BARO VE DEVLET LKSNDE

KTDARI YENDEN DNMEK

O gnlme Artan inen bir sestir:

Milletimin vicdanna makestir!

Ben askerim, o stmde kumandan,

Ba eerim her emrine sormadan!

Gzlerimi kaparm!

Vazifemi Yaparm!

GR

Komnizm alternatifinden kurtulan kapitalist devletin insanln tm sorunlarn zecei ileri srlerek 21. yy bar ve refah toplumu ilan edildi. Fukuyamann ban ektii baz dnrler tarihin sonunun geldiini dahi mjdelediler. Ancak bu ngrnn hayat tarafndan yenilgiye uratldn grmek iin zerinden fazla zaman gemesini beklememize gerek kalmad. Tm insanln ortak kar iin hareket edecei ve de snflar st olduu iddia edilen devlet kendini yeniden tahkim etti. Ksa sreli grece bir refahn hemen ardndan dnyann neredeyse her corafyasnda alk ve sava gndelik yaamn bir paras haline geldi. Bu kresel ykm toplumun tm kesimlerini etkiledi. Kukusuz en ok etkilenen toplumsal gruplardan biri de profesyonel meslekler oldu. Kitlesel yoksullamayla birlikte, profesyonel mesleklerce beslenen orta snf giderek zld. Profesyonel meslek sahipleri hzla proleterletiler. Bunun dorudan sonucu olarak da nceki yzylda devlet ile toplum arasnda tarihsel bir rol ile ykmlendirilen meslek rgtleri devlet karsnda eski glerini kaybetmeye baladlar.

Bu dnmn dnyann en eski profesyonel mesleklerden biri olarak kabul edilen avukatlk mesleinde de olduka ak bir biimde grldn syleyebiliriz. Avukatlarn; bilgi tekelleri, itibarlar, kamusal ynleri, meslek rgtleri yani profesyonel mesleklere dair tm zelliklerinin gittike and artk herkes tarafndan grlmektedir. Bu durumu avukatlk mesleinin Trkiyede yaad deiim zerinde de grmek mmkndr.

Avukatlk mesleinin anan zelliklerinden biri de zerkliktir. Meslek yrtcleri bir taraftan hzla proleterleerek alt gelir grubuna dahil olmaktayken dier taraftan zerkliklerini de giderek yitirmektedirler . Avukatlarn zerklik alanlar piyasa ve devlet karsnda giderek gerilemektedir. Barolar (zayflayan) ile devlet (glenen) arasndaki ilikinin sorgulanarak bu durumun nedenlerinin aratrlmas, zerkliin ayn zamanda meslein geleceini de belirleyen temel zelliklerinden biri olmas sebebiyle olduka deerlidir. nk; zerklik kayb, toplumsal dnmn profesyonel meslekleri zayflatt bu tarihsel anda profesyonel mesleklerin korunmasn ve dolaysyla gelecee tanmasn zorlatracaktr. Avukatlk Kanunu hazrlklar, yaklaan baro seimleri bu trden bir tartmay sadece zorunlu deil ayn zamanda gncel de klmaktadr.

PROFESYONEL BR MESLEK OLARAK AVUKATLIK

Avukatlk meslei ile devlet arasndaki iliki zerine yaplacak bir almaya, avukatln profesyonel bir meslek olduu tespitiyle balamak yerinde olacaktr. Dnmeye buradan balamak ncelikle sorgulama iin doru bir istikamet salayaca gibi profesyonel mesleklere ilikin zengin birikimin kullanlmasn da mmkn klacaktr. Aksi tutum; kiisel deneyim ve gzlemlere gre deerlendirme yapma sonucunu douracaktr ki bu da her zaman olduu gibi bizi Bir Adm leri ki Adm Geri gtrecektir. nk bu durumda ne sorunun doru tespit edilmesi ne de zm mmkn olacaktr. Oysa meslekler sosyolojisinin zengin birikimi bizi doru bir anlamlandrmaya ve zme gtrecektir.

