ekosystemy lĄdowe - instytut nauk o Środowisku -...
TRANSCRIPT
EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ - 700
ORGANIZACJA ZAJĘĆ • WYKŁADY 13 godz.
• KONWERSATORIA 10 godz.
• ĆWICZENIA 16 godz.
• SEMINARIA 6 godz.
razem 45 godz, 3 ECTS
• WYKŁADY i KONWERSATORIA:
– Piątek, godz. 9:00-10:30, sala 1.1.1
• PODRĘCZNIK KIERUNKOWY: BRAK
• PREREKWIZYTY: – Zaliczony kurs ekologii ogólnej
– Przeczytany podręcznik „Życie i ewolucja biosfery” (J. Weiner)
• Strona internetowa: www.eko.uj.edu.pl/weiner
Materiały pomocnicze
• Strona internetowa:
www.eko.uj.edu.pl/weiner
• Dostęp do materiałów © Użytkownik: ***
Hasło: ***
Pegaz
TREŚĆ I ZAKRES
1. Pojęcie ekosystemu
2. Parametry funkcjonalne ekosystemów lądowych i metody ich badania
3. Próba praktycznego oszacowania wybranych parametrów ekosystemu leśnego (fragment Puszczy Niepołomickiej)
4. Opracowanie sieci troficznej ekosystemu leśnego
5. Bilans węgla ekosystemu leśnego
Prowadzący kurs:
• Prof. dr hab. January Weiner
• Dr hab. Anna Rożen
• Dr Łukasz Sobczyk
• Mgr Anna Giermek
• Mgr Katarzyna Woch
• ZALICZENIE:
– projekt indywidualny (na piśmie oraz prezentacja .ppt)
– projekty wykonywane są w zespołach dwu- lub trzyosobowych
– aktywność na konwersatoriach
Wszystkie projekty indywidualne (z wyjątkiem sieci
troficznych i bilansu węgla ekosystemu) muszą być
zakończone i oddane przed pierwszym seminarium
(11.06):
• krótki raport (w formacie kompatybilnym z MS Word.)
• prezentacja (w formacie kompatybilnym z MS Power
Point) [może być oddany po prezentacji]
data Temat konwersatorium Temat wykładu
03.03 Pojęcie ekosystemu, energetyka ekosystemów, produkcja pierwotna
10.03 Bilans węgla – dekompozycja
17.03 Produkcja wtórna, budżety energii Sieci troficzne, interakcje
24.03 Sieci troficzne, interakcje Biocenoza, zespół, różnorodność
31.03 Biocenoza, zespół różnorodność Metody wielowymiarowe
07.04 WIELKANOC
14.04 Metody wielowymiarowe Różnorodność a funkcja ekosystemu
21.04 Różnorodność a funkcja ekosystemu Nisza, modele neutralne
28.04 Metody badań terenowych Wprowadzenie do badań terenowych
05.05 (piątek) PRACA W TERENIE 8 GODZ.
12.05 Nisza, modele neutralne Funkcjonowanie ekosystemu
19.05 8.05 – 9.06. Zajęcia indywidualne (lab. – konsultacje – praca własna)
26.05
02.06 Seminarium końcowe (prezentacje projektów)
09.06 Seminarium końcowe (prezentacje projektów)
PROWIZORYCZNY PROGRAM WYKŁADÓW I KONWERSATORIÓW
Inne podręczniki ekologii:
KREBS (20110.
Inne źródła:
Internet, Wikipedia (ostrożnie!)
1999
2003
Interakcja
• Pytania?
• Kto chodził na kurs ekologii WBNZ-884?
• Propozycje tematyczne?
• Propozycje organizacyjne?
• ?
QUIZ
EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ - 700
QUIZ 1
Podaj definicje pojęć:
1. EKOSYSTEM
2. BIOCENOZA
3. SIEĆ TROFICZNA
Pojęcie ekosystemu:
historia i kontrowersje
• Po co nam to pojęcie?
• Abstrakcja czy byt realny?
• Wyjaśnienie czy zaciemnienie?
• Jedno- czy wieloznaczne?
Ekosystem
Firma EKOSYSTEM-JBW działa od 2002 r. Zajmuje się projektowaniem,
montażem, sprzedażą urządzeń i instalacji w szeroko pojętej dziedzinie
ochrony środowiska. ...
ekosystem.biz/ - 7k - Kopia - Podobne strony
POLNA S.A.
