genel Çeviri-3

8/12/2019 Genel eviri-3

1/205

Genel eviri 3 - retmen Kitab Hakan Gr - dildersleri.gen.tr

i


2/205


ii

GENEL EVR 3KTABININ KULLANIMINA LKN KURALLAR

Genel eviri 3 olarak derlenerek internet ortamna yerletirilen PDF dosyasnnkullanm aadaki koullara baldr:

1. Genel eviri 3 kitabnnierii dosyann iinde ve dildersleri.gen.tr sitesindeGenel eviri 3 iin verilen balantda altnda mevcuttur. Kullanm koullar budosyanntamamnkapsamaktadr.

2. Kullanc olarak, sz konusu dosyayticari amala olmamak kouluyla kendibilgisayarnza kaydedebilir, bu dosyay kopyalayabilir,bakalarna iletebilir,sayfalarda yer alan Hakan Gr - dildersleri.gen.tr ibaresini silmemek vedeitirmemek kouluyla dosyann ieriinde dzeltme ve dzenlemeler yapabilirsiniz.Burada sz edilen "ticari" kavram ile Genel eviri 3 kitabnn zgn biimi ya dadeitirilmi biimleriyle iletilmesi, oaltlmas ve/veya kullanlmasnn ncesinde yada sonrasnda cret talep edilmesi, kitabn satlmas kastedilmektedir. Kitabn kii yada kurumlar tarafndan cretsiz olarak rencilere verilmesi ve sonucunda kurumsal(okul, niversite, dershane ve benzerleri) ya da kiisel temelli (zel ders gibi) eviriretim ortamlarnda kullanlmas serbesttir.

3. Kurallarn eriilebilir olmas iin eitli nlemler alnmtr; buna gre:

a) bu kurallar dosyannzgn biimlerinin kullanma sunulduu internet sayfalarndayer almakta,b) dosyann sayfalarnn st blmnde yer alan Hakan Gr - dildersleri.gen.tribaresine eklenen balant yoluyla kullanc bu kurallara ynlendirilmekte,c) dosyann giriinde kurallar ayrca verilmektedir.

Bu nedenle kullanc olarak dosyay ister sz konususiteden isterbaka kaynaklardanedinmi olun, bu kurallar okumu ve kabul etmi olmaktasnz.

4. Bu kurallar dosyaya ayrca eklendii iin, dosyann yer ald dildersleri.gen.trsitesinin geici ya da kalc olarak devre d kalmas, siteye eriilememesi, siteninadnn deitirilmesi gibi durumlarda da kurallar geerliliini koruyacaktr.

.......:::::.......


3/205


i

indekilerGiri

1. Genel eviri 1 veGenel eviri 2 Kitaplar2. eviri Kursu3. eviri Dersi

Gereksinim Saptama Anketi

4. eviri Kursuna Balang5. Malzeme retimi6. retmen Kitab'nn Yaps

Ve Son Olarak

Genel eviri 1kitabnotlar

Genel eviri 2kitab


4/205


ii

GiriBu blmde Genel evirikitaplarnn hazrlanmasnda dikkate alnan yaklamlar vekitabn yaps hakknda bilgiler bulacaksnz. Buna ek olarak, kendi rencilerinizineviri gereksinimlerine ynelik bir eviri kursunu oluturabilmeniz iin ksa nerilersunulmakta. Ardndan, Genel evirikitaplarnn eviri dersinde kullanmhakkndanotlar yer almakta.

1. Genel eviri 1ve Genel eviri 2Kitaplar

Amalar

Genel eviri 1kitab eviriye giri, Genel eviri 2kitab da ileri eviri niteliini tamakta. Ama,eviri iin ngilizce dilbilgisi yeterli olmayan rencilerin Genel eviri 1kitab ile arzulanan dzeyegetirilmesi, bu mevcut bilgilerin uygulamasnn da Genel eviri 2kitab ile yaplmas.

renci

Genel eviri kitaplar orta-ileri dzeyde ngilizce dzeyine ulam, eviriye genelde bir evirisnavna girmek iin gereksinim duyan yetikinler iin hazrland.

Konularn sralanmas

Konular belirleme safhasnda, eviri kurslarna katlan rencilere kurs ncesinde bir Gereksinim

Saptama Anketiverildi. Bu anketin sonularndan elde edilen bilgilere dayanlarak bir Konu Listesioluturuldu.

Yaklam

Mevcut eviri kitaplarnn incelenmesi sonucunda, yalnzca zet dilbilgisi ve eviri iin metinlervermenin eviri iin yeterli olmayaca, asl nemli olann evirinin nasl yaplacan rencilereaktarmak olduu sonucuna varld. Bir iletiim arac olan evirinin retilmesinin iletiimsel biryaklamla gerekleebilecei grld.

2. eviri Kursu

Yaklam

eviri kurslarnda modler (Ko, 1984, 1992; Gr, 1994) bir yaklam kullanlmas uygun grld.Modler yaklamn zelliinden tr, ncelikle renci gereksinimleri ve eviri iin genel hedeflersaptanmakta, daha sonra da eviri kursu ina edilmektedir.

Doal olarak, rencilerin eviri renme gereksinimleri burada belirlenmi olan gereksinimlerdenfarkl olabilir. Bu durumda, Genel evirikitaplarndaki konu srasnn deitirilmesi ve kimi konularnatlmas ve/veya retmen ya da kurum tarafndan yeni konularn oluturulmas gerekebilir. evirikurslarn belirli bir lnl programa oturtmak isteyen kii ve kurumlar asndan, tm kurs yapsnnaada verildii ekilde olmas amalanmakta. ekilden de anlalaca gibi, Genel ve zelHedeflerin belirlenmesinin ardndan her bir ders (eitli kaynaklar kullanlarak) yazlmakta ve

uygulanmakta. Snama sonucunda hedeflerin gereklememesi durumunda telafi edici trde bir


5/205


iii

retme sresi izlemekte ve bunun sonunda yine snama yaplmakta. Hedeflerin ve ders aamalarnniyi saptanmas ve retimin de uygun ortamlarda yaplmas durumunda, ekilde gsterilenTEKRARaamasna gerek kalmayaca ortada.

eviri Kursu Oluturmada Gereksin im A nket i

ncelikle rencilerinizin eviri renme gereksinimlerini saptamanz gerekmekte. Bunun iin de bukitapta verilen anketi kullanmanz neririm. Elbette bu anketin kurs balamadan bir sre nceverilmesi gerekli konu deiiklikleri ve eklemelerin yaplabilmesi iin gereken sreyi salayacaktr.

Hedeflerin ve modllerin saptanmas

renci gereksinimlerinden ve sizin beklentilerinizden tretilen genel hedefler ve zel hedefleredayanlarak, modllerin oluturulmasgerekmektedir. Genel evirikitaplar iin saptanlan modller -ve kursun tm yaps - aadaki ekilde gerekleti.

EVR KURSU

Toplam Sre : 96 saatDnem Says: 2 dnemModl Says : 8 modl

BRNC DNEM

Toplam Sre : 48 saatAra Snav : 2 saatFinal Snav : 2 saatDers : 44 saat


6/205


iv

MODL 1. SZLK KULLANIMI (2 saat): EVR N EN Y SZLN SEM VEKULLANIMI

KONU 1: Farkl szlk trlerinin, eviri iin en iyi szln seiminin ve szl etkiliolarak kullanmann renilmesi.

Giri Safhas rencilerin szlk kullanm konusundakimevcut bilgileri.

Sunu Safhas Szlk trleri ve kullanm yerleri; iyi birszln temel nitelikleri; szck trnn veszlklerdeki ifadesinin nemi.

leme Safhas Szlk sayfasn tarama.retme Safhas Szlk sayfasn tarama.Snama Safhas Szlk kullanm.

KONU 2. eviri amac ile doru tanmn bulunmas.

Giri Safhas Doru tanmn bulunmas.Sunu Safhas Doru tanm bulmak iin szlk kullanm.leme Safhas eviri amac ile szlk kullanarak doru

tanmn bulunmas.retme Safhas eviri amac ile doru tanmn bulunmas.Snama Safhas eviri amac ile doru tanmn bulunmas.

MODL 2. SZCK BLGS (3 saat): BALAMDAN YARARLANARAK ANLAMI VEBLNMEYEN SZCKLERN KULLANIMINI TAHMN ETME YOLLARININ VETEKNKLERNN BLNMES

KONU: Szcn trnn ve tmce iindeki ilevinin saptanmas ve anlamn tahmin.

Giri Safhas rencilerin balamdan yararlanarak anlamtahmin konusundaki mevcut bilgilerinin

llmesi.Sunu Safhas Anlam tahmin ileminin aamalarnn

sunulmas.leme Safhas Balamdan kaynaklanan ipular ile anlam

tahmin (tmce dzeyinde).retme Safhas Balamdan kaynaklanan ipular ile anlam

tahmin (paragraf dzeyinde).Snama Safhas Balamdan kaynaklanan ipular ile anlam

tahmin (metin dzeyinde).

MODL 3. DLBLGS (39 saat): NGLZ DLNDEK DLBLGS YAPILARININKULLANIMLARININ VE ANLAMLARININ ANLAILMASI VE TRKEDLBLGS LE EVR AMACINA YNELK OLARAK KARILATIRILMASI

KONU 1: ngilizcedeki tense sistemlerinin incelenmesi ve ngilizce tmcelerin Trkeyeaktarm.

Giri Safhas rencilerin mevcut bilgisinin llmesi.Giri Safhas Dilbilgisi notlarnn incelenmesi.leme Safhas Trkeye eviri.retme Safhas Ksa metinler iindeki tmcelerin Trkeye

aktarlmas.


7/205


v

Snama Safhas Ksa metinlerin Trkeye aktarlmas.Telafiye Ynelikretim Safhas

nemli dilbilgisi yaplarnn tekrar ve ksametinlerin evirisinin dev olarak verilmesi.

KONU 2: ngilizcedeki modal verb sistemlerinin incelenmesi ve ngilizce tmcelerinTrkeye aktarm.

Giri Safhas rencilerin mevcut bilgisinin llmesi.Sunu Safhas Dilbilgisi notlarnn incelenmesi.leme Safhas Trkeye eviri.retme Safhas Ksa metinler iindeki tmcelerin Trkeye

aktarlmas.Snama Safhas Ksa metinlerin Trkeye aktarlmas.Telafiye Ynelikretim Safhas


KONU 3: ngilizcedeki edilgen (=passive) yaplarn incelenmesi ve ngilizce tmcelerinTrkeye aktarm.




KONU 4: ngilizcedeki coordinatoryaplarn incelenmesi ve ngilizce tmcelerin Trkeyeaktarm.




KONU 5: ngilizcedeki relative clause yaplarn incelenmesi ve ngilizce tmcelerinTrkeye aktarm.





8/205


vi

KONU 6: ngilizcedeki noun clauseyaplarn incelenmesi ve ngilizce tmcelerin Trkeyeaktarm.




KONU 7: ngilizcedeki comparison clause yaplarn incelenmesi ve ngilizce tmcelerinTrkeye aktarm.




KONU 8: ngilizcedeki time clause ve condition clauseyaplarn incelenmesi ve ngilizcetmcelerin Trkeye aktarm.




KONU 9: ngilizcedeki concession, reason, result vepurpose clauseyaplarn incelenmesive ngilizce tmcelerin Trkeye aktarm.





9/205


vii

KONU 10: ngilizcedeki exception, similarity, comment ve verbless clause yaplarnincelenmesi ve ngilizce tmcelerin Trkeye aktarm.




KONU 11: ngilizcedeki putative-tentative should ve devrik yap (=inversion), infinitive,gerundgibi yaplarn incelenmesi ve ngilizce tmcelerin Trkeye aktarm.




KNC DNEM

Toplam Sre : 48 saatAra Snav : 2 saatFinal Snav : 2 saat

Ders : 44 saat

MODL 4. EVR YNTEMLER (2 saat): ETL METN TRLERNN VE BUNLARIEVRMEK N SELEBLECEK EVR YNTEMLERNN BLNMES

KONU: Drt metin trnn saptanmas ve eviri iin en uygun eviri yntemininseilmesi.

