1. BTE veya kamu tzel kiiliinin bir dnem Tanm: Devletiniindeki gelir ve gider tahminini ieren ve bunlarnyrtlp uygulanmasna izin veren bir kanundur.Bte hakk parlamentoya aittir. Bteye ilikin ilk yazlbelge 1215 tarihli Magna Carta Libertatum Anlamasdr.(Byk zgrlk Ferman) Bte Hakknn Geliiminde ; Kraln toplad vergilerinsorgulanmas, harcamalarn meclise onaylanmas, sonaama ise gelir ve giderin meclis onayndan gemesi. BTENN 4 T LKES- TAHMN: Bte bykl tahminidir.- TAHDT: Belli bir dnem iin hazrlanr.- TEVZN : Denktir.- TASDK : nceden onaylanr.

2. BTENN TEMEL ZELLKLER Dayana anayasadr. Hukuki stats kanundur. TBMM nin tasarrufundadr. Maliye bakanl hazrlar. Bakanlarkurulu TBMM ye sunar ve TBMM onaylar. Hkmet uygular. Cumhurbakan bteyi onaylamak zorundadr. Veto edemez. Snrl sreli bir kanundur. Yllk olarak yasalar. ok yll olarak hazrlanabilir. Giderlerin yaplmas ve gelirlerin toplanmasna nceden izinverir. Snrl yetki verir. Bte kanununa bte dnda hkmkonulamaz. Gelir ve gider denk olmaldr. Kamu idarelerini balar. zel sektr balamaz Halkn bte yapma yetkisini kendi setii temsilcileriylekullanmasna bte hakk denir. 3. BTENN FONKSYONLARIKLASK FONKSYONLARI ADA-MAKRO EKONOMK FONKSYONLARIKTSAD VE MAL KONJONKTRELHUKUK TELAF EDCSYAS KALKINMADENETMKAYNAK TAHSS GELR DAILIMINI DZENLEYC STKRAR SALAYICI 4. KLASK FONKSYONLAR ktisadi ve Mali: Kamusal hizmetleri bir plan dahilinde enaz kaynak tahsisi ile yerine getirilmesi ve btenin denkolmasna ilikin fonksiyondur. Bte ak verdiinde hzlakapatlmal, borlanmaya bavurulmamaldr. Hukuki : Bte sreli bir kanundur. Veto edilemez. Malihayatn belirleyicisi olan bir kanundur. Bte kanunu ilegelirler toplanr, giderler yaplr. Siyasi : Bteyi parlamento hazrlad iin siyasi tarafvardr. Seilenler yeniden seilmek iin vaat ettikleriniyerine getirmeye alrlar. Bask ve kar gruplar bteninhazrlanmas ile ilgili etkili olmaya alrlar. Denetim: Bte ile devletin gelir ve gider faaliyetleriincelenmi olmaktadr. Ayrlan denekler hangi hizmetlerine lde gerekletirmitir. Bunun analizine de imkanverir. Denetim teftiten etkinlik denetimine dorukaymtr. Denetim yasama organ ynyle siyasi, gelir vegiderlerin kanuna uygunluunu denetleme ynyle de maliboyut tar. 5. ADA- MAKRO EKONOMK FONKSYONLAR Konjonktrel olma: Deien ekonomik artlara adapteolacak ekilde esnek olmal, ekonomidekidalgalanmalara uygun olarak ak veya fazla verebilirancak konjonktrel dnemde (7-10 yl) denkolmaldr. Telafi Edici : Ekonomik durgunluk dnemlerindebte ile piyasaya mdahale edilebilmeli ve nlemleralnabilmelidir. Devlet ekonomide denklik iingerekirse btede ak verebilir. Kalknma: Devlet bte ile bilinli bir ekilde hemsosyal, hem ekonomik hem de mali boyutuylakalknma zerinde etkinlik salamaldr. Kalknmaekonomik byme ve yapsal deimenin gzlenmesieklinde tanmlanmaktadr. 6. ADA- MAKRO EKONOMK FONKSYONLAR Kaynak tahsisi: Snrl kaynaklarn rasyonelkullanlmasdr. Mmkn olan en az kaynaklatoplumsal ihtiyalarn karlanmasna ynelik btehazrlanmasdr. Etkin kullanlmazsa KaynakYetersizliini amak mmkn olamaz. Gelir dalmn dzenleme: retim faktrleriretimden pay almaktadr. Ancak bu datmda gelirretim faktrleri arasnda dengeli dalmamaktadr.Devlet bteyi gelirin yeniden datm iin bir araolarak kullanarak gelir dalmnda adaleti salamaarac olarak bteyi kullanabilmektedir. stikrar salama: Ekonomik istikrarszlkdnemlerinde bte dier mali politikalarla birlikteistikrar salama konusunda katk salamaktadr.Bte ile tam istihdam ve fiyatlar genel seviyesindemeydana gelen dengesizlikleri (i veya d kaynaklolabilir) ortadan kaldrlabilir. 7. BTE DENKL TEORLER Geleneksel (klasik) bte teorisi: Yllk denklik esastr. Mali ylsonunda gelir = gider olmaldr. Giderler normal kamu gelirleriile karlanmal, borlanmaya mmkn oldukabavurulmamaldr. Bu teoride borlanma zel kesiminkullanaca kaynaklarn israf, gelecek nesiller zerine ykykleme ve alkanlk haline gelinmesi halinde ekonomikdengeyi bozucu ektiye sahiptir. Devri Bte Teorisi: (Neo klasik keynesyen) Yllk denklik deilkonjonktrel devrede denklik esas vardr. Refah dnemindekibte fazlal, depresyon dnemindeki aklarkapatabilecektir.Varsaymlar: devrenin sresi bilinmektedir, Refah ve depresyondevresinin sresi ve younluu eit, devrenin hangi aamasndabulunulduu bilinebilmektedir. Telafi Edici Bte teorisi: Ekonomideki denklik nemlidir.Ekonomi tam istihdam denge noktasna ulancaya kadar akverebilir. Tam istihdam denge noktasna ulatktan sonra denkbte uygulamasna geilmelidir. 8. BTE LKELERKLASK BTE LKELER1. Genellik: Devletin tm gelir ve giderlerinin btekapsamna alnmasdr. Genellikilkesinde, gayrisafilik ve ademi tahsis prensibivardr.gayri safilik (kurumun gelirinden giderlerinindlmemesi) ilkesine aykr durumlar, dnersermaye iletmeleri ile fon uygulamalardr.nk dner sermaye iletmeleri gelirlerindegiderlerini dtkten sonra net gelirlerini bteyeaktarrlar.Gayrisafiliin yararlar; gelir ve giderlerin btnhakknda bilgi verir, hizmette verimliliksaptanabilir, kaynak dalmnda rasyonellik 9. BTE LKELERKLASK BTE LKELER1. Genellik:ademi-i tahsis belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi anlamna gelir. Yani tm kamu gelirlerinin tm kamu giderlerine tahsis edilmesini salar. Adem-i Tahsisin faydalar;Bte btnl korunur, kamu kurumlarnn fazladan elde edecekleri gelirlerin israfn engeller, hazinede birlii salar, devlet kurumlar ihtiyalar orannda gelir salar.Ademi-i tahsisin istisnas ba ve yardmlar, zel bteler ile fon gelirleridir. arta bal ba ve yardmlar sadece artta belirtilen amaca uygun olarak harcanr. Fon gelirleri de fonun oluum amacna uygun olarak kullanlr. 