cilt:1 sayı:2 kasım 2014 · cilt 1; sayı 2; kasım 2014 İletİŞİm adresİ: türkiye İlaç ve...

Cilt:1 Sayı:2 Kasım 2014

ÇEVİRİ EDİTÖRÜ

Uzm. Dr. Halil Eren SAKALLI

REDAKTÖR

Uzm. Dr. Kubilay ORANSAY

Yayın Kurulu

Prof. Dr. İrfan ŞENCAN

Dr. Saim KERMAN

Dr. Ali ALKAN

Ecz. Mesil AKSOY

Uzm. Ecz. Elif SARIGÖL

Dr. Dyt. Pınar GÖBEL

Uzm. Dr. Fatma İŞLİ

Engin AYAR

Danışma Kurulu

Prof. Dr. Ahmet AKICI

Prof. Dr. Ayşe GELAL

Prof. Dr. İsmail BALIK

Prof. Dr. Serhat ÜNAL

Doç. Dr. Sibel AŞÇIOĞLU

Doç. Dr. Yusuf ÜSTÜ

Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni

Cilt 1; Sayı 2; Kasım 2014

İLETİŞİM ADRESİ: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Söğütözü Mahallesi 2176. Sok. No:5

PK 06520 Çankaya/ANKARA

Tel:+90 (312) 218 30 00 F:+90 (0312) 218 34 60

Soru ve önerilerinizi [email protected] e-posta adresine gönderebilirsiniz.

1

mailto:[email protected]

İçindekiler

Editörün Önsözü ……………………………………..................................................3

İyi Reçeteleme: Güvenli Reçeteleme İçin 12 Temel

Gereklilik……………………………………………………………………………….………4

Elaine Lum, Charles Mitchell, IanCoombes (Aust Prescr 2013; 36: 13-6)

Çeviren: Dr. Halil Eren Sakallı

2



3

Editörün Önsözü

Reçeteleme hangi ilacın nasıl kullanılacağı kararının verilme süreci olarak

tanımlanabilirken, reçete bu kararın anlatılma şeklidir. Güvenli reçeteleme, reçetenin

yazılmasından önce bilişsel ve karar vermeyle ilişkili adımları içermelidir. Akılcı İlaç

Kullanımı Bülteni’nin ikinci sayısında çevirisi yapılmış olan makalede, güvenli reçeteleme

için, reçeteleme işleminin dört basamağını (bilgi toplama, klinik kararın verilmesi,

hastayla iletişim kurulması ve izleme-değerlendirme) içeren 12 temel gereklilik

tanımlanmıştır.



İyi Reçeteleme: Güvenli Reçeteleme İçin 12 Temel Gereklilik

(Australian Prescriber dergisinin izniyle orijinal metinden çevrilmiştir.)

Orijinal makaleye aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşılabilir.

Elaine Lum, Charles Mitchell, IanCoombes, The competent prescriber: 12 core

competencies for safe prescribing Aust Prescr 2013;36:13-6,

Özet

Reçeteleme hataları, hasta mağduriyetlerinin önemli bir sebebi olmaya devam

etmektedir. Güvenli reçeteleme sadece reçete yazmayı değil, başka pek çok bilişsel

süreci ve karar verme basamağını içerir.

Doktorlara yönelik olarak, eğitim ve öğretim programlarına kılavuzluk edecek, doktorların

değerlendirilmesi ve akredite edilmesi sürecinde kullanılacak ulusal reçeteleme

gerekliliklerinin belirlenmesi gereklidir.

Güvenli reçeteleme için, reçeteleme işleminin dört basamağını (bilgi toplama, klinik

kararın verilmesi, hastayla iletişim kurulması ve izleme-değerlendirme) içeren 12 temel

gereklilik tanımladık.