Giri Safhas rencilerin metin trleri, okuyucunun nemive evirmenin tutumu konusundaki bilgilerininsaptanmas.

Sunu Safhas Metin trlerinin ve baz eviri yntemlerinin

sunulmas.leme Safhas Metin trnn ve uygun eviri ynteminin

belirlenmesi.

retme Safhas Grup almas halinde, ksa metinlerin farkleviri yntemleri ile Trkeye aktarlmas veevirilerin karlatrlmas.

Snama Safhas Bir eviri metninin trnn ve kullanlmeviri ynteminin saptanmas.


10/205


viii

MODL 5. TMCE ANALZ (13 saat): BAST VE BLEK TMCELERN ANALZNYAPABLMEK

KONU 1: Basit ve bileik tmceleri ve bunlarn unsurlarn saptamak.

Giri Safhas rencilerin anlamn kavranmas ve eviriamac ile tmce analizine kendi yaklamlarnnsaptanmas.

Sunu Safhas Notlarn incelenmesi.leme Safhas eviri iin tmce analizi.retmeSafhas eviri iin tmcelerin balam iinde

incelenmesi.

Snama Safhas Tmcelerin verilen srede analiz edilmesi.Telafiye Ynelikretim Safhas

eviri iin basit ve bileik tmcelerin analizi.

KONU 2: Basit ve bileik tmcelerin balam iinde analizi ve evirisi.

Giri Safhas rencilerin tmce analizi konusundakibilgilerinin snanmas.

Sunu Safhas Notlarn incelenmesi.leme Safhas Tmce analiz ve evirisi.retme Safhas Tmce analiz ve evirisi.Snama Safhas Tmcelerin verilen srede analizi ve evirisi.Telafiye Ynelikretim Safhas

Tmce analizi ve evirisi iin notlarn yenidengzden geirilmesi ve eviri altrmalar.

MODL 6. PARAGRAF VE METN ANALZ VE EVRS (22 saat): PARAGRAF VEMETN ANALZ N GEREKL OLAN ANA FKR, DENME SZCKLER

VE TMCELER VE ARASI BALANTILAR GB UNSURLARIN BLNMES

KONU 1: Metin analizi iin ana fikri belirleme, gndermeszcklerini analiz etme, szckalmas yapma ve metin iindeki balantlar saptama aamalarnnincelenmesi.

Giri Safhas rencilerin mevcut bilgisinin saptanmas.Sunu Safhas Tm metnin incelenmesi ve gndermen

szcklerinin nemi gibi konularn sunulmas.leme Safhas Metin analizi ve evirisi.retme Safhas Daha uzun metinlerin analizi ve evirisi.Snama Safhas Metin analizi ve evirisi.Telafiye Ynelikretim Safhas

Metin analizi ve eviri notlarnn yenidengzden geirilmesi.

KONU 2: Metin evirisi.

Bu aamada, rencilere eitli altrmalar eliinde eviri iin metinler sunulmaktadr.


11/205


ix

MODL 7. KONTROL (4 saat): RENCNN KEND EVRSN KONTROLEDEBLMES

KONU 1: Dier kurslardaki renciler tarafndan yaplm evirilerin kontrol edilmesi

Giri Safhas zellikle eviri snavlarnda yaplan evirininson kontrolneyneliknerilerle ilgili bir listeoluturulmas.

leme Safhas Daha nceki dnemlerdeki renci evirilerininincelenmesi ve deerlendirilmesi.

retim ve SnamaSafhalar

Snav koullarnda ksa metinlerin evirisi verencilerin birbirlerinin evirisinideerlendirmesi.

KONU 2: eviriyi teslim etmeden nce deerlendirme ve dzeltme ile ilgili ipularnrenme.

Giri Safhas Bir nceki derste ilenen konularn gzdengeirilmesi.

Sunu Safhas Geri-eviri ilemini tantlmas.leme Safhas rencilerin kendi evirilerini (nceki

derslerde dev olarak sunmu olduklareviriler tercih edilmelidir) deerlendirmeleri.

retme Safhas Metin evirisi ve kontrol.Snama Safhas Snav koullarnda metin evirisi ve kontrol.

MODL 8. EVR SINAVLARINA HAZIRLIK (3 saat): SINAVDA BAARI N SRENNEN Y BMDE KULLANILMASI

KONU: Srenin analiz, eviri ve kontrol aamalar iin paylatrlarak eviride hzkazanma becerisinin gelitirilmesi.

Giri Safhas rencilerin mevcut stratejilerinin saptanmas.Sunu Safhas eviri snavlarnda srenin verimli

kullanlabilmesi iin basit bir zaman tablosununsunulmas.

leme Safhas Sre tutarak eviri gerekletirme.retme Safhas Snav koullarnda metin evirisi.Snama Safhas Konu asndan final snavndaki metnin

konusuyla benzerlik tayan bir metnin snavkoullarnda evirisi.


12/205


x

3. eviri Dersi

Konularn ilenmesi

Bu kitapta, renci kitabndaki her bir konunun ne ekilde ilenmesinin uygun grld ayrntlolarak ileride verilmektedir.

eviri devlerinin kontrol edilmesi

rencilerin devlerini topladktan sonra - zellikle de krmz kalemle - hatalarn dev zerindeyazlarak belirtilmesinin herhangi bir yarar olamaz. rencinin kendi almasn yenidendeerlendirmesini ve gerekiyorsa dzelterek sunmasn salamak iin, aadaki numaralama sisteminikullanmanz nerebilirim.

1. Yanl szck; ancak, anlam fazla etkilememekte.

2. Yanl szck; anlam tamamen bozmakta.3. Yazm ve/veya noktalama hatas; anlam fazla etkilemekte.4. Yazm ve/veya noktalama hatas; anlam tamamen bozmakta.5. Yanl anlam: ngilizce tmcenin yanstt mesaj tam olarak anlalamam.6. eviri esnasnda tmce eksik braklm.7. ngilizce tmcedeki bir szck/yap/tmce/paragraf atlanm.8. Yanlanlam: ngilizce tmcenin dilbilgisi yaps tam olarak anlalamam.9. eviri anlam olarak doru, ancak bu anlam eviriden ok yorum eseri. 10. eviriyi okunulamaz klacak lde bozuk el yazs.11. Trke tmcenin elden geirilmesi gerekir.

Bu uygulamada, rencilerin evirisinde saptanan hatalarn alt izilerek uygun say yazlmakta ve

dev geri datlmakta, renciler gerekli dzeltmeyi yaparak eviriyi yeniden sunmakta.

Ders ii almalar

1. almalarn daha hzl ve verimli olmas iin, rencilerin ikili veya l gruplar halindealmalarn salayn.

2. Mmknse, tepegz (OHP) kullann. Tepegzrencilerin tmnn tek bir noktaya dikkatlerini vermelerinitahtaya yazma sresince geen zamann kazanlmasnasetata ekilen ders malzemesinin, koruyucu sprey ile sabitletirilmesi durumunda, senelercekullanlabilmesiniek malzemeler iin yaplan fotokopi masrafnn kaldrlmasn

salayacaktr.3. Snfta altrmalar esnasnda, rencilerin tartmasna ve doru yant birlikte bulmalarna frsatverin.

4. Sra altrmalar yapmaya geldiinde, "u altrmay yapn ve bitirdiinizde de beni uyandrn ."yaklamndan uzak durun. rencilerin arasnda dolan, hatalara dikkatlerini ekin, dierrencilerle almalarn salayn.


13/205


xi

EVR KURSLARI N RENC ANKET*

AD: TARH:

BLM 1

1. ETM DZEYNZ. u anda herhangi bir retim kurumunda renci iseniz blmn, u andarenci deilseniz blmn tamamlayn.

.

En son aldnz diploma:

.

Devam ettiiniz okul/niversite:Faklte:

Blm:Kanc yldasnz :

2. SZCE U ANK NGLZCE DZEYNZ NE?

a. Temel

b. Orta

c. leri-Orta d. leri

BLM 2

3. GENEL NGLZCE EVR KURSUNA KATILMAYI NEDEN STYORSUNUZ?

a. Bir eviri snavna hazrlanyorum..Ayrntlbilgi verin

b. eviriden holanyorum c. eviri yolu ile dilbilgisi renmek istiyorum. d. imde daha baarl olacam.

Ayrntl bilgi verin:

e. Okulda/niversitede eviri ile urayorum.Ayrntl bilgi verin:

f. ngilizce dzeyim olduka iyi. Bu dzeyde baka kurs olmad iin eviri kursunakatlyorum.

g. yerim gnderiyor.

*Bu anketi fotokopi yolu ile oaltabilirsiniz.


14/205


xii

4. DAHA NCE EVR LE H URATINIZ MI?

a. Kendi alanm ile ilgili eviri yaptm.Ayrntl bilgi verin.

b. Edebi metinler evirdim. c. Hi eviri ile uramadm. d. Srf eviri yapm olmak iin eviri yaptm oldu..

Ayrntl bilgi verin:

BLM 3

5. BR EVR KURSUNDARETMENN YAKLAIMININ NASIL OLMASINI STERDNZ?

a. retmen dilbilgisi aklamalarn yapar, rnekleri sunar ve eviri metinlerini seer. b. retmen dilbilgisini aklamalarn yapar; renciler eviri metinlerinin oluturulmasna ve

seilmesine katkda bulunur. c. renciler dilbilgisi aklamalarn hazrlar ve snfa sunarlar; kendi eviri malzemelerini

kendileri seerler.

6. EVRMETNLERNN DEV OLARAK VERLMESNE YAKLAIMINIZ NEDR?

a. dev beni almaya zorlad iin yararl. b. Zaten devden baka alacak malzemem yok. c. eviriden holandm iin dev formunda olup olmamas nemli deil.

d. devden hi holanmam. e. dev kendimi tedirgin ve bask altnda hissetmeme neden olur. f. dev yapmak iin zamanm yok.

7. YAPTIINIZ EVRLERN KONTROLNDEAAIDA VERLENLERDEN HANGS SZEDAHA UYGUN?

a. retmenin snfta dier rencilerle birlikte kontrol etmesinin bir sakncas yok. b. retmenin snf dnda kontrol etmesini tercih ederim. c. retmenin kendi devimi kontrol etmem iin doru olan eviriyi tahtaya yazmasn tercih

ederim.

8. SINIFA HER DERS SZLK GETRMENZ STENSE, BUNA YAKLAIMINIZ NEOLURDU?

a. Getirirdim, nk szck bilgim yetersiz. b. Getirirdim, nk ou szc kontrol etmezsem iim rahat etmez. c. Getirirdim, nk szlm ufak ve hafif. d. Getirmezdim, nk szck bilgim yeterli. e. Getirmezdim, nk szlm ok byk ve ar. f. Szlm yok.


15/205


xiii

9. SAHP OLDUUNUZ SZLK TRLERN ARETLEYN.

a. ngilizce-Trke b. Trke-ngilizce c. ngilizce-ngilizce

d. Trke-Trke e. ngilizce-Trke ve Trke-ngilizce bir arada f. Thesaurus (= Eanlam ve kart anlam szl) g. Elektronik cep szl h. Trke mla Klavuzu i. zel alana ynelik (tp, hukuk, vs.) szlk

Ayrntl bilgi verin:

10. EVR DERS DIINDA, EVRYE HAFTADA KA SAAT SRE AYIRABLECENZYAZIN.

Toplam ____________ saat

YORUM VE NERLERNZ BU BOLUA YAZABLRSNZ:


16/205


xiv

4. eviri Kursuna Balang

eviri kursunun ilk dersinde

1. Kendinizi tantn.2. Kurs hakknda ayrntl bilgi verin:

Bunu yaparken renci Kitab'nn Giri blmnn gerekli bulduunuz ksmlarnrencilerle birlikte okuyabilirsiniz.

a) Kursun sresiKursun toplam ka ders saati sreceiHer bir ders saatinin uzunluuDersler arasnda ara veriliyorsa sresi

b) Kullanlacak malzemeGenel eviri 1veGenel eviri 2Szlkler: ngilizceden ngilizceye, ngilizceden Trkeye, ThesaurusVarsa, ek malzeme (Ek dilbilgisi ve eviri altrmalar, szlk almalar)

c) Yaklamd) retmenin role) rencinin rol

3. Genel eviri kitaplarn tantn.4. Ders d almalar konusundaki beklenti ve nerilerinizi anlatn.

Bu aamada ele alabileceiniz konular:a) Sreden tasarruf asndan devin gereklilii

b) devin teslim ekli. Pek ok rencinin devini kontrol etmek zorunda kalacanziin, devin dzgn bir kada yaplmasnn ve el yazsnn okunabilir olmasnniinizi byk lde kolaylatracan unutmayn.

c) devin kontrol5. Szlk konusunda bilgi verin.

renci Kitab'nn birinci konusu zaten szlk seimine ayrlm durumda. Bu nedenle,

ngilizce-Trke ve Trke-ngilizce szlkler hakknda bilgi verebilirsiniz. rnein,a) ngilizce-Trke szlkte szcklerin tmce iinde rneklerinin veriliyor olmas

gerekir.

b) Cep szlkleri asla yeterli olamaz.c) Kimi ngilizce-Trke szlklerdeki Trke terimleri anlamak iin bir de

Osmanlca-Trke szlk gerekmekte. Bu tr szlklere kar rencileri uyarn.

