากภาคพลงงาน ขนสง อตสาหกรรม และภาคการเกษตร สงผลใหเกดความแปรปรวนในภมอากาศของโลก อาท เชน ธารนาแขงขวโลกเหนอทลดนอยลง นาทะเลและอณหภมของนาทะเลทสงขน เปนตน ในขณะทอณหภมของโลกสงขนโดยเฉลย 0.2 องศาเซลเซยสตอทศวรรษ

อตราสวนการเปนภาระ วยแรงงานตอผสงอาย

วยแรงงาน 6 คน ตอผสงอาย 1 คน



2550 2560 2570

5

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) ไดคาดการณความเปนไปไดของภาวะโลกรอนในศตวรรษน (100 ป) พบวา ดวยภาพอนาคตตาง ๆ ทพฤตกรรมของมนษยเปนตวกาหนด จะทาใหปรมาณ กาซคารบอนไดออกไซดเพมขนระหวาง 500-1,000 ppm อณหภมโลกเฉลยเพมขน 1.5-5.1 องศาเซลเซยส นาทะเลสงขน 0.09-0.88 เมตร ปรมาณนาฝนเพมขนในเขตละตจดเหนอ เขตรอนชน และเขตศนยสตร ในขณะทปรมาณนาฝนลดลงในเขตทะเลทรายและเขตแหงแลง ความถและความรนแรงของภยธรรมชาตจะเพมขน ประเทศทมเขตชายฝงทสงกวาระดบนาทะเลไมเกน 1 เมตร รวมทงเมองใหญและมหานคร 22 แหงจะมความเสยงทนาทะเลจะทวมถง สาหรบประเทศไทยเองคาดวาจะมอณหภมเพมขนประมาณ 1-2 เซลเซยส มวนทรอนจดยาวนานขน และวนทหนาวจดสนลง ปรมาณนาฝนเพมขนในพนททมฝนมากอยแลว กอใหเกดภยพบตและนาทวมฉบพลนบอยครง ซงรวมถงเมองใหญเชนกรงเทพฯ หาดใหญ และเชยงใหม นอกจากนยงมผลกระทบตอผลผลตทางการเกษตร ทรพยากรประมง พนทแหลงทองเทยว ระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ รวมถงวกฤตของทรพยากรนา เมอนาตนทนไมสามารถสนองตอบตอความตองการใชนา โดยเฉพาะอยางยงของภาคการเกษตร

แผนภาพท 4 การใชเชอเพลงเปนพลงงานกอใหเกดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด

ทมา: IEA World Energy Outlook, 2004.

6

การลดลงของนาแขงทขวโลกเหนอ (1979 / 2003)

ระดบนาทะเลเฉลยทอาจเพมขน (2000 / 2100)

1 ฟต

2 ฟต

3 ฟต

ความเสยหาย (เปน $ billion ราคาป 2001)จากภยพบตเนองจากการเปลยนแปลงภมอากาศ

28 แผนภาพท 5 ผลกระทบทางตอสภาพแวดลอม และภยพบต

ทมา: Munich Re Group

การแกปญหาระยะยาวทางดานพลงงานประกอบดวยปจจยหลายดาน รวมถงการสรางความเขาใจเกยวกบสภาวะพลงงานของประเทศเพอนาไปสความตระหนกในการประหยดพลงงาน การสงเสรมการผลตการใชพลงงานทางเลอกและพลงงานหมนเวยน การผลตไฟฟาจากพลงงานนวเคลยร การลงทนวจยและพฒนาในเทคโนโลยดานพลงงานและปญหาสงแวดลอมอนเนองมาจากการใชพลงงาน การสรางสมดลของนโยบายการเกษตรเพอพลงงานและการเกษตรเพออาหาร (พชพลงงาน vs พชอาหาร) โดยถอความมนคงดานอาหาร (Food Security) และความมนคงดานพลงงาน (Energy Security) เปนหลก สวนการแกปญหาระยะยาวทางดานสงแวดลอมนนกประกอบดวยปจจยหลายดานเชนกน นบตงแตการสรางความตระหนกใหสงคมและภาคการศกษาถงความสาคญของปญหาสงแวดลอม การสงเสรมภาคสงคมและโดยเฉพาะอยางยงภาคเศรษฐกจใหคานงถงความสมดลและความพอเพยงในการผลตและการบรโภค การอนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต ความรวมมอในภมภาคทางดานทรพยากรนาและสงแวดลอม

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจะเพมบทบาทมากขนในภาวะวกฤตดานพลงงานและสงแวดลอมดงกลาวทงทางตรงและทางออม เมอเกดความจาเปนทจะตองประหยดพลงงานมากขนทงในระดบประเทศและระดบปจเจกบคคล กอใหเกดกระบวนการและนวตกรรมการใชชวตและการทางานท ลดไปจนถงเลกใชพลงงาน ซงการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในกระบวนการและนวตกรรมตาง ๆ เหลานนจะปรากฎมากขน อาท เชน การใชระบบ Telework/Telecommuting/e-Work เพอ เพมความยดหยนใหกบพนกงาน โดยการลดหรอเลกการเดนทางไปยงสานกงานและใชระบบสอสารโทรคมนาคม รวมถง Virtual Private Network, VOIP, VDO Conferencing และเทคโนโลยสารสนเทศชนดอนๆ ซงจะชวย ลดการใชพลงงานทงจากการเดนทาง จากไฟฟาสานกงาน ตลอดจนสามารถลดเวลา ลดคาใชจาย หรอเพมประสทธภาพได โดยเฉพาะอยางยงในสงคมทมเครอขายความเรวสง (Broadband Network)

7

บทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทางดานสงแวดลอมนนมหลายประเภท อาท เชน ในการจดการกบสาธารณภย ซงมหลากหลายกระบวนการนบตงแตการใชคอมพวเตอรในการจดทาแบบการพยากรณ (Prediction Modelling) การใชระบบอเลกทรอนกสและโทรคมนาคมในการตรวจตดตามสภาวะแวดลอม การสรางระบบเตอนภยอเลกทรอนกสใหกบสาธารณะและผทอาจไดรบผลกระทบ การวางแผนในสภาวะฉกเฉน (Emergency Planning) ระบบเตอนภยททนการณ (Real Time Warning) ระบบการจดการกภยและการ แกวกฤต (Dispatching and Crisis Management) ระบบประเมนความเสยหาย (Damage Assessment) และผลกระทบทเกดขนตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม (Impact Assessment)

3) การกระจายอานาจการปกครอง รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 284 ไดบญญตใหมกฎหมายกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจ เพอพฒนาการกระจายอานาจเพมขนใหแกทองถนอยางตอเนอง โดยใหอานาจแกองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ดาเนนการถายโอนภารกจการใหบรการสาธารณะ กระจายอานาจทางการเงน การถายโอนบคลากร พฒนาระบบตรวจสอบและการมสวนรวมของประชาชน ปรบปรงระบบการบรหารจดการ กฎหมายและระเบยบใหมความสอดคลอง พรอมทงกากบดแลการถายโอนและสรางระบบประกนคณภาพบรการสาธารณะ ทงนมภารกจทกาหนดไว 6 ดาน ประกอบดวย

• ดานโครงพนฐาน (การคมนาคมขนสง สาธารณปโภค สาธารณปการ ผงเมอง และการควบคมอากาศ) • ดานงานสงเสรมคณภาพชวต (สงเสรมอาชพ สวสดการสงคม นนทนาการ การศกษา สาธารณสข) • ดานการจดระเบยบชมชน สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอย (สงเสรมประชาธปไตย

ความเสมอภาค สทธเสรภาพของประชาชน การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถน การปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการรกษาความสงบเรยบรอยและความปลอดภยในชวตและทรพยสน)

• ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน พาณชยกรรม และการทองเทยว (การวางแผนพฒนาทองถน การพฒนาเทคโนโลย การสงเสรมการลงทน การพาณชยกรรม การพฒนาอตสาหกรรม และการทองเทยว)

• ดานการบรหารจดการ และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม (คมครองดแล บารงรกษา ใชประโยชนจากปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การจดการสงแวดลอมและมลพษ และการดแลรกษาทสาธารณะ)

• ดานศลปะ วฒนธรรม จารตประเพณ และภมปญญาทองถน (การจดการดแลโบราณสถาน โบราณวตถ และการจดการดแลพพธภณฑและหอจดหมายเหต)

ปจจบนมองคกรปกครองสวนทองถนรวมทงสน 7,853 แหง แยกเปน : องคการบรหารสวนจงหวด 75 แหง เทศบาล 1,619 แหง