Bu temel gereklilikler öğrenme hedefleri ve değerlendirme metotlarıyla birlikte güvenli ve

etkili reçeteleme davranışının öğretilmesi için faydalı bir başlangıç noktası sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Reçeteleme, İlaçların Doğru Kullanımı

Giriş

Tüm doktorları kapsayacak, üzerinde uzlaşmaya varılmış bir ulusal reçeteleme

gereklilikleri listesine ihtiyaç duyulmaktadır (1-3). NPS Medicine Wise, yakın zamanda

bireysel uygulayıcıların eğitim programına, değerlendirilmesine, sürekli mesleki

gelişimlerine ve akreditasyonlarına kılavuzluk edebilecek bir yapı başlatmıştır (4).

Makalemiz bu yapının üzerine eklemeler yapmaktadır.

4



http://www.australianprescriber.com/magazine/36/1/article/1379.pdf































Nasıl İyi Reçeteleyici Oluruz?

İyi bir reçeteleyici olmayı sağlayan nedir? Reçeteleme sürecinin sıklıkla reçete yazma

işinden ibaret olduğu düşünülse de, reçeteleme ayrıcalığı belli bir yeterlilik göstermesi

beklenen kişilerde olması gereken yüksek risk taşıyan bir girişimdir (5). Reçeteleme

hangi ilacın nasıl kullanılacağı kararının verilme süreci olarak tanımlanabilirken, reçete bu

kararın anlatılma şeklidir (6). Güvenli reçeteleme, reçetenin yazılmasından önce bilişsel

ve karar vermeyle ilişkili adımları içermelidir (6).

İyi bir reçeteleyici güvenli olandır. Ne yazık ki, mesleğe yeni başlayan hekimlerin

reçeteleme davranışlarının değerlendirilmesi sonucunda hata aralığının geniş olduğu

(incelenen her 1000 kalem için 2- 514 ve hastaların % 4-82’sinde) bulunmuştur (7).

Tedavi hatalarının önlenmesindeki en etkili yollardan birisi eğitimdir (6,8,9). Dünya Sağlık

Örgütü İyi Reçeteleme Kılavuzu’nun, çoklu klinik uygulamalarda öğrencilerin konu

üzerindeki becerilerini arttırmada faydalı olduğu gösterilmiştir (9). Bu yönüyle

reçeteleme eğitimleri için kaynak teşkil edebilir, bununla birlikte reçeteleme eğitimleri ve

değerlendirmelerinin geliştirilmesi gerekmektedir (9). Buna bir örnek olarak, hastaların

zarar görme risklerinin yüksek olduğu klinik durumlar için probleme dayalı interaktif

eğitimin, tıp öğrencilerinin daha güvenli reçeteleme yeteneklerini artırdığı gösterilmiştir

(10).

Reçeteleme becerileri genellikle asistan&(çevirenin notuna bakınız) eğitimi sırasında

kazanılmaktadır. Örneğin genel uygulamada, reçeteleme esas olarak işyerindeki

tecrübelerle öğrenilmektedir (11).

Tedavi hatalarının önlenmesi, konuya odaklı eğitim ve öğretimle iyileştirilebilir. Birleşik

Krallık’ta hem tıp öğrencilerinin hem de lisansüstü öğrencilerin eğitimlerine kılavuzluk

etmek üzere bir dizi ilke geliştirilmiştir (8).

Bunlar:

• Hekimlerin uygulama alanlarıyla ilgili geri bildirimlerin güncellenmesi ve kişisel

reçeteleme davranışlarının hekimlere yansıtılması için kaliteli zaman ayrılmasının

sağlanması

• Sorunların tartışılmasını ve tavsiye istemeyi teşvik eden yönetim şekli

• Suçlamanın olmadığı bir ortamda tanımlanmış reçeteleme hataları konusunda geri

bildirim sağlanması (8)

