avrupa bi̇rli̇ği̇ (ab) bölgesel kalkinma

7/21/2019 Avrupa Bi rli i (Ab) Blgesel Kalkinma

1/34

AB Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, 2012, Cilt:12, 20. Yl, zel Say, 12:47 -79

47

AVRUPA BRL (AB) BLGESEL KALKINMAPOLTKALARININ AVRUPALILAMASI

Adnan MEN

EUROPEANIZATION OF EUROPEAN UNION (EU)REGIONAL DEVELOPMENT POLICIES

z Avrupa Birlii (AB) btesinin yllk olarak yaklak te birinin blgesel politikalarn baarya ulamas iin tahsis edilmesi, bu politikalarn Birlikandan nemini ortaya koymaktadr. Birlik, Yapsal Fonlarve azgelimi blgelerin kalkndrlmas iin ngrlen Uyum Fonuyla ye lkeler ve blgelerarasnda yaknsama, rekabet ve ibirliini salamaya almaktadr.Genel anlamda Birlik politikalarnn ye lke ve blgeler zerindeki etkisiAvrupallama-Europeanization olarak kabul edilmektedir. Blgesel politikalarasndan Avrupallama ise, bu politikalarn etkinlii olarak ortaya kmaktadr. Geni bir literatre sahip olmasna ramen, Avrupallama kavram zerindehenz bir uzla salanamad gibi, Birlik blgesel politikalarnn etkinlii detartlmaya devam etmektedir.Birlik tarafndan yaplan almalarda tereddtsz olarak blgesel politikalarn pozitif etkisi dile getirilmesine ramen, bu alanda yaplan teorik ve ampirikalmalar etkinin sadece pozitif olmadn, ntr ve hatta negatif yndeolabileceini de gstermitir. Blgesel politikalarn etkileriyle ilgili bu farkl

bulgul ar, byk oranda analizlerin konu, dnem, veri ve tercih edilen modelleriile blgesel fonlarn gerekten kark ve ok ynletkilerindenkaynaklanmaktadr.

Anahtar Kelimeler: Blgesel politika, Avrupa Birlii, Avrupallama, Yapsalve Uyum Fonlar, Uyum Politikas

Abstract The allocation of one third of the EU budget aiming the success of regional

policies indicates the importance of the policies for the Union. The Union tries toensure the convergence, competition and cooperation among the member statesand regions with structural funds and Cohesion Fund aiming the development ofthe underdeveloped regions.

In general terms, the impact of Union policies on member states and regions isconsidered as Eur o panization. In term of regional policies the Euro panizationemerges as the efficiency of these policies. Although it has wide literature, a

T.C. ileri Bakanl,e-posta: [email protected]


2/34

AIBU Journal of Social Sciences, 2012, Vol:12, 20 th Year, Special Issue,12: 47-79

48

consensus on Europanization concept could not be reached and discussions onthe efficiency of regional policies of Union have not yet ended.

Although the positive effect of the regional policies has been mentionedunhesitantly in studies carried out by the Union, theoretical and empirical studiesshow that the effect of can be neutral an even negative. These different findingmostly result from the subject, period, data and techniques preformed foranalyses as well as the multiple and complex effects of regional funds.

Keywords: Regional policy, European Union, Europanization, Structural andChesion Funds, Chesion Policy

Giri Avrupa Birlii (AB), 27 ye lkesi ve 493 milyon nfusuyla dnyann en byk blgesel organizasyonu olmann yannda, ok iyi rgtlenmiekonomik ve politik bir Birlik zelliini de tamaktadr.Birlik d nyannen varlkl corafi alan zerindekur ulmasna ramen, ayn zamanda ok byk ekonomik, sosyal, kltrel ve blgesel farkllklar da ierisinde barndrmaktadr. Bu durum Birlik bnyesine dhil olan blgelerin, doal

kaynaklar, iklim koullar, yerel igc, tketicilerin zenginlii, giriimyetenekleri ile blgelerin dier blgelerle kurduklar ekonomik balarnnitelii gibi sebeplerden kaynaklanmaktadr. 2007 ylnda Bulgaristan ve Romanyann Birlie katlmasyla yaananBeinci Genilemeyle birlikte, Birlik yesi lkeler ve Birlii oluturan271 farkl blgedeki sosyal ve ekonomik farklklar artarak en stseviyeye kmtr. rnein kii bana gelir bakmndan Birlikortalamasnn %33 seviyesinde olan Bulgaristan ve Romanyayakarlk, ortalamann %251 zerinde olan Lksemburg arasndaki fark7.6a kadar ykselmitir. Yine ayn ekilde nfus bakmndan, 82.5milyon olan Almanya ile 404 bin nfusa sahip Malta arasndaki fark 204kata ulamtr (EC RP, 2010a). Kendisi de byk bir blgesel rgtlenme olan Avrupa Birlii,Almanyann Hamburg blgesi ile talyann Kalabiriya (ReggioCalabria) blgesi arasnda Gayri Safi Yurtii Hasla (GSYH) farknn 5kat byklnde olduunun grld 1958 ylnda blgeselfarkllklarla kar karya gelmitir. Fakat o yllarda Birliin temelinioluturan Roma Antlamasnn blgesel politikalara yn verecek birdzenlemesi bulunmamaktayd. Antlama daha ok Birlik genelindeekonomik etkinliklerin gelitirilmesi, srdrlmesi ve dengeli yaylmasgibi genel amalara ulamay ngren hususlar iermekteydi (Bache veGeorge, 2006:457).


3/34


49

Birliin genilemeyle birlikte artan blgesel farkllklarn giderilmesi iin blgesel fonlar oluturulmu ve Uyum Politikas gelitirilmitir. AB btesinin yaklak te birinin, baka bir ifade ile 1975-2013 arasndatoplam 838 milyar Avronun, Yapsal Fonlar ve Uyum Fonu araclyla blgesel politikalarn baarya ulamas iin tahsis edilmesi, bu politikalarn nemini ortaya koymaktadr.Birliin ye devletler ile blgeler zerindeki karlkl etkileimi ve blgesel politikalarn baarya ulamas iin gsterilen gayretler,Avrupallama (Europeanization) kavramn ve blgesel politikalarn

etkinliini gndeme getirmitir. Avrupallama, Birliin ye lke ve blgeler zerindeki etkisi ile Birlik genelindeki entegrasyon srecinin tesine taan bir olguyu iermektedir. Literatrde Avrupa Birliininetkisi veya Avrupa Birliinin yurt iindeki etkisi (Sedelmeier, 2006:4)olarak tanmlanan Avrupallama, sadece Birlie ait mktesebat (theacquis communautaire) uygulam ay deil, Birlikleilgili norm, inan,deer ve politikalarn kurgulanmas, yaygnlatrlmas vekurumsallatrlmas anlamlarna da gelmektedir.Genel olarak blgesel politikalarn Avrupallamas bu politika larn maliaralar olan, sosyal uyum, blgesel kalknma, balklk ve tarmalanndaki Yapsal Fonlarla, azgelimi blgelerin Birlik dzeyinekarlmas iin ngrlen UyumFonunun (Cohesion Fund-CF) etkisiniiermektedir. Bu alma AB yesi lkelerin blgesel politikalar zerindeki Birliketkisi , dier bir deyile blgesel politikalarn Avrupallamasn konuedinmitir. Yaygn olarak bilineninin aksine, Avrupallamasadece Birlikmktesebatn indirmekten (downloading) ibaret olmad gibi, blgesel politikalarn ekonomi zerindeki etkisi de her zaman, yer ve sektrde pozitif deildir. Oysa Avrupallama konusundaki literatrn yeterinceincelenm emi olmasndan dolay, Birliin gl adaylarndan olanTrkiyede, yelik srecinin yklemeden/indirmeden ibaret olduu ve blgesel politikalarn mali aralar olan fonlarn her hlkrda pozitifetkiye sahip o lduunun ynnde yaygn bir kanaat bulunmaktadr.Budurum yelik srecini Trkiye asndan srekli dev yapma ve maliyardm beklemeye dntrmektedir. Bu alma ile Avrupallamann mahiyeti tartlarak, yelik srecinin

mktesebat indirmekten ibaret olmad ortayakonulurken, Trkiyenin srete farkl yol ve yntemeler izlemesinin mmkn olabileceinigsterilmeye allmtr. Yine blgesel politikalarn mali aralar olanfonlarn ye lkelerde ekonomi zerinde farkl ynlerdeki etkileriaratrlarak , bu alanda farkndaln olumas arzulanmtr.


4/34


50

1.

Blgesel Politikalarn Tarihi Geliim SreciAvrupa Birliinin temeli, 1951 ylnda Belika, Federal Almanya,Lksemburg, Fransa, talya ve Hollanda'nn oluturduu Avrupa Kmrve elik Topluunun kurulmasyla atlmtr. Kmr ve elik Topluluu,1957 ylnda Roma Antlamasyla (Rome Treaty) Avrupa EkonomikTopluluuna dnmtr. Birlik blgesel politikalar da ite bu yllardaorta ya kmaya balamtr. Roma Antlamasnda blgeler arasndaki geri kalmlk farklarnngiderilmesi ynnde genel ilkeler olsa bile, Birlik lkeleri arasndaekonomik uyumun salanmas ve blgesel politikalarn uygulamasylailgili ilk somut gelime, 195 7 ylnda Avrupa Sosyal Fonunun (EuropeanSocial Funds ESF), ku rulmasyla olmutur. Fon ile istihdamn tevikedilmesi, Birlik yesi lkeler iinde igcnn serbest dolamnkolaylatrlmas, isizlerin ve dezavantajl gruplarn yeniden piyasayadhil olmas am alanmtr. Yneldii amalarnedeniyle Avrupa SosyalFonu, eitim ve i deneyimi kazandrma gibi konulara ayrca nemverm itir. ESFden sonra, dier alanlara ynelme olmu ve duyulanihtiya nedeniyle 1962 ylnda Avrupa Tarmsal Ynlendirme ve GarantiFonu (European Agricultural Guidance and Guarantee Fund-EAGGF/FEOGA) kurulmutur.Birleik Krallk (ngiltere), Danimarka ve rlandayla birlikte lkeninyeliiyle sonulanan 1973 ylndaki ilk genileme ile birlikte, Birlik blgesel politikalar yeni bir srece girmitir. Genilemenin bir gereiolarak, en az ilave 10 yeni i salayan kk iletme yatrmlar; Amalle alakal altyap yatrmlar ve zellikle tarmsal alana ynelik krsalaltyap yatrmlarna yardm etmek amacyla, yllk bir deneme sreciiin 1975 ylnda, Birliin Yapsal Fonlarndan nemli bir tanesi olanAvrupa Blgesel Kalknma Fonu (European R egional Developmet Funds-ERDF) kurulmutur (EC RP, 2010b).Roma Antlamasnda ye devletlerin eitli blgeler arasnda var olanfarkllklarn ve geri kalm blgelerdeki azgelimilii azaltmak yoluylaahenkli gelimenin salamamas gibi amalar yer alsa bile, 1975 ylnda(ERDF) kurulmasna kadar, Birliin blgesel politikalar gerekten okdar ve herhangi zel bir amaca sahip olmamtr (Bourne, 2007:293).ERDFnun kurulmasndansonra 3 yllk toplam btesinin 1.300 milyon

Avro olmas, Birlik iindeki farkllklarn byklnn alglanhakknda da fikir vermektedir. Birlik bu bte ile tarmsal younluk,endstriyel deiim ve yapsal isizlikten kaynaklanan blgeseldengesizlikleri azalt maya almtr (Manzella ve Carlos, 2009:10).


