1

M O R E F I S Hfor healthy seas

1

Więcej ryb Tony Long, Dyrektor Biura Polityki Europejskiej WWF

Już Arystoteles zauważył, że „nikt nie dba o rzeczy niczyje”. Ta maksyma do-tyczy również ryb, mórz czy oceanów.

Ryby są wspólnym dobrem, które chce-my chronić w sposób zrównoważony. W większości mórz europejskich, po-nad 70% oszacowanych populacji ryb jest obecnie przełowiona. Wiele cen-nych gatunków ryb, jak na przykład tuńczyk błękitnopłetwy jest na granicy wyginięcia. Musimy im pomóc.

Rybacy potrzebują ryb. Społeczeństwo potrzebuje ryb. Morza potrzebują ryb. Jest więc wiele powodów, zarówno natury środowiskowej, jak i społecz-nej, czy gospodarczej, dla których powinniśmy chronić zasoby ryb. Ta potrzeba nie zawsze znajduje odzwier-ciedlenie w polityce unijnej.

Wspólna Polityka Rybacka (WPRyb) została wprowadzona w życie trzy-dzieści lat temu i od tego czasu prze-szła dwie reformy. Jej trzecia reforma właśnie trwa. Obecnie, dzięki wdro-żeniu Traktatu Lizbońskiego i procesu współdecydowania, niezbędne jest pełne zaangażowanie Parlamentu Eu-ropejskiego. Na członkach Parlamentu spoczywa obecnie odpowiedzialność aby zakres reformy Wspólnej Polity-ki Rybackiej, umożliwił ocalenie mórz i sprawił, że znowu będą pełne ryb.Oczywiście bardziej skuteczna polity-ka ocali też (Ciąg dalszy na str.2)

W tym Wydaniu: Wyniki ankiety | Co to jest WPRyb? | 60 sekund o odRzutaCh | WiadomośCi

KWIECIEŃNEWSLETTER

2011

© o

wen

Fra

nken

/ C

orbi

s

Europejscy konsumenci mają wielki apetyt na zmiany! Chcą kupować ryby pochodzące ze zrów-noważonych połowów. Ankieta przeprowadzona na zlecenie WWF pokazuje, że 88% Europejczyków uważa, że produkty rybne sprzedawane na terenie Unii Europejskiej powinny pochodzić z nieprzełowio-nych łowisk. W wielu krajach, również w Polsce, 9 na 10 pytanych stwierdziło, że pochodzenie ryb ze zrównoważonych połowów ma dla nich znaczenie. Ankieta, przeprowadzona przez YouGov w całej Europie oraz przez Focus Bari w Grecji, zbiega się z końcowym etapem reformy europejskiej, wspólnej polityki rybackiej. Dotychczasowa polityka w zakresie zarządzania rybołówstwem okazała się nieskuteczna.

Z ankiety wynika, że 78% Europejczyków popiera reformę Wspólnej Polityki Rybackiej. Odnosząc się do wyników ankiety, Hervé Gomichon, dyrektor działu jakości Carrefour powiedział, że konieczne są głębokie i przemyślane przemiany w

przemyśle rybnym. Należy wdrożyć zrówno-ważone metody zarządzania, które pozwolą na poprawę stanu żywych zasobów mórz.

Według Karoline Schacht, z WWF, wysoki odsetek Europejczyków popierający reformę polityki rybackiej napawa optymizmem. “Mamy nadzieję, że zwróci to uwagę polity-ków na konieczność gruntownej, opartej o długoterminowe plany zarządzania i podej-ście regionalne reformy – jedyny sposób ochrony ryb i rybołówstwa.” Według Komisji Europejskiej, od 54 do 72% populacji ryb w morzach europejskich jest obecnie prze-łowiona, 40- 59% znajduje się na granicy wyginięcia. W celu zapewnienia lepszej przyszłości dla rybołówstwa europejskiego WWF wzywa do przeprowadzenia gruntow-nej reformy WPRyb. (wyniki ankiety str. 2)