5. Malzeme retimi

eviri dersleri iin Genel eviri kitaplar dnda ek eviri malzemesi hazrlamay dnrseniz aadabelirtilen noktalar dikkate almanz nerilir:

1. Tmce dzeyinde eviri dnyorsanz, zorunlu kalmadka bundan kann. Bunun nedeni,tek tek tmcelerin tam bir balam salayamamalar. Ancak, ele alacanz tmce ok iyi rnekoluturduu iin kenara atlamayacak cinstense, bu durumda ya iinde getii paragraf ile verinve yalnzca rnek tmcenin evirisini isteyin, ya da tmceden nce ya da nne ya da arkasnasiz aklayc bir tmce ekleyin. Elbette, tmce kendi bana, hibir ek aklamaya gerekkalmadan bir balam oluturabiliyorsa, bunlar gereksiz olacaktr.

2. Seeceiniz paragraf ve ksa metinlerde, belirli blmleri n plana karmaya abalayn;rencilere ne ile uramalarn istediinizi anlatn. Uzun ve evirisi zor bir metnin tmnnevirisini istemektense, yalnzca ilenmi yaplar ieren tmceler zerinde durmak daha aklcolacaktr.


17/205


xv

3. Hazrladnz altrmalarda, yazm hatalarndan ya da yazarn dikkatsizlii sonucu mantkhatalarndan oluan sorunlar varsa, rencileri bu tr hatalara kar uyarn. Chastain'n

Developing Language Skills kitabnda da belirttii gibi, renciler kendileri yeterince hatayapmaktalar; bir de siz hata yaparak buna katkda bulunmayn.

4. Kullandnz malzemenin kaynan benim genelde yaptm gibi kaynan kaybetmi

olduklarnz dndakileri rencilere belirtmeye zen gsterin.

6.retmen Kitab'nn yaps

retmen Kitabiinde, altrma ieren her bir konu iki blmden olumakta.

Ders notlar

Konular ilemeniz asndan yararl olabilecek notlar ve neriler. Bu blmde, renci kitabndabulunmayan dilbilgisi/eviri notlar ve rnek tmceler de bulabilirsiniz.

Yantlar

renci kitaplarndaki her bir altrmann yant gereken yerlerde aklamalar ile verilmekte.

Ve son olarak ...

Bu retmen kitabnn hi aksatmadan kullanlacak bir retmen el kitab olmasn deil, ders hazrlamak iinyeterli zaman bulunmadnda ya da baz eviriler konusunda kukuya dlmesi durumunda bavurulacak birdanma arac olmasnamaladm. Bir retmen kitabnn temel ilevini sanrm u fkra ok iyi yanstmakta:

Bir zamanlar ok iyi bir kaptan varm. Gemisini en tehlikeli denizlerden kazasz belaszgeirir, herkesin hayranln toplarm. Yalnz, sefere klmasndan hemen ncekamarasna koar, kilitli dolabn aar, eski psk bir defter karr, ilk sayfay ap okur,sonra da defteri yeniden dolaba kilitleyerek grev bana koarm. Seneler boyunca

defterde bu kadar nemli nelerin yazl olduunu kimse renememi. Gn gelmi, kaptanlm, cenazenin hemen ardndan tayfalar byk bir merakla kaptann kamarasnadolumular. Dolap alm, defter karlm, ilk sayfa evrilmi. unlar yazlym defterde:"Sancak sa, iskele sol."

Genel eviri 1 ve Genel eviri 2 kitaplar ile retmen Kitab'nn sizin ve rencilerinizin beklentilerinikarlayacan umuyorum. Kitaplarn ve/veya konularn yaplandrlmas, sralanmas ve ilenmesi ile ilgilieletiri, neri ve dncelerinizi dikkate almaya her an hazr olduumu hatrlatr, iyi dersler dilerim.

Hakan Gr

Almanya, 2011

www.dildersleri.gen.tr


18/205


19/205

Genel eviri 3: Genel eviri 1Notlar Hakan Gr - dildersleri.gen.tr

1

Genel eviri 1Konu 1 Szlk Seimi ve Kullanm

Konu 2 Uygun Anlamn Seilmesi

Konu 3 Szcklerin Anlamn Tahmin

Konu 4 Basit-Bileik Tmce

Konu 5 Zamanlar

Konu 6 Modal Verbs

Konu 7 Edilgen

Konu 8 Basit Bileik Tmce

Konu 9 Relative Clause

Konu 10Noun Clause

Konu 11 Comparison Clause

Konu 12 Time Clause

Konu 13 Condition Clause

Konu 14 Concession Clause

Konu 15 Reason, Result, Purpose Clause

Konu 16 Place, Expection, Similarity Clause

Konu 17 Comment, Verbless Clause

Konu 18Should

Konu 19 Devrik Yap

Konu 20 It

Konu 21 A, An, The

Konu 22 Of

Konu 23 Eylem + Eylem

Konu 24 Infinitive

Konu 25 Gerund

Konu 26 "Infinitive" ve "Gerund"

Konu 27 Any, Every

Konu 28 Grup Adlarve Uygun Eylem


20/205


2

Konu 1Szlk seimi ve kullanm

Giri

Altrma- Yant

1. Ksa izgi, szcn nereden blnebileceini (satr sonunda) gsterir.2. vt = verb transitive / geili eylem, vi = verb intransitive / geisiz eylem3. Konu edilen szck ya da yap rnek tmce iinde kullanlmakta.4. Her bir say szcn dier kullanm ve anlamlarn gstermekte.

5. Szcn saylabilir (countable)ya da saylamaz m (uncountable)olduunu gstermekte.

Sunu

Bu blme gemeden nce, rencilerden derse birer szlk getirmelerini istemeniz ya da elinizdebulunan szlkleri snfa getirmeniz gerekmekte. rencilerin ou varlndan habersiz olduu iin,eanlam szln tantmanz gerekebilir. rencilerin bildikleri ve kendilerinde olan szlklerhakknda konumalarn salayn. Szl ne sklkla kullandklarn ve szlklerinin eviri iinyararlolup olmadn sorun. rencilerin tabloya ekleyemedikleri szlk trlerini altrma sonundaekleyin.

leme

Altrmann ardndan,szln bu altrmada ele alnan konulardan baka ne tr nitelikleri iermekteolduunu rencilerle birlikte bir liste halinde derleyebilirsiniz.

retme-Snama

Altrma- Yant

1. Hayr. [no. comp]yolu ile,comparativeolamayaca anlatlmakta.2. We adore going to parties.

3. advancesmaddesi.

4. ad-ntaks olumsuz anlam vermekte.5. adsksaltmas infml.olduu iin verilen tmcede kullanlamaz.


21/205


3

Konu 2Uygun anlamn seilmesi

Giri

rencilerin derse szlk getirmelerini nceden salayn.

ki ngilizce metnin Trkesi:

BU KARAKOLDA BTEREnder ok olgun bir oland. Babas orta halli bir adamd. Orta direktendi. Olunu iyi okullardaokutmak iin elinden gelen her eyi yapt. Annesi ev kadnyd. Elinden her i gelirdi. Ender

liseyi bitirince di doktoru olmak istedi ve niversite snavlarna girip diilik okulunu kazand.Okulda Jale ile tant. Jale'nin babas para babasyd. Hayali ihracat yaparak seneler nce keyidnmt. Fakat Jale babas gibi deildi. Alak gnll bir kzd. Babas onu askerlik arkadaCemil Bey'in olu Abdurrahim ile ba gz etmek istiyordu. Abdurrahim ilkokulu bitirmi vesonra okumamt. Gen bir delikanlyken kirli iler evirmeye balad.

Ender ilk grte Jale'ye vuruldu ama Jale ona ilk grte vurulmad. Fakat ona kan kaynad.Birka hafta sonra ii piirdiler ve mercimei frna verdiler.

Bir gn Jale ile Ender parkta krtryordu. Abdurrahim onlar grd. Gz dnd. Kendisinikaybetti. Onlar tahtalkye gndermek istedi. Fakat kendisini toplad. Kendisi iin sepethavasnn almakta olduunu hissetti. Onlar ba baa brakmaya karar verdi. Bu anda eytandrtt. eytana uydu, silahn ekti ve ate etti. Fakat, gemekte olan bir adam kurun

yamurunda kald ve zavall adam kim vurduya gitti. Nallar dikti. Bir anda kzlca kyametkoptu. Aynaszlar geldi. Hepsini gzaltna aldlar. Jale'nin ii kan alyordu.

Ve bylece bu i karakolda bitti.

OLMAYA DEVLET CHANDA BR NEFES SIHHAT GBAli eve yksek atele geldi. Annesi onun souk aldn dnd. Ali'ye derece koydu. Atei39'du. Annesinin tepesi att ve "Kendi kafana gre davranrsan byle olur, Kazan giymengerekirdi," dedi.

Doktor geldi ve Ali'nin souk almadn syledi. Muhtemelen su iei ya da kabakulak

olmutu. Bunu duyunca annesi iki gz iki eme alamaya balad. Doktor Ali'yi iyice inceledive "Gznz aydn. Gznz korkuttuum iin zr dilerim, ama bu basit bir mide bozukluu,"dedi. Baz ilalar yazd. Annesi doktora 100.000 lira bayld. Fakat doktor paray az buld u.Annesi 50.000 lira daha bayld. Doktor paray ald ve "Gemi olsun," dedi.


22/205


4

Altrma- Yant

rencilerin incelemesi olas szckler:

ease (v) .......................................... kolaylatrmakrejection (n) ..... .............................. reddetme

indignity (n) .................................. onur krclkdole (n) .......................................... yardmqueue (n) ....................................... kuyruk

tedium (n) ...................................... skntinevitability (adj) ........................... kanlmazlkreinforce (v) .................................. glendirmek, stne eklemekavalanche (n) ................................. sweeten (v) .................................... tatlandrmak, yumuatmakflick (v) ......................................... dolanmak, gezinmek

struck (V3) ..................................... (strike) arpmak, afallatmakindirectness (n) .............................. dolayl olma halicircumlocution (n) ......................... adal laftortuous (adj) ................................. arptlmconstruction (n) ............................. yapskill (n) .......................................... beceri

Sunu

False friendszerinde zellikle durun. Bu szcklere readily(=kolayca),faculty(=zeka, aklanlam

da var), magazine(=silah arjranlam da var),Indian(=Hintlianlam yan sraKzlderilianlam davar) gibi arpc rnekler eklenebilir.

Bu blmdefalse friendolarak adlandrlan szcklere zellikle dikkat edin

SZCK ASIL ANLAMI HATALI EVRSDRAMATIC BYK DRAMATKSYMPATHETIC ANLAYILI SEMPATKECONOMICAL TUTUMLU EKONOMK (=ekonomiye ilikinanlamnda)CLOSE YAKIN KAPALI (=closedszcnden yola karak)PRACTICALLY HEMEN HEPS PRATK OLARAKMECHANIC TAMRC MEKANK, MOTOR

Ayrca, power station yapsnn Trkeye enerji santral yerine ou kez enerji istasyonu olarakevrilmesini de rnek olarak gsterebilirsiniz.