Hekimler, hukukular, retmenler, mhendisler gibi profesyonel meslek sahipleri ok uzun zamandr Bat sosyolojisinin gndeminde yer almaktadrlar. zellikle ABD de profesyonel mesleklere ilikin nemli almalarn yapldn belirtmek gerekir. Yaplan bu almalar sonucunda profesyonel mesleklere ilikin zellikler konusunda tam bir netlik salanmasa da; (1) Yksek derecede genel ve sistematik zel bilgi, bilgide uzmanlama ve tekelleme, (2) Bireysel karlardan ok toplumsal karlara ynelme, (3) Devlete kar zerklik; mesleki rgtlenme, mesleki dayanma, meslee ilikin i kurallar ve yaptrmlar oluturma, (4) baarsnn sembol olarak (parasal, onursal) dller sistemi, bu mesleklerin temel belirleyici zelikleri kabul edilmektedir . Bu anlamda hekimler ve hukukular profesyonellii en erken yakalayan meslek yeleri olarak kabul edilmektedirler. Gerekten Trkiye asndan baktmzda da avukatlk mesleinin tipik bir profesyonel meslek olduu grlmektedir. Hukuk bilgisinin zel bir bilgiye dayanmas ve bunu arz tekelinin avukatlara ait olmas, mesleki karlarn korunmas asndan avukatlarn barolar etrafnda rgtlenmeleri ve yine toplumsal bir itibara sahip olmalar bunu gstermektedir. Hi kukusuz Trkiyede avukatlk meslei zerine yaplacak bir deerlendirmede Trkiyenin sosyo-ekonomik durumu, Cumhuriyet rejiminin genelde hukukuya zelde ise avukata bitii misyon , yine meslekler sosyolojisinin zellikle ABD kkenli oluu ve bu adan bahsedilen zelliklerin gelimi kapitalist lke gereklerine dayand aklda tutulmaldr. Bu balamda yaplacak bir deerlendirmeden elde edilecek ilk sonu, Trkiyede avukatlk mesleinin, profesyonel mesleklerde bulunmas gereken zel bilgi, kamusal hizmet, zerklik ve itibar asndan nemli oranda anm ve bakalam olduu gereidir. Dahas avukatlk mesleinin bu zellikler asndan irtifa kaybetmeye devam ettii de grlmektedir. Bu noktada, merkezi adliyelerin yaplmasn avukatlara kolaylk olsun diye desteklerken halkn adalete eriimini skalayan; CMK ve Adli Yardm hizmetlerine avukatlarn pazar penceresinden bakt iin adalete gzlerini kapayan; niversitelerin hukuk klinikleri kurmasna kar karak avukatlarn dava tekellerine zarar gelmemesi adna hukuk eitiminin aksamasn kabullenen, avukatln kaderini salt daha az arzda arayarak birikim, uzmanlama, meslek ii eitimi umursamayan, arabuluculuk, tahkim, uzlama meselesini, henz bir faydasn grmediimiz laik yarg erkimizin tasfiyesi olarak deerlendirip tm gelimelere gzya dken bir avukatlk meslei ile kar karya olduumuz sylenebilir. Sonu olarak, piyasa ve devletin tasfiye tehdidi altnda bulunan ve ok daha nemlisi bu tasfiyeye kar mcadele aralarn gerei gibi kullanamayan bir avukatlk gerei ile kar karya bulunmaktayz.