© Istockphoto / Laura Piebinga

Wielki apetyt na ryby 88% europejczyków uważa, że produkty rybne sprzedawane na terenie Unii europejskiej powinny pocho-dzić z nieprzełowionych łowisk

2

(Ciąg dalszy ze str. 1) przyszłość sektora rybackiego. Obecny system sprawił, że w wodach europejskich coraz trudniej prowadzić zrównoważone i zyskowne rybołówstwo. W obecnej sytuacji go-spodarczej łatwo można ulec pokusie krótkowzrocznych zysków przed po-trzebami żywych zasobów mórz. Nie jest to właściwe rozwiązanie.

Nie chodzi jednak o dokonywanie wy-borów pomiędzy rybakami i rybami, zyskami gospodarczymi a ochroną środowiska. Ryby i rybacy są bowiem od siebie współzależni. Jeżeli liczeb-ność populacji ryb spada, połowy rybaków zmniejszają się. To wystar-czający powód szukania długofalo-wych rozwiązań, które spowodują, że rybacy będą mogli łowić więcej ryb. Skuteczniejszy system zarządzania ry-bołówstwem sprawi, że za 15 lat stan populacji ryb znacznie się poprawi.

Taki jest cel kampanii „Więcej ryb” prowadzonej przez WWF. Zasoby morza są ograniczone, ale dzięki lep-szemu zarządzaniu ich stan może się poprawić, z zyskiem dla człowieka. Reforma WPRyb daje taka szansę, raz na dekadę. Następna okazja ku temu powtórzy się za 10 lat.

W najbliższych 18 miesiącach, nasz biuletyn informacyjny pozwoli Pań-stwu śledzić proces reformy WPRyb, jej priorytety oraz już istniejące roz-wiązania. Pokażemy proces reformy na skalę ogólnoeuropejską, opinie sek-tora rybołówstwa i projekty prowa-dzone w różnych regionach Europy. Na naszych łamach gościć będą słynni kucharze, jak również inni ludzie, któ-rym zależy na przeprowadzeniu am-bitnej reformy polityki rybackiej.

Ambitna i skuteczna reforma będzie korzystna nie tylko dla ryb, ale także dla rybaków w całej Europie. Mamy nadzieje, że będzie ona odbiciem po-stulatów mieszkańców Europy za-proponowanych podczas konsultacji społecznych. Nasza ankieta, przepro-wadzona w wielu krajach Europy pokazuje, że jej mieszkańcy chcą jeść ryby pochodzące ze zrównoważo-nych połowów. Według nich reforma WPRyb powinna się do tego przyczy-nić. Reforma jest dla nich istotna. Czas pokazać, że dla Was też. Czekamy na wsparcie. Tony Long Przyłączcie się do naszej kampanii „Więcej ryb”: wwf.eu/fisheries

Wspólna Polityka Rybacka (WPRyb) jest jedną z najstar-szych polityk, obowiązujących wszystkie kraje człon-kowskie Unii Europejskiej. Od momentu wprowadzenia pierwszych jej elementów w roku 1970, stała się jedną z najbardziej kontrowersyjnych polityk europejskich. WPRyb przeszła dwukrotna reformę (w roku 1992 i w roku 2002). Pełna polityka została opracowana w roku 1983. W celu ograniczenia przełowienia, wprowadzono na jej mocy całkowite dopuszczalne połowy (TAC), kwoty połowowe dla niektórych gatunków ryb oraz minimalny wymiar oczek w sieciach. Od tego czasu, kwoty połowowe dla wielu gatunków ryb w wodach europejskich były usta-nawiane corocznie. Cele polityki zostały jasno nakreślo-