5/34


51

1980lerin balarnda Birliin kulland aralarn etkinlii tartlmaya balanrken, bu aralarn birok pilot programda entegrasyon sorunuortaya kard iddia edilmitir. lerleyen yllardaYunanistan (1981),spanya (1986) ve Portekizin (1986) yelii kabul edilirken, 1986ylnda Ortak Pazar a (Single European Act) geilmi, bu yllarda Birliin blgesel politikas olan Avrupa Uyum Politikas (European CohesionPolicy), kabul edil mitir. 1988 ylnda Avrupa Komisyonu ilk kez UyumPolitikas emsiyesi altnda Yapsal Fon dzenlemesini kabul etmesi, azgelimi ve geri kalm blgeler, ok yll programlama, yatrmlardastratejik uyum ve blgesel ve yerel ortaklarla ibirliine odaklanma gibireformlarn balangc asndan bir dnm noktas olmutur (Spidla,2008:8).

1989 ylnda Birliin dier bir Yapsal Fonu olan, Balklk YnlendirmeMali Arac (Financial Instrument for Fisheries Guidance FIFG)kurulmutur.Bu dzenlemelerden sonra Avrupa Birliinin blgesel kalknma politikalarnda byk bir ilerleme kaydedilmiti. Spidla (2008:8-22)Birliin blgesel politikalarnn geirdii deiim ile zaman asndankapsad dnemleri 5 ana balk altnda toplamaktadr. Bunlar Tablo-1deki gibidir;

Tablo-1: Birlik Blgesel Politikalarnn Tarihi Geliimi Dnem Younlama Alan 1957-1988

Avrupa Birliinin Uyum ve Yapsal Fonlarnn ortayak,

1989-1993 Projeden Prog ramlara gei,

1994-1999 Konsolidasyon (salamlatr/birletirme) ve abalarnikiye katlanmas, 2000-2006 Genilemeyi baarma, 2007-2013 Byme ve stihdam zerine younlama, Kaynak: Spidla (2008)

2. Avrupa Birliinin Blge Anlay ncelikle dnya corafyasnn baka alanlarnda olduu gibi AvrupaBirlii asndan da tartmadan uzak bir blge anlay bulunmamaktadr. Blgeler, tabi zelliklerine, evrelendikleri corafisnrlara, toporafyaya, jeolojik veya ekolojik zelliklerine gretanmlanmaktadrlar. Bir blge bazen nfus, ortak dil, etnik veya kltrnyounlat belirli bir yerleim yeri anlamna da gelmektedir. Blge


6/34


52

tabiriyle ayn zamanda ynetsel, politik dzeyde var olan birlikteliitanmlama adna sosyal ve ekonomik olarak yaplan suni blmlemelerdekastedilmektedir (Scott, 1997:1).

Blge merkezi devlet snrlar altndaki idari blmleri de ifadeetmektedir. Resmi olarak karlk geldikleri parlamento, yrtme, ya daidari organlar nedeniyle blgelerin tanmlanmas daha kolaydr. Bu bakmdan blge politik, fonksiyonel veya kltrel bir mekn da ifadeetmektedir (Bourne, 2007:279).

Teorik snflandrmalarn tesinde, Birlik yelerinin mevcut durumlargereince blgeler deiik ekillerde ortaya kabilmektedir. Bunlar :Almanyann eyaletlerinde olduu gibi, federal devlet niteliine sahip blgeler; Lksemburg, Berlin, Bremen,vb. yerlerde olduu gibi devlet ve blge ift ilevini gren baz kentler ve bakentler; talya ve spanyadaolduu ekliyle devlet nitelii olan blgeler; Fr ansa, Danimarka vePortekizde olduu gibi, adem-i merkezi ynetim birimleri, ngiltere veYunanistanda olduu ekliyle ilevsel ve geici blge yaplan blgelereklinde snflandrlmaktadrlar (alt, 2005:5).

Blgelerin farkl ekillerde ortaya kmas onlarn sadece ekonomizerinden deil, baka nitelikleriyle de tanmlanmasna imknvermektedir. Bir taraftan ye devletin altnda bulunan, dier taraftan yerelalandan daha fazlas anlamna gelen Blgeler Avrupas- Europe of theRegions kavram bu tr tanmlama almasnn ilgin rneklerinden birini oluturmaktadr (zel, 2003:99). Birlik ye devletlerde yaayanvatandalarn kendilerinin milli devletlerinden ziyade bulunduklar blgeveya yerel kimlikle tanmlamalar, bu zelliklileriyle Birlikle bakurmalar, ileriye ynelik olarak hem yeni Birlik Kimliinin olumasna,hem de Birliin blgeler e indirgenmesine gidecek bir durumu ortayakoymaktadr. Bu Avrupa Birliinden Avrupa Devletine gidecek birsrece de hizmet etmektedir (alt, 2005:5; Yldz, 2006:2).Btn bunlara ramen, AB ye devletlerin tmnde geerli olan ve bilinen klasik blge tanmyla rtmeyen (zel, 2003:101) statistikBlge Kavram (The Nomenclature of Territorial Units for Statistics-

NUTS) sistemini gelitirilmitir. Avrupa B irliinin Topluluk olduu1970 ylnda blgesel politikalarn uygulanmas maksadyla balatlan birsrecin sonunda, 1981 ylnda AB statistik Brosu (EUROSTAT)

tarafndan Birlik lkelerini istatistik blgelere ayrmak amacyla yelkelerle yaplan anlamalarla, NUTS blgeleri oluturulmas kararalnm, bu uygulama 1988 ylnda AB mevzuatna dhil edilmitir (Ta,2006:188).


7/34


53

farkl dzeyden (NUTS 1- lke ya da temel blge; NUT 2 ve NUTS3) oluan NUTS sistemi, lkenin mevcut blgesel yapsna gre ayn potansiyele sahip yerlerin bir araya toplanmas ve nihayet belirlimiktardaki nfusun esas alnmasyla oluturulmaktadr. NUTS blgelerinin bykl ve muhtemel zellikleri esas alnarak rnein, btn Trkiyenin, 12 NUTS 1e; bu 12 NUT 1in 26 NUT 2 ye; bunlarnda toplam 81 NUT 3 blgesine ayrld belirtmek, NUTSsistemini anlamaya yardmc olacaktr. NUTS snflandrmas lke genelinde en kk birim olan ky ya dakasabalara kadar (NUTS 5) inmektedir. Fakat genel olarak Birlikalmalarnda NUT 3 seviyesine kadar inmektedir (Bache, 2008, 41-42).

3. ABnin Blgesel Kalknma Politikas (Uyum Politikas) Blgesel kalknma genel olarak lke genelinde blgesel dengesizlik veyaeitsizliklerin giderilmesi, zengin blgelerle fakir blgeler arasndaki gelir eitsizliinin azaltlmasna yardm edilmesi, istihdamn artrlmasve sosyal farkllklarn giderilmesine destek verilmesi olaraktanmlanmaktadr (Zsuzsanna, 2009:466). Blgesel kalknmaalmalarnn ou firma ve i destek alt yaplar (teknoloji transfermerkezleri, blgesel kalknma ajanslar, niversiteler vb. gibi) yenilik,renme, ynetim ve bilgi transferinin zerinde younlamaktadr (Lagendijk ve Cornford, 2000: 209). Benzer ekilde literatrde blgeselkalknma ekonomik kurumlar ve i baars iin n koul olarak kabuledilen toplumsal tabann ykseltilmesiyle, toplumsal refahn inaedilmesine odaklanmaktadrlar. Bu nedenlerden dolay, yerelinisiyatiflerden eitim, yenilik ve iletiime kadar arz temelin ile kalknma

ajanslarndan i organizasyonlara kadar, kurumsal temelin gelitirilmesiamalanmaktadr (Amin, 1999:370).1993 ylnda yrrle giren Ekonomik ve Parasal Birlik, Ortak Gvenlikve D Politika, ileri ve Hukuk alannda getirdii yeni dzenlemelerleAvrupa Ekonomik Topl uluunun Avrupa Birliine dnmesini salayanMaastricht Antlamasnn (Avrupa Birlii Antlamas), 130A maddesinde blgesel kalknmann amacna ayrca bir vurgu yaplmaktadr. Buna gre,Birlik yeleri iinde ekonomik ve sosyal yaknlamann salanmas,krsal ve geri kalm blgelerin sorunlarnn giderilmesi ngrlmektedir. Kesner- kreb (2009)e gre, AB, blgesel politika ile temel amacn baarlmasna odaklanmtr. Bunlar, yaknsama (convergence) rekabet(competitiveness) ve ibirliidir (coopera tion). Yaknsama amacyla,Birlik iinde en az gelimi blgeler ile yeler arasndaki yaknsamay


8/34


54

hzlandrmak iin ekonomik byme ve istihdam desteklenmektedir. Buamaca ulamak iinde ERDF, ESF ve Uyum Fonunun kaynaklarkullanlmaktadr. Rekabet amac ile teebbs yeniliklerinin tevikedilmesi, evrenin korunmas, yaknsama hedefleri kapsamnda olmayani piyasasnn gelitirilmesi yoluyla ekonomik kalknma ve sosyaldeiimin salanmasna allmaktadr. Bu amacn gereklemesi iindeERDF ve ESF fo nlarnn kaynaklar kullanlmaktadr. birlii ile de snrtesinde milletleraras dzeyde; blgeler iinde ise krsal ve kykalknmasnda ibirliini glendirmek, kk ve orta lekli firmalarnkalknmasn hzlandrmak amac gdlmektedir.Pratik te Avrupa Birlii fonlarn az gelimi veya geri kalm blgelerdeuygulanmasnda nce teknik kriterler belirlenmektedir. Komisyontarafndan nerilen ve Konsey tarafndan kabul edilen bu kriterleredayanlarak her dnem iin belirlen amalara gre Fonlarn datmyaplmaktadr (Ansell, 1997:352).Avrupa Birliinin blgesel kalknma politikasnn ilke, kapsam veuygulanmas; Birlik bnyesinde bulunun kurumsal yaplar, bu yaplarnkullanabilecei mali aralar, bu aralara gre belirlenen amalar ile buamalara uygun olarak gelitirilen programlar gibi ok kapsaml bir sreve kurumlar iermektedir. Blgesel politikalarn oluturulmas,uygulanmas ve sonularn takip edilmesinde kurum olarak AvrupaKomisyonu (Commission of the European Communities), AvrupaParlamentosu (European Parliament-EP), Avrupa Konseyi (Council ofthe European Union), Avrupa Blgeler Komitesi (Committee of theRegions of the European Union- CoR), Avrupa Yatrm Bankas(European Investment Bank-EIB) ve Avrupa Saytay (European Courtof Auditors- ECA) etkin rol oynamaktadr.

Avrupa Parlamentosu ve Komisyonun blgesel politikann belirlenmesineilikin hazrlad nerge tasla Konseye sunulmaktadr. Komisyon veye lke arasndaki grmelerde blge ihtiyalarnn ekillenmesisalanmaktadr. htiyalar belirleyen belge bu sre iinde danma birimi olan Blgeler Komitesine gnderilmekte, alnan deerlendirmeleregre taslak eklenmi olmaktadr. Projelerin uygulanma aamasnda,Avrupa Yatrm Bankas kredi ihtiyalarnn karlanmasn stlenirken,Avrupa Saytay da Birlik tarafndan salanan mali yardmlarnharcanmasn kontrol etmektedir.


