beoordeling ov2

7/26/2019 Beoordeling OV2

http://slidepdf.com/reader/full/beoordeling-ov2 1/25

Tussenbeoordeling MediaredactieONDERZOEKSVERSLAG

CODE:

H_OV2

P1 2014-2015

Naam student

Beoordelaar Trudy Braber

Datum beoordeling herkansing: 23

januari 2015

Oordeel ONVOLDOENDE

Toelichting:

Dit onderzoek is onvoldoende omdat:

Je in de inleiding niet kort uitlegt wat encoderen en decoderen

inhouden

Je in het theoretisch hoofdstuk de theorie niet goed uitlegt en

bijvoorbeeld het onderzoek van Morley verkeerd interpreteert.

De voorbeeldstudies ontbreken in het theoretisch hoofdstuk

In de reslutatenanalyse moet je alleen de gevonden dominante en

tegendraadse lezing presenteren.

Conclusie: tegenstrijdigheid is geen cultruele waarde.

Geheel nieuw OV2 met nieuw onderwerp maken en aanbieden bij het

assessment van de Verbreding.Beoordelingsvoorwaarden:

Het verslag bevat een inhoudsopgave en een bronnenlijst

Als bijlage is opgenomen een journalistieke recensie van het onderzochte materiaal

Het verslag beslaat minimaal 4 A4 en maximaal 6 A4. Bedoeld wordt de inhoudelijke tekst: inhoudsopgave,

bronnenlijst en bijlage(n) vallen hierbuiten.

Het verslag is gebaseerd op theorie uit het lesprogramma

Het verslag bevat alleen authentieke tekst van de auteur en herkenbare citaten

De student heeft een correcte presentatie gehouden in de werkgroep

De student heeft een leergierige en actieve grondhouding getoond in de werkgroep

Als aan de beoordelingseisen niet is voldaan, komt het product niet in aanmerking voor beoordeling.

BEOORDEELBAAR NIET BEOORDEELBAAR

COMPETENTIE 8 REFLECTEREN OP HET VAK

Toont inzicht in de maatschappelijke verantwoordelijkheid, de betekenis en de context van de journalistiek en kan

crossmediaal denken. Toont inzicht in de beginselen van beroepsethiek, mediarecht, en in het mediabeleid van de overheid.

Verwerkt zijn kennis over het vak in inhoudelijk samenhangende producten.

Het oordeel is gebaseerd op de onderstaande indicatoren.

De student:

1. Laat zien hoe theorie van toepassing is op een onderwerp uit de praktijk en beschrijft genoemde theorie en praktijk in

een logische samenhang.

2. Geeft blijk van kennis van de journalistieke actualiteit en kiest op beargumenteerde wijze een onderwerp.

3. Formuleert – in samenhang – een haalbare doelstelling en een concrete onderzoeksvraag.

4.

Geeft blijk van correcte vakspecifieke kennis.

5. Beschrijft en beargumenteert de onderzoeksmethode en verwijst daarbij naar methodische literatuur.

6. Gaat in op de kwaliteit van het eigen onderzoek aan de hand van de criteria betrouwbaarheid, validiteit en



2

bruikbaarheid.

7. Kan putten uit Engelstalige bronnen

8. Levert een compleet verslag met een inhoudelijk samenhangend betoog. Hoofdstukken, paragrafen en alinea’s sluiten

op elkaar aan. Voorkomt inhoudelijke tegenstrijdigheden en onnodige vragen bij de lezer.

9. Levert een verslag dat voldoet aan de eisen van Standaardnederlands, spelling, stijl, en interpunctie.

Bronvermeldingen voldoen aan APA-normen.



3

‘Bijstandsmoeders moeten aan het werk’

Medium: EenVandaag

Martijn Stals,

Datum: 09-01-2015Klas: MR 202Begeleidster: Trudy BraberOpdrachtgever: Fontys hogeschool Journalistiek



4

Inhoudsopgave

InhoudInhoudsopgave ..................................................................................................................................... 4

1. Inleiding ........................................................................................................................................... 5

Leeswijzer ........................................................................................................................................ 5

2. Theoretisch kader ............................................................................................................................. 6

2.1 Cultural studies .......................................................................................................................... 6

2.2 Interpretatiemogelijkheden mediaboodschappen ....................................................................... 6

2.3 Relevantie begrippen m.b.t. dit onderzoek ................................................................................ 7

3. Methode ........................................................................................................................................... 8

3.1 Onderzoeksopzet ........................................................................................................................ 8

3.2 Hypothese................................................................................................................................... 8

3.3 Kwalitatief onderzoek ................................................................................................................ 8

4. Resultaten ....................................................................................................................................... 10

4.1 Aanleiding uitzending .............................................................................................................. 10

4.2 De kwetsbare bijstandsmoeder................................................................................................. 10

4.3 Extreme tegenstellingen ........................................................................................................... 11

4.4 overtuiging ............................................................................................................................... 11

5. Conclusie ........................................................................................................................................ 12

5.1 Discussie .................................................................................................................................. 13

6. Literatuurlijst .................................................................................................................................. 15

Bijlage 1: Transcriptie ........................................................................................................................ 16



5

1. Inleiding“Bijstandsmoeders zonder werk hebben in Nederland meer netto inkomsten dan

bijstandsmoeders die een baan hebben tegen minimumloon. Op deze manier worden ze niet

gemotiveerd om te werken.” Dit schrijft ondernemer en budgetcoach Annemerie van Gaal in haar

column in het Financieel Dagblad. EenVandaag laat in het fragment zowel Van Gaal als een

bijstandsmoeder aan het woord. Bijstandsmoeders kunnen volgens Van Gaal hun inkomen

verdubbelen door allerlei toeslagen waarvoor ze in aanmerking komen. Deze toeslagen zorgen er

volgens haar voor dat wanneer deze vrouwen gaan werken ze er netto niks aan over houden. De

column zorgt voor veel discussie. De Bijstandsmoeder is boos. Volgens haar lijkt het door de

column alsof het fijn is om in bijstand te zitten. Zij stelt dat bijstandsmoeders vaak met veel

ellende te maken hebben en het helemaal niet zo goed hebben als door Van Gaal wordt beweerd.

