gjendja e komuniteteve romË, ashkali dhe...

Raport i hulumtimit

GJENDJA E KOMUNITETEVE ROMË, ASHKALI DHE EGJIPTAS

NË KOSOVË

Hulumtimi është realizuar me kërkesën dhe me financimin e Fondacionit Kosovar për Shoqëri të Hapur (KFOS – SOROS)

Hulumtimi është realizuar nga:

COMPASSResearch & Consulting Company

2

Copyright © 2009, Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur – KFOS (Soros)

KFOS-i ka të gjitha të drejtat e rezervuara dhe asnjë pjesë e këtij botimi nuk lejohet të riprodhohet ose të transmetohet në çfarëdo forme, mekan-ike apo elektronike, përfshirë fotokopjimin, apo çdo sistem tjetër të rua-jtjes dhe nxjerrjes së materialeve, pa lejen me shkrim të botuesit. Publikimi mund riprodhohet apo të transmetohet vetëm nëse përdoret për qëllime jokomerciale. Kurdo dhe kushdo që përdorë citate apo materiale të ndry-shme të këtij botimi, është i obliguar që ta bëjë të qartë burimin e marrjes së atyre citateve apo materialeve që përdoren.

Për çdo vlerësim, vërejtje, kritikë apo sygjerim, luteni që të na kontaktoni përmes mundësive të ofruara më poshtë.

Botuar nga: KFOS (Soros) Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur – KFOS (Soros)Adresa: Ulpiana, Imzot Nikë Prelaj, Villa 13, 10 000 Prishtinë, Kosovë

Tel.: +381 38 542 157, 542 158, 542 159, 542 160; Fax: +381 38 542 157 ext. 111E-mail: [email protected] & [email protected]: www.kfos.org

Udhëheqës të hulumtimit dhe autorë të raportit:

Nait VreneziJusuf Thaçi

Editor:Blerinda Idrizi

3GJENDJA E KOMUNITETEVE ROMË, ASHKALI DHE EGJIPTAS NË KOSOVËHyRJELuan Shllaku

Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur në më shume se një dekadë të fundit, në vazhdimësi ka punuar për avancimin e pozitës së komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptas në Kosovë. Avan-cimi i gjendjes së vështirë sociale dhe ekonomike dhe i të drejtave të tyre njerëzore, si dhe sfidat e shumta për integrim në shoqëri janë parë si shtyllë e rëndësishme për ndërtimin e një shoqërie të hapur në Kosovë.

Komunitetet Rom, Ashkali dhe Egjiptase (RAE) përveç problemeve historikisht të trashëguara nga regjimet e kaluara, në dekadën e fundit në Kosovë kanë qenë para shumë vështirësive dhe sfidave që kanë dal nga konflikti i armatosur i viteve 1998-99, që e ka përkeqësuar gjendjen e tyre edhe më shumë. Transicioni nga lufta si dhe nga regjimi autoritar i dekadave të mëparshme i viktimizoi edhe më shumë këto komunitete, të cilat edhe pse janë pjesë aktive e reformave demokratike, vazhdojnë të jenë grupe me nevoja të posaçme, edhe përkundër përparimit të duk-shëm të pozitës së tyre në dekadën e fundit. RAE sot, më shumë se kurrë më parë kanë ndërtuar potencial që të kujdesen për vete nëpërmes të shumë organizatave jo-qeveritare, partive politike dhe përfaqësueseve të tyre në Parlament, dhe gëzojnë kuotën e obligueshme të përfaqësimit në këtë institucion. Por në anën tjetër, përfaqësuesit e këtyre komuniteteve, siç shihet nga ky studim, sot janë në margjinat e zhvillimeve pozitive në Kosovë, ku shquhen me pjesëmarrjen më të vogël në zhvillime ekonomike (punësim), administratë publike, si dhe lëmi tjera siç është edukimi, me-diat dhe komunikimi, etj.

Ky studim, i bërë për RAE-t në Kosovë, ka për qëllim që të mbulon një mungesë të madhe të të dhënave për situatën socio-ekonomike të këtyre komuniteteve. Të dhënat të cilat kanë ekzistuar deri tash shumë rrallë e kanë sjellë një pasqyrë objektive të situatës aktuale, dhe më së shpeshti kanë sjell informacion të njëanshëm dhe ekstrem të tipit “RAE në Kosovë janë gjerësisht të diskriminuar, janë të përjashtuar nga lëvizjet socio-ekonomike, kanë një edukim në ramje, që pothuajse i përjashton nga sistemi shkollorë, se komuniteti ndërkombëtarë i injoron në konti-nuitet nevojat e tyre dhe se marrëdhënia e tyre me komunitetet shumicë është e tendosur”. Stu-dimet e shumta dhe ad-hoc, të bëra për ta analizuar një segment relevant të jetës së komuniteteve RAE, kanë sjellë edhe informacion të saktë, por në të shumtën e rasteve ky informacion ka qenë i shkëputur nga indikator tjerë të rëndësishëm që e përcaktojnë në mënyrë komplekse realitetin shoqëror dhe sjellin një sfond më të kompletuar të problemeve, sfidave dhe të arriturave të këtyre komuniteteve.

Me mbështetjen e Fondacionit të Kosovës për Shoqëri të Hapur the misionit të OSBE-s në Kosovë, qeveria e Kosovës e ka hartuar Strategjinë për Integrimin e RAE-ve në Shoqërinë Koso-vare. Poashtu, në konferencën e donatorëve për Kosovën, të mbajtur në Bruksel në korrik 2009, zoti George Soros ka dhënë një grant prej 0.5 milion euro për ta mbështetur implementimin e kësaj strategjie. ECLO në Kosovë është duke e përgatitur një grant prej 1 milion euro, nga IPA fondet që do t’i bashkëngjiten iniciativës në mbështetje të implementimit të kësaj strategjie, që posaçërisht do të veprojë në këto lëmi: edukim, shëndetësi, punësim, kulturë, medie dhe komu-nikim.

5GJENDJA E KOMUNITETEVE ROMË, ASHKALI DHE EGJIPTAS NË KOSOVË

SHPËRNDARJA GJEOGRAFIKE DHE KARAKTERISTIKA TË POPULLATËSKy kapitull synon të ofrojë një vështrim të përgjithshëm mbi popullatën e tri komu-niteteve roma, ashkali dhe egjiptas dhe vendbanimet e tyre gjeografike si dhe prefer-encat e banimit, urbane kundrejt atyre rurale. Gjithashtu, shkurtimisht hedh dritë mbi preferencat e këtyre tri komuniteteve për llojin e përbërjes etnike te vendbanimeve te zgjedhura prej tyre. Duhet patur parasysh se shifra e saktë e popullatës së këtyre tri komuniteteve që banon sot në Kosovë nuk mund të ofrohet. Kjo për arsye se regjistrimi i fundit i popullatës është mbajtur në vitin 1989, gjithashtu, është i mirënjohur tashmë fakti se pas mbarimit të luftës në Kosovë në vitin 1999 ka patur një lëvizje të madhe, jashtë kufijve të Kosovës, në mënyrë të veçantë nga komuniteti rom.

Një faktor tjetër që duhet marrë në konsideratë është se në mënyrë te veçantë regjistrimi i popullatës rome nuk është bërë i saktë për arsye të lëvizjeve të këtij komuniteti dhe poli-tikave diskriminuese në regjistrimin e popullatës në ish-Jugosllavi. Regjistrimi i popul-latës në Kosovë parashikohet të mbahet në vitin 2011. Në vijim, e shohim të arsyeshme të shtojmë se këto shifra dhe mund të ndryshojnë në të ardhmen në se vendet pritëse do të kthejnë në formë masive të larguarit nga Kosova. Paragrafët e mëposhtëm duhen lexuar si karakteristika preferencash të vendbanimeve dhe të të dhënave momentale.

Shpërndarja Gjeografike

Komunitetet romë, ashkali dhe egjiptas janë më së shumti të përqendruar në komunën e Gjakovës (rreth 16 %), Fushë Kosovës (rreth 13 %), Prizrenit (rreth 13 %), Pejës (rreth 11 %) dhe në komunën e Ferizajt (rreth 9 %), ndërsa në komunat tjera janë më pak të përqendruar.

Përqindja më e madhe e komunitetit roma jeton në komunën e Prizrenit, komuniteti ashkali është më i koncentruar në komunën e Fushë Kosovës dhe Ferizajt, ndërsa pjesa dërmuese e komunitetit egjiptas jetojnë në Rrafshin e Dukagjinit, gjegjësisht në komunën e Gjakovës dhe Pejës (shih në vazhdim grafikun 2 dhe tabelat 6, 7 dhe 8 në Aneksin B të raportit).

6

Grafiku 2:

Vendbanimi

Pjesa më e madhe e pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve, apo rreth dy të tretat, jetojnë në vendbanime të urbanizuara, gjegjësisht në qytete e qyteza, ndërkohë vetëm rreth një e treta e tyre jetojnë në fshatra. Nga të tri komunitetet, komuniteti egjiptas ka përqindjen më të madhe të pjesëtarëve të tij që jetojnë më së shumti në zonën rurale, për dallim nga dy komunitetet tjera që kryesisht jetojnë në qytete e qyteza (shih në vazhdim grafikun 3 dhe tabelat 9 dhe 10 në Aneksin B të raportit).


Grafiku 3:

Vendbanimet e këtyre komuniteteve janë kryesisht të njëjta me ato në të cila ata kanë jetuar edhe para luftës, pra para vitit 1999. Të pyetur rreth asaj se prej çfarë kohe dato-jnë vendbanimet e tyre ku ata sot jetojnë aktualisht, rreth 87% e të intervistuarve janë kanë treguar se aty jetojnë që nga lindja apo që prej para luftës, përderisa vetëm 13% kanë treguar se aty jetojnë që prej pas luftës. Kjo tregon që pjesa dërmuese nuk janë të zhvendosur. Në këtë pikë nuk vërehen dallime të mëdha në mes të tri komuniteteve, apo më mirë të themi dallimet janë të vogla.

Është interesant fakti që në bazë të të dhënave të hulumtimit del që numri më i madh (rreth 63%) i pjesëtarëve të këtyre komuniteteve nuk kanë jetuar si refugjatë e as si të zhvendosur, as gjatë e as pas luftës. Vetëm një numër i vogël i tyre (rreth 3%) kanë jetuar në kamp, ndërsa pjesa tjetër kanë qenë të zhvendosur qoftë në vend tjetër në Kosovë, qoftë në ndonjë vend të rajonit, qoftë në ndonjë vend të perëndimit (shih në vazhdim grafikun 4 dhe tabelat 11, 12, 13 dhe 14 në Aneksin B të raportit).

8

Grafiku 4:

Rrethina

Këto komunitete jetojnë kryesisht në vendbanime të cilat janë të banuara me popullatë të përkatësive të ndryshme etnike, në vendbanime që karakterizohen nga popullatë e përzier (shqiptarë, serbë, turq, boshnjakë, romë, ashkali, egjiptas, etj.). Mbi 70.3% e kë-tyre komuniteteve preferon të banojë në zona me përzierje të lartë etnike. Megjithëse, një numër i konsiderueshëm mbi 26.3% i tyre jetojnë në vendbanime që janë të banuara vetëm nga komuniteti shqiptar. Një numër i vogël i tyre, rreth 2.9%, jetojnë në vend-banime të banuara nga komuniteti serb (shih në vazhdim grafikun 5 dhe tabelën 15 në Aneksin B të raportit).


Grafiku 5:

Të dhënat e nxjerra mbi vendbanimet dhe preferencat e tri komuniteteve për banim qoftë në shpërndarjen gjeografike, qoftë në zgjedhjen e komuniteteve me përzierje të lartë etnike kundrejt atyre të banuara nga një komunitet duhen të eksplorohen më tej. Vendodhja dhe preferencat e tyre nuk mund të jenë të rastësishme por në formë hipotetike dhe nga studimet e bëra mbi minoritete ato influencohen nga faktorë historik, ekonomik, arsimor, shkëmbim marrëdhëniesh, etj.

Mbajtja e një kërkimi studimor ku të gërshetohen elementët historik, antropologjik dhe psikologjik për të hetuar më tej faktorët dhe arsyet që influencojnë dhe kanë influen-cuar vendndodhjen e të tri komuniteteve në shqyrtim do të pasuronte më tej fondin e kërkimeve mbi komunitetet ne Kosovë. Studimi i propozuar jo vetëm do të hedhë dritë në formë kronologjike mbi arsyet e vendndodhjes së tri komuniteteve të marra në shqyrtim por do të mund të na lejojë të zbulojmë trendet në preferencat tyre në zgjed-hjen e vendbanimeve dhe të kontribuojë në politikat integruese të ndëermarra si nga institucionet qeveritare dhe nga ato joqeveritare.

Regjistrimi Civil

Një ndër problemet e thekshme me të cilat përballohet sot Kosvoa është mungesa e regjistrimit të popullates për një periudhë kohore bukur të gjatë. Regjistrimi i fundit i

popullatës i cili mund të mund të konsiderohet si legjitim ështe ai i vitit 1981. Regjistrimi i vitit 1991 eshte bojkotuar nga komuniteti etnik shqiptar si rezultat i masave represive te regjimit të Miloshevicit. Popullata e Kosovës gjatë tri dekadave të fundit ka përjetuar levizje të mëdha si pasojë e situatës së gjatë represive dhe luftë së vitit 1999.

Ndonëse regjistrimi i popullatës në Kosovë sic vumë nuk ka ndodhur në formë legjitime për afro tri dekada, dhe të gjitha komunitetet hasin vështirësi të ndryshme, gjithësesi duhet nënvizuar se këto vështirësi nuk përballohen apo përjetohen njëlloj nga të gjitha komunitetet.

Historikisht njihet fakti se komuniteti roma si pasojë e lëvizjeve të shumta nuk përfishhet sa duhet në regjistrimin ne zyrat e regjistrimit civil. Mosregjistrimi ka pasoja të mëtejshme sic janë regjistrimi në shkollë, mospërfitimi nga programet e ndihmës sociale, shërbimeve shëndetësore, mundësia për t’u punësuar, shfrytëzim i së drejtës pensionale, etj.

Prej hulumtimit, mund të konkludojmë së në tërësi gjendja është e kënaqshme në se marrim në konsideratë numrin total të intervistuarve, 83.46% e të cilëve raportuan se janë të regjistruar dhe zotërojnë objekte identifikimi. 5.83% e të intervistuarve pohuan se nuk janë të regjistruar dhe nuk posedojnë objekte identifikimi, ndërkohë që 10.69% pohuan se janë të regjistruar po nuk kanë marrë në zotërimin e tyre personal objektet e identifikimit.(Shënim. Kur kemi pyetur për objekte identifikimi e kemi pasur fjalën për çertifikatë të lindjes, letërnjoftim, pasaportë, çertifikatë të kurorëzimit etj.).Për më shumë detaje, shih grafikun në vazhdim:


* Kjo pyetje nuk iu është parashtruar vet të intervistuarve, kështu që të dhënat janë vetëm për anëtarët tjerë të familjes, ashtu siç i ka raportuar respodenti apo kryefamiljari.

Përsa i përket regjistrimit civil në baza gjinore bie në sy fakti se nuk vërehen dallime te mëdha gjinore në regjistrimin civil mes meshkujve dhe femrave. 82.3% e meshkujve janë të regjistruar dhe zotërojnë dokumente, ndërkohë që kjo përqindje te femrat është 84.7%.

Për detaje, shih dy tabelat në vazhdim:

12

Përsa i përket ndryshimeve mes etnive në statusin e tyre të regjistrimit civil, bie në sy se komuniteti roma ka 6.3% te paregjistruar dhe pa dokumente kundrejt 6% të komunitetit ashkali dhe 5.3% të komunitetit egjiptas.

Shqetësuese do të konsideronim mungesën e regjistrimit civil në grupmoshat nga 0-6 vjec ku 14.7% e tyre nuk figurojnë të regjistruar ne regjistrin e lindjeve. Ky grup moshor është nën rreziqe të shumta së pari shëndetësore, po të kemi parasysh se në këtë periudhë të jetës së njeriut, kryhen dhe vaksinat më të shumta, moskryerja e të cilave rrit vdeksh-mërinë foshnjore si rezultat i epidemive por krijon problem afatgjata për shëndetin edhe nëse në fëmijëri individët e pavaksinuar janw “me fat” tw mos biwn pre epidemive.

Gjithashtu, duhet patur parasysh se individët në këtë grup moshor bëhen pre lehtësisht e trafikimit të të miturve. Ndërkohë, gjetja dhe mbrojtja e tyre nga organet e rendit dhe të ligjit bëhet gjithnjë e më e vështirë.

E gjejmë me vend të rekomandojmë se organizatat joqeveritare të të drejtave të njeriut, ato të të drejtave të grave, të drejtave të fëmijëve dhe si dhe ato të që përfaqësojnë komu-nitetet roma, ashkali dhe egjiptas duhen të ndërmarrin fushata informuese mbi përfitimet dhe problemet që mudn të hasen nga mosregjistrimi, dhe në mënyrë të vecante i këtij grupi moshe. Njëkohësisht, qendrat shëndetësore, komunat, Ministria e Shëndetit dhe Ministria e Administratës së Pushtetit Lokal duhet të ndërmarrin hapa konkrete që nxisin regjistrimin sic janë zbatimi i përkohshëm i regjistrimit pa pagesë apo politika të tjera të përkohshme që nxitin regjistrimin.


Për të gjitha detajet, shih tabelën në vazhdim:

Shqetësuese janë edhe të dhënat për grup-moshat 45-54 vjeçare ku 6.5% e të intervistu-arve janë të paregjistruar, 55-64 vjecare me 11.7% të intervistuarve të paregjistruar dhe grupmosha 65 vjecare e sipër me 6.7% të paregjistruar.

Duke qënë se pas përfundimit të luftës, shumë pjesëtarë të këtyre tri komuniteteve e në mënyrë të veçantë të komunitetit roma janë larguar nga Kosova, ne rast të riatdhesimit te tyre nga vendet pritëse, në mënyrë hipotetike mund te supozojmë se kjo shifër ne këto grup-mosha dhe mund te vij duke u rritur. Prandaj sugjerojmë që Ministria e Punëve te Brendshme dhe ajo e Punëve te Jashtme duhet të ndërmarrë masa dhe aktivitete konkrete për informimin e te shpërngulurve dhe refugjateve për pajisjen e tyre me mjete identifikimi përpara largimit nga vendet pritëse, ne mënyrë qe të eliminojë fenomenin e individit pa shtetesi.

Struktura Moshore

Struktura moshore e të intervistuarve nga te tri komunitetet është e re. E marrë ne formë kumulative, 56.7% është nen moshën 24 vjeçare. Ndërkohë vetëm 3% e të interv-istuarve janë mbi moshën 65 vjeçare.

14

Për më shumë detaje për të gjitha grupmoshat, shih grafikun në vazhdim:

Struktura Familjare dhe Martesa

Struktura familjar e grupit të marrë në studim paraqet shifra interesante. Shihet se familjeve me numër të madh antaresh, përkundër nga hipoteza se këto komunitete kane tradicionalisht familje me shume antarë, kanë filluar t’ia zënë vendin familjet e madhësisë mesatare. 30.2% janë familje me numër nga 5 deri ne 6 antare, ndërkohë qe familja me 10 apo më shume se 10 antare përbejnë respektivisht 6.9% dhe 3% të grupit të marrë studim. (shih në vazhdim grafikun 8 dhe tabelën 20 dhe 21 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 8:


Në bazë të të dhënave të hulumtimit, vërehet se ka dallime në mes të tri komuniteteve sa i përket numrit të anëtarëve të familjes. Familjet rome duket se kanë numër më të vogël të anëtarëve, për dallim nga familjet e komunitetit ashkali dhe egjiptas, të cilat kanë numër më të madh të anëtarëve të familjes. Dallimet në numrin e anëtarëve të familjes vërehen edhe kur nxirret mesatarja e numrit të anëtarëve për familje. Për të tri komunite-tet së bashku, mesatarja e numrit të anëtarëve të familjes është 5.60 anëtarë për familje. Ndërsa, kur nxirret numri mesatar i anëtarëve të familjes për të tri komunitetet veç e veç, atëherë vërehen dallimet sa i përket kësaj pike:

- Mesatarja e numrit të anëtarëve të familjes tek romët është 4.89 anë tarë/familje.

- Mesatarja e numrit të anëtarëve të familjes tek ashkalitë është 5.92 anë tarë/familje.

- Mesatarja e numrit të anëtarëve të familjes tek egjiptasit është 5.78 anë tarë/familje.

(Për të gjitha këto shih tabelën 23 dhe 24 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Te intervistuarve ju është kërkuar që të tregojnë edhe nëse kanë ndonjë anëtarë të familjes që jeton jashtë Kosovës, posaçërisht në vendet e perëndimit.