5



Reçetelemenin Dört Basamağı

Dört basamaklı bir reçeteleme modeli geliştirilmiştir (Şekil 1) (12). Bununla

reçetelemenin tek bir olay değil, kademeli bir süreç olduğu vurgulanmakta olup, bu

model tıp fakültesinden yeni mezunlar için Birleşik Krallık reçeteleme gereklilikleriyle

uyumludur (8). Bu basamaklar:

1. Bilgi Toplama

Hekim, hastanın başvuru sırasındaki semptomlarını, kullanmaya devam ettiği veya yakın

zamanda bıraktığı ya da değiştirdiği ilaçları, allerjileri, advers ilaç reaksiyonlarını ve daha

önceden konulmuş tanılarını kapsayan tıbbi geçmişi gibi hastayla ilişkili gerekli bilgileri

toplama yeteneğine sahip olmalıdır.

2. Klinik Kararın Verilmesi

Reçeteleyen, klinik karar verme yetisine sahip olmalıdır. Bu, tanı koymayı ve tanıyı

değerlendirmeyi, her hasta için farmakoloji bilgisini kullanarak ilaç seçmeyi ve ilacın

uygun dozda kullanılmasını sağlamayı içermektedir. Reçeteleyen, ilaç dışı tedavileri de

göz önünde bulundurmalı, hastaların tedaviye uyumunu ve tedavi sonuçlarını iyileştirmek

için hastayı da karar verme sürecine dahil etmelidir (13).

Reçeteleyen, karar verme yöntemini o an için hastanın durumuna en uygun olan

yöntemi seçecek şekilde ayarlayabilmelidir; buna uygun olarak durumun gereğine göre

yönlendirici veya işbirlikçi bir tavır sergilemeyi seçmeli ve her durumda hastanın

görüşlerine değer vermelidir (14).

3. İletişim

Reçeteleyen, reçeteleme kararını hem hastaya hem de dahil olan diğer sağlık

çalışanlarına etkili ve güvenli bir şekilde iletebilmelidir. Reçete okunaklı olmalı,

belirsizliğe yer bırakmamalı ve eczacıların ilacı hazırlarken, hastaların veya hemşirelerin

ise ilacı uygularken hata yapmalarına neden olabilecek kısaltmalar içermemelidir.

Hastanın yönetim planı net olmalı ve doktoruna başvurması veya eylem gerektiren

durumlar hastaya belirtilmelidir. Hem sözel hem de yazılı iletişim becerileri önemlidir.

6



Örneğin, hem hasta hem de bakıcısı hastaya neden ilaç yazıldığı, yazılan ilacı nasıl

kullanacağı ve öngörülen tedavi süresi konusunda bilgilendirilmelidir. Ayrıca, izlem

gerektiren durumlar, olası istenmeyen etkiler ve acil durum planlaması da hastayla

tartışılmalıdır.

Günümüzde klinik karar desteğini de içeren elektronik reçeteleme yazılımları yaygın

olarak kullanılmaktadır. Elektronik ilaç yönetimleri (yatan hastaların elektronik ilaç

çizelgelerini de kapsayacak şekilde) artan oranda kullanıma sunulmaktadır. Kişisel olarak

kontrol edilen elektronik sağlık kayıtlarıyla birlikte bu uygulamalar reçeteleyenler, sağlık

çalışanları ve hastalar arasındaki iletişimi kuvvetlendirmektedir. Reçeteleyenler, bu

araçları kullanmada yetkinlik kazanmalıdır.

4. İzleme ve Yeniden Değerlendirme

Reçeteleyen, gerektiği durumlarda hastayı doz ayarlamaları veya tedavideki değişiklikler

konusunda bilgilendirebilmek için uyguladığı tedavinin terapötik veya yan etkilerini

değerlendirebilmelidir.