10. BTE LKELERKLASK BTE LKELER2. Birlik lkesi: Devletin btn gelir ve giderlerinin tek bir btede toplanmas ilkesidir. Birlik ilkesinden sapmalar, genel bte, zel bte, dzenleyici ve denetleyici kurulu bteleri, sosyal gvenlik kurumlar btesi, dner sermaye bteleri ve KT bteleri vb.3. Aklk lkesi: Btede yer alan gelir ve giderler herkesin anlayabilecei, kolay ulaabilecei nitelikte olmas4. Samimiyet lkesi: Gelir ve gider tahmininde gereki davranlmas (ar iyimser-ktmser olunmamas)Objektif olunmaldr.5. Doruluk Uygunluk lkesi: Bte tahminlerinin uygun lm teknikleri kullanlarak hazrlanmas anlamna gelmektedir. 11. BTE LKELERKLASK BTE LKELER6- nceden zin ilkesi: Btenin mali ylagirilmeden nce kanunlamas gerektiinibelirten ilkedir.7- Giderlerin Blmler Halinde Onanmas:Bte kanununa gre kurum ve kurulularnbteleri blmler halinde grlr,blmler halinde oylanr.8- Denklik ilkesi: Gelir ve gider tahminine ilikinrakamlar denk olmaldr. Aklar borlanma ilekarlanr ve denklik salanr. Buna grntedenklik denir. 12. 8- Denklik ilkesi:BTE AII KAVRAMI: Maliye literatrnde deiikbte a kavramlar vardr. Bunlar Geleneksel ak,birincil ak, ilemsel ak, kamu a, ikiz ak gibi.a. Geleneksel Ak: merkezi ynetim btesine dahilidarelerin finansman an ifade eden ak kavramdr.Geleneksel akta, sosyal gvenlik kurumlar, mahalliidareler, KTler dner sermaye iletmeleri ve fonlarnaklarn gstermez. Kamu Harcamas >Vergilereklinde formlize edilebilir.b. Birincil Ak (Faiz d) Geleneksel bte andan faizdemeleri ktktan sonra kalan aa birincil (faiz d)ak denir. Hkmetin kontrol edemeyecei demesitaahht edilmi giderleri kapsad iin bteninhkmetin kontrol edecei ksmn gsterir. zelliklenet bor deyicisi olunabilinmesi iin Birincil ak deilbirincil fazla verilmesi gereklidir. Kamu borlanmasnnsrdrlebilirlii asndan nemlidir. 13. c. lemsel (Operasyonel ) Ak: Bte andan enflasyonun etkisi nedeniyle anmaya urayan ksmnn karlmas ile bulunur. lemsel Ak= Birincil ak + Reel faiz Giderleri (enflasyon etkisi arndrlm) lemsel akta anapara demesi dikkate almaz sadece faiz demelerinin yeni talep yaratc bir unsur olarak ele almaktadr.d. Kamu Kesimi Finansman A: Kamu kesimi giderleri kamu kesimi gelirleridir.Merkezi idari el beraber, mahalli idareler, kitler sosyal gvenlik kurumlar dner sermaye ler, fonlarn finansman ihtiyacn da dikkate alr.e. Kamu Kesimi Borlanma gerei: (kamu kesimi net nakit gereksinimi) kamu kesimi finansman a/GSMH eklinde formlize edilir.f. kiz ak: bte a ile birlikte d ticaret(cari ilemler a) ann da olmas durumudur. 14. Denk btede altn kural; vergiler= tketim harcamalar, borlanma sadece yatrm harcamalar iin yaplmal.Ricardocu denklik teorisi: Vergilerdeki bir kesinti kullanlabilir gelirde ve ayn orada tasarruflarda bir art meydana getirir. Bte aklar milli tasarruflar, faiz orann ya da demeler dengesini etkilemedii gibi sosyal sektrn finansmann da etkilemez. Sadece sermaye birikimini etkiler.Bte aklarnn finansman ekli;- Para basma- D rezervleri kullanma- D borlanma- borlanma 15. BTE LKELERKLASK BTE LKELER9- Yllk Olmas: yasama organnca yrtme organna giderlerin yaplmas ve gelirlerin toplanmas bir yl sre iin verilmesini ifade eden ilkedir. Yatrm bteleri ile geici bte uygulamas yllk olma ilkesinin istisnasdr.10- Alenilik ilkesi: Bte ile ilgili tm dokmanlar dzenli, ak ve effaf bir ekilde dzenlenmeli ve yaynlanmaldr.11- Tahsis denek ayrlmas prensibi devletin herhangi bir kurumu kendine bteden denek ayrlmadka harcama yapamayacan ifade eder. Btede belli bir hizmet iin ayrlan denek bunun iin kullanlr, ilgili ylda kullanlr. Ancak, btede bulunan bir hizmet iin yetersizlikten dolay ayr bir denek alnabilir (ek denek) ya da bte tertibinde olmayan bir hizmet iin denek alnabilir. (Olaanst denek.) 16. 5018 Sayl Kanuna Gre ilkeler Makroekonomik istikrar ve srdrlebilir kalknma Kanunilik ve harcama yetkisi Plan ve programlara uygunluk ok yll bteleme Saydamlk Gayri safilik Ademi tahsis Denklik nceden izin (onama) Snrl yetki Uluslar aras standartlara uygunluk Aklk, doruluk, mali saydamlk Genellik Tahsis Gelir ve giderler etkileyecek kanun tasarlar (bu tur kanuntasarlar en az 3 yllk sre iin hesaplanr. Sosyal Gvenlikdemelerinde 20 yllk hesaplamalara yer verilir. 17. BRLK LKESNDEN SAPMALARzel Bte: Kamu Mali Ynetim ve Kontrol Kanunu II sayl listedeki kurululara ait btedir. (niversiteler vb.) zel bteli kurulularn kendi gelirleri ile giderlerini karlamalar esastr. Ancak gelirleri giderlerini karlayamazsa hazineden yardm alrlar. Fazlalklar olursa genel bteye aktarrlar. Gelirleri genelde har ve cret gelirleri eklindedir. Sunduklar hizmetler genelde pozitif dsallklar sebebiyle devlet tarafndan sunulurlar.zel bteli kurulularn bteleri genel btenin tabi olduu usul ve esaslara gre hazrlanr, grlr ve uygulama sonular denetlenir. 