bilten "karijera i mobilnost" br. 1 - euroguidance centar srbija
TRANSCRIPT
Karijera i mobilnost
Bilten Nacionalnog centra Euroguidance mreže u Srbiji
Broj 1 | Decembar 2013. | www.euroguidance.rs
U prvom broju:
Počeo sa radom Nacionalni centar Evropske mreže za podršku karijernom vođenju i savetovanju
Baza obrazovnih mogućnosti za strane studente StudyInSerbia.rs
Karijerno vođenje u Evropi
Intervju:
Nenad Borovčanin, Državni sektretarPredsednik radne grupe za sprovođenje Strategije karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji
Pred vama je prvi broj biltena „Karijera i mobilnost“ u izdanju Nacionalnog centra evropske mreže za podršku karijernom vođenju i savetovanju – Euroguidance. Ovu publikaciju objavljujemo sa željom da svima vama koji se profesionalno bavite temama u vezi sa karijernim vođenjem i mobilnošću omogućimo da u jednoj publikaciji budu objedinjene informacije, vesti i resursi koji će vam pomoći u svakodnevnom radu. Takođe, ovim biltenom želimo da doprinesemo boljoj razmeni informacija između različitih aktera, kao i da promovišemo resurse i izvore korisnih informacija koji postoje na evropskom nivou, ali i u Srbiji.
Bilten je stoga prvenstveno namenjen praktičarima i stručnjacima iz ove oblasti, uključujući karijerne savetnike u službi za zapošljavanje, karijernim centrima na univerzitetima i u školama, kancelarijama za mlade i drugim ustanovama, nastavnicima, psiholozima i pedagozima, kao i kreatorima politika na nacionalnom i lokalnom nivou. Nadamo se da će teme ovog biltena biti interesantne i predstavnicima drugih institucija i organizacija koje se bave zapošljavanjem, obrazovanjem i mladima, kao i studentima – budućim karijernim savetnicima. Cilj biltena je, dakle, da kroz informisanje o aktuelnim temama u oblastima karijernog vođenja i mobilnosti doprinese unapređenju rada praktičara sa krajnjim korisnicima. Ujedno se nadamo da će ova publi-kacija biti korisna i samim krajnjim korisnicima usluga karijernog vođenja – učenicima, studentima, nezaposlenima i ostalim pojedincima, kao vodič gde mogu dobiti više informacija u vezi sa razvojem karijere i mogućnostima za obrazovnu mobilnost, kao i upućivanjem na institucije i organizacije koje im u tome mogu pomoći.
U prvom broju prvenstveno želimo da vas upoznamo sa radom Euroguidance mreže, resursima i korisnim izvorima informacija na evropskom nivou, kao i da predstavimo primere dobrih praksi iz ovih oblasti, vesti i pregled aktuelnih konferencija i publikacija.
Nadamo se da će prvi broj biltena „Karijera i mobilnost“ ispuniti vaša očekivanja i da ćete se pretplatiti za prijem narednih brojeva. Pozivamo vas da se i sami uključite u kreiranje biltena i s nestrpljenjem očekujemo da čujemo vaša mišljenja, sugestije i predloge tema za naredne brojeve.
S poštovanjem,Urednički tim Biltena
Karijerno vođenje u Evropi
Intervju: Državni sekretar Nenad Borovčanin
Uspostаvljаnje preduslovа zа uvođenje kаrijernog vođenjа i sаvetovаnjа u obrаzovni sistem Republike Srbije
Međunarodna konferencija “Srbija u okviru evropske paradigme karijernog vođenja: preporuke i perspektive“
Zakonsko-strateški aspekt karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji
Profesionalna orijentacija i planiranje karijere u Nacionalnoj službi za zapošljavanje
Karijerno vođenje u obrazovnom sistemu Danske
Predstavljamo: Kompas karijere
Sedam godina rada Univerzitetskog centra za razvoj karijere i savetovanje studenata
Virtuelni sajam zanimanja
Preporuke za razvoj Programa karijernog vođenja i savetovanja za mlade uzrasta od 15 do 19 godina
Profesionalna orijentacija u svim osnovnim školama u Srbiji
„Lekcije iz prakse“– primer dobre prakse
10 godina sprovođenja Univerzitetskog programa radne prakse
Karijerni info kutak
Mogućnosti za mobilnost u okviru novog programa Erazmus+
Baza obrazovnih mogućnosti za strane studente StudyInSerbia.rs
Erasmus Mundus mreže za razmenu studenataIskustva sa studija u inostranstvu
4
6
8
9
10
11
12
13
14
15
15
16
18
19
20
20
21
22
Bilten Karijera i mobilnost br. 1 • 5. decembar 2013.Bilten Nacionalnog centra Euroguidance mreže u SrbijiGlavni i odgovorni urednik: Marko Banković Uređivački odbor i prevod: Marija Filipović-Ožegović, Milena Škaljac, Sofija Dukić, Nina Stojanović, Irena ŽuvelaLektor: Ivana Veselinović-JethwaDizajn: Milan KostadinovićŠtampa: PlusTiraž: 1000 primerakaIzdavač: Fondacija Tempus – Euroguidance centar u Srbiji, BeogradElektronska verzija biltena je dostupna na sajtu Euroguidance centra na adresi http://www.euroguidance.rs
Poštovani čitaoci, Sadržaj
Impressum
3
Pokretanjem nacionalnog Euroguidance centra u okviru Fondacije Tempus, Srbija je postala članica pan-evropske mreže za podršku karijernom vođenju i savetovanju koja postoji u 34 evropske države.
Šta je Euroguidance mreža?
Euroguidance je evropska mreža za podršku karijernom vođenju i savetovanju koja promoviše evropsku dimeziju karijernog vođenja i pruža relevantne informacije o karijernom vođenju i mobilnosti.
EG mreža je nastala 1992. godine u okviru evropskog programa PETRA, a danas deluje kao deo Programa za celoživotno učenje i delimično se finansira iz sredstava Evropske unije, a delimično iz nacionalnog budžeta država članica mreže. U zavisnosti od nacionalnih prioriteta, aktivnosti Euroguidance centara se razlikuju od države do države, ali svi centri imaju dva osnovna cilja:
• promociju evropske dimenzije karijernog vođenja i• pružanje kvalitetnih informacija o karijernom vođenju i mobilnosti.
Kako Euroguidance promoviše evropsku dimenziju karijer-nog vođenja?
Euroguidance podržava umrežavanje karijernih savetnika i stručnjaka iz oblasti karijernog vođenja i savetovanja na nacionalnom i međunarodnom nivou kroz organizaciju seminara, obuka i studijskih poseta. Takođe, Euroguidance promoviše saradnju svih aktera iz oblasti karijernog vođenja i obrazovanja na nacionalnom nivou. Sa druge strane Euroguidance poklanja posebnu pažnju razvoju evropske dimenzije nacionalnih sistema karijernog vođenja i savetovanja u saradnji sa Evropskom mrežom politika celoživotnog obrazovanja (European Lifelong Guidance Policy Network - ELGPN).
Kakve informacije pruža Euroguidance?
Euroguidance prikuplja, publikuje i razmenjuje informacije o:• rezultatima projekata, inovativnim metodama i primerima dobre prakse u oblasti celoživotnog karijernog vođenja,• mogućnostima za međunarodnu mobilnost,• obrazovnim sistemima u evropskim zemljama, • evropskim inicijativama i programima u oblastima obrazovanja, karijernog vođenja i mobilnosti.
Takođe, Euroguidance mreža ažurira informacije na evro-pskom portalu sa mogućnostima za obrazovanje - Ploteus (Portal on Learning Opportunities throughout the European Space) uključujući:
• informacije o obrazovnim sistemima u Evropi,• informacije o troškovima života, školarinama, smeštaju tokom studija, pravnim okvirima i druge korisne infor-macije u vezi sa mobilnošću i• informacije o programima razmene i dostupnim stipen-dijma, načinu prijave i sl.
Ko može da koristi usluge EG centra?
Usluge Euroguidance centra su prvenstveno namenjene stručnjacima iz oblasti karijernog vođenja i savetovanja, uključujući:
• karijerne savetnike / praktičare,• donosioce odluka na nacionalnom i lokalnom nivou,• pedagoge i psihologe,• nastavnike i obrazovne ustanove koje sprovode progra-me karijernog vođenja i savetovanja,• aktiviste i NVO organizacije koji se bave pitanjima kari-jernog vođenja i savetovanja, zapošljivosti i mobilnosti,• predstavnike kompanija, udruženja ili organizacija koji se bave pitanjima u vezi sa karijernim vođenjem i savetovanjem,• istraživače i naučne institucije koji se bave istraživanjem u vezi sa karijernim vođenjem i savetovanjem ili obrazuju kadrove.
Pored toga, usluge Euroguidance mreže mogu koristiti i svi zainteresovani pojedinci – studenti, učenici, nastavnici, zaposlene ili nezaposlene osobe. Za njih postoji poseban paket usluga sa posebnim naglaskom na pružanju informacija o karijernom vođenju, mobilnosti, kao i obazovnim sistemima u drugim zemljama Evrope.
Euroguidance – Evropska mreža za podršku karijernom vođenju i mobilnosti
4
Evropska dimenzija karijernog vođenja
Evropska dimenzija razvoja karijernog vođenja i savetovanja je zasnovana na dvema rezolucijama Evropske unije o karijernom vođenju iz 2004. i 2008. godine. Ovim rezolucijama podvučena je važnost karijernog vođenja tokom celog života i definisani pravci daljeg razvoja. Rezolucija iz 2008. godine definiše i četiri prioritetne oblasti u razvoju sistema karijernog vođenja, uključujući podršku sticanju veština upravljanja karijerom tokom čitavog života, olakšavanje pristupa uslugama karijernog vođenja svim građanima, razvoj sistema obezbeđivanja kvaliteta u karijernom vođenju i podršku obezbeđivanju saradnje i koordinacije ključnih aktera na svim nivoima.
Kako su organizovani sistemi karijernog vođenja i saveto-vanja u evropskim državama?
Sistemi karijernog vođenja i savetovanja u evropskim državama se poprilično međusobno razlikuju. Razlozi za navedene razlike se javljaju kao posledica različitih načina nastanka i razvoja kroz istoriju i razlika u obrazovnim i društveno-ekonomskim sistemima pojedinih država.
Takva različitost pruža i dosta prednosti, omogućava razmenu iskustava i primera dobrih praksi, ali je za to neophodno obezbediti razmenu informacija među državama i olakšati uspostavljanje saradnje i identifikovanje ključnih aktera u drugim državama. Iz tog razloga Euroguidance mreža objavljuje preglede sistema karijernog vođenja u 34 evropske države.