9/34


55

3.1. Blgesel Politikalarn Mali Aralar (Yapsal Fonlar veUyum Fonu)Avrupa Birliinin kurumsal yaps iinde belirlenen blgesel politikalartarihsel sre iinde eitli sebeplerle ortaya km ve her biri kendinemahsus zellikleri olan Fonlar araclyla uygulanmaya konulmaktadr.Birlik, Yapsal Fonlar (Structural Funds) ve Uyum Fonu (Cohesion Fund)olmak zere iki farkl fon kullanmaktadr. Birliin blgesel politikalarndesteklenmesinde kulland Yapsal Fonlar, 4 farkl fondanolumaktadr. Bunlar :isizliin nlenmesi, sosyal dayanma, frsateitsizliinin salanmas, istihdamn artrlmas ve zelliklede meslekieitimin verilesi iin 1958 ylnda kurulan Avrupa Sosyal Fonu (ESF);tarmsal politikalarn desteklenmesi iin 1962 ylnda kurulan AvrupaTarmsal ve Garanti ve Ynlendirme Fonu (FEOGA); Birliin blgelerarasndaki sosyal ekonomik dengesizlikleri gidermeyi amalayan ve 1975ylnda kurulan Avrupa Blgesel Kalknma Fonu (ERDF) ile Birlik iin balklk politikalarnn desteklenmesi iin 1993 ylnda kurulanBalklk Ynlendirme Mali Aracndan (FIFG) olumaktadr. Birlikiinde az gelimi blgelerin kalkndrlmas ile evre ve ulam gibi alt

yap projelerin desteklememesi iin ayrca 1993 ylnda kurulan UyumFonu bulunmaktadr (Bourne, 2007:294).Blgesel politikalarn gerekletirilmesi amacyla oluturulan fonlar 1975ylndan beri belirli periyotlarla yaplan ok yll programlarn amalardorultusunda harcanmaktadr (Tablo-2 ). Srekli gelime ve deimeeiliminde olan bu programlar kapsamnda tahsis edilen fon miktar2007- 2013 yllar arasnda 347 milyar Avro gib i muazzam bir bykleulamtr.

Tablo-2 Programlara Gre AB Fonlarnn MiktarDnemi Fon Miktar (Avro)

1975-1988 23 milyar

1989-1993 68 milyar

1994-1999 177 milyar

2000-2006 213 milyar

2007-2013 347 milyar

23 milyar Avro fonun tahsis edildii 1975-1988 dneminde birlik en azgelimi blgelerdeki yatrm verimliini artrmaya ve altyap projelerininfinansmanna younlamtr (Fiaschi ve ark, 2011:3).


10/34


56

1989- 1993 yllar arasnda Birlik, gelitirdii ok yll programlar, sosyo-ekonomik kriterlere gre byk zorluklar iinde olan alan ve gruplarzerine younlaan 5 farkl amaa (Objective) ynlendirmi, buamalarn baarlmas iin 68 milyar Avroluk fon ayrmtr. Bunlar(Fiaschi ve ark, 2011:3):

Ama 1: GSYH bakmndan AB ortalamasnn %75nin altnda olan gerikalm blgelerin yapsal dzenlenmesi ve kalknmasnn

artrlmas, Ama 2: Yapsal zorluklarla kar karya olan alanlarn canlandrlmas,

Ama 3: Uzun dnemli isizlikle mcadele, Ama 4: Gen nfusun mesleki adaptasyonunun kolaylatrlmas, Ama 5: Tarm ve balklk sektrndeki dzenlemelerin

hzlandrlmasndan olumaktadr.

Ayrca daha spesifik amalar gerekletirmek iin bu programlaraTop luluk Giriimleri Programlar (Community Initiative Programmes-CIP) eklenmitir. Konsolidasyon (salamlatrma/birletirme) ve abalarn ikiyekatlanmas, olarak tanmlanan 1994-1999 dneminde, yapsal fonlarnuygulanmas iin Ama 1 (spanya, Portekiz, Yunanistan, talya ve DouAlmany a yer alan ve GSYHs AB ortalamasnn %75'inden az olan enfakir blgeler bu kapsamdadr) Ama 2 (yksek isizlik oran olan veya ikayplarnn yaand alanlar iin), Ama 3, Ama 4, Ama 5a, Ama 5bve Ama 6) olmak zere 6 farkl ama belirlemi ve bu amalarngerekletirilmesi iin 177 milyar Avro tahsis edilmitir.1994- 1999 dneminde daha nceki yllarda uygulanan Ama 1, Ama 2ayn kalrken, Ama 5, Ama 5a ve Ama 5b olarak ikiye ayrlm, Ama3 ve Ama 4, kk deiikliklerle yeniden tanmlanm ve dkyounluklu nfus alanlar iin Ama 6 program ngrlmtr. Birlik genelini kapsayan Ama 3, 4 ve 5a sadece ERDF ile birlikte ESF,EAGGF ve FIFG tarafndan da finanse edilmitir.Genilemeyi baarma olarak tanmlanan 2000-2006 dneminde fonlarnsays:uyumu hedefleyen Ama 1 (GSMHs Birlik ortalamasnn

%75inin altnda olan yoksul blgeler); rekabet edebilirlii hedefleyenAma 2 sanayi, hizmetler veya balklk gibi deiim geiren i alanlar,gerilemekte olan krsal blgeler ve zorluk iinde olan ehir alanlarn;stihdam hedefleyen Ama 3 eitim, mesleki eitim ve istihdam


11/34


57

sistemlerinin uyumlatrlmas olarak, toplam 3 amaca indirilirken, bunlara ilave olarak Topluluk Giriimleri ad altnda 4 ayr program dahangrlmtr. Bunlar :Interreg III (srdrlebilir kalknma, ERDF); Leader+ (krsal alanda yerel giriimlerin desteklenmesi, FEOGA); Equal(istihdam frsatlarnn eitlenmesi-ESF) ve Urban (sorunlu kent vesemtlerin desteklenmesi- ERDF) programlarndan olumutur. Bu dnemiin tahsis edilen fon miktar, 213 milyar Avro olarak kararlatrlmtr .Byme ve istihdam zerine younlama olarak tanmlan 2007-2013dneminde ise yapsal hedefleri:Yaknsama (convergence), Blgesel

Rekabet ve stihdam (Regional Competitiveness and Employment) veAvrupa Blgesel birlii (European Territorial Cooperation) olarak belirlenmi ve bu programlarn, Uyum Fonu, Avrupa Blgesel KalknmaFonu ve Avrupa Sosyal Fonundan desteklenmesi kararlatrlmtr. Buamalarn gerekletirilmesi iin347milyar Avro ayrlmtr. Bir nceki dnemin (2000-2006) Ama 1i Yaknsamaya; Am a 2, 3Blgesel Rekabet ve istihdama (igc) ve Interreg, URBAN, EQUAL,Leader + gibi Birlik Giriim programlar da Avrupa Blgesel birlii programna dntrlmtr . 2007- 2013 dnemi program iinde yeralan amalar ksaca aadaki gibidir (EC RP, 2008; Atay, 2011:3) :

Yaknsama, aratrma ve teknoloji, kalknma, yenilik, giriimcilik, bilgi toplumu, evre, risk giderme, turizm, kltr, enerji, eitim,salk gibi birok alanda srdrlebilir istihdam oluturma, azgelimi blgelerde ekonomik yapy salamlatrma ve bymeyisalanmas konularn kapsamaktadr.

Blgesel Rekabet ve stihdam, ana blme ayrlmtr. Bunlar;aratrma ve teknolojik geliim iin blgesel kapasiteninartrlmas; yenilik ve giriimciliin tevik edilmesi ve zellikle bilgiye dayal ekonomilerdeki firmalarn mali yaplarnnglendirilmesi, kirlenen alanlarn temizlenmesi, enerji etkinliinidestekleme, ehirlerde temiz ulam gelitirme yoluyla evreninkoruma ve risk nlemesi ile snrl doal kaynaklarn korunmasiin planlarnn oluturulmasn kapsamaktadr.

Avrupa Blgesel birlii de farkl konuyu kapsamaktadr.Bunlar; snr ilikilerinde sosyal ve ekonomik gelimeyi salamak;ky blgelerini de iine alan uluslararas ibirliini kurmak vegelitirme; blgeleraras ibirlii ilerleme politikalarnn etkinliiarttrma; yerel ve blgesel dzeyde tecrbe paylammerkezlerinden olumaktadr.


12/34


58

3.2. Aday lkelerde Blgesel Politikalarnn Avrupallamas

AB, ye lkeler ve bu lkelerde blgeler arasndaki farkn giderilmesiiin sadece mevcut yeler iin blgesel politikalar uygulamamakta aynzamanda, ayn zamanda yelie potansiyel aday lk eler iinde eitli programlar gelitirmektedir. 2000- 2006 dneminde bu politikalar ISPA, SAPARD ve PHARE programlar altnda toplanmaktayd. Katlm ncesi Yapsal PolitikalarArac (Instrument For Structural Policies For Pre-Accession-ISPA) ileTarmsal ve Krsal Kalknma in zel Katlm Program (SpecialAccession Programme For Agriculture And Rural Development-SAPARD ), Merkez ve Dou Avrupa lkelerinin ekonomik ve sosyalkalknmalarn desteklemek iin tasarlanmken, Polonya veMacaristan:Ekonominin Yeniden Yap landrlmas Hareketi (Poland andHungary:Action For The Restructuring Of The Economy-PHARE) program adndan da anlalaca gibi Polonya ve Macaristana ynelikkatlm ncesi program olma zelliini tamaktayd. Dier yandan Arnavutluk, Bosna-Hersek ve Makedonyada PHARE

fonlarndan yararlanmlardr. 2001de bu lkelere CARDS program ile(Community Assistance for Reconstruction, Development and Stability inthe Balkans) finansal yardm yaplmaya balanmtr (ncekara ve Savrul,2011:407)

ISPA, SAPARD ve PHARE adyla daha nce oluturulan program birletirilerek 2007-2013 yln kapsayacak ekilde, AB komisyonunun1085/2006 kararyla oluturulmutur . Katlm ncesi Mali Yardm Arac(Instrument for Pre-Accession Assistance- IPA) program oluturulmutur. Alt yllk btesi 11.486 milyar Avro olan IPA

program; kurumsal kapasitenin gelitirilmesi(transition assistance andinstitution building ); snr tesi ibirlii (cross-border cooperation); blgesel kalknma (regional development ); insan kaynaklarnngelitirilmesi (human resourcesdevelopment ); krsal kalknma (ruraldevelopment) olmak 5 farkl bileenden olumaktadr.Blgesel fonlara destekmahiyetinde AB Daya nma Fonu (EU SolidarityFund- EUSF) kapsamnda Birlik genelinde yaanan byk felaketlerdegerekli dayanmay salamak maksadyla 4 J olarak adlandrlan zeldestek aralar da gelitirilmitir. Bunlar :finansal aralara ynelik olarak,giriimcilik ve yenilikilik asndan blgesel potansiyelinglendirilmesine katk salamak amacyla oluturulan Mikro ve OrtaByklkteki letmelere Ynelik Ortak Avrupa Kaynaklar (JointEuropean Resources for Micro to Medium Enterprises-JEREMIE) ve


13/34


59

Srdrlebilir Yatrm iin Ortak Avrupa Destei (Joint EuropeanSupport for Sustainable Investment in City Areas- JESSICA) adndaki iki programdan olumaktadr. Dier iki program ise Avrupa BlgelerindeDest ek Projelerine Ortak Yardm (Joint Assistance to Support Projects inEuropean Regions- JASPERS) ve Avrupadaki Mikro-finans KurumlarnDesteklemek iin Ortak Eylem Program(Joint Action to Support Micro-finance Institutions in Europe- JASMINE) daha ok teknik yardmeklinde uygulanmaktadr (EC RP, 2007; Atay, 2011:7).

