LİSANSLI DEPOCULUK

LİSANSLI DEPOCULUK NEDİR?

Tarım ürünlerinin;

Sınıf ve kalitesinin belirlendiği

Modern altyapıya sahip depolarda

stoklandığı,

Ticaretinin ise ürünleri temsil eden ürün

senetleri vasıtasıyla yetkilendirilmiş

borsalarda yapıldığı bir sistemdir.

Depolama altyapısı yetersiz,

Mevcut depoların çoğu, işletmelerin veya kişilerin ihtiyaçlarına göre yapılmakta,

Ürünler, uygun olmayan ortamlarda ve denetimsiz şekilde depolanmakta,

Ürünler, arzın yoğun olduğu dönemde elden çıkarılmakta ve fiyatlar düşmekte,

Ürünler, yeterli düzeyde olmayan laboratuvarlarca analiz edilmekte,

MEVCUT DURUM

Tarım Ürünleri Ticaretini Kolaylaştırmak

Sağlıklı Depolama Altyapısı Sağlamak

Standart ve Kaliteli Ürünü Teşvik etmek

Arz ve Talep Dengesi Kurarak Geniş Pazar Alanı/Fiyat İstikrarına Katkı Sağlamak

Düşük Faizli Kredi İmkanı Yaratmak

Vadeli ve Opsiyon Borsasına Kurumsal Altyapı Oluşturmak

Sanayiciye Kaliteli ve Zamanında Ürün/Hammadde Tedarik etmek

LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNİN AMAÇLARI

Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca verilecek izinle anonim şirket şeklinde kurulur (Sermaye: En az 1 milyon lira).

Lisanslı depo olarak ürün kabul edilebilmesi için faaliyet iznine (lisans) sahip olması gerekir.

Depo kapasitesine göre teminat vermek (%15) ve depoladığı ürünler için sigorta yaptırmak zorundadır.

Ürünlerin lisanslı depoya girişinde Yetkili Sınıflandırıcılar tarafından analiz edilmesi zorunludur.

LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİ İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR

MUDİLER

Üreticiler veya ürün senetlerini elinde bulunduran kişiler

LİSANSLI DEPOLAR

Ürünlerin depolanmasıyla iştigal eden anonim şirketler

REFERANS YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR

Yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analizlere itiraz olması halinde ürünleri yeniden analiz eden laboratuvarlar

YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR

Ürünleri analiz eden ve sınıflandıran laboratuvarlar

ÜRÜN İHTİSAS BORSASI / YETKİLENDİRİLMİŞ TİCARET BORSASI

Ürün senetlerinin alım satımının yapıldığı kuruluşlar

LİSANSLI DEPOCULUK TAZMİN FONU

Mudilerin sigorta kapsamında karşılanmayan zararlarını tazmin eden kuruluş

BANKALAR

Ürün senedi karşılığında mudilere kredi veren kuruluşlar

SİGORTA ŞİRKETLERİ

Lisanslı depoları ve bu depolardaki ürünleri sigortalayan kuruluşlar

YATIRIMCILAR, SANAYİCİLER, TACİRLER

Yatırım amacıyla veya ticari amaçlarla ürün senetlerinin alım satımını yapan kişiler

ARACILAR

Ürün ihtisas borsasında ürün senedi alım satımına aracılık eden kişiler

LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDEKİ AKTÖRLER

ELÜS NEDİR?

Lisanslı depoya teslim edilen ürünler için oluşturulan elektronik belgeye denir.

ELÜS, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde elektronik olarak saklanmaktadır.

ELÜS’ler istenilen zamanda yetkilendirilen ticaret borsalarında satılabilmektedir.

ELÜS’ler ile uygun faiz oranlarında bankalardan kredi kullanılabilmektedir.

Elektronik Ürün

Senedi (ELÜS)

DEPOLAMA SÜRESİ

Depolama süresi Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca ürünlere göre belirlenir.

Ürünün son depolama tarihinden 45 gün önce Mudiye bildirilir.

Geri alınmayan ürünler lisanslı depo işletmesince borsada satılabilir.

Ürün Türü

Depolama

Başlangıç

Tarihi

Depolama

Bitiş

Tarihi

Depolama

Süresi

Buğday 1 Haziran 31 Mayıs

Arpa 1 Haziran 31 Mayıs

Çavdar 1 Haziran 31 Mayıs

Yulaf 1 Haziran 31 Mayıs

Mısır 1 Ağustos 31 Temmuz

Çeltik 1 Eylül 31 Ağustos

Pirinç 1 Eylül 31 Ağustos

Triticale 15 Haziran 14 Haziran

Mercimek 1 Mayıs 30 Nisan

Nohut 15 Haziran 14 Haziran

Fasulye 1 Ağustos 31 Temmuz

Bakla 15 Temmuz 14 Temmuz

Ayçiçeği 15 Temmuz 14 Temmuz

Keten Tohumu 15 Temmuz 14 Temmuz

Soya Fasulyesi 15 Temmuz 14 Temmuz

Kolza 1 Temmuz 30 Haziran

Pamuk Pamuk 1 Eylül 31 Ağustos 24 Ay

Fındık 15 Ağustos 14 Ağustos 24 Ay

İç veya İşlenmiş İç Fındık 6 Ay

Vakumlu Ambalajlar 10 Ay

Kuru Üzüm Kuru Üzüm 24 Ay

Kükürtsüz (Gün Kurusu) Kayısı 12 Ay

Kükürtlü Kayısılar 12-20 Ay

Siyah ve rengi dönük zeytin 1 Kasım 28 Şubat 16 Ay

Yeşil zeytin 1 Eylül 31 Ağustos 12 Ay

Üretimden İtibaren 18 Ay

Rafine veya Riviera 12 Ay

Kükürt Oranına Göre

24 Ay

Zeytin Yağı

Hububat,

Baklagiller ve

Yağlı Tohumlar

Zeytin

Fındık Çuvallanmış/Kasalanmış

Raf Ömrü Daha Kısa Olmamak Kaydıyla

Kuru Kayısı

Hasat Döneminden itibaren

SİSTEMİN GÜVENCE MEKANİZMALARI

Sigorta;

Depolar ile bu depolara konulan ürünlerin risklere karşı sigorta ettirilmesi zorunludur.