Şekil 1. Reçetelemenin 4 Basamağı (12 numaralı kaynaktan uyarlanmıştır)

7

Küresel

Nitelikler ve

Bilgi

Sağlanması



Reçeteleme İçin 12 Temel Gereklilik

On iki temel gereklilik, akademik programların tasarlanmasında, değerlendirilmesinde,

geliştirilmesinde ve eğitim sürecinde uygulama kolaylığı sağlayacak şekilde

tanımlanmıştır (Tablo 1). Bunlar farklı kurumlar (15-20) tarafından hazırlanan

gerekliliklerle uyumludur ve iki ilave ögeyle desteklenmiştir:

• Klinik farmakoloji gibi konularda bilgi edinilmesinin veya kurumsal bilginin sağlanması

(bu olmaksızın reçeteleyen reçeteleme döngüsünden sıyrılamaz). Farmakoloji bilgisi,

uygun reçeteleme için gereklidir ve asistan hekimler tarafından eğitimleri sürecinde

güçlendirilmesi gereken bir konu olarak değerlendirilmektedir (5).

• Kendi reçeteleme pratiğini değerlendirme yeteneğine ve isteğine sahip olmak, yapıcı

geri bildirimlerin gelmesini istemek ve bu geri bildirimler doğrultusunda hareket etmek,

hastayı zamanında sevk etmek gibi küresel niteliklere sahip olunması.

8



Reçetelemenin 4 Evresi * 12 Temel Gereklilik

1. Bilgi toplama

Tedavi seçimi için bilinmesi

gereken bilgileri toplama

becerisi

1. Hastanın tıbbi hikayesinin alınması ve/veya değerlendirilmesi

2.Hastanın ilaç kullanım hikayesinin alınması ve/veya değerlendirilmesi

ve bunun tıbbi hikayeyle birleştirilmesi

3.Uygun durumlarda ileri muayene ve araştırmaların yapılması

4. Mevcut ve geçmiş ilaç tedavilerine uyumun ve tedaviye uyumsuzluk

için risk faktörlerinin değerlendirilmesi

2. Karar verme

Hasta ve bakıcısıyla birlikte

karar verme; tedavinin

seçilmesi

5. Tanının belirlenmesi veya yeniden değerlendirilmesi de dahil olmak

üzere, hastanın sağlığı ve/veya tedavisiyle ilişkili temel konuların

hastayla birlikte belirlenmesi.

6. Hastalık ve semptomların ne derecede yönetildiğinin/kontrol altına

alındığının belirlenmesi

7. Mevcut semptomların semptomatik tedaviyle veya hastalığın seyrini

değiştiren tedavilerle etkilenip etkilenmediğinin belirlenmesi

8. İdeal tedaviyi (ilaçlı veya ilaç dışı) belirlerken gerçek ve potansiyel

kontraendikasyonların/sakıncalı olabilecek durumların hesaba

katılması: ilaç-hasta, ilaç-hastalık ve ilaç-ilaç etkileşimleri

9. İlacın, formunun, uygulama yolunun, dozunun, uygulama sıklığının,

tedavi süresinin belirlenmesi

9

Tablo 1. Güvenli Reçeteleme İçin 12 Temel Gereklilik

3. Kararın anlatılması

Hem ayakta hem de yatan

hasta tedavi ortamlarında,

tedavi kararlarının diğer

sağlık personellerine ve

hastaya/hastanın bakıcısına

etkili ve güvenli bir şekilde

anlatılması

10. Ayaktan tedavi ortamında reçete kararlarının anlatılması

11. Yatan hasta tedavi ortamında reçete kararlarının anlatılması

4. İzleme ve yeniden

değerlendirme

Tedavinin terapötik ve

istenmeyen etkilerinin

değerlendirilmesi

12. Hastanın semptom ve bulgularının ne ölçüde kontrol altına

alındığının, hastanın tedaviye uyumunun ve tedavi sonuçlarının

değerlendirilmesi

* Reçetelemenin dört basamağı iki ilave ögeyle desteklenmiştir – başta klinik farmakoloji olmak üzere

bilgi sağlanması ve hekimlerin kendi reçetelemelerini izleyip değerlendirmeleri gibi küresel niteliklerin