18. BRLK LKESNDEN SAPMALARDzenleyici ve denetleyici Kurum Bteleri: zel kanunlarla oluturulan kurum, kurul ve st kurul eklinde 5018 sayl kanundaki III sayl listede yer alan kurulularn btesidir. (SPK, RTK, BDDK, EPDK, TAPDK, KK, TK, RK) Bte hazrlamak iin finansman cetveli hazrlanr. Ak olursa nasl kapatlaca belirtilir. Fazlalklarn nasl deerlendirilecei gsterilir. er aylk dnemler halinde oluturulan gelir fazlas takip eden ayn 15 ine kadar genel bteye aktarlr. denmeyen tutarlar 6183 sayl kanunca tahsil edilir. Saytayn d denetimine tabidir. 19. BRLK LKESNDEN SAPMALARSOSYAL GVENLK KURUMLARI BTELER: 5018 saylkanunun IV sayl cetvelinde yer alan kurumlar btesidir.(Sosyal sigorta gen. Md, Genel Salk Sig. Gen. Md. Primsizdemeler Gen. Md. Hizmet Sunum Genel Md. Rehberlik veTefti Bak. Akterya ve fon ynetim daire bk.) Sosyal gvenlikkurumlar btesi hazrlanrken en az 3 yllk sre iinhazrlanr ve hazrlarken 20 yllk akterya hesaplar yer alr,Maliye bakanl ile ilgisine gre Devlet Planlama Tekilat veyaHazine Mstearlnn grleri eklenir.MAHALL DARE BTELER- l zel idaresi- Belediyeler- Kyler 20. MAHALL DARE BTELER 1- L ZEL daresi Btesi: Vali , il genel meclisi ve ilencmeninden oluan mahalli hizmet birimidir. Banda valibulunur. Vali mahalli idareler seiminden sonra blgeselkalknma planlarn da dikkate alarak stratejik plan (mali yl veizleyen iki yl gelir-gideri grlr) ve ilgili yln ylbandan ncede yllk performans plan hazrlar ve il genel meclisine sunar. lgenel meclisi stratejik plan ve performans plann grr vekabul eder. nce gelirler sonra da gelirlere uygun harcamalaryaplr. Bte Sreci: Vali tarafndan hazrlanan bte Eyll ay bandail encmenine sunulur. Encmen bteyi inceler gr ilebirlikte 1 Kasm dan nce il genel meclisine sunar. l genelmeclisi tasary aynen veya deitirerek mali yl bandan ncekabul eder. Denklii etkileyecek deiiklik yapamaz. Kabuledilen btenin iki rnei ve nceki yl kesin hesab 15 gniersinde ileri Bakanlna gnderilir. ileri bakanl 30gn iersinde aynen ya da deitirerek onaylar. Onaylananbtenin bir rnei ile gnderilir. Her yl btesinin kesinhesab gelen mart aynda encmene sunulur. l genel meclisiMays ay toplantsnda grr ve karara balar. ve ddenetime tabidir. dari ynden ileri bakanl, vali veyagrevlendirecei bir kii aracl ile yaplr. 21. MAHALL DARE BTELER Belediye Btesi: Mali yl ve izleyen iki yln gelir ve gidertahminlerini ierir. Bteye ayrntl harcama program vefinansman program eklenir. Belediye bakan ve yetki verdiidier grevliler bte deneklerinin verimli harcanmasndansorumludurlar. Sre: Belediye bakan tarafndan hazrlanan bte tasars 1Eyll den nce encmene sunulur ve Mlki amir kanalylaileri Bakanlna gnderilir. ileri bakanl belediye btetahminlerini konsolide eder ve 5018 sayl kanun uyarncamerkezi ynetim bte tasarsna eklenmek zere MaliyeBakanlna bildirir. Encmen gr ile birlikte 1 Kasmdannce Belediye meclisine sunar. Meclis tasary ylbandan nceaynen veya deitirerek kabul eder. Denklii bozucu deiiklikyapamaz. Kabul edilen btenin iki rnei mlki amiregnderilir. Amir gelen bteyi 1 hafta iinde onaylar. Her ylnbtesine ait kesin hesap nisan ay iersinde encmenesunulur. Mays ay toplantsnda belediye meclisi grr vekarara balar. 22. MAHALL DARE BTELER Kyler: 442 sayl ky kanununa gre idare edilir.Organlar ky dernei, ky ihtiyar meclisi vemuhtardr. Ky btesi Ky dareleri Hesap Talimatncahazrlanr. Muhtar ve ihtiyar heyetince hazrlanan kybtesi Kasm aynda hesaplanr. Bte kaymakam yada Vali tarafndan onaylanarak kesinlik kazanr. Mahalli dare Birlikleri: Kendi kanunlarna grehareket eden, elektrik, bayndrlk, ulam vbalanlarda kurulan tzel kiiliklerdir. Kendi organlarvardr. Bakanlar kurulunun izni ile kurulur. Birlikbakannca hazrlanan bte birlik encmeni vemeclisince grlr. 23. DNER SERMAYE LETMELER Genel bteye dahil kurulularn bir ksm ihtiyalarndaha rasyonel karlayabilmek iin zel bteli idarelerin kurulu kanununa uygun olarak kurulmulardr. Bal bulunduu kuruluun atl kapasitesini deerlendirmekte ve kamu kesimi adna olumlu katklar salamaktadr. Bunun yannda alanlarna kaynak tahsisi oluturmaktadr. 5018 sayl kanun ve devlet ihale kanununa tabi deildir. Gelirlerinin her ay belli bir ksm kesilerek bteye aktarlr. Hazrlanan bilano ve gelir-gider belgeleri denetim iin mali yln bitimini takip eden iki ay iinde Maliye Bakanl ve Saytaya gnderilir. 24. DNER SERMAYE LETMELER zerk Bteler: DT(%50 den fazlas kamuya ait) ve KK (tamam kamuya ait) eklinde yaplanmlardr. Bunlarn kurulular (messese: Sermayenin tamam bunlara ait, bal ortaklk : sermayesinin %50 sinden fazlas bunlara ait, tirak: sermayesinin en az %15 en fazla %50 bunlara ait. ) Kendilerine ait bteleri vardr. Ancak yatrm ve finansman programlar hazrlanrken genel programa uygun olmal, Yeni yl balamadan 75 gn nceden Bakanlar kurulunca karara balanr. Kesinleen yatrm ve finansman programnn bir rnei, Maliye Bakanl, Babakanlk Yksek Denetleme kurulu ve ilgili bakanla gnderir. Babakanlk yksek denetleme kurulunca denetlenir. Gelirlerinin %15 ine kadar genel bteye aktarlr. 25. BTE DII FON UYGULAMALARI Kamu kesimi tarafndan belli amalargerekletirmek iin kamu gelirlerinin birksmn zel kanun ya da kararlarla tahsisedilen ve gerektiinde harcanmak zerehesapta tutularak oluturulan fonlar btebirlik ilkesini zedeleyen bir uygulamaolarak karmza gelmektedir. 