11 Ağustos 2010İstanbul

BANKALAR BİRLİĞİ TOPLANTISI

Mürsel Ali KAPLANMASAK Başkanı

2

SUNUM İÇERİĞİ

Aklama ve TerAklama ve Teröörrüün Finansmann Finansmanıı SuSuççlarlarıı

MASAK BaMASAK Başşkanlkanlığıığınnıın Yapn Yapııssıı ve Fonksiyonlarve Fonksiyonlarıı

ŞŞüüpheli pheli İşİşlem Bildirimi ve lem Bildirimi ve İİhbar Mhbar Müüessesesiessesesi

MASAKNetMASAKNet Elektronik Bildirim Sistemi & Elektronik Bildirim Sistemi & Tespitler ve BeklentilerTespitler ve Beklentiler

Uyum ProgramUyum Programıı OluOluşşturma Yturma Yüükküümlmlüüllüüğğüü & & Tespitler ve BeklentilerTespitler ve Beklentiler

3

AKLAMA SUÇU

MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA SUÇU (5237 sayılı TCK- Madde:282)

“Alt sınırı altı ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkaran veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek veya meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tâbi tutan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”

4

TERÖRÜN FİNANSMANI SUÇU(3713 sayılı TMK- Madde:8)

“Her kim tümüyle veya kısmen terör suçlarının işlenmesindekullanılacağını bilerek ve isteyerek fon sağlar veya toplarsa, örgütüyesi olarak cezalandırılır. Fon, kullanılmamış olsa dahi, fail aynışekilde cezalandırılır.

Bu maddenin birinci fıkrasında geçen fon; para veya değeri para iletemsil edilebilen her türlü mal, hak, alacak, gelir ve menfaat ilebunların birbirine dönüştürülmesinden hasıl olan menfaat ve değeriifade eder.

Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesine göre bunlara özgügüvenlik tedbirlerine hükmolunur.”

TERÖRÜN FİNANSMANI SUÇU

5

MASAK & MALİYE TEŞKİLATI İÇİNDEKİ YERİ

6

Politika Belirleme ve Düzenleme,

Koordinasyonu Sağlama,

Yükümlülük Denetimi,

Veri Toplama, Analiz ve Değerlendirme,

İnceleme ve Araştırma.

MASAK’IN FONKSİYONLARI

7

Aklama ve Terörün Finansmanının önlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak ve politikalar belirlemek,

Yönetmelik ve Tebliğ çıkarmak, yasa çalışmalarında düzenleyici nitelikte önerilerde bulunmak,

Aklama suçu ile mücadelede araştırma ve inceleme elemanları ile yasa uygulayıcı birimler arasında koordinasyonu sağlamak,

Kamuoyu duyarlılığını ve desteğini artırmaya yönelik çalışmalar yapmak.

POLİTİKA BELİRLEME VE DÜZENLEME

8

Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine ilişkin;

Kanun taslakları ile Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe girecek yönetmelik taslaklarınıdeğerlendirmek ve

Uygulamayla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak üzere

Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kuruluoluşturulmuştur.

KOORDİNASYON SAĞLAMA

9

Yükümlülerin, Aklama veTerörün Finansmanının önlenmesi ile ilgili olarak getirilen yükümlülüklere uyup uymadıklarının

tespiti amacıyla münferit veya bir program kapsamında denetimler yapmak.

Yükümlülük denetimi;

Yükümlülüklere uyum denetimi,

Yükümlülük ihlal incelemeleri,

Şeklinde yapılmaktadır.

YÜKÜMLÜLÜK DENETİMİ

10

Aklama ve terörün finansmanı ile ilgili Birleşmiş Milletler,

Avrupa Birliği ve diğer uluslararası düzenlemelerle FATF

tavsiyelerine uyum çalışmaları,

Egmont Grubu faaliyetleri çerçevesinde uluslararası bilgi

değişimi,

MOU anlaşmalarının imzalanması ve uygulanması.