Ovi pregledi ne pružaju samo opis organizacije sistema karijernog vođenja u datoj državi, već i identifikuju ključne aktere u svakom sektoru, i pružaju kratke opise usluga koje navedeni akteri pružaju, kao i kojim ciljnim grupama su date usluge namenjene. Tu se nalaze i informacije o obrazovanju i obuci karijernih praktičara, standardima i etičkim kodeksima kojima je uređena ova oblast, kao i više informacija o publikacijama i istraživanjima koja su objavljena u toj državi. Pored kontakata svih aktera, čitaocima su na raspolaganju i informacije o postojećim asocijacijama, stručnim udruženjima ili forumima. Svi pregledi su dostupni na engleskom jeziku na glavnom sajtu Euroguidance mreže www.euroguidance.eu .
Karijerno vođenje u Evropi
Gde pronaći korisne informacije i publikacije o karijernom vođenju i mobilnosti?
Publikacije CEDEFOP-a
Iz publikacija, koje se mogu besplatno preuzeti sa sajta CEDEFOP (Centre for Development of Professional Training), možete steći bolji uvid u trenutno stanje u oblasti karijernog vođenja u evropskim državama. Link: http://www.cedefop.europa.eu/EN/publications.aspx
Publikacije o karijernom vođenju
CEDEFOP takođe uređuje bibliografsku bazu koja sadrži jedan deo koji je posvećen karijernom vođenju. Date publikacije je moguće pretraživati po oblasti, autoru, godini izdavanja i sl. i za svaku je dostupan apstrakt na engleskom jeziku, a u većem broju slučajeva je moguće preuzeti potpun tekst publikacije u elektronskom formatu.Link: http://www.cedefop.europa.eu/EN/bibliographies/lifelong-guidance-bibliography.aspx
Eurypedia
Ukoliko želite da saznate više o obrazovnim sistemima u evropskim državama posetite višejezičnu veb-encikopediju Eurypedia – koja ima za cilj da pruži najtačniji pregled nacionalnih obrazovnih sistema u Evropi. Ova enciklopedija se sastoji od preko 5.000 članaka koji pružaju uvid u organizaciju obrazovnih sistema u evropskim državama, uključujući informacije o politikama, nedavnim reformama, finansiranju, mobilnosti, internacionalnizaciji, vođenju i savetovanju, kao i osiguranju kvaliteta. Link: https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/eurydice/index.php?title=Home
EU Skills Panorama
Panorama predstavlja veb-alat koji pruža pregled potreba evropskog tržišta rada sa jedne, i ponudi veština koje su dostupne na tržištu sa druge strane. Upoređivanjem navedenih skupova podataka dobija se jasan pregled neusklađenosti veština na evropskom tržištu rada. Ovu bazu je moguće je pretraživati po državama, oblastima i pojedinačnim zanimanjima.Link: http://euskillspanorama.ec.europa.eu
5
Evropska mreža politika celoživotnog vođenja
Evropska mreža politika celoživotnog vođenja (European Lifelong Guidance Policy Network, ELGPN) promoviše saradnju u razvoju politika i sistema celoživotnog vođenja na nacionalnom nivou kroz evropsku saradnju. Osnovni cilj je da podrži države članice EU (i ostale države koje učestvuju u EU Programu za celoživotno učenje) i Evropsku komisiju u razvoju evropske saradnje u oblasti celoživotnog vođenja u obrazovanju i zapošljavanju. Uloga ELPGN-a je da promoviše saradnju članica u implementaciji prioriteta koji su identifikovani u Rezolucijama EU o karijernom vođenju (2004. i 2008.).
Tokom prvih šest godina razvoja (2007-2012.) ELGPN je uspostavila aktivnu saradnju relevantnih vladinih i nevladinih tela u državama članicama mreže, kao i drugih relevantnih mreža, ali i odgovarajućih jedinica EK. Radni program mreže za period 2013-2014. je usredsređen na adaptaciju, implementaciju i razmenu aktivnosti u vezi sa Paketom resursa. Osnovni fokus će biti na ostvarivanju uticaja kako na nacionalnom tako i na nivou čitave Evrope.
Mreža redovno izdaje ELGPN bilten i veći broj publikacija u vezi sa politikama celoživotnog vođenja. Naredni sastanak ELGPN mreže biće održan od 12-13. decembra 2013. godine u Vilnjusu, u Litvaniji.
ELGPN baza dobrih praksi
Kao jedan od vrlo korisnih proizvoda ELGPN mreže treba izdvojiti bazu primera dobrih praksi karijernog vođenja, kroz koju se svi zainteresovani mogu upoznati sa najnovijim inicijativama u oblasti karijernog vođenja širom Evrope. Baza je dostupna na sajtu ELGPN mreže http://www.elgpn.eu/elgpndb.
“Rezolucija o doživotnom učenju Saveta ministara EU iz 2004. godine
definiše karijerno vođenje kao niz aktivnosti koje osposobljavaju
pojedince bilo kog uzrasta, u bilo kom trenutku njihovih života, da
identifikuju sopstvene sposobnosti, kompetencije i interese, da donesu
odluke koje se tiču njihovog obrazovanja, osposobljavanja i profesije i da
upravljaju tokovima svojih života u oblasti učenja, rada i drugih oblasti u
kojima mogu da steknu i primene sposobnosti i kompetencije. “
Ploteus
Portal o obrazovnim mogućnostima u Evropi (PLOTEUS - Portal on Learning Opportunities throughout the European Space) postoji sa ciljem da pomogne studentima, nezaposlenima, zaposlenima, roditeljima, karijernim savetnicima i nastavnicima da pronađu potrebne informacije u vezi sa studiranjem u Evropi.
Portal PLOTEUS pruža :• pretragu mogućnosti za obrazovanje i usavršavanje u Evropi,• informacije i objašenjenja o evropskim sistemima obrazovanja,• informacije o troškovima života, školarinama, pronalasku smeštaja, pravnom okviru i druge opšte informacije o evropskim zemljama,• informacije o programima razmene i stipendiranja (Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig, Youth in Action) i • informacije kako se prijaviti na date programe.
Link: http://ec.europa.eu/ploteus/
Obrazovne mogućnosti iz Srbije uskoro na Ploteus portalu
Euroguidance centar iz Srbije je na kooridnacionom sastanku Ploteus portala, koji je održan 16. septembra u Briselu, najavio da će baza obrazovnih mogućnosti Study in Serbia, koja je trenutno u izradi, biti povezana sa Plotus portalom, tako da će sve obrazovne mogućnosti u njoj automatski biti dostupne svim evropskim građanima koji koriste Ploteus portal.
ESCO
Najnoviji u nizu EU resursa je ESCO (European Skills, Competences, Qualifications and Occupations). To je višejezična klasifikacija kroz koju je moguće identifikovati veštine, kompetencije, kvalifikacije i zanimanja koja su relevantna na evropskom tržištu rada i obrazovnim sistemima. Dostupna je na 22 jezika i svim posetiocima omogućava da kroz profile zanimanja identifikuju koje kompetencije i kvalifikacije su relevantne za određeno zanimanje.Link: https://ec.europa.eu/esco
6
Kakvo je Vaše viđenje trenutnog stanja u oblasti karijernog vođenja i savetovanja u Srbiji, naročito u odnosu na 2010. godinu, kada je doneta Strategija karijernog vođenja i savetovanja?
Ministarstvo omladine i sporta je prepoznalo važnost karijernog vođenja i savetovanja za razvoj ljudskih resursa, posebno za starosnu grupu mladih. Stoga, od marta 2010. godine Republika Srbija ima Strategiju karijernog vođenja i savetovanja koju je donela Vlada, a čiji je predlog izradilo upravo ovo Ministarstvo u saradnji sa svim relevantnim partnerima.
Nakon više od tri godine od donošenja Strategije, možemo reći da su na čvrstim temeljima postavljene osnove sistema karijernog vođenja i savetovanja u našoj zemlji. Napravljen je značajan pomak u pogledu strateškog povezivanja ključnih aktera na ovom polju, a primetan je i napredak u oblasti izgradnje osnovne infrastrukture - otvaranja univerzitetskih i drugih centara za vođenje i razvoj karijere,
centara za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom i uvođenja usluga karijernog vođenja i savetovanja u kancelarije za mlade. Izrađen je i distribuiran veliki broj informativnih materijala, brošura, vodiča i priručnika koji omogućavaju dalje širenje dobre prakse. Opšti utisak stoga i jeste da je poboljšan kvalitet i dostupnost informacija o tržištu rada, o merama i podsticajima za zapošljavanje, naročito mladih osoba.
Da li biste mogli nešto da nam kažete o aktivnostima Radne grupe za sprovođenje Strategije karijernog vođenja i savetovanja?
Kao telo zaduženo za praćenje implementacije Strategije Odlukom Vlade od 28. aprila 2011. godine oformljena je Radna grupa za sprovođenje Strategije karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji sa mandatom do 2014. godine. Osnovni zadaci Radne grupe tiču se: predlaganja mera radi usklađivanja aktivnosti na sprovođenju Strategije prema
Nakon više od tri godine od donošenja Strategije, možemo reći da su na čvrstim temeljima postavljene osnove sistema karijernog vođenja i savetovanja u našoj zemlji. Napravljen je značajan pomak u pogledu strateškog povezivanja ključnih aktera na ovom polju, a primetan je i napredak u oblasti izgradnje osnovne infrastrukture
Državni sekretar Nenad Borovčanin
Predsednik radne grupe za sprovođenje Strategije karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji
7
dinamici utvrđenoj njenim Akcionim planom, zatim praćenja realizacije Strategije, učešća u evaluaciji i pripremi godišnjih izveštaja za Vladu o realizaciji Strategije, kao i učestvovanja u promociji i popularisanju uspostavljanja sistema karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji.
Radna grupa okuplja predstavnike nadležnih državnih organa, relevantnih institucija i udruženja i redovno održava sednice koje predstavljaju kanal komunikacije između članova i služe za razmenu informacija o aktivnostima koje preduzimaju. Do sada smo Vladi podneli dva Izveštaja o sprovođenju Strategije u prethodne tri godine, sa ciljem da donosioce odluka i druge zainteresovane aktere informišemo o ostvarenim dostignućima u oblasti karijernog vođenja i savetovanja.
Sledeće godine biće doneta nova strategija za naredni period.Šta su po Vašem mišljenju ključne teme koje nova strategija treba da obuhvati?