5018 saylyasaya gre bu fonlarn yenidenyaplandrlmas sz konusudur. Saytay ndenetimine tabidir. 26. BTE SSTEMLER Geleneksel Bte Sistemi: Klasik maliyeciler tarafndangelitirilen geleneksel bte sistemine gre hazrlanan btededenklik esastr. Bu sistemde malzeme ve cret sralamas ya damadde sralamas sz konusudur. Yaplan harcama sonucundane elde edildii zerinde durulmaz. Eletiriler- Hkmetin nihai amalarna nem vermez.- Alternatifler arasnda seim ans snrldr.- Btenin hazrlanmasnda ve sonularnn deerlendirilmesindeanalizlerden yararlanlmamaktadr.- Uzun vadeli planlamaya imkan salamamaktadr.- Harcama bteye yerletirildiinde kolay kolaydeitirilememekte- Uzun vadeli planlamaya imkan tanmamaktadr. 27. BTE SSTEMLER Performans Bte Sistemi: Kamu ynetimince, mali yl iinkendilerine ayrlan deneklerle amalarn gerekletirmederecelerini ortaya koyan; bu amala hizmet etkinliini vefayda-maliyet analizlerini esas alan bir bteleme sistemidir.Bu sayede eldeki kaynaklarla en ok hizmet kts eldeedilmeye allmaktadr. Sonu odakl bir sistemdir.Performans bte sisteminde, eitli kamu birimlerine ihtiyaduyduklar deneklerin tahsis edilmesinden ok;hedeflenen amalarn belirlenip bu hedeflere ne ldeulaldn gsterme abas vardr. Bu sistemin temelzellii, giderlerin kategorik olarak deil; fonksiyon,program, i veya proje ekliyle snflandrlmasdr. rnein,fonksiyon: eitim, programlar; ilk, orta ve yksek retim;iler: retim, aratrma-inceleme ve yayn eklindednlr. 28. BTE SSTEMLER Program Bte Sistemi: Kamu ynetimi veya birimlerinceyaplmas gereken hizmetlerin fonksiyonel birsnflandrmaya tabi tutulmasdr. Devletin yrtthizmetlerin plan-programa balanp o ekildegerekletirilmeye allmasdr. Bu bte sistemindehedeflere ulalmasn salamak zere, her program iinhedefe ynelik denek tahsis edilir. lkemizde programbte uygulamasna 1973 ylnda balanmtr. Performans bte bir hizmetin nasl yaplaca zerindeyounlarken: program bte belirli kaynaklarla en ykseksosyal faydann hangi hizmetlerle salanabilecei zerindedurmaktadr. Yani bu sistem, ne satn alnd deil; neyapld ve bunun nasl baarld veya baarlacazerinde durur. 29. BTE SSTEMLER Planlama, programlama, bteleme sistemi (PPBS) Bir maliplan niteliindeki bteyle kamu hizmeti etkinliininsalanabilmesi iin, belirlenen amalar gerekletirebilecekhizmet programlar ve bunlarn alt-program, faaliyet/projesnflamas ile; faaliyet/proje aamasndan balayarakhizmetlerin maliyet-fayda analizleri yaplr. Alternatifprogramlardan en uygun olan seilerek, bteyle kaynak-hizmet ilikisi kurulur ve bylece deneklerin hizmetleretahsisi salanr. PPBS planlama-programlama- bteleme- sistem analizi vekamu ynetiminden oluur. Klasik btede denekler satnalnan eylere tahsis edildii halde. PPBSde deneklerhizmetlere tahsis edilerek, yaplan harcamalarn sebebi,niin yapld sorular cevaplanr. 30. PLANLAMA PROGRAMLAMA BTELEME SSTEM AAMALARI PLANLAMA: Kamusal faaliyetlerin ileriye ynelik tahminlenmesidir.Amalarn saptanmas, fiziksel ve seenek analizi, maliyet tahmini veson aamada model ortaya koyma. PROGRAMLAMA: Planlamada belirlenen amalara ulamak iingerekli uygulamalarn belirlenmesi ve organize edilmesi. Program, altprogram, faaliyet, ve harcama kalemi belirlenmesi BTELEME. Planlanan ve programlanan harcamalara kaynak tahsisedilmesi. SSTEM ANALZ:- Fayda Maliyet Analizi: en dk maliyet ve en yksek faydaysalayacak yatrmlarn gerekletirilmesi- Maliyet Etkinlik Analizi: Fayda-maliyet analizi yaplmaya imkan yoksaetkinlik- maliyet analizi yaplr.STNLKLER: ak, kyaslamaya imkan tanma, denetimikolaylatrc, plan ve bte uyumu salanabilmektedir.SAKINCALARI. Pahal olmas, kalifiye insana ihtiya duyulmas, bteninsiyasi ve sosyal ynn gz ard etmesi 31. SIFIR ESASLI BTE SSTEM YEN BATAN BTELEMEBtenin nceki yl bteleri ile ilikisi kesilir. Yani gemi yllardayaplan bteler hi yaplmam kabul edilir. Kurumlara yenibatan denek tahsisi gerekletirilir.Bte harcamalarnndk ncelikli kamu faaliyetlerinden daha yksek nceliklifaaliyetlere doru yneltilmesini amalamaktadr. Bu sistemdekurumlar cari yl ile ilgili hizmet ve denek ncelikleriniserbeste belirleyebilmekte ve alanlar btelerine daha fazlasahip kmaktadr. Zayf yn hazrlk sreci uzun ve zorolmakta, sreklilik arz eden kamu hizmetlerini ve yllara yaygnyatrmlar hesaba katmamaktadr.TORBA BTE SSTEM:denekler kurulular dzeyinde ayrntya inilmedentoplulatrlarak verilir. Kamu yneticilerine harcama ncesiserbesti verir. Ayrntlara inilmeden mecliste grlr ve dahahzl yasalar. 32. ANALTK BTE SSTEMIMF tarafndan hazrlanm olan devlet mali istatistiklerine dayanan ve Trkiyede de 2006 ylndan itibaren uygulanan Avrupa birlii muhasebe sistemine uygun bte sistemidir. En nemli katks kurumsal snflandrmay detaylandrarak program sorumlularnn tespitinin salanmas, bte verilerinin konsolidasyonunu kolaylatrmas, uluslar aras bte karlatrmalarna imkan vermesidir. 33. ANALTK BTE SSTEM Analitik Bte Snflandrmalar- Kurumsal Snflandrma: Tekilat yasalarnn esas alnd, siyasi vebrokratik olarak ynetim yetkisinin temel kriter kabul edildii vesonuta siyasi ve idari sorumlularn tespitine imkan salayansnflandrmadr. Birinci dzeyde 48 bte kodu vardr.(cumhurbakanl, babakanlk belediye vb.)