ne: ochrona mórz i oceanów przed przełowieniem, zagwarantowanie opłacalności po-łowów dla rybaków oraz regularnych dostaw ryb na rynek. Inaczej mówiąc, promocja zrównoważonego łańcucha dostaw w przemyśle rybnym. Cele te były jednak trudne do realizacji, w wyniku czego WPRyb okazała się nieskuteczna. Komisja Europej-ska przyznaje, że ta nieskuteczność wyraża się przede wszystkim przełowieniem, nadmiernym potencjałem połowowym flot rybackich, ogromnymi dotacjami dla sektora rybołówstwa, niską rentownością oraz spadkiem połowów w całej Europie. Wkrótce rozpoczną się końcowe negocjacje w zakresie zreformowanej WPRyb. Po raz pierwszy, członkowie Parlamentu Europejskiego wezmą czyny udział w procesie podejmowania decyzji w sprawie ostatecznego kształtu WPRyb. Nadarza się ostatnia szansa zapewnienia skutecznej polityki w sektorze rybołówstwa, ważnym dla krajów członkowskich z punktu widzenia gospodarczego, środowiskowego i społecznego.

Co to jest Wpryb?

Co europejczycy* sądzą o reformie Wpryb?

© Magnus Lundgren / WWF

Be

8591 dk

7081

Fi

7986

FR

7993

GR

7991

de

8190

hu

8187

it

8595

nL

6983

7479

es

8691

Pt

8392

se

8090

6679

ukPL

Czy ważne jest, aby produkty rybne w Unii Europejskiej pochodziły ze zrównoważonych, nieprzełowionych zasobów ryb?

88%

Wspólna polityka Rybacka przechodzi obecnie reformę (…) Czy popierasz reformę, czy jesteś jej przeciwny? Czy uważasz, że dzięki niej produkty rybne będą pochodziły ze zrównoważonych źródeł?

78%

Wyniki naszej ankiety na wwf.eu/fisheries

* Ankieta została przeprowadzona w Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Niemczech, Grecji, na Węgrzech, we Włoszech, w Polsce, Portugalii, Hiszpanii i Szwecji14.635 osób pełnoletnich odpowiedziało na pytania. Liczby są reprezentatywne dla wszytkich osób powyżej 18 roku życia ( w Grecji dla osób w wieku 18-54).

WięCej ryb biuletyn – kwiecień 2011

„W ciągu następnych 18 miesięcy nasz biuletyn dostarczy Ci informacji na temat reformy WPRyb.”

respondentów popiera lub zdecy-dowanie popiera reformę

respondentów uważa, że jest to ważne lub bardzo ważne

3

problemOkoło 50% wszystkich złowionych w Europie ryb wyrzuca się z powrotem do morza. Ryby te są najczęściej martwe. Wszyscy jesteśmy za to współodpowie-dzialni. ”Odrzuty” są wynikiem nie-selektywnych praktyk rybackich oraz niewłaściwego systemu zarządzania ry-bołówstwem w krajach członkowskich UE. System zarządzania oparty jest na wyładunkach, a nie na całkowitych połowach. Rybacy wyrzucają złowione ryby do morza, jeżeli nie ma kwoty po-łowowej na dany gatunek, jak również w przypadku ryb niewymiarowych lub nieznajdujących podaży na rynku.

presja społecznaProblem odrzutów był ostatnio tematem szeroko zakrojonej kampanii w Wielkiej Brytanii, prowadzonej przez sławnego kucharza Hugh Fearnley-Whittingstall. Ponad 700.000 osób podpisało petycje wzywającą do nie-stosowania praktyki odrzutów. Presja społeczna, wraz z działaniami prowa-dzonymi przez organizacje pozarządo-we, jak np. WWF, który od lat postuluje zmianę przepisów w zakresie odrzutów, zaczynają przynosić rezultaty.

