enfeksiyon hastalıkları ve mikrobiyolojisi
DESCRIPTION
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi Sistemlere göre enfeksiyonlarTRANSCRIPT
EEnnffeekkssiiyyoonn HHaassttaall››kkllaarr››vvee MMiikkrroobbiiyyoolloojjiissii
33.. BBAASSKKII
CCiilltt 11
EEDD‹‹TTÖÖRRLLEERR
PPrrooff.. DDrr.. AAyyflflee WWIILLLLKKEE TTOOPPCCUUKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi
Enfeksiyon Hastal›klar› Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. GGüünneerr SSÖÖYYLLEETT‹‹RRMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi
Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett DDOO⁄⁄AANNAAYYErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi
Enfeksiyon Hastal›klar› Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
222255 yyaazzaarr››nn kkaattkk››ss››yyllaa
22000088NNOOBBEELL TTIIPP KK‹‹TTAABBEEVVLLEERR‹‹
Editörler:
Prof. Dr. Ayfle WILLKE TOPCUKocaeli Üniversitesi T›p FakültesiEnfeksiyon Hastal›klar› Klinik MikrobiyolojiAnabilim Dal›, Kocaeli
Prof. Dr. Güner SÖYLET‹RMarmara Üniversitesi T›p FakültesiMikrobiyoloji ve Klinik MikrobiyolojiAnabilim Dal›, ‹stanbul
Prof. Dr. Mehmet DO⁄ANAYErciyes Üniversitesi T›p FakültesiEnfeksiyon Hastal›klar› Klinik MikrobiyolojiAnabilim Dal›, Kayseri
Bu kitab›n, 5846 ve 2936 say›l› Fikir ve Sanat Eserleri Yasas› Hükümleri gere¤ince yazar›n yaz›l› izniolmadan kitab›n bir bölümünden al›nt› yap›lamaz; fotokopi yöntemiyle ço¤alt›lamaz; resim, flekil, flema,grafik, vb. ler kopya edilemez. Her hakk› Nobel T›p Kitabevleri Ltd fiti’ne aittir.
UUYYAARRIIMedikal bilgiler sürekli de¤iflmekte ve yenilenmektedir. Standart güvenlik uygulamalar› dikkateal›nmal›, yeni araflt›rmalar ve klinik tecrübeler ›fl›¤›nda tedavilerde ve ilaç uygulamalar›ndaki de-¤iflikliklerin gerekli olabilece¤i bilinmelidir. Okuyuculara ilaçlar hakk›nda üretici firma taraf›ndansa¤lanan ilaca ait en son ürün bilgilerini, dozaj ve uygulama flekillerini ve kontrendikasyonlar› kon-trol etmeleri tavsiye edilir. Her hasta için en iyi tedavi fleklini ve en do¤ru ilaçlar› ve dozlar›n› be-lirlemek uygulamay› yapan hekimin sorumlulu¤undad›r. Yay›nc› ve editörler bu yay›ndan dolay›meydana gelebilecek hastaya ve ekipmanlara ait herhangi bir zarar ve hasardan sorumlu de¤ildir.
Yay›n Koordinatörü: Cenk Akay
Dizgi: Nobel T›p Kitabevleri
Düzenleme: Hande Dalsald› Çaçur
Kapak: Ahmet Coka
Bask› / Cilt: Nobel Matbaac›l›k, Had›mköy-‹STANBUL
EENNFFEEKKSS‹‹YYOONN HHAASSTTAALLIIKKLLAARRII VVEEMM‹‹KKRROOBB‹‹YYOOLLOOJJ‹‹SS‹‹
33.. BBaasskk››
© 2008 Nobel T›p Kitabevleri Ltd. fiti.
ISBN: 978-975-420-634-0
1. Bask› 1996 Nobel T›p Kitabevleri
2. Bask› 2002 Nobel T›p Kitabevleri
Nobel T›p Kitabevleri Ltd. fiti.Millet Cad. No:111 Çapa-‹STANBULTel: (0212) 632 83 33 Fax: (0212) 587 02 17
wwwwww..nnoobbeellttiipp..ccoomm
PPrrooff.. DDrr.. HHaalliiss AAKKAALLIINNUluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. AAyyhhaann AAKKBBUULLUUTTF›rat Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Elaz›¤
PPrrooff.. DDrr.. YYuurrddaannuurr AAKKGGÜÜNNOsmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Eskiflehir
DDooçç.. DDrr.. SS››llaa AAKKHHAANNKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. MMuurraatt AAKKOOVVAAHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. HHaassaann SS.. ZZ.. AAKKSSUUÇukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Adana
PPrrooff.. DDrr.. FFiirrddeevvss AAKKTTAAfifiGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. MM.. ZZiiyyaa AALLKKAANNEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dal›,‹zmir
DDooçç.. DDrr.. EEmmiinnee AALLPPErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. AAhhmmeett AALLPPOONNAATTKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. KKeemmaall AALLTTAAfifi‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi,Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. AAyyflflee AARRIISSOOYYMaltepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. EEmmiinn SSaammii AARRIISSOOYYKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. DDiilleekk AARRMMAANNGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. HHaannddee AARRSSLLAANNBaflkent Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. CCeellaall AAYYAAZZDicle Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Diyarbak›r
PPrrooff.. DDrr.. NNeerriimmaann AAYYDDIINNAdnan Menderes Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyolojive Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ayd›n
PPrrooff.. DDrr.. SSeemmiihh AAYYDDIINNTTUU⁄⁄Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi,Genel Cerrahi Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. BBiillggeehhaann AAYYGGEENNErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
DDooçç.. DDrr.. GGöökkhhaann AAYYGGÜÜNN‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi,Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. AAhhmmeett DDeerryyaa AAYYSSEEVVAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal› Laboratuvar›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. AAllppaayy AAZZAAPPAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett BB‹‹TT‹‹RRGGEENNSelçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Konya
PPrrooff.. DDrr.. FFuunnddaa BBAABBAACCAANNMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. SSeelliimm BBAADDUURR‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
UUzz.. DDrr.. NNuurrsseell ÇÇaall››kk BBAAfifiAARRAANNHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
iiiiii
YYaazzaarrllaarr
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹.. HHaakkkk›› BBAAHHAARRDokuzeylül Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett BBAAKKIIRRCumhuriyet Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Sivas
PPrrooff.. DDrr.. MMuussttaaffaa BBAAKKIIRRMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹ccllaall BBAALLCCIIGaziantep Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Gaziantep
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹ssmmaaiill BBAALLIIKKAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. SSeemmiihh BBAASSKKAANNAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. ‹‹llkknnuurr EEGGEECCEE BBAAfifiYY‹‹⁄⁄‹‹TTKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Gögüs Hastal›klar›Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett BBAAYYSSAALLLLAARRGülhane Askeri T›p Akademisi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. UU¤¤uurr BBEENNGG‹‹SSUUNNAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. UUffuukk BBEEYYAAZZOOVVAAGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. KKaaddiirr BB‹‹BBEERROO⁄⁄LLUUDokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. EEmmeell BBOOZZKKAAYYAA‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. BBaannuu BBOOZZKKUURRTTSelçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi, Göz Hastal›klar›Anabilim Dal›, Konya
PPrrooff.. DDrr.. SSeellççuukk BBÖÖLLÜÜKKBBAAfifiIIGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Ortopedi veTravmatolji Anabilim Dal›, Anakara
PPrrooff.. DDrr.. MMüünniirr BBÜÜKKEE
Ege Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. ÇÇaa¤¤rr›› BBÜÜKKEE
Ege Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
UUzz.. DDrr.. AAssll››hhaann CCAANNDDEEVV‹‹RR
Çukurova Üniversitesi, T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Adana
PPrrooff.. DDrr.. DDiilleerr CCOOfifiKKUUNN
Bilim Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
DDrr.. NNeevvaa ÇÇ‹‹FFTTÇÇ‹‹OO⁄⁄LLUU
Nanobac Life Sciences, NASA Johnson Space Center,Houston/ TX, USA.