BENCE BU KISIM TAMAMEN IKABLR. ZATEN DEV OLAN ZORLAMA KISIM BUYDU.DEVLET AKLINDA BARO

Avukatlk mesleinin, profesyonel mesleklerden biri olarak deerlendirilmesini salayan ayn zamanda piyasa ve devlet karsnda gerileyen zelliklerinden biri de zerkliktir. (IKARILABLR. YUKARDA DA BAHSETMSN.) zerlik sorununun nemli eksenlerinden birisini , avukatlk mesleinin zerkliinin nemli garantilerinden birini oluturan barolarn devlet ile kurduklar iliki oluturmaktadr. Trkiyede devlet yasal planda bir yandan zerklik alannn kurucusu ve koruyucusuyken dier taraftan ise en etkin ihlal edici olarak karmza kmaktadr. Kukusuz zerklik alannn piyasann darda braklarak kavranmas yahut salt baro ve devlet ilikilerine hasredilerek anlamlandrlmas mmkn deildir. Yalnz tarihsel okumann bize gsterecei zere Trkiyede hem hukuku meslei hem piyasa zerinde tartmasz en etkili gcn devlet olmas anlamlandrma asndan kmsenmeyecek bir veri salayacaktr. Avukatlk meslei asndan zerklik alannn barolar tarafndan kontrol edildii gz nne alndnda asl olarak baronun devlet ile kurduu ilikinin sorgulanmas esas sonucun alnmasn salayacaktr. Kimlerin avukatlk mesleine gireceine, meslein nasl ve hangi ilkelerle yrtleceine, kimlerin meslein dna atlacana barolar karar vermektedir. Barolar bu adan tipik kar gruplarndandr. Meslee giriin kurallarn belirler, meslek yelerinin faaliyetlerini dzenler, avukatlar denetler ve ayn zamanda kendi karlarna uygun den her trl faaliyetin desteklenmesinde de aktif rol oynarlar ya da kendi mesleki karlar iin gerekli olan yasal dzenlemelerin kmasnda ya da kmamasnda dorudan rol oynarlar. Meslein yrtlmesine ilikin etik kodlar belirler ve bunu denetlerler. Bu ynetsel yetkiler ou zaman siyasal iradeyle atr. Bu adan bakldnda zerklik asl olarak Devlete kar korunur. Bunun yannda bu ilikide devlet salt olumsuz bir rol stlenmez. zerklik alannn hukuksal olarak devlet tarafndan dzenlemesi nedeniyle ayn zamanda pozitif bir rol de oynar. Bu nedenle baro devlet ilikileri bazen bir atma bazen bir uyum grnmne brnr. Buradaki soru, sonucun nasl belirlendiidir.

Bu sorunun yant avukatlk mesleinin dolaysyla barolarn Trkiyedeki geliiminde aranmaldr. Avukatlk meslei Osmanlnn son dneminde grlmeye balam olmasna karn kurumsal olarak yerlemesi Cumhuriyet dnemine tekabl etmektedir Barolarn kurumsallamas 1969 tarihinde Trkiye Barolar Birliinin kurulmasyla tamamlanmtr. Bu tarihe kadar barolar dolaysyla avukatlk meslei zerinde Adalet Bakanl tarafndan yerine getirilen denetim ve gzetim yetkisi Trkiye Barolar Birliinin kurulmasyla, bu kuruma devredilmitir. Adalet Bakanlna salt kamu kurumu niteliindeki meslek teekkllerinin yrtme organnn st mercileri ile olan zaruri mnasebetinin gerektirdii nispette bir gzetim yetkisi tannmtr . Denetim yetkisi ise avukatlarn meslek rgt olan barolara aittir. Barolar; 1961 Anayasasnn 122. maddesinde belirtilen Kamu Kurumu Niteliindeki Meslek Kurulularndan biri olarak kabul edilmitir. Bu anayasal dzenleme nda Trkiyede mesleki korporatist sistemin esas alndn belirtmemiz gerekir. Korporatizm, toplumu, Atatrkn deyiiyle birbirlerinin lazm ve melzumu olan, birbirlerini uyum iinde tamamlayan organlardan (meslek zmrelerinden) oluan bir organizma olarak grr . Hem bireyin hem de snfn varln reddeder. Mesleki karlarn toplamnn ayn zamanda ulusal kar ve kamu karn oluturduunu ileri srer. Korporatist sistem toplumun bireyler ve snflardan deil birbirine mecbur gruplardan olutuu n kabulne dayanr. Snflar, emek-sermaye elikisini reddeder. Bu anlaya gre devletin devi bu kar gruplar arasnda egdm ve koordinasyonu salamaktr. Bu amala devlet kar gruplarn destekler. Kendi alma alanlarnda kar gruplarna tekel hakk salar, bunu korur. Yakn zamanda grlen iki rnek bu sistemin tipik sonucudur. Barolarn talebini deerlendiren hkmet iki nemli dzenleme yaparak talepleri karlamtr. Birincisi; Torba Kanun ile avukatlarn gecikmi baro aidatlarnn ve staj kredilerinin bor faizlerine af getirilmitir . kincisi; Yargtay Hukuk Genel Kurulunun avukatlarn apartman dairelerinde yazhane aamayacaklarna hkmeden kararnn, yasal dzenleme yaplarak, yrrlnn 2 yl ertelenmesi salanmtr .Ancak bu iki rnek baro ve devlet ilikisinin kavranmas iin yeterli deildir. Daha derinlemesine bir sorgulama yaplarak baro ve devlet ilikilerinin gerek bir ibirlii ierisinde olup olmad yahut byle bir uyumu salamann mmkn olup olmad zerine dnmek gerekmektedir.