Het fragment van EenVandaag ‘Bijstandsmoeders moeten aan het werk’, is uitermate geschikt om

onderzoek naar te doen. Er komen namelijk verschillende culturele waarden voorbij. De video

bevat meerdere contrasten die interessant zijn om te beschouwen. In het fragment zijn er twee

actoren die een belangrijke rol spelen. Die botsen, doordat ze lijnrecht tegenover elkaar staan.

Van Gaal stelt dat niet-werkende bijstandsmoeders het ‘te goed’ hebben en daardoor niet willen

werken. Aan de andere kant is er de bijstandsmoeder die boos is omdat volgens haar de

beweringen van Van Gaal onjuist zijn.

Deze twee vrouwen staan beide voor hun eigen culturele waarden. Het is dus erg geschikt om

onderzoek naar dit onderwerp te doen, omdat het allerlei contrasten bevat.

Dit onderzoek heeft als doel om het moraal van het videofragment naar boven te halen. Om dit te

bereiken is de volgende onderzoeksvraag opgesteld:

[T1] Welke dominante culturele waarden kunnen we toeschrijven aan de uitzending van EenVandaag

'Bijstandsmoeders moeten aan het werk'?

1.2 Leeswijzer

De opbouw van dit onderzoek is als volgt. De inleiding beschrijft wat de aanleiding van dit

onderzoek is. Daarbij beschrijft dit onderdeel de benodigde achtergrondinformatie over het

fragment. Dit onderzoek maakt gebruik van verschillende termen en theorieën. Deze termen en

theorieën worden uitgelegd in het onderdeel theoretisch kader. Vervolgens beschrijft het

onderdeel methode de opbouw van het onderzoek. Daarna geeft het onderdeel resultaten de

bevindingen weer. Tot slot zullen de resultaten uitgewerkt worden in de conclusie en discussie.

Dit onderdeel reflecteert ook op de validiteit, bruikbaarheid en betrouwbaarheid van dit

onderzoek. De transcriptie van het filmpje is in de bijlage opgenomen.



6

2. Theoretisch kader

Bij de invulling van een reportage zoals die van EenVandaag zijn verschillende mediatheorieën van

toepassing. Dit hoofdstuk beschrijft welke termen, begrippen en theorieën van toepassing zijn op

dit onderzoek. Deze termen, begrippen en theorieën zijn onderdeel van het overkoepelende

wetenschappelijke onderzoek naar het uitdragen van cultuur in media, genaamd cultural studies.

Dit onderzoek is gedaan binnen de kaders van deze cultural studies. Dat wetende, kan er gekeken

worden naar het antwoord van de hoofdvraag: “Welke dominante culturele waarden kunnen we

toeschrijven aan de uitzending van EenVandaag 'Bijstandsmoeders moeten aan het werk’.”

2.1 Cultural studies

Het domein cultural studies is zo breed dat het hier een groot spectrum aan verscheidenheid

betreft. In dit onderzoek beperkt de theorie van de cultural studies tot de media gerelateerde

theorieën. Ook dit onderdeel van cultural studies is erg groot.

Om cultural studies uit te kunnen leggen moeten we eerst het begrip cultuur definiëren. Cultuur is

datgene wat mensen in hun leven hebben meegekregen door bijvoorbeeld opvoeding

(leerprocessen). (H. de Jager, A. Mok & G. Sipkema 2009) Hierbij moet je denken aan voorstelling,

opvattingen, waarden en normen. Doordat iedereen via leerprocessen andere opvattingen leert,

onderscheidt iedereen zich van elkaar.

2.2 Interpretatiemogelijkheden mediaboodschappen

(De Boer & Brennecke, 2009) Morley, een onderzoeker die in 1980 al onderzoek deed met behulp

van cultural studies, kwam erachter dat er verschillende manieren waren om mediaboodschappente interpreteren. De eerste manier is de dominante positie, hierbij wordt de berichtgeving

klakkeloos overgenomen en verwerkt door de ontvanger. De tweede manier is de

onderhandelende positie. Bij de onderhandelende positie neemt de media-gebruiker de

mediaboodschap gedeeltelijk over en wordt er gedeeltelijk een andere betekenis aan de

boodschap gegeven. Tot slot is er nog de oppositionele positie, hierbij geeft de ontvanger een

totaal andere interpretatie aan de mediaboodschap, dan vooraf bedoeld. Later in Morley’s

onderzoek kwam hij erachter dat er eigenlijk ook nog een vierde manier van interpretatie van

mediaboodschappen was. Namelijk de zogenaamde Critique of Silence manier. Bij deze manier is

het zo dat de ontvanger niks over de boodschap denkt, hij heeft geen kritiek en neemt de

boodschap ook niet over. Hij denkt niet na over wat de betekenis van de boodschap kan zijn. [T2]

Verpakte nieuwsboodschappen

Volgens de culturele studies bestaat het publiek uit verschillende interpretatieve

gemeenschappen, dit wil zeggen dat iedere specifieke ontvanger verschillend reageert op

mediaboodschappen. Zo zal bijvoorbeeld de uitslag van een landelijke verkiezing door een lid van

de SGP anders worden onthaald dan iemand van de PVDA. Dit wordt door twee processen

gevormd, namelijk: het encoderen en decoderen. (De Boer en Brennecke, 2009).

Encoderen: Hiermee wordt bedoeld dat de boodschap voorzien is van zogenaamde ‘codes’. Deze

codes zouden door het medium in de boodschap zijn verwerkt. Door deze codes wordt de

vertoonde werkelijkheid een geconstrueerde vorm van de werkelijkheid. Dat maakt het dan



7

automatisch geen objectieve weerspiegeling van de werkelijkheid. Het doel van deze verwerkte

codes is een bedoelde interpretatie creëren bij de ontvanger. (De Boer en Brennecke, 2009).

Decoderen: Dit is het proces van de boodschap tot de ontvanger. Laatstgenoemde krijgt de

boodschap aangereikt en interpreteert deze op een bepaalde manier. Deze manier is afhankelijk

van zijn eigen ervaring en mening binnen dit onderwerp. De boodschap is dus deels afhankelijk

van de eigen invulling die de ontvanger eraan geeft. (De Boer en Brennecke, 2009).