EKO-SYSTEM, top-menu_pl.gif (710 bytes), konec2.GIF (1006 bytes)
... EKO-SYSTEM ul. Kormoranów 40, 85-432 Bydgoszcz , POLAND,
tel.+48-052-349 09 91, ...
www.ekosystem.org.pl/ - 12k - Kopia - Podobne strony
strona główna
Walka "standardów" i modeli biznesowych. Mamy
już "ekosystem" informatyczny?
Czw, 2006-10-26 15:34 by VaGla
Ekosystem Bydgoszcz
Projektowaniu i wykonawstwie stacji bazowych dla telefonii cyfrowej
GSM 900/1800 oraz UMTS (telefonia 3G).
www.ekosystem.bydgoszcz.pl/ - 4k - Kopia - Podobne strony
„EKOSYSTEM” Google: Około 1 480 000 wyników
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
Geografia roślin; wysokość npm/szerokośc geogr.
Choroni; 0 m
LAS MGŁOWY W WENEZUELI,Cordiliera de la Costa (Rancho Grande, 1365 m)
Cordiliera de Merida; Pico El Aguila; paramo wysokogórskie 4250m
Cordiliera de Merida; Pico Bolivar 4988 m
(obok Pico Humboldt i Pico Bonpland)
Darwin
THE FORMATION OF
VEGETABLE MOULD
THROUGH THE
ACTION OF WORMS WITH
OBSERVATIONS ON THEIR HABITS.
BY CHARLES DARWIN, LL.D., F.R.S.
WITH ILLUSTRATIONS.
EIGTH THOUSAND (CORRECTED).
LONDON:
JOHN MURRAY, ALBEMARLE STREET.
1883.
The right of Translation is reserved.
Dżdżownice jako
„ecosystem engeneers”
It is interesting to contemplate an entangled bank, clothed
with many plants of many kinds, with birds singing on the
bushes, with various insects flitting about, and with worms
crawling through the damp earth, and to reflect that these
elaborately constructed forms, so different from each other,
and dependent on each other in so complex a manner, have
all been produced by laws acting around us.
Jakież to frapujące, kiedy przyglądając się gęsto
zarośniętemu zboczu, pokrytemu mnóstwem roślin
różnych gatunków, z ptakami śpiewającymi wśród
krzewów, z rozmaitymi owadami unoszącymi się w
powietrzu i robakami pełzającymi wskroś wilgotnej gleby,
zdamy sobie sprawę, że te przedziwnie złożone formy, tak
bardzo różniące się między sobą i uzależnione od siebie w
sposób tak skomplikowany, wszystkie są wynikiem
działania praw, które nadal działają wokół nas.
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Fitosocjologia (Braun-Blanquet):
• Zespół roślinny +/- stabilny, w równowadze
ze środowiskiem
• Opisowa typologia
• Postulat bytów idealnych (zespół - jak
gatunek taksonomiczny)
• Przydatność (jako narzędzia opisu i
klasyfikacji)
Sorus
Poznań-Kraków
2008
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1896)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
E. Warming (1909): „geobotanika
ekologiczna” vs. „florystyczna”
• synekologia: zgrupowania roślin
• autekologia: adaptacje (gatunków) do
środowiska
• funkcjonalna zależność rozmieszczenia od
cech fizjologicznych
• postulat „ewolucji” zespołów
Warming, E. (1900) Zbiorowiska roślinne. Zarys
ekologicznej geografii roślin. tłum. Edward Strumpf
i Józef Trzebiński. Warszawa, 1900. 451 pp.