DDooçç.. DDrr.. AA.. AAttaahhaann ÇÇAA⁄⁄AATTAAYY
‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. NNeeddiimm ÇÇAAKKIIRR
Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. fifiaabbaann ÇÇAAVVUUfifiLLUU
Gülhane Askeri T›p Akademisi, Haydarpasa E¤itimHastanesi, Enfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik MikrobiyolojiAnabilim Dal›, ‹stanbul
DDooçç.. DDrr.. RRaahhmmeett ÇÇAAYYLLAANN
Atatürk E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, EnfeksiyonHastal›klar› Klini¤i, Ankara
DDooçç.. DDrr.. ‹‹llhhaammii ÇÇEELL‹‹KK
F›rat Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Elaz›¤
DDooçç.. DDrr.. NNiillggüünn ÇÇEERR‹‹KKCC‹‹OO⁄⁄LLUU
Marmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
DDooçç.. DDrr.. EErrggiinn ÇÇ‹‹FFTTÇÇ‹‹
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. FFüüggeenn ÇÇOOKKÇÇAA
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
iivv � YAZARLAR
PPrrooff.. DDrr.. HHaassaann ÇÇOOLLAAKK
Osmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Eskiflehir
PPrrooff.. DDrr.. DDiilleekk ÇÇOOLLAAKK
Akdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. ÖÖzzggee DDAARRKKAA
Ondokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
PPrrooff.. DDrr.. HHaalluukk DDEEDDAA
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi,Nöroflirürji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. AAllpp DDEEMM‹‹RREELLLLEERR
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Kulak Burun Bo¤azAnabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. SSeehheerr DDEEMM‹‹RREERR
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal› Ankara
PPrrooff.. DDrr.. MMuurraatt DD‹‹LLMMEENNEERR
‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett DDOO⁄⁄AANNAAYY
Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. LLeevveenntt DDOO⁄⁄AANNCCII
Ondokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
PPrrooff.. DDrr.. ÜÜllkkeerr DDOO⁄⁄RRUU
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Hastal›klar› veSa¤l›¤› Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹llyyaass DDÖÖKKMMEETTAAfifi
Cumhuriyet Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Sivas
PPrrooff.. DDrr.. GGüüll DDUURRMMAAZZ
Osmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Eskiflehir
PPrrooff.. DDrr.. BBeellmmaa DDUURRUUPPIINNAARR
Ondokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹ssmmaaiill HHaakkkk›› DDÜÜNNDDAARR
Çukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Adana
PPrrooff.. DDrr.. VVoollkkaann DDÜÜNNDDAARR
Kocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
YYaarrdd.. DDooçç DDrr.. DDeevvrriimm ÖÖZZTTÜÜRRKK DDÜÜNNDDAARR
Kocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
DDooçç.. DDrr.. NNaazziiff EELLAALLDDII
Cumhuriyet Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Sivas
PPrrooff.. DDrr.. BBeeyyzzaa EENNEERR
Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. HHaalluukk EERRAAKKSSOOYY
‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. BBiirrsseell EERRDDEEMM
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. MMiinnee EERRDDEENN‹‹ZZMMEENNLL‹‹
Dokuzeylül Üniversitesi T›p Fakültesi EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. SSeellddaa EERREENNSSOOYYEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. ÖÖnnddeerr EERRGGÖÖNNÜÜLLMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. KKoorraayy EERRGGÜÜNNAAYYHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. SSiibbeell EERRGGÜÜVVEENNHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. SSeerrppiill EERROOLLAtatürk Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Erzurum
DDooçç.. DDrr.. GGüünnaayy TTUUNNCCEERR EERRTTEEMMSB Ankara Hastanesi, Enfeksiyon Hastal›klar› ve KlinikMikrobiyoloji Servisi, Ankara
YAZARLAR � vv
PPrrooff.. DDrr.. EEkkiinn EERRTTEEMMEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. NNuurraann EESSEENNDokuzeylül Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. DDuuyygguu EEfifiEELLErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. CCaann PPoollaatt EEYY‹‹GGÜÜNNGülhane Askeri T›p Akademisi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. NNuurriiyyee TTAAfifiDDEELLEENN FFIIfifiGGIINNOndokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
PPrrooff.. DDrr.. DDuuyygguu FFIINNDDIIKKSelçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Konya
PPrrooff.. DDrr.. SSuunnaa GGEEDD‹‹KKOO⁄⁄LLUUUluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. DDeenniizz GGÖÖKKEENNGG‹‹NNEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. LLeevveenntt GGÖÖRREENNEEKKGülhane Askeri T›p Akademisi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. ZZeeyynneepp GGÜÜLLAAYYDokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
ÖÖ¤¤rr.. GGöörr.. DDrr.. DDoolluunnaayy GGÜÜLLMMEEZZHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. MMeerraall GGÜÜLLTTEEKK‹‹NNAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
DDooçç.. DDrr SSiibbeell GGEERRGG‹‹NN GGÜÜNNDDEEfifiKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. EErrcciihhaann GGÜÜNNEEYYErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Kulak Burun Bo¤azAnabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. DDeenniizz GGÜÜRRHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹hsan Do¤ramac›Çocuk Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvar›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. BBüülleenntt GGÜÜRRLLEERR‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. NNeezzaahhaatt GGÜÜRRLLEERR‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. GGüüllflfleenn HHAASSÇÇEELL‹‹KKHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. UUffuukk HHAASSDDEEMM‹‹RRMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. TTuunnççeerr HHAAZZNNEEDDAARROO⁄⁄LLUUGülhane Askeri T›p Akademisi, Haydarpafla E¤itimHastanesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AnabilimDal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. SSaaffiiyyee HHEELLVVAACCIIUluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
UUzzmm.. DDrr.. SSiibbeell DDEE⁄⁄‹‹MM HHOORRAASSAANNLLII‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. SSaalliihh HHOOfifiOO⁄⁄LLUUDicle Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Diyarbak›r
DDooçç.. DDrr.. CCaannaann TTOOGGAAYY IIfifiIIKKAAYYAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dal›,Ankara
DDooçç.. DDrr.. DDiillaarraa ‹‹NNAANNAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
PPrrooff.. DDrr.. EErrddaall ‹‹NNCCEEAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. NNuurrhhaann ‹‹NNCCEE‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Halk Sa¤l›¤›Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. RRaammaazzaann ‹‹NNCC‹‹Ege Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. MMuurraatt ‹‹RRKKEEÇÇHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Göz Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. SSeellmmaa KKAARRAABBEEYY‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Halk Sa¤l›¤›Anabilim Dal›, ‹stanbul
vvii � YAZARLAR
PPrrooff.. DDrr.. KKaaaann KKAARRAAYYAALLÇÇIINNAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. AAllii KKAAYYAAMersin Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Mersin
PPrrooff.. DDrr.. ÇÇii¤¤ddeemm BBAALL KKAAYYAACCAANN‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
UUzzmm.. DDrr.. ‹‹llkknnuurr KKEEPPEENNEEKKÇÇ‹‹Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel CerrahiAnabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. DDiilleekk KKIILLIIÇÇK›r›kkale Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, K›r›kkale
PPrrooff.. DDrr.. SS.. SS››rrrr›› KKIILLIIÇÇF›rat Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Elaz›¤
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett KKIIYYAANNAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. AA.. SSeessiinn KKOOCCAAGGÖÖZZYeditepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. ZZ.. TTaann››ll KKOOCCAAGGÖÖZZYeditepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
YYaarrdd.. DDooçç.. MMeelliihhaa MMEERR‹‹ÇÇ KKOOÇÇKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹ffttiihhaarr KKÖÖKKSSAALLKaradeniz Teknik Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Trabzon
PPrrooff.. DDrr.. FFaattiihh KKÖÖKKSSAALLÇukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Adana
PPrrooff.. DDrr.. SSeemmrraa KKUUfifiTT‹‹MMUURRGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. FFiiggeenn KKUULLOO⁄⁄LLUUTrakya Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Edirne
PPrrooff.. DDrr.. ÖÖzzlleemm ÖÖZZDDEEMM‹‹RR KKUUMMBBAASSAARRAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Gö¤üs Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. NNiihhaall KKUUNNDDAAKKÇÇIIAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Dermatoloji AnabilimDal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. HHaalliill KKUURRTTAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. EErrccüümmeenntt KKUUTTEERRDDEEMMAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. HHaakkaann LLEEBBLLEEBB‹‹CC‹‹OO⁄⁄LLUUOndokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
UUzz.. DDrr.. KKeennaann MM‹‹DD‹‹LLLL‹‹‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi,Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. LLaattiiffee MMAAMMIIKKOO⁄⁄LLUUAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. GGöökkhhaann MMEETTAANNErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. RReeflfliitt MMIISSTTIIKKUluda¤ Üniversitesi,T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. GGöönnüüll MMUUTTLLUUAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
DDooçç.. DDrr.. BBiirrsseenn MMUUTTLLUUKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. NNeerrmmiinn MMUUTTLLUUEERRAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dal›,Ankara
PPrrooff.. DDrr.. LLüüttffiiyyee MMÜÜLLAAZZIIMMOO⁄⁄LLUUMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. HHaalluukk BBaarrbbaarrooss OORRAALLUluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. MMeettiinn OOTTKKUUNNÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi T›p Fakültesi,Enfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji AnabilimDal›, Çanakkale
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. SSeelliimm ÖÖNNCCEELLKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, Kocaeli
YAZARLAR � vviiii