Objectiviteit onmogelijk

Lakoff en Johnsson beschrijven dat objectiviteit onmogelijk is. In het hoofdstuk ‘Myth of

Subjectivism’ beschrijven ze de objectiviteit in vier stapppen (Lakoff, G. & Johnson, M, 1980).

1. We vertrouwen op onze zintuigen.

2. Onze gevoelens spelen een grote rol.

3. Kunst en poëzie overstijgen onze rationaliteit en objectiviteit en brengt ons daardoor in

aanraking met ons gevoel en intuïtie.

4. We hebben onze verbeelding nodig als we over ervaringen en gebeurtenissen vertellen.

2.3 Relevantie begrippen m.b.t. dit onderzoek

Zo kan het fragment van EenVandaag door de ontvanger anders geïnterpreteerd worden dan de

zender bedoeld heeft. Het kan zijn dat de ontvanger het eens is met Annemarie de Graaf, die zegt

dat bijstandsmoeders het te goed hebben in Nederland en daardoor geen prikkel hebben om te

gaan werken. Ook kan de ontvanger het met de bijstandsmoeder eens zijn, die zegt dat ze geen

tijd heeft om te gaan werken, omdat ze voor haar kinderen moet zorgen. En dat ze het helemaal

niet zo goed heeft als de budgetcoach zegt.

[T3]



8

3. Methode

3.1 Onderzoeksopzet

Dit onderzoek bekijkt de culturele aspecten die te vinden zijn in het fragment van EenVandaag

'Bijstandsmoeders moeten aan het werk'. Dit doe ik aan de hand van de transcriptie. Zo worden deculturele waarden die in het filmpje naar voren komen, duidelijk. Naast het kijken naar wat er

gezegd wordt en welke beelden er in het filmpje naar voren komen, wordt er in de tabel ook

gekeken naar de decodering van het filmpje. Er wordt gekeken welke waarden je uit het filmpje

kunt halen. Per fragment in het filmpje wordt aan de hand van de gevonden tekst- en

beelduitwerkingen gekeken of er waarden achter tekst en beeld verscholen gaan. Zo kan een

waarde bijvoorbeeld gelijkheid zijn. Deze waarden zijn de eigen interpretaties van de onderzoeker

en hoeven dus niet per se waar te zijn.

3.2 Hypothese

Mijn verwachtingen over het fragment ‘Bijstandsmoeders moeten aan het werk’ zijn vrij duidelijk.In het fragment zullen contrasten getoond worden tussen een bijstandsmoeder (Linda Moes) en

ondernemer en budgetcoach van Gaal. Deze twee vrouwen staan lijnrecht tegenover elkaar en

staan beiden voor verschillende waarden. Ik verwacht dat Moes wordt gezien als een vrouw die

onstabiel en onzelfstandig is, terwijl Van Gaal hier het tegenovergestelde van is. Deze twee

vrouwen spreken elkaar constant tegen in de video.

3.3 Kwalitatief onderzoek

Het onderzoek bestaat enkel uit kwalitatief onderzoek. Dit houdt in dat er in dit onderzoek niet

gekeken zal worden naar cijfers, maar naar interpretaties en observaties van de onderzoeker. Uiteigen interpretatie van het filmpje komen er waarden naar boven, dit is een manier van kwalitatief

onderzoek doen.

Eerst is er de uitgeschreven transcriptie. Die geanalyseerd is met het vizier op culturele waarden.

Deze analyse richt zich op culturele waarden. gericht op culturele waarden. Vervolgens wordt

gekeken welke codes, frames en waarden naar voren komen.

De codes hebben directe betrekking op de transcriptie (beeldelementen, geluidselementen en

tekstelementen). De codes hebben ook betrekking op de actoren die in het filmpje naar voren

komen, oftewel de personen of instanties die aan het woord komen in het filmpje. Deze personenstaan ergens voor. Ze willen waarden overbrengen met wat ze zeggen en met de manier waarop

ze dit zeggen.

Als de actoren en waarden van deze actoren gevonden zijn, kijken we naar de frames. De volgende

onderdelen komen aan bod:

Welk probleem komt er naar boven?

Wie is er verantwoordelijk?

Wat is de oplossing?[T4]



9

Het kijken naar deze zaken roept beelden op. Een beeld dat een persoon zou kunnen vormen is:

'bijstandsmoeders zijn luie geldwolven'. Maar er kan ook een ander beeld naar voren komen bijv.

'bijstandsmoeders zijn mensen die een zwaar leven hebben en voor hun kinderen moeten zorgen'.

Tot slot kan men uit deze frames de culturele waarden van het fragment halen. Dit houdt in dat er

gekeken wordt naar welk moraal er uit het verhaal naar voren komt (de betekenis van de video).



10

4. Resultaten

In de video van EenVandaag 'bijstandsmoeders moeten aan het werk', staan twee actoren

lijnrecht tegenover elkaar. Aan de ene kant is er de zelfstandige zakenvrouw Annemarie van Gaal

en aan de andere kant staat bijstandsmoeder Linda Moes. Hier zijn al meteen twee culturele

waarden aan toe te schrijven, namelijk onafhankelijkheid en afhankelijkheid. In het beeld van de

zelfstandige zakenvrouw komt de culturele waarde onafhankelijkheid naar voren: ze verdient haar

eigen geld en lijkt het allemaal goed voor elkaar te hebben. Daartegenover staat de

bijstandsmoeder. zij is afhankelijk, krijgt geld van de overheid om rond te komen en heeft geen

baan.[T5]

4.1 Aanleiding uitzending

Het filmpje is gebaseerd op een column van Annemarie van Gaal in het Financieel Dagblad. Van

Gaal heeft veel kritiek gekregen op haar column. Ook bijstandsmoeder Moes is het niet eens met

wat ze in de column schrijft. Het blijkt volgens Van Gaal namelijk zo te zijn dat bijstandsmoeders

meer dan 1900 euro per maand krijgen. Hierdoor zijn bijstandsmoeders niet meer geneigd om aanhet werk te gaan. 'De prikkel verdwijnt' zegt de presentator van EenVandaag. In de video spreekt