- Fonksiyonel Snflandrma: Devlet faaliyetlerinin trn gstererensnflandrmadr. (eitim, salk, sosyal gvenlik vb.)- Finansman Tipi Snflandrma: Yaplan harcamann hangi kaynaktanfinanse edildiini gstermektedir. demenin nereden yapldnbelirlenmesi asndan snflandrma. Genel bte, zel bte, ba vb.- Ekonomik snflandrma: Devlerin grev ve fonksiyonlarn yerinegetirirken milli ekonomi, piyasalar ve gelir dalmna etkileriniplanlamak, izlemek ve deerlendirmeyi hedefleyen snflandrmadr.Personel demeleri, mal ve hizmet alm giderleri, sermaye giderleri, carigiderler vb. vergi gelirleri, teebs gelirleri 34. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 35. ANALTK BTE SINIFLANDIRMASI KAMU MAL YNETM PROJESKAPSAMINDA YRTLEN ALIMALAR,MEVCUT KODLAMANIN DAHA NCE DENLENEKSKLKLERN ORTAYA KOYMUTUR. YEN BTE KODLAMASI, DEVLETN MALSTATSTKLERNN DAHA DZENL, DAHAGVENLR, DAHA TUTARLI, ANALZE VELMEYE ELVERL EKLDE TUTULMASIAMACIYLA HAZIRLANMITIR. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 36. ANALTK BTESINIFLANDIRMASININ YAPISI HARCAMA VE BOR VERMENN KODLAMASI* KURUMSAL KODLAMA* FONKSYONEL KODLAMA* FNANSMAN TP KODLAMA* EKONOMK KODLAMAGELRN KODLAMASIAIK/FAZLANIN FNANSMAN KODLAMASIStrateji Gelitirme Bakanl MEB 37. KURUMSAL FONKSYONFN EKO.AIKLAMA DENEKIII III IV I II III IV IIII16ULATIRMA BAKANLII104.200 01 MSTEARLIK104.20031KARA ULATIRMASI GENEL MDRL 104.200 04 EKONOMK LER VE HZMETLER104.200 5ULATIRMA HZMETLER 104.200 2 KARAYOLU SSTEM LETME LER VE HZMETLER 00KARAYOLU SSTEM LETME LER VE HZMETLER 104.200 1GENEL BTE104.20001PERSONEL GDERLER67.000 1MEMURLAR67.00002SOSYAL GVENLK KURUMLARINA DEVLET PRM GD. 28.000 1MEMURLAR28.00003MAL VE HZMET ALIM GDERLER 9.200 2TKETME YNELK MAL VE MALZEME ALIMLARI 1.500 3YOLLUKLAR6.000 4HZMET ALIMLARI1.700 Strateji Gelitirme Bakanl MEB 38. BTE HAZIRLAMA DZEY - RNEKKURUMSALFONKS. FN. EKONOMK AIKLAMADENEKI II III IV I II III IV I I II III IV07BABAKANLIK1.147.239.00002ZEL KALEM24.818.000 01 GENEL KAMU HZMETLER 24.818.0001 Yasama ve yrtme organlar, finansal ve mali iler, dileri hizmetleri9.818.0001 Yasama ve yrtme organlar hizmetleri9.818.00000Yasama ve yrtme organlar hizmetleri9.818.0001 Genel Bte 9.818.000 01 PERSONEL GDERLER440.0001 Memurlar352.000 1Temel maalar 159.000 01 Temel maalar 159.000 2Zamlar ve tazminatlar 119.000 01 Zamlar ve tazminatlar 119.000 3denekler25.000 01 denekler25.000 4Sosyal haklar13.000 01 Sosyal haklar13.000 5Ek alma karlklar36.000 Strateji Gelitirme Bakanl MEB 39. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 40. KURUMSAL SINIFLANDIRMANINTEMELLER KURUMSAL SINIFLANDIRMA, SYAS VE DAR SORUMLULUUN BELRLENMESN VE PERFORMANS SORUMLULARININ TESBTN HEDEFLEMEKTEDR. AYNI ANAYASAL OTORTEYE TAHSS EDLEN KAYNAKLARIN AYNI KODDA YER ALMASI BENMSENM OLUP, BTE TRLER TBARIYLA GRUPLANDIRMA BUNUN STSNASIDIR. SYAS YA DA BROKRATK OLARAK YNETM YETKS KURUMSAL SINIFLANDIRMANIN TEMEL KRTER KABUL EDLMTR. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 41. KURUMSAL SINIFLANDIRMANINGENEL AIKLAMALARI DRT DZEYL VE SEKZ HANEL BR KODLAMABENMSENMTR. BRNC DZEY, BAKANLIKLAR LE ANAYASAL OLARAKEDEER KURUMLARI VE BTE TRLERNBELRLEMEKTEDR. KNC DZEY, BRNC DZEYDE TANIMLANANYNETCLERE KARI DORUDAN SORUMLU BRMLER LEBTE TRLER KAPSAMINDA YER ALAN KURUMLARI FADEETMEKTEDR. NC DZEY KODLAR, ANA HZMET BRMLER GBKNC DZEYE BALI BRMLER KAPSAR. DRDNC DZEY KODLAR, DESTEK VE LOJSTKBRMLER LE POLTKALARI UYGULAYAN BRMLERTANIMLAR.Strateji Gelitirme Bakanl MEB 42. BRNC DZEY KURUMSAL KODLAR01 CUMHURBAKANLII15 - SALIK BAKANLII02 T.B.M.M.16 - ULATIRMA BAKANLII03 - ANAYASA MAHK. 17 - TARIM VE KYLER BAK.04 - YARGITAY18 - ALIMA VE SOSYAL G.BAK.05 DANITAY19 - SANAY VE TCARET BAK.06 - SAYITAY20 - ENERJ VE TAB KAYN. BAK.07 - BABAKANLIK 21 - KLTR VE TURZM BAK.08 - ADALET BAKANLII22 - EVRE VE ORMAN BAK.09 - MLL SAVUNMA BAK.40-41 ZEL BTEL KURUMLAR10 - LER BAKANLII42- DZENLEYC VE DENETLEYC KUR.11 - DILER BAKANLII 43- SOSYAL GVENLK KURUMLARI12 - MALYE BAKANLII44-45 L ZEL DARELER13 - MLL ETM BAK. 46-47 BELEDYELER14 - BAYINDIRLIK VE SKAN BAK. 48- MAHALL DARE BRLKLER 97-99 YKSEK RETM KUR Strateji Gelitirme Bakanl MEB 43. KURUMSAL KODLAMA RNE (BABAKANLIK) Strateji Gelitirme Bakanl MEB 44. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 45. FONKSYONEL SINIFLANDIRMA FONKSYONEL SINIFLANDIRMA DEVLET FAALYETNNTRN GSTERMEK ZERE TASARLANMITIR. DRT DZEYL VE ALTI HANEL KOD GRUBUNDANOLUMAKTADIR. BRNC DZEY, DEVLET FAALYETLERN 10 ANAFONKSYONA AYIRMAKTADIR. ANA FONKSYONLAR, KNC DZEYDEPROGRAMLARA BLNMEKTEDR. NC DZEY KODLAR SE NHA HZMETLERGSTERMEKTEDR. DRDNC DZEY AILARAK MUHTEMELHTYALAR N BO BIRAKILMITIR. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 46. FONKSYONEL SINIFLANDIRMA(BRNC DZEY)BRNC DZEY KODU01GENEL KAMU HZMETLER02SAVUNMA HZMETLER03KAMU DZEN VE GVENLK HZMETLER04EKONOMK LER VE HZMETLER05EVRE KORUMA HZMETLER06SKAN VE TOPLUM REFAHI HZMETLER07SALIK HZMETLER08DNLENME, KLTR VE DN HZMETLER09ETM HZMETLER10SOSYAL GVENLK VE SOSYAL YARDIM HZMETLERStrateji Gelitirme Bakanl MEB 47. 01 GENEL KAMU HZMETLER 1 Yasama ve Yrtme Organlar, Finansal ve Mali ler, Dileri Hizmetleri 2 D Ekonomik Yardm Hizmetleri 3 Genel Hizmetler 4 Temel Aratrma Hizmetleri 5 Bor Ynetimi Hizmetleri 6 Genel Nitelikli Transferlere likin Hizmetler 8 Genel Kamu Hizmetlerine likin Aratrma ve Gelitirme Hizmetleri 9 Snflandrmaya Girmeyen Genel Kamu HizmetleriStrateji Gelitirme Bakanl MEB 48. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 49. FNANSMAN TP KODLARI1 - GENEL BTE2 - ZEL BTE3 - SOSYAL GVENLK KURUMLARI4 - ZERK KURULULAR5 - DNER SERMAYELER6 - ZEL DENEKLER7 - DI PROJE KREDLER8 - BTE DII FONLAR Strateji Gelitirme Bakanl MEB 50. Strateji Gelitirme Bakanl MEB 51. HARCAMANIN EKONOMK SINIFLAMASIBORDROYA DAYALI OLARAK KAMU PERSONELNE YAPILANPERSONEL GDERLERDEMELER. (TEDAV DEMELER VE AYN DEMELER HAR)DEVLETN VEREN SIFATIYLA DED SOSYAL GVENLKDEVLET PRM GDERLERKATKI PAYLARI. (PERSONELDEN KESLEN PRMLER HAR)MAL VE HZMET ALIMLARIFATURALI OLARAK TESLM ALINAN MAL VE HZMETBEDELLER. (SABT SERMAYE EDNM GDERLER HAR)DEVLET BORLARINA LKN FAZ DEMELER.FAZ GDERLER(DENEN KOMSYON VE HRA GDERLER HAR)SERMAYE BRKM HEDEFLEMEYEN KARILIKSIZ DEMELERCAR TRANSFERLER(DEVLET BOR FAZLER HAR)DEVLET MALVARLIINI ARTIRAN DEMELERDR.SERMAYE GDERLER(SAVUNMA VE STOK ALIMLARI HAR) BTE DIINA SERMAYE BRKM AMALAYAN DEMELER.SERMAYE TRANSFERLER (KT SERMAYE TRAKLER HAR) BR MAL VARLIK KARILIINDA YAPILAN DEMELERDR.BOR VERME (GREV ZARARLARI HAR) BTEDE NGRLMEYEN HZMET KARILIKLARI.YEDEK DENEKLER (YALNIZCA MALYE BTESNDE YER ALIR.) Strateji Gelitirme Bakanl MEB 52. KNC DZEY EKONOMK KODLARI II AIKLAMA01 PERSONEL GDERLER 1 MEMURLAR 2 SZLEMEL PERSONEL 3 LER 4 GEC PERSONEL 5 DER PERSONEL 7 MLLETVEKLLER 8 CUMHURBAKANI DENE02 SOSYAL GVENLK KURUMULARINA DEVLET PRM GDERLER 1 MEMURLAR 2 SZLEMEL PERSONEL 3 LER 4 GEC PERSONEL 5 DER PERSONEL 7 MLLETVEKLLER Strateji Gelitirme Bakanl MEB 53. NC DZEY EKONOMK KODLARI II IIIAIKLAMA0 1PERSONEL GDERLER 1 MEMURLAR 1 Temel Maalar 2 Zamlar ve Tazminatlar 3 denekler 4 Sosyal Haklar 5 Ek alma Karlklar 6 dl ve ikramiyeler 9 Dier Personel GiderleriStrateji Gelitirme Bakanl MEB 54. DRDNC DZEY EKONOMK KODLARI II III IV AIKLAMA01PERSONEL GDERLER 1MEMURLAR 1Temel Maalar 01 Temel Maalar 2Zamlar ve Tazminatlar 01 Zamlar ve Tazminatlar 3denekler 01 denekler 4Sosyal Haklar 01 Sosyal Haklar 5Ek alma Karlklar 01 Ek alma Karlklar 6dl ve kramiyeler 01 dl ve kramiyeler 9Dier Personel Giderleri 01 Dier Personel Giderleri Strateji Gelitirme Bakanl MEB 55. DER BTE SSTEMLERTORBA BTE SSTEM:denekler kurulular dzeyinde ayrntya inilmeden toplulatrlarak verilir. Kamu yneticilerine harcama ncesi serbesti verir. Ayrntlara inilmeden mecliste grlr ve daha hzl yasalar.MLL EKONOM BTELER Milli ekonominin tm faaliyetleriniieren btedir. Ekonominin btnn ele almaktadr. yi bir millimuhasebe sistemine ihtiya vardr. Gelimekte olan ekonomilerdeuygulanmas zordur.YATIRIM BTELER Yatrm harcamalar ile dier harcamalarbiribirinden ayrmay amalayan bte sistemidir. 56. BTENN HAZIRLANMASIGDER BTESNN HAZIRLANMASI (Maliye bakanlsorumludur)Sre: Bakanlar kurulunun Mays ay sonuna kadar DPTmstearlnca hazrlanan orta vadeli plan kabul etmesi ilebalar. Orta vadeli plana uygun olarak maliye bakanlnca 3 yllkmali plan 15 Hazirana kadar Yksek Planlama Kurulunca kararabalanr ve RG. Yaynlanr. Bu plan dorultusunda Haziran sonunakadar Bte ars ve eki ile Bte Hazrlama Rehberi MaliyeBakanlnca, Yatrm Program Hazrlama Rehberi de DPTtarafndan hazrlanr ve yaynlanr.Gelir ve Gider Tekliflerinin Hazrlanmasnda Kamu idareleristratejik planlar ile bte hazrlama rehberine uygunhazrladklar gelir ve gider tekliflerini gerekeli olarak hazrlar veTemmuz ay sonuna kadar Maliye bakanlna gnderirler. Yatrmteklifleri deerlendirilmek zere ayn sre iersinde DPT verilir. 57. BTENN HAZIRLANMASI1.Giderlerin Yaps ve Trleri: Gider btesi hazrlanmasnda sabt ve deikennitelikli harcamalar sz konusudur. Cari harcamalar sabt, yatrmharcamalar deiken niteliklidir. Maa, faiz, krtasiye, stma, temizlik vbharcamalar sabit, inaat, onarm, bina vb. deiken bunlar dndaa. Ek denek, yetersizlikte ek denek tahsis edilmesib. rtl denek Babakanlk btesine konulan daha ok gvenlik amalkullanlan denek.c. yedek denek Genel btenin %2 kadar maliye bakanl btesinekonulabilen denektir. Bu denekten aktarma yapmaya maliye bakanlyetkilidir. Yaplan aktarmalar mali yl takip eden yln ilk 15 gn iersindeilan edilir.2. denek Teklifinin Deerlendirilmesi: Temmuz ay sonuna kadar verilenteklifler maliye bakanlnca incelenmekte ve talepte bulunan idarelercemzakereler yaplmakta ilk bte bykl rakamlar ortaya kmaktadr.DPT de yatrm harcamalar iin Maliye ile ibirlii yapmaktadr.Kamu Yatrm projelerinin gerekleme ve uygulama sonular, lgili kamu idaresitarafndan zleyen yln Mart ay sonuna kadar bir rapor haline getirilir veSaytay, Maliye bakanl ve DPT ye gnderilir. Yatrm proje teklifleri(afetlerle ilgili olan hari) maliyet fayda veya maliyet etkinlik analizi yaplarak 58. BTENN HAZIRLANMASIB: Gelir Btesinin Hazrlanmas: Gelir btesinin hazrlanmasndaOtomatik usul: son birka yln kesinlemi rakamlar yeni yln gelir tahminindeesas alnd sistemdir. Dorudan Doruya Takdir usul : Maliye bakanl takdir hakkn kullanarak gelirtahminini belirlemektedir. Bunda da nceki yllar verileri dikkatealnmaktadr.C. Btenin Balanmas: Gelir ve Gider tahminleri tamamlandktan sonra MaliyeBakanl tarafndan bte kanun tasars ekleri ile Bakanlar kurulunasunulur. Bakanlar kurulunun incelemesinden