DDooçç.. DDrr.. OOrraall ÖÖNNCCÜÜLLGülhane Askeri T›p Akademisi, Haydarpafla E¤itimHastanesi, Enfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik MikrobiyolojiAnabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett AAllii ÖÖZZ‹‹NNEELLEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. TTiijjeenn ÖÖZZAACCAARREge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. CCüünneeyytt ÖÖZZAAKKIINNUluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. SSiinnaann ÖÖZZAALLPPOsmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Kad›n Hastal›klar› veDo¤um Anabilim Dal›, Eskiflehir
PPrrooff.. DDrr.. BBeerriill ÖÖZZBBAAKKKKAALLOO⁄⁄LLUUCelal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Manisa
PPrrooff.. DDrr.. YYuussuuff ÖÖZZBBEELLEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dal›,‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹llhhaann ÖÖZZGGÜÜNNEEfifiOsmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Eskiflehir
UUzzmm.. DDrr.. BBeettiill ÖÖZZHHAAKKAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
UUzzmm.. DDrr.. SSaalliihh EErrppuullaatt ÖÖZZ‹‹fifiAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Ankara
UUzz.. DDrr.. GGüüllflfleenn ÖÖZZKKAAYYAALund Üniversitesi Medikal Laboratuvar Departman› VirolojiUnitesi, Lund, ‹sveç
PPrrooff.. DDrr.. MMuurraatt ÖÖZZSSAANNAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDrr.. AAllii ÖÖZZTTUUNNAAGülhane Askeri T›p Akademisi, NBC Bilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. RReecceepp ÖÖZZTTÜÜRRKK‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. MMuussttaaffaa ÖÖZZYYUURRTTGülhane Askeri T›p Akademisi, Haydarpafla E¤itimHastanesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AnabilimDal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹ffffeett PPAALLAABBIIYYIIKKOO⁄⁄LLUUAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. SSüülleeyyhhaa HH‹‹LLMM‹‹OO⁄⁄LLUU PPOOLLAATTEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. SSeeyyyyaall RROOTTAAGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. RRaabbiinn SSAABBAAAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
DDooçç.. DDrr.. SSeerrhhaann SSAAKKAARRYYAAAdnan Menderes Üniversitesi T›p Fakültesi,, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ayd›n
PPrrooff.. DDrr.. NNeeflflee SSAALLTTOO⁄⁄LLUU‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
DDooçç.. DDrr.. BBaannuu SSAANNCCAAKKHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. MMaacciitt SSAANNDDIIKKÇÇIIÇukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Adana
DDooçç.. DDrr.. MMeehhmmeett AAllii SSAARRAAÇÇLLIIGülhane Askeri T›p Akademisi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. ZZeeyynneepp SSAARRIIBBAAfifiHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. EEssiinn fifiEENNOOLLGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. DDeemmiirr SSEERRTTEERREge Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. FFaattmmaa SSIIRRMMAATTEELLAbant ‹zzet Baysal Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bolu
UUzzmm.. DDrr.. LLüüttffii SSOOYYLLUUAnkara Üniversitesi T›p Fakültesi, Genel Cerrahi AnabilimDal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. EEmmiinnee SSÖÖNNMMEEZZBilim Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
vviiiiii � YAZARLAR
PPrrooff.. DDrr.. GGüünneerr SSÖÖYYLLEETT‹‹RRMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. BBüülleenntt SSÜÜMMEERRKKAANNErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
DDooçç.. DDrr.. FFiiggeenn fifiAAHH‹‹NNGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› veHastal›klar› Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. YYeeflfliimm ÇÇEETT‹‹NNKKAAYYAA fifiAARRDDAANNHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. AAllppeerr fifiEENNEERRÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi T›p Fakültesi,Enfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji AnabilimDal›, Çanakkale
PPrrooff.. DDrr.. AAllii fifiEENNGGÜÜLLGülhane Askeri T›p Akademisi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. AAllppaassllaann fifiEENNKKÖÖYYLLÜÜGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Ortopedi ve TravmatolojiAnabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. FFeehhmmii TTAABBAAKK‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. YYaavvuuzz TTAAGGAAMarmara Üniversitesi, T›p Fakültesi, Biyokimya AnabilimDal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. NNiihhaall TTAAfifiGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Fiziksel T›p veRehabilitasyon Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. YYeeflfliimm TTAAfifiOOVVAAÇukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,Adana
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. GGüüllddeenn SSÖÖNNMMEEZZ TTAAMMEERRKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
YYrrdd.. DDooçç.. EEssrraa TTAANNYYEELLOndokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
PPrrooff.. DDrr.. MMeehhmmeett TTAANNYYÜÜKKSSEELLGülhane Askeri T›p Akademisi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. EEmmiinn TTEEKKEELL‹‹Ufuk Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. AAyyflflee WWIILLLLKKEE TTOOPPCCUUKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. MMüüzzeeyyyyeenn MMAAMMAALL TTOORRUUNN‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi,Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. OOkkaann TTÖÖRREEUluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Bursa
PPrrooff.. DDrr.. SSeerraayy ÖÖZZEENNSSOOYY TTÖÖZZEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dal›,‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. HH.. MMuurraatt TTUU⁄⁄RRUULLTrakya Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Edirne
PPrrooff.. DDrr.. ‹‹nnccii TTUUNNCCEERRSelçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Konya
PPrrooff.. DDrr.. FFeerrddaa TTUUNNÇÇKKAANNAATTHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. HHüüsseeyyiinn TTUURRGGUUTTPamukkale Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,Pamukkale
PPrrooff.. DDrr.. NNeeccllaa TTÜÜLLEEKKOndokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Samsun
PPrrooff.. DDrr.. EEmmeell TTÜÜMMBBAAYYEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. ÖÖzzlleemm TTÜÜNNGGEERRCelal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Manisa
PPrrooff.. DDrr.. AAllppeerr TTÜÜNNGGEERREge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. SSaalliihh TTÜÜRRKKOO⁄⁄LLUU‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. SSeerrccaann UULLUUSSOOYYEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. FFaattmmaa UULLUUTTAANNGazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
YAZARLAR � iixx
PPrrooff.. DDrr.. OOnnuurr UURRAALLSelçuk Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Konya
PPrrooff.. DDrr.. TTeerrccaann UUSSOsmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Eskiflehir
PPrrooff.. DDrr.. DDüürrddaall UUSSHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. GGaayyee UUSSLLUUEERROsmangazi Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Eskiflehir
PPrrooff.. DDrr.. fifieemmsseettttiinn UUSSTTAAÇÇEELLEEBB‹‹Hacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. ÖÖmmrrüümm UUZZUUNNHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. NNuurrvveerr ÜÜLLGGEERRMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. SSeerrhhaatt ÜÜNNAALLHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. HHaalluukk VVAAHHAABBOO⁄⁄LLUUKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
PPrrooff.. DDrr.. AAyyflfleeggüüll YYAA⁄⁄CCII KKAARRAAHHAASSAANNMarmara Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. AAttaa NNeevvzzaatt YYAALLÇÇIINNAkdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar›ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Antalya
DDooçç.. DDrr.. MMeehhmmeett YYAAPPAARRGülhane Askeri T›p Akademisi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
DDooçç.. DDrr.. NNuurr YYAAPPAARRDokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. GGüülleerr YYAAYYLLIISüleyman Demirel Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,Isparta
PPrrooff.. DDrr.. OOssmmaann fifiaaddii YYEENNEENN‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
PPrrooff.. DDrr.. fifiiinnaassii TTaanneerr YYIILLDDIIRRAANNGülhane Askeri T›p Akademisi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara
PPrrooff.. DDrr.. FFüüssuunn YYIILLDDIIZZKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Gö¤üs Hastal›klar›Anabilim Dal›, Kocaeli
DDooçç.. DDrr.. OOrrhhaann YYIILLDDIIZZErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Enfeksiyon Hastal›klar› veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. GGüüllddeenn YYIILLMMAAZZ‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. ZZeekkii YYUUMMUUKKKocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Kocaeli
YYaarrdd.. DDooçç.. DDrr.. ‹‹mmddaatt YYÜÜCCEEErciyes Üniversitesi T›p Fakültesi,Kulak Burun Bo¤az Anabilim Dal›, Kayseri
PPrrooff.. DDrr.. AAyyflflee YYÜÜCCEEDokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, EnfeksiyonHastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. MMiinnee YYÜÜCCEESSOOYYDokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji veKlinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
PPrrooff.. DDrr.. AAyyflfl››nn ZZEEYYTT‹‹NNOO⁄⁄LLUUEge Üniversitesi T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve KlinikMikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir
DDooçç.. DDrr.. IIflflkk››nn PP››nnaarr ZZAARRAAKKOOLLUUHacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar›Anabilim Dal›, Ankara
xx � YAZARLAR
Editörlü¤ünü üstlendi¤imiz “Enfeksiyon Hastal›klar› ve Mikrobiyolojisi” kitab›m›z›ngüncellefltirerek ve gelifltirerek ç›kard›¤›m›z üçüncü bask›s›n›n mutlulu¤unu ve gururu-nu yafl›yor; bize katk› sa¤layan yazarlar›m›za, bizi cesaretlendiren ve önerilerini esirge-meyen meslektafllar›m›za teflekkür ediyoruz.
Bu bask›da ilk göze çarpan de¤ifliklik “infeksiyon” yerine Türk Dil Kurumu Sözlü¤ün-de yer alan “enfeksiyon” kelimesinin kullan›lmas›d›r. Böylece meslektafllar›m›z aras›n-da ve gelecek nesillerde enfeksiyon hastal›klar› alan›nda dil birli¤ini sa¤lamaya katk›dabulunmak amaçlanm›flt›r. Editörlerin ve yazarlar›m›z›n bu olumlu aç›l›m›na, uzmanl›kderneklerimizin de katk› vermelerini bekliyoruz.