Moes dit beeld constant tegen. "Nee, absoluut niet! Nee, als ik alles bij elkaar optel, heb ik 1736

euro in de maand. En daar moet ik alles van doen. En dan echt alles." Direct hierna spreekt Van

Gaal het antwoord van Moes tegen. "Zij beweert 1700 euro te krijgen. Bij wat ze opnoemt - 1736

euro - wat ze nu per maand ontvangt, maar wat ze bijvoorbeeld vergeet, in haar geval, is dat ze

1500 euro per kwartaal aan kinderbijslag krijgt. Plus alle gemeentelijke regelingen die ze krijgt. Zij

komt ook op een nettobedrag van 2.200/2.300 euro uit." Deze waarde 'onenigheid' tussen de

twee actoren kenmerkt de video en is door de hele video terug te zien. Een andere waarde die bij

deze fragmenten ook een duidelijk rol speelt is 'deskundigheid'. Als je naar Annemarie van Gaal

kijkt straalt hier toch wel veel deskundigheid vanaf. Ze heeft een eigen bedrijf en kan goed

verwoorden waarom zij gelijk zou hebben in de discussie.

4.2 De kwetsbare bijstandsmoeder

Middenin de video vraagt de interviewer aan mevrouw Moes. "Waarom gaat u niet aan het

werk?" Hiermee probeert EenVandaag te kijken of het beeld dat bijstandsmoeders niet meer

geneigd zijn om te gaan werken klopt. Het antwoord van Moes hierop luidt als volgt: "Aha!

Waarom ga ik niet aan het werk. Nou ten eerste is het probleem dat er voor mij geen werk is. Een

heleboel plekken worden opgevuld door jongeren. Want ik ben bijna 42, dus ik val tussen wal en

schip dus ik ben eigenlijk te oud. Uuhm." Hierna probeert de interviewer door te vragen. "Stel er

was een baan voor u zou u dan aan het werk gaan?" Moes heeft hier meteen een duidelijkantwoord op. "Dat zou ik heel erg moeilijk vinden, want wie zorgen er voor mijn kinderen in de

zomervakantie en de vakanties? Het beeld dat bijstandsmoeders niet meer willen werken, wordt

door mevrouw Moes met deze uitspraken verminderd. Volgens haar kunnen bijstandsmoeders

helemaal niet werken. Ze krijgen geen baan en moeten voor de kinderen zorgen. Hier is opnieuw

de culturele waarde afhankelijkheid duidelijk te zien. Moes is afhankelijk van de bijstand van de

overheid en lijkt ook geen verandering in haar bestaan te kunnen of willen brengen. Ze zou zich de

vraag kunnen stellen of het toch niet mogelijk zou zijn te werken, bijvoorbeeld met hulp van

anderen, bijvoorbeeld om de kinderen op te vangen. In tegenstelling daarop zegt ze dat het voor

haar onmogelijk is, vanwege de zes kinderen die ze heeft.



11

4.3 Extreme tegenstellingen

Als je naar deze video kijkt, zie je aan de ene kant Linda Moes vechten voor wat ze waard is. Ze wil

koste wat het kost gelijk krijgen, maar aan de andere kant komt Moes ook wel een beetje zielig

over. Dit beeld probeert EenVandaag ook te creëren in de video. Het beeld dat heel erg naar voren

komt in de video is het beeld van een zakenvrouw die alles voor elkaar lijkt te hebben. Ze heeft

een eigen kantoor, dure computer, kast vol met tijdschriften etc. Hiertegenover staat een

bijstandsmoeder, die in een rijtjeshuis woont en het moet doen met Aldi huismerk producten en

een kleine keuken. Die worden opvallend in beeld gebracht.

Wanneer de camera overschakeld van Van Gaal naar Moes wordt de beeldvorming sterk

beïnvloed door de beelden die getoond worden. Zo laat een shot zien dat het buiten grauw en

grijs is en dat Linda Moes achter het raam van haar rijtjeshuis staat en naar buiten kijkt. In contrast

daarmee heb je de lichte en moderne kleuren die te zien zijn op het kantoor van Annemarie van

Gaal. Ik denk dat EenVandaag dit bewust zo heeft opgenomen. Hier zijn weer culturele waarden

aan toe te schrijven, namelijk stabiliteit en onstabiliteit. Van Gaal lijkt heel stabiel te leven. Het lijkt

erop dat ze genoeg geld heeft om mee rond te komen. Ze heeft bijvoorbeeld een Apple computer,

dit duidt erop dat ze haar geld ook aan luxe goederen kan besteden. Moes daarentegen moetgoed op de kleintjes letten. Ze leeft erg sober en kan geen dure spullen aanschaffen. Zij moet het

doen met het huismerk van de Aldi.

4.4 overtuiging

Als kijker van deze video nijg ik toch eerder Annemarie van Gaal te geloven in haar antwoorden.

Annemarie kenmerkt zich namelijk sterk doordat ze een eigen bedrijf heeft en zelfstandig

onderneemster is. Ze heeft het goed voor elkaar en het lijkt erop dat ze erg deskundig is in

hetgeen dat ze doet. Moes daarentegen lijkt het allemaal niet zo goed voor elkaar te hebben, het

lijkt erop dat ze erg onstabiel leeft en veel zelfstandigheid straalt ze ook niet uit. Ook zijn haar

argumenten niet overtuigend.



12

5. Conclusie

Nu naar alle beeldelementen, tekstelementen en culturele waarden in de video van EenVandaag

bekeken zijn, is het tijd om de onderzoeksvraag te beantwoorden. De onderzoeksvraag luidt:

Welke dominante culturele waarde kunnen we toeschrijven aan de uitzending van EenVandaag

'Bijstandsmoeders moeten aan het werk?’.

Aan de resultaten op de vorige pagina zijn allerlei culturele waarden te koppelen. Zo is er een

waarde die erg duidelijk is af te lezen in het fragment. Dit is de waarde tegenstrijdigheid[T6]. Linda

Moes en Annemarie van Gaal zijn het constant oneens met het bedrag dat bijstandsmoeders

zouden krijgen.