เทศบาลนคร 23 แหง เทศบาลเมอง 140 แหง เทศบาลตาบล 1,456 แหง องคการบรหารสวนตาบล 6,157 แหง การปกครองทองถนรปแบบพเศษ 2 แหง (กรงเทพฯและเมองพทยา)

8

ตามกฎหมายไดกาหนดให อปท.มรายไดเพมขนคดเปนสดสวนตอรายไดของรฐบาลในอตราไมนอยกวารอยละ 20 และ 35 ในชวงระยะเวลาไมเกนพ.ศ. 2544 และ 2549 ตามลาดบ อกทงกาหนดการจดเกบภาษอากร เงนอดหนน และรายไดอน เพอใหสอดคลองกบการดาเนนการ ซงในปทผานมาไดมการโอนงบประมาณจากสวนกลางไปยง อปท.เปนจานวน 3-4 แสนลานบาท

นบเปนการปรบโครงสรางของประเทศครงใหญทกจการบรหารบานเมองสวนใหญจะไดรบการถายโอนจากสวนกลางไปยงสวนทองถน ซงมทงการยกระบบจากสวนกลางไปยงทองถนโดยตรง และททองถนตองสรางขนมาเองใหเหมาะกบสภาพ ดงนน ดวยกระบวนการดงกลาว ในลกษณะหนง การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใน อปท. จงไมตาง ๆ ในเชงเนอหาและวธการกบระบบทตดตงในระดบประเทศ เชน ระบบการจดเกบภาษอากร ระบบทะเบยน ระบบบคคล ในอกลกษณะหนง อปท. จาเปนตองคดคนและสรางจากเทคโนโลยเพอเออการพฒนาทองถน อาท เชนระบบสอสารในระดบทองถน การรวบรวมและใชประโยชนจาก ภมปญญาทองถน การพฒนาอาชพ การยกระดบผลตภาพของเกษตรกร เปนตน

4) ภาวะการมงานทาและตลาดแรงงานในอนาคต การจางงาน (Employment) และตลาดแรงงาน (Labor Market) นบเปนหวใจสาคญในการบรหารประเทศไมวารฐบาลใดกตาม สงคมใดทประชาชนมงานทา ชองวางระหวางคนรวยกบคนจนไมมากนก ความยากจนระดบตาง ๆ ในสงคมมนอย สงคมนนมศกยภาพ ทจะเจรญกาวหนา มคณภาพชวตทด และมกมปญหาสงคมไมมากนก นโยบายรฐบาลทงดานเศรษฐกจ การเงนการคลง การลงทน อตสาหกรรม พาณชยกรรม แรงงาน และอน ๆ จงตองกากบดแลใหมการประสานสอดคลองและเอกภาพเพอนาไปสการจางงานอยางกวางขวาง

โดยโครงสรางแลว เศรษฐกจไทยมความเปลยนแปลงมาอยางตอเนอง จากเดมทขนอยกบภาคการเกษตรมาจนถงปจจบนซงภาคบรการและภาคอตสาหกรรมกลบใหญกวา กลาวคอ โดยมลคาทางเศรษฐกจแลว ภาคบรการมขนาดใหญทสด คดเปน รอยละ 51.8 ของมลคามวลรวมประชาชาต ภาคอตสาหกรรมมขนาดรอยละ 39.3 ทเหลอเปนภาคการเกษตรคดเปนรอยละ 8.9 ในขณะเดยวกน หากพจารณาจากแรงงานทงหมด อาจกลาวไดวาสงคมไทยยงคงเปนสงคมเกษตร เนองจากเรามเกษตรกรเปนจานวนมาก คดเปนรอยละ 39 ของแรงงานทงหมด ในขณะทแรงงานภาคบรการและอตสาหกรรมมจานวนรอยละ 44 และ รอยละ 15 ตามลาดบ

โครงสรางเศรษฐกจไทย (สดสวนตอGDP)

2533 2543

2547

ทมา: สศช. และ ธนาคารแหงประเทศไทย

เกษตร 12%

อตสาหกรรม 29%บรการ

59%

บรการ 52%

เกษตร 9.4%

อตสาหกรรม 38.5%

บรการ 51.8% อตสาหกรรม

39.3%


อตสาหกรรม 36.4%


2549

บรการ53.3%

โครงสรางแรงงานไทย (สดสวนตอแรงงานทงหมด)

2541 2544

25492547

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย

อนๆ 7%

บรการ38%

อตสาหกรรม 13%

เกษตร 42% บรการ

40%


เกษตร 40%

อนๆ 5%

อนๆ 3%เกษตร 38%

บรการ 44%


บรการ 44%


เกษตร 39%

อนๆ 2%

หมายเหต: แรงงานอนๆรวมถงผวางงาน แรงงานตากวาระดบ และผรองาน

แผนภาพท 6 การเปลยนแปลงโครงสรางของเศรษฐกจและแรงงานไทย ทมา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และ ธนาคารแหงประเทศไทย

9

ในแงการบรหารแรงงาน และทรพยากรมนษย สงคมไทยมความทาทายในอนาคตในหลายมตดวยกน คอ • สองทศวรรษทผานมา ภาคการเกษตรทามลคาเชงเศรษฐกจใหกบประเทศลดลงตามลาดบ

จากรอยละ 12 เปนตากวารอยละ 9 ของ GDP จงมความจาเปนทจะตองยกระดบผลตภาพของภาคการเกษตรทงระบบ อยางนอยใหมสดสวนตอ GDP เปนตวเลขสองหลก โดยเฉพาะพฒนาการลาสด ททวโลกมความตองการพชพลงงาน ทาใหพชอาหารเรมขาดแคลนและมราคาทสงขน

• ในรอบหลายปทผานมา เกษตรกรนบแสนคนไดเลกอาชพในภาคการเกษตร หนมาทางานในภาคบรการและอตสาหกรรมเปนแรงงานไรฝมอ (Unskilled Labor) ประกอบกบมแรงงานตางชาตทงทถกตองตามกฎหมายและผดกฎหมายเขามาทดแทนแรงงานระดบลางเปนจานวนหลายลานคน ดงนน เกษตรกรไทยในกลมนจงอาจไมมการจางงานทเหมาะสมรองรบอกตอไป ภาวะการวางงาน (Unemployment) และการทางานตาระดบ (Under-employment) จงอาจกอใหเกดปญหาสงคมไดในระยะยาว

• สงคมไทยมความสามารถในภาคบรการ เรามอตสาหกรรมบรการใหญอยางเชน การทองเทยว อยางไรกตามภาคบรการเองมขนาดใหญและหลากหลาย ตามคาจากดความขององคการการคาโลกไดกาหนดภาคบรการ (General Agreement on Trade in Services : GATS) ไวในลกษณะตางๆ ซงนอกจากดานการทองเทยวแลว ยงมภาคธรกจ คมนาคมสอสาร การศกษา การแพทย การเงน การขนสง รวมทงกจกรรมทางวฒนธรรม และกฬา

• ภาคอตสาหกรรมหลายประเภทมแนวโนมจะเตบโตตอไป ไมวาจะเปนอตสาหกรรมยานยนต สงทอ ไฟฟาอเลกทรอนกส ฯลฯ และมอตสาหกรรมใหมๆ ทเรยกวาเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) เกดขนดวย เชน ภตตาคาร ภาพยนต นวดแผนไทย แอนเมชน เปนตน อตสาหกรรมตาง ๆ เหลานลวนตองการความสรางสรรค การวจยและพฒนา รวมทงกาลงคนทมคณภาพ

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารนอกจากเปนอตสาหกรรมในตวเองแลว ยงเปนองคประกอบสาคญในอตสาหกรรมอนอกดวย ในอนาคตเมอนโยบายการผลตในภาคการเกษตรมความชดเจนและการยกระดบผลตภาพของเกษตรกรรมทงระบบทงเพอพชอาหารและพชพลงงานไดรบการกาหนดใหเปนวาระสาคญของชาตแลว เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจะตองเขามามบทบาทอยางนอยเปนสวนหนงของวาระดงกลาว ตงแตระบบฐานขอมลไปจนถงปญญาประดษฐของภาคการเกษตร ภาคบรการและอตสาหกรรมกเชนกน ประเทศไทยยงมโอกาสในการขยายตวในภาคการผลตและบรการเหลานอกมาก อาท เชน ระบบการใหบรการแบบครบวงจรของพาณชยอเลกทรอนกสในภาคบรการ ระบบอตสาหกรรมอตโนมตในภาคอตสาหกรรม ไปจนถงโอกาสในอตสาหกรรมบนฐานความรใหม ๆ เชน อตสาหกรรมสรางสรรค อตสาหกรรมฐานวฒนธรรม และอตสาหกรรมซอฟตแวรทสามารถประยกตเขากบธรกจอตสาหกรรมสาขาตางๆ ไดเปนอยางด