T›p biliminin son derece dinamik yap›s› yads›namaz bir gerçektir. Son y›llarda t›pteknolojisindeki h›zl› geliflmelerden enfeksiyon hastal›klar› ve mikrobiyoloji de nasibinialm›fl, bir çok enfeksiyon hastal›¤›n›n tan› yöntemlerinde önemli de¤ifliklikler olmufltur.Etkenlerin bir çok antibiyoti¤e direnç gelifltirmesi, yeni antimikrobiyal ilaçlar›n kullan›-ma girmesi enfeksiyon hastal›klar›n›n tedavisinde önemli de¤iflikliklere neden olmufltur.Ayr›ca son y›llarda dünyada ve ülkemizde baz› hastal›klar yeniden görülmeye bafllam›flveya baz› hastal›klar›n etkenleri yeni ortaya konulmufltur. Mikroorganizma çeflitlili¤inde, moleküler yöntemler sayesinde h›zl› bir de¤iflim yaflanmaktad›r. Bunun paralelinde“Enfeksiyon Hastal›klar› ve Mikrobiyolojisi” kitab›n›n 2008 bask›s›nda, enfeksiyon has-tal›klar›n›n etkenleri ile ilgili yeni geliflmeler, patogenez, epidemiyoloji, yeni ortaya ko-nulan klinik tablolar veya de¤iflimler, tedavideki de¤ifliklikler, korunmadaki yeni gelifl-melere yer verilmifltir.
Daha önceki bask›larda yer almayan; birinci ciltte “Beslenme ve Enfeksiyon”, “Anti-mikrobiyal ‹laçlar›n Farmakokinetik ve Farmakodinamik Özellikleri”, “Ayaktan Parente-ral Antibiyotik Tedavisi”, ”Nanobakteriler ve ‹liflkili Hastal›klar” alt bölümleri; ikinci cilt-te “Biyolojik Silahlar”, “Seyahat Enfeksiyonlar›ndan Korunma”, “Enfeksiyon, Mikrobiyo-loji ve ‹nternet” bafll›kl› konulara bu bask›da yer verilmifl, “Hastane Enfeksiyonlar›” bi-raz daha geniflletilerek sunulmufltur. Böylece kitab›m›z›n bu üçüncü bask›s›n›n sayfa sa-y›s› 3000’e yaklaflm›fl, toplam 30 bölümün kapsam›nda yer alan 204 alt bölüm 225 ya-zar taraf›ndan güncel bilgiler ›fl›¤›nda kaleme al›nm›flt›r. Tüm yazarlar›m›za bir kez da-ha teflekkür ederiz.
Kitab›m›z›n ilk bas›m› haz›rlan›rken, yazarlar›m›z üniversite ö¤retim üyeleri aras›n-dan belirlenmifl ve bu kurala daha sonraki bask›larda da devam edilmifltir. Bu çerçeve-de birinci ve ikinci bask›larda kitab›m›za katk›da bulunan; Prof. Dr. Erdal Akal›n, Prof.Dr. Do¤anay Alper, Prof. Dr. Gültekin Altay, Prof. Dr. Özdem An¤, Prof. Dr. Alt›nay Bil-giç, Prof. Dr. Feridun Gök›rmak, Prof. Dr. Hüseyin Gün, Prof. Dr. Ayfer Günalp, Prof.Dr. Cahit Günhan, Prof. Dr. Aziz Hac›bektaflo¤lu, Prof. Dr. Candan Bozok Johannson,Prof. Dr. Güney Karakartal, Prof. Dr. Kaya K›l›çturgay, Prof. Dr. Oktay Meço, Doç. Dr.Volkan Özgüven, Prof. Dr. Tuncay Hasip Sözen, Prof. Dr. Kurtulufl Töreci, Prof. Dr. fie-rafettin Y›lmaz, Prof. Dr. Ayhan Yücel hocalar›m›za teflekkürlerimizle birlikte sonsuzsayg›lar›m›z› sunar, yeni yaflamlar›nda sa¤l›k ve mutluluklar dileriz.
Bilgi ve iletiflim ça¤›nda yaflamam›za, saniyeler içinde sonsuz bilgiye ulaflabilmemi-ze ra¤men bugün en önemli sorunlardan birinin bilgi kirlili¤i oldu¤unu okuyucu çok iyibilmektedir. Kitab›m›z Türkçe bir kaynak olarak kabul görmüfl, sadece enfeksiyon has-tal›klar› ve mikrobiyoloji alan›nda çal›flan hekimlerce de¤il di¤er dallar›n hekimleri ta-raf›ndan da sahiplenilmifl bir baflvuru kitab› niteli¤i kazanm›flt›r. Bu vesile ile okuyucu-
ÜÜççüünnccüü BBaasskk››nn››nn ÖÖnnssöözzüü
xxii
lara da teflekkür eder, kitab›m›z›n yeni bask›s›n›n yararl› olmas›n› diler, daha sonrakibask›larda dikkate al›nmak üzere katk› ve elefltirilerini bekleriz.
Kitab›m›z›n birinci ve ikinci bask›s› s›ras›nda kaybetti¤imiz; Prof. Dr. Sabri Güngör,Prof. Dr. At›f Taflp›nar, Doç. Dr. Tülay Koço¤lu, Prof. Dr. Kemal Yüce, Prof. Dr. MüjdatBaflaran’›n , üçüncü bask›y› yay›na haz›rlarken ise sevgili arkadafl›m›z, can dostumuz,güzel insan Prof. Dr. Hasan Çolak’›n zamans›z ve ani kayb›n› yaflamak bizleri derindensarsm›flt›r, kendilerini bir kez daha sayg›, sevgi ve özlemle an›yoruz.
Kapsaml› bir kitab›n yeni bask›s›n› haz›rlamak oldukça zor, emek yo¤un ve zamanal›c› bir süreç. Bu süreçte daha önceki bask›larda oldu¤u gibi, daima olumlu bir yakla-fl›mla yan›m›zda olan, “bu kitab› ben prestij için bas›yorum” diyerek bizi yüreklendiren,üçüncü bask› s›ras›nda kaybetti¤imiz Nobel T›p Kitabevleri sahibi R›fk› Biro¤lu’nu rah-metle an›yoruz. Benzer yaklafl›m› ilk bask›dan itibaren paylaflan ve amatör ruhla çal›fl-ma heyecan›n› hiç yitirmeyen Ersal Bingöl’e ve kitabevinin tüm çal›flanlar›na da özveri-li ve titiz çal›flmalar›ndan dolay› teflekkür ederiz.
Sayg›lar›m›zla‹stanbul, 2008
AAyyflflee WWiillllkkee TTOOPPCCUUGGüünneerr SSÖÖYYLLEETT‹‹RRMMeehhmmeett DDOO⁄⁄AANNAAYY
xxiiii
Yirminci yüzy›l›n bafllar›nda antibiyotiklerin pratik kullan›ma girmesiyle birlikteenfeksiyon hastal›klar›n›n art›k bir halk sa¤l›¤› sorunu olmaktan ç›kaca¤›na iliflkin tah-minlere ra¤men, bu hastal›klar tüm dünyada önde gelen sa¤l›k sorunlar›ndan biri olma-ya devam etmektedir.
Enfeksiyon hastal›klar› alan›nda son 30 y›ldaki çok h›zl› geliflmelere ve bu alanda damoleküler biyoloji tekniklerinin kullan›ma girmesine paralel olarak AIDS, Lyme hastal›-¤›, Hepatit C ve E gibi yeni enfeksiyonlar ve etkenleri tan›mlanm›fl, önceleri nedeni bi-linmeyen hastal›k olarak an›lan peptik ülser, hemolitik üremik sendrom gibi baz› hasta-l›klar›n enfeksiyöz etkenler taraf›ndan oluflturulduklar› belirlenmifltir. Bunlar›n yan›s›ratüberküloz basili, pnömokok, enterokok gibi al›fl›lagelmifl mikroorganizmalar›n antibi-yotiklere karfl› direnç kazanarak sanki yeni patojenlermifl gibi karfl›m›za ç›kmalar› enfek-siyon hastal›klar›ndan hiçbir flekilde ar›namayaca¤›m›z›n önemli göstergeleridir.
Ülkemizin co¤rafi ve sosyoekonomik durumu, kültürel özellikleri enfeksiyon hasta-l›klar›n›n nitelik ve niceli¤ini etkilemektedir. Al›fl›lagelmifl bulafl›c› hastal›klara hastaneenfeksiyonlar› gibi daha güncel ve tedavide sorun yaratabilen enfeksiyonlar›n da eklen-mesi bu dalda bilgilenme ve bilgilendirmenin önemini artt›rmaktad›r. Bu nedenle, bu ki-tapta enfeksiyon hastal›klar› epidemiyolojisi, dünya verilerinin yan›s›ra, mümkün oldu-¤unca ülkemize ait bilgileri de içerecek flekilde verilmeye çal›fl›lm›flt›r.
‹nsan vücudunun tüm sistemlerini tutabilen enfeksiyon hastal›klar›, t›bb›n bütünalanlar›n› ilgilendiren disiplin olma özelli¤ini tafl›maktad›r. Böylesine genifl bilimsel bi-rikimi gerektiren bir konuda, do¤ald›r ki, tek yazar›n enfeksiyon hastal›klar›n›n tamam›-n› tatmin edici düzeyde yazmas› düflünülemez. Bu nedenle, kitap haz›rlan›rken, belirlikonularda bilgi birikimi olan klinik mikrobiyoloji ve enfeksiyon hastal›klar› uzmanlar›ile de¤iflik disiplinlerden konusunda uzman bilim adamlar›n›n kat›l›m›n›n gerekli oldu-¤u inanc›ndan yola ç›k›lm›flt›r.
