1. Davransal Aciller Yrd.Do.Dr.zlem KKSAL

2. Psikiyatrik Acil? 3. Psikiyatrik Acil Hastann davrannn kendine, ailesine yada evresine zarar vermesi. 4. Davransal Deiim Psikiyatrik hastal olan hastay tm olas fiziksel nedenleri dlamadan asla psikiyatrik olarak deerlendirme! 5. Davransal Deiim Nedenleri? 6. Davransal Deiim Nedenler Dk kan ekeri Hipoksi Yetersiz serebral kan akm Kafa travmas lalar, alkol Ar scak, souk SSS enfeksiyonlar 7. Fiziksel nedenler olduunu dndren ipular nelerdir? 8. Davransal Deiim Fiziksel nedenler olduunu dndren ipular Ani balang Grsel, fakat iitsel olmayan hallsinasyonlar Hafza kayb / azalmas Pupil boyutlarnda, simetrisinde, reaktivitesinde deiiklik Ar salivasyon nkontinans Olaan d nefes kokusu 9. Psikiyatrik Problemler ? 10. Anxiete En sk rastlanan psikiyatrik hst (erikinlerde %10) Yaklaan sorunlar, durumlar hakknda tedirginlik duyma Ajitasyon, huzursuzluk ile karakterize Sklkla dier hastalklarla karr 11. Anxiete Panik atak Youn korku, gerginlik, huzursuzluk Hasta bunalmtr, konsantre olamaz Hastann ailesi yada bakclarnda da anxiete ve ajitasyona neden olabilir 12. Anxiete Panik atak Ba dnmesi Ellerde ve az evresinde uyuukluk Karpal-pedal spazmlar Tremorlar Nefes darl Dzensiz kalp atm arpnt Diare Bouluyormu hissi 13. Fobiler Anxiete ile yakndan ilikili Belirli eyler, yerler ve durumlarda uyarlr Bulgu ve belirtileri panik ataa benzer En sk grleni agarofobi (ak yerlerden korkma) 14. Depresyon znt, deersizlik, cesaretsizlik gibi derin duygular ntihar oran % 50 15. Depresyon Belirti, Bulgular: zgn grnm Dikkatsiz, kaytsz davran Alama nbetleri Geri ekilme Karamsarlk tah kayb Uykusuzluk Halsizlik Umutsuzluk iddetli huzursuzluk 16. Depresyon Tm deprese hastalara suisidal dnceleri olup-olmadn sorun Hastaya suisidi sormak onun kafasna bu dnceyi sokmayacaktr! 17. Bipolar Hastalk Manik-depressif Manik u ile depresif u arasnda gelip giderler Manik faz: ar zeletiri, sevin, ok gl olma duygular Depresse faz: ilgi kayb, deersiz hissetme, suisidal dnceler Delzyonlar (sanr/hezeyan), hallsinasyonlar her iki fazda da oluur 18. Paranoya Abartl, yersiz gvensizlik Genellikle ayrntl eziyet sanrlar Kin tama eilimli Souk, uzak, ar duyarl, savunmac, tartmac Hatay kabul etmez Telal, kararsz-ne yapaca belli olmaz 19. izofreni arpk dnce, konuma ierii Tuhaf hallusinasyonlar Sosyal geri ekilme Duygusal ifade gc eksiklii oul kiilik bozukluu ile ayn deildir 20. iddet 21. Suisid Intihar giriimi = Kiinin kendi hayatn sonlandrmak iin tasarlanm herhangi bir kastl hareket ABD de 10. srada lm nedeni Okul anda genlerde sk Kadnlarda daha sk Erkekler daha baarl 22. Suisid %50 sinde daha nce dnme %75 i aka niyetini belli eden bir uyar verir Kendini ldrmeye alan insanlarla bu konuda konuma yapmayn! 23. Suisid Tm suisidal giriimleri ciddiye aln! 24. Suisid iin risk faktrleri ? 25. Suisid Risk faktrleri Erkek >40 y Bekar, dul yada boanm la, alkol kullanm yks iddetli depresyon nceki giriimler Son derece ldrc planlar 26. Suisid Risk faktrleri: Suisid giriiminde kullanlan (silah, ila vb) objeler almak Daha nce kendine zarar verici davranta bulunma Ciddi bir hastalk tans olmas Yaknda sevdii birini kaybetme Tutuklanma, hapis, i kayb 27. Bakalarna kar iddet Davransal acil hastalarn %60-70 i saldrgan yada iddet yanlsdr Neden insanlar bakalarna kar iddet uygular? 