CILJ IZRADE ELABORATA

ELABORAT ZATITE OD POARA

Sadraj:

1. Uvod....................................................................................................................................2

2. Lokacija................................................................................................................................3

3. Opis objekta-konstrukcija i arhitektonsko rjeenje objekta..................................................3

4. Namjena objekta i kategorija tehnolokog procesa..............................................................6

5. Stepen otpornosti graevinske konstrukcije prema poaru i propisani kriterijumi..............7

6. Ugroenost objekta od poara..............................................................................................9

7. Poarno optereenje............................................................................................................10

8. Mjere zatite od poara predviene projektom elektroinstalacija......................................17

9. Kontrola i odravanje aparata za gaenje poara...............................................................20

10. Koncepcija gaenja poara.................................................................................................21

11. Postupak u trenutku izbijanja poara..................................................................................22

12. Nain prijave poara vatrogasnoj jedinici..........................................................................22

13. Zakljuak............................................................................................................................24

14. Grafiki prilozi...................................................................................................................25

1. UVODPoar je svako nekontrolisano sagorjevanje usljed koga dolazi ili moe doi do tete na materijalnim dobrima i ozljeda ljudi.Zatita od poara u smislu ovog Elaborata je stalna aktivnost usmjerena na spreavanje i ograniavanje opasnosti od mogueg izbijanja poara, ograniavanje irenja nastalog poara kao i smanjenje ugroenosti objekat od poara izborom odgovarajuih materijala, konstrukcija te propisivanjem i sprovoenjem mjera zatite od poara.Izrada Elaborata zatite od poara jedan je od preventivnih naina djelovanja u cilju spreavanja poara, otkrivanja te efikasnog gaenja i lokalizacije poara, a kojim se utvruje organizovanje i provoenje mjera zatite od poara.

Ova problematika je regulisana Zakonom o zatiti od poara (Sl. glasnik Republike Srpske, broj 71/12),Pravilnikom o tehnikim normativima za hidrantsku mreu( Slubeni glasnik Republike Srpske,broj 39/13),Pravilnik o tehnikim normativima za izradu tehnike dokumentacije kojom moraju biti snabdjeveni sistemi,oprema i ureaji za otkrivanje poara i alarmiranje(Slubeni glasnik Republike Srpske 42/13), a spada u djelatnosti od posebnog dravnog interesa.

U neposrednoj vezi sa gore navedenim zakonom je i Zakon o zatiti na radu (Sl. glasnik Republike Srpske, broj: 01/08 i 13/10).

Elaboratom zatite od poara, ureuju se mjere i radnje zatite od poara koje su obavezni preduzimati i sprovoditi direktor, struno osposobljavanje radnika kao i svi zaposleni kako prilikom graenja, rekonstrukcije tako i kod upotrebe objekta, i to u svrhu spreavanja nastajanja poara, otkrivanja i gaenja poara te spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom.

Namjena ovog Elaborata je da kroz analizu navedenih rjeenja u projektu i samom objektu, da konkretno rjeenje organizacije i provoenje mjera zatite od poara.Pri izradi ovog Elaborata uzete su u obzir odreene specifinosti, koje proistiu iz namjene i uslova rada i korienja objekata.

Svi zaposleni i korisnici objekata moraju se pridravati i sprovoditi mjere i radnje u unapreenju zatite od poara u svim prostorima i na svim mjestima u objektu poslovnog prostora. Direktor mora odrediti struno osposobljenog radnika za voenje poslova zatite od poara. Takoe direktor mora predvidjeti finansijska sredstva i napraviti plan godinjih aktivnosti za sprovoenje i unapreenje zatite od poara, obezbjeenje i sigurnosti objekata, materjalnih sredstava i obavezno sprovoenje obuke svih zaposlenih radnika iz oblasti zatite od poara, jednom godinje vriti provjeru znanja iz oblasti ZOP-a.2. LOKACIJAObjekat se nalazi u neposrednoj blizini Pala , na geografskoj lokaciji izmau centra Pala i naselja Repce. Opta namjena objekta je gruba prerada drveta i prodaja drvenog asortimana. Objekat je lociran na parceli od cca 1000 m2 i longitudinalno je postavljen u pravcu istok-zapad. Ulaz u objekat je formiran sa pomone saobraajnice i u objekat se pristupa sa sjeverne strane objekta preko jednog od ekonomskih ulaza (garanih vrata) ili ulaza za radnike. Objekat je nepravilnog oblika, dimenzija 49,3 x 21,8 m. Spratnost objekta je P+O, gdje se u jednom dijelu objekta nalaze servisni i pomoni prostiri na dvije etae. Ukupna korisna visina objekta je 5,2 m. Ukupna bruto povrina objekta je cca 785 m2. Objekat se nalazi na takvom rastojanju od drugih objekata,tako da nije mogu prenos poara sa ovog objekta na susjedne objekte i obrnuto.

Prilaz vatrogasnih vozila objektu je omoguen saobraajnicom iz pravca Pala, te pristupnom saobraajnicom do manipulativne povrine objekta.

U sluaju nastanka poara na objektu moe se oekivati intervencija Vatrogasne jedinice Pale udaljene cca 3 km,sa vremenom intervencije do 10 minuta.3. OPIS OBJEKATA GRAEVINSKA KONSTRUKCIJAKonstruktivni sistem objekta ini armirano-betonska konstrukcija sa kombinacijom eline konstrukcije. Armirano-betonski dio objekta predstavlja 50% konstrukcije objekta i predstavlja horizontalnu ukrutu od seizmikih uticaja i uticaja vjetra. elini konstruktivni dio objekta sainjavaju primarna i sekundarna konstrukcija zidova (fasade) , kao i elina krovna konstrukcija. elinu konstrukciju fasade ine vertikalni elini stubovi INP 200 u rasteru od 5,25 m. Sekundarnu konstrukciju fasade ine elini kutijasti profili 80x60x4 mm u odgovarajuem rasteru. Krovnu konstrukciju ine linijske eline reetke , raspona 12,5 m koje se oslanjaju po kraem rasponu objekta u rasteru od 5,25 m. Linijske reetke su sainjene od elinih 2 UNP 100 profila izmeu kojih se nalaze dijagonale i vertikale od elinih profila 80x60x4 mm. U suprotnom smjeru linijskih reetki je oslonjena sekundarna konstrukcija od elinih profila 80x60x4 mm. Na sekundarnu konstrukciju se oslanjaju elini sendvi paneli-(poliuretan) debljine 30 mm. U sklopu krova nalaze se dva krovna sprega koja daju potpunu stabilnost objekta. Horizontalni i vertikalni spregovi u fasadnim ravnima su izbjegnuti utapanjem glavnih nosivih stubova u armirano-betonske temelje. Kompletan objekat je izveden u kombinaciji fasadnih i krovnih elinih sendvi panela-(poliuretan) sive i zelene boje debljine

30 mm. S obzirom da je objekat proizvodne namjene, nema u velikoj mjeri primjene finih obrada podova. Vanjski zidovi su projektovani od betonskih ljako blokova d =25 cm. Svi vanjski zidovi su sa obje strane malterisani. Unutranji zidovi su projektovani od betonskih ljako blokova d=20 cm. Obrada unutranjih zidova je sa cementnim malterom. Samo u dijelu objekta u kojem se javljaju servisni i pratei prostori, primjenjivana je fina obrada zidova i plafona. U prostorijama: kupatilo, kuhinja i restoran , kao podna obloga predviene su keramike ploice. Prostorija datog objekta, hala i radionica, posjeduje sopstvena 3 (tri) ulaza/izlaza koji vode direktno napolje na plato ispred objekta , a ostale prostorije imaju ulaze/izlaze u halu. Objekat sadri: 1-Restoran(18,4 m),2-Otranicu(30,04 m),3-Kotlovnicu (10m),