Enfeksiyon Hastal›klar› kitab›n›n Türkiye’nin farkl› üniversitelerinde ve farkl› disiplin-lerinde görev yapan 99 de¤erli ö¤retim üyesinin özverili katk›lar›yla haz›rlanm›fl olma-s›n›n ve bu konudaki ilk çok yazarl› kitap olma özelli¤ini tafl›mas›n›n k›vanc› içinde ol-du¤umuzu belirtmek isteriz. Bu k›vanc› bize tatt›ran ö¤retim üyelerine kitab›n ortayaç›kmas›ndaki de¤erli katk›lar›ndan dolay› sonsuz teflekkürlerimizi sunuyor; kitab›n bas›-m› aflamas›nda genç yaflta kaybetti¤imiz, yazarlar›ndan Prof. Dr. Sabri GÜNGÖR’ü sev-gi ve rahmetle an›yoruz.
Enfeksiyon hastal›klar› kitab› haz›rlan›rken, hedef okuyucu kitlesinin t›p ö¤rencileri,pratisyen hekimler, klinik mikrobiyoloji ve enfeksiyon hastal›klar› ile u¤raflan hekimlerve di¤er branfllarda çal›flan meslektafllar›m›z› kapsamas› amaçlanm›flt›r. De¤erli meslek-tafllar›m›z›n bu kitaptan yararlanmas› bize büyük mutluluk verecektir.
Ülkemizde enfeksiyon etkenlerinden ayr›nt›l› bir flekilde bahseden klinik mikrobiyo-loji kitaplar› olmas›na ra¤men, editörlü¤ünü üstlendi¤imiz bu kitapta sadece enfeksiyonhastal›klar›ndan bahsetmenin yetersiz kalabilece¤i, bütünlü¤ü sa¤lamak aç›s›ndan buenfeksiyonlar›n etkenlerine ve virulans özelliklerine de yer verilmesi gerekti¤i kan›s›navard›¤›m›z› belirtmeliyiz. Enfeksiyon Hastal›klar› kitab›n›n bundan sonraki bask›s›ndabu konulara da yer verece¤imizi vurgulayarak siz, de¤erli okuyucular›m›z›n katk› veelefltirilerini bekliyor, sayg›lar›m›z› sunuyoruz.
AAyyflflee WWiillllkkee TTOOPPCCUUGGüünneerr SSÖÖYYLLEETT‹‹RRMMeehhmmeett DDOO⁄⁄AANNAAYY
BBiirriinnccii BBaasskk››nn››nn ÖÖnnssöözzüü
xxiiiiii
‹‹ççiinnddeekkiilleerr
xxvv
C‹LT 1 - S‹STEMLERE GÖRE ENFEKS‹YONLAR
BBÖÖLLÜÜMM II EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRAA AA‹‹TT TTEEMMEELL ÖÖZZEELLLL‹‹KKLLEERR
1. Enfeksiyon Etkenlerinin Genel Özellikleri ..................3Gülflen Hasçelik
2. Enfeksiyon Hastal›klar› Epidemiyolojisi ...................30Önder Ergönül
3. Normal Vücut Floras› ve Konak Parazit ‹liflkisi ........37Güner Söyletir
4. Enfeksiyon ve Ba¤›fl›k Yan›t ...................................57Funda Babacan
5. Beslenme ve Enfeksiyon.........................................98Haluk Barbaros Oral
6. Enfeksiyon Hastal›klar›n›n Genel Belirtileri ............105Emin Tekeli
BBÖÖLLÜÜMM IIII EENNFFEEKKSS‹‹YYOONN HHAASSTTAALLIIKKLLAARRIINNDDAA TTAANNII
7. Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvar› .........................115Güner Söyletir, Nurver Ülger
8. Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvar›nda KaliteGüvencesi ..........................................................146Gönül Mutlu
9. Enfeksiyon Hastal›klar›n›n Serolojisi .....................158Funda Babacan
10.Enfeksiyon Hastal›klar›nda Yeni Tan› Yöntemleri ...177Selim Badur, Sibel De¤im Horasanl›
11.Enfeksiyon Hastal›klar›n›n BiyokimyasalHomeostaza Etkileri ............................................195Yavuz Taga
BBÖÖLLÜÜMM IIIIII EENNFFEEKKSS‹‹YYOONN HHAASSTTAALLIIKKLLAARRIINNDDAA TTEEDDAAVV‹‹
12.Antimikrobiyal ‹laçlar›n Kullan›m›nda GenelPrensipler...........................................................219Sercan Ulusoy
13.Antimikrobiyal ‹laçlar›n Etki Mekanizmalar›..........227Zeynep Gülay
14.Bakterilerde Antimikrobiyal ‹laçlara Karfl› Direnç ..243Deniz Gür
15.Antimikrobiyal ‹laçlar›n Farmakokinetik ve Farmakodinamik Özellikleri.................................257Çi¤dem Bal Kayacan
16.Antibakteriyel ‹laçlar ..........................................26616.1. Beta Laktamlar›n Genel Özellikleri ve
Penisilinler...............................................266Celal Ayaz
16.2. Sefalosporinler .......................................278Serhan Sakarya
16.3. Karbapenemler ve Monobaktam ..............288Esin fienol
16.4. Aminoglikozitler .....................................294Ayfle Willke Topcu
16.5. Kloramfenikol ..........................................303Birsen Mutlu
16.6. Tetrasiklinler ............................................308Fügen Çokça
16.7. Makrolitler, Ketolitler, Linkozamitler ..........313Özlem Tünger
16.8. Glikopeptitler, Streptograminler veLipopeptitler ............................................326Dilek Arman
16.9. Oksazolidinonlar .....................................337Gaye Usluer
16.10. Kinolonlar...............................................341Ayfle Willke Topcu, Meliha Meriç Koç
16.11. Polimiksinler............................................355Hüseyin Turgut
16.12. Fusidik asit .............................................358Sibel Gergin Gündefl
16.13. Metronidazol ve Di¤er5-Nitroimidazoller ..................................362Hüseyin Turgut
16.14. Sulfonamidler, Trimetoprim ve Trimetoprim/Sulfametoksazol ...................368 Hasan Z. S. Aksu, Asl›han Candevir
16.15. Rifamisinler ............................................372Hasan Z. S. Aksu, Asl›han Candevir
16.16. Üriner Sistem Antiseptikleri.......................377Mehmet Bak›r
16.17. Topikal Antimikrobiyaller ........................381Nazif Elald›
17.Antifungal ‹laçlar................................................387Ramazan ‹nci
18.Antiviral ‹laçlar...................................................399Firdevs Aktafl
xxvvii � ‹Ç‹NDEK‹LER
19.Antimikobakteriyel ‹laçlar....................................424Güler Yayl›
20.Antiparaziter ‹laçlar............................................431Diler Coflkun
21.Ayaktan Parenteral Antimikrobiyal Tedavi(APAT) ..............................................................443fiaban Çavufllu
BBÖÖLLÜÜMM IIVV EENNFFEEKKSS‹‹YYOONN HHAASSTTAALLIIKKLLAARRIINNDDAA KKOORRUUNNMMAA VVEE KKOONNTTRROOLL
22.Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon ............................451Bülent Gürler
23.Enfeksiyon Hastal›klar›nda Çevre Kontrolü............463Selma Karabey, Nurhan ‹nce
24.Kemoprofilaksi ...................................................476Dilek K›l›ç
25. ‹mmunoprofilaksi ................................................491Fügen Çokça
BBÖÖLLÜÜMM VV AATTEEfifi VVEE NNEEDDEENN‹‹ BB‹‹LL‹‹NNMMEEYYEENN AATTEEfifi
26.Atefl ve Nedeni Bilinmeyen Atefl ..........................50326.1. Atefl........................................................503
Osman fiadi Yenen26.2. Nedeni Bilinmeyen Atefl ...........................529
Nefle Salto¤lu
BBÖÖLLÜÜMM VVII HHAASSTTAANNEE EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII VVEE EENNFFEEKKSS‹‹YYOONN KKOONNTTRROOLLÜÜ
27.Hastane Enfeksiyonlar›: Tan›mlar, Sürveyans, Epidemilere Yaklafl›m..........................................545 Yeflim Çetinkaya fiardan
27.1. Hastane Salg›nlar› ve MolekülerYöntemler................................................557Mehmet Ali Saraçl›
28.Enfeksiyon Kontrol Programlar›n›nOrganizasyonu ve Enfeksiyon KontrolUygulamalar› .....................................................564Yeflim Çetinkaya fiardan
29.Hastane Kaynakl› Bakteriyel Enfeksiyonlar............575Oral Öncül
30.Hastane Kaynakl› Viral Enfeksiyonlar...................604‹ffet Palab›y›ko¤lu
31.Nozokomiyal Fungal Enfeksiyonlar .....................616Halis Akal›n
32. Laboratuvar Enfeksiyonlar› ve Koruyucu Önlemler ..624Yurdanur Akgün
BBÖÖLLÜÜMM VVIIII ÖÖZZEELL KKOONNAAKKTTAA EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR
33. ‹mmün Yetmezlikli Hastada EnfeksiyonlaraGenel Yaklafl›m ................................................. 639Hande Arslan
34.Nötropenik Hastalarda Enfeksiyonlar ..................641Murat Akova, Nursel Çal›k Baflaran
35.Kök Hücre Al›c›lar›nda Enfeksiyonlar ..................650Esin fienol
36.Solid Organ Al›c›lar›nda Enfeksiyonlar ................658Hande Arslan
37.Yan›kl› Hastalarda Enfeksiyonlar .........................663Levent Görenek
38.Yafll›larda Enfeksiyonlar ......................................672‹ftihar Köksal
BBÖÖLLÜÜMM VVIIIIII EEDD‹‹NNSSEELL ‹‹MMMMÜÜNN YYEETTMMEEZZLL‹‹KK SSEENNDDRROOMMUU
39.Edinsel ‹mmün Yetmezlik Sendromu .....................683Serhat Ünal, Gülflen Özkaya
BBÖÖLLÜÜMM IIXX SSOOLLUUNNUUMM YYOOLLUU EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
40.So¤uk Alg›nl›¤› ve Grip ......................................727Firdevs Aktafl
41.Akut Tonsillofarenjit ...........................................731Hakan Leblebicio¤lu
42.Rinosinüzit ........................................................741Alp Demireller
43.Akut Otitis Media ..............................................746Alp Demireller
44.Epiglottit, Larenjit, Laringotrakeobronflit................749Ülker Do¤ru, Erdal ‹nce, Ergin Çiftçi