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom
Cowles Clements
Szkoła „amerykańska”
• obserwacje sukcesji
• klimaks - centralne pojęcie (ówczesnej) ekologii
• biom
• superorganizm: „jednostka roślinna, klimaks,
jest organiczną jednością. Jak organizm
powstaje, rośnie, dojrzewa i umiera.... Klimaks
jest dorosłym organizmem. ... Sukcesja to proces
reprodukcji i tak jak u osobnika prowadzi do
dojrzałej formacji roślinnej” (Clements, 1916)
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom H. Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Gleason (1882–1975)
Gleason (1926):
krytyka Clementsa
• „The individualistic concept of the plant
association”
• rośliny tworzą zbiorowiska, ale to
przypadkowe zgrupowania
• prekursor analizy gradientowej (Whittaker)
Robert H. Whittaker 1920-1980
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Forbes (1887)
mikrokosmos
Prekursorzy: S.A. Forbes (1884-1930)
• „The lake as a mikrokosmos” (1887)
• Obieg materii
• Bilans interakcji + działanie doboru =
zrównoważony zespół
• Kiepsko ulokowane publikacje
USA
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Forel (1892-95)
Limnologia
Prekursorzy:
F.A. Forel (1892-1895)
• 20-letnie badania jez. Lemańskiego
• Koncepcje podobne do Forbesa
• „Limnologia”
• Nie dostrzegł znaczenia fotosyntezy
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Prekursorzy:
Karl Moebius (1825-1908): Biocenoza
• Biocenoza: „żyjący zespół”
• W późniejszych wydaniach - wraz z
elementami abiotycznymi
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Friedrichs (1927)
holocen
K. Friedrichs (1927)
• Biocenoza (z Moebiusa) + biotop =
„holocen”
• Postulat samoregulacji
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Thienemann (1925)
„Lebenseinheiten”
• Biocenoza + biotop = „biosystem”
• Koncepcja podobna do późniejszego
„ekosystemu”, ale interpretowana jako
superorganizm (jak u Clementsa)
• Zależności troficzne (producenci, kosumenci,
reducenci; poziom troficzny; produkcja i
produktywność; dekompozycja)
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Vernadsky (1926)
biosfera
Vernadski (1926): biosfera
• Koncepcja biosfery jako układu
funkcjonalnego, biogeochemicznego
• Znaczenie mikroorganizmów w globalnej
biogeochemii
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen
Sukachev (1940)
biogeocenoza Vernadsky (1926)
biosfera
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
V.N. Sukachev, lata 40.:
biogeocenoza
• Zintegrowany zespół organizmów i
elementów środowiska: biogeocenoza;
• nacisk na integrację elementów biotycznych
i geologicznych (dlatego odrzucał
abstrakcyjne pojęcie ekosystemu)
• Marksistowska dialektyka
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
Charles Elton 1900-1991
Charles Elton: Animal ecology
(1927)
• Nisza ekologiczna („rola gatunku”)
• Struktura troficzna ekosystemu
– łańcuch pokarmowy
– piramida troficzna
– poziomy troficzne za Thienemannem
• „Limited membership”
A. v. Humboldt (1807)
„Zespół roślinny”
J. Braun-Blanquet (1915; 1928)
Fitosocjologia
Warming (1896, 1909) DK
Synekologia i autekologia
H.C. Cowles (1899)
F. Clements (1916)
Klimaks, Superorganizm
biom Gleason (1926)
==> analiza gradientowa
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Thieneman (1926)
produkcja, konsumpcja,
reducent, dekompozycja
biotop; „Lebenseinheit”
(biosystem)
Moebius (1877)
biocenoza
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Forbes (1887)
mikrokosmos
Forel (1892-95)
Limnologia
Friedrichs (1927)
holocen Sukachev (1940)
biogeocenoza
Vernadsky (1926)
biosfera
A. Tansley, 1935:
EKOSYSTEM
A. Tansley, 1935:
EKOSYSTEM
• Krytyka superorganizmu Clementsa
• „ecological system comprising the
set of living organisms and the set of
physical factors …” = „ecosystem”
• Pojęcie abstrakcyjne, bez reprezentacji
przestrzennej
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Tansley (1935)
EKOSYSTEM
Vernadsky (1926)
biosfera
Lindemann + (1942)
przepływ energii
E.P. Odum (1960)
H.T. Odum
IBP (1965-1972)
H. Borman, G. Likens
Biogeochemia, zlewnia
Hutchinson (1950...)
Przepływ energii; biosfera;
ograniczone podobieństwo
G. Evelyn
Hutchinson (1903-1991)
C. Elton (1927)
nisza; ekonomia
łańcuch pokarmowy
piramida troficzna
Tansley (1935)
EKOSYSTEM Vernadsky (1926)
biosfera
Lindemann + (1942)
przepływ energii
E.P. Odum (1960)
H.T. Odum
IBP (1965-1972)
H. Borman, G. Likens
Biogeochemia, zlewnia
Hutchinson (1950...)