3.2.1. Trkiyenin DurumuIPA program ile tam yelie aday lkelerden sadece Trkiye iin deilHrvatistan veMakedonya gibi dier aday lkeler ile Arnavutluk, Bosnave Hersek, Karada ve Srbistan gibi muhtemel aday lkelerin AB politika ve standartlarna aamal olarak karlmas ve yelik durumundaf aydalanlacak Yapsal Fonlar ile Uyum Fonuna hazrlama amacgdlmektedir.2007- 2013 dnemi iinden Trkiye IPA kapsamndatoplam 4.831milyon Avroluk yardm ayrlmtr. Bu yardmn IPA bileenlerine gredalm (gerekleen ve gereklemeyen beraber olarak)Tablo- 3de kigibidir:

Tablo-3 : IPA Kapsamnda Trkiyeye Yaplan Mali Yardmlar ( milyon Avro) IPA Bileenleri 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013Gei dnemi destei vekurumsal yaplanma (Transition

assistance and institution building)

256,7 256,1 239,6 217,8 231,3 227,5 246,3

Snr tesi ibirlii(Cross-borderco-operation) 2,097 2,875 3,049 3,090 5,132 2,175 2,218

Blgesel kalknma (Regionaldevelopment) 167,5 173,8 182,7 238,1 293,4 356,8 378

nsan kaynaklarnn gelitirilmesi(Human resources development 50,2 52,9 55,6 63,4 77,6 83,9 96

Krsal kalknma (Ruraldevelopment) 20,7 53 85,5 131,3 172,5 189,8 213

Toplam 497,2 538,7 566,4 653,7 779,9 860,2 935,5

2007- 2013 Dnemi, IPA Kapsamndaki Toplam AB denei 4,831Kaynak: Kalknma Bakanl (2012).


14/34


60

IPA programnda nc bileen olarak blgesel kalknma iin tahsisedilen fonlarla: Trkiyedeki blgesel farklarn azaltlmas, tamacln desteklenmesi, evre mevzuatn uygulanmas, blgeler arasnda sosyal veekonomik uyum ve yksek istihdam ve verimlii salayacak kalknma politikalarnn desteklenmesi amalanmaktadr. Bu maksatla Blgeselkalknma bileeni, evre (%35-40), tamaclk (%30- 35) ve blgeselrekabet (%25- 35) orannda payedilmektedir.Trkiyede IPA kapsamnda uygulanan programlarn genel olarak pozitifetkide bulunduu ynndeki yaygn kanaatlerin, bilimsel aratrmalarla

dorulanmas henz ortaya kon ulmu deildir. Bu durum blgesel politikalarn pozitif etkileri hakkndaki dilegetirilen Birlik genelindekianlayn Trkiye iinde geerli olduunu gstermektedir.

4. Blgesel Politikalarn Avrupallamas 1990larn ortasnda Avrupa entegrasyon almalarnn nemli bir dalolarak ortaya kan Avrupallama (europeanization) konusu (Hang,2011:146 ), Birlik iinde en youn tartlan konularn bandagelmektedir. Birlikle ilgili futboldan (Brand ve ark., 2010), politik

pazarlara kadar (Butler ve ark, 2011) her alanda, Birlie ye olmadannce ve ye olduktan sonra (Crtautas ve Schmmelfenng, 2010) heraamada, blgesel politikalardan (Loewendahl-Ertugal, 2005),uluslararas politikalara (Lightfoot, 2010) ve d politikaya (Mftler -Bave Yaprak, 201 0) nerdeyse her dzeyde Avrupallamann etkisitartlmakta ve birbirinden ok farkl fikirler ileri srlmektedir. Exadaktlolos ve Radelli (2009:514-216), 2000- 2002 tarihleri arasndaSosyal Bilimler ndekslerinde Avrupallamaya ynelik yaplanalntlamalarla ilgili yaptklar aratrmada, bu almalarnn byklde gerekli tasarm ve sistematikten yoksun olduklarn gstermitir .Benzer grlere sahip olan Flocharta (2010:789) gre de, literatrdetanm bolluu nedeniyle neresinden tutulursa tutulsun bir taraf mutlakadarda kalacak bir kavram olan Avrupallama, ierik olarak genel venasl elde edildii belli olmayan deerlendirmelere ve bireyselalmalarn spesifik blmlerine dayanmaktadr.Olsene (2002:921- 924) gre kullanld alanlara bakldnda

Avrupallama adeta byyen bir akademik endstri zelliinitamakta, anlam kiiden kiiye, konudan konuya gre deimektedir.Aratrmalardaki bu kavram dzensizliini toparlamaya alan yazaragre, bu terim 5 farkl muhtemel anlama gelmektedir. Bunlar, dsnrlarn deimesi, kurumlarn Avrupa seviyesine karlmas, ulusal


15/34


61

ynetim sistemlerine merkezi nfuz, siyasi organizasyon ekillerininihra edilmesi ve politik birleme projesinden olumaktadr.Avrupallamay, Avrupa gibi olmak olarak tanmlayan Hang,a(2011: 137) gre de zerindeki bu youn ilgi nedeniyle Avrupallama,moda ve tartmal bir kavram olma zelliini tamaktadr. Avrupallamay, Birlikteki entegrasyon srecinin tabiatndaki deiimlealakal gren Bulmer ve Radellie (2004:1-2) gre entegrasyon sreciniyakndan etkileyen en az drt makro dinamik bulunmaktadr. Bunlar,1986 ylndaki tek Avrupa Senedi ile Tek Pazarn kurumsallamas,ekonomik ve parasal birlik, (the eoro- zone), rekabet dzenlemesi vegenileme srecidir. Bu deiimler nda Avrupallama temelzellii iermektedir. Politika oluturma, uygulama ve yapsal dizayn gibifarkl politik sre ve aamalarndan olumaktadr. Burada Birliin rololduka snrldr. Avrupallama, basite resmi kurallardan ibaretolmayp, inan ve deerler gibi daha fazla maddi olmayan hususlariermektedir. Avrupallama kavram, Avrupa politikasnn ye lkeiindeki etkisini ifade eder ki bu da iki aamadan oluur, Avrupa Birliiseviyesinde kabul, lke iinde uyarlama. Buradan hareketle Bulmer ve

Radelli (2004: 4), Avrupallamay yle tanmlamaktadrlar; Avrupallama; resmi ya da gayri resmi kural, prosedr, politik paradigma, usul, i yapma yollar ve AB srecinde ncelikli olarakbelirlenen, pe kitirilen ve ardndan yerel alanlara (ulusal ve ulus alt), siyasi yaplara ve kamu politikalarna dahil edilen inan ve normlarn a)kurgulanmas, b) yaygnlatrlmas, ve c) kurumsallatrlmas srelerini ierir .Avrupallama srecini aklamak zere literatrde var olan farklyaklamdan birincisi, Avrupa Birliinin ye lkeler zerindeki etkisiolarak tabir edilen yukardan aaya (top-down) yaklamdr. Ladrech(1994), Brzel (2003), Goetz (2008) gibi yazarlar tarafndan eitlialmalara konu edilen bu yaklama gre, Avrupallama sreci Birliinye lkeler zerindeki etkilerinden olumaktadr. Sre, indirme(downloading) eklinde ilemektedir. Hanga (2011:136) gre buyaklam Avrupa Birliinin ierdeki deiimleri ynlendirme sr ecindekinedensel mekanizmalar anlama ve aklamada ie yaramaktadr. Birlikleye devletlerarasnda uyumazlk (misfit) veya kt uyum (mismatch)olduunda, Birlik tarafndan ye devlete bask gelmektedir. Uyumundaha kolay olmas durumunda (goodness offit-ahenkli uyum) basknispeten daha azalmakta, uyum zaten var olduu iin ulusal dzeydezorlamaya gerek kalmamaktadr. Mendez ve ark. (2007:17) ahenkliuyumun tahmin edilebilir kapasitesi zerinde yaptklar almalar, bu


16/34


62

tarz uyumun tahmin kapasitesi nin olduka zayf olduu ynndedir.Byle bir ey iin Birlik politikasnn ye devlet iin nemi; ye devletin politikadan beklentileri; Komisyon isteklerini anlama dzeyi; amalarnakl; yurt ii politika nceliklerine uygunluu gibi hususlarn dadikkate alnmas gerekmektedir. Aadan yukarya yaklam (bottom-up approach), ye lkelerinBirliin politika, kurumlarn nasl etkilediklerini veya ekillendirmesiniifade etmektedir. Burada lkeler yalnzca politikalar indirmemekte aynzamanda Bir lii ynlendirmekte (uploading-ykleme), pasif konumdan

kp aktif bir tutumsergilemektedirler (Hang, 2011: 141). Brzel (2002)ye lkelerin Birlii kendi politikalar dorultusunda etkilemek iin politika nerisinde bulunmalarn farkl ulusal stratejiyle yaptklarnifade etmektedir. Bunlar, ayak uydurma (pace-setting), ayak direme (foot-dagging) ve kaamak davranma (fence-sitting) eklinde ortayakmaktadr. Tollere (2004:15) gre bu durum Avrupallama srecinde farkl mekanizmann ortaya kmasna sebep olmaktadr. Bunlar :kabuletme (Europeanization by adaptation); renme (Europeanization bylearning) ve kanma (Europeanization by evasion) mekanizmalardr.