varlığı



http://www.australianprescriber.com/magazine/36/1/13/6#table_fnote

Reçeteleme Gerekliliklerinin Öğretilmesi ve Değerlendirilmesi

Her temel gereklilik için, öğrenme hedefleri ve bunların nasıl değerlendirileceği

açıklanmıştır. Şekil 2, bunun 4 numaralı temel gereklilik (Mevcut ve geçmiş ilaç tedavilerine

uyumun ve uyumsuzluk için risk faktörlerinin değerlendirilmesi) için uygulanmasını

göstermektedir. Bunlar özellikle henüz asistan doktorların performanslarının

değerlendirilmesine yönelik kriterleri belirlememiş olan Avustralya Asistan Doktor Öğretim

Programı Çerçevesi’ne faydalı bir katkı sağlayabilir (20).

Şekil 2. 4 Numaralı Temel Gereklilik İçin, Bilgi Toplama Evresi, Gereklilik, Öğrenme

Hedefleri ve Bunların Nasıl Değerlendirildiğinin Gösterilmesi

Metot

Temel gereklilikler öğretilirken kişisel değerlendirme, diğer meslektaşların gözlemleri

“gündeme ilişkin, sonuca yönelik geri bildirimler” (agenda-led outcome-based feedback)

gibi yapılandırılmış danışman tavsiyelerini içeren yetişkinlere yönelik öğrenme ilkeleri

kullanılmalıdır (21). Bu metot öğrenenin elini güçlendirirken savunmacı tavrı azaltır ve

davranış değişikliğinin oluşmasına olanak tanır. Öğrenenin nasıl bir yardım istediğini belirler

ve kendi kendini değerlendirmeyi teşvik ederek öğrenme hedefine ulaşılmasını sağlar.

10



Reçeteleme için gerekli beceriler, yaklaşımlar ve davranışlar temsili senaryolar aracılığıyla

gösterilebilir ve öğrenilebilir. Değerlendirme, herhangi bir kriter için en uygun olanı

kapsayacak şekilde çeşitli yöntemleri içermelidir (22). Örneğin, reçeteleyenin hastanın

tedaviye uyumsuzluğunu tespit etmeye yönelik (4. Temel gereklilik) becerileri edinip

edinmediğinin değerlendirilmesi için reçeteleyenin hastayla iletişim halindeyken doğrudan

izlenmesi gerekmektedir.

Bu, klinik yetenek ve uygulamaların değerlendirilmesindeki dört düzeyi açıklayan Miller

Piramidi ile (23) uyumludur:

1. Biliyor

2. Nasıl yapıldığını biliyor

3. Gösteriyor

4. Yapıyor (uyguluyor)

Dördüncü basamağa ulaşım, doğrudan gözlemle değerlendirilir. Reçeteleme yeterliliğinin

gösterilmesinde “gösteriyor” ve “yapıyor” basamaklarının değerlendirilmesi önemlidir,

bununla birlikte bu, daha fazla kaynak gerektiren ve koordine edilmesi zor bir süreçtir. Hali

hazırda, cerrahi işlemler için yeterli kabul edilmek için cerrahın prosedürel becerilerinin

doğrudan izlenmesi gerekmektedir. Bu uygulama reçeteleme davranışı için de

gerçekleştirilebilir.

Emsal değerlendirmesi veya 360° geri bildirim gibi çok kaynaklı geri bildirimler, diğer

klinisyenlerle, hastalarla ve hastaların bakıcılarıyla gerçekleştirilen iletişimin anlaşılır

olduğundan emin olunması adına fayda sağlayabilir. Reçeteleme gerekliliklerinin diğer

açılardan değerlendirilmesi kapsamında reçeteleme klinik denetimleri yapılabilir. Bunlar, NPS

Medicine Wise tarafından geliştirilen yapılandırılmış kişisel denetimler veya bir sağlık

kuruluşu içerisinde koordine edilen hedefe yönelik klinik denetimler şeklinde olabilir.