4-Halu,radionicu(cca 627,5 m) i stepenice sa podestom(cca10,5 m),5-Magacinski prostor I(31 m) , 6-Magacinski prostor II(41 m) , 7-Silos piljevine (cca 16 m), 8 -Vanjsko skladite rezane grae (manipulativna povrina ) , 9 -Vanjsko skladite trupaca (manipulativna povrina ) i 10 -Kupatilo(8 m). 4. NAMJENA OBJEKTA I KATEGORIJA TEHNOLOKOG PROCESANamjena objekta je za primarnu preradu drveta i skladite rezane grae. U hali se moe nalaziti max. 40 m3 rezane grae , cca 30 m3 trupaca na utovarnoj rampi brente kao i drvenog otpada ( okoraka ) cca 4 m3. Takoe na manipulativnoj povrini (otvoren prostor ) nalazi se do 100 m3 trupaca i cca 40 m3 rezane grae. U skladitima se nalaze rezervni dijelovi ( konzervirani i upakovani u masni papir i kartonsku ambalau ) za opremu koja se koristi. Masti za podmazivanje se nalaze u bravarsko-mehaniarskoj radionici.Goriva i ulja za potrebe motornih sredstava ne nalaze se na ovom lokalitetu.Broj osoba koje e boraviti raditi u objektu je maksimalno 6 (est) ljudi.U tehnolokom procesesu u kojem se proizvodi rezana i skladiti rezana gaa temparatura paljenja kree se u granicama 270 - 300C.Obzirom na naprijed navedene karakteristike objekat se svrstava u grupu objekata ija je taka paljenja takva da pripada kategoriji tehnolokog procesa K-3.5. STEPEN OTPORNOSTI GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE PREMA POARU I PROPISANI KRITERIJUMI

Minimalno potrebno vrijeme otpornosti na dejstvo poara konstruktivnih elemenata objekta

Postoje tri kriterijuma za obezbenje otpornosti na dejstvo poara:

1. KRITERIJUM STABILNOSTI: Konstrukcija, njen dio ili pojedini elementi moraju

sauvati svojstvo nosivosti, odnosno ne smiju se sruiti u poaru, za vrijeme gaenja ili neposredno poslije gaenja poara.

KRITERIJUM INTEGRITETA: U dijlovima konstrukcije izloenim dejstvu

poara ne smiju nastati pukotine kroz koje bi plamen ili zapaljivi gasovi mogli prodrijti u susednu prostoriju.

KRITERIJUM IZOLACIJE: Srednja temperatura na strani konstrukcije koja nije izloena dejstvu poara ne smije porasti vie od 14000C u odnosu na poetnu temperaturu prije nastanka poara.

Za materijale i konstruktivne elemente ugraene u konstrukciju objekta minimalno potrebno vrijeme otpornosti na dejstvo poara utvruje se saglasno standardu JUS U. 11. 240 i to u zavisnosti od vrste graevinske konstrukcije, poloaja u okviru objekta i usvojenog stepena otpornosti prema poaru. Minimalno vreme otpornosti na dejstvo poara za razliite vrste graevinskih konstrukcija u zavisnosti od tipova konstrukcija data su u tabeli 1.

Tabela 1. Stepeni i vremena vatrootpornosti pojedinih vrsta graevinskih konstrukcija.

STEPEN OTPORNOSTI - TIPOVI

VRSTAIspitiva-PoloajKONSTRUKCIJE

GRAEVINSKEnjeIIIIIIIVV

KONSTRUKCIJEvreno pobezmalasrednjaveavelika

JUS-uotpor. otpor. otpor. otpor. otpor.

asova

Nosivi zidoviU. J1. 090

Nosivi stuboviU. J1. 100-0, 51, 02, 03, 0

Nosive gredeU. J1. 114

MeuspratneU. J1. 110-0, 250, 51, 02, 0

konstrukcije

Krovni pokrivaU. J1. 140Unutar-0, 250, 50, 751, 0

poarnog

Nenosivi pregradni iU. J1. 090sektora-0, 25 0, 250, 250, 25

fasadni zidovi

Konstrukcija0, 250, 51, 02, 03, 0

evakuacionog puta

ZidoviU. J1. 090Granica1, 01, 01, 52, 0 3, 0

MeuspratnaU. J1. 110poarnog0, 50, 51, 01, 5 2, 0

konstrukcijasektora

OtvoriU. J1. 160 0, 50, 51, 01, 01, 5

S obzirom na data rjeenja arihtektonsko-graevinskim projektom i dato vrijeme vatrootpornosti pojedinih elemenata materijala:

- elini stubovi debljina(cm) vatrootpornost(h)

stubova

INP18 2 -elina krovna konstrukcija

sa el. sendvi panel-( poliuretan) 0,75 krovnim pokrivaem debljine 30 mm-armirano betonska ploa

debljina(cm) 10 1

- uplji betonski ljako blok (20) cm

2

Navedeni kriterijumi zadovoljavaju, unutar poarnog sektora, odreene zahtjeve iz procjene potrebnih mjera zatite, kao i data rjeenja po pitanju vatrootpornosti datih u tabeli. Prema tome svi graevinski konstruktivni elementi objekta u cjelini zadovoljavaju potrebno vrijeme otpornosti na dejstvo poara (IV vea otpornost-VO), po JUS-u U.J1.240, te omoguava uspjenu evakuaciju svih lica koja se mogu nai u objektu za vrijeme poara i uspjenu intervenciju vatrogasaca s obzirom na vrijeme evakuacije, a samim tim zadovoljavaju tehnike propise za namjenu u navedenom objektu.6. UGROENOST OBJEKTA OD POARA

Prema vrsti materije koja moe biti obuhvaena poarom, poari se razvrstavaju u pet klasa

(JUS Z.C0.003) i to:

klasa A poari vrstih materija

(poari sa stvaranjem ara drvo, papir, slama, tekstil, ugalj i sl.)

klasa B poari zapaljivih tenosti

(poari bez ara benzin, ulja, masti, lakovi, smole, katran i dr.)

klasa C poari zapaljivih gasova

(gradski gas, metan, butan, propan i dr.)

klasa D poari zapaljivih metala

(aluminijum, magnezijum i njihove legure, natrijum, kalcijum i dr.)

klasa E poari na ureajima i instalacijama pod elektrinim naponom

(elektromotori, transformatori, razvodna postrojenja i dr.).

Na osnovu zapaljivih materijala eventualni poar u objektu moe biti klase A,B,C,D i E.