Przepływ energii; biosfera;
ograniczone podobieństwo
Robert A. MacArthur 1930-1972
MacArthur & Wilson:
Model biogeografii wysp =
równowagowa koncepcja
ekosystemu
Jared Diamond
Jared Diamond:
Assembly rules (reguły składania) =
koncepcja dynamicznej struktury
zespołu uwzględniająca interakcje
międzygatunkowe
Życie biosfery = cykl redoks węgla
CO2
(CH O)2 n
REDUKCJAtylko żyweorganizmy
UTLENIANIEorganizmy: szybkoprocesy abiotyczne: powoli
energiaenergia
DEPOZYCJA(ocean, osady)
DEPOZYCJA(złoża paliw)
EKOSYSTEM: • Dowolny fragment biosfery,
• w którym grupa organizmów realizuje procesy
produkcji i dekompozycji,
• przy chociaż częściowo zamkniętym obiegu materii,
• z wykorzystaniem przepływającej przez ten system
energii.
Elementami nieożywionymi ekosystemu są pule
związków chemicznych: akceptorów i donorów
elektronów, substratów mineralnych i organicznych.
• Cała biosfera jest ekosystemem!
PROBLEMY
METODOLOGICZNE
Jeszcze raz o metodzie naukowej • Powtarzalne obserwacje
• Hipotezy wyjaśniające
• Weryfikacja przez falsyfikację:
• Testowanie hipotez – eksperyment
• Testowanie hipotez – praktyka
• System umocnionych hipotez: teoria
• Pragmatyka nauki: publikacja, krytyka
• NAUKA (SCIENCE) JEST (JAK DOTĄD)
BEZKONKURENCYJNIE SKUTECZNYM,
SAMODOSKONALĄCYM SIĘ SYSTEMEM
ZDOBYWANIA I STOSOWANIA WIEDZY O
RZECZYWISTOŚCI
• ALE NICZYM WIĘCEJ
EKSPERYMENT s.l.
HIPOTEZA 0
(ZAPRZECZENIE)
OBSERWACJA
( WZORCE ?)
MODEL
(WYJAŚNIENIE?)
HIPOTEZA
PROGNOZA
WG MODELU
HIPOTEZA 0
(ZAPRZECZENIE)
EKSPERYMENT s.l.
INTERPRETACJA
OCENA I WNIOSKI
ODRZUĆ H0
UTRZYMAJ MODEL
ODRZUĆ
MODEL + -
NOWE POMYSŁY, UOGÓLNIENIA, TEORIE
? POMYSŁ ? SCHEMAT POPRAWNEJ METODOLOGII
NAUK PRFZYROODNICZYCH
(„Strong inference”) Wg Underwooda, 1997, bardzo zmienione
EKSPERYMENT s.l.
HIPOTEZA 0
(ZAPRZECZENIE)
OBSERWACJA
( WZORCE ?)
MODEL
(WYJAŚNIENIE?)
HIPOTEZA
PROGNOZA
WG MODELU
HIPOTEZA 0
(ZAPRZECZENIE)
EKSPERYMENT s.l.
INTERPRETACJA
OCENA I WNIOSKI
ODRZUĆ H0
UTRZYMAJ MODEL
ODRZUĆ
MODEL + -
NOWE POMYSŁY, UOGÓLNIENIA, TEORIE
SCHEMAT POPRAWNEJ METODOLOGII
NAUK PRFZYROODNICZYCH
(„Strong inference”) Wg Underwooda, 1997, bardzo zmienione ?
POMYSŁ
UOGÓLNIENIA
BEZ BADAŃ
EKSPERYMENTALNYCH
NA SKUTEK TRUDNOŚCI
METODYCZNYCH
MODEL
(WYJAŚNIENIE?)
HIPOTEZA
PROGNOZA
WG MODELU
HIPOTEZA 0
(ZAPRZECZENIE)
EKSPERYMENT s.l.
INTERPRETACJA
OCENA I WNIOSKI
ODRZUĆ H0
UTRZYMAJ MODEL
ODRZUĆ
MODEL + -
NOWE POMYSŁY, UOGÓLNIENIA, TEORIE
? POMYSŁ ? SCHEMAT POPRAWNEJ METODOLOGII
NAUK PRFZYROODNICZYCH
(„Strong inference”) Wg Underwooda, 1997, bardzo zmienione
BADANIA BEZ
TEORII
BADANIA OPISOWE
(BADANIA DLA BADAŃ
=GONIENIE W PIĘTKĘ)
OBSERWACJA
( WZORCE ?)
Ważne pojęcia
• Nauka
• Niedonauka
• Pseudonauka
• Nieuctwo
NIE MA INNEJ EKOLOGII NIŻ
EWOLUCYJNA
NIE MA INNEJ BIOLOGII NIŻ
EWOLUCYJNA