Şehirlerin pazarlanması ve Örnek Şehirlerthe purpose of this study is to determine the...

Adıyaman Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi

Yıl 3 Sayı 4 Haziran 2010

74

ŞEHİRLERİN TURİSTİK BİR UumlRUumlN OLARAK PAZARLANMASI OumlRNEK ŞEHİRLER VE TUumlRKİYErsquoDEKİ ŞEHİRLER UumlZERİNE OumlNERİLER (DERLEMEDEN OLUŞMUŞ BİR UYGULAMA)

İbrahim GİRİTLİOĞLU

Cevdet AVCIKURT

Oumlzet Son yıllarda turizmin gelişmesiyle birlikte uumllkeler turizmden elde ettikleri gelirleri uumlst noktalara taşıyabilmek iccedilin birbirleriyle kıyasıya rekabet etmektedir Uumllke youmlneticileri de bir uumllkenin tamamını değil uumllkenin sahip olduğu her youmlrenin birer destinasyon olarak pazarlanması kavramına ağırlık vermeye başlamışlardır Bu noktadan hareketle uumllkeler sahip oldukları şehirleri turistik accedilıdan pazarlamaktadır Yapılan bu araştırmanın amacını şehirlerin turizm accedilısından pazarlanmasının oumlneminin incelenmesi oluşturmaktadır Araştırma 3 boumlluumlmden oluşmaktadır Araştırmanın ilk boumlluumlmuumlnde şehir pazarlamasının oumlnemi ve şehir pazarlanmasında dikkat edilmesi gereken unsurlar uumlzerinde durulmuştur Araştırmanın ikinci boumlluumlmuumlnde şehir pazarlanmasına youmlnelik duumlnyada başarılı olan şehirler incelenmiştir Araştırmanın son boumlluumlmuumlnde ise Tuumlrkiyersquodeki şehirlerin şehir pazarlaması accedilısından eksiklikleri ortaya konularak yapılması gerekenlere youmlnelik tavsiyeler sunulmuştur Anahtar Kelimeler Destinasyon Pazarlaması Şehirlerin Pazarlanması Turizm

MARKETING CITIES AS A TOURISTIC PRODUCT SAMPLE CITIES AND RECOMMENDATIONS

ON CITIES IN TURKEY (A LITERATURE REVIEW)

Abstract In recent years with the acceleration of tourism countries are in a cut-throat competition in order to increase their income On the other hand country leaders have begun to give importance on destination marketing rather than whole of country marketing At this point countries focus on marketing efforts for their cities in terms of tourism The purpose of this study is to determine the importance of city marketing for tourism The study contains three parts In the first part of the study we sought that the importance of city marketing were focused and the factors which need special attention during city marketing were given In the second part successful examples of the world on city marketing were analysed Finally in the last part of the study deficiencies of city marketing in Turkey were tried to be determined and recommendations through city marketing were given Key Words Destination Marketing City Marketing Tourism

Arş Goumlr Balıkesir Uumlniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yuumlksekokulu giritlioglubalikesiredutr

Prof Dr Balıkesir Uumlniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yuumlksekokulu avcikurtbalikesiredutr



75

Giriş

Guumlnuumlmuumlzde turizmin yarattığı ekonomik sosyal ve kuumlltuumlrel etkiler uumllke ekonomilerinde ve oumlzellikle uluslararası

ekonomik ve politik ilişkilerde oumlnemli sonuccedillar doğurmaktadır Bu durum uluslararası turizm hareketlerinden

buumlyuumlk pay alan gelişmiş uumllkelerde olduğu kadar gelişmekte olan uumllkelerde de turizme verilen oumlnemi

artırmaktadır Oumlte yandan turizm uluslararası oumllccedilekte geniş istihdam olanakları yaratan bir sektoumlrduumlr ve

duumlnyada yaklaşık 300 milyon insanı istihdam etmektedir Başka bir ifadeyle duumlnyada her 16 ccedilalışandan birisi

turizm sektoumlruumlnde goumlrev yapmakta ve duumlnyadaki tuumlm sermaye yatırımlarının da yaklaşık 7si tek başına bu

alana yapılmaktadır (Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Tuumlrkiye Turizm Stratejisi 2007 1) Uluslararası turizm

hareketlerinde gerek varışlarda gerekse elde edilen gelirlerde son yıllarda hızlı bir artış yaşanmaktadır 2007

yılında tuumlm duumlnyada 903 milyon kişi uluslararası turizm hareketlerine katılmış olup gerccedilekleşen bu

hareketlerden 856 milyar dolar turizm geliri elde edilmiştir (WTO 2008)

Oumlnceleri sadece ulusal kalkınmanın bir aracı olarak kullanılan ve bu youmlnde desteklenen turizm sektoumlruuml artık

youmlresel boumllgesel ve şehirsel kalkınmanın da destekleyicisi durumundadır (Tosun ve Bilim 2004 125) Bu durum

ise bir uumllke ya da boumllgenin bir buumltuumln olarak değil her bir youmlrenin sahip olduğu turistik oumlzelliklerin ortaya

konularak hedef kitleye sunulmasını sağlamaktadır Oumlte yandan turistlerin bir destinasyonu ziyaret etmesine

neden olan en oumlnemli faktoumlrlerden birisini o destinasyonun imajı oluşturmaktadır İmajın ve algılanmasının

kendi yapısından kaynaklanan karışıklığına rağmen bu alanda ccedilalışan araştırmacılar tuumlketicilerin davranışlarına

etki eden oumlnemli faktoumlrlerden birisinin imaj olduğunu kabul etmiş ve ccedilok sayıda araştırmacı imaj kavramını

anlamaya ve imajın oumllccediluumllmesine youmlnelik ccedilalışmalar gerccedilekleştirmiştir (Baloğlu ve Mcclearly 1999 Baloğlu ve

Mangaloğlu 2001 Prebensen 2007 Hong vd 2006) Benzer şekilde turizm uumlzerinde yoğunlaşan araştırmacılar

da imaj kavramını konuları arasına almış ve bir uumllkedestinasyon veya şehirlerin imajının oumllccediluumllmesi ile ilgili ccedilok

sayıda ccedilalışma gerccedilekleştirmişlerdir (Baloğlu ve Mcclearly 1999 Baloğlu ve McClearly 1999a Chen ve Hsu

2000 Pike 2002 Hsu vd 2004 Tosun ve Bilim 2004 Hong vd 2006 Uumlner vd 2006 190 Chen ve Thasai 2007

Choi ve Morrisson 2007 İlban 2007 Taşccedilı ve Gardner 2007 Hosany vd 2007 İlban ve Altay 2008)

Turistlerin gittiği destinasyonların markalaşması destinasyon pazarlamasında oumlnemli bir unsuru

oluşturmaktadır Tıpkı destinasyon imajında olduğu gibi turizmde destinasyon markalaşması ve marka

oluşturma konusu da turizm alanında ccedilalışan araştırmacıların dikkatlerini ccedilekmiş ve bu alanda turizm

literatuumlruumlnde ccedilok sayıda ccedilalışma gerccedilekleştirmişlerdir (Oppermann 1999 Nickerson ve Mousey 1999

Opperrmann 2000 Cai 2002 Hankinson 2004 Hankinson 2005 Blain vd 2005 Lee vd 2006 Lee ve Back