Sredstva za gaenje pojedinih klasa poara navedena su u tabeli 2:

Tabela br. 2

Sredstvo za gaenjeKlasa poara

ABCDE

Voda u punom mlazu+----

Vodena magla+(--(

Laka pjena(+--+

Teka pjena(+---

Ugljen dioksid-++-+

ABCD prah++++(

Gdje je:

+ podesno sredstvo za gaenje

( ogranieno podesno sredstvo za gaenje

- nepodesno sredstvo za gaenje

Sagledavajui namjenu objekta i tehnoloki proces koji se odvija u objektu klasifikacije K-3 i arhitektonsko-graevinskog rjeenja, maksimalnog broja radnog osoblja, koji se mogu zadesiti u kritinom momentu(6 ljudi)i analizom uzroka eventualnog poara i klasa poara u objektu,projektovanim brojem izlaza iz objekta dolazi se do zakljuka da dati objekat spada u DRUGU(II) kategoriju ugroenosti od poara prema pravilniku 53/13 Slubeni glasnik Republike Srpske(PRAVILNIK O OSNOVAMA I USLOVIMA ZA RAZVRSTAVANJE PREDUZEA I DRUGIH PRAVNIH LICA,DRAVNIH I DRUGIH ORGANA I PREDUZETNIKA U ODGOVARAJUE KATEGORIJE UGROENOSTI OD POARA).7. POARNO OPTEREENJE

Poarno optereenje je ukupna toplota koja se moe osloboditi iz toplotne moi koliine upaljenog materijala u predmetnom objektu, bez obzira da li taj materijal pripada konstrukciji ili ne pripada.Obim primjenjenih mjera za zatitu ljudi, imovine i objekata od poara, u najznaajnijem dijelu zavisi od poarnog optereenja i poarnog rizika. Samim tim se utvrivanju poarnog optereenja i poarnog rizika mora prii sa najveom panjom, obzirom da od poarnog optereenja, projektanti odreuju potrebne otpornosti prema poaru elemenata konstrukcije, kao i opremanje objekata sredstvima za gaenje. Poarno optereenje i poarni rizik ujedno predstavljaju osnovne elemente za odreivanje lokacije, broja i opremljenosti jedinica za zatitu od poara, rasporeda i optereenosti pristupnih puteva i puteva za evakuaciju van objekta.Saglasno standardu JUS U. J1. 030 ukupno poarno optereenje daje raunsku vrijednost toplotne energije jednog objekta koja se moe osloboditi u poaru, i rauna se prema formuli:

Z = Pi Si [ kJ ]

gdje su :

Pi - specifino poarno optereenje u [KJ/m2],

Si povrina osnove na koju se odnosi proraun u [m2].

Z ukupno poarno optereenje [KJ]

Poarno optereenje i poarni rizik ujedno predstavljaju osnovne elemente za opremljenost sredstvima i opremom za gaenje poara i optereenost puteva za evakuaciju van objekta.

SPECIFINO POARNO OPTEREENJE

Specifino poarno optereenje je prosjeni iznos ukupnog poarnog optereenja na jedinicu povrine osnove, a izraava se toplotom koja se moe razviti u objektu (sobi, hali, skladitu itd.) svedeno na 1m2 povrine te prostorije.

Specifino poarno optereenje (Pi) se rauna prema formuli:

gdje su:

i specifina gustina materijala, u [kg/m3],

Vi zapremina materijala, u [m3],

Hi toplotna mo materijala, u [kJ/kg],

S povrina osnove objekta, u [m2].

Objekat je tretiran kao cjelina koja se sastoji od 9poarnih sektora.

Poarni sektor ( PS ) 1 - Restoran Poarni sektor ( PS ) 2 - Otranica Poarni sektor ( PS ) 3 - Kotlovnica Poarni sektor ( PS ) 4 - Hala i radionica Poarni sektor ( PS ) 5 - Magacin I ( na spratu) Poarni sektor ( PS ) 6 - Magacin II( na spratu) Poarni sektor ( PS ) 7 - Silos piljevine Poarni sektor ( PS ) 8 - Vanjsko skladite rezane grae (manipulativna povrina ) Poarni sektor ( PS ) 9 - Vanjsko skladite trupaca (manipulativna povrina )

PRORAUNI PO SEKTORIMA:

1. Poarni sektor 1.

S= 18.4 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elektrini kablovi od rasvjete, stolovi i stolice. Ukupno izraunato poarno optereenje poarnog sektora 1 je: 1840 MJ,a specifino poarno optereenje:Pi= 1840MJ/18,4 m2= 100 MJ/m22. Poarni sektor 2.

S= 30,04 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elekrine instalacije i alatne maine za otrenje i taufanje.Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 2 je: 4563,04 MJ, a specifino poarno optereenje je: Pi= 4563,04MJ/30,04 m2=151 MJ/m23. Poarni sektor 3.

S= 10 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elektrine instalacije ,cirkulaciona elektro pumpa , drveni otpad za loenje.Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 3 je: 18120 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi=18120 MJ/10 m2=1812MJ/m24. Poarni sektor 4.

S= 605,5 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elektrine instalacije,maine za primarnu preradu drveta , rezana graa , trupci , drveni otpad i u dijelu radionice masti za podmazivanje.Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 4 je: 1085000 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi=1085000 MJ/605,5 m2=1791,96 MJ/m25. Poarni sektor 5.

S= 31 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elektrine instalacije, rezervni dijelovi konzervirani i upakovani u masni papir i kartonsku ambalau. Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 5 je:6138 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi=6138 MJ/31 m2=198 MJ/m26. Poarni sektor 6.

S= 41 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elektrine instalacije, rezervni dijelovi konzervirani i upakovani u masni papir i kartonsku ambalau.Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 6 je:8118 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi=8118 MJ/41 m2=198 MJ/m27. Poarni sektor 7.

S= 16 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali:elektrine instalacije,pilota.Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 7 je: 420000 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi=420000 MJ/16 m2=26250 MJ/m28. Poarni sektor 8.

S= 292 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali: rezana graa.Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 8 je: 559822,4 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi= 559822,4 MJ/292 m2=1917,8 MJ/m29. Poarni sektor 9.

S= 180 m2U sektoru se nalaze sledei zapaljivi materijali: trupci .Ukupno izraunato poarno optereenje sektora 9 je: 999000 MJ, a specifino poarno optereenje je:

Pi=999000 MJ/180 m2=5550MJ/m2Kategorizacija objekata prema poarnom optereenjuStandardnom JUS U. J1. 030 odreene su tri grupe objekata u odnosu na specifino poarno optereenje:

objekti sa niskim poarnim optereenjem (do 1 GJ/m2),

objekti sa srednjim poarnim optereenjem (do 2 GJ/m2),

objekti sa visokim poarnim optereenjem (preko 2 GJ/m2).

Poarni sektori 1,2,5,6 i 7 se svrstavaju u grupu objekata sa niskim poarnim optereenjem, poarni sektori : 3,4 i 8 spadaju u grupu objekata sa srednjim poarnim optereenjem , a

poarni sektori : 7 i 9 spadaju u grupu objekata sa visokim poarnim optereenjem.Stepen otpornosti objekta prema poaru je IV (vea otpornost).

Kategorija tehnolokog procesa K-3 (Slubeni glasnik RS, broj 53/13).

Klasa opasnosti II,JUS Z.C0.005..

Klase poara u objektu su: A,B,C,D i E.

8. POARNI RIZIK OBJEKTA

Poarni rizik objekta zavisi od mogueg inteziteta i trajanja poara, kao i konstruktivnih karakteristika nosivih elemenata objekta (otpornost konstrukcije prema djelovanju visokih temperatura), a izraunava se prema obrascu:

( Po C) + Pk B L

Ro =

W Ri

gdje su:

Ro poarni rizik objekta,

Po koeficijent poarnog optereenja sadraja objekta,

C koefcijent sagorljivosti sadraja u objektu,

Pk - koeficijent poarnog optereenja od materijala ugraenih u konstrukciju objekta,

B koeficijent veliine i poloaja poarnog sektora,

L koeficijent kanjenja poetka gaenja,

koeficijen irine poarnog sektora,

W koeficijent otpornosti na poar nosive konstrukcije objekta,

Ri koeficijent smanjenja rizika.

Analiza koeficijenta za odreivanje koeficijenta poarnog rizika objektaPo - koeficijent poarnog optereenja sadraja objekta (oprema, namjetaj, uskladitena roba i slino), odreuje se iz tabele 3, s tim to se predhodno izrauna toplotna vrijednost svih gorivih materijala objekta u MJ/m2.

Tabela br. 3.