Lenschow (2006) gibi yazarlar, Avrupallamann sadece yukardanaaya indirme veya aadan yukarya ykleme sreci olmad, aynzamanda yatay etkileimi (hortizontal approach) ve apraz yklemeleri(crossloading) ieren bir sre olduunu belirtmektedir. Bu yaklamdalkeler kendi tercihlerini ykleme yoluyla baka lkelere ihra ederken,Birlik politikalarn da almaktadrlar. Btn bu yaklamlardeerlendiren Hanga (2011:145-146) gre tek bir yaklamla ierdekideiimlerin analiz edilmesi yeterli olmamaktadr. Dolaysyla bu yaklamn tmn ieren ortak yaklamyla (incorportion approach)

konuyu incelemek, ileride yaplacak aratrmalar iinde faydal olacaktr.Flockhart (2010), Avrupallamay (eorupeaniztion)AB- leme (EU-zation) ayrmakta, AB- lemeyi dar ve ksa dnemli, Avrupallamaydaha geni ve uzun dnemli zellikle de kltrel karlamay ieren birkavram olarak tarihsel ve sosyolojik srecin rn olarak grmektedir.Yazar bu tarihsel bir sreci 1450l yllara kadar gtrmekte ve o tarihtengnmze 5 farkl aamada ele almaktadrAvrupallamay farkl bir adan ele alarak, sre sonunda ortaya kan

entegrasyonu bir ynetiim (governance) sreci olarak gren Bulmer veRadelli (2004: 4), ynetiimin drt karakteristik zelliinden bahsetmektedirler. Bunlar, mzakereyle ynetiim (governance bynegotiotio n); hiyararik ynetiim (governance by hierarchy), burada

politi kalara uyum salanmas halinde pozitif entegrasyon, tersi


17/34


63

durumunda negatif entegrasyon olmaktadr; kolaylatrlmkoordinasyon (facilitated coordination) eklinde ortaya kmaktadr. Buynetiim ilikileri iin Avrupallama tam uyuma (goodness of fit),dzenleyici yarma (regulatory competition), renme (learning)eklinde ortaya kmaktadr. Srecin dayatmadan, ikna etme ve deer veinanlar deitirmeye doru deien karakteri Avrupallamann sert(hard) ve yumuak (soft) olarak ifade edilmesine sebep olmaktadr (Ladi,2011:1645; Bradley ve Unted, 2012:2)

4.1. Avrupallamann Farkl BoyutlarBirlik dnyann en zengin blgelerinden biri olmasna ramen, hemlkeler arasnda hem de lkelerin kendi iinde byk refah farkllklarn barndrmaktadr. Fark Birliin en zengin lkesi Lksemburg ile en fakirlkelerinden olan Romanya ve Bulgaristan arasnda yedi katta kadarkmaktadr. Bu realite nedeniyle gelitirilen Birlik blgesel politikalar,her blgenin kendi potansiyelini tam olarak gerekletirmesine yardmcolmay; AB genelinde blgesel dzeyde katma deeri yksek ve byme

potansiyeli olan alanlarda yatrm yaparak rekabet gc ve istihdamartrmay ve mmkn olduu lde hzl bir ekilde Birlie katlanlkelerin yaam standartlarn Birliin 2004 ortalamas seviyesineulatrmay amalamaktadr (EC RP, 2012).ncelikle gerek kresel dinamiklerde meydana gelen deiiklik, gereksehem genileme, hem de yelerin durumu nedeniyle AB yapsndameydana gelen deiim, Birlik blgesel politikalarnn srekli deiimgstermesine neden olmaktadr. Bu yzden Birlik tarafndan gelitirilendnemsel programlarn ncelikleri de srekli deiilmektedir. Fakat btn programlar genel olarak Birlik iindeki blgesel ekonomik, sosyalve meknsal farkllklar azaltmak amacna younlamaktadr. Her dnemiinde yeni hedef ve tahsis edilen mali arala bu yaknlamann birazdaha gerekletirilmesi arzulanmaktadr.Byk oranda fonlarla desteklenen Birlik blgesel politikalarnnAvrupallamas veya etkinlii konusunda geni literatre ramen, gerekteorik, gerekse ampirik almalarn elikili sonular ierdii

belirtilmektedir (Oktayer, 2007: 113). Dorusu dnyann en byk blgesel birlii olma niteliini tayan AB tarafndan yrtlen blgesel politikalarn Avrupallama sreci iindeki mekanizmalarn da etkisiylehangi ynde gelitii, ok net olmayan Avrupallama olgusuna nekadar yaklaldn tespit etmek kolay da deildir.


18/34


64

Bata Birlik tarafndan yaplanlar olmak zere birok akademikalmada Birlik blgesel politikalarnn etki ettii sektrler veya makroekonomik dengeler zerinde pozitif etkilerin olduu ileri srlrken, aynkapsamda birok almada da Birlik blgesel politikalarnn ya hi etkisiolmad veya negatif ynl bir etkiye sahip olduunu ilerisrlmektedirler. Blgesel politikalarn etkileriyle ilgili ortaya kan bufarklln bu alanda yaplan almalarn benzer grnmelerine ramen,konu, veri, model ve inceleme dnemi andan aslnda farkl olmas ile blgesel fonlarn gerekten kark ve ok yn etkilerindenkaynakland sylenebilir.

5. Avrupallamann llmesi Gelir veya retim asndan blgesel dengesizliklerin azaltlmas zamaniinde gelir dalmn daha eit hale getirilmesini gerektirmektedir. Budurumun tespiti bakmndan literatrde Beta yaknsamas/uyumu (convergence) ve Sigma yaknsamas (-convergence) olmak zere en popler iki lme yntemi kullanlmaktadr (Dallerba, 2005:122;

Oktayer, 2007:126; Mazzinotto, 2012:2). Ekonomistler, Sigmayaknsamasn gemile kyaslayarak blgeleraras daha eit gelirdalmn belirlemek iin kullanmaktadrlar. En az gelimi blgeleringeri kalmlnn azaltlmas hedefi, Birlik Uyum Politikasnn azgelimilikle savamasn ve ekonomik liberallemenin avantajlarnaulama imkn en az olan fakirlik kmazndaki blgelerin slahniermektedir.Beta- yaknsamas, fakir blge veya lkelerin zenginlerden daha hzl byyerek ortak gelir seviyesini yakalama sreci olarak tanmlanmaktadr(Mazzinotto, 2012: 2). Birlik, Solowun (1956) Neo- klasik BymeModeli esas alnarak gelitirilen Barro ve Sala-i Martin (1992)tanmlad Beta ve Sigma yaknsama yaklamyla, zaman iinde blgeler arasndaki farklln ne oranda ortadan kaldn tespit etmeyealmaktadr.Birliin erken dnemlerinde, Sala-i Martin (1996), Armstrong ve Taylor(2000) ve Leonardi (2006) Beta ve Sigma Yaknsamalarn kullanarakstandart yaknsamalar lmeye almlardr. Bu almalarn tmndeyaknsamann ok yava ileyen bir sre olduu grlmtr. almann kapsad btn durumlarda Beta yaknsamann %1.0-3.9arasnda deitii tespit edilmitir. Hatta Birlik iindeki yaknsamannABD gibi federal lkelerden pek farkl olmad, ancak Ama1


19/34


65

kapsamnda ortaya kan yaknsamann daha fazla olduu tespit edilmitir(Leonardi, 2006:162).Birlik tarafndan blgesel politikalarnn genel grnmnn analizedildii periyodik raporlarda, bu politikalarn nemli etkileri zerindedurulmaktadr. rnein, 2010 ylnda Birlik blgesel politikalarn geneldeerlendirmesinin yapld raporda (EC RP, 2011):

Blgesel politikalarn, byme ulusal yaknsama ve blgeleraraseitsizliin azaltlmasna olumlu katkda bulunduu;

Gerekleen (ex- post) deerlendirmelerde istihdamn pozitif olaraketkilendii; Blge ynetimlerinin aka faydasn ieren, 2000 ylndan beri

160.000ni yeni yelerde olmak zere 600.000 net iin oluturulduu; herAvroluk yatrmn kamu ve zel sektrden 0.9 Avroluk () ilave fonsalanmasna yol at; Yunanistan, spanya, rlanda ve Portekizde kii bana GSMHnn artt (1995-2005 yllar arasnda Yunanistann Birlikortalamasnn %74ten %88e kt);srdrlebilir byme ile (2000 ve2005 arasnda) zengin-fakir blgeler arasndaki dengesizliin 6 katazaltld; 2015 yl itibariyle Blgesel Politikann Polonyada ilave440.000 i oluturmaya ilave olarak, GSMHya %6 ve yatrmlara %21katkda bulunaca; 2000-2006 arasnda 44.00 km kara yolu, yaklak 12km demir yolu ina edildii; Birleik Krallkta (ngiltere) 250.000denfazla kk lekli iletmenin desteklendii, eklinde liste uzaypgitmektedir.

Birlik Uyum politikasnn ye lke, blge veya sektrler zerindekietkilerini sa dece raporlama yntemiyle aratrmamakta, ayn zamandaeitli ekonomik modellerde kullanmaktadr. Bu alanda HERMIN,QUEST, ECOMOD (Bradley ve Untiedt, 2007) ve son zamanlardaBulgaristana zg olarak gelitirilen (SBLA) gibi eitli modellerkullanlmaktadr. Modeller olmadan ak bir ekonomide UyumPolitikasnn etkisini dier faktrlerden soyutlamaya imkan bulunmadndan, Uyum Politikalarnn kompleks yaplar bu modellerikullanmay zorunlu hale getirmektedir (Bradley ve Untiedt, 2007:5).Birlik Uyu m Politikasnn etkilerini lmek maksadyla genel olarakHERMIN ve QUEST modellerini kullanmaktadr. Birlik tarafndan 25

yldan fazla sreden beri kullanlan ve HERMES modelinin devam olanHERMN modeli gerekleen (ex- post) planlanm karma ve gerekverileri ile ilave kamu yatrmlarnn ksa dnemli talep etkisi zerinedurulmakta ve Ama 1 (Objektive1) kapsamndaki lke ve blgelerinGSMH oran ve seviyesini tespite allmaktadr. QUEST, zel sektr


20/34


66

ktsnn toplam seviyesini modelleyen retim sektr modeli olup, uzundnem arz ynl etkileri zerinde durmaktadr. (Bradley ve Uniedt, 2007;Bachhtler and Gorzelak, 2007:313; Marzonitto, 2012:12).

Avrupa Komisyonu (Blgesel Kalknma Birimi) tarafndan bahsi geenmodeller kullanlarak hazrlatlan almalarda Fonlarn, 1989-1993 ve1994- 1999 dnemleri iin 15 yeli (EU15) Birlik iindeki drt lkenin(GSYH) n %.0.5-1.0 arasnda art salayabilecei hesaplanmtr. Bu bymenin 2000-2006 dnemi iin %0.03 ve % 0.4 olacavarsaylmtr. Uyum politikasnn sonularyla ilgili makroekonomik

modeller farkllklar gstermelerine ramen, hepsinde az gelimi blgeve lkelerin gelir ve retimleri (output) zerinde nemli katklara sahipolduu grlmektedir. Bachhtler ve Gorzelak (2007:313) Tondl(2004 )un deerlendirmelerini esas alarak hazrladklar Tablo-4de grlecei gibi, HERMIN modeliyle elde edilen sonular Beutel (1995)tarafndan elde edilen sonulara gre daha yksek olup, dier modellere benzer eklide lke veya blgelere gre de deimektedir.

Tablo-4 Uyum Politikasnn Etkisi Blgesel programn olmad temel senaryoya bal dnem sonu ilaveGSYH (GDP) yzdesi

CSF 1994-1999 CSF 2000-2006

HERMIN QUEST Beutel(DIO) HERMIN QUEST

rlanda 9.3 3.0 4.2 1.8 0.5Portekiz 9.2 2.3 4.2 6.0 2.0spanya 4.3 1.2 4.2 2.2 0.9Yunanistan - 2.2 5.4 6.1 2.4

Mezzogiorno(talya ) - - 2.4 -Dou Almanya - - - 4.0 -Kaynak: Bachtler ve Gorzelak, (2007);DIO: Direct input output (dorudan girdi- kt) CSF:Community Support Framework (Topluluk De stek erevesi)

Blgesel politikalarn etkileri Tablo-4de grld gibi her zaman net ve pozitif ynde deildir. Aslnda lkelerin Birlik blgesel politikalarnnuygulama sreci iindeki tutumlar, politikalarn blge veya yelerzerindeki etkisi hakknda fikir vermektedir. yeler genel olarak Birlik politikalarn kabul, kanma veya direnme ynnde davranta bulunmaktadrlar. Fakat Avrupallama gibi karmak bir sre iinde


21/34


67

blgesel fonlarn ak bir ekonomideki etkilerinin baka faktrlerdenayklanmas olduka zor, lke veya blge zerinde nasl bir deiiminyaandn ortaya koymak kolay olmamaktadr.Birliin yapsal ve uyum fonlar yalnzca yardm edilen blgelerdekigelirleri artrp talebi kamlayarak deil ayn zamanda yatrm ve beerisermayeyi destekleyip rekabet ve verimlilii artrmak yoluyla uzundnemde gelir artna katkda bulunduu ynndeki (EuropeanCommmission, 2001: xxi) eski ve blgesel politikalarn yaknsamaysalad ynndeki (Kelov, 2012) gncel iddialar ne yazk ki akademik

aratrmalarn nemli bir ksm tarafndan dorulanmamaktadr .Dallerba ve de Groot (2006:2), Birlik blgesel politikalarnn etkisinikonu edinen 92 alma zerinde yaptklar literatr deerlendirmesinde, bunlardan baslan yalnz 11 almann (%12den az) Birlik politikalarnn ektekisinin uygun veri ile deerlendirdiklerini ilerisrmektedirler.Birlik blgesel politikalarnn Avrupallamas, ya da etkinliiniaratranakademik almalar 1990l yllarda yaplan almalar, 2000li yllarda

yaplan almalar ve gncel almalar olarak farkl balk altndatoplamak mmkndr.