องคประกอบทสาคญของการพฒนาอาชพและอตสาหกรรมตาง ๆ นอกจากเทคโนโลยแลว ทรพยากรมนษยถอเปนปจจยสาคญในลาดบตน จากแนวโนมทปรากฏในปจจบน รวมถงกระแสโลกาภวตน ความสะดวกของการเดนทางและคมนาคม สอสารมวลชนทถงกนทวโลก รวมทงความเจรญกาวหนาอยางกาวกระโดดทางดานเทคโนโลย โดยเฉพาะอยางยงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารนน จะทาใหเยาวชนในยค Post-Modern หรอ Post-Industrialization เขาสตลาดแรงงานในอนาคตในสาขาอาชพตางๆ ทแตกตาง

10

ไปจากอาชพในอดต กลาวคอ ความเปนปจเจกในการทางานและอาชพสงขน แรงงานไรสงกดหรอแรงงานอสระ (Freelancing) มากขน การประกอบกจการหลากหลายอาชพในชวงชวตการทางานมมากขน แมกระทงการทางานทใชทกษะความรตางศาสตรเชงบรณาการกจะมมากขนเชนเดยวกน หากเปนเชนน นยยะทตามมาคอจะมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางเขมขนกวางขวาง การศกษาในอนาคตจะตองเปลยนรปแบบและการจดการ เพอใหบณฑตมความสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมของแรงงานในอนาคตได และเปนสภาพแวดลอมทมความมนคงในอาชพใดอาชพหนงนอยกวาปจจบน ซงหมายความวาบณฑตทจะมอาชพทมนคงนนควรมคณสมบตทดทางวชาการ พรอมกบคณสมบตและความสามารถในการสอสาร การเรยนรดวยตนเอง การตดสนใจบนความไมแนนอนและความเสยง การทางานเปนทม ทกษะทางดานภาษา การแกปญหา ตลอดจนความรบผดชอบตอตนเองและสงคม และคณธรรมจรยธรรมบนพนฐานของธรรมาภบาล ตารางท 1 เปรยบเทยบวถชวตและทกษะของเยาวชนในยค Industrial และ Post-industrial

วถชวตและการทางาน Industrial Post - industrial

• Lifelong career • Long-term loyalty • Occupational identity • Work-study consistency • Org membership • Stable employment • Escalating salaries • Upward mobility • Foreseeable retirement • Constant networks • Stable relations • Security, certainty

• Multiple careers • Multiple jobs • Blurred identity • Work-study mismatch • Possible free-lancing • Frequent off-jobs • Precarious incomes • Fluctuating status • Unpredictable future • Varying networks • Changing partners • Insecurity, uncertainty

ความสามารถทพงประสงค Industrial Post - industrial

• Special skills • Planning & implementation • Navigating the bureaucracy • Following the heritage

• Communications • Team-working • Human relations • Problem-solving • Risk-taking • Design & innovations • Personal responsibility • Continuous learning • Self-management • Ethics, values, principles

ทมา: Kai-ming Cheng, 2007.

11

5) ผลกระทบจากอาเซยน ความเปลยนแปลงในเวทโลกอนเนองมาจากกระแสโลกาภวตน การแขงขนทางการคา ตลอดจนอทธพลทางการเมอง วฒนธรรม และการแยงชงทรพยากรธรรมชาต ไดสงผลใหเกดการรวมตวกนขน ทงในลกษณะของกลมประเทศในภมภาค ทงเพอรวมพลงตอรองกบภมภาคอน หรอเพอสรางเงอนไขความรวมมอระหวางกนเอง ภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตหรออาเซยนกเชนกน นบตงแตการกอตงครงแรกจากการประชมทกรงเทพฯเมอวนท 8 สงหาคม พ.ศ. 2510 ดวยสมาชก 5 ประเทศ คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย ตามมาดวยบรไน ดารสซาลาม และอก 4 ประเทศเพอนบานของไทย คอ เวยตนาม สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และสหภาพพมา ปจจบนอาเซยนมประชากรรวมกนประมาณ 560 ลานคน บนพนท 4.5 ลานตารางกโลเมตร มลคามวลรวมทางเศรษฐกจเกอบ 1,100 พนลานเหรยญสหรฐ และมลคาการคาประมาณ 1,400 พนลานเหรยญสหรฐ มปฏญญาทระบความตองการของสมาชกทจะเรงการพฒนาเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม พรอมกบสงเสรมสนตภาพและความมนคงในภมภาค

ตารางท 2 ขอมลทวไปของประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

Country Population ('000) GDP (US$m) GDP per

capita (US$) Total trade

(US$m)

Brunei Darussalam 383 11,846 30,929 6,797 Cambodia 13,996 6,105 436 4,749 Indonesia 222,051 364,288 1,641 182,357 Lao PDR 6,135 3,527 575 678 Malaysia 26,686 149,729 5,611 292,969 Myanmar 57,289 11,951 209 5,630 The Philippines 86,910 117,132 1,348 98,560 Singapore 4,484 132,273 29,500 510,104 Thailand 65,233 206,552 3,166 256,797 Vietnam 84,222 60,965 724 84,015

ทมา: www.asean.org

วสยทศนอาเซยนทเรยกวา ASEAN Vision 2020 เปนความเหนพองกนของผนาในประเทศสมาชกทจะรวมมอกนในการพฒนาและอยรวมกนในสงคมทเอออาทรตอกน ในป พ.ศ. 2546 ผนาอาเซยนไดตกลงทจะจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ขนใหสาเรจภายในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) โดยม 3 เสาหลก คอ ประชาคมความมนคงอาเซยน (ASEAN Security Community) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) และประชาคมสงคมวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community) นอกจากนอาเซยนยงเปนกลไกในการประสานความรวมมอในดานตาง ๆ กบประเทศและภมภาคอน ๆ เชน อาเซยนกบประเทศจน ญปน และเกาหล (ASEAN+3), ASEAN-India, ASEAN-EU

12

การรวมตวของอาเซยนมผลตอเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในหลากหลายมต เพราะโดยธรรมชาตของประชาคมจะทาใหมการเคลอนยาย (Mobility) เกดขนในลกษณะตาง ๆ รวมถงการเคลอนยายของแรงงาน ธรกจ อตสาหกรรม การลงทน การศกษา ภาษา วฒนธรรม ตลอดจนขาวสารขอมลและความร เกดมาตรฐานอาเซยนในสาขา (Sector) ตาง ๆ ซงสามารถเรยนรไดจากประสบการณการรวมตวของกลมสหภาพยโรป อตสาหกรรมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของไทยและพนธมตรในอาเซยนจะเกดมากขนพรอม ๆ กบการแขงขน การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการบรหารรฐกจ (e-Government) การพาณชยอเลกทรอนกส (e-Commerce) โครงสรางพนฐานสารสนเทศ (Information Infrastructure) เทคโนโลยเพอสงคม (e-Society) เปนแกนสาคญนอกเหนอจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทเออตอภาคการผลตอนๆ ซงในแงของตลาดการคาและความรวมมอนน เมอรวมกลมแลวยอมตองวางกลยทธในการแขงขนกบกลมภมภาคอน โดยมเปาหมายตลาดและความรวมมอทสาคญ เชน จน และอนเดย เมอทวโลกตระหนกวาเปนศตวรรษของทงสองประเทศดงกลาว ความรวมมอดงกลาวยงเดนชดขน เมอทวโลกประจกษในผลของภาวะโลกาภวตนทเกดขน ในกรณการลกลามของวกฤตการเงนของโลกอนเนองมาจากปญหาสนเชอดอยคณภาพ (Subprime) ในประเทศสหรฐอเมรกา