SPECIFINO POARNO

OPTEREENJE

MJ/m2KOEFICIJENT POARNOG

OPTEREENJA

Po

0 - 2511,0

252 5021,2

503 10041,4

1005 20091,6

2010 40192,0

4020 80382,4

8039 160772,8

16078 321543,0

32155 643093,4

> 643104,0

Na osnovu specifinog poarnog optereenja (Po), objekta odreuje se koeficijent poarnog optereenja sadraja objekta, prema datoj tabeli i iznosi: za sektore 1,2,5,6 i 10 Po=1,0 ; za sektore 3,4 i 8 Po=1,6 ; za sektor 9 Po=2,4 ; i za sektor 7 Po=3,0C koeficijent sagorljivosti sadraja objekta odreen je klasom opasnosti od poara a bira se iz tabele 4.

Tabela br. 4.

KLASA OPASNOSTI OD POARA (K)VIVIVIII III

KOEFICIJENT SAGORLJIVOSTI (C)1,01,01,01,2 1,41,6

Svi tehnoloki procesi su podjeljeni u est klasa opasnosti od poara. Kategorija tehnolokog procesa koji e se odvijati u poslovnom objektu, prema ugroenosti od poara je K-3. Prema tome koeficijent sagorljivosti sadraja objekta odreen je za ovu klasu opasnosti od poara i iznosi C = 1,4. Pk koeficijent poarnog optereenja od materijala ugraenih u konstrukciju objekta, odreuje se iz tabele 5, s tim to se predhodno izrauna vrijednost svih gorivih materijala u objektu, u [MJ/m2].Tabela br. 5.

TOPLOTNA VRIJEDNOST GORIVIH

MATERIJALA UGRAENIH U

KONSTRUKCIJU

(MJ/m2)KOEFICIJENT POARNOG OPTEREENJA

MATERIJALA UGRAENIH U

KONSTRUKCIJU OBJEKTA

(Pk)

0 4190

420 8370,2

838 16750,4

1676 41870,6

4188 - 83730,8

Toplotna vrijednost gorivih materija ugraenih u konstrukciju objekta od armirano-betonska konstrukcija sa kombinacijom eline konstrukcije,betonskih ljako blokova, elinom krovnom konstrukcijom , pri emu je za sve sektore Pk=0.

B koeficijent veliine i poloaja poarnog sektora, odreuje se iz tabele br. 6.

Tabela br. 6.

KARAKTERISTIKE OBJEKTAKOEFICIJENT VELIINE I

POLOAJA POARNOG

SEKTORA

(B)

- poarni sektor do 1500 m2- visina prostorije do 10 m

- najvie 3 etae1,0

- poarni sektor 1501 3000 m2- 4 9 etaa

- visina prostorije od 10 - 25 m

- jedna etaa ukopana1,3

- poarni sektor 3001 10000 m2- vie od 9 etaa

- visina prostorije preko 25 m

- vie od jedne ukopane etae1,6

- poarni sektor preko 10000 m22,0

Za karakteristike za sve sektore B=1.L koeficijent kanjenja poetka intervencije gaenja poara odreuje se iz tabele br. 7, a zavisi od vrste i opremljenosti vatrogasne jedinice koja intervenie, njene udaljenosti od objekta ugroenog poarom, kao i stanja saobraajnica.

Tabela br. 7.

Vrijeme od poetka gaenja poara (minuta)1010 - 2020 - 30>30

Udaljenost vatrogasne jedinice od mjesta poara11 - 66 - 11>11

Vrsta

vatrogasne

jediniceProfesionalna industrijska jedinica1,01,11,31,5

Dobrovoljna industrijska jedinica1,11,21,41,6

Teritorijalna profesionalna jedinica1,01,11,21,4

Teritorijalna dobrovoljna jedinica sa

stalnim deurstvom1,11,21, 31,5

Teritorijalna dobrovoljna jedinica bez

stalnog deurstvom1,31,41, 61,8

Ukoliko doe do poara intervenisa e profesionalna vatrogasna jedinica Pale koja je udaljena cca 3 km, od navedene lokacije. Za ove uslove koeficijent kanjenja poetka intervencije gaenja poara je L = 1,0. koeficijent irine poarnog sektora, zavisi od irine poarnog sektora i odreuje se iz tabele br. 8..

Tabela br. 8.

NAJMANJA IRINA

POARNOG SEKTORA

(m)KOEFICIJENT IRINE POARNOG

SEKTORA

()

do 201,0

20 401,1

41 601,2

>601,3

Za sve sektore =1,0.W koeficijent otpornosti na poar konstrukcije objekta zavisi od konstruktivnih karakteristika objekta i odreuje se iz tabele br. 9.

Tabela br. 9.

OTPORNOST NA POAR

(minuta)do 3030 6090120180240

Koeficijent otpornosti na poar nosive konstrukcije objekta1,01,3 1,51,61,81,92,0

Za otpornost na poar konstruktivnih elemenata od kojih je izgraen objekat, najmanje potrebno vrijeme otpornosti na poar iznosi 60 minuta, pri emu je koeficijent otpornisti na poar nosive konstrukcije objekta W = 1,5.

Ri - koeficijent smanjenja rizika od poara

Poarni rizik objekta se moe smanjiti u zavisnosti od koeficijenta (Ri) ije su vrijednosti date u tabeli br. 10, a u ovom objektu Ri = 1,3.

Tabela br. 10.

PROCENA

RIZIKAOKOLNOSTI KOJE UTIU NA PROCJENUKOEFICIJENT

SMANJENJA RIZIKA (Ri)

maksimalan- velika zapaljivost materijala i uskladitenje sa veim

meurazmacima

- oekuje se brzo irenje poara

- u samom tehnolokom procesu ili prilikom uskladitavanja

postoji vei broj moguih izvora

1,0

normalan- zapaljivost nije izrazito velika, a uskladitenje je sa razmacima

dovoljnim za manipulaciju,

- oekuje se normalna brzina irenja poara,

- u samom tehnolokom procesu ili prilikom uskladitavanja

postoje normalni izvori paljenja.

1,3

manja od

normalnog- manja zapaljivost zbog deliminog uskladitenja (25-50)%

zapaljive robe u negorivoj ambalai,

- skladitenje zapaljive robe bez meurazmaka,

- ne oekuje se brto irenje poara

- za prizemne hale povrine manje od 3. 000 m2,

- za objekat u kom je rijeeno odvoenje dima i toplote. 1,6

neznatan- mala vjerovatnoa paljenja zbog robe u sanducima

od lima ili drugih slinih materijala, kao i od gustog skladitenja

- oekuje se vrlo lagan razvoj poara. 2,0

Poarni sektor 1:

( Po C) + Pk B L (1,0x1,4)+0x1x1x1,0

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3 Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-1 iznosi Ro =0,72.Poarni sektor 2:

( Po C) + Pk B L (1,0x1,4)+0x1x1x1,0

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-2 iznosi Ro =0,72.Poarni sektor 3:

( Po C) + Pk B L (1,6x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-3 iznosi Ro =1,15.Poarni sektor 4:

( Po C) + Pk B L (1,6x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-4 iznosi Ro =1,15.Poarni sektor 5:

( Po C) + Pk B L (1,0x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-5 iznosi Ro =0,72.Poarni sektor 6:

( Po C) + Pk B L (1,0x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-6 iznosi Ro =0,72.Poarni sektor 7:

( Po C) + Pk B L (3,0x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-7 iznosi Ro =2,20.Poarni sektor 8:

( Po C) + Pk B L (1,6x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-8 iznosi Ro =1,15.Poarni sektor 9:

( Po C) + Pk B L (2,4x1,4)+0x1x1x1

Ro = =

W Ri 1,5 x 1,3

Koeficijent poarnog rizika objekta za PS-9 iznosi Ro =1,72.9. POARNI RIZIK SADRAJA OBJEKTA

Poarni rizik sadraja objekta rauna se prema izrazu:

RS = H D F

gdje su:

H - koeficijent opasnosti po ljude,

D - koeficijent rizika imovine, i

F - koeficijent djelovanja dima.