45.Kabakulak ........................................................755Halil Kurt
46.Bafl, Boyun Bölgesi ve Fasyalar Aras›Enfeksiyonlar......................................................758Ercihan Güney, ‹mdat Yüce
BBÖÖLLÜÜMM XX BBRROONNfifi,, AAKKCC‹‹⁄⁄EERR,, PPLLEEVVRRAA VVEE MMEEDD‹‹AASSTTEENN EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
47.Bronflit ve Bronfliyolitler .......................................773
47.1. Akut Bronflit ve Bronfliyolitler ......................773Özlem Özdemir Kumbasar
‹Ç‹NDEK‹LER � xxvviiii
47.2. Kronik Obstrüktif Akci¤er Hastal›¤› ...........776FüsunY›ld›z, ‹lknur Egece Baflyi¤it
48.Bo¤maca ...........................................................784Ufuk Beyazova, Figen fiahin
49.Pnömoniler.........................................................78849.1. Pnömonili Hastaya Yaklafl›m.....................788
Haluk Eraksoy
49.2. Bakteriyel Pnömoniler .............................804Haluk Eraksoy
49.3. Mikoplazma Pnömonileri..........................812Haluk Eraksoy
49.4. Klamidya Pnömonileri ..............................816Haluk Eraksoy
49.5. Viral Pnömoniler .....................................820Mustafa Bak›r
50.Akci¤er Apsesi ve Nekrotizan Pnömoni ...............828Murat Dilmener
51.Akci¤er Tüberkülozu ...........................................832Ayfle Yüce, Alper fiener
52.Akci¤er D›fl› Tüberküloz ......................................850Bilgehan Aygen, Gökhan Metan
53.Solunum Sisteminin Mantar Enfeksiyonlar›............860Ramazan ‹nci
54.Plevral Efüzyon ve Ampiyem ...............................868Kadir Bibero¤lu
55.Mediastinit .........................................................872Kadir Bibero¤lu
BBÖÖLLÜÜMM XXII HHEEMMAATTOOPPOOEETT‹‹KK VVEE LLEENNFFOORREETT‹‹KKÜÜLLEERR SS‹‹SSTTEEMM EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
56.Sepsis ..............................................................877Mehmet Do¤anay, Emine Alp Mefle
57.Bruselloz ............................................................897Emine Alp Mefle, Mehmet Do¤anay
58.Tifo ve Tifo D›fl› Salmonellozlar ...........................90958.1. Tifo.........................................................909
Ayfle Willke Topcu, Beril Özbakkalo¤lu
58.2. Tifo D›fl› Salmonellozlar............................921Beril Özbakkalo¤lu, Ayfle Willke Topcu
59.S›tma ..............................................................927‹smail Hakk› Dündar
60.Toksoplazmoz ....................................................947Okan Töre
61.Kalaazar ve Di¤er Leishmania Enfeksiyonlar› ......957S.S›rr› K›l›ç, ‹lhami Çelik
62.Enfeksiyöz Mononükleoz.....................................970Dilek Arman
63. Lyme Hastal›¤›....................................................978Levent Do¤anc›
64.Bartonelloz ........................................................989Okan Töre
65.Tularemi ............................................................990Safiye Helvac›
66.Q Atefli..............................................................995Latife Mamiko¤lu
BBÖÖLLÜÜMM XXIIII KKAARRDD‹‹YYOOVVAASSKKÜÜLLEERR EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR
67.Enfektif Endokardit, Perikardit, Miyokardit..........1003Murat Akova, Yeflim Çetinkaya fiardan
68.Septik Trombofilebit ..........................................1023U¤ur Bengisun, Lütfi Soylu
69. ‹ntravasküler Kateter Enfeksiyonlar› ...................1027A. Atahan Ça¤atay
BBÖÖLLÜÜMM XXIIIIII GGAASSTTRROO‹‹NNTTEESSTT‹‹NNAALL SS‹‹SSTTEEMM EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
70.Oral Mukoza Enfeksiyonlar› veÖzafajitler .......................................................1041Nedim Çak›r, Mine Erdenizmenli
71.Enfeksiyöz ‹shaller ............................................104571.1. Akut ‹shalli Hastaya Yaklafl›m.................1045
Fatma Ulutan
71.2. Bakteriyel ‹shaller...................................1051Rahmet Çaylan
71.3. Besin Zehirlenmeleri...............................1064Fatma Ulutan
71.4. Viral Gastroenteritler .............................1070Ufuk Beyazova, Figen fiahin
71.5. Amipli Dizanteri ....................................1074Salih Hoflo¤lu
71.6. Kolera...................................................1078Ayfle Willke Topcu
72.Antibiyoti¤e Ba¤l› ‹shaller .................................1087Gökhan Aygün
73. “Whipple” Hastal›¤› .........................................1093Güner Söyletir
74.Gastrit, Peptik Ülser ve Helicobacter Pylori .........1098Macit Ümran Sand›kç›
75.Kolesistit, Kolanjit .............................................1104Kaan Karayalç›n, Salih Erpulat Özifl
76. ‹ntraabdominal Apseler.....................................1110Ercüment Kuterdem
xxvviiiiii � ‹Ç‹NDEK‹LER
77.Apandisit, Divertikülit ve Peritonit.......................1115Semih Baksan, Seher Demirer, ‹lknur Kepenekçi
78.Akut Pankreatit .................................................1125Ahmet Alponat
79.Kist Hidatik Hastal›¤› ........................................1134‹lyas Dökmetafl
80.Sar›l›kl› Hastaya Yaklafl›m .................................1141Reflit M›st›k
80.1. Akut Viral Hepatitler ..............................1148Osman fiadi Yenen
80.2. Kronik Hepatitler ...................................1189‹smail Bal›k, Günay Tuncer Ertem
80.3. Granülomatöz Hepatitler........................1205‹smail Bal›k
BBÖÖLLÜÜMM XXIIVV DDÖÖKKÜÜNNTTÜÜLLÜÜ EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR
81.Döküntülü Hastaya Yaklafl›m .............................1211Ergin Çiftçi, Ülker Do¤ru
82.K›z›l ............................................................1214Can Polat Eyigün
83.K›zam›k ...........................................................1218‹smail Bal›k
84.K›zam›kç›k .......................................................1225‹smail Bal›k
85.Eritema Enfeksiyozum .......................................1228Ergin Çiftçi, Ülker Do¤ru
86.Roseola ‹nfantum..............................................1231Ergin Çiftçi, Ülker Do¤ru
87.Suçiçe¤i ve Zona ..............................................1233Yeflim Taflova
88.Viral Kanamal› Atefller......................................1251Önder Ergönül
BBÖÖLLÜÜMM XXVV DDEERR‹‹ VVEE YYUUMMUUfifiAAKK DDOOKKUU EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
89.Deri ve Deri Alt› Dokusunun BakteriyelEnfeksiyonlar›...................................................1269Mehmet Do¤anay, Orhan Y›ld›z
90.Deri ve Deri Alt› Dokusunun MantarEnfeksiyonlar›...................................................1282
90.1. Derinin Yüzeyel Mantar Enfeksiyonlar› ....1282Süleyha Hilmio¤lu Polat
90.2. Candida Türlerinin Neden Oldu¤u Deri Enfeksiyonlar› ........................................1289Emel Tümbay
90.3. Subkütan Mikozlar.................................1292Süleyha Hilmio¤lu Polat
91. Lepra ve Di¤er Mikobakteriyel DeriEnfeksiyonlar›...................................................130391.1. Lepra ....................................................1303
Nihal Kundakç›
91.2. Deri Tüberkülozu ...................................1317Nihal Kundakç›
91.3. Derinin Atipik MikobakteriEnfeksiyonlar› ........................................1327Nihal Kundakç›
92. Lenfadenit ve Lenfanjitler ...................................1329Fehmi Tabak
93.Miyozitler ........................................................1335Fatma Ulutan, Nihal Tafl
94. ‹nsan ve Hayvan Is›r›klar› ..................................1340Serpil Erol
BBÖÖLLÜÜMM XXVVII KKEEMM‹‹KK VVEE EEKKLLEEMM EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
95.Enfeksiyöz Artritler ...........................................134795.1. Septik Artrit...........................................1347
Fatma Ulutan, Alpaslan fienköylü,Selçuk Bölükbafl›
95.2. Reaktif Artrit..........................................1351Fatma Ulutan, Nihal Tafl
96.Osteomiyelit .....................................................1353Fatma Ulutan, Alpaslan fienköylü, Selçuk Bölükbafl›
97.Kemik ve Eklemlerin Protez Enfeksiyonlar› ..........1363Ayfle Ar›soy
98.Miçetoma.........................................................1369Fatma Ulutan
BBÖÖLLÜÜMM XXVVIIII SSAANNTTRRAALL SS‹‹NN‹‹RR SS‹‹SSTTEEMM‹‹ EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
99. Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlar›na GenelBak›fl ............................................................1375Necla Tülek, Esra Tanyel
100. Akut Bakteriyel Menenjitler.............................1390Necla Tülek, Nuriye Tafldelen F›flg›n