POLİTİKA BELİRLEME VE DÜZENLEME(ULUSLARARASI TEMSİL VE UYUM)

11

Aklama ve Terörün Finansmanının önlenmesi kapsamında şüpheli işlem bildirimlerini almak,

Kamu kurum ve kuruluşları ile tüm gerçek ve tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan kuruluşlardan her türlü bilgi ve belgeyi temin etmek,

Elde edilen bilgi ve belgeleri analiz etmek ve değerlendirmek,

Aklama veya Terörün Finansmanı suçlarının işlendiğine dair ciddi şüphelerin mevcut olması durumunda konuyu ilgili cumhuriyet savcılığına intikal ettirmek.

VERİ TOPLAMA, ANALİZ VE DEĞERLENDİRME

12

Aklama ve terörün finansmanı suçu kapsamına giren işlemlerle ilgili araştırma ve inceleme yapmak veya yaptırmak,

Değerlendirme sürecinde gerek duyulduğunda kolluk ve diğer birimlerden kendi görev alanlarında inceleme ve araştırma yapılması talebinde bulunmak,

Cumhuriyet savcıları tarafından intikal ettirilen konuları incelemek, aklama ve terörün finansmanı suçunun tespitine ilişkin talepleri yerine getirmek,

Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda aklama ve terörün finansmanısuçunun işlendiği hususunda olguların varlığının tespiti halinde, Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemlerin yapılması için Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmak.

İNCELEME VE ARAŞTIRMA

13

BANKALAR BASIN SAVCILIK KURUM KİŞİ ŞİRKET YURTDIŞI

ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMLERİveya İHBARLAR

DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMA VE İNCELEME

DENETİM ELEMANLARIMASAK UZMANLARI

- Veri Toplama

- Ön Değerlendirme ve Analiz

- Değerlendirme

- Veri Toplama

- Araştırma ve İnceleme (kapsamlı)

- Analiz ve Değerlendirme

DEĞERLENDİRME RAPORU ARŞ.VE İNC. RAPORU

SAVCILIĞA SUÇ DUYURUSU

Yasa uygulayıcıbirimler ile

koordinasyon

El Koyma

MASAKVeri Tabanı

MASAKVeri Tabanı

Suçun tespiti

Suçun tespiti

Suç yok Suç yok

Kapsamlı İnceleme Gereği

İhbar ve Şib İşlem Süreci

14

İHBAR• Kolluk Güçleri• Savcılıklar• Diğer Kurum ve Kuruluşlar

ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ• Bankalar• Diğer Kurumlar

ÖNCÜL SUÇ SUÇ GELİRİ AKLAMA

YÖNTEM

15

BBüüyyüük hacimde bilgiyi insan gk hacimde bilgiyi insan güüccüüyle analiz yle analiz etmek metmek müümkmküün den değğildir.ildir.

16

Bilgilerde standardizasyon

Şüpheli İşlem BildirimiHesap Ekstresi İletimi

Elektronik Evrak Akışı

Elektronik Bilgi Akışı

e-Eğitim

e-Kütüphane

Forum

ELEKTRONİK BİLDİRİM SİSTEMİ VE HEDEFLER (MASAKNET)

17

Elektronik bildirim için gerekli sistem altyapısı kurularak ŞİB ve HE iletiminde standardizasyon sağlanmıştır.Elektronik ortamda bildirim için REHBER hazırlanarak Bankalara iletilmiştir.

Hesaba bağlı ekstrelerin XML formatında alınmasıuygulamasında büyük aşama kaydedilmiştir.

Hesaba bağlı olmayan işlemlere ait ekstrelerin de XML formatında alınması hedeflenmektedir.

Gerekli sistem yazılımı tamamlanmış olup test aşamasındadır. Önümüzdeki dönemde ilgili ekranlar bankalara açılarak bilgi akışının hızlı bir şekilde sağlanmasıgerçekleştirilecektir.