Očigledno je da poslednjih godina karijerno vođenje i savetovanje uz koncept celoživotnog učenja zauzima sve značajnije mesto u evropskim i svetskim okvirima kao instrument za povećanje zapošljivosti. Na evropskom nivou, kao deo Strategije Evropske unije 2020 (EU Strategy for Youth – Investing and Empowering), Agenda za nove veštine i poslove (The Agenda for New Skills and Jobs) donosi inicijative usmerene ka razvoju kvalifikovane radne snage sposobne da se prilagodi promenljivim zahtevima tržišta rada što je istovremeno jedan od ključnih prioriteta kroz koje Evropska unija nastoji da podigne stopu zaposlenosti. Budući da je karijerno vođenje i savetovanje priznato je kao jedan od osnovnih instrumenata razvoja ljudskih re-sursa izradom novog strateškog dokumenta nastojaćemo da pratimo ove trendove i pokažemo da kontinuirano ulaganje u obrazovanje i obuke, razvijanje mehanizama za prognoziranje potreba tržišta rada i pružanje usluga karijernog vođenja i savetovanja jesu osnove za podizanje produktivnosti, konkurentnosti, ekonomskog rasta i na kraju, zaposlenosti u Republici Srbiji, jer neusaglašenost ponude i potražnje na tržištu rada u Srbiji još uvek ometa razvoj novih segmenata privrede što dodatno naglašava potrebu daljih reformi sistema obrazovanja i obuke.
Kako vidite ulogu kancelarija za mlade u sistemu karijernog vođenja i savetovanja?
Kancelarije za mlade predstavljaju važnu tačku oslonca u sistemu karijernog vođenja i savetovanja. Od ukupno 144 kancelarije za mlade, više od 2/3 je već uključeno u edukacije,
pripremne aktivnosti i pružanje specifičnih usluga karijernog vođenja i savetovanja. Zahvaljujući radu kancelarija za mlade značajan broj mladih u Srbiji obuhvaćen je nekom aktivnošću i to predstavlja kvalitativni skok napred. Ovde imamo i značajnu podršku međunarodnih partnera pa se tako već tri godine realizuje projekat „Profesionalna orijentacija u Srbiji“ koji finansira i sprovodi Nemačka agencija za međunarodni razvoj, kojim je planirano da do 2015. godine sve kancelarije za mlade budu uključene u program obuke za uspostavljanje karijernog info kutka. Takođe, usluge karijernog informisanja u kancelarijama za mlade pružaju se i kroz rad vršnjačkih karijernih informatora, a jedan broj kancelarija za mlade organizuje i posete predstavnika različitih zanimanja sa ciljem da se mladi informišu o mogućim razvojnim putevima karijere. Možemo reći da kancelarije za mlade imaju ključnu ulogu u sprovođenju Strategije na lokalnom nivou i to kroz informisanje mladih kao i kroz realizovanje različitih programa i aktivnosti za mlade.
Šta će biti prioritet Vašeg ministarstva u narednoj godini u vezi sa karijernim vođenjem i savetovanjem?
Imajući u vidu da je za ostvarivanje svih aktivnosti planiranih postojećim Akcionim planom i finalizaciju procesa uspostavljanja sistema karijernog vođenja i savetovanja ostalo još nešto više od godinu dana, nastojaćemo da izdvojene prioritete poput stvaranja uslova za formiranje i rad Nacionalnog resursnog centra za karijerno vođenje i savetovanje i izrade Nacionalnog programa i metodologije za karijerno vođenje i savetovanje realizujemo u predstojećem periodu. Naredne godine započinjemo i proces izrade Strategije karijernog vođenja i savetovanja za period od 2015. do 2020. godine, tako da su veliki izazovi tek pred nama.
25. maj - Sednica Radne grupe za sprovođenje Strategije karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji
Na 6. sednici Radne grupe je usvojen plan rada do kraja 2013. godine, izvešteno o aktivnostima koje su realizovane u prvoj polovini godine i predstavljen rad novoformiranog Euroguidance centra.
8
Uspostavljanje preduslova za uvođenje karijernog vođenja i savetovanja u obrazovni sistem Republike Srbije
Evropskа i vаnevropskа prаksа ukаzuju nа neophodnost postojаnjа jаke mreže sаvetovаlištа zа kаrijerno vođenje i sаvetovаnje nаmenjenih kаko mlаdimа koji su u procesu školovаnjа, tаko i odrаslimа (koncept doživotnog učenjа).
Sistem kаrijernog vođenjа i sаvetovаnjа u Srbiji uspostаvljen je usvаjаnjem Strаtegije kаrijernog vođenjа 2010. godine. Kаrijerno vođenje i sаvetovаnje se postepeno uvodi i u oblаst obrаzovаnjа.
Usvаjаnjem Strаtegije rаzvojа obrаzovаnjа 2012. godine, koju prаti usvаjаnje novih zаkonа o osnovnom i srednjem obrаzovаnju kаo i izmene i dopune Zаkonа o osnovаmа sistemа obrаzovаnjа i vаspitаnjа, pojаm kаrijernog vođenjа i sаvetovаnjа regulisаn je u okviru obrаzovnog sistemа Republike Srbije.
Strаtegijа rаzvojа obrаzovаnjа predviđа dа se do 2020. godine rаzvije i primeni sistem kаrijernog vođenjа i sаvetovаnjа nа svim nivoimа obrаzovаnjа uključujući i obrаzovаnje odrаslih. Zаkon o izmenаmа i dopunаmа Zаkonа o osnovаmа sistemа obrаzovаnjа i vаspitаnjа donosi odredbu premа kojoj u ostvаrivаnju opštih principа obrаzovаnjа i vаspitаnjа, između ostаlog posebnu pаžnju trebа posvetiti kаrijernom vođenju i sаvetovаnju zаposlenih, učenikа i odrаslih usmerenom kа ličnom rаzvoju pojedincа i nаpredovаnju u obrаzovnom i profesionаlnom smislu.
Zаkon o osnovnom obrаzovаnju, usvojen 2013. godine, donosi odredbu premа kojoj školа, u sаrаdnji sа ustаnovamа zа profesionаlnu orijentаciju, pomаže roditeljimа, odnosno stаrаteljimа i učenicimа u izboru srednje škole i zаnimаnjа, premа sklonostimа i sposobnostimа učenikа i u tom cilju prаti njihov rаzvoj i informiše ih o kаrаkteru i uslovimа rаdа pojedinih zаnimаnjа. Rаdi prаćenjа individuаlnih sklonosti učenikа i pružаnjа pomoći učenicimа i njihovim roditeljimа, odnosno stаrаteljimа u izboru srednje škole i zаnimаnjа, školа formirа tim zа profesionаlnu orijentаciju, u čijem su sаstаvu stručni sаrаdnici i nаstаvnici.
Zаkon o srednjem obrаzovаnju, tаkođe donesen 2013. godine, kаrijerno vođenje i sаvetovаnje prepoznаje kаo deo školskog progrаmа pomoću kojeg školа omogućаvа formirаnje zrele i
odgovorne ličnosti, sposobne dа donosi dobro promišljene i odgovorne odluke o vlаstitoj profesionаlnoj budućnosti i dа ih sprovodi u delo.
Školа formirа stručni tim zа kаrijerno vođenje i sаvetovаnje u čijem su sаstаvu stručni sаrаdnici i nаstаvnici. Tim, u sаrаdnji sа nаstаvnicimа, reаlizuje prаćenje individuаlnih sklonosti učenikа. Sаvetodаvni rаd obаvljа se tokom školovаnjа, i školа, po potrebi, sаrаđuje sа nаdležnim ustаnovаmа koje se bаve kаrijernim vođenjem i sаvetovаnjem. Školа pomаže učenicimа i roditeljimа u istrаživаnju mogućnosti zа dаlje učenje i zаpošljаvаnje, odnosno identifikovаnje, izbor i korišćenje brojnih informаcijа o profesijаmа, kаrijeri, dаljem učenju i obrаzovаnju i objektivno rаzlikovаnje i formirаnje sopstvenog stаvа o tome. U tom cilju školа prаti rаzvoj učenikа i informiše ih o zаnimаnjimа, obrаzovnim profilimа, uslovimа studirаnjа i potrebаmа nа tržištu rаdа.
Zаkon o obrаzovаnju odrаslih, poslednji iz setа obrаzovnih zаkonа donesenih 2013. godine, kаo jednu od аktivnosti u obrаzovаnju odrаslih, nаvodi kаrijerno vođenje i sаvetovаnje pružаnjem stručne podrške odrаslimа zа lični i profesionаlni rаzvoj i zаpošljаvаnje. Centаr zа kаrijerno vođenje se nаvodi kаo jednа od ustаnovа u kojoj se orgаnizuju аktivnosti obrаzovаnjа odrаslih.
Kаrijerno vođenje i sаvetovаnje nа sistemskom nivou imа zа cilj povećаnje zаpošljivosti u smislu povezivаnjа oblаsti obrаzovаnjа sа tržištem rаdа. Usvаjаnje pomenutih obrаzovnih zаkonа, kаo i određenog brojа propisа iz oblаsti rаdа i zаpošljаvаnjа, koji tаkođe sаdrže komplementаrne odredbe o kаrijernom vođenju, potvrđuje ovu tendenciju.
Uvođenjem pojmа kаrijernog vođenjа i sаvetovаnjа u zаkonsku regulаtivu obrаzovnog sistemа Republike Srbije, prepoznаt je znаčаj ove oblаsti, što predstаvljа znаčаjаn korаk u njenom dаljem rаzvoju i podršci nаporimа onih koji аktivno rаde nа reаlizаciji konkretnih аktivnosti.
9
Međunarodna konferencija “Srbija u okviru evropske paradigme karijernog vođenja: preporuke i perspektive “
U Svečanoj sali Rektorata Univerziteta u Nišu, 24. oktobra 2013. godine održana je međunarodna konferencija „Srbija u okviru evropske paradigme karijernog vođenja: preporuke i perspektive“. Konferencija je okupila preko 60 učesnika - teoretičara i praktičara u oblasti karijernog vođenja i savetovanja iz Srbije i zemalja Evropske unije, predstavnike Ministarstva prosvete i Ministarstva za omladinu i sport i studente.
Osnovni cilj konferencije je bio da se kroz razmenu iskustava i znanja iz Evrope dođe do preporuka i smernica za strateško planiranje, kontinuirani razvoj i održivost karijernih centara na univerzitetima u Srbiji.
Konferenciju je otvorio prof. dr Zoran Nikolić, prorektor Univerziteta u Nišu koji je izrazio veliko zadovoljstvo zbog organizacije prve međunarodne konferencije o karijernom vođenju na tom Univerzitetu. U uvodnom obraćanju prisutne su pozdravili i prof. dr Milorad Lazić, upravnik Centra za razvoj karijere Univerziteta u Nišu i Marija Jovanović, koordinator u Centru za razvoj karijere Univerziteta u Beogradu.
Glavne teme konferencije su bile: Srbija u okviru evropske paradigme karijernog vođenja, ključni izazovi karijernih centara na visokoškolskim institucijama u Srbiji i Evropi, i primeri dobre prakse i modeli za unapređenje karijernih centara na visokoškolskim institucijama.
Programom konferencije bilo je predstavljeno 14 radova grupisanih prema navedenim temama koji će se naći u publikaciji koja će biti objavljena u elektronskom izdanju. Zbornik radova biće objavljen nakon 24. decembra 2013. na sajtu projekta www.careers.ac.rs.