28. Bakalarna kar iddet Nedenleri Yanl tedavi Psikoz Alkol, ilalar Korku Panik Kafa travmas 29. Bakalarna kar iddet Uyarc iaretler Sinirlilik Barma Tehdit Kfr Bir eyler frlatma Dilerini/yumruunu skma 30. Davransal acillerle ilgili durumlar 31. Temel Prensipler Hepimizin snrlar var Hepimizin hakl duygular var Dndmzden daha fazla baa kma yeteneimiz var Yaralanmada yada olaanst bir durumda hepimiz rahatszlk hissederiz 32. Temel Prensipler Duygusal yaralanma fiziksel yaralanma gibi gerektir Krizde olan insanlar daha iyi olamaz Kltrel farkllklar davransal acillerde zel bir anlam tar 33. Teknikler Sakince, rahatlatc ve dorudan konuun Mesafenizi koruyun Hastann ibirliini isteyin Gz temas kurun Hzl hareket etmeyin 34. Teknikler Drste cevaplayn Asla tehdit etmeyin, tartmayn, aalamayn Her zaman doruyu syleyin Hallsinasyonlaryla uyumlu davranmayn 35. Teknikler Arkadalar ve ailesini ierecek ekilde gven verin Vakit geirmek iin hazr olun ASLA hastay yalnz brakmayn Mmknse kk snrlamalar kullanmaktan saknn Karar vermesi iin hastay ZORLAMAYIN! 36. Teknikler Basit, rekabeti olmayan grevleri gerekletirmek iin hastay tevik edin Dalan kalabalklar toplayc olun 37. Davransal Aciller Deerlendirme 38. Olay yerini deerlendirme Potansiyel iddet olabilecek durumlarda dikkati toplayc bilgilendirmelerde bulunun Asla polis destei olmadan potansiyel iddet durumlarnn iine girmeyin Kiisel gvenliiniz tehlikedeyse polisi bekleyin 39. Olay yerini deerlendirme Suisid olgularnda, olas tehlikeler iin uyank olun; Kapal garajda otomobil almas Gaz sobas patlamas Suda elektrikli aletler Hastada yada evresinde toksinler 40. Olay yerini deerlendirme Hzlca hastay bulun Hasta ve kap arasnda kaln Olas tehlikeleri hzla gzden geirin Eer hastann silah varsa, onu brakmasn syleyin Eer brakmyorsa, vazgein ve polisi bekleyin 41. Olay yerini deerlendirme Bakn; Altta yatan olas medikal probleme ait belirtiler Suisid yntemleri oklu hasta 42. lk Deerlendirme Yaam tehdit eden tbbi veya travmatik problemlerin tanmlanmas davran sorunun zerinde ncelie sahiptir. 43. Odaklanm Hikaye, Fizik Bak Saygl, kibar olun Hastann onurunu koruyun Ak-ulu sorular sorun ? Hastay konumaya tevik edin; onu dinlediinizi gsterin Hastann duygularn kabullenin 44. Deerlendirme: Suisidal Hastalar Yaralanmalar, tbbi durumlar ile ilgili giriimleri konusunda temel kayglar vardr Dikkatlice dinleyin Hastann ikayetlerini, duygularn kabul edin Korktuunuzu, tiksindiinizi belli etmeyin! 45. Deerlendirme: Suisidal Hastalar Hzla iyileecei gvenini vermeyin Yaptnz ey hasta iin somut / elle tutulur / akla yatkn olsun Yaptnz giriimi inkar etmeyi denemeyin ASLA hastaya meydan okumayn! 46. Deerlendirme: Saldrgan Hastalar Hastada tehdit/saldrganlk/agresyon/kavgac hikaye varln sorgulayn Beden dilinde potansiyel iddete ynelik ipularn deerlendirin Hastann konumasnda iddete ait ipularn dinleyin Hareketlerini, fiziksel aktivitesini gzlemleyin Net ve kararl olun Sadece gerekirse, dizginlemek iin hazrlkl olun 47. Ynetim nce kendi gvenliiniz gelir Travma, medikal problemler nceliklidir Hastay sakinletirin; ASLA onu yalnz brakmayn! Kendinizi, hastay, dierlerini korumak iin gerekirse kstlamalar kullann Uygun kaynaklarla uygun merkeze transferini salayn 48. Hasta Kstlamalar Hastann siz, kendi yada dier insanlar iin tehlike oluturmas kstlama yapmak iin iyi bir nedendir. 49. Hasta Kstlamalar Yeterli insan gc Nasl yaplaca bilinen bir plan Sadece ok gerektiinde g kullann Zaman geldiinde, hzla hareket edin; hasta size srpriz yapmasn En az 4 kurtarc olmal; her bir ekstremite iin bir kii 50. Hasta Kstlamalar Bacaklarda insancl snrlamalar (yumuak deri, kuma vb) kullann Gs, bel, uyluklardan asklar ile sedyeye gvenli bir ekilde balayn Hastann tkrmemesi iin azn cerrahi maske ile rtn Bir kez kstlama uyguladnzsa, ASLA zmeyin! 51. Uygun G Uygulama Hastay kendine ve evresine zarar vermesini nleyecek minimum g uygulanacak ekilde kstlayn G kullanrken ASLA cezalandrc olmayn! 