sonra mali yl bandan 75 gnnce TBMM ye sunulur.BTE KANUN TASARISINA EKL BELGELER- Orta vadeli mali plan da ieren BTE GEREKES- Yllk Ekonomik Rapor- Kamu gelirleri cetveli- Kamu bor ynetim raporu- Genel ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin son iki yla ait btegereklemeleri ve izleyen iki yla ait gelir ve gider tahminleri- Mahalli idare ve sosyal gvenlik kurumlar bteleri 59. BTENN HAZIRLANMASIEKL CETVELLER-A Cetveli: Tahmini giderlerin gsterildii cetvel-B Cetveli: tahmini gelirlerin gsterildii cetvel-C Cetveli: Gelirlerin genel mevzuatnn listesi-E Cetveli: deneklerin kullanm esaslar-F Cetveli: Btesi denk olmayan zel bteli kurulular ile dzenleyici denetleyici kurulu btelerinin denklii nasl salayacaklarna ilikin cetvel-H Cetveli: Harcrah tutarlarn gsteren cetvel- Cetveli: Parasal snrlar gsteren cetvel-K Cetveli Ek ders vb cretleri gsterir cetvel-M Cetveli: Meb ve Salk bakanlna bal okullarda renim grenlerden alnan cretlerin yer ald cetvel-O Cetveli Ordu ihtiyalarn gsterir cetvel-P Cetveli Motorlo tat alm ve kiralanmas ile ilgili cetvel-T Cetveli satnalnacak tatlarn cinsi, zellikleri ve azami bedellerini gst. Cet.-V Cetveli: stn hizmet grm kiilerin deneklerini ieren cetvel 60. BTENN HAZIRLANMASID. Komisyonda Grme: bte komisyonu 40 kiiden oluur 25 hkmet, 15muhalefet milletvekilinden oluur. Dier vekillerde komisyon almalarnakatlabilir ancak oy haklar yoktur. Komisyon grmelerinden sonra genelraportr rapornu hazrlar. Bte komisyonu A cetvelinden balayarakblmler halinde bteyi grr. Sonra gelir btesi grlr. Daha sonradier hususlar grlr ve komisyonda oylanarak grmeler tamamlanr.Komisyon bte byklklerinde deiiklik yapabilir ancak yaplan deiiklikgenel kurula sunulmak zere hazrlanan raporda gsterilir.E. Mecliste Grme. Bte gelir ve giderlerine ilikin kanun tasars maddelerhalinde grlr ve blmler halinde onaylanr. Daha sonra btenin tmoylanr. Cumhurbakann onay ile yrle girer. Bte grmeleri 1Ocaktan nce bitirilemez ise Geici Bte uygulanr. Geici bte uygulamas6 ay geemez. Cari yl btesinin yrrle girmesi ile geici bteuygulamas kalkar. 61. BTENN UYGULANMASIA. Gelir Btesinin Uygulanmas: Genel bte gelirlerinin tarh, tahakkuk ve tahsili Maliye bakanlnca yaplr. Tahsili zamanamna urayan gelirlerin silinmesi ile ilgili dzenlemeler Maliye bakanlnca belirlenir.B. Gider Btesinin Uygulanmas: deneklerin kullanlabilmesi iin serbest braklmas gerekir. denekleri maliye bakanl serbest brakr. Bir kurulu kendisine ayrlm olan denekten daha fazlasn kullanamayacaktr.Giderlerin taahhd Tahakkuku Verile emrine balanmas denmesiHarcama Yetkilisi: Bteyle denek tahsis edilen her bir harcama birimini en st dzey yetkilisi harcama yetkilisidir. Bakanlklarda Mstear, Dier kamu idarelerinde en st ynetici, il zel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye bakan st yneticidir. Milli Savunma Bakanlnda Bakan st ynetici. 62. BTENN UYGULANMASIHarcama Yetkilisi: Bteyle denek tahsis edilen her bir harcama birimini en st dzey yetkilisi harcama yetkilisidir. Bakanlklarda Mstear, Dier kamu idarelerinde en st ynetici, il zel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye bakan st yneticidir. Milli Savunma Bakanlnda Bakan st ynetici.Bakanlar: hkmet politikalarnn uygulanmas ile bakanlklarnn ve bal kurumlarn stratejik plana, kalknma planlarna ve yllk programa uygun hazrlanmasndan ve uygulanmasndan dier bakanlklarla koordineli allmasndan sorumludur. Yk, niversiteler ve yksekteknoloji enstitleri iin MEB, Mahalli idareler iin ileri bakanl sorumlu Bakanlar kamu kaynaklarnn etkili ve verimli kullanlmasndan babakana ve TBMM kar sorumludurlar. Bu amala idarelerinin amalar, hedefleri, stratejileri, varlklar, ykmllkleri ve yllk performans planlarn her mali yln ilk ay iersinde kamuoyunu bilgilendirmelidirler. 63. BTENN UYGULANMASIB. Gerekletirme grevlisi: iin yaplmas ile ilgili belgeleridzenleyen ve teslim alma ilemlerini yapan kiiC. Muhasebe Yetkilisi: Gelir ve gider yapmnda pasa ve parasalilemleri gerekletiren kiidir. Muhasebe usul ve esaslarnauygun yapmaldr.D. Muhasebe Yetkilisi Mutemedi: Muhasebe yetkilisi adna geiciolarak hareket eden kiidir. Muhasebe yetkilisine karsorumludur. Atanmas ile ilgili esaslar Maliye Bakanl belirler.N DEME: Kamusal hizmetlerden ivedilikle yaplmas gerekeniler iin avans verilebilir. Harcama yetkilisinin uygun grmesi vedenein sakl kalmas kaydyla n deme yaplabilir.Szlemesinde belirtilmek kaydyla yklenme tutarlarnn %30 ukadar deme yaplabilir. n deme ile ilgili i ve ilemlerin naslyrtleceine ilikin usul ve esaslar Maliye Bakanlhazrlanacak ve Bakanlar Kurulunca karlacak ynetmelikledzenlenir. 