YA TAAT YA TASFYE

Trkiyede baro ve devlet ilikilerinde uyumu belirleyen temel etmen devletin kurulu ideolojisidir. Devletin kurulu ideolojisinin benimsenmesi halinde uyum, kar klmas halinde ise tasfiye sz konusudur. Bunun ilk ak kant stanbul Barosunun 1924 ylnda yaad tasfiyelerdir . Rejim bu tarihte, rejimin nde gelen temsilcilerinin, rejim dman, Batllama yolunda en nemli engel olarak tanmladklar avukatlar tasfiyeye ynelmitir. stanbul Barosuna mensup 393 avukat meslekten karlmtr. Ancak avukatlk ve baro asndan devletin zerklik alanna fiili ve yasal olarak en ak ve ftursuz mdahalesinin 12 Eyll darbesi ve sonrasnda gerekletiini belirtmek gerekir. stanbul Barosu, 12 Eyll darbesinin gerekesi yaplan toplumsal durumun yaratlmasnn sorumlularndan olduu gerekesiyle adeta cezalandrlmtr. 12 Eyll 1980 darbesiyle stanbul Barosu kapatlm, Baronun tm sicil ve evrakna el konulmu, Baro yneticileri sorgulanm ve yaklaan Genel Kurul toplants ise askeri ynetim tarafndan ertelenmitir. Bu bask daha sonra Baro Bakan Orhan Adli Apaydn n tutuklanmasyla devam etmitir. Baktklar davalar nedeniyle brosu baslan, gzaltna alnan, sorgulanan, ikenceye maruz kalan ve de tutuklanan onlarca avukat basknn ksa bilanosu olarak sunulabilir. Ayn zamanda, darbe ynetimi yapt yasal dzenlemelerle barolar adeta devletin bir dairesi haline getirerek 12 Eyll ncesindeki kt(!) durumun bir kez daha yaanmasn engellemek istemitir. 1982 Anayasasnn 135. maddesiyle meslek kurulularnn faaliyet alanlar snrlandrlm, bunlarn birer kamu tzel kiisi olduu akla kavuturulmu; organlarnn seimi yarg gzetimine tabi klnm, ama d faaliyet gstermeleri, siyasetle uramalar; siyasi partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket etmeleri yasaklanm; devletin bu kurulular zerindeki idari ve mali denetim hakk aka belirlenmi, ama d faaliyet yaptrma balanmtr. Bu anayasal dzenleme dorultusunda 8.5.1984 tarihinde Avukatlk Kanununda kapsaml deiiklikler yaplmtr. Yaplan deiiklikle 1136 sayl Avukatlk Kanununun 111. maddesi: Trkiye Barolar Birlii, kurulu amalar ve kanunda belirtilenler dnda herhangi bir faaliyet gsteremez; kendisine kanunla verilen grevlerin yerine getirilmesiyle ilgili olmayan toplant ve gsteri yry dzenleyemez; siyasetle uraamaz; siyas partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemez; siyasi partilere maddi yardm yapamaz, onlarla siyasi iliki ve ibirlii iinde bulunamaz . eklinde dzenlenmitir. Bylece barolarn siyasal alan dna atlmalarna ilikin anayasal hkm glendirilmitir. Yine ayn kapsamda Avukatlk Kanuna: Kamu kurum ve kurulular ile kamu iktisadi teebbslerinde asli ve srekli olarak avukatlk grevinde alanlarn baro levhasna yazlmalar isteklerine baldr . eklinde madde eklenmitir. Bu dzenlemeyle saylar binleri bulan kamuda alan avukatlar baronun yetki alan dna karlmtr. Dier taraftan barolarn zerkliklerini tamamen ortadan kaldracak dzenlemeler de yaplmtr. Bu noktada ayn yasayla Avukatlk Kanununa eklenen aadaki maddeler bunu en yaln haliyle ortaya koymaktadr;