Z ostatniej chwiliW marcu br. Komisarz UE ds. rybo-łówstwa, Maria Damanaki zobowiązała

się do wprowadzenia zakazu odrzutów w ramach zreformowanej Wspólnej Polityki Rybackiej. Damanaki stwier-dziła, że kontynuowanie obecnej poli-tyki w tym zakresie szybko doprowadzi do sytuacji, w której możliwości pro-dukcyjne ekosystemów nie dorównają jego eksploatacji. Ministrowie z Nie-miec, Danii, Francji i Wielkiej Brytanii podpisali deklaracje zobowiązującą do wprowadzenia zakazu odrzutów w ramach ambitnej reformy WPRyb.

jak zaradzićLouize Hill, kierownik sekcji morskiej i polityki w zakresie rybołówstwa w biurze polityki europejskiej WWF powiedziała, że wprowadzenie selek-tywnych narzędzi połowowych w całej Europie jest jedynym rozwiązaniem, pozwalającym na wyeliminowanie odrzutów. Jak pokazały badania przeprowadzone w niektórych krajach członkowskich, m.in. w Wielkiej Bry-tanii i w Danii, możliwe jest znaczne ograniczenie odrzutów. Rybaków biorących udział w badaniach zachęca-no do prowadzenia pełnej dokumen-tacji połowów oraz do wyładunków całkowitego połowu. WWF uważa, że powyższe zasady, jak również wpro-wadzenie selektywnych narzędzi poło-wowych oraz pełnej kontroli połowów w celu usprawnienia dokumentacji

połowów powinny obowiązywać w całej Unii Europejskiej.

Przyłów na pokładzie trawlera

Wielka rozrzutność. Prawie połowa ryb złowionych w Europie wyrzucana jest do morza. Ryby są martwe

© W

WF

© M

ike

R. J

acks

on /

WW

F-C

anon

© H

. Pet

it / W

WF-

Can

on

60 sekUnd o odrZUtaChWięCej ryb biuletyn – kwiecień 2011

4

W i a d o m o ś C i

Wpryb dla wszystkich Komisarz Maria Damanaki odwie-dziła szereg krajów członkowskich w celu zebrania informacji od róż-nych interesariuszy na temat ich oczekiwań w zakresie nowej polityki rybackiej. W Hamburgu, Aberdeen i Londynie spotkała się z przedstawi-cielami koalicji WWF z przemysłem na rzecz reformy WPRyb która obejmuje największych europejskich przetwórców i sieci handlowe. Wy-stąpili oni z wezwaniem do zastąpie-nia krótkoterminowego zarządzania rybołówstwem zarządzaniem opar-tym o założenia długoterminowe.

spotkanie eksperckie WWF Dyrektorzy Generalni ds. Rybołów-stwa zostali zaproszeni na spotkanie ekspertów poświęcone zarządzaniu rybołówstwem przeprowadzone przez WWF w marcu br. Spotkanie zorganizowało holenderskie Mini-sterstwo Spraw Gospodarczych, Rolnictwa i Innowacji, w imieniu prezydencji węgierskiej. Dało ono okazję do zaprezentowania paru fascynujących przykładów zrówno-ważonego rybołówstwa. Rybacy z greckiej wyspy Kalymnos działają na rzecz ochrony ryb, ale też mło-dych rybaków, stosując zrówno-ważone metody połowu oraz środki ochrony takie jak okresy zamknięte dla rybołówstwa podczas tarła, sto-sowanie bardziej selektywnych sieci w celu ochrony młodocianych ryb. http://vimeo.com/8887062

porozumieniaNie tylko połowy prowadzone w wodach europejskich znajda się pod lupą w trakcie reformy WPRyb. Unia Europejska podpisał porozu-mienia w zakresie rybołówstwa z 17 krajami, głównie afrykańskimi. Nie-które z nich mogą przyczyniać się do przełowienia, stwarzając zagrożenie dla lokalnych społeczności, utrzy-mujących się z rybołówstwa. Wiele organizacji, w tym the Coalition for Fair Fisheries Arrangements, the Pew Environmental Group, WWF (oraz Frank Pope, korespondent ds. morza The Times w Wielkiej Bryta-nii), podpisali list, wysłany do Komi-sji Europejskiej, w którym zwracają sie z prośbą o publiczne udostępnie-nie wyników oceny porozumień w zakresie rybołówstwa. Więcej na: http://transparentsea.co/