U holu Rektorata su bile izložene poster-prezentacije univerzitetskih karijernih centara koje su poslužile centrima da iznesu svoje viđenje problema, prepreka i izazova sa kojima se susreću u radu, kao i viđenje strateških pravaca razvoja.Tokom finalne diskusije pokrenuta su neka od ključnih pitanja i izazova u razvoju karijernih centara na univerzitetima u Srbiji kao što su:
• Kako obezbediti sistemsku podršku od strane nadležnog ministarstva i samih visokoškolskih institucija; • Kako funkcionisati sa nedovoljnim brojem zaposlenih;• Kako povećati vidljivost karijernih centara?
Učesnici diskusije su poseban akcenat stavili na potrebu širenja mreže saradnika na univerzitetima, uključivanjem predstavnika akademske zajednice i predstavnika studenata u određene aktivnosti karijernog vođenja i savetovanja, veću upotrebu e-servisa i kreiranje modula za razvoj veština upravljanja karijerom.
Konferencija je organizovana u okviru Tempus projekta „Razvoj karijernog vođenja u cilju unapređenja visokog obrazovanja u Srbiji“ kojim koordinira Univerzitet u Beogradu. Učesnici konferencije bili su predstavnici partnerskih institucija na projektu (Univerzitet u Svonsiju, Univerzitet u Padovi, Univerzitet u Silesiji, Univerzitet u Beogradu, Univerzitet u Novom Sadu, Univerzitet u Kragujevcu, Univerzitet u Nišu, Beogradska otvorena škola, Ministarstvo prosvete, Ministarstvo omladine i sporta i SKONUS), kao i strani eksperti iz Nemačke i Velike Britanije i predstavnici Euroguidance centra u Srbiji .
10
Zakonsko-strateški aspekt karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji
Karijerno vođenje i savetovanje je usluga kojom se pojedincu pomaže da proceni svoje sposobnosti, interesovanja i vrednosti, i koja treba da ga osnaži i motiviše u donošenju utemeljenih odluka prilikom planiranja karijere kako bi se izbegli pogrešni izbori, pravci obrazovanja ili izbora zanimanja. Ukratko, suština karijernog vođenja i savetovanja jeste da osposobi pojedince da planiraju i donose odluke koje se tiču učenja, posla i buduće karijere.
Ministarstvo omladine i sporta
Iako se u evropskim okvirima od početka 21. veka, velika pažnja posvećivala kako karijernom vođenju, tako i srodnom konceptu celoživotnog učenja, u Srbiji će termin karijernog vođenja još neko vreme biti rezervisan za uske krugove stručnjaka, uglavnom psihološke profesije. Inicijativa za izradu Strategije karijernog vođenja i savetovanja potekla je iz civilnog sektora, srednjih stručnih škola, poslodavaca i socijalnih partnera. Početni tekst ovog dokumenta, koji je bio predmet šire javne rasprave krajem 2007. i početkom 2008. godine, izrađen je u okviru projekta Beogradske otvorene škole pri čemu je angažovan tim eksperata. Tokom 2009.godine, okupljen je koordinacioni tim za izradu predloga ovog dokumenta, sačinjen od članova ekspertsko-autorskog tima i predstavnika Ministarstva ekonomije i regionalnog razvoja, Ministarstva prosvete, Nacionalne službe za zapošljavanje, Privredne komore Srbije i Ministarstva omladine i sporta, koje je istovremeno bilo i nosilac čitavog procesa. Krajem iste godine organizovana je i javna rasprava, nakon čega je uobličen konačni tekst predloga strategije. Vlada Republike Srbije usvojila je 4. marta 2010. godine Strategiju karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji sa Akcionim planom za njeno sprovođenje u periodu od 2010. do 2014. godine (u daljem tekstu: Strategija).
Osnovni cilj Strategije jeste uspostavljanje sistema karijernog vođenja i savetovanja u Srbiji kao jednog od osnovnih instrumenata razvoja ljudskih resursa kojim se postižu kako obrazovni ciljevi, tako i ciljevi ekonomskog razvoja i ciljevi socijalne jednakosti i uključenosti. Potreba za kreiranjem ovakvog dokumenta, kako se navodi u samoj Strategiji, proistekla je iz činjenice da je karijerno vođenje i savetovanje, koje je krucijalno za obezbeđivanje prelaska
iz sistema školovanja na tržište rada, u trenutku pokretanja inicijative za izradu Strategije, u postojećem obrazovnom sistemu bilo u velikoj meri neshvaćeno i marginalizovano. Preporuke sadržane u Strategiji zasnovane su na započetim aktivnostima modernizacije i usavršavanja stručnog obrazovanja i obuke, obrazovanja odraslih i reformskih procesa u oblasti zapošljavanja.
Strategija polazi od toga da savremeno duštvo, zasnovano na znanju, zahteva i različite vrste učenja koje vode ka zapošljavanju. Ipak, dolazak do posla i uspešna karijera sve više zavise od sposobnosti pojedinca da prenosi ključne kompetencije sa jednog posla na drugi. Osnovna novina koju je ovaj dokument doneo jeste veća orijentacija obrazovanja na poslove koje treba da obavljaju učenici i studenti kada se zaposle.
Nakon više od tri godine sprovođenja, Strategija je doprinela strateškom povezivanju i boljoj komunikaciji ključnih aktera na polju karijernog vođenja i savetovanja kao i širim reformskim procesima u oblasti zapošljavanja, modernizaciji stručnog obrazovanja i obuke i podsticanju mladih da se na efikasan način uključe na tržište rada i da uspostave aktivan odnos prema vođenju sopstvene karijere. Dosadašnji rezultati realizacije potvrđuju da su temelji za razvoj sistema karijernog vođenja i savetovanja uspešno postavljeni i da su potrebe dobro prepoznate u skladu sa prioritetima i Akcionim planom.
Akcioni plan Strategije, koji je i njen sastavni deo, prepoznaje četiri specifična cilja: uspostavljanje sistema karijernog vođenja i savetovanja, razvoj sistema karijernog vođenja i savetovanja u obrazovanju, razvoj sistema karijernog vođenja i savetovanja u zapošljavanju i kontinuirano promovisanje karijernog vođenja i savetovanja. Strategija i Akcioni plan vremenski su ograničeni na period 2010. do 2014. godine pa je planirano da 2014. godina protekne u znaku pripreme nove strategije i akcionog plana koji bi trebalo da budu doneti do 2015. godine.
Godinu dana po donošenju Strategije, Vlada je za potrebe praćenja njene realizacije, evaluacije i pripreme godišnjih izveštaja za Vladu, ali i popularisanja karijernog vođenja i savetovanja u zemlji, obrazovala Radnu grupu za sprovođenje Strategije, koju čine predstavnici relevantnih državnih organa, institucija i organizacija. Ovom radnom grupom predsedava državni sekretar u Ministarstvu omladine i sporta.Kao nosilac procesa implementacije Strategije, Ministarstvo omladine i sporta redovno dostavlja Vladi izveštaje o njenom sprovođenju kako bi se donosioci odluka i drugi
11
zainteresovani akteri informisali o zajedničkim dostignućima i rezultatima u oblasti karijernog vođenja i savetovanja.
Osnov za donošenje Strategije nalazi se u Nacionalnoj strategiji za mlade iz 2008. godine odnosno u Akcionom planu za njeno sprovođenje gde je, u okviru prvog specifičnog cilja („Podsticati mlade da aktivno učestvuju u društvu“) predviđeno njeno donošenje. Takođe, u tekstu Nacionalne strategije za mlade jasno je istaknut značaj karijernog vođenja i savetovanja pogotovo u segmentima koji se tiču zapošljavanja i samozapošljavanja mladih, informisanja mladih i razvoja sistema formalnog i neformalnog obrazovanja. Donošenje Strategije proizašlo je iz još nekoliko strateških dokumenata, pre svega Nacionalne strategije zapošljavanja Srbije, Strategije razvoja stručnog obrazovanja u Republici Srbiji i Strategije obrazovanja odraslih.
Od 2011. godine, Srbija ima i Zakon o mladima koji u članu 20, kao javni interes u oblasti omladinskog sektora koji se finansira iz budžeta Republike Srbije, navodi podsticanje karijernog vođenja i savetovanja mladih.
Takođe, zakoni i strategije koji se odnose na oblast obrazovanja i vaspitanja prepoznaju važnost karijernog vođenja i savetovanja
i dalji razvoj ovih usluga na svim obrazovnim nivoima. Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja iz 2013. godine, navodeći opšte principe obrazovanja i vaspitanja, ističe da je „karijerno vođenje i savetovanje zaposlenih, učenika i odraslih usmereno ka ličnom razvoju pojedinca i napredovanju u obrazovnom i profesionalnom smislu“. Zakon o srednjem obrazovanju i vaspitanju iz 2013. godine pored toga što kao prvi cilj i opšti ishod srednjeg obrazovanja i vaspitanja određuje razvoj ključnih kompetencija neophodnih za dalje obrazovanje i aktivnu ulogu građanina za život u savremenom društvu, u članu 15. govori i o programu karijernog vođenja i savetovanja učenika i formiranju stručnog tima koji prati individualne sklonosti učenika. Škola takođe informiše učenike o zanimanjima, obrazovnim profilima, uslovima studiranja i potrebama na tržištu rada. Povrh svega, Strategija razvoja obrazovanja u Srbiji do 2020. godine, doneta 2012. godine, na istaknuto mesto stavlja koncept karijernog vođenja i savetovanja ističući da on do sada nije razvijen u školama u potrebnoj meri. Navedenom Strategijom definiše se program karijernog vođenja i savetovanja učenika u osnovnoj i srednjoj školi, karijerno usavršavanje nastavnika u cilju poboljšanja kvaliteta obrazovanja i sistem karijernog vođenja i savetovanja odraslih.
Profesionalna orijentacija i planiranje karijere u Nacionalnoj službi za zapošljavanje Vesna Čekić , NSZ
Nacionalna služba za zapošljavanje (NSZ) ima višedecenijsku ulogu u pružanju usluga profesionalne orijentacije i planiranja karijere. Na teritoriji Srbije u 34 filijale na raspolaganju je više od pedeset kompetentnih psihologa koji obavljaju usluge informisanja, savetovanja, selekcije i klasifikacije. Unutar same NSZ sastavni su deo timova za sprovođenje mera aktivne politike zapošljavanja, kao što su dodatno obrazovanje i obuka, podsticanje preduzetništva, brojne radionice za sticanje veština i unapređivanje kompetencija za uključivanje u svet rada. Programi su prilagođeni korisnicima svih stepena obrazovanja, uzrasta od 14-65 godina i pripadnicima osetljivih grupa koji su u riziku od dugoročne nezaposlenosti. Pri filijalama u Beogradu, Nišu i Novom Sadu postoje Centri za informisanje i profesionalno savetovanje (CIPS), koji korisnicima, putem samouslužnog sistema, omogućavaju informisanje i samoprocenu ličnih kapaciteta i profesionalnih interesovanja. U okviru projekta IPA 2012 očekuje se otvaranje još deset CIPS u sastavu filijala NSZ.