2007 Ekinci ve Hosany 2006 Prebensen 2007 Pitt vd 2007 Guumlngoumlr vd 2008)

Geccedilmiş yıllara bakıldığında birccedilok uumllke turizmin geliştirilebilmesi iccedilin genel (ulusal) tanıtım ve imaj ccedilalışmaları

iccedilerisine girmişler ve uumllkeleri tek bir uumlruumln olarak pazarlamaya ccedilalışmışlardır Tanıtım ve imaj iccedilin kullanılan

malzemeler ise (manzara sahil ve plajlar folklor anıt ve sanat yapıtları spor vb) ccedilok fazla farklılık goumlstermemiş

ve birbirinin taklidi şeklinde yapılandırılmıştır Diğer bir deyişle uumllkeler birbirinin benzeri turizm politikaları

uygulayarak aynı tip planlama ve pazarlama faaliyetlerini suumlrduumlrmuumlşlerdir Ancak son yıllarda turizm



76

hareketleri farklı ve youmlresel etmenler uumlzerinde yoğunlaşmaya başlamış ve bu etmenlere youmlnelik pazar paylarını

arttırıcı pazarlama faaliyetleri artmıştır Turistik talepte ortaya ccedilıkan bu değişimlerin sonucunda boumllge veya

şehirlerin pazarlanması oumlnemli bir konu haline gelmiştir Guumlnuumlmuumlzde bir tek uumllkenin tek destinasyon olarak

pazarlama anlayışı yerini artık boumllge ve şehirlerin pazarlama anlayışına bırakmış ve bu durumda uumllkelerin

turizmi accedilısından pazarlama stratejisinde riskleri azaltıcı bir etken olmuştur (Tosun ve Bilim 2008 126) Bu

nedenle destinasyon pazarlaması kapsamında şehirlerin pazarlanması oumlnemli ve farklı youmlnlerden ayrıntılı bir

şekilde incelenmesi gereken bir konuyu oluşturmaktadır (Inn 2004 233)

Buumltuumln bu gerekccedileler ışığında şehirlerin belli bir yaşam tarzı eşliğinde sunulduğu şehre youmlnelik marka değerinin

oluşturulduğu ve accedilığa ccedilıkan mekacircn markalama stratejisinin parccedilası olarak şehirlerin pazarlanması olgularının

incelendiği bu ccedilalışmanın amacı şehirlerin turizm etkinlikleri bağlamında nasıl pazarlandıklarının ortaya

konulmasıdır Şehir pazarlamasının piyasa araştırmaları reklamcılık ve markalama stratejileri ccedilerccedilevesinde

değerlendirildiği bu ve benzer araştırmalarda sorunun niteliksel olarak betimlenmesi ve istatistik verilerle

desteklenerek analiz edilmesi youmlntemi benimsenmektedir Duumlnya genelinde şehir pazarlaması oumlrneklerinin

analiz edilmesiyse Tuumlrkiyersquonin turizm stratejisinin belirginleştirilmesine oumlnemli bir katkı sağlayacaktır

1Bir Destinasyon Olarak Şehirlerin Pazarlanması ve Oumlnemi

Geccediltiğimiz yirmi yıllık doumlnem iccedilerisinde ve oumlzellikle de 10 yıllık doumlnemde yerel youmlneticiler şehir planlamacılar

ve şehrin geleceği ile ilgili karar verici konumundaki kişiler youmlneticileri oldukları şehirlerin duumlnya ccedilapında

olumlu reklamını yapmak ve şehrin imajını arttırabilmek iccedilin son derece oumlnemli girişimlerde bulunmaya

başlamıştır Bu kişiler şehrin genel imajının ccedileşitli hedef gruplar iccedilin karar verme aşamasında oumlnemli bir etken

olduğunu duumlşuumlnmektedir (Avraham 2004 471) Guumlnuumlmuumlzde turizm sektoumlruumlnde şehrin imajı ziyaretccedililer

accedilısından oumlnemli bir rol oynamaya başlamıştır Eğer bir şehir zayıf veya pek olumlu olmayan bir imaja sahipse

turist bu şehre seyahat duumlzenlemek istemeyecektir Guumlnuumlmuumlzde birccedilok kişi yaşadığı yerden ayrılarak turistik

seyahatini hiccedil bilmediği ya da merak ettiği bir şehirde geccedilirmek istemektedir (Limburg 1998 475) Bu nedenle

uumllkeler accedilısından bir şehrin pazardaki herhangi bir uumlruumln gibi pazarlanmasının ve rekabet edilebilirliğinin daha

fazla dikkat ccedileken ve oumlnem verilmesi gereken bir unsur olduğu goumlruumlluumlr (Paddison 1993 340)

Bununla birlikte son yıllarda turizm deniz-guumlneş kum uumlccedilgeni klasiğinden sıyrılarak farklı şekillere ve tuumlrlere

doğru gelişmektedir İnsanların eğitim duumlzeylerinin artması yaşam standartlarının yuumlkselmesi ve insanlarda

varolan turizm bilincinin de gelişmesi ile turistik talepte de değişim baş goumlstermiştir Kendi kişilik yapılarının ve

oumlzel ilgi alanlarının da etkisiyle turistler farklı arayışlara girmişler ve sektoumlr girişimcilerini de bir anlamda bu

doğrultuda hareket etmeye youmlnlendirmişlerdir Boumlylece şehir turizmi gibi farklı turizm ccedileşitleri guumlndeme

gelmiştir (Koccedilak ve Tandoğan 20087)

Şehirlerin turistik anlamda pazarlanması bir şehirde ekonomik politik ve sosyal değişikliklere ve şehirlerin

operasyonel ccedilevrelerinde gelişmelere neden olan bir faaliyet olmaktadır Buguumln şehir pazarlaması sayesinde

şehirler ccedilekiciliklerini hızlı bir şekilde arttırırlarken mobil kaynaklarını ve şirketlerin yatırımlarını ziyaretccedililerin



77

ve yaşayanların faydalanacakları unsurlar haline getirmektedirler Bu konsept ve metodlarla şehirlerin bir marka

olması soumlz konusu olur ve o şehrin uumlrettiği tuumlm uumlruumln ve hizmetler hedef kitle tarafından daha arzu edilebilir hale

gelir (Kavaratzis and Ashworth 2007 16) Guumlnuumlmuumlzde turizm alanında oumln plana ccedilıkan şehirler incelendiğinde

bu şehirlerden bazılarının kuumlltuumlrel ve tarihi mirası nedeniyle bazılarının sahip oldukları deniz orman dağ gibi

doğal ccedilekim unsurlarıyla bazılarının ise insanların kendi eli ile yaptıkları oumlzguumln eserler nedeniyle tercih edildiği

goumlruumllebilir Tercih nedenleri farklılaşsa da şehirlerdeki ccedilekim unsurları şehir turizminin ortaya ccedilıkmasında etkili

bir unsurdur (Koccedilak ve Tandoğan 2008 7) Yine guumlnuumlmuumlzde birccedilok şehir sadece ccedilekiciliğini arttırarak ccedilok sayıda

turisti yurtdışından getirmekle kalmamakta aynı zamanda gelen turistlerin yeniden ziyaret etmesini ve olumlu

ağızdan kulağa reklam yapması iccedilin de gayret goumlstermektedir Bu nedenle şehirlerde turiste sunulan hizmetler o

şehir accedilısından oumlnemli bir unsuru oluşturmaktadır (Sohn ve Park 1999 71) Bir şehirde şehirlerin turistlere etkin

bir şekilde pazarlanabilmesi iccedilin hedef kitleye uygun uumlruumln ve hizmetler geliştirerek sunmak gerekmektedir Bir

şehrin genel olarak turistlere sunabileceği uumlruumlnler ise 4 grupta toplanabilir Bunlar (Yıldırım ve Teberler 2006