Asistan doktorlar kendi reçetelemelerinin niteliğinin değerlendirilmesinde zorluk

yaşadıklarını ifade etmişlerdir (11). 12 temel reçeteleme gerekliliği ve bunlara eşlik eden

kriterler ve değerlendirmeler süreçle ve reçeteleme kararlarının sonuçlarıyla ilgili açık geri

bildirimler vermek için biçimsel bir kalıp oluşturabilir. Bu gereklilikler aynı zamanda

özetleme aracı olarak da kullanılabilir.

11



Reçete Yazma Yetkinliğinin Onaylanması

Reçeteleme lisansına sahip bir doktor olarak yetkilendirilmenin, tıp fakültesi eğitimi

sırasında yapılacak reçete yazma sınavının başarıyla geçilmesine bağlı olması tavsiye

edilmektedir. Doktorların bu ayrıcalığı sürdürebilmeleri için belli aralıklarla tekrar

değerlendirilmeleri önerilmektedir (25).

Sonuç

Yüksek eğitim sağlayıcıları (ör. tıp fakülteleri) ve işverenler (sağlık kurumları) arasında

‘amaca uygun’ mezun üretme konusundaki sorumluluğun nereye kadar uzandığı

konusunda devamlı bir gerilim süregelmektedir. Stajyerliğin ilk haftalarında yapılan bir hata

hangi tarafın yetersizliğinden kaynaklanmaktadır? Eğitim-öğretim mezunları arasında daha

yakın bir çalışma ortaklığının kurulması gerektiği açıktır. Ulusal reçeteleme gerekliliği

kriterlerinin oluşturulması ve bu hedef kriterlerin uygulamaya konularak değerlendirilmesi

için bir çerçeve oluşturulması bu sürece katkıda bulunabilir. Standart reçeteleme

gerekliliklerinin katkısı başka türlü anlaşılamayabilir. 12 temel gereklilik ve onların

değerlendirilme metotları amaç doğrultusunda faydalı bir başlangıç noktası teşkil etmekle

birlikte, önerilen değerlendirilme metotlarının hayata geçirilebilirliği daha geniş olarak

tartışılmalıdır.

& Çevirenin Notu: Orijinal metinde kullanılan registrar kelimesi Türkçe metinde asistan olarak

çevrilmiştir. Bu kelimenin Türk sağlık sisteminde tam bir karşılığı bulunmamakla birlikte, metinde asistan

kelimesiyle ifade edilmiştir. Avustralya Tıp fakültesini bitiren her doktor, genel pratisyenler de dahil

olmak üzere, belirli bir süre ülkemizdeki asistan eğitimiyle benzerlik gösteren bir eğitim sürecinden

geçmektedir.

Australian Prescriber dergisinde yayımlanan orijinal makalede yer alan “hemşire ve hekim dışı diğer

reçeteleyiciler” ifadesi, ülkemizde reçete yazma hakkı doktorlar ve diş hekimleriyle sınırlandırıldığı için,

kafa karışıklığına yol açmamak adına Türkçe tercümeden çıkarılmıştır.

12



Kaynaklar

1. Nissen L, Kyle G. Non-medical prescribing in Australia [editorial]. Aust Prescr 2010;33:166-7.

2. Morris S, Coombes I. The right to prescribe: towards core prescribing competencies for all prescribers [editorial]. Aust Prescr 2011;34:126-7.

3. National Prescribing Centre. A single competency framework for all prescribers. National Institute for Health and Clinical Excellence. 2012.