5.1. 1990l yllar Avrupa Birlii blgesel politikalarnn sonularnn grlmeye balad1980- 1990l yllarda, bu politikalarn etkinliiyle ilgili ilk almalardan

biri Barro ve Sala-i- Martin (1991) tarafndan yaplmtr. 1950-1991dneminde Bat Avrupada ki 73 blgede Birlik lkeleri arasnda

yaknsamann ne ynde olduunun tespit edilmesi amacyla yaplanaratrmaya gre, hem sektrler hem devlet genelinde, kii bana gelir veretim asndan fakir lkelerin zengin lkelere gre daha hzlgelitikleri ve yllk bazda %2lik bir yaknsamann olduu ilerisrlmtr. Fakat 1995 yllarnda Avrupa Ortak Pazarn ye lkelerdeki bymezerine etkisini aratran Landau (1995) OEDC lkelerine benzer ekilde byme potansiyeli ile byme arasnda herhangi bir balant bulamamtr. Devam eden yllarda ortak btnleen ekonomilerde byme oranlarn zaman serileri araclyla analiz eden Vanhoudt(1998) Avrupa Birlii ticari faaliyetlerin artmasna sebep olsa bile,yeliin ekonomik byme zerinde bir etkide bulunmadn iddiaetmitir.


22/34


68

5.2. 2000li yllar

2000l yllarda Midelfart-Knarvik ve Overman (2002), Cappelen ve ark.(2003), Dallerba (2005) tarafndan yaplan almalarda blgesel politikalarn ekonomi zerinde pozitif ynl etkide bulunduu ortayakonulmasna karlk, Basile ve ark (2001), Boldrin ve Canova (2001),Rodrguez-Pose ve Fratesi (2003) gibi yazarlar tarafndan yaplanalmalarda, Birlik politikalarn ya hi etkisi olmad veya negatifynde etkide bulunduu iddia edilmitir.ncelikle Midelfart-Knarvik ve Overman (2002:347), Birlikharcamalaryla endstriyel yap arasnda salam bir iliki olmasa bile,harcamalarn yksek kalifiye elaman altran endstrileri tevik ettiinitespit etmitir. Birlik yapsal fon harcamalar aratrma ve gelitirmeharcamalarn zendirerek yerel endstriler zerinde olumlu etkide bulunmaktadr. Fakat bu etki lkeler baznda karlatrmal stnlkteorisine gre ortaya kmaktadr. Yalnzca rlanda da fakir blgelerkarlatrmal stnlk dnda bir gelimeyle Avrupa ortalamasnyakalamtr.

Dier yandan benzer ekilde Cappelen ve ark. (2003:640) yapsal fonlaryoluyla yaplan Birlik blgesel desteklerinin Avrupa blgelerindeki byme performans zerinde pozitif ve nemli etkisi olduunu tespitetmilerdir. Bu durum Avrupada gelir ve verimlilikte daha fazlaeitleyici etkide bulunmaktadr. Yazarlar bulgularn 2001 ylndayaynlan Avrupa Komisyonu Raporundaki bulgularla rttn belirtmektedirler Fakat blgesel desteklerin, azgelimi blgelere nazaranekonomik olarak gelimi blgelerde daha fazla etkili olduunun ayrcahesaba katlmas gerektii belirtilmektedir.

Birlik blgesel politikalarnn ye lkelerin belirli blgelerindekietkileriyle ilgili deiik almalar yaplmtr.1994-1999 dnemindespanyann blgeleri zerinde yapt almadaDe la Fuente (2002)Yapsal fon programlarnn nemli lde baarl olduunu ve blgeleraras gelir an azalttn tespit etmitir. 2009 ylnda spanyannGalicia blgesi zerinde 1994 1999 ve 2000 2006 dnemlerinde arz-ynl model kullanarak Birlik Destek erevi (Community SupportFramework (CSF) zerine Cancelo ve ark. (2009) tarafndan yaplanaratrmada blgesel politikalarn etkisinin muazzam ekilde olumlu

olduunu iddia edilmitir. Blgesel politikalarn bu olumlu etkilerine ramen 2000li yllarn ilkyarsnda Basile ve ark (2001), Boldrin ve Canova (2001), Ederveen veGort er (2002), Rodrguez-Pose ve Fratesi (2003), Bouvet (2005) gibi


23/34


69

yazarlar tarafndan yaplan almalarda ise blgesel fonlarn ya hietkisinin olmad veya ekonomi zerinde olumsuz etkilere yol atsavunulmutur .Bu kapsamda Basile ve ark. (2001) 90 l yllarda Yapsal Fonlarzerinden byk miktarda fakir blgelere kamu yardm aktarlmasnaramen, Avrupa blgelerinde gelir dalm, emek verimlilii ve istihdamoranlar zerinde herhangi bir pozitif etkisinin olmadn iddiaetmilerdir. Birlik iin baarl bir genilemenin blgesel politikalarngzden geirilmesine bal olduunu ileri sren, Boldrin ve Canova

(2001) almalar blgesel politikalarn etkinlii asndan ilginiddialar iermektedir. Yazarlara gre blgesel kalknmann salanmasiin uygun bir politika olmad gibi, Birlik tarafndan aktarlan kaynaklarazgelimi blgelerin ekonomik kapasitelerini artrlmasna etkide bulunmamaktadr. Bu tr kaynaklar gelir dalmn yenidendatlmasndan baka ie yaramamaktadr. Eer hedef buysa, blgesel politikalarn ie yarad sylenebilir. Oysa Birlik bu politikalarla blgeler arasnda yaknsamann olmasn arzu etmektedir. Dier yandan blgesel fonlarn henz uygulanmad 1950-1973 yllar arasnda az

gelimi blgelerin Avrupaorta lamasn yakalamak iin gl bir eilimesahip olduklar grlmektedir (Boldrin ve Canova, 2001:226). Ederveen ve Gorter (2002), Birlik iinde 183 NUTS II blgesi zerine1981- 1996 yllarn kapsayan dnem iin yaptklar aratrmada, UyumPolitikalarnn blgesel ekonomik bymeye farkl ekillerde (kark)etkide bulunduunu iddia etmektedirler. Etki Lksemburg iin en bykiken, Yunanistan iin en dk seviyedir. Bu tespitler Cappelen ve ark.(2003) almalarnda dile getirilen blgesel fonlarn olumlusonularndan gelimi blgelerin az blgelere gre daha avantajl olduu

iddiasyla paralellik gstermektedir. Rodrguez-Pose ve Fratesi (2003) Avrupa Birliinde Ama 1kapsamnda blgesel kalknma fonlarnn ounun kii bana GSMHnnAvrupann %75 ortalamasnn altndaki blgelere aktarldklar halde,Birlik blgesel politikalarn blgesel ibirlii ve yaknsamann yokluunedeniyle eletirilmektedir. Yazarlar fonlarn altyap, i teviki gibialanlara harcanmasna ramen, bunlarn getirisinin nemsiz olduunuiddia etmektedir. Ksa dnemde tarmda byme zerine olumlu etkigrlrken, eitim ve beeri sermayede orta dnemde finansal yardmn1/8 kadar pozitif ve nemli geri dnm salanmaktadr.Bu alanda dnem itibariyle birlik fonlarnn ilk olumaya balad yllarda kapsayacak ekilde 8 Birlik lkesinin 11 blgesinde ERDFnin blgesel byme zerindeki etkisini aratran Bouvet (2005) ksa


24/34


70

dnemde ERDFnin blgesel byme zerinde bir etkisinin olmadn, blgesel politikalarn sonularnn AvrupaKomisyonunun beklentileriylertmediini iddia etmektedir. Ayn ekilde 1989-1999 yllar arasndaAvrupann 145 farkl blgesi zerinde meknsal veri analizi yntemiyleyapt incelemesiyle Dallerba (2005:124) blgesel byme ile blgeselfonlar arasnda nemli bir pozitif ilikinin varln tespit etmesineramen, bu dnemdeki Birlik fonlarnn genel etkisinin hem teorik, hemde ampirik olarak belirgin olmadn belirtmektedir.

5.3. Gncel almalar1975-1988, 1989-1993 ve 1994-1999 yllar arasndaki programdnemi iin AB blgesel politikalarnn AB blgelerindeki verimlilikart zerinde aratrma yapan Fiaschi ve ark. (2011), bu dnemlerdeYapsal Fonlar ve Uyum Fonun verimlilik art zerinde pozitif etkisiolduunu, ancak bu etkinin temelinin Ama 1 aracndankaynaklandn tespit etmilerdir. Ama 1 darda brakldnda, Ama2nin hi etkisi olmad, hatta verimlilik zerine negatif etkisinin olduu

iddia edilmitir. Verimlilik zerindeki pozitif etki, en fazla 1989-1993 ve1994- 1999 dnemlerinde gereklemitir. Benzer bir tespitte blgeselfarkllklar iin yaplmtr.Kyriacou (2012), 1995- 2006 yllarnkapsayan dnemde yapsal fonlarn blgesel farkll azaltmakta olumlukatks olduunu tespit etmesine ramen, yazara gre yapsal fonlarn blgesel farkllklar azaltma etkisi, bu fonlarn GSMHnn yaklak %1,6s zerine kmas durumunda tersine dnmektedir. Marzinotto (2012:3), Uyum Politikasnn etkili olup olmamasnhedeflerin aklna bal olduunu belirtmektedir. Blgesel ve Uyum

Politikalar ounlukla gelir farkllklarnn giderilmesi ve blgeselgerikalmlkla savarken, Avrupa Birliinin yaklam zaman iinde nemli boyutta deimektedir. Bunlar :mevcut piyasa koullarnndeerlendirilmesi; piyasa glerinin iti ynne ynelik inanlar; bunutahmine yarayan temel ekonomik model; byk ya da kk doal olarakortaya kan eitsizlik trleri; mdahale iin gereke ve politika aralargibi hususlardan olumaktadr. Marzinottoya (2012:12-13) gre, AvrupaBirlii fonlarnn byk potansiyel etkileri olmasna ramen, olumlusonular kt ynetim ve yanl tr yatrmlar nedeniyle ortaya

kmayabilir. Fonlar, gerekte kurumsal ortam asndan yaknsamayakatda bulunmakta, temel endstri ve kk tarmsal iletmelere tahsisedildiklerinde pozitif etkide bulunmakta; altyap yatrmlar ksadnemde, AR -GE, beeri sermeye gibi yatrmlar genelde uzun dnemde

pozitif etkide bulunmakta dr. Ampirik almalar Ama 1


25/34


71

blgelerindeki yatrmlarn uzun dnemde pozitif etkiye sahip olduunugstermektedir. ABnin 130 farkl blgesinde panel veri seti analiz yntemiyle, 1999-2007 yllar arasnda yapsal fonlarn istihdam zerindeki etkisiniaratran (Mohl ve Hagen, 2011:5) blgesel istihdam seviyesi ile yapsalfonlar arasnda herhangi bir pozitif iliki bulamazken, sermayesbvansiyonu olarak kabul edilen artl bir etkisinin olabileceini tespitetmilerdir. stihdam art ile yapsal fonlar arasnda pozitif ilikininolduu grlmtr. Yazarlara gre bu fonlar vasfsz igc asndan

toplam blgesel istihdamn zerinde olumlu etkide bulunurken, kalifiyeigc zerinde olumsuz bir etkide bulunmaktadr.