Maar wat toch wel de dominante lezing (dominante culturele waarde) in de video is, is

afhankelijkheid versus onafhankelijkheid. Annemarie van Gaal is een succesvolle zakenvrouw,

onafhankelijk en participeert in de maatschappij. Linda Moes daarentegen wordt neergezet als

een bijstandsmoeder die moeilijk rond kan komen, 6 kinderen heeft en afhankelijk is van de

bijstand die ze ontvangt en vindt dat geen kant op kan: in meerdere opzichten afhankelijk dus.

Tegenstrijdige waarden

Liggen onder deze waarden ‘onafhankelijk’ en ‘afhankelijk’ echter ook geen dieperliggende

waarden in onze maatschappij. In Nederland wordt grote waarde gehecht aan deelnemen in het

arbeidsproces. Minister Asscher wil ervoor zorgen dat bijstandsmoeders netto 10% meer kunnen

gaan verdienen om zo de prikkel te verhogen om te gaan werken. Participatie is dus mogelijk nog

een dieperliggende waarde. Oftewel: elk mens draagt een steentje bij aan de maatschappij: werk

dus. Deze waarde staat recht tegenover de moederplicht. De vrouw die voor haar zes kinderen

moet zorgen.

Vragen dringen zich aan de kijker op als: ‘Is Moes een profiteur, die niet aan het werk wil gaan of is

Moes een huisvrouw die niet kan gaan werken, omdat ze op haar kinderen moet letten?’ Gaat

Moes haar verantwoordelijkheid niet gewoon uit de weg? Ondanks dat Moes zes kinderen heeft

en een alleenstaande moeder is, is het in Nederland zo geregeld dat Moes allerlei manieren heeft

om te zorgen dat ze wel aan het werk kan. Denk hierbij aan een oppas of een kinderdagverblijf.

Moes heeft wel een keuze om aan het werk te gaan, maar is dit de manier hoe zij invulling wilt

geven aan haar leven?



13

5.1 Discussie

Betekenis resultaten

Ik veronderstel dat EenVandaag aan objectieve beeldvorming doet. Maar door de manier van

kiezen van hun geïnterviewde in het fragment van de bijstandsmoeders zetten ze wat mij betreft

een bepaald beeld van bijstandsmoeders neer, dat niet altijd waar hoeft te zijn. Is het bijvoorbeeld

zo dat een bijstandsmoeder 6 kinderen heeft, of dat ze allemaal zo sober leven als mevrouw

Moes? De keuze van EenVandaag kan bewust of onbewust zijn. Het zou zo kunnen zijn dat ze

gewoon op zoek zijn gegaan naar een bijstandsmoeder en dat ze bij toeval bij Linda Moes uit zijn

gekomen. Het kan ook zijn dat ze bewust voor Moes hebben gekozen, omdat veel mensen bij haar

een bepaald beeld krijgen. Dit beeld hoeft niet te kloppen met hoe de gemiddelde

bijstandsmoeder daadwerkelijk haar leven leidt. Het is dus de vraag of het beeld dat EenVandaag

schetst met het filmpje ook het doorsnee beeld van bijstandmoeders in Nederland is.

Kwaliteit resultaten

In dit onderzoek keek ik naar culturele waarden die ik tegenkwam in het fragment

'Bijstandsmoeder moeten aan het werk'. De culturele waarden die ik aan het fragment toebedeel,zijn voor een deel natuurlijk mijn eigen interpretatie van hoe ik als journalist naar de video kijk.

Een andere persoon, zal het lang niet altijd eens zijn met de waarden die ik aan het fragment geef.

De betrouwbaarheid van mijn onderzoek heeft dus te maken met het feit dat ik bepaalde waarden

beschrijf, omdat deze mij opvallen, dit betekent niet dat deze waarden de waarden zijn die per se

bij deze video horen.

Herhaalbaarheid

Mijn onderzoek is herhaalbaar voor andere mensen die hetzelfde onderzoek zouden willen doen.

Iedereen kan de transcriptie en onderzoeksopzet gebruiken die voor dit onderzoek gebruikt is. Het

is alleen de vraag of mensen die hetzelfde onderzoek doen, ook op dezelfde resultaten zullenkomen. Zoals al eerder gezegd plakt iedereen zijn eigen waarden aan het fragment, de resultaten

zullen dus nooit helemaal overeenkomen met de resultaten van mijn onderzoek. Iedereen geeft

andere codes aan het fragment. Het is dus de vraag hoe betrouwbaar mijn onderzoek is, want in

dit onderzoek komen alleen mijn interpretaties naar boven.

bespreken

Om deze betrouwbaarheid te kunnen vergroten zou het handig kunnen zijn om meerdere

onderzoekers hetzelfde onderzoek te laten doen, waarna alles samen besproken wordt. Door

samen erover te praten en tot conclusies te komen, zal de betrouwbaarheid toenemen.

Validiteit

Daarnaast is de validiteit van een onderzoek vaak ook erg belangrijk. Kijkend naar de validiteit kun

je zeggen dat de interne validiteit (Verhoeven, 2011) hoog is in dit onderzoek. Er is onderzoek

gedaan aan de hand van de onderzoeksopzet, hierdoor zijn er geen systematische fouten

gemaakt. Daarnaast zijn er geen omgevingsfactoren die het onderzoek beïnvloed hebben.

De externe validiteit (Verhoeven, 2011) is lager. De conclusie niet toepasbaar is op soortgelijke

situaties. Dit komt doordat dit onderzoek erg specifiek is.

Bruikbaarheid Het onderzoek is goed bruikbaar vanwege de maatschappelijke relevantie. De lezer krijgt inzicht in

de culturele werking van de media. Daarnaast komt ook naar voren welke verschillende waarde in



14

een filmpje kunnen zitten en welke betekenis de makers mee willen geven. Daarbij geeft ook het

thema stof tot nadenken.