Analiza koeficijenta za odreivanje poarnog rizika sadraja objekta

H - koeficijent opasnosti po ljude zavisi od mogunosti blagovremene evakuacije ljudi iz objekta i odreuje se iz tabele br. 11.

Tabela br. 11.

STEPEN UGROENOSTIKOEFICIJENT OPASNOSTI

PO LJUDE ( H )

Nema opasnosti po ljude1,0

Postoji opasnost po ljude ali se sami mogu spasiti2,0

Postoji opasnost po ljude, a evakuacija je oteana

(jako zadimljavanje, veliki broj prisutnih lica, viespratni

objekat, brz razvoj poara, prisustvo nepokretnih lica

bolesnici, deca, starci)3,0

U poslovnom objektu postoji opasnost po ljude ali se sami mogu spasiti. U ovom sluaju koeficijent opasnosti po ljude je za sve sektore H=2,0 .

D - koeficijent rizika imovine zavisi od koncentracije vrijednosti unutar jednog poarnog sektora kao i mogunost ponovne nabavke unitene, a odreuje se iz tabele br.12.

Tabela br. 12.

KOCENTRACIJA VRIJEDNOSTIU OBJEKTUKoeficijent rizika imovine

(D)

Sadrina objekta ne predstavlja veliku vrijednost ili je

malo sklona unitenju

1,0

Sadrzina predstavlja veliku vrijednost i sklona je unitenju2,0

Unitenje vrijednosti je definitivan i nenadoknadiv

gubitak (kulturna dobra i slino) ili se unitenjem posredno

ugroava egzistenciju stanovnitva3,0

Sadrina prostora predstavlja veliku vrijednost sklona je unitenju, pri emu se usvaja koeficijenat rizika imovine, D = 2,0 .

F - koeficijent djelovanja dima, usvaja se iz tabele br. 13, jer pojave vee koliine dima poveava ugroenost ljudu i imovine (toksino i korozivno djelovanje)

Tabela br. 13.

OKOLNOSTI KOJE DOVODE

DO ZADIMLJAVANJAKoeficijent

djelovanja dima

(F)

Nema posebne opasnosti od zadimljavanja i korozije1,0

Vie od 20% svih gorivih materijala izaziva zadimljavanje

ili izluuje tetne produkte sagorjevanja1,5

Vie od 50% svih gorivih materijala izaziva zadimljavanje

ili izluuje tetne produkte sagorjevanja2,0

Vie od 20% svih gorivih materijala sastoji se od materijala

koje izluuju lako korozivne gasove2,0

U poslovnom objektu nema posebnih opasnosti od zadimljavanja od korozije, pri emu se usvaja da je koeficijent djelovanja dima (prema tabeli 13), F = 2,0Poarni rizik za sve sektore od 1 do 10: RS = H D F = 2 2 2 = 8Na osnovu poarnog rizika objekta i poarnog rizika sadraja objekta ije se vrijednosti iznose na dijagram odluke odreuje se neophodan kvalitet zatite objekata od poara, te je vidljivo da je su neophodne preventivne mjere,automatska dojava poara i runa dojava poara.10. POARNI SEKTORI

Poarni sektor je objekat ili dio objekta u kojem se poar moe lokalizovati bez mogunosti irenja na susjedni objekat ili prostor unutar objekta.

Podjela objekata po poarnim sektorima data je tabelarno sa osnovnim karakteristikama i to:

povrina m2 specifino poarno optereenje MJ/ m2 JUS U. J1. 020

kategorija tehnolokog procesa broj i vrsta PPA klasifikacija poara JUS Z. C0. 003 Tabela br. 14.

Poarni sektor Naziv sektoraPovrina m2

ccaSpecifino poarno optereenje

MJ/ m2

JUS U. J1. 020

Kategorija tehnolokog procesaBroj(kom) / vrsta PPA Klasif. poara JUS Z.C0.003

1.

Restoran18,4100K-3S-6 1 kom

A,B,C,E

2.Otranica30,04151K-3 S-6 1 kom

A,B,C, E

3.Kotlovnica 101812K-3 S-6 1komCO2-5-- 1 komA,B,C, E

4.Hala,radionica i stepenice sa podestom627,51791,96K-3S-9 4 komCO2-5-- 1 komHidrantA,B,C,D,E

5.Magacinski prostor I31198K-3 S-9 1 komA,B,C,D,E

6.Magacinski prostor II41198K-3 S-9 1 komA,B,C,D,E

7.Silos piljevine cca 1626250K-3 HidrantA

8.Vanjsko skladite rezane grae 2921917,8K-3 HidrantA

9.Vanjsko skladite trupaca 1805550K-3 HidrantA

11. EVAKUACIJA IZ UGROENOG OBJEKTA, POARNI PUTEVI

Jedan od najvanijih zadataka osoblja u objektu jeste da blagovremeno obavjeste vatrogasnu jedinicu i prue pomo svim prisutnim radnicima u objektu koji ostanu zarobljeni pri nastanku poara. Uspjeh u tom poduhvatu zavisie prvenstveno od preventivnih mjera zatite, koje su predviene u fazi projektovanja, odnosno izvoenja objekta.

Graevinsko rjeenje objekta, je tako da omoguava bezbjednu evakuaciju lica koja se nau u objektu i imaju dovoljan broj izlaza propisanih irina.

Predvieni izlazi kao i njihiva irina zadovoljavaju uslove za bezbjedno spasavanje ljudi iz objekta zahvaenog poarom.

Obiljeavanje evakuacionih puteva u objektu mora biti jasno nazanaeno kao smjer evakuacije. Svi izlazi iz objekta, kao i prilazni putevi izlazima, moraju biti oznaeni sa uoljivim znakovima. Znakovi za usmjeravanja kretanja ljudi moraju biti na svjetiljkama PANIK rasvjete i znakovima IZLAZ obeljeeni izlazi iz objekta,to je dato u prilogu. Vrijeme evakuacije iz svih prostorija objekta do izlaza napolje iznosi po 15 sekundi(0,25min) na jedan poarni izlaz, to viestruko zadovoljava propise i standarde za ove objekte.Maksimalan broj ljudi u kompletnom objektu je 6. Mogunost evakuacijeMogunost evakuacije u sluaju hitnosti, koja se utvruje na osnovu JUS-a N. B2. 730, je BD3.

Za evakuaciju u sluaju potrebe koristi ulaz7izlaz koji vodi direktno napolje. Prilazni poarni putevi:

Navedeni putevi imaju potrebnu osovinsku nosivost i propisane radijuse za saobraaj vatrogasnih vozila i njihovo nesmetano manervisanje te kao takvi zadovoljavaju tehnike propise.

Pristup objektu sa vatrogasnim vozilom je omoguen sa glavne saobraajnice iz pravca Pale Podvitez pristupnom saobraajnicom preko manipulativne povrine prema objektu. U grafikom prilogu elaborata prikazani su putevi evakuacije i poarni putevi.Poarni put zadovoljava tehnike propise za ovu vrstu objekata.

12. MJERE ZATITE OD POARA PREDVIENE PROJEKTOM ELEKTRO INSTALACIJANeispravnost elektrinih ureaja, instalacija i opreme, te njihov nepravilan razmjetaj i koritenje najee dovodi do poara i eksplozija. U tome vano mjesto zauzima preoptereenost elektrinih instalacija zbog veeg broja prikljuaka potronih ureaja. U tim uslovima dolazi do pregrijavanja provodnika i pojave poara.

Veliki broj poara izaziva preoptereenost strujomjera, usljed ega dolazi do poara na njima i na ostaloj razvodnoj ploi i instalacijama.