6) ความกาวหนาทางเทคโนโลย นวตกรรม และสงคมแหงการเรยนร ในรอบ 10 ปทผานมา หนวยงานตงแตระดบประเทศไปจนถงองคกรตางตระหนกถงการเขาสยคสงคมแหงการเรยนรหรอสงคมฐานความรหรอเศรษฐกจฐานความร แมกระทงกรอบนโยบาย IT 2010 และแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศฉบบท 1 กไดกาหนดแนวทางตาง ๆ เพอพฒนาไปสเปาหมายสงคมแหงการเรยนร เชน การตงเปาสดสวนแรงงานความร และอตสาหกรรมทใชความรเปนฐาน เปนตน อยางไรกด จะสงเกตเหนไดวา ภาวะของสงคมแหงการเรยนรทเกดขนจากแรงกดดนของกระแสโลกาภวตนกด หรอจากววฒนาการตอบสนองของสงคมภายในกด คอนขางจะมความรวดเรวและมอทธพลมากกวาการกาหนดแผนงานของภาครฐทางดานน หรออกนยหนง เมอประสทธภาพของการขบเคลอนแผนไมมพลวตรเพยงพอ ประเทศกไมสามารถจะกาหนดทศทางในการมงเขาสสงคมแหงการเรยนรไดเทาทตองการ เปนเพยงภาวะของสงคมจากแรงกดดนภายนอกและการตอบสนองตามธรรมชาตของสงคมภายในทเปนตวกาหนดเปนสวนใหญ ซงแนนอนวาภาวะดงกลาวทาใหสงคมและประเทศเสยโอกาสไปอยางนาเสยดาย ทงทมนโยบายและแผนทกาหนดไวลวงหนาแลว ดงปรากฏจากผลการประเมนแผนงานตางๆ ในอดตทผานมา

อยางไรกด หากมองไปในอนาคตระยะยาวแลว ประเทศไทยยงมชองทางทจะพฒนาไดอกหลายมต โดยมองภาพอนาคตของความเปลยนแปลงและความกาวหนาของเทคโนโลยและนวตกรรมทจะเปนประโยชนตอประเทศ ในภาพกวาง ๆ เราพอจะมองเหนความจาเปนทจะตองมการบรณาการศาสตรตางๆ มากขนกวาเดม ทงทเปนการทางานรวมกนของผเชยวชาญตางสาขา (Multidisciplinary หรอ Interdisciplinary) และแนวโนมในอนาคตทจะตองมการผลตและพฒนาผเชยวชาญทมความเชยวชาญศาสตรหลายแขนงในบคคลคนเดยวกน (Transdisciplinary)

นอกจากนในภาพกวางของการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมนน ยงสามารถพจารณาไดจาก แนวโนมกระแสหลกของโลกและของประเทศ เชน เทคโนโลยเพอการการแกปญหาโลกรอน ชววทยาศาสตร (Life Sciences) ผลตภณฑขนาดเลกแตฉลาด เทคโนโลยเพอการมอายยนยาว เทคโนโลยเพอจดการกบปญหา ภยพบตและโรคระบาด เทคโนโลยเพอการมสวนรวมและปฏสมพนธในสงคม (Socialization) ทงในระดบสงคม

13

และระดบโลก เทคโนโลยเพอความพอเพยงของชมชน เทคโนโลยระหวางปจเจกและรฐ ไปจนถงเทคโนโลยเพอความมนคง เทคโนโลยเพอการพฒนาประชาธปไตย เปนตน

ตวอยางในระดบโลกของการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ซงจะเปนหลกในการวางตาแหนงการพฒนาเทคโนโลยของไทย อาท เชน ในป พ.ศ. 2548 มการลงทนในนาโนเทคโนโลย 4-5 พนลานเหรยญสหรฐ และผลงานสทธบตรราว 7,000 รายการ ลาพงของสหรฐอเมรกาประเทศเดยว และคาดวาจะมการลงทนเพอวจยและการจดสทธบตรนาโนเทคโนโลยมากขน ทสาคญทจะเปนโอกาสสาหรบประเทศไทยคอ การประยกตนาโนเทคโนโลยจะแพรขยายไปยงอตสาหกรรมเปาหมายอยางกวางขวาง รวมถง วสดและโลหะ เคมและพลาสตก พลงงานและสงแวดลอม การทหารและความมนคง สนคาอปโภคบรโภค ยานยนตการบนและอวกาศ เซมคอนดคเตอร คอมพวเตอรและอปกรณสอสารและแสง ชววทยาศาสตร และวทยาศาสตรการแพทย ฯลฯ

อตสาหกรรมเปาหมายของนาโนเทคโนโลย

Source: President’s Council of Advisors on Science and Technology, 2005

US

Japan

Source: J. of Nanoparticle Research, 2003

Source: NSF, President’s Council of Advisorson Science and Technology

US

Japan

Asia

Europe

การลงทนในนาโนเทคโนโลยเพมสงขนอยางรวดเรว สทธบตรดานนาโน

เทคโนโลยกเพมขนมาก

แผนภาพท 7 ตวอยางแนวโนมการขยายตวและบทบาทของนาโนเทคโนโลย

ทมา: U.S. President’s Council of Advisors on Science and Technology, 2005; National Science Foundation; J. of Nanoparticle Research, 2003

การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจากมมของเทคโนโลยเอง จงมประเดนไมเพยง

การพฒนาเพอตอบสนองตอความตองการของวงการเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเทานน แตจะตองตอบสนองตอการพฒนาเทคโนโลยอนดวยดงตวอยางขางตน ในบางกรณ เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอาจเปนองคประกอบสาคญ ในบางกรณอาจเปนเทคโนโลยเสรมทมองไมเหนแตขาดไมได การกาหนดแผนจงตองคานงถงภาพรวมและความจาเปนในการบรณาการมากขน

7) การปฏรปการศกษารอบทสอง พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 นบเปนนมตใหมของวงการศกษาไทยทตองการจะปฏรประบบการศกษาไทย โดยยดหลกการศกษาตลอดชวต การมสวนรวมของสงคมในการจดการศกษา ตลอดจนการพฒนาสาระและกระบวนการเรยนร เปนครงแรกทมการกลาวถงการกระจายอานาจไปสองคกรปกครองสวนทองถน มการกลาวถงมาตรฐานคณภาพมากขน มการกาหนดการศกษาภาคบงคบเกาป มศนยพฒนาเดกเลก หลกสตรแกนกลางทสถานศกษาจะจดทาสาระหลกสตรตามสภาพของตนเอง

14

มจดเนนดานวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษา และความรในการประกอบอาชพ โดยยดผเรยนเปนสาคญ รวมทงมการยอมรบบทบาทของการจดการศกษาของเอกชน

ในชวงเกอบหนงทศวรรษทผานมา เรมมกลไกและมาตรการทเปนเรองใหมของสงคมไทยอนสบเนองจากพระราชบญญตฉบบดงกลาว อาท เชน การโอนการบรหารจดการศกษาจากสานกงานเขตพนทการศกษาไปยงองคกรปกครองสวนทองถน การประเมนคณภาพมาตรฐานของสถานศกษาโดยสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) การขยายตวของโรงเรยนนานาชาต การขยายตวของการจดการศกษาสาหรบผมความสามารถพเศษ เปนตน อยางไรกตาม ปญหาคณภาพของผลผลตของระบบการศกษาคอความรในผจบการศกษายงไมเปนทนาพอใจ ไมวาจะเปนระดบประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา หรออดมศกษากตาม เหตผลประการสาคญคอพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กอใหเกดความเปลยนแปลงในโครงสรางของกระทรวงศกษาธการ แตพฒนาการของการเปลยนแปลงเชงระบบและเนอหายงไมเกดผลตามเจตนารมณของกฎหมาย

ผลการประเมนตาง ๆ ชใหเหนถงความออนแอของการศกษาไทย นบตงแตผลการประเมนศกยภาพของเดกไทยของโครงการ PISA ทสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) จดทาขน ผลปรากฏวาเดกไทยสวนใหญประมาณสามในสมทกษะการอาน ทกษะวทยาศาสตร และทกษะคณตศาสตรทอยในระดบตาเมอเทยบกบประเทศอน ยงไปกวานน จานวนเดกทมความสามารถพเศษของไทยมจานวนนอยลง ในรอบ 6 ปทผานมา

แผนภาพท 8 การประเมนระดบความสามารถ/ทกษะทางดานวทยาศาสตรของนกเรยนไทย ทมา: สสวท.

Below Level 1 Unable to use scientific skills in ways required by easiest PISA tasks.