15

6. Literatuurlijst

•

Robert Eisinga (1989), Etnocentrisme In Nederland: Theoretische en Empirische

Modellen

• De Boer, C. & Brennecke, S.I. (2009). Media en Publiek. Theorieën over media-

impact. Amsterdam: Boom. Hoofdstuk 12 (Cultural Studies)

• Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago/London: University

of Chicago Press.

• De Jager, H. , Mok, A. & G. Sipkema (2009). Grondbeginselen der sociologie.

Gezichtspunten en begrippen. Noordhoff Uitgevers B.V.

• Verhoeven, N. (2011). Wat is onderzoek? Praktijkboek methoden en technieken voor

hoger onderwijs. Den Haag: Boom Lemma uitgevers

•

Deuze, M. (2012). Media Life. Cambridge: Polity.

http://www.bol.com/nl/c/boeken/g-sipkema/1808545/index.html

http://www.bol.com/nl/c/boeken/g-sipkema/1808545/index.html



16

Bijlage 1: Transcriptie



17

Analyse-eenheid Tekst Beeld / geluid Decodering:

Dominante lezing d Noemer

0

9

Introductie Presentator:

“Bijstandsmoeders met

kinderen verdubbelen bijna

hun inkomen door allerlei

toeslagen. En dus is de prikkel

om te gaan werken daarmeehelemaal verdwenen. Dat zegt

ondernemer en budgetcoach

Annemarie van Gaal. Maar het

Ministerie van Sociale Zaken

stelt bij monden van Minister

Asscher dat het maatregelen

heeft genomen, om dat effect

te repareren. Alleen de vraag

is. Is dat echt zo?”

De presentator van

EenVandaag, staat achter een

oranje desk en introduceert het

onderwerp.

Op het scherm in de

achtergrond is een brief te zien

waarop Laatste Aanmaning

staat. Ook zijn er twee kinderen

te zien die bij hun moeder aan

tafel zitten.

Presentator van

EenVandaag zegt dat

bijstandsmoeders met

kinderen hun inkomen

bijna verdubbelen,

waardoor ze niet meerwillen gaan werken.

“De prikkel om te gaan

werken is verdwenen.”

Dit geeft aan dat werk

hebben in Nederland

iets is wat erbij hoort,

wat belangrijk is. Het is

slecht als iemand niet

werkt.

0

5

Annermarie van Gaal

aan het werk

Voice over: ”In haar column in

het Financieel Dagblad zette

ondernemer Annemarie van

Gaal op een rij hoeveel geld

een bijstandsmoeder ter

beschikking heeft als je alle

toeslagen meerekent. Volgens

van Gaal zijn de

bijstandsmoeders hierdoor

niet geneigd om aan het werk

te gaan. Haar column werd

vandaag op veel plekken

herplaatst en geciteerd en

zorgt voor veel discussie.”

Annemarie van Gaal: “Je merkt

heel erg dat het links en rechts

is. Dus mensen zijn het

helemaal met me eens, ofmensen zijn het helemaal met

me oneens.”

Annermarie van Gaal zit achter

haar computer en is aan het

werk.

Haar bureau ligt vol papieren,

dit kan betekenen dat ze een

drukbezet persoon is.

Op de achtergrond is een zachtmuziekje te horen

Annermarie van Gaal is

aan het werk op haar

kantoor. Er staan

allerlei duren

apparaten, zoals een

Apple computer.

Achter haar zijn

allemaal tijdschriften te

zien. Ook wordt

getoond dat Van Gaal

schrijft voor het FD.

Het beeld wat hierin

naar voren komt is dat

Van Gaal het allemaal

goed op een rijtje

heeft. Ze is in

tegenstelling tot een

bijstandsmoeder

onafhankelijk, zeverdient zelf haar geld.

Waarden:

Onafhankelijkheid

Zelfstandigheid

Stabiliteit



18

6

9

Reactie

bijstandsmoeder op

de column van

Annemarie van Gaal.

Voice over: “Bijstandsmoeders

zoals Linda Moes uit Bolswart

zijn boos over het artikel. Sinds

het overleiden van haar man,

zorgt Moes alleen voor haar

zes kinderen. Ze kan maar net

rondkomen van het bedrag dat

ze krijgt.”

Interviewer die praat met

bijstandsmoeder Linda Moes:

“Wat vindt u van de column?”

Linda Moes: “Uhm, nou ik

irriteer me er wel aan, dat is

nummero 1. Zoals ik het dus

lees, dan is het net alsof ik

geluk heb dat ik een

alleenstaande moeder ben. In

de bijstand.”

Rijtjeshuis, waar Linda Moes

voor het raam staat en naar

buiten staart.

Foto’s van haar 6 kinderen, met

een christelijk kaarsje erbij, dit

kan duiden op het feit dat ze

misschien erg gelovig is.

Mevrouw Moes slaat licht rood

uit als naar haar mening over de

column van Annermarie van

Gaal wordt gevraagd.

Linda Moes staat

achter haar raam in

haar rijtjeshuis. Ze kijkt

naar buiten, waar de

lucht grijs is. Binnen in

huis hangt een

grimmige sfeer. Er

staan allerlei grauwe

meubels en de muur

heeft een grijze kleur.

Dit laat duidelijk het

contrast tussen Moes

en Van Gaal zien. Van

Gaal zat in haar eigen,

modern ingerichte

kantoor en heeft alles

voor mekaar. Moes

hier in tegen woont in

een sober huis en het

lijkt alsof ze het erg

moeilijk heeft. Ze

wordt zielig gevonden.

Waarden:

Instabiliteit

AfhankelijkheidSoberheid



19

0

6

Reactie van

Annemarie van Gaal

op de reactie van de

bijstandsmoeder,

mevrouw Moes.

Annemarie van Gaal: “Ik wil

helemaal niet beweren dat

bijstandsmoeders het nou zo

gemakkelijk hebben, of dat ze

nou zo royaal leven, of,

helemaal niet. Maar het punt is

als ze gaan werken, dan

houden ze er netto gewoon

niks aan over.”

Voice over: “In haar column

telt Annemarie van Gaal alle

bedragen op die een

bijstandsmoeder per maand

krijgt. Uiterkeringen en

toeslagen bij elkaar opgeteld,

kan een bijstandsmoeder

volgens van Gaal meer dan

1900 euro per maand

ontvangen.”