23/205


5

leme

Altrma 1- Yant

1.

outing= gezisinden / charter=servis otobsnn / out-of-control= kontrolden kmas/ hurtleyuvarlanmas/ aboard= arataki

2.

controversial= tartmal/ trial= davalarndan/ perjury=yalanc tanklktan/ suit= dava/ file=at

3.

suburban Rome= Roma'nn banliysne / took to the streets= kendini sokaklara vurdu/sokaklara dkld

4.

socially tricky= toplumsal adan hassas / personal gifts= kiisel hediyeler / wintry= souk /strike-bound=grevden etkilenen

5.

Like Santa Clauses in reverse= Noel Baba'nn tam zdd gibi / skylight= tavan kapandan /slip=szlen/ three other Dutch Renaissance paintings= bakaca Hollanda Rnesansna aitresim/ made off =svtlar

6.

adoption agency= ocuk edindirme brosuna/ custody= vesayet / seek=isteyen

Altrma 2- Yant

awe-inspiring awehem korkuhem de hayranlkanlamlarn tamakta. Metne gre anlamn hayranlkvericiolmas gerekir.

range ... den ... e kadar uzanmak

size boyut

mammoth dev

well pekala, neden olmasnranks rank= sralanmakbodies body=ktle, oluumrate hzreceding recede=uzaklamak

second saniye


24/205


6

retme

Altrma- Yant

A.

1. DIGITALSreplace the traditional hands, springs and cogs.

2. Some DIGITALSjust display hours, minutes, and seconds.

3. SOME DIGITALSwill remain accurate well into the 21th century.

4. In spacecraft, miniaturisation made it possible to SAVE ROOM AND WEIGHT.

5. THE TYPICAL WATCH CRYSTALvibrates 32,768 times every second.

6. A TINY CHIPkeeps dividing these vibrations by two.

B.

hand ....................................... saatin ibresi / akrep-yelkovan

spring ..................................... yay

cog ......................................... dililap ......................................... tur

in advance ............................. ncedenleap year ................................ artk ylabsolute ................................. kesin, kusursuz

room ...................................... yer

cram with ............................... tka basa doldurmakmaze ...................................... labirent

stray ....................................... sapmak

fancy ...................................... dnmek, aklndan geirmek

gimmick ................................. albeninovelty ................................... yenilik, yeni olma hali

wear off ................................ eskimek, anmak

Snama

Altrma- Yant

Bu altrmay rencilerin kendi balarna yapmalar gerekmekte.A.

those = GROUNDS

them = THE PARTIES

B.

2. It may happen that, without blame to either party, it is impossible for a married couple to live

together amicably, or without some very grave sacrifice.

3. It may happen that one of them, without di sli king the other, becomes deeply attached to some

other person, so deeply as to feel the marriage an intolerable tie.

4. In that case, if there is no legal r edress, hatred is sure to spring up. Indeed, such cases, as

everyone knows, are quite capable of leading to murder.


25/205


7

5. Where a marriage breaks down owing to incompatibility or to an overwhelming passion on the

part of one partner for some other person, there should not be, as there is at present, a

determination to attach blame.

C.

rencilerin birden fazla anlam tadn anlamalarn umduum szckler:grounds, party, grave, determination


26/205


8

Konu 3

Szcklerin anlamn tahminGiri

Altrmay rencilerin ikiligruplar halinde yapmalar zamandan tasarruf salayacaktr.

Yantlar kontrol edilirken, szcn szlk anlamna yakn anlamlar da elbette kabul etmek gerekir.

1. boom = burst of growth; increase

2. succeeding = subsequent, following

3. games = hunting animals4. fooling around = wandering aimlessly

5. able = skillful

6. accord with = agree

7. account for = explain

8. address = manner

9. air = musical piece

10. brothers in arms = friends in the army

11. banks = shore, coast; rim, border

12. before = in front of

13. chair = direct, control

14. ducks and drakes = suda ta kaydrmaca15. ear = koan16. eye = look at, view17. fast = oru tutmak18. firm = stable, secure

19. flat = semitone

20. intelligence = information

21. late = dead, departed

22. minute = small, tiny

23. philistine = so. who does not admire good art, music, etc.

24. pupil = gzbebei25. save = except / common = shared

26. saws = sayings

27. smart = intelligent

28. sound = whole, complete29. still = motionless

30. may as well = had better / well = kuyu

31. yet = much

32.Mourning Becomes Electra= Electra'ya Yas Yarar

Altrma- Yant

savage saldrmakunite birlemekattain almak

deadline mhlet


27/205


9

solitude yalnzlktopple devrilmek

reverse ters, tersi

dislodge tamak

leme

Buradaki altrmada baz yantlar birbirine yakn anlamlar tayor olabilir. nemli olan, verilentmcenin balam asndan en uygunseenei belirlemek.

Altrma- Yant

1. d 6. d

2. b 7. d

3. c 8. b

4. a 9. e

5. c 10. b

retme

Altrmada verilen metin olduka uzun olduu iin bu altrma ev devi olarak verilebilir -rencilere, kendilerini snamak amac ile szlk kullanmamalarn hatrlatarak!

Altrma- Yant

B.

Paragraf 1

1. ADHERE ........................................balanmak2. INELIGIBLE ................................... yetersiz

Paragraf 2

1. ALLIANCE .................................... ittifak

2. JOINT FAMILY AGREEMENT .... ortak aile karar3. PROSPECTIVE ............................... mstakbel4. COURTSHIP ................................... kur yapma

5. REASON ......................................... akl6. MATE .............................................. e7. ENDANGER ................................... tehlikeye atmak

8. KIN .................................................. akraba

Paragraf 3

1. ADS ................................................. advertisements

2. SPOUSE .......................................... e3. MATRIMONIAL ........................... evlenmeye ynelik


28/205


10

Paragraf 4

1. PROHIBITING .............................. yasaklama

2. OBSOLETE > become obsolete .... yok olmak

Snama

Edinilen becerilerin snanmas sz konusu olduu iin ikili ya da grup almas yerine rencilerinkendi balarna almasn tercih edin.

Altrma- Yant

rencilerin aadakilere yakn anlamlar bulmalar yeterli.

BOOT ............................................. = BAGAJ

DIKE .............................................. = SU KANALI

WRENCH ......................................= NGLZ ANAHTARISAMPLE ........................................= RNEK, NUMUNEEBBED AWAY .............................= AKIP GTTIT GAVE .......................................= AILDIGUSHED IN ................. ................. = DOLDU

SCRAMBLED CLEAR..................= KENDM KURTARDIMHUDDLED ....................................= BRNMTIPS ...............................................= TEPELER


29/205


11

Konu 4Basit-Bileik Tmce

Giri

1. famished (adj) = a2. flippers (n) = palet

3. shred (n) = para4. trudge (v) = bezgin yrmek5. lintel (n) = kapnn st pervaz, lantel 6. gaudy (adj) = alacal bulacal7. sallow (adj) = solgun

8. goggle (v) = gzlerini iri iri aarak bakmak

9. pillion (n) = arka sele10. creed (n) = inan

Altrma- Yant

Tmceolanlar 1, 7, 8, 11, 12, 13, 21, 23.

Sunu

Bu konunun Sunublm bundan sonra gelecek konular iin temel nitelik tamakta. Bu nedenle,Relative ClauseveNoun Clauseyaplarn aslnda birerBasit Tmcegibi incelenebileceini,AdverbialClause ve Comparison Clauseyaplarn ise birer Ana Tmce ve Yan Tmce'den olutuklarn tekrartekrar vurgulayn.

Altrma- Yant

1. which/that

2. where/because

3. (-)4.(-)

5. who

6. (-)

7. which/that

8. (-)

9. which/that

10. (-)

11. (-)

12. which/that

13. (which/that)14. (-)does

15. which/that

16. (-)

17. (which/that)

18. (-)

19. (-)


30/205


12

leme

Zaman yitirmeme amac ile, bu blmdeki altrmay dev olarak verebilirsiniz.

Altrma - Yant

Clauseoluturan yaplar koyu, eylemleryatkyaz ile verilmekte.

Itseems, in fact, thatour wages have gone downalthoughour employees have toldus (that)they

have increased.

It isnot surprising, then, thatpolitical parties win or loseelections according to how well theypersuade the peoplethatinflation can be controlledby their policies.

It is only to be expected, therefore, that the ordinary voter will support a government that

promises to restore the value of money in the bank and to make wage increases equal to the

increase of prices in the shops.

As a result of this situation, wefindgovernments being defeated by their economic policies.

People areimpatient andpreferto vote for a new government rather thanwaitfor old economic

policies to become effective.

Unfortunately, promises about controlling prices and wages are not generally keptbecausethere is

no simple cure for the complex disease of inflation.

retme

Altrma- Yant

Clauseyaplar koyuile, eylemleryatk yazyla gsterilmekte.

As soon aswe takeour place in the queue, our whole outlook on life changes.

All [that]we can think about ishow manypeople there are in front of us and how long it will be

before our turn comes.


31/205


13

Now and then we look back and feela warm glow of satisfaction whenwe note how much the

queue has lengthened sincewe joined it.

Our main concern, however,isthat no one should use unfair means.

We keepa watchful eye on the people in front andareready to denounce publicly anyonewho

dares to 'jump the queue'.

Snama

Altrma- Yant

1. KUYRUKTA YERMZ ALIR ALMAZ, yaama bak amz kkten deiir.2. Tek dnebildiimiz NMZDE KA NSAN olduu ve sramz gelene kadar NE

KADAR SRENN GEECEDR3. Arada srada arkamza bakar ve biz girdiimizden BER KUYRUUN NASIL DA

UZADIINI fark edince MZ BR HONUTLUK DUYGUSU KAPLAR.4. Ancak, bizi asl LGLENDREN, KMSENN YANLI YOLLAR KULLANMAMASIDIR.5. nmzdeki NSANLARI DKKATLE GZLERZ ve "KAYNAK YAPMAYA" cesaret eden

HERKES AIKTAN tehir etmek iin hazrda bekleriz.


32/205


14

Konu 5Zamanlar

Giri

Konu ile ilgili altrmay renciler ikili gruplar halinde yapmal.

1. Basit tmce2. Basit tmce3. Reason Clause

4. That-Noun Clause

5. Relative Clause

6. Basit tmce

7. Basit tmce8. Basit tmce9. Basit tmce10. Basit tmce

Altrma- Yant

A. [5] [f]

B. [8] [b]

C. [3] [i]

D. [4] [c]

E. [9] [d]

F. [11] [a]

G. [2] [i]

H. [12] [h]

I. [1] [e]

J. [10] [d]

K. [7] [b]

L. [6] [g]

Sunu

Present Perfect Tense renciler tarafndan genelde PAST durum gsteren bir zaman olarakbilinmekte. Bu zamann Trkeye tam evirisinin, rnein

I have been to Spain

spanya'da bulunmuluum var

olduunu, ancak bu evirinin "eviri kokaca" iin

spanya'da bulundum

eklinde Trkeye aktarldn vurgulayn.


33/205


15

leme

Altrma 1- Yant

A.

Eer DNYA NFUSU BU HIZLA ARTMAYA DEVAM EDERSE, gezegen zerinde yaamsrdrmek iin geriye SONUTA YETERL KAYNAK KALMAYACAK. 21. yzyln ortalarnagelindiinde, rnein, arabalarmz ileten petroln tmn TKETM OLACAIZ.

B.move ... aboutblmne rencilerin dikkatini ekin.

Geen hafta bir gece EM VE BEN SAKN SAKN EVDE OTURUYORDUK. O TELEVZYONSEYREDYORDU; bu arada BEN DE KTAP OKUYORDUM. Aniden GRLTL BR

PATLAMA DUYDUK. ST KATTA OTURAN YALI KADININ EYALARIN YERLERNDETRMEKTE OLDUUNU sandm.