101. Aseptik ve Viral Menenjitler ...........................1422Emin Sami Ar›soy
102. Beyin Omurilik S›v›s› fiant Enfeksiyonlar› .........1430Emin Sami Ar›soy, Selim Öncel
103. Tüberküloz Menenjit ......................................1433Mehmet Do¤anay, Orhan Y›ld›z
104. Ensefalomiyelit ve Nörit .................................1440Nermin Mutluer, Canan Togay Ifl›ker
‹Ç‹NDEK‹LER � xxiixx
105. Epidural Apse, Subdural Ampiyem veBeyin Apsesi .................................................1447Haluk Deda
106. Kuduz...........................................................1453Münir Büke, Ça¤r› Büke
107. Poliyomiyelit..................................................1467Ufuk Beyazova, Figen fiahin
108. Tetanoz ........................................................1470Emin Tekeli
109. Botulizm .......................................................1477Ayfle Willke Topcu
BBÖÖLLÜÜMM XXVVIIIIII ‹‹DDRRAARR YYOOLLUU EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
110. ‹drar Yolu Enfeksiyonlar› ................................1487Latife Mam›ko¤lu, Dilara ‹nan
111. Üretrit, Prostatit, Epididimit, Orflit ...................1499Ali Kaya
BBÖÖLLÜÜMM XXIIXX OOBBSSTTEETTRR‹‹KK VVEE JJ‹‹NNEEKKOOLLOOJJ‹‹KK EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR
112. Pelvik Enflamatuvar Hastal›k ve TuboOvaryan Apse ..............................................1509Sinan Özalp
113. Vajinal Enfeksiyonlar .....................................1516Gaye Usluer
114. Servisit ve Endometrit.....................................1522Hasan Çolak, ‹lhan Özgünefl
115. Gebelik, Do¤um ve Abortusla ‹lgiliEnfeksiyonlar ................................................1528Hasan Çolak, ‹lhan Özgünefl
116. Meme Enfeksiyonlar›......................................1541Semih Ayd›ntu¤
BBÖÖLLÜÜMM XXXX CC‹‹NNSSEELL YYOOLLLLAA BBUULLAAfifiAANN EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR
117. Cinsel Yolla Bulaflan Enfeksiyonlar ve Genel Özellikleri .....................................................1549Serhat Ünal, Iflk›n P›nar Zarakolu
118. Gonore.........................................................1562‹ftihar Köksal
119. Sifiliz ............................................................1570‹lyas Dökmetafl
BBÖÖLLÜÜMM XXXXII GGÖÖZZ VVEE OORRBB‹‹TTAA EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
120. Göz Enfeksiyonlar› ........................................1583Murat ‹rkeç, Banu Bozkurt
121. Orbita Enfeksiyonlar› .....................................1593Murat ‹rkeç, Banu Bozkurt
BBÖÖLLÜÜMM XXXXIIII DD‹‹⁄⁄EERR EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR VVEE OOLLAASSII EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARR
122. Kronik Yorgunluk Sendromu...........................1599Mehmet Do¤anay, Gökhan Metan
123. Crohn Hastal›¤› .............................................1603Ali fiengül
124. Kawasaki Sendromu......................................1611Emin Sami Ar›soy, Selim Öncel
125. Reye Sendromu .............................................1614Ali fiengül
126. Sarkoidoz .....................................................1618Kadir Bibero¤lu
127. Nanobakteriler ve ‹liflkili Hastal›klar................1622Mustafa Özyurt, Neva Çiftçio¤lu
BBÖÖLLÜÜMM XXXXIIIIII VV‹‹RRUUSS EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
128. Viral Enfeksiyonlar›n Genel Özellikleri ............1635Güner Söyletir
129. Pox Viruslar .................................................1640Fatma S›rmatel
130. Herpes Viruslar..............................................1649130.1. Herpes Viruslar›n Genel Özellikleri......1649
Ufuk Hasdemir, Güner Söyletir
130.2. Herpes Simplex Viruslar›(HSV1 ve HSV2) ................................1655Demir Serter
130.3. Varicella Zoster Virus(Varicellovirus, HHV3) ........................1667‹nci Tuncer
130.4. Epstein Barr Virus(Lymphocryptovirus, HHV4).................1672Selda Erensoy, Ayfl›n Zeytino¤lu
130.5. Cytomegalovirus (HHV5) ....................1679Tercan Us
130.6. Human Herpes Virus 6 .......................1689Emel Bozkaya
130.7. Human Herpes Virus 7 .......................1692Emel Bozkaya
130.8. Human Herpes Virus 8(Rhadinovirus HHV 8).........................1693Emel Bozkaya
131. Adenoviruslar ..............................................1696fiemsettin Ustaçelebi
132. Papovavirus Ailesi ........................................1700132.1. Papilloma Viruslar ..............................1700
fiemsettin Ustaçelebi, Koray Ergünay
132.2. Polyoma Viruslar................................1704Dürdal Us, fiemsettin Ustaçelebi
133. Parvoviruslar ................................................1710Murat Özsan
134. Reovirus, Rotavirus .......................................1717Recep Öztürk
135. Togaviruslar (Alfaviruslar ve Rubella Virusu) ...1727Demir Serter
136. Filaviviruslar ................................................1735Demir Serter
137. Filoviruslar (Marburg ve Ebola) .....................1747Demir Serter
138. Bunyaviruslar ...............................................1749Demir Serter
139. Arenaviruslar ...............................................1756Demir Serter
140. Coronaviruslar ve SARS.................................1759 Ayfle Willke Topcu, Zeki Yumuk
141. Orthomyxovirus Ailesi (‹nfluenza Viruslar›) .....1768Firdevs Aktafl
142. Paramyxovirus Ailesi ....................................1779Salih Türko¤lu
142.1. Parainfluenza viruslar› ........................1779Salih Türko¤lu
142.2. Kabakulak (mumps) virusu ..................1783Salih Türko¤lu
142.3. K›zam›k (measles) virusu.....................1788Salih Türko¤lu
142.4. Respiratory Syncytial Virus (RSV).........1793Salih Türko¤lu
142.5. Metapneumovirus ...............................1797Salih Türko¤lu
142.6. Hemipaviruslar (Nipah, Hendra veMenangle Viruslar›) ............................1799Salih Türko¤lu
143. Rhabdovirus Ailesi (Kuduz Virusu veVeziküler Stomatit Viruslar›) ..........................1800Tunçer Haznedaro¤lu, Mehmet Yapar
144. Picornavirus Ailesi ........................................1825Ayflegül Ya¤c› Karahasan
145. Calicivirus (Norovirus ve Di¤erleri) veDi¤er Gastroenterit Viruslar›...........................1832
145.1. Norovirus ve Di¤er Caliciviruslar .........1832Recep Öztürk
145.2. Enterik Adenoviruslar .........................1837Recep Öztürk
145.3. Di¤er Gastroenterit Viruslar›................1838Recep Öztürk
146. Retrovirus Ailesi ...........................................1841Gülden Y›lmaz, Kenan Midilli
147. Hepatit Viruslar› ...........................................1871
147.1. Hepatit A Virusu ................................1871Bilgehan Aygen
C‹LT 2 - ETKENLERE GÖRE ENFEKS‹YONLAR
xxxx � ‹Ç‹NDEK‹LER
147.2. Hepatit B Virusu .................................1882Tijen Özacar
147.3. Hepatit D Virusu.................................1905Tijen Özacar
147.4. Hepatit C Virusu.................................1911S›la Akhan
147.5. Hepatit E Virusu .................................1929Bilgehan Aygen
147.6. Hepatit G Virusu ve TT Virusu .............1935Alpay Azap
148. Yavafl Virus Enfeksiyonlar› ve PrionHastal›klar› ..................................................1939fiemsettin Ustaçelebi, Koray Ergünay
BBÖÖLLÜÜMM XXXXIIVV KKLLAAMM‹‹DDYYAA EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
149. Klamidyalar›n Genel Özellikleri......................1945Ekin Ertem
149.1. Chlamydia trachomatis .......................1947Ekin Ertem
149.2. Chlamydia psittaci..............................1964Deniz Gökengin
149.3. Chlamydia pneumoniae......................1967Deniz Gökengin
BBÖÖLLÜÜMM XXXXVV RR‹‹KKEETTSS‹‹YYAA VVEE EERRLL‹‹HHYYAA EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
150. Rickettsia ve Orientia Türleri...........................1979H. Murat Tu¤rul, Figen Kulo¤lu
151. Coxiella burnetii ve Ehrlichia Türleri................1990Alper Tünger
BBÖÖLLÜÜMM XXXXVVII MM‹‹KKOOPPLLAAZZMMAA VVEE ÜÜRREEAAPPLLAAZZMMAA EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
152. Mycoplasma Türleri .......................................2003Ayfle Yüce, Nur Yapar
153. Ureaplasma urealyticum ................................2011Ayfle Yüce, Nur Yapar
BBÖÖLLÜÜMM XXXXVVIIII BBAAKKTTEERR‹‹ EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
154. Streptokoklar›n Genel Özellikleri ....................2019Güner Söyletir
154.1. Viridans Streptokoklar .......................2024Sesin Kocagöz
154.2. Beta Hemolitik Streptokoklar ..............2030Güner Söyletir, Ufuk Hasdemir