Në lidhje me këtë, rreth 20 % kanë thënë se kanë ndonjë anëtar të familjes që jeton në ndonjë vend të perëndimit, ndërsa rreth 80 % kanë thënë se nuk kanë asnjë anëtar të familjes që jeton në ndonjë vend të perëndimit (shih tabelën 25 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Ata që kanë thënë se kanë ndonjë anëtar të familjes që jeton në ndonjë vend të perëndim-it, kanë treguar edhe në lidhje me atë se a mbajnë kontakte këta anëtarë të familjes që jetojnë jashtë me familjen që jeton në Kosovë. Në bazë të përgjigjeve të te intervistuarve vërehet se pjesa dërmuese e atyre që jetojnë jashtë Kosovës vazhdojnë të mbajnë kon-takte me familjet e tyre në Kosovë, qoftë përmes vizitave këtu, qoftë përmes kontakteve me telefon (shih tabelën 26 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Statusi martesor

Vërehet tendencë e martesave të hershme që te tri komuninetet. Pjesa më e madhe e popullatës mbi 18-vjeçare e këtyre komuniteteve janë të martuar, kurse vetëm një numër i vogël prej tyre janë të pamartuar. Po ashtu, në bazë të të dhënave të hulumtimit mund

16

të thuhet se numri i ndarjeve (shkurorëzimeve) është shumë i vogël në mesin e këtyre komuniteteve, meqë vetëm rreth 2.7% e te intervistuarve kanë thënë se janë të ndarë, megjithëse ekziston mundësia që të kenë qenë/jenë të shkurorëzuar edhe disa nga ata që kanë thënë se janë të pamartuar apo edhe nga ata që momentalisht janë të martuar. Por, në bazë të këtyre indikacioneve do të mund të thuhej se numri i divorceve është i vogël në mesin e këtyre komuniteteve (shih në vazhdim grafikonin 6 dhe tabelën 16 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Grafikoni 6:

VARFËRIA DHE KUSHTET E JETESËSMirëqenia dhe kushtet e jetesës së këtyre tri komuniteteve, roma, ashkali dhe egjiptas krahasuar me komunitetet e tjera që jetojnë në Kosovë, mbetet jashtëzakonisht i ulët. Edhe të dhënat e këtij hulumtimi e rikonfirmojnë se në jetën e këtyre tri komuniteteve pak ndryshime kanë ndodhur pas mbarimit të luftës në Kosovë. Niveli i ulët i të ard-hurave dhe kushtet e jetesës që lënë për të dëshiruar dhe nuk ndihmojnë individët e kë-tyre komuniteteve të ecin përpara dhe vetë këto komunitete të zhvillohen, dihet tashmë se janë pasoja të diskriminimit të vazhdueshëm historik të këtyre tri komuniteteve.

Në vazhdim, zhvillimet e dy dekadave të fundit në Kosovë nuk kanë influencuar pozitiv-isht në mirëqenien dhe kushte e jetesës së këtyre tri komuniteteve. Shpërbërja e sistemit të planifikimit të centralizuar dhe kalimi në ekonominë e tregut, transformim ky që në


territorin e ish-Jugosllavisë ndodhi përmes shpërbërjes së kufijve, formimit të shteteve të reja kryesisht përmes konflikteve të armatosura, është përjetuar dhe reflektuar në shkallë të ndryshme tek komunitetet që jetonin në këtë territor.

Pozicioni shoqëror, ekonomik dhe politik historikisht i disfavorshëm i këtyre tri komu-niteteve ka bërë që këto tri komunitete të përjetojnë pasojat e ngjarjeve të mësipërme në formën më të vrazhdë dhe të humbasin dhe ato pak arritje pozitive të fituara gjatë sistemit të planifikimit të centralizuar. Duke qenë të karakterizuar gjithmonë nga shkalla e ulët e edukimit , shkallës së ulët të aftësive dhe formimit arsimor dhe profesional, dhe mundësitë për t’u integruar në tregun e ri të punës të ekonomisë së tregut, individët e këtyre tri komuniteteve nuk kanë mundur të përfitojnë nga ndryshimet edhe kur këto kanë qenë pozitive për pjesë të tjera të shoqërisë.

Gjithashtu, antarët e këtyre tri komuniteteve kanë humbur dhe përfitimet që dikur u ishin mundësuar si shërbimet shëndetësore, qasja pranë sistemit të asistencës sociale në rastet e papunësisë, të ardhurave të pakta apo të mbështetjes për rastet a paaftësisë men-dore dhe fizike. Këto mungesa shpesh shkaktohen për arsye objektive dhe subjektive. Sistemi i ri i shërbimeve është ne fillimet e tij dhe karakterizohet nga pamjaftueshmëria e mjeteve financiare, mbledhja dhe përpunimi i të dhënave që do të lejonte planifikim dhe përcjellje të mjaftueshme të politikave publike dhe shërbimeve që ofrohen dhe nga ka-paciteti i ulët i planifikim e zbatim nga punonjësit i institucioneve shtetërore. Gjithashtu, sistemi i informimit për qytetarët për shërbimet që ofrohen nuk është cilësor. Nga ana tjetër, mungesa e një edukimi të mjaftueshëm në mesin e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas ndikon në të kuptuarin dhe shfrytëzimin e shërbimeve dhe për t’u orientuar dhe përfituar nga mundësitë që ofrohen.

Varfëria

Pa dyshim, varfëria në të tri komunitetet është një fenomen i dallueshëm dhe tipar kara-kterizues i nivelit te jetesës së komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas. Niveli i varfërisë i këtyre tri komuniteteve qoftë kur krahasohet në nivel komunitar qoftë atë individual në të ardhura pë kokë me komunitetet e tjera në Kosovë, është mjaft i lartë dhe siç theks-uam të tri komunitetet kanë tendencë drejt varfërimit të mëtejshëm. Ky vëzhgim mbësh-tet si nga të dhënat e këtij hulumtimi që do të prezantohen në paragrafët e mëposhtëm, por mbështetet dhe nga hulumtime të ndërmarra si nga Banka Botërore, (World Bank. 2001. Attacking Poverty: Ëorld Development Report 2000/2001) dhe Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara, (UNDP, 2002. The Roma in Central and EasternEu-rope: Avoiding the Dependency Trap,Regional Human Development Report).

18

Niveli i të ardhurave të familjeve të këtyre tri komuniteteve del të jetë shumë i ultë dhe lirisht mund të thuhet se ky nivel i ultë i të ardhurave mujore nuk ju mundëson shum-icës së familjeve të tyre që të zhvillojnë një jetë në kushte normale. Të intervistuarit e përfshirë në hulumtim ju është kërkuar që të tregojnë në mënyrë të përafërt një mesatare të të ardhurave mujore të familjes. Këtu janë përfshirë të gjitha llojet e burimeve të të ardhurave, si: pagat, pensionet, ndihmat sociale, ndihma nga anëtarët e familjes që jetojnë jashtë, nga bujqësia, dhe ndihma nga organizata të ndryshme, etj.

20% e familjeve kanë të ardhura mesatare mujore deri në 50 euro në muaj, 20.06% kanë të ardhura që variojnë nga 50-80 euro në muaj, 19.76% kanë të ardhura që variojnë deri 120 euro ne muaj. 17.33% e familjeve deklarojnë se kanë të ardhura nga 120-180 euro në muaj, 13.09% arrijnë të realizojnë të ardhura prej 181-300 euro në muaj dhe së fundi vetëm 3.76% e të intervistuarve realizon të ardhura mbi 300 euro në muaj, (shih në vazhdim grafikun 9 dhe tabelën 27 në Aneksin B të raportit). Një fenomen me të cilën intervistuesit u përballën gjatë hulumtimit dhe siç vihet re dhe nga grafiku, i cili u ndërtua në këtë mënyrë për të reflektuar sa më saktë realitetin e eksploruar gjatë kërkimit, realitet me të cilin përballohen këto komunitete, është mungesa e të ardhurave në një shumë të qëndrueshme në baza mujore.

Grafiku 9:


Sa i përket mesatares së të ardhurave mujore, duket se nuk ka dallime të mëdha në mes të tri komuniteteve, megjithëse vërehet se familjet egjiptase e deri diku edhe ato të ashkalive, kanë të ardhura mujore pak më të mëdha, mirëpo ato e kanë edhe numrin e anëtarëve më të madh, prandaj, siç do të elaborohet më poshtë, këto të fundit dalin të kenë të ardhura më të vogla për kokë banori (shih tabelën 28 në Aneksin B të raportit).

Kur nxirret mesatarja e përgjithshme e të ardhurave mujore të familjes, për të tri komu-nitetet së bashku, del se çdo familje ka mesatarisht të ardhura mujore 119.68 euro/muaj. Por, sigurisht se dallimet në mes të familjeve janë të mëdha, meqë devijimi standard ësh-të bukur i lartë (shih tabelën 29 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Ndërsa, kur nxirret mesatarja mujore e të ardhurave të familjes për të tri komunitetet veç e veç, atëherë del se çdo familje rome ka mesatarisht të ardhura mujore 119.41 euro/muaj, familjet ashkali 115.68 euro/muaj dhe familjet egjiptase 128.31 euro/muaj (shih tabelën 30 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Nxjerrja e mesatares së numrit të anëtarëve të familjes dhe e mesatares së të ardhurave mujore të familjes na ka mundësuar që të nxjerrim edhe mesataren e të ardhurave mu-jore dhe ditore për kokë banori. Njëherë do t’i kemi këto të dhëna për të tri komunitetet së bashku e më pastaj do të llogariten edhe për të tri komunitetet veç e veç.

Për të tri komunitetet së bashku, kur pjesëtohet mesatarja e të ardhurave mujore të familjes (119.68 euro) me mesataren e numrit të anëtarëve të familjes (5.60 anëtarë), atëherë del që:

- 1 person jeton me 21.37 euro në muaj, ose- 1 person jeton me 0.71 euro, apo 71 centë në ditë.

Tek komuniteti rom, kur pjesëtohet mesatarja e të ardhurave mujore të familjes (119.41 euro) me mesataren e numrit të anëtarëve të familjes (4.89 anëtarë), atëherë del që:

- 1 person jeton me 24.42 euro në muaj, ose- 1 person jeton me 0.81 euro, apo 81 centë në ditë.

Tek komuniteti ashkali, kur pjesëtohet mesatarja e të ardhurave mujore të familjes (115.68 euro) me mesataren e numrit të anëtarëve të familjes (5.92 anëtarë), atëherë del që:

- 1 person jeton me 19.54 euro në muaj, gjegjësisht:- 1 person jeton me 0.65 euro, apo 65 centë në ditë.

Tek komuniteti egjiptas, kur pjesëtohet mesatarja e të ardhurave mujore të familjes (128.31 euro) me mesataren e numrit të anëtarëve të familjes (5.78 anëtarë), atëherë del që:

- 1 person jeton me 22.20 euro në muaj, gjegjësisht:- 1 person jeton me 0.74 euro, apo 74 centë në ditë.

Të gjitha këto kalkulime të sipërpërmendura dëshmojnë se pjesa dërmuese e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve jetojnë në kushte të varfërisë së skajshme dhe për pasojë mezi e sigurojnë mbijetesën e tyre. Krahasuar me kufirin minimal të varfërisë i cili për vendet në zhvillim është i paërcaktuar në US$ 4.3 në ditë për frymë, nga Banka Botërore dhe UNDP, lehtësisht mund të konkludohet se individët e këtyre komuniteteve jetojnë në nivele të varfërisë karakteristike për vendet kontitentit Afrikan.

Përkundër gjendjes kaq të vështirë dhe nivelit kaq të ultë të të ardhurave mujore, më shumë se gjysma e familjeve të përfshira në këtë kërkim prej këtyre tri komuniteteve, nuk marrin ndihma sociale dhe sigurisht që ky fakt po ashtu ndikon që niveli i të ardhura mu-jore të jetë kaq i ulët. Të dhënat nga hulumtimi tregojnë se vetëm rreth 42% e familjeve të këtyre tri komuniteteve marrin ndihmë sociale, ndërsa rreth 58% e tyre nuk marrin fare ndihmë sociale. Komuniteti egjiptas merr më së paku ndihma sociale, vetëm rreth 29% e tyre, ndërsa, komuniteti ashkali merr më së shumti ndihma sociale, rreth 48.5% e tyre. Ndërsa, rreth 41% nga komuniteti roma marrin këto ndihma. (shih në vazhdim grafikun 10 dhe tabelën 31 dhe 32 në Aneksin B të raportit).


Grafiku 10:

Përveç të ardhurave materiale që realizojnë vet dhe ndihmës sociale që disa familje marrin nga institucionet, duket se këto komunitete nuk gëzojnë ndonjë përkrahje tjetër financiare nga ndonjë organizatë apo institucion bamirës. Të pyetur se a ndihmohet familja e tyre nga ndonjë organizatë apo institucion tjetër, përveç ndihmës sociale, pjesa dërmuese e të intervistuarve kanë treguar se nuk marrin kurrfarë ndihmash nga askush, ndërsa vetëm rreth 2% prej tyre kanë treguar se marrin ndihma nga organizata apo in-stitucione tjera (shih tabelën 33 në Aneksin B të raportit).

Gjithsesi, një burim tjetër i rëndësishëm i të ardhurave për një përqindje të vogël të familjeve të këtyre komuniteteve mbeten ndihmat nga anëtarët që jetojnë jashtë vendit, kryesisht nga ata anëtarë të familjes që jetojnë në vendet e perëndimit. Madje, disa familje varen pothuajse plotësisht nga këto ndihma. Të intervistuarit që kanë treguar se kanë anëtar të familjes që jeton dhe punon jashtë Kosovës (rreth 20%), iu është kërkuar që të tregojnë se a e ndihmojnë familjen e tyre këta anëtarë të familjes. Në bazë të përgjigjeve të tyre del se më shumë se gjysma e atyre që jetojnë jashtë, i ndihmojnë familjet e tyre në Kosovë, ndërsa një numër i konsiderueshëm prej tyre (rreth 42%) nuk kanë mundësi që t’i ndihmojnë familjet e tyre në Kosovë, përkundër që jetojnë e veprojnë në ndonjërin nga vendet e perëndimit.

Të intervistuarit që kanë treguar se kanë anëtarë të familjes jashtë dhe të cilët i ndih-mojnë familjet e tyre në Kosovë, iu është kërkuar të tregojnë se sa varen familjet e tyre nga ato ndihma që vijnë nga anëtarët që jetojnë e veprojnë jashtë Kosovës, gjegjësisht në vendet e perëndimit. Në lidhje me këtë, mbi gjysma, apo rreth 52% kanë thënë se familja e tyre varet plotësisht apo shumë nga këto ndihma, përderisa rreth 10% e tyre kanë thënë se nuk varen aspak. Ndërsa, rreth 35% e tyre kanë thëne se familja e tyre varet pak nga këto ndihma që vijnë nga anëtarët e familjes që jetojnë në vendet e perëndimit (shih tabelën 34 dhe 35 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).


Gati të gjithë pjesëtarët e të tri komuniteteve e vlerësojnë veten si të varfër dhe për momentin vlerësojnë se mezi që kanë mjete për t’ia dalë mbanë, e lëre më të kurse-jnë. Sendet ushqimore dhe ato bazike për jetesë janë kryesisht ato me të cilat merren këto komunitete në luftë e përditshme për jetesë. Të pyetur se si e vlerësojnë gjendjen materiale të familjes së tyre, shumica e të intervistuarve ose rreth 93%, në formë aku-lumulative janë përgjigjur se të ardhurat e familjes nuk mjaftojnë as për ushqim, apo të

24

ardhurat e familjes janë të mjaftueshme vetëm sa për të mbijetuar, ndërsa vetëm rreth 6 % kanë thënë se të ardhurat mjaftojnë për të bërë një jetë normale. Vetëm rreth 1 % janë përgjigjur se të ardhurat e familjes ju sigurojnë një jetë të mirë apo edhe mundësinë për të kursyer (shih në vazhdim grafikonin 14 dhe tabelën 57 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 14:

Del se komuniteti ashkali jeton në kushtet paksa më të vështira, megjithëse dallimi nuk është shumë i madh edhe për dy komunitetet tjera. Rreth 46.2% të familjeve të ashkalive, të ardhurat e familjes nuk ju mjaftojnë as për ushqim, përderisa në një gjendje të tillë janë rreth 35.4% e familjeve rome dhe rreth 30.6% e familjeve egjiptase (shih tabelën 58 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Sa i përket nivelit të optimizmit te këto komunitete, duket se ka një ndjenjë mbizo-tëruese pozitive dhe këtë e tregon edhe fakti se më pak se 1/3 ka një qëndrim pesimist. Kur ju është kërkuar që të shprehin opinionin e tyre se si do të jetë gjendja materiale e familjes pas një viti, rreth 39% e të intervistuarve në formë kumulative, kanë thënë se gjendja do të jetë më e mirë apo shumë më e mirë pas një viti, ndërsa rreth 26% e tyre mendojnë se gjendja do të jetë e njëjtë. Kurse, rreth 30 % mendojnë se gjendja mate-riale e familjes do të jetë më e keqe apo shumë më e keqe pas një viti. Të dhënate ketij hulumtimi tregojnë se egjiptasit janë më optimistë për të ardhmen, ndërsa romët del të jenë më pesimistët (shih në vazhdim grafikun 15 dhe tabelën 59 & 60 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Grafiku 15:

Jo vetëm varfëria e tejskajshme por edhe mungesa stabël e të ardhurave ndikon ndjeshëm në ekonominë familjare dhe përmbushjen e nevojave elementare të individëve. Do të ishte me interes mbajtja e një studimi më të thelluar për të hulumtuar më tej se cfare ndikimi ka mungesa stabël e të ardhurave në nivelin e familjes, në marredhëniet midis tyre, cilat grup-mosha kanë qasje ndaj të ardhurave, si shpërndahen këto, cili ështe di-mensioni gjinor i shpërndarjes së të ardhurave, per cfarë produktesh dhe shërbimesh përdoren të ardhurat, si merren vendimet për perdorimin e të ardhurave dhe kush përf-shihet në vendim-marrje. Gjithashtu, efektet psikologjike të shkaktuara nga të ardhurat dhe shpërndarja e tyre duhen të merren parasysh gjate hulumtimit.

26

Strehimi

Numri më i madh i familjeve të këtyre komuniteteve e kanë në pronësi të tyre shtëpinë apo banesën në të cilën jetojnë. Në lidhje me këtë, të intervistuarit të përfshirë në hulum-tim iu është kërkuar që fillimisht të tregojnë se pronë e kujt është shtëpia apo banesa ku jeton familja e tyre. Dhe në lidhje me këtë, pjesa më e madhe e të intervistuarve 76.8% kanë thënë se shtëpia/banesa ku jetojnë është pronë e tyre për të cilën kanë dhe leje ur-banistike, 7.68% jeton ën pronë të ndërtuar pa leje urbanistike, vetëm rreth 2.13% kanë treguar se jetojnë në ndonjë pronë të sistemuar nga institucionet, ndërsa rreth 10.4% kanë thënë se jetojnë në pronë të huaj por nuk paguajnë qera, ndërsa 2.25 % jetojnë në pronë të huaj dhe paguajnë qera.

Kjo tregon se pjesa dërmuese e tyre së paku jetojnë në pronat e tyre, gjegjësisht në shtëpitë apo banesat, të cilat janë pronë e tyre. (shih në vazhdim grafikonin 11 dhe tabelën 36 në Aneksin B të raportit).

Grafiku11:

Tregues i kushteve të vështira, në të cilat jetojnë këto komunitete është edhe fakti se familjeve të tyre ju mungojnë disa elemente të rëndësishme, të cilat konsiderohen si të domosdoshme, pa të cilat nuk mund të ketë jetë normale. Prej atyre elementeve që janë shumë të rëndësishme për një shtëpi/banesë banimi, gjendja duket të jetë shumë e keqe sa i përket hapësirës elementare të domosdoshme për familje dhe siguria, gjegjësisht qën-drueshmëria fizike ndërtimore e shtëpisë/banesës.


Rreth gjysma e familjeve të këtyre tri komuniteteve ose 49.2% e familjeve të përfshira në hulumtim nuk kanë hapësirë elementare të domosdoshme për jetesë, por jetojnë në hapësira shumë të ngushta në krahasim me numrin e anëtarëve të familjes. Po ashtu, rreth 35% e shtëpive/banesave të tyre nuk janë të sigurta për banim, në kuptimin që ose rrezikojnë të shemben ose janë të paizoluara, ndikohen gjatë periudhës së rreshjeve dhe dimrit, pra rrjedhimisht, në çdo moment rrezikojnë jetën e anëtarëve të familjes që jetojnë në to.

Gjendja nuk është e mirë as sa i përket pajisjes së dhomave me dysheme, si dhe pajisjes së shtëpive/banesave me banjo të cilat përmbushin kushtet higjeno-sanitare minimale. Si rrjedhim mungesave e kushteve të tilla ndikon në mbajtjen e pastërtise, higjenës in-dividuale dhe familjare. (shih në vazhdim grafikonin 12 dhe tabelat 37 – 44 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 12:

Një numër i konsiderueshëm i familjeve të këtyre komuniteteve nuk zotërojnë një sërë mjetesh apo pajisjesh shtëpiake, shumica e të cilave në ditët e sotme nuk mund të kon-siderohen si luks, por pothuajse të domosdoshme për jetë normale. Shumica prej tyre janë pajisje shtëpiake, si shporet elektrik, frigorifer, televizor, bojler, termo-akumulues, lavatrice, fshesë elektrike etj., ndërsa pjesa tjetër janë mjete komunikimi, si telefoni fiks apo mobil, si dhe mjete të transportit apo të punës. Nga rezultatet e hulumtimit shihet se pjesa dërmuese e familjeve të këtyre tri komuniteteve nuk i kanë pjesën më të madhe të këtyre mjeteve, që është edhe një tregues tjetër se këto komunitete jetojnë në kushte

28

të vështira (shih në vazhdim grafiku 13 dhe tabelat 45 – 56 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 13:

Gjithsesi, është me rëndësi të përmendet se sa i përket këtyre dy pikave të lartpërmen-dura, elementeve të domosdoshme të një shtëpie/banese, si dhe pajisjeve të nevojshme shtëpiake, nuk ka dallime esenciale në mes të tri komuniteteve, meqë pothuajse të tri komunitetet jetojnë përafërsisht në kushte të njëjta të ardhurash.