Sonu XX. Yzyln en byk blgesel entegrasyon projesi olan AvrupaBirliinin ye devlet ve blgeler zerinde kendi deer ve ilkeleridorultusunda bir yap oluturmas, Birlik kurulduundan beri sreklidevam eden bir ura olmutur. Birliin ye devlet ve blgeler zerindekiAvrupallama etkisi zellikle 1975 ylnda kuruluna ERDF ile daha belirgin hale gelmitir. lerleyen yllarda belirli periyotlarla hazrlanan programlarla, hem Yapsal Fonlarhem de Uyum Fonunun mali imknlarkullanlarak Birlik Uyum Politikasnn baarl olmas arzulanmtr. Bukapsamda 1975 ylndan beri (1975-1988, 1989-1993, 2000-2006, 2007-2013 yllar arasnda) toplam 838 milyar Avro ayrlm olmas, buarzunun bykln ve nemini gstermesi bakmndan kayda deerdir. Birlik blgesel politikalarn baarl olmas iin ortaya konulan bu glirade ye ramen, bu politikalarn sebep olduu sonularn kapsamhakkndaki tartmalar devam etmektedir. Birlik ile ye devlet ve blgelerarasnda yukardan aaya, aandan yukarya veya apraz ekildeyklemleri ifade eden Avrupallama sreci de tanm olarak uzman larnzerinde anlaabilecekleri bir konu olmaktan hala uzak bulunmaktadr.Bu kapsamda Birliin blgesel politikalarnn Avrupallamas, yan yedevlet ve blge zerinde ne ynde etkide bulunduuda tartlmayadevam etmektedir.

Birlik blgesel politi kalarnn ye lke ve blgeler zerindeki ekonomik

byme veya sektr etkisi, Birlik tarafndan hep olumlu kabul edilmesineramen, bu durum teorik ve ampirik aratrmalar tarafndan ksmendorulanmaktadr. 1975 ylndan beri gnmze kadar geen zamandilimi iinde Birlik blgesel fonlarnn ekonomik byme, rekabet,yaknsama, verimlilik, istihdam art ve blge kalknmas zerinde


26/34


72

olumlu sonular olduu ileri sren aratrmalara kar, ayn politikalarnhibir etkisinin olmad, hatta negatif yndeetkiye sa hip olduu iddiaeden akademik aratrmalar da bulunmamaktadr. Kukusuz farkllnaltnda akademisyenlerin inceleme konusu yaptklar dnem, veri,aratrma metodu ve kullanlan modellerin farl olmas ile birlik blgeselfonlarnn gerekten kark etkiye sahip olmas gibi sebepler bulunmaktadr. Birliin gl adaylarndan olan Trkiyedeki Avrupallamakonusundaki literatrn azl, hem yelik srecinin yklemeden

/indirmeden ibaret olduunun sanlmasna, hem de blgesel politikalarnmali aralar olan fonlarla ilgili gereki olmayan beklentilerinolumasna yol amaktadr. Bu durum yelik srecini Trkiye asndansrekli dev yapma ve mali yardm beklemeye dntrmektedir. Bu s anlayn deitirilmesi asndanAv rupallamann mahiyeti veBirlik genelinde blgesel fonlarn etkisi tartlarak Trkiyenin sretefarkl yol ve yntemeler izlemesinin mmkn olabileceiniortayakonulmaya allmtr. Yine blgesel politikalarn mali aralar olanfonlarn ye lkelerde ekonomi zerinde ne ynde etkide bulunduununaratrlmas, muhtemel bir yelik durumunda Trkiye asndan fonlarnetkinliiyle ilgili bir farkndaln olumasna katkda bulunacaktr.

Kaynaka AMIN, Ash (1999), An Institutional Perspective on Regional Economic

Development, Event and Debate , USA; Joint and BackwellPublishers, pp.365-378.

ANSELL, Christopher, PARSONS, Craig A. and DARDEN, Keith A.(1997), Dual Networks in European Regional DevelopmentPolicy, Journal of Common Market Studies , Vol. 35 (3),September, pp. 347-375.

ARMSTRONG, H. and TAYLOR, J. (2000), Regional Economics and Policy , 3rd ed. Blacwell.

ATAY, Nihan ( 2011) ,Avrupa Birlii Blgesel Gelime Politikas,Uluslararas Blgesel Kalknma Konferans, 22-23 Eyll 2011,Malatya.

BACHE, Ian, (2008), Europeanization and Multilevel Governance , USA;The Rowman and Littlefield Publishers.

BACHE, Ian, George Stephen (2006), Politics in the European Union ,Second Edition, Oxford University Press, UK.


27/34


73

BACHTLER, John and GORZELAK Grzegorz (2007), Reformng EUCohesion Policy A Reappraisal Of The Performance Of TheStructural Funds, Policy Studies , Vol. 28 (4), pp.309-326.

BARRO, R. and SALA-I- MARTIN, Xavier (1991), ConvergenceAcross States and Regions,The Brookings Institution , Vol. 22(1),

pp.107-182.

BARRO, Robert J. and SALA- -MARTN, Xavier (1992),Convergence, Journal of Political Economy, Vol. 100 (2), pp.223- 251.

BASILE, Roberto, de NARDS Sergio and GIRARDI Alessandro (2001), Regional Inequalities And Cohesion Policies In The EuropeanUnion ,http://lipari.istat.it/digibib/Working_Papers/basile_denardis_girardi23.pdf, (Eriim, 04.12.2012).

BEUTEL, J. (1995), The Economic Impacts of the Community SupportFrameworks for the Objective, Regions 1994- 99, Report to the

European Commission , University of Constance, Constance.BOLDRIN, Michele and CANOVA Fabio (2001), Inequality and

Convergence in Europes Regions:Reconsidering EuropeanRegional policies, Economic Policy, Vol. 16 (32), pp. 207-253.

BRZEL, Tanja A. (2002), Pace-Setting, Foot-Dragging, and Fence-Sitting: Member State Responses to Europeanization. Journal ofCommon Market Studies, Vol.40 (2), pp. 193 214.

BRZEL, Tanja A. and RISSE, Thomas (2003), Conceptualising theDomestic Impact of Europe, in:FEATHERSTONE, K. andRADAELLI, C. (Eds.), The Politics of Europeanization, Oxford,

Oxford University Press, pp. 57-82.BOURNE, Angela K. (2007), Regional Europe, (Edited Cini,Michella), European Union Politics, United States, OxfordUniversity Press, pp. 287-303.

BOUVET, Florenc e (2005), European Union Regional Policy and ItsEffects on Regional Living Standards: a Complete Study,Department of Economics, University of California , Davis,http://www.eea-esem.com/papers/EEA/2005/948/First_paper_final_draft_in_growt

h.pdf, (Eriim,05.12.2012).BRADLEY, John and GERHARD Untiedt (2007), Do Economic

Models Tell Us Anything Useful about COHESION PolicyImpacts? A Comparison of HERMIN, QUEST and ECOMOD


28/34


74

GEFRA Working Paper :July 2007, Nr. 3, www.researchgate.net,(Eriim, 03.12.2012). BR AND, Alexander, NEMANN Arne and SPTALER, Georg (2010),

The Europeanization of Austrian Football:History, Adaptationand Transnational Dynamics,Soccer & Society, Vol. 11 (6),

November 2010, 761 774.BULMER, Simon J. and RADAELL, Claudio M. (2004), The

Europeanization of National Policy,Queens Papers on Europeanization , No 1/2004,

https://www.qub.ac.uk/schools/SchoolofPoliticsInternationalStudiesandPhilosophy/FileStore/EuropeanisationFiles/Filetoupload,38405,en.pdf, (Eriim, 03.12.2012).

BUTLER Patr ick, COLLNS Neil, SPEED Richard (2011), TheEuropeanisation of the British Political Marketplace, Journal of

Marketing Management Vol. 27 (7 8), July 2011, pp.678 693.ALT, Gkhan (2005), Blgesellesme ve Avrupa Birliginin Bir Arac

Olarak Blge Kalknma Ajanslar, Ziraat Mhendisleri Odas,www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/05gokhancalt.pdf , (Eriim,01.12.2012).

CANCELO, Jose Ramon, FAINA J. Andres AND LOPEZ-RODRIGUEZ Jesus (2009), Measuring the Permanent Impact ofEuropean Structural Funds on Peripheral Objective 1 Regions:TheCase of Galicia, European Planning Studies, Vol. 17 (10),October, pp. 1535-1558.

CAPPELEN, Aadne, CASTELLACC Fulvio , FAGERBERG Jan ,VERSPAGEN Ba rt (2003),The Impact of EU Regional Supporton Growth and Convergence in the European Union, Journal ofCommon Market Studies, Vol. 41 (4), pp. 621 644.

CIRTAUTAS, Arsta MARIA and SCHIMMELFENNIG, Frank (2010),Europeanisation Before and After Accession:Conditionality,Legacies And Compliance, Europe- Asa Studes, Vol. 62 (3),May, pp. 421 441.

DALLERBA, Sandy ( 2005) Distribution of Regional Income andRegional Funds in Europe 1989 1999:An Exploratory Spatial DataAnalysis,The Annals of Regional Science , Vol.39 (1), pp. 121

148.DALLERBA, Sandy ve de GROOT Henri L.F. (2006), A Meta-Analyss of EU Regonal Policy Evaluation, www. ecomod.net,(Eriim, 01.12.2012).
http://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/05gokhancalt.pdfhttp://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/05gokhancalt.pdfhttp://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/05gokhancalt.pdf


29/34


75

DALLERBA, Sandy, Le GALLO, Julie (2007), Regional Convergenceand the Impact of European Structural Funds over 1989-1999:ASpatial Econometric Analysis, Regional Science, Wiley Blackwell,Vol. 87(2), pp.219-244,http://ideas.repec.org/a/bla/presci/v87y2008i2p219-244.html,(Eriim, 01.12.2012).

DE LA FUENTE, Angel (2002), "The effect of Structural Fund spendingon the Spanish regions:an assessment of the 1994-99 Objective 1CSF" ,CEPR Discussion Paper, No. 3673,

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=369601,Eriim, 01.12.2012). EDERVEEN, Sjef, GORTER, Joeri, (2002), Does European Cohesion

Policy Reduce Regional Disparities?,CPB Discussion Paper , No:15,http://www.cpb.nl/sites/default/files/publicaties/download/does-european-cohesion-policy-reduce-regional-disparities-empirical-analysis.pdf, (Eriim, 08.12.2012).