154.3. Post Streptokoksik Komplikasyonlar .....2044A. Ça¤r› Büke
154.4. Streptococcus pneumoniae..................2051Bülent Sümerkan
155. Enterokoklar .................................................2057Gül Durmaz
156. Stafilokoklar..................................................2065Volkan Dündar, Devrim Öztürk Dündar
157. Di¤er Gram Pozitif Koklar (Leuconostoc,Gemella v.b) .................................................2077Volkan Dündar, Devrim Öztürk Dündar
158. Corynebacterium diphtheriae ve Di¤er Corynebacterium Türleri.................................2081Mehmet Bitirgen
159. Erysipelothrix rhusiopathiae ..........................2089Gülflen Hasçelik, Dolunay Gülmez
160. Rhodococcus Türleri ......................................2092Gülflen Hasçelik, Dolunay Gülmez
161. Listeria monocytogenes .................................2095Emine Sönmez
162. Bacillus anthracis ve Di¤er Bacillus Türleri ......2102Mehmet Do¤anay, Duygu Eflel
163. Neisseria Türleri ............................................2114‹ftihar Köksal
164. Moraxella Türleri ve Di¤er Gram NegatifAerop Koklar ...............................................2122Çi¤dem Bal Kayacan
165. Enterobacteriaceae: Genel Özellikleri .............2126Mehmet Ali Özinel
165.1. Escherichia Türleri ..............................2136Duygu F›nd›k
165.2. Klebsiella Türleri.................................2147Cüneyt Özak›n
165.3. Enterobacter ve Di¤er Gram Negatif Enterik Basiller ...................................2150Halis Akal›n
165.4. Salmonella Türleri ..............................2152Birsel Erdem
165.5. Shigella Türleri ...................................2164Ahmet Derya Aysev
165.6. Yersinia Türleri...................................2169Onur Ural
166. Pseudomanas aeruginosa ve Di¤erPseudomanas Türleri......................................2175Haluk Vahabo¤lu, S›la Akhan
167. Stenotrophomonas maltophilia veBurkholderia Türleri .......................................2187Belma Durup›nar, Özge Darka
‹Ç‹NDEK‹LER � xxxxii
168. Acinetobacter Türleri ve Di¤er GramNegatif Nonfermentatif Basiller ......................2195‹. Hakk› Bahar, Nuran Esen
169. Vibrio cholerae ve Di¤er Vibrio Türleri............2201Yurdanur Akgün
170. Aeromonas ve Plesiomonas Türleri..................2212Ata Nevzat Yalç›n
171. Campylobacter Türleri ...................................2215Gülflen Hasçelik
172. Helicobacter pylori ........................................2223Fatih Köksal
173. Brucella Türleri ..............................................2237Bülent Sümerkan
174. Haemophilus Türleri.......................................2243Müzeyyen Mamal Torun
175. Pasteurella, Francisella, Bordetella Türleri........2249Suna Gediko¤lu
176. Legionella (Lejyoner Hastal›¤›) ........................2260Lütfiye Mülaz›mo¤lu
177. Calymmatobacterium granulomatis(Donovanoz) .................................................2263‹clal Balc›
178. Bartonella Türleri ...........................................2266Neriman Ayd›n
179. Güç Üreyen veya Ender Rastlanan GramNegatif Çomaklar ........................................2273Çi¤dem Bal Kayacan
180. Mycobacterium Türlerinin Genel Özellikleri ....2277Tan›l Kocagöz
180.1. Mycobacterium tuberculosis Kompleksi 2283Funda Babacan, Ufuk Hasdemir
180.2. Tüberküloz D›fl› Mikobakteriler ve Mycobacterium leprae ........................2302Seyyal Rota
181. Actinomyces Türleri .......................................2311Yurdanur Akgün
182. Nokardioform Bakteriler ................................2315Yurdanur Akgün
183. Anaerop Bakterilerin Genel Özellikleri............2319Ferda Tunçkanat
183.1. Anaerop Koklar ................................2334Nezahat Gürler
183.2. Anaerop Gram Negatif Basiller...........2339Ferda Tunçkanat
183.3. Anaerop Gram Pozitif SporsuzBasiller ..............................................2345Nezahat Gürler
183.4. Clostridium Türleri ..............................2350Mehmet K›yan
184. Spiroketlerin Genel Özellikleri .......................2363Dilek Çolak, Betil Özhak
184.1. Treponema Türleri ..............................2365‹lyas Dökmetafl
184.2. Leptospira Türleri................................2369Meral Gültekin
184.3. Borrelia Türleri ...................................2378Levent Do¤anc›
184.4. Spirillum minus ..................................2385Levent Do¤anc›
BBÖÖLLÜÜMM XXXXVVIIIIII MMAANNTTAARR EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
185. Mantarlar›n Genel Özellikleri ve Tan›Yöntemleri ....................................................2391Nilgün Çerikcio¤lu, Banu Sancak
186. Dermatofit Enfeksiyonlar› ...............................2398Emel Tümbay
187. Candida Türleri .............................................2411Nilgün Çerikcio¤lu
188. Cryptococcus neoformans ve Di¤er Maya Formundaki Mantarlar ...................................2427Mine Yücesoy
189. Histoplasma Capsulatum ve Di¤er Dimorfik Mantarlar .....................................................2438Ömrüm Uzun
190. Sporothrix schenckii.......................................2448Beyza Ener
191. Mukormikoz Etkenleri ....................................2452Beyza Ener
192. Aspergillus, Fusarium Türleri ve Di¤er KüfMantarlar› ....................................................2458Semra Kufltimur
193. Pneumocystis Türleri.......................................2469fiinasi Taner Y›ld›ran
BBÖÖLLÜÜMM XXXXIIXX PPAARRAAZZ‹‹TT EENNFFEEKKSS‹‹YYOONNLLAARRII
194. Parazit Enfeksiyonlar›na Genel Bak›fl ve Tan› Yöntemleri ....................................................2479Sibel Ergüven, Zeynep Sar›bafl
195. Kan ve Doku Protozoonlar› ...........................2486195.1. Plasmodium Türleri .............................2486
M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
xxxxiiii � ‹Ç‹NDEK‹LER
195.2. Babesia Türleri ...................................2503Mehmet Tanyüksel
195.3. Leishmania Türleri ..............................2508Yusuf Özbel, Seray Özensoy Töz
195.4. Trypanosoma Türleri...........................2522Yusuf Özbel
195.5. Toxoplasma gondii.............................2534M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
195.6. Özgür Yaflayan Amipler .....................2551Yusuf Özbel, Gülden Sönmez Tamer
196. ‹ntestinal ve Ürogenital Protozoonlar ...............2557196.1. Entamoeba Türleri ..............................2557
Mehmet Tanyüksel
196.2. Giardia lamblia .................................2571Mehmet Tanyüksel
196.3. Chilomastix mesnili.............................2580M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
196.4. Dientamoeba fragilis ..........................2581M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
196.5. Trichomonas Türleri ............................2583M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
196.6. Balantidium coli .................................2585Yusuf Özbel, Gülden Sönmez Tamer
196.7. Isospora Türleri ..................................2586M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
196.8. Cyclospora Türleri ..............................2589M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
196.9. Sarcocystis Türleri...............................2591M. Ziya Alkan, Gülden Sönmez Tamer
196.10 Cryptosporidium Türleri .....................2593Yusuf Özbel, Gülden Sönmez Tamer
196.11 Microsporidium Türleri.......................2596Yusuf Özbel, Gülden Sönmez Tamer
196.12. Blastocystis hominis ..........................2598Yusuf Özbel, Gülden Sönmez Tamer
197. Helmintlerin Genel Özellikleri .........................2599Ayhan Akbulut
198. ‹ntestinal Helmintler ........................................2602198.1. Nematodlar .......................................2602
Ayhan Akbulut
198.2. Trematodlar .......................................2616Ayhan Akbulut
198.3. Cestodlar ...........................................2620Ayhan Akbulut
199. Doku Helmintleri ............................................2628Kemal Altafl
200. Larva Migrans ...............................................2638Kemal Altafl
201. Ektoparazitler ................................................2640Kemal Altafl
BBÖÖLLÜÜMM XXXXXX ÖÖZZEELL BBÖÖLLÜÜMM
202. Biyolojik Silahlar ...........................................2649Mehmet Baysallar, Ali Öztuna
203. Seyahat Enfeksiyonlar›ndan Korunma.............2656Rabin Saba
204. Enfeksiyon, Mikrobiyoloji ve ‹nternet ...............2663Metin Otkun
‹Ç‹NDEK‹LER � xxxxiiiiii