NSZ je uključena u sve značajne projekte, od izrade Strategije karijernog vođenja i savetovanja, do saradnje sa relevantnim institucijama iz državnog i civilnog sektora. U okviru sporazuma o saradnji sa partnerima, prioritet se daje inoviranju usluga korisnicima. U nastojanju da se prilagodi brzim promenama na tržištu rada, dostupne su aktuelne informacije putem sajta i ostalih medija.
Od 2005 godine škole se okupljaju na Sajmovima profesionalne orijentacije koje je takođe inicirala NSZ. Posećenost na ovim sajmovima ukazuje da svi akteri (škole, učenici, roditelji...) uviđaju značaj kvalitetnog obrazovanja i preuzimanje aktivne uloge u procesu planiranja karijere.
Sajt Vodič za izbor zanimanja - Planiranje karijere posle osnovne škole Sajt www.vodiczaosnovce.nsz.gov.rs rezultat je saradnje na PBILD projektu i svakodnevno beleži veliku posećenost. Tiraž od 30 000 besplatnih primeraka i stotine interaktivnih aplikacija besplatno su dostavljene školama. U okviru istog projekta, najmlađi korisnici će imati mogućnost da se, putem posebno programirane igrice, na vreme motivišu za upoznavanje različitih zanimanja. NSZ je inicirala i izradu informatora o nastavnim predmetima u srednjim školama u saradnji sa MPNTR , ZUOV i GIZ.
Zahvaljujući saradnji sa BOŠ i MOS evidentni su doprinosi una-pređenju kompetencija nastavnika, učenika iz kancelarija za mlade i korisnicima Fonda za mlade talente. NSZ učestvuje u brojnim projektima i na stručnim skupovima.
Takođe, saradnja sa Nacionalnim Euroguidance Centrom u Srbiji, znatno će unaprediti nivo informisanja mladih o profesionalnoj i teritorijalnoj mobilnosti kao i o mogućnostima za upoznavanje savremenih trendova edukacije i planiranja karijere u zemljama Evropske Unije.
14. mart – Mladi i planiranje karijere
Nacionalna služba za zapošljavanje, uz podršku Međunarodne organizacije rada, organizovala je regionalnu konferenciju „Mladi i planiranje karijere“. U okviru konferencije održana su i dva okrugla stola. Na prvom se diskutovalo o pitanjima kako unaprediti pružanje usluga prema krajnjim korisnicima usluga karijernog vođenja, dok je na drugom naglasak bio na ulozi karijernog savetnika u procesu karijernog vođenja.
12
Karijerno vođenje u obrazovnom sistemu Danske
U rubrici „Zemlja u fokusu“ predstavljaćemo primere dobre prakse i opise sistema karijernog vođenja drugih evropskih država. Počinjemo sa kratkim
prikazom karijernog vođenja u obrazovnom sistemu Danske, zemlje na koju se mnogi mogu ugledati.
U Danskom obrazovnom sistemu postoje dve vrste karijernih centara.
Karijerni centri za mlade pružaju usluge mladima do 25 godina, sa posebnim naglaskom na podršci na kraju obaveznog školovanja za prelazak na naredni nivo obra-zovanja ili uključivanje na tržište rada. Postoji ukupno 51 ovakav centar širom Danske. U saradnji sa školama, karijerni savetnici iz ovih centara organizuju aktivnosti koje su komplementarne sa aktivnostima koje realizuju nastavnici u okviru redovnih školskih programa. Fokus aktivnosti je na identifikaciji sopstvenih interesovanja i veština i razvoja veština donošenja odluka u vezi sa nastavkom obrazovanja i izborom zanimanja.
Regionalni karijerni centri pružaju svoje usluge đacima pri izboru fakulteta, kao i mladima van obrazovnog sistema. Ovi centri pružaju usluge u vezi sa upisom fakulteta, opisima svih visokoškolskih programa i mogućnostima za dalji razvoj karijere.
e-VođenjePored ovih centara, od 2011. godine, sve se veća pažnja posvećuje e-vođenju (eVejledining), servisu koji svima omogućava da putem interneta, telefona, sms-a, elektronske pošte, društvenih mreža ili elektronskog „ćaskanja“ sa save-tnicima dobije informacije omogućnostima za obrazovanje i zapošljavanje, kao i da dobiju informacije o drugim insti-tucijama koje pružaju usluge karijernog vođenja.
Nacionalni portalNa adresi www.ug.dk se nalazi nacionalni portal za karijerno vođenje koji građanima pruža:
• informacije o obrazovnim programima i programima obuke na svim nivoima,• opise zanimanja,• opis uslova na tržištu rada i statističke podatke i• informacije o programima koji su dostupni na stranim jezicima.
Građani mogu napraviti svoj lični plan obrazovanja direktno na ovom portalu, kao i koristiti alate koji olakšavaju izbor obrazovanja i zanimanja.
Vođenje odraslihVelika pažnja se poklanja i celoživotnom vođenju kroz 13 centara za obrazovanje odraslih (VEU centara). U ovim centrima savetnici pružaju besplatne usluge vođenja odraslima, bilo da su u radnom odnosu ili nezaposleni.
Obrazovanje savetnikaUnapređenje kompetencija karijernih savetnika je jedan od prioriteta i stoga postoji standardizovani program za obuku savetnika na nacionalnom nivou. Ovaj program se realizuje u pet visokoobrazovnih centara širom Danske i sastoji se od tri modula koji ukupno nose 60 ESPB bodova. Moduli od kojih se ovaj program sastoji su:
• karijerno vođenje i karijerni praktičar (teorije i meto-dologija karijernog vođenja, etika, upotreba IKT u vođenju, praktična obuka i sl.); • karijerno vođenje i društvo (opšte teorije, globalizacija, uslovi na tržištu rada, obrazovni sistem i sl.); • karijerno vođenje i pojedinac (teorije i pristupi razvoju i učenju).
Takođe, postoji i Master studijski program za karijerno vođenje na Univerzitetu Arhus.
Opis Danskog obrazovnog sistema: www.eng.uvm.dke-Vođenje: www.eVejledining.dkNacionalni portal: www.ug.dkStudije u Danskoj: www. StudyInDenmark.dk Euroguidance centar u Danskoj: www.iu.dk/euroguidance-en
Studijska poseta Danskoj
U organizaciji Euroguidance centra iz Kopenhagena, od 2. do 4. septembra organizovana je studijska poseta Danskoj na kojoj su učestvovali i predstavnici Euroguidance centra Srbija i Ministarstva omladine i sporta. Tokom studijske posete 20 učesnika iz Portugala, Hrvatske, Poljske, Luksemburga i Srbije imalo je prilike da se upozna sa obrazovnim sistemom ove skandinavske države, načinu pružanja usluga karijernog vođenja na svim nivoima, rezultatima implementacije e-vođenja, kao i planovima za dalji razvoj ovog sistema u Danskoj.
13
Predstavljamo: Kompas karijere –Radionice o izboru karijere koje liče na igru Tvister
Kolege iz Euroguidance centra iz Holandije su nam nedavno poslale jedan od svojih proizvoda – podlogu koju su nazvali Kompas karijere koja izgleda kao podloga za društvenu igru Tvister. Međutim, za razliku od Tvistera, gde igrači dobijaju precizne instrukcije koje moraju da ispoštuju, sa Kompasom karijere polaznik radionice dobija mogućnost da sam odabere put kojim će doći do odgovora u vezi sa izborom zanimanja.
Šta je Kompas karijere?
Kompas karijere ima prečnik od oko 2 metra i sastoji se od pet polja različitih boja, pri čemu se svako od polja odnosi na jednu kompetenciju koja je neophodna za aktivno upravljanje sopstvenom karijerom. Polaznik radionice kreće iz sredine i može odabrati na koje polje će prvo stati, to jest, na koje pitanje želi prvo da odgovori. Postavljajući otvorena pitanja, voditelj radionice i ostali učesnici pomažu polazniku da otkrije svoja interesovanja, snage i slabosti. Odgovor na jedno pitanje često povlači nova pitanja tako da se učenik/student „šeta“ sa jednog na drugo polje, pri tom otkrivajući raznovrsne faktore koji utiču na izbor karijere.
Na koji način Kompas karijere olakšava savetnicima vođenje razgovora o karijeri?
Kompas karijere služi da olakša proces identifikacije kompetencija, naročito u onim slučajevima gde je teško
prilagoditi strukturu razgovora o karijeri određenom učeniku. Mogućnost izbora sopstvene putanje kroz razgovor stimuliše učenika da na određeno pitanje u vezi sa izborom zanimanja gleda iz različitih perspektiva. Time se olakšava i identifikacija narednih koraka, poput realnih susreta, posete radnom mestu i sl.
Upotreba u praksi
Na sajtu holandskog Euroguidance centra (www.euroguidance.nl) možete naći detaljniji opis upotrebe Kompasa karijere u radu sa učenicima. Kompas se može koristiti individualno i grupno, kao deo radionice. Nacionalni EG centar u Srbiji poseduje jedan primerak podloge Kompas karijere tako da nas svi savetnici mogu kontaktirati i dobiti priliku da isprobaju ovaj način vođenja razgovora o karijeri.
14
Sedam godina rada Univerzitetskog centra za razvoj karijere i savetovanje studenata
Nakon sedam godina rada, Centar za razvoj karijere i savetovanje studenata i dalje sa entuzijazmom i kreativnošću, razvija nove programe čiji je cilj unapređenje zapošljivosti studenata i diplomaca Univerziteta u Beogradu i njihovih veština upravljanja karijerom.
Kao jedan od prvih univerzitetskih centara, Centar razvoj karijere studenata u Srbiji je jedan od nosilaca promena i razvoja u oblasti visokog obrazovanja i karijernog vođenja. U saradnji sa kolegama na Univerzitetu u Novom Sadu, Univerzitetu u Nišu, Univerzitetu u Kragujevcu i drugim univerzitetima gde su osnovani slični centri, od 2011. godine Centar intenzivno radi, preko jednog međunarodnog (Tempus) projekta, zajedno sa evropskim partnerima i našim ministarstvima i predstavnicima privrede i studenata, na razvoju karijernog vođenja u cilju unapređenja visokog obrazovanja u Srbiji.
Nakon sedam godina rada Centar za razvoj karijere i savetovanje studenata i dalje, sa entuzijazmom i kreativnošću, razvija nove programe čiji je cilj unapređenje zapošljivosti studenata i diplomaca Univerziteta u Beogradu i njihovih veština upravljanja karijerom. Pored već postojećih programa kao što su Program profesionalnog razvoja “Kadar da budem kadar”, Program poseta kompanijama “Meet the bussines first hand”, Program studentske stručne prakse u javnim preduzećima i u upravi grada “BG prakse”, program gostovanja na fakultetima u sastavu Univerziteta u Beogradu “Karijera 3 u 1”, tokom 2013. godine Centar je pilotirao i nove programe: “Lekcije iz prakse”, “Karijerno ćaskanje” i ”Iskustva uspešnih”.