Posebnu opasnost predstavljaju premoteni (icom premotani) osigurai, osigurai sa vie komada licni, debljom icom, ekserima i sl.

Zbog preoptereenja provodnici se vie zagrijavaju nego to je dozvoljeno i izazivaju poar na izolaciji (svila, guma, plastika i dr.), koji se dalje prenosi na najblie predmete. Kratak spoj, zbog mehanikog oteenja izolacije ili vlage izaziva varnienje i zagrijavanje provodnika, to dovodi do poara i tehnike ne ispravnosti na elektrinim ureajima, kao to su transformatori, sklopke, prekidai, utinice i sl.

Iz navedenih razloga i opasnosti pri eksploataciji elektroinstalacija projektom elektroinstalacija predviene su sledee mjere zatite:

Zatita od sluajnog dodira dijelova pod naponom obezbjeena je pravilnim izborom odgovarajue elektrine opreme i izvedbom tako da su dijelovi pod naponom smjeteni u zatvorena kuita, koja se zatvaraju sa vratima sa bravom za zakljuavanje ili posebnim alatom za otvaranje.

Zatita od pojave previsokog napona dodira u eksploatacionoj mrei 220/380 V izvesti u TN-S sistemu, sa treim odnosno petim provodnikom kao zatitnim vodiem. Dodatna zatita od pojave nedozvoljenog napona dodira izvrena je projektovanjem i izvoenjem instalacije izjednaenja potencijala, tj. galvanskim spajanjem svih metalnih masa (metalne vodovode, kanalizacione, plinske cijevi, cijevi grijanja, kuita satelitskih, zemaljskih antena, kuita RO, telefonskihRO i dr.), koje u normalnom reimu nisu pod naponom, na isti potencijal (kvalitetan elektrini i mehaniki spoj), zatim spajanje na glavno uzemljenje objekta. U glavnom razvodnom ormaru (GRO) zatitna i nultna sabirnica se kratko spajaju i veu na uzemljiva objekta.

Zatita od nastanka kratkog spoja i preoptereenja izvedena je projektovanjem i izvoenjem pravilno odabranih elektrinih parametara osiguraa na poetku svakog strujnog kruga.

Zatita od pojave nedozvoljenog pada napona, ispod propisima dozvoljenih vrijednosti, obezbjeena je pravilnim izborom vodova prema maksimalnom optereenju strujnih krugova.

Zatita od nepovoljnog uticaja sredine, kao to su prodor vlage, vode, praine, mehanikih, toplotnih, hemijskih i drugih uticaja, izvesti pravilnim izborom opreme, tako da ugraena elektrina oprema odgovara stepenu zatite u uslovima sredine u kojoj se koristi. Na mjestima gdje su kablovi posebno ugroeni od mehanikih, toplotnih ili hemijskih oteenja predviena su dodatna ojaanja (metalne cijevi, teolpotne izolacije ekrani i sl.)

Zatita od nastanka iskrenja i elektrinog luka obezbjeena je pravilnim izborom i dimenzioniranjem rasklopne i zatitne opreme, pravilnim izvoenjem u skladu sa vaeim propisima, zatim ispravnim rukovanjem elektrinom opremom, te pravovremenim i pravilnim odravanjem.

Zatita od pojave poara obezbjeena je izborom odgovarajue elektrine opreme i zatite od nastanka kratkog spoja odgovarajuom zatitnom opremom.

Razvodni ormarni su predvieni od negorivog materijala, a napojni i instalacioni provodnici su dodatno osigurani sklopkom diferencijalne struje. Uz svaki razvodni ormar je predvien gumeni tepih i aparat za suho gaenje poara.

Zatita od pojave statikog elektriciteta provodi se uzemljavanjem maina i ureaja Cu provodnikom presjeka ne manjeg od 6 mm2, uvezivanjem u mreu za izjednaenje potencijala koja je spojena na glavno uzemljenje, a tamo gdje je ova pojava opasna suzbija se ovlaivanjem radnih prostora, antistatikom preparacijom, jonizacijom vazduha i dr.

Ostale mjere zatite postiu izvoenjem elektrine i ostalih instalacija u skladu sa vaaim propisima i standardima, te u skladu sa predloenim rjeenjem.

U RO je potrebno stalno imati odgovarajuu itku jednopolnu emu razvoda sa ispravno oznaenim strujnim krugovima, sa upustvom za pruanje prve pomoi u sluaju potrebe, te upozorenje na opasnost od udara elektrine struje.

Kod odravanja elektrine opreme koristiti odgovarajua zatitna sredstva.

Za opravke i intervencije koristiti odgovarajue ispravne rezervne dijelove.

Prema odabranom nivou zatite predviena je klasina gromobranska instalacija sa hvataljkama, vertikalnim spustovima i temeljnim zdruenim uzemljivaima od FeZn trake.

Napajanje glavnog razvodnog ormara (GRO) elektrinom energijom izvodi se sa NN elektrodistributivne mree.GRO je smjeten u proizvodnoj hali do pjeakih vrata.Izbor i presjek kablova je izveden prema pravilima i propisima. Kompletan instalacioni razvod je izveden u OG izvedbi.13. ZAGRIJAVANJE I VENTILACIJA OBJEKTA

Zagrijavanje objekata vri se putem centralnog grijanja preko radijatora,a kao energent se koriste drveni otpad iz sopstvene hale. Ventilacija iz prostorija vri se ventilacionim sistemom sa usisom piljevine kod svake maine i cijevnim transportom u silos.14. HIDRANTSKA MREA

Predviena je hidrantska mrea(1 vanjski i 1 unutranji zidni hidrant) za zatitu predmetnog objekta prema pravilniku o tehnikim norativima za hidrantsku mreu za gaenje poara (Slubeni glasnik RS,broj39/13). Hidrantsku mreu kontrolisati svakih 12 mjeseci. U kontroli konstatovati stanje opreme i pritiska u mrei i o tome sainiti pisani zapisnik.

Za ovu vrstu objekata je potrebno obezbjediti vodu kapaciteta10 l/s, po Pravilniku o tehnikim normativima za hidrantsku mreu sa minialnim pritiskom 2,5 bara na svakom izvodu.Prije pristupanja gaenju poara vodom potrebno je da se ugroena prostorija iskljui iz napajanja elektrinom energijom. Posle toga pristupa se akciji gaenja poara.

U poetku gaenja vodom iz hidranta potrebno je da se mlaznica podesi za dobijanje vodene magle, zatim kapljica kie, a na kraju "pun mlaz". Ukoliko jedan hidrant nije dovoljan da ugasi razbuktalu vatru aktivira se i drugi hidrant. Rukovanje zidnim hidrantima

Zidnim hidrantom rukuju svi zaposleni radnici, lica koja borave u radnim prostorijama i dr. lica koja su se sluajno zadesila na mestu poara.

Da bi se zidni hidrant upotrebio, potrebno je prethodno obaviti sledee radnje:

. Iskljuiti napon el. energije,

. Otvoriti zidni ormari ili razbiti staklo na istom,

. Mlaznicu spojiti sa vatrogasnim crijevom,

. Odmotati, odnosno pruiti, vatrogasno crijevo u pravcu ugroenog prostora

(prostorije),

. Otvoriti ventil i mlaznicu usmjeriti ka mjestu poara.