C. front gate, heavy footprint, out of placeyaplarna rencilerin dikkatini ekin.

Bir yaz akam her zamanki gibi tam saat yediye be kala, JONATHAN EVE DND. . BAHEKAPISINI ATII zaman, DERHAL GARP BR EY FARK ETT. iek tarhlarndan birindeYERDE BELRGN BR AYAK Z VARDI, JONATHAN TAM STY YA DA POSTACIYISULAYACAKTI ki ALT KATTAK N ODANIN DANTEL PERDELERNDEN BRNNYERNDE OLMADIINI fark etti. JONATHAN ASLA BR EY YERNDE BIRAKMAMAZLIKETMEZD./ JONATHAN HER ZAMAN HER EY YERL YERNDE BIRAKIRDI.

D. The race had hardly ...; Another; him and his mechanic; had begun a campaign blmlerinerencilerin dikkatini ekin.

1903 Fransa Grand Prix'si bugn de tarihin en trajik araba yarlarndan biri olarak hatrlanmaktadr. Ognlerde yerel hkmet yetkilileri genelde yollar asfaltla kaplatmazlard ve bu yzden yol alrkenARABALAR TOZU DUMANA KATARDI, bu da arkadan gelen srclerin nlerini grmelerinihemen hemen olanaksz hale getirirdi. YARI HENZ BALAMITI ki KARIYA GEMEKTEOLAN BR KADIN KENDSN BR ARABANIN NNDE BULUVERD ve arabann altndakald. Biraz sonra, BR SRC BR OCUA ARPMAMAK N DREKSYON KIRINCABR KALABALIA DALDI, ve kiiyi ldrd. Bir kpee arpmamaya alrken BR DERBR DUVARA BNDRD ve YARIIN LDERLER LE BAA BA GTMEKTE olan Madame duGast BU SRC LE YARDIMCISINA YARDIM EDER(i)ken iki saat kaybetti. Geriye kalansrcler Bordeaux ehrine ulatklarnda, KAZA SAYISI DAHA DA ARTMITI ve yar

durdurtmak iin GAZETELER BR KAMPANYA BALATMITI.

Altrma 2- Yant

1. were, 2. will become, 3. try / have tried / have been trying, 4. say, 5. are / will be, 6. found, 7.

becomes / has become, 8. is, 9. believe, 10. have found, 11. have, 12. is, 13. have discovered, 14.

stabilizes, 15. tested


34/205


16

retme

Bu blmdeki tmcelerin evirisi zaman alabilir. Bu yzden, ev devi olarak kullann.

Altrma- Yant

A

Ashenden onunla tantnda, kadn o dzensiz yaam srmekteydi. artk ok gen deildi ...o gzelim kalarn zerinde tek bir kr yoktu.

B

Hibir hayvan ya da bitki bolukta yaamaz. Yaayan bir organizma evresi ile srekli madde deitokuunda bulunmaktadr. Bir aa kkleri yolu ile bu ve tuz emer ve yapraklar yolu ile su

kaybedip karbon dioksit emer. Memeli bir canl sindirim sisteminde su ve besin maddelerini,cierlerinde de oksijeni emer. Bu nedenler yaam yaayan organizma ile evresi arasnda aktif birdengedir. ... denge bozulur: sudan kan balk lecektir.

C

... gne sistemi nesnelerin uzayda rastlantsal bir birliidir. ..., gne, dnya ve gezegenleri ayranmesafeler ok byktr. Gneten yaklak 93 milyon mil uzaktayz ve en uzak gezegen Pluto'nun

bize uzakl buuk milyar milden fazla. ... gne dnyaya olan yolu 8 dakikada, Plutogezegenine 5 saatte, ama en yakn yldza 4 ylda kat eder. ... bu nedenle gne sistemi byklde btnsel bir birimdir. ... gezegenler ve dnya gnein evresinde yrngelerde dnerler ...tm bu yrngeler aa yukar ayn dzlemde yer alrlar. Gne, gezegenlerle ayn prensibe grednmektedir ve sistemin tm tek bir birim olarak uzayda saatte yaklak krk be bin millik birhzla hareket etmektedir.

D

Krsal yreyi bir tr cennet gibi resmetmekteyim. ... Krsal yre insan ehir insan ile aynendieleri paylar, ... - bu adadaki krsal yre insan ile ehirli insan farkl lkelerin insanlardeildir; onlar ufak bir lkede birbirine ok yakn olan komulardr.

Snama

Altrmada verilen metinlerden ikisinin ev devi olarak verilmesi zamandan kazanlmasnsalayacaktr.

Altrma- Yant

A.

Kirlilie neden olan ne?Kimyasal atklarKirlilik ne ekilde ortaya kmakta? Sahil eridi kahverengi renge sahip

Aside bal kirlilikngiltere'de, Humber krfezi boyunca yer alan titanyum dioksit imalatndan braklan atklar yerelsularda ciddi asitlenmeye neden olmakta, su canllarn yok etmekte ve Cleethorpes kumsallarn

asit ve demir ile kirletmekte. ngiltere'deki iki ana titanyum dioksit fabrikas, her ikisi de Humber


35/205


17

krfezinde yer alan Grimsby'deki BTP Tioxide ve Stallingborough'daki LaPorte Endstri. Bu ikisignde yaklak 60.000 m3 asitli madde boaltmakta. Bunun bir sonucu olarak, krfezinImmingham'dan Cleethorpes'a kadar gney kys boyunca uzun bir sahil eridi bu boaltmadantr kzl kahverengi bir renge sahip.

B.

Dr David Owen'n ilgilendii Cumbrian nkleer tesisinin zellii ne? Sk sk nkleer kaza olmasHkmet neden uyarda bulundu? Szntdan tr blgeden uzak durulmas gerekmekte.Dr David Owen'n talepleri neler? Tesisin aratrlmas ve atklarn azaltlmas

Atom santralnn aratrlmas iin arSosyal Demokrat Parti lideri Dr. David Owen tartmal Cumbrian nkleer tesisinin bulunduuWindsclase'de bir aratrma yrtlmesi iin bask yapmakta. Bu blgede 1950 ylndan beri300'den fazla kaza meydana geldi.

Dr. Owen Mrs. Thatcher'a yazarak santral konusunda bir "bamsz aratrma komitesi"

oluturmasn talep etti. Bu santral, geen hafta Hkmet insanlar blgedeki kumsallardan uzakdurmalar iin uyarnca, bir kez daha toplumun ilgi oda haline geldi. Dr. Owen atklarn "hemenhemen sfr" dzeyine indirilmesini istemekte ve bu kazaya yatkn santraln kendisi hakknda da birsoruturma almas konusunda bastrarak konuyu irdelemekte.

C.

Yaznn temel amac ne? Para salamakYazda yoksullua neden deinilmekte? Yoksulluk verilen tahripleri artrmakta.

Yeil bir dnya m yoksa kuru bir l m ?Belki de seim yapacak zaman hl var.

Milyonlarca yldan beri Gneydou Asya, Gney Amerika ve Afrika'nn tropik yamur ormanlardnyann doal laboratuarlar, botanik ve hayvanat baheleri. Bugn, bu ormanlar ylesine bir hzla yok ediyoruz ki 25 yl iinde Malezya ve Endonezyanngeni ormanlarndan geriye sadece paracklar kalacak. Verimsiz tropik toprakta gelitikleri iin,

bu ormanlar yenilenemez.

Aalar yok olduunda, birka yl iinde toprak erozyonu balar, tm blge lleir.

Dnyann en byk bitki ve hayvan hazinesini sonsuza dein yitirmi olacaz. Ve bu, dnyann enyoksul blgelerinde olmakta. Buralarda, yoksulluk neredeyse alk snrnda. Bu belki de dnyannen acil evresel sorunu. Verilen tahrip cahillik, uza grememe ve srekli artan talepten trolumakta. Bizler yeterli ilgi gsterirsek ve duracaktr.

Nasl yardmc olabilirsiniz.

1980'de WWF ve dier uluslaras kurulular Dnya Koruma Strateji'sini yaynladlar. Bu, dnyanndoal kaynaklarn onlara zarar vermeden gelitirmek iin bir program.

Hemen Dnya Vahi Yaam Fonu'na (WWF) katln. Sizin sesinize ve mali desteinize ihtiyacmzvar. En yakn WWF brosuna yelik koullar iin bavurun ya da katknz dorudan aadakiDnya Vahi Yaam Vakf adresine gnderin. Bu, hayatnzda yazacanz en nemli mektupolacak.


36/205


18

Konu 6Modal Verb

Giri

1. Gnmzde ehir merkezinde bir yaya blgesi var.2. Bu sene ka tane Noel kart gnderiyorsun?3. Bu tankn kapasitesi ne?4. Politika gibi konular hakkndaki bilgini nereden edindin?5. iman olmasna armamal. Yemekler arasnda da yemekte srar ediyor. 6. Senin benim akrabam olduunu fark etmedi.7. Perembeden nce hazr olacak.8. nsanlar elle iaret etmek kabalktr.

9. Olanlar zavall kediye ta atyordu.10. Dikkatli olmazsa sonu hapishane olacak.

11. Leonardo da Vinci kendi zamanndaki ve onu izleyen alardaki eitli sanatlarzerinde byk etkiler yapt.

12. Birbirimizi uzun zamandr grmemitik; bu nedenle beni tanyamad.13. alma grubunda hafta sonu yer almak istiyor musun?14. Ben u kutular bina iine tayana kadar kapy benim iin ak tut(uver). 15. Hava tahmin raporuna gre lkenin pek ok blgesi dne nazaran daha souk olacak. 16. Yemee balamadan nce bir be dakika daha bekleyelim mi? 17. Bilim adamlar depremleri nceden tahmin etmek iin eitli yntemler gelitirdiler

ama hepsi de baarsz oldu.18. Hayvan korkumdan tr bir hayvana sahip olmaktan srekli kanmmdr.

19. 1876 icat ediliinden beri, telefon teknik adan ok deiti.20. Kn bizi sk sk ziyaret ederler ve hediye getirmeleri ok na dir olur.21. Sonunda nerileri lehinde davranmam iin beni ikna etmeyi baardlar.

Altrma- Yant

1. Sper gler onun Hint Okyanusu kysnda bir deniz ssne sahip olmaktan memnuniyetduyarlard.

2. Gelecekte retimdeki artn yksek retkenliktengelmesi gerekecek.3. 1960'l yllarn sonlarnda Filipinler pirinte kendi kendine yeterlie ulamay baard.

4. Baz Afrika lkelerinde, kii bana den gda retimi 1970'lerde nfus artnn gerisindekalm olabilir.

5. Dolanmay brakp uygun birie bavursam iyi ederim.6. Farkllklarmz olabilir7. Ziyaretiler zorunlu seyahat giderlerinin 100 sterline kadar olan bir blmn geri talep

edebilirler.

8. Katilin nerede olduunu ben ne bileyim!9. ldrabilirdi10. Bizimle birlikte yaamay tercih etmez miydin?11. u anda ekonomi bir boazdan geiyor olabilir. 12. 23 yl tahtta kalm gl bir kral olan Khufu'nun gmtnde ok daha fazla hazinesi olmas

gerekeceini dnebilirdik.


37/205


19

Sunu

Aklda kalc olmas asndan yardmc yklemleri renci kitabnn zetblmnde verilen dzende

de sunabilirsiniz.

leme

Altrma'nn birinci tmcesindeki before szcn renciler nce olarak aktarabilirler.Altrmann bitiminde - yaplan evirinin hatal olduunu farkeden renci yoksa - buna dikkatleriniekin ve szcn "in front of" anlamn bulmalarna yardmc olun. Bu kullanma rnek olarak, TheStrangleradl tiyatro eserinde, oyuncularn seyircinin gz nnde kostm deitirmeleri eklindekimodernyaklam eletiren, geleneksel tiyatroyu savunan yal aktrn seyircilere syledii u tmceyiverebilirsiniz:

We used to change not before the audience but before the audience.Biz seyircinin nnde deil, seyirciden nce kostm deitirirdik.