Osnivanje centra
U skladu sa dobrom praksom evropskih i američkih visokoškolskih institucija, na inicijativu Fondacije Prestolonaslednika Aleksandra za obrazovanje, Univerzitet u Beogradu osnovao je 2006. godine Centar za razvoj karijere i savetovanje studenata kao svoju organizacionu jedinicu. Ključna uloga Centra za razvoj karijere jeste da pomaže studentima Univerziteta u Beogradu u razvoju onih znanja i veština koje će im biti od značaja pri zapošljavanju; da pomogne u sticanju radnog iskustva tokom studiranja i saznanja o svetu poslovanja, te da pripremi studenate za
uspešni prelazak na sledeći nivo razvoja karijere nakon diplomiranja.
Korisnici usluga Centra, ali i saradnici na programima Centra su studenti i diplomci, poslodavci i akademska zajednica. Na web adresi www.razvojkarijere.bg.ac.rs Centar je dostupan svima 24/7, a registrovanim korisnicima i dodatni resursi.
Koje usluge centar pruža studentima?
Centar je otvoren svakog radnog dana i prima studente u prostorijama u zgradi Rektorata na Studentskom trgu u Beogradu. Čestom organizacijom dešavanja (radionica,
15
Posetite Virtuelni sajam zanimanja
Virtuelni sajam zanimanja je multimedijalna
prezentacija namenjena mladima i ima za cilj da bolje
predstavi pojedina zanimanja .
Centar za vođenje karijere i savetovanje Beogradske otvorene škole
pokrenuo je Virtuelni sajam zanimanja u okviru portala karijera.bos.
rs/sajam.
Video prezentacije u okviru Virtuelnog sajma zanimanja prikazuju
kako izgleda jedan radni dan advokatice, hemičarke, dizajnera
enterijera, fotografa, glumca, farmaceutske tehničarke, menadžerke
farme organskih proizvoda, vinara i vinogradara, inženjera
farmaceutske tehnologije, farmaceutkinje u apoteci, menadžera
u gastronomiji, socijalne radnice, nutricioniste-dijetetičarke i
menadžerke u turizmu.
Video materijali o karakteristikama pojedinih zanimanja u okviru
Virtuelnog sajma zanimanja napravljeni su tokom „job shadowing“
poseta projekta „Zanimaju me zanimanja“. Kroz projekat je
realizovana dvodnevna obuka dvadeset jednog nastavnika i stručnih
saradnika o karijernom vođenju i savetovanju. Tim nastavnika je po
izvođenju treninga realizovao radionice karijernog informisanja i „job
shadowing“ posete (senka na poslu) kako bi se pomoglo mladima
da se što bolje upoznaju sa prirodom pojedinih zanimanja. Kroz
realizaciju radionica i „job shadowing“ posete obuhvaćeno je 516
učenika srednjih škola.
Preporuke za razvoj Programa karijernog vođenja i savetovanja za mlade uzrasta od 15 do 19 godina
Beogradska otvorena škola i njen Centar za vođenje karijere i
savetovanje u saradnji sa Kancelarijom Solidar Suisse/Swiss Labour
Assistance (SLA) u Srbiji realizuje projekat „Zanimaju me zanimanja
– unapređenje zapošljivosti mladih kroz karijerno informisanje
srednjoškolaca o zanimanjima“. Projekat je trajao od 1. juna do 30.
novembra 2013. godine, a u okviru projekta organizovan je dvodnevni
trening (od 11-13. avgusta 2013.) za dvadeset i jednog nastavnika
i stručnog saradnika srednjih škola iz Srbije prema programu
akreditovanom od strane Zavoda za unapređivanje obrazovanja i
vaspitanja pod nazivom „Karijerno vođenje i savetovanje u srednjim
školama - osnovna obuka“.
Nakon realiazacije treninga nastavnici, učesnici na projektu,
organizovali su niz karijernih aktivnosti za učesnike svojih škola. Kao
ishod sprovedenih aktivnosti nastavnika i stručnih saradnika nastale
su Preporuke za razvoj programa karijernog vođenja i savetovanja
za mlade uzrasta 15-19 godina. Dokument ima za cilj da pruži
podršku srednjim školama da osmisle Program karijernog vođenja
i savetovanja učenika, čije osnivanje obavezuje Zakon o srednjem
obrazovanju (član 15).
tribina, predavanja, prezentacija) tim Centra ima za cilj da informiše, edukuje, savetuje po pitanju karijere i povezuje studente sa poslovnim svetom na fakultetima, Univerzitetskoj biblioteci, Studentskom gradu itd. Studentima Centar pomaže da dobiju uvid u spektar raspoloživih karijernih opcija, predstavlja im mogućnosti za uspeh u određenoj karijeri, upoznaje ih sa neophodnim akcijama koje moraju preduzeti kako bi postigli zacrtane karijerne ciljeve i omogućava da steknu uvid u veštine neophodne za efikasan rad u društvu koje se intenzivno menja, da steknu sigurnost i veću kompetentnost kako bi preuzeli proaktivnu ulogu, pokazali inicijativu, naučili da postave ciljeve i preuzmu odgovornost za njihovo sprovođenje. Pored karijernog informisanja, savetovanja i edukacije za studente, Centar sarađuje sa poslodavcima i realizuje programe prakse, posete kompanijama, serije treninga i gostujućih predavanja.
Saradnja sa poslodavcima
Poslodavcima Centar nudi niz besplatnih usluga radi bržeg i lakšeg pronalaženja odgovarajućeg kadra za slobodna radna mesta i stručnu praksu, kao i radi promocije politike zapošljavanja mladih. Centar pomaže poslodavcima da dođu do kvalitetnih kandidata za posao objavljivanjem slobodnih radnih mesta, prikupljanjem prijava i predselekcijom kandidata. Centar je aktivno sarađivao od svog osnivanja do danas sa preko 300 kompanija i organizacija, a do sada je oglasio veliki broj poslova, organizovao i promovisao brojne programe prakse i realizovao niz projekata, programa i obuka samostalno ili u saradnji sa domaćim i inostranim parnerima. Neki od partnera Centra su Grad Beograd (sa svojim javnim i komunalnim preduzećima, upravom grada, opštinama i ustanovama kulture), Javno preduzeće Elekromreža Srbije, Telenor, Naftna industrija Srbije, Privredna komora Srbije i Američka privredna komora u Beogradu.
15
16
Profesionalna orijentacija u svim osnovnim školama u Srbiji
U ovoj školskoj godini za implementaciju programa „Profesionalna orijentacija u Srbiji“, obučeni su timovi iz 1061 osnovne škole u Srbiji, a sa specijalnim, srednjim i školama za obrazovanje odraslih ukupno 1097 škola. Uspostavljeno je funkcionisanje 86 mentorskih škola.
Školske timove za PO čine 2995 profesionalaca koji aktivno promovišu i sprovode program profesionalne orijentacije u osnovnim školama i lokalnoj zajednici, a iz svih ostalih škola 53 nastavnika i stručnih saradnika. U program je uključeno oko 90.000 učenika i učenica završnih razreda osnovne škole.
Krajem avgusta i septembra 2013. realizovano je 28 trodnevnih obuka pod nazivom „Profesionalna orijentacija na prelasku u srednju školu“ za timove iz osnovnih škola, u 26 gradova širom Srbije. Seminari su u celini ocenjeni visokom ocenom 3,83 (po ZUOV evaluacijama).
Na održanim seminarima vladala je pozitivna atmosfera i visoka motivacija učesnika, istaknut je značaj primene programa u školama ali i važnost podrške školama za primenu programa PO i sprovođenje člana 43 Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, prepoznat je značaj programa za lokalnu zajednicu, kao potreba za i stvaranjem sistemske PO mreže na lokalnom nivou.
Program je doprineo izgradnji kapaciteta za primenu i razvoj programa PO u 32 lokalne zajednice, formiranjem i funkcionisanjem timova za profesionalnu orijentaciju na lokalu (TiPO), sa ciljem uspostavljanja funkcionalne mreže podrške PO.
Sastavljen je Katalog i kalendar usluga PO kao konkretna ponuda sadržaja, aktivnosti i dobara iz oblasti profesionalne orijentacije i razvoja karijere, namenjen mladima, profesionalcima ali i institucijama (korisnicima usluge) u cilju postizanja pozitivne promene kod mladih u odnosu na izbor škole, zanimanja i karijere i unapređivanja kompetencija profesionalaca.
Program „Profesionalna orijentacija u Srbiji“ kao deo zakonske regulative škole sastavni je deo Školskog razvojnog plana, Školskog programa za prvi i drugi ciklus, kao i Godišnjeg plana rada škole.
16
17
Tim za profesionalnu orijentaciju na lokalu (TiPO)
Timovi za profesionalnu orijentaciju (TiPO) na lokalu, nastavljaju sa radom u cilju razmene, saradnje i umrežavanja za funkcionalnu profesionalnu orijentaciju. Tokom septembra i oktobra u 32 grada u Srbiji, održani su sastanci timova za profesionalnu orijentaciju na lokalu, koji su okupili predstavnike osnovnih škola, mentorskih škola, kancelarija za mlade, srednjih škola, lokalnih samouprava i školskih uprava, privrede, roditelja, aktiva direktora osnovnih i srednjih škola i Nacionalne službe za zapošljavanje. Na sastancima je koncipiran lokalni katalog i kalendar usluga u oblasti profesionalne orijentacije za školsku godinu kao mehanizam saradnje i koordinacije
aktivnostima KVIS na lokalu.
POIS (Informacioni sistem za KVIS)http://pois.profesionalnaorijentacija.org
POIS predstavlja javnu bazu svih usluga karijernog informisanja i aktera koji pružaju ili učestvuju u njihovoj realizaciji. POIS mogu koristiti mladi, škole, kancelarije za mlade, preduzeća i drugi akteri kako bi se informisali o dostupnim uslugama ili pratili rezultate sprovođenja profesinalne orijentacije (PO) u lokalnim zajednicama. U sledećoj fazi registracija u POIS biće omogućena za srednje škole, organizacije civilnog društva, a onda i za sve ostale aktere, kao što su univerzitetski centri, NSZ i drugi. Projekat “Profesionalna orijentacija u Srbiji”
Projekat “Profesionalna orijentacija u Srbiji” sprovodi Nemačka organizacija za međunarodnu saradnju GIZ, po nalogu Nemačke vlade i Ministarstva za ekonomski razvoj i saradnju, a u partnerstvu sa Ministarstvom prosvete, nauke i tehnološkog razvoja i saradnji sa Ministarstvom omladine i sporta Republike Srbije. Cilj realizacije projekta je da osposobi mlade da promišljeno, valjano i realno odluče o izboru zanimanja, a potom i obrazovanja, da planiraju karijeru i uključe se u svet rada. Ovaj projekat, koji uspostavlja održiv i funkcionalan sistem profesionalne orijentacije, sprovodi se u svim osnovnim školama i kancelarijama za mlade u Srbiji u periodu od 2011. do polovine 2015. godine.