Op de achtergrond zijn allerlei

tijdschriften te zien, dit kan

duiden op het feit dat ze een

vrouw is die erg breed

geïnteresseerd is.

Van Gaal praat verbaasd, omdat

ze helemaal niet beweert dat

bijstandsmoeders het zo

makkelijk hebben, zoals

mevrouw Moes haar column

opvatte.

De berekeningen, waarmee van

Gaal op een bedrag van meer

dan 1900 euro kwam dat

bijstandsmoeders zouden

krijgen, wordt getoond.

Ook dit fragment laat

zien dat Annemarie het

allemaal goed voor

elkaar heeft. Ze is

onafhankelijk en lijkt

breed geïnteresseerd,

omdat ze allemaal

verschillende

tijdschriften heeft.

Hiernaast lijkt

Annemarie een beetje

geïrriteerd over de

reactie van Moes op

haar column. Van Gaal

wil namelijk helemaal

niet beweren dat

bijstandsmoeders het

zo makkelijk hebben.

Ze verteld dit een

beetje op een toon,

waarbij ze laat zien dat

zij meer weet dan

mevrouw Moes.

Waarden:

Tegenstrijdigheid



20

7

7

Linda Moes is het niet

eens met van Gaal.


bijstandsmoeder Linda Moes:

“Klopt dat bedrag een beetje

waar van Gaal op uitkomt? Is

dat bij u ook zo?

Linda Moes: “Nee, absoluut

niet! Nee, als ik alles bij elkaar

optel, heb ik netto 1736 euro

in de maand. En daar moet ik

alles van doen. En dan ook

echt alles. Ik heb als ik alle

vaste lasten er vanaf haal, uhm

dan heb ik een budget van 20

euro per dag, om

boodschappen van te doen.

Dat is dus ook kleding en ook

eten, en dan ook voor mijn

hond. En uh alle eventuele

extra leuke dingen wat je dan

zou kunnen gaan doen. Maar

dan moet er ook niks tussen

komen.”

Mevrouw Moes laat duidelijk

zien dat ze volgens haar

helemaal niet zoveel geld krijgt

als van Gaal eerder beweerde.

Opnieuw slaat ze ietwat rood

uit.

Op de achtergrond is een

onverzorgde plant te zien. Dit

kan misschien duiden op

geldgebrek.

Er is een klein keukentje op de

achtergrond te zien, dat ietwat

rommelig lijkt.

In dit deel van de video

is heel duidelijk op te

merken dat Linda Moes

het totaal niet eens is

met het bedrag waarop

Van Gaal uitkomt. Ze

lijkt erg

verontwaardigd.

Waarden:

Verontwaardigheid

Van Gaal en Moes

spreken elkaar heel erg

tegen. Als ik als kijker

naar dit fragment kijk

komt bij mij de vraag

op: wie van de twee

heeft gelijk? De twee

partijen vertellen

allebei iets anders, ze

zijn tegenstrijdig.

Waarden:

Tegenstrijdigheid

Onenigheid



21

8

m

2

Reactie Annemarie

van Gaal reactie Linda

Moes

Annemarie van Gaal: “Zij

beweert 1700 euro te krijgen.

Bij wat ze nu opnoemt 1736

euro wat ze nu per maand

ontvangt, maar wat ze

bijvoorbeeld vergeet, in haar

geval, is dat ze 1500 euro per

kwartaal aan kinderbijslag

krijgt. Plus alle gemeentelijke

regelingen die ze krijgt. Zij

komt ook bij een nettobedrag

uit van 2.200/2.300 euro.”

Annemarie van Gaal zit op de

voorgrond en in de achtergrond

is een rek met allerlei

tijdschriften te zien, het

tijdschrift dat het meest opvalt

is de Linda.

Annemarie legt op een rustige

manier uit, waarom ze gelijk

heeft wat betreft het geld van

bijstandsmoeders.

Weer is er de

onenigheid tussen de

twee partijen te zien.

Dit keer gooit Van Gaal

nog een extra schepje

op haar argument,

waarom mevrouw

Moes geen gelijk heeft.

Er is niet alleen een

contrast te zien tussen

het bedrag wat

bijstandsmoeders

volgens Van Gaal

zouden krijgen en het

bedrag dat ze volgens

Moes zouden krijgen,

maar er is ook een

symbolisch contrast,

wat vaak in de video

voorkomt. Het contrast

van iemand die een

eigen kantoor heeft en

iemand die in een klein

huis woont.

Waarden:

Stabiliteit vs

instabiliteit

Zelfstandigheid vs

onzelfstandigheid

Onafhankelijkheid vs

afhankelijkheid



22

2

m

9

Voice-over: “Met haar column

wil Van Gaal niet zeggen dat de

uitkeringen omlaag moeten.

Haar punt is dat

bijstandsouders door de

hoogte van de uitkering niet

gestimuleerd worden om aan

het werk te gaan.”

Er is een klein keukentje te zien,

waarin mevrouw Moes koffie

staat te zetten.

Er staan flessen cola etc. van

niet al te duren merken. Vooral

huismerken.

De voice over zorgt

ervoor dat Van Gaal en

Moes dichter naar

elkaar toe groeien. Dit

doet hij door te zeggen

dat het niet de

bedoeling was van Van

Gaal om met haar

column te beweren dat

de uitkeringen van

bijstandsmoeders

omlaag moeten. Heel

even wordt de druk van

de ketel gehaald.

0

m

1

Interviewer Linda Moes:

“Waarom gaat u niet aan het

werk?”

Linda Moes: “aha! Waarom ga

ik niet aan het werk. Nou ten

eerste is het probleem dat er

voor mij geen werk is . Een

heleboel plekken wordenopgevuld door jongeren. Want

ik ben 42 bijna dus ik val tussen

wal en schip dus ik ben

eigenlijk te oud. Uuhm.”

Interviewer: “Stel er was een

baan voor u zou u dan aan het

werk gaan?”