Altrma- Yant

1. Hikimse Kralie'nin huzuruna kamaz.2. Kimse binaya giremedi.

3. Rahatlkla zengin bir iadamyla evlenebilirdi.4. Edison bir deha olabilir, ama transistorlu radyoyu icat edemezdi.

5. Sorununu yanl kiiyle zmeye alm olabilirsin ... ncelikle bir avukatla konumalydn.

6. Yeni renci kaydetmi olmallar.7. Hikayenin gazetede yer almas gerekmez.8. Hi kurmam gerekmiyor.9. Tom Clarke projede birlikte almak iin uygun kii. ... yeni fikirler sunacaktr.10. Takmn kaptan olarak ben seilmeliydim, Tim deil. O, kendi hatalarn asla gremez.11. Hangisini isterdin, sandalye mi tabure mi?

retme

AltrmaYant

"INVENTIONS"

"You can't change human nature"

nsan doasn deitiremezsiniz.geneticists would regard it at least approximately true

genetikiler bunu ksmen doru kabul ederlerwe can say that the indiscriminate scattering of radioactive substances into the atmosphere

will increase slightly but significantly the number of genetically handicapped, and that the

discouragement of marriage between close relatives will decrease that number.

Radyoaktif maddelerin atmosfere rastgele salmasnn genetik sakatl olanlarn saysn az amanemli bir biimde artracan ve yakn akrabalar arasndaki evliliklerin azaltlmasnn bu sayydreceini syleyebiliriz.we can be fairly confident


38/205


20

Az ok emin olabilirizthe present increase in intermarriage between human races must have resulted in changes in

the genetic constitution of the population

nsan rklar arasnda gnmzde yaanan evliklerdeki artn nfusun genetik yapsnda

deiikliklerle sonulanm olmas gerekir.we cannot at present sayu anda syleyemeyiz

Snama

Altrma- Yant

A.

"NIGHT TERROR"

ou kez geceleri, genelde uykunun ilk iki- saati esnasnda gerekleir. Kii aniden yattyerdedorulur, anlalmaz eyler syler ve kalkp lgnca gezinebilir. Bir eyden feci halde korkmugibidir ve kalp atlar ile solunumu iki katna km olabilir. Ancak, hibir grnr tehlike yoktur.Yakn zamanlara kadar bunun nedeni kabus olarak nitelendirilebilirdi. Ancak, gnmzde bunu birya da iki olgudan biri olarak tanmlamaktayz. Bunlardan biri bildiimiz kabustur. Burada anlatlanikincisi ise gece korkusu adn alr.

B.

"ASTEROIDS"

Asteroitler, hatta kkleri bile, dnyaya arparlarsa ykc olabilirler. Yaklak bir buukkilometre geniliindeki Byk Kanyon'u yalnzca 45 metre apndaki bir asteroit yaratm olabilir.Uzmanlarn hesaplarna gre 150 metre apnda birasteroit Dnya'ya arpacak olsa, 45 kilometreapndaki bir alandaki aalar yakabilir, 150 kilometrelik bir alandaki evleri ykabilir ve gefrlataca tozdan tr dnya apnda iklim koullarn uzunca bir sre deitirebilir.

Yakn gelecekte bu tr felaketleri engellemek mmkn olabilir. Yakn bir zamanda, bir taramasistemi uzaydaki nesnelerin parlaklklar ve konumlar konusunda bilgi salayabilir. Bu sistem bugk cisimlerinin konumundaki deiiklikleri gsterebilecek ve bir asteroitin dnyaya yaklapyaklamadn syleyebilecektir. O zaman bir uzay arac ile asteroite bir bomba gnderilecek ve

bomba orada patlatlacaktr. Patlama asteroitin yrngesinde ufak bir deiiklie neden olacaktr.Yine de, ok ufak bir deiiklik asteroitin dnyay skalamasna yeterli olacaktr.


39/205


21

Konu 7Edilgen YaplarGiri

1. Tepelerde ya da adann kylarnda bir ok gzel yer olmal. Bir haftay bunun gibi bir yeriaramaya deer.

2. Baz gelimekte olan lkelerde, kii bana gda retimi geen sene aslnda nfus artnnardnda kalm olabilir.

3. Endstriyel yapya ilikin bu sorunlar hemen zmeliyiz.4. Ona o kadar barman gerekmezdi.

5. Teyzemi istasyonda karlamalydk.6. eitli konularda farkllklarmz olabilir, ama birbirimize gveniyoruz.7. Acaba u mobilyay tamama yardmc olabilir misin?8. Henz sorunu zemedik.9. Kk bir ocukken trnaklarn yer miydin?10. Bir apartman dairesinde yaamay tercih etmez miydin?

Altrma- Yant

3. The reasons are not known. / Nedenler bilinmiyor.

4. He is not considered a great boxer now. / Gnmzde o byk bir boksr kabul ediliyor.5. When will they complete the building? /Binay ne zaman tamamlayacaklar.6. We are being followed. / Takip ediliyoruz.

7. Can you excuse me from the committee? / Beni komiteden affedebilir misiniz?

8. Who was elected the president? / Kim bakan seildi?9. Cheap computer hardware is produced in/by Taiwan. / Ucuz bilgisayar programlar

Taiwan'da retilir.10. Am I expected to say yes? / Evet demem mi bekleniyor?

11. The check-book could not be found anywhere. / ek defteri hibiryerde bulunamad.The check-book was nowhere to be found. / ek defteri hibir yerde bulunamad.

leme

Altrmay renciler ikili gruplar halinde yapmal.

Altrma- Yant

Kaliforniya kysnda, bir dan tepesinde sanki ORTA ADAN GETRLM VEBURAYAYERLETRLM gibi duran dev bir kale yer almaktadr. SAN SIMEON ADINDAK BUKALE AMERKALI GAZETE SAHB WILLIAM RANDOLPH HEARST N NAEDLMT, AMA AVRUPA'DAN GETRLM, FARKLI TARH DNEMLERDEN

KALMA NESNELERLE DEND.


40/205


22

Kaleyi ina etmek otuz yl srd ve o zaman bile TAM OLARAK BTRLMEMT. Bu sreboyunca, NA YERNDE YZDEN FAZLA SREKL OLARAKALITIRILMAKTAYDI VE MMAR JULIA MORGAN SREKL PLANLARIDETRMEK ZORUNDA KALDI: Hearst'n her fikrini deitiriinde. ODALAR VE

KATLAR NA EDLMEKTE, AMA SONRA YIKILIP YENDEN YAPILMAKZORUNDAYDI.

Kaleyi dekore etmek iin TM AVRUPA'YA SANAT ESERLER BULMAK ZERETEMSLCLER GNDERLD. ESK TAVANLAR VE MNELER, MOBLYALAR,RESMLER VE HEYKELLER SATIN ALINDI VE AMERKA'YA TAINDI. OKBYK SAYIDA NESNE GETRLD AMA BUNLARIN OU KULLANILAMADI VEDEPOLARA YERLETRLD;hatta bazlar ambalajndan bile karlmad.

HEARST'N YAAMI ORSON WELLES'N FLM YURTTA KANE N TEMELOLARAK KULLANILDI. Hearst' simgeleyen Kane San Simeon gibi fantastik bir kale inaetmekteydi, ama filmde bu kale, Coleridge'in nl iirindeki rya beldesinin isminden esinlenilenisim ile, XANADU OLARAK ANILMAKTAYDI.

Hearst'n lmnden ok nceleri, SAN SIMEON BR TURSTK YEREDNTRLMT VE DEPOLARDA DOKUNULMADAN DURAN MALLARTEKER TEKER SATILMAKTAYDI. KALE AMERKAN HALKINA DEVREDLMTVE SONUNDA NDEKLER DE ONLARA VERLECEK.Ne yazk ki, bunlar fazla deerlideil. HEARST'N TEMSLCLER, kendilerine gerek sanat eserleri yerine ucuz taklitlersatan SANAT ESER SATICILARI TARAFINDAN ALDATILMITI.

retme

Ev devi olarak verebilirsiniz.

Altrma- Yant

"INVENTIONS"

Old inventions are not necessarily eliminated by new inventions.

Eski bulularn yerine hep yeni bulularn gemesi de gerekmez.

The older inventions may be replaced, but they seldom become truly obsolete because new

roles are often created for them.

Eski bulularn yerine yerileri geebilir, ama bu bulular nadiren tamamen saf d kalrlar; zira,

onlar iin yeni roller yaratlr.

Each of these inventions was expected to replace existing technology.

Bu bululardan her birinin mevcut teknolojinin yerine gemesi bekleniyordu.

For example, when the telephone was introduced in the late nineteenth century, it was

thought that letters would become obsolete.

rnein, ondokuzuncu yzyln sonlarnda telefon kullanma sunulduunda mektuplarn gereksizhale gelecei dnlmt.

We can only imagine what may be invented during the years to come.

Gelecek yllarda nelerin icat edileceini sadece hayal edebiliriz.


41/205


23

Equipment could be designed that would change our entire perspective on communication.

letiim hakkndaki tm bakamz deitirebilecek gereler tasarlanabilir.

Yet, one thing is certain.

Ancak, kesin olan bir ey var.

Older inventions, like the book, the newspaper, the telephone, or the television, will not be

eliminated although their roles may be changed greatly.

Kitap, gazete, telefon ya da televizyon gibi eski bulular, rolleri byk lde deitirilebilse bile,bir kenara braklmayacak.

Snama

Altrma- Yant

Bilgisayarn tarihesi:1) Birinci nesil bilgisayarlar. zellikleri: Elektromekanik; yava ve byk2) kinci nesil bilgisayarlar. zellikleri: Transistorlu3) nc nesil bilgisayarlar. zellikleri: Yongal4) Drdnc nesil bilgisayarlar. zellikleri: Silikon yongal

1944 senesinde ilk genel amal bilgisayar olan Mark I ileme konuldu. lk bilgisayarelektromekanikti; yavat ve ok bykt. Aslnda, ilk bilgisayarlarn hepsi de o kadar bykt kionlar barndrmak iin birka kat gerekiyordu.

Ellili yllarn sonlarna gelindiinde bilgisayar transistor kullanacak ekilde planlanyordu.Transistorlar bilgisayarlar daha kk, daha az pahal ve daha gvenilir hale getirdi. Bugn bunlarikinci nesil bilgisayar olarak bilinmektedir.

nc nesil bilgisayarlar, hafzay depolamak iin "yonga"lar kullandlar, ama bilgisayarlarngerekten kk ve kolay bulunur hale gelmesi silikon yongalar yaplana kadar gerekleemedi.Silikon yonga tayan bilgisayarlar drdnc nesil bilgisayar olarak tannr.

Bugn yaammzn her yn bilgisayar tarafndan etkilenmekte. Telefon aramalarmzbilgisayarlar tarafndan ynlendiriliyor, arabalarmz bilgisayarlar tarafndan tasarlanyor, bankahesabmz bilgisayarlar tarafndan hesaplanyor, ve ocuklarmz bilgisayarlar tarafndan eitiliyor.

Bu ilevlerin tm drdnc nesil bilgisayarlar tarafndan sergilenmekte. Bugn, yapay zekaya

sahip beinci nesil bilgisayarlar gelitiriliyor ve kusursuzlatrlyor. Beinci neslin yaamlarmznasl etkileyeceini bekleyip grmemiz gerekecek.


42/205


24

Konu 8Basit Bileik Tmce

Bu konuda nemli nokta, rencilerin devrik yapnn kullanmna dikkat etmeleri. Bunun dnda, konu zerinde fazla vakit harcamak gereksiz olabilir.

Giri

1. Kuveyt hkmet yetkilileri, bu Krfez lkesinin BP'deki payn 3 milyar sterline indirmesi iinverilen srenin uzatlmas iin ngiltere Ticaret Bakanl'na bavuruda bulundular. Londralavukatlarna gre, petrol devindeki ortaklk paylarn 12 ay iinde yzde 21.6'dan 9.9'aindirmelerinin sylenmesinin ardndan, Kuveytliler indirim sresinin en az be ylauzatlmasn istediler.

2. Hem ulusal hem de yerel radyo ve televizyon istasyonlar daha esnek bir dzenleme rejiminebal olacaklar ve ok eitli trden malzemenin yaynn yapmak zorunda kalmayacaklar.

3. Son zamanlarda, iletiim endstrisi yeni teknolojik gelimeler tarafndan kkten deitirildi.rnein, telefon ve telgraf ele alalm. Kablo sistemlerinin kapasitesi snrlyd ve parazit oukez sorunlara neden olmaktayd. Bugn, tel kablolar hl kullanlmaktaysa da telin yerinidnyann pek ok blgesinde cam lif gibi dier malzemeler ald.