U projektu učestvuju učesnici iz različitih sektora jer je uspostavljanje funkcionalnog i održivog sistema profesionalne orijentacije u interesu celog društva. Projekat sadrži dve komponente: školsku i van-školsku. Ciljna grupa ovog projekta su učenici osnovnih i
srednjih škola.
Centar Inventiva
Centar Inventiva je udruženje građana osnovano početkom 2012. godine kao rezultat višegodišnjeg iskustva, dobre saradnje, zajedničkih interesovanja i vizije grupe stručnjaka sa ciljem da se razvija podsticajno okruženje u kome deca, mladi i odrasli unapređuju kompetencije za svoje lično ostvarenje.
Kao glavni implementacioni partner na projetku „GIZ Profesionalna orijentacija“ Centar Inventiva deluje u oblasti profesionalne orijentacije i razvoja karijere i podstiče razvoj ličnih, društvenih, građanskih i radnih kompetencija u skladu sa konceptom celoživotnog učenja koji je u funkciji održivog razvoja.
Unapređivanje kompetencija nastavnika i stručnih saradnika Unapređivanje kompetencija nastavnika i stručnih saradnika ostvaruje se kroz pružanje edukativnih (partnerskih i mentorskih) usluga PO profesionalcima iz škola čime se uspostavlja vrednovanje sati stalnog stručnog usavršavanja u okviru škole (44 sata, na osnovu Pravilnika o stalnom stručnom usavršavanju i sticanju zvanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika, „Službeni glasnik RS” broj 72/09, 52/11 i 55/13).
Realizovan je sastanak sa načelnicima i savetnicima svih Školskih uprava Srbije u cilju upoznavanja sa strateškim komponentama projekta i sa postignućimau projektu u okviru školske komponente, prepoznavanja značaja programa PO u doprinosu kvalitetu rada škole, osnaživanja za podršku školama u sprovođenju i razvoju programa profesionalne orijentacije kroz različitost mogućih dokaza.
Savetnici prilikom spoljašnje evaluacije kvaliteta rada škole, evidentiraju doprinos programa PO u unapređivanju kvaliteta rada škole u svih sedam oblasti, a posebno u oblasti podrške učenicima.
Podrška mentorskim školama (MOŠ)
U poslednjoj nedelji septembra i prvoj nedelji oktobra realizovani su regionalni mentorski sastanci MOŠ u Novom Sadu, Nišu, Beogradu, Čačku, Boru, Somboru i Jagodini. Predstavnici timova 67 mentorskih škola upoznati su sa uslovima podrške Centra Inventiva za akreditaciju programa PO i informacionim sistemom POIS. Katalog usluga, berza i kalendar usluga, kao i podrška voditeljima mentorskih sastanaka za V i VI krug obuke u funkciji uspostavljanja funkcionalnog mentorstva, bili su okosnica ovih sastanaka.
Podrška za 86 mentorskih škola za razvijanje funkcionalnog mentorstva i unapređenje kvaliteta usluga koje pružaju akterima mreže PO, realizuje se kroz stalnu komunikaciju sa regionalnim
mentorima i regionalne sastanke mentorskih osnovnih škola.
Akreditacija
Uz podršku regionalnih mentora, 32 škole su konkurisale za podršku akreditaciji programa PO. Centar Inventiva, udruženje profesionalaca za podršku profesionalnom i ličnom razvoju, ove godine podržava 11 osnovnih škola u Srbiji, posebno istaknutih u postignućima u realizaciji programa profesionalne orijentacije i njihove programe unapređenih usluga PO za akreditaciju programa u ZUOV.
18
„Lekcije iz prakse“– primer dobre prakse
Kroz ovaj program studenti i diplomci imaju priliku da saznaju više o temama koje izlaze iz okvira njihovih studijskih programa i ovladaju znanjima i veštinama koje će moći da primenjuju u radu.
Centar za razvoj karijere i savetovanje studenata Univerziteta u Beogradu je tokom trajanja projekta „CareerS - Razvoj karijernog vođenja u cilju unapređenja visokog obrazovanja u Srbiji“ pokrenuo nekoliko novih programa koji imaju za cilj unapređenje zapošljivosti studenata i njihovih veština upravljanja karijerom. Jedan od takvih programa je program „Lekcije iz prakse“.
Program „Lekcije iz prakse“ realizuje se u saradnji sa poslodavcima. Zamišljen je tako da uvaži interesovanja studenata pojedinih fakulteta i njihove potrebe koje se tiču razvoja karijere. Kroz ovaj program studenti i diplomci imaju priliku da saznaju više o temama koje izlaze iz okvira njihovih studijskih programa i ovladaju znanjima i veštinama koje će moći da primenjuju u radu.
Simulacija razgovora za posao, timski rad, budžetiranje projekata revizije, proces selekcije i sistem nagrađivanja i beneficija za zaposlene u kompaniji, upravljanje vremenom,
etika i vrednosti u obavljanju radnih zadataka, donošenje etičnih odluka samo su neke od tema o kojima je bilo reči na seminarima realizovanim u okviru ovog programa tokom školske 2012/2013. godine.
Poslodavci koji su do sada uzeli učešće u ovom programu su: • Ernst&Young ,• JT International a.d. Senta i• Agencija za borbu protiv korupcije
Studenti su veoma pozitivno reagovali na raznovrsnost tema koje su bile uključene u ovaj program i prepoznali da tokom pohađanja radionica na različitim fakultetima stiču priliku da upoznaju i kolege sa drugih fakulteta, umreže se, učestvuju u kvalitetnim diskusijama i time, između ostalog, doprinesu svojoj multidisciplinarnosti. Sa druge strane, mogućnost da u direktnom kontaktu sa poslodavcima imaju priliku da prošire svoja znanja i vidike daje dodatni kvalitet ovom programu i preporučuje ga među studentskom populacijom.
19
10 godina sprovođenja Univerzitetskog programa radne prakseUkupno 378 studenata Univerziteta u Novom Sadu učestvovalo je na programu u Skupštini, Pokrajinskoj vladi, pokrajinskim organima uprave i fondovima, direkcijama i zavodima čiji je osnivač Autonomna Pokrajina Vojvodina.
Program je volonterskog karaktera gde stručna praksa traje šest meseci. Učesnici Programa su studenti završnih godina fakulteta Univerziteta u Novom Sadu, kao i apsolventi i postdiplomci. Radna praksa se obavlja u Skupštini, Pokrajinskoj vladi i pokrajinskim organima uprave, po potrebama koje ti organi iskažu. Učesnici Programa (studenti stažisti) imaju obavezu da obavljaju praksu u određenom pokrajinskom organu u trajanju od minimum 15 časova nedeljno, uz superviziju mentora koji im je dodeljen.
Pored praktičnog rada u pokrajinskim organima uprave, učesnici u Programu su pohađali časove dodatne edukacije (radionice, seminare, predavanja, posete) sa ciljem upoznavanja sa osnovama organizacije, funkcionisanja, uloge i načinima rada Skuštine, Pokrajinske vlade i drugih pokrajinskih organa uprave, kao i sa osnovnim instrumentima i procedurama zaštite sloboda i prava građana kroz institucije javne uprave, i na kraju, sa osnovama demokratskog upravljanja.
Virtuelni razgovor za posao
U okviru ovog programa prakse razvijen je softver “Virtuelni razgovor za posao”. Ovaj softver ima za cilj da omogući što bolju pripremu mladih za aktivno traženje posla, odnosno omogućava simulaciju i vežbanje razgovora za posao.
U toku trajanja Programa je organizovano od pet do osam radionica i predavanja, u pojedinačnom trajanju od 6 časova. Predavači na radionicama su nastavnici Univerziteta, zaposleni u Skupštini i Pokrajinskoj vladi, eksperti OEBS-a i drugi eksperti u oblastima iz kojih se organizuju dodatni časovi edukacije.
Program radne prakse u lokalnoj samoupraviOslanjajući se na pozitivna iskustva tokom realizacije Univerzitetskog programa radne prakse u Skupštini i Vladi AP Vojvodine i visoke ocene svih partnera u njegovoj realizaciji, Univerzitet u Novom Sadu je u saradnji sa Pokrajinskim parlamentom pokrenuo i projekat Univerzitetskog programa radne prakse u jedinicama lokalne samouprave i javnim komunalnim preduzećima na teritoriji Autonomne Pokrajine Vojvodine u 2010/2011. godini.
Tokom 2012. godine počeo je i Univerzitetski program profesionalne prakse studenata Univerziteta u Novom Sadu u javnim i javno komunalnim preduzećima čiji je osnivač Grad Novi Sad.
20
Mogućnosti za mobilnost u okviru novog programa EU za saradnju u oblasti obrazovanja, mladih i sporta - Erazmus+Evropska komisija je pokrenula novi program za saradnju u oblasti obrazovanja, mladih i sporta za period od 2014-2020. godine. Novi program je nasledio programe za obrazovanje i mlade u kojima je Srbija do sada učestvovala – Tempus, Erazmus Mundus, Program za celoživotno učenje i program Mladi u akciji. Novina je da će unutar ovog programa biti moguće i finansiranje manjeg broja aktivnosti iz oblasti sporta.
Program Erazmus+ je prvenstveno usmeren na moderni-zovanje obrazovanja, obuka i omladinskog rada kao i na stvaranje većih mogućnosti za zapošljavanje.
Pored niza mogućnosti u okviru programa Erazmus+ za institucionalnu saradnju i razmenu dobrih praksi i podrške za reformu obrazovnih politika, ustanovama i pojedincima će se pružiti prilika i za različite vrste mobilnosti.
Sam program u okviru prve ključne aktivnosti namenjene mobilnosti predviđa finansiranje mobilnosti zaposlenih na visokoškolskim ustanovama, razmenu studenata i mobilnost omladinskih radnika.
Karijerni info kutak
Servis karijernog informisanja, Karijerni info kutak (KIK), uspostavljen je u sto jednoj kancelariji za mlade, a tokom decembra 2013. i u svim ostalim aktivnim kancelarijama u zemlji. KIK omogućuje mladima da se informišu o zanimanjima, školama, potrebama tržišta rada, kako da postanu proaktivni u upravljanju svojom karijerom i ostvare realne susrete sa svetom rada. U KIK-ovima je više od 20.000 mladih dobilo informacije iz sveta karijere, održano je preko 200 dvodnevnih obuka za upravljanje karijerom, a 185 studenata je završilo svoju stručnu praksu i kroz vršnjački pristup pružilo usluge KVIS.