ZIDNI HIDRANTSKI ORMARI

1 5. MOBILNA OPREMA ZA GAENJE POARA

Pod mobilnom opremom za gaenje poara se podrazumevaju runi prenosni i runi prevozni

Aparati.15.1. IZBOR VATROGASNIH APARATA

Na osnovu procjene ugroenosti objekta od poara, namjene objekta i pojedinih prostorija, poarnog optereenja i moguih klasa poara u objektu e biti postavljeni runi prenosni aparati za gaenje poara i to:

. aparati za gaenje prahom, tipa "S",

. aparati za gaenje ugljendioksidom, tipa "CO2",

Iz grupe aparata za gaenje prahom, usvojeni su runi prenosni i prevozni aparati kapaciteta: S-6, S-9 koji su usaglaeni sa standardom JUS Z. S2. 035. Ove aparate ne postavljati na mjestima gdje se moe oekivati temperatura preko 45 C i na vlanim mjestima.

Runi prenosni aparati za gaenje poara rasporeuju se i postavljaju u blizini mjesta mogueg izbijanja poara, uvijek na uoljivim i pristupanim mjestima.

Runi prenosni aparati (tip: S-9 i S-6) se postavljaju na zidu u visini od 1 do 1, 5 m od nivoa poda. Iz grupe aparata za gaenje ugljendioksidom, usvojeni su runi aparati tipa: CO2-5, koji su usaglaeni sa standardom JUS Z. C2. 040. TEHNIKE KARAKTERISTIKE USVOJENIH APARATA

Tabela br. 15.KarakteristikeTip aparata

S-9S-6CO2-5kg

Koliina sredstava za gaenje (kg)965

Bruto masa aparata (kg)15,5 1219

Domet mlaza (m)4 do 64 do 62 do 3

Spos. ga. aparata pri optimalnoj primjenizapremina(m3)992 do 9

povrina(m2)2,252,252,5

Vrijeme djelovanja (s)20 do 2512 do 1520

Temperaturno podruje (T)-25 do 45-25 do 45-25 do 45

Pogonsko sredstvoKomprinovani CO2 Pritisak CO2

u aparatu

16. TAKTIKA GAENJA POARA POMOU RUNIH APARATA

Svaki aparat za gaenje poara posjeduje uputstvo za upotrebu koje je propisao proizvoa.

Aktiviranje aparata vri se na sledei nain:

ispravan aparat donijeti na mjesto nastalog poara,

osloboditi crijevo i mlaznicu iz pozicije u kojoj se nalazi,

izvaditi osigura iz glave aparata,

pritisnuti ruicu na glavi aparata ili odvrnuti toki ventila u lijevo,

mlaznicu prethodno usmjeriti prema vatri i vrsto je drati rukama.

Radi bolje vidljivosti i preglednosti mogu se postaviti pored aparata ili na ugroenim mjestima od poara table sa upustvima za rukovanje aparatima za gaenje poetnih poara. Kod poetnih poara veeg obima, efikasnija je upotreba vie vatrogasnih aparata istovremeno, nego jedan po jedan.

Runi prenosni aparati za gaenje poara ugljendioksidom, tip: CO2Upustvo za rukovanje je odtampano na samom aparatu.

Pri upotrebi runog aparata za gaenje poara ugljendioksidom, mlaznicu treba usmjeriti u

ariste poara, ispod plamena.

Pri gaenju poetnih poara mora se obavezno uzeti u obzir, u cilju to efikasnijeg gaenja poara sledee:

. Udaljenost aparata od mjesta koje je zahvaeno poarom ne smije biti vea od 2 do 3 m.

. Prozore i vrata, u momentu poara, ukoliko je mogue, treba zatvoriti.

. Poar gasiti tako da se pravac kretanja sredstva za gaenje poklopi sa pravcem vjetra

(promaje).

. Mlaz ugljendioksida usmjeriti 20 - 30 cm iznad zapaljenog objekta odnosno povrine,

. Mlaz ugljendioksida pomjerati cik-cak po vatri kako bi se istovremeno prekrivao cijeli

objekat koji gori.

Kod poetnih poara veeg obima, efikasnija je upotreba vie vatrogasnih aparata istovremeno, nego jedan po jedan.

-PPA CO2-5 kg -PPA S-9A i S-6A (stalni pritisak)

Upustvo za postavljanje aparata u objektu

Aparati za gaenje se rasporeuju i postavljaju u blizini mjesta mogueg izbijanja poara, uvijek na uoljivom i pristupanom mjestu. Svi runi aparati se postavljaju na zid, u visini od 1 do 1,5 m do vrha aparata izuzev aparata tipa CO2, koji se postavljaju na patos pored zidnih hidranata.

Meusobna udaljenost aparata za gaenje poara ne smije biti vea od 20 m.

Potreban broj vatrogasnih aparata i njihov raspored odreen je na osnovu poarnog optereenja, a prema tabeli br. 16. Tabela br. 16.

Povrina

objekta

[m2]POARNO OPTEREENJE

NISKO

do 1 [GJ/m2]SREDNJE

od 1 do 2 [GJ/m2] VISOKO

>2 [GJ/m2]

50222

100223

150233

200334

300335

400346

500347

750469

10005712

20006917

300071222

4000101732

5000122242

6000152752

7000173262

8000203772

9000224282

100002752102

Kao jedinini, usvojeni su aparati tipa: S-6,S-9 i CO2-5.

Na osnovu izraunatog poarnog optereenja za objekat, a na osnovu ranije navedene tabele za raspored aparata u objektu, usvojen je sledei tip i broj aparata: CO2-5kg --2komad , S-6 --3 komada i S-96 komada.17. KONTROLA I ODRAVANJE APARATA ZA GAENJE POARA

Runi aparati za gaenje poara se odravaju u ispravnom stanju koja se utvruje redovnom kontrolom koja obuhvata:

. Kontrolu mehanike oteenosti,

. Kontrolu sredstva za gaenje (prah i ugljendioksid),

. Kontrolu izdrljivosti rezervoara (tijela) aparata na hladni vodeni pritisak

Odravanje aparata podrazumijeva:

. pregled ispravnosti, . servisno odravanje i

. kontrolno ispitivanie.

Pregled ispravnosti aparata za gaenje poara obavlja se periodino na 12 mjeseci po isteku garantnog roka koji je dao proizvoa.

Servisno odravanje sadri radnje ponovnog punjenja, nakon upotrebe odnosno izmjene istroenih ili oteenih dijelova utvrenih pregledom ispravnosti.

Kontrolno ispitivanje se vri u skladu sa odredbama standarda JUS Z. C2. 022 taka 2. 2 i standarda pojedinih vrsta aparata za gaenje. Kontrolno ispitivanje sadri provjeru mehanikih osobina aparata u svrhu sigurnosti djelovanja.

Vremenski rok izmeu dva kontrolna ispitivanja ne smije biti dui od 5 godina za sve vrste aparata. Aparati za gaenje poara ugljendioksidom ispituju se prema Pravilniku o tehnikim normativima za pokretne zatvorene sudove za komprimovane, tene i pod pritiskom rastvorene gasove ("Slubeni list SFRJ" broj 25/81).

Izvreni pregled ispravnosti i servisno odravanje upisuje se u kontrolni list.

Pozitivni rezultat kontrolnog ispitivanja potrebno je vizuelno oznaiti na aparatu, naljepnicom.

Naljepnica sadri podatke kontrole ispravnosti i datum izvrenog ispitivanja.

Kontrola mehanike oteenosti aparata vri se vizuelno i to jedanput mjeseno. Ova kontrola podrazumijeva uoavanje mehanikih oteenja na aparatu, plombi, uputstva za rukovanje, kontroli o estomesenom redovnom pregledu.

Kontrola kvaliteta praha i napunjenosti boce sa ugljendioksidom vri se estomeseno od strane ovlaenog servisa.

S obzirom na mogunost gubitka ugljendioksida iz aparata usljed eventualno nedovoljne zaptivenosti dijelova aparata, kontrolu aparata ovog tipa treba vriti vaganjem svaka tri mjeseca, a po potrebi i ranije.