4. Lazer teknolojik bir devrim yaratmakta. Gnmzde lazer pek ok alanda kullanlmakta.Yakn gelecekte eitli tbbi tehis trlerinde kullanlabilirler.

Altrma- Yant

1.c Yerekimi hem nesnelerin dmesine neden olur, hem de hzlarn artrr. 2.d Keiler hem et hem de yn verdikleri iin pek ok lkede deerli kabul edilirler. 3.a Ba dnmesi oksijen yetersizliinden ya da kan kaybndan kaynaklanabilir.4.c Hem kutup aylar hem de foklar ok souk hava koullarna katlanabilirler. 5.b Sivrisinekler kk ama zararl bceklerdir.6.c Resimleri ne izlenimciliin niteliklerini ne de kendisinin i yaantsn yanstmaktalar.7.c Polisle konumay reddettii gibi hi bir trden tavsiyeyi de kabul etmiyor.

leme

Altrma- Yant

1. Hem partiye ge geldiler, hem de kaba szleriyle ev sahibesini tedirgin ettiler.2. BM Gvenlik Konseyi yeleri herhangi bir nleyici nlem almak konusunda isteksiz olduklar

gibi, bu lkeye kar bir askeri harekata da taraftar deiller. 3. Gerek u ki ekonomik durum ne bir gelecek vaat etmekte ne de insan tamamen umutsuzlua

srkleyecek gibi. Bekleyip grmemiz gerekecek.


43/205


25

retme

Altrma- Yant

Evimiz bir dkntyd. Annemle ben buday tyorduk ve babam da baheyikazyordu. mz de ok megulm gibi yapyorduk ama her birimizin ara sra yola birbak attn biliyordum. Otobs ge kalacak diye endieleniyordum. O zaman hem parakaybederdik hem de babam btn gece huzursuz olurdu. Son yldr hep byle olmutu.O zamanlar okulu bitirmi ve iki yakalarn bir araya getirmelerine yardmc olabilmek iinailemle kalmaya karar vermitim, ama doru eyi yapp yapmadm merak etmeyebalyordum.

Zaman getike babamn huzursuzluunun artmakta olduunu hissedebiliyordum. Son on

be dakikadr ayn noktay kazmaktayd ve monoton kaznn hzlanmakta gibiydi. Ancak,ne kafasn kaldrd ne de tek bir szck syledi. Ya yapt ie ok fazla dalmt - ve benonun asla bir konuya bu kadar uzun sre dalmadn biliyordum - ya da bizim ona endielibaklarmz yakalamak istemiyordu.

Snama

Altrma- Yant

Bir Amerikan niversitesinde, rencilerin belirtilen saatte derste olmalar beklenir. Bununaksine, Brezilya'da ne retmen ne de renciler her seferinde saptanan saattegelmezler. Brezilya'daki snfta le olduunda sadece birka renci snf terk etti; pekou dersi tartmak ve daha fazla soru sormak iin 12.30 sonrasna kadar kaldlar.Brezilya'da ge gelmek ok nemli olmasa da, ge saatlere kadar kalmak da nemli deil.


44/205


26

Konu 9Relative Clause

Giri

1. Ben onun fikirlerine deil onlar sunu ekline karym.2. Ne otelde kaldk ne de hediyelere para harcadk.3. Ekonomik knt sadece dostlarmz iin deil rakiplerimiz iin de bir darbe olacak.4. Ne onu hatasndan tr affettik ne de o kendisini sululuk duygusundan syrabildi.5. Gidip onu grmeli miyiz yoksa burada onu beklemek daha iyi mi olur, bilemiyoruz.6. Ben yemein parasn derim, sen de taksininkini, ya da belki de ben ikisini de derim.7. ini ge saattebitirmi ve hl yolda olamaz m yani?8. Ya bu piyano ok byk ya da bu oda ok dar.

9. Bu yeni fotokopi makinesi hem kopyalama srecini hzlandracak hem de kopyalarn kalitesiniartracak.

10. Sulamalar ne reddettik ne de onayladk.

Altrma- Yant

1. (WHO)Kzkardeimin sevdii delikanl olduka arkada canls.2. WHOAIDS'lilerin says artmakta.3. WHICHehrin yaklak te birini yok eden Byk Londra Yangn 1666 senesinde oldu.4. WHICHBakan bugn yok; bu da demektir ki, toplanty erteleyebiliriz.5. WHOSon glen iyi gler.6. WHICHKuma tutturmakta kulland kilitli ine kaybolmua benzer.7. (WHICH), WHICHBir okuma malzemesinin tad zorluk derecesinin ona eklenen okuma

grevinde yattn sylemek doru olur.8. WHICHSon saniyede ma kaybettim; bu (da) benim atlmam kesinletirdi.9. WHICH Tepesinden koca bir floseran lamba sarkan fotokopi makinesi, lamba zerine

dnce bozuldu.10. WHICHPeter'n iki irkin kpei var; ikisi de asil bir tr. 11. WHICH, WHICHGelimekte olan lkeler genelde yurttalarnn temel haklarn

koruyabilecek yarg kurumlarndan yoksun olduklar iin, bu lkelerde basn ncDnya'nn gelimesini sk sk geciktiren arlklara dikkatleri ekme ve bunlar denetlemeyeyardmc olmakta zellikle yararldr.

12. WHENBir zamanlar Macar polo takm korkusuz bir gt.

13. WHO Bir i sahibi olmadan okulu bitiren bu ya grubundakilerin bir Meslek EdindirmeMerkezi'ne ya da genlik eitim plannn bir paras olan Merkezi'ne kayt olmalargerekmekte.

14. (WHICH) lk yapt resimler yok pahasna satld.15. WHICH, (WHICH) nsanlar ok nemli addettikleri eyleri kendilerine sunan her trl

ideolojiye aktr.


45/205


27

Sunu

Relative Clause yaplarn ele alnd bu konuyu ilerken kesinlikle aceleci olmayn, zira eviriderencilerin karsna en ok kacak yaplardan biri Relative Clauseyapdr. zellikle vurgulamanz

gereken noktalar:

1. Tmcedeki that, gerundvepast participleyaplara her zaman dikkat etmeleri gerekir*.2.Relative Clauseyaplarda eviri yaplrken, clausetayan blmde sondan baa doru gidilir:

the manwho invited us

bizi davet eden adam

leme

Altrma- Yant

Tmcelerde yklemler koyu, relative clauseoluturan yaplar iseyatkyaz ile belirtildi.

1. The personnel managerto whomany complaints should be addressed israrely in his office.

Her trden ikayetin iletilmesi gereken personel mdr nadiren brosunda.2. The uprising in Yemen against a military system thathas made both sides the poorest, most

mismanaged parts on earth continues.

Yemen'de, her iki taraf da dnyann en yoksul, en kt ynetilen yerleri halinegetiren askeri ynetime kar ayaklanma sryor.

3. All the minor mistakesoverlookedwereactually of vital importance.

Gzden kaan ufak hatalarn tm de ok nemliydi.4. The most serious problem (that)the government is facing islack of foreign currency.

Hkmetinkar karya kald en ciddi sorun dviz yokluu.5. Putting an end to hunger in various parts of the world isa challenge to the world's economic

system, requiringcomplementary national and international measures.

Dnyann eitli yerlerindeki ala birson vermek, destekleyici ulusal ve uluslararasnlemler gerektiren, dnyann ekonomik sistemine bir meydan okuma.

6. Those most influencedby the water cut werethe ones livingabove the second floor.

Su kesintisinden en ok etkilenenler ikinci kat seviyesinin zerinde oturanlard.7. The diamond ring advertisedon TV has been stolen.

Televizyonda reklam kan elmas yzk alnd.8. They stoleantique items, most of whichturned out to becheap reproductions.

aldklar antikalarn oun ucuz taklit kt.9. Our plane is likely to beseveral hours late, in whichcase there isno point in waiting here.Uamz muhtemelen birka saat rtarl; bu durumda burada beklememizde biranlam yok.

*Bu nitelik Genel eviri 2kitabnda ok ayrntl olarak ilenmekte.


46/205


28

retme

Altrmay ev devi olarak verebilirsiniz.

Altrma- Yant

Mont Pele ile Etna arasndaki farkllklar neler?kisi ayr tr yanardaSrekli bir tehlike olmasna karn, insanlar neden hl Etna evresinde yaamay

srdryorlar?Pskrme sonras oluan toprak zamanla tarm iin ok yararl.

Aktif bir yanardan eteklerinde yaayanlar, sahip olduklar her eyin, evlerinin ve zenleektikleri rnlerin patlama sonrasnda dan kenarndan aa akan lav tarafndan her an

silinip sprlebileceini bilirler. Sicilya'nn temel turizm merkezlerinden saylan Etna Da1971'de faaliyete getiinde, izlemeye gelenlerden pek az*evleri ve alanlar tehdit altndaolan iftilerin hissettiklerini anlayabilmekteydiler.

Avrupa'daki en sreli aktif yanardalardan biri olarak kabul edilen Etna bu yzyl iinde ikikere daha faaliyete gemiti. Bu ikisinin en zarar vereni olan 1928 patlamas geni bir ekilialan ve kk bir ky yutmutu. Ayn eyin yeniden olabileceinin farknda olmalargereken ve evleri srekli tehdit altnda olan iftiler yine de yanardan kendilerini rahatbrakacan ummaktaydlar.

En tehlikeli yanarda tr, patlayan trdr; bunlardan biri, 1902'de faaliyete geerek ouzehirlenmeden olmak zere St. Pierre halknn biri dnda tmn ldren, Martinik

adasndaki Mont Pele'dir. Tek hayatta kalan, hcresi ok kt havalandrld iin zehirligazlar kendisine ulaamayan, kasaba hapishanesindeki bir mahkumdu. Bugnlerde, birpatlamann iaretlerini verebilecek s deiiklikleri konusunda insanlar uyarmak amac ilebu tr yanardalarn evresindeki meskun blgelere yaklamakta olan bir patlamanniaretlerini okuyabilen gereler kullanlmakta.

"Akkan" ad verilen daha az tehlikeli bir yanarda tr olan Etna evresinde, hi patlamaeilimi gstermedii iin, hibir gere yoktu. Gemite onca zarar vermi olan lav sonutatarm iin iyi toprak oluturduu iin yanardan yaknnda yaayanlar riske girmeyisrdrmeye hazrlklydlar.

Havaya srekli lav paralar frlatan yanarda Nisan 1971'de aniden sessizleerekgelmekte olan bir patlamann iaretiniverdi. kacak yer bulmaya alan erimi lav ekili

alanlarn yalnzca mil tesinde, dadaki bir yarktan kendisine yol at. Lav aknts arar dadan aa akarken, ekinleri tehdit altnda olan iftilerin sabrla seyretmektenbaka yapabilecek bir eyleri yoktu. imdi lav altnda gml bulunan, zerinde almolduklar toprak elli yl boyunca tarma uygun olmayacak.

*Bu aamada fewve a few, littleve a littlearasndaki fark vurgulayabilirsiniz.


47/205


29

Snama

Altrma- Yant

inde relative clausebulunan tmceler Trkeye aktarld.

There is no doubt that a longing for a return to naturalism is often felt by a public not

conscious of the artist's problem.

Hi kukusuz, natralizme dne duyulan zlem sanatnn sorunlarnn farkndaolmayan bir toplum tarafndan ou kez hissedilmekte.

One, numerically the larger, thinks of the painter as the provider of a commodity that it is

seeking; and what this public seeks is a confirmation of its won world, of its bourgeois values.Bunlardan biri, ve say olarak da daha geni olan, ressam, kendisinin peinde olduu birmetay temin eden kii olarak grmektedir.

The other and smaller public realizes that the great artist, the artist who in the end is going

to give it most satisfaction, is looking beyond the present, trying to find a stepping-stone into

the uncertain future.

Daha kk olan dier toplum byk sanatnn, sonuta en fazla tatmini salayacak olansanatnn bugnn tesine bakmakta, belirsiz gelecee doru bir atlama ta aramaktaolduunu bilir.

But it can be nothing to the disaster to be experienced by those people who one day will find

that their world of conventional values has disappeared, and that they are left in amaddening chaos.

Fakat geleneksel dnya deerlerinin kaybolduunu ve lgnca bir kaos iinde kaldklarnbir gn fark ediverecek insanlarca yaanacak felakete nazaran, bu hibir eydir.

Reality is not the four walls of the room we are sitting in, or the trees and men we see out of

our window; it is a mental construction, a stability of vision, and the next phase of human

development may find such stability in an art that is anti-organic, absolute, and ideal.

Gereklik, iinde oturduumuz odann drt duvar ya da pencereden grdmz aalarve insanlar deildir; gereklik zihinsel bir oluum, grntnn sabitlemesidir, ve de insangelimesinin bir sonraki safhas anti-organik, saf ve ideal bir sanatta bu trden bir sabitlikbulabilir.


48/205


30

Konu 10Noun Clause

Giri

rencilerden bu konuya ait altrmay ikili gruplarda yapmalarn isteyin.

1. Her din, insanlarn kendi doalarn ve davranlarn anlamalarna yardmc olan temelfikirleri retmeye alr.

2. Ganj, kuzey Hindistan'dan geen bir nehirdir.3. Ganj, sular Hintliler iin kutsal olan bir nehirdir. 4. Bazlar yaklak yz bin yl nce var olmu olan antik uygarlklara ilikin bilgimiz olduka

snrl.5. Belgelerin en eski devirlere uzand Msr'da bile, M.. 1600'den nceki tarih hakknda

sadece belli belirsiz fikirlere sahibiz.6. 1900'l yllarn balarnda Moses B. Cotsworth Msrlar tarafndan bir gne takvimi olarak

kullanlm olmas muhtemel olan Byk Piramit'i ziyaret etti.7. lk Avrupallar Paskalya Adas'na, Hollanda gemisinin adaya Paskalya Pazar gn

vardklar 1722 ylnda geldiler.8. Adallarn, ou kaz yerinden millerce uzakta olan heykelleri nasl tadklarn hi kimse tam

olarak bilmemekte.

9. Volkanlarn oluturduu adalardan biri.10. Stonehedge'i en son ina edenler, belli ki, zengin, gl ve ticarete eilimli insanlar olan

Wessex'lerdi.

Altrma

1. 1.TOLD/SAID TO

2. 2.TO TURN

3. 1.THAT

4. 3.HAD BROKEN

5. 1.THAT

6. 1.THAT LEARNINIG ...

7. 2.WHERE/HOW

8. 1. WHERE/HOW

9. 3.WHAT

10. 2.IT atlacak11. 3.WOULD TELL ME

12. 1.WHETHER

13. 2.US

14. 3.THEY HAD MISSED

15. 2.WORK

16. 2.IS TO

17. 2.YOUR

18. 1.TO

19. 3.SHOULD STOP SMOKING

20. 1.PLAYING/TO PLAY TENNIS

21. 3.TO PLAY/PLAYING

22. 2.STUDYING ...

23. 2.IT atlacak


49/205


31

24. 3.MISTAKING

25. 3.REBUILT

26. 2.TO LET

27. 3.STEAL

28. 2.SURFACED

29. 3.CONFESS

Sunu

zellikle Ettirgen yaplar zerinde durun. Ettirgen bir yap tayan tmcede rencilerin bu yapyannda alglamalar her zaman mmkn olmamakta.

leme

Metin rencilerin houna gidecek trden bir hikaye ierdii iin, yazl eviri yaptrarak skc bir

hava yaratmak yerine rencilerin tmnn katld szl bir eviri daha zevkli olabilir.

Altrma- Yant

Henri'nin ngiltere'ye geleceini ve hangi gn geleceini biliyorduk, ama nasl geleceinibilmiyorduk. Aslnda bize yazp tm ayrntlar anlatmt, ama mektup elimize higemedi. Tanmtk ve Henri'nin bundan haberi yoktu. Onu anlatmay unutmutuk.Bizim hatamz.

Biz de planlarmz yaptk. Olsa olsa Heathrow ya da Gatwick Havaalan veya Victoria

stasyonu. Geliinin Cuma gecesi olacan ve leden sonra 6'dan daha ncegelemeyeceini hesapladk. Willie'yle ben tarifeleri incelemekle bir saat geirdik. BenHeathrow'a gidecektim, Willie'de Victoria'ya. Gatwick gneye doru trenle 40 dakikauzaklkta ve Gatwick'te inenler Londra'ya Victoria stasyonu'na gelirler. Ayns tren-gemi-tren yolunu seenler iin de geerli. Yaptmz dzenlemeye gre, ikimizden biri Henri ilekarlarsa onu Piccadily'deki White Bear isimli yere gtrecek ve kapanma saati olan11'e kadar bekleyecekti. Fransz dostumuzun parkta uyumasna gnlmz raz olmazd.White Bear Henri'nin en sevdii yerdi.

Yola koyulduk; Willie metroyla, ben de otobsle Hava Terminali'ne, oradan da havaalanotobsne. Benim yolum daha uzundu ama Willie'nin de ii daha zordu. Birden fazlaperonu gzlemek zorundayd.

Ve Willie'nin sonradan anlattna gre ii gerekten de zordu. Pek ok farkl yndengelen pek ok tren vard ve Willie bu arada gzlklerini krd, az kalsn ayakkabsnntekini yitiriyordu, hamalla tartt, ufak tefek bir Yugoslavn stne kt, yaklak on milkotu ve otuz yedi sigara iti ("Koarken sigara imemelisin" dedim). Ve de Victoriastasyonu Cuma gecesini geirmek iin dnyadaki en gzel yer saylmaz.

Heathrow nceleri pek fena deildi. Havaalanlar ilgin yerler. nsanlar trenle seyahat iinher tr eski giysilerini giyerler, ama hava yolculuu iin en k, en arpc giysilerinigiyerler. Bir de normalde satn almay akllarndan bile geirmeyecekleri onca dergi.

Ama her eyin bir snr var ve ben yorulmu, sklm, ackm ve bezmitim. Saat 10'dahavaalanndan ayrldm. Vardmda Henri mutlu bir biimde nc birasn bitirmekteydi.

Saat ok ge olmutu ve ne ben ne de benden be dakika sonra bitkin halde ieri dalan


50/205


32

Willie iki alamadk. Henri bizi grdne memnun olduunu ve bize ikismarlayamadna zldn syledi. Birka gn bizde kalp kalamayacan sordu.Onu grdmze ok sevindiimizi ve onu arlamaktan ok memnun kalacamzsyledik. Henri arabayla gelmiti.

retme-Snama

ngilizce asndan, lemeblmndeki metne oranla daha zor olan bu metni ev devi olarakverebilirsiniz.

Altrma- Yant

Uluslararas spor olaylarn dzenleyen profesyonel yneticilerin sportmenliin gemitekaldndan ikayet etmeleri ve spor konusunda yanl giden her eyi profesyonelliingelimesine balamalar gelenek olmutur. ddialarna gre, modern Olimpiyat Oyunlarbaladnda atletler yarmann kendileri iin yeterli dl olduuna inanmaktayd. Buyneticiler, bugn baz atletlerin komay i olarak grmeleri ve yaptklar i karlndacret beklemeleri karsnda dehete dmekteler.

Gerek u ki, bu trden yksek idealler her zaman bir dt ve gerekle hibir zamanfazla bir balantlar olmad. 1900 ve 1904 Olimpiyat Oyunlar i dnyasyla balantlydnk uluslararas ticaret fuarlarnn yan aktivitesi olarak dzenlenmilerdi. Atletlerinkurallar inemekten tr diskalifiye edilmeleri sk grlen bir durumdu ve bir keresindeOlimpiyat futbol finalinde kaybetmekte olan takm sahadan ekilmi oyuna devam etmeyireddetmiti.

dealistler ne derlerse desinler, halk iin nemli olann baar olduu ortada. OlimpiyatOyunlar'n dzenleyenler bile bunu kabul etmekteler. Birinci gelen altn madalya kazanrama drdnc gelen hibir ey almaz. Yneticilerin gz ard ettikleri nokta, Olimpiyatampiyonu olmak isteyen bir kiinin bo zamannn olmamas ve muhtemelen akademikalmalarn brakmas gerektiidir. Atletlerin baz elle tutulur dller istemeleri artcdeil.

Sporun gitgide daha az elendirici hale gelmesi, amatrlk sorunundan daha nemli.Bunun nedeni bir takmn rakibinin direncini saldrp skor kaydetmektense savunmayaynelik taktiklerle krmasnn daha kolay olmas. Uluslararas malarda prestij o kadarnemli ki nem tayan tek konu yenilmekten kanmak. nsanlarn doldurmak iindahafazla bo vakitleri olaca iin gelecekte sporun elenme amac ile daha gerekli hale

gelecei gerei karsnda, yneticilerin amatrl tamamen bir kenara atmalar vedikkatlerini yar standartlarn ve hem oyuncular hem de seyirciler iin olanaklargelitirmeye vermeleri daha iyi olacaktr.


51/205


33

Konu 11Comparison Clause

Bu konudaki yaplarn ou renciler tarafndan zaten bilindii iin, ok fazla zaman harcamakgereksiz olabilir. Yalnzca, The + comparati ve, the + comparati vezerinde ayrntl durabilirsiniz.

Giri

1. Kurt Vonnegut sevginin onu bulduunuz yerde olduunu yazmt. Onu etrafta aramak aptallkolurdu.

2. Birinci yzylda Romal bir yazar, sona ermi bir dostluun aslnda hi balamam olduuyorumunu yapmt.

3. Bir nkleer savan insanln gelecei iin esiz bir tehlike oluturacan herkes bilmekte. 4. Tecrbe insana olanlar deildir: Tecrbe, size olanlara kar ne yaptnzdr.5. Onca ar yk kaldrabilmesi inanlr gibi deil6. Gerei syleyip sylemedii bilinmiyor.7. Sonunda, atom enerjisinin iyilik iin mi yoksa ktlk iin mi kullanlmas gerektiine

insanln karar verecei sonucuna vardk.8. Onu kimin ldrd o kadar nemli deil. 9. Uzmanlar, lkenin bu blgesinde artmay ne kadar srdreceinibilmek istiyorlar.10. gal glerinin ekilmi olmas hkmetimizin ekonomik denetimini etkilememitir.

Altrma- Yant

Bu blmdeki tmcelerin evirileri Sunublmnde rnek eviriler olarak verilmekte.

leme

Altrma- Yant

The number of disabled people in India alone is probably more than double the population of

Canada.

Yalnzca Hindistan'daki sakat says muhtemelen Kanada nfusunun iki kat.

as we get older, many of us will become less mobile, hard of hearing or have failing eyes.

yllar getike pek oumuzun hareketlilii azalr, kulaklar ya da gzleri zayflar.

Many others become disabled as they get older.

Dier birok insan ya ilerledike sakat hale gelir.

The longer time goes on, the worse they become.

Zaman getike daha da ktleirler.


52/205


34

prejudice can be even more formidable and harder to break down and ignorance inevitably

represents by far the greatest barrier of all.

nyarg ok daha kt ve yklmas zor olabilir; bilgisizlik u ana kadar kanlmaz birbiimde en byk engel.

retme

Altrma- Yant

They are more interesting than lions and tigers because they are livelier and perform tricks,

Aslan ve kaplanlardan daha ilgintirler; daha canldrlar ve hareketler sergilerler.they are more willing to cooperate with the trainer than other mammals in captivity,

Esaret altndaki dier hayvanlara oranla, eitici ile ibirlii yapmaya daha isteklidirler.Dolphins are regarded as the friendliest creatures in the sea

Yunuslar denizdeki en dost canls yaratklar olarak kabul edilirler.We now have more reliable evidence of their usefulness than sailors' tales.

Gnmzde, onlarn yararlar konusunda denizci hikayelerinde olduundan daha gvenilirkantlarasahibiz.The more we learn about dolphins, the more we realise that they are better organised and

their society is more complex than people previously imagined.

Yunuslar hakkndaki bilgimiz arttka, nceleri insanlarn dndnden daha iyiorganize olduklarn ve

genel Çeviri-3

Documents