Science Level 1 Student have such a limited scientific knowledge that it can only be applied to a few, familiar situations

results Science Level 6

Student can consistently identify, explain and apply scientific knowledge and knowledge about science in a variety of complex life situations

Level 6

Level 5

Level 4

Level 3

Level 2

Level 1

Below Level 1

ศกยภาพดานทกษะวทยาศาสตรของเดกไทย, 2006

1% 0

OECD Thailand

OECD (2007), PISA 2006 – Science Competencies for Tomorrow’s World, Table 2.1a

8%

20%

27%

24%

14%

5%

0.4%

4%

16.3%

33.2%

33.5%

12.6%

15

ผลการสอบระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ONET) เพอใชเปนเกณฑหนงในการพจารณาเขาสอดมศกษาสะทอนใหเหนถงความออนแอเชงวชาการโดยคะแนนเฉลยของผสอบทวประเทศในปการศกษาพ.ศ. 2550 จากคะแนนเตม 100 คะแนนของ 5 วชาหลกคอคณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาองกฤษ สงคมศกษา และภาษาไทยคอ 32.49, 34.62, 30.93, 37.76, และ 50.70 ตามลาดบ นอกจากน ผลการคาดการณของจฬาลงกรณมหาวทยาลย พบวา จะมผเขาสระบบอาชวศกษานอยลงกวาครงใน 10 ปขางหนา และภาพสะทอนทสาคญอกประการหนง คอ ความคดเหนของนายจางของบณฑตระดบอดมศกษา ซงเสยงสวนใหญเหนพองวาบณฑตมความออนแอเชงคณภาพลงอยางตอเนอง ทงดานวชาการและคณลกษณะอนๆ ทเปนองคประกอบสาคญในชวตการทางาน เชน ความสามารถในการสอสาร การตดสนใจ การเรยนรดวยตนเอง การทางานเปนหมคณะ ตลอดจนคณสมบตทางดานคณธรรมจรยธรรม โดยรวมแลวระบบการศกษาไทยใหการศกษากบเยาวชนเกยวกบอดตมากกวาการสอนใหเดกสามารถเขาสเสนทางสายตางๆ ในอนาคตไดอยางเขมแขงกาวหนาและมภมคมกนทด

ตารางท 3 คะแนนเฉลยผลการสอบ O-Net ระดบมธยมศกษาปท 6

วชา 2548 2549 2550

ภาษาไทย 48.62 50.33 50.70 สงคมศกษา 42.64 37.94 37.76 ภาษาองกฤษ 29.81 32.37 30.93

คณตศาสตร 28.46 29.56 32.49 วทยาศาสตร 34.01 34.88 34.62

ทมา: สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน)

ความตองการของสงคมในการแกปญหาของการศกษาไทยจากขอมลดงกลาวคงจะปรากฏในเชงรปธรรมมากขน แมในปจจบนกเรมมสญญาณของความเปลยนแปลงในบางองคประกอบ อาท เชน การสงเสรมเดกทมความสามารถพเศษในรปแบบของการเขาคายวชาการพเศษ การจดการศกษาโดยโรงเรยนวทยาศาสตร การประเมนความพรอมของสถานศกษาและถายโอนใหองคการปกครองสวนทองถนจานวนหนง การกาหนดมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ ตลอดจนการจดทากรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ซงกาหนดเปาหมายของการพฒนาระบบมหาวทยาลยไทยโดยยดถอคณภาพเปนทตง ทสาคญคอการเชอมโยงการศกษากบแรงงานในอนาคต ซงจะเปนโลกของการแยงชงคนเกง (Battle for Talents) ทงในระดบประเทศและในระดบโลก ประกอบกบความตองการผนาในสงคมทเกงและมคณธรรม พรอม ๆ กบแรงงานทสามารถรองรบเปาหมายการพฒนาของประเทศ

จากแนวโนมดงกลาวจงเปนขอพจารณาไดวา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจะมบทบาทตอการปฏรปการศกษาในระยะตอไปในหลายลกษณะ รวมถงความจาเปนทจะตองมอปกรณคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในสถานศกษา และครอบครว การจดทาเนอหาสาระทางวชาการทงในระบบและนอกระบบการศกษา การเพมพนขดความสามารถใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถบรหารจดการการศกษาของสถานศกษาในพนท การใชเทคโนโลยเปนเครองมอฝกทกษะในการผลตชางอาชวะทมคณภาพสง การเชอมโยง

16

เครอขายขอมลของมหาวทยาลยเพอประโยชนในการเรยนการสอนและการวจย การศกษาในระบบ online การจดการศกษาทางไกลสาหรบผดอยโอกาสและการจดการศกษาโดยใชเทคโนโลยสาหรบผพการดานตางๆ เปนตน

8) คานยมและความขดแยงในยคโลกาภวตน กลาวกนวากลไกอนทรงพลงจานวนหนงทจะหลอหลอม โลกาภวตน คอ สอมวลชนเสร ความขดแยงระหวางชนชาต ศาสนา และประเทศ การแพรกระจายของอาวธทาลายลาง การกอการรายและอาชญากรรมทงในรปแบบเดมและผานสออเลกทรอนกส รวมไปถงคานยมของ คนรนใหมทอยในสงคมดงกลาวขางตน สงตาง ๆ ทจะเกดขนในอนาคตอนเนองมาจากคานยมและความขดแยงตางๆ เหลานมความไมแนนอนสง แตในขณะเดยวกนหากเกดขน กสามารถจะกอใหเกดผลกระทบสงตอสงคมประเทศและสงคมโลกไดเชนเดยวกน

อยางไรกตาม คานยมและความขดแยงตาง ๆ ในอนาคตลวนมสาเหตทซบซอนหลากหลาย โลกในอนาคตทมทงโลกของประเทศพฒนาแลวทสงอาย และโลกของประเทศกาลงพฒนาทออนเยาว ความยากจนเปนปจจยใหญทวโลกทมความออนไหวตอสงทมากระตนทงในเชงพฒนาและเชงทาลาย ในขณะทสงคมสงอายในโลกพฒนาแลวควบคมระบบเศรษฐกจสวนใหญของโลก สงคมลาหลงของประเทศดอยพฒนาวนเวยนอยกบการแกปญหาความยากจนของพลเมอง ความทาทายทสาคญคอการสรางสมดลของสองสงดงกลาว ลดการเอาเปรยบทางเศรษฐกจ และสรางสงทเรยกวาโลกาภวตนยงยน (Sustainable Globalization) คานยมจะเปนประเดนทสาคญขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในกลมเดกและเยาวชน ซงมจานวนกวาสองพนลานคน และสวนใหญอยในประเทศกาลงพฒนา หากคานยมตาง ๆ กอใหเกดปญหาตอสงคม แนนอนวาความขดแยงในโลกยคตอไปจะทวความรนแรงมากยงขน

สาหรบสงคมไทยเอง การคาดการณอนาคตของเยาวชนไทยเปนนามธรรมมากกวารปธรรมของการพฒนาเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงสงคมไทยทเปนสงคมเปดกวาง สามารถรบสงใหมไดอยางรวดเรว จนบางครงไมเชอมโยงกบหลกของสงคม เกดความเสยหายในระดบตาง ๆ ตวอยางทชดเจนคอผลกระทบดานลบของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารตอเยาวชน ทงตอประเดนคณธรรมจรยธรรม ตอเวลาทเสยไปโดยไมเกดผล หรอการบรโภคสอของเยาวชนกเชนกน ทมเนอหาดานลบมากกวาดานบวก ไมคานงถงคณภาพและอนาคตของเยาวชน แตคดถงผลประโยชนทางเศรษฐกจแตเพยงอยางเดยว การแกปญหาเหลานนอกจากมความซบซอนและยากแลว ยงตองใชเวลานานอกดวย อยางไรกด สงคมไทยกพยายามปรบตว สงเกตไดจากการดนรนเพอนาสงทเปนประโยชนเขามามากขน เชน โครงการสรางคนใหทาความดของนครปฐมโมเดล การแกปญหาเยาวชนโดยเยาวชนของมลนธสยามกมมาจล โรงเรยนสตยาไสทจงหวดลพบร กจกรรมของศนยคณธรรม การวจยเยาวชนของสถาบนตาง ๆ รวมถงสถาบนรามจตต และสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ เปนตน

17

ตารางท 4 ตวอยางชวตนกศกษาไทยปพ.ศ. 2549 มตการใชชวต มตสอการเรยนร

• 23% ทางานรายไดพเศษ • 62% เลนกฬา/ออกกาลงกายเปนประจาเฉลยวนละ

75 นาท • 47% อยบาน/หอเพอนเปนประจา เฉลยวนละ 113 นาท

• 49% กนเหลา • 23% สบบหร • 31% เทยวกลางคนวนเสาร-อาทตย • 17% เลนพนนบอล • 27% เลนหวยบนดน • 30% ยอมรบวาเคยมเพศสมพนธแลว • 20% อยากทาศลยกรรมปรบปรงภาพลกษณ