W Parlamencie Europejskim powstała nowa, wielopartyjna koalicja, która ma na celu prowadzenie kampanii na rzecz skutecznej i gruntownej reformy Wspólnej Polityki Rybackiej. Grupa nazwana ‘Fish for the Future’ (Rybołówstwo z myślą o przyszłości) zyskała poparcie europarlamentarzystów, reprezentujących ważniejsze, europejskie grupy polityczne z 4 krajów. Grupa przygotowała projekt deklaracji, nawołującej Komisję Europejską do wsparcia reformy Wspólnej Polityki Rybackiej opartej o podejście długoterminowe, regionalne i naukowe. Takie podejście pociągnie za sobą czasową redukcję połowów na niektórych obszarach. Europarlamentarzysta

Chris Davies, założyciel koalicji, stwierdził: „Nasze morza mają pojemność zdolną pomieścić o wiele więcej ryb niż pozostało w nich obecnie w wyniku zbyt intensywnych połowów. Nie możemy pozwolić sobie na działania skierowane na krótkoterminowe rezultaty. Musimy zapewnić przyszłym pokoleniom, za 50 lub 100 lat, że także w ich jadłospisie obecne będą ryby.” Więcej informacji: chris.davies-office@europarl.europa.eu, +32 228 373 53

MEP Chris Davies

Unser Ziel

wwf.de

Wir wollen die weltweite Zerstörung der Natur und Umwelt stoppen und eine Zukunft gestalten, in der Mensch und Natur in Harmonie miteinander leben.

rybołóWstWo Z myślą o prZysZłośCi

Rybacy z Francji, Grecji, Włoch i Hisz-panii utworzyli pierwsze w historii, eu-ropejskie stowarzyszenie rybaków przy-brzeżnych. Pozwoli to temu segmentowi rybołówstwa na uzyskanie lepszej pozycji i reprezentacji w strukturach europej-skiego rybołówstwa. W lutym, dwóch przedstawicieli stowarzyszenia spotkało się z Komisarz Marią Damanaki w biurze WWF w Rzymie. Komisarz zobowiązała się do zapewnienia lepszej reprezen-tacji tego segmentu w europejskich komitetach i organizacjach doradczych. Rybołówstwo przybrzeżne to miejsce pracy dla większości rybaków w rejonie Morza Śródziemnego. W rybołówstwie przybrzeżnym stosowane są z reguły na-rzędzia połowowe o znacząco mniejszym negatywnym oddziaływaniu na środowi-sko. Jednocześnie segment ten dostarcza wysokiej jakości ryby na lokalne rynki. Nowe stowarzyszenie pozwoli rybakom przybrzeżnym z rejonu Morza Śródziem-nego na dzielenie się doświadczeniami i dobrymi praktykami. Więcej informacji: gparkes@wwf.panda.org

Rybołówstwo przybrzeżne daje najwięcej miejsc pracy w sektorze rybnym w rejonie śródziemnomorskim.

rybaCy prZybrZeżni mają głos

© M

iche

l Gun

ther

/ W

WF-

Can

on

Ewa Milewska | Fisheries Policy Officer | WWF Poland | T: + 48 22 849 84 69 | emilewska@ wwf.pl • Anouk Delafortrie | Campaign & Communications Manager European Marine & Fisheries Policy | WWF European Policy Office | T: +32 2 743 8800 | adelafortrie@wwf.eu • Przygotowane i wydane przez David Burrows | davidgburrows@yahoo.co.uk© Copyright of WWF International ® Trademark of WWF International • Printed on 100 % Recycling paper

Głównym celem WWF jest budowanie przyszłości, w której ludzie żyją w harmonii z przyrodą.

www.wwf.eu

WięCej ryb biuletyn – kwiecień 2011