EUROPEAN COMMISSION (2001), Unity, Solidarity, Diversity for

Europe, its People and Territory, Second Report on Economicand Social Cohesion, Luxembourg:Office for Official Publicationsof the European Communities.

EUROPEAN COMMISSION, REGIONAL POLICY (EC RG) (2012),Regional Policy, http://europa.eu/pol/reg/index_en.htm, (Eriim,02.12.2012).

EUROPEAN COMMISSION, REGIONAL POLICY (EC RP) (2007),Background:Jaspers-Jeremie-Jessica- Jasmine, (Eriim,08.12.2012).

EUROPEAN COMMISSION, REGIONAL POLICY (EC RP) (2008),EU Cohesion Policy 1988 2008: Investing in Europe's Future,Inforegio No. 26, June 2008 (Brussels: DG Regio). (Eriim,07.12.2012).

EUROPEAN COMMISSION, REGIONAL POLICY (EC RP) (2010a),EU Regional Policy:an Overview,http://ec.europa.eu/regional_policy/information/presentations/index _en.cfm, (Eriim, 01.12.2012).

EUROPEAN COMMISSION, REGIONAL POLICY (EC RP) (2010b),History and Evolution of EU Regional and Cohesion Policy,http://ec.europa.eu/regional_policy/information/presentations/index _en.cfm, (Eriim, 01.11.2012).
http://ideas.repec.org/s/bla/presci.htmlhttp://ideas.repec.org/s/bla/presci.htmlhttp://ideas.repec.org/p/aub/autbar/538.02.htmlhttp://ideas.repec.org/p/aub/autbar/538.02.htmlhttp://ideas.repec.org/p/aub/autbar/538.02.htmlhttp://ideas.repec.org/p/aub/autbar/538.02.htmlhttp://ideas.repec.org/p/aub/autbar/538.02.htmlhttp://ideas.repec.org/p/aub/autbar/538.02.htmlhttp://ideas.repec.org/s/bla/presci.html


30/34


76

EUROPEAN COMMISSION, REGIONAL POLICY (EC RP) (2011),EU Regional Policy:Method and Evaluation,ec.europa.eu/regional_policy/.../2011, (Eriim, 01.12.2012).

EXADAKTYLOS, Theofans and RADAELLI Claudo M. (2009),Research Design in European Studies:The Case ofEuropeanization, Journal of Common Market Studies, 2009 Vol.47 (3), pp. 507 530.

FIASCHI, Davide, LAVEZZ Andrea Mario and PARENT Angelai(2011), Productivity Growth across European Regions:the Impact

of Structural and Cohesion Funds, University of Pisa,http://www.unipa.it/~mario.lavezzi/papers/SCF_ProductivityGrowth_spat_05.pdf, (Eriim, 05.11.2012).

FLOCKHART, Trne (2010), Europeanization or EU-ization? TheTransfer of European Norms across Time and Space, Journal ofCommon Market Studies , Vol. 48 (4), pp. 787 810.

GOETZ, K.H. and MEYER-SAHLING, J- H. (2008), TheEuropeanisation of national political systems:Parliaments andexecutives, Living Reviews in European Governance , Vol. 3(2),http://www.livingreviews.org/lreg-2008-2, (Eriim, 04.12.2012).

HANG, Nguyen Thi Thuy (2011), Europeanization:Simply a top-downProcess?, Marmara Journal of European Studes,Volume 19 (1),

pp.135-151.NCEKARA, Ahmet ve SAVRUL Burcu Kln (2011), Avrupa Birlii

Blgesel Kalknma Politikalar:Yapsal Fonlar ve Dier MaliAralar erevesinde Bir Deerlendirme, SESSION 6B: Byme ve Gelime II, International Conference on Eurasian Economies,12-14 October 2011, Bishkek, Kyrgyzstan, ss.405-411http://www.eecon.info/papers/307.pdf, (Eriim, 01.12.2012).

KALKINMA BAKANLII (2012), Katlm ncesi Mali Yardm Arac IPA, http://www.a bfonlari.gov.tr/index.php/stratejik-koordinasyon/bilesenler/, (Eriim, 01.12.2012).

KESNER- KREB, Marina (2009), Regional Policy of the EuropeanUnion, Financial Theory and Practice ,Vol. 33(1), pp.103-105,(Eriim, 01.10.2012).

KOLEV, Atanas (2012), The impact of the Recession in 2008-2009 on

EU Regional Convergence, ECON Department, EuropeanInvestment Bank, Economic Studies Division SG/ECON/ES/2012-522, http://www.eib.org/infocentre/publications/all/econ-note-2012-regional-convergence.htm, (Eriim, 02.12.2012).


31/34


77

KYRIACOU, Andreas P (2012), The Impact of EU Structural Funds onRegional Disparities Within Member States, Environment and Planning (Government and Policy ), Vol. 30(2), pp. 267-281.

LADI, Stella (2011), Polcy Change and Soft Europeanzaton:TheTransfer of The Ombudsman Institution to Greece, Cyprus andMalta, Public Administration , Vol. 89 (4), pp.1643 1663.

LADRECH, R. (1994), Europeanization of Domestic Politics andInstitutions: The Case of France, Journal of Common MarketStudies , 32 (1), pp. 69-88.

LAGENDIJK, Arnoud, CORNFORD James, (2000), RegionalInstitutions and Knowledge Tracking New Forms of RegionalDevelopment Policy,Geoforum , Vol. 31 (2), pp. 209-218.

LANDAU, D., (1995), The Contribution of European Common Marketto the Growth of Its Member Countries: an Empirical Test,Weltwirtschaftliches Archiv , Vol. 131 (4), pp. 774-782.

LENSCHOW, A. (2006), Europeanization, in J. Richardson (ed.) European Union:Power and Policy Makin g, 3rd edition,Routledge:London.

LEONARDI, Rober t (2006), The Impact and Added Value of CohesionPolicy, Cohesion in the European,Union Regional Studies , Vol.40(2), April, pp.155 166.

LIGHTFOOT, Smon (2010), The Europeanisation of InternationalDevelopment Policies:The Case of Central and Eastern EuropeanStates, Europe- Asa Studes, Vol. 62 (2), March, pp.329 350

LOEWENDAHL- Ertugal, Ebru (2005), Europeanisation of RegionalPolicy and Regional Governance: The Case of Turkey, European

Political Economy Review , Vol. 3 (1), (Spring), pp.18-53.MANZ ELLA, Gian Paolo and CARLOS Mendez (2009), The Turning

Points of EU Cohesion Policy, Report Working Paper ,http://ec.europa.eu/regional_policy/archive/policy/future/pdf/8_manzella_final- formatted.pdf, (Eriim, 03.12.2012).

MARZINOTTO, Benedicta (2012), T he Growth Effects of EU CohesonPolcy:A Meta- Analyss, Bruegel Workng Paper , 2012/14.http://www.bruegel.org/publications/publication-detail/publication/754-the-growth-effects-of-eu-cohesion-policy-a-meta- analysis/, (Eriim, 01.12.2012).

MENDEZ, Carlos, WINSHLADE, Fiona, YUILL, Douglas (2007),Made to Measure? Europeanization, goodness of fit andAdaptation Pressures in EU Competition Policy and Regional


32/34


78

Aid, August, Eurpean Policy Research Paper, Number 61, pp. 1-21, (http//:www.eprc.strath.ac.uk./e prc), (Eriim, 07.12.2012). MIDELFART-Knarvik, KAREN, Helene and OVERMAN Henry G.

(2002), Delocation and European Integration:is StructuralSpending justified?, Economic Policy , Vol. 17(35), pp. 322-359.

MOHL, Philipp and HAGEN Tobias (2011), Do EU Structural FundsPromote Regional Employment? Evidence From Dynamic PanelData Models, European Central Bank, Working Paper Series , No1403 / December .

MFTLER -BA Meltem and GRSOY Yaprak (2010), Is There aEuropeanization of Turkish Foreign Policy? An Addendum to theLiterature on EU Candidates,Turkish Studies, Vol. 11 (3),September, pp. 405 427.

OKTAYER, Nagihan (2007), Regional Polcy and Structural Funds inthe European Union:The Pr oblem of Effectiveness, Ankara

Review of European Studies , Vol. 7 (1), (Fall:2007), pp.113-130.OLSEN, J. P. (2002), The Many Faces of Europeanization, Journal of

Common Market Studies , 40 (5), pp. 921-52.ZEL, Mehmet (2003), Avrupa Birliinde Blge, Blgeselleme, Blge

Ynetimleri Kavramlar zerine, Ankara niversitesi SBFDergisi. Cilt 58 (1), ss.97-117.

RODRIGUEZ-POSE, Andres and FRATES Ugo (2003), BetweenDevelopment and Social Policies:the Impact of EuropeanStructural Funds in Objective 1 Regions, European EconomyGroup Working Papers , 2003, (28/2003).

SCOTT, Tom, (1997) , Regional Identity and Economic Change:The

Upper Rhine, 1450-1600 , Oxford:Clarendon Press.SEDELMEIER, Ulrich, (2006), Europeanization in New Member and

Candidate States , Living Reviews in European Governance , Vol.1 (3), pp.4-34.

SOLOW, R. (1956), A Contribution to the Theory of EconomicGrowth, Quarterly Journal of Economics , Vol. 70 (1), pp. 65-94.

SPIDLA, Vladimir, (2008), Investing People, Inforegio Panorama , No:26, June, pp. 6-36.(http://ec.europa.eu/dgs/regional_policy/document/index_en.htm, (Eriim, 02.10.2012).

TA, Bar (2006), AB Uyum Srecinde Trkiye in Yeni Bir BlgeKav ram:statistik Blge Birimleri Snflandrmas (BBS), Cilt 8(2), ss.187-189.
http://centers.law.nyu.edu/jmtoc/journal.cfm?id=82http://centers.law.nyu.edu/jmtoc/journal.cfm?id=82http://centers.law.nyu.edu/jmtoc/journal.cfm?id=82http://ec.europa.eu/dgs/regional_policy/document/index_en.htmhttp://ec.europa.eu/dgs/regional_policy/document/index_en.htmhttp://centers.law.nyu.edu/jmtoc/journal.cfm?id=82


33/34


79

TLLER, Annette Elisabeth (2004), The Europeanization of PublicPolicies - Understanding Idiosyncratic Mechanisms and ContingentResults. EIoP, Vol. 8, No. 9. Available atSSRN:http://ssrn.com/abstract=561985, (Eriim, 03.11.2012).

VANHOUDT, Patrick (1998), Did The European Unification nduceEconomic Growth n Search of scale-Effect and PersistentChanges, Working Paper Series in economics and Finance,

No:270. http://idea s.repec.org/p/hhs/hastef/0270.html, (Eriim,04.12.2012).

YILDIZ ,Fatih Feramuz ve AKDA Kerem (2006), Avrupa BirliiYapsal Fonlar Kapsamnda Blgesel Kalknma le KrsalKalknma Fonlarnn Karlatrlmas,Tarm ve Kyileri Bakanl Trktarm Dergisi , Say:167, ss.29-37.

ZSUZSANNA, Trn (2009), Philosophy and Methods of ExaminingThe Impact of The European, Regional Policy, Economic ScienceSeries , Vol. 18 (1), pp.466-471.


34/34


avrupa bi̇rli̇ği̇ (ab) bölgesel kalkinma

Documents