• 91% มโทรศพทมอถอ • 23% สง sms ทกวน • 16% โหลดภาพเพลงทกวน • 34% เลนเกมคอมพวเตอร/เกมออนไลนเปนประจา • พดโทรศพท 74 นาทตอวน ดทว 154 นาท ตอวน • 56% เขาเนตทกวนเฉลยวนละ 105 นาท • 39% ด VCD โป • 27% ดเวปโป • 30% ดการตนโป • อานหนงสอ 81 นาทตอวน • ทาการบาน/รายงาน 86 นาทตอวน • 35% โดดเรยนอยางนอย 1 ครง ตอสปดาห • 9% เรยนพเศษ เสยคาใชจายเฉลยคอรสละ 2,000 บาท

ทมา: อมรวชช นาครทรรพ และคณะ โครงการ Child Watch ในเชงเทคโนโลยและนวตกรรมแลว มบทบาททงทเออตอคานยมทดและสนบสนนใหเกดความขดแยงได

เชนกน ไมวาจะเปนเครอขายอนเทอรเนต เครอขายโทรศพทเคลอนทไรสาย สานกงานเสมอน เงนสดดจทล ขอมลดเอนเอ การซอขายและประมลผานระบบออนไลน สงทขาดคอการสรางความรความเขาใจในรอยตอระหวางมนษยกบเทคโนโลย (Man-Machine Interface) ซงเปนการมองเทคโนโลยในมตทางดานสงคมและพฤตกรรมของมนษย รวมทงการทาความเขาใจจากการศกษาวจยถงผลกระทบของเทคโนโลยและกบดกทางสงคมทตามมา ซงทผานมา สงคมไทยใหความสนใจนอยมาก และมกเกดปญหากวาทสงคมจะตนตวและหาทางแกไข

III. แนวโนมของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในระยะยาวและนยตอการประยกต

1) ประเภทของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ซงเปนการจาแนกตามกลมเทคโนโลยทงทใชงานไดเองและทตองผสมผสานกบกลมเทคโนโลยอนเพอใชงาน ตามการวเคราะหของศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาตไดจาแนกเปน 3 กลมหลก คอ เทคโนโลยฮารดแวร เทคโนโลยซอฟตแวร บรการ และเนอหา และเทคโนโลยสอสาร เครอขาย และการแพรภาพกระจายเสยง ซงแตละประเภทกมเทคโนโลยและสวนประกอบยอย เปนตนวา

18

• Hardware: รวมถง hard disk, RFID, Embedded system, plastic electronic, electronic manufacturing ซงประเดนในการพฒนาประกอบดวยการสงเสรมการวจยและพฒนา การผลตวศวกรและชางเทคนคทมคณภาพ การสรางสภาพแวดลอมทเออตอการลงทนและการตงฐานอตสาหกรรมของบรษทขามชาต การบรหารจดการของเสยและสารพษ และการสงเสรมผประกอบการไทย

• Software, Services, Content: รวมถง open source, web 2.0, semantic web, mobile convergence, biometrics, digital content, data mining ซงประเดนในการพฒนาประกอบดวยการผลตและฝกอบรมแกนกซอฟตแวรในสาขาทตรงตอความตองการของธรกจอตสาหกรรม การลงทนของรฐในการผลตสอและเนอหาดจทลโดยเฉพาะอยางยงเพอการศกษา การลงทนและปรบระบบการทางานของหนวยงานของรฐในรปแบบรฐบาลอเลกทรอนกสใหตอเนอง การสงเสรมการใชซอฟตแวรใหมของไทยโดยเฉพาะอยางยงทเปน open source การสนบสนนใหเกด Creative Economy การสงเสรมความเปนเลศของการสรางนวตกรรมซอฟตแวร บรการ และเนอหาโดยเชอมโยงภาคอดมศกษากบภาคธรกจ การสรางแหลงเรยนรดจทลโดยเฉพาะอยางยงในพนทดอยโอกาส ทสาคญคอแนวโนมของการใชซอฟตแวรในลกษณะของความรวมมอแบบเปด (Open/Mass Collaboration) ซงใหญและกวางขวางอยางตอเนอง ดงเชนท Linux, Wikipedia, Facebook, YouTube, Human Genome Project เปนอย

• Communications, Networks, Broadcasting: รวมถง backbone, last mile, cellular mobile, broadband wireless, quantum cryptography, digital TV&radio ซงประเดนในการพฒนาประกอบดวยการวเคราะหเชงนโยบายถงขนตอน การลงทน และการพฒนาเทคโนโลยเพอนาไปสโครงขายหลก โครงขายปลายทาง การสอสารความเรวสง ระบบไรสายและเคลอนท เพอใหมความครอบคลม ลดความเหลอมลาทางดจทล และคณภาพของการใหบรการทคมครองผบรโภค นอกจากนยงมประเดนในสวนของการรกษาความปลอดภยของระบบ มาตรฐานเทคโนโลยสาหรบระบบโทรทศนและวทยดจทล การแขงขนการใหบรการทเปนธรรม ความถไดรบการจดสรรโดยยดประโยชนสงสดของสาธารณะเปนหลก และการนาเอาเทคโนโลยเหลานไปประยกตใชกบวงการการศกษา

2) เปาหมายระดบโลกและระหวางประเทศ ถอเปนเครองมอเชงนโยบายทมความสาคญไมนอยกวาเปาหมายในประเทศ หากวาประเทศไทยตองการทจะมทาทและนโยบายทรองรบและไดประโยชนจากโลกาภวตนและกฏเกณฑระหวางประเทศตาง ๆ ทตามมา ซงมหลายกลม (Platforms) ทมอทธพลและผลกระทบตอการดาเนนนโยบายของไทย ทงนรวมถง World Summit on the Information Society, International Telecommunications Union, World Trade Organization, Asia Pacific Economic Cooperation, Association of Southeast Asian Nations, Greater Maekong Sub-region, Free Trade Agreements กบประเทศคคาในปจจบนและอนาคต เปนตน นอกจากนยงควรอางองกบมตตาง ๆ ของระบบการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนของนานาชาต เชน World Competitiveness Scoreboard, Digital Opportunity

19

Index, e-Readiness Ranking เปนตน รวมทงการเรยนรนโยบายและแนวทางใหม ๆ จากประเทศทมความเจรญทางดานน อยางไรกตาม ควรตระหนกวาแนวคดตาง ๆ เหลานจะตองนามาวเคราะหและประยกตใชตามบรบทของสงคมไทย และยงคงตองตระหนกวา จดออนของสงคมไทยคอการนาแผนไปสการปฏบตอยางจรงจงและตอเนอง

3) ความเชอมโยงระหวางเทคโนโลยและเปาหมายทงในระดบสงคมและในระดบเทคนค เปนสงทจะชวยทาใหการจดทานโยบายและแผนมความชดเจน และเปนรปธรรมมากขน อาท เชน เทคโนโลยซอฟตแวรจะมนโยบายอยางไรในดานการพฒนาอตสาหกรรม การสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ การผลตกาลงคน การปองกนประเทศ การสรางความปรองดองของประชาชน การสรางเสรมประชาธปไตย การสรางสงคมเศรษฐกจพอเพยง การเรยนรภาษาองกฤษของเยาวชน การสรางสงคมนวตกรรมและความร การวจยและพฒนา การรวมมอกบประชาคมอาเซยน การสาธารณสขมลฐาน ซงปจจยทมความหลากหลายเหลานอาจจดเปนกลมเพอการวเคราะห เชน ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานระหวางประเทศ นอกจากนยงสามารถพจารณานโยบายไดจากการจดลาดบความสาคญของเทคโนโลยและมาตรการตางๆ โดยพจารณาจากความเขมแขงและความไดเปรยบเชงแขงขนกบผลกระทบและผลประโยชนตอสงคมทจะได รวมทงจดลาดบของมาตรการตางๆ ตามเงอนไขดานเวลาทเหมาะสม ดงตวอยางตารางความเชอมโยงตางๆ ตอไปน

• Technology-Policy Map หมายถงการวเคราะหความเชอมโยงระหวางเทคโนโลยกบนโยบายสาคญ เชน นโยบายอตสาหกรรม นโยบายการพฒนาทรพยากรมนษย นโยบายตางประเทศ ซงจะเปนประโยชนในการวางแผนและออกแบบการพฒนานโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยมเปาหมายทชดเจนของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ กอใหนโยบายหรอแผนพฒนาตางๆ ทตามมา มเอกภาพและรองรบความตองการของประเทศอยางแทจรง