Linda Moes: “Dat zou ik heel

erg moeilijk vinden want wiezorgen er voor mijn kinderen in

de zomervakantie en in de

vakanties?

Mevrouw Moes grinnikt als de

vraag waarom gaat u niet aan

werk wordt gesteld, ze lijkt

geïrriteerd vanwege de vraag.

Opnieuw slaat mevrouw Moes

rood uit.

Op de achtergrond is een jongen

te zien die op de computer bezig

is.

Ook is er een plant te zien, die

niet zo goed lijkt verzorgd.

De interviewer

confronteert Moes met

het feit dat ze geen

werk heeft en niet aan

het werk gaat. Hierbij

geeft Moes als

antwoord dat ze op

haar kinderen moetletten en hierdoor niet

aan het werk kan.

Het beeld kan hierbij

ontstaan dat Moes

gewoon geen zin heeft

om te gaan werken. In

Nederland kun je je

kinderen ook naar een

kinderopvang brengen.

Waarden:

Eigen belang, Moes

profiteert van de

overheid.



23

2

m

4

Reactie minister van

sociale zaken die

reactie geeft op

column

Voice-over: “Minister van

sociale zaken Asscher

reageerde gister ook op de

column van Annemarie van

Gaal. Via een woordvoerder

laat hij ons weten: ‘Dit is een

bekend probleem. Het kabinet

heeft dit met Prinsjesdag,

vorige week, opgelost.

Alleenstaande minima met

kinderen die gaan werken,

gaan er vanaf januari daarom

10% op vooruit. Zodat werken

loont. De column van mevrouw

Van Gaal is achterhaald.’”

EenVandaag laat een grafiek

zien die minister Asscher heeft

getwitterd. Asscher haalt in de

tweed Geenstijl en Annemarie

van Gaal aan.

De reactie van Asscher laat

EenVandaag zien in een kader.

Op de achtergrond is een foto

van minister Asscher te zien. Hij

draagt een pak. De balk waarin

staat ‘Reactie minister Asscher’

kleurt oranje.

Er is een heel lichtelijk

achtergrondmuziekje te horen

in mineur met een zware bas.

4

m

1

Reactie Van Gaal op

plannen regering

Interviewer Annemarie van

Gaal: “Deze regering gaat daar

nu ook iets aan doen. Dat

mensen met een minimumloon

er nu 10% op vooruit gaan. Is

dat genoeg?”

Annemarie van Gaal: “Nee dat

lost het probleem dan nog niet

op. Niet voor deze groep.”

Opnieuw is het rek met de

tijdschriften te zien.

Van Gaal denkt dat de plannen

van minister Asscher niet gaan

werken.

Annemarie van Gaal en

Linda Moes lijken het

meer met elkaar eens

te zijn. Ze denken dat

de 10% geen oplossing

gaat bieden.

Waarden:

Eensgezindheid, ze zijn

allebei tegen het plan

van de minister



24

1

m

3


Linda Moes: “Dus als u straks

aan het werk gaat houdt u

straks in 2015 echt veel meer

over dan wanneer u in een

uitkering blijft zitten.”

Linda Moes: “Nee, nee.”

Interviewer: “Dat gaat u niet

stimuleren om aan het werk te

gaan?”

Linda Moes: “Uh, als ik veel

meer overhoud, maar dat veel

overhouden gaat namelijk niet

door. Want als je namelijk

boven uuh, uuh, een bepaald

inkomen.. ik geloof dat dat

voor een bijstandsmoeder zo’n

19.000 euro zo veel, als je daar

boven komt dan vervallen alle

toeslagen van het

kindgebonden budget en voor

de huurtoeslag en zorgtoeslag

en dat gaat dus heel snel naar

beneden.”

Interviewer: “En wat moet een

overheid dan doen om u aan

het werk te krijgen?”

Linda Moes: “uuuuhm, dat vind

ik eigenlijk heel erg moeilijk.”

Linda Moes kijkt erg bedenkelijk

als de interviewer haar de vraag

stelt die hiernaast te zien is.

Linda Moes heeft een heel

stellig antwoord klaar. Ze weet

zeker dat ze gelijk heeft en dat

ze er niet op vooruit zal gaan.

Linda praat erg snel, en is niet

steeds rood in haar gezicht.

Kijk bij vorige

dominante lezing.

3

m

2

Voice-over: “Van Gaal coacht

zelf een aantal

bijstandsmoeders en denkt dat

alleen drastische maatregelen

er voor kunnen zorgen dat veel

bijstandsmoeders weer aan

het werk gaan.”

Er is een groot gebouw te zien,

met een vlag waarop staat.

vangaal&company, de naam van

Annermaries bedrijf.

Naast de deur van het kantoor

van mevrouw van Gaal is een

bordje te zien. Met de naam van

haar bedrijf en de naam van

haar magazine AMMAGAZINE.

Op de achtergrond is een zacht

liedje te horen.

Hier is het beeld van

afhankelijk weer

duidelijk te zien.

Bijstandsmoeders zijn

afhankelijk van

Annemarie van Gaal.

De bijstandsmoeders

moeten gecoacht

worden, om weer aan

het werk te gaan.



3

m

3

Annemarie van Gaal: “Mijn

pleidooi is ook altijd dat de

allerlaagste inkomens, en dan

heb ik het ook echt over bruto-

inkomens tot 20.000, 25.000,

dat die gewoon geen belasting

betalen. Maar dan moeten we

ook alle toeslagen en alle

regelingen en alle kortingen en

alles opheffen. Maar dat

gewoon ieder gewerkt uur ook

daadwerkelijk dat oplevert.”

Annemarie van Gaal zit achter

haar Apple computer. Op het

bureau ligt er een stapel papier.

Vooraan in beeld staat er een

gezonde plant. Van Gaal lijkt aan

het werk te zijn.

Er is een close-up te zien. De

boekplank op de achtergrond is

wazig geworden en er valt nog

maar een deel te zien. De

LINDA. is weggevallen.

Opnieuw is het

contrast tussen

afhankelijk en

onafhankelijkheid

weer te zien. Dit is een

erg belangrijk contrast

in de video.

beoordeling ov2

Documents