DEVLETÇİLİK

DEVLETÇİLİK, temel anlamıyla devletin

ekonomik hayatın içine girmesidir. Yani

ekonomik kalkınmanın devlet eliyle

gerçekleştirilmesidir.

Devletçilik ilkesi bir zorunluluk olarak ortaya

çıkmıştır.

Cumhuriyetin ilanından sonra özel teşebbüs

desteklenerek liberal bir ekonomi kurulmak

istenmiş, ancak sermaye yetersizliği, makine ve

yedek parça sorunu, teknik eleman azlığı gibi

nedenlerden dolayı özel teşebbüs başarısız

olmuştur. Bu nedenle devlet ekonomik hayata

müdahale etmek zorunda kalmıştır. (Ulusal

sebepler)

Diğer yandan 1929’dan itibaren tüm dünyada etkili

olan ekonomik kriz devletçi bir politika izlemeyi

zorunlu hale getirmiştir. (Uluslararası sebepler)

1933'ten itibaren I. Beş Yıllık Kalkınma Planı ile devlet

ekonomik hayatın içinde yoğun bir şekilde yer

almaya başlamış, kısa zamanda devlet eliyle büyük

sanayi tesisleri kurulmuştur. ( Dokuma ve şeker

fabrikaları, Karabük Demir Çelik Fabrikası gibi )

1939'da II. Beş Yıllık Kalkınma Planı hazırlanmış

ancak II. Dünya Savaşı çıktığından

uygulanamamıştır.

Beş Yıllık Kalkınma Planlarının

yapılması ve bu planlar doğrultusunda

dokuma, maden, selüloz, seramik ve

kimya gibi sanayi kollarında fabrika

ve işletmelerin kurulması

Sanayi yatırımlarını desteklemek için

Sümerbank ve Etibank’ın kurulması

Teşvik-i Sanayi Kanununun

çıkarılması

Eğitim, sağlık, kültür ve sanat

alanlarında yatırımların yapılması

Faiz oranlarının ve temel tüketim

mallarının fiyatlarının devlet

tarafından belirlenmesi

Devlet bankalarının ve Merkez

Bankası’nın kurulması

Devletin ekonomik kalkınmayı

sağlamak için yaptığı bütün

müdahaleler bu ilke ile ilgilidir.

Ekonomideki devletçilik, özel girişimlerin

gerçekleştiremeyeceği ekonomik

atılımları devletin kendi imkânlarıyla

yapmasıdır.

Devletçilikte özel girişim (liberal

ekonomi) engellenmez; ancak devlet

ekonomiye müdahale etmeyi (sosyalist

ekonomi) görevleri ve hakları arasında

görür. Bu, liberal ve sosyalist ekonomik

sistemlerin olumlu yönlerini alarak, ikisinin

karışımı ile ortaya çıkarılmış karma

ekonomik sistemdir ve yeni Türk devleti

bu sistemi uygulamaya koymuştur.

Devletçilik, halkçılık ilkesinin zorunlu

bir sonucudur.

Ekonomi, Kalkınma,

Karma ekonomi modeli,

Yatırım, Sanayi,

Özel sektör, Özel teşebbüs,

Kamulaştırma, Devletleştirme

Bankalar, Fabrikalar,

Planlı ekonomiye geçilmesini

sağlamıştır.

Temel tüketim maddelerinin devlet

eliyle üretilmesini sağlamıştır.

Ekonomik kalkınmada bölgeler arası

farklılıkların giderilmesinde önemli

rol oynamıştır.

o Devletçilik, kişilerin yapamadıkları ekonomik

yatırımların devlet tarafından yapılmasını öngörür.

Amaç ülkeyi hızlı bir şekilde kalkındırmaktır.

o Devletçilik ekonomide vatandaş ile devletin iş

birliği yapması demektir.

o Devlet vatandaşların yapamayacağı yatırımları

yaparken, vatandaşların özel girişimlerine de

destek verir. Sermayesi olan tüm vatandaşların

üretime katılmasını teşvik eder.

o Kültürel alanlardaki gelişmeleri de destekleyerek

devletin sosyal ve kültürel alanlarda da yatırımlar

yapmasını sağlar.

Devletçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan

İnkılaplar

ANAHTAR KELİMELER

Zeki DOĞAN

Sosyal Bilgiler Öğretmeni

sosyalciniz.wordpress.com

FAYDALARI