858 Koccedilak ve Tandoğan 2008 7)

Şehirlerdeki faaliyetler tiyatrolar goumlsteriler muumlzeler konserler spor faaliyetleri

kumarhaneler gece klupleri ve festivaller

Şehrin canlılığı yerel gelenekler folklor diller guumlvenlik yerel halkın yaşamı kentin fiziksel ve

sosyokuumlltuumlrel oumlzellikleri

Oteller yeme iccedilme işletmeleri seyahat acentaları sahip olunan pazarlar ve alışveriş imkacircnları

Şehre ulaşılabilirlik enformasyon ve bilgilendirme ofisleri ve otopark olanaklarırsquodır

Şehir pazarlaması kavramı bazı gelişmiş uumllkelerde eskiden beri kullanılsa da gelişmekte olan birccedilok uumllke

accedilısından popuumllerliğini yeni kazanan bir kavram olmaktadır Şehir pazarlaması şehrin potansiyellerinin ortaya

konulması ve bu potansiyelleri yerel halkın ve şehrin etkin bir şekilde kullanılabilmesi iccedilin oumlnemli faydaları iccedilerir

(Deffner ve Liouris 2005 3) Tabi bu noktada şehrin hizmet kalitesi de oumlnemli bir unsurdur Şehrin sahip olduğu

hizmet altyapılarının iyi olmasıyla birlikte (trafik konaklama işletmeleri telekominikasyon vs) doğa manzara

kuumlltuumlr eğlence yemek ve alışveriş imkacircnlarının da turistler accedilısından tatmin edici duumlzeyde bulunması gerekir

(Sohn ve Park 1999 71) Yine bir şehrin etkin bir şekilde pazarlanabilmesi iccedilin bazı performans goumlstergelerinin

de şehrin lehine olması gerekmektedir Bir şehrin performans goumlstergelerini arttıran oumlzellikler iccedil ve dış

performans faktoumlrleri olmak uumlzere ikiye ayrılmaktadır Bir şehrin performansını etkileyen iccedil faktoumlrler şunlardır

(Eroğlu 2008 65-66)

Coğrafi Konum

Eğitim altyapısı

Doğal yapı

Tarihi yapı

Yerel youmlnetim

Merkezi huumlkuumlmet nezdinde şehrin temsil guumlcuuml

Enduumlstriyel altyapısı

Guumlvenlik unsurları



78

İnsanların sosyodemografik yapısı ve turiste bakışı

Vizyon birliği

Şehirlerin pazarlanması kapsamında şehirlerin iccedil performansını oluşturan bu unsurlar şehrin geccedilmişte sahip

olduğu ve yerel youmlnetimlerin uumlzerinde oumlnemli bir şekilde durması ve geliştirmesi gereken unsurlardır Bir şehrin

şehir pazarlaması kapsamında pazarlanabilmesi iccedilin şehrin performansını etkileyen iccedil unsurlar kadar dış

unsurların da şehirlerin lehine olması gerekmektedir Şehirlerin şehir pazarlaması kapsamında performansını

etkileyen diğer bir unsur da dış faktoumlr unsurlarıdır Dış faktoumlr unsurları ise (Eroğlu 2008 66)

Uumllkenin ekonomik şartları

Uumllkenin siyasi şartları

Ccedilevre iller

Boumllgenin gelişmişlik duumlzeyi

Uluslararası aktoumlrlerin o boumllge uumlzerindeki etkileri oluşturmaktadır

Şehir pazarlaması kapsamında yerel youmlneticilerin ve otoritelerin roluuml ise yadsınamayacak derecede

oumlnemlidir Yerel youmlnetim ve otoriteler şehir pazarlama ve rekabet plan projeleri geliştirerek şehrin reklamını

yaparak ve plan youmlnetimine katılarak şehir pazarlamasına destek vermelidir Bu stratejilerin başını da yerel

olarak suumlrduumlruumllebilir ekonomik kalkınma oluşturmalı ve bunun iccedilin yerel youmlnetimler veya uumllke youmlneticilerinin de

bu konuda en fazla destekccedili olması gerekmektedir (Mateksas 2007 409)

Şehir pazarlama politikaları uygulanırken goumlz oumlnuumlnde bulundurulması gereken unsurlardan birisini ise

destinasyon pazarlama organizasyonları ve bu organziasyonların etkinliği oluşturmaktadır Destinasyon

pazarlama organizasyonları sivil toplum oumlrguumltlerinin kurduğu ya da desteklediği turizm buumlroları oumlzel sektoumlr

temsilcileri kamu sektoumlruuml ve turizmle ilgili kurum ve kuruluşlardan oluşan organizasyonlara denilmektedir

(Tosun ve Bilim 2004 127) Destinasyon pazarlama organizasyonları bir boumllge veya şehrin turistik olarak

satılmasına yardımcı olan destinasyona youmlnelik turistik ziyaretleri organize eden kacircr amacı guumltmeyen

organizasyonlardır Bu organizasyonların amacı destinasyonun imajını geliştirmek en oumlzel turizm boumllgelerini

koordine etmek ziyaretccedililere her tuumlrluuml bilgiyi sağlamak ve bir destinasyonda tuumlm turizm sanayisine liderlik

etmekle sorumlu olan organizasyonlardır (İlban 2007 24) Destinasyon pazarlama organizasyonları şehirlerin

pazarlanma aşamasında oumlnemli roller uumlstlenmektedir Şehir kaynakların korunması şehre yatırım teşviklerinin

sağlanması ve politikaların uygulanması ile istenilen duumlzeyde turizmin gelişmesinin sağlanılması gibi alanlarda

birccedilok goumlrevi uumlstlenmiş durumdadır Bu goumlrevlerin yanında şehirler iccedilin diğer sektoumlr kuruluşları ile de işbirliğini

sağlayan ve mali kaynaklar bulan yapılardır (Tosun ve Bilim 2004 128) Şehirlerin pazarlanması accedilısından bu

organizasyonların oluşması ve iyi bir şekilde ccedilalışması hayati derecede oumlneme sahiptir Bu nedenle şehir

pazarlama fonksiyonunun duumlzenli olarak gerccedilekleşmesi bu organizasyonların iyi bir şekilde ccedilalışmasına bağlıdır

Şehirlerin pazarlaması konusunda her şehrin kendi turistik pazarlamasını ayrı ayrı ccedilekiciliklerle

gerccedilekleştirdiğinden yukarıda bahsetmiştik Duumlnyada turistik bir şehir olarak kendisini pazarlayan şehirlerin

bazıları tarihiyle bazıları sportif etkinlik veya festivalleriyle bazıları da da eşsiz doğa guumlzellik ve manzaralarıyla



79

kendisini pazarlamaktadır Ccedilalışmamızın bundan sonraki boumlluumlmuumlnuuml şehirlerin pazarlanması konusunda duumlnyada

başarılı olmuş şehirlerin incelenmesi oluşturmaktadır

2Şehirlerin Pazarlanmasına Youmlnelik Oumlrnek Şehirler

Duumlnyada turizm alanında ccedilekiciliklere sahip olan şehirlerin bir kısmı diğer şehirlere goumlre daha fazla oumln plana

ccedilıkmakta ve hedef kitlelerin aklında daha yuumlksek oranda kalabilmektedir Bu durum ise o şehrin marka imajını

diğer şehirlere goumlre daha etkin bir şekilde konumlandırdığı sonucunu ortaya koymaktadır 2008 yılında