Posle upotrebe aparat obavezno predati servisnoj ustanovi da se napuni, a na njegovo mjesto postaviti novi ispravan aparat istog tipa i kapaciteta.

Neispravne aparate ne drati na mestima eventualne upotrebe zajedno sa ispravnim aparatatima.

Oteene naljepnice na aparatima na vrijeme zamijeniti.

Obavezno je voenje evidencije o svim intervencijama na vatrogasnim aparatima, pa zato svaki aparat mora imati vidno istaknut kontrolni karton koji e sadrati sljedee podatke: vrstu i tip aparata, fabriki broj, datum punjenja, datum kontrole, kao i potpis lica koje je vrilo kontrolu. Ove podatke treba voditi u posebnoj knjizi, jer postoji mogunost da kontrolni karton na aparatu nestane.

18. KONCEPCIJA ZATITE OD POARA

Poto nastali poar dostie najvei intenzitet posle odreenog, kraeg, vremena jasno je da je intervencija gaenja najefikasnija u samom poetnom stadijumu. Zbog toga su za zatitu od poara predvieni runi aparati za gaenje poara punjeni prahom i CO2 kao i hidrantska mrea. Svu ovu opremu u poetnom stadijumu poara moe da upotrebi svaki obueni radnik i da pokua lokalizaciju poara prije dolaska vatrogasne jedinice, koja po dolasku preuzima akciju gaenja poara.

Svaki radnik koji primjeti poar duan je da ga ugasi, ako to moe da uini bez opasnosti za sebe ili drugoga.

Da bi ovo mogao uspjeno da uradi svaki radnik mora da bude uvjeban i da zna da upotrebi vatrogasnu opremu koja mu stoji na raspolaganju.

Obavjetenja i natpisne table na objektimaU objektu postaviti table zabrane, obavjetenja i upozorenja:

Uputstvo za upotrebu runih prenosnih aparata za gaenje poara na mjestima

pored aparata, U sluaju poara obavjestiti vatrogasnu jedinicu na telefon 123 ,

U sluaju poara iskljuiti dovod struje (pored svih elektro - ormara),

Poarni put (table) postaviti tako da tano oznaavaju poarni put naznaen u

grafikom delu projekta,

Pravci evakuacije,

Zabranjeno puenje,

Zabranjeno loenje vatre19. POSTUPAK U TRENUTKU IZBIJANJA POARA

Postupak zaposlenih radnika u sluaju pojave poara zavisi od mjesta gde se pojavio poar.

U momentu uoavanja vatre ili dima, kada uoena pojava moe da preraste u poar, lice koje

je prvo primjetilo vatru ili dim, mora da uradi sledee:

. Glasno uzvikuje POAR, i pristupa njegovom gaenju runim vatrogasnim aparatima

koji su na raspolaganju ili pomou hidrantske mree.

. Ukoliko radnik nije u mogunosti da ugasi poar, duan je da o poaru obavijesti

optinsku vatrogasnu jedinicu ili optinski centar za obavjetenja.

. Ako je u mogunosti, poeljno je da prije dolaska vatrogasne jedinice iskljui dovod

elektrine energije na glavnoj razvodnoj tabli.

20. NAIN PRIJAVE POARA VATROGASNOJ JEDINICI

Kada se obavjetenje o mjestu poara dobije deurno lice je duno da uradi sledee:

. da organizuje akciju gaenja poara i uputi potreban broj ljudi, opreme i sredstava za

gaenje poara na mjesto poara,

. da iskljui ugroeni objekat od napajanja elektrinom energijom ako isti ve nije

iskljuen.

Prilikom iskljuenja pojedinih potroaa mora se prvo konsultovati sa deurnim elektriarom koji za vrijeme gaenja poara mora da bude prisutan na mjestu gaenja.

Prijava poara mora da sadri sledee:

. mjesto gde je poar nastao (taan naziv objekta),

. naj blii put dolaska do mjesta poara,

. ta gori,

. da li postoji opasnost po ivot ljudi.

. obim i veliina poara i da li su ugroeni susjedni objekti,

. prezime i ime lica koje je prijavilo poar,

. broj telefona sa kojeg se javlja.

Po dolasku vatrogasne jcdinice svi prisutni radnici se stavljaju pod komandu komandira ove jedinice (prethodno ga obavetavaju o tome ta gori i kakve su akcije preduzete na suzbijanju poara).

Daljim gaenjcm poara rukovodi rukovodilac vatrogasne jedinice, koja je prva poela da gasi poar. Meutim. ako na mjestu poara ima vie vatrogasnih jedinica, onda se rukovodioci mogu dogovoriti da akcijom rukovodi najiskusniji meu njima.MOGUE OPASNOSTI OD NASTANKA POARA NA OBJEKTUSagledavajui namjenu objekta do pojave poara moe doi u sledeim sluajevima:

- U sluaju kvara na elektro instalacijama,oteenju el.kablova i prikljunih mjesta.

- U sluaju atmosferskog pranjenja.

- U sluaju kvara ili nepravilnim rukovanjem instalacijama za zagrijavanje objekta.

- U sluaju kvara na elektrinim ureajima i oruima.

- U sluaju upotrebe otvorenog plamena - Prenoenjem eventualnog umskog poara sa okolnih uma

PREDVIENE MJERE ZATITE OD POARA PRI IZBORU PROJEKTNOG RJEENJA

Prilikom izbora i utvrivanja odreenih projektnih rjeenja u skladu za Zakonom i tehnikim propisima,a u odnosu na namjenu objekta predviene su sledee mjere zatite od poara:

- Odabrana lokacija omoguava prilaz do objekta odgovarajuom saobraajnicom.

- Na objektu postoji dovoljan broj izlaza za brzu evakuaciju u sluaju poara.

- Roba u skladitima mora biti sloena po vrsti i grupama proizvoda prema stepenu poarne opasnosti sa obezbjeenim prolazima i prilazima izmeu uskladitenih roba do opreme za gaenje poara( aparati za poetno gaenje).- Elektro instalacije su projektovane prema vaeim propisima.

- Za zatitu od atmosferskog pranjenja predviena je gromobranska instalacija,kao i zatitno uzemljenje konstruktivnih i drugih metalnih masa objekta.

POTREBNO JE SPROVODITI SLEDEE MJERE ZATITE OD POARA.

- Objekat koji je predmet ovog elaborata potrebno je drati u urednom stanju,ne zakrene prolaze,redovno odstranjivati zapaljivi otpadni materijal,okolo objekata redovno kositi travu u ljetnom periodu i odlagati je na dovoljnom odstojanju od objekata. - Izvriti postavljanje PPA kako je navedeno u grafikom prilogu.

- Izvriti kontrolna mjerenja i ispitivanja ispravnosti i funkcionalnosti izvedenih instalacija ( gromobranske,elektro instalacije isl.).

- Redovno vriti osposobljavanje i provjeru znanja zaposlenih radnika iz oblasti ZOP-a. a posebno novoprimljenih radnika i o tome imati pisanu evidenciju.- Postaviti znakove obavjetenja-upozorenja,pravce evakuacije.

21. ZAKLJUAKNa osnovu projektovanih,izvedenih i prikazanih tehnikih rjeenja u cilju zatite od poara zadovoljeni su svi kriterijumi propisani zakonom,pravilnicima i standardima iz oblasti zatite od poara. PROJEKTANT:

________________________ Jaki Milena, dipl. ing. tehn.

22. GRAFIKI PRILOZI Situacija-prilazni,poarni putevi i raspored hidranata

Osnova objekta- raspored PPA i smjer evakuacije

276VELIKE UMEd.o.o. Pale

_1328510671.unknown

_1221895904.unknown