Trkiye Barolar Birliini veya barolar temsil etmek zere uluslararas toplant ve kongrelere katlmak Adalet Bakanlnn iznine tabidir .

Adalet Bakanl, Barolar ve Trkiye Barolar Birlii organlarnn grevlerini kanun hkmlerine uygun olarak yapp yapmadklarn ve mal ilemlerini ynetmelikte belirlenecek esaslara gre denetlemeye yetkilidir. Bu idari ve mali denetim, adalet mfettilerince yaplr .

Trk Devletinin varlk ve bamszlnn lkenin ve milletin blnmez btnlnn, toplumun huzurunun korunmas ve Devletin Anayasada belirtilen temel niteliklerini tehdit edici faaliyetlerin nlenmesi bakmndan gecikmesinde saknca bulunan hallerde valiler, seilmi baro organlarn geici olarak grevden uzaklatrabilirler .

Yaplan bu dzenlemelerle artk barolarn takip edebilecekleri tek bir siyasete izin vardr: Devletimiz ok yaa!

BARONUN AKLINDA DEVLET

12 Eyllde yaplan dzenlemelerin ounun bugn deiiklie uram olmas barolarn zerkliklerine kavutuklar anlamna gelmemelidir. Bu kez meslek zerinde devletin iktidar ierden Barolarn kendileri tarafndan kurulmutur. Son zamanlarda barolarn hkmete ynelik muhalif tavrlar ierisinde yer aldklar ancak devletin temel hassasiyetlerini sorgulamadklar grlmektedir. Barolarn Cumhuriyetle yat Krt, Alevi, Ermeni, Kbrs gibi daha zorlu milli meselelerde durduklar yer, gsterdikleri tavr rnek olarak verilebilir. Tm bu rneklerde barolarn devletin hassasiyetlerini, devleti aan bir zenle koruduklar grlmektedir . Bunun yannda sorun sadece yaplmayan ilerde deil yaplan ilerde de kendini gstermektedir. Hkmete ynelik eletiri ve giriilen tartmalarda barolarn kulland retorik dikkat ekicidir. Barolarn eletirilerinde kullandklar Laiklik ve Milliyetilik enstrmannn Cumhuriyet cephaneliinden arld grlmelidir. Bu durum Cumhuriyet rejiminin genel olarak hukukulara zel olarak ise avukatlara bitii roln bugn iin hayat bulduunu gstermektedir.

