Transcript

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Prepared by:

Fernando Quijano and Yvonn Quijano

C

H

A

P

T

E

R

5

Elasticiteti i ofertes dhe

kerkeses

Dr. Qazim TMAVA

Msc. Besart Hajrizi

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti:

Një matës i reagimit

• Zgjedhjet racionale dhe vendimet e

konsumatorit.

• ELASTICITETI= shpreh shkallen e reagimit

te subjekteve ekonomik (prodhuesit,

konsumatorit), ndaj ndryshimit te kushteve

ekonomike te tregut, ( ndryshimi i cmimit,

te ardhures se konsumatorit,…)

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti:

Një matës i reagimit

• A) Elasticiteti i ofertës ndaj cmimit :

Një matës i reagimit të sasisë së ofruar

ndaj ndryshimit në cmim;

• B) Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit:

Një matës i reagimit të sasisë së kërkuar

ndaj ndryshimit në cmim;

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit

• Easticiteti i kërkesës ndaj cmimit: Një matës

i reagimit të sasisë së kërkuar ndaj ndryshimit

në cmim;

• Elasticiteti i kerkeses, llogaritet duke pjesëtar

ndryshimin në përqindje të sasisë së kërkuar

me ndryshimin në përqindje të cmimit.

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar /

përqindja e ndryshimit në cmim

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e kërkesës dhe elasticiteti i

kërkesës ndaj cmimit

• Një rritje prej 10% në cmimin e qumështit (nga 2 në $2.20) zvogëlon sasinë e kërkuar për 15% (nga 100 në 85), atëherë elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit është 1.50 = 15%/10%.

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar /përqindja e

ndryshimit në cmim = 15%/10%=1.5

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit

• Kërkesa elastike: elasticiteti i kërkesës

ndaj cmimit është më i madh se një.

• Kërkesa joelastike: elasticiteti i kërkesës

ndaj cmimit është më i vogël se një.

• Elasticiteti unitar: elasticiteti i kërkesës

ndaj cmimit është më i barabartë me një.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti i zëvendësuesit

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së ujit të kërkuar /përqindja e

ndryshimit në cmim = 2%/10%=0.20

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit për

produkte të caktuara

Produkti Elasticiteti i kërkesës ndaj

cmimit

Kripë 0.1

Ujë 0.2

Kafe 0.3

Cigare 0.3

Këpucë 0.7

Zbukurime 1.0

Automobilat 1.2

Udhëtimet e jashtme 1.8

Ushqimet në restaurante 2.3

Fluturimet 2.4

Filmat 3.7

Firmat e caktuara të kafesë 5.6

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Përcaktuesit tjerë të elasticitetit

• Koha,

• Rëndësia e buxhetit,

• Produktet e nevojshme kundrejt

(versus) produktet luksoze.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti përgjatë lakores së kërkesës

• Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit zvogëlohet kur lëvizim poshtë përgjatë një lakore lineare të kërkesës. Kërkesa është elastike në gjysmën e sipërme të lakores së kërkesës dhe joelastike në gjysmën e poshtme.

Përqindja në

ndryshimin e

cmimit

Përqindja e

ndryshimit në sasi

Elasticiteti

Pika r në pikën s 4/80 = 5% 2/10 = 20% 20%/5% = 4.0

Pika v në pikën ë 4/20 = 20% 2/40 = 5% 5%/20% = 0.25

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Rastet ekstreme: kërkesa me elasticitet të

plotë dhe kërkesa me joelasticitet të plotë

• Kur kërkesa është me

joelasticitet të plotë,

sasia e kërkuar është e

njëjtë në secilin nivel të

cmimit, kështu që

elasticiteti i kërkesës

ndaj cmimit është zero.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Rastet ekstreme: kërkesa me elasticitet të

plotë dhe kërkesa me joelasticitet të plotë

• Kur kërkesa është me

elasticitet të plotë, sasia e

kërkuar është e ndjeshme

deri në pakufi ndaj

ndryshimeve në cmim,

kështu që elasticiteti i

kërkesës ndaj cmimit është

i pakufishëm.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Përdorimi i formulës për llogaritjen e

elasticitetit zonal

• Përqindja në ndryshimin e cmimit është e barabartë me (0.20) pjesëtuar me mesataren e cmimit ($2.10), ose 9.52%:

• Përqindja në ndryshimin e cmimit = ndryshimi/vlera mesatare = 0.20/ {(2.0+2.20)/2}=9.52%

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Përdorimi i formulës për llogaritjen e

elasticitetit zonal

• Përqindja në ndryshimin e sasisë është e barabartë me (-15) pjesëtuar me mesataren e sasisë (92.5), ose -16.22%:

• Përqindja në ndryshimin e sasisë = ndryshimi/vlera mesatare = -15/ {(100+85)/2}=16.22%

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Përdorimi i formulës për llogaritjen e

elasticitetit zonal

• Nëse i zëvendësojmë këto përqindje në ndryshime në formulën për llogaritjen e elasticitetit të kërkesës ndaj cmimit, elasticiteti ndaj cmimit është 1.70:

Ed= përqindja e ndryshimit të kërkesës /

përqindja e ndryshimit në cmim =

16.22%/9.52%=1.70

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Parashikimi i ndryshimeve në sasinë e

kërkuar

• Formula për llogaritjen e elsticitetit përmbanë tre variabla:

• Nëse i kemi të njohura dy prej tre variablave në formulë, ne mund të llogarisim të tretën.