Avruparsquoda yapılan bir araştırmaya goumlre Avruparsquoda en yuumlksek marka imajına sahip olan ilk 9 şehir tablo 1rsquode

goumlruumllmektedir

Tablo 1 Avruparsquoda Marka İmajı En Guumlccedilluuml 9 Şehir

Sıra Şehrin Adı Bulunduğu Uumllke

1 Paris Fransa

2 Londra İngiltere

3 Barcelona İspanya

4 Berlin Almanya

5 Amsterdam Hollanda

6 Muumlnih Almanya

7 Stockholm İsveccedil

8 Prag Ccedilek Cumhuriyeti

9 Roma İtalya

Kaynak wwwcitymayorscom Erişim Tarihi 12122008

Tablodan da goumlruumllduumlğuuml uumlzere hedef kitleler tarafından Avruparsquoda en guumlccedilluuml marka imajına sahip olan 2 şehir

Paris ve Londrarsquodır Bununla birlikte duumlnya ccedilapındaki birccedilok şehir sahip oldukları ccedilekiciliklerini oumln plana

ccedilıkararak imajlarını guumlccedillendirerek marka bir şehir olma youmlnuumlnde oumlnemli ccedilalışmalar yapmaktadır Guumlnuumlmuumlzde

şehir pazarlaması alanında başarıya ulaşmış oumlrnek şehirler ve bu şehirlerin pazarlama stratejileri aşağıda

belirtilmiştir

21NEW YORK

Şehirlerin pazarlanması kapsamında incelenecek olan ilk şehir Amerika Birleşik Devletlerinin Newyork şehridir

Newyork şehri sahip olduğu tarihi ve doğal guumlzellikleriyle şehirlerin pazarlanması kapsamında oumlnemli bir yere

sahiptir Şehir pazarlama organizasyonları ise bu şehrin doğal ve insan eliyle yapılan yapıtlarını oumln plana

ccedilıkararak bu şehri etkin bir şekilde pazarlamaktadır New york şehrinin pazarlanabilmesi iccedilin kendisini I love you

New york ve Duumlnya ccedilapında ccedilok sevilen ccedilizgi roman kahramanı Miffy ile oumln plana ccedilıkardığı goumlruumllmektedir



80

22AMSTERDAM

Newyorkrsquotan sonra incelenecek diğer bir şehir ise Hollandarsquonın Amsterdam şehridir Amsterdam sahip olduğu

doğal guumlzellikleriyle uluslararası iş ccedilevrelerinin merkezi olmasıyla ve sahip olduğu kuumlltuumlruuml ile son yılların

oldukccedila popuumller şehirlerinden birisidir Amsterdamın diğer bir ccedilekiciliği ise bisikletin bu şehirde insanlar

tarafından ccedilok rahat bir şekilde kullanılmasından kaynaklanmaktadır Bununla birlikte Amsterdam şehri alışveriş

merkezleri kanalları ve ticareti ile de alışveriş amaccedillı olarak kendisini turistlere etkin bir şekilde

pazarlayabilmektedir (Karavatzis ve Ashworth 2007 16 Dahles 1998) Amsterdam şehrinin logosu ise

turistlere kendisini ev sahibiymiş gibi hissetmelerini sağlayan ldquoI Amsterdamrdquo logosudur

23BARCELONA

Şehir pazarlaması kapsamında incelenecek olan diğer bir şehirde Barcelonarsquodır Barcelonarsquonın turizm accedilısından

potansiyelini parlatan olay 1992 yılında duumlzenlenen olimpiyat oyunları olmuş ve olimpiyat oyunlarından

sonraki yıllarda şehir kendisini hep bu etkinlikle tanıtmıştır Daha sonra Barcelona şehir markasını kuumlltuumlr ve

rekreasyona konumlandırarak kendisini Avruparsquonın kuumlltuumlr ve rekreasyon merkezi olarak satmaya başlamıştır Bu

amacı ise bazı olaylarla desteklemiş ve gerccedilekleştirlen olaylarda bu konumlandırmada başarılı olmasını

sağlamıştır Barcelona ilk olarak 2004 yılında Avrupa kuumlltuumlrel foruma ev sahipliği yapmış ve bu amaccedilla yeni

binalar yaptırarak kendi marka imajının konumlandırıp şehir pazarlanması noktasında son derecede oumlnemli

işlemleri gerccedilekleştirmiştir (Deffner ve Liouris 2005 7) Barcelonarsquonın şehir amblemi ise Brsquonin altında guumllen bir

insan şeklindedir Bu amblem ise bu şehri ziyaret edecek bir kişinin bu şehirde mutlu olacağı izlenimi

vermektedir



81

24DUBAİ

Şehirlerin pazarlanması kapsamında iyi oumlrnek oluşturabilecek diğer bir şehirde Dubairsquodir Dubai şehrinin marka

olarak imajını kazanması ise yaklaşık 20 yıllık bir suumlrece dayanmaktadır 20 yıl evvel ki Dubai sadece yerlilerinin

balık tutarak yaşamlarını suumlrduumlrduumlkleri bir liman kasabası konumundaydı Oumlzellikle 20yuumlzyılın başından sonra

değişen Dubai hızlı bir şekilde yabancı yatırım ve bunun sonucunda ise ccedilok sayıda turist ccedilekmeye başlamıştır

Dubai markası guumlnuumlmuumlzde turistler accedilısından yuumlksek kaliteli uumlruumlnler son derece arkadaş yanlısı bir ccedilevre sıfır

vergi gibi ccedilekiciliklerle kendisini oumln plana ccedilıkarak bir goumlsteriş ve alışveriş şehri olarak algılanmaktadır

Guumlnuumlmuumlzde Dubairsquoyi ziyaret eden birccedilok turist yalnızca alışveriş ve nitelikli konaklama tesislerini goumlrebilmek iccedilin

bu şehri ziyaret etmekte ve Dubairsquoninde kendisini bu oumlzelliklerle pazarladığı goumlruumllmektedir (Bagaaen 2007)

25SİNGAPUR

Şehirlerin pazarlanması kapsamında incelenecek olan diğer bir şehir (devlet) ise Singapurrsquodur Singapur

duumlnyada kendisini bir kuumlltuumlr boumllgesi olarak geccedilmişle geleceğin iccedil iccedile yaşandığı ve Asyarsquonın yeni yuumlzuuml sloganları

ile pazarlamaktadır Aynı şekilde Singapurrsquoun eski ve yeni Asyarsquonın buluşma noktası ve değişik kuumlltuumlrlerin bir

arada yaşadığı egzostik bir mekan olarak kendisini hedef kitleye pazarladığı goumlruumllmektedir (Chang ve Yeoh

1999)

26HONG KONG



82

Şehirlerin pazarlanması kapsamında diğer bir oumlrnek ise Hong Kongrsquotur Hong Kong markası oluşturulmadan

oumlnce yaptırılan araştırma sonucunda bu kenti oumlne ccedilıkaran oumlzellikler Hong Kongrsquoun sosyal kuumlltuumlrel ve tarihsel

altyapısı olmuştur ldquoAsyarsquonın duumlnya kentirdquo sloganıyla kendisini pazarlayan Hong Kongrsquoun oumlne ccedilıkardığı şehir

pazarlama oumlzellikleri ise ilerici oumlzguumlr sarsılmaz fırsatlara accedilık ve kaliteli bir kent imajıdır Bu şehir geleneksel

ejderha motifini albenili renklerle donatıp şehir logosu olarak da tescillemiştir (Tuumlrofed 2008)

27BRUumlKSEL

Şehirlerin pazarlanması kapsamında incelenecek olan diğer bir şehir Belccedilikarsquonın Bruumlksel şehridir Bruumlksel

kendisini kongre fuar sergi ve sanat merkezi bir şehir olarak pazarlamaktadır Bu şehir genel olarak saygın

uluslararası toplantılara ev sahipliği yaptığı gibi birccedilok uluslararası kuumlltuumlrel-sanatsal etkinlikler ve festivallerle de

yurtdışından ccedilok sayıda turist ccedilekebilmektedir (Brussel Tourism Bureu wwwbrusselsinternationalbe Erişim