Barolar asndan muhalefetin snrlar, devletin karnn balad yerde bitmektedir. Esasnda Anayasann emri de bu yndedir. Anayasann balang blmnde: Hibir faaliyetin Trk mill menfaatlerinin, Trk varlnn, Devleti ve lkesiyle blnmezlii esasnn, Trkln tarih ve manev deerlerinin, Atatrk milliyetilii, ilke ve inklplar ve medeniyetiliinin karsnda korunma gremeyecei eklindeki dzenleme bulunmaktadr. Gndelik gelimeler, bu anayasal emrin barolar tarafndan iselletirildiini gstermektedir. Son dnemde yaanan bir gelime bunu tekrar grmemizi salamtr. Bilindii zere 28 Aralk 2011 tarihinde rnak Uluderede yaplan insansz hava saldrs sonrasnda 34 kii ldrlmtr. Barolarn adeta aklama enflasyonu hastalna tutulduu bir dnemde, bu olayla ilgili olarak bata TBB olmak zere; ulusalc(!), Mslman(!), liberal(!) olarak nitelendirilen hibir baro aklama yapmamtr. Sz syleme meruluklarnn dayana olarak insan haklar ve hukukun stnln kullanan ve de mesleki/hukuki/siyasi neredeyse her meselede blnen barolarn bu meselede ortak tavr gstermeleri dikkat ekicidir. Yine bu tavrn olumasna ynelik dardan siyasal iktidarca yneltilmi bir tehdidin bulunmadn da belirtmek gerekir. Bu noktada artk devletin hassasiyetlerinin, barolarn hassasiyetine dnt anlalmaktadr. Trkiyede avukatlarn tarihine baktmzda bunun tekil bir rnek olmadn grmekteyiz. Avukatln ksa tarihi bu balamda zengin rnekler sunmaktadr. nemli bir rnek olarak TBBnin ilk seimlerinde yaananlar hatrlanabilir. 1969 ylnda yaplan TBBnin ilk seiminde bakanla iki aday vardr: Faruk Erem ve Ferruh Dereli. Yaplan seimi o tarihte parlamentoda birbirine sert muhalefet yapan CHP ve APli avukatlarn ittifak ile o tarihte cumhurbakan danman olan Faruk Erem kazanmtr . stanbul Barosu Bakan olan Feruh Derelinin seimi kaybetmesi Cumhuriyet rejiminin stanbul Barosuna duyduu gvensizliin devam ettiini gstermektedir. . Benzer durumun 1989 seimlerinde bu kez nder Sav ile Halit elenk arasnda yaplan seimlerde gerekletiini belirtmek gerekir. Yaplan seimi nder Sav kazanmtr. Ancak komnist olarak nitelendirilen Halit elenkin karsnda yaran ve kazanann asl olarak nder Savn ahsnda devletin hassasiyetleri olduunu syleyebiliriz. Bu rnekler bize bizzat avukatlarn, seimlerdeki tercihleriyle baronun ideolojik olarak devletin dna dmesini, zerklik olarak kavrayp desteklenmediklerini aksine tehlike olarak grdklerini gstermektedir.

Barolarn devleti tutumunun bir baka kant olarak bir Anayasa Mahkemesi karar gsterilebilir. 12 Eyll darbesinin ardndan Avukatlk Kanununda kkl deiiklikler yapan asl olarak da barolarn zerkliklerini ortadan kaldrmay hedefleyen 3003 Sayl Yasann Anayasaya aykrl ileri srlmtr. Anayasa Mahkemesi 1.3.1985 tarihinde verdii kararla yasay Anayasaya aykr bulmamtr. Anayasa mahkemesi bu kararn oy okluuyla alm, ye ounluun grne katlmamtr. Kar oylardan biri daha sonra Anayasa Mahkemesi Bakan olacak ve 1972-74 yllar arasnda Ankara Barosu Bakanl yapm Yekta Gngr zdene aittir. zden uluslararas toplantlara katlmalar iin barolarn Adalet Bakanlndan izin almalarn dzenleyen maddeye kar kmaktadr Ancak kar kma gerekesi bunun barolarn zerkliklerini ortadan kaldraca savna dayanmamaktadr. zden, Kbrs harekt rneini vererek barolarn uluslararas ilikileri srdrmesinin aslnda devlete zararl deil faydal bir i olabileceini ileri srmektedir . Mantk aktr. Yasaklama; barolar devlet iin altr.

Bugn anayasa tartmalarna katlan bata TBB olmak zere barolarn sylemlerine ve hazrladklar Anayasa taslaklarna bakan herkes bu devletleme hevesinin devam ettiini ak ekilde grebilir. Tm Anayasa nerilerinde barolarn Yarg blm ierisinde dzenlenmesi istenmektedir. Devleti oluturan erkten biri olan yarg ierisinde dzenlenerek devlete ortak olma srar dikkat ekicidir. Buna karn, hibir baro temel hak ve zgrlkler blmnde dzenlemeyi nermemitir, nermeyecektir de . Yine avukatlarn tutuklanmasn sktla geitiren barolarn, devlet protokolnde yer kapmakta gsterdikleri canhra tutum bu bak asnn bir baka tezahrdr.