Teminat;

Depolama kapasitesinin ürün rayiç bedelinin en az %15'i oranındaki teminatın tazmin fonu adına ve lehine düzenlenmesi zorunludur.

Gözetim;

Lisanslı depolar, yetkili sınıflandırıcılar, ürün ihtisas borsaları ile kanun kapsamında faaliyet gösteren diğer kişi ve kuruluşlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığının gözetim ve denetimine tabidir.

Borsanın sorumluluğu;

Ürün senetlerinin alım satımına ilişkin hususlar (tescil, devir, bedelin ödenmesi, üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerin yerine getirilmesi gibi) borsanın sorumluluğundadır. Bu işlemlerden doğacak zararlar borsa tarafından tazmin edilir.

LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDE TEŞVİK VE MUAFİYETLER

Depo Kira Desteği 6 TL/ton (6 Ay) 6 Ay’dan sonra 3 TL/ton (18 Ay)

Nakliye Desteği 25 TL/ton

Analiz Ücreti Desteği 25 TL/parti

Stopaj Muafiyeti (%2) SGK İstisnası (%2)

ELÜS teminatı ile kullanılan kredilerde % 100 faiz indirimi

Bölgesel teşviklerde, 1-4. bölge lisanslı depo yatırımları 5.bölge olarak değerlendirilmektedir.

10 bin ton’a kadar 10 milyon TL

10 bin ton ve üzeri 20 milyon TL Yatırım Kredisi desteği (%75 faiz indirimli) İşletme kredisi desteği (%50 faiz indirimli)

ELÜS ticaretinde kurumlar vergisi muafiyeti (%20)

Depo Kira Desteği 3 TL/ton (24 ay)

KDV istisnası (%1)

Üretici, Birlik, Kooperatif Tüccar, Sanayici ve Yatırımcı

Ürün

Miktarı

(kg)

Ürün

Bedeli

(TL/Kg)

Stopaj

(%2)

SGK

(%2)

Hizmet

Bedeli

İlave Nakliye

Desteği

(25 TL/Ton)

Net Ele

Geçen

TMO 20.000 1.000 400 400 200** 0 19.000

Lisanslı Depo 20.000 1.000 0 0 50* 500 20.450

(**) Hizmet Bedeli geçici alım merkezlerinden alınmaktadır.

(*) Tartım ve boşaltma ücreti

ÖRNEĞİN;

Üretici 20 ton ürününü tonu 1.000 TL’den doğrudan lisanslı depo üzerinden satış yaptığında 1.450 TL daha fazla kazanç elde edecektir.

YENİ ALIM SİSTEMİ

TMO ile Anlaşmalı Lisanslı Depo Dolu Tartım ve Numune Alımı Yetkili Sınıflandırıcı

Ürün

Senedi Ürünün TMO’ya Satışı Satış

Onayı

Ürün ve üretici bilgi kontrolü Takas-Ürün Bedelinin Hesaba Geçişi

Mesaj Onay Kodu Boş Tartım

LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ MEVCUT DURUM

LİSANSLI DEPOCULUK

LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİ ÜRÜN İHTİSAS BORSASI YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR

Kuruluş İzni Verilen İşletme: 106

Depo Kapasitesi: 9.407.800 Ton Yetkili Borsalar

KURULAN TÜM ŞİRKETLERE LİSANS VERİLMESİ HALİNDE DAĞILIM

• 2016 yılında; 12 lisanslı depoculuk firmasından 84 bin ton buğday ve 138 bin ton mısır olmak üzere toplam 222 bin ton hububat,

• 2017 yılında; 32 lisanslı depoculuk firmasından 240 bin ton buğday ve 95 bin ton mısır olmak üzere toplam 335 bin ton hububat alınmıştır.

Kurumumuzla protokol imzalayan lisanslı depoculuk

şirketlerinden ELÜS yoluyla hububat alımı yapılmaktadır.

LİSANSLI DEPOCULUK ve TMO

. .

TMO, lisanslı depoculuk sisteminin gelişmesi ve yaygınlaşması için bu güne kadar lisanslı depo kriterlerine uygun maliyeti 1,5 milyar TL’ye ulaşan 4,2 milyon ton kapasiteli depoyu devlet bütçesi kullanmadan özel sektör eliyle yaptırmaktadır.

TMO DEPO YAPIM HAMLESİ

TMO’nun garantörlük görevini üstlenmesiyle tarımsal ürün piyasaları

düzenlemektedir.

TMO LİSANSLI DEPO İLİŞKİSİ

TMO, arz fazlası hububata vermiş olduğu alım garantisi ile fiyat

dalgalanmalarını önlemektedir.

TEŞEKKÜRLER