• Impact Analysis Map เปนตวอยางการวเคราะหผลกระทบเพอเออใหนโยบายหรอแผนพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศในมตตางๆ ไดรบการจดลาดบความสาคญ (Prioritization) โดยคานงถงขอจากดทางดานทรพยากร บคลากร ขดความสามารถ ฯ ทงนโดยใชการวเคราะหบนพนฐานของผลกระทบเปนหลก

• Technology Development Map เปนการวเคราะหนโยบายหรอมาตรการตางๆ เพอประโยชนในการสรางทางเลอกเชงนโยบาย (Policy Options) ซงอาจวเคราะหในระดบโครงการไดเชนกน กระบวนการดงกลาวเออประโยชนตอการตดสนใจสวสยทศน หรอเปาหมายทตงไว ไมวาจะเปนเปาหมายในการไลตามการพฒนา หรอการกาวกระโดด ทงนจะเปนประโยชนในการประกอบการพจารณาขนตอนของการพฒนารายสาขาและการพฒนาประเทศโดยรวม

• Technology Implications Map เปนตวอยางการวเคราะหนโยบายเพอนาไปสผลลพธและสมฤทธผล ประโยชนของการใชกระบวนการวเคราะหดงกลาวทาใหสามารถปรบนโยบายเพอใหสอดคลองกบผลลพธ (Outputs) และเชอมโยงไปถงผลสมฤทธ (Outcomes) ทพงประสงค เพอใหแนใจวาเปนนโยบายหรอแผนทถกตองและเหมาะสม

20

ตารางท 5 Technology-Policy Map เทคโนโลย อตสาหกรรมและ

การแขงขน การพฒนา

ทรพยากรมนษย ความรวมมอกบตางประเทศ

(ประเดนอนๆ ทเกยวของทควร

พจารณาในการจดทา IT2020 ฉบบเตม)

ฮารดแวร เนนอตสาหกรรมกลางและปลายนา/สงเสรมอตสาหกรรมชนสวน/….

สนบสนนการศกษาแบบทวภาค/สรางศนยวจยความเปนเลศเฉพาะทาง/….

กาหนดยทธศาสตรการผลตHDDระดบอาเซยน/รวมมอกบจนในการวจยและการผลต/..

…

ซอฟตแวรฯ เนนสงเสรมการสงออกและรบจางผลตแอนเมชนและมลตมเดย/….

ภาคเอกชนรวมมอปรบหลกสตรซอฟตแวรในมหาวทยาลย/...

สงเสรมภาคบรการในกลมประเทศมสลมของอาเซยน/เปนผนาในGMS/…

…

เครอขายสอสาร พฒนาเครอขายเพอรองรบมาตรการประหยดพลงงาน/…

พฒนาวศวกรและชางเทคนคระบบเครอขายใหกบองคกรปกครองสวนทองถน/….

พฒนาSouthern Seaboard ใหเปนศนยกลางโทรคมนาคมระหวางประเทศ/…

…

แผนภาพท 9 Impact Analysis Map

Impact

ทมเทผลกดน

ลดเลก

เรงสงเสรม

ทาเทาทจาเปน

+

+ -

-

21

แผนภาพท 10 Technology Development Map

ตารางท 6 Technology Implications Map Technology Outputs Implications

Last Mile Household connectivity Applications widespread Broadband Speed and efficiency National productivity Cellular Accessibility Technology Equity Web 2.0 Socialization Social outlets Mobile Convergence Functionality Work enhancement Biometrics Security Limit disruptions Digital TV Media enhancement Content diversity RFID Logistics Cost competitiveness

4) การเปลยนแปลงรปแบบของธรกจ (Business Transformation) เปนหลกเกณฑทสาคญประการหนงของการปรบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยคานงถงความเปลยนแปลงในสองลกษณะคอ การทเทคโนโลยดจทลเปลยนวธทาธรกจ ซงเปนลกษณะทนโยบายและแผนเทคโนโลยสารสนเทศฯ ทผานมาใชเปนเกณฑ แตรปแบบของธรกจในอนาคตจะเปนการทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปลยนธรรมชาตและรปแบบของตวธรกจเอง สาเหตทตองหยบยกเรองดงกลาวเปนประเดนใหญ เพราะสบเนองจากทผานมา สงคมไทยใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปน ”เครองมอ” (Tool) และเปนเทคโนโลยทเออ (Enabling Technology) ตอการทาธรกจ แตระยะตอไป เทคโนโลยเหลานจะพฒนาจนกระทงเปนปจจยทปนรปแบบของธรกจเสยเอง (Constitutive Technology)

จนถงปจจบน ระบบเศรษฐกจใชประโยชนจากเครอขายดจทลดวยประสทธภาพและความเรว กอใหเกดความเปลยนแปลงในองคกรและระบบการบรหารจดการและใหบรการขององคกร ประโยชนมตงแต

Trailing

2011 2020

Catching Up

Leapfrog

22

การพฒนาผลตภณฑทเรวขน การลดคาใชจาย ธรกรรมทรวดเรวและแมนยาขน ระบบลกคาสมพนธทมประสทธภาพ เปนตน อยางไรกตาม ในอนาคต เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจะกอใหเกดความเปลยนแปลงในอกขนหนง ซงผสมผสานระหวางธรกจและเทคโนโลยแลวเกดเปนนวตกรรมของธรกจใหมๆ อาท เชน ความสามารถทจะตอบสนองอยางใกลชดระดบสวนบคคลของ e-services ซงเครอขายสงคม (Social Networking) ในปจจบนกาลงจะกาวไปอยางกระจายและเชอมโยง หรอระบบการผลตแบบฉบไว (Agile Manufacturing) ทไดเรมเกดขนในยโรป เชน การเปลยนจากการจางผลต (Outsourcing) ดวยเหตผลคาแรงตา ซงเมอสถานการณเรมเปลยนไป จะนากลบมาผลตเอง โดยเปนการจดระบบการผลตขนาดเลกและยดหยน ซงสามารถทาไดโดยเทคโนโลยสารสนเทศในการรกษาสมดลของอปสงคและอปทานในตลาดทเคลอนไหวเรว รวมทงบรหารความแปรปรวนของอปสงคเพอลดความเสยงของหวงโซอปทานและคาใชจายลอจสตกส เปนตน

5) นโยบายพนฐานจะเปนเครองมอทชวยใหเกดความตอเนอง โดยการกาหนดนโยบายขนตา (Minimum Policy Requirements) จานวนหนงเพอเปนกรอบการดาเนนงานอยางตอเนอง แมวาจะมความเปลยนแปลงในผบรหาร องคกร งบประมาณ ฯลฯ ทงนโดยยดถอความตองการของสงคมไทยในระยะยาว ทเหมาะสมและเหนพองเปนหลก และมการศกษาวเคราะหอยางเปนระบบรองรบถงความถกตองแมนยา นโยบายพนฐานเหลานจะเปนหลกประกนวา การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจะไมถดถอย ทงในเชงนโยบายและในการนานโยบายไปสการปฏบต ในขณะเดยวกน เนองจากมการศกษาวเคราะห มาเปนพนฐาน จงมความเชอมโยงกบการพฒนาประเทศในดานตางๆ อยางกลมกลน หรออกนยหนงเปนโครงสรางพนฐานสารสนเทศในทานองเดยวกบโครงสรางทางหลวงแผนดน ไฟฟา ฯ และยงเปนประโยชนสาหรบหนวยงานตางๆ นาไปเปนมาตรฐานสอบเทยบกบกจกรรมและโครงการของหนวยงาน เพอประโยชนในการดาเนนงาน การลดความเสยง และการประเมนผลการปฏบตราชการ เปนตน นโยบายพนฐานดงกลาวอาจประกอบดวย เงอนไขการลงทนในโครงสรางพนฐานสารสนเทศระยะยาว การพฒนาบคลากรหลกทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มาตรการขนตาในการรกษาความปลอดภยของ สออเลกทรอนกส การประกนความเปนสวนตวของพลเมองดานสารสนเทศ การลงทนเพอผดอยโอกาส ทไมกอใหเกดผลประโยชนทางธรกจ เปนตน

6) การปฏรปองคกรกากบและสงเสรมเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของประเทศ เปนเงอนไขสาคญในการขบเคลอนนโยบายและการดาเนนการตามนโยบาย ทงทเปนการดาเนนการตามกฎหมายและการสนบสนนใหเกดความเจรญกาวหนาในประเทศ เปนททราบกนดตงแตการจดทานโยบายเทคโนโลยสารสนเทศฉบบท 1 และ ฉบบท 2 วา การผลกดนนโยบายดงกลาวเกยวของกบทกหนวยงาน ไมจากดอยแตหนวยงานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเทานน แตมผลกระทบอยางกวางขวางตอการพฒนา รายสาขา ครอบคลมตงแตภาคราชการ ภาคเอกชน ครวเรอน ไปจนถงสวนบคคล นอกจากน ยงเปนเทคโนโลยทมพฒนาการเรวมากทงในระดบประเทศและในระดบโลก การตอบสนองตอความเปลยนแปลง ทงในเชงบวกและเชงลบจงตองการองคกรกากบและสงเสรมทมระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ มบคลากรทมความรความสามารถ มขอมลททนสมย ตลอดจนการตดสนใจทรดกม สามารถรองรบปจจย ทหลากหลายได ดงนน การจดทานโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารฉบบท 3 หรอ ICT-2020 จงควรมการพจารณาเพอปรบปรงองคกรกากบและสงเสรมใหตรงตามความตองการ โดยเฉพาะอยางยง เมอตองมการสงการขามหนวยงานของกระทรวง ทบวง กรม และการสงเสรม

23

ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม จงสมควรทจะทบทวนการดาเนนงานขององคกรในปจจบน เชน คณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารแหงชาต รวมทงการทางานรวมกนระหวางหนวยงานสาคญ เชน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สานกงานคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต การสนบสนนและรวมมออยางใกลชดกบองคกรเอกชน เชน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมวชาชพและสมาคมธรกจดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และภาคประชาสงคมอน ๆ

---------------------------------------------------

บรรณานกรม เกอ วงศบญสน และ สวาณ สรเสยงสงข. 2547. ทกษะแรงงานไทยในอนาคตทพงประสงค.

สนบสนนโดยสานกงานกองทนสนบสนนการวจย. โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. เกอ วงศบญสน สวาณ สรเสยงสงข. พชราวลย วงศบญสน และสมเกยรต เอยมกาญจนาลย. 2550. การ

พฒนาประชากรวยเรยนและวยแรงงาน เพอเตรยมความพรอมเขาสสงคมผสงอายของประเทศไทย. วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กรมการปกครอง. 2550. “จานวนราษฎรทวราชอาณาจกร แยกเปนกรงเทพมหานครและจงหวดตางๆ ตามหลกฐานการทะเบยนราษฎร ณ วนท 31 ธนวาคม 2549” กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. <www.dopa.go.th>.

นกสทธ ควฒนาชย. 2550. “พลงงานและสงแวดลอม”. เอกสารประกอบการประชมคณะทางานกากบการจดทาแผนอดมศกษาระยะยาว ฉบบท 2. สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

พเชฐ ดรงคเวโรจน และคณะ. 2544. กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศระยะพ.ศ.2544-2553 (IT2010). ศนยนวตกรรมนโยบาย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

พเชฐ ดรงคเวโรจน และคณะ. 2547. รายงานฉบบสมบรณการศกษาเชงลกการมงานทาของกาลงคน ระดบกลางและระดบสง เพอเพมผลตภาพ และความสามารถในการแขงขนของประเทศ. ศนยนวตกรรมนโยบาย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. สนบสนนโดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, กรงเทพฯ.

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). 2550. ผลการสอบโอเนต <www.niets.or.th>. สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2549. แผนพฒนากาลงคนของประเทศไทย เพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศ. สานกงานปลดกระทรวงแรงงาน กระทรวงแรง, กรงเทพฯ. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมกบ OECD (Organisation for Economic Co-

Operation and Development). 2547. ความรและทกษะของเยาวชนไทยสาหรบโลกวนพรงน ผลจากการวจยโครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต.

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. 2551. กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 (พ.ศ. 2551-2565). กรงเทพฯ

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2548. ยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมหลก. กรงเทพฯ.

__________________________________________________. 2550. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554). หางหนสวนจากด ว.เจ.พรนตง กรงเทพฯ.

__________________________________________________. 2551. วสยทศนประเทศไทย สป 2570. บรษท สหมตรพรนตงแอนดพบลสชง จากด กรงเทพฯ.

สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร. 2550. แผนการกระจายอานาจ. 26 กรกฎาคม 2550. <http://203.170.239.216/dlocT/plan/Distribute.aspx>.

สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. 2550. รางรายงานการศกษาแนวทางการพฒนาอาชพนกวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สาหรบภาคการผลตและบรการ.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. รายงานการประเมนคณภาพภายนอกระดบอดมศกษารอบแรก (พ.ศ. 2544-2548). สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคกรมหาชน).

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2549. รายงานการวจยเปรยบเทยบ การปฏรปการศกษาเพอกาวสสงคมฐานความร. ศนยพฒนาการศกษาระหวางประเทศ กระทรวงศกษาธการ กรงเทพฯ.

สานกงานสถตแหงชาต. 2550. การสารวจภาวะการทางานของประชากรทวราชอาณาจกร. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, กรงเทพฯ.

อมรวชช นาครทรรพ และคณะ. 2549. โครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนรายจงหวด (Child Watch) ป 2548-2549, สถาบนรามจตต, สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และ สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) กรงเทพฯ.

BOT (Bank of Thailand). 2550. Thailand at a Glance. (September 9) Available at

<http;//www.bot.or.th/ bothomepage/databank/Econcond/index_eng_i.asp>. _________________________. “Labor Force Survey”. (September 9) Available at

<http://www.bot.or.th/ bothomepage/databank/Econcond/genecon/thai_glance.htm>. Canton, James. 2006. The Extreme Future: The Top Trends That Will Reshape the World for the Next

5, 10, and 20 Years. Dutton, New York. Cheng, Kai-ming. 2007. “How do Universities Excel”. Strategic Development of Thailand’s Higher

Education Workshop. June 11-12, 2007 Century Park Hotel, Bangkok. Dar Amit. 2007. “Labor Markets Worldwide: Key Treands and Major Policy Issuse”. Education for

Development and Competitiveness. World Bank. May 14-25, 2007. Washington, D.C. (PowerPoint Presentation).

Gore, Al. 2006. An Inconvenient Truth: The Planetary Emergency of Global Warming and What We Can Do About It. Rodale Books.

Huntington, Samuel P. 1997. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. Simon & Schuster, UK.

JETRO (Japan External Trade Organization). 2006. “Comparative Survey of the Labor Environment in ASEAN, China, India”. Overseas Research Development. October 2006.

Organisation for Economic Co-Operation and Development. 2007. OECD Factbook 2007 : Economic, Environmental and Social Statistics. OECD, Paris.

________________________________________________. 2008. Shaping Policies for the Future of the Internet Economy. OECD Ministerial Meeting on the Future of the Internet Economy. Seoul.

Termpittayapaisith, Arkhom. Thailand and Its Knowledge Economy. NESDB. Available at <www.nesdb.go.th>.

Trucano Michael. 2005. Knowledge Maps: ICT in Education. Information for Development Program. The International Bank for Reconstruction and Development/ World Bank, Washington, D.C.

UNCTAD. 2007. Information Economy Report 2007-2008 Science and Technology for Development: the New Paradigm of ICT. New York and Geneva.

UN, EC, IMF, OECD. (2002). "Manual on Statistics of International Trade in Services" M no. 86. (July 27, 2007). Available at <http://unstats.un.org/ unsd/tradeserv/TFSITS/ Papers/m86_english.pdf>.

WEF (World Economic Forum). 2005. India and the World: Scenarios to 2025. Geneva. ______________________________. China and the World: Scenarios to 2025. Geneva. ______________________________. Russia and the World: Scenarios to 2025. Geneva. World Bank. 2002. Constructing Knowledge Societies: New Challenges for Tertiary Education.

Washington, D.C. _________. 2006. Development and the Next Generation. World Development Report 2007.

Washington, D.C _________. 2007. “Knowledge for Development (K4D Program)”. The Knowledge Assessment

Methodology (KAM). Available at <http://www.worldbank.org.> _________. 2007. Thailand Social Monitor on Youth: Development and the Next Generation.


เอกสารประกอบการบรรยาย

แนวคดสาหรบการจดทากรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระยะ พ.ศ. 2554-2563 ของประเทศไทย

(ICT 2020 Conceptual Framework)

ict master plan volume 2552 2556

Documents

org en initiatives gcp global 20information 20technology 20report index

economist intelligence unit

sw wo ot

intelligent transport system

chief information officer

networked readiness rankings

networked readiness index

sufficiency economy philosophy