BgKarijera
Pokrenuta je inicijativa i održan je prvi sastanak sa 11 Kancelarija iz Beograda radi osnivanja mreže beogradskih KZM. BgKarijera se zasniva na „one stop shop“ modelu pružanja usluga u oblasti karijernog infomisanja i vođenja za mlade čime se podrazumeva sposobnost lokalne KZM i lokalnih aktera da pruže informacije i upute mlade na sve pružaoce usluga koje omogućuju profesionalni razvoj na teritoriji Beograda, uključujući i programe drugih gradskih Kancelarija, insitucija i organizacija. BgKarijera pretpostavlja umrežavanje i organizaciono učenje institucija.
20
21
Baza obrazovnih mogućnosti za strane studente StudyInSerbia.rsSa novom godinom, pokenuće se i nova baza obrazovnih mogućnosti na engleskom jeziku koja će stranim studentima omogućiti laku pretragu programa i pružiti korisne informacije o studiranju u Srbiji.
Strani studenti koji su zainteresovani da studiraju ili učestvuju na studentskoj razmeni u Srbiji uskoro će imati prilike da na jednom mestu pronađu sve najbitnije informacije. Baza obrazovnih mogućnosti za strane studente StudyInSerbia.rs, čija je izrada trenutno u završnoj fazi, biće dostupna javnosti do kraja godine.
Pretražujući bazu, strani studenti će moći da dobiju informacije o svim akreditovanim visokoškolskim institucijama u Srbiji i svim akreditovanim programima na ovim institucijama, sa linkovima ka sajtovima fakulteta i visokih škola na kojima će moći da dobiju dodatne informacije. Imajući u vidu da je većina stranih studenata zainteresovana za programe koji su dostupni na stranim jezicima, biće omogućeno filtiriranje programa koji su akreditovani i na stranom jeziku ili koji pružaju dodatne mogućnosti za strane studente na razmeni, poput mogućnosti dodatnih konsultacija na stranom jeziku i sl.
Pored pretrage programa, baza će sadržati i korisne informacije za strane studente poput opisa obrazovnog sistema, linkova ka važnim izvorima informacija i praktičnih informacija koje će im olakšati snalaženje po dolasku u našu zemlju.
U sklopu pripreme ove baze obrazovnih mogućnosti Euroguidance centar je tokom leta prikupio podatke od visokoškolskih institucija. Planirano je da se tokom sledeće godine baza dodatno unapredi i uključi i informacije o ostalim obrazovnim nivoima.
Biće dostupno više vrsta stipendija za razmenu studenata. Pored pohađanja čitavih master studija u državama EU, Erazmus+ će finansirati i bilateralnu razmenu studenata koji su već upisani na neku od visiokoškolskih ustanova u Republici Srbiji u trajanju od najmanje tri meseca.
Očekuje se da države Zapadnog Balkana postepeno počnu da koriste i druge delove Programa Erazmus+, te bi tada bila finansirana i razmena nastavnika i učenika, kao i garancije za studentske kredite.
Više informacija o novom programu dostupno je na sajtu Evropske komisije i Fondacije Tempus:http://ec.europa.eu/education/erasmus-plus/index_en.htmhttp://www.tempus.ac.rs/news/274/85/Erazmus/
22
Erasmus Mundus -Akcija 2 (mreže za razmenu studenata)
Erazmus Mundus projekti mreža za razmenu studenata, predstavljaju partnerstva formirana od strane univerziteta iz EU i iz zemalja Zapadnog Balkana.
Stipendije se dodeljuju pre svega za razmenu na svim nivoima studija, ali postoji i mogućnost dodele manjeg broja stipendija za cele master, doktorske ili post-doktorske studije. Razmena studenata se odvija u oba pravca.
Za stipendije u okviru Erazmus Mundus mreža razmene mogu da konkurišu:
• studenti osnovnih, master, doktorskih i post-doktorskih studija i• nastavno-naučno i administrativno osoblje univerziteta.
Projekti koji su aktuelni u konkursnom roku 2013/2014. su: JoinEU-SEE PENTA, Basileus V i ERAWEB 2.
PENTA - www.joineuseepenta.eu
Univerziteti iz Srbije uključeni u ovu mrežu su Univerzitet u Beogradu i Univerzitet u Novom Sadu, dok su partnerske institucije koje dolaze iz zemalja EU: Karl-Franzens – Univesität Graz, koordinator mreže, (Austrija), University of Antwerp (Belgija), Masaryk University (Brno,Češka), Aarhus University (Danska), Freie Universität Berlin (Nemačka), University of Bologna (Italija), University of Granada (Španija), University of Maribor (Slovenija), Tilburg University (Holandija) i Cardiff Metropolitan University (Velika Britanija).
Basileus V - www.basileus.ugent.be
Partneri iz naše zemlje u ovoj mreži su univerziteti u Beogradu, Novom Sadu i Kragujevcu, a u svojstvu pridruženog partnera Univerzitet u Nišu. Institucije na kojima će naši studenti moći da studiraju u okviru ove mreže su: University of Gent, koordinator (Belgija), Sofia University St. Kliment Ohridski (Bugarska), Univerity of Zagreb (Hrvatska), University of Nice Sophia Antipolis (Francuska), Ruprecht-Karls University (Nemačka), Alexander Technological Educational Institution of Thessaloniki (Grčka), Univeristy of Rome - La Sapienza (Italija), University of Ljubljana (Slovenija), University of Deusto (Španija), Lund University (Švedska).
U okviru Basileus V i JoinEU-SEE PENTA mreža za razmenu studenata, studenti će moći da apliciraju na veliki broj studijskih programa iz različitih oblasti na svim nivoima studija.
ERAWEB 2 - www.erasmus-westernbalkans.eu
Predstavlja mrežu razmene koja je tematski fokusirana na oblast medicinskih nauka. Univerziteti iz Srbije koji su kao partnerske institucije uključeni u ovaj projekat su Univerzitet u Beogradu i Univerzitet u Nišu, a iz EU dolaze sledeće institucije: Erasmus University Medical Center Rotterdam, koordinator programa, (Holandija), University for Health Sciences, Medical Informatics and Technology (Austrija), Ludwig Maximilians University Munich (Nemačka), Universita Cattolica del Sacro Cuore (Italija), University of Turin (Italija).
Zajednički sastanak Euroguidance , Europass i EQF mreža
6. novembra 2013. godine je u Briselu organizovan zajednički sastanak tri evropske mreže na kojem su predstavljene aktuelne teme u vezi sa karijernim vođenjem, mobilnošću, zapošljavanjem i okvirom kvalifikacija. Istaknuta je potreba za još intenzivnijom saradnjom navedenih mreža u ostvarivanju ciljeva i predstavljene mogućnosti za dalji razvoj kroz program Erazmus+.
23
Iskustva sa studija u inostranstvu
Zamolili smo učesnike programa mobilnosti u visokom obrazovanju da podele svoja iskustva sa studija (studentskih
razmena) u inostranstvu. Evo njihovih odogovora:
Zašto ste se prijavili na ovaj program ?
Po čemu je studiranje na ovom programu bilo drugačije u odnosu na studiranje u Srbiji?
Šta Vam je bilo najznačajnije iskustvo na studijama?
Prijavljivanje na ovaj program sam videla kao idealnu priliku da određeno vreme provedem u Španiji, čiji jezik i kulturu izučavam.
Nasuprot mojim očekivanjima, ispostavilo se da su univerziteti u Srbiji i Španiji veoma slični. Iako su pojedine razlike uočljive u sistemu rada, brzo smo se navikli i nismo imali problema u daljem studiranju.
Razlike su velike, počevši od papirologije potrebne za upis na studije. Pored toga postoje određene razlike u ocenjivanju i načinu rada na univerzitetu, kao i nastava na engleskom jeziku, na šta sam u početku morao da se naviknem.
Kao prvo, pošto je moja oblast šumarstvo, bilo je jako korisno da vidim kako različite države pristupaju ovoj oblasti pošto postoje značajne razlike u odnosu na geografski položaj. Pored toga, uslovi za studiranje su značajno bolji u smislu dostupnosti stručne literature i tehničke opreme.
Join EU SEE razmena2 semestra Universidad de Granada, Spain (Španija)
Erazmus MundusInternational Master in Industrial Management (IMIM)4 semestraUniversidad Politécnica de Madrid (Španija)Politecnico di Milano (Italija)Kungliga Tekniska Högskolan (Švedska)
Danijela StefanovićBazileus razmena nastavnog osobljaMesec danaFilozofska fakulteta,Univerza v Ljubljani, (Slovenija)
Erazmus MundusMaster in European forestry4 semestraAgroParisTech (Francuska)Universitat de Lleida (Španija)Albert-Ludwigs-Universität Freiburg (Nemačka)Itä-Suomen yliopisto (Finska)Wageningen University (Holandija)Sveriges lantbruksuniversitet (Švedska)Universität für Bodenkultur Wien (Austrija)
Imajući u vidu da je celokupno iskustvo bilo jako značajno, posebno bih izdvojila priliku da studiram španski jezik sa izvornim govornicima tog jezika, kao i izazove sa upoznavanjem nove sredine.
Susret sa različitim sredinama, interkulturnim razlikama, kao i upoznavanje novih ljudi iz celog sveta, sve su to neprocenjiva iskustva. Mogao bih da izdvojim komunikaciju i učestvovanje u diskusijama sa kolegama iz Amerike, Azije i drugih delova sveta, kao jedno od značajnih iskustava.
Ovaj program sam video kao priliku da proširim svoje znanje iz oblasti menadžmenta ali i kao najbolji način da upoznam kulturu i način studiranja u drugim zemljama.
Na program sam se prijavila na nagovor svoje koleginice. Zajedno smo se prijavile i imale sreću da nas obe odaberu, tako da smo u naredne dve godine zajedno studirale.
Pored studija i znanja, najznačajnije što sam stekla na ovom programu je samopouzdanje i vera da mogu da uradim sve što postavim kao cilj.
Na program sam se prijavila na nagovor svoje koleginice. Zajedno smo se prijavile i imale sreću da nas obe odaberu, tako da smo u naredne dve godine zajedno studirale.
Prema mom mišljenju, suštinskih razlika nema. Zapravo mislim da su studije u potpunosti kompatibilne sa studijama u našoj zemlji.
Kao najznačajnije iskustvo, izdvojila bih kolegijalnost i dobre međuljudske odnose među kolegama, kao i odličnu saradnju sa studentima.
23
Sofija Petrović Miloš Jovanović Ivana Zoranović Danijela Stefanović
www.euroguidance.rswww.karijernovodjenje.rs
Euroguidance centarFondacijaTempus
KneginjeZorke 77/611000 Beograd
This project has been funded withsupport from the European Commission.
This publication reflects the views only of the author,and the Commission cannot be held responsible for any use
which may be made of the information contained therein.