Tarihi 12122008)

28TORONTO

Kanadarsquonın Toronto kenti şehir pazarlaması accedilısından oumln plana ccedilıkan diğer bir şehir olmaktadır Toronto

kendisini kuumlltuumlruuml her yıl geleneksel duumlzenlenen Toronto Film Festivali ve Oumlzellikle de uumlniversite ve yabancı dil

eğitimi ile satarak şehir pazarlaması kapsamında oumln plana ccedilıkmaktadır (Clark 2006 8-9)

29SEUL

Şehirlerin pazarlanması kapsamında incelenecek olan diğer bir şehir ise Korersquonin Seul şehridir Seul kendisini

kuumlltuumlr ve doğası ile oumln plana ccedilıkarmaktadır Logosunda bulunan ldquoHi Seoulrdquo ise bu şehrin sloganıdır Bu logonun

anlamı ise gelen turistleri şehirlerinde goumlrmekten mutlu olacakları sonucunu ortaya koymaktadır (Clark 2006)



83

210PARİS

Şehir pazarlaması kapsamında oumln plana ccedilıkan ve Avruparsquoda en guumlccedilluuml marka imajına sahip olan Paris şehri ise

kendisini hedef kitleye aşk duygusallık ve romantizmin merkezi şeklinde pazarlamaktadır Paris buguumln birccedilok

kişi tarafından aşk ve romantizmin oumln plana ccedilıktığı şehir olarak algılanmakta ve kendini hedef kitleye bu

ccedilekiciliklerle konumlandırmaktadır Parisrsquoin oumln plana ccedilıkmasının diğer bir nedeni de yapıldığı yıllarda yıkılması

iccedilin protesto ve kampanyaların gerccedilekleştiği Eyfel kulesi etkili olmaktadır Buguumln yaklaşık 20 milyon kişi sadece

Eyfel kulesini goumlrmek iccedilin Parisrsquoi ziyaret etmektedir (Tuumlrofed 2008)

211LAS VEGAS

Şehirlerin pazarlanmasında incelenecek olan diğer bir oumlrnek ise Amerika Birleşik Devletlerinin Las Vegas

kentidir Las vegas kendisini luumlksuumln şatafatın ve farklılığının yanında farklı bir kumar kenti olarak da hedef

kitleye satmaktadır Las Vegasrsquoın resmi logosu ise ldquoonly Las Vegasrdquorsquotır Bu logo ile hedef kitleye tatil eğlenme ve

dinlenme iccedilin sadece Las Vegasrsquoa gelmelerinin yeterli olabileceği izlenimi verilmektedir

212 İstanbul

Şehirlerin pazarlanması kapsamında inceleyeceğimiz diğer bir şehir ise İstanbulrsquodur İstanbul kendisini

geccedilmişten guumlnuumlmuumlze sahip olduğu tarihi ve kuumlltuumlrel dokusuyla tanıtmaktadır Bu oumlzellikleri oumln plana ccedilıkararak

kendisini şehir turizmi kapsamında pazarlayan İstanbul 2010 Avrupa kuumlltuumlr başkenti seccedililmiştir Aynı şekilde

oumlzellikle son yıllarda duumlzenlenen uluslararası kongrelere ev sahipliği yapması ve her yıl İstanbulrsquoda

gerccedilekleştirilen F1 İstanbul Park yarışının gerccedilekleşmesi de İstanbulrsquoun kendisini etkin bir şekilde pazarlamaya

ccedilalıştığı sonucunu ccedilıkarmaktadır



84

213 Gaziantep

Şehir pazarlaması kapsamında Tuumlrkiyersquode oumln plana ccedilıkan diğer bir şehir ise Gazianteprsquotir Gaziantep kendisini

hedef kitleye sahip olduğu zengin mutfağıyla ve iş-sanayi duumlnyasıyla pazarlamaktadır Gaziantep şehrinin logosu

ise başında fıstık olan Gaziantep yazısıdır

Şehirlerin pazarlanması son derece oumlnemli ve geniş kapsamlı bir konuyu oluşturmaktadır Bununla birlikte

şehirler kendilerini sahip oldukları tarihi ve kuumlltuumlrel ccedilekiciliklerin yanında bazı durumlarda ev sahipliği yaptığı

organizasyonlarla da pazarlayabilmektedir Buna verilecek en iyi oumlrnekler arasında olimyatlar sportif sanatsal

ve kuumlltuumlrel etkinlikler gelmektedir

Bununla birlikte şehirler bazen o şehrin sahip olduğu ve sadece o şehre oumlzguuml olan ccedilekiciliklerle de kendisini

pazarlayabilmektedir Parisrsquoin semboluuml Eyfel kulesi İtalyarsquodaki Pisa kulesi ve İngilterersquodeki Tower Bridge ile

İngilterersquoye oumlzel otobuumlsler de bu gruba girmektedir



85

3SONUCcedil VE TUumlRKİYErsquoDEKİ ŞEHİRLER UumlZERİNE OumlNERİLER

Guumlnuumlmuumlzde turizm uumllkeler accedilısından son derece oumlnemli bir sektoumlr olma oumlzelliğini korumaktadır Bununla

birlikte turistik talepte varolan gelişme ise talebin youmlnuumlnuuml deniz guumlneş kum uumlccedilgeninden alternatif turizm

tuumlrlerine sahillerden kuumlltuumlrel mekacircnlara ve şehir merkezlerine doğru değiştirmiştir Buguumln birccedilok turist kendi

yaşadığı yerden ayrılarak tatilini yabancı bir uumllkede geccedilirmektedir Oumlte yandan birccedilok turist tatilini şehirlerde

geccedilirerek o şehrin sahip olduğu turistik ccedilekicilikleri keşfetmek amacını guumltmektedir Turistler accedilısından

keşfedilen bir şehir ve o şehirde sunulan hizmetler turistin tatilinden daha fazla oranda tatmin olmasına neden

olmakta ve o şehri daha fazla arkadaşına tavsiye etmesini sağlamaktadır

Turistlerin şehirleri seccedilmesindeki nedenler birbirinden farklı olmaktadır Bazı turistler şehirleri o şehirde

bulunan doğal ve tarihi guumlzellikler iccedilin tercih ederken bazı turistler festivaller veya kuumlltuumlrel ccedilekiciliklerden

dolayı tercih etmektedir Bununla birlikte bazı turistlerde o şehrin sadece insan yapıtı eserleri goumlrmek iccedilin

ziyaret etmektedir Sebebi ne olursa olsun turistlerin bir şehri ziyaret etmesindeki en oumlnemli unsur o şehrin

imajıdır Bununla birlikte oumlzellikle uumllkemizin yurtdışındaki imajı araştırılarak uumllke imajının daha da

guumlccedillendirilmesi olumsuz imajın nedeninin araştrılarak bu nedenin ortadan kaldırılması sağlanılmalıdır Yine

Tuumlrkiyersquode bulunan her şehir kendisine oumlzguuml olan ve turistik ccedilekiciliklere sahip oumlzelliklerini tespit ederek bu

oumlzelliklerini oumln plana ccedilıkarması gerekmektedir Bu durumda her şehir oumlncelikle turistik arz potansiyelini ortaya

koyarak bu arz kapasitelerini turizme nasıl kazandırılabileceği sorusuna cevap aramalıdır Oumlzellikle her bir şehir

sahip olduğu turistik ccedilekicilikleri ile kendisini oumln plana ccedilıkarmalı ve bu ccedilekicilikleri ziyaret edebilecek hedef

kitleye ulaşması iccedilin gerekli ccedilalışmaları yapmalıdır Bu şehirler turistik arz kaynaklarını oumln plana ccedilıkarırken