SONU YERNE

Trkiyede barolar, devletle olan ilikilerine bakldnda profesyonel mesleklerin belirledii bir kar rgtnden daha ok lonca rgtn anmsatmaktadr. Yine anmsanan Avrupadaki deil Osmanldaki lonca rneidir. nk Avrupadan farkl olarak, Osmanlda zanaat loncalar ile tccar faaliyetleri btnyle devlete bamldr. Trkiyedeki profesyonel mesleklerin bu gelenei takip ederek devletin karsnda zerk yaplar oluturmadklar grlmektedir.

LONCA KISIMLARINI IKAR BENCE. Sonu olarak, (BUNU DA ATALIM BENCE) Her ne kadar barolar muhalif kimlikli rgtler olarak grnmekteyse de, gerekte muhalifliklerinin baz mesleki karlarn elde edilmesinden ibaret olduu, mesleki karlarn devletin kurucu ideolojisi ile atmas halinde ise devletin bekas adna bu karlardan vazgeildii anlalmaktadr. Belki anlamlandrmas daha g olan ise barolarn, devletin bir paras olmaktaki srarlardr. Bu srarn olduu yerde ise gerek bir zerklikten bahsedilmesi olanakl grnmemektedir.

Profesyonel mesleklerin gerekte bir zerklie sahip olup olmadklar retide tartma konusudur. Yukarda sralanan avukatlk mesleinin bize sunduu rnekler gz nne alndnda Trkiye asndan bu tartmann gerek bir tartma olduu anlalmaktadr. Burada sorulacak soru udur: Hukukular, avukatlar zerkliklerini mi kaybediyorlar yoksa hibir zaman gerekten zerk olmadlar m? nk mesleklerin zerklii byk lde devletin karlar ile pazar ilikilerin sosyo-ekonomik zelikleri ile snrlanmtr. Devlet bu nedenle her dnem mdahaleci olmutur. Bu mdahale ou zaman hukuku eitimi ve hukuk bilgisinin tekellemesine ynelik davrann olumasnda devletin ve dolaysyla hkim ideolojinin yadsnamaz mdahalesidir. Bu mdahale hukukularn kendiliinden devletin karna hareket etme sonucunu yaratmaktadr . Trkiye gibi hukuku kimliinin Cumhuriyet ynetimi tarafndan adeta batan yaratld dnldnde zerklik alanna ynelik gerek tehdidi devletin dorudan mdahalesinden ziyade avukatlara dolaysyla barolara ikin olan ideolojide aramak gerekir.

KAYNAKA KALSIN.KAYNAKA:

1.Beiki, smail. 1990. Tunceli Kanunu ve Dersim Jenosidi, Belge Yaynlar: stanbul

2.Cirhinliolu, Zafer. 1997. Trkiyede Hukuk Meslei: Sosyolojik Bir nceleme. Gndoan Yaynlar: Ankara.

3.Ekim 2000, Demokratikleme, nsan Haklar ve Hukuk Devleti Balamnda Avukatlk Meslei, stanbul Barosu Yaynlar, stanbul

4.zman, Aylin. 2001.Siyaset, Hukuk, deoloji Ekseninde Hukuku Kimliinin Yeniden Tanmlanmas: Erken Cumhuriyet Dnemi zerine Bir nceleme, Toplum ve Bilim, 87, K 2001, pp. 164-177.

5.zkent, Ali Haydar. 1940. Avukatn Kitab, Arkada Kitabevi: stanbul,

6.Parla, Taha, 2009 Ziya Gkalp, Kemalizm ve Trkiyede Korparatizm, Deniz yaynlar, stanbul

7.Payen, Fernand ,2011 Baro Sanat ve Vazife, stanbul Barosu Yaynlar: stanbul

8.Uzun, Hasan, 2000, Meslekler Sosyolojisi Asndan Avukatlar ve Avukatlk Meslei: Elaz Barosu Avukatlar zerine Sosyolojik Bir Aratrma, Elaz: Frat niversitesi Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi.