PowerPoint Presentation

FARMASTK KMYA IIAdrenerjik lalarProf. Dr. lhan IIKDA

HazrlayanMerhaba sevgili arkadalar, Bu nite ile birlikte iletmelerin temel fonksiyonlarndan olan muhasebe fonksiyonuna renmeye balyoruz. Bu nitede; muhasebenin iletme ile olan ilikisi, muhasebenin temel kavramlar, tarih iinde muhasebenin geliimi, bilgi sistemi iinde muhasebenin yeri ve bilgi kullanclarnn muhasebeden beklentileri zerinde duracaz. 1Snflandrma1. HaftaAdrenerjik ilalar sempatomimetikler olarak da bilinirler. Bu ilalar sempatik sinir sisteminin etkilerini taklit ederler.ndirekt ve Direkt etkili Sempatomimetikler olarak iki gruba ayrlrlar. Direkt etkili sempatomimetikler etkilerini adrenerjik reseptrler ile etkileerek gsterir.Katekol yapsndaki sempatomimetiklerKatekol yapsnda olmayan sempatomimetiklernderkt etkili ilalar sinir ularnda nrotransmitterlerin salnmn arttrarak veya geri alnmn inhibe ederek etki gsterirler.

ndirekt Etkili Sempatomimetikler 1. HaftaAmfetaminPeriferde aderenerjik sinir ularndan NA salverilmesini arttrr. Beyinde dopaminerjik sinir ularndan dopamin salverilmesini arttrr.NA ve dopaminin geri almlarn inhibe eder.Dopamin salverilmesini arttrd iin, gl SSS uyarc ve itah kesici etkileri vardr. KokainAdrenerjik sinir ularndaki stoplazmik amin pompasn inhibe ederek, geri almn inhibe eder.

1-Fenil-2-aminopropan

Direkt Etkili Sempatomimetikler 1. HaftaGenellikle hem hem de -adrenerjik reseptrleri aktive ederler; fakat bu gruptaki ilalarn bu iki reseptr trne kar afinitesi farkl derecededir.

Katekolaminler: Adrenalin, noradrenalin, izoprenalin (izoproterenol) ve dopamin bu gruptadr. zoprenalin dndakiler vcutta sentez edilebilir.

Katekolamin yapsnda olmayan sempatomimetik ilalar: Efedrin, Nafazolin, Tetrahidrazolin, Ksilometazolin, Oksimetazolin, Orsiprenalin, Salbutamol, Terbutalin, Salmeterol bu gruptadr.

Direkt Etkili Sempatomimetikler 1. HaftaAdrenerjik reseptrler 1, 2, 1, 2 ve 3 adrenoreseptrler olmak zere bee ayrlrlar.Bunlardan 1 reseptrleri, dz kaslarda yer alr ve kaslmaya neden olur. 2 reseptrleri, arter ve venlerde konumlanmtr, vazokonstriksiyona ve buna bal olarak kan basncnda ykselmeye yol aar. 1 reseptrleri koroner damarlarda bulunur ve vazodilatasyondan sorumludur. 2 adrenoreseptrler youn olarak akcierlerde yer alr, bronkodilatasyona neden olarak oksijenlenmeyi artrr. 3 adrenoreseptrler ya hcrelerinde bulunur, lipazlar aktive ederek ya ykmn salar.

Adrenerjik Reseptrler1. HaftaOrgan veya doku Adrenerjik ReseptrEtkiFizyolojik yantKalp kas1Kas kaslmasArtm kalp hz ve gc

Bron dz kas

1Dz kasta kaslma Hava kanallarn kapatr. 2 Dz kasta geveme Gevetir ve hava kanallar aar. Arteriol dz kas (kaslar desteklemiyor) 2Dz kasta kaslmaAteriolleri kasar ve kan basncn ykseltir. (hipertansiyon)Arteriol dz kas (kaslar destekliyor) 2 Dz kasta geveme

Ateriolleri gevetir ve kaslara kan desteini arttrr.Venler

2Dz kasta kaslmaVenleri kasar ve kan basncn arttrr. .(hipertansiyon)2 Dz kasta gevemeVenleri gevetir ve kan basncn drr. (hipotansiyon)

Adrenerjik Reseptrler1. HaftaKaracier 1 ve 2 Glikojeni metabolize eden enzimleri aktive eder ve glikojen sentezi yapan enzimleri durdurur.Glikoz vermek zere glikojenin yklmasGastrointestinal kanal dz kas1 , 2 ve 2Geveme Sindirimi durdurma Bbrek2 Renin salglanmasnarttrr.Artan kan basncYa hcreleri 3 Lipazlar aktive eder.Ya ykm Karacier 1 ve 2 Glikojeni metabolize eden enzimleri aktive eder ve glikojen sentezi yapan enzimleri durdurur.Glkoz vermek zere glikojenin yklmasOrgan veya doku Adrenerjik ReseptrEtkiFizyolojik yant

1. HaftaAdrenalin : Bu grup, ilalarn prototipidir. Hem alfa, hem de beta reseptrleri etkiler. Ancakbu etkiler konsantrasyona da bamldr. Dk konsantrasyonlarda beta, yksek konsantrasyonlarda alfa etki stndr.Dk dozlarda damar dz kaslarndaki beta reseptrleri etkileyerek damarlar geniletir (vazodilatasyon) ve kan basncn drr. Yksek dozlarda alfa reseptrleri etkileyerek damarlar daraltr (vazokonstriksiyon). Kalbin kaslma gcn ve at hzn artrr. Dolaysylakan basnc ykselir. Kan basnc ykselmesine bal olarak gelien refleks cevap sonucu kalbin at says azalr. Sindirim sistemindeki ve mesanedeki cidar kaslar gevetir, sfinkterleri kasar, uterustaki kaslmalar azaltr ve solunum yolu dz kaslarn gevetir. Vcudun oksijen harcamasn artrr. Karacier ve izgili kaslarda glukoz ve laktat retimini hzlandrr. L-formu etkilidir.Katekolaminler

1. HaftaAdrenalin :1-(3,4-Dihidroksifenil)-2-(metilamino)etanol

Adrenalin sentezinde kateol, kloroasetil klorr ile fries evrilmesi sonucunda 3,4-dihidroksifenail klorr bileiini verir. Bu bileiin metilaminle reaksiyonu sonucunda elde edilen yapnn redksyonu ile rasemik adrenalin kazanlr. Tartarik asit ile yaplan rasemik resolsyon sonucunda etkin rasemat olan L-Adrenaline ulalr.Sentezi:Katekolaminler

1. HaftaNoradrenalin: Sadece alfa adrenerjik reseptrler zerine etkilidir. Damar dz kaslarn kasar, kan basncn ykseltir, bunun sonucunda refleks cevaba bal olarak kalbin at says azalr. Noradrenalin anestezi srasnda gelien hipotansiyon durumlarnda kullanlr.

1-(3,4-Dihidroksifenil)-2-(amino)etanol

Sentezi adrenalin sentezine benzer, ikinci basamakta metilamin yerine amonyak kullanlr.Sentezi:Katekolaminler

1. Haftazoproterenol: Sadece beta reseptrleri etkiler. Vazodilatasyon yapar, kan basncn drr. Kalbin kaslma gcn, at hzn ve kalp debisini artrr. Solunum yollar ve sindirim kanal dz kaslarn gevetir. Oral yolla kullanlmaz. Parenteral veya inhalasyon yoluyla kalbi uyarc ve bron geniletici olarak kullanlr. Bron geniletici etkisine zamanla tolerans geliir.

1-(3,4-Dihidroksifenil)-2-(isopropilamino)etanolSentezi adrenalin sentezine benzer, ikinci basamakta metilamin yerine isopropilamin kullanlr.

Sentezi:Katekolaminler

1. HaftaDopamin: Vcutta adrenalin ve noradrenalin biyosentezi srasnda ara rn olarak oluur. Kalbin kaslma gcn artrr. Dk dozlarda bbrek ve i organlarn damarlarn geniletir, yksek dozlarda daraltr. .v. infzyon eklinde uygulanr. Kardiyojenik ok, septik ok ve baz kalp yetmezliklerinin tedavisinde kullanlr. Ar dozlarda sempatomimetik etkiler, anginal ar, aritmi, bulant ve hipertansiyon yapabilir.3,4-Dihidroksifeniletilamin

Sentezi:Katekolaminler

1. HaftaDobutamin (Dobutrex): Daha ok kalbin kaslma gcn ve at hzn artrr. Konjestif kalp yetmezlii tedavisinde kullanlabilir.

N-[3-(4-hidroksifenil)-1-metilpropil]-3,4-dihidroksifeniletilamin

Sentezi:Katekolaminler

1. HaftaEfedrin: Etkileri ve yan tesirleri adrenalininkilere benzer. Bron geniletici, nazal dekonjestan olarak, gece iemelerine kar ve kiide uyanklk hali oluturmak iin kullanlr. Kardiyovaskler hastal olanlarda ve hipertiroidililerde dikkatli kullanlmaldr. nk kalbi uyarc etkisi vardr. Katekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalarAlfa Reseptrleri Etkileyen lalar

2-(Metilamino)-1-fenilpropanol

1. HaftaAlfa reseptrleri zerinden rol oynayan ve Efedrin benzeri etki gsteren dier baz ilalar, Fenilefrin, Metaraminol, Metoksamin, Etilefrin, Norfenefrin ve Fenilpropanolamindir. Hepsinin antihipotansif zellii vardr.Katekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalarFenilefrin

1-(3-Hidroksifenil)-2-(metilamino)etanolMetaraminol

2-(Amino)-1-(3-hidroksifenil)propanol

1. HaftaKatekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalarNorfenefrin 1-(3-Hidroksifenil)-2-(amino)etanolFenilpropanolamin2-(Amino)-1-fenilpropanolMetoksamin2-(Amino)-1-(3,5-dimetoksifenil)propanolEtilefrin1-(3-Hidroksifenil)-2-(etilamino)etanol

1. HaftaBu grup ilalardan bazlar nazal dekonjestan olarak kullanlr. Bunlar burun mukozasndaki arteriyolleri daraltr ve burundaki ikinlii gidererek, burun tkankln geirir. Genelde burun damlas veya aerosol eklinde kullanlr. Ancak mukozalardan emilerek sistemik sempatomimetik yan tesirler olutururlar. Dier bir sakncas da ilalarn etkisi getikten sonra tekrar konjestiyon olumasdr. En ok kullanlan ilalar; Nafazolin, Tetrahidrazolin, Ksilometazolin ve Oksimetazolindir.Katekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalar

1. HaftaKsilometazolin2-[(4-Tertbutil-2,6-dimetilfenil)metil] -4,5-dihidro-1H-imidazolOksimetazolin

2-[(4-Tertbutil-3-hidroksi-2,6-dimetilfenil)metil] -4,5-dihidro-1H-imidazol

Nafazolin2-[(Naftalen-1-il)metil]-4,5-dihidro-1H-imidazol

2-(1,2,3,4-tetrahidronaftalen-1-il)-4,5-dihidro-1H-imidazolTetrahidrazolinKatekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalar

1. HaftaBazlarnn bronkodilatr etkileri belirgindir. Bunlar daha ok broniyal astm ve bronkospazm tedavisinde kullanlr. Ancak kardiyovaskler hastal olanlarda ve hipertiroidililerde ok dikkatli olmak gerekir. Bu amala en ok kullanlan ilalar; Metaproteranol, Salbutamol ve Terbutalindir.Bazlarnn uterus gevetici etkileri daha belirgindir. rnein Ritodrin erken doumu durdurmak iin parenteral veya oral yolla kullanlmaktadr. Nilidrin gibi baz ilalarn vazodilatr olarak kullanmlar vardr.Katekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalarBeta Reseptrleri Etkileyenler lalar (Beta Agonistler)

1. HaftaTerbutalinMetaproteranolSalbutamolKatekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalar

1-(3,5-Dihidroksifenil)-2-(isopropilamino)etanol

1-(4-Hidroksi-3-hidroksimetilfenil)-2-(tertbutilamino)etanol

1-(3,5-Dihidroksifenil)-2-(tertbutilamino)etanol

1. HaftaRitodrinNilidrinKatekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalar1-(4-Hidroksifenil)-2-(1-metil-3-fenilpropilamino)propanol

1-(4-Hidroksifenil)-2-[2-(4-hidroksifenil)etilamino]propanol

1. HaftaKatekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalar

Salbutamol Sentezi

1. HaftaKatekolamin Yapsnda Olmayan Sempatomimetik lalarTerbutalin Sentezi

1. HaftaKAYNAKLAR

smail n. Sempatomimetik lalar, Mersin niv. Tp Fakltesi, Farmakoloji ABD Ders Notu. Pratik la Bilgisi, T.C. Anadolu niversitesi yayn ; no. 2050. Akretim Fakltesi yayn ; no. 1084. ISBN 978-975-06-0733William O. Foye. : Adrenergic Drugs : Principles of Medicinal Chemistry(3rd Edition) Philadelphia Lea & Febiger (1989)H. Akgn, A. Balkan, A. A. Bilgin, . al, S. Dalkara, H. Erdoan, D.D. Erol, M. Etan, F. zkanl, E. Palaska, S. Sara, C. afak Farmastik Kimya I, II kinci Bask Ankara. (2004).

Periferik Sinir Sistemine Giri