şehirlere gelecek turistlere sunulan her tuumlrluuml turistik uumlruumln telekominikasyon hizmetleri trafik ve guumlvenlik

hizmetleri gibi unsurların niteliklerini muumlmkuumln olduğunca arttırmalıdırlar

Şehirlerin pazarlanması accedilısından oumlnemli olan diğer bir konu da şehrin markasını oluşturma suumlrecidir

Tuumlrkiyersquode yeni yeni oluşturulmaya ccedilalışılan şehir markaları bir şehir accedilısından basit bir işlem olmamakla

birlikte bu suumlreccedil birbirini takip eden bazı faaliyetlerin gerccedilekleştirilmesi ile ortaya ccedilıkmaktadır Marka oluşturma

suumlrecinde şehrin turistik uumlruumlnlerinin ortaya konulması bir vizyon belirleme kamu oumlzel sektoumlr ve destinasyon

pazarlama organizayonları ve tuumlm yerel halkın bu suumlreccedilte olması gerekmektedir Yerel youmlneticilerin ise bir

şehrin marka oluşturma aşamasına gereken oumlnemi azami oumllccediluumlde vermesi ve marka oluşturma suumlrecine gereken

katkıyı sağlaması gerekmektedir

Şehir pazarlaması accedilısından oumlnemli olan diğer bir unsur ise o şehirlerde duumlzenlenen festival ve etkinliklerdir

Tuumlrkiyersquode ccedilok sayıda festival ve etkinlik bulunmasına rağmen bu etkinliklerin ccedilok az bir kısmı uluslararası

duumlzeydedir Şehirlerin uluslararası ziyaretccedililere pazarlanmasında etkinliklerin roluuml son derece oumlnemlidir Bu

nedenle oumlzellikle Tuumlrkiyersquodeki festival ve etkinliklerin daha organize bir şekilde ve ulusal ziyaretccedililerin yanında

uluslararası ziyaretlerccedililere de accedilılabilmesi iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır



86

Şehir turizmi accedilısından oumlnemli olan diğer bir konu ise şehir pazarlanmasında web sitelerinin kullanılması

durumudur Guumlnuumlmuumlzde duumlnyadaki birccedilok şehrin resmi web sitelerinin yanında resmi olmayan yalnız şehri ccedilok

iyi tanıtıcı web siteleri bulunmaktadır Tuumlrkiye accedilısından oumlncelikle her şehir kendisini tanıtıcı ve fonksiyonel bir

web sitesine sahip olmalıdır Bu web siteleri duumlzenlenirken hedef kitlelerin beklentileri ve kuumlltuumlrel farklılıkları da

goumlz oumlnuumlne alınmalı ve şehirlerin resmi ve oumlzel web siteleri ona goumlre duumlzenlenmelidir

Tuumlrkiyersquoye gelen turist sayısında her yıl artış goumlruumllmekle birlikte gelen turistin ziyaret ettiği boumllgelerin ise 20

yıllık bir doumlnemde değişmediği goumlruumllmektedir Tuumlrkiyersquoye gelen turistlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu deniz-guumlneş-

kum maksadıyla uumllkeyi ziyaret etmektedir İstanbul şehrinin son yıllarda yaptığı atılımlar ise şehir turizmi

accedilısından oldukccedila başarılı bulunmakla birlikte bu atılımlar tek başına tam olarak yeterli olamamaktadır Yine de

İstanbul 2010 yılı Avrupa Kuumlltuumlr başkenti olması ve son 3 yıllık doumlnemde ccedilok sayıda uluslararası organizasyona

başarıyla ev sahipliğini yapması oumlnemlidir Aynı şekilde Gazianteprsquoin bir sanayi ve turizm kenti olması youmlnuumlnde

verdiği ccedilaba başarıya giden yolda oumlnemli adımlar atıldığının goumlstergesidir Tuumlrkiyersquode bulunan diğer şehirlerin

de İstanbul ve Gazianteprsquoi baz alarak şehirlerinin turistik accedilıdan pazarlamasına oumlnem vermesi gerekmektedir

Şehirlerin pazarlanması yalnızca marka şehirler oluşturarak etkin bir şekilde gerccedilekleşmekte ve şehirler

turizmden elde ettiği gelirleri marka şehir olmaları sonucunda daha fazla arttırabilmektedir Tuumlrkiyersquodeki yerel

youmlneticiler şehirlerin imajını arttırarak şehirlerini birer marka şehir haline getirebilir Marka geliştirme kavramı

da bir şehre yalnızca bir logo olarak duumlşuumlnuumllmemeli logodan ccedilok daha fazlası yapılmalıdır Bununla birlikte

Tuumlrkiyersquodeki şehirlerin marka olması şehrin olduğu kadar şehrin sahip olduğu uumllkenin de markasına değer

katmaktadır Bu nedenle Tuumlrkiyersquode şehirlerin yerel youmlneticilerinin şehirlerini birer marka şehir haline

doumlnuumlştuumlrebilmek iccedilin gerekli ccedilalışmaları yapmaları ve bu ccedilalışmalara şehirde bulunan sivil toplum oumlrguumltleri oumlzel

sektoumlr kuruluşları ve yerel halkı da dacirchil etmeleri gerekmektedir

KAYNAKCcedilA

AVRAHAM E(2004)rdquoMedia Strategies For İmproving An Unfavorable City İmagerdquo Cities Vol21 no6 pp471-

479

BAGAEEN S(2007)rdquoBrand Dubai The Instant City Or The Instantly Recognizable Cityrdquo International Planning

Studies vol12 no 2 pp173-197

BALOĞLU Ş Ve Ken McClearly(1999)rdquoUS International Pleasure Travelersrsquo Images Of Four Mediteranean

Destinations A Comparison Of Visitors And Nonvisitorsrdquo Journal Of Travel Research vol38 144pp142-

152

BALOĞLU Ş Ken W McClearly(1999a)rdquoA Model Of Destination İmage Formationrdquo Annals Of Tourism

Research Vol26 No4 pp868-897

BALOĞLU Ş Ve MMangaloğlu(2001)rdquoTourism Destination İmages Of Turkey Egypt Greece And İtaly as

Perceived By US-Based Tour Operators And Travel Agentsrdquo Tourism Management vol22 pp1-9

BLAİN C SE Levy ve JRB Ritchie(2005)rdquoDestination Branding Insights And Practises From Destination

Management Organizationsrdquo Journal Of Travel Research vol43 no4 pp328-338



87

CAI AL(2002)rdquoCooperating Branding For Rural Destinationsrdquo Annals Of Tourism Research vol29 no3

pp720-742

CHANG TC ve BSAYeoh(1999)rdquoNew Asia-Singaporerdquo Communicating Local Cultures Through Global

Tourismrdquo Geo Forum vol30 pp101-115

CHEN JS Ve CHCHsu(2000)rdquoMeasurement Of Korean TouristsrsquoPerceived İmages Of Overseas Destinationsrdquo

Journal Of Travel Research Vol38 pp411-416

CHEN C Ve DCThasai(2007)rdquoHow Destination İmage And Evaluative Factors Affect Behavioral Intentionsrdquo

Tourism Management vol28 no 4 pp1115-1122

CHOİ S YL Xinran AMMorrisson(2007)rdquoDestination İmage Representation On The Web Content Analysis