64. BTENN UYGULANMASIdeneklerin Kullanlmas: Genel bteli kurulular ayrntl harcama programnhazrlar ve vize edilmek zere Maliye bakanlna gnderir. denekler MBbelirlenen esaslar ve nakit planlamas erevesinde serbest brakma orannagre kullanlr.Genel bteden yardm almayan II sayl cetvele dahil idareler ayrntl harcamaprogramnn yrrle giren ilk ay iersinde MB gnderirler ayrca uygulamasonularn da izleyen ay MB gnderirlerSGK ile bteden Yardm alan II sayl cetvelde yer alan idareler. Aylk finansmanprogramlarn vize edilmek iin MB. Gnderir. Vize edilmeden btedenyardm yaplmaz. Uygulama sonular da izleyen ay MB gnderilir.Kamu idareleri btelerinde yer alan dneklerin zerinde harcama yapamaz.Cari ylda kullanlmayan denekler yl sonunda iptal edilir. Kamu idarelerininbtelerinde cari yl iinde kullanlmayan deneklerin merkezi ynetimbtesinde belirtilenler ertesi yla devredilebilir. denek devri yapmaya genelbte kapsamndakiler iin Maliye Bakanl dierlerinde st yneticileryetkilidir.Olaanst dnemlerde Milli Savunma Bakanl, Jandarma genel komutanl veSahil gvenlik komutanl bteleri birletirilerek kullanlabilir. Mevcutdenekleri yeterli olmaz ise toplam denek tutarnn %15 ne kadar ek 65. Yklenmeler: yaptrma, mal satn alma, inaat vb nedenlerle gelecee ynelikbir deme ykmllne girmeye denir. Btede yeterli denei olmayaniler iin yklenmeye girilemez. Yklenme sresi mali yl ile snrldr.Yklenme demeleri sadece bu amala kullanlabilir. Baka bir i yaptrmamal ve hizmet satnalma iin kullanlamaz.Ertesi Yla Geen demeler: Nitelii itibariyle btede ngrlen ve deneklerin%50 si izleyen yln haziran ayn gememek zere aadaki ilemler iin 12ay aan yklenmelere girilebilir.denek Aktarma: Merkezi ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin bteleriarasndaki denek aktarm kanunla yaplr. Ancak merkezi ynetimkapsamndaki kamu idareleri ilgili yl btesinde farkl bir oranbelirtilmemise btelerinin %5 kadar denek aktarabilmektedirler. Yaplandenek aktarlar 7 gn iinde MB bildirilir. Personel giderleri, aktarmayaplm tertipten ve yedek denekten aktarma yaplamaz.denek artrma: Ek bte ile dzenlenebilir. Geliri gsterilmek kaydylaHAZNE LEMLER:Yer Bakmndan Denkletirme: Gelirin topland blge ile giderin yapld blgearasnda dengenin kurulmasdr.Zaman Bakmndan Denkletirme: Kamu gelirlerinin elde edildii zaman ileharcamann yapld zaman farkln dengelemeye denir. 66. BTE HESAPLARINI KAPATILMASIA. EGZERSZ USUL. Gelir veya gider hangi dneme ait ise o dnemin gelir veya gideri saylr. 2008 ylnda tahakkuk eden gider 2009 ylnda denirse 2008 ylna gider yazlr.Bu yntemde bte hesaplarn izlenmesi zordur. Kamu idareleri bu usulde kendilerine gelen tm denekleri harcamak isteyecelerinden dolay kaynak israfna neden olmaktadr.B. JESTYON USUL: Dnem iinde tahakkuk ettirildii halde ilgililre denmeyen giderler ve gelirler bu ilemin gerekletirildii dnemin bte hesabna dahil edilir. Yukardaki rnekte gider 2009 ylnda denirse 2009 yl bte hesabna dahil edilir. lkemizde bu usl uygulanmaktadr. 67. FAALYET RAPORU VE KESN HESAP KANUNUBtenin tamamlanmas kesin hesap kanunu ile olur. Kanun tasarsnda kamu idarelerinin faaliyet raporlarna gre hazrlanan Genel Uygunluk Bildirimi eklenir.Saytay tarafndan hazrlanr ve kesin hesap kanun tasarsnn verilmesinden itibaren en ge 75 gn iersinde TBMM ye verilir.Genel uygunlur Raporunun Hazrlanma sreci: st yneticiler idaresinin faaliyet sonularn gsteren idare faaliyet raporu hazrlar ve saytaya verir. Bir rneini de Maliye bakanlna gnderir. Mahalli idareler ileri bakanlna gnderir. ileri bakanl Saytay ve maliyeye gnderir.Maliye bakanl gelen raporlar da dikkate alarak Genel Faaliyet Raporu hazrlar ve Saytaya gnderir.Saytay Mahalli idareler hari(d denetim sonucu dorudan TBMM ye sunar)Kesin hesap kanun tasars Bakanlar Kurulunca Haziran ay sonuna kadar TBMM ye sunulur. 68. BTE DENETM Mali yl iinde devlet gelirlerinin toplanmas ve harcamalarn yaplmassrasnda bte denetimi yapld gibi bte yl bittikten sonra toplanangelirlerin ve yaplan giderlerin kanunlara ve bteye uygunluklararatrlmaktadr. Trkiyede bte denetimi i ve d denetim olmakzere ikiye ayrlmtr. denetim (idari denetim) denetim, i denetiler tarafndan yaplr. Kamu idarelerinin yaps vepersonel says dikkate alnmak suretiyle, Denetim KoordinasyonKurulunun(7 kiiden oluur 5 yllna Bakanlar Kurulnca atanr) uygungr zerine, dorudan st yneticiye bal i denetim birimibakanlklar kurulabilir. Yasama Denetimi: TBMM tarafndan yaplan denetimdir. Soru gensoruvb kullanlabilmektedir. Ayn zamanda Saytay incelemesini TBMMadna yapmaktadr. 69. BTE DENETM D Denetim (Saytay denetimi): (Yarg denetimi) amac, genel ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin hesapverme sorumluluu erevesinde, ynetimin mali faaliyet, karar veilemlerinin; kanunlara, kurumsal ama, hedef ve planlarauygunluk ynnden incelenmesi ve sonularnn Trkiye BykMillet Meclisine raporlanmasdr. Vergi ile ilgili konularda Saytay ile Dantayn kararlar arasndafarkllk var ise Dantayn karar esas alnr. Sayta da TBMM nin denetimine tabidir. TBMM adna Bakanlkdivannca grevlendirilen denetim elemanlarnca denetlemeyaplmaktadr. 70. BTE DENETM Trkiye Byk Millet Meclisi ve Saytayn denetlenmesi TBMM tarafndan btenin uygulanmasndan sonra yaplmaktadr. Saytayn ayda bir bte uygulanmas hakknda TBMMye rapor vermesi, hkmetin de her bte iin uygulamadan sonra bir Kesin Hesap Kanun Tasars hazrlayp TBMM ye sunmas gerekir. Kesin Hesap Kanun Tasars, ilgili olduu yl iinde elde edilen gelirler ve giderlerin gereklemi tutarn gsterir. Maliye Bakanl tarafndan hazrlanan ve ilgili mali yln bitiminden itibaren bir yl iinde TBMM ye verilmesi zorunlu olan Kesin Hesap Kanun Tasarsna Saytayca hazrlanacak Genel Uygunluk Bildiriminin eklenmesi gerekir. TBMM Kesin Hesap Kanun Tasarsn onaylamakla hkmeti aklam olur.