ELEKTRONİK ORTAMDA BİLDİRİM SİSTEMİ

18

Elektronik ortamda alınan ŞİB’ler tespit edilen kriterler kapsamında otomatik olarak skorlanmaktadır. Skorlama ve değerlendirme yanlışlığına sebebiyet verilmemesi amacıyla;ŞİB formlardaki alanların eksiksiz doldurularak yeterli açıklamalara yer verilmesi

büyük önem arzetmektedir.

ELEKTRONİK ORTAMDA BİLDİRİM SİSTEMİ(ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMLERİ)

19

• Yapılan düzenleme ile Bankalar suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi amacıyla “uyum programı” oluşturmakla yükümlüdür.

• Risk temelli yaklaşımla oluşturulacak uyum programının asgari olarak aşağıdaki tedbirleri içermesi gerekmektedir:

a) Kurum politikası ve prosedürlerinin oluşturulması,b) Risk yönetimi faaliyetlerinin yürütülmesi, c) İzleme ve kontrol faaliyetlerinin yürütülmesi,ç) Uyum görevlisi atanması ve uyum birimi oluşturulması,d) Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi,e) İç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi.

UYUM PROGRAMI

20

2009 yılında 36 Mevduat ve Katılım Bankası Uyum Programı yönünden denetime tabi tutulmuştur.

Yapılan denetim ve incelemeler sırasında 17 Bankada kurum politikası ve prosedürlerinin oluşturulması ile uyum programının uygulanmasında eksiklikler tespit edilmiştir.

UYUM PROGRAMI(2009 YÜKÜMLÜLÜKLERE UYUM DENETİMİ )

21

Eleştiriye Konu Hususlar• Kurum politika ve prosedürleri oluşturulmakla birlikte uygulamaya

tam anlamıyla geçilmediği,

• Uyum Birimi kurulmuş olmakla birlikte bazı Uyum Görevlilerine görevin ifası için gerekli olan desteğin sağlanmadığı, birimin işletme hacmi ve faaliyetler ile uyumlu yeterli personel ile desteklenmediği,

• Bazı Uyum Görevlilerinin, uyum programı dışındaki diğer görevlerinin hizmeti aksatacak ölçüde yoğun olduğu,

• Uyum Görevlisi olarak doğrudan bağlı olunan yönetim kurulu ile diğer görevler açısından bağlı olunan birim arasında ciddi otorite ve yetki farkının bulunduğu,

• Kurum politikasında öngörülen eğitim çalışmalarının aksatıldığı.

UYUM PROGRAMI(TESPİTLER)

22

• Uyum programının risk temelli yaklaşımla oluşturularak eksiksiz bir şekilde uygulanması,

• Uyum programının yürütülmesinden sorumlu olan uyum görevlilerinin statülerinin ve ofis yapılarının görevin ifasınısağlayacak hale getirilmesi,

• Nitelikli Şüpheli İşlem Bildirimi ve ŞİB Formlarının elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin sistemin kurulumu,

• Tedbirler Yönetmeliğindeki elektronik transferlere ilişkin düzenlemenin yürürlük tarihi 01/01/2011 tarihi olarak tehir edilmiştir. Herhangi bir aksamaya sebebiyet vermemek adına bu tarihe kadar gerekli çalışmaların tamamlanması,

BANKALARDAN BEKLENTİLER

23

• 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu çerçevesinde bankaların, “adres paylaşımı sistemi” veri tabanında tutulan bilgilere ulaşılabilmelerine imkan tanınmıştır. Teknik altyapının tamamlandığı bankalarda adres teyidinin söz konusu sistemden yararlanılarak gerçekleştirilmesi,

• Başkanlığımızın mevzuat düzenlemeleri kapsamındaki görüşleri internet sitemizde (www.masak.gov.tr) yer alan “sıkça sorulan sorular” bölümünde yer almaktadır. Söz konusu görüşlerde belirtilen hususların dikkate alınması,

• 5549 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca getirilen diğer yükümlülüklere uyumun sağlanması ve gerekli tedbirlerin eksiksiz uygulanması.

BANKALARDAN BEKLENTİLER

Teşekkürler