Punësimi

Një nga fenomenet e më të mprehta qe karakterizuan vendet të gjitha vendet ish-komu-niste ishte papunësia e lartë si rezultat i masave te ndermarra për transformimin e ekono-mise, nga ajo e planifikimit të centralizuar në ekonomine e tregut. Natyrisht, shtresa relativisht të ndodhura ne fun të renditjes së të ardhurave dhe me mungesë në aftësitë e duhura për t’iu përshtatur kërkesave te ekonomisë së tregut e përjetuan në formë mjaft të egër.

Edhe komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas si rezultat i shnderrimeve ekonomike, so-ciale dhe politike që përjetuan dhe pasojave të luftës në Kosovë, vazhdojnë të përballen me fenomenin e papunësisë. Të dhënat tregojnë që përqindja më e madhe e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve të aftë për punë, mbeten të papunësuar. Gjatë intervistimit, të intervistuarit e papunë treguan se ata ishin në kërkim të punës së qendrueshme ose se-


zonale. Ky numër ështe relativisht i lartë, 31.46% e të papunësuarëve treguan se janë në kërkim të punës përkundrejt 5.75% të të papunësuarve të cilët nuk kërkojnë më punë. 10.92% e krahut të lirë për punë të të intervistuarve është i punësuar në punë sezonale. 33.2% punojnë në amvisni dhe këto janë kryesisht femra.

Vetëm një numër i vogël i tyre janë të punësuar në sektorin publik, rreth 5.1%. Në sektorin privat janë të punësuar rreth 3.5%. Ndërkohë, 2.58% janë të vetëpunësuar dhe 1% e tyre merret me bujqesi. Dhe me pak se 1 % e tyre janë të angazhuar nëpër OJQ të ndryshme (shih në vazhdim grafiku 7 dhe tabelën 17 në Aneksin B të dokumentit).

Grafiku 7:

Dallimet gjinore janë të mëdha sa i përket statusit të punësimit. Përqindja më e madhe e femrave të punësuara, rreth 71% janë amvise. Përderisa rreth 8% e meshkujve janë të punësuar në sektorin publik, përqindja e femrave të punësuara në këtë sektor është vetëm 1.5%. Dallimet gjinore janë evidente edhe në të gjitha kategoritë tjera. Interesant duket të jetë fakti që rreth 45% e meshkujve kërkojnë punë, përderisa kësaj kategorie i përkasin vetëm rreth 16% e femrave.

Dallimet në mes tri komuniteteve, përsa i përket statusit të punësimit, nuk janë shumë të mëdha. Megjithatë, vërehet se përqindja e të papunëve është më e lartë në mesin e romëve, ndërsa më e ultëta është tek egjiptasit. Kështu në komunitetin roma papunësia

30

është rreth 43.1%, 38% e te cilëve janë në kërkim të punës nderkohë që 5.1% e tyre nuk kërkojnë më punë. Papunësia në komunitetin ashkali vlerësohet të jetë rreht 37.7% prej të cilëve 30.7% është në kërkim të punës, ndërkohë që 7% e krahut të lirë në mes të papunësuarve nuk kërkon më punë. Komuniteti egjiptas ka një papunësi prej 29.9%, prej të cilëve 26.1% janë ende në kërkim të punës dhe 3.8% e krahut të lirë nuk kërkon më punë. (shih tabelën 18 dhe 19 në Aneksin B të dokumentit)


Shifrat e mësipërme sfidojnë paragjykimet dhe steriotipet që i konsiderojnë këto komu-nitete me mungesë dëshire për të punuar. Në vijim, dëshirojmë të vëmë në dukje se gjatë hulumtimi nuk është hulumtuar sektori informal i punës. Dihet që ky sektor është burim të ardhurash për këto komunitete. Hulumtimi i tij dhe marrëdhëniet që individët vendosin me të do të na ofrojë informacion më të plotë për cështjet e punësimit të tri komuniteteve, roma, ashkali dhe egjiptas.

Vlerësojmë se nje studim më i thelluar në lidhje me nivelin lartë të papunësisë do të ishte frytdhënës për të hartuar politika efektive të punësimit. Vënia e theksit gjithnjë në nivelin e arsimimit të këtyre tri komuniteteve, e cila sic dihet është e ulët, ose thjesht citimi i faktit se papunësia në Kosovë është në përgjithësi reflektim i ekonomisë së dobët dhe të pazhvilluar në vend, mungesës së investimeve, etj., janë të pamjaftueshme për të identifikuar faktorë të tjerë të rëndësishem që lënë mbrapa zhvillimin e individëve në vecanti dhe të tri komuniteteve në tërësi. Një studim më i thelluar për cështjet e punësimit duhet të marrë parasysh jo vetëm nivelin arsimor dhe aftësitë aktuale por dhe të analizojë cilësinë e programeve për trajnimin e krahut të punës, politikat e punësimit,

cështjet e diskriminimit në sektorin publik dhe privat, si dhe politikat e zhvillimit të biz-nesit të vogël e të mesëm. Njëkohësisht, duhet të marrë në konsideratë aspektet gjinore dhe ato të grup-moshave të ndryshme, në mënyrë që politikat e hartuara të punësimit dhe krijimit të vendeve të punës të mundësojnë individët të kontribuojnë në mirëqënien e tyre personale dhe më gjerë, pa dallim nga mosha, gjinia dhe etniciteti.

Edukimi

Tradicionalisht të tri këto komunitete kanë nivele të larta të analfabetizmit, por edhe të dhënat nga hulumtimi tregojnë për një gjendje shumë të rëndë sa i përket nivelit të arsimimit të pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve. Niveli i analfabetizmit është shumë i lartë aktualisht. 19.93% e te intervistuarve nuk ka kryer as edhe një vit shkollim. Të gjithë të intervistuarve ju është kërkuar që të tregojnë se nga sa vite shkollim i kanë mbaruar.

Shumica e pjesëtarëve të rritur të këtyre komuniteteve mbi 96%, në formë kumulative, nuk kanë kryer as nivelin arsimimit të detyruar me ligjin në fuqi. Bazuar në të dhënat e hulumtimit del se vetëm rreth 12% e tyre kanë përfunduar 9 – 12 vite shkollim (pra pak nga, ose tërë shkollën e mesme); ndërsa vetëm rreth 2% e tyre kanë përfunduar 13 e më shumë vite shkollim (kupto: studime unviersitare, pa garantuar se kanë mbaruar këto studime) (shih në vazhdim grafikonin 22 dhe tabelën 98 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 22:


* Gjatë gjithë këtij kapitulli flitet për nivelin e arsimimit vetëm për personat mbi moshën 18 vjeçare, meqë të dhënat janë nxjerrë vetëm nga të intervistuari, të cilët kanë qenë mbi këtë moshë.

Vërehen dallime të mëdha gjinore sa i përket nivelit të arsimimit në dëm të gjinisë fem-rore. Niveli i analfabetizmit tek femrat është shumë më i lartë krahasuar me meshkujt. Ndërkohë që 11.2% e meshkujve nuk kanë asnjë vit shkollim të mbaruar, pra janë anal-fabetë, tek femrat kjo përqindje është rreth tri herë më e madhe, 30.2% e femrave të intervistuara nuk janë regjistruar kurrë në shkollë. Ndërsa rreth 17.5% e meshkujve vijojnë apo e mbarojnë shkollën e mesme, përqindja e femrave është afërsisht sa një e treta e tyre (shih në vazhdim grafikun 23 dhe tabelën 99 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 23:

Ekzistojnë edhe dallime të dukshme në mes të tri komuniteteve sa i përket nivelit të arsimimit. Të dhënat e hulumtimit tregojnë se në këtë pikë komuniteti egjiptas qëndron më mirë se dy të tjerat, ndërsa komuniteti roma ka nivelin më të ulët arsimor. Ndërsa shkalla analfabetizmit te komuniteti ashkalit dhe egjiptas është përkatësisht 18.4 dhe 18.3%, te komuniteti roma kjo përqindje shkon në 24.3%. Komuniteti egjiptas prin me nivelin e shkollimit krahasuar me dy komunitetet e tjera, ashkali dhe roma. Vërehet se 64.3% e komunitetit egjiptas arrin të përfundojë arsimin primar, në krahasim me dy komunitetet tjera, romët dhe ashkalitë. Dhe po ashtu, përqindja e egjiptasve që vazh-dojnë shkollimin edhe pas shkollës së mesme është më e lartë se te dy komunitet tjera

34

(shih tabelën 100 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Mesatarja e viteve të mbaruara të shkollimit për të tri komunitete është mjaft e ulët dhe mbetet në 5.60 vite mesatarisht të kryera të shkollimit. Edhe këtu vërehen qartë dallimet gjinore, meqë femrat mesatarisht kanë 2 vite më pak, apo 4.21 vite mesatarisht shkollim se meshkujt tek të tri komunitetet, që kanë 6.77 vite mesatarisht shkollim.

Me mesataren e viteve të mbaruara të shkollimit sipas përkatësisë etnike prijnë egjiptasit me gati nga një vit më tepër (6.18) se romët (5.4), apo ashkalitë (5.37), të viteve të kryera të shkollimit (shih tabelën 101, 102 dhe 103 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Shkollimi i fëmijëve

Rezultatet e hulumtimit tregojnë se interesimi i fëmijëve dhe familjeve për shkollimin e tyre është mjaft i lartë dhe vërehet një trend i pjesëmarrjes së mirëfilltë të fëmijëve në procesin mësimor. Respodentët, familjet e të cilëve kanë pasur fëmijë që shkojnë në shkollë, janë pyetur që të tregojnë se sa janë fëmijët e tyre të interesuar dhe sa janë të rregullt në vijimin e shkollimit.

Dhe në bazë të përgjigjeve të tyre vërehet se pjesa dërmuese e fëmijëve që vijojnë shkol-limin janë të interesuar dhe janë të rregullt në vijimin e shkollimit (shih në vazhdim grafiku 24 dhe tabelën 104 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 24:

Duket se kushtet jo të mira materiale të familjes për sigurimin e librave, mjeteve shkollore dhe veshmbathjes identifikohen si vështirësia dhe arsyeja kryesore nga ana e prindërve që influencojnë në mossuksesin e shkollimit të fëmijëve të këtyre tri komuniteteve. Ndërkohë që 48.5% e të intervistuarve identifikuan arsyen e mësipërme si shumë të rëndësishme 12% shohin si arsye fillestare paaftësinë e tyre si prindër për t’u interesuar dhe për të ndihmuar fëmijët e tyre në shkollë. Ndërsa një varg faktorësh tjerë janë më pak të rëndësishëm në shkollimin dhe suksesin e nxënësve (shih tabelat 105 - 114 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

36

Një përqindje e konsiderueshme e familjeve të këtyre komuniteteve pranon ndihma të ndryshme si ndihmesë për shkollimin e fëmijëve të tyre. Të pyetur se a pranon familja e tyre ndonjëlloj ndihme nga ndokush, qoftë institucion, organizatë apo individ, për shkol-limin e fëmijëve, rreth 33% kanë thënë se pranojnë ndihmë, ndërsa rreth 56% kanë thënë se nuk pranojnë kurrëfarë ndihme nga askush për shkollimin e fëmijëve (shih tabelën 115 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

* Për të dhëna shtesë që kanë të bejnë me arsimimin e fëmijëve shih Aneksin A të bashkangjitur në fund të dokumentit, ku përveç të dhënave për të intervistuarit, janë të përfshira edhe të dhënat për të gjithë familjarët e të intervistuarve të të gjitha moshave.


RAPORTET NDËRETNIKEKëto komunitete jetojnë kryesisht në vendbanime të cilat janë të banuara me popullatë të përkatësive të ndryshme etnike, gjegjësisht në vendbanime me popullatë të përzier (shqiptarë, serbë, turq, boshnjak, romë, ashkali, egjiptas, etj.). Por, një pjesë e konsid-erueshme e tyre jetojnë në vendbanime të banuara me shqiptarë (rreth 26 %), dhe një numër i vogël jetojnë në vendbanime të banuara me serbë (rreth 3 %).

Në vendbanimet ku jetojnë pjesëtarët e këtyre tri komuniteteve (romët, ashkalitë dhe egjiptasit), pjesëtarët e komunitetit shumicë, që e përbëjnë me shumicë atë vendbanim apo rrethinën, sillen shumë mirë me pjesëtarët e këtyre tri komuniteteve (shih në vazh-dim grafikonin 16 dhe tabelën 61 në Aneksin B të raportit).

Grafikoni 16:

Sa i përket sjelljes së komunitetit shumicë nuk ka dallime esenciale në mes të vlerësimit të tri komuniteteve. Megjithatë, duket se egjiptasin janë më të kënaqurit me sjelljet e fqinjëve të tyre shumicë, për t’u pasuar nga ashkalitë dhe pastaj nga romët, të cilët duket se kanë më shumë vërejtje, megjithëse edhe tek këta, shumica absolute (rreth 94 %) kanë vlerësim pozitiv për sjelljen e pjesëtarëve të komunitetit shumicë (shih tabelën 62 në

38

Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Rreth tre te katertat e popullatës së këtyre tri komuniteteve nuk ndihen të diskriminuar. Të dhënat e hulumtimit tregojnë se pjesa dërmuese (rreth 79 %) e pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve nuk ndihen fare të diskriminuar nga pjesëtarët e komuniteteve tjera, me të cilët kanë kontakte. (shih në vazhdim grafikonin 17 dhe tabelën 63 & 64 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Grafikoni 17:

* Te intervistuarve të përfshirë në hulumtim iu është kërkuar që të japin një vlerësim personal se sa të afërm ndihen me pjesëtarët e komuniteteve tjera. Në fakt ata e kanë bërë një vlerësim të tillë për të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë, përfshirë këtu edhe vet komunitetet e tyre.

Nga grafiku më poshtë vërehet një afërsi e deklaruar me komunitetin shqiptar, pasuar nga komuniteti ashkali dhe rom, me pothuajse një distancim nga komuniteti serb (shih në vazhdim grafiku 18 dhe tabelat 65 – 72 në Aneksin B të raportit).


Grafiku 18:

Në raport me komunitetin egjiptas, pjesëtarët e komunitetin ashkali ndihen pak më të afërt me ta se sa pjesëtarët e komunitetit rom, megjithëse dallimet nuk janë të mëdha. Ndërsa, në raport me komunitetin ashkali, pjesëtarët e komunitetin egjiptas ndihen duk-shëm më të afërt me ta se sa pjesëtarët e komunitetit rom. Në raport me komunitetin rom, vërehet se pjesëtarët e komunitetin egjiptas ndihen dukshëm më të afërt me ta se sa pjesëtarët e komunitetit ashkali (për më hollësisht për këto, shih tabelën 73, 74 dhe 75 në Aneksin B te raportit).


Bazuar në të dhënat e mësipërme, për afërsinë në mes të këtyre tri komuniteteve, në mënyrë të përmbledhur mund të thuhet se:

- Romët ndihen dukshëm më të afërt me komunitetin ashkali se sa me komunite tin egjiptas,

- Ashkalitë ndihen për pak nuanca më të afërt me komunitetin egjiptas se sa me komunitetin rom, megjithëse dallimet janë pothuajse të papërfillshme,

- Egjiptasit ndihen dukshëm më të afërt me komunitetin ashkali se sa me komu nitetin rom.

Ndërsa kur është fjala për afërsinë me komunitetet tjera, u përmend edhe më herët se pjesëtarët e këtyre tri komuniteteve më së shumti ndihen të afërt me komunitetin shqiptar dhe atë, dukshëm më të afërt se sa me të gjitha komunitetet tjera. Madje, siç u pa në grafikun e mësipërm, secili prej tri komuniteteve (romët, ashkalitë dhe egjiptasit) ndihen dukshëm më të afërt me shqiptarët se sa që ndihen të afërt këto komunitete në mes tyre.

Sa i përket afërsisë së këtyre komuniteteve me komunitetin shqiptar, nuk vërehen dallime të mëdha në mes të qëndrimeve e vlerësimeve të pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve. Megjithatë, shihet se egjiptasit ndihen më të afërt me shqiptarët se sa dy komunitetet tjera, romët dhe ashkalitë, megjithëse dallimet janë të vogla (shih tabelën 76 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

42

Çështja e afërsisë së komunitetit rom, ashkali dhe egjiptas me komunitetin serb, turk dhe boshnjak është pak më vështirë të definohet bazuar në të dhënat tona. Kjo për faktin se një përqindje e konsiderueshme e te intervistuarve nuk kanë dhënë përgjigje apo kanë refuzuar të japin përgjigje, posaçërisht ata nga komuniteti egjiptas, e deri diku edhe ata të komunitetit ashkali. Ky numër i te intervistuarve që refuzojnë të përgjigjen në këto pyetje shtrihet gati në numër të barabatë në të tri komunitetet.

Siç u përmend edhe më sipër, prej të gjitha komuniteteve që jetojnë në Kosovë, këto tri komunitete (romët, ashkalitë dhe egjiptasit) ndihen më së paku të afërt më komunitetin serb. Kur jemi te afërsia me pjesëtarët e komunitetit serb, ekzistojnë dallime të konsid-erueshme në mes të vlerësimeve të romëve, ashkalive dhe egjiptasve. Romët ndihen duk-shëm më të afërt me komunitetin serb, për dallim nga ashkalitë, e posaçërisht egjiptasit, vetëm një përqindje e vogël e të cilëve ndihen të afërt me pjesëtarët e komunitetit serb (shih tabelën 77 në Aneksin B të raportit).


Në raport me komunitetin turk, më së afërmi me ta ndihet komuniteti rom, ndërsa më së paku të afërt me ta ndihen pjesëtarët e komunitetit egjiptas (shih tabelën 78 në Anek-sin B të raportit).

44

Po ashtu, edhe në raport me komunitetin boshnjak, më së afërmi me ta ndihen pjesëtarët e komunitetit rom, ndërsa më së paku të afërt me ta ndihen pjesëtarët e komunitetit egjiptas (shih tabelën 79 në Aneksin B të raportit).

Në vazhdim do t’i renditim të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë, sipas vlerësimit të të tri komuniteteve se sa ata ndihen të afërt me ta. E po ashtu, do t’i renditim ato edhe sipas vlerësimit të tri komuniteteve veç e veç. Renditja bëhet duke filluar nga komuniteti i cili konsiderohet si më i afërmi (1), për të vazhduar deri te komuniteti i cili konsiderohet më së paku i afërt (7).

Sipas vlerësimit të të tri komuniteteve së bashku, ata më së afërmi ndihen me:1. Komunitetin shqiptar;2. Komunitetin ashkali;3. Komunitetin rom;4. Komunitetin egjiptas;5. Komunitetin boshnjak;6. Komunitetin turk;7. Komunitetin serb. Romët më së afërmi ndihen me:1. Komunitetin rom;2. Komunitetin shqiptar;


3. Komunitetin ashkali;4. Komunitetin egjiptas;5. Komunitetin boshnjak;6. Komunitetin turk;7. Komunitetin serb.

Ashkalitë më së afërmi ndihen me:1. Komunitetin ashkali;2. Komunitetin shqiptar;3. Komunitetin egjiptas;4. Komunitetin rom;5. Komunitetin turk;6. Komunitetin boshnjak;7. Komunitetin serb.

Egjiptasit më së afërmi ndihen me:1. Komunitetin egjiptas;2. Komunitetin shqiptar;3. Komunitetin ashkali;4. Komunitetin rom;5. Komunitetin boshnjak;6. Komunitetin turk;7. Komunitetin serb.

46

TRAJTIMI NGA INSTITUCIONET DHE BESIMI NDAJ TyRE

Diskriminimi Institucional

Duket se institucionet të cilat janë të bazuara në komunitet dhe më afër komunitetit, si ato komunale, të arsimit dhe të shëndetësisë, shihen si më pak diskriminuese, ndërsa ato të qendrës raportohen si më diskriminuese. Nëse hiqen ata që nuk kanë pasur kon-takte me institucionet dhe ata që nuk kanë dhënë përgjigje në lidhje me këtë çështje, atëherë del se më shumë se mbi 50% e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve ndihen të diskriminuar nga institucionet qendrore, qoftë shumë (7.4 %), mjaft (22.3 %) apo pak të diskriminuar (28 %).

Element tjetër brengosës është niveli i lartë (reth 8%) i raportuar i diskriminimit të madh nga gjykatat dhe kompanitë private. Respodentët janë pyetur për një varg institucionesh të ndryshme se sa ndihen të diskriminuar apo të trajtuar në mënyrë jo të barabartë prej tyre. Prandaj, siç e përmendëm edhe më sipër, meqë jo të gjithë respodentët kanë pasur kontakte me këto institucione, atëherë në grafikonin në vazhdim janë të përfshira vetëm përgjigjet e atyre që kanë dhënë vlerësimin e tyre për këto institucione (shih në vazhdim grafikonin 19 dhe tabelat 80 – 89 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Grafikoni 19:


Ndërsa, në grafikonin në vazhdim janë të përfshira përgjigjet e të gjithë respodentëve, edhe të atyre që kanë thënë se nuk kanë pasur kontakte e edhe të atyre që kanë refuzuar të japin vlerësimin e tyre në lidhje me këto institucione. Shih grafikonin në vazhdim:

Besimi ne Institucionet e Sigurisë

Policia e Kosovës duket se gëzon besimin e shumicës se te intervistuarve, nga te gjithë institucionet e sigurisë ne Kosove. Duhet theksuar se në këtë pyetje, te intervistuarit kanë pasur mundësi që të zgjedhin vetëm njërin nga institucionet e sigurisë të ofruara në listë, në të cilin kanë më së shumti besim. Bazuar në të dhënat e hulumtimit, sa i përket besimit që gëzojnë institucionet e sigurisë në mesin e këtyre tri komuniteteve, ato do të renditeshin ne këtë mënyrë:

1. Policia e Kosovës;2. KFOR-i;3. Policia e EULEX-it;4. Forca e Sigurisë e Kosovës (FSK);5. Policia e UNMIK-ut.

(shih në vazhdim grafikun 20 dhe tabelën 90 në Aneksin B të raportit dokumentit).

48

Grafikoni 20:

Dallimet në mes të tri komuniteteve, sa i përket besimit në institucionet e sigurisë nuk janë të mëdha. Policia e Kosovës gëzon më së shumti besim në mesin e romëve ose 89%, megjithëse pothuajse të njëjtin besim e gëzon edhe nga të dy komunitetet tjera, ashkalitë me 85.1% dhe egjiptasit 85%. Ndërsa KFOR-i gëzon më së shumti besim në mesin e egjiptasve 11.7%, për t’u pasuar me një përqindje pak më të vogël nga romët 7.5% e pastaj nga ashkalitë 5.1%. Kurse, FSK-ja dhe Policia e EULEX-it gëzojnë më së shumti besim në mesin e ashkalive (shih tabelën 91 në Aneksin B të raportit).


Siç u përmend edhe më herët, në pyetjen e mësipërm intervistuarit kanë pasur mundësi që të zgjedhin vetëm njërin nga institucionet e sigurisë të ofruara në listë, në të cilin ata kanë më së shumti besim. Ndërsa në pyetjen pasuese, atyre iu është kërkuar që për se-cilin prej këtyre institucioneve të sigurisë të specifikojnë se sa kanë besim në to, me një mundësi vlerësimi pesëshkallësh, prej “shumë” deri te “aspak”. Dhe siç do të shohim në vazhdim, renditja e institucioneve të sigurisë ndryshon, por kjo nuk do të thotë se ka kundërthënie apo mospërputhje në përgjigjet e te intervistuarve, për faktin se për-derisa në pyetjen e mëparshme kanë qenë të detyruar që të përcaktohen vetëm për një institucion, në pyetjen pasuese kanë mundur që që secilin institucion ta vlerësojnë me notë maksimale (shumë) dhe kjo e shpjegon ndryshimin e renditjes në pyetjen pasuese.

Edhe në bazë të vlerësimit për secilin institucion veç e veç, Policia e Kosovës del të jetë bindshëm institucioni i sigurisë më i besueshmi për këto tri komunitete. Në këtë mënyrë të shtrimit të pyetjes dhe dhënies së përgjigjes nga te intervistuarit, FSK nndërron ren-ditje nga vendi i katërt në vendin e dytë dhe pjesa tjetër e renditjes mbetet e njëjtë (shih në vazhdim grafikonin 21 dhe tabelën 92 - 97 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

50

Grafikoni 21:


KULTURA, VLERAT DHE VETEDIJA QyTETARE

Kultura

Në mesin e këtyre tri komuniteteve nuk ekzistojnë shumë organizata apo shoqata kul-turore e artistike, nga ana tjetër duket antaret e tri komuniteteve nuk mund të thuhet se janë shumë aktive në organizime kulturore. Kjo mund të vihet re dhe nga të dhënat e grafikut te mëposhtëm. Pyetjes se a ekziston ndonjë organizatë apo shoqatë që merret me organizimin e aktiviteteve kulturore e artistike, rreth 31.5% e te intervistuarve kanë thënë se nuk ekziston në komunën e tyre ndonjë organizatë e tillë, ndërsa 50.1% e te intervistuarve janë përgjigjur se nuk janë ne dijeni për ekzistencën e një institucioni te tillë. Vetëm një numër i vogël, rreth 14 % kanë thënë se në komunën e tyre ekzistojnë shoqata të tilla.

Mosekzistenca apo mosdija e ekzistencës nuk mund te konsiderohet thjesht si një mungese dëshire për kulture apo mungese te aktivizimit qytetar. Duhet pranuar qoftë në forme anekdotike se shkalla e larte e varfërisë ndikon ne investimet e individëve dhe komuniteteve ne jetën kulturore.

Nga an tjetër, lëvizjet e mëdha te popullatës gjate këtyre dekadave dhe ne mënyrë te veçante pas lufte kane prekur ne një forme ose tjetër jetën kulturore te këtyre komu-niteteve, qofte me largimet e individëve te talentuar qe kontribuojnë ne jetën kulturore te komuniteteve te tyre, qofte edhe nga largimi i individëve me aftësi organizuese apo investuese.

Ne vazhdim, duhet hulumtuar sa investohet sot ne fushën e kulturës për këto tri komu-nitete dhe çfarë vendi zë promovimi i kulturës se tyre dhe investimi ne kulturën e tyre ne politikat publike për kulturën te institucioneve qendrore dhe lokale te Kosovës. Hulum-timi duhet te përfshijë politikat për botimet, artin pamor dhe muzikor, dhe nuk duhet te anashkaloje mbështetjen për individë te talentuar nga këto komunitete për t’u shkolluar ne shkollat e artit, shih në vazhdim grafikun 36 dhe tabelën 143 dhe 144 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

52

Grafiku 36:

Gjuha amtare

Është interesant fakti se pjesa dërmuese rreth 77.7% e këtyre tri komuniteteve e konsid-erojnë gjuhën shqipe si gjuhë amtare, ndërsa rreth 21.9% e konsiderojnë gjuhën rome si gjuhë amtare. Kurse, përqindja e atyre që e konsiderojnë gjuhën serbe apo gjuhën turke si gjuhë amtare është shume e vogel, respektivisht 0.2% dhe 0.1%. Sigurisht se ka dal-lime esenciale në mes të tri komuniteteve sa i përket gjuhës amtare dhe ky është një nga treguesit më direkt se është e gabueshme që këto tri komunitete të konsiderohen si një komunitet i vetëm dhe të reduktohen në tri shkronja, RAE.

Pothuajse të gjithë egjiptasit 99.5% dhe shumica absolute e ashkalive 97.8% e konsi-derojnë gjuhën shqipe si gjuhë amtare, shumica e romëve rreth 76 % e konsiderojnë gjuhën rome si gjuhë amtare, megjithëse një numër i konsiderueshëm i tyre rreth 24 % e konsiderojnë gjuhën shqipe si gjuhë amtare. Gjithsesi, është edhe një numër i vogël i ashkalive që e konsiderojnë gjuhën rome si gjuhë amtare (shih në vazhdim grafikun 1 dhe tabelat 4 dhe 5 në Aneksin B të raportit).


Grafiku 1:

Vlerat

Është shqetësues fakti që shkollimi i fëmijëve është renditur pothuajse në fund dhe vetëm 1.9% e te intervistuarve e konsiderojnë si një vlere te rëndësishme, gjë që dëshmon se ky është prioritet momentalisht i vetëm një numri të vogël të pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve. Pavarësisht nga përgjigja, duhet theksuar se si rezultat i nivelit te larte te varfërisë dhe mungesës se punësimit, duke rikujtuar se papunësia është bukur e larte ne mesin e këtyre tri komuniteteve, shkollimi natyrisht qe do të konsiderohet jo si vlere pri-oritare por e dorës se fundit e pse jo një aspekt i jetës qe imponon detyrime financiare ne fondin e te ardhurave familjare te pamjaftueshme për te përmbushur nevojat me bazike, siç janë ushqimi, veshmbathja dhe higjiena.

Korrelacionet midis varfërisë dhe edukimit janë vendosur dhe provuar nga një seri stu-dimesh te ndërmarra ne çdo cep te botes ne këto tridhjete vjetet e fundit. Do te ishte me interes, gjithsesi, te hulumtoheshin me tej faktorët qe influencojnë këto komunitete ne Kosove ne lidhje me vendin qe edukimi zë ne siten e prioriteteve dhe vlerave te tyre sie dhe te hulumtonte se çfarë ndryshimesh do te duhet te ndodhnin për edukimin te konsiderohej si një vlere prioritare nga këto komunitete.

Siç edhe shihet në grafikun, shëndeti dhe familja janë renditur ne vendet e para, si vlerat me të jenë si gjërat më të rëndësishme, ndërsa shkollimi i fëmijëve dhe respekti nga të tjerët janë renditur ne fund vlerat më së paku të rëndësishme në mesin e këtyre vlerave. Po ashtu, është interesante të përmendet siguria është përmendur vetëm 67 herë (rreth 4 %) nga te intervistuarit, gjë që dëshmon se siguria nuk është shqetësim dhe preokupim për shumicën e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve. (shih në vazhdim grafikun 30 dhe tabelat 129 – 131 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Grafiku 30:


Besimi fetar

Në lidhje me besimin fetar duhet te vëmë ne dukje se është interesant fakti se shumica absolute, apo pothuajse të gjithë pjesëtarët e këtyre komuniteteve besojnë në Zot, madje, shumica prej tyre, përveç që besojnë në Zot, e konsiderojnë vetën mjaft apo shumë fetar. Dhe në këtë cështje nuk vërehen dallime esenciale në mes të dy gjinive (shih në vazhdim grafikun 31 dhe tabelën 132 - 134 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 31:

56

Shumica e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve i përkasin besimit islam, ndërsa vetëm një numër shumë i vogël prej tyre i përkasin besimit katolik apo besimit ortodoks. Dhe po ashtu, vetëm një numër i vogël kanë thënë se nuk i përkasin asnjë besimi. Kurse, një numër shumë i vogël kanë treguar se i përkasin grupeve Kristiane e Dëshmitarëve te Jehovait.

Megjithëse nuk vërehen dallime të mëdha në mes të tri komuniteteve sa i përket përkatë-sisë së besimit, megjithatë shihet se në mesin e komunitetit rom ka një heterogjenitet më të madh sa i përket kësaj çështjeje (shih në vazhdim grafiku 32 dhe tabelat 135 dhe 136 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 32:


Vetëdija Qytetare

Po thuaj gjysma e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve nuk i përcjellin rrjedhat politike dhe janë fare pak të informuar se kush udhëheqë pushtetin lokal në komunat ku ata jetojnë.

Të pyetur se a e njohin se kush është kryetar i komunës së tyre, një numër i konsid-erueshëm i te intervistuarve kanë thënë se nuk e njohin apo nuk janë të sigurtë se kush është kryetar i komunës në të cilën jetojnë. Ndërsa, rreth 54% e te intervistuarve kanë thënë se e njohin se kush është kryetar i komunës, por prej këtyre, vetëm rreth 45% kanë pasur informacion të saktë në lidhje me këtë, ndërkohë 8.7% në fakt nuk e kanë ditur emrin e saktë të kryetarit të komunës së tyre (shih në vazhdim grafikun 25 dhe tabelën 116 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).Grafiku 25:

Në këtë pikë vërehet se ka dallime të mëdha gjinore. Gjegjësisht, femrat janë shumë më pak të informuara rreth asaj se kush udhëheqë me komunën e tyre se sa meshkujt (shih tabelën 117 në Aneksin B të raportit).

58

Po ashtu, vërehen dallime edhe në mes të tri komuniteteve. Në bazë të të dhënave shihet se egjiptasit janë më të informuarit në lidhje me atë se kush udhëheqë me komunën e tyre. Ky rezultat nuk duhet konsideruar si surprize pasi sepse përkon edhe me nivelin e shkollimit të komunitetit (shih tabelën 118 në Aneksin B të raportit).

Në anën tjetër, pjesa më e madhe (rreth 45 %) e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve janë të pakënaqur me punën e partisë apo partive të komuniteteve të tyre, nderkohe vetem rreth 27 % e te intervistuarve janë të kënaqur. Ndërsa, një numër bukur i madh mbajnë qëndrim neutral në lidhje me këtë (shih në vazhdim grafikun 26 dhe tabelën 119 në Aneksin B të raportit)


Grafiku 26:

Ekzistojnë dallime të konsiderueshme në mes të tri komuniteteve sa i përket asaj se sa ata janë të kënaqur me punën e partive të komunitetit të tyre. Më të pakënaqurit me punën e partive të komunitetit të tyre janë romët, ndërsa duket se egjiptasit janë më të kënaqurit me punën e partive të komunitetit të tyre (shih tabelën 120 në Aneksin B të raportit).

Të dhënat e hulumtimit tregojnë se pjesa dërmuese rreth 79% e pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve nuk besojnë se ndonjë parti tjetër në Kosovë i përfaqëson interesat e tyre. Por, një numër i vogël i tyre beson se ka edhe parti tjera që përfaqësojnë interesat

60

e komuniteteve të tyre. Në këtë kontekst, del se PDK-ja është partia që më së shumti i besojnë pjesëtarët e këtyre tri komuniteteve, gati 11%, si parti e cila i përfaqëson interesat e tyre, pas partive të komuniteteve të tyre (shih në vazhdim grafikun 27 dhe tabelën 121 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 27:

Vërehen disa dallime në mes të vlerësimeve të të tri komuniteteve, në lidhje me atë se a i përfaqëson interesat e komunitetit të tyre edhe ndonjë parti tjetër, përveç partive të tyre.Pjesëtarët e komunitetit rom kanë më së paku besim në partitë tjera, megjithëse në këtë pikë, edhe një përqindje e madhe e ashkalive dhe e egjiptasve mendojnë se asnjëra parti tjetër nuk i përfaqëson interesat e tyre, përveç partive të komunitetit të tyre. Ndërsa, në mesin e atyre që ju besojnë edhe partive tjera, romët dhe ashkalitë i besojnë më së shumti PDK-së, ndërsa egjiptasit kanë më shumë besim tek LDK-ja, si parti që i përfaqëson interesat e komunitetit të tyre (shih tabelën 122 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).


Ne bazë të të dhënave të hulumtimit del se pjesa dërrmuese (rreth 74 %) e këtyre komu-niteteve kanë votuar në zgjedhjet e mbajtura deri më tani në Kosovë, qoftë në të gjitha zgjedhjet, qoftë në disa nga zgjedhjet e mbajtura deri më tani. Mirëpo, një numër i kon-siderueshëm i pjesëtarëve të komuniteteve (rreth 18 %) nuk kanë marrë pjesë në asnjë nga zgjedhjet e mbajtura deri më tani në Kosovë (shih në vazhdim grafikun 28 dhe tabelën 123 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 28:

62

Për dallim nga pjesëtarët e dy komuniteteve tjera, posaçërisht nga komuniteti rom, pjesë-tarët e komunitetit egjiptas duket të kenë votuar dukshëm me një përqindje më të lartë në zgjedhjet e mbajtura deri më tani në Kosovë, qoftë në të gjitha zgjedhjet, qoftë në disa nga zgjedhjet e mbajtura deri më tani. Ata që më së paku kanë marrë pjesë në zgjedhjet e mbajtura deri më tani duket të jenë romët. Në këtë pikë është një përqindje e konsid-erueshme e pjesëtarëve të komunitetit rom që nuk janë përgjigjur apo kanë refuzuar të përgjigjen në këtë pyetje. Ky refuzim për t’u përgjigjur mund të jetë tregues lidhur me mospjesëmarrjen në zgjedhje.

Në mesin e atyre që nuk kanë votuar në asnjërën nga zgjedhjet, apo në disa nga zgjedhjet e mbajtura deri më tani në Kosovë, një përqindje e madhe (rreth 27%) % arsyetohen se nuk kanë votuar sepse nuk ju intereson politika, por është edhe një pjesë e tyre (rreth 8%), të cilët nuk kanë votuar sepse nuk kanë besim tek institucionet, politikanët apo partitë politike. Ndërsa, është shqetësues fakti se rreth 8% e tyre nuk kanë votuar për shkak të mungesës së dokumentacionit (shih tabelën 125 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Të dhënat e hulumtimit e konfirmojnë se edhe në zgjedhjet e fundit të mbajtura në Kos-ovë, në nëntor të vitit 2007, më shumë se gjysma e pjesëtarëve të këtyre tri komuniteteve kanë marre pjesë në zgjedhje. Sikurse edhe në sferat tjera të pjesëmarrjes qytetare, del se përqindja e meshkujve që kanë votuar në zgjedhjet e fundit në Kosovë është dukshëm më e lartë se sa përqindja e femrave. Kurse, sa u përket tri komuniteteve, vërehet se pjesëtarët e komunitetit egjiptas kanë qene me aktive në zgjedhjet e fundit e mbajtura në Kosovë. Ndërsa, pjesëtarët e komunitetit rom janë ata që më së paku kanë dale në


votimet e fundit (për të gjitha këto, shih në vazhdim grafikonin 29 dhe tabelën 126, 127 dhe 128 në Aneksit B te raportit). Grafiku 29:

64

Mediat

Te intervistuarit e përfshirë në hulumtim janë pyetur se sa janë të kënaqur me hapësirën apo kohën që ofrojnë mediat për emisione e programe në gjuhën e tyre amtare. Në bazë të rezultateve vihet re se më shumë se gjysma (rreth 52 %) janë të kënaqur apo shumë të kënaqur, megjithëse një pjesë e konsiderueshme e tyre janë të pakënaqur apo shumë të pakënaqur (rreth 22 %). Ndërsa, pothuajse po aq kanë dhënë një vlerësim neutral (shih në vazhdim grafikonin 33 dhe tabelën 137 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).


Grafikoni 33:

Në vlerësimin e kësaj, vërehet një dallim bukur i madh në mes të tri komuniteteve. Komuniteti rom duket të jetë dukshëm më i pakënaqur me hapësirën dhe kohën që me-diat e ofrojnë për emisione dhe programe në gjuhën e tyre amtare. Ndërsa, komuniteti egjiptas del të jetë më i kënaquri me këtë, por edhe komuniteti ashkali nuk duket të jetë shumë i pakënaqur.

Ky dallim i qëndrimit të komunitetit rom nga qëndrimi i dy komuniteteve tjera në lidhje me këtë pikë mund të spjegohet me faktin se, siç e pamë më herët, shumica e pjesëtarëve të komunitetit rom e konsiderojnë gjuhën rome si gjuhë amatare, përderisa pothujase të gjithë pjesëtarët e komunitetit ashkali dhe egjiptas e konsiderojnë gjuhën shqipe si gjuhë amatare (shih tabelën 138 në Aneksin B të bashkangjitur në fund të dokumentit).

Por, pjesëtarët nga të tri komunitetet shprehin pakënaqësi në masë të madhe lidhur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për trajtimin e çështjeve dhe problemeve të tyre në media. Shihet se përqindja e atyre që janë të pakënaqur është shumë më e madhe se sa në pyetjen paraprake. Rreth 41 % janë shprehur të pakënaqur apo shumë të pakënaqur, përderisa vetëm rreth 32 % janë shprehur si të kënaqur apo shumë të kënaqur (shih në vazhdim grafikun 34 dhe tabelën 139 në Aneksin B të raportit).

66

Grafiku 34:

Dallimet në mes të qëndrimeve të të tri komuniteteve nuk janë shumë të mëdha sa i për-ket kësaj pike. Megjithatë, vërehet se pjesëtarët e komunitetit ashkali janë më së shumti të pakënaqur me kohën dhe hapësirën që ofrojnë mediat për trajtimin e problemeve të komunitetit të tyre


Të dhëna tona tregojnë se edhe pse gati gjysma e te intervistuarve nuk kanë pasur kon-takte me mediat, ndërsa gjysma e tyre nuk ndihen aspak të diskriminuar nga mediat. Një numër i konsiderueshëm i tyre ndihen pak të diskriminuar, ndërsa një numër më i vogël i tyre ndihen mjaft apo shumë të diskriminuar. Pjesëtarët e komunitetit rom ndihen më shumë të diskriminuar nga mediat se sa pjesëtarët e dy komuniteteve tjera (shih në vazh-dim grafikun 35 dhe tabelën 141 dhe 142 në Aneksin B të raportit).

Grafiku 35:

68

ANEKSI A

Tabelat e të dhënave:

- Frekuencat- Përqindjet- Përqindjet valide- Përqindjet kumulative- Krostabulimet


Aneksi A

Tabelat e të dhënave:- Frekuencat- Përqindjet- Përqindjet valide- Përqindjet kumulative- Krostabulimet

70

Tabela 1:Mosha e respodentëve (e grupuar)

Frequency Percent Valid Percent

C u m u l a t i v e

PercentValid 18 - 24 vjeçarë 145 16.9 16.9 16.9

25 - 34 vjeçarë 212 24.7 24.7 41.735 - 44 vjeçarë 235 27.4 27.4 69.145 - 54 vjeçarë 139 16.2 16.2 85.355 - 64 vjeçarë 83 9.7 9.7 95.065 vjeçarë e më të vjetër 43 5.0 5.0 100.0Total 857 100.0 100.0

Tabela 2:Gjinia e respodentit

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Mashkull 460 53.7 53.7 53.7

Femër 397 46.3 46.3 100.0Total 857 100.0 100.0

Tabela 3:Përkatësia etnike

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Romë 237 27.7 27.7 27.7

Ashkali 406 47.4 47.4 75.0Egjiptas 211 24.6 24.6 99.6RAE 3 .4 .4 100.0Total 857 100.0 100.0

Tabela 4:Cilën gjuhë e konsideroni gjuhë amtare tuajën?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Gjuhën rome 188 21.9 21.9 21.9

Gjuhën shqipe 666 77.7 77.7 99.6Gjuhën serbe 2 .2 .2 99.9Gjuhën turke 1 .1 .1 100.0Total 857 100.0 100.0


Tabela 5:Cilën gjuhë e konsideroni gjuhë amtare tuajën? * Përkatësia etnike Crosstabulation

3. Përkatësia etnikeTotalRomë Ashkali Egjiptas

Cilën gjuhë e konsideroni

gjuhë amtare tuajën?

Gjuhën rome 75.9% 1.7% .5% 22.0%Gjuhën shqipe 23.6% 97.8% 99.5% 77.6%Gjuhën serbe .5% .2%Gjuhën turke .4% .1%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 6:Komuna e respodentit

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Deçan 10 1.2 1.2 1.2

Ferizaj 80 9.3 9.3 10.5Fushë Kosovë 115 13.4 13.4 23.9Gjakovë 140 16.3 16.3 40.3Gjilan 10 1.2 1.2 41.4Istog 35 4.1 4.1 45.5Kamenicë 9 1.1 1.1 46.6Klinë 35 4.1 4.1 50.6Lipjan 74 8.6 8.6 59.3Mitrovicë 10 1.2 1.2 60.4Obiliq 18 2.1 2.1 62.5Pejë 95 11.1 11.1 73.6Podujevë 10 1.2 1.2 74.8Prishtinë 40 4.7 4.7 79.5Prizren 110 12.8 12.8 92.3Rahovec 20 2.3 2.3 94.6Shtime 15 1.8 1.8 96.4Suharekë 15 1.8 1.8 98.1Vushtrri 16 1.9 1.9 100.0Total 857 100.0 100.0

72

Tabela 7:Komuna e respodentit * Përkatësia etnike Crosstabulation


Komuna e respodentit Deçan .4% 2.0% .5% 1.2%Ferizaj 1.7% 18.7% 9.4%Fushë Kosovë 6.8% 22.7% 3.3% 13.5%Gjakovë 6.8% 6.2% 45.5% 16.0%Gjilan 4.2% 1.2%Istog 2.7% 11.4% 4.1%Kamenicë 3.8% 1.1%Klinë 1.3% 2.7% 10.0% 4.1%Lipjan 10.1% 12.3% 8.7%Mitrovicë 1.7% 1.2% .5% 1.2%Obiliq 4.6% 1.5% .5% 2.1%Pejë 8.0% 4.4% 27.5% 11.1%Podujevë 2.5% 1.2%Prishtinë 8.4% 4.9% 4.7%Prizren 36.7% 5.7% 12.9%Rahovec 3.4% 2.5% .9% 2.3%Shtime 3.7% 1.8%Suharekë 3.7% 1.8%Vushtrri 2.1% 2.7% 1.9%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 8:Komuna e respodentit * Përkatësia etnike Crosstabulation


Komuna e respodentit Deçan 10.0% 80.0% 10.0% 100.0%Ferizaj 5.0% 95.0% 100.0%Fushë Kosovë 13.9% 80.0% 6.1% 100.0%Gjakovë 11.7% 18.2% 70.1% 100.0%Gjilan 100.0% 100.0%Istog 31.4% 68.6% 100.0%Kamenicë 100.0% 100.0%Klinë 8.6% 31.4% 60.0% 100.0%Lipjan 32.4% 67.6% 100.0%Mitrovicë 40.0% 50.0% 10.0% 100.0%Obiliq 61.1% 33.3% 5.6% 100.0%Pejë 20.0% 18.9% 61.1% 100.0%Podujevë 100.0% 100.0%Prishtinë 50.0% 50.0% 100.0%Prizren 79.1% 20.9% 100.0%Rahovec 40.0% 50.0% 10.0% 100.0%Shtime 100.0% 100.0%Suharekë 100.0% 100.0%Vushtrri 31.3% 68.8% 100.0%

Total 27.8% 47.5% 24.7% 100.0%


Tabela 9:Vendbanimi i respodentit

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Qytet 373 43.5 43.5 43.5

Qytezë 198 23.1 23.1 66.6Fshat 286 33.4 33.4 100.0Total 857 100.0 100.0

Tabela 10:Vendbanimi i respodentit * Përkatësia etnike Crosstabulation


Vendbanimi i respodentit Qytet 58.2% 35.5% 42.2% 43.4%Qytezë 19.0% 35.2% 4.7% 23.2%Fshat 22.8% 29.3% 53.1% 33.4%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 11:Në këtë vendbanim jetoni?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Prej lindjes 539 62.9 63.1 63.1

Prej para luftës 203 23.7 23.8 86.9Prej pas luftës 112 13.1 13.1 100.0Total 854 99.6 100.0

Missing 99 3 .4Total 857 100.0

Tabela 12:Në këtë vendbanim jetoni? * Përkatësia etnike Crosstabulation


Në këtë vendbanim jetoni? Prej lindjes 61.2% 59.5% 71.8% 63.0%Prej para luftës 23.6% 27.4% 17.2% 23.9%Prej pas luftës 15.2% 13.1% 11.0% 13.2%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

74

Tabela 13:Gjatë ose pas luftës, a keni jetuar si i zhvendosur apo refugjat në ndonjë vend tjetër?


Cumulative

PercentValid Po, në vend tjetër në Kosovë 72 8.4 8.5 8.5

Po, në kamp 25 2.9 2.9 11.4Po, në vend tjetër të rajonit 167 19.5 19.6 31.1Po, në përendim 49 5.7 5.8 36.8Jo 537 62.7 63.2 100.0Total 850 99.2 100.0


Tabela 14:Nëse keni jetuar në ndonjë diku tjetër, tregoni kohëzgjatjen:


Cumulative

PercentValid Më pak se 1 vit 133 15.5 48.4 48.4

1 deri 2 vite 21 2.5 7.6 56.02 deri 3 vite 21 2.5 7.6 63.63 deri 4 vite 18 2.1 6.5 70.24 deri 5 vite 16 1.9 5.8 76.0Më shumë se 5 vite 66 7.7 24.0 100.0Total 275 32.1 100.0

Missing 99 582 67.9Total 857 100.0

Tabela 15:Vendbanimi (lagjja, qyteza ose fshati) në të cilin jetoni është i banuar kryesisht me

popullatë:Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Shqiptare 226 26.4 26.4 26.4Serbe 25 2.9 2.9 29.3Boshnjake 1 .1 .1 29.4Turke 2 .2 .2 29.6E përzier 603 70.4 70.4 100.0Total 857 100.0 100.0


Tabela 16:Statusi martesor


Cumulative

PercentValid I/E pamartuar 123 14.4 14.4 14.4

I/E martuar pa kurorë

(bashkëjetesa)148 17.3 17.3 31.6

I/E martuar 492 57.4 57.4 89.0I/E ndarë 23 2.7 2.7 91.7I/E ve 71 8.3 8.3 100.0Total 857 100.0 100.0

Tabela 17:Statusi i punësimit


Cumulative

PercentValid I/E punësuar në sektorin publik 44 5.1 5.2 5.2

Bujk 9 1.1 1.1 6.2Nxënës/student 4 .5 .5 6.7I/E punësuar në sektorin privat 30 3.5 3.5 10.2I/E vetpunësuar (pronar i biznesit) 22 2.6 2.6 12.8I/E papunësuar – kërkon punë 268 31.3 31.5 44.2I/E papunësuar – nuk kërkon punë 49 5.7 5.8 50.0Punon kohë pas kohe ose me meditje 93 10.9 10.9 60.9Anëtar apo aktivist i ndonjë OJQ-je 8 .9 .9 61.9Pensionist 42 4.9 4.9 66.8Amvise 283 33.0 33.2 100.0Total 852 99.4 100.0


Tabela 18:Statusi i punësimit * Gjinia e respodentit Crosstabulation

2. Gjinia e respodentitTotalMashkull Femër

12. Statusi i punësimit I/E punësuar në sektorin

publik8.3% 1.5% 5.2%

Bujk 2.0% 1.1%Nxënës/student .4% .5% .5%I/E punësuar në sektorin privat 5.7% 1.0% 3.5%I/E vetpunësuar (pronar i

biznesit)4.2% .8% 2.6%

I/E papunësuar – kërkon punë 44.9% 15.9% 31.5%I/E papunësuar – nuk kërkon

punë7.9% 3.3% 5.8%

Punon kohë pas kohe ose me

meditje19.0% 1.5% 10.9%

Anëtar apo aktivist i ndonjë

OJQ-je1.3% .5% .9%

Pensionist 5.9% 3.8% 4.9%Amvise .4% 71.1% 33.2%

Total 100.0% 100.0% 100.0%

76

Tabela 19:Statusi i punësimit * Përkatësia etnike Crosstabulation


12. Statusi i

punësimit

I/E punësuar në sektorin

publik6.8% 4.5% 4.3% 5.1%

Bujk .4% .5% 2.8% 1.1%Nxënës/student .4% .5% .5% .5%I/E punësuar në sektorin

privat4.2% 4.5% .9% 3.5%

I/E vetpunësuar (pronar i

biznesit)4.2% 1.0% 3.8% 2.6%

I/E papunësuar – kërkon

punë38.0% 30.7% 26.1% 31.6%

I/E papunësuar – nuk kërkon

punë5.1% 7.0% 3.8% 5.7%

Punon kohë pas kohe ose me

meditje11.4% 10.7% 10.9% 11.0%

Anëtar apo aktivist i ndonjë

OJQ-je1.3% 1.2% .9%

Pensionist 5.9% 4.5% 4.7% 4.9%Amvise 22.4% 34.9% 42.2% 33.2%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 20:Sa anëtarë të familjes jeni?


Cumulative

PercentValid Një anëtar 24 2.8 2.8 2.8

Dy anëtarë 64 7.5 7.5 10.3Tre anëtarë 76 8.9 8.9 19.2Katër anëtarë 95 11.1 11.1 30.4Pesë anëtarë 140 16.3 16.4 46.8Gjashtë anëtarë 186 21.7 21.8 68.6Shtatë anëtarë 118 13.8 13.8 82.4Tetë anëtarë 65 7.6 7.6 90.0Nëntë anëtarë 37 4.3 4.3 94.4Dhjetë anëtarë 22 2.6 2.6 97.0Njëmbëdhjetë anëtarë 20 2.3 2.3 99.3Dymbëdhjetë anëtarë 4 .5 .5 99.8Gjashtëmbëdhjetë anëtarë 2 .2 .2 100.0Total 853 99.5 100.0



Tabela 21:Numri i anëtarëve të familjes (i grupuar)


C u m u l a t i v e

PercentValid 1 - 2 anëtarë 88 10.3 10.3 10.3

3 - 4 anëtarë 171 20.0 20.0 30.45 - 6 anëtarë 326 38.0 38.2 68.67 - 8 anëtarë 183 21.4 21.5 90.09 - 10 anëtarë 59 6.9 6.9 97.0Më shumë se 10 anëtarë 26 3.0 3.0 100.0Total 853 99.5 100.0


Tabela 22:Numri i anëtarëve të familjes (i grupuar) * Përkatësia etnike Crosstabulation


Numri i anëtarëve të

familjes (i grupuar)

1 - 2 anëtarë 20.4% 6.4% 6.2% 10.2%3 - 4 anëtarë 20.9% 18.3% 22.9% 20.1%5 - 6 anëtarë 34.9% 39.0% 40.5% 38.2%7 - 8 anëtarë 17.0% 25.2% 19.0% 21.4%9 - 10 anëtarë 5.1% 7.9% 7.1% 6.9%Më shumë se 10 anëtarë 1.7% 3.2% 4.3% 3.1%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 23:Mesatarja e numrit të anëtarëve të familjes për të tri komunitetet së bashku

N Minimum Maximum Mean Std. DeviationSa anëtarë të familjes jeni? 853 1 16 5.60 2.323Valid N (listëise) 853

Tabela 24:Mesatarja e numrit të anëtarëve të familjes për të tri komunitetet veç e veçPërkatësia etnike N Minimum Maximum Mean Std. DeviationRomë Sa anëtarë të familjes jeni? 235 1 11 4.89 2.375

Valid N (listëise) 235Ashkali Sa anëtarë të familjes jeni? 405 1 12 5.92 2.164

Valid N (listëise) 405Egjiptas Sa anëtarë të familjes jeni? 210 2 16 5.78 2.395

Valid N (listëise) 210

78

Tabela 25:A keni ndonjë anëtar të familjes në ndonjërin nga vendet e perëndimit?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Po 168 19.6 19.9 19.9

Jo 676 78.9 80.1 100.0Total 844 98.5 100.0

Missing 99 13 1.5Total 857 100.0

Tabela 26:A mbani kontakte me këta anëtarë të familjes?


Cumulative

PercentValid Na vizitojnë shpesh (së paku një herë

ose më shumë herë në vit)48 5.6 28.6 28.6

Na vizitojnë rrallë (më rrallë se një

herë në vit)57 6.7 33.9 62.5

Kontaktojmë shpesh vetëm me

telefon (së paku një herë ose më

shumë herë në muaj)

21 2.5 12.5 75.0

Kontaktojmë rrallë vetëm me telefon

(më rrallë se një herë në muaj)29 3.4 17.3 92.3

Nuk mbajmë kontakte fare 13 1.5 7.7 100.0Total 168 19.6 100.0

Missing 99 689 80.4Total 857 100.0

Tabela 27:Mesatarja e të ardhurave mujore (e grupuar)

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Prej 0 - 50 euro/muaj 165 19.3 20.0 20.0

Prej 51 - 80 euro/muaj 215 25.1 26.1 46.1Prej 81 - 120 euro/muaj 163 19.0 19.8 65.8Prej 121 - 180 euro/muaj 143 16.7 17.3 83.2Prej 181 - 300 euro/muaj 108 12.6 13.1 96.2Prej 301 euro/muaj e më

shumë31 3.6 3.8 100.0

Total 825 96.3 100.0Missing 99 32 3.7

Total 857 100.0


Tabela 28:Mesatarja e të ardhurave mujore (e grupuar) * Përkatësia etnike Crosstabulation


Mesatarja e të ardhurave

mujore (e grupuar)

Prej 0 - 50 euro/muaj 21.4% 19.5% 19.6% 20.1%Prej 51 - 80 euro/muaj 29.3% 29.4% 15.1% 25.9%Prej 81 - 120 euro/muaj 21.4% 16.8% 24.1% 19.8%Prej 121 - 180 euro/muaj 11.4% 18.5% 21.6% 17.3%Prej 181 - 300 euro/muaj 11.4% 12.7% 16.1% 13.1%Prej 301 euro/muaj e më

shumë5.2% 3.0% 3.5% 3.8%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 29:Mesatarja e të ardhurave mujore të familjes për të tri komunitetet së bashku

N Minimum Maximum Mean Std. DeviationJu lutem, na tregoni sa janë

të ardhurat e përgjithshme

të familjes suaj nga të gjitha

burimet - mesatarja mujore?

825 0 1000 119.68 103.408


Tabela 30:Mesatarja e të ardhurave mujore të familjes për të tri komunitetet veç e veçPërkatësia etnike N Minimum Maximum Mean Std. DeviationRomë Ju lutem, na tregoni sa janë




229 0 1000 119.41 113.589

Valid N (listëise) 229Ashkali Ju lutem, na tregoni sa janë




394 0 1000 115.68 96.778

Valid N (listëise) 394Egjiptas Ju lutem, na tregoni sa janë




199 0 800 128.31 104.470


80

Tabela 31: A merr familja juaj ndihmë sociale?


Jo 495 57.8 58.0 99.8Ref/PP 2 .2 .2 100.0Total 854 99.6 100.0


Tabela 32:A merr familja juaj ndihmë sociale? * Përkatësia etnike Crosstabulation

Përkatësia etnikeTotalRomë Ashkali Egjiptas

A merr familja juaj ndihmë

sociale?

Po 41.4% 48.5% 29.3% 41.8%Jo 58.2% 51.2% 70.7% 57.9%Ref/PP .4% .2% .2%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 33:Pavarësisht a merrni a jo ndihmë sociale, a e ndihmon familjen tuaj ndonjë organizatë apo

institucion tjetër?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Po 19 2.2 2.3 2.3Jo 814 95.0 97.5 99.8Ref/PP 2 .2 .2 100.0Total 835 97.4 100.0

Missing 99 22 2.6Total 857 100.0

Tabela 34:A e ndihmojnë në ndonjë mënyrë familjen tuaj, anëtarët e familjes që i keni jashtë?


Cumulative

PercentValid Po 85 9.9 53.1 53.1

Jo, nuk kemi nevojë për ato

ndihma2 .2 1.3 54.4

Jo, nuk kanë mundësi të na

ndihmojnë67 7.8 41.9 96.3

Ref/PP 6 .7 3.8 100.0Total 160 18.7 100.0

Missing 99 697 81.3Total 857 100.0


Tabela 35:Sa varet familja juaj nga këto ndihma?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Plotësisht 24 2.8 22.4 22.4

Shumë 32 3.7 29.9 52.3Pak 37 4.3 34.6 86.9Aspak 11 1.3 10.3 97.2Ref/PP 3 .4 2.8 100.0Total 107 12.5 100.0

Missing 99 750 87.5Total 857 100.0

Tabela 36:Shtëpia/banesa ku jetoni është?


Cumulative

PercentValid Pronë e juaja me leje

urbanistike650 75.8 76.8 76.8

Pronë e juaja pa leje

urbanistike65 7.6 7.7 84.5

Pronë e huaj

(i sistemuar nga institucionet)18 2.1 2.1 86.6

Pronë e huaj (me qera) 19 2.2 2.2 88.9Pronë e huaj (pa qera) 88 10.3 10.4 99.3Ref/PP 6 .7 .7 100.0Total 846 98.7 100.0

Missing 99 11 1.3Total 857 100.0

Tabela 37:A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka ujë nga rrjeti i ujësjellësit?


Jo 84 9.8 9.8 100.0Total 855 99.8 100.0


Tabela 38:A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka kanalizim?


Jo 164 19.1 19.2 100.0Total 855 99.8 100.0


82

Tabela 39:A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka rrymë?


Jo 19 2.2 2.2 100.0Total 855 99.8 100.0


Tabela 40:A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka dhoma me dysheme?


Jo 355 41.4 41.5 100.0Total 855 99.8 100.0


Tabela 41:A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka banjo bashkëkohore?


Jo 457 53.3 53.5 100.0Total 855 99.8 100.0


Tabela 42: A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka ngrohje qendrore?


Jo 830 96.8 97.6 100.0Total 850 99.2 100.0


Tabela 43:A ka shtëpia/banesa në të cilën jetoni ka hapësirë elementare të domosdoshme për anëtarë

të familjes?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Po 434 50.6 50.8 50.8Jo 421 49.1 49.2 100.0Total 855 99.8 100.0



Tabela 44:A është e sigurt për banim (nuk rrezikohet nga kushtet atmosferike dhe shembja) shtëpia/

banesa në të cilën jetoni?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Po 561 65.5 65.6 65.6Jo 294 34.3 34.4 100.0Total 855 99.8 100.0


Tabela 45:A posedon familja juaj shporet (sobë) elektrik?


Jo 421 49.1 49.3 100.0Total 854 99.6 100.0


Tabela 46:A posedon familja juaj frigorifer?


Jo 221 25.8 25.8 100.0Total 855 99.8 100.0


Tabela 47:A posedon familja juaj televizor?


Jo 35 4.1 4.1 100.0Total 854 99.6 100.0


84

Tabela 48:A posedon familja juaj bojler?


Jo 360 42.0 42.2 100.0Total 854 99.6 100.0


Tabela 49:A posedon familja juaj stufë termo-akumuluese?


Jo 731 85.3 86.2 100.0Total 848 98.9 100.0

Missing 99 9 1.1Total 857 100.0

Tabela 50:A posedon familja juaj lavatriqe?


Jo 442 51.6 51.8 100.0Total 853 99.5 100.0


Tabela 51:A posedon familja juaj fshesë elektrike?


Jo 465 54.3 54.5 100.0Total 853 99.5 100.0


Tabela 52:A posedon familja juaj telefon fiks?


Jo 698 81.4 82.9 100.0Total 842 98.2 100.0

Missing 99 15 1.8Total 857 100.0


Tabela 53:A posedon familja juaj telefon mobil (ndonjëri anëtar)?


Jo 233 27.2 27.3 100.0Total 852 99.4 100.0


Tabela 54:A posedon familja juaj kompjuter?


Jo 716 83.5 83.8 100.0Total 854 99.6 100.0


Tabela 55:A posedon familja juaj veturë?


Jo 735 85.8 86.2 100.0Total 853 99.5 100.0


Tabela 56:A posedon familja juaj mjet tjetër transportues (kombi, traktor, kamion)?


Jo 808 94.3 95.2 100.0Total 849 99.1 100.0


86

Tabela 57:Si e vlerësoni gjendjen materiale të familjes suaj?

Frequency Percent Valid PercentCumulative

Percent

Valid

Të ardhurat e familjes nuk

mjaftojnë as për ushqim (na

ndihmojnë fqinjët dhe farefisi)

334 39.0 39.3 39.3

Të ardhurat e familjes janë të

mjaftueshme për të mbetur

gjallë

452 52.7 53.2 92.6

Të ardhurat e familjes janë

të mjaftueshme për të jetuar

normalisht

53 6.2 6.2 98.8

Të ardhurat e familjes janë

të mjaftueshme për të jetuar

shumë mirë

4 .5 .5 99.3

Të ardhurat e familjes

mundësojnë jetë shumë të

mirë dhe kursime

3 .4 .4 99.6

Ref/PP 3 .4 .4 100.0Total 849 99.1 100.0


Tabela 58:Si e vlerësoni gjendjen materiale të familjes suaj? * Përkatësia etnike Crosstabulation


Si e vlerësoni

gjendjen materiale

të familjes suaj?

Të ardhurat e familjes nuk mjaftojnë

as për ushqim (na ndihmojnë fqinjët

dhe farefisi)

35.4% 46.2% 30.6% 39.4%


mjaftueshme për të mbetur gjallë54.9% 48.9% 59.7% 53.2%


mjaftueshme për të jetuar normalisht7.2% 4.0% 9.7% 6.3%


mjaftueshme për të jetuar shumë mirë.4% .7% .5%

Të ardhurat e familjes mundësojnë

jetë shumë të mirë dhe kursime1.3% .4%

Ref/PP .8% .2% .4%Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%


Tabela 59:Sipas mendimit tuaj, gjendja materiale e familjes suaj pas një viti do të jetë?


Cumulative

PercentValid Shumë më e mirë se tani 23 2.7 2.7 2.7

Më e mirë se tani 306 35.7 36.3 39.0E njëjtë si tani 219 25.6 26.0 65.0Më e keqe se tani 190 22.2 22.5 87.5Shumë më e keqe se tani 60 7.0 7.1 94.7Ref/PP 45 5.3 5.3 100.0Total 843 98.4 100.0

Missing 99 14 1.6Total 857 100.0

Tabela 60:Sipas mendimit tuaj, gjendja materiale e familjes suaj pas një viti do të jetë? * Përkatësia

etnike CrosstabulationPërkatësia etnike

TotalRomë Ashkali EgjiptasSipas mendimit tuaj,

gjendja materiale e

familjes suaj pas një

viti do të jetë?

Shumë më e mirë se tani 1.7% 3.0% 3.4% 2.7%Më e mirë se tani 25.5% 37.3% 46.9% 36.4%E njëjtë si tani 28.6% 25.9% 22.7% 25.8%Më e keqe se tani 29.4% 18.7% 22.2% 22.5%Shumë më e keqe se tani 12.6% 6.5% 2.4% 7.1%Ref/PP 2.2% 8.7% 2.4% 5.4%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 61:Pjesëtarët e komunitetit shumicë në vendbanimin tuaj, në përgjithësi, me juve sillen?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Shumë mirë 351 41.0 43.4 43.4

Mirë 328 38.3 40.6 84.0Kryesisht mirë 108 12.6 13.4 97.4Kryesisht keq 1 .1 .1 97.5Keq 3 .4 .4 97.9Shumë keq 2 .2 .2 98.1Ref/PP 15 1.8 1.9 100.0Total 808 94.3 100.0

Missing 99 49 5.7Total 857 100.0

88

Tabela 62:Pjesëtarët e komunitetit shumicë në vendbanimin tuaj, në përgjithësi, me juve sillen? *

Përkatësia etnike CrosstabulationPërkatësia etnike

TotalRomë Ashkali EgjiptasPjesëtarët e komunitetit

shumicë në vendbanimin tuaj,

në përgjithësi, me juve sillen?

Shumë mirë 45.7% 39.8% 47.2% 43.2%Mirë 28.3% 46.0% 44.6% 40.7%Kryesisht mirë 20.2% 12.1% 8.2% 13.4%Kryesisht keq .4% .1%Keq .4% .5% .4%Shumë keq .9% .2%Ref/PP 4.0% 1.6% 1.9%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 63:A ndiheni dhe sa shpesh ndiheni të diskriminuar në kontaktet me pjesëtarët e komuniteteve

tjera?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Shpeshherë 21 2.5 2.5 2.5Ndonjëherë 72 8.4 8.5 11.0Rrallëherë 61 7.1 7.2 18.3Asnjëherë 665 77.6 78.9 97.2Ref/PP 24 2.8 2.8 100.0Total 843 98.4 100.0

Missing 99 14 1.6Total 857 100.0

Tabela 64:Nga pjesëtarët e cilit komunitet ndiheni posaçërisht të diskriminuar?


Cumulative

PercentValid Nga shqiptarët 36 4.2 17.7 17.7

Nga serbët 7 .8 3.4 21.2Nga turqit 1 .1 .5 21.7Nga boshnjakët 1 .1 .5 22.2Nga romët 5 .6 2.5 24.6Nga ashkalinjtë 4 .5 2.0 26.6Nga egjiptasit 1 .1 .5 27.1Nga njerëzit, pavarësisht

përkatësisë së tyre etnike82 9.6 40.4 67.5

Ref/PP 66 7.7 32.5 100.0Total 203 23.7 100.0

Missing 99 654 76.3Total 857 100.0


Tabela 65:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit egjiptas?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Shumë 376 43.9 46.4 46.4

Mjaft 211 24.6 26.0 72.5Pak 61 7.1 7.5 80.0Aspak 102 11.9 12.6 92.6Ref/PP 60 7.0 7.4 100.0Total 810 94.5 100.0

Missing 99 47 5.5Total 857 100.0

Tabela 66:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit ashkali?



Missing 99 88 10.3Total 857 100.0

Tabela 67:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit rom?



Missing 99 30 3.5Total 857 100.0

Tabela 68:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit shqiptar?


Mjaft 233 27.2 27.4 93.1Pak 40 4.7 4.7 97.8Aspak 16 1.9 1.9 99.6Ref/PP 3 .4 .4 100.0Total 850 99.2 100.0


90

Tabela 69:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit serb?



Missing 99 113 13.2Total 857 100.0

Tabela 70:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit turk?



Missing 99 131 15.3Total 857 100.0

Tabela 71:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit boshnjak?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Shumë 112 13.1 15.3 15.3Mjaft 189 22.1 25.8 41.1Pak 76 8.9 10.4 51.5Aspak 186 21.7 25.4 76.9Ref/PP 169 19.7 23.1 100.0Total 732 85.4 100.0

Missing 99 125 14.6Total 857 100.0

Tabela 72:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e këtyre komuniteteve (përmbledhëse):

Shumë Mjaft Pak Aspak Ref/PP1 Egjiptas 46,4% 26,0% 7,5% 12,6% 7,4%2 Ashkali 61,8% 27,0% 4,3% 5,7% 1,2%3 Romë 50,7% 25,5% 9,3% 10,3% 4,2%4 Shqiptarë 65,6% 27,4% 4,7% 1,9% 0,4%5 Serbë 13,2% 17,6% 7,5% 39,4% 22,3%6 Turk 15,3% 26,3% 7,4% 26,2% 24,8%7 Boshnjak 15,3% 25,8% 10,4% 25,4% 23,1%


Tabela 73:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit egjiptas?

* Përkatësia etnike CrosstabulationPërkatësia etnike

TotalRomë Ashkali EgjiptasSa e ndjeni vetën të afërt

me pjesëtarët e komunitetit

egjiptas?

Shumë 32.7% 29.0% 93.2% 46.3%Mjaft 27.3% 36.1% 5.8% 26.1%Pak 7.3% 11.4% 7.4%Aspak 21.0% 14.4% 1.0% 12.6%Ref/PP 11.7% 9.1% 7.4%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 74:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit ashkali?


TotalRomë Ashkali EgjiptasSa e ndjeni vetën të afërt

me pjesëtarët e komunitetit

ashkali?

Shumë 46.2% 72.8% 62.0% 61.7%Mjaft 27.8% 25.4% 29.3% 27.2%Pak 9.0% .6% 4.4% 4.2%Aspak 15.0% .6% 3.4% 5.7%Ref/PP 2.1% .6% 1.0% 1.2%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 75:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit rom? * Përkatësia etnike

CrosstabulationPërkatësia etnike TotalRomë Ashkali Egjiptas

Sa e ndjeni vetën të afërt me

pjesëtarët e komunitetit rom?

Shumë 85.1% 29.0% 55.1% 50.6%Mjaft 11.3% 34.5% 23.9% 25.6%Pak 1.8% 13.6% 8.8% 9.2%Aspak 1.4% 14.6% 11.7% 10.3%Ref/PP .5% 8.3% .5% 4.2%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 76:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit shqiptar? * Përkatësia etnike



pjesëtarët e komunitetit shqiptar?

Shumë 72.6% 57.9% 72.2% 65.5%Mjaft 18.1% 35.2% 23.4% 27.5%Pak 5.5% 5.5% 2.4% 4.7%Aspak 3.8% 1.0% 1.4% 1.9%Ref/PP .5% .5% .4%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

92

Tabela 77:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit serb? * Përkatësia etnike



pjesëtarët e komunitetit serb?

Shumë 23.6% 9.2% 7.2% 13.2%Mjaft 17.3% 20.7% 9.4% 17.6%Pak 4.9% 8.9% 8.0% 7.5%Aspak 44.4% 38.8% 32.6% 39.4%Ref/PP 9.8% 22.3% 42.8% 22.3%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 78:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit turk? * Përkatësia etnike



pjesëtarët e komunitetit turk?


Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 79:Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e komunitetit boshnjak? * Përkatësia etnike



pjesëtarët e komunitetit boshnjak?


Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%


Tabela 80:A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e komuniteteve tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga institucionet qendrore?


Valid

Shumë 30 3.5 3.6 3.6Mjaft 90 10.5 10.9 14.5Pak 113 13.2 13.7 28.2Aspak 170 19.8 20.6 48.8S’kam pasur kontakte 395 46.1 47.8 96.6Ref/PP 28 3.3 3.4 100.0Total 826 96.4 100.0

Missing 99 31 3.6Total 857 100.0

Tabela 81:45.2. A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët

e komuniteteve tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga

institucionet komunale?


Percent

Valid


Missing 99 29 3.4Total 857 100.0

Tabela 82:A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e komuniteteve

tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga institucionet arsimore?

Frequency Percent Valid PercentCumulat ive

Percent

Valid


Missing 99 39 4.6Total 857 100.0

94


tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga institucionet shëndetësore?

Frequency Percent Valid PercentCumulat ive

Percent

Valid


Missing 99 31 3.6Total 857 100.0


tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga institucionet gjyqësore?

Frequency Percent Valid PercentC u m u l a t i v e

Percent

Valid


Missing 99 35 4.1Total 857 100.0


tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga ndërmarrjet ose kompanitë

private?


PercentValid Shumë 31 3.6 3.8 3.8

Mjaft 49 5.7 6.0 9.7Pak 101 11.8 12.3 22.0Aspak 211 24.6 25.7 47.7S’kam pasur kontakte 391 45.6 47.6 95.3Ref/PP 39 4.6 4.7 100.0Total 822 95.9 100.0

Missing 99 35 4.1Total 857 100.0



tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga organizatat joqeveritare?




Missing 99 36 4.2Total 857 100.0

Tabela 87:A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e komuniteteve tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve në institucionet e poshtëshënuara (përmbledhëse):

Shumë Mjaft Pak Aspak

1 Institucionet qendrore7,4% 22,3% 28,0% 42,2%

2 Institucionet komunale5,1% 17,1% 15,8% 62,1%

3 Institucionet arsimore6,2% 12,3% 15,4% 66,2%

4 Institucionet shëndetësore5,2% 10,9% 17,5% 66,5%

5 Institucionet gjyqësore7,8% 14,9% 26,1% 51,2%

6 Ndërmarrjet ose kompanitë private7,9% 12,5% 25,8% 53,8%

7 Organizatat joqeveritare3,7% 11,7% 31,8% 52,7%

96

Tabela 88:A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e komuniteteve tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve në institucionet e poshtëshënuara (përmbledhëse): Shumë Mjaft Pak Aspak S’ka pasur

kontakte Ref/PP

1 Institucionet qendrore 3,6% 10,9% 13,7% 20,6% 47,8% 3,4%2 Institucionet komunale 4,5% 15,1% 13,9% 54,7% 9,1% 2,8%3 Institucionet arsimore 4,9% 9,8% 12,2% 52,6% 17,6% 2,9%4 Institucionet

shëndetësore 4,6% 9,7% 15,6% 59,3% 7,9% 2,9%5 Institucionet gjyqësore 3,6% 6,9% 12,2% 23,8% 49,1% 4,3%6 Ndërmarrjet ose

kompanitë private 3,8% 6,0% 12,3% 25,7% 47,6% 4,7%7 Organizatat joqeveritare 1,6% 5,0% 13,5% 22,4% 51,9% 5,6%

Tabela 89:

Komuna e respodentit * A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e komuniteteve tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga institucionet komunale? Crosstabulation

A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të

barabartë me pjesëtarët e komuniteteve tjera) në kontaktet

e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve nga institucionet

komunale?Total

Shumë Mjaft Pak Aspak S’kam pasur kontakte Ref/PP

Komuna e

respodentit

Deçan 10.0% 10.0% 30.0% 20.0% 30.0% 100.0%Ferizaj 1.3% 8.8% 32.5% 51.3% 3.8% 2.5% 100.0%Fushë Kosovë 5.3% 29.2% 14.2% 51.3% 100.0%Gjakovë 1.4% 1.4% 2.9% 80.7% 13.6% 100.0%Gjilan 14.3% 42.9% 42.9% 100.0%Istog 2.9% 22.9% 25.7% 31.4% 17.1% 100.0%Kamenicë 50.0% 16.7% 33.3% 100.0%Klinë 8.6% 68.6% 22.9% 100.0%Lipjan 1.5% 12.1% 74.2% 9.1% 3.0% 100.0%Mitrovicë 30.0% 70.0% 100.0%Obiliq 5.9% 82.4% 11.8% 100.0%Pejë 13.8% 14.9% 39.4% 31.9% 100.0%Podujevë 80.0% 20.0% 100.0%Prishtinë 10.0% 3.3% 53.3% 6.7% 26.7% 100.0%Prizren 17.3% 11.8% 7.3% 61.8% 1.8% 100.0%Rahovec 5.0% 5.0% 90.0% 100.0%Shtime 6.7% 13.3% 80.0% 100.0%Suharekë 6.7% 20.0% 73.3% 100.0%Vushtrri 53.3% 20.0% 26.7% 100.0%

Total 4.5% 15.1% 13.9% 54.7% 9.1% 2.8% 100.0%


Tabela 90:Në cilin prej këtyre institucioneve që ofrojnë siguri në Kosovë keni më së shumti besim?


Percent

Valid

Policia e Kosovës 663 77.4 85.9 85.9Policia e EULEX-it 24 2.8 3.1 89.0Policia e UNMIK-ut 6 .7 .8 89.8Forca e Sigurisë e Kosovës 21 2.5 2.7 92.5KFOR-i 58 6.8 7.5 100.0Total 772 90.1 100.0

Missing 99 85 9.9Total 857 100.0

Tabela 91:Në cilin prej këtyre institucioneve që ofrojnë siguri në Kosovë keni më së shumti besim? *

Përkatësia etnike Crosstabulation


Në cilin prej këtyre

institucioneve që ofrojnë

siguri në Kosovë keni më së

shumti besim?

Policia e Kosovës 89.0% 85.1% 85.0% 86.0%Policia e EULEX-it 1.7% 3.6% 3.4% 3.1%Policia e UNMIK-ut 1.2% 1.0% .8%Forca e Sigurisë e Kosovës .6% 5.1% 2.7%KFOR-i 7.5% 5.1% 11.7% 7.4%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 92:Sa keni besim në Policinë e Kosovës?


Mjaft 77 9.0 9.4 87.9Mesatarisht 32 3.7 3.9 91.8Pak 17 2.0 2.1 93.9Aspak 25 2.9 3.1 96.9Ref/PP 25 2.9 3.1 100.0Total 818 95.4 100.0

Missing 99 39 4.6Total 857 100.0

98

Tabela 93:Sa keni besim në Policinë e EULEX-it?



Missing 99 65 7.6Total 857 100.0

Tabela 94:Sa keni besim në Policinë e UNMIK-ut?



Missing 99 62 7.2Total 857 100.0

Tabela 95:Sa keni besim në Forcën e Sigurisë së Kosovës?



Missing 99 54 6.3Total 857 100.0


Tabela 96:Sa keni besim në KFOR-in?



Missing 99 47 5.5Total 857 100.0

Tabela 97:Specifikoni për secilin institucion të sigurisë se sa keni besim në ta (përmbledhëse): Shumë Mjaft Mesatarisht Pak Aspak Ref/PP

1 Policia e Kosovës 78,5% 9,4% 3,9% 2,1% 3,1% 3,1%

2 Policia e EULEX-it 24,0% 27,4% 20,1% 10,0% 8,6% 10,0%

3 Policia e UNMIK-ut 14,7% 22,6% 25,7% 13,3% 14,6% 9,1%

4 Forca e Sigurisë e Kosovës 50,2% 25,9% 10,1% 4,1% 4,6% 5,1%

5 KFOR-i 49,1% 20,6% 11,2% 5,4% 8,5% 5,1%

Tabela 98:Shkalla e arsimimit (e grupuar)

Frequency Percent Valid PercentC u m u l a t i v e

Percent

Valid

Asnjë vit shkollim (analfabet) 164 19.1 19.9 19.91 - 4 vite shkollim 188 21.9 22.8 42.85 - 8 vite shkollim 352 41.1 42.8 85.59 - 12 vite shkollim 100 11.7 12.2 97.713 e më shumë vite shkollim 19 2.2 2.3 100.0Total 823 96.0 100.0

Missing 99 34 4.0Total 857 100.0

100

Tabela 99:Shkalla e arsimimit (e grupuar) * Gjinia e respodentit Crosstabulation

Gjinia e respodentitTotalMashkull Femër

Shkalla e arsimimit

(e grupuar)

Asnjë vit shkollim (analfabet) 11.2% 30.2% 19.9%1 - 4 vite shkollim 21.6% 24.3% 22.8%5 - 8 vite shkollim 45.8% 39.2% 42.8%9 - 12 vite shkollim 17.5% 5.8% 12.2%13 e më shumë vite shkollim 3.8% .5% 2.3%

Total 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 100:Shkalla e arsimimit (e grupuar) * 3. Përkatësia etnike Crosstabulation


10.1. Shkalla e arsimimit

(e grupuar)

Asnjë vit shkollim (analfabet) 24.3% 18.4% 18.3% 20.0%1 - 4 vite shkollim 20.8% 27.3% 16.8% 22.9%5 - 8 vite shkollim 41.2% 41.1% 47.5% 42.7%9 - 12 vite shkollim 12.4% 11.7% 12.4% 12.1%13 e më shumë vite shkollim 1.3% 1.5% 5.0% 2.3%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 101:Mesatarja e viteve të shkollimit për të gjithë

N Minimum Maximum Mean Std. Deviation10. Shkalla e arsimimit

(shëno sa vite shkollë keni të

mbaruara)?

823 0 20 5.60 3.966


Tabela 102:Mesatarja e viteve të shkollimit sipas gjinisë2. Gjinia e respodentit N Minimum Maximum Mean Std. DeviationMashkull 10. Shkalla e arsimimit


mbaruara)?445 0 17 6.77 3.881

Valid N (listëise) 445Femër 10. Shkalla e arsimimit


mbaruara)?378 0 20 4.21 3.607



Tabela 103:Mesatarja e viteve të shkollimit sipas komuniteteve3. Përkatësia etnike N Minimum Maximum Mean Std. Deviation

Romë

10. Shkalla e arsimimit


mbaruara)?

226 0 16 5.41 4.044


Ashkali



mbaruara)?

392 0 20 5.37 3.811


Egjiptas



mbaruara)?

202 0 17 6.18 4.129


Tabela 104:Pasi në familjen tuaj keni fëmijë që vijojnë shkollimin, atëherë si e vlerësoni interesimin e

tyre për shkollë dhe rregullsinë në vijimin e mësimit?


Cumulative

PercentValid Shumë i/të interesuar dhe i/të

rregullt325 37.9 65.4 65.4

Shumë i/të interesuar, por jo

mjaft i/të rregullt44 5.1 8.9 74.2

Pak i/të interesuar, por i/të

rregullt63 7.4 12.7 86.9

Pak i/të interesuar dhe jo mjaft

i/të rregullt34 4.0 6.8 93.8

Aspak i/të interesuar, por i/të

rregullt2 .2 .4 94.2

Aspak i/të interesuar dhe jo

mjaft i/të rregullt2 .2 .4 94.6

Ref/PP 27 3.2 5.4 100.0Total 497 58.0 100.0

Missing 99 360 42.0Total 857 100.0

102

Tabela 105:Sa e vështirësojnë suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj kushtet jo të mira materiale të

familjes për sigurimin e mjeteve shkollore dhe veshmbathjes së duhur?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Shumë 235 27.4 48.5 48.5Mjaft 82 9.6 16.9 65.4Mesatarisht 93 10.9 19.2 84.5Pak 46 5.4 9.5 94.0Aspak 25 2.9 5.2 99.2Ref/PP 4 .5 .8 100.0Total 485 56.6 100.0

Missing 99 372 43.4Total 857 100.0

Tabela 106:Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj sjellja jo e mirë e

mësimdhënësve?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Shumë 7 .8 1.5 1.5Mjaft 51 6.0 10.6 12.1Mesatarisht 32 3.7 6.7 18.7Pak 22 2.6 4.6 23.3Aspak 364 42.5 75.7 99.0Ref/PP 5 .6 1.0 100.0Total 481 56.1 100.0

Missing 99 376 43.9Total 857 100.0

Tabela 107:Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj sjellja jo e mirë e nxënësve?


Valid

Shumë 14 1.6 2.9 2.9Mjaft 58 6.8 12.1 15.0Mesatarisht 30 3.5 6.3 21.3Pak 73 8.5 15.2 36.5Aspak 299 34.9 62.4 99.0Ref/PP 5 .6 1.0 100.0Total 479 55.9 100.0

Missing 99 378 44.1Total 857 100.0


Tabela 108:Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj largësia e shkollës?


Valid

Shumë 9 1.1 1.9 1.9Mjaft 11 1.3 2.3 4.2Mesatarisht 81 9.5 17.1 21.3Pak 129 15.1 27.2 48.4Aspak 241 28.1 50.7 99.2Ref/PP 4 .5 .8 100.0Total 475 55.4 100.0

Missing 99 382 44.6Total 857 100.0

Tabela 109:Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj interesimi i pamjaftueshëm i

nxënësit?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Shumë 33 3.9 7.0 7.0Mjaft 26 3.0 5.5 12.4Mesatarisht 80 9.3 16.9 29.3Pak 70 8.2 14.8 44.1Aspak 254 29.6 53.6 97.7Ref/PP 11 1.3 2.3 100.0Total 474 55.3 100.0

Missing 99 383 44.7Total 857 100.0

Tabela 110:Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj angazhimi i fëmijës në punë, për

sigurimin e ekzistencës të familjes?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent


Missing 99 386 45.0Total 857 100.0

104

Tabela 111:Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj pamundësia e prindërve që të

interesohen dhe t’ju ndihmojnë fëmijëve të tyre?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent


Missing 99 383 44.7Total 857 100.0

Tabela 112:Sa e vështirësojnë suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj aftësitë e pamjaftueshme të

nxënësit/ve?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent


Missing 99 383 44.7Total 857 100.0

Tabela 113:

Sa e vështirëson suksesin e nxënësit/ve të familjes suaj mosnjohja e gjuhës nga nxënësi?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Shumë 4 .5 .8 .8

Mjaft 3 .4 .6 1.5Mesatarisht 18 2.1 3.8 5.3Pak 15 1.8 3.2 8.4Aspak 400 46.7 84.0 92.4Ref/PP 36 4.2 7.6 100.0Total 476 55.5 100.0

Missing 99 381 44.5Total 857 100.0


Tabela 114:33. Në shkollimin dhe suksesin e tyre, nxënësit mund të kenë vështirësi të ndryshme. Në shkollimin dhe suksesin e nxënësve (fëmijëve) të familjes suaj, sa janë prezentë secila prej këtyre vështirësive (përmbledhëse)?

Shumë Mjaft Mesatarisht Pak Aspak Ref/PP

1

Kushtet jo të mira materiale të familjes për sigurimin e mjeteve shkollore dhe veshmbathjes së duhur

48,5% 16,9% 19,2% 9,5% 5,2% 0,8%

2 Sjellja jo e mirë e mësimdhënësve 1,5% 10,6% 6,7% 4,6% 75,7% 1,0%

3 Sjellja jo e mirë e nxënësve 2,9% 12,1% 6,3% 15,2% 62,4% 1,0%

4 Largësia e shkollës 1,9% 2,3% 17,1% 27,2% 50,7% 0,8%

5Interesimi i pamjaftueshëm i nxënësit

7,0% 5,5% 16,9% 14,8% 53,6% 2,3%

6Angazhimi i fëmijës më punë, për sigurimin e ekzistencës të familjes

3,2% 6,2% 14,4% 6,6% 65,6% 4,0%

7

Pamundësia e prindërve që të interesohen dhe t’ju ndihmojnë fëmijëve të tyre

12,0% 14,3% 27,0% 12,9% 27,8% 5,9%

8Aftësitë e pamjaftueshme të nxënësit

3,0% 1,9% 6,8% 10,3% 70,7% 7,4%

9 Mosnjohja e gjuhës nga nxënësi 0,8% 0,6% 3,8% 3,2% 84,0% 7,6%

Tabela 115:A ka familja juaj, apo nxënësi/t e familjes suaj ndonjë përkrahje ose ndihmë prej dikujt

(institucion, organizatë apo individ) për shkollim?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Po 175 20.4 32.8 32.8Nuk e di 51 6.0 9.6 42.3Jo 299 34.9 56.0 98.3Ref/PP 9 1.1 1.7 100.0Total 534 62.3 100.0

Missing 99 323 37.7Total 857 100.0

106

Tabela 116:A e dini se kush është kryetar i komunës suaj?


Valid

Po (saktë) 383 44.7 45.1 45.1Po (pasaktë) 74 8.6 8.7 53.8Nuk jam i/e sigurt 89 10.4 10.5 64.3Jo 286 33.4 33.7 98.0Ref/PP 17 2.0 2.0 100.0Total 849 99.1 100.0


Tabela 117:A e dini se kush është kryetar i komunës suaj? * Gjinia e respodentit Crosstabulation


A e dini se kush është kryetar

i komunës suaj?

Po (saktë) 56.7% 31.7% 45.1%Po (pasaktë) 10.1% 7.1% 8.7%Nuk jam i/e sigurt 10.1% 10.9% 10.5%Jo 22.4% 46.7% 33.7%Ref/PP .7% 3.6% 2.0%

Total 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 118:A e dini se kush është kryetar i komunës suaj? * Përkatësia etnike Crosstabulation


A e dini se kush është kryetar

i komunës suaj?

Po (saktë) 39.4% 42.1% 56.5% 44.9%Po (pasaktë) 8.1% 11.5% 4.3% 8.7%Nuk jam i/e sigurt 12.7% 10.2% 8.6% 10.5%Jo 33.9% 35.4% 30.6% 33.8%Ref/PP 5.9% .7% 2.0%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 119:Sa jeni të kënaqur me punën e partisë/ve politike të komunitetit tuaj?


Valid

Shumë i kënaqur 21 2.5 2.5 2.5I kënaqur 207 24.2 24.3 26.8Sa i kënaqur, po aq i

pakënaqur147 17.2 17.3 44.0

I pakënaqur 224 26.1 26.3 70.3Shumë i pakënaqur 163 19.0 19.1 89.4Ref/PP 90 10.5 10.6 100.0Total 852 99.4 100.0



Tabela 120:Sa jeni të kënaqur me punën e partisë/ve politike të komunitetit tuaj?


TotalRomë Ashkali EgjiptasSa jeni të kënaqur me

punën e partisë/ve politike të

komunitetit tuaj?

Shumë i kënaqur 3.0% 2.2% 2.4% 2.5%I kënaqur 16.9% 23.3% 34.4% 24.3%Sa i kënaqur, po aq i

pakënaqur16.9% 16.1% 20.1% 17.3%

I pakënaqur 26.2% 30.3% 18.7% 26.3%Shumë i pakënaqur 23.6% 19.6% 12.9% 19.1%Ref/PP 13.5% 8.4% 11.5% 10.6%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 121:Përveç partisë/ve politike të komunitetit tuaj, cila parti tjetër politike në Kosovë

përfaqëson më së miri interesat e komunitetit tuaj?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Asnjëra 628 73.3 79.2 79.2AAK 20 2.3 2.5 81.7AKR 15 1.8 1.9 83.6IRDK 2 .2 .3 83.9LDK 40 4.7 5.0 88.9PDAK 2 .2 .3 89.2PDK 86 10.0 10.8 100.0Total 793 92.5 100.0

Missing 99 64 7.5Total 857 100.0

Tabela 122:Përveç partisë/ve politike të komunitetit tuaj, cila parti tjetër politike në Kosovë

përfaqëson më së miri interesat e komunitetit tuaj? * Përkatësia etnike CrosstabulationPërkatësia etnike

TotalRomë Ashkali EgjiptasPërveç partisë/ve politike të

komunitetit tuaj, cila parti tjetër

politike në Kosovë përfaqëson

më së miri interesat e

komunitetit tuaj?

Asnjëra 85.2% 77.0% 76.5% 79.1%AAK .5% 1.3% 7.1% 2.5%AKR .5% 3.7% 1.9%IRDK .5% .5% .3%LDK 1.9% 5.0% 8.7% 5.1%PDAK .5% .3%PDK 11.6% 12.4% 7.1% 10.9%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

108

Tabela 123:A keni votuar në të gjitha zgjedhjet e mbajtura në Kosovë deri më tani?


Valid

Po, në të gjitha zgjedhjet e

mbajtura deri më tani442 51.6 53.6 53.6

Po, në disa zgjedhje, por

jo në të gjitha zgjedhjet e

mbajtura deri më tani

166 19.4 20.1 73.7

Jo, në asnjë nga zgjedhjet e

mbajtura deri më tani146 17.0 17.7 91.4

Ref/PP 71 8.3 8.6 100.0Total 825 96.3 100.0

Missing 99 32 3.7Total 857 100.0

Tabela 124:A keni votuar në të gjitha zgjedhjet e mbajtura në Kosovë deri më tani?

* Përkatësia etnike CrosstabulationPërkatësia etnike TotalRomë Ashkali Egjiptas

A keni votuar në të

gjitha zgjedhjet e

mbajtura në Kosovë

deri më tani?

Po, në të gjitha zgjedhjet e

mbajtura deri më tani40.0% 56.7% 62.8% 53.6%

Po, në disa zgjedhje, por

jo në të gjitha zgjedhjet e

mbajtura deri më tani

17.3% 18.7% 25.6% 20.1%

Jo, në asnjë nga zgjedhjet e

mbajtura deri më tani21.8% 18.5% 11.6% 17.6%

Ref/PP 20.9% 6.2% 8.6%Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%


Tabela 125:Nëse nuk keni votuar në të gjitha zgjedhjet e mbajtura deri më tani në Kosovë, (apo nëse

nuk keni votuar në asnjë nga to), atëherë cilat kanë qenë arsyet?

Frequency PercentValid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Nuk më intereson politika 103 12.0 27.2 27.2Nuk kam besim tek politikanët,

institucionet, partitë30 3.5 7.9 35.2

Shumica nga komuniteti im nuk

marrin pjesë në zgjedhje13 1.5 3.4 38.6

Kam qenë nën moshën 18 vjeçare 58 6.8 15.3 54.0Në mungesë dokumentacioni 31 3.6 8.2 62.2Kam qenë jashtë vendit 42 4.9 11.1 73.3Për arsye shëndetësore 25 2.9 6.6 79.9Ref/PP 76 8.9 20.1 100.0Total 378 44.1 100.0

Missing 99 479 55.9Total 857 100.0

Tabela 126:A keni marrë pjesë në zgjedhjet e fundit në Kosovë (nëntor 2007)?


Percent

Valid

Jo (për shkak të moshës) 52 6.1 6.3 6.3Jo 180 21.0 21.7 28.0Po 463 54.0 55.9 83.9Nuk më kujtohet 42 4.9 5.1 89.0Ref/PP 91 10.6 11.0 100.0Total 828 96.6 100.0

Missing 99 29 3.4Total 857 100.0

Tabela 127:A keni marrë pjesë në zgjedhjet e fundit në Kosovë (nëntor 2007)? * Gjinia e respodentit

CrosstabulationGjinia e respodentit TotalMashkull Femër

A keni marrë pjesë në

zgjedhjet e fundit në Kosovë

(nëntor 2007)?

Jo (për shkak të moshës) 5.6% 7.1% 6.3%Jo 19.2% 24.7% 21.7%Po 64.7% 45.7% 55.9%Nuk më kujtohet 3.6% 6.8% 5.1%Ref/PP 6.9% 15.7% 11.0%

Total 100.0% 100.0% 100.0%

110

Tabela 128:A keni marrë pjesë në zgjedhjet e fundit në Kosovë (nëntor 2007)?


TotalRomë Ashkali EgjiptasA keni marrë pjesë në

zgjedhjet e fundit në Kosovë

(nëntor 2007)?

Jo (për shkak të moshës) 5.6% 7.2% 4.9% 6.2%Jo 29.0% 17.9% 20.7% 21.7%Po 41.6% 57.3% 70.0% 56.0%Nuk më kujtohet 2.6% 8.7% 1.0% 5.1%Ref/PP 21.2% 9.0% 3.4% 11.0%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 129:Në këtë moment, për mua është më me rëndësi (rretho 1 përgjigje):


Valid

Raportet e mira me fqinjët

dhe rrethin106 12.4 12.4 12.4

Mirëqenia materiale 163 19.0 19.1 31.5Familja 286 33.4 33.5 65.1Shëndeti 251 29.3 29.4 94.5Vendi i sigurt i punës 26 3.0 3.0 97.5Pasuria 6 .7 .7 98.2Shkollimi i fëmijëve 7 .8 .8 99.1Siguria 8 .9 .9 100.0Total 853 99.5 100.0


Tabela 130:Në këtë moment, për mua është më me rëndësi (rretho edhe 1 përgjigje):


Valid

Raportet e mira me fqinjët

dhe rrethin1 .1 .1 .1

Mirëqenia materiale 11 1.3 1.3 1.4Familja 53 6.2 6.3 7.7Shëndeti 348 40.6 41.3 49.0Vendi i sigurt i punës 202 23.6 24.0 73.0Pasuria 118 13.8 14.0 87.0Shkollimi i fëmijëve 25 2.9 3.0 89.9Siguria 59 6.9 7.0 96.9Respekti nga të tjerët 26 3.0 3.1 100.0Total 843 98.4 100.0

Missing 99 14 1.6Total 857 100.0


Tabela 131:Në këtë moment, për mua është më me rëndësi (rretho 2 përgjigje) (përmbledhëse): Frequency Percent1 Shëndeti 599 35,3%2 Familja 339 20,0%3 Vendi i sigurt i punës 228 13,4%4 Mirëqenia materiale 174 10,4%5 Pasuria 124 7,3%6 Raportet e mira me fqinjët dhe rrethin 107 6,3%7 Siguria 67 3,9%8 Shkollimi i fëmijëve 32 1,9%9 Respekti nga të tjerët 26 1,5% Total 1696 100,0%

Tabela 132:A besoni në Zot?


Ref/PP 6 .7 .7 100.0Total 857 100.0 100.0

Tabela 133:Sa religjioz e konsideroni veten?


Mjaft 283 33.0 33.3 76.1Mesatarisht 181 21.1 21.3 97.4Pak 20 2.3 2.4 99.8Aspak 2 .2 .2 100.0Total 850 99.2 100.0


Tabela 134:Sa religjioz e konsideroni veten? * Gjinia e respodentit Crosstabulation

Gjinia e respodentit TotalMashkull FemërSa religjioz e konsideroni veten? Shumë 45.1% 40.2% 42.8%

Mjaft 32.2% 34.6% 33.3%

Mesatarisht 21.0% 21.6% 21.3%

Pak 1.8% 3.1% 2.4%Aspak .5% .2%

112

Sa religjioz e konsideroni veten?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Shumë 364 42.5 42.8 42.8Mjaft 283 33.0 33.3 76.1Mesatarisht 181 21.1 21.3 97.4Pak 20 2.3 2.4 99.8Aspak 2 .2 .2 100.0Total 850 99.2 100.0


Tabela 134:Sa religjioz e konsideroni veten? * Gjinia e respodentit Crosstabulation

Gjinia e respodentit TotalMashkull FemërSa religjioz e konsideroni veten? Shumë 45.1% 40.2% 42.8%

Mjaft 32.2% 34.6% 33.3%

Mesatarisht 21.0% 21.6% 21.3%

Pak 1.8% 3.1% 2.4%Total 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 135:Cilit besim i takoni?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Islam 825 96.3 96.6 96.6

Katolik 6 .7 .7 97.3Ortodoks 6 .7 .7 98.0Asnjë besimi 6 .7 .7 98.7Ref/PP 7 .8 .8 99.5Dëshmitarët e Jehovait 4 .5 .5 100.0Total 854 99.6 100.0



Tabela 136:Cilit besim i takoni? * Përkatësia etnike Crosstabulation


Cilit besim i takoni? Islam 92.0% 98.5% 98.1% 96.6%Katolik .4% .2% 1.9% .7%Ortodoks 1.7% .5% .7%Asnjë besimi 2.1% .2% .7%Ref/PP 2.5% .2% .8%Dëshmitarët e Jehovait 1.3% .2% .5%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 137:Sa jeni të kënaqur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për emisione dhe programe

në gjuhën tuaj amtare (gjuhën e komunitetit tuaj)?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Shumë i kënaqur 157 18.3 18.5 18.5

I kënaqur 288 33.6 33.9 52.4Sa i kënaqur, po aq i

pakënaqur173 20.2 20.4 72.8



Tabela 138:Sa jeni të kënaqur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për emisione dhe programe në

gjuhën tuaj amtare (gjuhën e komunitetit tuaj)? * Përkatësia etnike CrosstabulationPërkatësia etnike TotalRomë Ashkali Egjiptas

Sa jeni të kënaqur me

hapësirën (kohën) që ofrojnë

mediat për emisione dhe

programe në gjuhën tuaj

amtare (gjuhën e komunitetit

tuaj)?


pakënaqur20.9% 18.8% 23.1% 20.4%

I pakënaqur 21.4% 17.1% 10.6% 16.7%Shumë i pakënaqur 10.7% 4.2% 3.4% 5.8%

Ref/PP 7.7% 4.2% 2.9% 4.8%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

114

Tabela 139:Sa jeni të kënaqur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për trajtimin e çështjeve dhe

problemeve të komunitetit tuaj?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Shumë i kënaqur 48 5.6 5.7 5.7I kënaqur 227 26.5 26.8 32.4Sa i kënaqur, po aq i

pakënaqur174 20.3 20.5 52.9


Missing 99 9 1.1Total 857 100.0

Tabela 140:Sa jeni të kënaqur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për trajtimin e çështjeve dhe

problemeve të komunitetit tuaj? * Përkatësia etnike CrosstabulationPërkatësia etnike TotalRomë Ashkali Egjiptas

Sa jeni të kënaqur me

hapësirën (kohën) që

ofrojnë mediat për trajtimin e

çështjeve dhe problemeve të

komunitetit tuaj?


pakënaqur23.2% 22.3% 13.9% 20.5%

I pakënaqur 25.8% 31.3% 23.9% 27.9%Shumë i pakënaqur 11.6% 11.9% 17.7% 13.3%Ref/PP 8.6% 5.5% 3.8% 5.9%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%


tjera) nga mënyra e trajtimit të komunitetit tuaj nga mediat?


C u m u l a t i v e



Missing 99 39 4.6Total 857 100.0


Tabela 142:A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e

komuniteteve tjera) nga mënyra e trajtimit të komunitetit tuaj nga mediat? * Përkatësia

etnike CrosstabulationPërkatësia etnike

TotalRomë Ashkali EgjiptasA ndiheni të diskriminuar

(të trajtuar në mënyrë jo të

barabartë me pjesëtarët

e komuniteteve tjera)

nga mënyra e trajtimit të

komunitetit tuaj nga mediat?

Shumë 8.5% 2.8% 2.9% 4.3%Mjaft 6.6% 8.6% 4.8% 7.1%Pak 14.6% 22.2% 11.6% 17.5%Aspak 14.2% 33.1% 28.5% 27.0%S’kam pasur kontakte 44.8% 29.5% 51.7% 39.1%Ref/PP

11.3% 3.8% .5% 4.9%

Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabela 143:A ekziston ndonjë organizatë apo shoqatë në komunën tuaj apo në Kosovë që merret me

organizimin e aktiviteteve kulturore e artistike për komunitetin tuaj?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Jo 266 31.0 31.5 31.5Po 119 13.9 14.1 45.6Nuk e di 423 49.4 50.1 95.7Ref/PP 36 4.2 4.3 100.0Total 844 98.5 100.0

Missing 99 13 1.5Total 857 100.0

Tabela 144:Sa jeni të kënaqur me aktivitetet kulturore e artistike që organizohen për komunitetin tuaj?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Shumë i kënaqur 30 3.5 11.2 11.2

I kënaqur 86 10.0 32.0 43.1Sa i kënaqur, po aq i

pakënaqur32 3.7 11.9 55.0


Missing 99 588 68.6Total 857 100.0

116

Tabela 145:Sipas mendimit tuaj, sa është e përhapur dhuna në familje në komunitetin tuaj, në kuptimin

që njerëzit brenda familjes godasin njëri tjetrin?


C u m u l a t i v e

PercentValid Në asnjë familje 354 41.3 41.9 41.9

Në një numër të vogël familjes 161 18.8 19.1 61.0Në rreth gjysmën e familjeve 26 3.0 3.1 64.1Në shumicën e familjeve 32 3.7 3.8 67.9Në të gjitha familjet 2 .2 .2 68.1Nuk e di 251 29.3 29.7 97.9Ref/PP 18 2.1 2.1 100.0Total 844 98.5 100.0

Missing 99 13 1.5Total 857 100.0

Tabela 146:A ndodh dhe sa shpesh ndodh që në familjen tuaj, anëtarët godasin njëri tjetrin për ndonjë

arsye?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Asnjëherë 602 70.2 70.9 70.9Rrallëherë 68 7.9 8.0 78.9Ndonjëherë 83 9.7 9.8 88.7Shpeshherë 10 1.2 1.2 89.9Ref/PP 86 10.0 10.1 100.0Total 849 99.1 100.0


Tabela 147:A ndodh dhe sa shpesh ndodh që në familjen tuaj, anëtarët godasin njëri tjetrin për ndonjë

arsye? * Gjinia e respodentit Crosstabulation


A ndodh dhe sa shpesh ndodh që në

familjen tuaj, anëtarët godasin njëri tjetrin

për ndonjë arsye?

Asnjëherë 74.3% 66.9% 70.9%Rrallëherë 8.3% 7.6% 8.0%Ndonjëherë 10.7% 8.7% 9.8%Shpeshherë 1.3% 1.0% 1.2%Ref/PP 5.3% 15.8% 10.1%

Total 100.0% 100.0% 100.0%


Tabela 148:Kush përdorë dhunë më së shpeshti në familjen tuaj (në kuptimin që e godet ndonjë nga

anëtarët e familjes)?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Vetëm meshkujt 51 6.0 23.0 23.0Kryesisht meshkujt 116 13.5 52.3 75.2Edhe meshkujt edhe

femrat41 4.8 18.5 93.7

Kryesisht femrat 11 1.3 5.0 98.6Vetëm femrat 3 .4 1.4 100.0Total 222 25.9 100.0

Missing 99 635 74.1Total 857 100.0

Tabela 149:Ndaj kujt më së shpeshti ushtrohet dhunë në familjen tuaj (në kuptimin që e goditet nga

ndonjë anëtar i familjes)?Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

Vetëm ndaj meshkujve 10 1.2 4.9 4.9Kryesisht ndaj meshkujve 7 .8 3.4 8.3Edhe ndaj meshkujve edhe

ndaj femrave53 6.2 26.0 34.3

Kryesisht ndaj femrave 104 12.1 51.0 85.3Vetëm ndaj femrave 30 3.5 14.7 100.0Total 204 23.8 100.0

Missing 99 653 76.2Total 857 100.0


ANEKSI B

Pyetësori i përdorur për hulumtim

COMPASSResearch & Consulting CompanyPrishtinë

PyETËSOR

GJENDJA E KOMUNITETEVEROMË, ASHKALI DHE EGJIPTASNË KOSOVË

120

Prishtinë, maj 2009

KOMUNA _______________

VENDBANIMI _________________

SHËNIME DEMOGRAFIKE

1. Mosha: ________ (shëno vjetët)

2. Gjinia: 1) Mashkull 2) Femër

3. Përkatësia etnike: 1) Romë 2) Ashkali 3) Egjiptas 4) RAE

4. Cilën gjuhë e konsideroni gjuhë amtare tuajën?

Shëno gjuhën ______________________________.

5. Vendbanimi: 1) Qytet 2) Qytezë 3) Fshat

6. Në këtë vendbanim jetoni: 1) Prej lindjes 2) Prej para luftës 3) Prej pas luftës


7. Gjatë ose pas luftës, a keni jetuar si i zhvendosur apo refugjat në ndonjë vend tjetër? 1) Po, në vend tjetër në Kosovë (shëno vendin) _________________________ 2) Po, në kamp (shëno emrin e kampit) _______________________________ 3) Po, në vend tjetër të rajonit (shëno shtetin) ___________________________ 4) Po, në përendim (shëno shtetin) __________________________________ 5) Jo

Nëse ka jetuar në ndonjë vend tjetër (përgjigjet prej 1 deri 4 në pyetjen paraprake):

8. Tregoni kohën (periudhën prej kur deri kur) _______________________________

9. Vendbanimi (lagjja, qyteza ose fshati) në të cilin jetoni është i banuar kryesisht me popullatë: 1) Shqiptare 2) Serbe 3) Boshnjake 4) Turke 5) E përzier 6) Tjetër (specifiko) _____________

10. Shkalla e arsimimit: ______________ (shëno sa vite shkollë ka të mbaruara)

11. Statusi martesor: 1) I/E pamartuar 2) I/E martuar pa kurorë (bashkëjetesa) 3) I/E martuar 4) I/E ndarë 5) I/E ve

12. Statusi i punësimit: 1) I/E punësuar në sektorin publik 2) I/E punësuar në sektorin privat 3) I/E vetpunësuar (pronar i biznesit) 4) I/E papunësuar – kërkon punë 5) I/E papunësuar – nuk kërkon punë 6) Punon kohë pas kohe ose me meditje 7) Anëtar apo aktivist i ndonjë OJQ-je 8) Pensionist 9) Amvise 10) Bujk

122

11) Nxënës/student

12) Diçka tjetër (çka?)_____________________________________

Nëse punon:

13. Çfarë lloji të punës bëni? (Shëno) _______________________________________

FAMILJA

14. Të dhëna për anëtarët e familjes:

Nr. Raporti Mosha Shkollimi (a shkon në shkollë?) Sa vite shkollë ka të mbaruara? Statusi i punësimit Jeton në: Statusi martesor Statusi shëndetësor Statusi civil

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


MODALITETET E PËRGJIGJEVE:

Shkollimi (a shkon në shkollë?): 1) Po 2) Jo (ende nuk e ka moshën)3) Jo (nuk ka shkuar fare në shkollë)4) Jo (e ka ndërprerë shkollimin)

Statusi i punësimit: vlejnë opsionet si në pyetjen numër 12 (nëse është fëmijë shëno 0)Jeton në: 1) Bashkë me respodentin 2) Në vend tjetër në Kosovë 3) Në Serbi 4) Në perëndim

Statusi martesor: vlejnë opsionet si në pyetjen numër 11 (nëse është fëmijë shëno 0)Statusi shëndetësor: 1) Pa probleme shëndetësore 2) Shëndetligë (sëmuret shpesh) 3) Invalid 4) I sëmurë kronik

Statusi civil:

1) Nuk është i/e regjistruar në librin amzë të të lindurve2) Është i/e regjistruar – posedon dokumentet personale3) Është i/e regjistruar – nuk posedon dokumentet personale

15. A merr familja juaj ndihmë sociale? 1) Po 2) Jo 99) Ref/PP

16. Pavarësisht a merrni a jo ndihmë sociale, a e ndihmon familjen tuaj ndonjë organi-zatë apo institucion tjetër? 1) Po (kush dhe çka) _________________________________ 2) Jo

99) Ref/PP

124

17. A keni ndonjë anëtar të familjes në ndonjërin nga vendet e perëndimit? 1) Po (nëse po, specifiko vendin _____________) 2) Jo

Nëse përgjigja në pyetjen 17 është 2, atëherë kalo në pyetjen 21.

18. A mbani kontakte me këta anëtarë të familjes? 1) Na vizitojnë shpesh (së paku një herë ose më shumë herë në vit) 2) Na vizitojnë rrallë (më rrallë se një herë në vit)

3) Kontaktojmë shpesh vetëm me telefon (së paku një herë ose më shumë herë në muaj)

4) Kontaktojmë rrallë vetëm me telefon (më rrallë se një herë në muaj) 5) Nuk mbajmë kontakte fare


19. A e ndihmojnë në ndonjë mënyrë familjen tuaj, anëtarët e familjes që i keni jashtë? 1) Po 2) Jo, nuk kemi nevojë për ato ndihma 3) Jo, nuk kanë mundësi të na ndihmojnë

99) Ref/PP

Nëse përgjigja në pyetjen 19 është 2, 3 apo 99, atëherë kalo në pyetjen 21.

20. Sa varet familja juaj nga këto ndihma?1) Plotësisht2) Shumë3) Pak4) Aspak99) Ref/PP

21. Ju lutem, na tregoni sa janë të ardhurat e përgjithshme të familjes suaj nga të gjitha burimet (shëno për secilin burim të poshtëshënuar shumën mujore apo vjetore):

Në muaj Në vit

1 Rrogat 2 Pensionet


3 Ndihma sociale 4 Ndihma nga anëtarët e familjes jashtë vendit 5 Nga puna vetanake 6 Nga bujqësia 7 Ndihma nga organizata dhe individë të ndryshëm 8 Tjetër __________________ Gjithsej

MESATARJA MUJORE: ___________________

22. Si e vlerësoni gjendjen materiale të familjes suaj? 1) Të ardhurat e familjes nuk mjaftojnë as për ushqim (na ndihmojnë fqinjët dhe farefisi) 2) Të ardhurat e familjes janë të mjaftueshme për të mbetur gjallë 3) Të ardhurat e familjes janë të mjaftueshme për të jetuar normalisht 4) Të ardhurat e familjes janë të mjaftueshme për të jetuar shumë mirë 5) Të ardhurat e familjes mundësojnë jetë shumë të mirë dhe kursime 99) Ref/PP

23. Sipas mendimit tuaj, gjendja materiale e familjes suaj pas një viti do të jetë: 1) Shumë më e mirë se tani 2) Më e mirë se tani 3) E njëjtë si tani 4) Më e keqe se tani 5) Shumë më e keqe se tani 99) Ref/PP

STREHIMI

24. Shtëpia/banesa ku jetoni është: 1) Pronë e juaja me leje urbanistike 2) Pronë e juaja pa leje urbanistike 3) Pronë e huaj (i sistemuar nga institucionet) 4) Pronë e huaj (me qera) 5) Pronë e huaj (pa qera) 6) Diçka tjetër (specifiko) ______________ 99) Ref/PP

126

25. Shtëpia/banesa në të cilën jetoni është me:

Po Jo

1 Ujë nga rrjeti i ujësjellësit 1 22 Kanalizim 1 23 Rrymë 1 24 Dhoma me dysheme 1 25 Banjo bashkëkohore 1 26 Ngrohje qendrore 1 27 Hapësirë elementare të domosdoshme për anëtarë të familjes 1 28 E sigurt për banim (nuk rrezikohet nga kushtet atmosferike dhe shembja) 1 2

26. A posedon familja juaj ndonjërën nga pajisjet e poshtshënuara:

Po Jo1 Shporet (sobë) elektrik 1 22 Frigorifer 1 23 Televizor 1 24 Bojler 1 25 Stufë termo-akumuluese 1 26 Lavatriqe 1 27 Fshesë elektrike 1 28 Telefon fiks 1 29 Telefon mobil (ndonjëri anëtar) 1 210 Kompjuter 1 211 Veturë 1 212 Mjet tjetër transportues (kombi, traktor, kamion) 1 2

27. Familja jeton në kushte (vlerësimi i anketuesit për kushtet e banimit të familjes):

1) Shumë të mira 2) Të mira 3) Mesatare 4) Të këqija 5) Shumë të këqija


KOMUNITETI

28. Sa e ndjeni vetën të afërt me pjesëtarët e këtyre komuniteteve:

Shumë Mjaft Pak Aspak Ref/PP

1 Egjiptas 1 2 3 4 992 Ashkali 1 2 3 4 993 Romë 1 2 3 4 994 Shqiptarë 1 2 3 4 995 Serbë 1 2 3 4 996 Turk 1 2 3 4 997 Boshnjak 1 2 3 4 99

29. A ndiheni dhe sa shpesh ndiheni të diskriminuar në kontaktet me pjesëtarët e komu-niteteve tjera?

1) Shpeshherë 2) Ndonjëherë 3) Rrallëherë 4) Asnjëherë 99) Ref/PP

Nëse përgjigja në pyetjen 29 është 4 ose 99, atëherë kalo në pyetjen 31.

30. Nga pjesëtarët e cilit komunitet ndiheni posaçërisht të diskriminuar? 1) Nga shqiptarët 2) Nga serbët 3) Nga turqit 4) Nga boshnjakët 5) Nga romët 6) Nga ashkalinjtë 7) Nga egjiptasit 8) Nga njerëzit, pavarësisht përkatësisë së tyre etnike 99) Ref/PP

31. Pjesëtarët e komunitetit shumicë në vendbanimin tuaj, në përgjithësi, me juve sillen: 1) Shumë mirë 2) Mirë

128

3) Kryesisht mirë 4) Kryesisht keq 5) Keq 6) Shumë keq 99) Ref/PP

SHKOLLIMI

32. Pasi në familjen tuaj keni fëmijë që vijojnë shkollimin, atëherë si e vlerësoni interes-imin e tyre për shkollë dhe rregullsinë në vijimin e mësimit?

1) Shumë i/të interesuar dhe i/të rregullt 2) Shumë i/të interesuar, por jo mjaft i/të rregullt 3) Pak i/të interesuar, por i/të rregullt

4) Pak i/të interesuar dhe jo mjaft i/të rregullt5) Aspak i/të interesuar, por i/të rregullt6) Aspak i/të interesuar dhe jo mjaft i/të rregullt99) Ref/PP

33. Në shkollimin dhe suksesin e tyre, nxënësit mund të kenë vështirësi të ndryshme. Në shkollimin dhe suksesin e nxënësve (fëmijëve) të familjes suaj, sa janë prezentë secila prej këtyre vështirësive?

Shumë Mjaft Mesatarisht Pak Aspak Ref/PP1 Kushtet jo të mira materiale të familjes për sigurimin e mjeteve shkollore dhe veshmbathjes së duhur 1 2 3 4 5 992 Sjellja jo e mirë e mësimdhënësve 1 2 3 4 5 993 Sjellja jo e mirë e nxënësve 1 2 3 4 5 994 Largësia e shkollës 1 2 3 4 5 995 Interesimi i pamjaftueshëm i nxënësit 1 2 3 4 5 996 Angazhimi i fëmijës në punë, për sigurimin e ekzistencës të familjes 1 2 3 4 5 997 Pamundësia e prindërve që të interesohen dhe t’ju ndihmojnë fëmijëve të tyre 1 2 3 4 5 99


8 Aftësitë e pamjaftueshme të nxënësit 1 2 3 4 5 999 Mosnjohja e gjuhës nga nxënësi 1 2 3 4 5 9934. A ka familja juaj, apo nxënësi/t e familjes suaj ndonjë përkrahje ose ndihmë prej dikujt (institucion, organizatë apo individ) për shkollim?

1) Po (specifiko prej kujt dhe çfarë lloj ndihme) ______________________________________________________________________________________________

2) Nuk e di 3) Jo 99) Ref/PP

130

VETËDIJA QyTETARE

35. A e dini se kush është kryetar i komunës suaj? 1) Po (saktë) 2) Po (pasaktë) 3) Nuk jam i/e sigurt 4) Jo 99) Ref/PP

36. Sa jeni të kënaqur me punën e partisë/ve politike të komunitetit tuaj? 1) Shumë i kënaqur 2) I kënaqur 3) Sa i kënaqur, po aq i pakënaqur 4) I pakënaqur 5) Shumë i pakënaqur 99) Ref/PP

37. Përveç partisë/ve politike të komunitetit tuaj, cila parti tjetër politike në Kosovë për-faqëson më së miri interesat e komunitetit tuaj?1) Shëno partinë ___________________________________________________2) Asnjëra

38. A keni votuar në të gjitha zgjedhjet e mbajtura në Kosovë deri më tani? 1) Po, në të gjitha zgjedhjet e mbajtura deri më tani 2) Po, në disa zgjedhje, por jo në të gjitha zgjedhjet e mbajtura deri më tani 3) Jo, në asnjë nga zgjedhjet e mbajtura deri më tani 4) Ref/PP


39. Nëse nuk keni votuar në të gjitha zgjedhjet e mbajtura deri më tani në Kosovë, (apo nëse nuk keni votuar në asnjë nga to), atëherë cilat kanë qenë arsyet?1) Nuk më intereson politika2) Nuk kam besim tek politikanët, institucionet, partitë3) Shumica nga komuniteti im nuk marrin pjesë në zgjedhje4) Kam qenë nën moshën 18 vjeçare5) Në mungesë dokumentacioni6) Kam qenë jashtë vendit


7) Për arsye shëndetësore8) Tjetër (specifiko) ___________________________________99) Ref/PP

40. A keni marrë pjesë në zgjedhjet e fundit në Kosovë (nëntor 2007)? 1) Jo (për shkak të moshës) 2) Jo 3) Po, kam votuar për partinë ______________________________________ 4) Nuk më kujtohet 99) Ref/PP

RELIGJIOZITETI DHE VLERAT

41. A besoni në Zot? 1) Po 2) Jo 99) Ref/PP

42. Cili besim i takoni? 1) Islam 2) Katolik 3) Ortodoks 4) Tjetër (specifiko) _____________ 5) Asnjë besimi 99) Ref/PP

43. Sa religjioz e konsideroni veten? 1) Shumë 2) Mjaft 3) Mesatarisht 4) Pak 5) Aspak

44. Në këtë moment, për mua është më me rëndësi (rretho 2 përgjigje): 1) Raportet e mira me fqinjët dhe rrethin 2) Mirëqenia materiale 3) Familja 4) Shëndeti

132

5) Vendi i sigurt i punës 6) Pasuria 7) Shkollimi i fëmijëve 8) Siguria 9) Respekti nga të tjerët 10) Tjetër (çka?) ___________________________________________


BESIMI NË INSTITUCIONE DHE SIGURIA

45. A ndiheni të diskriminuar (të trajtuar në mënyrë jo të barabartë me pjesëtarët e komuniteteve tjera) në kontaktet e juaja dhe gjatë marrjes së shërbimeve në institucionet e poshtëshënuara:

Shumë Mjaft Pak Aspak S’ka pasur kontakte Ref/PP

1 Institucionet qendrore 1 2 3 4 5 992 Institucionet komunale 1 2 3 4 5 993 Institucionet arsimore 1 2 3 4 5 994 Institucionet shëndetësore 1 2 3 4 5 995 Institucionet gjyqësore 1 2 3 4 5 996 Ndërmarrjet ose kompanitë private 1 2 3 4 5 997 Organizatat joqeveritare 1 2 3 4 5 998 Mediat 1 2 3 4 5 999 Tjetër (shëno) _____________ 1 2 3 4 5 99

46. Në cilin prej këtyre institucioneve që ofrojnë siguri në Kosovë keni më së shumti besim? 1) Policia e Kosovës 2) Policia e EULEX-it 3) Policia e UNMIK-ut 4) Forca e Sigurisë e Kosovës 5) KFOR-i

47. Specifikoni për secilin institucion të sigurisë se sa keni besim në ta:

Shumë Mjaft Mesatarisht Pak Aspak Ref/PP

1 Policia e Kosovës 1 2 3 4 5 992 Policia e EULEX-it 1 2 3 4 5 993 Policia e UNMIK-ut 1 2 3 4 5 994 Forca e Sigurisë e Kosovës 1 2 3 4 5 995 KFOR-i 1 2 3 4 5 99

134

MEDIAT DHE KULTURA

48. Sa jeni të kënaqur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për emisione dhe pro-grame në gjuhën tuaj amtare (gjuhën e komunitetit tuaj)?

1) Shumë i kënaqur 2) I kënaqur 3) Sa i kënaqur, po aq i pakënaqur 4) I pakënaqur 5) Shumë i pakënaqur 99) Ref/PP

49. Sa jeni të kënaqur me hapësirën (kohën) që ofrojnë mediat për trajtimin e çështjeve dhe problemeve të komunitetit tuaj?1) Shumë i kënaqur2) I kënaqur3) Sa i kënaqur, po aq i pakënaqur4) I pakënaqur5) Shumë i pakënaqur99) Ref/PP

50. A ekziston ndonjë organizatë apo shoqatë në komunën tuaj apo në Kosovë që merret me organizimin e aktiviteteve kulturore e artistike për komunitetin tuaj? 1) Jo2) Po (specifiko) ________________________________________________3) Nuk e di99) Ref/PP

Nëse përgjigja në pyetjen praraprake është 2:

51. Sa jeni të kënaqur me aktivitetet kulturore e artistike që organizohen për komunitetin tuaj?

1) Shumë i kënaqur2) I kënaqur3) Sa i kënaqur, po aq i pakënaqur4) I pakënaqur5) Shumë i pakënaqur


99) Ref/PP

Komuna ______________________________________

Vendbanimi ___________________________________

Emri dhe mbiemri i anketuesit _____________________

Data e anketimit ________________________________

Kohëzgjatja e anketimit __________________________

VËREJTJET E ANKETUESIT PËR:

Sinqeritetin 1 2 3 4 5Bashkëpunimin 1 2 3 4 5

KONTROLLUESI I PYETËSORIT

_____________________________

KONTROLLUESI NË TERREN

_____________________________

FUTJA E TË DHËNAVE NË DATABAZA

____________________________________

gjendja e komuniteteve romË, ashkali dhe...

Documents