Of Macau Travel Related Websitesrdquo Tourism Management vol 28 no 1 pp 118-129

CLARK G(2006)rdquoCity Marketing And Economic Developmentrdquo İnternational City Marketing Summit Madrid

Spain November

DAHLES H(1998)rdquoRedefning Amsterdam As A Tourist Destinationrdquo Annals Of Tourism Research Vol25 no1

pp55-69

DEFFNER A ve C Liouris(2005)rdquoCity Marketing A Significat Planning Tool For Urban Development İn A

Globalised Economyrdquo 45th Congress Of The European Regional Science Association 23-27 August pp 1-

21

EKİNCİ Y Ve SHosany(2006)rdquoDestination Personality An Application Of Brand Personality To Tourism

Destinationsrdquo Journal Of Travel Research vol45 no2 pp127-139

EROĞLU Huumlsrev rdquoŞehirlerin Markalaşmasırdquo Erişim Tarihi 20112008

httpwwwyerelsiyasetcompdfkasim200716pdf

GUumlNGOumlR İbrahim İrfan Ateşoğlu ve Bilge Doğanlı(2008)rdquoDestinasyon Markalaşması ve Bir Uygulamardquo III

Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 17-19 Nisan 2008 ss11-15

HANKİNSON G(2004)rdquoThe Brand İmages Of Tourism destinations A Study Of the Saliency Of Organicİmagesrdquo

Journal Of ProductampBrand Management vol13 no1 pp 109-121

HANKINSON G(2005)rdquoDestinations Brand İmages A Business Tourism Perspectiverdquo Journal Of Service

Marketing vol19 no1 pp24-32

HONG S JKim HJang ve SLee(2006)rdquoThe Roles Of Categorisation affective İmage and Constraints On

Destination Choice An Application Of The NMNL Modelrdquo Tourism Management Vol 27 No 5

pp750-761

HOSANY S YEkinci ve MUysal(2007) Destination İmage And Destination personalityrdquo International Journal

Of Culture Tourism And Hospitality Research vol1 no1 pp62-81

HSU CKWolfe ve SK Kang(2004)rdquoImage Assessment For A Destination With Limited Comparative

Advantagesrdquo Tourism Management Vol 25 no pp 121-126

INN K(2004)rdquoPlan For City Identity Establishment And City Marketing The Case Of Kimpo Cityrdquo Dela vol21

pp233-240



88

İLBAN MOğuzhan(2007)rdquoDestinasyon Pazarlamasında Marka İmajı ve Seyahat Acentalarında Bir Araştırmardquo

Balıkesir Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Yayımlanmamış Doktora Tezi Balıkesir

İLBAN O Ve H Altay(2008)rdquoAntakyarsquonın Destinasyon İmajına Youmlnelik Bir Araştırmardquo IIIBalıkesir Ulusal Turizm

Kongresi 17-19 Nisan 2008 ss202-206 Balıkesir

KARAVATZİS M Ve GJ Ashworth(2007)rdquoPartners İn Coffeeshops Canals And Commerce Marketing The City

Of Amsterdamrdquo Cities vol24 no1 pp16-25

KOCcedilAK Niluumlfer ve Guumllnur Karakaş Tandoğan(2008)rdquoKent Turizmi Kapsamında Fuar ve Sergilerin İzmir

Turizmine Olası Etkileri EXPO Oumlrneğirdquo SOİD Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi Yıl5 sayı2 ss6-15

LEE G LA Caı JO Lrsquoeary(2006)WWWBrandingStatesUs An Analysis Of Brand Building Elements İn The US

State Toyrism Web Sites Tourism Management vol 27 no5 pp815-828

LEE JS ve KJBack(2007)rdquoAttendee-Based Brand Equityrdquo Tourism Management vol29 pp331-344

LİMBURG BV(1998)rdquoCity Marketing A Multi-Attribute Approachrdquo Tourism Management vol19 no5

pp475-479

MATEXAS T(2007)rdquoCity Marketing And city Competitiveness An Effort Of Reviewing The Last 25 Yearsrdquo

Discussion Paper Series Vol13 no8 pp401-422

NİCKERSON NP ve RN Moisey(1999)rdquoBranding A State From Features To Positioning Making İt Simplerdquo

Journal Of Vocational Marketing vol5 no3 pp 217-226

OPPERMANN M(1999)rdquoPredicting Destination Choice- A Discussion Of Destination Loyaltyrdquo Journal Of

Vacation Marketing Vol5 no1 pp 51-65

OPPERMANN M(2000)rdquoTourism Destination Loyaltyrdquo Journal Of Travel Research vol 39 no1 pp78-84

PADDİSON R(1993)rdquoCity Marketing İmage Reconstruction And Urban Regenerationrdquo Urban Studies vol30

no2 pp339-350

PİKE S(2002)rdquoDestinaton İmage Analysis A Review Of 142 PApers From 1973 To 2000rdquo Tourism Management

vol23 pp 541-549

PİTT LF R Opoku MHultman RAbrat ve S Spyropoulou(2007)rdquoWhat I Say About Myself Communication

Of Brand Personality By African Countriesrdquo Tourism Management vol 28 no3 pp835-844

PREBENSEN NK(2007)rdquoExploring Touristsrsquo İmage Of A Distant Destinationrdquo Tourism Management vol28

no3 pp747-756

SOHN HS ve C Park(1999)rdquoInternational Visitorsrsquo Satisfaction With Pusan City And Its Implications For City

Marketingrdquo Asia Pacific Journal Of Tourism Research Vol 4 no1 pp71-76

TAŞCcedilI DA ve WC Gartner(2007)rdquoDestination İmage And Its Functional Relationshipsrdquo Journal Of Travel

Research vol 45 no4 pp413-425

TOSUN Cevat ve Yasin Bilim(2004)rdquoŞehirlerin Turistik Accedilıdan Pazarlanmasırdquo Anatolia Turizm Araştırmaları

Dergisi Cilt 15 sayı2 ss 125-138

TUumlROFED(2008)rdquoMarka Şehir Bir Şehri Uumlruumln Olarak Yaratabilmekrdquo Tuumlrofed Dergisi ss66-75

UumlNER M Guumlccediler E ve ATaşccedilı(2006)rdquoTuumlrkiye Turizminde Yuumlkselen Destinasyon Olarak İstanbul Şehrinin İmajırdquo

Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi Cilt 17 sayı 2 ss 189-201



89

YILDIRIM C ve MTeberler(2006)rdquoŞehirlerde Duumlzenlenen Uluslar arası etkinliklerin Şehirlerin

Pazarlanmasındaki Oumlnemirdquo II Lisansuumlstuuml Turizm Oumlğrencileri Kongresi 25-28 Mayıs ss857-870

Ccedilanakkale

TC Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Tuumlrkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Eylem Planı Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı wwwkulturgovtr Erişim Tarihi 08122007 WORLD TOURİSM ORGANİZATİONS ldquoTourism Highlights 2008rdquo Erişim Tarihi 10102008 httpwwwunwtoorgfactsengpdfhighlightshighlights_08_eng_lrpdf wwwcitymayorscom Erişim Tarihi 12122008 wwwbrusselsinternationalbe Erişim Tarihi 12122008