• Nëse elasticiteti i kërkesës është 2.0, një rritje në cmim prej 15%, do të zvogëlojë sasinë e kërkuar për 30%:

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar /15% = 30%/15%

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Parashikimi i ndryshimeve në të hyrat e

përgjithshme

Cmimi dhe të hyrat e përgjithshme me kërkesë

elastike

Cmimi

Sasia e biletave

të shitura

Të hyrat e

përgjithshme

4.00 100 $400

4.40 80 $352

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti dhe të hyrat e përgjithshme

Lloji i

kërkesës

Vlera e elasticitetit

të kërkesës ndaj

cmimit

Ndryshimi në sasi

Versus

Ndryshimi në cmim

Efektet e cmimit

më të lartë në të

hyrat e

përgjithshme

Efektet e cmimit

më të ulët në të

hyrat e

përgjithshme

Elastike Më i madh sesa

1.0

Përqindje më e

madhe e ndryshimit

në sasi

Zvogëlohet Rritet

Joelastike Më I vogël sesa

1.0

Përqindje më e vogël

e ndryshimit në sasi

Rritet Zvogëlohet

Elasticiteti

unitar

1.0 Përqindje të njëjta të

ndryshimit në sasi

dhe cmim

Nuk ndryshon Nuk ndryshon

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti dhe të hyrat e përgjithshme

• Kërkesa është elastike

përgjatë pjesës së lartë

të lakores lineare të

kërkesës, kështu që

zvogëlimi i cmimit rritë të

hyrat e përgjithshme.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti dhe të hyrat e përgjithshme

• Kërkesa është joelastike përgjatë gjysmës së poshtme të lakores lineare të kërkesës, kështu që një zvogëlim në cmim zvogëlon të hyrat e përgjithshme.

• Të hyrat e përgjithshme arrijnë maksimumin në pikën e mesme të kurbës së kërkesës, ku kërkesa është me elasticitet unitar.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticitetet tjera të kërkesës

• Elasticiteti i kërkesës ndaj të ardhurave:

Një matës i reagimit të sasisë së kërkuar ndaj

ndryshimit në të ardhurat e konsumatorëve.

Ei= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar / përqindja e ndryshimit në të ardhura

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticitetet tjera të kërkesës

• Elasticiteti i tërthortë i kërkesës: Një matës i

reagimit të sasisë së kërkuar ndaj ndryshimit

në cmimin e një produkti të lidhur.

Exy= përqindja e ndryshimit të sasisë së

kërkuar të X / përqindja e ndryshimit në

cmimin e Y

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Elasticiteti i ofertës ndaj cmimit

Es= përqindja e ndryshimit të sasisë së ofruar / përqindja e ndryshimit në cmim

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e ofertës së tregut dhe

elasticiteti i ofertës ndaj cmimit

• Një rritje prej 10% në

cmimin e qumështit (nga

$2 në $2.20) rrit sasinë e

ofruar për 20% (nga 100

milion galonë në 120

milion), kështu që

elasticiteti i ofertës është

2.0 = 20%/10%.

Es= përqindja e ndryshimit të sasisë së ofruar / përqindja e

ndryshimit në cmim = 20%/10%=2.0

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Rastet ekstreme: oferta me elasticitet të

plotë dhe oferta me joelasticitet të plotë

• Kur oferta është me joelasticitet të plotë, sasia e ofruar është e njëjtë në secilin nivel të cmimit, kështu që elasticiteti i ofertës ndaj cmimit është zero.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Rastet ekstreme: oferta me elasticitet të

plotë dhe oferta me joelasticitet të plotë

• Kur oferta është me

elasticitet të plotë, sasia

e ofruar e është e

ndjeshme ndaj

ndryshimeve në cmim

deri në pakufi, kështu që

elasticiteti i ofertës ndaj

cmimit është i pakufi.

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Parashikimi i ndryshimeve në cmim

duke përdorur elasticitetin ndaj cmimit

• Formula e ndryshimit të cmimit : një formulë

që tregon përqindjen e ndryshimit të cmimit

ekuilibrues që rrjedhë si pasojë e ndryshimit

në kërkesë apo ofertë, duke marrë parasysh

vlerat e elasticitetit të kërkesës apo ofertës

ndaj cmimit.

Përqindja në ndryshimin e cmimit ekuilibrues = përqindja në ndryshimin e

kërkesës/ (Es + Ed)

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Rritja në kërkesë rrit cmimin ekuilibrues

• Një rritje në kërkesë zhvendosë lakoren e kërkesës djathtas, duke rritur kështu cmimin ekuilibrues. Në këtë rast, një rritje prej 35% në kërkesë rrit cmimin për 10%.

Përqindja në ndryshimin e cmimit ekuilibrues = përqindja në ndryshimin e kërkesës / (Es+Ed) = 35% / (2+1.5) = 10%


Top Related