52. Acil Psikiyatrik Tablolar Akut psikotik tepkiler Deliryum Knfzyon tablolar Anxiete tepkileri Panik ataklar Konversiyon/disosiasyon nbetleri Alkol+saldrganlk Depresyon ve/veya+suisid Psikojenik stupor Katotoni 53. Akut Psikoz Davran biimi Gerekle temas kaybolmu Grsel/iitsel halsinasyonlar Saldrgan/ iine kapank/ nonkoopere 54. Akut psikotik atak Ani balang, madde kullanm varsa madde/ilalar renilmeli r; halsinojenler, LSD, meskaline, esrar, PCP-fensiklidin Tedavi antipsikotik ilalar 55. Akut Anksiyete Panik atak/ ila kesilmesi? Ciddi hastalklara sahip olduklar dncesi (+) Fizyolojik (arpnt, nefes darl, bouluyormu hissi, terleme, titreme) + psikolojik (heyecan, aniden kt bir ey olacakm hissi) belirtiler. 56. Ajitasyon Fiziksel/mental huzursuzluktan kaynaklanr. Organize olmayan amasz psikomotor aktivite. Deliryum, demans, psikoaktif ila kullanm/ekilmesi, izofreni, bipolar afektif bozukluk, major depresyon, border- line kiilik bozukluu. 57. Depresyon Uyku dzeni, ilgi, itah, psikomotor aktivite, intihar dncesi. ntihar iin artm risk faktrleri; *kadn cinsiyet *ileri ya *bekar/boanm/dul *ocuk sahibi olmama *sosyal izolasyon *nceden intihar giriimi *ailede intihar/depresyon/alkolizm yks *alkol/ila suistimali *depresyon hikayesi *umutsuzluk hissi 58. Tespit edilemeyen depresyon- Somatizasyon (bedenselletirme) Somatik yaknmalar (ba ars, bulant, srt ars, halsizlik, uyku bozukluklar) Altta yatan hastalk (depresyon, izofreni, ev ii iddet, ocuk suistimali kurbanlar) 59. Travma Cinsel saldr, aile ii iddet, ocuk suistimali kurbanlar. Psikiyatrik incinme fiziksel hasardan daha fazla. 60. Yallar Dul/ boanm yal bayanlar. oklu medikal hastalklar, ila yan etkileri. En sk bavuru nedenianormal/ arpk davranlar. Major depresyon sk. Hastaneye yat ihtiyac fazla. 61. Konversiyon bozukluu : Bunaltnn bir tr bedensel ilev bozukluuna dntrlmesi. Bilin d alan bir savunma dzenei olup, nlenemezse anxieteye yol aar. 62. Konversiyon Nbetleri Kalabalk ortamda olur. Stresle ilgilidir. Epilepsi nbetlerine benzer. 15-22/100.000 Kadnlarda sk, 2-10 kadn/1 erkek En sk:10-35 ya , 2.pik:50-60 ya ocuk: anne baba hasta ise, seksel ve fiziksel istismar var ise sklk artar. Kltrel faktrler 63. Konversiyonu ayrc tanda listenin bana koymamalyz! Kararsz kalnyorsa konsltasyon istemeliyiz! Hastalar rol yapyorlarm gibi zannedip ihmal etmemeliyiz ! 64. Konversiyon nbetleri Hasta, yaknlarndan uzaklatrlmal. Baygn ise tek bana sakin, sessiz bir odaya alnmal. Yava yava konumas salanmal. 65. Anksiete-Panik atak Kendinden aniden gelen, tekrarlayan panik ataklar ve bunlarn tekrarlama beklentisi ve bundan duyulan korku. Organik nedenlerin ekartasyonu gerekli. 66. Panik Ataklar Ataklar kalp krizine benzer. Taikardi, terleme, ba dnmesi, bulant, tansiyon ini-klar, lm korkusu. Psikiyatrik tedavi. Panik atan hzla en yksek iddete ulamas ve 10 dk da sonlanmas tipiktir! 67. lk deerlendirme ve tedavi nce organik nedenler dlanr; 1) Spesifik anamnez 2) Vital bulgular 3) Nrolojik muayene 4) Mental durum muayenesi 68. Psikiyatrik hastalar zeldir! 1) Kendilerine ila verilmesi gerektiini alglamayabilirler. 2) Hastalarn davranlar kendilerine yada evreye zarar verebilir. 3) Acil personelini rahatsz ve tedirgin ederler. 4) Adli nedenlerden dolay yatlar zordur. 69. Hikaye Kapsaml ve spesifik hikaye aln. Ana semptom? Ne zaman ortaya kt? Nasl ilerledi? nce ak ulu sorular sorun, konumasn kesmeyin! Sonra kapal ulu sorularla spesifik semptoma ynelin! Hastay nemsediinizi ve iyi dinlediinizi hissettirin! evresel koullar, ii, renimi, kimlerle yaad, medikal ve psikiyatrik gemii, ila ktye kullanm yksn sorgulayn. 70. Psikiyatrik hasta ile konuurken dikkat edilecekler: 1) Ak, drst, nazik ve samimi olun. 2) Ne yaptnz ve neden yaptnz aklayn. 3) Teknik olmayan bir dil kullann. 4) Eer istenmeyen gecikmeler varsa hastadan zr dileyin. 5) Hastaya mmkn olduunca teklifkar olun. 71. Sorular?