75

Giriş

Guumlnuumlmuumlzde turizmin yarattığı ekonomik sosyal ve kuumlltuumlrel etkiler uumllke ekonomilerinde ve oumlzellikle uluslararası

ekonomik ve politik ilişkilerde oumlnemli sonuccedillar doğurmaktadır Bu durum uluslararası turizm hareketlerinden

buumlyuumlk pay alan gelişmiş uumllkelerde olduğu kadar gelişmekte olan uumllkelerde de turizme verilen oumlnemi

artırmaktadır Oumlte yandan turizm uluslararası oumllccedilekte geniş istihdam olanakları yaratan bir sektoumlrduumlr ve

duumlnyada yaklaşık 300 milyon insanı istihdam etmektedir Başka bir ifadeyle duumlnyada her 16 ccedilalışandan birisi

turizm sektoumlruumlnde goumlrev yapmakta ve duumlnyadaki tuumlm sermaye yatırımlarının da yaklaşık 7si tek başına bu

alana yapılmaktadır (Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Tuumlrkiye Turizm Stratejisi 2007 1) Uluslararası turizm

hareketlerinde gerek varışlarda gerekse elde edilen gelirlerde son yıllarda hızlı bir artış yaşanmaktadır 2007

yılında tuumlm duumlnyada 903 milyon kişi uluslararası turizm hareketlerine katılmış olup gerccedilekleşen bu

hareketlerden 856 milyar dolar turizm geliri elde edilmiştir (WTO 2008)

Oumlnceleri sadece ulusal kalkınmanın bir aracı olarak kullanılan ve bu youmlnde desteklenen turizm sektoumlruuml artık

youmlresel boumllgesel ve şehirsel kalkınmanın da destekleyicisi durumundadır (Tosun ve Bilim 2004 125) Bu durum

ise bir uumllke ya da boumllgenin bir buumltuumln olarak değil her bir youmlrenin sahip olduğu turistik oumlzelliklerin ortaya

konularak hedef kitleye sunulmasını sağlamaktadır Oumlte yandan turistlerin bir destinasyonu ziyaret etmesine

neden olan en oumlnemli faktoumlrlerden birisini o destinasyonun imajı oluşturmaktadır İmajın ve algılanmasının

kendi yapısından kaynaklanan karışıklığına rağmen bu alanda ccedilalışan araştırmacılar tuumlketicilerin davranışlarına

etki eden oumlnemli faktoumlrlerden birisinin imaj olduğunu kabul etmiş ve ccedilok sayıda araştırmacı imaj kavramını

anlamaya ve imajın oumllccediluumllmesine youmlnelik ccedilalışmalar gerccedilekleştirmiştir (Baloğlu ve Mcclearly 1999 Baloğlu ve

Mangaloğlu 2001 Prebensen 2007 Hong vd 2006) Benzer şekilde turizm uumlzerinde yoğunlaşan araştırmacılar

da imaj kavramını konuları arasına almış ve bir uumllkedestinasyon veya şehirlerin imajının oumllccediluumllmesi ile ilgili ccedilok

sayıda ccedilalışma gerccedilekleştirmişlerdir (Baloğlu ve Mcclearly 1999 Baloğlu ve McClearly 1999a Chen ve Hsu

2000 Pike 2002 Hsu vd 2004 Tosun ve Bilim 2004 Hong vd 2006 Uumlner vd 2006 190 Chen ve Thasai 2007

Choi ve Morrisson 2007 İlban 2007 Taşccedilı ve Gardner 2007 Hosany vd 2007 İlban ve Altay 2008)

Turistlerin gittiği destinasyonların markalaşması destinasyon pazarlamasında oumlnemli bir unsuru

oluşturmaktadır Tıpkı destinasyon imajında olduğu gibi turizmde destinasyon markalaşması ve marka

oluşturma konusu da turizm alanında ccedilalışan araştırmacıların dikkatlerini ccedilekmiş ve bu alanda turizm

literatuumlruumlnde ccedilok sayıda ccedilalışma gerccedilekleştirmişlerdir (Oppermann 1999 Nickerson ve Mousey 1999

Opperrmann 2000 Cai 2002 Hankinson 2004 Hankinson 2005 Blain vd 2005 Lee vd 2006 Lee ve Back

2007 Ekinci ve Hosany 2006 Prebensen 2007 Pitt vd 2007 Guumlngoumlr vd 2008)

Geccedilmiş yıllara bakıldığında birccedilok uumllke turizmin geliştirilebilmesi iccedilin genel (ulusal) tanıtım ve imaj ccedilalışmaları

iccedilerisine girmişler ve uumllkeleri tek bir uumlruumln olarak pazarlamaya ccedilalışmışlardır Tanıtım ve imaj iccedilin kullanılan

malzemeler ise (manzara sahil ve plajlar folklor anıt ve sanat yapıtları spor vb) ccedilok fazla farklılık goumlstermemiş

ve birbirinin taklidi şeklinde yapılandırılmıştır Diğer bir deyişle uumllkeler birbirinin benzeri turizm politikaları

uygulayarak aynı tip planlama ve pazarlama faaliyetlerini suumlrduumlrmuumlşlerdir Ancak son yıllarda turizm



76





































77





























(Eroğlu 2008 65-66)

Coğrafi Konum

Eğitim altyapısı

Doğal yapı

Tarihi yapı

Yerel youmlnetim






78


Vizyon birliği








Ccedilevre iller




























79








goumlruumllmektedir



1 Paris Fransa

2 Londra İngiltere


4 Berlin Almanya


6 Muumlnih Almanya



9 Roma İtalya






belirtilmiştir

21NEW YORK








80

22AMSTERDAM








23BARCELONA










vermektedir



81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




76





































77





























(Eroğlu 2008 65-66)

Coğrafi Konum

Eğitim altyapısı

Doğal yapı

Tarihi yapı

Yerel youmlnetim






78


Vizyon birliği








Ccedilevre iller




























79








goumlruumllmektedir



1 Paris Fransa

2 Londra İngiltere


4 Berlin Almanya


6 Muumlnih Almanya



9 Roma İtalya






belirtilmiştir

21NEW YORK








80

22AMSTERDAM








23BARCELONA










vermektedir



81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




77





























(Eroğlu 2008 65-66)

Coğrafi Konum

Eğitim altyapısı

Doğal yapı

Tarihi yapı

Yerel youmlnetim






78


Vizyon birliği








Ccedilevre iller




























79








goumlruumllmektedir



1 Paris Fransa

2 Londra İngiltere


4 Berlin Almanya


6 Muumlnih Almanya



9 Roma İtalya






belirtilmiştir

21NEW YORK








80

22AMSTERDAM








23BARCELONA










vermektedir



81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




78


Vizyon birliği








Ccedilevre iller




























79








goumlruumllmektedir



1 Paris Fransa

2 Londra İngiltere


4 Berlin Almanya


6 Muumlnih Almanya



9 Roma İtalya






belirtilmiştir

21NEW YORK








80

22AMSTERDAM








23BARCELONA










vermektedir



81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




79








goumlruumllmektedir



1 Paris Fransa

2 Londra İngiltere


4 Berlin Almanya


6 Muumlnih Almanya



9 Roma İtalya






belirtilmiştir

21NEW YORK








80

22AMSTERDAM








23BARCELONA










vermektedir



81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




80

22AMSTERDAM








23BARCELONA










vermektedir



81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




81

24DUBAİ









25SİNGAPUR





1999)

26HONG KONG



82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




82






27BRUumlKSEL





Tarihi 12122008)

28TORONTO




29SEUL






83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




83

210PARİS







211LAS VEGAS





212 İstanbul









84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




84

213 Gaziantep













85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




85




































86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




86






















KAYNAKCcedilA


479





152









87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




87


pp720-742










Spain November


pp55-69



21













pp750-761






pp233-240



88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




88













pp475-479









no2 pp339-350


vol23 pp 541-549




no3 pp747-756












89



Ccedilanakkale




89



Ccedilanakkale


Şehirlerin pazarlanması ve Örnek Şehirlerthe purpose of this study is to determine the...

Documents