4. Prescribing Competencies Framework. NPS Medicine Wise. 2012.

http://www.nps.org.au/health-professionals/professional-development/prescribing-competencies-framework [cited 2013 Jan 7]

5. Pillans P. How prepared are medical graduates to begin prescribing? Intern Med J 2009;39:425-7.

6. Aronson JK. Medicationerrors: EMERGing solutions. Br J ClinPharmacol 2009;67:589-91.

7. Ross S, Bond C, Rothnie H, Thomas S, Macleod MJ. What is the scale of prescribing errors committed by junior doctors? A systematic review. Br J ClinPharmacol 2009;67:629-40.

8. Likic R, Maxwell SR. Prevention of medication errors: Teaching and training. Br J Clin Pharmacol 2009;67:656-61.

9. Ross S, LokeYK.Do educational interventions improve prescribing by medical studentsand junior doctors? A systematic review. Br J ClinPharmacol 2009;67:662-70.

10. Coombes I, Mitchell C, Stowasser D. Safe medication practice tutorials: a practical approach to preparing prescribers. Clin Teacher 2007;4:128-34.

11. Ajjawi R, Thistlethwaite J, Aslani P, Cooling N. What are the perceived learning needs of Australian general practice registrars for quality prescribing? BMC Med Educ 2010;10:92.

12. Coombes I, Reid C, McDougall D, Stowasser D, Duiguid M, Mitchell C. Pilot of a national inpatient medication chart in Australia: improving prescribing safety and enabling prescribing training. Br J Clin Pharmacol 2011;72:338-49.

13. May C, Montori VM, Mair FS. We need minimally disruptive medicine. BMJ 2009;339:b2803.

14. Bond C, editor. Concordance: a partnership in medicine-taking. London: Pharmaceutical Press; 2004.

15. Outcomes of theMedical Schools Council Safe Prescribing Working Group. Medical Schools Council, UK.2008. www.medschools.ac.uk/Publications/Pages/Safe-Prescribing-Working-Group-Outcomes.aspx [cited 2013 Jan 7]

16. National Prescribing Centre. Maintaining competency in prescribing: an outline framework to help nurse prescribers. 1st ed. National Institute for Health and Clinical Excellence. 2001.

www.npc.nhs.uk/non_medical/resources/maint_comp_prescribing_nurs.pdf [cited 2013 Jan 7]

17. Frank JR, editor. The Can MEDS 2005 Physician Competency Framework. The Royal College of Physicians and Surgeons of Canada. 2005.

18. Accreditation Council for Graduate Medical Education (USA). Competency Based Residency Education.2006.

www.acgme.org/acgmeweb/Portals/0/PFAssets/ProgramResources/CommonProgram Requirements 07012011%5B1%5D.pdf [cited 2013 Jan 7]

19. deVries TPGM, Henning RH, Hogerzeil HV, Fresle DA. Guide to Good Prescribing: a practical manual. Geneva: World HealthOrganization Action Programme on Essential Drugs; 1994.

http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Jwhozip23e [cited 2013 Jan 7]

20. Australian Curriculum Framework for Junior Doctors. Version 2.2. Confederation of Post graduate Medical Education Councils. 2009.

21. Kurtz S, Silverman J, Draper J. Teaching and learning communication skills in medicine. 2nd ed. Oxford: Radcliffe Publishing; 2005.

22. Holmboe ES, Hawkins RE. Methods for evaluating the clinical competence of residents in internal medicine: a review. Ann Intern Med 1998;129:42-8.

23. Miller GE. The assessment of clinical skills/competence/performance. Acad Med 1990;65(9 Suppl):s63-7.

24. Latter S, Maben J, Myall M, Young A, Baileff A. Evaluating prescribing competencies and standards used in nurse independent prescribers’ prescribing consultations: an observation study of practice in England. J ResNurs 2007;12:7-26.

25. Aronson JK, Henderson G, Webb DJ, Rawlins MD. A prescription for better prescribing [editorial]. BMJ 2006;333:459-60.

13



cilt:1 sayı:2 kasım 2014 · cilt 1; sayı 2; kasım 2014 İletİŞİm adresİ: türkiye İlaç ve...

Documents